elight 09/2014 (6)
DESCRIPTION
Szósty numer eLight, a w nim toksyczne grzybobranie, lekooporność wśród bakterii, hierarchia, czego chciał od nas Hitler oraz wiele więcej.TRANSCRIPT
A TAKŻE:
Człowiek, któryzbudował XXwiekNiedocenionygeniusz.
str. 5
Podzielona AmerykaWojna secesyjna - historiaprawdziwa.
str. 5
Sztuczny BabelCzym są jezykisztuczne?
str. 6
Ponad fizykąCzym jestmetafizyka?
str. 6
Oprócz tegoróżne ciekawostkii kącik humoru
na str. 7-8
http://eLight.cirrus.pl
TOKSYCZNEGRZYBOBRANIE
W dalszym ciągu uważajcie, co
jecie.str. 3
LEKOOPORNOŚĆWŚRÓDBAKTERII
Jak drobnoustroje uodparniają się
na antybiotyki.
str. 3
HIERARCHIACo nieco dominacji i uległości
w świecie zwierząt.str. 4
CZEGO CHCIAŁOD NAS HI-
TLER?Przyczyny II WŚ oczami Pola-
ków.str. 4
Nr 9/2014 (6)
wik
imed
iaco
mm
ons
ccb
ysa
3.0
ches
sie.
pin
ger
.pl
ww
w.g
aler
ia.n
agrz
yby.
pl
phot
oblo
g.p
ll
Toksyczne grzybobranie
Lekooporność wśród bakterii
Miesięcznik eLight, nr 9/2014 | str. 2
Powitanie
Spis Treści
Lekooporność wśród bakterii
Dominacja i uległość w świecie zwierząt
Czego chciał od nas Hitler?
Człowiek, który zbudował XX wiek
Podzielona Ameryka
Sztuczny Babel
Ponad fizyką
Ciekawostki
str. 3
str. 4
str. 4
str. 5
str. 5
str. 6
str. 6
str. 7
Witam serdecznie naszych drogich Czytelników w imieniu miesięcznika eLight w nowym roku szkolnym 2014/2015. Nas
również rozpiera radość z powodu zakończenia się tych nudnych wakacji, dlatego postaramy się zaspokoić (oczywiście w miarę
naszych skromnych możliwości) Wasze naukowe pożądanie. Żywię głęboką nadzieję, że przypadnie Wam do gustu nasz wrze-
śniowy numer. Życzę przyjemnej i ciekawej lektury, która może choć odrobinę rozjaśni Wam drogę ku oświeceniu.
Bogumił Błaszkowski
Humor str. 8
Toksyczne grzybobranie str. 3
Wraz z nadejściem jesieni w lasach poja-
wia się wiele owocników grzybów, które
my, Polacy chętnie zbieramy i konsumu-
jemy. Oprócz smacznych borowików
szlachetnych i maślaków łatwo można
się natknąć na trujące muchomory. Czę-
sto jednak nie wiemy, jakie substancje
chemiczne odpowiadają za toksyczne
właściwości grzyba i jakie spustoszenie
sieją one w naszym organizmie.
Najbardziej niesławny gatunek grzyba w
Polsce to muchomor sromotnikowy,
przez którego co roku ginie co najmniej
kilka osób. Jest on dla ludzi śmiertelnie
trujący, ponieważ zawiera α-amanitynę
(C39H54N10O14S) oraz falloidynę
(C35H48N8O11S). Pierwszy ze związków
hamuje proces syntezy białka w komór-
ce, a drugi zaburza strukturę cytoszkiele-
tu i funkcjonalność komórki. Objawy
zatrucia tymi związkami zwykle poja-
wiają się po kilku godzinach (są to na
początku bóle brzucha, mdłości, wymio-
ty i biegunka), ale jeżeli dawka była du-
ża to już po dwóch dniach wątroba jest
poważnie uszkodzona i w krótkim czasie
dochodzi do zgonu. Oprócz sromotnika,
te toksyny są spotykane również u kilku
gatunków czubajeczek.
