RAČUNOVODSTVO U MSPProf. dr Saša Petković

sasa.petkovic@ef.unibl.org

Ekonomika i upravljanje MSPAkademska 2017/2018. godina

Cilj predavanja

Predstaviti korisnike i odabir upotrebe računovodstvenih informacija u MSP.

Objasniti poreske olakšice za male biznise

Klasifikovati obevznike obavezne revizije

Predstaviti na primjeru razlike između finansijskih izvještaja koji respektuju MSFI snadarde i izvještaja koji nisu bazirani na standardima

Literatura:

Petković, S. i Berberović, Š. (2013). Ekonomika i upravljanje malim i srednjim preduzećima. Principi i politike. Banja Luka: Ekonomski fakultet.

RAČUNOVODSTVO I REVIZIJA

• Računovodstveneinformacijepredstavljaju važnupodlogu kod donošenjaposlovnih odluka.

• Pored toga, od ovihinformacija imaju koristi ulagači, kreditori, terazne agencije.

Korisnici i odabir upotrebe računovodstvenihinformacija

Računovodstvo kao funkcija menadžmenta u biznisu treba, ne samo da evidentira promjene kao rezultat poslovnih događaja na sredstvima i izvorima sredstava, nego da:

• omogući poređenja stanja sa prethodnim izvršenjem, poređenja sa postavljenim ciljevima - planom i konkurencijom;

• brzo izvještavanje, pored obaveza i finansijsko izvještavanje;

• prati kretanje troškova i informacije o njihovom karakteru, kao jednom od najvažnijih ulaznih elemenata procesa;

• obezbijedi kontrolu upravljanja imovinom.

Kada je neophodno zaposliti ovlašćenog računovođuili formirati računovodstvenu funkciju u preduzeću?

To zavisi od broja zaposlenih, veličine preduzeća, vrstedjelatnosti i složenostibiznisa.

Računovodstvena funkcija ima i kreativnu ulogu koja se svodi na to da ona:

• oblikuje takvu organizaciju ove funkcije, koja bi najbolje odgovarala potrebama menadžmenta i preduzetnika,

• usklađuje računovodstvo sa dinamikom biznisa,

• pomaže u analizi finansijskih izvještaja, radi sagledavanja nastalih problema i trendova,

Računovodstvena funkcija ima i kreativnu ulogu koja se svodi na to da ona:

• pomaže u pribavljanju potrebnih finansijskih sredstava, te prati visinu angažovanih sredstava po fazama ciklusa angažovanja, a s ciljem svođenja tih sredstava na objektivno uslovljenu veličinu,

• pomaže u projektovanju -planiranju ciljeva u biznisu,

• obezbjeđuje racionalno ponašanje u izvršavanju poreskih i drugih finansijskih obaveza,

• programira i prati novčane tokove.

Finansijski izvještaji

• Računovodstvena funkcijau biznisu obezbjeđujepraćenje rezultataposlovanja, putemodgovarajućih izvještaja.

• Finansijski izvještaji, takođe, prikazuju rezultate menadžmentau upravljanju resursima koji su joj povjereni.

Radi ispunjavanja tih ciljeva finansijski izvještaji pružaju informacije o:

a) imovini;

b) obavezama;

c) kapitalu;

d) prihodima i rashodima, uključujući dobitke i gubitke;

e) uplatama vlasnika i isplatama vlasnicima po osnovu kapitala u njihovom svojstvu vlasnika i

f) novčanim tokovima subjekta.

Godišnje finansijske izvještaje prema MRS 1, čine (Zakon o računovodstvu i reviziji, član 17, stavovi 6 i 7, 2011):

a) Bilans stanja – Izvještaj o finansijskom položaju nakraju perioda,

b) Bilans uspjeha – Izvještaj o ukupnom rezultatu za period,

c) Bilans tokova gotovine –Izvještaj o tokovimagotovine,

d) Izvještaj o promjenama nakapitalu i

e) Napomene uz finansijskeizvještaje.

Izuzetno od odredbi iz stava 6. ovog člana, mala pravna lica i preduzetnici koji vode dvojno knjigovodstvo, godišnje

finansijske izvještaje prezentuju kroz:

a) Bilans stanja – Izvještaj o finansijskom položaju nakraju perioda i

b) Bilans uspjeha – Izvještaj o ukupnom rezultatu za period.

• Pored pravnih lica, u Republici Srpskoj, Zakonom o računovodstvu i reviziji (2011) data je opcija preduzetnicima da svoje poslovne knjige mogu voditi po sistemu dvojnog knjigovodstva na obračunskoj osnovi što pretpostavlja primjenu Međunarodnih standarda finansijskog izvještavanja (MSFI).

Međunarodni računovodstveni standardi za male i srednjeentitete

„Standard 1.2 Mali i srednji su entiteti koji:

(a) nemaju javnu odgovornost i

(b) objavljuju finansijske izvještaje opšte namjene za eksterne korisnike. Primjeri eksternih korisnika obuhvataju vlasnike koji nisu uključeni u upravljanje poslovanjem, postojeće i potencijalne povjerioce, kao i agencije za kreditni rejting“.

