ETSEL YAZILIM ATTRIBUTION THEORY

ETSEL BLGSAYAR OYUNLARI TASARIMI1EBOT00BLM 4GAME DESIGN:(OYUN ANALZ) CENTIPEDE (KIRKAYAK)

KONULAR2

1. ARCADE OYUNLAR2. KLASK ARCADE OYUN ZELLKLER3. GR4. BAIMSIZLIK5. YKSELEN TANSYON (ARTAN GERLM)6. TEK K, TEK OYUN

ARCADE OYUNLAR3Arcade, oyun salonlarnda oynanan oyun trlerine ve bunlarn oynand salon makinelerine verilen bir addr. Oyuncu metalik jetonu makineye atarak dorudan oyuna balar.

Oynan tarz bakmndan eylem n plandadr. Kaydetme ve tekrar ykleme seenekleri yoktur. Gelien teknoloji de ise baz oyun siteleri ve bilgisayar oyunlar, bu makinelerin yerini almaktadr. ARCADE OYUNLAR4Bu tr oyunlar ayn zamanda internet zerinde baz web sitelerinde de sunulmaktadr. Flash yazlm teknolojisi ile gelitirilen arcade oyunlarnn bazlar skor tahtal, bazlar ise sadece online olan ve elenceli vakit geirmenize yarar. Bu tr oyunlar iinde ayn zamanda gelitirici ve eitici oyunlar da bulunur. zellikle geliim andaki ocuklar iin dnlebilecek olan bu tr oyunlar baz sitelerde bulunabilir.

Klasik arcade oyunlar 1970 ylnn sonlarndan 1980lerin balarnda kendi altn ana sahiptiler. ARCADE OYUNLAR5Oyunlara bir btn olarak bakldnda bir dizi ortak zellikler ortaya kabilir.

Oyunu ilk defa oynayan bir oyuncunun oyunun mantn anlamas olduka kolaydr. Oyuncularn oyunu anlamak iin ok fazla aba harcamalarna gerek yoktur. Oyuncular oyunun sonuna kadar oyunun nasl iledii ve oyunun kazanlmas iin neyin gerekli olduu kolayca kavrarlar. ARCADE OYUNLAR6Puan tablosu ve yksek puan tablosu gibi zellikler sadece arcade oyunlarnn doal bamlln arttrmak oyuncular paralarn harcamalarna tevik etmek iin yaplmtr.

Teknik kstlamalar oyunun ne yapacan snrlar ve bu yzden oyunun oynanma baarsn etkiler. Ram, ilemci gibi teknik zelliklerin gc tasarmclarn oyun kurgusunun oluturmasnda etkili olmutur.

Klasik arcade oyunlarda ok eitli oyun stilleri vardr. Centipede, Missile, Command, Pac-Man ve Frogger gibi arcade oyunlar farkl oyun kurgularna sahiptir. ARCADE OYUNLAR7Klasik arcade oyunlar farkl kurgulara sahip olsalar da aslnda genel bir tema zerine kuruludur. Centipede, Space Invaders , Galaga ve Tempest gibi oyunlar dmann saldrlarn azaltmak iin ate etme fikri zerine kuruludur.

Modern oyun tasarmclar arcade oyunlarn ortak zelliklerini analiz ederek kendi oyunlarn oyuncular iin nasl daha ekici hale getirebilecekleri hakknda daha fazla ey renebilirler. Centipede8

Space Invaders9

Galaga10

Tempest11

Missile Command12

Pac- Man13

Frogger14

KLASK ARCADE OYUN ZELLKLER15Single Screen Play (Tek Ekranl Oyun):Bir klasik arcade oyunda oyuncu oyunun tamamn tek bir ekran ierisinde oynar. Bu durum teknolojik kstlamalar ve oyun tasarmnn bir sonucudur.Oyuncular herhangi bir zamanda oyun dnyasnn tamamn grebilir ve oyun dnyas ile ilgili kendi bilgilerini kullanarak kararlarn verebilirler. Joust, Pac- Man ve Mario Bros rnek olarak verilebilir.KLASK ARCADE OYUN ZELLKLER16Infinite Play (Sonsuz Oyun):Oyuncular sonsuza kadar oyun oynayabilirler. Oyunun sonu diye bir durum sz konu deildir ve dolaysyla kazanan belli deildir. Kazanlamayan bir oyuna sahip olan her oyun oyuncular iin bir yenilgidir.