Czernidłak pospolity, występujący np. w
przydomowych ogrodach, zawiera ko-
prynę(C8H14N2O4), która blokuje rozkład
alkoholu w organizmie. W przypadku
spożycia etanolu na dwa dni przed lub
po spożyciu grzyba może dojść do zatru-
cia aldehydem octowym.
Neurotoksycznie działa wiele gatunków
muchomorów, w tym muchomor czer-
wony. Grzyby te zawierają trzy toksycz-
ne substancje: muscymol (C4H6N2O2),
kwas ibotenowy (C5H6N2O4) i muska-
zon (C5H6N2O4). Te toksyny działają
psychoaktywnie i uszkadzają centralny
kład nerwowy. Pierwsze objawy to: śli-
notok, bardzo silne pocenie się, kolki
brzuszne połączone z burczeniami w
brzuchu, biegunka, wymioty, trudności z
oddychaniem, a na koniec zaburzenia
depresyjne, zawał serca i śpiączka.
Gyromitryna (C4H8N2O) występuje w
piestrzenicy kasztanowatej oraz koroni-
cy ozdobnej . Po spożyciu toksyna nisz-
czy erytrocyty i uszkadza wątrobę.
Ponadto jest czynnikiem rakotwórczym.
Wybierając się na grzybobranie, należy
pamiętać ważną zasadę, która może ura-
tować nam życie: nie wolno zbierać
grzybów, których nie znamy i co do któ-
rych nie mamy pewności, czy są jadalne.
MR
Toksyczne grzybobranie
Lekooporność wśród bakterii
PrzyczynyOdpowiedzialność za nabywanie odpor-
ności na antybiotyki wśród bakterii po-
noszą zarówno pacjenci jak i lekarze.
Pacjenci nie zawsze przestrzegają zale-
ceń lekarza, co do dawki i czasu przyj-
mowania leku, natomiast niektórzy
lekarze niewłaściwie przepisują pacjen-
towi antybiotyk, bardzo często nie mając
pewności, czy jest on adekwatny do za-
istniałej choroby.
Mechanizm uodparniania sięna antybiotyki u bakteriiGdy antybiotyk jest niewłaściwie stoso-
wany i część bakterii zdoła przeżyć, to
mogą przekazywać między sobą infor-
macje, które uzyskały w czasie terapii.
Do zapisywania i dzielenia się tymi in-
formacjami z innymi organizmami służą
im głównie plazmidy. Są to pozachromo-
somowe cząsteczki DNA, w których
znajdują się geny odgrywające znaczącą
rolę w zdolnościach adaptacyjnych pro-
kariotów i ich ewolucji. Geny oporności
znajdujące się w plazmidach mogą być
przenoszone w wyniku koniugacji (bez-
pośrednie przekazywanie genów między
bakteriami), transdukcji (przekazywanie
genów za pośrednictwem wirusów) i
transformacji (proces aktywnego pobie-
rania genów z otoczenia przez bakterie).
Bakterie "uczą się", jak poradzić sobie z
danym lekiem w przyszłości i wykształ-
cają pewne mechanizmy obronne, np. za
pomocą własnych enzymów dezaktywu-
ją lek; zmieniają błonę komórkową tak,
aby nie dostał się do ich wnętrza, czy też
alternatywnie syntetyzują potrzebne im
substancje w sytuacji, gdy antybiotyk za-
blokował główną opcję. Jest jeszcze wie-
le innych ciekawych przykładów
mechanizmów obronnych wśród leko-
opornych bakterii, zachęcam do ich po-
znania.
Zagrożenie dla ludzkościRosnąca lekooporność bakterii poważnie
zagraża ludzkości. Z roku na rok zwięk-
sza się liczba osób zmarłych z powodu
superbakterii.
