İfade

Cenabı Hakani’nin “Hilye-i Şerife’si” gibi

Neşati’nin “Hilye-i Enbiya’sı” mütalaasıyla

tenvir-i uyun edilecek asar-ı ber-

güzidedendir.

Enbiya-i izam hazeratının hilye-i

şerifelerini tasvir eden bu eser-i âli pek

çok mehaz-ı şerifeye müracaatla vücuda

gelmiş bir enmüzec-i mealidir.

Neşati hakkında şuara-yı Osmani arasında

faziletle kesb-i imtiyaz etmiş bir şair-i

suhan-şinas ve bin atmış üçte irtihal-i

âlem-i cemal eden Gelibolu Mevlevi-hanesi

birinci post-nişini Azade Muhammed dede

hazretleri gibi keramat-ı vefire ile be-

nam bir mürşidi velayet-ittisamın mecd-i

terbiyetelerine dehaletle tekmili tarikat

etmiş bir feyzi istinamdır.

Neşati şeyhinin vefatından sonra ihtiyar-

seyahat

İle asitan-ı feyz-i bünyan hazreti

Mevlana’ya yüz sürmek şerefine mazhar

olmuş ve Neşati mahlasını şeyh

müşarünileyhten almıştır.

Bin seksen bir tarihinde Edirne Mevlevi-

hanesi kendisine ihsan buyrulmakla şehr-i

mezkurda muavedet ve terbiye-i salikan

ile meşgul iken bin seksen beş tarihinde

İRCİİ emrine icabet etmiştir.

Şeyh Vasfi

Minnet Allah’a ki bast-ı İclal

Oldu Âdem ilim-efraz-ı cemal

Eyleyip lütuf ile isar kerem

Cümleden oldu mükerrem Âdem

Reş edip nurunu ba-hikmet tam

Buldu o nur ile Âdem ikram

Vech-i pakından olup tab-endaz

Oldu mescud melek ba-i’zaz

Oldu o nur ile Âdem bi-reyb

Mahrem-i Bar ki gayb el gayb

Şeref-i rütbesine oldu güva

Nas-ı pak “VE LEKAD KERREMNA”

Enbiya ile verip dehre nizam

Kıldılar davet-i Hak’ta ikdam

Eyleyip her biri bezl –i makdur

Oldular dai-i dergâh-ı gafur

Buldu sultan-ı risalette kemal

Habbeza davet-i Hak celle celal

&&&

Naat-ı Peygamber-i Pakize-şiyem

Fahr-i alem şeref-i nev-i beşer

Bais-i hesti-i eşya yekser

Evvelin mevc-i bihar-ı kudret

Ahirin gevher-kân-ı hikmet

Mutahabbir bi-ulum-ı ezeli

Mütekellim bi-dem-i lem yezeli

Namı ba-nam-ı ilahi hemser

Kadri çün arşı mualla berter

Can u dil valih bi-samani

Mihr ü meh şevk ile sergerdani

Şem’i ruhsarına pervane melek

Reh-güzarında bir üftade felek

İştiyakıyla olup üftade

Nice demdir ki durur amade

Serfüru-gerde dıraht-ı tuba

Hak-i payine süre ruyini ta

Nice demlerdi ki ba-reşk-i derun

Can u dil olmuş idi garka-i hun

Ki zehi baht ki Hakani-i Rum

Oldu hilye ile saadet merkum

Nedir o tarz ile hüsnü eda

Ki okundukça verir cana sefa

Habbeza mevhibe-i rabbani

Olmuş ol hoş nefse arzani

Merhaba himmet-i pak “Cevri”

Ser-be-ser kişver-i Rum’un fahri

Çar-yârin oda çün hakanı

Buldu vasfıyla ulüvv-i şanı

Göricek reşk ile oldum dem-çak

Yeridir belki olursam da helak

Ki geçip ömür sefaletle tamam

Kaldım alude-i isyan na-kam

Bulmadım hayf bi-feyz-i himmet

Böyle bir pak eserle şöhret

Bu teessüfle gezerken dil-hun

Koydu bir daiye-i şevk nümün

Eyleyip kendime tevcih-i hitab

Dedim ey gussa ile hane harab

Zikir bil-hayr ise maksud eğer

Enbiya hilyesine eyle nazar

Vasf edip eyle çü dürrü yekta

Her birin ziver-i silk-i mana

İla-filhal alub nevk-i kalem

Gitti hatırda olan girdi elem

Sevk ile hame-i mana perdaz

Kıldı bu tarz ile nazma âgaz

Âdemin vasfını ettiler tahkik

Kıldılar sözde bu resme tetkik

Evvela kametine bil icma

Dediler var idi heştad zira’

