eindhoven

Dommel door Eindhoven1

Waterschap De DommelDommel door Eindhoven

Creatieve ruimte ten bate van de natuur

http://www.vernieuwingbouw.nl

Inhoud

1 Samenvatting 32 Projecttypering 43 Projectdoelen 64 Werkwijze 75 Resultaten 106 FAQ’s 117 Bijzonderheden 128 Tips & ervaringen 13


Dit projectblad toont een geslaagd voor-beeld van het aanbesteden volgens het cri-terium van de Economisch Meest Voordelige Inschrijving (EMVI). Dit is een alternatief voor het traditionele aanbesteden met het criterium volgens de laagste prijs.

De opgaveVan de A2 ten zuiden van Eindhoven tot het Wilhelminakanaal in Son en Breugel ondergaan de rivier de Dommel (17km) en het afwate-ringskanaal een flinke opknapbeurt. De bodem wordt schoner en de oevers worden mooier en natuurvriendelijker. Waterschap de Dommel heeft dit samen met de gemeenten Nuenen, Son en Breugel en Eindhoven en de provincie besloten. Sinds eind negentiende eeuw zijn beide wateren verontreinigd geraakt en daarnaast is de beek in het verleden recht getrokken, waardoor het water te snel wordt afgevoerd naar de Maas. Ook is er de laatste decennia kostbare natuur verloren gegaan.

Keuze voor EMVIOp basis van een geïntegreerd contract (UAV-gc) inclusief meerjarig onderhoud voor een periode van vijf jaar wil het waterschap de waterkwaliteit en de kwaliteit van de omgeving verbeteren. Er is gekozen voor een geïntegreer-de contractvorm om de markt meer flexibiliteit te bieden ten aanzien van de uitvoeringsmetho-diek (ruimte voor innovatie) en omdat het pro-ject in een stedelijke omgeving ligt. De keuze

voor gunnen op basis van EMVI is ook mede ingegeven door de maatschappelijke belangen, aangezien verschillende publieke instanties samen moesten werken om de verwachtingen van de burgers waar te maken.

Wat heeft het opgeleverd?De aanneemsom ligt circa twintig procent lager dan de directiebegroting. De bouwondernemer heeft gebruik gemaakt van de innovatieve ruimte die het UAV-gc contract biedt en is zo tot een vernieuwende uitvoeringsmethode gekomen. De combinatie maakt gebruik van een grondpomp, wat een slibdepot voor ont-watering overbodig maakt en zo minder hinder veroorzaakt en daarmee de risico’s op klachten en moeilijk te verkrijgen vergunningen voor slibdepots verkleint.

De informatie is onder meer verkregen uit interviews. Zonder oogmerk van compleetheid geeft dit projectblad u een doorkijkje naar de aanpak en achtergronden van het project. Voor algemene ervaringen en aanbevelingen over de toepassing van EMVI wordt verwezen naar het overkoepelende rapport ‘Meer waarde voor de je geld, Veertien voorbeelden van aanbesteding op prijs/kwaliteit’ (mei 2010).

Samenvatting1

Samenvatting Projecttypering Projectdoelen Werkwijze

Resultaten FAQ’s Bijzonderheden Tips & ervaringen


Een 17 kilometer lang traject van de rivier de Dommel, een 3 kilometer Afwateringskanaal alsmede een aantal stadwateren in Eindhoven krijgen een grootschalige op-knapbeurt.

De werkzaamheden bestaan uit het saneren van de veront-reinigde waterbodem in de Dommel en het Afwaterings- kanaal alsmede specifiek voor de Dommel het verflauwen van de oevers en aanleg van nieuwe meanders. Daarnaast is de aanleg van een aantal poelen voorzien en zullen krui-sende bruggen in het traject Dommel en Afwateringskanaal ‘faunapasseerbaar’ gemaakt worden. Ook zal in de Dommel een stuw ‘vispasseerbaar’ worden gemaakt.

Totale projectkosten circa € 12,5 miljoenInschrijfsom: € 7,9 miljoen (excl. BTW)

Het project is Europees aanbesteed met voorafgaande selectie.

Beschrijving/voorwerp van de opdracht

Werkzaamheden in hoofdlijnen

Projectomvang

Openbaar aanbestedings-plichtig

De projecttypering beschrijft wat het project inhield, hoe het project is uitgevraagd en in welke fase het nu verkeerd.

