elektronik kaynakların kataloglanması -...

1

Elektronik Kaynakların Kataloglanması MARC

Kamil ÇömlekciKamil ÇömlekciTED Ankara KolejiKütüphane ve Dokümantasyon Merkez Müdürü

MARC Nedir?

Machine-Readeble Catalogingg g

Makinece Okunabilir KataloglamaKodlu bilgi giriş sistemi

Alanlar (field)Alt alanlar (subfield)

2

Tarihçe

NUC & LC Card Distribution Service1964 yılında çalışmalara başladı1964 yılında çalışmalara başladıSadece LC’de bulunan ingiliz monograflarının bilgisayara girişi için bir proje çalışmasıProjenin kapsamı genişletildi.Manyetik teypler üzerinde bulunan bibliyografik kayıtların değişimi için standart b f l k l dbir format olarak tasarlandı

Tarihçe

Standart Format for Information Exchange ( ISO 2709)2709)Information Interchange Format (ANSI Z39.2)OCLC - 1992-93 “Accessing Information on the Internet” OCLC –MARBI (Machine Readable Form of Bibliographic Information ) (MARBI Proposal 93 4)Proposal 93-4)

3

Tarihçe

1993 Annual ALA meetingg

1996 –1998 MARC21

AMAÇ

Internet üzerinde bulunan kaynaklara erişim y şsağlamak

Bu kaynakları, organize etmek

Var olan teknikleri ve prosedürleri kullanarak I t t ü i d ki bil i k kl OPAC’lInternet üzerindeki bilgi kaynaklarına OPAC’lar üzerinden ulaşabilmek

4

MARC Formatı

MARC Format for Bibliographic Data

MARC Format for Holdings Data

MARC Format for Authority Data

MARC Format for Classification Data

MARC Format for Community Information Provides

MARC Formatı

Kitaplar

Bil i D lBilgisayar Dosyaları

Haritalar

Müzik

Süreli Yayınlar

Görsel Materyaller

Karışık materyaller

5

MARC Kayıt Yapısı

Başlık (leader) 24 byteBaşlık (leader) 24 byteDizin (12 byte her alan için)

3 byte tag alanı4 byte toplam karakter sayısı5 byte kaçıncı karakterden başladığı

245 0075 00185

Tag numarası

Toplam uzunluğu

Kaçıncı karakterden başladığı


Değişken Uzunluktaki Kontrol Alanları (001, ğ ş ( ,005-009)

Değişken Uzunluktaki Veri Alanları (010-899)

Yerel(Local) Olarak Tanımlanan Alanlar (9XX)

6


0XX – Kontrol alanları1XX – Temel giriş2XX – Başlık, edisyon, basım bilgileri3XX – Fiziksel ölçü bilgileri4XX – Seri girişi 5XX – Notlar 6XX – Konu başlıkları7XX Ek i i l7XX – Ek girişler 8XX – Seri ek girişleri, holdings vs.9XX – Yerel olarak tanımlanan alanlar

MARC Kayıt Yapısı (Ham Kayıt)

000000000011111111112222012345678901234567890123

01042nam 2200277 4500001001200000005001700012008004100029010001700070035002500087035002000112086001600132100003700148245007500185260004900260300004200309490005000351500005000401500005300451650002200504650006000526752006000586830005000646950003500696950002600731998000700757|CUBUGLAD97B|19960613184859.0|830810 1917 dcu f eng u| $ags 17000387 | $a(CU-BANC)ocm04680933| $a(CU-BANC)GLAD97| $aI 19.16:105|10$aGilbert, Grove Karl,$d1843-1918.|10$aHydraulic-mining dâebris in the Sierra Nevada /$cby Grove Karl Gilbert|0 $aWashington :$bU. S. Gov't Print. Off.,$c1917| $a154 p. :$bill., maps, plates ;$c29 cm|1 $aGeological Survey professional paper,$vno.105| $aAt head of title: Department of the Interior| $aMany of the plates printed on both sides of leaf| 0$aHydraulic mining.| 0$aGold mines and mining$zSierra Nevada (Calif. and Nev.).| $aUnited States$bDistrict of Columbia$dWashington$9(1917)| 0$aGeological Survey professional paper,$vno.105| $lBANC$x1$d\pf\$aF868.S5.7$b.G56| $lENGI$x220$aTN421$b.G5| $nCU|

7

Elektronik Kaynaklar

E-KİTAPLAR (Elektronik ortamda bulunan monograf kaynaklar)

E-DEV-DOK(Elektronik ortamda bulunan devlet yayınları)

E-İNDEKS (Elektronik ortamda bulunan dergi indeksleri)

E-HARİTA (Elektronik ortamda bulunan haritalar)

E DERGİLER (Elektronik ortamda bulunan dergiler)E-DERGİLER (Elektronik ortamda bulunan dergiler)