Olsa o kamet-i dilcuya seza

Serfurû gerde nihal-i tuba

Levn-i pakında edip dikkat-i tam

İhtilaf etti kibar-ı İslam

Dediler bazıları çün Gül-ter

Sürh levn idi letafet manzar

Bazıları dedi cenab-ı bi-çûn

Onu hâlk etmişti kendim gûn

Hilyesini zapt etti erbab-ı kalem

Dediler var idi gisuları hem

Çeşm-i ahu-veşi şahane idi

Her gören şevk ile divane idi

Yok idi dâmen-i hüsnünde gubar

Yani bi-hat idi o pak i’zâr

Hüsn ile eyleyin anı mümtaz

Gerden-i pakını etmişti diraz

Hem dahi vermiş idi sun-ı Huda

Mev ile sinesine ziyb u safâ

Tarh edip levh hisab üzere rakam

Dediler bin yıl ola ömrünü hem

Vasf-ı idriste erbab-ı hüner

Kıldı bu resim ile isar-ı Güher

Ki olup ziyb de gülşen-i raz

Gülbin kameti olmuştu dıraz

Eyleyen güşini ba-baht-ı said

Gülşen-i veçhe iki dürrü sêfid

Eylemiş birini ba-hikmet raz

Gû şemail-i muhabbetle dıraz

Hem dahi sun’ Hüdavend celil

Lihye-i pakini etmişti tavil

Sinesi vasî idi gayetle

Genc-i pür-gevher idi hikmetle

Suhanı gerçi belinde idi müdâm

Nerm idi Lik bast-ı rıfk tamam

Dahi tarih-şinasan-ı kadim

Oldular cümle bu kavle teslim

İbtidâ hatta eden vâzı’ kelam

Oldu ol zat-ı şerif-i ekrem

Eyleyin hilye-i Nuh’u takrir

Kıldılar cümle bu kavli tahrir

Veçhinin levnini hallak-ı mecid

Sim-i halis gibi etmişti sefid

Eyleyen Gülşen-i hüsnün tezyin

Nergis çeşmini etmiş hunin

Hem dahi Sanî Hekim Biçün

Re’sin etmişti büzürk ve mevzun

Eyleyen kadr ile zatın mümtaz

Lihye-i pakını etmişti diraz

Dahi etmişti Hüdavend mecid

Sahib-i mahkeme-i şeri cedid

Ömrünü sebt eden erbab-ı kelam

Dediler nüh sad ve pencâh tamam

Bir zebân heme erbab-ı mesel

Ömr-i Nuh olsa nola darbımesel

Gel gel ey gelen belagat-unvan

Nükte-i perdaz meânî u beyan

Vasfına başla Halilullahın

O şehinşahı felek-i dergâhın

Eyleyip hilye-i pakın takrir

Eyle bu vecih ile bir bir tahrir

Levn-i veçhinden eden bast-ı kelam

Dedi gayetle sefid idi tamam

Semen-endam idi ol sîmîn-ber

Nura gark olmuş idi ser-te-ser

Dahi olmuştu güşada cephe

Cirmi benzerdi hemen kavs-ı mehe

Subh-u sadık ki ba-ziver tam

Lihye-i paki ağarmıştı tamam

Vech-i pür nuruna hem çün Hurşit

Şaşaa olmuş idi riş-i sefid

Hem güler yüzlü idi hûb manzer

Daim üşküfte idi çün gül-ter

Özüne hem dahi bayıldı yüzü

Nergis bağ letafetti gözü

Halet-efza idi çeşmi o kadar

Bakmaya doymaz idi ana nazar

Dahi olmuştu o yekta-benam

Sahib-i şeri’ be-neşr-i ahkam

Bir hadisinde dedi peygamber

Manay-ı suret küllü hayrün beşer

Ceddi pakim bana benzerdi hemen

Habbeza sun’ı Hüdavend-i cihan

Eyleyen vasfı şemaili beyan

Kıldı bu vech ile tezhib-i zeban

Matla’-ı mihr-i cihân-tâb atâ

Ceddi Pakize-i mahbub-ı Huda

Perveriş yafte-i nur-i kemal

İlm-i efruhte-i burc-ı cemal

Levn-i pür-tab rahn-i sun’-ı Huda

