ÅF Consult Türkiye

Elektrik Dağıtım Ar-Ge Projeleri

ELDER

3. Enerjide Ar-Ge Çalıştayı

19 Aralık 2017, Ankara

İçindekiler

➢ EPDK Destekli Ar-Ge Projelerimiz ve Akademik Yayınlarımız

➢ Ar-Ge Projeleri Teknik Bilgilendirme

▪ Türkiye Akıllı Şebeke Yol Haritası

▪ Dağıtım Şirketleri İşletme Gelir Gereksinimlerinin Belirlenmesi

▪ Ark Flaş ve Enerji Altında Çalışma

▪ Kuş Kaynaklı Arızaların Azaltılması

▪ Gerilim Çökmelerinin Azaltılması

▪ Büyük Veri Uygulamaları

▪ Kendi Kendini İyileştiren Şebekelere Geçiş

ÅF Consult Türkiye

80’in üzerinde müşterimizden, 230’dan fazla proje referansına sahibiz.

21 Elektrik Dağıtım ve Perakende Şirketi ile 107 proje tamamlanmış olup, 20 proje de halihazırda devam etmektedir.

Yenilenebilir Enerji

Akıllı Şebeke ve AR-GE

Şebeke PlanlamaYönetim

Danışmanlığı

Enerji Piyasaları İletim/Üretim/Test

ÅF Türkiye-Faaliyet Alanları

ÅF Consult Türkiye

➢ 5-10 Yıllık Master Plan Projeleri

▪ BAŞKENT

▪ AKEDAŞ

▪ YEŞİLIRMAK

▪ TRAKYA

▪ Nijerya ENUGU, JOS, KANU

▪ TOROSLAR

▪ BOĞAZİÇİ

▪ Kosova KEDS

▪ AYEDAŞ

➢ OT Tasarım ve Uygulama Danışmanlığı

▪ BAŞKENT SCADA/DMS/OMS Tasarım

▪ Kazakistan Akıllı Şebeke Tasarım

▪ BAŞKENT Akıllı Şebeke Fizibilite

▪ Kosova-KEDS CBS ve SCADA/DMS Tasarım

▪ AKEDAŞ CBS ve SCADA/DMS/OMS

▪ YEDAŞ SCADA/DMS/OMS

▪ MERAM EDAŞ SCADA/DMS/OMS

▪ TREDAŞ WFM

▪ TREDAŞ CBS ve SCADA/DMS/OMS

➢ Varlık Yönetimi ve Veri Projeleri

▪ AYEDAŞ – OG ve AG Şebeke Veri Toplama

➢ Yatırım Uygulama Projeleri

▪ AYDEM – Muğla

▪ AKEDAŞ – Kahramanmaraş

▪ YEDAŞ – Ordu

▪ BEDAŞ - Avcılar

➢ Enerji Piyasaları ve Regülasyon Projeleri

▪ Tarife Modeli Kurulması Projeleri

▪ Teknik ve Finansal Durum Tespiti Projeleri

▪ CAPEX Planlama Projeleri

▪ Teklif Danışmanlığı

▪ Operasyonel Değerlendirme Projeleri

▪ Yatırımların Denetlenmesi Projeleri

▪ Uygulama Dönemleri İçin Tarife Teklifi ve GerekçeRaporlarının Hazırlanması

EPDK Destekli Ar-Ge Projelerimiz

No Ar-Ge Projelerimiz Paydaş Dağıtım Şirketi

1 Türkiye Akıllı Şebeke Yol Haritası 21 EDAŞ

2 Dağıtım Şirketleri İşletme Gelir Gereksinimlerinin Belirlenmesi 21 EDAŞ

3 DAGSİS - PV Sistemlerin Entegrasyonu MEDAŞ

4 DAGSİS - Yük Yönetimi MEDAŞ

5 Dağıtım Şebekelerinde Teknik Kayıp MEDAŞ, BEDAŞ

6 Ark Flaş ve Enerji Altında Çalışma Uygulamaları TREDAŞ

7 Kuş Kaynaklı Arızaların Azaltılması TREDAŞ

8 Arıza Akımlarının Limitlenmesi BAŞKENT, TOROSLAR

9 Gerilim Çökmelerinin Azaltılması TREDAŞ

10 Buz Yükü Etkilerinin Azaltılması KCETAŞ, OEDAŞ, ARAS

11 Yüksek Empedanslı Arızaların Tespit Edilmesi ARAS

12 Kayıp-Kaçak ve Arıza Süreçlerinin İyileştirilmesi İçin Büyük Veri Uygulamaları YEDAŞ

13 Kendi Kendini İyileştiren Şebekeye Geçiş SEDAŞ

14 Dağıtım Şebekelerinde Yan Hizmetler MEDAŞ

Akademik Yayınlarımız

➢ DAGSİS - Yük Yönetimi

Load Curve Classification for the Evaluation of Demand Side Management Programs

K. Yumak, G. Tosun, B. Varlık, M. Bağrıyanık; IManEE 2016, Chalkidiki, Yunanistan, 23 Eylül 2016

➢ Kuş Kaynaklı Arızaların Azaltılması

An Overview of Bird Related Issues in Electrical Power Systems