Her oyun oyuncunun lm ile biter ve bu nedenle bu bir tr trajedidir. Kazanlamayan bir oyunun olmas ayn zamanda srekli daha zorlu hale gelen bir oyun yapmay da gerektirir.KLASK ARCADE OYUN ZELLKLER17Multiple Lives (oklu Canlar):Tipik olarak klasik arcade oyunlar oyun bitmeden nce oyuncularn snrl sayda veya can says kadar oynamasna izin verir.

oklu canlar acemi oyunculara oyun bitmeden nce oyunun mekaniini renmek iin bir ans verir.

Oyunun nasl ilediini anlamaya almak iin verilen yeterli ansta oyuncular bir candan dierine getiklerinde tekrar oynamak isteyeceklerdir.KLASK ARCADE OYUN ZELLKLER18Scoring/ High Scores (Puanlama/ Yksek Puanlar):Oyuncular oyunda farkl hedefleri gerekletirmek iin puan toplamak istediklerinden dolay, hemen hemen tm klasik arcade oyunlarda bir puanlama zellii bulunmaktadr. rnein; Centipede oyununda oyuncu ortadan kaldrd her mantar iin 1 puan, krkayak blm iin 10 puan, krkayan kafas iin 100 puan ve rmcek iin 1000 puan kazanr.Yksek skor tablosu skor tablosunda yer alan oyuncularn sadece gerekte ne kadar iyi oynadklarn grmek iin bir karlatrma noktas olarak aldklar puanlarn yannda kendi ba harflerini girmelerine de izin verir. Ayn zamanda kiiyi motive ederek oyundaki baarlarn kantlamalarna ve dolaysyla da rekabeti arttrarak oyunun daha fazla oynanmasn salar. KLASK ARCADE OYUN ZELLKLER19Easy-to- Learn, Simple Gameplay (renmesi Kolay, Basit Oyun):Klasik arcade oyunlarn renilmesi oyuncular iin kolaydr. rnein; Centipede oyununu oynayan oyuncular nc cann kullandnda oyunun nasl iledii ve daha iyi nasl oynayabilecei konusunda bir fikir oluturabilir. Oyuncularn niin ld aktr. Tipik olarak oyuncularn deneme yanlma yoluyla renmek zorunda olduklar butonlarn byk bir kombinasyonlarn ieren zel hamleler vardr.

Yine de ticari hususlar renmesi kolay olan bu oyunlarn yapmnda bir etken olmutur. KLASK ARCADE OYUN ZELLKLER20No Story (Hikyesizlik):

Klasik arcade oyunlarda hikaye yoktur. Genellikle bir tema zerine kuruludur. CENTIPEDE21Centipede 1981 ylnda Donna Bailey ile Ed Logg tarafndan tasarlanmtr.

Bugnn standartlarna gre ok karmak olmamasna ramen Centipede haritas benzersiz zor bir oyun oluturmak iin farkl oyun elerinin tmnn birlikte nasl alacan belirler.

Centipede i analiz etmek mkemmel bir oyunun nasl tasarlandn anlama giriimidir. GR22Tasarmclarn bir arcade oyun zerinde almasnn en byk avantajlarndan biri oyuncularn oyunu kontrol edebilmeleridir.

Arcade tasarmcs (bte kstlamalarna ramen) oyun iin en iyi kontrol trn seebilir ve oyunculara kontrol sistemi salar. Tasarmc daha sonra bu kontrollerin etrafnda oyunu oluturabilir, tam da bu giri yntemiyle oyunun mkemmel almasn dengeleyebilir.

Oyuncular Centipede oyununda trackball ve nianclarn ate etmesi arasndaki ilikiyi kolayca anlayabilirler.GR23Centipede in olduka fazla olan hayranlar iin, oyun hakknda hatrladklar ilk eylerden biri mkemmel bir kontrol olmasdr.

Centipede de oyuncunun ate etmesi Space Invadersden daha hareketidir. nk; Centipede de aa, yukar ve yan taraflara hareket edebilirsiniz.

Eer oyuncular, direk olarak bir mantarn aasna tetikiyi tadktan sonra ate tuuna basl tutup, mantara hzlca 4 kez ate ederlerse mantar lr. BAIMSIZLIK24Centipedenin en byk glerinden biri oyunun farkl elemanlar ile birlikte uyumlu olmasdr. Oyuncularn ldrmeye altklar bcekleri farkl dmanlar olarak dnn. Centipede ekrann st blmnden oyuncunun bulunduu ekrann alt ksmna yatay olarak hareket eder. Centipede ya yalnz on iki blml bir krkayak olarak ya da yalnzca kafalaryla birlikte daha ksa bir krkayak olarak grlr. Ekranda krkayak segment says her zaman on ikidir. rmcek (spider) ekrann alt ksmndan srayabilir ve apraz olarak hareket eder. Daha sonra pire(flea) oyuncunun karsndan dik olarak hareket eder. BAIMSIZLIK25Ayn zamanda oyunda bceklerin her birinin tm oyun alanndaki mantarlarla benzersiz bir ilikisi vardr.