ZapobieganiePacjenci kategorycznie powinni prze-
strzegać zaleceń lekarza dot. antybioty-
koterapii. Nie mogą sami decydować w
jakich dawkach i jak długo będą zaży-
wać antybiotyk. Jest to zachowanie
skrajnie nieodpowiedzialne, a jego skut-
ki mogą okazać się tragiczne. Lekarze
muszą przywiązywać dużą wagę do
przepisywania antybiotyków i powinni
dokładnie wyjaśnić pacjentom, jak ma
przebiegać ich leczenie. Dobrym pomy-
słem jest wykonywanie badań mikrobio-
logicznych pacjentom, aby lekarze mieli
pewność z jakim dokładnie patogenem
mają do czynienia. Przed naukowcami
stoi ogromne wyzwanie, aby poradzić
sobie z problemem lekooporności drob-
noustrojów chorobotwórczych.
PR
str. 3 | Miesięcznik eLight, nr 9/2014
Powitanie
Spis Treści
Jednym z wielu problemów współczesnej medycyny jest uodparnianie się drobnoustrojów chorobotwórczych na istnie-
jące antybiotyki. O tym jakie są główne przyczyny tego zjawiska oraz jak bakterie chronią się przed lekami dowiecie się,
czytając niniejszy artykuł.
Człowiek, który zbudował XX wiekZagadnienie hierarchii (także tej w świe-
cie ludzi) może budzić w nas wiele emo-
cji, choć często możemy nawet nie
zdawać sobie z tego sprawy. Słowo “hie-
rarchia” zazwyczaj kojarzy nam się ra-
czej z jej odmianą społeczną, która jest
ogólnie akceptowana, aby w naszym –
ludzkim świecie mógł mieć miejsce jako
taki porządek (dla przykładu, najwyżej
w naszym państwie jest rząd, potem sa-
morządy wojewódzkie, a im z kolei pod-
legają powiaty itd.).
Rzadziej mamy świadomość faktu, że w
życiu codziennym mamy również do
czynienia z hierarchią dominującą (na
przykład w szkole, lub w pracy, gdzie
niektóre osoby mogą być bardziej uległe,
bądź też mieć skłonności do tzw. „rzą-
dzenia się”. U nas owe relacje są oczy-
wiście o wiele bardziej skomplikowane,
ale pewne modele zależności, które moż-
na zaobserwować u zwierząt, możemy
nie raz bardzo łatwo dostrzec u ludzi.),
która w świecie zwierząt, polega na ule-
głości jednych osobników wobec dru-
gich. Te będące wyżej mają większy
dostęp do zasobów lub(w przypadku
samców) możliwość wyboru samicy do
kopulacji, ale także mogą pełnić rolę
przewodnika w danej grupie.
Osobnika, który jest najwyżej w hierar-
chii nazywamy samicą lub samcem Alfa,
a będącego najniżej Omega. Ten typ hie-
rarchii występuje najczęściej u bardziej
zaawansowanych kręgowców (np. ssa-
ków), a u zwierząt (np. mrówek), które
posiadają rozwinięte struktury społeczne
nie występuje. Sposoby ustalania hierar-
chii są różne i zależą od przynależności
zwierzęcia do danego gatunku, jednak do
najczęstszych należą rozwiązania siłowe,
choć np. małpy bonobo demonstrują
swoją pozycję poprzez pokazy erotycz-
ne. Co ciekawe, podczas konfliktu sam-
ców samice mogą czasem pełnić rolę
mediatora. Ustalanie hierarchii można
łatwo prześledzić na przykładzie wilków.
Samiec Alfa ma największe prawa i
„popiera” go reszta osobników, lecz mo-
że nadejść moment, że pojawi się inny
samiec, który będzie chciał przejąć do-
minację w danej grupie. Wówczas zwie-
rzęta toczą walkę, lecz gdy jedno z nich
zwycięży, to nie zabija swojego prze-
ciwnika, a ten pokazuje mu swoją ule-
głość poprzez położenie się na plecach.
