electronic publication part 2: content...
TRANSCRIPT
สมอ./ศอ.พว./CDV สงหาคม 2557
หามใชหรอยดรางนเปนมาตรฐาน มาตรฐานฉบบสมบรณจะมประกาศในราชกจจานเบกษา
ราง
มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม
สงพมพอเลกทรอนกส เลม 2 ขอก าหนดการจดเอกสารเนอหาสงพมพอเลกทรอนกส
ELECTRONIC PUBLICATION PART 2: CONTENT DOCUMENTS
ส าหรบเสนอคณะกรรมการวชาการดานมาตรฐานสาขาเทคโนโลยสารสนเทศ คณะท 6
ส านกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม ถนนพระรามท 6 กรงเทพฯ 10400
โทรศพท 0 2202-33XX
มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม THAI INDUSTRIAL STANDARD
มอก.XXXX – 25XX
สงพมพอเลกทรอนกส เลม 2 ขอก าหนดการจดเอกสารเนอหาสงพมพอเลกทรอนกส
ELECTRONIC PUBLICATION
PART 2: CONTENT DOCUMENTS
ส านกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม ICS 91.160.10 ISBN
มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม
สงพมพอเลกทรอนกส เลม 2 ขอก าหนดการจดเอกสารเนอหาสงพมพอเลกทรอนกส
มอก.XXXX – 25XX
ส านกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม ถนนพระรามท 6 กรงเทพฯ 10400
โทรศพท 0 2202 3300
ประกาศในราชกจจานเบกษา ฉบบประกาศและงานทวไป เลม ตอนพเศษ วนท พทธศกราช 25xx
(2)
คณะกรรมการวชาการ ดานมาตรฐานสาขาเทคโนโลยสารสนเทศ คณะท 6
ประธาน
นางสาววนทนย พนธชาต ผทรงคณวฒ
กรรมการ นายธรรม จตนาม วทยาลยราชสดา มหาวทยาลยมหดล นายบญเลศ อรณพบลย ส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต นางสมศร หอกนยา กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร นางสาวนตมา จตตจ านงค ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา นายจตพล หนทาทอง สมาคมคนตาบอดแหงประเทศไทย นายดนพล กงสคนธ สมาคมผจดพมพและผจ าหนายหนงสอแหงประเทศไทย นายประสทธ คลองงเหลอม ชมรมการจดพมพอเลกทรอนกไทย
นายพสษฐ วงษพไลวฒน นายสรพนธ เมฆนาวน ผทรงคณวฒ นายณฐนนท ทดพทกษกล ผทรงคณวฒ นายธนาคม ตาฬวฒน ผทรงคณวฒ นายน าหนง มตรสมาน ผทรงคณวฒ นายชวลต จรรยารกษสกล ผทรงคณวฒ นายธนวฒน ภลายเหลอง ส านกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม
กรรมการและเลขานการ นางกมลพรรณ พนพง ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต นางสาวสภาพนธ เกตค า นางกลธดา เออมลฉตร
(3)
เทคโนโลยมการเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว การจดท ารปแบบขอมลขาวสารไดปรบตวใหเปนไปตามเทคโนโลยใหมๆ มากขน รวมถงหนงสอ ซงแตเดมเปนรปแบบของกระดาษ ไดเปลยนมาเปนระบบอเลกทรอนกสกนมากขน เพอความสะดวก รวดเรวในการเขาถงขอมลดวยอปกรณพกพาแบบตางๆ เพอใหสามารถใชงานหนงสออเลกทรอนกสรวมกนไดกบอปกรณแบบตางๆ ได ดงนนเพอเปนการสงเสรมอตสาหกรรมประเภทน และเพอใหผลตภณฑนมคณลกษณะและคณสมบตถกตองตามหลกวชาการ จงก าหนดมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมสงพมพอเลกทรอนกสขน
มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมน จดท าขนตามความรวมมอดานการก าหนดมาตรฐานระหวางส านกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมกบศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต ทตงอยเลขท 112 อทยานวทยาศาสตรประเทศไทย ถนนพหลโยธน ต าบลคลองหนง อ าเภอคลองหลวง จงหวดปทมธาน 12120 โทรศพท 0 2564 6900 www.nectec.or.th และใชขอมลจากผท า ผใช และเอกสารตอไปน เปนแนวทาง
International Digital Publishing Forum. 2014. EPUB Content Documents 3.0.1
คณะกรรมการมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมไดพจารณามาตรฐานนแลว เหนสมควรเสนอรฐมนตรประกาศตามมาตรา 15 แหงพระราชบญญตมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม พ.ศ. 2511
(4)
สารบญ
หนา
1. ขอบขาย 1
2. บทนยาม 2
3. ขอก าหนดการจดเอกสารเนอหาสงพมพอเลกทรอนกส 6
3.1 เอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอล 6
3.2 เอกสารการน าทางของสงพมพอเลกทรอนกส 28
3.3 เอกสารเนอหาชนดเอสวจ 39
3.4 เอกสารเนอหาสครปต 41
3.5 เอกสารเคาโครงแบบคงท 48
4. สไตลชทของสงพมพอเลกทรอนกส 50
4.1 การปฏบตตามขอก าหนดส าหรบเนอหา 50
4.2 การปฏบตตามขอก าหนดส าหรบระบบการอาน 51
4.3 โครงรางซเอสเอสตามอนกรมมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมสงพมพอเลกทรอนกส 51
5. เอกสารขอก าหนดคลงศพทการออกเสยงของ W3C 58
ภาคผนวก ก. ออบเจคจาวาสครปต epubReadingSystem 61
ก.1 โครงสรางทางไวยกรณ 61
ก.2 ค าอธบาย 61
ก.3 คณสมบต 61
ก.4 วธการ 62
ภาคผนวก ข. การอางองการจบคอกขระ -epub-fullsize-kana 64
บรรณานกรม 69
(5)
สารบญตาราง
หนา
ตารางท 1 คณสมบตทตองมของ epubReadingSystem 61
ตารางท 2 คณลกษณะทตองมของ epubReadingSystem 63
ตารางท 3 การจบคอกขระส าหรบคา -epub-fullsize-kana ของคณสมบต text-transform 64
(6)
(7)
ประกาศกระทรวงอตสาหกรรม
ฉบบท (พ.ศ. 2554) ออกตามความในพระราชบญญตมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม
พ.ศ. 2511 เรอง ก าหนดมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม
สงพมพอเลกทรอนกส เลม 1 ขอก าหนดการจดท าสงพมพอเลกทรอนกส ________________________
อาศยอ านาจตามความในมาตรา 15 แหงพระราชบญญตมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม พ.ศ. 2511 รฐมนตรวาการกระทรวงอตสาหกรรมออกประกาศก าหนดมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม สงพมพอเลกทรอนกส เลม 2 ขอก าหนดการจดเอกสารเนอหาสงพมพอเลกทรอนกส มาตรฐานเลขท มอก. XXXX-255X ไว ดงมรายละเอยดตอทายประกาศน
ประกาศ ณ วนท พ.ศ. 2557 รฐมนตรวาการกระทรวงอตสาหกรรม
มอก.XXXX-25XX
-1-
มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม
สงพมพอเลกทรอนกส เลม 2 ขอก าหนด การจดเอกสารเนอหาสงพมพอเลกทรอนกส
1. ขอบขาย
มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมนครอบคลมการอธบายโครงรางของเอชทเอมแอล 5 (HTML5) เอสวจ (SVG) และ ซเอสเอส (CSS) เพอใชกบบรบทของการจดท าสงพมพอเลกทรอนกส
มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมนเปนเลมหนงในอนกรมมาตรฐานสงพมพอเลกทรอนกส โดยสามารถอานและเขาใจได เมอใชประกอบกนในอนกรมมาตรฐานสงพมพอเลกทรอนกส ประกอบดวย
1. มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมสงพมพอเลกทรอนกส เลม 1 ขอก าหนดการจดท าสงพมพอเลกทรอนกส 2. มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมสงพมพอเลกทรอนกส เลม 2 ขอก าหนดการจดเอกสารเนอหาสงพมพ
อเลกทรอนกส 3. มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมสงพมพอเลกทรอนกส เลม 3 ขอก าหนดรปแบบโอเพนคอนเทนเนอร 4. มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมสงพมพอเลกทรอนกส เลม 4 ขอก าหนดการซอนทบของสอ
มอก.XXXX-25XX
-2-
2. บทนยาม
เพอใหบรรลวตถประสงคของชดมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมสอสงพมพอเลกทรอนกส ใหใชศพทและค าอธบายตามทก าหนดไวใน มอก. xxxx-25xx เลม 1 และค าศพททใชเพมเตมในมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมฉบบน คอ
2.1 สงพมพอเลกทรอนกส (e-Publication) หมายถง สงพมพอเลกทรอนกส
ชดของเรนดชนจ านวนหนงหรอมากกวา บนทกรวมกนอยในคอนเทนเนอรของสงพมพอเลกทรอนกส ทปฏบตตามขอก าหนดฉบบนและขอก าหนดในอนกรมเดยวกน
สงพมพอเลกทรอนกสโดยทวไปแสดงผลงานเชงปญญาหรอเชงศลปะ แตขอก าหนดฉบบนและขอก าหนดในอนกรมเดยวกนไมไดจ ากดลกษณะของเนอหา
2.2 เรนดชน (rendition)
เอกสารทประกอบดวยชดของทรพยากรทเกยวของกน แสดงถงการประมวลการแสดงผลของสงพมพอเลกทรอนกสหนงชน
2.3 เรนดชนโดยปรยาย (default rendition)
เรนดชนทถกลงบญชรายการในเอลเมนต rootfile ล าดบแรกในไฟล Container – META-INF/container.xml ใน มอก.xxxx-255x เลม 3
2.4 ทรพยากรสงพมพ (publication resource) หมายถง ทรพยากรทประกอบดวยเนอหาหรอค าสงทใชในการประมวลการแสดงผล (rendering) ของเรนดชนของสงพมพอเลกทรอนกสอยางนอยหนงชน หากขาดทรพยากรน กไมอาจแสดงสงพมพตามทผแตง (author) ตองการได ตวอยางของทรพยากรสงพมพ ไดแก เอกสารแพคเกจ เอกสารเนอหาของสงพมพอเลกทรอนกส (e-Publication Content Document) สไตลชทสงพมพอเลกทรอนกส (e-Publication Style Sheet) เสยง วดทศน รปภาพ รปแบบตวอกษรและสครปตทฝงอยในเอกสาร
ทรพยากรสงพมพทจ าเปนในการประมวลการแสดงผลเรนดชน ยกเวนเอกสารแพคเกจเองจะถกเขยนแจงเปนรายการไวในรายชอแฟม (manifest) ของเรนดชนนน และบนทกรวมกนในคอนเทนเนอรของสงพมพอเลกทรอนกส (เวนแตจะไดก าหนดไวเปนอยางอนในหวขอ 6.3 ขอก าหนดต าแหนงทรพยากรสงพมพ)
ตวอยางทรพยากรทไมใชทรพยากรสงพมพ ไดแก สวนทระบไวในเอลเมนต link ในเอกสารแพคเกจ และสวนทระบในการเชอมโยงออกไปภายนอกของไฮเปอรลงค ซงสวนเหลานจะถกจดการอยภายนอกคอนเทนเนอรของสงพมพอเลกทรอนกส (ตวอยางเชน ทรพยากรทถกอางถงจากแอททรบวท href ในเอลเมนต a ตามขอก าหนดเอชทเอมแอล 5 [HTML5])
มอก.XXXX-25XX
-3-
หมายเหต ค าภาษาองกฤษตวหนาในเครองหมาย [ ] หมายถง ชอเอกสารอางองในบรรณานกรมของมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมน
2.5 ทรพยากรภายนอก (foreign resource) หมายถง ทรพยากรสงพมพทไมใชชนดสอหลก (core media type) ทรพยากรภายนอกตองการการระบฟอลแบค (fallbacks) อยางนอยหนงครง
2.6 ทรพยากรชนดสอหลก (core media type resource) หมายถง ทรพยากรสงพมพชนดทเปนสอหลกทบรรจในสงพมพอเลกทรอนกสโดยไมมการระบฟอลแบค
2.7 เอกสารเนอหาสงพมพอเลกทรอนกส (e-Publication content document) หมายถง ทรพยากรสงพมพทมลกษณะตามนยามของเอกสารเนอหาสงพมพอเลกทรอนกส (เอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอล หรอ เอกสารเนอหาชนดเอสวจ)
เอกสารเนอหาสงพมพอเลกทรอนกสเปนชนดสอหลก จงสามารถน ามาบรรจไวในสงพมพอเลกทรอนกสไดโดยไมตองระบฟอลแบค
2.8 เอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอล (XHTML content document) หมายถง เอกสารเนอหาสงพมพอเลกทรอนกสทมลกษณะตาม [HTML5] ทนยามไวในหวขอเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอล ใน มอก.xxxx-255x เลม 2
2.9 เอกสารเนอหาชนดเอสวจ (SVG content document) หมายถง เอกสารเนอหาสงพมพอเลกทรอนกสทมลกษณะตามขอบงคบทแสดงไวในหวขอ 3.3 เอกสารเนอหาชนดเอสวจ ใน มอก.xxxx-255x เลม 2
2.10 เอกสารการน าทางของสงพมพอเลกทรอนกส (e-Publication navigation document) หมายถง เอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอลทมลกษณะเฉพาะ ซงบรรจขอมลการน าทางทคนและเครองสามารถอานได
2.11 เอกสารเนอหาสครปต (scripted content document) หมายถง เอกสารเนอหาสงพมพอเลกทรอนกสทมสครปต หรอเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอลทมเอลเมนต HTML5 forms
2.12 เอกสารเนอหาระดบบนสด (top-level content document) หมายถง เอกสารเนอหาสงพมพอเลกทรอนกสทอางถงโดยตรงจากสไปน ไมวาจะโดยตรงหรอผานฟอลแบคเชน
2.13 เอกสารเคาโครงแบบคงท (fixed-layout document) หมายถง เอกสารเนอหาสงพมพอเลกทรอนกสทอางองโดยตรงจากสไปนซงถกก าหนดเปน pre-paginated ในเอกสารแพคเกจ ตามทนยามในหวขอ 5.4.2.2 คณสมบต rendition:layout
มตการใชงานส าหรบการประมวลการแสดงผลเอกสารทมการจดหนาคงทไดนยามไวในหวขอ 3.5 เอกสารเคาโครงแบบคงท ใน มอก. xxxx-255x เลม 2
มอก.XXXX-25XX
-4-
2.14 ซนธธคสเปรด (synthetic spread) หมายถง การประมวลการแสดงผลของหนาทตดกนสองหนาพรอมกนบนหนาจอของอปกรณ
2.15 ชนดสอหลก (core media type) หมายถง ชดของชนดทรพยากรสงพมพทไมจ าเปนตองระบฟอลแบค
2.16 เอกสารแพคเกจ (package document) หมายถง ทรพยากรสงพมพทมขอมลเมทาดาตาดานบรรณานกรมและขอมลเมทาดาตาดานโครงสรางทเกยวกบเรนดชนทใหมาของสงพมพอเลกทรอนกส
2.17 ตวระบทเปนเอกลกษณ (unique identifier) หมายถง ตวระบหลกส าหรบเอกสารสงพมพอเลกทรอนกสทมคาไมซ า ซงก าหนดไวในแอททรบวท unique-identifier เรนดชนของสงพมพอเลกทรอนกสทเหมอนกนหนงชนหรอหลายชนซงปฏบตตามมาตรฐานสงพมพอเลกทรอนกสและมเนอหาเดยวกน อาจใชตวระบทเปนเอกลกษณรวมกนได
ตวระบทเปนเอกลกษณหนงตว ครอบคลมไดหลายเลขมาตรฐานสากลประจ าหนงสอ อยางไรกด หากมการเปลยนแปลงเนอหาอยางมนยส าคญ ผลงานนนตองมตวระบทเปนเอกลกษณใหม
2.18 ตวระบการออกเผยแพร (release identifier) หมายถง ตวระบการออกเผยแพร (release identifier) หมายถง ตวระบทใชเปรยบเทยบอนสแตนซของสงพมพอเลกทรอนกสวาเหมอนหรอเปนรนทตางกน หรอไมมความเกยวของกน
2.19 รายชอแฟม (manifest) หมายถง รายการทรพยากรสงพมพทงหมดทเปนสวนประกอบของเรนดชนทใหมาของสงพมพอเลกทรอนกส
2.20 สไปน (spine) หมายถง ล าดบรายการของทรพยากรสงพมพ เชน เอกสารเนอหาของสงพมพอเลกทรอนกส ทแสดงถงล าดบการอานโดยปรยายของเรนดชนทใหมาของสงพมพอเลกทรอนกส
2.21 เอกสารการซอนทบของสอ (media overlay document) หมายถง เอกสารชนดเอกซเอมแอลทเชอมโยงเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอลกบเสยงทบนทกไวลวงหนา เพอใหแสดงผลแบบประสานเวลาได
2.22 การแปลงขอความเปนเสยง (text-to-speech หรอ TTS) หมายถง การแปลงเนอหาทเปนขอความของสงพมพอเลกทรอนกสใหเปนเสยงพดของมนษย โดยใชเสยงสงเคราะห
2.23 สไตลชทของสงพมพอเลกทรอนกส (e-Publication style sheet) หมายถง ซเอสเอส (CSS) ทเปนไปตามโครงรางของซเอสเอสทนยามในหวขอ 4. สไตลชทของสงพมพอเลกทรอนกส ใน มอก.xxxx-255x เลม 2
2.24 ววพอรต (viewport) หมายถง พนทแสดงผลของระบบการอานสงพมพอเลกทรอนกส ทประมวลการแสดงผลใหผใชเหน
2.25 ววพอรตซเอสเอส (CSS viewport) หมายถง ววพอรตทสามารถแสดงเนอหาทถกก าหนดดวยซเอสเอส
มอก.XXXX-25XX
-5-
2.26 คอนเทนเนอรของสงพมพอเลกทรอนกส (e-Publication container) หมายถง รปแบบการบรรจและการเผยแพรสงพมพอเลกทรอนกสในลกษณะซป (ZIP-based) ตามทอธบายใน มอก.xxxx-255x เลม 3
2.27 ผแตง (author) หมายถง บคคลหรอองคกรทรบผดชอบในการสรางสงพมพอเลกทรอนกส ซงอาจไมจ าเปนตองเปนผประพนธเนอหา และทรพยากรทบรรจอยภายในสงพมพอเลกทรอนกสกได
2.28 ผใช (user) หมายถง บคคลใดๆ ทบรโภคสงพมพอเลกทรอนกสโดยใชระบบการอานสงพมพอเลกทรอนกส
2.29 ระบบการอานสงพมพอเลกทรอนกส (e-Publication Reading System) หมายถง ระบบทประมวลผลสงพมพอเลกทรอนกสเพอแสดงผลตอผใช โดยวธการทเปนไปตามมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมสงพมพอเลกทรอนกสน และมาตรฐานในชดอนกรมเดยวกน
2.30 ยเซอรเอเจนท (user agent) หมายถง ลกขายหรอโปรแกรมประยกตทใชเอชทเอมแอลทวไป (เชน เวบบราวเซอร โปรแกรมอานหนาจอ)
