elke regio zijn eigen valley? hoe bouw je een …...powerpoint-presentatie author sabine steffens...
TRANSCRIPT
Elke regio zijn eigen valley?
Hoe bouw je een innovatie-ecosysteem?
De kiEMT case.
Sebastiaan Berendse – InnovatieMotor & international liaison
24 November 2015 – KIVI Jaarcongres - Valleys of the Future
Oost Nederland – in perspectief Sterk in cleantech & biobased
>50.000 personen in green tech >15.000 studenten Ca. 3 mld€ BBP in greentech
>1500 bedrijven; wereld spelers, veel startups
(73% innovatief & 75% exporting, 130x >100fte)
3 universiteiten, 7 HBO’s, 9 ROCs (RadboudU, UTwente, Wageningen UR)
Nauwe samenwerking • Entrepreneurs • Onderzoek & Onderwijs instellingen • (lokale) Overheden
Track record van 10 jaar in valorisatie &
innovatie versnelling
Ecosysteem bouwen: knippen, plakken, klaar?
Ecosystemen kopiëren: risico op cargo cult!
Maar wat ís dan een (regionaal) ecosysteem voor innovatie? Welke rol speelt technologie daarin? Hoe bouw je een "valley" op?
Ecosysteem draait om meer dan technologie alleen1
+
Technological Development
De andere bouwstenen voor succes in
Business Development 1Bron: ‘Grip op innovatie ecosystemen’, KplusV 2015
Bedrijfsvoering: alles bedrijfskundig; business plan, HRM, IPR, etc. dat bijdraagt aan professionele organisatie. Faciliteiten: locatie, (strategische) partnerschappen en fysieke randvoorwaarden. Innovator: iemand die zich verantwoordelijk voelt voor het idee & de voortgang ervan. Financiering: het benodigde geld voor de technologische en commerciële ontwikkeling van het idee.
Sit & Heat
Hyet Solar
Hoe kom je naar de markt?
• Jan Terlouw prijs winnaar 2011 • Netwerk -> partners voor tech & productie • Pre-seed financiering, informal investors,
internationale groeifunding • Team verbreding, talent ontsluiting (HBO), training
i.s.m. KIC InnoEnergy • Private investeerder gevonden i.s.m. gemeente • Begeleiding launching customership provincie • Verankering in regio voor opschaling • Sparring voor publieke investering • Pilot-project management in pré-commerciële fase
De inventie en de 4 succesfactoren veranderen elke fase moet zijn ingevuld voordat de volgende start.
starter groeier de kennisinstellingen gevestigd
tech
nolo
gis
ch
e
on
twik
kelin
g
bu
sin
ess
on
twik
kelin
g
*TRL = Technology Readiness Level Ontwikkeld door KplusV
Innovatie Ecosysteem? Het héle spel in fase & factor. Maar elke sector heeft zijn eigen kenmerken!
cle
an
tech
ch
em
isch
e i
nd
ustr
ie
intern extern
9
Opbouwen van een ecosystem? In stappen – kiEMT case.
tijd
Supported Matches
Pre seed EMT Radar InnovatieMotor
Incubator Greenhouse & Pakhuis
DGA & team training
Pilot projecten E-transitie
?
? Incubator ? Nee, netwerk!
Bedrijfsnetwerk als basis – op marktvraag (door)ontwikkeld
BIC-ON
PPM Oost IIG / EF
Bouw uw ecosysteem (uit): bezint eer ge begint!
Huidige situatie?
Nieuwe vraag?
Huidige situatie?
Thema e/o regio?
Witte vlek?
Markt = meester
Bedrijven aan zet
Bouw actielijn
Kies strategie
Evalueer & pas aan
Content = KING! Stel één bouwsteen centraal: gedeelde interesse en taal, meer vooruitgang geboekt en relevantie. Tucht van de markt = Resultaatgedreven! Drijvende kracht = private vraag naar 'need-to-have' in plaats van 'nice-to-have'. Thema óf regio = duurzaam! Voldoende scope 'vraag en aanbod' blijvend verbinden. Doorstroom maakt duurzaam!
zaai kiem start ontwikkel groei consolidatie
tech.inventie
conceptueel idee
‘het bierviltje’
proof-of-concept
trl: 2-3
prototype
trl: 4-5
0-serie
trl: 6-7
product
trl: 8-9
product
portfolio
innovator
scientist onderzoeker ondernemende
onderzoeker
onderzoekende
ondernemer ondernemer manager
business dev.
imperfectie
markt/technologie
haalbaarheidsstudie
markt/ technologie
marktverkenning
en verdienmodel markttesten marktdoorbraak marktaandeel
faciliteiten
universiteit
TKI
bedrijf
kennisinstelling
incubator accelerator pilot plant plant
financiering
wetenschaps-
financiering
pre-seed
funds
seed
funds
first
round
second/third
round share swap
bouw -steen
innovatie-proces (fase)
Valorisatie programma’s
Gld V! & Startlife PPM Oost IIG+IFO
PPM Oost GvI
Greenhouse Mercator Plus Ultra
HAN SEECE
KICs
BIC-ON
Valorisatie programma’s
KICs
Loketten Overijssel
Innovatie Motor
Universitaire labs WUR, UT,RU,
HAN biocenter
TOP regeling Twente
RegioTwente fonds
WUR Biofacilities
P.Eiwit O. – i.o.
