Elektrownie wiatrowe na Pomorzu, jaki jest stan

obecny i jakie są perspektywy rozwoju?

     

Ludzie od dawien dawna zainteresowani byli korzystaniem z bogactw, którymi obdarzyła ich matka natura. Jednym z tych bogactw była siła, którą niósł wiatr. Niestety siła ta, choć olbrzymia, to jednak przez wiele lat pozostawała nieujarzmiona i niszczycielska…

1. Jak działa elektrownia wiatrowa, koszty budowy elektrowni wiatrowej

2. Wady i zalety elektrowni wiatrowych3. Obecny stan rozwoju elektrowni wiatrowych

na Pomorzu4. Możliwości rozwoju elektrowni wiatrowych

na Pomorzu5. Wpływ elektrowni wiatrowych na środowisko6. Stosunek ludności miejscowej do budowy

elektrowni wiatrowych na Pomorzu

Uproszczony schemat budowy typowej siłowni wiatrowej dla energetyki zawodowej.

Elektrownia wiatrowa składa się z wirnika i gondoli umieszczonych na wieży. Najważniejszą częścią elektrowni wiatrowej jest wirnik, w którym dokonuje się zamiana energii wiatru na energię mechaniczną. Osadzony jest on na wale, poprzez który napędzany jest generator. Wirnik obraca się najczęściej z prędkością 15-20 obr/min, natomiast typowy generator asynchroniczny wytwarza energię elektryczną przy prędkości ponad 1500 obr/min. W związku z tym niezbędne jest użycie skrzyni przekładniowej, w której dokonuje się zwiększenie prędkości obrotowej. Najczęściej spotyka się wirniki trójpłatowe, zbudowane z włókna szklanego wzmocnionego poliestrem. W piaście wirnika umieszczony jest serwomechanizm pozwalający na ustawienie kąta nachylenia łopat (skoku). Gondola musi mieć możliwość obracania się o 360 stopni, aby zawsze można ustawić ją pod wiatr. W związku z tym na szczycie wieży zainstalowany jest silnik, który poprzez przekładnię zębatą może ją obracać. W elektrowniach małej mocy, gdzie masa gondoli jest stosunkowo mała, jej ustawienie pod wiatr zapewnia ster kierunkowy zintegrowany z gondolą. Pracą mechanizmu ustawienia łopat, i kierunkowania elektrowni zarządza układ mikroprocesorowy na podstawie danych wejściowych (np. prędkości i kierunku wiatru). Ponadto w gondoli znajdują się: transformator, łożyska, układy smarowania oraz hamulec zapewniający zatrzymanie wirnika w sytuacjach awaryjnych.

   

Koszty inwestycyjne związane z budową elektrowni wiatrowych utrzymują od wielu lat tendencje spadkową. Związane jest to z postępem technologicznym, jaki dokonał się w branży a także wzrostem seryjnej produkcji elektrowni (ekonomika skali). Np. w Hiszpanii w 1990 r. średnie nakłady inwestycyjne w przeliczeniu na 1 kW mocy zainstalowanej urządzeń wynosiły ok. 1 750 EUR natomiast w roku 1999 już tylko ok. 900 EUR. W ostatnich 2-3 latach zauważalne jest jednak znaczne zmniejszenie dynamiki spadku jednostkowych nakładów inwestycyjnych, charakterystyczne dla produktów o wysokiej dojrzałości. W związku z tym w najbliższych latach można spodziewać się, że koszty inwestycyjne będą zbliżone do dzisiejszych.

Zmiany kosztów inwestycyjnych elektrowni wiatrowych w latach 1990-1999 na przykładzie Hiszpanii.

Nakłady na wykonanie niezbędnej infrastruktury drogowej wraz z robotami towarzyszącymi, robót ziemnych oraz robót fundamentowych zostały określone na podstawie kosztów podobnej infrastruktury realizowanej w roku 2008 i 2009 r.

Ceny turbin wiatrowych wytyczono, stosując przelicznik kursu euro, podobnie jak w założeniach, i dla zamówienia o mocy 30 MW, realizowanego przy użyciu 15 sztuk turbin.

