www.mkbservicedesk.nl/wetenregelgeving 1

Eerste hulp bij wet- en regelgeving bij import en exportAls ondernemer moet je al met veel wetten en regels rekening houden. Als je internationaal

onderneemt, komen daar nog de nodige verplichtingen bij. En om het éxtra lastig te maken,

kunnen de regels per land flink verschillen, zeker als je zaken doet buiten de EU. Dit whitepaper

maakt je wegwijs in de wetten en regels bij import en export.

Wat doet de douane?

Nederland is een distributieland bij uitstek. Dagelijks worden miljoenen goederen in-, door- en uitgevoerd. Om te zorgen dat de producten die in Nederland en de EU worden vervoerd, voldoen aan de wetten en regels, is er de douane. Zij houdt rekening met de Europese (Communautaire Douanewetgeving - CDW) en Nederlandse (Algemene Douanewet) wetgeving.

De douane kent eigenlijk drie hoofdtaken:1. Bewakingsfunctie bij in- en uitvoer van goederen2. Heffen en innen van belastingen3. Stopfunctie

BewakingsfunctieGoederen die worden in-, door- of uitgevoerd moeten voldoen aan de Nederlandse en Europese wetgeving op het gebied van Veiligheid, Gezondheid, Economie en Milieu (VGEM). Goederen die binnen de EU worden vervoerd zijn in principe vrij van douanecontrole, maar bij invoer van goederen uit landen buiten de EU moet er wel aangifte ten invoer worden gedaan. De goederen worden dan in het vrije verkeer gebracht, het worden dan intracommunautaire goederen. Ook bij de uitvoer van goederen speelt de douane een rol. Zij moet bijvoorbeeld controleren of de goederen voldoen aan de regels, een aangifte van uitvoer doen en controleren of de goederen ook daadwerkelijk de EU verlaten.

In deze whitepaper:

• Watdoetdedouane?

• Stappenplanwet-enregelgeving bijim-enexport

• Checklistdouaneformaliteiten

• Tipsvandedouaneenondernemer

• Handigelinks

tip De juiste informatie Zorg ervoor dat je de ver-voerder of douaneagent goed informeert over de inhoud van de zending. Sluit informatie bij over hoeveel-heden, een goederenom-schrijving (goederencodes), oorsprongsdocumenten, Incoterms, waardes en cerficaten. Dat moet alle-maal deel uitmaken van de handelsfactuur die bij iedere internationale zending aan-wezig moet zijn.

www.mkbservicedesk.nl/wetenregelgeving 2

HeffeneninnenvanbelastingenAls goederen worden ingevoerd buiten de EU, moeten er heffingen en belastingen worden betaald, zoals invoerrechten. Hoeveel invoerrechten je moet betalen, is afhankelijk van de douanewaarde, het soort goed en het land van oorsprong. De douanewaarde is een optelsom van de aankoopprijs, verzendkosten en verzekeringspremie tot aan de grens van Nederland. Je leest er meer over in het volgende hoofdstuk. Daarnaast zorgt de douane ook voor de heffing en inning van accijnzen en verbruiksbelastingen.

StopfunctieSommige producten mogen de EU of Nederland niet in, zoals bepaalde plant- en grassoorten, wanneer bepaalde certificaten of vergunningen hiervoor niet aanwezig zijn. De douane zorgt ervoor dat deze aan de grens worden tegengehouden. Ook de uitvoer van bepaalde goederen, zoals wapens en munitie, is alleen toegestaan met vergunningen. Deze uitvoer wordt daarom gecontroleerd of gestopt door de douane.

ExpediteurVolgens Willy Keurentjes, Staff Customs & Clearance bij TNT Express, besteedt zo’n 90 procent van de ondernemers al het papier- en aangiftewerk voor de douane uit aan een expediteur. Als ondernemer ben je dan nog steeds verantwoordelijk voor je eigen product, alleen scheelt het je een hoop invulwerk. Je moet bij je expediteur een handelsfactuur inleveren en duidelijk omschrijven wat voor goederen je wilt importeren of exporteren. Als importeur blijf je dus verantwoordelijk voor de juiste afdracht van bijvoorbeeld invoerrechten.

n Meer over de taken en verantwoordelijkheden van een expediteur lees je in het artikel Wat doet een expediteur?