Projecttypering

Projectnaam Dommel door Eindhoven (I-09-00372)

2.1 Typering algemeen

2



Design & Construct op basis van UAV-gc 2005 alsmede meerjarig onderhoud voor een periode van 5 jaar voor het natte profiel van de Dommel en het afwateringskanaal. Het ontwerp is echter al grotendeels door het waterschap ge-maakt. Voor de onderhoudsperiode van vijf jaar is gekozen vanwege kwaliteitsborging. Het is een overzichtelijke ter-mijn, maar hierdoor is het voor de markt mogelijk om goede afwegingen te maken tussen prijs en kwaliteit.

Bouworganisatievorm

Waterschap De DommelOpdrachtgever

Bosscheweg 565283 WB BoxtelTelefoon: (0411) 618 618

Adres opdrachtgever


Projectnaam

Frank Gerritsen

Combinatie Van de Biggelaar/Ploegam

November 2009

Juni 2010

December 2011

In voorbereiding

Geïnterviewde

Opdrachtnemer

Moment van gunning

Start uitvoering

Einde contract

Actuele status(mei 2010)


In het project Dommel door Eindhoven moesten verschillende publieke instanties samenwerken om de verwachtingen van de burgers waar te maken. De keuze voor gunnen op basis van EMVI is daarom ook mede ingegeven door de maatschappelijke belangen.

3.1 Bestuurlijke verwachtingen - succesbepalende factoren

Bij het project zijn diverse overheden betrok-ken. Twee succesbepalende factoren zijn de onderlinge samenwerking en het vertrouwen. Er is daarom een bestuursovereenkomst afgesloten met de gemeenten Nuenen, Son en Breugel en Eindhoven en het waterschap. De projectorganisatie bestond in de voorberei-dingsfase uit circa veertig personen welke in meerdere of mindere mate een bijdrage hebben geleverd aan het project.De financiering van het project bestaat voor een groot deel uit subsidies. Een eis bij één van de subsidieverstrekkers was dat het werk voor 2010 moest zijn gegund. Na hard werken en de goede inzet van het projectteam is dit doel gehaald.

3.2 Verwachtingen gebruikers/ burgers - succesbepalende factoren

In het voortraject heeft het waterschap nauw contact onderhouden met de omwonenden, be-langhebbenden (verenigingen, particulieren) en geïnteresseerden. Er zijn brieven gestuurd, er is een website gemaakt, er zijn informatiebijeen-komsten gehouden en er hebben huisbezoeken plaats gevonden. De persoonlijke benadering had effect: er is geen enkel bezwaar ingediend bij de vaststellingsprocedure van het ontwerp.

3.3 Waarom is gekozen voor EMVI? (Motivatie)

Er is gekozen voor een geïntegreerde contract-vorm om de markt meer flexibiliteit te bieden ten aanzien van de uitvoeringsmethodiek (ruimte voor innovatie). Er is ook bewust gekozen voor dit type contractvorm en voor EMVI, omdat het project in een stedelijke om-geving ligt. De marktpartijen zijn door de EMVI procedure uitgedaagd om na te denken over planning en projectbeheersing, omgevingsaspecten en uitvoeringsaspecten (communi-catie met de omgeving, het minimaliseren van hinder en netjes te werken) en duurzaamheid.

Projectdoelen3




Na de bestuurlijke besluitvorming heeft er een marktconsultatie plaats gevonden, zijn partijen geselecteerd en is er uiteindelijk overgegaan tot gunning. Dit hoofdstuk be-schrijft de gehanteerde werkwijze.

4.1 Bestuurlijke besluitvormingNa het tekenen van de bestuursovereenkomst nam het waterschap als aanbestedende dienst de leiding op zich. Er werd steun verleend door de bestuurders en de ambtelijke organisatie heeft de aanbesteding verder zelfstandig kun-nen begeleiden.

4.2 Aanbestedingsprocedure

4.2.1 Gekozen type procedure• Voorafgaandeselectiewaarbijaantal

gegadigden is teruggebracht tot vijf• Uitnodigingtotinschrijving• GunningopbasisvanEMVI

4.2.2 AankondigingAankondiging vond plaats via Aanbestedings- kalender.

4.2.3 SelectieprocedureOp basis van een aantal uitsluitinggronden: financiële en economische draagkracht, technische geschiktheid en organisatorische bekwaamheid zijn de gegadigden beoordeeld. Nadere selectie heeft plaats gevonden door een jury van zeven personen op basis van re-ferentieprojecten; opgave technici, technische organen en beroepskwalificaties; materieel en technische uitrusting.