Hierarchia dominacyjna u wilków jest o
tyle ważna, że pozwala zachować porzą-
dek w watasze, co umożliwia wspólny,
skoordynowany atak na ofiary. Kiedy
dana grupa zwierząt tego samego gatun-
ku zostanie zamknięta w niewoli, okazy-
wanie dominacji staje się bardziej
zaciekłe i brutalne, gdyż osobniki zdo-
minowane nie mają możliwości odejścia
na bok. Dochodzi więc do niemal cią-
głego krzywdzenia, odpędzania od po-
karmu, a czasem i gwałtów (również
wśród zwierząt tej samej płci).
Niestety, niemal identyczna sytuacja pa-
nuje w więzieniach. Przemoc, brutalność
i wykorzystywania seksualne są tam na
porządku dziennym. To porównanie
ukazuje nam to, jak niewiele trzeba,
abyśmy przestali być ludźmi.
BB
Dominacja i uległość w świecie zwierząt
Miesięcznik eLight, nr 9/2014 | str. 4
Czego chciał od nas Hitler?
Polska potencjalnym sojusznikiem III RzeszyPo objęciu władzy przez Adolfa Hitlera
stosunki dyplomatyczne ze Związkiem
Sowieckim uległy pogorszeniu, nato-
miast poprawiły się z II Rzeczpospolitą,
czego miał dowodzić zawarty w 1934 r.
pakt o nieagresj i. Przywódca III Rzeszy
niejednokrotnie proponował Polsce anty-
komunistyczny sojusz wojskowy, który
zakładał wspólny atak na Moskwę. Rząd
w Warszawie jednak kierował się polity-
ką tzw. równowagi między Hitlerem a
Stalinem.
Neutralność państw zachodnich i wzrost potęgi NiemiecPrzy braku reakcji ze strony Ligi Naro-
dów III Rzesza powiększała liczbę swo-
ich żołnierzy oraz terytorium poprzez
przyłączenie Austrii oraz Kraju Sudec-
kiego (części Czechosłowacji). Po prze-
jęciu kontroli nad mniejszymi sąsiadami
Hitlerowi pozostało do spełnienia jego
największe marzenie, jakim było znisz-
czenie komunizmu. Na drodze do
Związku Sowieckiego jednak stała Pol-
ska, która dzieliła III Rzeszę na dwie
części: właściwą ze stolicą w Berlinie
oraz Prusy Wschodnie z Königsbergiem
(dzisiejszy Kaliningrad).
Zmiana planów – wojna zbliża się nieuchronniePod koniec 1938 r. Niemcy zażądały od
rządu w Warszawie całkowite zrzeczenie
się praw do Gdańska oraz możliwość
wybudowania eksterytorialnej autostra-
dy przechodzącej przez teren naszego
kraju. W zamian za te ustępstwa Hitler
zaproponował II Rzeczpospolitej ochro-
nę przed ZSRR. W odpowiedzi na agre-
sywną retorykę III Rzeszy Wielka
Brytania 31 marca 1939 r. zagwaranto-
wała Polsce pomoc w razie konfliktu
zbrojnego z Niemcami. Sojusz z Angli-
kami spowodował, że Hitler przedsię-
wziął nowy plan o kryptonimie Fall
Weiss, który zakładał sprzymierzenie się
z Związkiem Sowieckim w celu znisz-
czenia kraju nad Wisłą a następnie pod-
bicie Moskwy.
SS
Podzielona Ameryka
Nasza ojczyzna w całej swojej historii była uczestnikiem wielu wojen w Europie, przede wszystkim ze względu na swoje
położenie w centrum kontynentu oraz sąsiedztwo z Niemcami i Rosją. Pierwsze z tych państw w XX w. doprowadziło do
wybuchu największego konfliktu zbrojnego wszech czasów.