2.31 ววพอรตเอสวจ (SVG viewport) หมายถง ววพอรตทสามารถแสดงภาพเอสวจ
มอก.XXXX-25XX
-6-
3. ขอก าหนดการจดเอกสารเนอหาสงพมพอเลกทรอนกส
3.1 เอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอล
เนอหาในสวนนอธบายโครงราง (profile) ของ [HTML5] ส าหรบการสรางเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอล อนสแตนซ (instance) ของเอกสารเอกซเอมแอลทปฏบตตามโครงรางน คอ ชนดสอหลก ซงอางองในขอก าหนดน และขอก าหนดในอนกรมเดยวกนเรยกวาเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอล
ถาไมไดมการระบไวเปนอน ขอก าหนดนจะสบทอดอธบายของความหมาย โครงสรางและพฤตกรรมการประมวลผลจากขอก าหนด [HTML5] ทงหมด
ขอควรระวง อธบายของเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอลอางองคณลกษณะ ในขอก าหนด [HTML5] ขององคการมาตรฐาน เวลด ไวด เวบ (World Wide Web Consortium) ซงยงอยในระหวางการด าเนนงานและอาจมการเปลยนแปลงไปในแนวทจะเขากนไมได เมอตองน าคณลกษณะเหลานนมาใช ผแตงพงพจารณาความเสยงทสบทอดมาในเรองผลกระทบทอาจเกดขนได ของความสามารถในการท างานรวมกนและอายการใชงานของเอกสาร
หมายเหต ค าภาษาองกฤษตวหนาในเครองหมาย [ ] หมายถง ชอเอกสารอางองในบรรณานกรมของมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมน
3.1.1 การปฏบตตามขอก าหนดส าหรบเนอหา
เอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอลตองผานเกณฑทงหมดดงน
คณสมบตของเอกสาร
- ตองเปนไปตามหวขอขอบงคบเ งอนไขการปฎบตตามขอก าหนดเอกซ เอมแอล (XML conformance) ใน มอก.xxxx-255x เลม 1
- ตองเปนเอกสาร [HTML5] ทปฏบตตามหวขอโครงสรางไวยากรณเอกซเอชทเอมแอล
- ประโยคของเอกสารทงหมดตามทอธบายโดย [HTML5] ตองปฏบตตามเกณฑทอธบายส าหรบการสรางประโยคตามขอก าหนดนน นอกจากแจงยกเลกไวในหวขอ 3.1.4 การเบยงเบนและขอบงคบเอชทเอมแอล 5 (HTML5 deviations and constraints)
- อาจรวมสวนตอขยายไปยงไวยากรณ [HTML5] ตามทอธบายในหวขอสวนตอขยายเอชทเอมแอล 5 และตองปฏบตตามขอบงคบขอก าหนดส าหรบเนอหาทงหมดทอธบายไวในเอกสาร
คณสมบตแฟม - ชอแฟมของเอกสารชนดเอกซเอชทเอมแอลควรใชนามสกล .xhtml
มอก.XXXX-25XX
-7-
หมายเหต ทรพยากรสงพมพ (publication resource) ทงหมดทอางองจากเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอลตองสอดคลองกบขอบงคบส าหรบทรพยากรสงพมพตามทอธบายในหวขอสงพมพอเลกทรอนกส – หวขอยอยการปฏบตตามขอก าหนดส าหรบเนอหา ใน มอก.xxxx-25xx เลม 1
3.1.2 การปฏบตตามขอก าหนดส าหรบระบบการอาน
ระบบทเปนไปตามขอก าหนดของระบบการอานสงพมพอเลกทรอนกสส าหรบประมวลผลเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอลตองผานเกณฑทงหมดดงน
- หากมไดอธบายไวใหใชแทนทในมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมนหรอมาตรฐานอนในอนกรมเดยวกน ระบบตองประมวลผลเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอล โดยใชการอธบายความหมายตามทอธบายไวโดยขอก าหนด [HTML5] และใหความส าคญกบขอบงคบการปฏบตตามยเซอรเอเจนท ตามทระบไวในเอกสาร
- ตองเปนไปตามเกณฑขอก าหนดของระบบการอานทงหมดตามทอธบายในหวขอสวนตอขยายเอชทเอมแอล 5
- ตองรบรและปรบใชกบขอบงคบตามทอธบายในหวขอการเบยงเบนและขอบงคบเอชทเอมแอล 5
- ตองเปนไปตามเกณฑขอก าหนดของระบบการอานทอธบายในหวขอ 3.4.3 เอกสารเนอหาสครปต – หวขอยอยการปฏบตตามขอก าหนดส าหรบระบบการอาน
- ตองรองรบการประมวลผลการแสดงเชงภาพของเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอล ตามทอธบายในหวขอ 4.2 สไตลชทของสงพมพอเลกทรอนกส – หวขอยอยการปฏบตตามขอก าหนดส าหรบระบบการอาน
- ควรรบรการก ากบเออารไอเอ (ARIA markup) แบบฝง และรองรบการแสดงบทบาท สภาพ และคณสมบตของเออารไอเอทใหมา กบแพลทฟอรมของเอพไอ (API) การเขาถงเวบส าหรบคนพการ ตามขอก าหนดโปรแกรมประยกตและเนอหาทคนพการเขาถงได 1.0 [WAI-ARIA]
3.1.3 สวนตอขยายเอชทเอมแอล 5
เนอหาสวนนอธบายสวนตอขยายของเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอลตามทก าหนดไวในรปแบบเอกสารตามทก าหนดใน [HTML5]
3.1.3.1 การก ากบความหมาย
(1) การผนความหมาย
(1.1) บทน า
เนอหาสวนนเปนขอแนะน า
มอก.XXXX-25XX
-8-
การผนความหมายเปนกระบวนการผนวกความหมายเกยวกบวตถประสงคเฉพาะและ/หรอธรรมชาตซงเอลเมนตแสดงในเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอล ในบรบทของสงพมพอเลกทรอนกส โดยปกตแอททรบวท epub:type ถกใชเพอแสดงความหมายเฉพาะของโดเมน (domain-specific semantics) และการผนความหมายเปนการเตมเตมค าศพทหลกพนฐาน [HTML5] มาใช ความหมายทน ามาใชจะคดกรองความหมายของเอลเมนตทบรรจอยโดยไมไปยกเลกสภาพธรรมชาตของเอลเมนตเหลานน (ตวอยางเชน แอททรบวทสามารถใชเพอแสดง section วาคอบท (chapter) ในชนงาน แตไมสามารถน าไปใชเพอเปลยนเอลเมนต p มาเปนบญชของรายการ (list item) เพอหลกเลยงโครงสรางรายการทควรจะเปน)
เมตาดาตาทางความหมายไมไดเจตนาท ามาเพอการใชงานของมนษย แตใหวธการควบคมส าหรบระบบการอานและเครองมอของผใชงานอน เพอทจะเรยนรมากขนเกยวกบโครงสรางและเนอหาของเอกสาร เปนการใหโอกาสทจะเพมพนประสบการณการอานแกผใชงาน
ขอก าหนดนอธบายวธการส าหรบการผนความหมายโดยใชแอททรบวท axis : แทนทจะเพมเอลเมนตเอกซเอมแอลใหมใหกบค าศพทของเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอล สามารถเพมตอทายแอททรบวท epub: type เขาไปกบอลเมนตทมอยแลวเพอผนความหมายไปตามทตองการ กลไกเพอบงชค าศพทภายนอกทใหคาทไดรบการควบคมแกแอททรบวทถกอธบายไวดวย
(1.2) แอททรบวท epub: type
แอททรบวท epub:type ผนความหมายใหกบเอลเมนตทไปปรากฏอย คาของแอททรบวท คอ ค าศพทหนงค าหรอค าศพทจ านวนมากกวาหนงค า ทคนดวยชองวาง ซงเกดขนจากค าศพทภายนอกทเชอมโยงกบอนสแตนซของเอกสาร ตามทอธบายในหวขอการเชอมโยงของค าศพท
ความหมายทผนตองแสดงความหมายในชนรองลงไปของการผนความหมายของเอลเมนตทประมวลผลอย ในกรณของเอลเมนตทมการผนความหมายแบบเปนกลาง (เชน div และ span [HTML5]) ความหมายทผนตองไมเพมความหมาย ซงถกสอถงแลวโดยเอลเมนตทมอยเดม (ตวอยางเชน div ทแสดงยอหนาหรอตอน) ระบบการอานตองไมรบรการผนความหมายทขดแยงกบเอลเมนตทก าลงประมวลผลอย
มอก.XXXX-25XX
-9-
เนองจากเอลเมนต head [HTML5] เปนคอนเทนเนอรของเมทาดาตาของเอกสาร ความหมายเชงโครงสรางทแสดงในเอลเมนตนหรอเอลเมนตทสบทอดใดๆ จงไมมความหมาย ระบบการอานตองไมรบรความหมายนน
หมายเหต แอททรบวท epub:type เจตนาจะใหท าหนาทเทยบเทากบแอททรบวท W3C Role ตามทอธบายในขอก าหนดแอททรบวทโรล รน 1.0 [Role] แตมขอจ ากดตามทระบไวในหวขอการเชอมโยงของค าศพท เจตนาขององคกร IDPF คอการรวมแอททรบวทนกบกลไกของ W3C ส าหรบการผนความหมายในการปรบปรงใหญของขอก าหนดในอนาคต
ชอแอททรบวท type เนมสเปซ (namespace) http://www.idpf.org/2007/ops การใช โกลบอลแอททรบวท (Global attribute) อาจ
ระบใชกบทกเอลเมนต คา
รายการของคาคณสมบต ใน มอก.xxxx-25xx เลม 1 ทคนดวยการเวนวรรค โดยมขอจ ากดดงทอธบายในหวขอการเชอมโยงของค าศพท
(1.3) การเชอมโยงของค าศพท
มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมนน ากลไกการเชอมโยงค าศพททอธบายในหวขอ 5.2กลไกการเชอมโยงค าศพท (vocabulary association mechanisms) ตามทระบใน มอก.xxxx-25xx เลม 1 มาใช โดยมการดดแปลง ดงตอไปน
- ค าศพทโดยปรยาย
ค าศพทโดยปรยายส าหรบเนอหาเอกสารตาม [StructureVocab]
- ค าน าหนาศพทสงวน
ขอก าหนดนสงวนค าน าหนาศพททผแตงอาจใชในแอททรบวท epub:type ในเอกสารทเปนไปตามกฎเกณฑขอก าหนดค าน าหนาศพทสงวนของเอกสารเนอหาสงพมพอเลกทรอนกส (EPUB content documents reserved prefixes)
- แอททรบวท prefix
มอก.XXXX-25XX
-10-
ค าอธบายแอททรบวท prefix ไมมการเปลยนแปลง แตจะถกอธบายใหอยในเนมสเปซ http://www.idpf.org/2007/ops หากถกน าไปใชในเนอหาเอกสารสงพมพอเลกทรอนกส
แอททรบวท prefix ใชการไดเพยงบนเอลเมนตราก html [HTML5]
ตวอยาง
ตวอยางตอไปนแสดงการใชแอททรบวท epub:type ผนความหมาย footnote และ noteref คณสมบตทใชไดรบการอธบายไวในค าศพทโดยปรยาย
<html … xmlns:epub="http://www.idpf.org/2007/ops"> … <p> … <a epub:type="noteref" href="#n1">1</a> … </p> … <aside epub:type="footnote" id="n1"> … </aside> … </html>
ตวอยางตอไปนแสดงการใชแอททรบวท epub:type ผนความหมาย glossary ของรายการค าอธบายของเอชทเอมแอล 5 คณสมบตทใชไดรบการอธบายไวในค าศพทโดยปรยาย
<html … xmlns:epub="http://www.idpf.org/2007/ops"> … <dl epub:type="glossary"> … </dl> … </html>
มอก.XXXX-25XX
-11-
ตวอยางตอไปนแสดงการใชแอททรบวท epub:type ผนความหมาย pagebreak คณสมบตทใชไดรบการอธบายไวในค าศพทโดยปรยาย (พงสงเกตวาเอลเมนต dc:source ตาม มอก. xxxx-25xx เลม 1 ใหวธการบงชแหลงทมาของสงพมพซงใหขอมลการจดหนามาใช)
<html … xmlns:epub="http://www.idpf.org/2007/ops"> … <p> … <span epub:type="pagebreak" title="234"/> … </p> … </html>
(1.4) ขอก าหนดส าหรบการประมวลผล
ระบบการอานตองประมวลผลแอททรบวท epub:type ดงตอไปน
- อาจเชอมโยงพฤตกรรมพเศษ (specialized behaviors) เขากบค าทอธบายไวในค าศพทโดยปรยาย ทกค า บางค า หรอไมมค าใดเลย
- อาจเชอมโยงพฤตกรรมพเศษเขากบค าทใหไวในประมวลศพทนอกเหนอไปจากค าศพทโดยปรยาย
- ตองไมด าเนนการใดกบค าทไมรจก
หากพฤตกรรมระบบการอานเชอมโยงกบคาของ epub:type ทใหไป ขดแยงกบพฤตกรรมทเกยวของกบเอลเมนตทประมวลผลอย พฤตกรรมทเชอมโยงกบเอลเมนตจะตองไดรบการประมวลผลกอน
(2) การเพมความหมาย
(2.1) บทน า
เนอหาสวนนเปนขอแนะน า
ตางจากการผนความหมายซงเกยวกบการคดกรองโครงสรางภายในการก ากบ การเพมความหมายท าใหสามารถเพมชนของความหมายเขาไปในเนอหาเพอเอออ านวยกบการประมวลผลเครอง
ทงขอก าหนด [Microdata] และ [RDFa11] อธบายชดของแอททรบวททสามารถถกใชในเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอลเพอเพมความหมายใหกบเนอหา
มอก.XXXX-25XX
-12-
(2.2) การปฏบตตามขอก าหนดส าหรบเนอหา
เอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอลทปฏบตตามขอก าหนดน ตองเปนไปตามเกณฑทงหมดตอไปน
- ตองอนญาตใหใชแอททรบวท [Microdata] ตามทอธบายในขอก าหนดนน
- ตองอนญาตใหใชแอททรบวท [RDFa11] ตามทอธบายใน [HTML+RDFa11]
(2.3) ขอก าหนดส าหรบการประมวลผล
ระบบการอานอาจประมวลผลแอททรบวท [Microdata] และ [RDFa11] ทอธบายในขอก าหนดเหลานนตามล าดบ แตการรองรบการประมวลผลนเปนทางเลอก
3.1.3.2 แอททรบวท SSML
(1) ภาพรวม
ภาษาก ากบการสงเคราะหเสยง (Speech Synthesis Markup Language) ตามขอก าหนดภาษาก ากบการสงเคราะหเสยง รน 1.1 [SSML] ของ W3C เปนภาษาทใชชวยเอนจนการแปลงขอความเปนเสยงในการสงเคราะหเสยง SSML ถกออกแบบใหเปนเอกสารประเภททท างานไดโดยล าพง อกทงยงอธบายความหมายใหเหมาะทจะใชกบภาษาหลกของระบบอยางอนไดดวย
มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมฉบบนสรางเอลเมนต phoneme ตามขอก าหนด SSML 1.1 ขนใหมเปนสองแอททรบวท ไดแก ssml:ph และ ssml:alphabet และท าใหสามารถใชไดในเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอล
ระบบการอานทมความสามารถในการแปลงขอความเปนเสยงควรรองรบแอททรบวท SSML ดงทอธบายไวดานลางน
(2) แอททรบวท ssml:ph
แอททรบวท ssml:ph ก าหนด การออกเสยงตามระบบเสยง (phonemic pronunciation) หรอตามการออกเสยงจรง (phonetic pronunciation) ของขอความซงเอลเมนตทมแอททรบวทนแนบมา
มอก.XXXX-25XX
-13-
ชอแอททรบวท ph เนมสเปซ http://www.w3.org/2001/10/synthesis
การใช โกลบอลแอททรบวท จรง (
คา
แอททรบวทนสบทอดความหมายทงหมดของแอททรบวท ph ภายใตเอลเมนต phoneme ตามขอก าหนด SSML 1.1 โดยมสวนเพมเตมตอไปน:
- ssml:ph (text node) (string) จรง (
หมายเหต SSML (PLS document) อธบาย ของสองขอก าหนดน
(3) แอททรบวท ssml:alphabet
ssml:alphabet ssml:ph
มอก.XXXX-25XX
-14-
ชอแอททรบวท alphabet
เนมสเปซ http://www.w3.org/2001/10/synthesis
การใช โกลบอลแอททรบวท อาจระบใหกบเอลเมนตใดกได คา ชอของอกขระการออกเสยงทใชในคาของ ssml:ph (สบทอดกน)
แอททรบวทนสบทอดความหมายทงหมดของแอททรบวท alphabet ภายใตเอลเมนต phoneme ตามขอก าหนด SSML 1.1 ดวยสวนเพมเตมตอไปน
- ssml:alphabet (the document tree) ssml:ph ssml:alphabet ssml:ph ตนตระกล
ระบบการอานทรองรบคณลกษณะแอททรบวท SSML ของมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมฉบบน ควรรองรบอกขระไอพเอ (IPA) [refIPA] ดงแสดงโดยคา “ipa”
3.1.3.3 การสลบเนอหา
(1) บทน า
เนอหาสวนนเปนขอแนะน า
เอลเมนต switch จดใหมกลไกพนฐานทผ แตง สามารถปรบแตงเนอหาของสงพมพอเลกทรอนกสทแสดงผลแกผใช โดยทไมขนกบความสามารถในการประมวลผลสครปตของระบบการอานสงพมพอเลกทรอนกส
ผพฒนาระบบการอานอาจเลอกทจะรองรบค าศพทเอกซเอมแอลและเอลเมนตเอชทเอมแอลใหมซงไมถกตองตามเอกสารเนอหาเอกซเอชทเอมแอล กลไก switch สนบสนนการพฒนาและการทดลองประเภทน ขณะเดยวกนจดใหผแตงทตองการใชประโยชนทราบวาเนอหาจะยงคงแสดงผลไดบนระบบการอานทปฏบตตามขอก าหนด (นนคอ ยงคงไวซงสงจ าเปนพนฐานทเอกสารเนอหาเอกซเอชทเอมแอลทงหมดยงคงใชไดอย หากไมรองรบการก ากบพเศษ)
การสลบเนอหาไมไดมไวเพยงเพอสนบสนนการพฒนาในอนาคตเทานน แตยงสามารถใชเพอสรางสงพมพอเลกทรอนกสทยงคงไวซงระดบการเขากนไดกบระบบการอานรนเกาทไมสามารถจดการกบคณลกษณะใหมตามอนกรมมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมน ตวอยางเชน
มอก.XXXX-25XX
-15-
กรณอนสแตนซของภาษาก ากบทางคณตศาสตร (MathML) ซงปจจบนเปนชนดทมอยแลว (native type) สามารถเพมเขาไปโดยใชเอลเมนต switch เพอใหระบบการอานตาม [EPUB2] สามารถจดเตรยมใหมฟอลแบค (fallback) ภาพหรอตวอกษรแทน
(2) ค าอธบาย
(2.1) เอลเมนต epub:switch
เอลเมนต switch อนญาตใหแทรกสวนแตกยอยของเอกซเอมแอลเขาไวอยางมเงอนไขในรปแบบเนอหาของเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอล
ชอเอลเมนต switch
เนมสเปซ http://www.idpf.org/2007/ops
การใช ในเนอหา flow และ inline สามารถมซ าได แอททรบวท id [ทางเลอก]
หมายเลขประจ าตวในขอก าหนดเอกซเอมแอล [XML] ของเอลเมนตนจะตองมคาไมซ ากนภายในเอกสารเดยวกน
รปแบบเนอหา ใหมการวางเอลเมนตทเปนองคประกอบภายในเรยงตามล าดบดงน: case [1 ตวหรอมากกวา], default [1 ตวเทานน]
ระบบการอานตองประมวลผลเอลเมนต switch แตละรายการในเอกสารเพอตดสนวาจะสามารถแสดงผลเอลเมนต case ซงเปนเอลเมนตลกใดๆ ไดหรอไม (ถกตดสนโดยคาของแอททรบวท required-namespace)
เมอระบบการอานพบเอลเมนต switch แตละตว ระบบการอานควรแสดงผลเนอหาของ case ตวแรกทรองรบ แตสามารถทจะเลอกทางเลอกอนใดทรองรบได หากระบบการอานไมรองรบการก ากบทบรรจไวในเอลเมนตลก case ระบบตองประมวลการแสดงผลเนอหาของเอลเมนต default