Eric Vosdellen - Customs Consultant bij Maco: “Zorg dat de douanezaken bij iedereen binnen de organisa-tie bekend zijn. Niet alleen bij verkoopbinnendienst, logis-tiek, maar ook bij inkoop en verkoopbuitendienst.”

Willy Keurentjes - TNT Express: “Controleer of je goederen bij invoer in het juiste douanetarief zijn ingedeeld. Een juiste indeling kan je veel geld besparen, wat betreft de invoerrechten. Je kent als ondernemer je eigen product natuurlijk het best. Besteed dan eens wat tijd aan classificatie en laat de leverancier in het buitenland de goederencode ook op de handelsfactuur vermelden. Het begrip goederencode is inmiddels bij douanes in meer dan tweehonderd landen wereldwijd bekend.”

www.mkbservicedesk.nl/wetenregelgeving 3

Stappenplan wet en regelgeving bij im- en export

Goederen die binnen de EU worden verhandeld (import, dan wel export) worden intracommunautaire goederen genoemd. Deze zijn vrij van douanecontrole, maar moeten alsnog wel aan de nodige vergunningen en producteisen voldoen. Als je bijvoorbeeld vlees exporteert naar Duitsland, krijg je te maken met gezondheidscertificaten en keurmerken. Wetten en regels zijn dus nooit één op één toe te passen, maar heel erg afhankelijk van een aantal factoren. Het is noodzakelijk dat je je hierin verdiept, omdat je anders flink in de problemen kunt komen. Ook al besteed je veel werk uit aan een expediteur, uiteindelijk ben jij verantwoordelijk!

1.Watgajeim-ofexporteren?Zorg ervoor dat je op de hoogte bent van de wetten en regels die voor jouw specifieke product gelden.

Als je importeert naar Nederland, moet je natuurlijk rekening houden met de Nederlandse wetgeving. De regels omtrent de meeste gebruiksartikelen, levens- en voedingsmiddelen zijn vastgelegd in de Warenwetgeving. De nieuwe Voedsel en Waren Autoriteit controleert de naleving van de regels.

Aangifte ten invoer of uitvoerAls je importeert uit of exporteert naar een land buiten de EU, krijg je natuurlijk ook met verschillende regels te maken. Zo moet je in elk geval bij de douane een aangifte ten invoer of ten uitvoer doen als je product de EU binnenkomt of verlaat.

CertificatenenkeurmerkenBinnen en buiten de EU moet je product vaak aan (kwaliteits)keurmerken voldoen. Welke dat zijn, hangt af van het type product dat je wilt verkopen. Een belangrijk keurmerk binnen de EU is bijvoorbeeld de CE-markering.

De eisen op het gebied van veiligheid, gezondheid, mi-lieu, verpakking, vervoer, etc. verschillen per land. Er zijn binnen de EU veel algemene richtlijnen en eisen, maar soms gelden per land ook nog andere regels. De EVD heeft een handig overzicht per land, zo weet je zeker dat je geen regels over het hoofd ziet. Klik hier voor de website

Sterk opkomende markten zijn Brazilië, Rusland, India en China (de zogenaamde BRIC-landen). Fenedex: “Rusland is voor een startende exporteur wellicht nog wat te zwaar. Er gelden vaak afwijkende regels op het gebied van bijvoorbeeld douane. Die vereisen wat meer ervaring.”

www.mkbservicedesk.nl/wetenregelgeving 4

CE-markeringVeel technische producten moeten een CE-keurmerk dragen. CE staat voor Conformité Européenne. Een CE-markering is geen garantie- of kwaliteitskeurmerk, maar geeft aan dat het product voldoet aan de minimale eisen op het gebied van milieu, gezondheid en veiligheid. Je moet het als ondernemer aanbrengen op producten die vallen onder de Nieuwe Aanpak Richtlijnen. Inmiddels is voor meer dan twintig productgroepen een NAR vastgesteld. Hieronder vallen producten als elektromagnetische producten, cosmetica, machines, medische hulpmiddelen, speeltoestellen, telecommunicatieve (rand)apparatuur en verpakkingen.n Lees meer over dit keurmerk in het artikel Wat is een CE-

markering?

