Emancypacyjna rola Emancypacyjna rola rytuałów zbiorowych w rytuałów zbiorowych w dyskursie społecznym dyskursie społecznym

BelfastuBelfastu

dr Kamila Kamińskadr Kamila Kamińska

Instytut PedagogikiInstytut Pedagogiki

Uniwersytet WrocławskiUniwersytet Wrocławski

Irlandia Północna jest areną Irlandia Północna jest areną typowego konfliktu o typowego konfliktu o

tożsamość tożsamość

Dyskurs:Dyskurs:

Protestant- KatolikProtestant- Katolik

Unionista- RepublikaninUnionista- Republikanin

Lojalista- NacjonalistaLojalista- Nacjonalista

Historia konfliktuHistoria konfliktu 1605 - początek kolonizacji 1605 - początek kolonizacji Ulsteru przez prezbiterian ze Ulsteru przez prezbiterian ze Szkocji; Szkocji;

11 lipca (1 lipca) 1690 - bitwa 11 lipca (1 lipca) 1690 - bitwa nad rzeką Boyne, nad rzeką Boyne,

1691 - ludność katolicka została 1691 - ludność katolicka została pozbawiona wszelkich praw pozbawiona wszelkich praw cywilnych i ekonomicznych cywilnych i ekonomicznych

23 kwietnia 1916 - powstanie 23 kwietnia 1916 - powstanie wielkanocne, wielkanocne,

lipiec 1921 - powstała złożona lipiec 1921 - powstała złożona z 26 hrabstw Irlandia z 26 hrabstw Irlandia

Wielki Piątek 1998 r. podpisano Wielki Piątek 1998 r. podpisano porozumienie między rządami porozumienie między rządami Wielkiej Brytanii i IrlandiiWielkiej Brytanii i Irlandii

Dynamika konfliktuDynamika konfliktu

Społeczności lokalne byłych robotniczych Społeczności lokalne byłych robotniczych dzielnic (gł. północnego Belfastu) od dzielnic (gł. północnego Belfastu) od kilku pokoleń reprodukują swe jasno kilku pokoleń reprodukują swe jasno zdefiniowane opozycyjne identyfikacje zdefiniowane opozycyjne identyfikacje

- Segregacyjny system edukacyjnySegregacyjny system edukacyjny- Obszary jednolite narodowościowoObszary jednolite narodowościowo- Język, kultura (wartości, rytuały, Język, kultura (wartości, rytuały,

symbole)symbole)

Przestrzeń miejska jest nie tylko osnową lecz Przestrzeń miejska jest nie tylko osnową lecz często także bezpośrednim uczestnikiem często także bezpośrednim uczestnikiem

tego dyskursu – w ujęciu hermeneutycznymtego dyskursu – w ujęciu hermeneutycznym

Podział Podział terytorialnyterytorialny BelfastuBelfastu

Belfast- wojna czy pokój?Belfast- wojna czy pokój?

W wyniku wieloletnich działań na rzecz W wyniku wieloletnich działań na rzecz pojednania zdecydowanie wyciszono pojednania zdecydowanie wyciszono zbrojną stronę konfliktu, wciąż zbrojną stronę konfliktu, wciąż jednak śmierć zbiera tam swoje jednak śmierć zbiera tam swoje żniwożniwo

Ofiary konfliktu od 1994 Ofiary konfliktu od 1994 rokuroku

Zginęło 241 osóbZginęło 241 osób

  

112 Katolików112 Katolików

89 Protestantów89 Protestantów

18 osób o nieokreslonej tożsamości18 osób o nieokreslonej tożsamości

W 2007 roku 4 ofiaryW 2007 roku 4 ofiary

W 2008 jak dotąd 1W 2008 jak dotąd 1

Konflikt symboliczno – Konflikt symboliczno – rytualnyrytualny

Miurale, flagi, pomalowane krawężniki, Miurale, flagi, pomalowane krawężniki, symbole poszczególnych grup symbole poszczególnych grup paramilitarnych stanowią jasny paramilitarnych stanowią jasny komunikat podkreślający tożsamość komunikat podkreślający tożsamość danej grupydanej grupy

Rozwiązanie…..zamalować?........ Rozwiązanie…..zamalować?........

