elektronik sosyal bilimler dergisi...4. Çalışma bakanlığına bağlı okul öncesi eğitim...

Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi wwwesosderorg Electronic Journal of Social Sciences infoesosderorg

Yaz-2008 C7 S25 (091-110) ISSN1304-0278 Summer-2008 V7 N25

AVRUPA BİRLİĞİ UumlLKELERİNDE VE TUumlRKİYErsquoDE OKULOumlNCESİ EĞİTİM

PRE-SCHOOL EDUCATION IN TURKEY AND EU COUNTRIES

M Cevat YILDIRIM İnoumlnuuml Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml EYD Bilim Dalı Doktora Oumlğrencisi

mcevatyildirimgmailcom

Oumlz

Bu ccedilalışmada Avrupa Birliği uumllkelerinin okuloumlncesi eğitim sistemlerinin irdelenmesi amaccedillanmıştır Bu amaccedil kapsamında konu ile ilgili alan yazın taramasına dayalı olarak ldquookuloumlncesi eğitim kapsamına alınan yaş grubu okuloumlncesi eğitimin amacı okul oumlncesi eğitimin nasıl gerccedilekleştirildiği ve okuloumlncesi okullaşma oranlarırdquo konuları temel alınarak veriler elde edilmiştir Oumlncelikle Tuumlrkiyersquodeki durum ele alınmış daha sonra uumlye uumllkelerin okuloumlncesi eğitim sistemleri ayrı ayrı incelenmiştir Ccedilalışma 25 uumllke ile sınırlandırılmıştır Araştırma bulgularına goumlre okuloumlncesi eğitim ccedilocuk eğitiminde hayati bir oumlnem taşımaktadır Okuloumlncesi eğitim genelde ilkoumlğretime hazırlık eğitimi olarak goumlruumllmektedir Avrupa Birliği uumllkelerinde okuloumlncesi eğitim genel olarak zorunlu olmamasına rağmen okuloumlncesi okullaşma oranları oldukccedila yuumlksektir Tuumlrkiyersquode ise okuloumlncesi eğitim sistemi Avrupa Birliği uumllkeleriyle yapı bakımından benzeşiklik goumlstermesine rağmen okullaşma oranı accedilısından oldukccedila farklılaşmaktadır Ccediluumlnkuuml Tuumlrkiyersquode okuloumlncesi okullaşma oranı oldukccedila duumlşuumlktuumlr

Anahtar Kelimeler Avrupa Birliği okuloumlncesi eğitim anaokulu

Abstract

The aim of this study is to examine pre-school education systems in EU countries With this aim datas were obtained from literature about topics such as targets of pre-education education age groups the processes of pre-school education and rate of pre-school education At the first step pre-school education in Turkey was examined and then pre-school education in other member countries was individually examined The study is limited to 25 countries According to findings of this study pre-school education is crucially important for the education of children Pre-school education is generally regarded to be a base that prepares the children to elementary schools Throughout EU countries pre-school education is quite high although it in not compulsory In terms of structure pre-school from other EU members as the rate of preschooling is too low in Turkey

Key Words European Union pre-school education kindergarten

GİRİŞ

Okuloumlncesi eğitim 0ndash6 yaş doumlnemini kapsamaktadır Okuloumlncesi eğitim ccedilocukların fiziksel

zihinsel ve sosyal gelişimlerinin en hızlı olduğu doumlnemlerden biridir Yapılan araştırmalar bu

doumlnemdeki gelişmelerin ccedilocuğun daha sonraki oumlğrenme ve buumlyuumlme yeteneklerini oumlnemli oumllccediluumlde

etkilediğini goumlstermektedir Bloomrsquoun yaptığı araştırmalara goumlre 17 yaşına kadar olan zihinsel

gelişmelerin 50rsquosi doumlrt yaşına 30rsquou doumlrt yaşından sekiz yaşına kadar 20rsquosi ise sekiz yaşından 17

yaşına kadar oluşmaktadır (Fidan ve Erden 1993) Buumltuumln bu oranlar okuloumlncesi eğitimin ne denli

oumlnemli olduğunun birer goumlstergesidir

Bu denli oumlnemli bir eğitim basamağı olarak goumlruumllen okuloumlncesi eğitimin değişik uumllkelerde

nasıl uygulandığının araştırılmasının yararlı olacağı duumlşuumlnuumllmuumlştuumlr Her uumllkenin kendisine oumlzguuml bir


okuloumlncesi eğitim sistemi vardır Bu bağlamda Avrupa Birliğirsquone (AB) uumlye uumllkelerin okuloumlncesi

eğitim sistemlerinin nasıl olduğunun araştırılması kuşkusuz oumlrnek bakış accedilılarının edinilmesi

bakımından oumlnemlidir Bu nedenle bu ccedilalışmada ldquoAB uumllkelerinin okuloumlncesi eğitim sistemlerirdquonin

irdelenmesi amaccedillanmıştır

2004 yılı itibarıyla ABrsquoye uumlye uumllkelerin sayısı 25rsquotir (AB 2005) 2007 yılında Bulgaristan ve

Romanyarsquonın uumlye olmasıyla birlikte uumlye uumllkelerin sayısı 27 olmuştur (DPT 2007) Bu ccedilalışmanın

kapsamı 2004 yılına kadar uumlye olan 25 uumllke ile sınırlandırılmıştır İnceleme youmlnteminin kullanıldığı bu

ccedilalışmada veriler alan yazın taraması yoluyla elde edilmiştir Aşağıda AB uumllkelerinin okuloumlncesi

eğitim sistemleri (alfabetik sıraya goumlre) ayrı ayrı irdelenmiştir Bu uumllkelerin okuloumlncesi eğitim

sistemlerinden oumlnce Tuumlrkiyersquodeki okuloumlncesi eğitim sisteminin irdelenmesinin yararlı olacağı

duumlşuumlnuumllmuumlştuumlr

Tuumlrkiyersquode Okuloumlncesi Eğitim Sistemi

Milli Eğitim Temel Kanunursquona goumlre okuloumlncesi eğitim 0ndash6 yaş grubundaki ccedilocukların

eğitimini kapsar İsteğe bağlı olan bu eğitim bağımsız anaokullarında ilkoumlğretim okullarına bağlı

anasınıflarında veya ilgili diğer oumlğretim kurumlarına bağlı uygulama sınıflarında verilmektedir

Tuumlrkiyersquode okuloumlncesi eğitim kurumları resmi veya oumlzel kuruluşlar tarafından accedilılır

Okuloumlncesi eğitim kurumları Milli Eğitim Bakanlığı ve Sosyal Hizmetler ve Ccedilocuk Esirgeme

Kurumursquonun ilgili birimleri tarafından denetlenir

Tuumlrkiyersquode okuloumlncesi eğitimin verildiği kurumlar şunlardır (Akccedilay 2006)

1 Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okuloumlncesi eğitim kurumları

a Bağımsız anaokulları (37ndash72 aylık ccedilocuklara youmlnelik)

b İlkoumlğretim buumlnyesindeki anasınıfları (61ndash72 aylık ccedilocuklara youmlnelik)

c Kız meslek liseleri buumlnyesindeki uygulama anaokulları ve anasınıfları

2 Sosyal Hizmetler Ccedilocuk Esirgeme Kurumuna bağlı okuloumlncesi eğitim kurumları

a Ccedilocuk yuvaları

b Ccedilocuk bakımevleri

c Ccedilocuk kuluumlpleri

d Ccedilocuk evleri

3 Uumlniversitelerin buumlnyelerindeki okuloumlncesi eğitim kurumları

4 Ccedilalışma Bakanlığına bağlı okul oumlncesi eğitim kurumları

5 Vakıf dernek ve kooperatiflere bağlı okuloumlncesi eğitim kurumları

Tuumlrkiyersquode yaz okullarında ve mobil anaokullarında da okuloumlncesi eğitim verilmektedir Yaz

okulları okul oumlncesi eğitimi yaygınlaştırmak ve geliştirmek ccedilalışan anne-babanın isteklerini

karşılamak amacıyla Okuloumlncesi Eğitim Programı doğrultusunda ccedilocuklar iccedilin oumlnem ve oumlncelik arz

eden konuları kapsayan okul oumlncesi eğitimden yararlanamayan 60ndash72 aylık ccedilocuklara oumlncelik

tanınarak yaz aylarında uygulanan eğitimdir Mobil anaokulları ise okuloumlncesi eğitimi yaygınlaştırmak

92


ve geliştirmek amacıyla maddi imkacircnları yetersiz ailelerin okuloumlncesi eğitim kurumlarına devam

edemeyen 36ndash72 aylık ccedilocukları iccedilin kuruma dayalı okuloumlncesi eğitimine alternatif olarak uygulanan

bir eğitim uygulamasıdır Mobil anaokulu projesi Okuloumlncesi Eğitimi Genel Muumlduumlrluumlğuuml İl Milli

Eğitim Muumlduumlrluumlkleri Belediyeler ve Uumlniversiteler arasında imzalanan protokolle suumlrduumlruumllmektedir

(MEB 2006)

Okuloumlncesi eğitim tam guumln ya da yarım guumln olarak uygulanır Oumlzel kuruluşlara bağlı

okuloumlncesi eğitim okulları paralıdır Resmi okullarda ise temel eğitim giderleri (oumlğretmen uumlcretleri

bina vb) dışındaki giderler iccedilin Okuloumlncesi Eğitim Kurumları Youmlnetmeliğirsquonin belirlediği ccedilerccedilevede

belli bir oranda uumlcret alınır

Milli Eğitim Temel Kanunursquonun 20 maddesine goumlre okuloumlncesi eğitimin amaccedilları şunlardır

1 Ccedilocukların beden zihin ve duygu gelişmesini ve iyi alışkanlıklar kazanmasını sağlamak

2 Onları ilkoumlğretime hazırlamak

3 Şartları elverişsiz ccedilevrelerden ve ailelerden gelen ccedilocuklar iccedilin ortak bir yetişme ortamı

yaratmak

4 Ccedilocukların Tuumlrkccedileyi doğru ve guumlzel konuşmalarını sağlamaktır

Tuumlrkiyersquode okuloumlncesi eğitimde okullaşma oranı 2000ndash2001 oumlğretim yılı verilerine goumlre

yuumlzde 101rsquodir (MEB 2002) Bu oranın oldukccedila duumlşuumlk olduğu soumlylenebilir

Almanyarsquoda Okuloumlncesi Eğitim Sistemi

Almanyarsquoda okuloumlncesi eğitim 3ndash6 yaşları arasındaki ccedilocukların eğitim goumlrduumlğuuml anaokulları

ve anasınıflarını kapsar (Demirel 2000 EURYDICEEURYBASE 2003 Erginer 2006 Sağlam

1999) Bu eğitim tamamen isteğe bağlıdır (EURYDICECEDEFOP 2003)