Centipede- Mantar likisi: Mantarlarn var olmasnn balca nedeni ekrann altndaki krkayan ilerlemesini hzlandrmaktr. Her zaman bir krkayak bir mantara arpar, sanki oyun alannn kenarna gemi gibi bir sonraki satrn aasna dner. Bylece ekran mantarlarla dolduunda krkayak son derece hzl bir ekilde oyun alannn aasn kazanr. BAIMSIZLIK26Pire- Mantar likisi: Pire oyun alannn aasna derken kendisinin arkasndan yeni bir mantar izi brakr ve oyuncularn onu durdurmasnn tek yolu onu ldrmektir. Eer ekrann alt yarsnda belli bir saydan daha az mantar varsa pire sadece oyun alanna gelir. Bylece oyuncularn kendilerine en yakn olan tm mantarlar yok etmesi iin daha aada olan pire hemen ortaya kar. rmcek- Mantar likisi: rmcein, oyuncular iin en byk tehdit unsuru olan mantar yiyen yarata hibir yan etkisi yoktur. Ate edip rmceyi ldrmek mi veya sadece daha fazla mantar ortaya karmak iin bundan saknmaya almak m? Bu daha sonra oyuncular tereddde drr. BAIMSIZLIK27Akrep- Mantar likisi: Ekrann st yarsnda yatay olarak gezinen bir yaratk olan akrep altndan geen mantarlar zehirler ve bundan dolay onlarla asla arpmaz ve oyuncular ldrr. Bu zehirli mantarlar Centipede in ierisine girdiinde onlar farkl etkiler. Centipede hemen bir sonraki satra gemek yerine ekrann alt ksmna dikey olarak hareket eder. Bu yzden bir krkayak zehirli bir mantara arptnda ncekinden daha ar bir tehlike olur. Bir akrep getiinde oyuncularn ekrann st ksmndaki tm zehirli mantarlar vurmak iin veya krkayan patlamasna hazr olmas iin aba harcamas gerekir. BAIMSIZLIK28Bu yzden oyundaki her bir yaratn mantarlarla zel, benzersiz bir ilikisi olduunu grebilirsiniz. Oyuncular iin zorluk yaratan bu ilikilerde etkileim vardr.

Eer oyuncular ekrann stne ok yakn bir yerde olan krkaya ldrrlerse, bu mesafede yok edilmesi zordur ve daha byk bir hzda ekrann altna ulaan mantarlarn bir ksm yaar. Ancak eer oyuncular krkayan ekrann alt ksmna gitmesini beklerlerse, krkayak byk bir olaslkla onlar ldrr. YKSELEN TANSYON (ARTAN GERLM)29Centipede oyunun baarsndaki byk etken oyunun gerilimi arttrmasdr. rnein; pireler araclyla bir iki dakika iinde gerilim artabilir. nk pireleri ldrmek iin iki defa ate edilmelidir. Centipede ortasndan ate edilirse ikiye ayrlr ve iki ayr krkayak gibi davranr.

Krkayak oyuncunun bulunduu ekrann alt ksmna ularsa baka bir krkayak ortaya kar. Oyuncu bunu engellemek iin aba gstermelidir. Oyuncu mantarlar bir an nce temizlerse ansl durumdadr. Aksi halde mantarlar oyun alann olduka daraltacaktr. YKSELEN TANSYON (ARTAN GERLM)30Oyuncunun puan arttka krkayak daha zorlu bir canavara dnr. Oyuncunun skoru 5000e ulatnda rmcein hz iki katna kar. Oyun ayn kurallarla devam etmedii iin oyuncunun gerilimi artar. rnein; krkayan blmleri artar, mantarlar oalr, oyuncu daha dar bir alanda oynamak zorunda kalr. Oyun tek dze kurallar ierisinde seyir etmeyeceinden oyuncunun tansiyonunu ykseltecektir. Bu durum oyuncuyu eker ve oyuncu tekrar oynamak ister. TEK K, TEK OYUN31Centipedein oluturulduu zamanlarda one-person one- game oyun sistemleri kullanlyordu. Oyun gelitirme takm tek kiiden oluuyordu (Ed Logg). Oyunun btn ayrntlarnda kontrol tek bir kiideydi. Bu da her trl yetenee sahip olan tasarmclarn varln gerektiriyordu. Gnmzde ise oyun gelitirmenin takm ii olduu gr zerinde birleilmitir.KAYNAKLAR32http://tr.wikipedia.org

Rouse, R. (2005). Game Design Theory and Practice, Chapter 4, Wordware Yaynclk.

TEEKKR EDERM.33