Eylemiş reşk gül sarh-nüma

Veçhi nurani idi gayetle

Pertev-endâz idi sad behçetle

Hüsn-ü simasına doymazdı nazar

Hasılı rahmet idi ser-te-ser

Dediler kaddine ve illa nazaran

Serv-i balayı çemenzar-ı cihan

Eyleyip ser-i ber-zemin ta be-yed

Kıldı haclet-zede Tuba’yı o kad

Eyleyen kametini sidre nüma

Eylemiş sinesini levh-i sefa

Dahi olmuştu ba-neva-ı kerem

Sahib-i şeri’ o zatı ekrem

Hem bi-ilham-ı Hüdavend-i ecel

Ârabi söyleyen odur evvel

Kıldı ol mazhar-ı esrar vedud

Reh teslimde isar-ı vücud

Ömrü pakin hıred sal şümar

Yüz otuz olmasına verdi karar

Vasf-ı İshak’ta erbabı kelam

Kıldılar cümle bu resim üzre rakam

Ola ruhlarının ba-tahkik

Dediler cildine gayetle rakik

Hem nigarında-i sima-ı beşer

Hışm ile kılmış idi hoş manzer

Hoş nüma idi bi-fart-ı hubî

Behçet efzâ idi ba-mahbubi

Cismi pür-tabını Hallak-ı mecid

Tabiş hüsn ile etmişti sefid

Teni hemçün leben saf nüma

Sime benzerdi hemen sertâpa

Sal-i ömründe eden bast-ı kelam

Dedi bi-şek sad ve pencah tamam

Eyleyen hilye-i Lut’u tashih

Kıldılar cümle bu kavli tercih

Ki o peygamber Pakize tebar

Dediler esmer idi bir miktar

Hoş-nüma idi dahi gayetle

Veçhi tâbında idi behçetle

Hüsn-ü simasına ba-şevk-i derun

Gören elbette olurdu meftun

Vasf-ı hattında olanlar nakil

Dediler lihyesine müstersil

Dahi olmuştu o Ferhunde-likâ

Mutedil kamet nazik sima

Vasf eden Yusuf’u ba-ziyb-cemal

Kıldı bu vecih ile tahkik makal

Ki melahatte o yekta nazif

Yasemin gibi sefid idi latif

Eyleyen gül gibi hoşbû-i tenin

Eylemiş reşk-i semen pirahenin

Görüp ol cismi bir şekk-i can-gâh

Dağ dağ olmuştu sine-i mah

Pertev-i hüsnü ile meh-peyker idi

Reşk-i hurşid-i ziya-güster idi

Veçhin etmişti hûda pür-leme’an

Bakmaya tab götürmezdi cihan

Eyleyen arzını meh-i Pertev

Ünfünü etmiş idi çün meh-nev

Dediler var idi hal-i müşgin

Ruy-i pakinde bir hisar-simin

Şem’a-ı pervane düşüp bi-perva

Oldu güya kızarıp hal nüma

Hem dahi vermiş idi ziyb-cemal

Lahmdan ol şeh-i hüsne iki hal

Biri olmuştu bi-takdir-i mecid

Cephe-i pakinin üstünde bedid

Biri de çeşminin üstünde tamam

Hüsn ile vermiş idi zinet tam

Hem dahi sun’-ı Hüdavend hekim

Çeşminin cirmini etmişti azim

Eyleyen çeşmini şahane nüma

Nigahın etmiş idi hoş ribâ

Bu letafetle veren hüsnüne tâb

Kakülün etmiş idi hem pür-tâb

Dahi olmuştu o zeybinde hirâm

Vasatü’l-kame ve mevzun endam

Nice kadd-i serv sanavber bir sima

Âgah-ı dil-beste geçirdi dünya

Hem erişmişti be-sal u eyyâm

Ömr-i paki yüz otuz derde tamam

Vasf-ı Eyyüb’u iden ziyb-i kelam

Hilyesin kıldı bu resm üzere rakam

Latif sima ile Hallâk-ı celil

Nahl mevzununu etmişti tavil

Eyleyen kaddini çün serv u çemen

Eylemişti anı küteh-gerden

Hem ser-i pakini sun’ biçün

Dahi etmişti büzürk ü mevzun

Eylemişti dahi sun’ zevi’l-menn