Okuloumlncesi eğitimin amacı ccedilocukları beden zihin ve sosyal yetenekler bakımından bir buumltuumln

olarak geliştirmek onları kişilik buumltuumlnluumlğuumlne eriştirmeye ccedilalışmaktır (Demirel 2000)

Okuloumlncesi eğitim kamu ve oumlzel sektoumlr tarafından verilir (Erginer 2006 254) Oumlğretmenler

kadrolu soumlzleşmeli ve uumlcretli olarak istihdam edilmektedir Onların uumlcretleri devlet yerel youmlnetimler

kilise vakıf ve oumlğrenci velileri tarafından karşılanır (Demirel 2000 105) Okuloumlncesi eğitim

kurumları yarım guumln ya da tam zamanlıdır Bu kurumların paralı ve parasız olanları vardır (Soumlzer

1997 6) 2003 yılı verilerine goumlre Almanyarsquoda okuloumlncesi okullaşma oranı uumlccedil yaş iccedilin 589 doumlrt

yaş iccedilin 838 ve beş yaş iccedilin ise 898rsquodir (EURYDICE 2005 Akt MEB 2006a)

Avusturyarsquoda Okuloumlncesi Eğitim Sistemi

Avusturyarsquoda okuloumlncesi eğitim eğitim sisteminin bir parccedilası olmayıp isteğe bağlı olarak 3ndash6

yaş grubundaki ccedilocuklara anaokullarında verilir Ccedilocukların anaokuluna goumlnderilmesi zorunlu

olmayıp ailelerin kararına bırakılmıştır (EURYDICECEDEFOP 2003a EURYDICEEURYBASE

2004 Guumllcan 2005 87 Tuumlrkoğlu 1998164)

93


Okul oumlncesi eğitimin oumlncelikli amacı ccedilocuğu okula hazırlamak değil ccedilocuğun kişiliğini bir

buumltuumln olarak geliştirmektir Bu amacın gerccedilekleştirilmesi iccedilin anaokulları genellikle kuumlccediluumlk ve karma

gruplardan oluşur (EURYDICECEDEFOP 2003a Guumllcan 2005 87 MEB 2006b 45)

Avusturyarsquoda ldquodevlet anaokullarırdquo ve ldquooumlzel anaokullarırdquo bulunmaktadır Anaokullarının

yaklaşık 75rsquoi belediyelerce kurulmuştur (Erginer 2006 146 Tuumlrkoğlu 1998 164) Anaokullarının

personel donanım ve diğer işletme giderleri bağlı oldukları kuruluşlar tarafından karşılanır

Anaokullarında tam guumln ya da yarım guumln eğitim verilir Anaokullarının ccediloğu yıl boyunca accedilıktır

(Sağlam 1999 65) 2003ndash2004 yılı verilerine goumlre Avusturyarsquoda okuloumlncesi okullaşma oranı uumlccedil yaş

iccedilin 656 doumlrt yaş iccedilin 904 ve beş yaş iccedilin 949rsquodur (EURYDICE 2005 Akt MEB 2006a)

Belccedilikarsquoda Okuloumlncesi Eğitim Sistemi

Belccedilikarsquoda Fransız Flaman ve Alman toplumu olmak uumlzere uumlccedil topluluk vardır Her toplumun

eğitim sistemi iccedilinde bağımsız ilk eğitim basamağını oluşturan okuloumlncesi eğitim isteğe bağlı ve

parasızdır Bu eğitim anaokullarında ve anasınıflarında verilir 25ndash6 yaşındaki ccedilocukların alındığı bu

kurumlarda karma eğitim yapılır (Erginer 2006 Guumllcan 2005 Sağlam 1999)

Okuloumlncesi eğitimin amacı ccedilocukların zihinsel bedensel ve devinişsel youmlnden dengeli

biccedilimde gelişimlerini sağlamak onların bilişsel oumlzelliklerini anlatım ve iletişim becerilerini bağımsız

iş goumlrebilme yeterliliklerini ve yaratıcılıklarını geliştirmektir Okul oumlncesi eğitimin işlevi ise

ccedilocukların sosyalleşmesini sağlamak ve onları ilkoumlğretime hazırlamaktır (Sağlam 1999 103)

Okuloumlncesi okullaşma oranı uumlccedil yaş iccedilin 92 doumlrt yaş iccedilin 97rsquodir Beş yaş ve uumlstuuml iccedilin ise

100rsquoduumlr (Guumllcan 2005 104)

Birleşik Krallıkta Okuloumlncesi Eğitim Sistemi

Birleşik Krallık Buumlyuumlk Britanya (İngiltere Galler ve İskoccedilya) ve Kuzey İrlandarsquodan oluşur

Birleşik Krallıkta okuloumlncesi eğitimin temel amacı ldquoccedilocuğun sosyal zihinsel dilsel fiziksel ve

iletişimsel yeteneklerini geliştirmek ve kişilik gelişimini kolaylaştırmaktırrdquo (Tuumlrkoğlu 1998) ve

okuloumlncesi eğitim isteğe bağlıdır

İngiltere ve Galerrsquode okuloumlncesi eğitim 2ndash5 yaş grubundaki ccedilocuklara verilen eğitimi kapsar

(EURYDICEEURYBASE 2005) Bu eğitim zorunlu olmamasına rağmen yaygındır Anaokulları ve

anasınıflarına kabul koşulları ve uygun yerlerinin sayısına bağlı olarak uumlccedil yaş civarındaki ccedilocuklar

kabul edilir Anaokullarında tam guumln ya da yarım guumln eğitim verilir Yerel Eğitim Yetkililerince

işletilen anaokulları ve anasınıfları uumlcretsizdir (Erginer 2006)

Kuzey İrlandarsquoda okuloumlncesi eğitim 2ndash4 yaşlarındaki ccedilocuklara verilen eğitimi kapsar

(EURYDICEEURYBASE 2005) Bu eğitim ilkokullara bağlı anaokullarında ve anasınıflarında

verilir (Guumllcan 2005 115) Anaokullarına ve anasınıflarına uumlccedil yaş civarındaki ccedilocuklar kabul edilir

İngiltere ve Galerrsquode olduğu gibi Kuzey İrlandarsquoda da okuloumlncesi eğitim tam guumln ya da yarım guumln

şeklindedir (Erginer 2006 219)

94


İskoccedilyarsquoda ise okuloumlncesi eğitim 3ndash5 yaş grubundaki ccedilocuklara verilen eğitimi kapsar Bu

eğitim 3ndash4 yaş grubundaki ccedilocuklar iccedilin uumlcretsizdir ve yarım guumln olarak verilir

(EURYDICEEURYBASE 2006) İskoccedilyarsquoda eğitim dairelerinin ve sosyal ccedilalışma gruplarının

verdiği okuloumlncesi eğitim uumlcretsizdir (Guumllcan 2005 115) Birleşik Kralıkrsquoın tuumlmuumlnde 2001ndash2002

oumlğretim yılı verilerine goumlre okuloumlncesi okullaşma oranı uumlccedil yaş iccedilin 534 ve doumlrt yaş iccedilin 999rsquodur

(EURYDICE 2005a)

Ccedilek Cumhuriyetirsquonde Okuloumlncesi Eğitim Sistemi

Ccedilek Cumhuriyetirsquonde anaokulu (okuloumlncesi eğitim) eğitim sisteminin bir parccedilası olarak

goumlruumlluumlr ve 3ndash6 yaş grubunu kapsar Yarım guumln ya da tam guumln olarak uygulanan bu eğitim zorunlu

değildir (EURYDICEEURYBASE 2006a)

Anaokullarında karma eğitim yapılır Bu okullarda bir sınıfta en az 18 en ccedilok 24 oumlğrenci

bulunur (EURYDICECEDEFOP 2003b) Okuloumlncesi eğitimin amacı ccedilocukların zihinsel ve fiziksel

yeteneklerini geliştirmek onların sosyal ve kuumlltuumlrel gelişimlerini desteklemek onları gelecekteki okul

yaşamına hazırlamaktır (EURYDICEEURYBASE 2006a)

Anaokulları iller tarafından youmlnetilir Bu okulların buumlyuumlk ccediloğunluğu parasızdır ancak

ailelerden okulun işletme maliyetinin en fazla 30rsquou kadar bir para oumldemeleri istenebilmektedir

(EURYDICE 2005 Akt MEB 2006a MEB 2006b 61)

3ndash6 yaş grubundaki ccedilocukların 862rsquosi anaokullarına devam etmektedir 2005ndash2006 eğitim-

oumlğretim yılı okuloumlncesi okullaşma oranı uumlccedil yaş iccedilin 743 doumlrt yaş iccedilin 893 ve beş yaş iccedilin ise

95rsquotir (EURYDICEEURYBASE 2006a) Okullaşma oranlarından da anlaşılacağı gibi beş yaş

grubundaki ccedilocukların neredeyse tamamı anaokullarına devam etmektedir

Danimarkarsquoda Okuloumlncesi Eğitim Sistemi

Danimarkarsquoda 06ndash7 yaş grubunu iccedilin birccedilok okuloumlncesi eğitim seccedileneği bulunmaktadır

(Erginer 2006 77 EURYDICEEURYBASE 2005a Guumllcan 20005128) Bu eğitimi veren doumlrt

farklı tipte kurum vardır Bunlar yuvalar (3 yaşına kadar) ana okulları (3ndash7 yaş arası) ilkokul oumlncesi

sınıflar (6ndash7 yaş grubu) ve 3 ay - 14 yaş arası ccedilocuklar iccedilin hizmet veren entegre edilmiş kurumlardır

(EURYDICE 2005 Akt MEB 2006a) Bu eğitim kurumlarında karma eğitim yapılır Eğitim yarım

ya da tam guumln olarak yapılır Okuloumlncesi eğitim zorunlu değildir (Erginer 2006 77

EURYDICEEURYBASE 2005a)

Okuloumlncesi eğitimin amacı ccedilocukların oyunlar ve diğer etkinliklerle arkadaşlarıyla etkileşim

iccedilinde bulunarak okul ortamına alışmalarını sağlamak ve onları gelecekteki okul yaşamına

hazırlamaktır (Erginer 2006 74)

İlk uumlccedil tuumlr okuloumlncesi eğitim kurumu Sosyal Yardım Bakanlığırsquonca youmlnetilir Bazıları

belediyeler tarafından kurulur ve youmlnetilir Diğerleri ise bağımsız ya da oumlzel kurumlardır (Erginer

95


2006 77ndash78 MEB 2006b 67) Belediye okuloumlncesi sınıfları uumlcretsizdir ancak oumlzel (desteklenen)

okullar paralıdır (EURYDICE 2005 Akt MEB 2006a)

Okuloumlncesi eğitim okullaşma oranı 0ndash2 yaş iccedilin 576 3ndash5 yaş iccedilin 936 ve okuloumlncesi

sınıfta (6 yaş grubu) ise 98rsquodir (EURYDICE 2005 Akt MEB 2006a)