2017. 2016. MSFI za MSE 31.12.2017. 31.12.2016.

AKTIVA 147.000 143.000 AKTIVA 122.200 133.100

Stalna imovina 101.000 85.000 Stalna imovina 76.200 75.100

Nekretnine, postrojenja i oprema 39.000 35.000 Nekretnine, postrojenja i oprema 38.000 35.000

Investicione nekretnine 32.000 30.000 Investicione nekretnine 23.400 24.700

Nematerijalna imovina 13.000 8.000 Nematerijalan imovina 4.800 5.400

Učešća u pridružene entitete 17.000 12.000 Učešća u pridružene entitete 10.000 10.000

Obrtna imovina 46.000 58.000 Obrtna imovina 46.000 58.000

PASIVA 147.000 143.000 PASIVA 122.200 133.100

Dugoročne obaveze 37.000 36.000 Dugoročne obaveze 32.000 36.000

Dugoročni krediti 32.000 36.000 Dugoročni krediti 32.000 36.000

PVR 5.000 - Tekuće obaveze 10.000 17.000

Tekuće obaveze 10.000 17.000 Dobavljači 10.000 17.000

Dobavljači 10.000 17.000 Kapital 80.200 80.100

Kapital 100.000 90.000 Akcijski kapital obične akcije 40.000 40.000

Akcijski kapital obične akcije 40.000 40.000 Zakonske rezerve 9.000 9.000

Zakonske rezerve 9.000 9.000 Statutarne rezerve 11.000 10.000

Statutarne rezerve 11.000 10.000 Neraspoređena dobit ranijih god 20.100 18.500

Revalorizacione rezerve 8.000 10.000 Neraspoređena dobit tekuće god 100 2.600

Neraspoređena dobit ranijih god 20.000 6.500

Neraspoređena dobit tekuće god 12.000 14.500

Bilans uspjeha za period od 01.01. –

31.12.2017. godine

2017. 2016. MSFI za MSE 2017. 2016.

Poslovni prihodi 100.000 100.000 Poslovni

prihodi

103.000 96.000

Poslovni rashodi 90.800 84.512 Poslovni

rashodi

97.700 88.412

Finansijski rashodi 3.200 3.600 Finansijski

rashodi

4.200 3.600

Prihodi od usklađivanja

vrijednosti

5.000 2.000

Dobitak prije poreza na

dobit

11.000 13.888 Dobitak prije

poreza na dobit

1.100 3.988

Porez na dobit 1.000 1.388 Porez na dobit 1.000 1.388

Neto dobitak 10.000 12.500 Neto dobitak 100 2.600

Ukidanje

revalorizacionih rezervi

2.000 2.000

Puni MSFI MSFI za MSE

2016. 2017. 2016. 2017.

Racio zaduženosti 0.58 0.47 0.66 0.52

Racio pokrića stalne imovine 1.06 0.99 1.07 1.05

Racio obrtna kapitala 1.19 1.05 1.27 1.25

Racio obrta fiksne imovine 1.18 1.07 1.25 1.32

Racio pokrića kamata zaradom 4.4 4.8 1.72 1.02

Neto obrtni kapital 41.000 36.000 41.000 36.00

0

ROA 11% 12% 4.4% 3%

ROE 17.3% 12.6% 3.3% 0.12%

Revizija finansijskih izvještaja

• Pod revizijom podrazumijevamo postupak ispitivanja i ocjene finansijskih izvještaja, na osnovu kojih se daje stručno mišljenje o realnosti i objektivnosti stanja imovine, kapitala, obaveza i rezultata poslovanja.

• Reviziju finansijskih izvještaja obavljaju lica koja imaju profesionalno zvanje ovlašćeni revizor, koja posjeduju licencu za rad na poslovima revizije finansijskih izvještaja i koja su zaposlena u ili angažovana od privrednog društva za reviziju.

Ko podliježe obaveznoj reviziji?

• Obaveznoj reviziji podliježu finansijski izvještaji pravnih lica razvrstanih u kategorije velikih, konsolidovani finansijski izvještaji, te finansijski izvještaji pravnih lica čijim se hartijama od vrijednosti trguje ili se vrši priprema za njihovo emitovanje na organizovanom tržištu hartija od vrijednosti.

Da li mala pravna lica podliježu reviziji?

• Mala pravna lica mogu da odluče da se revizija njihovih finansijskih izvještaja vrši u skladu sa odredbama ovog zakona.

• Dakle, prema odredbama Zakona o računovodstvu i reviziji (2015), mala i srednja preduzeća nemaju obavezu da vrše reviziju finansijskih izvještaja(član 28, stav 2)

Prosto ili dvojno knjigovodstvo?

Preduzetnici kao fizička

lica registrovana za obavljanje preduzetničke djelatnosti, svoje poslovne knjige vode u skladu sa:

• Zakonom o porezu na dohodak (2010), kao prosto knjigovodstvo, ili

• Zakonom o računovodstvu i reviziji (2011), kao dvojno knjigovodstvo.

Hvala na pažnji