EfficientEfficient

OfOf

MarketsMarkets

پیشگفتارپیشگفتار

ديدگاه بازارهاي كارا ناشي از يك كشف تصادفي ديدگاه بازارهاي كارا ناشي از يك كشف تصادفي يك متخصص آمار بريتا نيايي به يك متخصص آمار بريتا نيايي به 19531953است .در است .در

نام" موريس كندال"در مورد تغيير قيمت كاال و نام" موريس كندال"در مورد تغيير قيمت كاال و اوراق بهادار يك مقاله بحث بر انگيز به "جامعه اوراق بهادار يك مقاله بحث بر انگيز به "جامعه

سلطنتي آمار بريتانيا" ارائه كرد. "كندال" انتظار سلطنتي آمار بريتانيا" ارائه كرد. "كندال" انتظار داشت كه شاهد چرخه هاي منظم قيمت باشد.ولي داشت كه شاهد چرخه هاي منظم قيمت باشد.ولي در نهايت شگفتي دريافت كه چنين چرخه اي وجود در نهايت شگفتي دريافت كه چنين چرخه اي وجود

ندارد.هنگامي كه موريس كندال ابراز داشت كه ندارد.هنگامي كه موريس كندال ابراز داشت كه قيمت سهام داراي يك مسير و تغييرات تصادفي قيمت سهام داراي يك مسير و تغييرات تصادفي

است مقصود وي اين بود كه تغييرايت و قيمت هيچ است مقصود وي اين بود كه تغييرايت و قيمت هيچ وابستگي به يكديگر ندارند. درست همان گونه كه وابستگي به يكديگر ندارند. درست همان گونه كه بردو باخت در بازي باال انداختن سكه به يكديگر بردو باخت در بازي باال انداختن سكه به يكديگر

وابسته نيستند.وابسته نيستند.

در این فصل درباره رابطه متقابل سرمایه گذار و بازار در این فصل درباره رابطه متقابل سرمایه گذار و بازار اوراق بهادار ) بورس ( بحث می نماییم. از مجرای اوراق بهادار ) بورس ( بحث می نماییم. از مجرای

تئوری بازارهای کارآی اوراق بهادار می توان این تئوری بازارهای کارآی اوراق بهادار می توان این موضوع را پیش بینی کرد که قیمت اوراق بهادار موضوع را پیش بینی کرد که قیمت اوراق بهادار

ناشی از این رابطه متقابل به صورت یکی از ویژگی ناشی از این رابطه متقابل به صورت یکی از ویژگی های عمده و چشمگیر درمی آید. در واقع، این قیمت های عمده و چشمگیر درمی آید. در واقع، این قیمت

ها مجموعه دانش، آگهی و توان پردازش اطالعات ها مجموعه دانش، آگهی و توان پردازش اطالعات سرمایه گذاران را به شیوه ای درست منعکس می سرمایه گذاران را به شیوه ای درست منعکس می

نمایند. فرآیندی که قیمت ها می توانند این کار را نمایند. فرآیندی که قیمت ها می توانند این کار را انجام دهند بسیار پیچیده است و چیزی نیست که انجام دهند بسیار پیچیده است و چیزی نیست که بتوان به صورت کامل درک کرد. با وجود این، می بتوان به صورت کامل درک کرد. با وجود این، می

توان رئوس کلی این فرآیند را به راحتی مشاهده کرد توان رئوس کلی این فرآیند را به راحتی مشاهده کرد و ما بر روی همین نکات تاکید می نماییم.(و ما بر روی همین نکات تاکید می نماییم.(

در حسابداری مالی، بازار اوراق بهادار کاربردهای در حسابداری مالی، بازار اوراق بهادار کاربردهایمهمی دارد. یکی از کاربردها این است که، آن را به مهمی دارد. یکی از کاربردها این است که، آن را به

صورت مستقیم مفهوم افشای کامل اطالعات را صورت مستقیم مفهوم افشای کامل اطالعات را مطرح می نماید.مطرح می نماید.

در تئوری بازارهای کارآ، حسابداری از این دیدگاه در تئوری بازارهای کارآ، حسابداری از این دیدگاهمورد توجه قرار می گیرد که با سایر منابع اطالعاتی مورد توجه قرار می گیرد که با سایر منابع اطالعاتی مانند رسانه های خبری، دیدگاه ها و اظهار نظرهای مانند رسانه های خبری، دیدگاه ها و اظهار نظرهای

تحلیلگران مالی و حتی با قیمت بازار در رقابت تحلیلگران مالی و حتی با قیمت بازار در رقابت است. حسابداری به عنوان محملی برای آگاه ساختن است. حسابداری به عنوان محملی برای آگاه ساختن

سرمایه گذاران تنها زمانی می تواند بقا یابد که سرمایه گذاران تنها زمانی می تواند بقا یابد که نسبت به سایر منابع اطالعاتی ارائه نماید که نسبت به سایر منابع اطالعاتی ارائه نماید که

اثرگذار، قابل اتکا، به هنگام و مبتنی بر هزینه و سود اثرگذار، قابل اتکا، به هنگام و مبتنی بر هزینه و سود باشد.باشد.

همچنین تئوری بازارهای کارآ، از دیدگاه نظری، بیانگر همچنین تئوری بازارهای کارآ، از دیدگاه نظری، بیانگرعلت وجودی حسابداری ) یعنی ارائه اطالعات متقارن ( علت وجودی حسابداری ) یعنی ارائه اطالعات متقارن (

است.است. از این رو، ما می توانیم حسابداری را از این دیدگاه از این رو، ما می توانیم حسابداری را از این دیدگاه

مورد توجه قرار دهیم که نوعی سازوکار است و بدان مورد توجه قرار دهیم که نوعی سازوکار است و بدان وسیله افراد می توانند اطالعات اثرگذار را از درون یا وسیله افراد می توانند اطالعات اثرگذار را از درون یا

برون سازمان بگیرند و آنها را مبادله نمایند. حسابداری برون سازمان بگیرند و آنها را مبادله نمایند. حسابداری عالوه بر اینکه سرمایه گذاران را قادر می سازد عالوه بر اینکه سرمایه گذاران را قادر می سازد تصمیمات بهتری را اتخاذ نمایند از مجرای بهبود تصمیمات بهتری را اتخاذ نمایند از مجرای بهبود

بخشیدن به فعالیت بازارهای اوراق بهادار موجب بخشیدن به فعالیت بازارهای اوراق بهادار موجب افزایش منافع اجتماعی می شود. افزایش منافع اجتماعی می شود.

بازارهای کارای اوراق بازارهای کارای اوراق 1-41-4بهاداربهادار

معنی کاراییمعنی کارایی ما توجه خود را معطوف ویژگی های قیمت بازار اوراق ما توجه خود را معطوف ویژگی های قیمت بازار اوراق

بهاداری می کنیم که در این بازار مورد معامله قرار می بهاداری می کنیم که در این بازار مورد معامله قرار می گیرند و می خواهیم ببینیم اطالعات جدید چه اثری بر این گیرند و می خواهیم ببینیم اطالعات جدید چه اثری بر این

قیمت ها می گذارند.قیمت ها می گذارند. اگر اطالعات مجانی باشد، بدیهی است که سرمایه گذاران اگر اطالعات مجانی باشد، بدیهی است که سرمایه گذاران

می خواهند از آن بهره مند شوند. برای مثال، در شرایط می خواهند از آن بهره مند شوند. برای مثال، در شرایط آرمانی سرمایه گذاران می خواهند بدانند چه رویدادی رخ آرمانی سرمایه گذاران می خواهند بدانند چه رویدادی رخ خواهد داد، زیرا این رویداد می تواند بر جریان های نقدی خواهد داد، زیرا این رویداد می تواند بر جریان های نقدی