Çeşmini reşk-i gazelan-haten

Ol iki çeşm-i letafet manzar

Halka eylerdi muhabbetle nazar

Dediler ömrünü erbab-ı beyan

Doksan üç yıl ola bi-reyb ü güman

Vasf-ı Musa’yı eden reyb ü ayan

Hilyesin kıldı bu resim üzere beyan

Ki o peygamber-i sahib-i heybet

Nazar ettikçe verirdi dehşet

Eyleye çarha nazar heybetle

Düşe Behram-ı felek dehşetle

Hem lisanında bi-kavli’l-Kur’an

Var idi ukde olup der-beyan

Esmerü’l-levn idi ol pak lika

Ki odur ahsen-i elvan ba-safa

Vasf-ı pakında edip bast-ı suhan

Kâse-i çeşmi amik idi diyen

Kıldı nev nükteyi güya iham

Eyleyip ehli dile remzini alem

Merd-i men etmiş idi ba-temkin

Rasat-ı hikmet ile ka’r nişin

Dahi etmişti hüday-ı yekta

Lihye-i pakini pür-tab nüma

Dest-i kudretiyle Hüdavend-i celil

Nahl-i mevzununu etmişti tavil

Olmuş ol kad ile ol pak serrişt

Serv-i bâlây-ı çemenzar-behişt

Eyleyen gül-bin-i kaddin tezyin

Eylemişti gül ruyin pür-çin

Hem dahi sun’-ı celil-i cabbar

Cismin etmişti nehafetle nizar

Dahi eylemişti o Pakize sıfat

Sahib-i şer-i kitab-ı Tevrat

Sal-i ömründe edenler tetkik

Yüz yirmi diye kılmış tahkik

Hilye-i sahib esrar-ı zebur

Oldu bu vecih ile dilde mezkûr

Sürh levn idi o Pakize ser-rişt

Nola dersem gül-i gülzar-ı behişt

Hem dahi sun’-ı Hüdavend-i mecit

Beden-i pakını etmişti sefid

Mahe benzerdi letafette teni

Sim-veş saf idi cümle bedeni

Dediler hem dahi erbabı nazar

Ezraku’l-ayn idi ol pak-Güher

Asuman—kevn o dü-çeşm ziba

Oldu nilüfer-i Gül-zar-ı sefa

Dahi gayetle hoş ağaz idi hem

Âna mahsus idi icra-ı nagam

Dahi hikmetle edip âna nigah

Kaddin etmişti Huda hem kütah

Nahl-i pür-meyve idi ol kamet

Ta ki her bir el ere bi-zahmet

Eyleyen kaddini kütah nüma

Kadrin etmişti bülend ü vala

Hem o peygamber Pakize hisal

Oldu alemde mamur sad sal

&&&

Hilye-i pak-ı Süleyman’ı tamam

Kıldı bu vech ile erbab-ı kelam

Veçhi pür-nur idi çün mihr-i felek

Hüsnü ile olmuş idi reşk-i melek

Hem o peygamber Pakize şiyem

Semen-endam idi ser ta be-kadem

Hüsn-i sima ile ol mihr-i safa

Nura gark olmuş idi sertapa

Dahi vermişti letafetle vakar

Hilye-i paki be-muy-i bisyar

Dediler hem dahi erbabı kalem

İttifak ile edip vaz’-ı rakam

On üçünde o şeh-i pak-Güher

Oldu sultan-ı cihan ser-te-ser

Müddet-i ömrün edenler takrir

Altmış üç yıl diye kılmış tahrir

Bazıları dedi edip terk-i cihan

Kıldı elli ikide azm-ı cenan

&&&

Hilye-i pak-ı latif Yahya

Oldu bu vecih ile hem cilve nüma

Ki melahatta Huda-yı zevi’l-menn

Veçhin etmişti latif u ahsen

Hüsn ile mehr-i celî Pertev idi

Şekli ebruları meh-nev idi

Birbirine ol iki ebrular

Muttasıldı çü duyar hem-ser

Hem dahi ehli suhan böyle dedi

Bini-i paki biraz yüksek idi

Ruh-bahş idi sada-yı paki

Şad ederdi dil her gam-nâki

