elektronik devrelerin optimizasyonu
DESCRIPTION
Elektronik Devrelerin Optimizasyonu. Yrd. Doç. Dr. Revna ACAR VURAL 15.04.2014. Elektronik Devre Tasarım Problemi. Elektronik devrelerin tasarımı maddi yükümlülüğü yüksek bilimsel çalışma gerektirir. Tasarım için ayrılan zaman, yüksek sayıda eleman içeren sistemler için yıllar alabilmektedir. - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
![Page 1: Elektronik Devrelerin Optimizasyonu](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022081501/56814457550346895db0f1aa/html5/thumbnails/1.jpg)
Elektronik Devrelerin Optimizasyonu
Yrd. Doç. Dr. Revna ACAR VURAL15.04.2014
![Page 2: Elektronik Devrelerin Optimizasyonu](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022081501/56814457550346895db0f1aa/html5/thumbnails/2.jpg)
Elektronik Devre Tasarım Problemi
Elektronik devrelerin tasarımı maddi yükümlülüğü yüksek bilimsel çalışma gerektirir.
Tasarım için ayrılan zaman, yüksek sayıda eleman içeren sistemler için yıllar alabilmektedir.
Lineer olmayan sistemleri tanımlamak için kullanılan devre denklem takımları da lineer olmayacağı için ağır hesap yükü gerektirmektedir.
Her tasarımcı tasarlayacağı devrenin hangi koşullarda çalışacağına dair bir takım kriterler belirlemelidir.
Devre tasarım parametreleri ile tanımlanan bu kriterler birbiri ile çelişebilir.
![Page 3: Elektronik Devrelerin Optimizasyonu](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022081501/56814457550346895db0f1aa/html5/thumbnails/3.jpg)
Parametreler ve Performans Tanımlamaları
![Page 4: Elektronik Devrelerin Optimizasyonu](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022081501/56814457550346895db0f1aa/html5/thumbnails/4.jpg)
Optimizasyon nedir? Elektronik devre tasarım kalitesinin performans,
güvenilirlik ve maliyet açısından iyileştirilmesidir.
![Page 5: Elektronik Devrelerin Optimizasyonu](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022081501/56814457550346895db0f1aa/html5/thumbnails/5.jpg)
Optimizasyon Süreci
Tasarım parametrelerini içeren CF oluşturulur.
Tasarım parametrelerinin başlangıç değerleri atanır
CF değeri hesaplanır
Optimizasyon metodunun güncelleme işlemleri yapılır
Güncellenen değerler ile CF hesaplanır
Güncel CF< Hedef
SON
EvetSınır değerler sağlanıyor mu?
Hayır
Evet
Optimum tasarım için gerekli tasarım parametreleri
elde edilir
Sınır koşulları ve tasarım kriterleri belirlenir
Hayır
![Page 6: Elektronik Devrelerin Optimizasyonu](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022081501/56814457550346895db0f1aa/html5/thumbnails/6.jpg)
Optimizasyon ile Hedeflenenler Daha yüksek güvenilirlik: Dış koşullardaki (sıcaklık, nem, vs) ani ve/veya
şiddetli değişime rağmen devrenin yüksek doğrulukla çalışabilmesi.
Daha küçük toplam alan: Transistör boyutlarının azaltılması ve serimin daha az alan kaplaması
Daha düşük güç tüketimi: Daha uzun pil ömrü ve daha az ısınma problemi
Daha yüksek performans: Kazancın, band genişliğinin, giriş ve çıkış aralığının arttırılma, gürültü ve besleme gerilimi etkilerine daha az duyarlı olması.