آینده و سودهای تقسیمی شرکت اثر بگذارد. فرض بر این آینده و سودهای تقسیمی شرکت اثر بگذارد. فرض بر این است که در شرایط آرمانی اطالعات مجانی است، زیرا است که در شرایط آرمانی اطالعات مجانی است، زیرا

آنچه رخ می دهد برای همگان قابل مشاهده استآنچه رخ می دهد برای همگان قابل مشاهده است

.ازاین رو همه سرمایه گذاران می خواهند از این اطالعات .ازاین رو همه سرمایه گذاران می خواهند از این اطالعات استفاده کنند و فرآیند آربیتراژ این اطمینان را می دهد که در استفاده کنند و فرآیند آربیتراژ این اطمینان را می دهد که در

آن صورت ارزش بازار خود تعدیل می نماید تا بتواند آن صورت ارزش بازار خود تعدیل می نماید تا بتواند انتظارات تجدید نظر شده درباره جریان های نقدی را انتظارات تجدید نظر شده درباره جریان های نقدی را

منعکس نماید متاسفانه ، اگر شرایط آرمانی نباشد اطالعات منعکس نماید متاسفانه ، اگر شرایط آرمانی نباشد اطالعات مجانی نخواهد بود. سرمایه گذاران ناگزیرند بر مبنای مجانی نخواهد بود. سرمایه گذاران ناگزیرند بر مبنای

برآوردهای ذهنی خود سودآوری آینده شرکت ها، جریان های برآوردهای ذهنی خود سودآوری آینده شرکت ها، جریان های نقدی یا سودهای تقسیمی را محاسبه نمایند. گذشته از این، نقدی یا سودهای تقسیمی را محاسبه نمایند. گذشته از این،

با دریافت اطالعات جدید، آنها باید در این برآوردها تجدید با دریافت اطالعات جدید، آنها باید در این برآوردها تجدید نظر نمایند. از این رو، از دیدگاه مقدار اطالعات مورد نیاز، نظر نمایند. از این رو، از دیدگاه مقدار اطالعات مورد نیاز،

هر سرمایه گذار باید هزینه ها و منافع مربوطه را با هم هر سرمایه گذار باید هزینه ها و منافع مربوطه را با هم مقایسه کند. مقایسه کند.

در مورد اطالعات اثرگذار منابع متعدد و زیادی وجود دارد ) مانند در مورد اطالعات اثرگذار منابع متعدد و زیادی وجود دارد ) مانندنشریه های مالی، اطالعات خاصی را که دوستان و همکاران می نشریه های مالی، اطالعات خاصی را که دوستان و همکاران می

دهند، تغییر در شرایط اقتصادی، اظهار نظرهای تحلیلگران و دهند، تغییر در شرایط اقتصادی، اظهار نظرهای تحلیلگران و کارگذاران و غیره(کارگذاران و غیره(

دست کم، تعداد زیادی از سرمایه گذاران مقدار زیادی وقت و دست کم، تعداد زیادی از سرمایه گذاران مقدار زیادی وقت وپول صرف می کنند تا با استفاده از این مبلغ اطالعاتی پول صرف می کنند تا با استفاده از این مبلغ اطالعاتی

تصمیمات مربوط به سرمایه گذاری ها را اتخاذ کنند. این تصمیمات مربوط به سرمایه گذاری ها را اتخاذ کنند. این سرمایه گذاران را افراد آگاه می نامند. بدیهی است که سرمایه سرمایه گذاران را افراد آگاه می نامند. بدیهی است که سرمایه

گذاران آگاه پس از دریافت اطالعات جدید می خواهند به گذاران آگاه پس از دریافت اطالعات جدید می خواهند به سرعت حرکت کنند. اگر بدین گونه عمل نکنند، سایر سرمایه سرعت حرکت کنند. اگر بدین گونه عمل نکنند، سایر سرمایه گذاران زودتر به این مقصد خواهند رسید و ارزش بازار اوراق گذاران زودتر به این مقصد خواهند رسید و ارزش بازار اوراق

بهادار مورد بحث خود را تعدیل خواهند کرد تا مزایای حاصل از بهادار مورد بحث خود را تعدیل خواهند کرد تا مزایای حاصل از اطالعات جدید کاهش یابد و یا به کلی از بین برود.اطالعات جدید کاهش یابد و یا به کلی از بین برود.

هنگامی که تعداد زیادی سرمایه گذار بدین گونه هنگامی که تعداد زیادی سرمایه گذار بدین گونه عمل کند، بازار کارآ می شود. بازارهای کارآی عمل کند، بازار کارآ می شود. بازارهای کارآی

اوراق بهادار چندین تعریف ارائه شده است. اوراق بهادار چندین تعریف ارائه شده است. تعریفی را که ما در اینجا به کار می بریم در مورد تعریفی را که ما در اینجا به کار می بریم در مورد

بازارهای نیمه قوی است.یک بازار کارآی اوراق بازارهای نیمه قوی است.یک بازار کارآی اوراق بهادار مکانی است که قیمت اوراق بهادار مورد بهادار مکانی است که قیمت اوراق بهادار مورد معامله در این بازار، در هر زمان می تواند همه معامله در این بازار، در هر زمان می تواند همه اطالعاتی که در مورد این اوراق بهادار به آگاهی اطالعاتی که در مورد این اوراق بهادار به آگاهی همگان رسیده است به صورتی درست منعکس همگان رسیده است به صورتی درست منعکس

نماید.نماید.

سه نکته مهم وجود دارد که باید به آنها بپردازیم، سه نکته مهم وجود دارد که باید به آنها بپردازیم، نخست، اطالعات بازار را از این دیدگاه کارآ نخست، اطالعات بازار را از این دیدگاه کارآ

می نامند که همگان از آنها آگاه هستند. از این می نامند که همگان از آنها آگاه هستند. از این رو، در این تعریف مسئله امکان وجود رو، در این تعریف مسئله امکان وجود

اطالعات درون سازمانی منتفی نمی شود. اطالعات درون سازمانی منتفی نمی شود. واقعیت این است، کسانی که اطالعات درون واقعیت این است، کسانی که اطالعات درون

سازمانی دارند نسبت به بازار دارای آگاهی سازمانی دارند نسبت به بازار دارای آگاهی بیشتری هستند. اگر افراد درون سازمانی بیشتری هستند. اگر افراد درون سازمانی

بخواهند از این اطالعات خود استفاده نمایندبخواهند از این اطالعات خود استفاده نمایند

دومی نکته مهم این است که کارآیی بازار یک مفهوم دومی نکته مهم این است که کارآیی بازار یک مفهوم یا عبارت نسبی است. یا عبارت نسبی است.

می توان گفت که یک بازار نسبت به سهمی که می توان گفت که یک بازار نسبت به سهمی که اطالعات مربوط به آن در اختیار همگان است کارآ اطالعات مربوط به آن در اختیار همگان است کارآ می باشد. در این تعریف معنایی قرار ندارد تا موید می باشد. در این تعریف معنایی قرار ندارد تا موید این باشد که بازار آگاه مطلق است و اینکه قیمت این باشد که بازار آگاه مطلق است و اینکه قیمت های بازار همیشه می توانند ارزش واقعی شرکت های بازار همیشه می توانند ارزش واقعی شرکت

را منعکس نمایند. تردیدی نیست که در صورت را منعکس نمایند. تردیدی نیست که در صورت وجود اطالعات درون سازمانی اطالعات بازار می وجود اطالعات درون سازمانی اطالعات بازار می

توانند نادرست باشند.توانند نادرست باشند.