Web Sayfaları

Elektronik Kaynakların KataloglanmasındaKullanılan MARC Alanları(006)

006 – Kayıt Türüm bilgisayar dosyası (computer file)

006 #am

8


007– Fiziksel tanımlama (Bilgisayar dosyaları için)Bütün bilgisayar dosya türleri için kullanılıyor.

a Teyp kartuşua – Teyp kartuşub - Chip kartuşuc – Bilgisayar optik disk kartuşuf – Teyp kasedih – Teyp bobinij – Manyetik diskm – Manyetik-optik disko Optik disko – Optik diskr – Uzaktan erişimliu – Tanımsız z – Diğer | - Tanımlı bir kod yoktur


008 – Sabit uzunluktaki bilgi alanı (18-34)26 – Bilgisayar dosya türü (tek karakterlik alan)

a – Sayısal verib – Bilgisayar programıc – İşaretler, kodlard – Dokümanlar e – Bibliyografik verif – Font g – Oyun h – Ses i – Etkileşimli programlarj – Çevrimiçi sistem ve servism – Birleşik u – Bilinmeyen z – Diğer | - Herhangi bir kod tanımlanmamış

9


516 – Not alanı (Bilgisayar dosya türü)

516 Text (citations)

516 8 Electronic serial in ASCII text516 8 Electronic serial in ASCII text.

516 Text (electronic journal)

516 8 Available in ASCII, Acrobat, and PostScript file formats

516 Electronic journal articles are available in portable document format (PDF). Abstracts are in HTML

516 8 Text and JPEG graphics formats

516 8 Electronic journal issued in formatted-text files: TeX, DVI, PostScript, and PDF

516 8 Bit-mapped images; PDF, PostScript, and TIFF formats available for printing

516 8 Most issues in PDF format; some html


530 – Not alanı ( Ulaşılabilir diğer formlar)

530 Also issued in a print edition.

530 Also available in print with title: Chemicals in our community530 Also available in print with title: Chemicals in our community.

530 Available in a print edition, with title: Bibliography and index of geology.

530 Electronic version of: Metabolic engineering.

530 Print version available.

530 Online version of the print title.

530 Online version of the print: Neighborhood networks nnewslines.

530 Also available on the Internet via the World Wide Web.

530 Tables of contents and selected articles also available online.

530 Issued also in electronic format under title: Copyright and new media legal news.

10


538 – Not alanı (Sistem detayları)538 Mode of access: Internet via the World Wide Web.

538 Mode of access: World Wide Web538 Mode of access: World Wide Web.

538 Mode of access: Online access via Internet.

538 Mode of access: World Wide Web via Internet at the NSF web site.

538 System requirements: World Wide Web browser, Internet connectivity, and Adobe Acrobat reader.

538 System requirements: Web browser.

538 System requirements: World Wide Web browser, Internet access, and RealPage viewer.

538 System requirements: Internet access; World Wide Web browser.

538 Mode of access: Internet via the Navy web site.

538 Mode of access: Internet via the Dept.'s web site.

538 Mode of access: Electronic mail, FTP, gopher, and World Wide Web.

538 Mode of access: Electronic mail, FTP, gopher, telnet, and World Wide Web. For e-mail subscription, send to: [email protected], the message: sub cites [first name last name]. For telnet access, telnet to MELVYL.UCOP.EDU and enter the command: SHOW CURRENT CITES. Also distributed on the PACS-L and PACS-P lists.

538 Mode of access: Electronic mail and World Wide Web. For e-mail subscription, sent to [email protected], the message: SUBSCRIBE PRICES [first name last name].

538 System requirements: WWW browser such as Netscape, and/or SilverPlatter WinSPIRS, MacSPIRS, or UNIX client software.

538 RealAudio player required to listen to digital audio recordings


856 – Elektronik yer ve ulaşım

Göstergeler (indicator)g ( )İlk Gösterge

# - Bilgi tanımlanmamış0 - Email 1 - FTP 2 - Remote login (Telnet) 3 - Dial-up 4 - HTTP 7 Ul kli lt l $2’d7 – Ulaşım şekli altalan $2’de tanımlanmış

11


856 – Elektronik yer ve ulaşım

Göstergeler (indicator)Göstergeler (indicator)

İkinci Gösterge

# - Bilgi tanımlanmamış0 – Kaynak 1 – Kaynağın versiyonu2 – İlgili kaynaklar8 – Oluşturulmuş sabit alan gösterilmezş ş g


Altalanlar (subfield)$a - Host name (R) $b A b (R)$b – Access number (R) $c – Compression information (R) $d – Path (R) $f – Electronic name (R) $g – Uniform Resource Name (R) $h - Processor of request (NR) $i – Instruction (R) $j - Bits per second (NR) $k - Password (NR) $l - Logon (NR) $m - Contact for access assistance (R)