Daha düşük maliyet: Devrenin tasarım aşamasından üretimine kadar olan süreçteki hem maliyet hem zaman gibi giderlerin düşürülmesi
![Page 7: Elektronik Devrelerin Optimizasyonu](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022081501/56814457550346895db0f1aa/html5/thumbnails/7.jpg)
Elektronik Devrelerde Optimizasyon
En uygun devre topolojisi seçimi Optimum eleman boyutlandırma Serim optimizasyonu
![Page 8: Elektronik Devrelerin Optimizasyonu](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022081501/56814457550346895db0f1aa/html5/thumbnails/8.jpg)
![Page 9: Elektronik Devrelerin Optimizasyonu](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022081501/56814457550346895db0f1aa/html5/thumbnails/9.jpg)
Elektronik Devre Optimizasyon Araçları
Tool Synthesis Method Error Synthesis Time
IDAC Equation-based 15% Few seconds
OASYS Equation-based 25% Few seconds
ISAID Equation-based + post optimization 14% Not reported
STAIC Equation-based 24% 3 min
DELIGHT.SPICE Optimization-based (Circuit simulator)
0% 18 h
MEALSTROM Optimization-based (Circuit simulator)
0% 3.6 h
ASTRX/OBLX Optimization-based (AWE + equations)
30% 11.8 h
OPASYN Optimization-based (equations) 20% 1 min
ASLIC Equation-based 15-20% Few seconds
![Page 10: Elektronik Devrelerin Optimizasyonu](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022081501/56814457550346895db0f1aa/html5/thumbnails/10.jpg)
Analog Devrelerde Optimizasyon Analog Ayrık Devrelerde Optimizasyon
“Filtre Devrelerinde Pasif Eleman Seçimi” Analog Entegre Devrelerde Optimizasyon
“CMOS İşlemsel Kuvvetlendirici Tasarımı”
Sayısal Devrelerde Optimizasyon Sayısal Ayrık Devrelerde Optimizasyon
“İşlevsel Lojik Devre Oluşturma” Sayısal Tümleşik Devrelerde Optimizasyon
“Lojik Kapıların Boyutlandırılması”
“FPGA Optimizasyonu”
--Optimum Eleman Boyutlandırma Çalışmaları--
![Page 11: Elektronik Devrelerin Optimizasyonu](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022081501/56814457550346895db0f1aa/html5/thumbnails/11.jpg)
Analog Ayrık Devrelerde Optimizasyon Filtre Devrelerinde Pasif Eleman Seçimi
Problem Tanımı: Hedef kriterleri (köşe frekans ve kalite faktörü değerlerini) minimum hata ile sağlayacak, endüstriyel üretim serileri ile uyumlu eleman
değerlerine sahip filtre devresi tasarımı
Eleman Değerleri:
(Üretim Serileri: E12, E24, E48, E96, E192) + (Dekat Aralığı : 1kΩ-1MΩ, 1nF-1µF)
Geleneksel Yöntem: Eleman değerlerinin hesabı tasarım kriter formüllerine göre hesaplanır. Birbirine eşit seçilen bazı ayrık eleman değerlerine bağlı olarak elde
edilen diğer değerler, üretim serisi değerleri ile örtüşmeyebilir. Devrenin performansı, seçilen en yakın tercih edilen değerlere bağlı olarak düşebilir ve
hata değerinin artmasına sebep olur
![Page 12: Elektronik Devrelerin Optimizasyonu](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022081501/56814457550346895db0f1aa/html5/thumbnails/12.jpg)
Filtre Devrelerinde Pasif Eleman Seçimi
VCVS Butterworth Aktif Filtre
Tasarım Denklemleri :
![Page 13: Elektronik Devrelerin Optimizasyonu](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022081501/56814457550346895db0f1aa/html5/thumbnails/13.jpg)
VCVS Butterworth Aktif Filtre
Tasarım Kriterleri :
ωc1, ωc2 = 10k rad/sn
Q1= 1/0.7654
Q2 = 1/1.8478
Tasarım Denklemleri :
Direnç (Ω) Kapasite (pF)
X 1000 10000 100000 1000 10000 100000
1 1k 10k 100k 1nF 10nF 100nF
1.2 1.2k 12k 120k 1.2nF 12nF 120nF