سوم، اگر بازار کارآ باشد سرمایه گذاری به صورت سوم، اگر بازار کارآ باشد سرمایه گذاری به صورت یک بازی جوانمردانه درمی آید. این بدان معنی است یک بازی جوانمردانه درمی آید. این بدان معنی است

که اگر بازده مورد انتظار عادی مستلزم پذیرفتن که اگر بازده مورد انتظار عادی مستلزم پذیرفتن ریسک باشد، سرمایه گذران نمی توانند انتظار ریسک باشد، سرمایه گذران نمی توانند انتظار

داشته باشند که بازده سرمایه گذاری آنان در یک داشته باشند که بازده سرمایه گذاری آنان در یک دسته از اوراق بهادار یا پرتفویی از اوراق بهادار به دسته از اوراق بهادار یا پرتفویی از اوراق بهادار به

بیش از بازده مورد انتظار عادی از آن سهم یا بیش از بازده مورد انتظار عادی از آن سهم یا پرتفویی شود. یکی از راه هایی که می توان شاخص پرتفویی شود. یکی از راه هایی که می توان شاخص

بازده عادی را تعیین کرد این است که از الگوی بازده عادی را تعیین کرد این است که از الگوی قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای استفاده نمود.قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای استفاده نمود.

سه شكل از بازارهاي سه شكل از بازارهاي 2-42-4كاراكارا

اغلب اقتصاددانان براي بازارهاي كارا سه سطح در اغلب اقتصاددانان براي بازارهاي كارا سه سطح در نظر مي گيرند كه با توجه به اطالعات منعكس نظر مي گيرند كه با توجه به اطالعات منعكس

شده در قيمت اوراق بهادار از يكديگر متمايز مي شده در قيمت اوراق بهادار از يكديگر متمايز مي شوند.درسطح نخست قيمتها بازتابي از اطالعات شوند.درسطح نخست قيمتها بازتابي از اطالعات

موجود در سطوح مربوط به گذشته اند.اين را شكل موجود در سطوح مربوط به گذشته اند.اين را شكل ضعيف كارايي(مي نامند.اگر از ديدگاه شكل ضعيف ضعيف كارايي(مي نامند.اگر از ديدگاه شكل ضعيف

كارايي به بازارها توجه شود در آن صورت با كارايي به بازارها توجه شود در آن صورت با مطالعه بازدهي هاي گذشته نمي توان به صورت مطالعه بازدهي هاي گذشته نمي توان به صورت مستمر به سودهاي باالتر دست يافت. قيمت ها مستمر به سودهاي باالتر دست يافت. قيمت ها

داراي الگو تصادفي خواهند بود .داراي الگو تصادفي خواهند بود .

دومين سطح كارآيي ايجاب مي كند كه قيمت ها نه دومين سطح كارآيي ايجاب مي كند كه قيمت ها نه تنها بازتابي از قيمت گذشته بلكه منعكس كننده تنها بازتابي از قيمت گذشته بلكه منعكس كننده

همه ساير اطالعات منتشر شده باشد. مانند همه ساير اطالعات منتشر شده باشد. مانند اطالعاتي كه مي توان با مطالعه نشريه هاي مال اطالعاتي كه مي توان با مطالعه نشريه هاي مال

به دست آورد.اين حالت را شكل "نيمه قوي" بازار به دست آورد.اين حالت را شكل "نيمه قوي" بازار كارا مي نامند.اگر بازارها از اين ديدگاه داراي كارا مي نامند.اگر بازارها از اين ديدگاه داراي كارايي باشند در آن صورت قيمت ها در برابر كارايي باشند در آن صورت قيمت ها در برابر

اطالعات همگاني مانند اعالم سود خالص سه ماهه اطالعات همگاني مانند اعالم سود خالص سه ماهه گذشته انتشار سهام جديد.پيشنهاد براي ادغام دو گذشته انتشار سهام جديد.پيشنهاد براي ادغام دو

شركت وغيره بي درنگ واكنش نشان خواهد داد و شركت وغيره بي درنگ واكنش نشان خواهد داد و خود را تعديل خواهد كرد.خود را تعديل خواهد كرد.

سر انجام ما با شكل "قوي"بازارهاي كارا رو به رو سر انجام ما با شكل "قوي"بازارهاي كارا رو به رو مي شويم. بازارهايي كه در آنها قيمت ها بازتابي از مي شويم. بازارهايي كه در آنها قيمت ها بازتابي از

همه اطالعاتي هستند كه مي توان از طريق تجزيه و همه اطالعاتي هستند كه مي توان از طريق تجزيه و تحليل طاقت فرسا شركت و سيستم اقتصادي به تحليل طاقت فرسا شركت و سيستم اقتصادي به

دست آورد.در چنين بازاري ما سرمابه گذاران خوش دست آورد.در چنين بازاري ما سرمابه گذاران خوش شانس و بد شانس خوهيم ديد ولي نمي توانيم شانس و بد شانس خوهيم ديد ولي نمي توانيم

مديري را ببينيم كه به صورت دائم بر بازارچيره مديري را ببينيم كه به صورت دائم بر بازارچيره شود و سرمايه گذاريهاي بهتري انجام دهد .تحليل شود و سرمايه گذاريهاي بهتري انجام دهد .تحليل

گران متخصص اوراق بهادار در مورد شكل قوي گران متخصص اوراق بهادار در مورد شكل قوي بازار آزمونهايي انجام داده اند و توصيه هايي نمودندبازار آزمونهايي انجام داده اند و توصيه هايي نمودند

آنها در مورد سهام صندو ق هاي مشترك سرمايه آنها در مورد سهام صندو ق هاي مشترك سرمايه گذاري و صندو ق هاي باز نشستگي اين آزمون ها گذاري و صندو ق هاي باز نشستگي اين آزمون ها

را انجام داده اند. زيرا تصور بر اين بود كه را انجام داده اند. زيرا تصور بر اين بود كه مديران اين موسسات بتوانند عملكرد بهتر بازار مديران اين موسسات بتوانند عملكرد بهتر بازار را پيش بيني نمايند. نتيجه تحقيقاتي كه در باره را پيش بيني نمايند. نتيجه تحقيقاتي كه در باره شكل قوي بازار كارا انجام شد بيانگر اين است شكل قوي بازار كارا انجام شد بيانگر اين است

كه برخي از صندو ق هاي مشترك سرمايه گذاري كه برخي از صندو ق هاي مشترك سرمايه گذاري كه داراي مديران متخصص و حر فه اي بودند به كه داراي مديران متخصص و حر فه اي بودند به

اين نتيجه رسيدند كه در صدد عملكرد برتر بر اين نتيجه رسيدند كه در صدد عملكرد برتر بر نيايند . نيايند .

جنبه های کاربردی بازارهای کارا از نظر ارائه جنبه های کاربردی بازارهای کارا از نظر ارائه 3-43-4گزارشات مالیگزارشات مالی

جنبه های کاربردیجنبه های کاربردی برای نخستین بار بررسی جنبه های کاربردی بازارهای برای نخستین بار بررسی جنبه های کاربردی بازارهای

کارآی اوراق بهادار در مقاله ) بلیو.اچ بی ور با عنوان کارآی اوراق بهادار در مقاله ) بلیو.اچ بی ور با عنوان هیئت استانداردهای خسابداری مالی باید دارای چه هیئت استانداردهای خسابداری مالی باید دارای چه

( منتشر شد. در اینجا ما ( منتشر شد. در اینجا ما 19731973هدف هایی باشد، )هدف هایی باشد، )خالصه ای از دیدگاه های بی ور را ارائه می نمائیم.خالصه ای از دیدگاه های بی ور را ارائه می نمائیم.