4.2.4 Dialoog / informatie uitwisselingMiddels drie Nota’s van inlichtingen.

4.2.5 OntwerpvergoedingJa, na selectie voor een volledige en geldige inschrijving: € 15.000 (excl. BTW)Daarnaast heeft het waterschap zelf veel onderzoek gedaan om de transactiekosten voor de marktpartijen te verminderen.

4.3 EMVI Werkwijze

4.3.1 Waar oplossingsvrijheid en waar voorgeschreven

Het ontwerp is al grotendeels door het waterschap gemaakt. De oplossingsvrijheid betrof met name de uitvoeringsmethode. De markt-partijen is gevraagd hoe om te gaan met planning en projectbeheersing, omgevings- en uitvoeringsaspecten (communicatie met de omgeving, het minimaliseren van hinder en netjes werken).

4.3.2 EMVI gunningcriteriaEconomisch meest voordelige aanbieding, gelet op:• Prijs• Planningenprojectbeheersing• Omgevingsaspecten• Uitvoeringsaspecten• Duurzaamheid

4.3.3 EMVI afwegingsmodelDe inschrijfsom bestond uit de realisatiekos-ten (ontwerp, voorbereiding en uitvoering) en de kosten voor het meerjarig onderhoud. De realisatiekosten moesten opgesplitst worden in prijsonderdeel A (grondwerk met verreken-prijzen) en prijsonderdeel B (overige kosten; inschrijfsom minus het meerjarig onderhoud en minus prijsonderdeel A). De verschillende EMVI criteria worden als volgt gewogen:• Prijs:weging55%• Planningenprojectbeheersing:weging20%• Omgevingsaspecten:weging10%• Uitvoeringsaspecten:weging10%• Duurzaamheid:weging5%

Werkwijze4




4.3.4 Meetbaar maken van criteriaEPer gunningcriterium worden punten gege-ven op een schaal van tien. Het scoreaandeel van de afzonderlijke aspecten van de vier beoordelingsonderdelen wordt bepaald door de gemiddelde score van de beoordelaars te vermenigvuldigen met een factor. Deze factor is een verdieping op het criteria en is tot stand gekomen door een weging aan te brengen van enkele ‘kwaliteitsfactoren’ binnen het criterium. Bijvoorbeeld het gunningcriterium ‘omgevingsaspecten’ is onderverdeeld in een zestal ‘kwaliteitsfactoren’, waarbij de verdeling 0,3 - 0,15 - 0,1 - 0,2 - 0,1 - 0,15 is. Zie ook de beoordelingstabel.

4.3.5 Beoordeling van de aanbiedingenDe beoordeling van de kwaliteit geschiedde door middel van een onafhankelijke jury be-staande uit vijf personen. De toegekende score per beoordelingsonderdeel (sommatie van de gewogen scores per aspect) en de daarbij be-horende wegingfactor bepalen de uiteindelijke kwaliteit per inschrijver. Een kwaliteitscore van minder van 200 werd als onvoldoende beoor-deeld. De gewogen score van de inschrijver met de hoogste kwaliteit werd gelijk gesteld aandemaximaaltebehalen45%.(450punten)De andere scores werden hiervan afgeleid (‘oprekken’). Tevens vergeleken de juryleden de ingediende documenten op basis van dui-delijkheid, aansluiting bij de doelstelling van het project, eigen visie van de gegadigde en de samenhang/integraliteit.De laagste prijs krijgt 550 punten. Hogere inschrijvingen worden evenredig gekort in punten. (**)

4.3.6 Keuze verhouding prijs/kwaliteitVerhoudingprijs-kwaliteitwas55%versus45%.Deze keuze is gemaakt omdat kwaliteit nage-noeg even belangrijk wordt gevonden als prijs. Als publieke opdrachtgever dien je verantwoord om te gaan met maatschappelijk geld.