เอลเมนต object [HTML5] ควรน าไปใชในการฝงประเภทของเนอหาทไมใชเนอหาชนดสอหลกของเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอล การก ากบทท าขนเฉพาะควรอยภายในเอลเมนต switch เฉพาะเมอเนอหาทน ามาแสดงเปนสวนส าคญของเอกสารเทานน และขนกบบรบททเอกสารจะถกประมวลผลอยางถกตอง
มอก.XXXX-25XX
-16-
ไมเจตนาใหใชเอลเมนต switch ทดแทนกลไกอนทรนสคฟอลแบค เชน แอททรบวท alttext [MATHML] และเอลเมนต title และ desc [SVG] ผแตงควรพจารณารวมอนทรนสคฟอลแบคเสมอ แมเมอรวมเอลเมนต switch ส าหรบระบบการอานทไมมการรองรบไวยากรณหลก (ตวอยางเชน เพอใหแนใจวาสามารถเขาถงและใชประโยชนได)
ตวอยาง
ตวอยางของการก ากบภาษาก ากบทางเคม (ChemML) ทแทรกไวโดยใชเอลเมนต switch
<epub:switch id="cmlSwitch"> <epub:case required-namespace="http://www.xml-cml.org/schema"> <cml xmlns="http://www.xml-cml.org/schema"> <molecule id="sulfuric-acid"> <formula id="f1" concise="H 2 S 1 O 4"/> </molecule> </cml> </epub:case> <epub:default> <p>H<sub>2</sub>SO<sub>4</sub></p> </epub:default> </epub:switch>
ตวอยางการเพมการก ากบภาษาทางคณตศาสตรเพอใหประมวลผลไดกบระบบการอานตาม [EPUB2]
<epub:switch id="mathmlSwitch"> <epub:case required-namespace="http://www.w3.org/1998/Math/MathML">
มอก.XXXX-25XX
-17-
<math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML"> <mrow> <mn>2</mn> <mo> ⁡<!--INVISIBLE TIMES--></mo> <mi>x</mi> </mrow> <mrow> <mo>+</mo> <mi>y</mi> <mo>-</mo> <mi>z</mi> </mrow> </math> </epub:case> <epub:default> <p>2x + y - z</p> </epub:default> </epub:switch>
(2.2) เอลเมนต epub:case
เอลเมนต epub:case บรรจอนสแตนซของการก ากบจากค าศพทเอกซเอมแอล เอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอลโดยธรรมชาตอาจรองรบการก ากบทมอยภายใน (กรณของภาษาก ากบทางคณตศาสตรและเอสวจ) แตการรองรบดงกลาวไมใชขอบงคบ
มอก.XXXX-25XX
-18-
ชอเอลเมนต case
เนมสเปซ http://www.idpf.org/2007/ops
การใช เปนลกล าดบแรกทตองมของเอลเมนต switch และสามารถมซ าได
แอททรบวท id [ทางเลอก]
หมายเลขประจ าตว [XML] ของเอลเมนตนจะตองมคาไมซ ากนภายในเอกสารเดยวกน
required-namespace [ตองม]
ตวระบสวนตอขยายในรปแบบยอารไอ (URI) ตามทอธบายไวในขอก าหนดสอประเภทไมม [RFC2046] ทระบค าศพทเอกซเอมแอลหรอสวนตอขยายทระบบการอานตองรองรบเพอประมวลผลเนอหาของเอลเมนต case
รปแบบเนอหา แฟรกเมนตของเอกซเอมแอลทเปนไปตามแบบแผนค าศพทการก ากบทระบไวในแอททรบวท required-namespace
เอลเมนต case แตละตวตองบรรจตวแทนส ารองของเนอหาเดยวกน ผแตงควรเรยงล าดบเอลเมนต case ตามล าดบฟอรแมตการแสดงผลทดทสด เพอใหมนใจวาจะไดการแสดงผลเนอหาทดทสด
หากเอลเมนต case บรรจการก ากบทมผลใชไดในเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอล (เชน ภาษาก ากบทางคณตศาสตร) เนอหานนตองมผลใชได ณ จดทเอลเมนต switch แทรกอย (นนคอ สวนทเพมเขาไปตองไมใหผลลพธออกมาเปนเอกสารทมผลใชไมได)
การก ากบภายนอก (foreign markup) ในเอลเมนต case ตองจดรปแบบใหถกตอง แตไมจ าเปนตองมผลใชได ณ จดทแทรกอย ผแตงควรท าใหมนใจไดวาการก ากบภายนอกเหมาะกบบรบททน าไปใช (ตวอยางเชน เอลเมนต block ไมควรรวมอยในเอลเมนต switch ซงแทรกอยในบรบทระหวางบรรทด)
มอก.XXXX-25XX
-19-
หมายเหต องคกรฟอรมการจดพมพสอดจทลสากล (IDPF) บ ารงรกษาขอมลการจดทะเบยน (registry) ของตวระบสวนตอขยายทวไปส าหรบการใชในแอททรบวท required-namespace ท http://www.idpf.org/epub/switch/
(2.3) เอลเมนต epub:default
เอลเมนต default จดใหมการก ากบทมผลใชไดในเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอลเมอระบบการอานไมสามารถประมวลการแสดงผลเอลเมนต case ได
ชอเอลเมนต default
เนมสเปซ http://www.idpf.org/2007/ops
การใช เปนลกล าดบสดทายทตองมของเอลเมนต epub: switch
แอททรบวท id [ทางเลอก]
หมายเลขประจ าตว [XML] ของเอลเมนตนจะตองมคาไมซ ากนภายในเอกสารเดยวกน
รปแบบเนอหา แฟรกเมนตการก ากบทเปนไปตาม [HTML5]
เอลเมนต default ท าหนาทเปนฟอลแบคส าหรบเอลเมนต switch และตองรวมตวแทนของเนอหาทมผลใชไดในเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอล
เอลเมนต default ตองไมมเนอหาทจะท าใหเอกสารมผลใชไมได ณ จดทแทรกเอลเมนต switch อย เอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอลตองมผลใชไดถาเอลเมนต switch ทงหมดถกแทนทดวยเอลเมนตลก default
(3) การประมวลผล
ระบบการอานสงพมพอเลกทรอนกสตองรองรบเอลเมนต switch
ขอก าหนดมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมฉบบนไมตองการวธประมวลการแสดงผลเปนการเฉพาะส าหรบเอลเมนต switch ตวอยางเชน ระบบการอานอาจเลอกทจะใชการท าสไตลแบบซเอสเอส (CSS) ในการประมวลผลการแสดงผลเอลเมนต switch แตละตว แตอาจเลอกใชวธอนไดตามเหมาะสม อยางไรกตาม ระบบการอานทงหมดตองแสดงเนอหาของเอลเมนต case หรอเอลเมนต default เพยงหนงตวตอการสลบเนอหาแตละครงเพอการประมวลการแสดงผล
เอลเมนต switch ตองถกประมวลผลราวกบวาเอลเมนตลกทงหมดมการตงคา HTML5 hidden
attribute ยกเวนหนงตวทไมไดตงคา (กลาวคอ ประยกตใชกฎเกณฑการประมวลผลและ
มอก.XXXX-25XX
-20-
ขอก าหนดชดเดยวกนทงหมดทระบส าหรบแอททรบวทนนกบเนอหาทไมตองการประมวลการแสดงผลดวย)
หมายเหต เนองจากเนอหาทอาจถกประมวลการแสดงผลขนอยกบความสามารถของระบบการอานของผใช การเชอมโยงสามารถท าไดเพยงกบเอลเมนต switch เทานน ไมแนะน าใหอางองเชงลกไปยงเอลเมนต switch
การปรากฏเอลเมนต switch ในเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอลจะแสดงอยในรายชอแฟมของเอกสารแพคเกจในคณสมบต switch ใน มอก. xxxx-25xx เลม 1
3.1.3.4 เอลเมนต epub:trigger
เอลเมนต trigger ชวยในการสรางสวนตดตอกบผใชแบบก าหนดการก ากบเพอควบคมวตถมลตมเดย เชน การเปดเสยงและภาพวดทศน ทงในบรบททมสครปตและไมมสครปต
มอก.XXXX-25XX
-21-
ชอเอลเมนต trigger เนมสเปซ http://www.idpf.org/2007/ops การใช เปนลกของ head และอยใน flow content สามารถมซ าได แอททรบวท id [ทางเลอก]
หมายเลขประจ าตว [XML] ของเอลเมนตนจะตองมคาไมซ ากนภายในเอกสารเดยวกน
action [ตองม] การกระท าทด าเนนการส าหรบเหตการณน คาทอนญาต: show | hide | play | pause | resume | mute |
unmute ref [ตองม]
คาของไอดอารอเอฟ (IDREF) [XML] ใชระบเอลเมนตทเปน ออบเจกตของ action
ev:defaultAction [ทางเลอก] เหตการณทใชไดกบ trigger น เปนไปตามทอธบายไวในขอก าหนดเอกซเอมแอลอเวนท [XML Events]
ev:event [ตองม] เหตการณทใชไดกบ trigger น เปนไปตามทอธบายไวใน [XML Events]
ev:observer [ตองม] วตถตนก าเนดส าหรบ trigger น เปนไปตามทอธบายไวใน [XML Events]
ev:phase [ทางเลอก] เหตการณทใชไดกบ trigger น เปนไปตามทอธบายไวใน [XML Events]
ev:propagate [ทางเลอก] เหตการณทใชไดกบ trigger น เปนไปตามทอธบายไวใน [XML Events]
รปแบบเนอหา วาง
มอก.XXXX-25XX
-22-
เอลเมนต trigger เชอมโยง event จากวตถตนก าเนดทเฉพาะเจาะจง (observer) เขากบการกระท าทตองการเพอใหประมวลผลกบวตถเปาหมายทเฉพาะเจาะจง (ref) ความหมายของคา action ทอธบายไว ไดแก - show หมายถง ใหตงคาคณสมบต DOM visibility ตามขอก าหนดแคสเคดดงสไตลชท ระดบ 2
ฉบบปรบปรง 1 [CSS2.1] เปนมองเหนได - hide หมายถง ตงคาคณสมบต DOM visibility ตาม [CSS2.1] เปนการซอน
- play หมายถง ใหประมวลทรพยากรทเชอมโยงจากสวนเรมตน
- pause หมายถง หยดประมวลผลชวคราว
- resume หมายถง กลบไปประมวลผลตอจากต าแหนงเดม
- mute หมายถง ปดเสยง
- unmute หมายถง ยกเลกปดเสยง
ระบบการอานทรองรบเอลเมนต audio หรอ video [HTML5] ตองรองรบเอลเมนต epub:trigger
การกระท า play, pause, resume, mute และ unmute ใชไดกบเอลเมนต audio หรอ video เทานน การกระท า show และ hide สามารถใชไดกบสวนสบทอดของเอลเมนต body
ตวอยางการก ากบของตวประมวลผลวดทศนทใชเอลเมนต trigger ควบคมการประมวลผลและการปดเสยง แอททรบวท role, tabindex และ aria-controls ท าใหแนใจวาเอลเมนต span สามารถเขาถงและใชประโยชนเปนปมกดส าหรบผใชทใชแปนพมพ
<html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml"
xmlns:epub="http://www.idpf.org/2007/ops"
xmlns:ev="http://www.w3.org/2001/xml-events">
<head>
<epub:trigger ev:observer="pause" ev:event="click" action="pause" ref="test"/>
<epub:trigger ev:observer="resume" ev:event="click" action="resume" ref="test"/>
<epub:trigger ev:observer="mute" ev:event="click" action="mute" ref="test"/>
<epub:trigger ev:observer="mute" ev:event="click" action="show" ref="muted"/>
มอก.XXXX-25XX
-23-
<epub:trigger ev:observer="unmute" ev:event="click" action="unmute" ref="test"/> <epub:trigger ev:observer="unmute" ev:event="click" action="hide" ref="muted"/> </head> <body> <video id="test" src="birds.mp4" width="320" height="240"/> <p>
<span id="resume" role="button" tabindex="0" aria-controls="test">Play/Resume</span> <span id="pause" role="button" tabindex="0" aria-controls="test">Pause</span> <span id="mute" role="button" tabindex="0" aria-controls="test">Mute</span> <span id="unmute" role="button" tabindex="0" aria-controls="test">Unmute</span> <span id="muted" role="button" tabindex="0" aria-controls="test">MUTED</span>
<p> </body>
</html> 3.1.3.5 แทกรปแบบทางเลอก
ตามขอก าหนดแทกรปแบบทางเลอก [AltStyleTags] เอลเมนต link แอททรบวท class อาจรวมถงคาดงตอไปน: horizontal, vertical, day และ night คาเหลานสบทอดความหมายตามทอธบายในขอก าหนดขางตนส าหรบการใชงาน
ระบบการอานควรเลอกและใชประโยชนจากชดรปแบบทถกก ากบดวยแทกตามความเหมาะสม และตามทอธบายในขอก าหนดดงกลาว
3.1.3.6 คสตอมแอททรบวท
ระบบการอานสงพมพอเลกทรอนกสอาจมฟงกชนการท างานทไมไดอธบายในขอก าหนดนเพอเพมประสทธภาพการประมวลการแสดงผลของสงพมพอเลกทรอนกส เพอเอออ านวยตอการทดลองน ผ จ าหนาย (vendor) อาจใหความหมายคสตอมแอททรบวทส าหรบใชในเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอล
คสตอมแอททรบวทอาจถกรวมบนเอลเมนตใดๆ ในเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอล ซง แอททรบวทนนมาจากเนมสเปซภายนอก ดงอธบายเปนเนมสเปซ [XMLNS] ทไมจบคกบทงยอารไอทงสอง ดงตอไปน
- http://www.w3.org/1999/xhtml
มอก.XXXX-25XX
-24-
- http://www.idpf.org/2007/ops
คสตอมแอททรบวทและพฤตกรรมทเกยวของตองไมเปลยนแปลงความสมบรณของสงพมพอเลกทรอนกส ผใชตองยงคงใชเนอหาได โดยขอมลไมสญหาย หรอเกดความเสยหายรนแรงอนใด ไมวาจะประมวลการแสดงผลบนระบบการอานใดๆ
หมายเหต เพอเอออ านวยการท างานไดของคสตอมแอททรบวทบนระบบการอาน แนะน าให ผจ าหนายบนทกเอกสารสวนตอขยายทท าขนไวท http://www.idpf.org/epub/extensions/attributes
3.1.3.7 แอททรบวท aria-describedat
แอททรบวท aria-describedat จาก [WAT-ARIA-1.1] อาจถกระบบนทกเอลเมนตในเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอล โดยใชไวยากรณและความหมายทอธบายในขอก าหนดนน แอททรบวทนอาจถกใชเพออางองการบรรยายภายนอกคอนเทนเนอรของสงพมพอเลกทรอนกส (ดหวขอ6.3 ขอก าหนดต าแหนงทรพยากรสงพมพใน มอก. xxxx-255x เลม 1)
ระบบการอานทรองรบแอททรบวทนเปนทางเลอก
หมายเหต อนกรมมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมน ไมไดรองรบขอมล ARIA 1.1 อยางสมบรณในขณะน
3.1.4 การเบยงเบนและขอบงคบของเอชทเอมแอล 5 (HTML5 deviations and constraints)
หมวดนอธบายการเบยงเบนและ/หรอขอบงคบในเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอลทเปนพนฐานของรปแบบเอกสารตาม [HTML5]
3.1.4.1 ภาษาก ากบทางคณตศาสตรแบบฝง
(1) บทน า
เนอหาสวนนเปนขอแนะน า
เอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอลรองรบการก ากบทางคณตศาสตรแบบฝง ตามขอก าหนดภาษามารกอพทางคณตศาสตร รน 3.0 [MATHML] แตจ ากดการใชงานเพยงกบเซตยอยทก าหนดไวของภาษาก ากบทางคณตศาสตรชดสมบรณ
เซตยอยนออกแบบมาเพอลดภาระการประมวลผลบนระบบการอาน รวมทงสนบสนนการเขาถงและใชประโยชนได ขณะทยงคงรกษาความเขากนไดกบยเซอรเอเจนท [HTML5]
หมายเหต คณสมบต mathml ใน มอก.xxxx-25xx เลม 1 ของเอลเมนต item ในรายชอแฟมแสดงวาเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอลบรรจภาษาก ากบทางคณตศาสตรแบบฝง
(2) การปฏบตตามขอก าหนดส าหรบเนอหา
มอก.XXXX-25XX
-25-
ภาษาก ากบทางคณตศาสตรทปรากฏในเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอลตองเปนไปตามขอบงคบทแสดงใน [MATHML] พรอมมขอจ ากดเพมเตมตอไปน
ภาษาก ากบทางคณตศาสตรดานการน าเสนอ - เอลเมนต m:math ตองบรรจเพยงภาษาก ากบทางคณตศาสตรดานการน าเสนอ ยกเวนเอล
เมนต m:annotation-xml ตามทอธบายไวขางลางน
ภาษาก ากบทางคณตศาสตรดานเนอหา - ภาษาก ากบทางคณตศาสตรดานเนอหาอาจรวมอยภายในตวก ากบทางคณตศาสตรใน
เอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอล และเมอถงเวลาน าเสนอตองปรากฏภายในเอลเมนตลก m:annotation-xml ของเอลเมนต m:semantics
- เมอภาษาก ากบทางคณตศาสตรดานเนอหาถกรวมมาดงเชนเงอนไขกอนหนา แอททรบวท encoding ของเอลเมนต m:annotation-xml ทใหมาตองตงคาเปน MathML-Content หรอ application/mathml-content+xml ซงท าหนาททดเทยมกน และคาของแอททรบวท name ตองถกตงใหเปน contentequiv
ภาษาก ากบทางคณตศาสตรทไมแนะน าใหใช - เอลเมนตและแอททรบวททระบวาไมแนะน าใหใชใน [MATHML] ตองไมรวมอยภายใน
ตวก ากบแมทเอมแอลในเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอล
แฟรกเมนตของเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอล - แฟรกเมนตของเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอลอาจรวมอยในตวก ากบแมทเอม
แอลในเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอล และเมอถงเวลาแสดง ตองปรากฏภายในเอลเมนตลก m:annotation-xml ของเอลเมนต m:semantics
- เมอแฟรกเมนตของเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอลถกรวมเขาตามทกลาวถงในยอหนาขางบน แอททรบวท encoding เอลเมนต m:annotation-xml ตองถกตงคาใหเปน application/xhtml+xml และแอททรบวท name ตองถกต งใหเปน alternate-
representation