از دیدگاه بی ور نخستین جنبه کاربردی مهم بازارهای از دیدگاه بی ور نخستین جنبه کاربردی مهم بازارهای کارآ این است که رویه های حسابداری را که شرکتی یه کارآ این است که رویه های حسابداری را که شرکتی یه کار می برد، تا زمانی که شرایط زیر وجود داشته باشند کار می برد، تا زمانی که شرایط زیر وجود داشته باشند بر قیمت اوراق بهادار این شرکت اثر نخواهد گذاشت: بر قیمت اوراق بهادار این شرکت اثر نخواهد گذاشت:

تا زمانی که این رویه ها موجب ایجاد جریان های نقدی تا زمانی که این رویه ها موجب ایجاد جریان های نقدی متفاوت نشوند، اطالعات مربوط به رویه های خاص افشا متفاوت نشوند، اطالعات مربوط به رویه های خاص افشا گردند و اطالعات به میزان کافی ارائه شوند، به گونه ای گردند و اطالعات به میزان کافی ارائه شوند، به گونه ای که خواننده صورت های مالی بتواند با توجه به رویه های که خواننده صورت های مالی بتواند با توجه به رویه های متفاوت دیدگاه خود را تغییر دهد. از این رو، بی ور بحث متفاوت دیدگاه خود را تغییر دهد. از این رو، بی ور بحث

های گوناگون درباره حسابداری مانند بحث های زیر را بی های گوناگون درباره حسابداری مانند بحث های زیر را بی اهمیت می داند: روش استهالک، شیوه منظور کردن بدهی اهمیت می داند: روش استهالک، شیوه منظور کردن بدهی های مالیاتی آینده، کاربرد روش های مبتنی بر کل هزینه ها های مالیاتی آینده، کاربرد روش های مبتنی بر کل هزینه ها

یا تالش های موفقیت آمیز در مورد شرکت های نفت و یا تالش های موفقیت آمیز در مورد شرکت های نفت و گاز. برای مثال، وجوه حاصل از فروش نفت خام و گاز یک گاز. برای مثال، وجوه حاصل از فروش نفت خام و گاز یک شرکت نفتی و محصوالت پاالیشگاهی نمی تواند به صورت شرکت نفتی و محصوالت پاالیشگاهی نمی تواند به صورت

مستقیم، به این شیوه حسابداری بستگی داشته باشد.مستقیم، به این شیوه حسابداری بستگی داشته باشد.

بنابراین، بحث بازار کارآ بر این پایه قرار دارد؛ تا بنابراین، بحث بازار کارآ بر این پایه قرار دارد؛ تا زمانی که شرکت ها اطالعات مربوط به رویه های زمانی که شرکت ها اطالعات مربوط به رویه های

انتخاب شده را اعالم نمایند و هر نوع اطالعات انتخاب شده را اعالم نمایند و هر نوع اطالعات اضافی مورد نیاز سرمایه گذاران )از نظر به اضافی مورد نیاز سرمایه گذاران )از نظر به

کارگیری روش های متفاوت حسابداری( افشا شود، کارگیری روش های متفاوت حسابداری( افشا شود، سمایه گذاران می توانند محاسبات ضروری را سمایه گذاران می توانند محاسبات ضروری را

انجام دهند و به علت متفاوت بودن سودهای خالص انجام دهند و به علت متفاوت بودن سودهای خالص گزارش شده پی ببرند. یعنی، صرف نظر از اینکه گزارش شده پی ببرند. یعنی، صرف نظر از اینکه شرکت برای ارائه گزارش از چه رویه حسابداری شرکت برای ارائه گزارش از چه رویه حسابداری

استفاده کند، بازار می تواند جنبه های کاربردی سود استفاده کند، بازار می تواند جنبه های کاربردی سود تقسیمی و جریان نقدی نهایی را مشاهده نماید.تقسیمی و جریان نقدی نهایی را مشاهده نماید.

دومین جنبه کاربردی از این قرار است: تمام دومین جنبه کاربردی از این قرار است: تمام اطالعات مربوط به بازارهای کارآی اوراق بهادار، اطالعات مربوط به بازارهای کارآی اوراق بهادار،

به صورت کامل، دست به دست می شوند. رگ به صورت کامل، دست به دست می شوند. رگ مدیریت شرکت در مورد شرکت اطالعات اثرگذار مدیریت شرکت در مورد شرکت اطالعات اثرگذار

داشته باشد و اگر این اطالعات بدون هیچ هزینه ای داشته باشد و اگر این اطالعات بدون هیچ هزینه ای قابل افشا باشد، در آن صورت مدیریت باید در قابل افشا باشد، در آن صورت مدیریت باید در

موعد مقرر)به هنگام( این اطالعات را افشا نماید، موعد مقرر)به هنگام( این اطالعات را افشا نماید، مگر اینکه اطمینان داشته باشد که سرمایه گذاران مگر اینکه اطمینان داشته باشد که سرمایه گذاران

اطالعات مزبور را از منابع دیگری کسب کرده اطالعات مزبور را از منابع دیگری کسب کرده باشندباشند

. به طور کلی، تا زمانی که منافع اطالعات برای سرمایه . به طور کلی، تا زمانی که منافع اطالعات برای سرمایه گذاران به بیش از هزینه های آن برسد مدیریت باید گذاران به بیش از هزینه های آن برسد مدیریت باید

اطالعات مربوط به شرکت را ارائه و گزارش نماید. این اطالعات مربوط به شرکت را ارائه و گزارش نماید. این کار به دو دلیل انجام می شود. نخست، معنی کارآیی کار به دو دلیل انجام می شود. نخست، معنی کارآیی

بازار این است تا زمانی که اطالعات اثرگذار و در بازار این است تا زمانی که اطالعات اثرگذار و در دسترس به گونه ای باشند که موجب افزایش توان دسترس به گونه ای باشند که موجب افزایش توان

سرمایه گذاران در پیش بینی بازدهی های آینده شوند، از سرمایه گذاران در پیش بینی بازدهی های آینده شوند، از آنها استفاده خواهند کرد، به گونه ای که اطالعات اضافی آنها استفاده خواهند کرد، به گونه ای که اطالعات اضافی ضایع نخواهد شد. دوم، هر قدر شرکت در مورد فعالیت ضایع نخواهد شد. دوم، هر قدر شرکت در مورد فعالیت های خود اطالعات بیشتری را اعالم و افشا نماید، مردم های خود اطالعات بیشتری را اعالم و افشا نماید، مردم درباره آن شرکت آگاهی های بیشتری پیدا خواهند کرد. درباره آن شرکت آگاهی های بیشتری پیدا خواهند کرد.

در نتیجه، اعتماد سرمایه گذاران به بازار در نتیجه، اعتماد سرمایه گذاران به بازار اوراق بهادار تقویت می شود. سوم، اوراق بهادار تقویت می شود. سوم،

بازارهای کارا بدین معنی است که شرکت بازارهای کارا بدین معنی است که شرکت ها نباید بیش از حد نگران سرمایه گذاران ها نباید بیش از حد نگران سرمایه گذاران

ساده اندیش خود باشند )یعنی نباید ساده اندیش خود باشند )یعنی نباید اطالعات صورت های مالی به روشی اطالعات صورت های مالی به روشی

چنان ساده ارائه شود که هرکس بتواند چنان ساده ارائه شود که هرکس بتواند آن را درک نماید(.آن را درک نماید(.