12


Altalanlar$n - Name of location of host (NR) $o - Operating system (NR) $p Port (NR)$p - Port (NR) $q - Electronic format type (NR) $r - Settings (NR) $s - File size (R) $t - Terminal emulation (R) $u - Uniform Resource Locator (NR) $v - Hours access method available (R) $w - Record control number (R) $x - Nonpublic note (R) $z - Public note (R) $2 - Access method (NR) $3 - Materials specified (NR) $6 - Linkage (NR) $8 - Field link and sequence number (R)

Electronic Kaynakların KataloglanmasındaKullanılan MARC Alanları(856)

Örnekler856 4 0 $u http://www.absearch.com

856 4 1 $3 Online version. $z URL: $u http://www.library.northwestern.edu/journal/matcorr/

856 4 0 $3 Full text: check e-journal site for available issues. $u http://www.journals.cup.org/owadba/owa/ISSUESINJOURNAL?JID=DPP

856 4 $u http://firstsearch.oclc.org $z Address for accessing the journal using authorization number and password through OCLC FirstSearch Electronic Collections Online

856 4 0 $ A il bl li 1999 $ htt //li k i856 4 0 $z Available online, 1999- $u http://link.springer-y.com/link/service/journals/10111/index.html

856 4 0 $3 Hitachi review, 1995- $u http://www.hitachi.co.jp/Sp/TJ-e/index.html

13

Electronic Kaynakların KataloglanmasındaKullanılan MARC Alanları(856)

Örnekler856 4 0 $u http://webspirs.silverplatter.com/cgi-bin/er17.cgi $z Requires

login and password

856 4 1 $z Link to the electronic version of this title: $u http://ojps.aip.org/dok/

856 4 0 $u http://ojps.aip.org/dok/

856 4 1 $3 Tables of contents and selected articles $u http://copyrightlaws.com/contents/

856 2 melvyl.ucop.edu $b 192.35.222.222 $l show current cites

856 7 $u gopher.lib.berkeley.edu $d 1/ejrnls/Current.Cites $p 73 $2 $ g p y $ / j / $p $gopher

856 4 0 $3 current issue $u http://purl.access.gpo.gov/GPO/LPS940

856 4 0 $u http://www.jstor.org/journals/01903187.html

856 4 0 $u http://ojps.aip.org/dok/

856 4 1 $3 Tables of contents and selected articles $u http://copyrightlaws.com/contents/

Örnek (Türkiye)

Bilkent Üniversitesi Kütüphanesi

14

Elektronik Kaynakların Kataloglanmasında Kullanılan Diğer Standartlar

Tanımlamaya YönelikISBD(ER) (International Standart Bibliographic ( ) ( g pDescription for Electronic Resources)

Kayıt Girişine YönelikMarc

Marc21 ve diğerleriMetadata (data about data)

blDublin coreGILS ( Goverment Information Locator Service)RDF (Resource Description Framework)

MARC ve Dublin Core

MARC Dublin Core

Konu: 600, 610, 650, 651 Konu: subject

Materyal Adı: 245$a, 245b Materyal Adı: title

Yazar adı: 100, 110, 700, 710 Yazar adı: author, creator, otheragent

Yayıncı: 260$b Yayıncı: publisher

Yayın Tarihi: 260$c Yayın Tarihi: date

Tanımlayıcılar: 010, 020, 022, 856$u Tanımlayıcılar: identifier

Materyal Türü: 006, 008 Materyal Türü: object-type

M t l Ş kli 530 538 M t l Ş kli f f tMateryal Şekli: 530, 538 Materyal Şekli : form, format

Bağlantı: 772, 773, 775, 776, 780, 787 Bağlantı: relation

Dil : 008(35-37), 041, 546 Dil: language

Kaynak: 776, 786 Kaynak: source

Kapsam: 034, 045, 5133 Kapsam: coverage

Kullanım Hakkı: 017, 018 Kullanım Hakkı: rights

15

İlgili web siteleri

http://www.loc.gov/marchttp://lcweb.loc.gov/marc/umb/um01to06.htmlhttp://www loc gov/marc /marbihttp://www.loc.gov/marc /marbihttp://purl.org/dcdocuments/http://www.ifla.org/documents/libraries/cataloging/dublin1.txthttp://www.dlib.org/dlib/october00/baker/10baker.htmlhttp://www.gils.net/prof_v2.htmlhttp://www.ifla.org/VII/s13/pubs/isbd.htmhttp://www.oclc.org/oclc/cataloging/type.htmhtt // l / tdi / /d b19 4 ht lhttp://www.loc.gov/catdir/cpso/dcmb19_4.htmlhttp://staffweb.library.northwestern.edu/serials/iesca/rules/http://www.fsc.follett.com/

e-mail: [email protected]

Teşekkürler

SORULAR ?

elektronik kaynakların kataloglanması -...

Documents