- เนอหาใดกตามทมแฟรกเมนตของเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอล ตองไมบรรจตวก ากบแมทเอมแอล
- เนอหาใดกตามทมแฟรกเมนตของเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอล ตองปฏบตตามรปแบบเนอหาซงเอลเมนตตนตระกล (ancestor) m:math ปรากฏ ดงนนถาเอลเมนต
มอก.XXXX-25XX
-26-
m:math ถกแทนทดวยแฟรกเมนตของเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอลทใหมาเอกสารยงคงมผลใชได
เนอหาทางเลอก (alternative content)
- ควรมเนอหาทางเลอกรวมอยดวย และเมอมตองน าเสนอตามทอธบายไวในหวขอ 3.1.4.1.4 เนอหาทางเลอก
(3) การปฏบตตามขอก าหนดส าหรบระบบการอาน
ระบบการอานสงพมพอเลกทรอนกสทเปนไปตามมาตรฐานสงพมพอเลกทรอนกสตองผานเกณฑทงหมดตอไปนส าหรบการประมวลผลแมทเอมแอลแบบฝงในเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอล
- ตองรองรบการประมวลผลภาษาก ากบทางคณตศาสตรดานการน าเสนอและอาจรองรบการประมวลผลของ ภาษาก ากบทางคณตศาสตรดานเนอหาโดยใชความหมายทอธบายโดย [MATHML]
- ถามววพอรต ระบบตองรองรบการประมวลผลการแสดงภาพของภาษาก ากบทางคณตศาสตรดานการน าเสนอ
- เมอสรางเนอหาขอความทางเลอกส าหรบตวก ากบแมทเอมแอล ควรสามารถสรางเนอหานนไดอยางพลวตจากภาษาก ากบทางคณตศาสตรดานการน าเสนอทใหมา มฉะนนแลวตองใหสทธกบแฟรกเมนตของเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอลกอน ตามดวยแอททรบวท alttext บนเอลเมนต m:math
- ระบบตองค านงถงคณสมบต mathml ใน มอก.xxxx-25xx เลม 1 ของเอลเมนต item ของรายชอแฟมของเอกสารแพคเกจในฐานะตวอธบายสทธวาเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอลจะรวมแมทเอมแอลแบบฝงมาดวยหรอไม
(4) เนอหาทางเลอก
ระบบการอานควรสามารถสรางการแสดงผลขอความทางเลอกทจ าเปนไดอยางพลวตโดยใชการก ากบภาษาก ากบทางคณตศาสตรดานการน าเสนอทใหมา (ตวอยางเชน เปนผลทไดไปใหกลไกการสงเคราะหเสยง) เพอรองรบระบบการอานทไมคอยมความสามารถนก ควรมเนอหาขอความทางเลอกรวมเขาอยในการปรากฏแตละครงของเอลเมนต m:math ในเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอล
มอก.XXXX-25XX
-27-
แอททรบวท alttext บนเอลเมนต m:math ควรถกน าไปใชเปนล าดบแรกส าหรบวตถประสงคนเมอการประมวลผลขอความทางเลอกทสนกวาเพยงพอ เมอตองการขอความทางเลอกทมากขน ควรใชแฟรกเมนตของเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอล (สงเกตวาระบบการอานสอบถามต าแหนงขอความทางเลอกสองแบบนดวยการก าหนดล าดบสทธกอนหลง)
เพอใหระบบการอานมความสามารถเขากนไดกบรนสงกวา ใหมภาพฟอลแบคโดยใชแอททรบวท altimg บนเอลเมนต m:math แนะน าใหน าแอททรบวทส าหรบมตและการจดเรยง (altimg-width, altimg-height และ altimg-valign) มาใชรวมไปกบแอททรบวท altimg
หมายเหต ทรพยากรสงพมพท งหมดทอางองไว ตองปฏบตตามขอบงคบส าหรบทรพยากรสงพมพ ตามทอธบายไวในหวขอขอก าหนดเอกสารการจดพมพสงพมพอเลกทรอนกส หวขอยอยการปฏบตตามขอก าหนดส าหรบเนอหาใน มอก.xxxx-25xx เลม 1
3.1.4.2 เอสวจแบบฝง
เอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอลรองรบการฝงตวของแฟรกเมนตของเอกสารเอสวจ 1.1 โดยการอางอง (ฝงตวผานการอางอง ตวอยางเชน จากเอลเมนต img หรอ object) และโดยการรวมเขา (inclusion) (ฝงตวผานการรวมเขาของเอลเมนต svg:svg ในเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอล ตามขอก าหนดเอสวจ 1.1 (ปรบปรงครงท 2) [SVG]
ขอบงคบการปฏบตตามขอก าหนดส าหรบเนอหาส าหรบเอสวจแบบฝงในเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอล เหมอนกบทอธบายส าหรบเอกสารเนอหาชนดเอสวจในหวขอขอจ ากดบนเอสวจ 1.1
ระบบการอานตองประมวลผลเอสวจแบบฝงในเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอล ตามทอธบายไวในหวขอเอกสารเนอหาชนดเอสวจ หวขอยอยการปฏบตตามขอก าหนดส าหรบระบบการอาน
หมายเหต คณสมบต svg ตาม มอก.xxxx-25xx เลม 1 ของเอลเมนต item ในรายชอแฟมแสดงถงวาเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอลบรรจเอสวจแบบฝง
(1) เอสวจแบบฝงและซเอสเอส
การจดรปแบบเอสวจแบบฝงในเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอลโดยการอางอง ระบบการอานตองไมน ากฎรปแบบซเอสเอสของเอกสารทบรรจมาใชกบเอกสารเนอหาชนดเอสวจทถกอางอง
การจดรปแบบเอสวจแบบฝงในเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอลโดยการรวมเขา ระบบการอานตองน ากฎรปแบบซเอสเอสของเอกสารทบรรจมาใชกบเอลเมนตเอสวจทถกรวมเขา
หมายเหต เอสวจทถกรวมเขาโดยการอางองจะไดรบการประมวลผลในลกษณะเอกสารทแยกออกจากกน และอาจรวมกฎรปแบบซเอสเอสของตวเองเหมอนเอกสารเนอหาชนดเอสวจ สงเกตวาน
มอก.XXXX-25XX
-28-
เปนลกษณะเดยวกบกรณทเอลเมนต object [HTML5] อางองเอลเมนตภายนอก (external element) [HTML5]
3.1.4.3 ขอจ ากดของยนโคด
เนอหาในหวขอนแสดงรายการขอจ ากดบนบญชรายการอกขระยนโคด
อกขระทใชเฉพาะตวและฟอนตแบบฝง อกขระทปรากฎรวมอยใดๆ ทชไปยงรหสภายในชวงพสยของพนทใชเฉพาะตว (Private Use Area; PUA) ตามทอธบายใน [Unicode] ตองปรากฏภายในสายอกขระทถกจดรปแบบหรอตงคาแอททรบวทในลกษณะทมการอางองไปสฟอนตแบบฝงทบรรจรปอกขระทเหมาะสมส าหรบคารหสนน
3.1.4.4 โครงสรางทไมสนบสนน
เอลเมนต rp
- เอลเมนต rp ใน [HTML5] ตงใจมไวเพอจดใหมฟอลแบค ซงหมายถง เปนทางเลอกแสดงอยใกลกบตวก ากบรบ (ruby markup) ส าหรบระบบการอานรนเกาทไมรองรบตวก ากบรบ เนองจากระบบการอานตาม [EPUB 3] รบรรบ (ruby-aware) และสามารถมฟอลแบค จงไมสนบสนนใหใชเอลเมนต rp ในเอกสารเนอหาสงพมพอเลกทรอนกส
เอลเมนต embed
- เนองจากเอลเมนต embed [HTML5] ไมมกลไกอนทรนสคทจะจดใหมฟอลแบคแกระบบการอานทไมรองรบการท าสครปต จงไมสนบสนนใหน าไปใชงานหากทรพยากรทอางองมาใชมสวนประกอบทมสครปต ผแตงควรใชเอลเมนต object แทน
3.1.4.5 ขอพจารณาพเศษ
(1) เอลเมนต body
เปนทเขาใจกนวาในการจดรปแบบ การประมวลการแสดงผลโดยปรยายส าหรบเอลเมนต body [HTML5] สอดคลองกบคณสมบต page-break-before [CSS2.1] ซงถกตงคาเปน always แตคาโดยปรยายนอาจถกแทนทโดยการประกาศของสไตลชททเหมาะสม
3.2 เอกสารการน าทางของสงพมพอเลกทรอนกส
3.2.1 บทน า
เนอหาสวนนเปนขอแนะน า
มอก.XXXX-25XX
-29-
เอกสารการน าทางของสงพมพอเลกทรอนกสเปนสวนประกอบทจ าเปนของสงพมพอเลกทรอนกสตามทก าหนดไวใน มอก.xxxx-25xx เลม 1 เปนกลไกใหผแตงใชใสชนขอมลการน าทางทมนษยและเครองสามารถอานไดไปยงต าแหนงตางๆ ในสงพมพอเลกทรอนกส เปนการชวยเพมความสามารถในการน าไปใชงานและการเขาถงของผใช
เอกสารการน าทางของสงพมพอเลกทรอนกสเปนการดดแปลงเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอล และโดยอธบายแลว จดเปนอนสแตนซของเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอลทใชการได ขอปฏบตตามของเนอหาเอกสารและระบบการอานทงหมดทใชกบเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอลน าไปใชกบเอกสารการน าทางของสงพมพอเลกทรอนกสดวย
คณลกษณะการน าทางของการดดแปลงนแสดงในขอก าหนดเฉพาะของเอลเมนต nav [HTML5] เอลเมนต nav แตละตวในเอกสารการน าทางของสงพมพอเลกทรอนกสแสดงถงชดขอมล ซงเปนแหลงขอมลพเศษทฝงมาภายในการก ากบทวไป ทระบบการอานสามารถเรยกขอมลเกยวกบการน าทางขนมาใชงาน อยางไรกตาม ไมเหมอนกบชดขอมลของเอกซเอมแอลทวไป ขอมลภายในเอลเมนต nav ยงคงเปนชนดทมนษยอานไดในรปแบบเอกสาร [HTML5]
เพออ านวยความสะดวกใหกบการอานดวยเครอง รปแบบเนอหาของเอลเมนต nav ในเอกสารการน าทางของสงพมพอเลกทรอนกสถกจ ากดเมอเทยบกบทอนญาตไวในเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอลทวไป
สงเกตวาเอกสารการน าทางไมไดมไวเฉพาะส าหรบการประมวลผลของเครอง การสรางเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอลสามารถน าล าดบการอานเชงเสนตรงของสงพมพอเลกทรอนกสกลบมาใชได เลยงการสรางสารบญเพมขนมา (นนคอ สามารถเพมเขาไปในสไปนไดดวย ตาม มอก. xxxx-255x เลม 1) การแสดงผลเปนภาพขององคประกอบทอธบายในเอกสารการน าทางสามารถควบคมโดยใชแอททรบวท hidden ซงไมมผลกระทบภายนอกจากการประมวลการแสดงผลของสไปน (นนคอ การซอนองคประกอบจากการประมวลการแสดงผลในสไปนไมไดซอนจากการน าเสนอของระบบการอานในการควบคมทสรางขนเอง)
อยางไรกด เมอออกแบบเอกสารการน าทางส าหรบการใชงานทงสองประเภท ควรระวงวาการน า เนอหาออกของเครองอาจท าใหเกดการสญเสยการควบคมการจดรปแบบ การท าสครปต รปแบบ และการจดรปแบบเอชทเอมแอลอนสามารถถกดงออกโดยระบบการอาน เนองจากวาระบบสรางการควบคมทสรางขนเองจากการก ากบ เชน การสรางสารบญ ถามการใชการจดรปแบบและฟงกชนดงกลาวน เอกสารการน าทางตองถกรวมไวในล าดบการอานเชงเสนดวย การออกแบบอกอยางหนงคอการใชเทคนคการเพมประสทธภาพแบบกาวหนาส าหรบการท าสครปตและการท ารปแบบของเอกสาร
มอก.XXXX-25XX
-30-
การน าทาง ซงเนอหาจะยงคงความครบถวนสมบรณเมอประมวลการแสดงผลในบรบททไมไดใชเบราเซอร (non-browser)
หมายเหต เอกสารการน าทางของสงพมพอเลกทรอนกสถกระบในคณสมบต nav ในรายชอแฟมของเอกสารแพคเกจ ใน มอก.xxxx-255x เลม 1
เอกสารการน าทางของสงพมพอเลกทรอนกสใชทดแทนเอกสารชนดเอนซเอกซตามทอธบายในขอก าหนดโอพเอฟ2 [OPF2]
ขอมลเกยวกบการท าอยางไรใหสงพมพอเลกทรอนกสอาจรวมเอกสารชนดเอนซเอกซ เพอใหมความเขากนไดกบรนสงกวาของระบบการอานตาม [EPUB 2] ปรากฏใน มอก. xxxx-255x เลม 1 หวขอการทดแทนการใชขอก าหนดแฟมชนดเอนซเอกซ
3.2.2 การปฏบตตามขอก าหนดส าหรบเนอหา
เอกสารการน าทางของสงพมพอเลกทรอนกสตามมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมฉบบน ตองเปนไปตามทกเกณฑทงหมดตอไปน
คณสมบตของเอกสาร
- ตองสอดคลองกบขอบงคบของขอก าหนดส าหรบเนอหาส าหรบเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอลทกประการตามทอธบายในหวขอ 3.1.1 เอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอล หวขอยอยการปฏบตตามขอก าหนดส าหรบเนอหา
- ตองปฏบตตามขอบงคบของขอก าหนดส าหรบเนอหาทกประการ โดยเฉพาะส าหรบเอกสารการน าทางของสงพมพอเลกทรอนกส ดงแสดงไวในหวขอ 3.2.4 ค าอธบายส าหรบเอกสารการน าทางของสงพมพอเลกทรอนกส
- การปฏบตตามขอก าหนดเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอล เอกสารการน าทางอาจรวมเขาอยในสไปนของเรนดชน
3.2.3 การปฏบตตามขอก าหนดส าหรบระบบการอาน
ระบบการอานสงพมพอเลกทรอนกสตองผานเกณฑทกขอส าหรบการประมวลผลเอกสารการน าทางของสงพมพอเลกทรอนกส ดงตอไปน
- เมอผใชเรยกใชงาน ระบบการอานตองใหวธการเขาถงการเชอมโยงและปายบอกการเชอมโยงไวในเอลเมนต nav ของเอกสารการน าทางของสงพมพอเลกทรอนกสในลกษณะทยอมใหผใชสงงานตวเชอมโยงทใหมา เมอตวเชอมโยงถกสงใหท างาน ระบบการอานจะตองยายทต าแหนงการอานของโปรแกรมไปยงจดหมายปลายทางทระบไวโดยตวเชอมโยงนน
มอก.XXXX-25XX
-31-
- ระบบการอานตองปฏบตตามขอก าหนดขางตน โดยไมตองค านงวาเอกสารการน าทางของสงพมพอเลกทรอนกสในเรนดชนจะเปนสวนหนงของสไปนหรอไม
3.2.4 ค าอธบายส าหรบเอกสารการน าทางของสงพมพอเลกทรอนกส
3.2.4.1 เอลเมนต nav: ขอจ ากด
เ มอเอลเมนต nav มแอททรบวท epub:type อยในเอกสารการน าทาง มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมฉบบนจ ากดรปแบบเนอหาของเอลเมนต nav และทายาท ดงน
- เอลเมนต nav แตละเอลเมนตอาจบรรจหวเรองซงเปนทางเลอก เพอแสดงชอเรองของรายการการน าทาง หวเรองตองเปนเอลเมนตหนงในเอลเมนต HTML5 heading content
- หวเรองซงเปนทางเลอกตองตามดวยรายการทเรยงล าดบของเอลเมนต ol เอลเมนตเดยว ไมอนญาตใหมเอลเมนตอนมาเปนลกโดยตรงของเอลเมนต nav รายการทเรยงล าดบนแสดงล าดบชนหลกของเนอหาการน าทาง
- บญชรายการแตละรายการ (เอลเมนต li) ของรายการทเรยงล าดบแสดงถงหวเรองหลก โครงสรางหรอประเดนทสนใจอนภายในสงพมพอเลกทรอนกส และตองบรรจเอลเมนตลก a หรอเอลเมนตลก span เอลเมนต a บรรยายเปาหมายภายในเอกสารเนอหาทตวเชอมโยงชไปหา เอลเมนต span ท าหนาทเปนหวเรองส าหรบรายการทแตกยอยออกมาเปนกลมแยกออกจากกน (ตวอยางเชน บญชรายการขนาดใหญของภาพประกอบ สามารถแบงสวนออกมาเปนหลายรายการ รายการหนงส าหรบบทหนง เปนตน)
- เอลเมนตลก a หรอเอลเมนต span แตละเอลเมนตของบญชรายการอาจบรรจเนอหาเอชทเอมแอล 5 เฟสซงคอนเทน (HTML5 phrasing content) ทใชการได แตตองไมใหผลลพธออกมาเปนตวอกขระขอความทความยาวเปนศนย หลงจากการเชอมเนอหาลกทงหมดเขาดวยกน และการใชกฎการจดการชองวาง (whitespace normalization rule) แมวาเอลเมนตทายาททไมใชขอความอาจถกประมวลการแสดงผลโดยตรงถงผใช เมอตองปฏบตตามขอก าหนดน เนอหาทเปนขอความซงรวมอยในแอททรบวท title และ alt ตองถกน ามาใช
- หากเอลเมนต a หรอ span บรรจอนสแตนซของเนอหาแบบฝงเอชทเอมแอล 5 (HTML5 embedded content) ทไมมขอความทางเลอกอนทรนสค จะตองมแอททรบวท title รวมมาพรอมกบการแปลความหมายขอความทางเลอกของปายการเชอมโยงดวย
- การอางองไออารไอสมพทธ ทมในแอททรบวท href ของเอลเมนต a ตองแกปญหาใหกบเอกสารเนอหาสงพมพอเลกทรอนกสหรอแฟรกเมนตทอยในทนน
มอก.XXXX-25XX
-32-
- เอลเมนต a ซงเปนทางเลอกอาจตามดวยรายการทเรยงล าดบของเอลเมนต ol ทแสดงถงระดบชนเนอหายอยทอยใตหวเรองนน (ตวอยางเชน หวเรองของหมวดยอยทงหมดของหมวด) เอลเมนต span ตองตามดวยรายการทเรยงล าดบของเอลเมนต ol กลาวคอ จะน าไปใชใน "leaf" ของเอลเมนต li ไมได ไมวาเอลเมนต a หรอเอลเมนต span จะอยกอนหนาหรอไม รายการยอยนตองยดกบขอก าหนดส าหรบเนอหาทงหมดตามทระบไวในเนอหาสวนนเพอใชสรางรายการการน าทางหลก และประมวลผลซ าขนตอนเดม (ส าหรบแตละระดบทเพมขนของล าดบช นของสงพมพอเลกทรอนกส แสดงไวในลกษณะเชนน)
- เอลเมนต ol แสดงถงรายการทเรยงล าดบ ในบรบทของมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมน รปแบบการแสดงผลโดยปรยายของบญชรายการตองเทยบเทากบ list - style: none ของซเอสเอส (ระบบการอานทไมรองรบซเอสเอสตองไมแสดงเลขล าดบของบญชรายการ) ผแตงอาจระบรปแบบทางเลอกของบญชรายการโดยใชซเอสเอส แตรายการนจะไมไดรบการประมวลจากระบบการอานทไมรองรบคาสเคดดงสไตลชท
ขอก าหนดขององคกร IDPF อาจแนะน าขอจ ากดเพมเตมเกยวกบรปแบบเนอหาตามทอธบายดานบนส าหรบเอลเมนต nav ในเอกสารการน าทางของสงพมพอเลกทรอนกส
ตวอยางตอไปนแสดงสวนหนงของ lot (“บญชตาราง”) เอลเมนต nav โดยใชเอลเมนต span เปนหวเรองแบบไมมการเชอมโยงเพอการจดกลมของรายการยอย
มอก.XXXX-25XX
-33-