آخرین کاربرد بازارهای کارآ این است که حسابداران با آخرین کاربرد بازارهای کارآ این است که حسابداران با یکدیگر رقابت می کنند و همین امر موجب ارائه اطالعات یکدیگر رقابت می کنند و همین امر موجب ارائه اطالعات

بیشتر می شود )مانند اظهار نظرهای تحلیلگران مالی، بیشتر می شود )مانند اظهار نظرهای تحلیلگران مالی، رسانه ها، ارائه اطالعات به وسیله مقامات ارشد شرکت رسانه ها، ارائه اطالعات به وسیله مقامات ارشد شرکت هاو از این قبیل(. یعنی تجدید نظر در اعتقادات و باورها هاو از این قبیل(. یعنی تجدید نظر در اعتقادات و باورها

یک فرآیند مستمر است. از این رو، اگر حسابداران یک فرآیند مستمر است. از این رو، اگر حسابداران اطالعات سودمند و مبتنی بر هزینه و سود ارائه نکنند می اطالعات سودمند و مبتنی بر هزینه و سود ارائه نکنند می

توان انتظار داشت که با گذشت زمان واحد حسابداری توان انتظار داشت که با گذشت زمان واحد حسابداری مقدار زیادی از سودمندی خود را از دست بدهد. زیرا سایر مقدار زیادی از سودمندی خود را از دست بدهد. زیرا سایر

منابع اطالعاتی تقویت می شوند در نهایت در بازاری که منابع اطالعاتی تقویت می شوند در نهایت در بازاری که برای کسب اطالعات رقابت وجود دارد حسابداران نمی برای کسب اطالعات رقابت وجود دارد حسابداران نمی

توانند بقای خود را تضمین نمایند.توانند بقای خود را تضمین نمایند.

اطالع رسانی و قیمت اطالع رسانی و قیمت4-44-4بی ثباتی در استداللبی ثباتی در استدالل ،با توجه به تعریفی را که درباره کارآیی بازار می نمایند، با توجه به تعریفی را که درباره کارآیی بازار می نمایند

تمام اطالعات موجود و در دسترس همگان در قیمت بازار تمام اطالعات موجود و در دسترس همگان در قیمت بازار منعکس شده است. یعنی، قیمت دارای توان کامل برای منعکس شده است. یعنی، قیمت دارای توان کامل برای

اطالع رسانی است. از آنجا که کسب اطالعات دارای اطالع رسانی است. از آنجا که کسب اطالعات دارای هزینه است و اگر قیمت بازار اطالعاتی را منعکس می هزینه است و اگر قیمت بازار اطالعاتی را منعکس می

نماید که همگان از آنها آگاه هستند، نمی توان انتظار نماید که همگان از آنها آگاه هستند، نمی توان انتظار داشت که سرمایه گذاران بتوانند، به اصطالح، بازار را داشت که سرمایه گذاران بتوانند، به اصطالح، بازار را

شکست دهند ]بازار را از میدان را به در کنند یا سر آن را شکست دهند ]بازار را از میدان را به در کنند یا سر آن را کاله بگذارند[، تنها کاری را که سرمایه گذاران انجام کاله بگذارند[، تنها کاری را که سرمایه گذاران انجام خواهند داد این است که کار جمع آوری اطالعات را خواهند داد این است که کار جمع آوری اطالعات را

متوقف سازند و قیمت بازار را به عنوان بهترین شاخصی متوقف سازند و قیمت بازار را به عنوان بهترین شاخصی به حساب آورند که تعیین کننده بازده اوراق بهادار در آینده به حساب آورند که تعیین کننده بازده اوراق بهادار در آینده

است.است.

ولی مسئله ناسازگاری در استدالل یک راه حل ساده دارد، ولی مسئله ناسازگاری در استدالل یک راه حل ساده دارد، یعنی باید به این واقعیت توجه کرد که عالوه بر تصمیماتی یعنی باید به این واقعیت توجه کرد که عالوه بر تصمیماتی

را که سرمایه گذاران آگاه به روشی بخردانه اتخاذ می را که سرمایه گذاران آگاه به روشی بخردانه اتخاذ می نمایند و بر آن اساس اوراق بهادار را خرید و فروش می نمایند و بر آن اساس اوراق بهادار را خرید و فروش می

کنند، برای اوراق بهادار منابع دیگری هم )از نظر عرضه و کنند، برای اوراق بهادار منابع دیگری هم )از نظر عرضه و تقاضا( وجود دارد. برای مثال، امکان دارد افراد به دلیل تقاضا( وجود دارد. برای مثال، امکان دارد افراد به دلیل های غیر قابل پیش بینی اقدام به خرید یا فروش اوراق های غیر قابل پیش بینی اقدام به خرید یا فروش اوراق

بهادار نمایند. )امکان دارد که افراد تصمیم بگیرند پیش از بهادار نمایند. )امکان دارد که افراد تصمیم بگیرند پیش از موعد مقرر بازنشست شوند، شاید یک نفر به سبب بدهی موعد مقرر بازنشست شوند، شاید یک نفر به سبب بدهی هایی را که در سایه قماربازی ایجاد کرده است نیاز به پول هایی را که در سایه قماربازی ایجاد کرده است نیاز به پول نقد داشته باشد و نیز امکان دارد یک نفر جایزه بزرگی را نقد داشته باشد و نیز امکان دارد یک نفر جایزه بزرگی را نصیب خود کرده باشد. این اشخاص را نقدباز یا آشوبگر نصیب خود کرده باشد. این اشخاص را نقدباز یا آشوبگر

بازار )غوغاساالر( می نامند.بازار )غوغاساالر( می نامند.

برای ارائه مثالی درباره شیوه ای که اقدامات آشوبگران برای ارائه مثالی درباره شیوه ای که اقدامات آشوبگران بازار بر قیمت سهام در بازار اثر می گذارد، فرض کنید بازار بر قیمت سهام در بازار اثر می گذارد، فرض کنید

یک سرمایه گذار که تصمیمات را به روش بخردانه یک سرمایه گذار که تصمیمات را به روش بخردانه اتخاذ نماید، مشاهده می کند که قیمت یک سهم از اتخاذ نماید، مشاهده می کند که قیمت یک سهم از

آنچه وی انتظار دارد )بر پایه همه اطالعات موجود و آنچه وی انتظار دارد )بر پایه همه اطالعات موجود و آنچه وی از آنها آگاه است( بیشتر است. از سوی آنچه وی از آنها آگاه است( بیشتر است. از سوی

دیگر، این سرمایه گذار می داند سایر سرمایه گذارانی دیگر، این سرمایه گذار می داند سایر سرمایه گذارانی که تصمیمات خود را به روشی بخردانه اتخاذ می کنند که تصمیمات خود را به روشی بخردانه اتخاذ می کنند نیز دارای همین اطالعات درباره این سهم می باشند نیز دارای همین اطالعات درباره این سهم می باشند و اطالعات مزبور نویدبخش آینده ای درخسان است و اطالعات مزبور نویدبخش آینده ای درخسان است

)بسیار مطلوب می باشد(. )بسیار مطلوب می باشد(.

در چنین حالتی سایر سرمایه گذاران اقدام به خرید در چنین حالتی سایر سرمایه گذاران اقدام به خرید این سهم خواهند کرد و در نتیجه قیمت سهم باال این سهم خواهند کرد و در نتیجه قیمت سهم باال

خواهد رفت. در نتیجه، سرمایه گذار مورد نظر ما خواهد رفت. در نتیجه، سرمایه گذار مورد نظر ما وسوسه می شود تا انتظاری را که در مورد ارزش وسوسه می شود تا انتظاری را که در مورد ارزش

این سهم دارد تقویت نماید. در حالی که سرمایه این سهم دارد تقویت نماید. در حالی که سرمایه گذار مزبور نمی داند سایر سرمایه گذاران چه گذار مزبور نمی داند سایر سرمایه گذاران چه

اطالعاتی دارند، روش معقول و بخردانه این است اطالعاتی دارند، روش معقول و بخردانه این است که او اطالعات موجود را مطلوب بداند و این همان که او اطالعات موجود را مطلوب بداند و این همان عاملی است که موجب باال رفتن قیمت سهم مورد عاملی است که موجب باال رفتن قیمت سهم مورد

بحث خواهد شد.بحث خواهد شد.