Estonyarsquoda Okuloumlncesi Eğitim Sistemi

Estonyarsquoda okuloumlncesi eğitim bir yaşından ilkoumlğretime başlama yaşına (7 yaş) kadar verilen

ilkoumlğretim oumlncesi eğitimi kapsar Bu eğitim zorunlu değildir (EURYDICE 2006

EURYDICEEURYBASE 2005b) Okuloumlncesi eğitim kamu okullarında ve oumlzel okullarda verilir

(EURYDICE 2006) Okuloumlncesi eğitim kurumlarında karma eğitim yapılır Sınıf mevcutlarının uumlst

sınırı kreşlerde 14 anaokullarında 20 karışık gruplarda ise 18rsquodir (EURYDICECEDEFOP 2003c)

Okuloumlncesi eğitim kurumları ccedilocuğun bireyselleşmesine yetiştirilmesine ve gelişimine

katkıda bulunurlar Bu kurumların temel amacı ccedilocukların guumlnluumlk hayata ve okul hayatında başarılı

olmanın oumln şartı olan bilgi tecruumlbe yetenek ve davranışların kazandırılmasıdır Okuloumlncesi eğitim

kurumları ccedilocukların guumlnluumlk bakımlarının yanında yaş duumlzeylerine uygun eğitim etkinliklerini de

kapsar (EURYDICEEURYBASE 2005b)

Okuloumlncesi eğitim giderlerine aileler katkıda bulunur Gelir duumlzeyi duumlşuumlk olan ailelerin

ccedilocuklarının okuloumlncesi eğitim giderleri belediyeler (yerel otoriteler) tarafından karşılanır

(EURYDICE 2006) Belediyeler ailelerin oturduğu boumllgelere yakın yerlerde okuloumlncesi eğitim

kurumlarını accedilmak zorundadır

Okuloumlncesi eğitim okullaşma oranı 2005 yılı verilerine goumlre 1ndash6 yaş iccedilin 75 uumlccedil yaşından

kuumlccediluumlk ccedilocuklar iccedilin ise 50rsquodir (EURYDICE 2006) Okuloumlncesi eğitim okullaşma oranı 2004

verilerine goumlre ise bir yaş iccedilin 134 iki yaş iccedilin 537 uumlccedil yaş iccedilin 793 doumlrt yaş iccedilin 839 beş

yaş iccedilin 855 ve altı yaş iccedilin 849rsquodur (EURYDICEEURYBASE 2005b)

Finlandiyarsquoda Okuloumlncesi Eğitim Sistemi

Finlandiyarsquoda okuloumlncesi eğitim 1ndash7 yaş grubundaki ccedilocukları kapsar

(EURYDICEEURYBASE 2005c) 6ndash7 yaş grubundaki eğitim devletin sorumluluğundadır 1ndash5 yaş

grubundaki okuloumlncesi eğitim ise oumlzel kurumlar tarafından verilmektedir (EURYDICEEURYBASE

2005c) 6 yaş anaokullarının amacı ccedilocuğun kişilik gelişimini desteklemek ve girişimci bireyler

yetiştirmektir (Tuumlrkoğlu 1998 204)

Anaokullarında tam ya da yarım guumln eğitim verilir (Erginer 2006 9) Okuloumlncesi eğitim

kurumlarında karma eğitim yapılır (EURYDICECEDEFOP 2003d) Oumlzel anaokullarının

organizasyonu yerel otoritelerce yapılır (Demirel 2000 50 Tuumlrkoğlu 1998 203)

Ccedilocuklar kreşlere ya da her biri ailenin gelirine goumlre makul fiyatlar talep eden oumlzel yuvalarda

bulunan daha kuumlccediluumlk boyuttaki aile kreş gruplarına gidebilmektedirler 2001 yılından bu yana 6

yaşındaki tuumlm ccedilocuklar uumlcretsiz olarak okul oumlncesi eğitimden yararlandırılmaktadır Her yerel

96


youmlnetim okul oumlncesi eğitimin okullarda kreşlerde-aile kreşlerinde ya da diğer uygun başka yerlerde

verilmesine karar verebilir (EURYDICE 2005 Akt MEB 2006a) Oumlzel anaokulları Sağlık ve Sosyal

İşler Yardım Bakanlığırsquonca youmlnetilir Belediyeler yeterli sayıda oumlzel anaokulu accedilarlar (Tuumlrkoğlu 1998

203)

Okuloumlncesi eğitim zorunlu olmamasına rağmen 2002 yılı verilerine goumlre 6 yaşındaki

ccedilocukların okullaşma oranı 98rsquodir (EURYDICE 2005 Akt MEB 2006a)

Fransarsquoda Okuloumlncesi Eğitim Sistemi

Fransarsquoda okuloumlncesi eğitim 2ndash6 yaş arasındaki ccedilocukları kapsar (EURYDICE 2005a)

Okuloumlncesi eğitim parasız ve isteğe bağlıdır 2 yaşına giren ccedilocuklar anaokullarına ya da kreşlere

kabul edilirler (Tuumlrkoğlu 1998 233 Soumlzer 1997 63) Fransarsquoda okuloumlncesi eğitim 3 yaş iccedilin

ldquokuumlccediluumlkrdquo grup 4 yaş iccedilin ldquoortardquo grup ve 5 yaş iccedilin ldquotemelrdquo grup olmak uumlzere uumlccedil grupta verilir

(EURYDICE 2005 Akt MEB 2006a)

Okuloumlncesi eğitimin amacı ccedilocukların iletişimsel bedensel sanatsal becerilerinin ve oumlğrenme

yeteneklerinin geliştirilmesi onların sosyalleşmelerini ve ileriki okul yaşamına hazırlanmalarını

sağlamaktır (Soumlzer 1997 63)

Okuloumlncesi eğitim kurumlarının 85rsquoi kamu okullarıdır (Sağlam 1999 137) Belediye

yetkilileri devlet okullarının yerlerini belirler (Erginer 2006 169) Kamu kesimine ait ldquookul oumlncesirdquo

eğitim veren okullar ya da ldquokreşlerrdquo eğitim bakanlığının sorumluluğundadır ve bu okullarda eğitim

uumlcretsizdir Ccedilocukların 15rsquounun kayıtlı olduğu oumlzel okullarda ise veliler okul uumlcretlerinin bir

miktarını oumlderler (EURYDICE 2005 Akt MEB 2006a)

Buumltuumln ccedilocuklar uumlccedil yaşından itibaren eacutecole maternelle (anaokula)rsquoe giderler 2002 okul yılının

başında iki yaşındaki ccedilocukların 32rsquosi bu okullara kayıt yaptırmışlardır (EURYDICE 2005 Akt

MEB 2006a) Fransarsquoda 2001ndash2002 eğitim yılı verilerine goumlre okuloumlncesi okullaşma oranı 3ndash5 yaş

grubunda 100rsquoduumlr (EURYDICE 2005a)

Hollandarsquoda Okuloumlncesi Eğitim Sistemi

Hollandarsquoda doumlrt yaş altındaki ccedilocukların devam edebileceği resmi bir eğitim programı yoktur

4ndash6 yaş oumlğrencileri kapsayan ilkoumlğretim okulları dışında anaokulları yoktur Ccedilocuklar 4 yaşından

itibaren ilkoumlğretime devam ederler (Erginer 2006 317 Tuumlrkoğlu 1998 269)

İlkoumlğretim yaşına gelmemiş ccedilocuklara youmlnelik olarak guumlnduumlz ccedilocuk yuvaları (0ndash4 yaş) ve

oyun grupları (2ndash4 yaş) bulunmaktadır Guumlnduumlz ccedilocuk yuvaları kısmen devletten dolaylı olarak da

yerel otoritelerden finanse edilirler Veliler de guumlnduumlz ccedilocuk yuvalarına gelir durumlarına goumlre belli

bir uumlcret oumlderler (Sağlam 1999 179 Tuumlrkoğlu 1998 269) İlkoumlğretim oumlncesi bakım ve eğitsel işlevli

kuruluşların amacı ccedilocukların oyunla bilişsel sosyal ve duygusal gelişimlerini sağlamaktır (Erginer

2006 317)

97


2ndash3 yaş grubundaki ccedilocukların 35rsquoine yakını uumlccedil yaşındaki ccedilocukların ise 50rsquosi oyun

gruplarını takip eder (Tuumlrkoğlu 1998 269) İlkoumlğretime zorunlu olarak başlama yaşı beş olmasına

rağmen 2001ndash2002 oumlğretim yılı verilerine goumlre doumlrt yaşındaki ccedilocukların 991rsquoi ilkoumlğretim

okullarına devam etmektedir (EURYDICE 2005a)

İrlandarsquoda Okuloumlncesi Eğitim Sistemi

İrlandarsquoda okuloumlncesi eğitim hizmetleri buumlyuumlk oumllccediluumlde Eğitim ve Bilim Dairesirsquonce ilkoumlğretim

okullarında gerccedilekleştirilir Bu eğitim hizmetleri goumlnuumllluumlluumlk temeli uumlzerine oluşturulan kurumlarda

verilir Bu kurumlar formal eğitim sisteminin bir parccedilası değildir (Erginer 2006 113

EURYDICECEDEFOP 2003e)

Okuloumlncesi eğitim kurumları ve anaokulları yer almamakta fakat ccedilocuklar ilkoumlğretime doumlrt

yaşından itibaren başlarlar (EURYDICEEURYBASE 2004a) Doumlrt ve beş yaşındaki ccedilocukların

ilkoumlğretime devam etmeleri zorunlu olmamasına rağmen 2001ndash2002 oumlğretim yılı verilerine goumlre

okullaşma oranı doumlrt yaşındaki ccedilocuklarda 477 beş yaşındaki ccedilocuklarda ise 976rsquodır

(EURYDICE 2005a)

İspanyarsquoda Okuloumlncesi Eğitim Sistemi

İspanyarsquoda okuloumlncesi eğitim 0ndash6 yaş arası ccedilocukları kapsar Bu eğitim her biri 3 yıllık 2

devre şeklinde yapılandırılmıştır (EURYDICE 2005 Akt MEB 2006a MEB 2006b 129)

Okuloumlncesi eğitim kurumlarında karma eğitim yapılır Ancak bazı oumlzel eğitim kurumlarında tek

cinsiyete goumlre de eğitim verilebilmektedir (Erginer 2006 184 EURYDICECEDEFOP 2003f)

Okuloumlncesi eğitimin amacı ccedilocukların fiziksel zihinsel duygusal sosyal ve ahlaki gelişimlerinin

sağlanmasıdır (EURYDICECEDEFOP 2003f)