<nav epub:type="lot"> <h2>List of tables, broken down into individual groups, one per major section of the publication content</h2> <ol> <li><span>Tables in Chapter 1</span> <ol> <li><a href="chap1.xhtml#table-1.1">Table 1.1</a> </li> <li><a href="chap1.xhtml#table-1.2">Table 1.2</a></li> </ol> </li> <li><span>Tables in Chapter 2</span> <ol> <li><a href="chap2.xhtml#table-2.1">Table 2.1</a> </li> <li><a href="chap2.xhtml#table-2.2">Table 2.2</a></li> <li><a href="chap2.xhtml#table-2.3">Table 2.3</a></li> </ol> </li> ... <li><span>Tables in Appendix</span> <ol> <li><a href="appendix.xhtml#table-a.1">Table A.1</a> </li> <li><a href="appendix.xhtml#table-a.2">Table B.2</a></li> </ol> </li> </ol> </nav>
มอก.XXXX-25XX
-34-
3.2.4.2 เอลเมนต nav: Types
เอลเมนต nav ตามอธบายในเอกสารการน าทางของสงพมพอเลกทรอนกสไดรบการจ าแนกโดยความหมายโดยคาของแอททรบวท epub:type คาปรยายของ epub:type ถกดงมาจาก [StructureVocab] แตคาทมาจากค าศพทอนอนญาตใหท าไดเชนกน ดขอมลเพมเตมทหวขอแอททรบวท epub:type
(1) เอลเมนต toc nav
เอลเมนต toc nav อธบายล าดบชนหลกของการน าทางของสงพมพอเลกทรอนกส แนวคดในการท างานมลกษณะเดยวกนกบสารบญในงานพมพ (นนคอ ท าหนาทน าทางไปยงสวนทเปนโครงสรางของสงพมพอเลกทรอนกส)
ส าหรบเหตผลดานการใชงานไดและการเขาถงและใชประโยชนได ผแตงควรจดใหมสารบญทครอบคลม เอลเมนต toc nav ไมควรตดสวนอางองทตงเปนวงซอนอกตามล าพงภายในล าดบชนของเอกสาร ดงทมกเปนกรณในงานสอสงพมพ (โดยเฉพาะอยางยงสารบญแบบยอ)
กรณทเรนดชนอางองเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอลตางหากเปนการเฉพาะจากสไปน โดยทวไป toc nav จะเปนไปตามการรวมกนของเคาโครงเอชทเอมแอล 5 ของเอกสารเหลานน (ไมรวมถงสวนแยกยอยทไมเกยวของกบเคาโครงหลกของสงพมพอเลกทรอนกส)
ล าดบของเอลเมนต li ทบรรจไวในเอลเมนต toc nav ตองเขาชดกนกบล าดบของเอลเมนตเปาหมายภายในแตละเอกสารเนอหาสงพมพอเลกทรอนกสทเปนเปาหมาย และตองด าเนนตามล าดบของเนอหาเอกสารในสไปนของเรนดชน
เอลเมนต toc nav ตองปรากฏในเอกสารการน าทางของสงพมพอเลกทรอนกสเพยงครงเดยวเทานน
หมายเหต เอลเมนต toc nav สอดคลองกบเอลเมนต navMap ในการทดแทนการใชขอก าหนดแฟมชนดเอนซเอกซ ตาม [OPF2]
(2) เอลเมนต page-list nav
เอลเมนต page-list nav เปนคอนเทนเนอรส าหรบขอมลการจดหนาเอกสาร ท าหนาทน าทางไปยงต าแหนงตางๆ ในเนอหาทสอดคลองกบต าแหนงบนขอบเขตของหนางานบนสงพมพตนฉบบซงถกน าเสนอโดยสงพมพอเลกทรอนกสน
เอลเมนต page-list nav เปนขอก าหนดทางเลอกในเอกสารการน าทางของสงพมพอเลกทรอนกส และตองไมปรากฏเกนหนงครง
มอก.XXXX-25XX
-35-
ล าดบของเอลเมนต li ทบรรจในโครงสราง page-list nav ตองเขาชดกนกบล าดบของหนาจรงภายในแตละเอกสารเนอหาสงพมพอเลกทรอนกสทเปนเปาหมาย และตองด าเนนตามล าดบของเนอหาเอกสารในสไปนของเรนดชน
เอลเมนต page-list nav ควรบรรจทายาท เอลเมนต ol เพยงเอลเมนตเดยว (กลาวคอ ควรเปนรายการแบบชนเดยว ไมใชโครงสรางของรายการน าทางแบบซอน
หมายเหต เอลเมนต page-list nav สอดคลองกบเอลเมนต pageList ในการทดแทนการใชขอก าหนดแฟมชนดเอนซเอกซ [OPF2]
เอลเมนต dc:source ตามก าหนดใน มอก.xxxx-255x เลม 1 ใหวธการระบสงพมพอเลกทรอนกสตนตอซงน าขอมลการจดหนาไปใช
(3) เอลเมนต landmarks nav
เอลเมนต landmarks nav ระบองคประกอบเชงโครงสรางพนฐานของสงพมพอเลกทรอนกส เพอท าใหระบบการอานสามารถใหผ ใชงานเขาถง สงพมพอ เลกทรอนกสไดอยางมประสทธภาพ
ความหมายเชงโครงสรางของแตละเปาหมายการเชอมโยงภายในเอลเมนต landmarks nav ถกก าหนดโดยคาของแอททรบวท epub:type บนทายาทของเอลเมนต a ทายาทของเอลเมนต a ของเอลเมนต landmarks nav ถกก าหนดวาตองมแอททรบวท epub:type
เอลเมนต landmarks nav ขยายบรบทค าศพทของเอชทเอมแอลเพมเตมจากค าศพทความหมายเชงโครงสรางของสงพมพอเลกทรอนกสเพอรวมเอลเมนต a เขาไวดวย
ตวอยางตอไปนแสดงเอลเมนต landmarks nav โดยกบความหมายเชงโครงสรางทน ามาจากค าศพทความหมายเชงโครงสรางของสงพมพอเลกทรอนกส
มอก.XXXX-25XX
-36-
<nav epub:type="landmarks"> <h2>Guide</h2> <ol> <li><a epub:type="toc" href="#toc">Table of Contents</a></li> <li><a epub:type="loi" href="content.html#loi">List of Illustrations</a></li> <li><a epub:type="bodymatter" href="content.html#bodymatter">Start of Content</a></li> </ol> </nav>
เอลเมนต landmarks nav เปนขอก าหนดทางเลอกในเอกสารการน าทางของสงพมพอเลกทรอนกส และตองไมปรากฏเกนหนงครง
หมายเหต เอลเมนต landmarks nav สอดคลองกบเอลเมนต guide ทไมแนะน าใหใชในขอก าหนดรปแบบโอเพนแพคเกจจง อางองขอมลเพมเตมของเอลเมนต guide ใน มอก.xxxx-255x เลม 1
(4) เอลเมนต nav อน
เอกสารการน าทางของสงพมพอเลกทรอนกสอาจมเอลเมนต nav หนงเอลเมนตหรอมากกวา เพมจากเอลเมนต toc เอลเมนต page-list และเอลเมนต landmarks nav ทอธบายไวดานบน เอลเมนต nav ทเพมเขามานนควรมแอททรบวท epub:type ทใหความหมายซงเครองสามารถอานได และตองมหวเรองทมนษยสามารถอานไดเปนเอลเมนตลกล าดบแรก
ขอก าหนดนไมมขอจ ากดเรองความหมายของเอลเมนต nav ทเพมเขามา ความหมายอาจถกใชเพอน าเสนอความหมายเชงน าทางส าหรบโดเมนขอมล และอาจบรรจเปาหมายของการเชอมโยงทมความหมายซงเปนแบบเดยวกนหรอแบบตางกน
3.2.4.3 แอททรบวท hidden
บางกรณผแตงอาจประสงคทจะซอนสวนของขอมลการน าทางไวในสวนของเนอความ (นนคอ การแสดงผลหลกของเนอหาสไปนของระบบการอาน) ตวอยางทวไปไดแก รายการของการขนหนาใหม ซงปกตไมถกประมวลผลในฐานะเปนสวนหนงของเนอความ แตแสดงแกผใชแยกตางหากไวในสวนตดตอผใชงานเรองการน าทางแทน
แมวาคณสมบตการแสดงผลซเอสเอสสามารถใชเพอควบคมการแสดงผลทางสายตาของเอกสารการน าทางของสงพมพอเลกทรอนกสในระบบการอานทมววพอรตซเอสเอส แตทกระบบการอาน
มอก.XXXX-25XX
-37-
ไมไดมสวนตดตอผใชแบบนน เพอควบคมการประมวลการแสดงผลในทกระบบการอาน ผแตงตองใชแอททรบวท hidden [HTML5] เพอแสดงวาสวนใดของขอมลการน าทาง (ถาม) ตองถกละเวนจากการประมวลการแสดงผลในสวนของการไหลของเนอหา แอททรบวท hidden ไมมผลกระทบตอวธทขอมลการน าทางถกประมวลการแสดงผลภายนอกการไหลของเนอหา (ดงทสวนตดตอผใชเรองการน าทางโดยเฉพาะของระบบการอาน)
ตวอยางตอไปนแสดงบางสวนของเอลเมนต page-list nav การมอยของแอททรบวท hidden ทไดเรกทอรรากแสดงวารายการทงหมดถกละเวนจากการประมวลการแสดงผลในการไหลของเนอหา
<nav epub:type="page-list" hidden=""> <h2>Pagebreaks of the print version, third edition</h2> <ol> <li><a href="frontmatter.xhtml#pi">I</a></li>
<li><a href="frontmatter.xhtml#pii">II</a></li> … <li><a href="chap1.xhtml#p1">1</a></li>
<li><a href="chap1.xhtml#p2">2</a></li> … </ol> </nav>
ตวอยางตอไปนแสดงบางสวนของเอลเมนต toc nav ซงแอททรบวท hidden ถกน าไปใชเพอจ ากดการประมวลการแสดงผลสวนของเนอความสองล าดบชนบนสด
มอก.XXXX-25XX
-38-
<nav epub:type="toc" id="toc"> <h1>Table of contents</h1> <ol> <li> <a href="chap1.xhtml">Chapter 1</a> <ol> <li> <a href="chap1.xhtml#sec-1.1">Chapter 1.1</a> <ol hidden=""> <li> <a href="chap1.xhtml#sec-1.1.1">Section 1.1.1</a> </li> <li> <a href="chap1.xhtml#sec-1.1.2">Section 1.1.2</a> </li> </ol> </li> <li> <a href="chap1.xhtml#sec-1.2">Chapter 1.2</a> </li> </ol> </li> <li> <a href="chap2.xhtml">Chapter 2</a> </li> </ol> </nav>
มอก.XXXX-25XX
-39-
3.3 เอกสารเนอหาชนดเอสวจ
3.3.1 บทน า
ขอก าหนดกราฟกสแบบเวกเตอรทปรบขนาดได (Scalable Vector Graphics (SVG)) รน 1.1 (ปรบครงท 2) [SVG] อธบายฟอรแมตส าหรบแสดงเวกเตอรกราฟกแบบไฟนอลฟอรม (final-form) และขอความ
แมโดยทวไปสงพมพอเลกทรอนกสใชเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอลเปนเอกสารระดบชนบนสด แตอนญาตใหใชเอกสารเนอหาชนดเอสวจไดดวย เอสวจจะถกน าไปใชในบางกรณพเศษเทานน ดงเชนเมอภาพหนาแบบไฟนอลฟอรมเปนเพยงรปแบบทเหมาะสมทสดในการน าเสนอเนอหา (ดงกรณตวอยางบรบทของหนงสอการตน)
เนอหาในสวนนอธบายโครงรางส าหรบเอกสารตามขอก าหนด [SVG] อนสแตนซของเอกสารเอกซเอมแอลทปฏบตตามโครงรางนคอ ชนดสอหลก และถกอางองถงในมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมน รวมทงมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมในอนกรมเดยวกนในฐานะเปนเอกสารเนอหาชนดเอสวจ
หมายเหต เนอหาในสวนนอธบายขอก าหนดการปฏบตส าหรบเอกสารเนอหาชนดเอสวจ ดหวขอ 3.1.4.2 เอสวจแบบฝง ส าหรบขอก าหนดการปฏบตส าหรบเอสวจแบบฝงในเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอล
3.3.2 การปฏบตตามขอก าหนดส าหรบเนอหา
เอกสารเนอหาชนดเอสวจตองผานเกณฑทงหมด ดงน
คณสมบตของเอกสาร - ตองเปนไปตามขอบงคบการปฏบตส าหรบเอกสารเอกซเอมแอลตามทอธบายในขอปฏบตของ
เอกสารเอกซเอมแอลใน มอก. xxxx-255x เลม 1
- ตองเปนแฟรกเมนตของเอกสารเอสวจ รน 1.1 ทใชไดกบผงเอกสารเนอหาชนดเอสวจ ตามทอธบายไวในผงเอกสารเนอหาชนดเอสวจ และปฏบตตามขอบงคบของขอก าหนดเนอหาทงหมดตามทแสดงในหวขอขอจ ากดของเอกสารเนอหาชนดเอสวจ รน 1.1 (Restrictions on SVG 1.1)
- ควรเปนไปตามแนวทางการเขาถงและใชประโยชนไดตามทก าหนดไวในขอก าหนดการเขาถงและใชประโยชนไดของเอสวจ [SVG Access]
คณสมบตของไฟล - ชอไฟลของเอกสารเนอหาชนดเอสวจควรใชนามสกล .svg
หมายเหต ทรพยากรสงพมพอเลกทรอนกสทงหมดทอางองจากเอกสารเนอหาชนดเอสวจตองปฏบตตามขอบงคบส าหรบทรพยากรสงพมพอเลกทรอนกส ทอธบายไวในหวขอ สงพมพอเลกทรอนกส หวขอยอยการปฏบตตามขอก าหนดส าหรบเนอหา ใน มอก. xxxx-255x เลม 1
มอก.XXXX-25XX
-40-
3.3.3 ขอจ ากดของเอกสารเนอหาชนดเอสวจ รน 1.1
มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมนจ ากดรปแบบเนอหาของเอกสารเนอหาชนดเอสวจและเอสวจแบบฝงในเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอล ดงน
- ตองไมมเอลเมนต animation และแอททรบวท animation event [SVG]
- เอลเมนต svg:foreignObject [SVG] ตองบรรจโฟลวคอนเทน (flow content) [HTML5] หรอเอลเมนต body [HTML5] เพยงหนงตวเทานน เนอหานตองแสดงแฟรกเมนตของเอกสารทใชการไดของรปแบบเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอลตามทอธบายในหวขอ 3.1 เอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอล – หวขอยอยการปฏบตตามขอก าหนดส าหรบเนอหา
ถามแอททรบวท requiredExtensions ของเอลเมนต svg:foreignObject ตองต งคาใหเปน http://www.idpf.org/2007/ops
- เอลเมนต svg:title [SVG] ตองบรรจเพยงเนอหาเฟสซงของเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอลทใชไดเทานน
3.3.4 การปฏบตตามขอก าหนดส าหรบระบบการอาน
ระบบการอานสงพมพอเลกทรอนกสทเปนไปตามขอก าหนดตองผานเกณฑทงหมดส าหรบการประมวลผลเอกสารเนอหาชนดเอสวจและเอสวจแบบฝงในเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอล ดงน
- ตองรองรบคณลกษณะภาษาของเอสวจทสอดคลองกบสายอกขระทแสดงถงคณลกษณะ http://www.w3.org/TR/SVG11/feature#SVG-dynamic ยกเวนคณลกษณะ
- http://www.w3.org/TR/SVG11/feature#Animation
- http://www.w3.org/TR/SVG11/feature#AnimationEventsAttribute
(ดขอก าหนด สายอกขระทแสดงถงคณลกษณะ) [SVG]
- ตองเปนไปตามเกณฑการปฏบต ตามทอธบายไวในหวขอ 2.4 เอกสารเนอหาสครปต ในสวนของหวขอยอย การปฏบตตามขอก าหนดส าหรบระบบการอาน
- ถาระบบการอานมววพอรตเอสวจ ระบบตองรองรบการประมวลการแสดงผลทางการเหนของเอสวจโดยใชซเอสเอสตามทอธบายไวในหมวด 6 ของ [SVG] และควรรองรบทกคณสมบตทอธบายไวในภาคผนวก N [SVG] ในกรณของเอสวจแบบฝง จะตองปฏบตตามขอบงคบทอธบายไวในเอสวจแบบฝงและซเอสเอส
- ควรรองรบการเลอกและการคนหาขอความของผใชภายในเอลเมนต SVG
มอก.XXXX-25XX
-41-
- ตองรบรคา http://www.idpf.org/2007/ops ของแอททรบวท requiredExtensions เมอปรากฏบนเอลเมนต svg:switch และ svg:foreignObject โดยแสดงถงการเกดขนของแฟรกเมนตของเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอล
- ตองถอปฏบตวาคณสมบต svg ใน มอก.xxxx-255x เลม 1 ภายใตเอลเมนต item ในรายชอแฟมของเอกสารแพคเกจเปนค าอธบายทมหนาทเปนทางการ แมวาเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอลจะรวมเอสวจแบบฝงมาหรอไมกตาม
3.3.5 การผนความหมาย
ไวยากรณและความหมายทอธบายในหวขอ 3.1.3.1 (1) การผนความหมายเอกซเอชทเอมแอล ถกสบทอดมาเพอการใชของแอททรบวท epub:type และ epub:prefix ในเอกสารเนอหาชนดเอสวจ
การใชงานแอททรบวท epub:prefix ใชการไดบนเอลเมนตราก svg ในเอกสารเนอหาชนดเอสวจ ค าน าหนาศพททใชในเอสวจแบบฝงตองถกประกาศบนเอลเมนตราก html [HTML5] ตามทอธบายในหวขอ 3.1.3.1 (1) การผนความหมายเอกซเอชทเอมแอล
3.4 เอกสารเนอหาสครปต
เอกสารเนอหาของสงพมพอเลกทรอนกสอาจบรรจการท าสครปตโดยใชสงอ านวยความสะดวกตามทอธบายไวใน [HTML5] และ [SVG] เมอเอกสารเนอหาของสงพมพอเลกทรอนกสบรรจการท าสครปต เอกสารจะไดรบการอางองในมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมนและมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมในอนกรมเดยวกนวาเปนเอกสารเนอหาสครปต ปายบอกนน าไปใชกบ เอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอลเมอบรรจอนสแตนซของฟอรมตามขอก าหนดของเอชทเอมแอล 5 (HTML5 forms) ดวย
3.4.1 บรบทการท าสครปต
มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมนอธบายบรบทซงสครปตอาจปรากฏขน 2 บรบท คอ
ระดบสไปน - อนสแตนซของเอลเมนต script [HTML5] ทอยในเอกสารเนอหาระดบบน
คอนเทนเนอร-คอนสเตรน - อนสแตนซของเอลเมนต script [HTML5] ทอยในเอกสารเนอหาสงพมพอเลกทรอนกสซงฝงอยใน
เนอหาเอกสารฉบบแม โดยใชเอลเมนตตวใดตวหนงจากเอลเมนต object, iframe หรอ embed [HTML5]
ในทงสองบรบททระบไวขางตน ไมวาจะมรหสจาวาสครปตฝงมาโดยตรงในเอลเมนต script หรออางองผานแอททรบวท src จะไมกอใหเกดความแตกตางกบบรบททสงการท างาน
มอก.XXXX-25XX
-42-
บรบททมสครปตจะก าหนดสทธและขอจ ากดทระบบการอานอาจจะก าหนดลงบนนน ส าหรบขอก าหนดเฉพาะทตองปฏบตตามใหอางองถงหวขอ 3.4.2 การปฏบตตามขอก าหนดส าหรบเนอหา และหวขอ 3.4.3 การปฏบตตามขอก าหนดส าหรบระบบการอาน (ระบบการอานทงหมดอาจไมมการท างานดานสครปตแบบเดยวกน)
ตวอยาง
พจารณาเอกสารแพคเกจตอไปน
<package …> … <manifest> … <item id="chap01" href="scripted01.xhtml" media-type="application/xhtml+xml" properties="scripted"/> <item id="inset01" href="scripted02.xhtml" media-type="application/xhtml+xml" properties="scripted"/> <item id="slideshowjs" href="slideshow.js" media-type="text/javascript"/> </manifest> <spine …> <itemref idref="chap01"/> … </spine> … </package>
มอก.XXXX-25XX
-43-
และไฟล scripted01.xhtml ตอไปน