4.4 RisicobeheersingHet plan van aanpak moest een risicoma-nagementplan bevatten met een overzicht van de specifieke risico’s, die met de door de inschrijver gekozen werkwijze en –volgorde samenhingen, alsmede een overzicht van de beheersmaatregelen. Het risicomanagement-plan diende daarnaast de wijze te beschrijven waarop risicomanagement tijdens de contract-duur wordt uitgevoerd.

(**) NB. Inzichten over goede EMVI methodie-ken ontwikkelen zich nog steeds. Vernieuwing Bouw hecht veel waarde aan de toepassing van uniforme getoetste EMVI methoden. Raadpleeg hiervoor ook www.leidraadaanbesteden.nl en de site van vernieuwing bouw.

4.5 Contractmanagement

4.5.1 Contractuele incentivesGeen

4.5.2 Penalties bij niet voldoen contracteisen

Geen


Beoordelingstabel gunningscriterium kwaliteit van inschrijvingen aanbestedingsprocedure Dommel door Eindhoven


Dit hoofdstuk beschrijft het succes van de gehanteerde werkwijze voor gunnen op waarde.

5.1 Waarom was dit project succesvol

5.1.1 FinancieelDe inschrijfsom van de winnaar van de aanbe-steding lag twintig procent onder de raming van het waterschap. Dit maakt het project financieel succesvol, omdat het waterschap de gewenste oplossing gerealiseerd krijgt, met minder hinder voor de omgeving en tegen een lagere prijs.

5.1.2 Kwaliteit van de inschrijvingenDe kwaliteit van de verschillende inschrijvingen varieerde van hoog tot laag. Duidelijk was te zien dat meerdere partijen er goed over nage-dacht hadden, in het bijzonder de uiteindelijke winnende aannemer. Deze heeft van de innovatieve ruimte die het UAV-gc contract bood dusdanig gebruik gemaakt, waardoor hij tot een vernieuwende uitvoeringsmethodiek is geko-men. De combinatie maakt gebruik van een grondpomp wat een slibdepot voor ontwatering overbodig maakt en minder hinder veroorzaakt en zo de risico’s van klachten en moeilijk te ver-krijgen vergunningen voor slibdepots verkleind.

5.2 Opgetreden projectverstoringen

5.2.1 Juridische complicatiesEén van de afvallers maakte na voorlopige selectie bezwaar bij de rechtbank. Dit bezwaar werd ongegrond verklaard. Na de selectie werd één van de inschrijvingen als onaanvaardbaar getypeerd vanwege de hoogte van de inschrijfsom. Dit is echter goed gecommuniceerd met de betreffende inschrijver.

Resultaten5




Door het delen van ervaringen wordt het inzicht vergroot in de werkwijze bij een aan-besteding volgens gunnen op waarde. In dit hoofdstuk wordt antwoord gegeven op de meest gestelde vragen rondom dit proces.

1. Hoe selecteer je de juiste partijen?Bij de selectie zijn referentieprojecten een belangrijke informatiebron voor de opdracht-gever. Personeel en materieelgegevens bleken achteraf minder interessant bij dit project.

2. Hoe bepaal je de verhouding tussen prijs en kwaliteit?

De prijs/kwaliteit verhouding is vastgesteld op basis van het gegeven dat het een stedelijk en complex project betrof. Dit was namelijk de aanleiding om kwaliteit bijna net zo hoog mee te laten wegen als prijs en zodoende is besloten omdeverhoudingvasttestellenop55%prijsen45%kwaliteit.

3. Welke projecten lenen zich wel en welke niet voor gunnen op basis van EMVI en waarom?

Bij complexe projecten bijvoorbeeld in een stedelijke omgeving heeft EMVI toegevoegde waarde. Voor eenvoudig uit te voeren projecten is de waarde van EMVI minder groot. Laat de prijs hier bepalend zijn. Dit kan veel discussie voorkomen in verband met het objectief beoor-delen van de plannen en de mogelijk daaruit voortvloeiende procedures.

4. Wat zijn hier de voordelen van gunnen op waarde?

• Ruimtevoorinnovatie.• Minderrisico’svoordeopdrachtgever.• Goedkopererealisatiedanzelfgeraamd.• Betereduurzaamheidprestatiesdan

verwacht.

5. Wanneer is de opdrachtgever er klaar voor?

Als bestuurders vertrouwen stellen in de amb-telijke organisatie en als een opdrachtgever in staat is een doordachte gunningmatrix op te stellen.