1.5 1.5k 15k 150k 1.5nF 15nF 150nF
1.8 1.8k 18k 180k 1.8nF 18nF 180nF
2.2 2.2k 22k 220k 2.2nF 22nF 220nF
2.7 2.7k 27k 270k 2.7nF 27nF 270nF
3.3 3.3k 33k 330k 3.3nF 33nF 330nF
3.9 3.9k 39k 390k 3.9nF 39nF 390nF
4.7 4.7k 47k 470k 4.7nF 47nF 470nF
5.6 5.6k 56k 560k 5.6nF 56nF 560nF
6.8 6.8k 68k 680k 6.8nF 68nF 680nF
8.2 8.2k 82k 820k 8.2nF 82nF 820nF
E12 serisine uygun ayrık eleman değerleri :
![Page 14: Elektronik Devrelerin Optimizasyonu](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022081501/56814457550346895db0f1aa/html5/thumbnails/14.jpg)
VCVS Butterworth Aktif Filtre
Optimizasyonu **
** Vural R.A. et al. (2012), “Performance Evaluation of Evolutionary Algorithms for Optimal Filter Design” IEEE Transactions on Evolutionary Computation, vol:16, issue:1, pp:135-147.
Tasarım kriterleri ve denklemleri, tasarım parametrelerinin alabileceği değer aralığı ve varsa tasarımcı tarafından yapılan diğer tanımlamalar ve kısıtlar optimizasyon programına tanıtılır.
Optimizasyon algoritması toplam hata değerini minimize edecek ayrık eleman değerlerini bulur.
![Page 15: Elektronik Devrelerin Optimizasyonu](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022081501/56814457550346895db0f1aa/html5/thumbnails/15.jpg)
Analog Devrelerde Optimizasyon Analog Ayrık Devrelerde Optimizasyon “Filtre Devrelerinde Pasif Eleman Seçimi” Analog Entegre Devrelerde Optimizasyon “CMOS İşlemsel Kuvvetlendirici Tasarımı”
Sayısal Devrelerde Optimizasyon Sayısal Ayrık Devrelerde Optimizasyon “İşlevsel Lojik Devre Oluşturma” Sayısal Tümleşik Devrelerde Optimizasyon
“Lojik Kapıların Boyutlandırılması” “FPGA Optimizasyonu”
--Optimum Eleman Boyutlandırma Çalışmaları--
![Page 16: Elektronik Devrelerin Optimizasyonu](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022081501/56814457550346895db0f1aa/html5/thumbnails/16.jpg)
Analog Entegre Devrelerde Optimizasyon CMOS İşlemsel Kuvvetlendirici Tasarımı
Problem Tanımı: Hedef kriterleri (güç tüketimi, kazanç, CMRR, PSRR, Faz marjini, vs…) ve tasarım parametre kısıtlarını sağlayacak, minimum MOS
alanı kaplayacak işlemsel yükselteç tasarımı
MOSFET W,L Değerleri:
100≥(W/L)1..8≥2 , (L1..8=2 µm) , W>=2*L
Spesifikasyonlar Ortak Mod Bastırma Oranı (CMRR)
Giriş Ofset Gerilimi (Vos)
Yükselme eğimi (SR)
Güç Tüketimi (Pdiss)
AC Karakteristikler (Av , ω-3dB , ft , f-3dB )
Faz Marjini (o)
Giriş Ortak Mod Aralığı (ICMR)
Güç Kaynağı Bastırma Oranı (PSRR)
![Page 17: Elektronik Devrelerin Optimizasyonu](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022081501/56814457550346895db0f1aa/html5/thumbnails/17.jpg)
İki katlı işlemsel kuvvetlendirici
1
2
1 1 2 2 '1 1
( / ) ( / )2
mg
W L W LK I
66 6 4 4
4
( / ) ( / ) m
m
gW L W L
g
67 7 5 5
5
( / ) ( / )I
W L W LI
Cc > (2.2/10)CL
Id5=Cc*SR
66 6 4 4
4
( / ) ( / ) m
m
gW L W L
g
67 7 5 5
5
( / ) ( / )I
W L W LI
1
2
1 1 2 2 '1 1
( / ) ( / )2
mg
W L W LK I
1 2m t cg f C
6 110m mg g
'4 4 4 4 42 ( / )m dg K W L I
26
6 '6 6 62 ( / )
md
gI
K W L
![Page 18: Elektronik Devrelerin Optimizasyonu](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022081501/56814457550346895db0f1aa/html5/thumbnails/18.jpg)
Tasarım Denklemleri1) Cc’nin minimum değerini belirle. Cc > (2.2/10)CL
2) SR’i sağlayacak Id5(Iss) değerini belirle. Id5=Cc*SR
3) Farksal katın geçiş iletkenliği değerini kullanarak W1/L1(W2/L2)değerini bul
4) ICMR üst sınır değerini sağlayan minimum W3/L3 (W4/L4) değerini bul.