Okuloumlncesi eğitim isteğe bağlı ve resmi okullarda parasızdır Ancak devlet okullarında yemek

ulaşım vb giderleri oumlğrenci aileleri karşılamaktadır Okuloumlncesi eğitimin temel iki kurumu ise

anaokulu ve anasınıflarıdır (Sağlam 1999 218 Tuumlrkoğlu 1998 367)

Okuloumlncesi eğitim kurumları oumlzel ya da kamuya ait olabilir Oumlzel okuloumlncesi eğitim

kurumlarının giderleri ailelerce karşılanır (Erginer 2006 184 EURYDICECEDEFOP 2003f)

Okuloumlncesi eğitimin ikinci devresi (3ndash6 yaş grubu) hem devlet okullarında hem de devlet tarafından

finanse edilen oumlzel kurumlarda uumlcretsizdir (EURYDICE 2005 Akt MEB 2006a)

2000ndash2001 okuloumlncesi okullaşma oranı bir yaşından kuumlccediluumlk ccedilocuklarda 22 bir yaşındaki

ccedilocuklarda 92 iki yaşındaki ccedilocuklarda 207 uumlccedil yaşındaki ccedilocuklarda 929 doumlrt yaşındaki

ccedilocuklarda 100 ve beş yaşındaki ccedilocuklarda ise 100rsquoduumlr (EURYDICE 2005 Akt MEB 2006a)

İsveccedilrsquote Okuloumlncesi Eğitim Sistemi

İsveccedilrsquote okuloumlncesi eğitim 1ndash7 yaş grubunu kapsar (EURYDICEEURYBASE 20056b) Bu

eğitim ldquoguumlnluumlk bakım merkezleri (1ndash6 yaş ccedilocukları) yarım guumlnluuml gruplar (4ndash6 yaş ccedilocukları) accedilık

98


ilkoumlğretim kurumlarırdquo şeklinde gruplandırılmıştır (Guumllcan 2005 194) Guumlnduumlz bakım merkezlerinde

ccedilocuklar karışık gruplar halindedir (Tuumlrkoğlu 1998 404) Okuloumlncesi sınıfların amacı ldquoccedilocukların

gelişimini ve onların zorunlu eğitime sağlam bir temelle başlayabilmelerini sağlamaktırrdquo (Sweden

2001 12 Akt Erginer 2006 95) Okuloumlncesi eğitimde asıl amaccedil ccedilocukları ilkokula hazırlamaktır

(Tuumlrkoğlu 1998 405)

Okuloumlncesi eğitim genellikle belediyelerce oumlrguumltlenir Okuloumlncesi eğitim kurumlarında karma

eğitim yapılır (Erginer 2006 98) Okuloumlncesi eğitim isteğe bağlı olarak verilir Bu eğitim altı

yaşındaki ccedilocuklar iccedilin uumlcretsizdir Ccedilocuklarının daha erken yaşta okuloumlncesi eğitime katılmasını

isteyen veliler bu eğitim iccedilin belirli bir uumlcret oumlderler (Guumllcan 2005 402 MEB 2006b 137) İlkokul

oumlncesi etkinlikler belediye buumltccedileleri ve ailelerin oumldediği uumlcretlerle finanse edilir (EURYDICE 2005

Akt MEB 2006a)

Okuloumlncesi eğitim okullaşma oranı uumlccedil yaş grubunda 909 doumlrt yaş grubunda 957 beş yaş

grubunda 969 ve altı yaş grubunda 94rsquotir (EURYDICE 2005 Akt MEB 2006a)

İtalyarsquoda Okuloumlncesi Eğitim Sistemi

İtalyarsquoda okuloumlncesi eğitim 3ndash6 yaş grubundaki oumlğrencileri kapsar Bu eğitim zorunlu

olmamakla birlikte eğitimin ilk basamağı olarak kabul edilir (Erginer 2006 129 Tuumlrkoğlu 1998 429

MEB 2006b 145) Okuloumlncesi eğitimin amacı ldquoccedilocukların fiziksel duyuşsal devinişsel dilbilimsel

zihinsel ve bağımsız karar verme yeteneklerini geliştirmektir (Guumllcan 2005 205 MEB 2006b 145)

Okuloumlncesi eğitim kurumlarında karma eğitim yapılır ve okullar uumlccedil boumlluumlme (3ndash4ndash5 yaş)

ayrılır Kuumlccediluumlk okullarda yaşlar karışık olabilir Her boumlluumlmde 14ndash28 arasında ccedilocuk eğitim goumlrebilir ve

iki oumlğretmen goumlrev alır (Tuumlrkoğlu 1998 429)

Okuloumlncesi eğitim kamu anaokullarında parasızdır Oumlzel anaokullarında ise okuloumlncesi eğitim

genellikle paralıdır Aileler yemek ve taşıma uumlcretini oumlderler Anaokullarının youmlnetimi ccediloğunlukla

yerel youmlnetimlere bırakılmıştır fakat bu okullar Eğitim Muumlduumlrluumlklerinin sorumluluğundadır (Erginer

2006 129 Tuumlrkoğlu 1998 429)

İtalyarsquoda devlet-oumlzel anaokulu oranı 505rsquotir Okuloumlncesi okullaşma oranı 1991 verilerine

goumlre 3ndash6 yaş iccedilin 911rsquodir (Tuumlrkoğlu 1998 429) 2001ndash2002 verilerine goumlre ise bu oran 100rsquoe

yuumlkselmiştir (EURYDICE 2005a)

Kıbrısrsquota Okuloumlncesi Eğitim Sistemi

Kıbrısrsquota okuloumlncesi eğitim 3 yaş 8 ay ile 5 yaş 8 ay grubundaki oumlğrencileri kapsar Bu eğitim

zorunlu değildir fakat temel eğitimin bir parccedilası olarak goumlruumlluumlr Bu eğitim ldquodevlet okullarırdquo ldquovakıf

okullarırdquo ve ldquooumlzel anaokullarındardquo verilir (EURYDICEEURYBASE 2002) Okuloumlncesi eğitim

kurumlarında ccedilocuklar yaş gruplarına goumlre sınıflandırılır Devlet 4 yaş 8 ay ile 5 yaş 8 ay grubundaki

ccedilocuklar iccedilin okuloumlncesi eğitimin 2004ndash2005 eğitim oumlğretim yılından itibaren zorunlu ve parasız hale

getirilmesine karar vermiştir (EURYDICECEDEFOP 2003g)

99


Tuumlm okuloumlncesi eğitim kurumlarında karma eğitim yapılır Buumlnyesinde mevcudu en fazla 30

olan tek sınıflı 60 olan iki sınıflı 90 olan uumlccedil sınıflı ve doumlrt ya da daha fazla sınıftan oluşan ccedilok sınıflı

anaokulları olmak uumlzere doumlrt ccedileşit anaokulu uygulaması vardır Okuloumlncesi sınıflarda mevcudun en az

15 olması ilkesine rağmen kırsal yerlerde bu ilke uygulanamamaktadır Mevcudu 10rsquodan az olan

anasınıfları bile bulunmaktadır (EURYDICEEURYBASE 2002)

Resmi okuloumlncesi eğitim kurumlarında ccedilalışan oumlğretmenlerin ataması devlet tarafından yapılır

Bu kurumlarda ccedilalışan oumlğretmenlerin maaşları devlet tarafından oumldenir Aynı zamanda devlet

okuloumlncesi eğitim kurumlarının donatım ile ilgili temel gereksinimlerini az orandaki oumldeneklerle

gidermeye ccedilalışır Okuloumlncesi eğitim kurumlarının diğer işletme giderleri ise veliler tarafından

karşılanır (EURYDICEEURYBASE 2002)

2001ndash2002 oumlğretim yılı verilerine goumlre okuloumlncesi okullaşma oranı uumlccedil yaş iccedilin 301 doumlrt

yaş iccedilin 583 ve beş yaş iccedilin ise 754rsquotuumlr (EURYDICE 2005a)

Letonyarsquoda Okuloumlncesi Eğitim Sistemi

Letonyarsquoda okuloumlncesi eğitim yedi yaşından kuumlccediluumlk ccedilocuklar iccedilin genel eğitimin bir parccedilası

olarak goumlruumlluumlr (EURYDICE 2006) Okuloumlncesi eğitim 1ndash7 yaş grubunu kapsar 5ndash7 yaş grubunu

kapsayan okuloumlncesi eğitim zorunludur 1ndash5 yaş grubundaki ccedilocukların okuloumlncesi eğitimi ise isteğe

bağlıdır (EURYDICEEURYBASE 2005d)

Okuloumlncesi eğitimin amacı ccedilocukları temel eğitime hazırlamaktır Bununla birlikte okuloumlncesi

eğitimde ccedilocukların zihinsel fiziksel sosyal yetenekleri ile işbirliği iletişim ve dil becerilerinin

geliştirilmesidir (EURYDICEEURYBASE 2005d)

Okuloumlncesi eğitim devlete ve oumlzel kuruluşlara ait kurumlarda verilir Devlet okulları

parasızdır Ancak eğitimsel aktiviteler dışındaki yeme iccedilme vb giderler veliler tarafından karşılanır

Oumlzel kuruluşlara ait okuloumlncesi eğitim kurumlarında ise 5ndash6 yaş grubundaki ccedilocukların eğitimini veren

oumlğretmenlerin maaşları dışındaki tuumlm giderler veliler tarafından karşılanır (EURYDICE 2006)

2004ndash2005 eğitim-oumlğretim yılı verilerine goumlre yedi yaşından kuumlccediluumlk tuumlm ccedilocukların okuloumlncesi

okullaşma oranı 75rsquotir (EURYDICE 2006)

Litvanyarsquoda Okuloumlncesi Eğitim Sistemi

Litvanyarsquoda okuloumlncesi eğitim resmi olmayan eğitimin bir parccedilası olarak goumlruumlluumlr

(EURYDICE 2006) İsteğe bağlı olan bu eğitim 1ndash6 yaş grubundaki ccedilocukları kapsar (EURYDICE

2005a) Okuloumlncesi eğitimin amacı ccedilocukların bireysel (kalıtımsal) etnik sosyal ve bilişsel

gereksinimlerinin giderilmesine yardım etmektir (EURYDICEEURYBASE 2004b)

Okuloumlncesi eğitim kreşlerde yuvalarda ve anaokullarında verilir Ayrıca bu okulların oumlzel

eğitim gereksinimi olan ccedilocuklara youmlnelik eğitim veren tuumlrleri de vardır (EURYDICEEURYBASE

2004b) Okuloumlncesi eğitim yerel youmlnetimlerin sorumluluğundadır Ailelerin oumldemek zorunda oldukları

paralar kurucu tarafından belirlenir (EURYDICE 2006)

100


2005 verilerine goumlre hazırlık gruplarının (6 yaş) okullaşma oranı 70rsquotir (EURYDICE