 

Rodzaj nakładów Wartość [zł] Struktura kosztów

Koszt prac projektowych i przygotowawczych 6 000 000,00

3%

Koszt infrastruktury drogowej 6 000 000,00 3%

Koszt robót ziemnych i fundamentowych 8 400 000,00 5%

Koszty przyłączenia oraz koszty wew. sieci energetycznych 13 500 000,00

7%

Koszt turbin wiatrowych 157 500 000,00 82%

Razem 191 400 000,00 100%

Wady : wytwarzają nieprzyjemny hałas zapotrzebowanie na wielkie powierzchnie

terenu duże koszty produkcji i budowy niszczenie naturalnych siedlisk lądowych

dla roślin i zwierząt stanowią zagrożenie dla ptaków

Zalety : nieskomplikowana budowa urządzeń i eksploatacja

ich mało szkodliwe dla środowiska możliwość korzystania z nich w szerokiej skali na

świecie zastępowanie paliw odnawialnymi źródłami energii nie emitują zanieczyszczeń do środowiska nieograniczona ilość energii możliwej do uzyskania racjonalne gospodarowanie energią nie pociągają za sobą produkcji odpadów rosnąca efektywność i sprawność technologii wytworzenie energii nie pociąga za sobą spalania

żadnego paliwa

Energetyka wiatrowa w Polsce rozwija się od początku lat 90. XX wieku. Pierwszy wiatrak w Polsce postawiono w 1991 przy wcześniej już istniejącej Elektrowni Wodnej w Żarnowcu. Obecnie w miejscu tym znajduje się farma wiatrowa Lisewo. Pierwszą przemysłową farmą wiatrową w Polsce była farma wiatrowa Barzowice, założona przez Wojciecha Romaniszyna, leżąca w województwie zachodniopomorskim, uruchomiona w kwietniu 2001. Składała się ona z sześciu siłowni o łącznej mocy 5 MW.

W Tymieniu w województwie zachodniopomorskim otworzona została największa w regionie Europy Środkowej farma wiatrowa składająca się z 25 turbin wiatrowych Vestas V.80 o mocy 2 MW każda (sumaryczna moc to 50 MW). Turbiny wiatrowe osadzone są na wieżach o wysokości 100 m. Waga każdej z nich wynosi 330 ton, natomiast średnica zastosowanych w nich wirników to 80 m. Farma wiatrowa, której koszt budowy wyniósł 250 mln zł, została zbudowana przez polsko-amerykańską spółkę EEZ. Roczna produkcja energii elektrycznej wyniesie 125 GWh, co jest ilością wystarczającą do zasilania 65 tys. gospodarstw.

Powstająca na terenie gmin Słupsk i Ustka elektrownia wiatrowa będzie największym tego typu obiektem w Polsce. Składać się będzie na nią 104 turbin wiatrowych o mocy 2.3 MW każda, co daje w sumie 240 MW mocy elektrowni. Wiatraki będą miały ponad 100 m wysokości, a średnica wirnika wynosić będzie prawie 90 m. Ich lokalizacja nie jest przypadkowa, gdyż Pomorze jest terenem o doskonałych warunkach, gdyż wieją tu stosunkowo silne, i co najważniejsze stabilne wiatry.

Wiatraki wykorzystywane w elektrowniach wiatrowych w okolicach Helu.

1991 Lisewo Zlokalizowana w województwie pomorskim pojednyczna

elektrownia wiatrowa firmy Nordtank NKT 150/25 o mocy 150 kW powstała w wyniku współpracy Elektrowni Szczytowo-Pompowej Żarnowiec S.A a firmami duńskimi. Koszty zakupu elektrowni pokrył rząd duński, a koszty posadowienia poniosła strona polska.

1991 Swarzewo Kolejna w Polsce elektrownia wiatrowa powstała w

województwie pomorskim. Siłownia wiatrowa firmy DANmark Folkecenter o mocy 95 kW użytkowana przez firmę Energa z Gdańska.