Hem dahi sun’-ı Hüdavend-i celil

Lihye-i pakini etmişti kalîl

Hem dahi oldu be-takdir-i mecid

Ömrü doksan beşe erdikte şehid

Hilye-i pak safa-bahş-ı mesih

Hem bu vecih üzere olundu tashih

Ne letafette Hüdavend-i mecid

Levnin etmişti simin gibi sefid

Dahi levnine edenler dikkat

Dediler var idi cüzî humret

Hüsnü hulk üzere idi her kârı

Hep tebessümle idi güftarı

Şa’r-ı re’siyle hem ol mah-ı cebin

Daim olurdu cemalin tezyin

Hem dahi sun’ı Hüdavend-i kadir

Veçhinin cirmini etmişti sağir

Ahsenü’l-vech idi pür tabiş-i ân

Bakmaya doymaz idi dide-i can

Seyr didarına gelmezdi ğına

Ruha seyr olmak olur mu asla

Layık-ı vasfı değildir ne desem

Ruh idi hasılı ser-ta be-kadem

Kesret-i mu ile hem sun’-ı ilah

Lihye-i pakini etmişti siyah

Anberin mu o hazzı galiye-gûn

Müşki tekrar yine eyledi hun

Çün sehî serv çemenzar behişt

Mutedil kad idi ol pak-ı serrişt

Etmemişti o şah pak-ı Güher

Came-i fahri hergiz der-ber

Hem ederdi o şeh-i pak-tebâr

Daima pay-ı bürehne reftâr

Hem dahi oldu ba-nevvar-ı celil

Sahib-i şeri’ ve kitab İncil

Otuz üç yaşına erdikte tamam

Eyledi çerh çehar medde makam

Minnet Allah’a ki ba-himmet-i tam

Oldu bu nazm-ı mübarek itmam

Budur ümid-i Neşati-i hazin

Ki ola hayyiz ihsana karin

Dem-i ahirde be-nur-ı Tevfik

Eyleye lütfünü Allah refik

Hitam

Neşati, Divan Edebiyatının önemli şairlerinden biridir.

Edirnelidir. Doğum tarihi kesin olarak bilinmemekle beraber

ölüm tarihi, 1674 olarak kayıtlara geçmiştir.

Mevlevi’dir. Asıl adının Ahmet veya Süleyman olduğu

söylenmektedir. Mahlası şeyhi tarafından verilmiştir. Şiirde

hayal ve anlamı önceleyen ve adına Sebk-i Hindî denilen

üslubunun önemli temsilcilerinden biridir. Tasavvuf erbabı

olmasına rağmen şiirlerine bu özelliği pek yansımamıştır.

Gazelleriyle ünlenmiştir. Çok Bilinen

Gittin amma ki kodun hasret ile canı bile İstemem sensiz olan sohbet-i yaranı bile

Beytiyle başlayan gazel onundur.

Eserleri:

1) Divan 2) Hilye-i Enbiya: 3) Edirne Şehrengizi 4) Şerh-i Müşkilât-ı Örfî 5) Tuhfetü’l-‘Uşşâk 6) Mektup

İfade

Hakanî tarafından kaleme alınan “Hilye-i Şerife” meşhur

eserlerdendir. Tıpkı onun gibi Neşati’nin “Hilye-i Enbiya” isimli

bu eseri de okuyanların gözlerini aydınlatacak seçkin

eserlerden biridir. Büyük Peygamberlerin yüce hilyelerini

tasvir eden bu yüce eser pek çok kaynağın başvurusuyla ortaya

konmuş, kendisinden sonraki eserlere örneklik edecek

derecede önemdedir.

Neşati, Osmanlı şairleri arasında faziletiyle imtiyaz kazanmış

bir söz ustası şairdir. Bin atmış üçte Cemal ülkesine göç eden

Gelibolu Mevlevi-hanesi birinci post-nişini Azade Muhammed

dede hazretleri gibi birçok kerametler göstermekle namı

bilinen bir velayet sıfatına haiz mürşidin terbiyesine girerek

tarikatını tamamlamıştır.