<html …> <head> … <script type="text/javascript"> alert("Reading System name: " + navigator.epubReadingSystem.name); </script> </head> <body> … <iframe src="scripted02.xhtml" … /> … </body> </html>
และไฟล scripted02.xhtml ตอไปน
<html …> <head> … <script type="text/javascript" href="slideshow.js"></script> </head> <body> … </body> </html>
จากตวอยางเหลาน เปนความจรงทวา
- เนอหาโปรแกรมในเอลเมนต script ในสวน head ใน scripted01.xhtml เปนสครปตระดบสไปน เพราะเอกสารอางองมาจากสไปน
มอก.XXXX-25XX
-44-
- เนอหาโปรแกรมในเอลเมนต script ใน scripted02.xhtml เปนสครปตแบบคอนเทนเนอร-คอนสเตรน เพราะไฟลเอชทเอมแอลทปรากฏอยขางในรวมอยใน scripted01.xhtml ผานทางเอลเมนต iframe
3.4.2 การปฏบตตามขอก าหนดส าหรบเนอหา
สครปตคอนเทนเนอร-คอนสเตรน - สครปตคอนเทนเนอร-คอนสเตรนตองไมบรรจค าสงส าหรบการดดแปลงดอม (DOM) ของ
เอกสารเนอหาฉบบแมหรอเนอหาอนในสงพมพอเลกทรอนกส และตองไมบรรจค าสงส าหรบการจดการขนาดของกรอบสเหลยมผนผาทบรรจอย
สครปตระดบสไปน - เอกสารเนอหาของสงพมพอเลกทรอนกสทรวมสครปตระดบสไปนตองใชประโยชนจากเทคนค
การเพมประสทธภาพแบบกาวหนา ส าหรบมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมนหมายถง เมอเอกสารถกประมวลการแสดงผลโดยระบบการอานทไมรองรบการท าสครปตหรอการรองรบการท าสครปตถกระงบไว เนอหาเอกสารระดบบนสดของเอกสารตองคงความสมบรณไว กลาวคอ ผใชยงคงใชงานไดโดยทไมมขอมลใดสญหายหรอบกพรองไปอยางมนยส าคญ
การเขาถงและใชประโยชนได - เอกสารเนอหาของสงพมพอเลกทรอนกสทรวมสครปตไวโดยใชอนคลชนโมเดล ควรใชเทคนค
การเขาถงและใชประโยชนไดทเกยวของเพอใหมนใจไดวาผใชท งหมดยงคงใชเนอหาได ตาม [WAI-ARIA] และ มอก. 2565-2555
ฟอลแบค - เอกสารเนอหาของสงพมพอเลกทรอนกสทรวมสครปตไวโดยใชอนคลชนโมเดลอาจจดใหมฟอล
แบคส าหรบเนอหาเหลานน โดยการใชกลไกอนทรนสคฟอลแบค (ดงเชน กลไกทมส าหรบเอลเมนต object และ canvas ใน [HTML5]) หรอเมออนทรนสคฟอลแบคใชไมได ใหใชฟอลแบคระดบแมนเฟส (manifest-level) ใน มอก.xxxx-255x เลม 1
หมายเหต คณสมบต scripted ใน มอก.xxxx-255x เลม 1 ของเอลเมนต item ในรายชอแฟมแสดงใหเหนวาเอกสารเนอหาของสงพมพอเลกทรอนกสเปนเอกสารเนอหาสครปต
มอก.XXXX-25XX
-45-
3.4.3 การปฏบตตามขอก าหนดส าหรบระบบการอาน
การรองรบการท าสครปตของระบบการอานสงพมพอเลกทรอนกสเปนขอปฏบตทางเลอก ระบบการอานทรองรบการท าสครปต ตองผานเกณฑทงหมดดงน
- ตองรองรบการท าสครปตคอนเทนเนอร-คอนสเตรน และอาจรองรบการท าสครปตระดบสไปน
- อาจประมวลการแสดงผลเอกสารเนอหาสครปตในลกษณะอนเตอรแอคทฟ ซงเปนยเซอรเอเจนททใสสครปตไว [HTML5]
- ตองไมอนญาตใหสครปตคอนเทนเนอร-คอนสเตรนดดแปลงดอม (DOM) ของเอกสารเนอหาฉบบแมหรอเนอหาอนในสงพมพอเลกทรอนกส และตองไมอนญาตใหจดการขนาดของกรอบสเหลยมผนผาทบรรจอย (หมายเหต: แมวาสครปตจะไมเปนแบบคอนเทนเนอร-คอนสเตรน ระบบการอานอาจก าหนดขอจ ากดเกยวกบการดดแปลงได (ดขอมลหวขอคณลกษณะการจดการดอม (dom-manipulation feature))
- อาจใสขอจ ากดเพมเตมเกยวกบความสามารถทมใหของสครปตระหวางการประมวลผล (ตวอยางเชน ขอจ ากดดานเครอขาย)
- ตองปฏบตตามระบบการอานสงพมพอเลกทรอนกสจาวาสครปตนาวเกเตอรเอกเทนชน ออบเจคกต ทอธบายไวใน ภาคผนวก ก. ระบบการอานสงพมพอเลกทรอนกสจาวาสครปต ออบเจกต ระบบการอานตองรองรบคณลกษณะการจดการดอมและการเปลยนการจดหนา ตามทอธบายไวในหวขอ ก.4.1.3 คณลกษณะ ในบรบทการท าสครปตแบบคอนเทนเนอร-คอนสเตรนดวย
- ตองถอปฏบตวาคณสมบต scripted ดงทกลาวไวใน มอก.xxxx-255x เลม 1 ภายใตเอลเมนต item ในรายชอแฟมของเอกสารแพคเกจ เปนค าอธบายทเชอถอได แมวาเอกสารเนอหาของสงพมพอเลกทรอนกสรวมสครปตหรอไมกตาม
ระบบการอานทไมรองรบการท าสครปตตองปฏบตตามเกณฑ ตอไปน
- ตองประมวลผลฟอลแบคส าหรบเอกสารเนอหาสครปตตามทอธบายไวในหวขอ 3.4.2 ฟอลแบค ส าหรบเอกสารเนอหาสครปต
หมายเหต ระบบการอานอาจประมวลการแสดงผลเอกสารเนอหาสครปตโดยระงบความสามารถอนของสงพมพอเลกทรอนกส และ/หรอใหการประมวลการแสดงผลและประสบการณแกผใชทตางออกไป (ตวอยางเชน ระงบการแสดงผลหมายเลขหนา)
การทผแตงเลอกจ ากดการใชงานของการท าสครปตใหเปนรปแบบคอนเทนเนอร-คอน สเตรน จะชวยใหมนใจถงประสบการณของผใชทมความสอดคลองระหวางเนอหาสครปตและเนอหาทไมใชสครปต (ตวอยางเชน การจดหมายเลขหนาทสอดคลองกน)
มอก.XXXX-25XX
-46-
ผแตงควรใชวธการประกาศเมอสามารถใชไดเพอเพมความสามารถในการท างานรวมกน ความยงยน การเขาถงและใชประโยชนไดของสงพมพอเลกทรอนกส และหลกเลยงการรวมการท าสครปตเมอสมควร
3.4.4 การพจารณาดานความปลอดภย
เนอหาสวนนเปนขอแนะน า
ผแตงและผพฒนาระบบการอานสงพมพอเลกทรอนกสจ าเปนตองระมดระวงในประเดนความปลอดภยทเกดขนเมอเนอหาสครปตถกสงใหท างานโดยระบบการอาน เนองจากโมเดลการท าสครปตทระบบการอานใชอยเบองหลงและเบราเซอรเปนแบบเดยวกน ประเดนในลกษณะเดยวกนทพบในบรบทของเวบจะตองน ามาพจารณาดวย
ระบบการอานควรตรวจสอบวาสครปตในเอกสารนนๆ จะเชอถอไดหรอไม ขอแนะน าคอใหถอวาสครปตทงหมดไมนาเชอถอ (และมโอกาสเปนภยอยางรายแรง) และเสนทางการโจมตทงหมดตองไดรบการตรวจสอบและปองกน โดยเฉพาะในกรณตอไปน
- การโจมตสวนสภาวะแวดลอมขณะทก าลงท างาน (ตวอยาง การขโมยไฟลจากฮารดไดรฟของผใช)
- การโจมตระบบการอาน (ตวอยาง การขโมยรายชอหนงสอของผอานหรอการกอพฤตกรรมทไมคาดคด)
- การโจมตจากเอกสารเนอหาใดๆ ไปยงเอกสารเนอหาอน (ตวอยาง การขโมยขอมลทเปนตนฉบบจากเอกสารเนอหาอน)
- การโจมตจากสครปตทไมไดเขารหสไปยงสวนทเขารหสของเอกสาร (ตวอยางสครปตทอนตรายเขาไปโจมตเพอสกดเนอหาทถกปองกนไวออกมา)
- การโจมตเครอขายทองถน (ตวอยาง การขโมยขอมลจากเครองแมขายดานหลงไฟรวอล (firewall))
ขอแนะน าตอไปนเปนแนวปฏบตส าหรบการควบคมสครปตทไมนาเชอถอ
- ระบบการอานควรปฏบตเหมอนกบวามโดเมนเฉพาะถกจดสรรไวใหกบเอกสารเนอหา เนองจากระบบความปลอดภยแบบบนเบราเซอรขนอยกบยอารแอล (URL) และโดเมนของเอกสารอยางมาก การน าวธการนมาใชจะแยกเอกสารออกจากกนและแยกจากโดเมนอนเทอรเนตอน ดงนนจงจ ากดการเขาถงยอารแอลภายนอก คกก (cookies) หนวยเกบขอมลดอม (DOM storage) เปนตน
- ระบบการอานทอนญาตการท าสครปตและการเขาใชงานเครอขายควรจะเพมกระบวนการแจงเตอนผใชวามกจกรรมเครอขายก าลงเกดขน และ/หรออนญาตใหผใชปดการใชงานกจกรรมนนได
มอก.XXXX-25XX
-47-
หมายเหต ในทางปฏบต ระบบการอานอาจจะใชโดเมนรวมกนส าหรบเอกสารทงหมด แตควรคงความอสระระหวางเอกสารตางๆ
โดเมนเฉพาะทจดสรรใหกบเอกสารเนอหาแตละเอกสารอาจใหการปองกนไมเพยงพอ ในกรณทเอกสารเนอหาบางสวนไดรบการเขารหสและบางสวนไมไดรบการเขารหส หรอใชกญแจการเขารหสตางกนในแตละสวนของเอกสารเนอหา
- หากระบบการอานอนญาตใหมการจดเกบขอมลถาวร ขอมลนนควรไดรบการจดการอยางระมดระวง สครปตอาจบนทกขอมลถาวรไวทคกกและหนวยเกบขอมลดอม แตระบบการอานอาจจะไมอนญาตใหกระท าได ในกรณทระบบอนญาตใหจดเกบได จะตองมนใจวา ไมสามารถน าไปใชกบเอกสารอนทไมเกยวของได (ตวอยาง เอกสารทอาจเปนขอมลปลอมแปลง) โดยเฉพาะวธการตรวจสอบดวย การจบคตวระบเอกสาร (หรอ เมทาดาตาทคลายกน) ไมใชวธการตรวจสอบสมบรณเพยงพอทจะควบคมการเขาถงขอมลถาวร
ระบบการอานทอนญาตใหมการจดเกบขอมลลงหนวยบนทกขอมลภายในควรมวธการใหผใชงานตรวจสอบ ปดการใชงาน หรอลบขอมลนน เมอใดกตามทมการลบสงพมพอเลกทรอนกส ขอมลทถกจดเกบของสงพมพนนๆ ตองถกท าลายดวย
สงเกตวาการปฏบตตามขอแนะน านไมไดประกนการปองกนจากการโจมตทกลาวถงขางตน ผพฒนาตองตรวจสอบชองโหวทอาจเกดขนได แตละสวนภายในบรบทของระบบการอาน
3.4.5 การพจารณารปแบบสภาวะการณ
เนอหาสวนนเปนขอแนะน า
ระบบการอานควรปฏบตตามรปแบบเหตการณดอม (DOM event model) ตาม [HTML5] และสงผานเหตการณสวนตดตอผใช (UI event) ไปยงสภาพแวดลอมการท าสครปตกอนด าเนนการกระท าโดยปรยายใดๆ ทเกยวของกบเหตการณเหลาน ผพฒนาระบบการอานควรท าใหมนใจวาสครปตไมสามารถไปปดการท างานทส าคญได (เชน การน าทาง) เพอจ ากดขอบเขตทสครปซงอาจเปนภยรายแรง สงผลกระทบตอระบบการอาน ผลทไดคอ แมวาสภาพแวดลอมการท าสครปตจะสามารถยกเลกการกระท าโดยปรยายใดๆ ของเหตการณได แตเหตการณบางเหตการณอาจจะไมสามารถสงผานไปหรอไมสามารถยกเลกได
ผแตงควรค านงถงความหลากหลายของการน าระบบการอานไปใช เมอเพมความสามารถในการท าสครปตใหกบสงพมพอเลกทรอนกส (ตวอยาง ไมใชอปกรณทงหมดทจะมแปนพมพจรง และ ในหลายกรณ แปนพมพเสมอนจะปรากฏขน เมอใชงานกบเอลเมนตการใสขอความเทานน) ดงนน จงไมแนะน าใหพงพงกบเหตการณแปนพมพอยางเดยวเทานน ควรจดเตรยมทางเลอกอนทจะไปเรยกการกระท าทตองการไดเสมอ
มอก.XXXX-25XX
-48-
3.5 เอกสารเคาโครงแบบคงท
3.5.1 บทน า
เนอหาสวนนเปนขอแนะน า
เนอหาสวนนอธบายกฎส าหรบการแสดงและการตความของคณสมบตเชงมตของเอกสารเนอหาของสงพมพอเลกทรอนกสทระบเปน pre-paginated ในเอกสารแพคเกจ
มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมฉบบนไมอธบายวาคอนเทนนงบลอกเรมตน (initial containing block : ICB) จะถกวางภายในพนทแสดงผลเนอหาของระบบการอานอยางไร
หมายเหต อางองหวขอ 5.4.2 คณสมบตเคาโครงแบบคงท ใน มอก.xxxx-255x เลม 1 ส าหรบขอมลเกยวกบการระบวาเรนดชน หรอรายการสไปนแตละรายการจะถกประมวลการแสดงผลในรปแบบทมการจดหนามากอนแลว (กลาวคอ มมตความกวางและความสงแบบคงท) อยางไร
3.5.2 การปฏบตตามขอก าหนดส าหรบระบบการอาน
ระบบทเปนไปตามขอก าหนดส าหรบระบบการอานสงพมพอเลกทรอนกสส าหรบประมวลผลเอกสารเคาโครงแบบคงทตองผานเกณฑทงหมด ดงน
- ควรจดสรรพนทการประมวลการแสดงผลเนอหาทสมบรณส าหรบเอกสาร
- ตองใชมตทแสดงในแทก meta viewport เพอประมวลการแสดงผลเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอล แตอาจไดรบมตเหลานจากคณสมบต rendition: viewport ใน มอก.xxxx-255x เลม 1 ของแพคเกจ
- ตองใชมตทแสดงในแอททรบวท viewBox เพอประมวลการแสดงผลเอกสารเนอหาชนดเอสวจ แตอาจไดรบมตเหลานจากคณสมบต rendition: viewport ใน มอก.xxxx-255x เลม 1 ของแพคเกจ
- ตองใชมตทแสดงในเนอหา ในกรณทมเนอหาไมเหมอนกบแพกเกจ คณสมบต rendition: viewport
3.5.3 การประมวลการแสดงผลววพอรต
เมอประมวลการแสดงผลเอกสารเคาโครงแบบคงท เจตนาโดยปรยายคอพนทการประมวลการแสดงผลเนอหาควรจองพนทจอแสดงผลทมอยใหมากทสดเทาทจะมากได ระบบการอานไมควรใสเนอหาเพมเตม เชน ระยะขอบ ระยะกนหนา หวกระดาษ หรอทายกระดาษ เขาไปในววพอรตหรอพนททเกยวของในบรเวณววพอรต
หมายเหต การแสดงกลไกขนาดเลก (widget) การควบคมของระบบการอานใหแกผใชเปนการกระท าเฉพาะ และไมรวมอยในพฤตกรรมทคาดไวขางตน
มอก.XXXX-25XX
-49-
3.5.4 มตเนอหาส าหรบเอกซเอชทเอมแอลและเอสวจ
เอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอลแตละรายการซงอางองจากรายการสไปนทมการตงคา pre-paginated ตองมการแสดงมต viewport (ส าหรบเอกซเอชทเอมแอล) หรอ viewBox (ส าหรบเอสวจ) ตามทอธบายดานลางน ไมวาคาจะถกตงผานคณสมบตโกลบอล rendition:layout ใน มอก.xxxx-255x เลม 1 ส าหรบเรนดชน หรอบนการยกเลกระดบสไปน (spine-level override) ใน มอก.xxxx-255x เลม 1
ทงเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอลและชนดเอสวจ การแสดงมตก าหนดคอนเทนนงบลอกเรมตนของซเอสเอส ดงแสดงในซเอสเอสพกเซล [CSS2.1]
3.5.4.1 การแสดงมตคอนเทนนงบลอกเรมตนในเอกซเอชทเอมแอล
ส าหรบเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอล มตคอนเทนนงบลอกเรมตนตองแสดงในแทก meta
viewport โดยใชไวยากรณตามอธบายในขอก าหนดแทกเมทาทรองรบ [MetaTags] มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมฉบบนก าหนดใหระบบการอานตองรบรเพยงมตความกวางและความสงได
ตวอยางตอไปนแสดงแทก meta viewport
<head> … <meta name=“viewport” content=“width=1200, height=600”/> … </head> ระบบการอานตองใสเนอหาเอกซเอชทเอมแอลเขากบมตคอนเทนนงบลอกเรมตนทประกาศในแทก meta viewport เนอหาทอยในต าแหนงภายนอกคอนเทนนงบลอกเรมตนจะมองไมเหน เมออตราสวนแสดงผล (aspect ratio) ของคอนเทนนงบลอกเรมตนไมเทากนกบอตราสวนแสดงผลของพนทแสดงผลเนอหาของระบบการอาน ระบบการอานอาจวางต าแหนงคอนเทนนงบลอกเรมตนภายในพนทเพอจดการกบสวนตดตอผใช หรอกลาวอกอยางหนงคอ พนทกลองตวอกษรทเพมเขาไปอาจปรากฏอยขางใดขางหนง (หรอทงสองขาง) ของเนอหา
3.5.4.2 การแสดงมตคอนเทนนงบลอกเรมตนในเอสวจ
ส าหรบเอกสารเนอหาชนดเอสวจ คอนเทนนงบลอกเรมตนตองถกแสดงโดยการใชแอททรบวท viewBox [SVG]
ตวอยางตอไปนแสดงการประกาศแอททรบวท viewBox
มอก.XXXX-25XX
-50-
<svg xmlns=http://www.w3.org/2000/svg" version="1.1" width="100%" height="100%" viewBox="0 0 844 1200"> … </svg>
4. สไตลชทของสงพมพอเลกทรอนกส
เนอหาสวนนนยามโครงรางส าหรบคาสเคดดงสไตลชท โดยเจตนาใหน าไปใชสรางรปแบบใหกบเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอล อนสแตนซของสไตลชทซเอสเอสทปฏบตตามโครงรางน คอ ชนดสอหลก ซงไดรบการอางถงในมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมนและมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมในอนกรมเดยวกนวาสไตลชทของสงพมพอเลกทรอนกส
ขอควรระวง โครงรางซเอสเอสอนกรมมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมสงพมพอเลกทรอนกส อางองกบขอก าหนดซเอสเอส ซงอยในระหวางการด าเนนงานและอาจมการเปลยนแปลงไปในแนวทอาจจะเขากนไมได เมอน าคณลกษณะจากขอก าหนดนนมาใช ผแตงพงพจารณาความเสยงทจะตามมาในดานผลกระทบถงการท างานรวมกนและอายการใชงานของเอกสารดวย
หมายเหต โครงรางซเอสเอสอนกรมมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมสงพมพอเลกทรอนกส สวนน าหนาศพท -epub- ใชส าหรบชอคณสมบตของซเอสเอส 3 หลายรายการ ดงรายละเอยดดานลางน เมอโมดลซเอสเอส 3 ทนยามคณสมบตเหลานเสถยร แนวทางการสรางสงพมพอเลกทรอนกสอาจสนบสนนใหผแตงใสคณสมบตทเทยบเทาแบบไมตองมสวนน าหนาศพทเขาไวในสไตลชทของสงพมพอเลกทรอนกสดวย
4.1 การปฏบตตามขอก าหนดส าหรบเนอหา
สไตลชทของสงพมพอเลกทรอนกสตองผานเกณฑทกขอตอไปน
- ตองปฏบตตามขอจ ากดดานเนอหาทงหมดในโครงรางซเอสเอสตามอนกรมมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมสงพมพอเลกทรอนกส
- อาจมโครงสรางทมไดระบไวชดเจนในโครงรางซเอสเอสตามอนกรมมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมสงพมพอเลกทรอนกสจงควรเขยนใหวธการประมวลการแสดงผลไมตองขนกบโครงสรางทเพมขนนน
- ตองเขารหสแบบยทเอฟ-8 (UTF-8) หรอ ยทเอฟ-16 (UTF-16)
หมายเหต ทรพยากรสงพมพทงหมดทอางองจากซเอสเอสสไตลชทตองปฏบตตามขอบงคบส าหรบทรพยากรสงพมพตามทนยามไวในหวขอสงพมพอเลกทรอนกส หวขอยอยการปฏบตตามขอก าหนดส าหรบเนอหา [มอก.xxxx-255x เลม 1]
มอก.XXXX-25XX
-51-
4.2 การปฏบตตามขอก าหนดส าหรบระบบการอาน