1997 Starobieninio  Użytkowana przez Kaszubski Uniwersytet Ludowy elektrownia

N27/250 firmy Nordex Dania o mocy 250 kW Gniewino k/Żarnowca 14 turbin o mocy 600kW każda co daje sumaryczną moc farmy

8 400 kW, siłownie wypordukował ENERCON

Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego dla lokalizacji elektrowni wiatrowych wytypowane w studium rejony koncentrują się przede wszystkim na obszarze Pobrzeży Południowo bałtyckich o wybitnie korzystnych warunkach wiatrowych. Potencjalnie

korzystne warunki występują również we wschodniej części Żuław oraz na słabo zalesionych terenach gminy Debrzno i Człuchów.

http://www.woj-pomorskie.pl/downloads/wiatr.pdf

Obszary uznane za predysponowane do lokalizacji elektrowni wiatrowych

dla lokalizowanych siłowni proponuje się zachowanie następujących minimalnych

odległości od: – dróg o nawierzchni utwardzonej i linii kolejowych – 200 m, – linii elektroenergetycznych niskiego i średniego napięcia – 1

długość ramienia wirnika, wysokich i najwyższych napięć - 3 długości ramienia wirnika, – ściany lasu – 200 m, – brzegów rzek i jezior o powierzchni 1 - 10 ha – 200 m, – akwenów wodnych powyżej 10 ha – 500 m, – brzegu morza – 2 800 m, – odległość pomiędzy farmami o liczbie siłowni od 6 – 15 sztuk

– minimum 5 km, i od 10 do 30 sztuk – minimum 10 km

Wykaz planowanych elektrowni wiatrowych, dla których wydano warunki przyłączenia do sieci (dane na 2003)

Lokalizacja, gmina, Moc zainstalowana siłowni [MW] Liczba projektowanych siłowni Napięcie przyłączenia

1. Sulicice i Starzyński Dwór gm. Puck 34 17 do sieci 110kV 2. Łebcz gm. Puck 9 6 do sieci 110kV 3 Gnieżdżewo - Zdrada gm. Puck 34 17 do sieci 110kV 4 Łebcz gm. Puck 3,4 4 do sieci 15kV 5. Połczyno gm. Puck 1,7 2 do sieci 15kV 6. Słajkowo gm. Choczewo 0,3 1 do sieci 15kV 7. Słajkowo gm. Choczewo 0,6 2 do sieci 15kV 8. Słajkowo gm. Choczewo 0,75 b.d. do sieci 15kV 9. Osieki gm. Choczewo 1,7 b.d. do sieci 15kV 10. Zwarcienko gm. Choczewo 84 42 do sieci 110kV 11. Kaczkowo i Wysokie gm. Łęczyce 42,5 50 do sieci 110kV 12. Lisewo gm. Gniewino 8,4 b.d. do sieci 15kV 13. Lisewo gm. Gniewino 7,5 b.d. do sieci 15kV 14. Chynowo gm. Gniewino 15 10 do sieci 110kV 15. Gniewino gm. Gniewino 30 15 do sieci 110kV 16. Waćmierz gm. Subkowy 5,1 6 do sieci 15kV 17. Wolny Dwór gm. Subkowy 6,8 8 do sieci 15kV