Neşati şeyhinin vefatından sonra seyahat etmeyi tercih

ederek, feyzin baş şehrine, Hazreti Mevlana’nın makamına yüz

sürmek şerefine mazhar olmuş ve Neşati mahlasını şeyhinden

almıştır. Bin seksen bir tarihinde Edirne Mevlevi-hanesi

kendisine ihsan buyrulmuş, bu şehre yerleşerek tarikat

saliklerinin terbiyesi ile meşgul olmuştur. Bin seksen beş

tarihinde “dönünüz” emrine icabet etmiştir.

Şeyh Vasfi

Şükür Allah’a ki gösterdi kudretini

Âdem’in ilimle yücelişi Cemal’in tecellisi

Lütfetti cömertliğini saçtı döşedi

Âdem lütfuyla herkesten değerliydi

Noksansız hikmetiyle nurunu yaydı

Âdem o nur ile bulmuştu ikramını

Mübarek yüzünden parlaklık saçılırdı

Melekler secdesiyle gösterdi saygısını

Âdem şüphesiz o nur ile oldu

Asla bilinmeyecek sırlara mahrem oldu

Şerefinin rütbesine olmuştu şahit

“Onu mükerrem kıldık” o yüce ayet

Bütün enbiya onunla zamana nizam verdi

Hepsi Hakk’a davette gayret etmişti

Kudretini her biri esirgemeden harcadı

Bağışlanma dergâhına davetçilerdi

Risalet sultanıyla tamamlanmıştı

Ne güzel! Celal sahibi Hakk’a çağırmıştı

Âlemin övüncü, nevi beşerin şerefi

Bütün varlık, bütün eşya sayesindeydi

Başlangıcın kudret deryasının dalgalanması

Sonun hikmet mücevherinin kaynağı

Ezeli ilimden beslendi bilişin

Sonsuzluğu haber verdi söyleyişin

Adın Allah’ın adının yanında söylendi

Senin kadrindendir arşın yüceliği

Dünyanın canı ve gönlü şaşkın hayranlığından

Ay ve güneş senin şevkinle döner şaşkınlığından

Yüzünün parıltısına pervanedir melekler

Yolunda düşkün bir âşıktır felekler

Bu düşkün âşık senin hasretindedir

Hayli zamandır yolunu beklemektedir

Tuba ağacı eğdi başını saygıyla

Yüzümü sürsem dedi ayağının tozuna

Nice zamanlar gıpta ettim durdum

Canım ve gönlümde kana boğuldum

Nu mutlu bir talih ki Rum’un Hakanı

Yazılan o hilye ile mesut olmuştu

Ondaki o tarz o güzel eda nedir?

Okundukça insana sefalar verir

Aferinler bu Rabbani ihsana

O güzellik verilmiş bolca

Ey “Cevri” ey temiz gayretin adamı

Baştan sona Rum ülkesinin iftiharı

Dört yakın dostu anlatmış eserinde

Onların vasfıyla şanı yücelmiş kendinin de

Görünce kıskandım içim parçalandı

Helak olsam bile yadırganmazdı

Ömrümü sefaletle geçirip gitmekteydim

İsyana bulaşmıştım mutlu değildim

Yazık ki bir yardım ve feyiz bulamamıştım

Böyle bir temiz eserle şöhret bulamamıştım

Böyle gönlü kırık geziyordum teessüf ile

Bir iç ses bana yol gösterdi şevkle

Kendi kendime şöyle seslendim

Ey kederle hanesi viran olmuş dedim

Hayırlı bir zikir ise maksadın şayet

Enbiya hilyesine bak, o yana yönelt

İnci tanelerini anlatır gibi

Anlam ipine diz hepsini

Sonunda aldım elime sivri uçlu kalemi

Düştüğüm elem girdabı hatırdan çıkıp gitti

Anlam düzenleyen kalem yöneldi

Bu tarz üzere başlattı şiirini

Âdem’in vasfını tahkik ettiler

Bu sözlere resim olacak şekilde incelediler

Öncelikle görüş birliğiyle onun boyu

Söylediler sekiz arşın olduğunu

O gönül çeken uzun boyluya Tuba ağacı

Boyun eğseydi yakışmaz mıydı?

