Elementlerin Sınıflandırılmasının Tarihsel Gelişimi

Periyodik Tablonun Tarihsel Gelişimi• Yoharı

Döbereynar) (1780-1849

Bu konuyla ilgili ilk çalışmayı 1829 yılında Johann Döbereiner, benzer özellik gösteren elementlerden üçlü gruplar oluşturarak gerçekleştirmiştir. Ona göre; lityum, sodyum, potasyum benzer özellikler gösterdiği için bir grup oluşturuyordu.

Alexandre Beguyer de Chancourtois(Aleksandır Beguyer dö Şankurtua) (1820-1886)Benzer fiziksel özellik gösteren elementleri dikey sıralarda olacak şekilde sarmal olarak sıralamıştır. Fakat bu listede elementlerin dışında bazı iyonlara ve bileşiklere de yer vermiştir

John Newlands(Con Nivlends)(1837-1898)O devirde bilinen 62 elementi artan artan ağırlıklarına göre sıralamış, ilk 8 elementten sonra benzer fiziksel ve kimyasal özelliklerintekrar ettiğini fark etmiştir. "Bir numaralı elementten sonra gelen sekizinci element ilk elementin bir çeşit tekrarıdır; tıpkı müzikte bir bir oktavın sekizinci sesi gibi.." J- Nevvlands (1864)

Dimitri İvanovıc Mendeleyev(Dimitri ivanoviç Mendelyef)(1834-1907)

Lothar Meyer(Lotar Meyer)(1830-1895)

Mendeleyev ve Meyer birbirlerinden habersiz, aynı dönemde elementleri sınıflandırmış ve aynı sıralamayı bulmuşlardır Ancak Meyer elementleri benzer fiziksel özelliklerine göre sıralarken, Mendeleyev bu sıralamada atom ağırlığını göz önünde bulundurmuştur.Mendeleyev oluşturduğu çizelgede elementlerin düzenli olarak yinelenen özellikler gösterdiğini farketmiştir. Bu çizelge elementlerin birbirleriyle ilişkilerini yansıtmıştır. Örneğin; soldan sağa doğru gidildikçe element atomlarının proton sayıları; yukarıdan aşağıya doğru inildikçe element atomlarının katman sayıları artmaktadır. Bu sıralama günümüzde kullanılan elementlerin sınıflandırılmasına yakın bir sıralamadır.

Henry Moseley (Henri Mozeli)Günümüzde kullanılan modern periyodik sistemin temeli protonun keşfine dayanmaktadır. Henry Moseley (Henri Mozeli) adlı bilim insanı, elementleri, element atomlarının proton sayılarına {atom numarasına) göre düzenlemiştir. Elementlerin numarası element atomlarının proton sayısına, proton sayısı da atom numarasına karşılık gelmektedir.

Glenn Seaborg (Gılen Siborg)Moseley'in, elementleri proton sayılarının artışına göre sıralamasından sonra, son değişiklik Glenn Seaborg (Gılen Siborg) tarafından gerçekleştırilmiştir. Glenn Seaborg çizelgenin altına iki sıra daha ekleyerek periyodik sisteme son şeklini vermiştir.

• PERİYOTLAR CETVELİ Elementlerin sembolleriyle gösterildiği ve özellikleri hakkında bilgi veren cetveldirPeriyotlar cetveli ilk defa dimitri Mendelev tarafından yapılmıştır(elementleri atom ağırlıkları=Kütlelerine göre düzenlemiştir )

• Periyotlar cetveli yatay ve düşey sıralardan oluşmuştur

• P E R İ Y O T • Periyotlar cetvelindeki yatay sıralardır

Elementler atom numarası en küçük ten en büyüğe doğru ( soldan – sağa ) sıralanırlar Periyot numarası enerji seviyesini = yörünge sayısını gösterir 7 periyot bulunur

• PERİYOTLAR CETVELİNDE SOLDAN SAĞA DOĞRU GİDİLDİKCE

• 1-Atom numarası artar 2-Kütle numarası artar 3-Metalik özellik azalır 4-Ametalik özellik artar 5-Elektron verme özelliği azalır 6-Elektron alma özelliği artar7-Atom çapı küçülür8-Asitlik özelliği artar9-İyonlaşma enerjisi büyür10-Elektro negatiflik büyür

• LANTANİTLER :Atom numarası 58 – 71 olan elementler ( 6 periyotta )AKTİNİTLER :Atom numarası 89 - 103 olan elementler ( 7 periyotta )

• 1. Periyotta 2 element 2 . “ 8 “ 3 . “ 8 “ 4 . “ 18 “ 5 . “ 18 “ 6 . “ 32 “ 7 . “ 23 “ tamamlanmamıştır

• G R U P • Periyotlar cetvelindeki düşey sıralardır

Elementler gruplara ortak kimyasal özelliklerine göre sıralanmıştır 18 tane grup vardır 8 tane A grubu 8 tane B grubu ( 8B grubu 3 gruptan oluşur ) )

• 1A Grubu ALKALİ METALLER2A “ TOPRAK ALKALİ METALLER3A “ METALLER7A “ HALOJENLER8A “ SOYGAZLAR

•1A , 2A , ,3A , grubunda ……METALLER4A , 5A , 6A , 7A grubunda ……AMETALLER 8A grubunda ……SOYGAZLAR

• PERİYOTLAR CETVLİNDE YUKARIDAN AŞAGIYA DOĞRU İNİLDİKÇE

• 1-Atom numarası artar 2-Kütle numarası artar 3-Metalik özellik artar 4-Ametalik özellik azalır 5-Elektron verme isteği artar 6-Elektron alma isteği azalır7-Atom çapı büyür8-Bazlık özelliği artar

• Her grup ve periyot boyunca elementlerin özellikleri genellikle sistematik bir biçimde değişiklik gösterirler.