Keurmerken in de wereldIn landen buiten de EU heb je niks aan een CE-keurmerk, daar moet je producten vaak weer aan andere eisen voldoen. Wereldwijde keurmerken hebben vaak te maken met duurzaamheid. Zo is er bijvoorbeeld het FSC-keurmerk voor hout en papier, het keurmerk Fairtrade voor producten die op een eerlijke manier tot stand zijn gekomen en het MSC-keurmerk voor duurzaam gevangen vis.n Het Keurmerk Instituut heeft een handig overzicht van

keurmerken in de EU en daarbuiten. Kijk op www.keurmerk.nl

FactuurGoederenzendingen met een bestemming buiten de Europese Unie moeten altijd vergezeld gaan van een commerciële fac-tuur. Het is verplicht om deze factuur in het Engels op te stel-len. Op de factuur moet onder andere het land van oorsprong en het vrachtbriefnummer staan.

n Wat moet er verder op de factuur staan? Op onze website vind je een handig overzicht van de eisen aan een com-merciële factuur.

Welke landen behoren tot de EU en EER? EU: België; Bulgarije; Cyprus; Denemarken; Duitsland; Estland; Finland; Frankrijk; Griekenland; Hongarije; Ierland; Italië; Letland; Litouwen; Luxemburg; Malta; Nederland; Oostenrijk; Polen; Portugal; Roemenië; Slovenië; Slowakije; Spanje; Tsjechië; Verenigd Koninkrijk; Zweden. Hoewel Zwitserland geen lid is van de EU, gelden daar wel veel EU-regels.EER: Alle landen van de EU en Liechtenstein, Noorwegen en IJsland.

Meldpunt handelsbelemmeringen In principe hebben bedrijven binnen de EU recht op een gelijk speelveld en moeten ze hetzelfde behandeld worden als binnenlandse. In de praktijk werkt dat vaak anders. Bedrijven krijgen te maken met onterechte kosten of regels. De overheid steunt Nederlandse bedrijven met het bestrijden van dit soort fouten in de markt. Heb je een klacht over verkeerde toepassing van Europese regels? Dan kun je terecht bij SOLVIT.

www.mkbservicedesk.nl/wetenregelgeving 5

2.Wieisjeklant?Zorg dat je precies weet bij wie jouw product (uiteindelijk) terecht komt.

Naast het soort goed dat je importeert of exporteert is het ook belangrijk te vermelden naar wie je dat doet. Maak jij een onderdeel van een grote machine die ergens in Amerika zal worden afgemaakt, dan moet ook jij aan de Amerikaanse wetgeving voldoen. Hetzelfde geldt als jij een ‘af’ product vervoert naar China. Dan zorg je natuurlijk dat je aan de wetten en regels van dat land voldoet.

Het is belangrijk dat je precies weet bij wie jouw product terecht komt en wat dat bedrijf ermee gaat doen. Stel, je maakt een klein onderdeeltje voor een machine of apparaat dat uiteindelijk voor de verkeerde doeleinden gebruikt wordt, dan kun je in de problemen komen of zelfs op een ‘black list’ terecht komen.

3.Naarwelklandexporteerje?Wetten en regels verschillen per land. De hoogte van de invoer-rechten kan ook verschillen. Zo hoef je binnen Europa geen invoerrechten te betalen.

De wetten en regels verschillen, zoals gezegd, per land. Wat de douane betreft, is het binnen de EU vrij gemakkelijk: alle goederen die binnen Europa worden verhandeld, heten zogenaamde ‘intracommunautaire goederen’. Dat zijn goederen die vrij zijn van douanecontrole en invoerrechten.

Taric-codeAls je goederen uit een land buiten de EU importeert, zoek je bij de douane op welke goederencode bij jouw product hoort. Dit wordt ook wel de Taric-code genoemd. Op basis van deze code en het land waar je goederen vandaan komen, berekent de douane de hoogte (percentage) invoerrechten.

Invoerrechten worden berekend over de douanewaarde van je product. Dit is een optelsom van: n aankoopprijs;n verzendkosten;n verzekeringspremie tot aan de grens van Nederland.

Geen invoerrechtenJe hoeft geen invoerrechten te betalen als:• Jeproductuiteenander

EU-land komt of naar een ander EU-land gaat.