2006) 2002 yılı verilerine goumlre okuloumlncesi okullaşma oranı ise 1ndash6 yaş iccedilin 45 uumlccedil yaş iccedilin 165

ve 3ndash6 yaş iccedilin 585rsquotir (EURYDICEEURYBASE 2004b)

Luumlksemburgrsquoda Okuloumlncesi Eğitim Sistemi

Luumlksemburgrsquoda okuloumlncesi eğitim 4ndash6 yaş grubundaki ccedilocukları kapsar Zorunlu olan bu

eğitim anaokullarında verilir (Erginer 2006 241 MEB 2006b 165 Sağlam 1999 270)

Belediyeler 1998ndash1999 oumlğretim yılından itibaren uumlccedil yaşındaki ccedilocuklardan isteyenlere okuloumlncesi

eğitime daha kuumlccediluumlk yaşta girme olanağı sağlamıştır (Erginer 2006 241)

Okuloumlncesi eğitimin amacı oumlğrencilerin bedensel zihinsel ve duygusal gelişimlerini

desteklemek ve onları ilkoumlğretime hazırlamaktır Okuloumlncesi eğitimde başarıya youmlnelik herhangi bir

değerlendirme yapılmaz Oumlğretmenler oumlğrencilerin gelişimini duumlzenli olarak izlerler (Sağlam 1999

Tuumlrkoğlu 1998)

Okuloumlncesi eğitim kurumlarının oumlrguumltlenmesi bir belediyeden diğerine farklılık

goumlsterebilmektedir Luumlksemburgrsquoda nuumlfus oldukccedila az olduğundan okuloumlncesi eğitim kurumlarında

sınıf mevcudu ortalaması 17-18rsquodir (Erginer 2006 241)

Okuloumlncesi eğitim kurumları (anaokulları) genellikle ilkoumlğretim okulları ile aynı binada bulunur

Bu eğitim kurumları uumllkenin doumlrt bir yanına yayılmıştır Okuloumlncesi eğitim kurumlarının olmadığı

yerlerde ise parasız taşımalı eğitim yapılır Luumlksemburgrsquoda okuloumlncesi eğitimde okullaşma oranı

100rsquoduumlr (Guumllcan 2005 Tuumlrkoğlu 1998)

Macaristanrsquoda Okuloumlncesi Eğitim Sistemi

Macaristanrsquoda okuloumlncesi eğitim 3ndash7 yaş grubunu kapsar Bu eğitim okul sisteminin hayati

oumlnem taşıyan bir parccedilası olarak goumlruumlluumlr Bu eğitim 3ndash4 yaş grubundaki ccedilocuklar iccedilin isteğe bağlıdır ve

beş yaşından itibaren zorunludur (EURYDICE 2005)

Okuloumlncesi eğitimden iki ayrı bakanlık sorumludur 0ndash3 yaş grubundaki ccedilocukların eğitimi

Sağlık Sosyal ve Aile İşleri Bakanlığının 3ndash6ndash7 yaş grubundaki ccedilocukların eğitimi ise Eğitim

Bakanlığının sorumluluğundadır Anaokulu eğitim basamağının ilk zincirini oluşturur Bu okullarda

tam ya da yarım guumln eğitim verilir (EURYDICEEURYBASE 2004c)

Okuloumlncesi eğitim devlet okullarında parasızdır Ancak temel işler dışındaki yeme iccedilme gezi

gibi etkinliklerin giderleri iccedilin para alınabilir (EURYDICE 2005) Okuloumlncesi eğitim kurumlarında uumlccedil

yaşından buumlyuumlk ccedilocukların yetiştirilmesi ve eğitimlerinin yanı sıra guumlnluumlk ihtiyaccedilları da

karşılanmaktadır (EURYDICEEURYBASE 2004c)

Okuloumlncesi okullaşma oranı 3ndash5 yaş grubundaki ccedilocuklarda 86rsquonın uumlzerindedir 3ndash7 yaş

arası ccedilocukların ilkokul oumlncesi eğitime katılım suumlrelerinin ortalaması 33 yıldır Bu oran Avruparsquodaki

en yuumlksek ortalamadır (EURYDICE 2005)

101


Maltarsquoda Okuloumlncesi Eğitim Sistemi

Maltarsquoda okuloumlncesi eğitim aşaması ccedilocuk eğitiminin oumlnemli bir parccedilası olarak goumlruumlluumlr

Okuloumlncesi eğitim 3ndash5 yaş grubundaki ccedilocukları kapsamaktadır ve isteğe bağlıdır Bu eğitim

ilkoumlğretim okullarına bağlı anaokullarında gerccedilekleştirilir (EURYDICE 2005 MEB 2006b 181) Bu

eğitim devlet okullarında ve oumlzel okullarda verilir Bu eğitim devlet okullarında parasızdır

(EURYDICE 2005 EURYDICECEDEFOP 2003h)

Okuloumlncesi eğitim kurumlarında karma eğitim yapılır Oumlğrenciler yaş gruplarına goumlre

sınıflandırılırlar Okuloumlncesi eğitimin amacı ccedilocukların fiziksel zihinsel duygusal ve ahlaki youmlnden

gelişimlerinin desteklenmesidir (EURYDICECEDEFOP 2003h)

Maltarsquoda okuloumlncesi okullaşma oranı oldukccedila yuumlksektir Okuloumlncesi okullaşma oranı 3ndash4 yaş

grubu iccedilin 98rsquodir (EURYDICE 2005) Bu oran Malta toplumunun okuloumlncesi eğitime verdiği

oumlnemin bir goumlstergesi olarak goumlruumllebilir

Polonyarsquoda Okuloumlncesi Eğitim Sistemi

Polonyarsquoda okuloumlncesi eğitim okul sisteminin ilk seviyesi olarak kabul edilir İsteğe bağlı

olan bu eğitim 3ndash6 yaş grubundaki ccedilocukları kapsar (EURYDICE 2006 MEB 2006b 187)

2004ndash2005 eğitim-oumlğretim yılından itibaren 6 yaşındaki ccedilocukların bir yıl ilkoumlğretime youmlnelik

hazırlık eğitimini tamamlamaları zorunlu hale getirilmiştir İlkoumlğretime hazırlık eğitimi belediyelerin

sorumluluğundadır İlkoumlğretime hazırlık eğitiminin verildiği sınıflar ilkoumlğretim okullarına ya da

anaokullarına bağlıdır (EURYDICE 2006 EURYDICECEDEFOP 2003ı) Bu okulların temel amacı

ccedilocukların yaş seviyelerine uygun gelişimlerinin teşvik edilmesi ve desteklenmesidir

Okuloumlncesi eğitim devlet okullarında ve oumlzel kuruluşlarda verilir Devlet anaokulları yerel

youmlnetimler tarafından youmlnetilir ve finanse edilir (EURYDICECEDEFOP 2003ı) Devlet okulları ve

oumlzel kuruluşlara ait okullar paralı olabilir Ancak devlet okullarının uumlcretleri youmlnetmeliklerde

belirtilmiş ve boumlylece bu uumlcretlere yasal nitelik kazandırılmıştır (EURYDICE 2006)

2004ndash2005 eğitim-oumlğretim yılındaki verilere goumlre okuloumlncesi okullaşma oranı 3ndash5 yaş iccedilin

382 3ndash6 yaş iccedilin 537 altı yaş grubunda ise 981rsquodir (EURYDICEEURYBASE 2005e)

Portekizrsquode Okuloumlncesi Eğitim Sistemi

Portekizrsquode okuloumlncesi eğitim 3ndash6 yaş grubundaki ccedilocukları kapsar ve isteğe bağlıdır Bu

eğitim devlet okullarında ve oumlzel anaokullarında verilir Bu eğitim devlet okullarında parasız oumlzel

anaokullarında ise paralıdır (EURYDICE 2005 Akt MEB 2006a) Ayrıca 0ndash3 yaş grubundaki

ccedilocukların alındıkları ccedilocuk yuvaları da vardır (Sağlam 1999 299)

Okuloumlncesi eğitimin amacı ccedilocukların duygusal sosyal zihinsel ve davranış becerileri ile

sağlık alışkanlıklarının geliştirilmesi ccedilocukların eksikliklerinin ve engelleyici durumlarının ortadan

kaldırılmasıdır (MEB 2006b 193)

102


Resmi oumlzel ve birlik anaokulları Eğitim Bakanlığının denetimindedir Ccedileşitli resmi kurum ve

kuruluşlara bağlı ccedilocuk yuvalarının denetimi ise Ccedilalışma ve Sosyal Guumlvenlik Bakanlığının

denetimindedir (Sağlam 1999 299)

2002ndash2003 eğitim-oumlğretim yılı verilerine goumlre okuloumlncesi eğitim okullaşma oranı uumlccedil yaş iccedilin

606 doumlrt yaş iccedilin 807 beş yaş iccedilin ise 913rsquotuumlr EURYDICE 2005 Akt MEB 2006a)

Okuloumlncesi eğitim zorunlu olmamasına karşın okuloumlncesi okullaşma oranlarının oldukccedila yuumlksek

olduğu soumlylenebilir

Slovakyarsquoda Okuloumlncesi Eğitim Sistemi

Slovakyarsquoda okuloumlncesi eğitim 3ndash6 yaş grubunu kapsar Hatta bazen uumlccedil yaşından kuumlccediluumlk

ccedilocuklara da okul oumlncesi eğitim verilir İlk duumlzey eğitim olarak kabul edilen bu eğitim zorunlu değildir

(EURYDICE 2005) Devlete ait anaokulları ve oumlzel kuruluşlara ait anaokulları bulunmaktadır

(EURYDICE 2005 MEB 2006b 199)

Okuloumlncesi eğitimin amacı buumltuumln youmlnleriyle ccedilocukların gelişimini desteklemek ve onları

ilkoumlğretime hazırlamaktır (EURYDICECEDEFOP 2003i) Okuloumlncesi eğitim anaokullarında ve

ilkoumlğretimlerin buumlnyesindeki anasınıflarında tam guumln ya da yarım guumln olarak yapılır Ccedilocuklar okula

kaydedilirken beş yaşındakilere ve okula başlaması gecikenlere oumlncelik verilir

Oumlzel eğitime gereksinimi olan ccedilocuklara youmlnelik de okuloumlncesi eğitim verilir Bu ccedilocuklara ya

normal sınıflarda kaynaştırma yoluyla ya da onlar iccedilin accedilılan oumlzel eğitim sınıflarında okuloumlncesi

eğitim verilir (EURYDICEEURYBASE 2005f)

Okuloumlncesi eğitim devlet okullarında parasızdır Oumlzel kuruluşlara ait okullarda ise paralıdır

(EURYDICE 2005 MEB 2006b 199) Slovakyarsquoda okuloumlncesi okullaşma oranı 3ndash5 yaş iccedilin (uumlccedil yaş

altı ve beş yaş uumlstuuml ccedilocuklar dacirchil olmak uumlzere) 908rsquodir (EURYDICE 2005)