5) ICMR alt sınır değerini sağlayan minimum W5/L5 (W8/L8) değerini bul.
6) Denge koşullarına göre W6/L6 değerini bul.
7) İstenen akım oranlarına göre (W7/L7) değerini bul.
4) Hedef kazanç ve güç tüketimi değerlerinin sağlandığını kontrol et.
4) Tasarım parametrelerinin tam değerlerinin kullanıldığı CF<Hedef Hata olana kadar iterasyonlara devam et.
![Page 19: Elektronik Devrelerin Optimizasyonu](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022081501/56814457550346895db0f1aa/html5/thumbnails/19.jpg)
2 Katlı İşlemsel Yükselteç
Tasarım Kriterleri :
SR≥10V/µs (CL=10pF) ft ≥ 3MHz (CL=10pF) Av> 1000 V/V -1.5V≤ ICMR≤2V Pdiss≤2.5mW Area ≤ 300µm2
Toplam MOS Transistör Alanı :
T
kkk xLWCF
1)()(
CFBileşenleri
Bilgi Giriş/Çıkış
Vdd, VssTasarımcı tarafından belirlenir.Fabrikasyon teknolojisine bağımlı (TSMC 0.35 µm)
GİRİŞVtn, Vtp
µnCox, µpCox
λn, λp
Cc ,CLOptimizasyon algoritması, spec’leri sağlayacak minimum alana sahip devrenin MOS boyutlarını verir.
ÇIKIŞ
(W/L)1..8
ft
VIC(max), VIC(min)
SR
Pdiss
Av
Algoritma Giriş Çıkış Bilgileri
![Page 20: Elektronik Devrelerin Optimizasyonu](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022081501/56814457550346895db0f1aa/html5/thumbnails/20.jpg)
Vektörel Bilgi: x = [SR, CL, Av,ft ,Vicmin, Vicmax, Pdiss]
Toplam Alan
![Page 21: Elektronik Devrelerin Optimizasyonu](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022081501/56814457550346895db0f1aa/html5/thumbnails/21.jpg)
İşlemsel Kuvvetlendirici Optimizasyonu **
Two-stage Operational Amplifier Design Criteria
Specifications Convex OptimizationPSO (SPICE Simulator)
[**]
Output Capacitance (pF) 10 3 10
Slew Rate (V/µs) 10 88 11.13
Power Dissipation (µW) 2500 5000 2370
Phase Margin (o) >45 60 66.55
Unity Gain Bandwidth (MHz) 3 86 5.32
Gain (dB) > 60 89.2 63.8
Vicmin (V) -1.5 - -0.8
Vicmax (V) 2 - 1.75
CMRR (dB) > 60 92.5 83.74
PSRR+ (dB) >70 116 78.27
PSRR- (dB) >70 98.4 93.56
Total Area (m2) <3x10-10 82x10-10 2.65x10-10
** Vural R.A., Yildirim T., (2012), “Analog Circuit Sizing via Swarm Intelligence”, (Article In Press) , AEU - International Journal of Electronics and Communications, Elsevier.