• Jouwproductgemaaktisin een land waar de EU een handelsakkoord heeft. (Dan is wel een EUR.1, EUR-MED of Form A nodig)

• Jeeengrondstofofhalf-fabrikaat invoert waar een tekort aan is binnen de EU.

www.mkbservicedesk.nl/wetenregelgeving 6

OorsprongsdocumentenAls je wilt exporteren naar landen buiten de EU heb je in de meeste gevallen een Certificaat van Oosprong nodig. Dit document verklaart in welk land een product gemaakt is. Voor landen waarmee de EU handelsakkoorden heeft gesloten, gebruik je een Form A, EUR.1-document of EUR-MED-document. Met deze formulieren krijg je korting of zelfs vrijstelling van invoerrechten. n Meer over deze documenten en het aanvragen ervan, lees op je de website van de Kamer van Koophandel.

RisicolandenOver het algemeen gaat alle datacontrole van de douane via de computer. In 1 procent van de gevallen wil de douane een lading goederen toch even fysiek controleren. Je loopt meer risico op zo’n controle als je exporteert naar een zogenaamd risicoland. Willy Keurentjes van TNT Express: “Stel, je gaat wat exporteren naar Iran, dan kun je ervan uit gaan dat de douane je lading even wil zien.” En soms hebben landen onderling afspraken gemaakt. “Dan krijgen de douanes bijvoorbeeld de opdracht om een bepaald goed altijd even te controleren, of goederen die naar een bepaald land gaan”, vertelt Willy.

4.Watisheteinddoelvanjeproduct?Producten kunnen op meerdere manieren gebruikt worden. Wees altijd op de hoogte van het einddoel van jouw product, zodat je de juiste keurmerken en certificaten kunt aanvragen.

Net zoals je moet weten wie je klant precies is, moet je ook weten wat hij of zij met jouw product wil gaan doen. Stel, je exporteert vlees naar Duitsland. Dan moet je wel weten of dat vlees gebruikt gaat worden voor consumptie of voor verwerking in bijvoorbeeld diervoer. Je moet dan namelijk weer andere certificaten en keurmerken aanvragen. Vermeld ook heel duidelijk op de verpakking en in de verzenddocumenten wat het doel is van jouw product, zodat hierover geen misverstand kan ontstaan.

SamplesVoordat je een hele lading van dat ene product bestelt, wil je vaak eerst een sample zien. Zo’n sample heeft een ander einddoel; hij is namelijk niet bestemd voor verkoop. Je moet dan ook bij de douane kunnen aantonen dat deze sample geen economische waarde heeft, anders moet je invoerrechten betalen. Zorg dus dat duidelijk op de verpakking staat dat het om een sample gaat of maak hem onverkoopbaar door hem te doorboren.

tip Market Access Database “Bij export buiten de EU ver-schillen de invoerregels per land. Zoek daarom vooraf uit aan welke regels jouw producten bij invoer moeten voldoen. Een goede website hiervoor is de Market Access Database, hierop tref je o.a. informatie aan over beno-digde exportdocumenten (certificaat van oorsprong, eur-certificaat) en de rechten bij invoer.” – exportorganisa-tie Fenedex

www.mkbservicedesk.nl/wetenregelgeving 7

Checklist douaneformaliteiten

n Zorg altijd voor een volledig en juist ingevulde vrachtbrief bij de zending.

n Voeg aan zendingen buiten de Europese Unie een Engelstalige, commerciële factuur toe.

n Om onterechte betaling van invoerrechten te voorkomen, zet je een oorsprongsverklaring van het goed op de factuur. De oorsprong is niet het land van verzending, maar het land van productie van het goed, te herkennen aan ‘made in...’.

n Afhankelijk van de bestemming, dien je rekening te houden met benodigde certificaten en verklaringen.

n Vermeld op de vrachtbrief welke certificaten en/of verklaringen je hebt bijgevoegd.

n Pak de papieren die bij de zendingen horen (factuur, certificaten, verklaringen, vrachtbrief) NOOIT bij de zending in, maar overhandig ze aan de logistieke dienstverlener als die de zending komt ophalen.

n Als je een zending op basis van ‘receiver pays’ (ontvanger betaalt) naar Nederland laat komen, kan het zijn dat je ook invoerheffingen moet betalen over de transportkosten.

n Let erop dat je ook voor bepaalde bestemmingen binnen Europa douanepapieren moet invullen. Kijk hier voor een overzicht van deze landen.