Slovenyarsquoda Okuloumlncesi Eğitim Sistemi

Slovenyarsquoda okuloumlncesi eğitim 1ndash6 yaş grubundaki ccedilocukları kapsar

(EURYDICEEURYBASE 2002a) Okuloumlncesi eğitim kurumları belediyeler tarafından kurulur

Okuloumlncesi eğitim isteğe bağlıdır 2003ndash2004 eğitim-oumlğretim yılından itibaren 6 yaş grubundaki

ccedilocuklar 9 yıllık zorunlu eğitim kapsamına alınmıştır (EURYDICE 2005 MEB 2006b 205)

Okuloumlncesi eğitim anaokullarında ve anasınıflarında verilir Devlet anaokulları ve anasınıfları

olduğu gibi oumlzel kuruluşlara ait anaokulları ve anasınıfları da vardır Okuloumlncesi eğitim masrafları

ailelerin gelir duumlzeylerine goumlre alınır Bu oran 10- 80 arasında değişir (EURYDICE 2005)

Okuloumlncesi eğitimin amacı ise ccedilocuğun fiziksel zihinsel ve oumlzel yetenekleri ile kişiliğinin

gelişmesini desteklemektir (EURYDICECEDEFOP 2003j) Slovenyarsquoda okuloumlncesi eğitimde

okullaşma oranı 2004ndash2005 verilerine goumlre 1ndash5 yaş grubu iccedilin 80rsquodir (EURYDICE 2005)

103


Yunanistanrsquoda Okuloumlncesi Eğitim Sistemi

Okuloumlncesi eğitim 35- 55 yaş grubundaki ccedilocukların eğitimini kapsar İsteğe bağlı olan bu

eğitim iki yıllık anaokullarında verilir (MEB 2006b 211 Sağlam 1999 342) Anaokulları ya

bağımsız okullardır ya da bir ilkokula bağlıdır (EURYDICE 2005 Akt MEB 2006a Guumllcan 2005

241) Anaokullarının ccediloğunluğu devlet okulu olmasına rağmen oumlzel anaokulları da bulunur (Erginer

2006 51 Sağlam 1999 343) Eyalet (devlet) anaokulları parasızdır oumlzel anaokulları ise paralıdır


Anaokulları tek ve iki oumlğretmenli olmak uumlzere ikiye ayrılır Oumlğrenci sayısı tek oumlğretmenli

anaokullarında 7ndash30 iki oumlğretmenli anaokullarında ise 31ndash60rsquodır Bu okullarda karma eğitim yapılır

Bu eğitim ccedilocukların yaşlarına bakılmaksızın duumlzenlenir Ancak bazı ccedilalışma gruplarında yaşlara goumlre

duumlzenleme yapılır (Erginer 2006 52 Tuumlrkoğlu 1998 596)

Anaokullarının amacı oumlğrencilerin devinişsel toplumsal duyuşsal ahlaki ve dinsel youmlnlerden

birey ve toplum duumlzeyindeki gelişimlerini sağlamak zihinsel gelişimlerine katkıda bulunmak ve

estetik duygularının gelişimini sağlayarak genel gelişimlerine yardımcı olmaktır (Erginer 2006 47

Tuumlrkoğlu 1998 597)

Yunanistanrsquoın bazı boumllgelerinde son yıllarda okuloumlncesi eğitim zorunlu eğitim kapsamına

alınmıştır Bunun sonucunda okuloumlncesi okullaşma oranları beş yaşındaki ccedilocuklarda 100rsquoe doumlrt

yaşındaki ccedilocuklarda 77rsquoe ve uumlccedil yaşındaki ccedilocuklarda ise 27rsquoe yuumlkselmiştir (Europaische

Kommission 1995 Akt Sağlam 1999 343) 2003 yılı verilerine goumlre Yunanistanrsquoda okuloumlncesi

eğitim okullaşma oranı uumlccedil yaş iccedilin 13 doumlrt yaş iccedilin 54 beş yaş iccedilin ise 78rsquodir (EURYDICE

2005 Akt MEB 2006a)

SONUCcedil VE OumlNERİLER

Araştırma bulgularından ccedilıkarılabilecek sonuccedillar oumlzetle şunlardır

1 Tuumlrkiyersquonin ve AB uumllkelerinin okuloumlncesi eğitim sistemlerinin bazı oumlzellikleri Tablo 1rsquode

karşılaştırılmıştır

104


Tablo 1 Tuumlrkiyersquonin ve AB Uumllkelerinin Okuloumlncesi Eğitim Sistemlerinin Bazı Oumlzellikleri

Okuloumlncesi Eğitim Zorunluluk ve Uumlcret Durumu Uumllkenin Adı

Zorunlu İsteğe Bağlı Parasız

Okuloumlncesi Eğitim Okullaşma Oranı ()

Tuumlrkiye - X - 101 (2000-2001 yılı) Almanya - X - 838 (2003 yılı 4 YG ) Avusturya - X - 904 (2003-2004 yılı 4 YG) Belccedilika - X X 97 (4 YG) Birleşik Krallık - X - 999 (2001-2002 yılı 4 YG) Ccedilek Cumhuriyeti - X - 893 (2005-2006 yılı 4 YG ) Danimarka - X - 936 (3-5 YG) Estonya - X - 839 (2004 yılı 4 YG) Finlandiya - X X (6 YG) 98 (2002 yılı 6 YG) Fransa - X X 100 (2001-2002 yılı 3-5 YG) İspanya - X X 100 (2000-2001 yılı 4 YG) İsveccedil - X X (6 YG) 957 (4 YG ) İtalya - X X 100 (2001-2002 yılı 3-6 YG) Kıbrıs X (4-5 YG) X (3-4 YG) X (4-5 YG) 583 (2001-2002 yılı 4 YG) Letonya X (5-7 YG) X (1-5 YG) X 75 (2004-2005 yılı) Litvanya - X - 585 (2002 yılı 3- 6 YG ) Luumlksemburg X - X 100 Macaristan X (5-7 YG) X (3-4 YG) X 86 (3-5 YG) Malta - X X 98 (3-4 YG) Polonya - X - 537 (2004-2005 yılı 3-6 YG) Portekiz - X X 807 (2002-2003 yılı 4 YG) Slovakya - X X 908 (3-5 YG) Slovenya - X - 80 (2004-2005 yılı 1-5 YG) Yunanistan - X X 54 (2003 yılı 4 YG)

(- Değil X Evet YG Yaş Grubu) Tablo 1rsquode de goumlruumllduumlğuuml gibi okuloumlncesi eğitim Tuumlrkiyersquode ve birccedilok AB uumllkesinde isteğe

bağlıdır Bu eğitim Letonya (5-7 yaş grubu iccedilin) Luumlksemburg ve Macaristan (5-7 yaş grubu iccedilin)rsquoda

zorunludur Kıbrısrsquota ise 2004-2005 eğitim-oumlğretim yılından itibaren 4 yaş 8 ay ile 5 yaş 8 ay

grubundaki ccedilocuklar iccedilin bu eğitim zorunlu hale getirilmiştir

Tuumlrkiyersquode ve AB uumllkelerinde resmi okullarda temel eğitim giderleri devlet tarafından

karşılanmaktadır Belccedilika Finlandiya (6 yaş grubu iccedilin) Fransa İspanya İsveccedil (6 yaş grubu iccedilin)

İtalya Kıbrıs (4 yaş 8 ay ile 5 yaş 8 ay yaş grubu iccedilin) Letonya Luumlksemburg Macaristan Malta

Portekiz Slovakya ve Yunanistanrsquoda ise okuloumlncesi eğitim parasızdır EURYDICE (2006)rsquoe goumlre

Estonyarsquoda gelir duumlzeyi duumlşuumlk olan ailelerin ccedilocuklarının okuloumlncesi eğitim giderleri belediyeler

tarafından karşılanır Belediyeler ailelerin oturduğu boumllgelere yakın yerlerde okuloumlncesi eğitim

kurumlarını accedilmak zorundadır Birccedilok AB uumllkesinde okuloumlncesi eğitim kurumları belediyelerce

kurulur ve youmlnetilir Erginer (2006)rsquoe goumlre Avusturyarsquodaki anaokulların yaklaşık 75rsquoi belediyelerce

kurulmuştur

Bazı uumllkelerde (Hollanda İrlanda) ilkoumlğretime doumlrt yaşından itibaren oumlğrenci alındığı iccedilin

resmi okuloumlncesi eğitim kurumları bulunmamaktadır

105


2 Belccedilika Ccedilek Cumhuriyeti Danimarka Fransa İsveccedil Letonya Luumlksemburg Slovakya gibi

AB uumllkelerinde ve Tuumlrkiyersquode okuloumlncesi eğitimin amacı oumlzetle ldquoCcedilocukları ileriki okul

yaşamına hazırlamaktırrdquo şeklinde ifade edilebilir Bu uumllkelerde ve diğer ABrsquoye uumlye uumllkelerde

okuloumlncesi eğitimin temel amacının ldquoccedilocukların fiziksel zihinsel dilsel duygusal ahlaki

toplumsal iletişimsel vb youmlnlerden gelişimlerinin desteklenmesirdquo olduğu soumlylenebilir

3 Okuloumlncesi eğitim devlet ya da oumlzel kuruluşlara bağlı kurumlarda gerccedilekleştirilir

4 Okuloumlncesi eğitim yarım guumln ya da tam guumln olarak yapılır

5 Birccedilok AB uumllkesinde okuloumlncesi eğitim zorunlu olmamasına rağmen okuloumlncesi okullaşma

oranlarının oldukccedila yuumlksek olduğu soumlylenebilir Tuumlrkiyersquode ise okuloumlncesi okullaşma oranının

AB uumllkeleriyle kıyaslanamayacak derecede duumlşuumlktuumlr

6 Okuloumlncesi eğitimin birccedilok AB uumllkesinde parasız olması okuloumlncesi okullaşma oranını olumlu

youmlnde etkilediği soumlylenebilir Luumlksemburgrsquoda okuloumlncesi okullaşma oranı 100rsquoduumlr

Luumlksemburgrsquoda okuloumlncesi eğitim kurumlarının olmadığı yerlerde ise parasız taşımalı eğitim

yapılmaktadır EURYDICEEURYBASE (2004c)rsquoe goumlre Macaristanrsquoda okuloumlncesi eğitim

kurumlarında uumlccedil yaşından buumlyuumlk ccedilocukların yetiştirilmesi ve eğitimlerinin yanı sıra guumlnluumlk

ihtiyaccedilları da karşılanmaktadır EURYDICE (2005)rsquoe goumlre Macaristanrsquoda okuloumlncesi

okullaşma oranı 3ndash5 yaş grubundaki ccedilocuklarda 86rsquonın uumlzerindedir 3ndash7 yaş arası

ccedilocukların ilkokul oumlncesi eğitime katılım suumlrelerinin ortalaması 33 yıldır Bu oran