Człowiek, który zbudował XX wiek
GeniuszNikola Tesla był inżynierem i wynalazcą
serbskiego pochodzenia. Urodził się 10
lipca 1856r. Jest autorem ok. 300 paten-
tów. Jego najsławniejsze wynalazki to:
silnik elektryczny, prądnica prądu prze-
miennego, dynamo rowerowe, radio,
elektrownia wodna, bateria słoneczna,
transformator Tesli i świetlówka. Jak
można zauważyć, bez jego urządzeń
świat dziś mógłby wyglądać inaczej .
KarieraKariera Tesli niestety nie była usłana ró-
żami. Swoją przygodę Serb zaczynał w
Paryżu w europejskim oddziale firmy
Edisona. Tesla był człowiekiem, bez któ-
rego upadłoby dobre imię tej firmy. Za
swoją pracę nie otrzymał należnej zapła-
ty, więc złożył wymówienie i wyjechał
do USA. W Ameryce Edison obiecał Te-
sli wypłatę 50000 dolarów za znalezienie
sposobu na wzrost wydajność elektrowni
o 50%. Rozwiązaniem miało być użycie
prądu zmiennego, lecz wynalazca żarów-
ki nie jego był zwolennikiem, więc
zwolnił Teslę i nie wypłacił mu ani gro-
sza. Rozwiązaniem zainteresowała się
firma Western Union Telegraph, która
sfinansowała założenie Tesla Electric
Light Company. W następnych latach
Serba dotknęły także spory o patent na
radio z Marconim. Niestety wygrana zo-
stała uznana dopiero po śmierci Tesli.
Wolna energiaTesla jest niezwykle ciekawą postacią,
nie tylko ze względu na ilość patentów
na swoim koncie, ale także z powodu fa-
scynacji wolną energią. Cytat z Brooklyn
Eagle, który przytoczyłem na początku
artykuły najprawdopodobniej odnosi się
właśnie do zagadnienia wolnej energii.
Mimo tego, że od publikacji minęło po-
nad 80 lat wciąż nie wiadomo co takiego
odkrył Tesla. Tesla przez lata poszukiwał
metod pozyskania energii prosto z ko-
smosu. Twierdził, że skoro energia
elektryczna jest obecna wszędzie i jej
ilości są nieograniczone, to wykorzystu-
jąc jej potencjał człowiek może unieza-
leżnić się od paliw kopalnych. Warto
także wspomnieć, o tzw. "promieniu
śmierci". Tesla miał odkryć specjalny
rodzaj cewki, która skupiała energię w
jednym punkcie a następnie umożliwiała
skierowanie jej w wybranym kierunku i
spowodowanie ogromnych zniszczeń z
dużego dystansu. Niestety wszystkie no-
tatki Tesli zniknęły tuż po jego śmierci.
Prawdopodobnie nigdy już nie poznamy
jego tajemnic.
"(...) jeden z najbardziej pomocnych ispełnionych ludzi jacy kiedykolwiek żyli(…), mimo że umarł w ubóstwie." Fiorel-lo La Guardia, mowa pogrzebowa.
MKr
Dominacja i uległość w świecie zwierząt
str. 5 | Miesięcznik eLight, nr 9/2014
Czego chciał od nas Hitler?Podzielona Ameryka
139 lat temu wybuchła największa wojna na kontynencie amerykańskim, zapoczątkowana przez bojownika o wolność
Murzynów, Lincolna. Doprowadziła ona do upragnionego zniesienia niewolnictwa w USA, Ale jak było naprawdę?
"Ujarzmiłem promienie kosmiczne i sprawiłem, by służyły jako napęd (…). Ciężko pracowałem nad tym przez ponad 25 lat, adziś mogę stwierdzić, że się udało." Brooklyn Eagle, 10.07.1931r.
Jeśli słuchasz mediów mówiących na ten
temat, możesz pomyśleć, że cała kwestia
wojny secesyjnej sprowadza się do rasi-
zmu i niewolnictwa. Skoro obnosisz się
z konfederacką symboliką, to jesteś bia-
łym człowiekiem nieczułym na trudny
los Murzynów w Ameryce. Jeżeli popie-
rasz zniesienie Miesiąca Historii Konfe-
deracji i zdejmowanie flag Konf.,
należysz do oświeconych myślicieli,
skłonnych do porzucenia przeszłości, by
móc patrzeć w przyszłość.