Ö. Polat, K. Yumak, N. E. Atilla, M. Bağrıyanık; IManEE 2016, Chalkidiki, Yunanistan, 23 Eylül 2016

➢ Ark Flaş ve Yük Altında Çalışma

A Feasibility Study of Live Working in Turkish Electricity Distribution System

F. Nasibov, S. Yorukoglu, O. Gul, R. Cildarul; ICOLIM 2017, Strasbourg, Fransa, 3 Temmuz 2017

Akademik Yayınlarımız

➢ Gerilim Çökmelerinin Azaltılması

Simulation of Voltage Sag Events in Distribution Networks and Utility-Side Mitigation Methods

M. S. Sezgin, Ö. Polat, K. Yumak, O. Gul, N.E. Atilla; ELECO 2017, Bursa, Türkiye, 01 Aralık 2017

Assessment of Voltage Sag Events Based on Measurement Studies in an Industrial Facility

Ö. Polat, M. S. Sezgin, K. Yumak, O. Gul, R. Unal; ICHQP 2018, Ljubljana, Slovenya, 13 Mayıs 2018 (Başvuruldu)

➢ Arıza Akımlarının Limitlenmesi

Evaluation of Short Circuit Current Effects on Power System Network Components

Ö. Polat, G. Yumurtacı, A. Akgün; Electrify Europe, Viyana, Avusturya, 19 Haziran 2018 (Başvuruldu)

➢ Yüksek Empedanslı Arızaların Tespit Edilmesi

Elektrik Dağıtım Şebekelerinde Yüksek Empedanslı Arızalar

K. Yumak, S. Erken, T. Kahyaoğlu, M. Bağrıyanık, Ş. Kurtoğlu; 3e Electrotech

Ar-Ge Projeleri

Teknik Bilgilendirme

Türkiye Akıllı Şebeke Yol Haritası

• Proje Ana Paydaşları: ÅF Consult, Başkent, AYEDAŞ, Toroslar, ADM, GDZ, Boğaziçi, Çamlıbel,

Akdeniz, Uludağ EDAŞ, Diğer EDAŞ’lar

• Öne Çıkan Çalışmalar:

✓ Türkiye elektrik dağıtım şebekesine özgü akıllı şebeke stratejisinin belirlenmesi ve yol haritasının geliştirilmesi

• Akıllı şebeke yol haritası çalışmaları için metodolojinin

belirlenmesi ve tanımlamaların yapılması

• Yurt içi ve yurt dışı uzmanlarla çalıştaylarFaz

I

• Dağıtım şebekesi mevcut durum tespit çalışmaları

• Veri temini ve anket çalışmaları

• Akıllı şebeke olgunluk modeli doğrultusunda

değerledirmeler

• Dağıtım şebekelerinin puanlanması

Faz

II

• En iyi uygulama örneklerinin ve ilgili teknolojilerin

belirlenmesi

• Tedarikçi firmalarla çalıştaylarFaz

III

• 2035 ufkunda akıllı şebeke ihtiyaçlarının ve

stratejilerinin belirlenmesi

• İlgili senaryoların geliştirilmesi

• İş modellerinin ve mevzuat gereksinimlerinin

incelenmesi

• Tüm paydaşların katılımıyla çalıştaylar

• Öneriler doğrultusunda revizyonlar

Faz

IV

• Gap analizi ve gereksinimlerin belirlenmesi

• Önceliklendirme çalışmaları

• 2035 vizyonunda aksiyon planı ve projelerin

belirlenmesiFaz

V &

VI

Türkiye Akıllı Şebeke Yol Haritası

• Öne Çıkan Çalışmalar:

Akıllı Şebeke Teknik Bileşenleri

EDAŞ Kümeleri Kısa ve Orta Dönem Yol Haritası

Dağıtım Şebekeleri Kümeleme Yaklaşımı

Veri Toplama

ve Analizi

OPEX

Kalemlerinin

Belirlenmesi

Her Kalem için

Alt Süreçlerin

Belirlenmesi

Bölgesel

Farklılıkların

Modele

Entegrasyonu

Alt Süreçler

için

İstatistiksel/

Ekonometrik

Analizler

Alt Süreçlerin

Entegre

Edilmesi

Arıza Onarım

Sayaç İşlemleri

Bakım

İdari Hizmetler

BT

…

AG Müşteriler

Sayaç Okuma

Kaçak İzleme

Müşteri Sayısı

Hat Uzunluğu

Dağıtılan

Enerji

....