TOP regeling Twente
IPKW
Vouchers
kiEMT events
AlgaeParc InnoFase
Huidig GreenTech ecosysteem Oost NL
PROGRAMMARESULTATEN
• 230 participanten/deelnemers
• 175 nieuwe bedrijven
• 2000 nieuwe arbeidsplaatsen
• 1000 kennismatches
• € 3 mln. seedcapital
• € 40 mln. investeringskapitaal
• 60 innovatie/energievouchers
• miljoenen projectsubsidies
• 100 internationaliseringen
• 3 incubators
• 5 gespecialiseerde bedrijventerreinen
• arbeidsmarktbehoefte – onderzoek
• 100 actieve scouts
• 10 innovatielabs
• samenwerking NRW en Overijssel
• Biobased Economy en Cleantech
speerpunten
• Ferme bijdrage aan energietransitie
• 100 events, waaronder GreenTech
Week en Jan Terlouw Prijs
SECTORPROFIEL GELDERLAND
• 1400 actieve bedrijven
• 30.000 werknemers
• € 2,2 miljard toegevoegde waarde
• 73% innovatief
• 76% internationaal actief
• 33% vooraanstaande R&D
• 15.000 studenten EMT
10 jaar triple helix organisatie kiEMT
Wat is dan de rol van technologie & ingenieurs?
front end
unbound
failure is an option
early spin out
new processes and products
new monitoring methods
new approaches
in via partners
DISCOVER DEVELOP DEMO DEPLOY
fuzzy
wild ideas
high risk
failure is an option
new processes and products
new companies
new monitoring methods
new approaches
spin - spin -
market demand Science & Technology push
precompetitive ppp
ppp
pilot & demo facilities
funda- mental NWO cs
Thx to TKI BBE/ Prof.
Luuk vd Wielen Delft UT
kiEMT Positie in de technologie fasering
Hyet Solar
Solar park Eerbeek - pilot project - fuzzy front end
New business + energietransitie + hoog risico fase
(4MWp, 9M€, 8ha)
Maar waar past dat?
Pilot project/launching customer
bu
siness
on
twik
kelin
g
tech
no
log
ische
on
twik
kelin
g
*
*TRL = Technology Readiness Level
?
Van idee naar product in een innovatie ecosysteem
Randvoorwaarden beïnvloeden de prestatie van de gehele regio/sector
Overheid = kernspeler
regionale innovatie capaciteit
PRESTATIE VAN DE REGIO
groei, werkgelegenheid,
concurrentievermogen
OECD © (1999) bewerkt door KplusV (2015)
Waar staat uw ecoysteem over 5 jaar?
Technologiemapping: Thema’s en kiEMT participanten
Biobased Economy• Bio elektriciteit
• Biogas / groengas
• Hoogwaardige biobrandstoffen: Pyrolyse olie
• Opwaardering reststromen
• Cascadering van biomassa
• Aquatische biomassa
• Duurzame warmte
Zon energie
• Volgende generatie hoogrendement
• Hybride oplossen
Gebouwde omgeving
• Geïntegreerde duurzame energie opwekking
Duurzame mobiliteit/schone aandrijftechnologie
• Waterstof / brandstofcel
• Elektrisch rijden / batterijen
Smart grids• Decentrale energie opwekking & opslag
• Verbindende schakel voor elektriciteit en gas
• Slimme apparaten
• Slimme energie
Topsector high-techmaterials
Topsector agro/food, chemie &
water
ISPTBE BasicEnergy Valley
Nijmegen
Wageningen
Twente
Twente
Arnhem
ApeldoornDeventer
Overijssel
Ubbink
KIWA
NedstackHygear
Alliander
TenneT
Tempress
NUONHelianthos
Solar Total
Ingrepro
KEMA
BTG-BTL
Dyadic
Norske Skog
Twence
Remeha
ROVA
HoST
IF Technology
GiraSolar
Cirmac
Procede
Exendis
Topell
BEON
AkzoNobel
Teijin
PioneeringE-traction
HyEt
Waterschappen
Nefit
Van Gansewinkel
SETS
Enexis
TSCSITA
Kennispark
EngineeringArcadisRoyal HaskoningOranjewoudMottMcDonaldGrontmijWitteveen+BosVan Beek ingenieurs
MWHDGMRTauwTNO DHVValstar Simonis
Elro dakduurzaamheid Duurzame daken
Bredenoord Esaver
Solesta BV Solesta Silverline
Zonneboiler
Silent motor company, ZEREX
IPKW Stichting Greenhouse
DecoRad Systems Decorad Floormate
Reewoud Energietechniek Chargepoint Power
Wissels Techniek Multitooltrack
Osomo
Smalls scale Bio-LNG
Waste2Chemical
-> Chaincraft
Cases of innovations supported biobased
CTST
liquid-liquid seperator
IPSS & WUR
Sugar crystallization in residues
RhineTech
Grass liquid/fibre seperator
Publieke financiers kiEMT
Hoofd participanten kiEMT
Participanten kiEMT