گذشته از این، باید توجه کرد که مدیریت دارای نوعی گذشته از این، باید توجه کرد که مدیریت دارای نوعی انگیزه است تا سرمایه گذاران را تشویق و ترغیب انگیزه است تا سرمایه گذاران را تشویق و ترغیب نماید که اطالعات استخراج نمایند. او برای اصالح نماید که اطالعات استخراج نمایند. او برای اصالح

این وضع دست به اقدامی می زند که آن را افشای این وضع دست به اقدامی می زند که آن را افشای اطالعات اضافی می نامند، یعنی افشای اطالعات اطالعات اضافی می نامند، یعنی افشای اطالعات

در حدی بیش از مقررات اصول پذیرفته شده در حدی بیش از مقررات اصول پذیرفته شده حسابداری و سایر استانداردهای مربوط به ارائه حسابداری و سایر استانداردهای مربوط به ارائه گزارشات مالی. این صورت های مالی حتی اگر گزارشات مالی. این صورت های مالی حتی اگر

حسابرسی هم نشده باشند باز هم می توانند حسابرسی هم نشده باشند باز هم می توانند اطالعاتی را ارائه کنند که قابل قبول )پذیرفتنی، اطالعاتی را ارائه کنند که قابل قبول )پذیرفتنی،

معتبر یا قابل اتکا( باشند.معتبر یا قابل اتکا( باشند.

الگوی قیمت گذاری دارایی های الگوی قیمت گذاری دارایی های 5-45-4سرمایه ایسرمایه ای

اینک در موضعی قرار گرفته ایم که می توانیم بین اینک در موضعی قرار گرفته ایم که می توانیم بینعوامل زیر یک رابطه رسمی برقرار کنیم: قیمت عوامل زیر یک رابطه رسمی برقرار کنیم: قیمت اوراق بهادار در بازار کارآ، ریسک آن و نرخ بازده اوراق بهادار در بازار کارآ، ریسک آن و نرخ بازده

مورد انتظار سهم مورد نظر. این کار را از مجرای مورد انتظار سهم مورد نظر. این کار را از مجرای الگوی قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای، ارائه الگوی قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای، ارائه

شده به وسیله شارپ – لینت نر انجام می دهیم شده به وسیله شارپ – لینت نر انجام می دهیم نخست باید برخی کارهای مقدماتی را انجام دهیم: در نخست باید برخی کارهای مقدماتی را انجام دهیم: در

، خالص نرخ ، خالص نرخ tt برای دوره زمانی برای دوره زمانیjj مورد سهم شرکتمورد سهم شرکت را محاسبه نماییم. برای محاسبه این نرخ را محاسبه نماییم. برای محاسبه این نرخ RjtRjtبازده،بازده،

بازده از فرمول زیر استفاده می نماییم:بازده از فرمول زیر استفاده می نماییم:

:که در این رابطه:که در این رابطه نشان دهنده قیمت بازار سهام شرکت نشان دهنده قیمت بازار سهام شرکت jj ، ،

است.است.ttدر پایان دوره زمانیدر پایان دوره زمانی نشان دهنده سود تقسیمی است که نشان دهنده سود تقسیمی است که

پرداخت کرده است. پرداخت کرده است.tt طی دوره طی دورهjjشرکت شرکت نشان دهنده قیمت بازار سهام شرکت نشان دهنده قیمت بازار سهام شرکت jj در در

است. است.ttآغاز دوره زمانی آغاز دوره زمانی

111

1 __

__

_

JT

JTJT

JT

JTJTJTJT P

DP

P

PDPR

JTP

jtD

1_jtP

این یک اصل بازده است که نشان دهنده خالص این یک اصل بازده است که نشان دهنده خالص نرخ بازده است با فرض اینکه قیمت بازار نرخ بازده است با فرض اینکه قیمت بازار

سهم را در اول دوره از عددی که در صورت سهم را در اول دوره از عددی که در صورت قرار می گیرد کم نماییم. ما می توانیم آن را قرار می گیرد کم نماییم. ما می توانیم آن را بدین گونه تعریف یا محاسبه نماییم: ناخالص بدین گونه تعریف یا محاسبه نماییم: ناخالص

نرخ بازده در این رابطه:نرخ بازده در این رابطه:JTR1

1

1_jt

jtjtjt P

DPR

از آنجا که تفاوت فقط مربوط به دو نرخ بازده همان از آنجا که تفاوت فقط مربوط به دو نرخ بازده همان است. بنابراین ما است. بنابراین ما 11عدد عدد

می توانیم آنها را به جای یکدیگر به کار ببریم، در واقع، می توانیم آنها را به جای یکدیگر به کار ببریم، در واقع، برای این که آن را به شیوه ای درآوریم که متداول برای این که آن را به شیوه ای درآوریم که متداول

است، معموال هر دوی خالص و ناخالص نرخ های بازده است، معموال هر دوی خالص و ناخالص نرخ های بازده را، به سادگی، بازده می نامیم.را، به سادگی، بازده می نامیم.

.می توانیم بازده را مربوط به گذشته یا آینده نماییم. می توانیم بازده را مربوط به گذشته یا آینده نماییم قرار قرار ttمقصود از گذشته این است که ما در پایان دورهمقصود از گذشته این است که ما در پایان دوره

می گیریم و با نگاهی که به گذشته می نماییم بازدهی می گیریم و با نگاهی که به گذشته می نماییم بازدهی که طی این دوره، در واقع تحقق یافته است محاسبه که طی این دوره، در واقع تحقق یافته است محاسبه

می کنیم. می کنیم.

tt روش دیگر این است که ما در آغاز دورهروش دیگر این است که ما در آغاز دورهقرار می گیریم و به بازده آینده یا بازده قرار می گیریم و به بازده آینده یا بازده

مورد انتظار بیندیشیم که رابطه آن به مورد انتظار بیندیشیم که رابطه آن به صورت زیر است:صورت زیر است:

11

_)(

)(_jt

jtjt

P

DPERE

jt

یعنی، بازده مورد انتظار برای دوره یعنی، بازده مورد انتظار برای دورهtt را بدین گونه را بدین گونه محاسبه می کنند: قیمت مورد انتظار در پایان دوره محاسبه می کنند: قیمت مورد انتظار در پایان دوره

به اضافه هر نوع سود تقسیمی مورد انتظار طی این به اضافه هر نوع سود تقسیمی مورد انتظار طی این دوره تقسیم بر قیمت سهم در آغاز دوره.دوره تقسیم بر قیمت سهم در آغاز دوره.

فرض کنید که در یک سیستم اقتصادی یک قلم فرض کنید که در یک سیستم اقتصادی یک قلم است همچنین فرض است همچنین فرض RFRFدارایی بدون ریسک با بازده دارایی بدون ریسک با بازده

کنید که بازارهای اوراق بهادار کارا هستند و هزینه کنید که بازارهای اوراق بهادار کارا هستند و هزینه معامله صفر می باشد در ۀ�ن صورت الگوی قیمت معامله صفر می باشد در ۀ�ن صورت الگوی قیمت

گذاری دارایی های سرمایه ای از شارپ لینت نر گذاری دارایی های سرمایه ای از شارپ لینت نر بیانگر این است :بیانگر این است :

E(RJt) = Rf (1-βj) + βj E(Rmt)E(RJt) = Rf (1-βj) + βj E(Rmt)

که در این رابطه که در این رابطهββjj نشان دهنده بتای سهم نشان دهنده بتای سهم jj و و RmtRmt است . است .ttنشان دهنده بازده پرتفوی بازار برای دوره نشان دهنده بازده پرتفوی بازار برای دوره

با توجه به هدف هایی که ما داریم، الگوی قیمت گذاری با توجه به هدف هایی که ما داریم، الگوی قیمت گذاریدارایی های سرمایه ای دارای سه کاربرد اصلی است. دارایی های سرمایه ای دارای سه کاربرد اصلی است.