Ale dlaczego Południe chciało secesj i?
Pojawił się mianowicie jeden problem
większy niż jakikolwiek inny w tamtym
czasie: północne taryfy celne. Zostały
one nałożone dla zysku północnego
przemysłu, który był dotowany poprzez
zlecanie mu prac publicznych. Jednak w
efekcie Południe płaciło więcej za pro-
dukty i byli oni nieproporcjonalnie opo-
datkowani.
Cierpiały na tym też stosunki handlowe z
innymi częściami świata. W wyniku tego
Południe zostało zmuszone do finanso-
wania wczesnej wersj i północnej polityki
przemysłowej . Bitwa o taryfy rozpoczęła
się już w 1828 roku. Trzydzieści lat póź-
niej Południe płaciło już 87% federal-
nych dochodów taryfowych, a jako
region zostało zredukowane do niewol-
niczego statusu, z rządem federalnym ja-
ko panem.
Aby zrozumieć działania Południowców,
nie trzeba szukać daleko: wystarczy po-
patrzeć na Konstytucję Konfederacji.
Była to kopia oryginalnej Konstytucji,
ale z kilkoma poprawkami. Gwaranto-
wała wolny handel oraz ograniczała wła-
dzę ustawodawczą w kluczowych
kwestiach. Co prawda nie znosiła nie-
wolnictwa, ale pod tym względem ni-
czym nie różniła się od oryginalnej
Konstytucji.
Przed wojną sam Lincoln obiecał zosta-
wić niewolnictwo w stanie nienaruszo-
nym, egzekwować prawo o zbiegłych
niewolnikach i wspierać zmiany, które
na zawsze zapewniały niewolnictwo
tam, gdzie wówczas istniało. Nie kiwnął
nawet palcem, aby uchylić antymurzyń-
skie przepisy, które obowiązywały we
wszystkich północnych stanach. Konsty-
tucja Konfederacji prawdopodobnie
stopniowo eliminowałaby niewolnictwo,
ale proces ten byłby o wiele łatwiejszy,
gdyby Północ tak bardzo nie ograniczała
ruchu byłych niewolników.
Miesięcznik eLight, nr 9/2014 | str. 6
Sztuczny BabelCiekawostki
Natlangi i conlangiJęzyki naturalne są nazywane przezniektórych natlangami (ang. naturallanguages) i są przeciwstawiane conlangom (ang. constructed languages). Języ-ki sztuczne to stworzone przez jednegoczłowieka (conlangera) lub ich grupęsłownictwo i gramatyka.
Języki pomocniczeAukslangi (ang. auxiliary languages) tojęzyki stworzone, by uprościć komuni-kację pomiędzy ludźmi różnych naro-dów. Najpopularniejszym językiempomocniczym jest esperanto stworzoneprzez Ludwika Zamenhofa. Innymi god-nymi uwagi przykładami są interlingua,wolapik, czy też język międzysłowiań-
ski.
Zabawy językoweGrami językowymi nazywamy wszela-kiego rodzaju „sekretne języki”. Najlep-szym przykładem jest świńska łacina(ang. Pig Latin): 1 . Wszystkie spółgłoskiz początku angielskiego wyrazu przeno-
simy na jego koniec. 2. Dopisujemy ay.I tak z mother powstaje othermay, z president – esidentpray, a z thought jeszczedziwniejsze oughtthay. Kaprzykakłaka-dem kainkanej kazakabakawy kajest ka-pokaprzekadzakanie kasykalabkaprzedkarostkakiem „ka-”. Do tej kate-gorii zaliczają się również wszelkie re-leksykacje natlangu, np. mówienie„Woda się kasztani” zamiast „Para sięcałuje”.