![Page 22: Elektronik Devrelerin Optimizasyonu](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022081501/56814457550346895db0f1aa/html5/thumbnails/22.jpg)
Analog Devrelerde Optimizasyon Analog Ayrık Devrelerde Optimizasyon “Filtre Devrelerinde Pasif Eleman Seçimi” Analog Entegre Devrelerde Optimizasyon “CMOS İşlemsel Kuvvetlendirici Tasarımı”
Sayısal Devrelerde Optimizasyon Sayısal Ayrık Devrelerde Optimizasyon “İşlevsel Lojik Devre Oluşturma” Sayısal Tümleşik Devrelerde Optimizasyon
“Lojik Kapıların Boyutlandırılması”“FPGA Optimizasyonu”
--Optimum Eleman Boyutlandırma Çalışmaları--
![Page 23: Elektronik Devrelerin Optimizasyonu](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022081501/56814457550346895db0f1aa/html5/thumbnails/23.jpg)
Sayısal Ayrık Devrelerde Optimizasyon
Lojik fonksiyonu karmaşık, giriş ve çıkış sayısı büyük tasarımlarda, Karnaugh haritası gibi yöntemler kullanılmaz.
Basit donanımsal gerçeklemeler için fonksiyonu yerine getirecek minimum sayıda lojik kapı içeren kombinezonsal devreler tercih edilir.
İşlevsel Lojik Devre Oluşturma
![Page 24: Elektronik Devrelerin Optimizasyonu](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022081501/56814457550346895db0f1aa/html5/thumbnails/24.jpg)
İşlevsel Lojik Devre Oluşturma (2)
** P. Moore and G. K. Venayagamoorthy, (2006)"Evolving digital circuits using hybrid particle swarm optimization and differential evolution ," Int. Journal of Neural Syst., vol. 16, no. 3, pp. 163-177.
GA
PSO
DEPSO
![Page 25: Elektronik Devrelerin Optimizasyonu](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022081501/56814457550346895db0f1aa/html5/thumbnails/25.jpg)
İşlevsel Lojik Devre Oluşturma (3)**
** P. Moore and G. K. Venayagamoorthy, (2006)"Evolving digital circuits using hybrid particle swarm optimization and differential evolution ," Int. Journal of Neural Syst., vol. 16, no. 3, pp. 163-177.
![Page 26: Elektronik Devrelerin Optimizasyonu](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022081501/56814457550346895db0f1aa/html5/thumbnails/26.jpg)
Analog Devrelerde Optimizasyon Analog Ayrık Devrelerde Optimizasyon
“Filtre Devrelerinde Pasif Eleman Seçimi” Analog Entegre Devrelerde Optimizasyon
“CMOS İşlemsel Kuvvetlendirici Tasarımı”
Sayısal Devrelerde Optimizasyon Sayısal Ayrık Devrelerde Optimizasyon
“İşlevsel Lojik Devre Oluşturma” Sayısal Tümleşik Devrelerde Optimizasyon
“Lojik Kapıların Boyutlandırılması”
“FPGA Optimizasyonu”
--Optimum Eleman Boyutlandırma Çalışmaları--
![Page 27: Elektronik Devrelerin Optimizasyonu](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022081501/56814457550346895db0f1aa/html5/thumbnails/27.jpg)
Sayısal Entegre Devrelerde Optimizasyon
Lojik Kapıların Boyutlandırılması-1 **
Optimizasyon Problemi
** S. P. Boyd, S.J. Kim, D. D. Patil, and M. A. Horowitz, (2005) “Digital circuit optimization via geometric programming,” Operations Reserach., vol. 53, no. 6, pp. 899–932.