n Als je goederen slechts tijdelijk in het buitenland zijn, kun je gebruikmaken van een regeling voor tijdelijke uitvoer. Dan hoef je nauwelijks of geen invoerheffingen te betalen bij wederinvoer in Nederland. Wel moet je rekening houden met een minimale vertraging van 24 uur door visitatie van de zending door de douane. LET OP: je dient op de vrachtbrief in het vakje ‘special instructions’ te vermelden ‘OPMAKEN ED69’. Zo herkent de logistiek dienstverlener de zending als zending voor tijdelijke uitvoer en kunnen zij de benodigde documenten opmaken. Ook vermeld je op de factuur ‘Temporary Export’, zodat het ontvangende land ook weet dat het tijdelijke invoer betreft.

n Voor bijna alle landen geldt dat voor bepaalde producten (met name bederfelijke zoals bloembollen, zaden, etenswaren etc.) een gezondheidsverklaring nodig is. Deze gezondheidsverklaring is te verkrijgen bij het ministerie van Landbouw. Invoervergunningen worden door sommige landen vereist van de ontvanger van bepaalde goederen. De vereiste invoervergunningen verschillen per land en zijn de verantwoordelijkheid van de ontvanger. Meer informatie vind je op de website van de EVD.

Bron: TNT Express

Voor voorbeelden van vrachtbrieven, commerciële facturen, certificaten en ver-klaringen kun je kijken op de website van TNT Express.

www.mkbservicedesk.nl/wetenregelgeving 8

Tips van de douane + ondernemers

WillyKeurentjesvanTNTExpress: “Het vervoer van vrije C-goederen (communautaire) goederen is inderdaad vrij van douane. Maar let goed op bij accijnsgoederen, militaire goederen en goederen met als bestemming een zogenaamd uitzonderingsgebied, bijvoorbeeld de Canarische Eilanden. Je zou denken: “Dit is Spanje, geen probleem”, maar douanetechnisch is er een uitzondering. Er moet wel degelijk een uitvoeraangifte gedaan worden bij de Nederlandse douane en een invoeraangifte bij de douane daar. Voeg dus minimaal een handelsfactuur toe bij de zending.

Eric Vosdellen vanMacoCustomsService: “Houd altijd de regie in eigen hand. Zorg dat je weet wie in welke fase van de supply chain wat doet, zoals het opmaken van de uitvoeraangifte. Dit kun je gerust uitbesteden aan een expediteur, maar hou wel het overzicht.”

Dirk Jasper vanBarnyardFarEastltd: “Wij zijn gevestigd in Hong Kong en dat is in juridisch opzicht nog steeds Engels georiënteerd. Dat betekent bijvoorbeeld dat je om te kunnen ondernemen een ltd. moet oprichten, de Britse rechtsvorm ‘Limited’. Maar dat is allemaal behoorlijk overzichtelijk en transparant. Verder moet je natuurlijk onze westerse normen hanteren als je Chinese producten naar Europa wilt gaan halen, bijvoorbeeld als het gaat om duurzaamheid, milieu en arbeidsethiek. Als ondernemer moet je daar zelf erg kritisch op zijn en zekerheden inbouwen dat er conform jouw specificaties wordt gewerkt.”Lees hier het hele interview met Dirk Jasper

9

Handige links

n Dossier Internationale Handel van MKB-Nederland

n Special Import van MKB Servicedesk

n Special Export van MKB Servicedesk

n Special Logistiek van MKB Servicedesk

n Alles over wat de douane doet bij invoer, doorvoer en uitvoer

n Voorbeelden van vrachtbrieven, commerciële facturen, certificaten en verklaringen kun je downloaden op onze website

n Meer informatie over het aanvragen van octrooien vind je via onze website

n Meer over welke wetten en regels gelden in het land waar jij naar wilt exporteren

Het is niet toegestaan om beeldmateriaal en informatie afkomstig uit dit document zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van MKB Servicedesk te kopiëren in welke vorm dan ook. Copyright @MKB Servicedesk

Over MKB Servicedesk.Als strategisch partner van MKB-Nederland is de MKB Servicedesk de vraagbaak voor ondernemend Nederland. Op www.mkbservicedesk.nl vind je betrouwbare, concrete en betaalbare antwoorden op alle ondernemersvragen in het midden- en kleinbedrijf. Maandelijks bezoeken meer dan 200.000 ondernemers mkbservicedesk.nl.

Powered by