Języki odtworzone i alternatywneJęzykami odtworzonymi nazywamy ję-zyki, które istniały w dawnych czasach,żadne ich przekazy nie zachowały się,ale zostały one odtworzone dzięki lin-gwistyce porównawczej . Za przykładymogą posłużyć praindoeuropejski czyteż prasłowiański. Języki alternatywnepokazują natomiast, „co by było gdyby”.Jak by wyglądał język Brytanii, gdybyRzym podbił ją na stałe? Odpowiedziąjest brithenig. A gdyby podbił też terenyobecnej Polski? Tu odpowiedzią jest .
Języki artystyczneNa potrzeby różnych dzieł również po-wstają języki. We „Władcy Pierścieni”spotkamy się z językiem elfickim a w„Star Treku” z klingońskim. Czymżewszak byłaby obca rasa bez egzotyczniebrzmiącego języka?
Stwórz własny język!Do zabaw językowych wystarczy tylkoodrobina wyobraźni. Do języków pla-
nowanych wymagana jest duża wy-obraźnia i kilka kartek papieru. Jedyniedo języków naturalistycznych (np. al-ternatywnych) potrzeba wiedzy, mate-riałów i mnóstwa uwagi.Sądzę, że conlanging jestjednak rozwijającą zaba-wą, wartą tych kilkuchwil. Zapraszam teżCzytelnika pod adreshttp://elight.cirrus.pl/000012, gdzie za-mieściłem łącza dotyczące językówsztucznych oraz tabelkę z przykładowy-mi frazami.
MKa
Na świecie mamy kilka tysięcy języków. Jedne są bardzo rozpowszechnione, jak np. mandaryński, hindi czy angielski;
inne, jak język polski, trochę mniej; a jeszcze inne wymierają, jak np. wilamowicki. Te wszystkie języki są językami na-
turalnymi. Czy to znaczy, że istnieją języki nienaturalne? Oczywiście! Właśnie im poświęcę niniejszy artykuł.
Ponad fizykąAle o co chodzi?Tytuł tego artykułu pochodzi od działufilozofii przez niektórych w ogóle nieuważanego za naukę ze względu na brakmożliwości jej zmysłowego badania.Bardzo interesująca mnie dziedzina wie-dzy, o której właśnie mówię, to metafi-zyka i w dzisiejszym artykule postaramsię ją Wam choćby odrobinę przybliżyć.
Jej twórcą jest Arystoteles, ale to praw-dopodobnie nie on nazwał tak swojedzieło na ten temat. Sama nazwa ozna-cza "to, co po fizyce/ponad fizyką" ichoć nieliczni przypisują ją Arystotele-sowi, to najbardziej prawdopodobne jest,że to jeden z jego następców Andronikosz Rodos, który uporządkował i wydał
dzieła wielkiego filozofa. Te księgi, októrych mowa zostały przez niegoumieszczone w kolejności zaraz po pi-smach fizycznych i stąd właśnie wzięłasię nazwa.
Z czym to się je?Metafizyka zajmuje się rozważaniem po-jęć takich jak byt, istnienie czy istotaczyli samych podstaw naszego uniwer-sum. Jednym z głównych zagadnień me-tafizyki było tzw. arché, czyli zasada, odktórej wszystko pochodzi i do którejwszystko zmierza.
OntologiaZamiast 'metafizyka' usłyszymy czasem
pojęcie 'ontologia'. Główna różnica jesttaka, że ontologia nie jest kojarzona zproblemami Boga czy duszy, a używajątego terminu ludzie związani z filozofiąanalityczną.
PodziałJuż nasz znajomy filozof podzielił meta-fizykę na:– metafizykę ogólną (klasyczne byt jakobyt)– metafizykę szczegółową (zajmuje sięsprawami Boga i duszy)W skrócie, możemy uznać ontologię zasynonim metafizyki ogólnej , by uniknąćproblemów.