Avruparsquodaki en yuumlksek ortalamadır

Tuumlrkiyersquode okuloumlncesi eğitimin geliştirilmesi iccedilin araştırma bulguları ışığında şu oumlnerilerde

bulunulabilir

1 Okuloumlncesi eğitimin hayati oumlneme sahip olduğu konusunda veliler bilinccedillendirilmelidir Bu

bilinccedillendirme ccedilalışmaları Halk Eğitimi Merkezleri ve goumlrsel-yazılı basın yoluyla yapılabilir

2 İhtiyaca cevap verecek sayıda anaokulu accedilılmalıdır İlkoumlğretim okullarının buumlnyesindeki

anasınıflarının sayısı imkacircnlar oumllccediluumlsuumlnde artırılmalıdır

3 Alt sosyo-ekonomik duumlzeye sahip yerlerdeki anasınıfları ve anaokullarının donatım (eğitsel

oyuncaklar dolap vb) malzemeleri ihtiyaccedilları devlet tarafından karşılanmalıdır Bu

bağlamda mobil anaokulu uygulaması yaygınlaştırılmalıdır

4 Okuloumlncesi eğitim parasız hale getirilmeli ya da gelir duumlzeyi duumlşuumlk olan ailelerin ccedilocuklarının

okuloumlncesi eğitim giderleri devlet tarafından karşılanmalıdır

5 Okuloumlncesi eğitim 48-72 ay grubundaki ccedilocuklar iccedilin zorunlu eğitim kapsamına alınmalıdır

Hollanda ve İrlandarsquoda uygulandığı gibi ccedilocuklar 4 yaşından itibaren ilkoumlğretim kapsamına

alınabilir

6 Okuloumlncesi okullaşma oranlarının artırılması youmlnuumlndeki girişimler suumlrekli hale getirilmelidir

Bu bağlamda okuloumlncesi eğitim teşvik edilmeli okuloumlncesi eğitim okullaşmasındaki engeller

tespit edilmeli ve bu engellerin ortadan kaldırılması iccedilin gerekli oumlnlemler alınmalıdır

106


KAYNAKCcedilA

AB (2005) Avrupa ve Avrupalılar İle İlgili Temel Bilgiler ve Rakamlar Luumlksemburg Avrupa Toplulukları Resmi Yayınlar Ofisi

Akccedilay C (2006) Tuumlrk Eğitim Sistemi Ankara Anı Yayıncılık

Demirel Ouml (2000) Karşılaştırmalı Eğitim Ankara Pegem A Yayıncılık

DPT (2007) AB Uumlyesi Uumllkelerde ve Aday Uumllkelerde Ekonomik Gelişmeler httpwwwdptgovtr abigmabmeg2007ekonomikgelismepdf Erişim Tarihi 8 Ocak 2008

Erginer A (2006) Avrupa Birliği Eğitim Sistemleri Tuumlrkiye Eğitim Sistemiyle Karşılaştırmalar Ankara Pegem A Yayıncılık

EURYDICE (2005) National Summary Sheets on Education Systems in Europa and Ongoing Reforms httpwwweurydiceorg ressourceseurydice pdf 047DN Erişim Tarihi 20 Kasım 2006

EURYDICE (2005a) Key Data on Education in Europa 2005 httpwwweurydiceorg portalpageportalEurydice Erişim Tarihi 20 Kasım 2006

EURYDICE (2006) National Summary Sheets on Education Systems in Europa and Ongoing Reforms httpwwweurydiceorgressourceseurydicepdf 047DN Erişim Tarihi 20 Kasım 2006

EURYDICECEDEFOP (2003) Structures of Education Vocational Training and Adult Education Systems in Europa Germany 2003 httpwwweurydiceorgportalpageportal Eurydice ByCountryResultscountryCode=ATampregionCode=null Erişim Tarihi 23 Kasım 2006

EURYDICECEDEFOP (2003a) Structures of Education Vocational Training and Adult Education Systems in Europa Avusturia 2003 httpwwweurydiceorgportalpageportalEurydice ByCountryResultscountryCode=ATampregionCode=null Erişim Tarihi 23 Kasım 2006

EURYDICECEDEFOP (2003b) Structures of Education Vocational Training and Adult Education Systems in Europa Czech Republic 2006 httpwwweurydiceorgportalpageportalEurydice ByCountryResultscountryCode=ATampregionCode=null Erişim Tarihi 23 Kasım 2006

EURYDICECEDEFOP (2003c) Structures of Education Vocational Training and Adult Education Systems in Europa Estonia 2003 httpwwweurydiceorgportalpageportalEurydice ByCountryResultscountryCode=ATampregionCode=null Erişim Tarihi 23 Kasım 2006

EURYDICECEDEFOP (2003d) Structures of Education Vocational Training and Adult Education Systems in Europa Finland 2003 httpwwweurydiceorgportalpageportalEurydice ByCountryResultscountryCode=ATampregionCode=null Erişim Tarihi 23 Kasım 2006

EURYDICECEDEFOP (2003e) Structures of Education Vocational Training and Adult Education Systems in Europa Ireland 2003 httpwwweurydiceorgportalpageportalEurydice ByCountryResultscountryCode=ATampregionCode=null Erişim Tarihi 23 Kasım 2006

EURYDICECEDEFOP (2003f) Structures of Education Vocational Training and Adult Education Systems in Europa Spain 2003 httpwwweurydiceorgportalpageportalEurydice ByCountryResultscountryCode=ATampregionCode=null Erişim Tarihi 23 Kasım 2006

107


EURYDICECEDEFOP (2003g) Structures of Education Vocational Training and Adult Education Systems in Europa Cyprus 2004 httpwwweurydiceorgportalpageportal Eurydice ByCountryResultscountryCode=ATampregionCode=null Erişim Tarihi 23 Kasım 2006

EURYDICECEDEFOP (2003h) Structures of Education Vocational Training and Adult Education Systems in Europa Malta 2003 httpwwweurydiceorgportalpageportalEurydice ByCountryResultscountryCode=ATampregionCode=null Erişim Tarihi 23 Kasım 2006

EURYDICECEDEFOP (2003ı) Structures of Education Vocational Training and Adult Education Systems in Europa Poland 2005 httpwwweurydiceorgportalpageportalEurydice ByCountryResultscountryCode=ATampregionCode=null Erişim Tarihi 23 Kasım 2006

EURYDICECEDEFOP (2003i) Structures of Education Vocational Training and Adult Education Systems in Europa Slovakia 2003 httpwwweurydiceorgportalpageportalEurydice ByCountryResultscountryCode=ATampregionCode=null Erişim Tarihi 23 Kasım 2006

EURYDICECEDEFOP (2003j) Structures of Education Vocational Training and Adult Education Systems in Europa Slovenia 1999 httpwwweurydiceorgportalpageportalEurydice ByCountryResultscountryCode=ATampregionCode=null Erişim Tarihi 23 Kasım 2006

EURYDICEEURYBASE (2002) The Education System in Cyprus http19478211243 Eurybase Applicationframesetaspcountry=CYamplanguage=EN Erişim Tarihi 6 Kasım 2006

EURYDICEEURYBASE (2002a) The Education System in Slovenia http19478211243 EurybaseApplicationframesetaspcountry=SIamplanguage=EN Erişim Tarihi 23 Kasım 2006

EURYDICEEURYBASE (2003) The Education System in Germany http19478211243 EurybaseApplicationframesetaspcountry=DEamplanguage=EN Erişim Tarihi 7 Kasım 2006 (07

EURYDICEEURYBASE (2004) The Education System in Austria http19478211243 EurybaseApplicationframesetaspcountry=ATamplanguage=EN Erişim Tarihi 7 Kasım 2006

EURYDICEEURYBASE (2004a) The Education System in Ireland http19478211243 EurybaseApplicationframesetaspcountry=IEamplanguage=VO Erişim Tarihi 7 Kasım 2006

EURYDICEEURYBASE (2004b) The Education System in Lithuania http19478211243 EurybaseApplicationframesetaspcountry=LTamplanguage=EN Erişim Tarihi 6 Kasım 2006

EURYDICEEURYBASE (2004c) The Education System in Hungary http19478211243 EurybaseApplicationframesetaspcountry=HUamplanguage=EN Erişim Tarihi 23 Kasım 2006

108


EURYDICEEURYBASE (2005) The Education System in the United Kingdom http19478211243EurybaseApplicationframesetaspcountry=UKamplanguage=VO Erişim Tarihi 23 Kasım 2006

EURYDICEEURYBASE (2005a) The Education System in Denmark http19478211243 EurybaseApplicationframesetaspcountry=DKamplanguage=EN Erişim Tarihi 6 Kasım 2006

EURYDICEEURYBASE (2005b) The Education System in Estonia http19478211243 EurybaseApplicationframesetaspcountry=EEamplanguage=EN Erişim Tarihi 6 Kasım 2006 6

EURYDICEEURYBASE (2005c) The Education System in Finland http19478211243 EurybaseApplicationframesetaspcountry=FIamplanguage=EN Erişim Tarihi 6 Kasım 2006

EURYDICEEURYBASE (2005d) The Education System in Latvia http19478211243Eurybase Applicationframesetaspcountry=LVamplanguage=EN Erişim Tarihi 6 Kasım 2006

EURYDICEEURYBASE (2005e) The Education System in Poland http19478211243Eurybase Applicationframesetaspcountry=PLamplanguage=EN Erişim Tarihi 6 Kasım 2006

EURYDICEEURYBASE (2005f) The Education System in Slovakia http19478211243 EurybaseApplicationframesetaspcountry=SKamplanguage=EN Erişim Tarihi 6 Kasım 2006

EURYDICEEURYBASE (2006) The Education System in the United Kingdom (Scotland) http19478211243EurybaseApplication framesetaspcountry= SCamplanguage=VO Erişim Tarihi 7 Kasım 2006

EURYDICEEURYBASE (2006a) The Education System in the Czech Republic http19478211243EurybaseApplicationframesetaspcountry=CZamplanguage=EN Erişim Tarihi 16 Kasım 2006

EURYDICEEURYBASE (2006b) The Education System in Sweden http19478211243 Eurybase Applicationframesetaspcountry=SWamplanguage=EN Erişim Tarihi 7 Kasım 2006

Guumllcan MG (2005) AB ve Eğitim Suumlreci Ankara Anı Yayıncılık

MEB (2002) 2002 Yılı Başında Milli Eğitim httpwwwmebgovtrStatsApk200261htm Erişim Tarihi 21 Kasım 2006

MEB (2006) Tuumlrkiye Eğitim İstatistikleri 2005ndash2006 httpsgbmebgovtrdaireler istatistik TURKIYE_EGITIM_ISTATISTIKLERI_2005_2006pdf Erişim Tarihi 20 Kasım 2006