6. Welke risico’s brengt gunnen op waarde met zich mee?

Kwalitatieve beoordelingen zijn vaak subjectief. Hierdoor kunnen verschillen van mening tussen de aanbestedende dienst en de markt juridi-sche gevolgen hebben. Het is daarom belang-rijk om de overwegingen bij de beoordelingen goed te documenteren.

7. Risico’s naar de markt, hoe werkt dat?Laat uitvoeringsrisico’s bij de markt. Maak hen (mede) verantwoordelijk voor het omgevings-management en daag hen uit innovatief te werken (bijvoorbeeld ten aanzien van het mini-maliseren van de hinder tijdens de realisatie).

8. Wat zijn belangrijke aandachtspunten in de procesbeheersing van de aanbesteding?

• Laatderobuustheidvandeaanbestedingtoetsen door een expert.

• Weestransparant,maargeefjeniet helemaal bloot.

9. Hoe organiseer je het beoordelings- proces van oplossingen?

Stel een deskundige jury samen en breng de individuele scores van de experts bij elkaar. Communiceer vervolgens de gemotiveerde score met alle deelnemers.

10. Hoe voorkom je ongewenste oplossingen?

Probeer middels de uitvraag en de nota van inlichtingen de markt te sturen in de gewenste oplossingsrichting.

FAQ’s6




In dit hoofdstuk worden opvallende projectkenmerken met betrekking tot gunnen op waarde beschreven.

OmschrijvingDe oplossingen op het gebied van duurzaam-heid en de uitvoeringsmethodiek hebben de verwachtingen overtroffen. Duurzaamheid, omdat het project mogelijk CO2-neutraal kan worden uitgevoerd. Uitvoeringsmethodiek, omdat de gekozen werkwijze de risico’s ten aanzien van vergunningen minimaliseert en minder hinder voor de omgeving veroorzaakt.

Bijzonderheden7




In dit hoofdstuk wordt weergegeven hoe de betrokken partijen terug kijken op de aanbestedingsprocedure.

8.1 Uitgevoerde evaluatiesTer evaluatie is aan alle partijen de mogelijk-heid geboden een gesprek aan te vragen. Hier is in de selectiefase door drie partijen gebruik van gemaakt en in de gunningfase door één partij.

8.2 Tips en ervaringen van de opdrachtgever

De kracht van de markt zit in de uitdaging om innovatief met de uitvoering om te gaan. Daar moet een opdrachtgever optimaal gebruik van maken! Dat is goed gelukt in dit project.

Het waterschap is blij met de winnaar van het aanbestedingstraject en de aannemer is blij met het werk. Het bestuur van het waterschap heeft dan ook haar vertrouwen in een goede afronding uitgesproken en er is sprake van een groot bestuurlijk draagvlak. Ondanks dat het waterschap zo transparant mogelijk heeft gehandeld, tekende een afvaller na de selectie toch bezwaar aan. Uiteindelijk werd het water-schap in het gelijk gesteld, maar het is jammer dat het zo gelopen is. Enkele tips die het water-schap wil meegeven:• Maakeenbewustekeuzevoorgunnenop

basis van EMVI; het vraagt een andere marktaanpak

• Laatdegunningmatrixbestuderendoor een wiskundige.

• Maakscoresophoofdlijneninzichtelijk. De deelscores van subcriteria zijn te gede-tailleerd.

8.3 Tips en ervaringen van de inschrijver(s)

Niels Kamphuis van aannemingsbedrijf Van den Biggelaar was erg te spreken over de aanpak. De vraag was helder geformuleerd in een UAV-gc contract en er was voldoende tijd om met de opdrachtgever te praten over de contractvraag. Door de vrijheid in uitvoe-ringsmethode leende dit project zich dan ook prima voor EMVI, vooral omdat je daardoor als opdrachtnemer de mogelijkheid hebt om een echt onderscheidende oplossing te ontwikke-len. De waardering van dhr. Kamphuis ging ook uit naar de transparantie in het proces.

Algemene tip:Aanbevolen wordt ook nadere tips te raadplegen via www.leidraadaanbesteden.nl en de CROW publicatie ‘Gunnen op waarde’.

Tips & ervaringen8



eindhoven

Documents