Rytuały zbioroweRytuały zbiorowe

regulują szereg sfer życia mieszkańców regulują szereg sfer życia mieszkańców Belfastu, zarówno w codzienności, jak i od Belfastu, zarówno w codzienności, jak i od święta. Pytania dotyczące tras przejazdu święta. Pytania dotyczące tras przejazdu taksówek unionistycznych i taksówek unionistycznych i nacjonalistycznych przez miasto, nacjonalistycznych przez miasto, chodzenia po odpowiedniej stronie ulicy chodzenia po odpowiedniej stronie ulicy stanowią częstokroć kwestie życia lub stanowią częstokroć kwestie życia lub śmierci śmierci

Czarne taksówki w Czarne taksówki w Belfaście – nie tylko Belfaście – nie tylko

transporttransport

Katolicki mural poświęcony pamięci Katolicki mural poświęcony pamięci taksówkarzy, którzy zginęli służąc taksówkarzy, którzy zginęli służąc

społecznościspołeczności

Granicę wyznaczaGranicę wyznacza

krawężnikkrawężnik

Obchody rocznicy bitwy pod Obchody rocznicy bitwy pod BoyneBoyne

Tradycja sięga XVIII wiekuTradycja sięga XVIII wieku

Poniedziałek Wielkanocny – rozpoczęciePoniedziałek Wielkanocny – rozpoczęciedo soboty najbliższej 18 grudniado soboty najbliższej 18 grudnia

Około 3 500 parad rocznieOkoło 3 500 parad rocznie

Budżet około 20 milionów funtówBudżet około 20 milionów funtów

Konflikt symboliczny?...Konflikt symboliczny?...

Whitrock parade 2005Whitrock parade 2005

Pochodnie- przed..Pochodnie- przed..

Po….Po….

Kwestie społeczneKwestie społeczne

Protestanci podzieleni są głównie ze Protestanci podzieleni są głównie ze względu na klasę (stan posiadania, względu na klasę (stan posiadania, wykształcenie), jednakże to nie wykształcenie), jednakże to nie jedyny podział – także kwestie jedyny podział – także kwestie denominacji i przynależności denominacji i przynależności (sympatyzowania) do konkretnej (sympatyzowania) do konkretnej grupy paramilitarnej (UVF, UFF, UDA grupy paramilitarnej (UVF, UFF, UDA itp.)- udział w paradach i stosunek do itp.)- udział w paradach i stosunek do nich nie jest jednoznacznynich nie jest jednoznaczny

Interpretacje Interpretacje

Większość podkreśla aspekt terytorialnyWiększość podkreśla aspekt terytorialny

Reprodukcja hierarchii władzy w ramach Reprodukcja hierarchii władzy w ramach Orange orderOrange order

Umocnienie tożsamości społeczności Umocnienie tożsamości społeczności lokalnych – bands, dekoracje, parady… lokalnych – bands, dekoracje, parady…

Affirmative actionAffirmative action

wprowadzane od kilku lat wprowadziły wprowadzane od kilku lat wprowadziły w rytuały Belfastu a poprzez nie w rytuały Belfastu a poprzez nie także w cały dyskurs społeczny obok także w cały dyskurs społeczny obok szczytnych ideałów niestety również szczytnych ideałów niestety również nowe napięcia nowe napięcia

Typy konfliktów o Typy konfliktów o tożsamośćtożsamość

Reprodukcja tożsamości w konflikcie Reprodukcja tożsamości w konflikcie rytualnymrytualnym

Wchłonięcie tożsamościWchłonięcie tożsamości Konflikt na tle ambiwalencji tożsamościowejKonflikt na tle ambiwalencji tożsamościowej Ograniczenie tożsamości etnicznejOgraniczenie tożsamości etnicznej Uwolnienie tożsamościUwolnienie tożsamości Całkowite zagrożenie dla tożsamościCałkowite zagrożenie dla tożsamości

likwidacja tożsamości wraz z etosemlikwidacja tożsamości wraz z etosem likwidacja pluralizmu tożsamościowegolikwidacja pluralizmu tożsamościowego

Konflikt z władzą publiczną - Konflikt z władzą publiczną - reroutingrerouting