نخست،آن به صورتی آشکار درباره شیوه ای بحث نخست،آن به صورتی آشکار درباره شیوه ای بحث می کند که قیمت سهام به انتظارات سرمایه گذاران از می کند که قیمت سهام به انتظارات سرمایه گذاران از قیمت آینده سهم و سودهای تقسیمی بستگی دارد. اگر قیمت آینده سهم و سودهای تقسیمی بستگی دارد. اگر

این انتظارات در صورت کسر تغییر کند، قیمت جاری این انتظارات در صورت کسر تغییر کند، قیمت جاری سهم )مخرج کسر( بالفاصله تغییر خواهد کرد تا این سهم )مخرج کسر( بالفاصله تغییر خواهد کرد تا این

انتظارات جدید را منعکس سازد.انتظارات جدید را منعکس سازد.

دوم ، الگوی قیمت گذاری دارایی های سرمایه دوم ، الگوی قیمت گذاری دارایی های سرمایهای راهی را نشان می دهد که می توان بدان ای راهی را نشان می دهد که می توان بدان

وسیله بازده تحقق یافته یک سهم را به دو وسیله بازده تحقق یافته یک سهم را به دو بخش مورد انتظار و غیر منتظره تفکیک کرد و بخش مورد انتظار و غیر منتظره تفکیک کرد و برای مشاهده چنین وضعی به نسخه دیگریر از برای مشاهده چنین وضعی به نسخه دیگریر از

این الگو که در زیر ارائه شده است توجه این الگو که در زیر ارائه شده است توجه قرار قرار ttکنید . و در این فرمول ما در پایان دوره کنید . و در این فرمول ما در پایان دوره

می گیریم و به گذشته نگاه می کنیم . می گیریم و به گذشته نگاه می کنیم . Rjt = Rjt = j +BjRmt + j +BjRmt + €€jtjt

این نسخه از الگوی قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای این نسخه از الگوی قیمت گذاری دارایی های سرمایه ایرا الگوی بازار می نامند. الگوی مزبور بیانگر این است که را الگوی بازار می نامند. الگوی مزبور بیانگر این است که

در یک دوره بازده تحقق یافته برابر است با مجموع در یک دوره بازده تحقق یافته برابر است با مجموع بازده مورد انتظار اول دوره و بازده غیرعادی یا غیر بازده مورد انتظار اول دوره و بازده غیرعادی یا غیر

منتظره. بازده مورد انتظار از الگوی قیمت گذاری دارایی منتظره. بازده مورد انتظار از الگوی قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای به دست می آید که نشان دهنده اثری های سرمایه ای به دست می آید که نشان دهنده اثری

بر می گذارند. بر می گذارند.ttاست که همه رویدادها طی دوره است که همه رویدادها طی دوره سوم، با استفاده از الگوی بازار می توان به راحتی بتای سوم، با استفاده از الگوی بازار می توان به راحتی بتای

سهم را محاسبه کرد برای سرمایه گذاران این شاخص سهم را محاسبه کرد برای سرمایه گذاران این شاخص مهمی برای محاسبه ریسک است. توجه کنید که الگوی مهمی برای محاسبه ریسک است. توجه کنید که الگوی

بازار به شکل یک معادله رگرسیون ارائه می شودبازار به شکل یک معادله رگرسیون ارائه می شود

jtR

jtR

اطالعات نامتقارن اطالعات نامتقارن6-46-4

مفهوم نامتقارن بودن اطالعاتمفهوم نامتقارن بودن اطالعات در این بخش درباره این موضوع بحث می کنیم که در در این بخش درباره این موضوع بحث می کنیم که در

تعریف بازارهای کارآی اوراق بهادار تصور بر این است تعریف بازارهای کارآی اوراق بهادار تصور بر این است که اطالعات در دسترس همگان قرار می گیرند؛ به که اطالعات در دسترس همگان قرار می گیرند؛ به

این موضوع نگاهی دقیق تر می اندازیم. بحث مزبور، این موضوع نگاهی دقیق تر می اندازیم. بحث مزبور، به صورتی مستقیم، وارد بحثی می شود که بدون به صورتی مستقیم، وارد بحثی می شود که بدون

تردید، در تئوری حسابداری مالی مهم ترین موضوع به تردید، در تئوری حسابداری مالی مهم ترین موضوع به حساب می آید)یعنی نامتقارن بودن اطالعات(.حساب می آید)یعنی نامتقارن بودن اطالعات(.

یکی از اثرات اطالعات نامتقارن این است که بر سر یکی از اثرات اطالعات نامتقارن این است که بر سرراه فعالیت درست بازار مانع ایجاد می نماید.راه فعالیت درست بازار مانع ایجاد می نماید.

( درباره اثرات ناشی از این پدیده مطالعه کرد. ( درباره اثرات ناشی از این پدیده مطالعه کرد. 19701970ایکرالف )ایکرالف )نمونه ای از بازاری را که دارای اطالعات نامتقارن است می نمونه ای از بازاری را که دارای اطالعات نامتقارن است می توان در بازار خودروی دست دوم مشاهده کرد. مالک خودرو توان در بازار خودروی دست دوم مشاهده کرد. مالک خودرو

درباره وضع واقعی خودرو و در نتیجه جریان منافع آینده آن )در درباره وضع واقعی خودرو و در نتیجه جریان منافع آینده آن )در مقایسه با خریدار بالقوه( اطالعات بیشتری دارد. امکان ارد یک مقایسه با خریدار بالقوه( اطالعات بیشتری دارد. امکان ارد یک نفر با عرضه یک خودروی قراضه به بازار بکوشد از این مزیت نفر با عرضه یک خودروی قراضه به بازار بکوشد از این مزیت

بهره برداری نماید بدان امید که از خریدار خوش باور مبلغی بهره برداری نماید بدان امید که از خریدار خوش باور مبلغی بیش از ارزش واقعی خودرو دریافت نماید. از سوی دیگر امکان بیش از ارزش واقعی خودرو دریافت نماید. از سوی دیگر امکان

دارد خریدار از این وسوسه آگاه باشد، و از آنجا که اطالعات دارد خریدار از این وسوسه آگاه باشد، و از آنجا که اطالعات کافی ندارد تا بین یک خودروی قراضه و خودروی خوب فرق قائل کافی ندارد تا بین یک خودروی قراضه و خودروی خوب فرق قائل

شود، قیمتی را که آماده پرداخت برای یک خودروی دست دوم شود، قیمتی را که آماده پرداخت برای یک خودروی دست دوم است، پایین می آورد. در نتیجه، بسیاری از خودروها )حتی است، پایین می آورد. در نتیجه، بسیاری از خودروها )حتی

خودروهای خوب و سالم( دارای یک ارزش بازار هستند که ارزش خودروهای خوب و سالم( دارای یک ارزش بازار هستند که ارزش واقعی جریان منافع آینده آنها کمتر است.واقعی جریان منافع آینده آنها کمتر است.

