PERİHAN AKSU 20083112

CEIT 418

EĞİTSEL YAZILIMLARI DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ

EĞİTSEL YAZILIM NEDİR?

Çocukların bilgisayar başında kalma süreleri gün geçtikçe artmakta bu da onların zihinsel, sosyal özelliklerini yeterince geliştirememelerine neden olmaktadır. Onlara bu konuda yol göstermek için geliştirilmiş bazı programlar vardır, bunlara eğitsel yazılımlar denir. Öğretim veya kendi kendine öğrenme amacıyla kullanılan bilgisayar yazılımlarıdır.

EĞİTSEL YAZILIM TÜRLERİ

• Öğretici Programlar,

• Alıştırma-Uygulama Yazılımları,

• Eğitici Oyunlar,

• Web Tabanlı Öğrenme,

• Açık Uçlu Öğrenme Ortamları,

• Testler,

• Simülasyonlardır.

Her eğitsel yazılım türü için ele alınması gereken bazı faktörler vardır. Bu faktörler tasarımcının kontrolü altında yazılımın görünümünü, fonksiyonelliğini ve etkinliğini etkiler. Ayrıca tüm interaktif çoklu ortam yazılımlarını etkileyen öğretsel faktörler vardır.Bu öğretsel faktörler:

• Yazılıma Giriş (Giriş),• Öğrenci Kontrolü,• Bilginin Sunulması,• Yardım Sunulması,• Yazılımın Sonlanması (Çıkış)

Yazılıma Giriş• Bir yazılımın giriş bölümünde önemli 3 faktör vardır:• Başlık Sayfası,• Yönergeler,• Kullanıcı Tanımı.

Başlık Sayfası• Tüm çoklu ortam yazılımları bir başlık sayfası ile başlar.

Hatta kelime işlemci gibi genel amaçlı yazılımlar bile yazılımı tanımlamak için bu başlık sayfasını kullanırlar.

• Başlık sayfası kullanıcının programa ilk bakışı için önemlidir, basit ve kullanışlı olması program açısından dikkatli yapılmalıdır.

Başlık Sayfasının Amaçları• Kullanmak üzere olduğunuz yazılımın ne olduğunu

belirtme,

• Yazılımın ne hakkında olduğunu belirtme,

• Dikkat çekmek ve olumlu bir tutum oluşturma,

• Yazar ve yayıncıya ait iletişim bilgilerini sunma,

• Kullanım hakları konusunda bilgi verme,

• Yanlış bir yere geldiğinizi farkederseniz çıkış olanağı tanıma

Başlık Sayfası İçin Öneriler

• Girişte kesinlikle bir başlık sayfası kullanın.

• Çekici ama kısa bir sayfa hazırlayın.

• Ses, müzik, film ve animasyon içeriyorsa kullanıcıya bu kısmı atlama olanağı verin.

• Bu sayfa bir süre sonra yok olmamalı, kullanıcıya devam edip etmeyeceğine, fareyi mi, klavyeyi mi kullanarak devam edeceğine karar verip seçme olanağı tanıyın.

• Yazılıma nasıl devam edileceğini çok net belirtin.

• Mutlaka bir başlık, yazar/eser hakkı sahibi, kullanım hakları tarihi ve çıkış için bir seçenek bulundurun.

Yönergeler

• Bir çoklu ortam yazılımı için yönergeler vazgeçilmezdir. Bu herkesin bu bilgiye gereksinim duyduğu anlamına gelmez. Ancak yazılımı ilk defa kullanacak olan bir kişinin, bir kaç kere aynı yazılımı kullanmış bir kişiye nazaran, farklı ihtiyaç ve beklentileri olabilir

Kullanıcı Tanımı

• Pek çok yazılım kullanıcı adının veya kullanıcıya ait diğer tanımlayıcı bilgilerin girilmesini ister. Bu bilgiler kayıt tutmak, kullanıcının girme hakkının olup olmadığını kontrol etmek veya yazılım içerisinde kullanıcıya adı ile hitap etmek için kullanılabilir.

Öğrenci Kontrolü

• Öğrenci kontrolünün tasarımında ele alınacak 3 konu vardır:

• Öğrenciye Bırakılan Kontrol,

• Kontrol Metodu,

• Kontrol Türü.

Öğrenciye Bırakılan Kontrol• Bu konuda yapılan bazı araştırmalar, öğrencilerin kendi

öğrenme aktivitelerini belirlerken verdikleri sıralama kararlarının, öğretmenlerin verdiği kararlara göre daha iyi olduğunu göstermiştir.

• Diğer bazı araştırmalar ise, öğrencinin her zaman çok doğru kararlar veremediğini ve öğrenciye ne kadar fazla kontrol bırakılırsa, öğrencinin o kadar zorlandığını göstermiştir.