Dziś nie przeczytasz tej wersj i wydarzeń
w zwykłym podręczniku do historii,
szczególnie w tym, który został zatwier-
dzony do użytku w publicznych szkołach
wyższych. Mało prawdopodobne usły-
szeć o tym na zajęciach w collegu, gdzie
kwestia niewolnictwa przesłania wszyst-
ko i uniemożliwia krytyczne myślenie.
GZ
str. 7 | Miesięcznik eLight, nr 9/2014
Sztuczny BabelCiekawostki
Mapa wszytkich urządzeń podpiętych do internetu: http://elight.cirrus.pl/800dfb
Dwudziestoczteroletni kalifornijczyk pobił rekord Guinnessa dotyczący najdłuższego języka. Podczas kwalifikacji zmierzono
część języka wystającą poza usta, jej długość wynosiła 10,1 cm.
Dzięki cyborgowi Unplug okulary Google Glass mogą stać się bezużyteczne w miejscach publicznych. Urządzenie rozpoznaje,
czy do sieci Wi-Fi podłączamy okulary od google i może zabronić im dostępu do internetu. Dzięki temu właściciele np. restau-
racji będą mogli dbać o prywatnośc swoich klientów.
W momencie składu gazetki w serwisie YouTube, na kanale SciFun'a, pojawił się materiał prezentujący rodzinne strony Tesli.
http://elight.cirrus.pl/40003e
MKr
Po raz pierwszy udało się uzyskać DNA niedźwiedzia polarnego z.. . odcisków łap na śniegu. To przełomowe dokonanie po-
zwoli na lepsze badanie gatunku oraz jego skuteczniejszą i tańszą ochronę.
Międzynarodowy zespół naukowców podsłuchał rozmowy arrau (Podocnemis expansa) z brazylijskiej Amazonii. Okazało się,
że żółwie wykorzystują dźwięki do koordynacji zachowań społecznych, a także w ramach opieki nad młodymi.
PR
Czy wiesz, że. . . w tym roku naukowcy w Wielkiej Brytanii wyhodowali pierwszy narząd wewnętrzny – grasicę, w której doj-
rzewają limfocyty T - komórki układu odpornościowego. Są one niezbędne do prawidłowego zwalczania infekcji.
SS
Przedłużono czas wykorzystywania ISS (Międzynarodowa Stacja Kosmiczna) do 2024r.
KB
Zapraszamy na stronę http://elight.cirrus.pl/400040, możecie na niej obejrzeć stream z ISS
Ponad fizyką
WracającDzieło Arystotelesa składa się z 14ksiąg, z których prawie każda poruszaoddzielny temat, na przykład czwartazajmuje się pojęciem substancji. Pole-cam zapoznanie się z dziełem.
KB
Miesięcznik eLightŚwiatło ku oświeceniu.
Numer 9/2014 (6)
Zespół Szkół Katolickich w Tczewie
ul. Wodna 683-100 Tczew
Redaktor naczelny:Patryk Rogaczewski PR
Redaktorzy:
Krzysztof Bartoszewski KB
Bogumił Błaszkowski BB
Mateusz Karcz MKa
Michał Krakowiak MKr
Magda Radziszewska MR
Szymon Szałapata SS
Grzegorz Zaprawa GZ
E-mail: [email protected]
WWW: http://eLight.cirrus.pl
Patronat:
Cirrus
ul. Warsztatowa 5
83-110 Tczew
NASTĘPNYNUMER
20.10.2014r.
Jeśli stwierdziłaś/stwierdziłeś, że ta gazetka to ciekawy projekti chciałabyś lub chciałbyś dołączyć do grona go współtworzących,
skontaktuj się z nami. :)Możesz tego dokonać, bezpośrednio rozmawiając z redaktorem naczelnym
lub też pisząc na nasz adres email.
Polub naszą stronę!
Podziel się spostrzeżeniami, pomysłami i wyraźswoją opinię o tym numerze. :)
Humor