18. Owidz gm. Starogard Gdański 6 6 do sieci 15kV 19. Kokoszkowy 6 6 do sieci 15kV 20 Przyjaźń b.d. 0,15 b.d. do sieci 15kV 21. Długie Pole gm. Cedry Wielkie 5,1 8 do sieci 15kV 22. Darżyno gm. Potęgowo 5,0 6 do sieci 15kV 23. Darżyno gm. Potęgowo 4,5 6 do sieci 15kV 24. Chocielewko Dolne Nowa Wieś Lęborska 0,13 1 do sieci 15kV 25. Kanin Nowa Wieś Lęborska 12 8 do sieci 110kV 26. Skarszów Górny Dębnica Kaszubska 46 23 do sieci 110kV 27. Duninowo-Wodnica gm. Ustka 30 15 do sieci 110kV 28. Wicko Wicko 40 20 do sieci 110kV 29. Charnowo gm. Ustka 18 9 do sieci 110kV 30. Kończewo gm. Kobylnica 42 21 do sieci 110kV 31. Zajączkowo gm. Kobylnica 48 24 do sieci 110kV 32. Zaleskie-Starkowo-Duninowo gm. Ustka 50,5 24 do sieci 110kV 33. Możdzanowo-Starkowo gm. Ustka 100 75 do sieci 110kV 34. Wojciechowo gm. Wicko 28 14 do sieci 110kV 35. Wicko „Szelf’ gm. Wicko 7,5 5 do sieci 110kV 30 Orłowie Nowy Dwór Gdański 0,16 2 do sieci 15kV 37. Szelf – k. Karwia/Dąbki Morze Bałtyckie 100 50 do sieci 110kV Razem 833,34 Źródło: Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna w Słupsku, Gdańska Kompania Energetyczna

ENERGA Spółka

Coraz liczniej powstające w Polsce farmy wiatrowe spotykają się często z protestami lokalnych społeczności. Przedstawiciele firm inwestujących w energię wiatrową zapewniają jednak, że robią wiele, by minimalizować negatywny wpływ wiatraków na przyrodę. Zalety takich elektrowni - mimo pewnych zastrzeżeń - dostrzegają też ekolodzy. Zwiększenie do 20 proc. udziału w produkcji energii tej, czerpanej ze źródeł odnawialnych, to jeden z celów nowej polityki energetycznej UE. Państwa Unii mają na to czas do 2020 r. Do odnawialnych źródeł energii zalicza się m.in. wiatr. W Polsce - według danych Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej - elektrownie wiatrowe dostarczają dziś jedynie 0,5 proc. zużywanej energii, a ich liczba należy do najniższych w Europie. W kraju pojawia się jednak coraz więcej firm zainteresowanych budową wiatrowych farm. Często jednak - podobnie jak na Zachodzie - pomysł budowy spotyka się ze sprzeciwem, głównie lokalnych społeczności. Tak było m.in. w Bystrzycy Kłodzkiej, Jurze Krakowsko-Częstochowskiej czy dolinie Noteci.

Przeciwnicy farm wiatrowych najczęściej przywołują argumenty o niszczeniu krajobrazu i walorów turystycznych miejscowości, negatywnym wpływie tych urządzeń na wędrówki ptaków. Osoby, które mają mieszkać w pobliżu farm, obawiają się również hałasu, który towarzyszy elektrowniom i wahań napięcia elektrycznego.

Rozwój tego rodzaju energetyki popierają członkowie Greenpeace Polska. Przedstawicielka organizacji Julia Michalak podkreśla jednak, że elektrownie wiatrowe powinny być budowane w miejscach, w których nie będą zakłócały równowagi ekologicznej ani przeszkadzały mieszkańcom.

"Przy budowie takiej elektrowni muszą zostać złożone dokumenty, które potwierdzą, że nie stoi ona na trasach wędrówek ptaków i nie będzie budowana w miejscach gdzie budowa mogłaby naruszyć ekosystemy" - mówi PAP Michalak. "Niebezpieczeństwa dla środowiska nie da się zniwelować do zera. Zawsze jest to pewnego rodzaju kompromis" - zauważa Andrzej Batycki z Polskiego Towarzystwa Ochrony Przyrody "Salamandra". Dodaje, że ptaki mogą się pojawić - np. w wyniku zamiany uprawy rzepaku na kukurydzę - w miejscach, gdzie ich nie było, kiedy zakładano farmę wiatrową. "Możemy starać się minimalizować zagrożenie dla ptaków poprzez unikanie budowania elektrowni w dolinach rzek, na samym wybrzeżu czy przy dużych zbiornikach wodnych lub poprzez odpowiedni dobór upraw. Jednak zagrożenie dla ptaków i przyrody będzie zawsze istniało" - podkreśla Batycki.