- ระบบการอานทมซเอสเอสววพอรตควรสนบสนนทกโครงสรางซเอสเอสทมในโครงรางน เวนแตใหรายละเอยดไวเปนอยางอนในโครงรางซเอสเอสตามอนกรมมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมสงพมพอเลกทรอนกส
- โดยประมวลการแสดงผลตามทนยามไวในขอก าหนดทตรงกนในววพอรต
- ระบบการอานอาจรองรบโครงสราง ซเอสเอสเสรมทมไดก าหนดไวชดเจนในโครงรางซเอสเอสตาม อนกรมมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมสงพมพอเลกทรอนกส
- และตองจดการโครงสรางสวนทไมรองรบใหเปนไปดงทอธบายไวใน [CSS2.1]
หมายเหต ระบบการอานมสมรรถนะทหลากหลายในการรองรบการแสดงผลของซเอสเอส ดงนนระบบอาจไมรบรขอมลรปแบบของสไตลชทของสงพมพอเลกทรอนกสบางสวนหรอทงหมดกได
นอกจากน แมระบบการอานจะมววพอรตซเอสเอส แตมกประมวลการแสดงผลเนอหาออกไปในรปแบบทตางจากยเซอรเอเจนทของเอชทเอมแอล 5 (HTML5 user agent) ทวไป (ตวอยาง แสดงเนอหาเปนหนา แทนทจะแสดงเปนแบบเลอนขนลงอยางไมมขอบเขต)
4.3 โครงรางซเอสเอสตามอนกรมมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมสงพมพอเลกทรอนกส
4.3.1 ซเอสเอส 2.1
มาตรฐานพนฐานของรปแบบของโครงรางซเอสเอสตามอนกรมมาตรฐานสงพมพอเลกทรอนกส คอคาสเคดดงสไตลชทระดบ 2 ปรบปรงครงท 1 [CSS2.1] โครงรางนรวมโครงสรางสไตลชททงหมด ตามทอธบายไวเปนกฎเกณฑใน [CSS2.1] โดยมขอยกเวนตอไปน:
- คา absolute ของคณสมบต position ควรใชกบเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอลเทานน ซงคณสมบต rendition:layout ใน มอก.xxxx-255x เลม 1 ใชตงคาเปน pre-paginated
- คา fixed ของคณสมบต position ไมไชเปนสวนหนงของโครงรางซเอสเอสตามอนกรมมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมสงพมพอเลกทรอนกส
- จงไมควรใสไวในสไตลชทของสงพมพอเลกทรอนกส เพอหลกเลยงประเดนการท างานรวมกนและการประมวลการแสดงผลทอาจเกดขน
- คณสมบต direction และ unicode-bidi ตองไมรวมอยในอพบสไตลชท ผแตงควรใชการก ากบทเหมาะสม [HTML5] เพอแสดงขอมลทศทางแทน
- ระบบการอานทมววพอรตซเอสเอสตองรองรบคณสมบต font-family
4.3.2 ซเอสเอส 2.0
มอก.XXXX-25XX
-52-
โครงรางซเอสเอสตามอนกรมมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมสงพมพอเลกทรอนกสรวมคาดงตอไปนส าหรบคณสมบต list-style-type ตามทอธบายไวใน [CSS2.0]
- cjk-ideographic
- hebrew
- hiragana
- hiragana-iroha
- katakana
- katakana-iroha
4.3.3 เสยงพดซเอสเอส 3.0
โครงรางซเอสเอสตามอนกรมมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมสงพมพอเลกทรอนกส รวมสวนน าหนาศพท -epub- ของคณสมบตตอไปนจากโมดลของซเอสเอส 3 สปช [CSS3Speech] โดยใชโครงสรางทอธบายไวใน [CSS3Speech-20110818] และความหมายตามทอธบายไวใน [CSS3Speech]
- -epub-cue
- -epub-pause
- -epub-rest
- -epub-speak
- -epub-speak-as
- -epub-voice-family
หมายเหต ดขอมลเ พมเตมส าหรบคณลกษณะตามอนกรมมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมสงพมพอเลกทรอนกส ทเ กยวของกบเสยงสงเคราะห ไดท หวขอการสงเคราะหเสยงจากขอความ [EPUB3Overview]
มอก.XXXX-25XX
-53-
4.3.4 ฟอนตซเอสเอสระดบ 3
โครงรางซเอสเอสตามอนกรมมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมสงพมพอเลกทรอนกสรวมกฎ @font-face และขอบงชตามทอธบายในขอก าหนดซเอสเอส เรองฟอนตโมดลระดบ 3 [CSS3Fonts] โดยใชโครงสรางไวยากรณตามทอธบายใน [CSS3Fonts-20110324] และความหมายทอธบายใน [CSS3Fonts]
ระบบการอานทมววพอรตซเอสเอสตองรองรบฟอนตโอเพนไทป (OpenType) [OpenType] และดบเบลยโอเอฟเอฟ (WOFF) ทฝงตวโดยใชกฎ @font-face
หมายเหต ขอก าหนดการประมวลผลฟอลแบคของฟอนต ใหดจากอนทรนสคฟอลแบคของฟอนตแบบฝง ใน มอก.xxxx-255x เลม 1
นอกจากน ระบบการอานตองรองรบขอบงชฟอนต @font-face อยางนอยดงตอไปน
- font-family
- font-style
- font-weight
- src
- unicode-range
ส าหรบความเขากนไดกบการท างานของระบบการอาน กบรนทสงกวากบระบบการอานตามมาตรฐานอพบ2 ทไมรองรบกฏ @font-face ผแตงควรอางองฟอนตทวไป โดยใชคณสมบต font-family
หมายเหต ขอบงคบการพรางฟอนต (font obfuscation) ของระบบการอาน ใหดจากการพรางทรพยากรใน มอก.xxxx-255x เลม 3
4.3.5 ขอความซเอสเอส ระดบ 3
โครงรางซเอสเอสตามอนกรมมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมสงพมพอเลกทรอนกส รวมสวนน าหนาศพท -epub- ของคณสมบตดงปรากฏดานลางนจากขอก าหนดขอความซเอสเอส ระดบ 3 [CSS3Text] โดยใชโครงสรางไวยากรณตามทอธบายไวใน [CSS3Text-20110412] และความหมายตามทอธบายใน [CSS3Text]
- -epub-hyphens*
- -epub-line-break
- -epub-text-align-last
มอก.XXXX-25XX
-54-
- -epub-word-break
* คณสมบต -epub-hyphens ไมรวมการรองรบคา all
นอกจากนโครงรางซเอสเอสตามมาตรฐานอพบ 3 รวมคณสมบต text-transform แบบไมใสสวนน าหนาค าศพท จากขอความซเอสเอส ระดบ 3 โดยใชความหมายตามทอธบายใน [CSS3Text] และโครงสรางไวยากรณตามทอธบายใน [CSS 3 Text-20110412] ยกเวนวาคา fullwidth และ fullsize-kana ถกใสค าน าหนาค าศพทในโครงรางซเอสเอสตามอนกรมมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมสงพมพอเลกทรอนกส (-epub-fullwidth และ -epub-fullsize-kana ตามล าดบ)
พงสงเกตวาโมดลขอความซเอสเอส ระดบ 3 เลกรองรบเฉพาะคา fullsize-kana โครงรางซเอสเอสตามมาตรฐานอพบ 3 ยงคงรกษาคาน แตปจจบนนยามความหมายดงดานลางน
-epub-fullsize-kana
คานแสดงถงการจบคตวอกขระฮรากานา หรอคาตากะนะ ตามทแสดงในภาคผนวก ข. การอางองการจบคอกขระ -epub-fullsize-kana คานปกตใชส าหรบขอความอธบายประกอบรบภาษาญปน
4.3.6 การตกแตงขอความซเอสเอส ระดบ 3 (CSS text decoration level 3)
โครงรางซเอสเอสตามอนกรมมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมสงพมพอเลกทรอนกสรวมชดค าน าหนา -epub- ของคณสมบตดงตอไปนจากขอก าหนดการตกแตงขอความซเอสเอส ระดบ 3 [CSS3TextDecoration] โดยใชโครงสรางไวยากรณตามทอธบายใน [CSS 3 Text Decoration-20130103] และความหมายตามทอธบายใน [CSS3TextDecoration]
- -epub-text-emphasis
- -epub-text-emphasis-color
- -epub-text-emphasis-position
- -epub-text-emphasis-style
- -epub-text-underline-position
4.3.7 วธการเขยนซเอสเอส
โครงรางซเอสเอส ตามอนกรมมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมสงพมพอเลกทรอนกส รวมคณลกษณะท งหมดตาม ทอ ธบ าย ในขอก าหนดโม ดลว ธ ก า ร เ ข ยน ซ เ อส เอส ร ะดบ 3 [CSS3WritingModes] โดยใชชอคณสมบต ค าน าหนา -epub- โครงสรางไวยากรณตามทอธบายใน [CSS3WritingModes-20110428] และความหมายตามทอธบายใน [CSS3WritingModes] ยกเวน
มอก.XXXX-25XX
-55-
คณสมบต direction และ unicode-bidi ตามทกลาวถงขางลางน นอกจากนอนญาตใหคา "sideways" และ "mixed" เปนคาของคณสมบต -epub-text-orientation ตามทระบใน [CSS3WritingModes-
20121115] ไมแนะน าใหใช คา "vertical-right", "rotate-right", "rotate-left", "rotate-normal" และ "auto" ของคณสมบตน หมายเหต ความหมายของ "vertical-right", "rotate-right", "rotate-left", "rotate-normal" และ "auto"
เหมอนกบ "mixed", "sideways-right", "sideways-left", "sideways" และ "use-glyph-orientation" ใน [CSS3WritingModes] ตามล าดบ
ไมแนะน าใหใช คณสมบต -epub-text-combine และเพมคณสมบต -epub-text-combine-horizontal จาก [CSS3WritingModes-20121115]
หมายเหต คาของคณสมบต -epub-text-combine สามารถจบคกบ -epub-text-combine-horizontal ดงน: 'none' กบ 'none' และ 'horizontal' กบ 'all'. โครงสรางไวยากรณ 'horizontal <ตวเลข>' ถอวาเปนขอผดพลาด
คณสมบต direction และ unicode-bidi จาก [CSS3WritingModes] ไมรวมอยในโครงสรางซเอสเอสตามมาตรฐานตามอนกรมมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมสงพมพอเลกทรอนกสผแตงควรใชตวก ากบ [HTML5] ทเหมาะสมเพอแสดงขอมลทศทางแทน
4.3.8 ตวเลอก
โครงรางซเอสเอสตามมาตรฐานตามอนกรมมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมสงพมพอเลกทรอนกสรวมการรองรบส าหรบขอก าหนดตวเลอกระดบ 3 [Selectors]
4.3.9 มเดยควร
โครงรางซเอสเอสตามมาตรฐานตามอนกรมมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมสงพมพอเลกทรอนกสรวมกฏ @media และ @import ไวในมเดยควรตามทนยามในขอก าหนดมเดย ควร [MediaQueries]
4.3.10 ซเอสเอสเนมสเปซ
โครงรางซเอสเอสตามอนกรมมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมสงพมพอเลกทรอนกสรวมกฏ @namespace ตามทอธบายใน [CSS Namespaces] เพอประกาศเนมสเปซโดยปรยายส าหรบสไตลชท และผกสวนค าน าหนาศพทไวกบเนมสเปซ
4.3.11 การจดวางหลายคอลมนของซเอสเอส
โครงรางซเอสเอสตามอนกรมมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมสงพมพอเลกทรอนกสรวมคณลกษณะทงหมดทอธบายใน [CSSMultiCol] ยกเวนคณสมบต column-span
มอก.XXXX-25XX
-56-
ขอพงระวง ผเขยนไมควรอาศยพฤตกรรมของคอลมนในสภาวะลน / โอเวอรโฟว (overflow) ซงพฤตกรรมนไมเสถยรและอาจเปลยนแปลงได
ขอพงระวง เนองจากอลกอรทมของวธการจดหนาไมไดนยามไวอยางสมบรณในซเอสเอส ดงนนผแตงควรคาดหมายต าแหนงของหนาในแตละระบบการอานจะไมเหมอนกน
ระบบการอานตองปฏบตกบคณสมบต oeb-column-number ในฐานะเปนอกชอหนงของคณสมบต column-count ไมแนะน าใหใชคณสมบต oeb-column-number ในสไตลชทของสงพมพอเลกทรอนกส การปฏบตตามขอก าหนดนอาจถกน าออกไปในมาตรฐานสงพมพอเลกทรอนกสรนหลกถดไป
4.3.12 การวางต าแหนงรบ
โครงรางซเอสเอสตามอนกรมมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมสงพมพอเลกทรอนกสรวมคณสมบต -epub-ruby-position ดงทอธบายขางลางน
ชอ: -epub-ruby-position
คา: over | under | inter-character
คาเรมตน: over
ใชกบ: ruby text elements
การสบทอด: ใช
รอยละ: ไมม
สอ: ภาพ
คาทค านวณได: ตามทระบ
มอก.XXXX-25XX
-57-
คณสมบตนควบคมการวางขอความรบ (ruby text) โดยองตามขอความฐาน (base text) คาทใสมความหมายดงตอไปน
over ต าแหนงขอความรบอยเหนอฐานรบ (ruby base)
under ต าแหนงขอความรบอยใตฐานรบ
inter-character ต าแหนงขอความรบอยดานขวามอของขอความฐาน (คานปกตใชกบรบ Zhuyin Fuhao (Bopomofo))
หมายเหต คณสมบต -epub-ruby-position จะกลายเปนนามแฝงส าหรบคณสมบต ruby-position ใน [CSS3Ruby]
4.3.13 คาคณสมบตการแสดงผล oeb-page-head และ oeb-page-foot ทไมแนะน าใหใช
ไมแนะน าใหใชคา oeb-page-head และ oeb-page-foot ซงคาดวาจะถกยกเลกหรอทดแทนในมาตรฐานสงพมพอเลกทรอนกสในรนตอไป
ผแตงอาจยงคงรวมคาเหลานในสไตลชทของสงพมพอเลกทรอนกสเพอก าหนดเลขหนาของหวกระดาษและทายกระดาษ อางถงขอมลเพมเตมหวขอ 3.3.11 oeb-page-head oeb-page-foot definitions ใน [ContentDocs30]
มอก.XXXX-25XX
-58-
5. เอกสารขอก าหนดคลงศพทการออกเสยงของ W3C
5.1 ภาพรวม
เนอหาสวนนเปนขอแนะน า
ขอก าหนดคลงศพทการออกเสยงของ W3C [PLS] อธบายโครงสรางไวยากรณและความหมายส าหรบพจนานกรมการออกเสยงทองกบเอกซเอมแอลเปนฐาน เพอใชกบเอนจนของการรจ าเสยงพดอตโนมต (automatic speech recognition) และการแปลงขอความเปนเสยง
เนอหาตอไปนนยามเกณฑการปฏบตส าหรบเอกสารพแอลเอสเมอรวมอยในสงพมพอเลกทรอนกส และกฏส าหรบการเชอมโยงเอกสารพแอลเอสกบเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอล
หมายเหต ส าหรบขอมลเพมเตมเกยวกบคณลกษณะทเกยวของกบเสยงสงเคราะหใหอางองไปทหวขอการแปลงขอความเปนเสยง [EPUB3Overview]
5.2 การปฏบตตามสงพมพอเลกทรอนกส
เรนดชนของเอกสารสงพมพอเลกทรอนกสทเปนไปตามเกณฑตองผานเกณฑทงหมดส าหรบการรวมเอกสารพแอลเอส ดงน
- เอกสารพแอลเอสอาจถกเชอมโยงเขากบเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอล เอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอลแตละชนอาจบรรจเอกสารพแอลเอสจ านวนศนยชนหรอมากกวา
- เอกสารพแอลเอสตองเชอมโยงกบเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอลดวยการใชเอลเมนต link [HTML5] โดยตงคาแอททรบวท rel ใหเปน pronunciation และตงคาแอททรบวท type เปนชนดสอพแอลเอส (application/pls+xml)
- ควรระบแอททรบวท hreflang ภายใตเอลเมนต link ใหกบแตละเอลเมนต PLS link และคาของเอลเมนตตองสมพนธกบภาษาทคลงศพทการออกเสยงเกยวของตาม [PLS] เมอถกระบ
- เอกสารพแอลเอสตองผานเกณฑการปฏบตดานเนอหาตามทนยามในหวขอเอกสารพแอลเอส หวขอยอยการปฏบตตามขอก าหนดส าหรบเนอหา
- เอกสารพแอลเอสตองแสดงและอยในต าแหนงดงทอธบายในหวขอสงพมพอเลกทรอนกส หวขอยอยการปฏบตตามขอก าหนดส าหรบเนอหา ใน มอก.xxxx-255x เลม 1
ตวอยาง
ตวอยางตอไปนแสดงเอกสารพแอลเอสสองชน (ชนหนงส าหรบภาษาจน และชนหนงส าหรบภาษามองโกเลยน) ทเชอมโยงกบเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอล
มอก.XXXX-25XX
-59-
<html … > <head> … <link rel="pronunciation" type="application/pls+xml" hreflang="zh" href="../speech/zh.pls"/> <link rel="pronunciation" type="application/pls+xml" hreflang="mn" href="../speech/mn.pls"/> </head> … </html>
5.3 การปฏบตตามขอก าหนดส าหรบเนอหา
เอกสารพแอลเอสทพจารณาจดเปนทรพยากรชนดสอหลกตองผานเกณฑทงหมด ดงตอไปน
คณสมบตของเอกสาร
- ตองปฏบตตามขอบงคบส าหรบเอกสารเนอหาชนดเอกซเอมแอล ตามทอธบายไวในหวขอการปฎบตตามขอก าหนดเอกซเอมแอล ใน มอก.xxxx-255x เลม 1
- ตองใชงานไดตามผง RELAX NG ส าหรบเอกสารพแอลเอส ดงจดใหมไวในยอารไอ
http://www.w3.org/TR/pronunciation-lexicon/pls.rng ตาม [PLS]
คณสมบตของไฟล
- ชอไฟลของเอกสารพแอลเอสควรใชนามสกล .pls
5.4 การปฏบตตามขอก าหนดส าหรบระบบการอาน
ระบบการอานสงพมพอเลกทรอนกสตองผานเกณฑทงหมดส าหรบการประมวลผลเอกสารพแอลเอส ดงตอไปน
- ระบบการอานทมความสามารถในการแปลงขอความเปนเสยงควรรองรบพแอลเอส
- ระบบการอานทรองรบพแอลเอสตองประมวลผลเอกสารพแอลเอส ตามทอธบายใน [PLS]
- ระบบการอานทรองรบพแอลเอสตองประยกตค าสงการออกเสยงทมกบทกหนวยขอความในเอกสารเนอหาชนดเอกซเอชทเอมแอล โดยทภาษา [HTML5] สมพนธกบภาษาของคลงศพทการออกเสยงทเกยวของ [PLS] อลกอรทมส าหรบการจบคแทกภาษามอธบายไวในขอก าหนดบซพ 47 (BCP47)
มอก.XXXX-25XX
-60-
- เมอกฎการออกเสยงถกก าหนดใชกบคาใดคาหนงในภาษาทใหมามากกวาหนงครง การใชกฏทเกดขนครงหลงสดถกจดใหมล าดบเหนอกวา ในลกษณะเชนวานกฏการออกเสยงใดๆ ทไดรบการนยามไวกอนหนานนจะถกยกเลก
- ระบบการอานทรองรบพแอลเอสและแอททรบวท SSML ตองอนญาตใหค าสงการออกเสยงทใหมาผานทางแอททรบวท ssml:ph มล าดบเหนอกวา ในกรณท pls:grapheme จบคกบหนวยขอความของเอลเมนตทมแอททรบวท ssml:ph
มอก.XXXX-25XX
-61-
ภาคผนวก ก.