MEB (2006a) AB Uumllkeleri Eğitim Sistemleri httpwwwmegepmebgovtr Erişim Tarihi 16 Kasım 2006

MEB (2006b) Tuumlrkiye ve Avrupa Birliği Uumllkelerinin Eğitim Sistemleri Ankara Kalkan Matbaacılık

Resmi Gazete (1973) Milli Eğitim Temel Kanunu Kanun Numarası 1739 Yayım Tarihi ve Sayısı 24 Haziran 197314574

Resmi Gazete (2004) Okul Oumlncesi Eğitim Kurumları Youmlnetmeliği Yayım Tarihi ve Sayısı 8 Haziran 200425486

Sağlam M (1999) Avrupa Uumllkelerinin Eğitim Sistemleri Eskişehir Anadolu Uumlniversitesi Yayınları

109


Soumlzer E (1997) Uumlccedil Avrupa Uumllkesinde Eğitim Almanya Danimarka ve Fransa Eğitim Sistemleri Eskişehir Anadolu Uumlniversitesi Yayınları

Tuumlrkoğlu A (1998) Karşılaştırmalı Eğitim Duumlnya Uumllkelerinden Oumlrneklerle Adana Baki Kitabevi

110












KAYNAKCcedilA

EURYDICEEURYBASE (2004) The Education System in Austria

EURYDICEEURYBASE (2004a) The Education System in Ireland

EURYDICEEURYBASE (2005) The Education System in the Unite

EURYDICEEURYBASE (2005a) The Education System in Denmark


okuloumlncesi eğitim sistemi vardır Bu bağlamda Avrupa Birliğirsquone (AB) uumlye uumllkelerin okuloumlncesi

eğitim sistemlerinin nasıl olduğunun araştırılması kuşkusuz oumlrnek bakış accedilılarının edinilmesi

bakımından oumlnemlidir Bu nedenle bu ccedilalışmada ldquoAB uumllkelerinin okuloumlncesi eğitim sistemlerirdquonin

irdelenmesi amaccedillanmıştır

2004 yılı itibarıyla ABrsquoye uumlye uumllkelerin sayısı 25rsquotir (AB 2005) 2007 yılında Bulgaristan ve

Romanyarsquonın uumlye olmasıyla birlikte uumlye uumllkelerin sayısı 27 olmuştur (DPT 2007) Bu ccedilalışmanın

kapsamı 2004 yılına kadar uumlye olan 25 uumllke ile sınırlandırılmıştır İnceleme youmlnteminin kullanıldığı bu

ccedilalışmada veriler alan yazın taraması yoluyla elde edilmiştir Aşağıda AB uumllkelerinin okuloumlncesi

eğitim sistemleri (alfabetik sıraya goumlre) ayrı ayrı irdelenmiştir Bu uumllkelerin okuloumlncesi eğitim

sistemlerinden oumlnce Tuumlrkiyersquodeki okuloumlncesi eğitim sisteminin irdelenmesinin yararlı olacağı

duumlşuumlnuumllmuumlştuumlr


Milli Eğitim Temel Kanunursquona goumlre okuloumlncesi eğitim 0ndash6 yaş grubundaki ccedilocukların

eğitimini kapsar İsteğe bağlı olan bu eğitim bağımsız anaokullarında ilkoumlğretim okullarına bağlı

anasınıflarında veya ilgili diğer oumlğretim kurumlarına bağlı uygulama sınıflarında verilmektedir

Tuumlrkiyersquode okuloumlncesi eğitim kurumları resmi veya oumlzel kuruluşlar tarafından accedilılır

Okuloumlncesi eğitim kurumları Milli Eğitim Bakanlığı ve Sosyal Hizmetler ve Ccedilocuk Esirgeme

Kurumursquonun ilgili birimleri tarafından denetlenir

Tuumlrkiyersquode okuloumlncesi eğitimin verildiği kurumlar şunlardır (Akccedilay 2006)

1 Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okuloumlncesi eğitim kurumları

a Bağımsız anaokulları (37ndash72 aylık ccedilocuklara youmlnelik)

b İlkoumlğretim buumlnyesindeki anasınıfları (61ndash72 aylık ccedilocuklara youmlnelik)

c Kız meslek liseleri buumlnyesindeki uygulama anaokulları ve anasınıfları

2 Sosyal Hizmetler Ccedilocuk Esirgeme Kurumuna bağlı okuloumlncesi eğitim kurumları

a Ccedilocuk yuvaları

b Ccedilocuk bakımevleri

c Ccedilocuk kuluumlpleri

d Ccedilocuk evleri

3 Uumlniversitelerin buumlnyelerindeki okuloumlncesi eğitim kurumları

4 Ccedilalışma Bakanlığına bağlı okul oumlncesi eğitim kurumları

5 Vakıf dernek ve kooperatiflere bağlı okuloumlncesi eğitim kurumları

Tuumlrkiyersquode yaz okullarında ve mobil anaokullarında da okuloumlncesi eğitim verilmektedir Yaz

okulları okul oumlncesi eğitimi yaygınlaştırmak ve geliştirmek ccedilalışan anne-babanın isteklerini

karşılamak amacıyla Okuloumlncesi Eğitim Programı doğrultusunda ccedilocuklar iccedilin oumlnem ve oumlncelik arz

eden konuları kapsayan okul oumlncesi eğitimden yararlanamayan 60ndash72 aylık ccedilocuklara oumlncelik

tanınarak yaz aylarında uygulanan eğitimdir Mobil anaokulları ise okuloumlncesi eğitimi yaygınlaştırmak

92






(MEB 2006)









yaratmak





















93





































94







(EURYDICE 2005a)





























95





































96





203)






























2006 317)

97















(EURYDICE 2005a)





















98












Akt MEB 2006a)














2006 129 Tuumlrkoğlu 1998 429)











99





































100













Tuumlrkoğlu 1998)























101




































102



































103






















2005 Akt MEB 2006a)





104



















kurulmuştur



105






















bulunulabilir












alınabilir




106


KAYNAKCcedilA
















107














108




















109




110












KAYNAKCcedilA










(MEB 2006)









yaratmak





















93





































94







(EURYDICE 2005a)





























95





































96





203)






























2006 317)

97















(EURYDICE 2005a)





















98












Akt MEB 2006a)














2006 129 Tuumlrkoğlu 1998 429)











99





































100













Tuumlrkoğlu 1998)























101




































102



































103






















2005 Akt MEB 2006a)





104



















kurulmuştur



105






















bulunulabilir












alınabilir




106


KAYNAKCcedilA
















107














108




















109




110












KAYNAKCcedilA









































94







(EURYDICE 2005a)





























95





































96





203)






























2006 317)

97















(EURYDICE 2005a)





















98












Akt MEB 2006a)














2006 129 Tuumlrkoğlu 1998 429)











99





































100













Tuumlrkoğlu 1998)























101




































102



































103






















2005 Akt MEB 2006a)





104



















kurulmuştur



105






















bulunulabilir












alınabilir




106


KAYNAKCcedilA
















107














108




















109




110












KAYNAKCcedilA











(EURYDICE 2005a)





























95





































96





203)






























2006 317)

97















(EURYDICE 2005a)





















98












Akt MEB 2006a)














2006 129 Tuumlrkoğlu 1998 429)











99





































100













Tuumlrkoğlu 1998)























101




































102



































103






















2005 Akt MEB 2006a)





104



















kurulmuştur



105






















bulunulabilir












alınabilir




106


KAYNAKCcedilA
















107














108




















109




110












KAYNAKCcedilA









































96





203)






























2006 317)

97















(EURYDICE 2005a)





















98












Akt MEB 2006a)














2006 129 Tuumlrkoğlu 1998 429)











99





































100













Tuumlrkoğlu 1998)























101




































102



































103






















2005 Akt MEB 2006a)





104



















kurulmuştur



105






















bulunulabilir












alınabilir




106


KAYNAKCcedilA
















107














108




















109




110












KAYNAKCcedilA









203)






























2006 317)

97















(EURYDICE 2005a)





















98












Akt MEB 2006a)














2006 129 Tuumlrkoğlu 1998 429)











99





































100













Tuumlrkoğlu 1998)























101




































102



































103






















2005 Akt MEB 2006a)





104



















kurulmuştur



105






















bulunulabilir












alınabilir




106


KAYNAKCcedilA
















107














108




















109




110












KAYNAKCcedilA



















(EURYDICE 2005a)





















98












Akt MEB 2006a)














2006 129 Tuumlrkoğlu 1998 429)











99





































100













Tuumlrkoğlu 1998)























101




































102



































103






















2005 Akt MEB 2006a)





104



















kurulmuştur



105






















bulunulabilir












alınabilir




106


KAYNAKCcedilA
















107














108




















109




110












KAYNAKCcedilA
















Akt MEB 2006a)














2006 129 Tuumlrkoğlu 1998 429)











99





































100













Tuumlrkoğlu 1998)























101




































102



































103






















2005 Akt MEB 2006a)





104



















kurulmuştur



105






















bulunulabilir












alınabilir




106


KAYNAKCcedilA
















107














108




















109




110












KAYNAKCcedilA









































100













Tuumlrkoğlu 1998)























101




































102



































103






















2005 Akt MEB 2006a)





104



















kurulmuştur



105






















bulunulabilir












alınabilir




106


KAYNAKCcedilA
















107














108




















109




110












KAYNAKCcedilA

















Tuumlrkoğlu 1998)























101




































102



































103






















2005 Akt MEB 2006a)





104



















kurulmuştur



105






















bulunulabilir












alınabilir




106


KAYNAKCcedilA
















107














108




















109




110












KAYNAKCcedilA








































102



































103






















2005 Akt MEB 2006a)





104



















kurulmuştur



105






















bulunulabilir












alınabilir




106


KAYNAKCcedilA
















107














108




















109




110












KAYNAKCcedilA







































103






















2005 Akt MEB 2006a)





104



















kurulmuştur



105






















bulunulabilir












alınabilir




106


KAYNAKCcedilA
















107














108




















109




110












KAYNAKCcedilA


























2005 Akt MEB 2006a)





104



















kurulmuştur



105






















bulunulabilir












alınabilir




106


KAYNAKCcedilA
















107














108




















109




110












KAYNAKCcedilA























kurulmuştur



105






















bulunulabilir












alınabilir




106


KAYNAKCcedilA
















107














108




















109




110












KAYNAKCcedilA


























bulunulabilir












alınabilir




106


KAYNAKCcedilA
















107














108




















109




110












KAYNAKCcedilA






KAYNAKCcedilA
















107














108




















109




110












KAYNAKCcedilA


















108




















109




110












KAYNAKCcedilA
























109




110












KAYNAKCcedilA








110












KAYNAKCcedilA





elektronik sosyal bilimler dergisi...4. Çalışma bakanlığına bağlı okul öncesi eğitim...

Documents