• Aynı grupta olan elementler sertlik , parlaklık , iletkenlik , elektron alma veya verme yatkınlıları bakımından birbirine benzerdir.

•

• M E T A L L E R •

1- Katıdırlar ( Civa = Hg hariç ) 2- Yüzeyleri parlaktır

• 3- Isı ve elektriği iyi iletirler• 4- Tel ve levha haline gelebilirler• 5- Tek atomludurlar ( atomik yapılıdırlar )• 6- Kendi aralarında bileşik yapmazlar

• 7- Kendi aralarında alaşım yaparlar• 8- Elektron verme özelliğindedirler ( katyon = +)• 9- Ametallerle iyonik bileşik yaparlar• 10- Canlıların yapısında çok az bulunur• 11- Erime-kaynama noktaları yüksektir• 12- 1A,2A,3A grubunda bulunurlar• 13- Sulu çözeltileri BAZ özelliği taşır

• metaller ;- periyodik tablonun sol tarafında bulunurlar.- genellikle dayanıklı ağır , parlak maddeler olarak tanımlanır.- ısı ve elektriği iyi iletirler.- dövülerek tel ve levha haline getirilebilirler.- üzerine vurulduğunda çınlama sesi duyulur.

• A M E T A L L E R • 1 - katı, sıvı, gaz halindedirler

( İyot=I , karbon=C , fosfor = P , kükürt = S katı ) ( Brom= Br sıvı ) ( Azot=N , Oksijen=O, Hidrojen=H klor=Cl gaz )

• 2 - Yüzeyleri mattır• 3- Isı ve elektriği iyi iletmezler• 4- Tel ve levha haline gelemezler• 5- İki ve daha fazla atomludurlar ( molekül

yapılı

• 6- Kendi aralarında bileşik yaparlar• 7- Kendi aralarında alaşım yapmazlar• 8- Elektron alma özelliğindedirler ( Anyon= - )• 9- Kendi aralarında Kovalent bileşik yaparlar• 10- Canlıların yapısında bolca bulunurlar• 11- Erime-kaynama noktaları düşüktür• 12- 4A,5A,6A,7A grubunda bulunurlar• 13- Sulu çözeltileri ASİT özelliği taşır•

• Ametaller ;- periyodik tablonun sağ tarafında bulunurlar.- genellikle parlak olmayan ( mat ) maddeler olarak tanımlanır.- ısı ve elektriği iyi iletmez.- dövülerek tel ve levha haline getirilemezler kırılgan yapıdadırlar.- ametaller ve bileşikleri değişik alanlarda kullanılırlar.

• Örnek : Klor ve bileşikleri ;Kuru temizlemede kirlerin çözünmesinde,Yüzme havuzlarının bakterilerden arındırılmasında,Tuvalet temizliğinde ,Hidroklorik asit yapımında ,Tarımda yabani otların temizlenmesinde,İçme sularının bakterilerden arındırılmasında,Antiseptik ve dezenfektan olarak kullanılan ilaçların yapımında

• Y A R I M E T A L L E R • Hem metallerin hem de ametallerin özelliklerini

bir arada taşıyan elementlere denir.• Yarı metaller bazı fiziksel özellikleri ve görünüşleri

yönünden metallere , kimyasal özellikleri bakımından daha çok ametallere benzerler.

• Yarı metaller sınıfında 8 element bulunurBor = B Silisyum = Si Germanyum = Ge Arsenik = AsAntimon = Sb Tellür = Te Polanyum = Po Astanit = At

• 1 – Parlak veye mat olabilirler2 - Elektrik ve ısıyı ametallerden daha iyi metallerden daha az iletirler.3 - İşlenebilirler ( tel ve levha haline getirilebilirler )4 - Kırılgan değildirler.

• Yarı metaller- elektronik devre elemanlarında ,- değişik alanlarda ( mikroskop mercekleri , projektörlerde ) kullanılır.

• S O Y G A Z L A R • 1- Doğada gaz halinde bulunurlar• 2- Kararlı yapıdadırlar• 3- Bileşik oluşturmazlar• 4- Tek atomludurlar• 5- Erime kaynama noktaları düşüktür • 6- Periyodik tabloda 8A grubunda yer alırlar

Helyum=He Argon = Ar Ksenon = Xe Neon =Ne Kripton = Kr Radon = Rn

• Periyodik tabloda soldan sağa gidildikçe: Atom numarası artar.

• Kütle numarası artar Elektron sayısı artar.

• Metalik özellik azalır Ametallik özellik artar.

• Atom hacmi (çapı) azalır. Değerlik elektron sayısı artar.

• Yukarıdan aşağı inildikçe: Atom numarası artar.

• Metalik özellik artar. Elektron sayısı artar.

• Ametallik özellik azalır. Atom çapı büyür.

• Kütle numarası artar. Değerlik elektron sayısı değişmez.