Öğrenciye Bırakılan Kontrol için Öneriler• Öğrenciye bırakılması gereken en önemli kontroller

içeriğin sırası (konu, önceki, sonraki vb.) ve öğrenme hızıdır (öğrenme sürecinin gerektirdiği zaman).

• İleriye yönelik kontrolü öğrenciye bırakın ve işlemleri zamana bağlamayın.

• Öğrencinin tekrar edebilmesine olanak tanıyın.• Öğrencinin istediği an yazılımdan çıkmasına ve tekrar

girdiğinde kaldığı yerden devam etmesine olanak tanıyın.

• Program bütününde tutarlılık sağlayın.

Kontrol Metodu

• Kontrol metodu genel olarak üç gruba ayrılır.Bunlar:

• Butonlar,

• Menüler,

• Hiperbağlar.

Menüler

• Menüler genel olarak üç gruba ayrılır.Bunlar:

• Ekranı Kaplayan Menüler,

• Gizli Menüler,

• Çerçeve Menüler.

Hiperbağ• Özellikle web ortamında rastlanır.Kullanıcının

istediği anda kelime ile ilgili bilgiye ulaşmasını sağlar.Kullanıma hazırlanması zordur.

Hiperbağlarla İlgili Öneriler• Kullanımı basite indirgenmeli ve karışıklık

yaratmamalıdır.• Normal metinden farklı olmalıdır.• Bağlar anlamlı kelimelerde verilmelidir. Bu

şekilde kullanıcı cümlenin tamamını bile okumasa gitmek istediği yeri kestirecektir.

Kontrol Türü

• Şu ana kadar bahsettiğimiz kontrol metodları 3 türlü kullanılabilir:

• Fare,

• Klavye,

• Ses.

Yazılımın Sonlanması• Yazılımda bulunması gereken bir başka özellikte öğrencinin

istediği anda programı sonlandırmasına olanak vermektir.

Yazılımın Sonlanması İle İlgili Öneriler• Kullanıcı çıkmak için gerekli butona yanlışlıkla tıklamış

olabileceği ihtimali göz önüne alınarak mutlaka bir onay kutusu daha gösterilmelidir.

• Yazılımı tamamen kapatmadan geçici olarak “kapatma” seçeneği sunulması yazılımı her seferinde kapatma ve yeniden açmanın önüne geçerek zaman kazandırır.

• Kullanıcı programdan herhangi bir sebepten çıktığı zaman bir sonraki girişinde kaldığı yerden devam etme seçeneği sunulmalıdır.

Eğitsel Yazılımlarda Dikkat Edilecek Noktalar

1)Sayfalardaki metin ve boşlukların yerleşimindeki tutarlılık2)Metinlerde ortak biçim öğelerinin kullanımı3)Yazı boyutunun kullanıcı düzeyine uygunluğu4)Tırnaklı veya tırnaksız yazı tipinin kullanımı5)Yazı ve arka plan rengi6)Yazı ton değeri7)Satırlar arası boşluk8)Sözcüklerin vurgulanması9)Satır uzunlukları10)Sözcükler arası boşluk11)Sözlük12)Kaydırma Çubukları

EĞİTSEL YAZILIMIN FAYDALARI

Eğitim yazılımları öğrencinin öğrenme-öğretme sürecine etkin bir biçimde katılmasını sağlar.

Eğitim yazılımlarında kullanılan animasyonlar, metinler, grafikler dikkat çekmesi bakımından çok önemlidir. Bu nedenle ekran tasarımı iyi bir şekilde tasarlanmalıdır.

EĞİTSEL YAZILIM ÖRNEĞİ İSKELET SİSTEMİ

Yukarıda görmüş olduğumuz eğitim CD si konusu ilköğretim 4.sınıf öğrencilerine Fen ve Teknolojileri dersinde öğretilmektedir.Arkaplandaki resim bu düzeydeki öğrencilerin ilgisini çekerek,konuyu daha iyi öğrenmelerini teşvik eder.

Bu resimde kırmızı okla gösterilen kemiklerin üzerine gelindiğinde sesli olarak hangi yerde hangi kemiğin olduğu sesli bir şekilde söylenir ve böylece öğrencilerin konuya olan ilgisini artırır.Onları öğrenmeye götürür.İleri ve geri butonları çok iyi düşünülmüş.

Değerlendirme kısmında öğrenci doğru cevap verdiğinde gülen karakter resmi ekrana geliyor,yanlış cevap verince de üzgün karakter ekrana geliyor.Bu da öğrencilerin dikkatini daha çok çeker.Çok iyi düşünülmüş ve uygulanmış.

BENİ DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM