Bu sunum İngiltere Teknolojisini Temsil eden ticari bir şirket olan İntellect’e akit ile bağlı bulunan Richard Harris (bağımsız danışman) tarafından yapılmıştır. İntellect ile ilgili daha fazla bilgiye

aşağıdaki adresten ulaşabilirsiniz:

http://www.intellectuk.org/

Elektronik Haberleşme Sektörü AB Düzenleyici Çerçeve Paketi

Richard HarrisBağımsız AB Telekomünikasyon Danışmanı

ICTtrain Semineriİstanbul, 27 Şubat 2009

Burada açıklanan görüşlerin AK görüşlerini yansıtması gerekmemektedir

Bu Proje Avrupa Birliği tarafından finanse

edilmektedir

Amaç

Elektronik Haberleşme hizmetleri

kapsamında AB düzenleyici

çerçevesinin temellerini,

ilkelerini ve kapsamını özetlemek

25 Şubat 2009 3

Gündem

1. Sektör politikalarının temelleri2. Yaygın yaklaşım3. Küresel boyut4. Daha kapsamlı AB düzenlemeleri

alanı5. Mevcut AB mevzuatı6. Özet7. Sonuç

3 Kasım 2008 4

1 Sektör Politikalarının Temelleri

Teknolojilerin ve Endüstrilerin Yakınsaması:

• Telekomünikasyon - tekel

• Radyo-TV Yayını – sınırlı rekabet

• Veri İşleme - rekabetçi

3 Kasım 2008 5

Veri

Sabit

PC

Radyo-TV Yayını

KabloUydu

Karasal

Televizyon

Ses

Sabit Mobil

Telefon/El aygıtı

Hizmet

Şebeke

Uçbirim

Yakınsama bir gerçekliktir

Kablosuz Uydu Kablo Telekomünikasyon

3 Kasım 2008 6

2 Yaygın Yaklaşım Rekabet Hukuku ve Politikası

– Amerika –1950’lerden bu yana tekelcilik karşıtı mahkeme kararları

• 1934-1995 arası haberleşme mevzuat değişmemiştir

– AB – Roma Antlaşması• 1982’deki “British Telecom” davası

rekabet kurallarının telekomünikasyon sektöründe uygulandığını göstermiştir

• AB telekomünikasyon sektörü ile ilgili politika geliştirme yükümlülüğüne girmiştir- 1987’de uygulanmıştır3 Kasım 2008 7

Avrupa Kronolojisi

• İngiltere 1981-1990 yılları arasında telekom piyasalarını rekabete açtı

• AB 1987’de aşamalı olarak tekelleri ortadan kaldırma kararı verdi

• İlk aşama:1988• Son aşama: 1998

• 2000 çerçevesi gözden geçirilerek 2002 çerçevesi oluşturuldu

• AB’de ek gözden geçirme süreci devam etmektedir.

3 Kasım 2008 8

Rekabet İlkeleriAB Antlaşması 81-90 sayılı maddeler.

81 Rekabet karşıtı antlaşmalar82 Hakim durumun kötüye kullanımı83 81-82 sayılı maddelerin uygulanması

için hukuk oluşturma84 Üye Ülkelerin ne zaman kadar sorumlu

olduğu85 81-82 sayılı maddelerin ilkelerinin

komisyon tarafından denetlenmesi86 Özel ya da ayrıcalıklı hakların

bulunduğu durumlarda uygulanan kurallar

87-89 Piyasanın işleyişini bozan devlet yardımlarının olmaması

3 Kasım 2008 9

Serbestleşme

1990 yılında, üye ülkelerin, telekomünikasyon hizmetlerinde özel ve ayrıcalıklı hak tesisini ortadan kaldırmalarını gerektiren Komisyon Direktifi kabul edildi

İlk olarak, belirli faaliyetler bu kapsamın dışında tutuldu ancak direktif sonradan kapsam dışı tutulan bu faaliyetleri de kapsayacak şekilde beş kez değiştirildi

2002/77/EC Direktifi bütün bunlara giriş hükümlerinde ve maddeler kapsamında açıklık getirmektedir.

3 Kasım 2008 10

Neden bu kadar önemli?

• AB telekomünikasyon gelirleri GSMH’nın %3’üdür

• Sektör diğer iktisadi sektörler ve sosyal gruplar açısından çok büyük önem teşkil etmektedir.

• Mobil penetrasyon çok yüksektir (%112) fakat fiyatlar çok fazla değişkenlik göstermektedir (6:1)

• Genişbant penetrasyonu büyümektedir ( AB ortalaması %20) ancak en büyüğü en düşüğünden beş kat fazladır

• İnternet beraberinde yeni riskleri getirmektedir

3 Kasım 2008 11

3 Küresel Boyut• WTO 1997’de telekomünikasyon hizmetleri

piyasalarını rekabete açma karar almıştır• İlk olarak 95 olan imza sayısı şu an daha

fazladır• ITU daha küçük 3. dünya ülkeleri açısından

çözüm araştırması yapmıştır• EBRD sadece modern politikaların

benimsendiği alanlarda telekomünikasyon finansmanına gidecektir

• Dünya Bankası rekabet sebebiyle sektörde borç verme politikasını uygulamaya koymuştur

• OECD’nin sektör kapsamındaki raporları ekonomik dayanıklılığın göstergesi olmaktadır3 Kasım 2008 12

4 AB Düzenleyici alanı

Düzenleyici çerçeve AB sınırları dışına

yayılıyor

• AB üyesi olmayan Balkan ülkeleri AB

üyeliği bakış açısına sahip• Ulusal mevzuatın AB müktesebatı ile

uyumlaştırılması• AB rekabet hukuku ilkeleri• Telekomünikasyon alanında işbirliği• Komite yapısı

3 Kasım 2008 13

AB üyeliği adayları için• Gidişat katılım adayları açısından

hızlanıyor• Katılım müzakereleri harekete geçmeye

davet ediyor• AB Konseyi ve Üye ülkeler kapsanıyor• Komisyon piyasaları daha yakından takip

ediyor• Yardım fonları müktesebata daha odaklı• Gruplar ve Komitedeki gözlemci sıfatı

3 Kasım 2008 14

AB Komşu ülkeleri için

• AB iç piyasasına üyelik teklif edildi (AB üyesi olmadan)

• Bu durum antlaşma ilişkileri anlamına geliyor

• AB telekomünikasyon müktesebatına uyum

• Piyasaların gözetimi• Uyumluluk düzenlemeleri- AB üyesi

olmayan ülkeleri kapsamamaktadır

3rd November 2008 15

3 Kasım 2008 16

AB Komşu ülkeler politikası – 16 ülke

5 AB Telekomünikasyon Mevzuatı

• Tamamına yakını direktif biçiminde• İlki 1983 yılında• Çoğunluğu Konsey ve Parlamento

direktifi• Komisyon direktifleri ile desteklenmekte• Piyasaları büyük ölçüde rekabete açan

bir dizi direktif• 1998 paketi – piyasaların tamamının

rekabete açılması3 Kasım 2008 17

2002 düzenleyici çerçevesi

- tüm elektronik haberleşme

kapsamında

Kişisel Gizlilik Direktifi Spektrum Kararı(95. Madde)

Serbestleşme Direktifi(86. Madde) Çerçeve Direktifi

(95. madde)

Yetkilendirme Direktifi

Erişim ve Arabağlantı Direktifi

Evrensel Hizmet Direktifi

3 Kasım 2008 18

2002 düzenleyici çerçevesi

Temel İlkeler:• Bağımsız ulusal düzenleyici

kurumlar• Düzenlemelerin asgariye

indirilmesi• Teknoloji-tarafsızlık• AB piyasasında uyum• Piyasaya yeni girenler için eşit

şartlar• Evrensel hizmet

3 Kasım 2008 19

2002 düzenleyici çerçevesi - kanunlar

Çerçeve Direktifi: genel ilkeleri, amaçları ve prosedürleri belirlemektedir

Yetkilendirme Direktifi: bireysel lisansların yerini genel yetkilendirme almaktadır

Erişim ve Arabağlantı Direktifi: çoklu taşıyıcı özelliğine sahip olan bir piyasada şebeke ve hizmetlere erişim kapsamındaki kuralları ortaya koymaktadır

Evrensel Hizmet Direktifi: tüketiciler açısından temel hakları ortaya koymaktadır

Kişisel Gizlilik Direktifi: kişisel gizliliği ve veri güvenliğini kapsamaktadır

Serbestleşme Direktifi: sektörde özel veya ayrıcalıklı hakları yasaklamaktadır

Radyo Spektrum Kararı: AB Radyo Spektrum Politikası prensipleri ve prosedürlerini içermektedir

3 Kasım 2008 20

Kelimeler 2

– Etkin Piyasa Gücü: Bu ifade Direktifte tanımlanmamıştır ancak giriş hükümlerinde beş ve belgede on kez adı geçmektedir.

– “İşletmeci” ile bağlantılı olarak kullanılmaktadır. Bu tanım operatörleri ve şirketleri kapsamaktadır.

3 Kasım 2008 21

Fark nedir?

2002 ile daha önceki mevzuat arasındaki fark

Temelde, önceki mevzuat, yerleşik operatör ve piyasaya yeni giren işletmeci ayırımı yapmakta idi. Yerleşik İşletmeciye daha ağır öncül düzenlemeler uygulanırken, yeni işletmecilere uygulanan düzenlemelerin sayısı daha azdı. Ardıl düzenlemeler herkese uygulanmaktaydı.

3 Kasım 2008 22

Fark nedir? 2

2002 mevzuatı sektörü piyasalara ayırmakta ve her bir operatörü piyasalar kapsamında değerlendirmektedir. Amaç, öncül uygulamaların nerede ve hangi şartlarda ve nasıl uygulanacağını belirlemektir.

3 Kasım 2008 23

Kararları kim veriyor?

Ulusal Düzenleyici OtoritelerBunlar kimdir?Madde 2’deki tanımlamaya bakınız. “ulusal düzenleyici otoriteler” üye

ülkeler tarafından bu direktif veya ilgili direktifler kapsamındaki görevler ile yükümlü kılınan kurum veya kurumlardır.

3 Kasım 2008 24

Kararları nasıl veriyorlar?

Giriş hükmü 28’e bakınız

Belirli bir piyasada bir işletmenin etkin piyasa gücüne sahip olup olmadığı belirlenirken, ulusal düzenleyici kurumlar Topluluk hukuku kapsamında hareket etmeli ve Komisyon ilkelerini dikkate almalıdır.

3 Kasım 2008 25

Erişim - Kelimeler 1• Erişim bir işletmecinin belirli koşullar altında elektronik

haberleşme hizmeti vermek amacıyla hizmet alımının sağlanması anlamına gelmektedir. Ayrıca, sabit veya sabit olmayan bir şekilde cihazların bağlantısını da içerebilecek şekilde şebeke birimlerine veya hizmetlere erişim, binaları, kabinleri de içerecek şekilde fiziksel altyapıya erişim, Oprasyonel destek sistemlerini içerecek şekilde ilgili yazılım sistemlerine erişim, roaming kapsamında sabit ve mobil şebekelere erişim, dijital tv hizmetleri kapsamında koşullu erişim sistemlerine erişim, sanal şebeke hizmetlerine erişim anlamlarını taşımaktadır.

3 Kasım 2008 26

Erişim - Kelimeler 2• Arabağlantı bir işletmecinin kullanıcılarının

aynı veya farklı işletmelerin kullanıcıları ile haberleşmeleri için ya da bir işletmenin başka bir işletmecinin erişim hizmetlerinden yararlanmasını sağlayabilmek için gerekli olan kamu haberleşme şebekesinin fiziksel ve mantıksal olarak birbiriye irtibatlandırılması anlamına gelmektedir. Hizmetler ilgili taraflar veya şebekeye erişim sağlayan diğer taraflar tarafından sağlanabilir. Arabağlantı, kamu şebekesi işletmecileri arasında uygulanan özel bir erişim tipidir.

3 Kasım 2008 27

Erişim - Kelimeler 3

• Yerel Ağ kullanıcı mülkü ile ana dağıtım çatısındaki şebeke sonlandırma noktasını irtibatlandıran fiziksel devir anlamına gelmektedir.

• Referans Teklif tanımlanmamıştır ancak EPG işletmecilerinin toptansatış aboneleri için standartları tanımlaması amacıyla madde 9.2 ve madde 9.4’te adı geçmektedir.

3 Kasım 2008 28

Özet-Erişim Bu direktif, işletmecileri, tüm erişim

antlaşmalarını görüşmeler neticesinde tamamlamasını ve koşulları mümkün olduğu kadar yayımlanmış referans telifte standartlaştırmaya teşvik etmektedir. Amaç, anlaşmanın kurulamadığı durumları ve düzenleyici müdahaleleri en aza indirgemektir. Düzenleyici kurumlara güçlü yetkiler verilmiştir ve işletmecilere rekabet kuralları (ağır para cezalarına sahip) hatırlatılıyor.

3 Kasım 2008 29

Evrensel Hizmet 1

– Serbestleşme öncesi, birçok ülkede evrensel hizmet kapsamında yükümlülükler bulunmaktaydı ancak sonuçlar ve ödemeler açısından ülkeler bazında farklılıklar bulunmaktaydı.

– Serbestleşmenin evrensel erişim konusunu göz ardı edebileceğine dair bir endişe bulunmaktaydı.

3 Kasım 2008 30

Evrensel hizmet 2– 2002 mevzuatı evrensel hizmet

uygulanmasını içerecek şekilde oluşturulmuştur.

– Uygulama kapsamında herhangi bir haksız ekonomik yükümlülük rekabet koşullarını etkilemeyecek şekilde telafi edilmektedir.

– Telafi edildiği durumlarda, tüm potansiyel arz sahiplerinin uygun olması gerekmektedir.

3 Kasım 2008 31

AK’nin Uygulama kapsamında görevleri

Uygulama başlığı altında, Avrupa Komisyonun bir takım görevleri bulunmaktadır

1. Gözlemleme ve yayımlama2. Günlük düzenlemeler3. Haberleşme Komitesine başkanlık

etme4. Gözden geçirme ve Avrupa

Parlamentosuna raporlama5. AB Antlaşmasını muhafaza etme

3 Kasım 2008 32

Gözlemleme ve yayımlama• Bir dizi uygulama raporları 1997 yılında ortaya

çıkarılmaya başlandı• 13.sü (2007 kapsamında) 27 üye ülkeyi içermektedir. • Bir tane resmi özet rapor ve ek olarak iki adet cilt

bulunmaktadır. • Birinci cildin içeriği:

– Genel anlamda 70 sayfalık düzenleme rejimi– Yaklaşık 250 sayfalık 27 üye ülkenin ayrı ayrı ele

alınmış raporları

– İkinci cildin içeriği:– Fiyatlar ve hizmetler kapsamında karşılaştırmalı olarak

yer alan 140 sayfalık piyasa verileri

3 Kasım 2008 33

Aktif düzenleme

3 Kasım 2008 34

2002 çerçevesinin uygulanmaya başlamasından bu yana, AK madde 7 kapsamında 500 ün

üzerinde karar vermiştir

Year Decisions

2003 13

2004 63

2005 117

2006 161

2007 119

2008 54

Haberleşme Komitesi• 2003 yılından bu yana 5 veya 6 toplantı

gerçekleştirilmiştir http://circa.europa.eu/Public/irc/infso/cocom1/library

• 2008’den bu yana 41 Komite dokümanı hazırlanmıştır. Tüm dokümanlar yayımlanmamıştır

• Komitenin çalışmaları, bazı zorunlu kısımlarla birlikte devamlılık arz eden çıkarlar ile ilgili kısımları da içermektedir

• Düzenlemeler kapsamında yaşanan gelişmeler tartışılmaktadır

3 Kasım 2008 35

Haberleşme Komitesi 2008• Genişbant erişim 1• Madde 7 ihtilafları 3• Şartlar listesi 1• Uçaklarda mobil iletişim 2• 112, 116, numaralandırma, 7adresleme• Çalışma grupları oluşturma 2• Sonlandırma ücretleri 2• Yeni Nesil Şebekeler 2• Roaming 1• Mobil uydu hizmetleri 2• WAPECS 1• Dijital TV 1

3 Kasım 2008 36

Gözden geçirme

Her direktif gözden geçirme ile ilgili bir hükme sahiptir. Üç yılın sonunda, bir önceki gözden geçirme tamamlanmış olup bir takım değişiklikler Komisyon tarafından önerilmektedir.Aşağıdaki linkten ulaşılabilmektedir:

http://ec.europa.eu/information_society/policy/ecomm/tomorrow/index_en.htm

3 Kasım 2008 37

Muhafaza etme görevi 1Bir üye devlete karşı gerçekleştirilen ihlallerin varlığı durumunda, Komisyon AB mevzuatını uygulama kapsamında bir takım yasal müdahalelerde bulunmaktadır.– İlk olarak, Komisyon durumun yasal

değerlendirmesini yollar ve üye ülkeleri görüş bildirmeye davet eder.

– Durum çözülmez ise, Komisyon, ihlalin bulunduğuna dair “gerekçeli fikir” bildirir ve bu ihlalin ortadan kaldırılması için tarih verir.

– Durum hala çözülemezse, Komisyon durumu Adalet Divanına taşır.

3 Kasım 2008 38

Muhafaza etme görevi 2 2007 sonu itibarıyla, Komisyon, uygulamalarda hata

sebebiyle oluşan 100 ihtilaf kapsamında dava açmıştırBelçika 5 Fransa 2 Avusturya 3Bulgaristan 2 İtalya 3 Polonya 11Çek Cum. 4 Kıbrıs 6 Portekiz 4Danimarka 1 Letonya 7 Romanya 1Almanya 6 Litvanya 4 Slovenya 3Estonya4 Lüksemburg4 Slovakya 7İrlanda 1 Macaristan 2 Finlandiya 5Yunanistan 2 Malta 5 İsveç 3İspanya 3 Hollanda 3 İngiltere 1

3 Kasım 2008 39

Muhafaza görevi 3Sonuçlar

• Davalar açılmış• 61’i Adalet Divanı’na taşınmadan kapatılmış• 12’si Adalet Divanına taşındıktan sonra kapatılmış• 14’ü Adalet Divanına taşınmış ancak henüz

kapatılmamış• 14’ü henüz Adalet Divanına taşınmamış

****Her bir dava mevzuatın açıklık kazanmasına ve

daha doğru kararlar verilmesine sebep olmaktadır. Aynı zamanda mevzuatın geliştirilmesine yol açmıştır.

3 Kasım 2008 40

2002 düzenleyici çerçevesi - asgarileştirmek

• Düzenlemeler “Etkin Piyasa Gücüne” sahip olan işletmelerin bulunduğu durumlarda uygulanmak üzere sınırlandırılmıştır.

• EPG düzenleyici kurum tarafından piyasa analizleri neticesinde belirlenir.

• Bu kararlar rekabet hukuku ilkelerini esas alır

• 1998 çerçevesindeki EPG statüleri, market analizleri yapılmış olmasına rağmen değiştirilmemiştir.

3 Kasım 2008 41

2002 düzenleyici çerçevesi - uyumluluk

Haberleşme Komitesi: direktiflerin uygulanması kapsamında düzenleme ve danışma fonksiyonları vardır

Avrupa Düzenleyicileri Grubu: AB kapsamında rejimin uyumlu olarak uygulanmasına yardım eder

Radyo Spektrum Politikası Grubu: üye ülkelerin ve Komisyonun spektrum kullanımını koordine ettiği yerlerde yüksek düzey platformdur

Radyo Spektrum Komitesi: Avrupa kapsamında frekans tahsisinin uyumlaştırılması konusundaki teknik konularla ilgilenir ve AB politikası oluşturur

Bildirim Prosedürü: “Madde 7” prosedürü

Veri Güvenliği ve Gizliliği Konusunda AB Bağımsız Danışma Kurulu (Madde 27 çalışma grubu)

3 Kasım 2008 42

6 İzlenmesi gereken noktalar• Yatırımcılar düzenlemelerin adil ve akılcı olduğunu

düşündükleri durumda güven sergilemektedirler

• Düzenleyici kurumlar güçlü olmalı ve işletmecilerden

veya yatırımcılardan gelen baskıdan

etkilenmemelidirler

• GSM işletmecileri EU 15 sonrasında daha fazla piyasa

gücüne sahiptirler

• AB evrensel hizmet modeli EU 15 kapsamına tam

olarak uymamaktadır

• Radyo-TV yayını kapsamında yakınsama

tamamlanmamıştır.

6 Şubat 2009 43

Özet• Düzenlemeler sadece politika amaçlarının başka

türlü gerçekleştirilemediği durumlarda gereklidir

• Rekabetin yerleşik operatörü yönlendirmesi amaçlanmaktadır

• Endüstri çözümler bulma konusunda yol gösterici olmalıdır

• Bakanlar bu sektörü IS konusunun bir yönü olarak görmelidir

• Karteller, hakim durumun kötüye kullanımı, spam, IPRler, sayısal uçurum, evrensel hizmet,e-devlet, genişbant gelişimi ve güvenlik konuları tartışılmalıdır3 Kasım 2008 44

7 Sonsöz

1985 Amerika - düzenlemelerin direkt maliyeti çok yüksek

Tahmini 15,000 kişi çalışmakta

• Kar düzenlemeleri

• Devlet ve federal güçlerin ayrımı

• Tekelcilik karşıtlığı ile düzenleyicilerin ayrımı

• Davalar ve kanıt hükümleri

Rekabetin tesisi “deregülasyon” olarak adlandırılmıştır

3 Kasım 2008 45

Avrupa’daki geçmiş gelişmeler

O dönemde sadece İngiltere’de düzenleyici kurum bulunmaktaydı

1985 İngiltere - düzenlemelerin direkt maliyeti çok düşük

Tahmini150 kişi çalışmakta

• Tavan fiyat uygulamaları

• AB yetkileri ulusal yetkilere göre önceliklidir

• Rekabet otoriteleri ve sektör düzenleyici kurumları işbirliği yapmakla yükümlüdür

• Mahkemelere başvuru azdır

Rekabetin tesisi“serbestleşme” olarak adlandırılmıştır

3 Kasım 2008 46

Bugün AB’de durum?

• Rejimde asgarileştirme ilkesi hedef alınmaktadır ve bu kapsamda süreç başlamak üzeredir.

• Radyo-TV yayımı kapsamında yakınsama karşılaştırmayı daha zor hale getirmektedir

• Endişe kaynağı olabilecek bir takım işaretler mevcuttur

• Ulusal düzenleyici kurumların bazıları çok büyüktür

• Dava müracaatları artmıştır3 Kasım 2008 47

Teşekkürler!

Daha fazla bilgi için

http://ec.europa.eu/information_society/policy/ecomm/index_en.htm

3 Kasım 2008 48