![Page 28: Elektronik Devrelerin Optimizasyonu](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022081501/56814457550346895db0f1aa/html5/thumbnails/28.jpg)
Lojik Kapıların Boyutlandırılması-2** Klasik çok girişli lojik kapılar, çıkışta değişime sebep olan girişe bağlı olmaksızın aynı giriş çıkış gecikmesine sahip olacak şekilde tasarlanır.
Aktif güç tüketimini minimize etmek için Değişken Giriş Gecikmesine (VID) sahip lojik kapılar tercih edilir.
Bu kapılar farklı giriş-çıkış yolları için farklı gecikmeler sağlar. Kapı içindeki herhangi iki yol arasındaki en yüksek gecikme farkı : “ub”
** T. Raja, V. D. Agrawal, and M. L. Bushnell, (2006), "Transistor sizing of logic gates to maximize input
delay variability," Journal of Low Power Electronics, vol. 2, no. 1, pp. 121-128
![Page 29: Elektronik Devrelerin Optimizasyonu](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022081501/56814457550346895db0f1aa/html5/thumbnails/29.jpg)
Analog Devrelerde Optimizasyon Analog Ayrık Devrelerde Optimizasyon
“Filtre Devrelerinde Pasif Eleman Seçimi” Analog Entegre Devrelerde Optimizasyon
“CMOS İşlemsel Kuvvetlendirici Tasarımı”
Sayısal Devrelerde Optimizasyon Sayısal Ayrık Devrelerde Optimizasyon
“İşlevsel Lojik Devre Oluşturma” Sayısal Tümleşik Devrelerde Optimizasyon
“Lojik Kapıların Boyutlandırılması”
“FPGA Optimizasyonu”
--Optimum Eleman Boyutlandırma Çalışmaları--
![Page 30: Elektronik Devrelerin Optimizasyonu](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022081501/56814457550346895db0f1aa/html5/thumbnails/30.jpg)
FPGA Mimarisi Programlanabilir mantık blokları (CLB), ara bağlantılar içerisine
gömülü şekilde bulunur. Programlanabilir mantık bloklarının yapılandırılması ve bu bloklar
arasındaki iletişim ara bağlantılar sayesinde gerçekleşir. Giriş çıkış blokları, ara bağlantılar ile bütünleşmiş devrenin paket
bacakları arasındaki ilişkiyi sağlar.
![Page 31: Elektronik Devrelerin Optimizasyonu](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022081501/56814457550346895db0f1aa/html5/thumbnails/31.jpg)
FPGA Optimizasyonu Yerleşim Problemi: • Lojik blokların fiziksel düzenlenmesidir.
• FPGA performansını belirler.
Yönlendirme Problemi: • CLB I/O Bloklar ile metal hatların arabağlantı işlemidir.
• Gecikmelerin minimize edilmesi gerekir.
![Page 32: Elektronik Devrelerin Optimizasyonu](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022081501/56814457550346895db0f1aa/html5/thumbnails/32.jpg)
PSO Tabanlı FPGA Yerleşimi ve Yönlendirmesi** Xilinx FPGA üzerindeki 4 bit ALU uygulaması 196 CLB: 14x14matris / ALU uygulaması için 13 CLB kullanılıyor. PSO, CLBler arasındaki bağlantı uzunlarını minimize etmiştir.
İlk Durum Son Durum
** Venu G. Gudise, Ganesh K. Venayagamoorthy. (2004) “FPGA Placement and Routing Using Particle Swarm Optimization”, Proc. of IEEE Computer Soc. Ann. Symp. on VLSI, pp.307-308.
![Page 33: Elektronik Devrelerin Optimizasyonu](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022081501/56814457550346895db0f1aa/html5/thumbnails/33.jpg)
Sorularınız ….
Yrd. Doç. Dr. Revna ACAR VURAL
Elektronik ve Haberleşme Müh. Böl.
Elektronik A. B. D