Kümeleme

Regresyon

Logaritmik

Dönüşüm

…….

İklim

Coğrafya

Müşteri Tipi

Müşteri

Yoğunluğu

Kayıp&Kaçak

OPEX (personel

+ araç + yakıt +

ekipman…)

Dağıtım Şirketleri İşletme Gelir Gereksinimlerinin Belirlenmesi

• Proje Amacı:

✓ İşletme gelir gereksinimi belirlenmesine yönelikmevzuat ve düzenlemelerin karşılaştırmalı analizininyapılması

✓ 4. Uygulama Dönemi için, sektörünün şartlarınauyumlu işletme gelir gereksiniminin hesaplanmasınayönelik bir model geliştirilmesi,

✓ Dağıtım şirketleri ve EPDK açısından verimli vesürdürülebilir bir gelir modeli oluşturulma sürecinekatkı sağlanması.

• Öne Çıkan Çalışmalar:

✓ Mikro düzeyde faaliyetler (müşteri hizmetleri, şebekeoperasyonları, yatırım, IT/OT sistemleri vd.) dikkatealınarak maliyetlerin belirlenmesi

✓ Türkiye için uygulanabilir nitelikte olan ve coğrafiözellikleri dikkate alan bir model oluşturulması

✓ Kalite-OPEX ve Verimlilik-OPEX ilişkilerinin kurulması

• Proje Paydaşları: ÅF Consult, ADM, Akdeniz, Aras, AKEDAŞ, AYEDAŞ, Boğaziçi, Başkent, Çamlıbel,

Çoruh, Dicle, Fırat, GDZ, KCETAŞ, Meram, Osmangazi, Sakarya, Toroslar, Trakya, Uludağ, Van Gölü,

Yeşilırmak EDAŞ’lar

Ark Flaş ve Enerji Altında Çalışma

• Proje Paydaşları: TREDAŞ, ÅF Consult, İTÜ Elektrik Mühendisliği

• Öne Çıkan Çalışmalar:

✓ IEEE 1584-2002: IEEE Guide for Performing Arc-Flash Hazard Calculations

✓ NFPA70E: Standard for Electrical Safety in the Workplace

✓ Saha etütleri

✓ Ark flaş tehlike analizleri ve etiketleme yöntemleri

✓ Gerekli kişisel koruyu donanımların belirlenmesi

✓ Ark azaltıcı çözüm yöntemleri ve ark flaş röleleri ile ilgili değerlendirme ve uygulamalar

✓ Ark flaş enerji analizleri simülasyon çalışmaları

Ark Flaş ve Enerji Altında Çalışma

• Öne Çıkan Çalışmalar:

✓ Yük altında çalışma ile ilgili detaylı yönergelerin ve çalışma prosedürlerinin çıkarılması (7 temel işlem için)

✓ Risk değerlendirmeleri ve iş adımları

✓ Ark-Flaş çözümleri pilot saha uygulamaları

✓ Yük altında çalışma ekipmanları teknik şartnameleri

✓ Uluslararası konferansta akademik bildiri sunumu

Kuş Kaynaklı Arızaların Azaltılması

• Proje Paydaşları: TREDAŞ, ÅF Consult, İTÜ Elektrik Mühendisliği, Trakya Üniversitesi Biyoloji Bölümü

• Öne Çıkan Çalışmalar:

✓ IEEE Std. 1651 – 2010: Guide for Reducing Bird-Related Outages

✓ Avian Power Line Interaction Cmte. (APLIC) dokümanları

✓ Bölgede üreyen ve bölgeden göçen kuş türlerinin analizi

✓ Kesinti verileri ve geçmiş dönem saha uygulamalarının değerlendirilmesi

✓ Çözüm yöntemleri bağlamında ulusal ve uluslararası kurumlar ve tedarikçiler ile çok sayıda çalıştay