یکی از دلیل هایی که در تئوری حسابداری مسئل یکی از دلیل هایی که در تئوری حسابداری مسئل هنامتقارن بودن اطالعات دارای چنان اهمیتی است، این هنامتقارن بودن اطالعات دارای چنان اهمیتی است، این

است که بازارهای اوراق بهادار دستخوش تهدیدات است که بازارهای اوراق بهادار دستخوش تهدیدات ناشی از مسئله نامتقارن بودن اطالعات قرار می گیرند. ناشی از مسئله نامتقارن بودن اطالعات قرار می گیرند. این بدان سبب است که اطالعات درون سازمانی وجود این بدان سبب است که اطالعات درون سازمانی وجود

دارد و معامله های محرمانه انجام می شود. حتی اگر دارد و معامله های محرمانه انجام می شود. حتی اگر قیمت بازار اوراق بهادار بتواند، به طور کامل، همه قیمت بازار اوراق بهادار بتواند، به طور کامل، همه

اطالعات موجود در بازار )در دسترس همگان( را اطالعات موجود در بازار )در دسترس همگان( را منعکس سازد.یکی از مسائلی که حسابداران با آن منعکس سازد.یکی از مسائلی که حسابداران با آن مواجه می شوند گزینش نامناسب می باشد.ما می مواجه می شوند گزینش نامناسب می باشد.ما می

توانیم گزارشگری مالی را ابزاری بدانیم که بدان وسیله توانیم گزارشگری مالی را ابزاری بدانیم که بدان وسیله شدت مسئله گزینش نامناسب کاهش می یابد، در نتیجه شدت مسئله گزینش نامناسب کاهش می یابد، در نتیجه

فعالیت بازار اوراق بهادار بهبود خواهد یافت و مسئله فعالیت بازار اوراق بهادار بهبود خواهد یافت و مسئله ناقص بودن بازار هم تا حدی حل خواهد شد.ناقص بودن بازار هم تا حدی حل خواهد شد.

حسابداران برای حل مسئله گزینش نامناسب در حسابداران برای حل مسئله گزینش نامناسب در صدد برآمده اند رویه هایی را مانند افشای صدد برآمده اند رویه هایی را مانند افشای

کامل اطالعات به اجرا درآورند و بدان وسیله کامل اطالعات به اجرا درآورند و بدان وسیله دامنه مجموعه اطالعاتی که در اختیار همگان دامنه مجموعه اطالعاتی که در اختیار همگان

قرار می گیرد، گسترش دهند. همچنین به قرار می گیرد، گسترش دهند. همچنین به هنگام بودن اطالعات می تواند از توان آنان که هنگام بودن اطالعات می تواند از توان آنان که

اطالعات درون سازمانی یا محرمانه دارند اطالعات درون سازمانی یا محرمانه دارند بکاهد و آنان نتوانند در سایه وجود یک مزیت بکاهد و آنان نتوانند در سایه وجود یک مزیت

اطالعاتی به سودهایی دست یابند.اطالعاتی به سودهایی دست یابند.

اهمیت اجتماعی کارکرد درست بازارهای اهمیت اجتماعی کارکرد درست بازارهای 7-47-4اوراق بهاداراوراق بهادار

در یک سیستم اقتصاد سرمایه داری، بازارهای اوراق در یک سیستم اقتصاد سرمایه داری، بازارهای اوراق بهادار نخستین محملی هستند که بدان وسیله سرمایه بهادار نخستین محملی هستند که بدان وسیله سرمایه

تامین )و برای نیازهای مختلف سرمایه گذاری پر تامین )و برای نیازهای مختلف سرمایه گذاری پر رقابت( تخصیص می یابد. در نتیجه، از دیدگاه رقابت( تخصیص می یابد. در نتیجه، از دیدگاه

اجتماعی کمال مطلوب این است که این بازارها به اجتماعی کمال مطلوب این است که این بازارها به درستی کار کنند )عملکرد درستی داشته باشند( بدین درستی کار کنند )عملکرد درستی داشته باشند( بدین

معنی که قیمت اوراق بهادار موید ارزش واقعی معنی که قیمت اوراق بهادار موید ارزش واقعی دارایی ها باشند، و بدی ن وسیله مسیر جریان دارایی ها باشند، و بدی ن وسیله مسیر جریان

وجوهی را که باید سرمایه گذاری نمود، مشخص وجوهی را که باید سرمایه گذاری نمود، مشخص نمایند. ما بازاری که بتواند چنین کاری را انجام دهد نمایند. ما بازاری که بتواند چنین کاری را انجام دهد

بازاری می نامیم که به شیوه ای درست کار می کند.بازاری می نامیم که به شیوه ای درست کار می کند.

بدیهی است، سیستمهای اقتصادی پیشرفته سرمایه داری بدیهی است، سیستمهای اقتصادی پیشرفته سرمایه داری دارای سازوکارهای گوناگونی هستند تا بتوانند فعالیت های دارای سازوکارهای گوناگونی هستند تا بتوانند فعالیت های درست بازارهای اوراق بهادار را تقویت نمایند. یکی از راه درست بازارهای اوراق بهادار را تقویت نمایند. یکی از راه ها این است که در بازار جریمه قایل شوند. از این رو، ما ها این است که در بازار جریمه قایل شوند. از این رو، ما

شاهد پیدایش کمیسیون های بورس و اوراق بهادار شاهد پیدایش کمیسیون های بورس و اوراق بهادار )نهادهای دولتی( هستیم، مانند کمیسیون بورس اونتاریو در )نهادهای دولتی( هستیم، مانند کمیسیون بورس اونتاریو در

کانادا و کمیسیون های بورس و اوراق بهادار در ایاالت کانادا و کمیسیون های بورس و اوراق بهادار در ایاالت متحده آمریکا. این نهادها قوانینی را تصویب و آن ها را متحده آمریکا. این نهادها قوانینی را تصویب و آن ها را

اعمال می کنند تا مانع انجام شدن معامله های محرمانه اعمال می کنند تا مانع انجام شدن معامله های محرمانه شوند و با تنبیه خالف کاران شرکت ها را ناگزیر می سازند شوند و با تنبیه خالف کاران شرکت ها را ناگزیر می سازند

در مورد رویدادهای مهم اطالعات را سریع افشا نمایند.در مورد رویدادهای مهم اطالعات را سریع افشا نمایند.

خالصه و نتیجه ها خالصه و نتیجه ها8-48-4 تئوری بازارهای کارآی اوراق بهادار در مورد حسابداری تئوری بازارهای کارآی اوراق بهادار در مورد حسابداری

مالی کاربردهای عمده دارد. افشای اطالعات مکمل در مالی کاربردهای عمده دارد. افشای اطالعات مکمل در یادداشت پیوست صورت های مالی یا جای دیگر یکی دیگر یادداشت پیوست صورت های مالی یا جای دیگر یکی دیگر

از این کاربردها است و می تواند همانند اطالعات ارائه از این کاربردها است و می تواند همانند اطالعات ارائه شده در صورت های مالی سودمند واقع شود. دلیل دیگر شده در صورت های مالی سودمند واقع شود. دلیل دیگر این است که واژه کارآیی را نسبت به مجموعه اطالعات این است که واژه کارآیی را نسبت به مجموعه اطالعات

ارائه شده به مردم تعریف می کنند. بهبود اطالعات مربوط ارائه شده به مردم تعریف می کنند. بهبود اطالعات مربوط به مقدار، زمان و صحت این مجموعه اطالعات گزارشات به مقدار، زمان و صحت این مجموعه اطالعات گزارشات

مالی نقش عمده ای ایفا می کند.مالی نقش عمده ای ایفا می کند. اگر، در واقع، سرمایه گذاران اطالعات حسابداری را اگر، در واقع، سرمایه گذاران اطالعات حسابداری را

سودمند بدانند، این شیوه اندیشه در واکنشی را که در برابر سودمند بدانند، این شیوه اندیشه در واکنشی را که در برابر قیمت اوراق بهادار نسبت به این اطالعات نشان خواهد داد، قیمت اوراق بهادار نسبت به این اطالعات نشان خواهد داد،

منعکس می گردد. منعکس می گردد.

ReferenceReference

11 حسابداری مالی پیشرفته از ویلیام - حسابداری مالی پیشرفته از ویلیام -اسکاتاسکات

22 مدیریت مالی پیشرفته از ریچارد بری - مدیریت مالی پیشرفته از ریچارد بری -

لی ، استوارت مایرز ، فراکلین آلن لی ، استوارت مایرز ، فراکلین آلن