Michalak za mało istotne uważa również argumenty o dużej ilości szkodliwych substancji powstających przy produkcji wiatraków i wysokim wykorzystaniu energii dla wytworzenia produktów ekologicznych. "Dzisiejsze standardy powodują, że produkcja czegokolwiek musi być zgodna z wymogami środowiskowymi" - podkreśla. Prof. Nowak zwraca uwagę, że kraje takie jak Niemcy czy Dania stawiają na energetykę wiatrową, ale osiągają pewien pułap mocy, po którym już nie inwestują. "My od tego pułapu jesteśmy jeszcze daleko. Należy jednak chronić nasz krajobraz i pozostawić go przyszłym pokoleniom" - podsumowuje. Wyjaśnia, że zagrożenie stanowią nie tylko same wiatraki, lecz również kable przesyłowe i maszty.

Zdaniem wielu naukowców w Polsce budowanie wiatraków ma sens jedynie na Bałtyku oraz na Pomorzu, gdyż tylko tam są sprzyjające wiatry. Również umowy na dzierżawę gruntów, które deweloperzy podpisują z rolnikami, często są dla tych ostatnich niekorzystne, gdyż otacza się je różnego rodzaju obwarowaniami. Nie zabrakło też informacji na temat syndromu turbin wiatrowych czy efektu cienia, które negatywnie wpływają na funkcjonowanie i zdrowie człowieka.

– Mówi się, że turbiny emitują szkodliwe dla ludzi infradźwięki. A czy inne urządzenia ich nie wytwarzają? –

– Wytwarza je mechanizm systemu wentylacyjnego, samochód czy pralka, tylko działanie tych urządzeń nie towarzyszy nam cały czas. Tymczasem infradźwięki z turbin wiatrowych wytwarzane są 24 godziny na dobę.

W Internecie powstaje coraz więcej witryn zrzeszających przeciwników wiatraków. Do stowarzyszenia przeciwników elektrowni wiatrowych może dołączyć każdy, kto się na nie nie zgadza. Wchodząc np. na stronę stopwiatrakom.eu można zapoznać się z poradnikiem protestującego czy dowiedzieć się kiedy i gdzie odbywają się konferencje na temat wiatraków. Inicjatywę ma wspomóc także zbiór publikacji z polskiej prasy. Zawiera kilkanaście artykułów z gazet ogólnopolskich, które informują o wpływie turbin wiatrowych na zdrowie. Słowo pisane to nie wszystko. Twórcy strony zapraszają także do obejrzenia reportaży filmowych z farm wiatrowych.

Wyniki ankiety przeprowadzonej wśród ludności Żabianki w marcu br. na temat ich stosunku do budowy elektrowni wiatrowych na Pomorzu:

W badaniu wzięły udział 52 osoby. Na podstawie ankiety stwierdza się, że:

Ankietowani wiedzą że na Pomorzu istnieją farmy wiatrowe (56%)

Większość uważa, że elektrownie wiatrowe to dobry pomysł na źródło pozyskiwania energii (67%)

Tylko 44% badanych zgodziłoby się na to, aby w ich okolicy postawiono elektrownie wiatrowe.

Źródła: http://www.ventoso.pl/mediac/400_0/media/

farma-wiatrowa.jpg http://g.gazetaprawna.pl/p/_wspolne/pliki/

22000/22749.jpg http://odpowiedz.pl/140595/3/Jakie-sa-zalety-i-

wady-elektrowni-wodnej-wiatrowej-slonecz http://pl.wikipedia.org/wiki/Elektrownia_wiatrowa http://media.energa.pl/pl/pr/86964/najwieksza-

w-polsce-elektrownia-wiatrowa-dostarczy-zielona-energie-do-energi

http://elektronikab2b.pl/biznes/738-elektrownia-wiatrowa-na-pomorzu

Autorzy: Michał Knut – lider zespołu, Radosław Jakubowski Tomasz Skowroński Tomasz Stańczyk Paweł Wołkowicz Maciej Mazurek.