ออบเจคจาวาสครปต epubReadingSystem
ก.1 โครงสรางทางไวยกรณ
ReadingSystem = navigator.epubReadingSystem;
ก.2 ค าอธบาย
ออบเจค epubReadingSystem (epubReadingSystem object) ใหสวนเชอมตอเพอเอกสารเนอหาสครปต สามารถสอบถามขอมลเกยวกบระบบการอานของผใชได ออบเจค epubReadingSystem แสดงคณสมบตตางๆ เกยวกบระบบการอาน เชน ชอและรน และกระบวนวธแฮสฟเจอร (hasFeature) ซงสามารถเรยกมาเพอใชก าหนดคณลกษณะทระบบอานรองรบ ตวอยาง ฟงกชนจาวาสครปตทแสดงชอของระบบการอานทท างานอยในปจจบน alert("Reading System name: " + navigator.epubReadingSystem.name);
ก.3 คณสมบต
คณสมบตตอไปนตองจดท าใหมไว เพอเรยกดขอมลเกยวกบระบบการอาน
ตารางท 1 คณสมบตทตองมของ epubReadingSystem
ชอ ค าอธบาย
name คนคา String ทบอกชอระบบการอาน (เชน “iBooks” “Kindl”) version คนคา String ทบอกชอรนของระบบการอาน (เชน “1.0” “2.1.1”)
layoutStyle คนคา String ทบอกรปแบบการจดหนาส าหรบเนอหา โดยปกตแลวระบบการอานจะบอกคา “paginated” หรอ “scrolling” แตอาจนยามคาส าหรบรปแบบการจดหนาเพมเตมอนทระบบรองรบ
มอก.XXXX-25XX
-62-
ก.4 วธการ
ก.4.1 hasFeature
ก.4.1.1 โครงสรางไวยากรณ hasFeature(feature[, version])
ก.4.1.2 ค าอธบาย ส าหรบคณลกษณะทระบบรบร กระบวนวธ hasFeature จะคนคาบลน (boolean) เพอบงชวารองรบรนใดบาง หากมพารามเตอร version ซงเปนพารามเตอรทางเลอกมาดวย คาทคนกลบมาบงชเพยงวารองรบเฉพาะรนทระบมา กระบวนวธจะแสดงค าวา undefined ถาระบบการอานไมรบรคณลกษณะนน
ตวอยางจาวาสครปตทแสดงวา ระบบการอานทท างานอยรองรบการจดการเนอหาสครปตของดอมหรอไม var feature = "dom-manipulation"; var conformTest = navigator.epubReadingSystem.hasFeature(feature); alert("Feature " + feature + " supported?: " + conformTest);
ก.4.1.3 คณลกษณะ ตารางขางลางนใหรายละเอยดคณลกษณะทระบบการอานทงหมดซงสนบสนนการท าสครปต (ระดบสไปนหรอคอนเทนเนอร-คอนสเตน) ตองรบรได ระบบการอานอาจรองรบคณลกษณะเหลานบางคณลกษณะหรอทงหมดกได (ดรายละเอยดเพมเตมจากหวขอเอกสารเนอหาสครปต - หวขอยอยการปฏบตตามขอก าหนดส าหรบระบบการอาน)
ชอคณลกษณะไมถอความแตกตางของตวพมพใหญและตวพมพเลก
มอก.XXXX-25XX
-63-
ตารางท 2 คณลกษณะทตองมของ epubReadingSystem
ชอ ค าอธบาย
dom-manipulation สครปตอาจท าใหเกดการเปลยนแปลงเชงโครงสรางแกดโอเอมของเอกสาร (ใชกบการสรางสครปตระดบสไปนเทานน)
layout-changes สครปตอาจดดแปลงแอททรบวทและสไตลซเอสเอส ซงสงผลกระทบตอการจดหนาของเนอหา (ใชกบการสรางสครปตระดบสไปนเทานน)
touch-events อปกรณรองรบสภาวะการณการสมผส และระบบการอานสงสภาวะการณการสมผสผานไปใหสวนเนอหา
mouse-events อปกรณรองรบสภาวะการณจากเมาส และระบบการอานสงสภาวะการณของเมาสผานไปใหสวนเนอหา
keyboard-events อปกรณรองรบสภาวะการณจากแปนพมพ และระบบการอานสงสภาวะการณของแปนพมพผานไปใหสวนเนอหา
spine-scripting รองรบการท าสครปตระดบสไปน
หากระบบการอานรองรบคณลกษณะทนยามไวในเนอหาสวนน ระบบจะตองคนคาออกมาเปน true ทงเมอไดรบการสอบถามโดยไมตงคาพารามเตอรรนมา และเมอคาพารามเตอรตงมาเปน “1.0” มฉะนนระบบตองคนคา false ผพฒนาระบบการอานไมควรเปลยนเลขรนของคณลกษณะเหลานโดยเปนอสระไปจากมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมน ผ พ ฒน า ร ะบบก า ร อ า นอ า จ เพ ม คณลก ษณะ อน ได ซ ง อ า จ จ ะ ไม เ ข า กบ ม า ตรฐ านผลตภณฑอตสาหกรรมนในรนอนาคตทมการผนวกคณลกษณะอนทอาจขดแยงหรอเขากนไมไดกบสงทเพมเขามาใดๆ นนกได
มอก.XXXX-25XX
-64-
ภาคผนวก ข. การอางองการจบคอกขระ -epub-fullsize-kana
ภาคผนวกนเปนขอแนะน า
ตารางท 3 การจบคอกขระส าหรบคา -epub-fullsize-kana ของคณสมบต text-transform
จาก จาก
อกขระ
จาก
ชอ กบ
กบ อกขระ
กบ
ชอ
03041 ぁ HIRAGANA LETTER SMALL A 03042 あ HIRAGANA LETTER A
03043 ぃ HIRAGANA LETTER SMALL I 03044 い HIRAGANA LETTER I
03045 ぅ HIRAGANA LETTER SMALL U 03046 う HIRAGANA LETTER U
03047 ぇ HIRAGANA LETTER SMALL E 03048 え HIRAGANA LETTER E
03049 ぉ HIRAGANA LETTER SMALL O 0304A お HIRAGANA LETTER O
03063 っ HIRAGANA LETTER SMALL TU
03064 つ HIRAGANA LETTER TU
03083 ゃ HIRAGANA LETTER SMALL YA
03084 や HIRAGANA LETTER YA
03085 ゅ HIRAGANA LETTER SMALL YU
03086 ゆ HIRAGANA LETTER YU
03087 ょ HIRAGANA LETTER SMALL YO
03088 よ HIRAGANA LETTER YO
0308E ゎ HIRAGANA LETTER SMALL 0308F わ HIRAGANA LETTER WA
มอก.XXXX-25XX
-65-
WA
03095 ゕ HIRAGANA LETTER SMALL KA
0304B か HIRAGANA LETTER KA
03096 ゖ HIRAGANA LETTER SMALL KE
03051 け HIRAGANA LETTER KE
030A1 ァ KATAKANA LETTER SMALL A
030A2 ア KATAKANA LETTER A
030A3 ィ KATAKANA LETTER SMALL I 030A4 イ KATAKANA LETTER I
030A5 ゥ KATAKANA LETTER SMALL U
030A6 ウ KATAKANA LETTER U
030A7 ェ KATAKANA LETTER SMALL E
030A8 エ KATAKANA LETTER E
030A9 ォ KATAKANA LETTER SMALL O
030AA オ KATAKANA LETTER O
030C3 ッ KATAKANA LETTER SMALL TU
030C4 ツ KATAKANA LETTER TU
030E3 ャ KATAKANA LETTER SMALL YA
030E4 ヤ KATAKANA LETTER YA
030E5 ュ KATAKANA LETTER SMALL YU
030E6 ユ KATAKANA LETTER YU
มอก.XXXX-25XX
-66-
030E7 ョ KATAKANA LETTER SMALL YO
030E8 ヨ KATAKANA LETTER YO
030EE ヮ KATAKANA LETTER SMALL WA
030EF ワ KATAKANA LETTER WA
030F5 ヵ KATAKANA LETTER SMALL KA
030AB カ KATAKANA LETTER KA
030F6 ヶ KATAKANA LETTER SMALL KE
030B1 ケ KATAKANA LETTER KE
031F0 ㇰ KATAKANA LETTER SMALL KU
030AF ク KATAKANA LETTER KU
031F1 ㇱ KATAKANA LETTER SMALL SI
030B7 シ KATAKANA LETTER SI
031F2 ㇲ KATAKANA LETTER SMALL SU
030B9 ス KATAKANA LETTER SU
031F3 ㇳ KATAKANA LETTER SMALL TO
030C8 ト KATAKANA LETTER TO
031F4 ㇴ KATAKANA LETTER SMALL NU
030CC ヌ KATAKANA LETTER NU
031F5 ㇵ KATAKANA LETTER SMALL HA
030CF ハ KATAKANA LETTER HA
031F6 ㇶ KATAKANA LETTER SMALL 030D2 ヒ KATAKANA LETTER HI
มอก.XXXX-25XX
-67-
HI
031F7 ㇷ KATAKANA LETTER SMALL HU
030D5 フ KATAKANA LETTER HU
031F8 ㇸ KATAKANA LETTER SMALL HE
030D8 ヘ KATAKANA LETTER HE
031F9 ㇹ KATAKANA LETTER SMALL HO
030DB ホ KATAKANA LETTER HO
031FA ㇺ KATAKANA LETTER SMALL MU
030E0 ム KATAKANA LETTER MU
031FB ㇻ KATAKANA LETTER SMALL RA
030E9 ラ KATAKANA LETTER RA
031FC ㇼ KATAKANA LETTER SMALL RI
030EA リ KATAKANA LETTER RI
031FD ㇽ KATAKANA LETTER SMALL RU
030EB ル KATAKANA LETTER RU
031FE ㇾ KATAKANA LETTER SMALL RE
030EC レ KATAKANA LETTER RE
031FF ㇿ KATAKANA LETTER SMALL RO
030ED ロ KATAKANA LETTER RO
0FF67 ァ HALFWIDTH KATAKANA LETTER SMALL A
0FF71 ア HALFWIDTH KATAKANA LETTER A
มอก.XXXX-25XX
-68-
0FF68 ィ HALFWIDTH KATAKANA LETTER SMALL I
0FF72 イ HALFWIDTH KATAKANA LETTER I
0FF69 ゥ HALFWIDTH KATAKANA LETTER SMALL U
0FF73 ウ HALFWIDTH KATAKANA LETTER U
0FF6A ェ HALFWIDTH KATAKANA LETTER SMALL E
0FF74 エ HALFWIDTH KATAKANA LETTER E
0FF6B ォ HALFWIDTH KATAKANA LETTER SMALL O
0FF75 オ HALFWIDTH KATAKANA LETTER O
0FF6C ャ HALFWIDTH KATAKANA LETTER SMALL YA
0FF94 ヤ HALFWIDTH KATAKANA LETTER YA
0FF6D ュ HALFWIDTH KATAKANA LETTER SMALL YU
0FF95 ユ HALFWIDTH KATAKANA LETTER YU
0FF6E ョ HALFWIDTH KATAKANA LETTER SMALL YO
0FF96 ヨ HALFWIDTH KATAKANA LETTER YO
0FF6F ッ HALFWIDTH KATAKANA LETTER SMALL TU
0FF82 ツ HALFWIDTH KATAKANA LETTER TU
มอก.XXXX-25XX
-69-
บรรณานกรม
กฎเกณฑอางอง (Normative References)
[AltStyleTags] Alternate Style Tags . Elika J. Etemad. [CSS Namespaces] CSS Namespaces Module . Elika J. Etemad, et al. [CSS2.0] Cascading Style Sheets, level 2 - CSS2 Specification . Bert Bos, et al. 12 May 1998 (revised 11
April 2008). [CSS2.1] Cascading Style Sheets Level 2 Revision 1 (CSS 2.1) Specification . Bert Bos, et al. 7 June 2011. [CSS3Fonts] CSS Fonts Module Level 3 . John Daggett. [CSS3Fonts-20110324] CSS Fonts Module Level 3 (20110324) . John Daggett. 24 March 2011. [CSS3Ruby] CSS3 Ruby Annotation Module . [CSS3Speech] CSS3 Speech Module . Dave Raggett, et al. [CSS3Speech-20110818] CSS3 Speech Module (20110818) . Dave Raggett, et al. 19 April 2011. [CSS3Text] CSS Text Level 3 . Elika J. Etemad, et al. [CSS3Text-20110412] CSS Text Level 3 (20110412) . Elika J. Etemad, et al. 12 April 2011. [CSS3WritingModes] CSS Writing Modes Module Level 3 . Elika J. Etemad, et al. [CSS3WritingModes-20110428] CSS Writing Modes Module Level 3 (20110428) . Elika J. Etemad, et al. 28
April 2011. [CSSMultiCol] CSS Multi-column Layout Module . Håkon Wium Lie. [ContentDocs30] EPUB Content Documents 3.0. [EPUB2] EPUB 2.0.1 specifications. [HTML5] HTML5: A vocabulary and associated APIs for HTML and XHTML. [ISOSchematron] ISO/IEC 19757-3: Rule-based validation — Schematron. [MATHML] Mathematical Markup Language (MathML) Version 3.0 . David Carlisle, et al. 21 October 2010. [MediaOverlays30] EPUB Media Overlays 3.0. [MediaQueries] Media Queries. [NVDL] ISO/IEC 19757-4: NVDL (Namespace-based Validation Dispatching Language). [OCF3] Open Container Format 3.0. [OPF2] Open Packaging Format 2.0.1. [OPS2] Open Publication Structure 2.0.1.
มอก.XXXX-25XX
-70-
[OpenType] ISO/IEC 14496-22:2009 - Information technology -- Coding of audio-visual objects -- Part 22: Open Font Format.
[PLS] Pronunciation Lexicon Specification 1.0 (PLS) . Paolo Baggia. 14 October 2008. [Publications30] EPUB Publications 3.0. [RFC2046] Multipurpose Internet Mail Extensions (MIME) Part Two: Media Types (RFC 2046) . N. Freed, N.
Borenstein. November 1996. [RFC2119] Key words for use in RFCs to Indicate Requirement Levels (RFC 2119) . March 1997. [RFC5646] Tags for Identifying Languages (RFC 5646) . A. Phillips, M. Davis. September 2009. [RelaxNG] ISO/IEC 19757-2: Regular-grammar-based validation — RELAX NG. Second Edition . 2008-12-15. [SSML] Speech Synthesis Markup Language (SSML) Version 1.1 . Daniel C. Burnett, et al. 7 September 2010. [SVG] Scalable Vector Graphics (SVG) 1.1 (Second Edition) . Erik Dahlström, et al. 09 June 2011. [SVG Access] Accessibility Features of SVG . Charles McCathieNevile, et al. 7 August 2000. [StructureVocab] EPUB 3 Structural Semantics Vocabulary. [Unicode] The Unicode Consortium. The Unicode Standard, Version 5.0.0, defined by: The Unicode Standard,
Version 5.0 (Boston, MA, Addison-Wesley, 2007. ISBN 0-321-48091-0). [WAI-ARIA] Accessible Rich Internet Applications (WAI-ARIA) 1.0 . James Craig, et al. [WCAG20] Web Content Accessibility Guidelines (WCAG) 2.0 . Ben Caldwel, et al. 11 December 2008. [WOFF] WOFF File Format 1.0 . Jonathan Kew, et al. [XML] Extensible Markup Language (XML) 1.0 (Fifth Edition) . T. Bray, et al. 26 November 2008. [XML Events] XML Events . Shane McCarron, et al. 14 October 2003. [XMLNS] Namespaces in XML (Third Edition) . T. Bray, D. Hollander, A. Layman, R. Tobin. W3C. 8 December
2009. ขอมลอางอง (Informative References) [EPUB3Changes] EPUB 3 Differences from EPUB 2.0.1 . William McCoy, et al. [EPUB3Overview] EPUB 3 Overview . Garth Conboy, et al. [Role] Role Attribute . An attribute to support the role classification of elements. McCarron, et al. 05 August
2010.