✓ Tedarik edilen ekipmanlarla pilot saha uygulamaları

✓ Yuva platformları ile ilgili köylerde saha çalışmaları

✓ Kuş güvenlikli travers tasarımı ve kamçılanma problemi için mekanik dayanım hesaplamaları

✓ Uluslararası konferansta akademik bildiri sunumu

Kuş Kaynaklı Arızaların Azaltılması

• Öne Çıkan Çalışmalar:

Kuş Koruma Planı:

• Yuva Yönetimi

• Kuş Raporlama Sistemi

• Risk Değerlendirme Metodolojisi

• Kuş Habitatı Geliştirme

• Kalite Kontrol

• Toplumsal Farkındalık

• Arıza ve Yuva Tespit Formu

• Kuş Kaynaklı Kesinti Yönergesi

• Kuş Yuvası Yönetimi Yönergesi

✓ TREDAŞ’a özgü Kuş Koruma Planı geliştirilmesi

Kuş Türleri Yönergesi

Gerilim Çökmelerinin Azaltılması

• Proje Paydaşları: TREDAŞ, ÅF Consult, İTÜ Elektrik Mühendisliği

• Öne Çıkan Çalışmalar:

✓ IEEE Std. 1564-2014: IEEE Guide for Voltage Sag Indices

✓ IEEE Std. 1250-2011: IEEE Guide for Identifying and Improving Voltage Quality in Power Systems

✓ Sabit ve mobil kalite kaydedici verilerinin analizi

✓ Şebeke ve tüketici tarafında uygulanabilecek yöntemlerin değerlendirilmesi

✓ Endüstriyel tesislerden saha ölçümleri

Gerilim Çökmelerinin Azaltılması

• Öne Çıkan Çalışmalar:

• Pilot saha uygulamaları çalışmaları

• Akademik bildiriler ve uluslararası konferans

katılımları.

Büyük Veri Uygulamaları

• Proje Paydaşları: YEDAŞ, ÅF Consult, ODTÜ Elektrik-Elektronik Müh. Bölümü

• Öne Çıkan Çalışmalar:

✓ Büyük veri algoritmaları geliştirerek kayıp-kaçak, arıza analizleri ve kurumsal kaynak planlama süreçlerinin iyileştirilmesi

✓ Mevcut veri kaynaklarının ve veri akışlarının incelenmesi

✓ SAP, CRM, OSOS, SCADA/DMS/OMS, CBS, AG İzleme Sistemi vb.

✓ Optimum veri akış modellerinin ve stratejilerinin oluşturulması

✓ Farklı BT sistemlerine ait veri setlerinin optimizasyonu

✓ Veri analitiği senaryoları ve algoritmalarının geliştirilmesi

✓ Yazılım aracı uygulamaları

Ham Veri İlişkisel Veri

Yapısal VeriBilgi

Değer (Intelligence)

Veri Analitiği Senaryoları

Kendi Kendini İyileştiren Şebekeye Geçiş

• Proje Paydaşları: SEDAŞ, ÅF Consult

• Öne Çıkan Çalışmalar:

✓ Kendi kendini iyileştiren (self-healing) şebekelere geçiş uygulamaları

✓ Yeraltı ve havai hat şebekeleri için yenilikçi çözümler

✓ Uygulama çözüm mimarisi

✓ Arıza senaryolarının ve anahtarlama dizilerinin simülasyonu

✓ Saha uygulamaları ve otonom anahtarlamaya geçiş

FiderKesicisi

FiderKesicisi

380/34,5 kV İndirici Merkez

380/34,5 kV İndirici Merkez

FiderKesicisi

FiderKesicisi

380/34,5 kV İndirici Merkez

380/34,5 kV İndirici Merkez

Kablo Arızası

Koruma rölesi kesiciye açma komutu yolluyor

Normalde Açık Nokta

Normalde Açık Nokta

FiderKesicisi

FiderKesicisi

380/34,5 kV İndirici Merkez

380/34,5 kV İndirici Merkez Normalde Açık

Nokta

Yük ayırıcıları açılıyor ve arıza izole ediliyor

FiderKesicisi

FiderKesicisi

380/34,5 kV İndirici Merkez

380/34,5 kV İndirici Merkez

Normalde Açık Nokta Kapatılıyor

Kesici tekrar kapatılıyor

ELDER

3. Enerjide Ar-Ge Çalıştayı

21 Kasım 2017, Ankara

TEŞEKKÜRLER

Gökhan TOSUNHead of Smart Grid and R&D gokhan.tosun@afconsult.com