Yüzünün rengine dikkat ettiler

İslam büyükleri farklı görüş belirttiler

Bazıları gül rengindeydi demişti

Kırmızımtırak idi güzel görüntüsü

Bazı alimler dedi ki sebep sorulmaz Allah,

Onu kendi tarzında yaratmış idi

Kalem erbabı hilyesini kayıt altına aldı

Dediler Omuzlarına dökülen saçları vardı

Güzelliğinde hiçbir kusur yoktu

Yüzünde kırışıklık bulunmazdı

O hüsnündeki seçkinlik bir de

Boynunun uzunluğundandı

Hem Huda’nın eşsiz sanatı

Göğsündeki tüyler ile süslemiş idi

Levhalarda rakamlarla hesaplar yapıp

Ömrü bin yıl olmalı demişlerdi

İdris’i vasfını söyleyen hüner erbabı

Yaptığı resim ile cevherler bağışladı

Ziyneti gül bahçesinin gizli sırrıydı

Gül dalı gibiydi boyu uzundu

Kulağı mutlu bahtından bir nişaneydi

Gül yüzünde iki beyaz inciydi

Hikmetin sırrından yapılmış biri

Muhabbeti çok dediler şemaili

Yüce Allah’ın sanatıydı bedeni

Pak yüzü uzunca idi

Onun göğsü gayetle genişti

Hikmet incilerinin hazinesiydi

Sözü gerçi belindeydi devamlı

Yumuşak huyluydu ve noksansızdı

Kadim tarihçilerin hepsi de

Birleşmişlerdi bu görüşte

Sözü hatta ilk defa o yazmıştı

Yazıyı başlatan o Kerem sahibi zattı

Nuh’un hilyesini böylece okuyun

Geçmiş alimler böyle yazdı, bu sözü

Yüce Yaratan yüzünün rengini

Halis gümüş renginde beyaz etmişti

Güzellik Gülşen’ini süsleyen

Nergis gözlerini kanlı etmişti

Hikmetinden sual olmaz yüce sanatkâr

Eylemişti başını büyük ve orantılı

Verdiği değer ile seçkin kılmıştı

Yüzü bir miktar uzunca idi

Öyle takdir etmiş, büyükler büyüğü yüce padişah

Şeriatın kanunun mahkemenin sahibi Allah

Ömrünü hesaplayan kalem erbabı

Dediler dokuz yüz elliye tamamlandı

Kalem sahibi lisana aşina olanlara

Nuh’un ömrü darbımeseldir, anlayanlara

Gel gel ey unvanında belagat olan

Nükte bilir ve aşina anlamda beyan

Başla anlatmaya Halilullahı

O göklere açılan kapının padişahı

Hilyesini söylemeye başla da

Bu usul ile birer birer say yazında

Onun yüzünün rengi hakkında söz söyleyenler

Son derecede beyazdı yüzü dediler

Biraz şişmanca idi o gümüş vücutlu

Baştan başa nura gark olmuştu

Görüntüsü bakana ferahlık verirdi

Bedeni mehtabın kavsine benzerdi

Sanki kusursuz bir seher vaktinin aydınlığı

Tamamen ağarmıştı saçı sakalı

Böylece pür nur yüzünde güneş

Beyaz sakalında parlamaktaydı

Hem güler yüzlüydü o güzel görüntülü

Hep açılmış bir çiçek gibiydi gül yüzü

Özü gibi hayranlık verirdi yüzü

Bir demet nergis gibi güzeldi gözü

Hatta “Halet-efza” denilen lale dense yeriydi

Bakmaya doyamazdı onu gören bir kere

Ve namı benzersiz inci olan

Şeriatın ahkamını yayan

Şeklin anlamı, insanlığın hayırlısı

Hazreti Peygamber bir hadisinde dedi

“Yüce Ceddim İbrahim, bana benzerdi”

“Cihanın efendisi Allah’ın sanatı ne güzeldi”

İsmail’in şemailini anlatanlar

Şöyle diyerek sözlerini süslediler

O cihan güneşinin başlangıç noktasıydı

Allah’ın mahbubunun yüce atasıydı

Mükemmelliğin nurunu besleyen oydu

Güzellik burcunun ilmini tutuşturan oydu

Rengi ışıltılı, Huda sanatının haritasıydı

Güllerin kıskandığı bir saraydı

Yüzü nurani idi son derece

Parıldardı yüzlerce güler yüzüyle

Simasının hüsnüne doymazdı nazar

Hasılı baştan başa rahmetler saçar

Boyu için dediler ki ancak nispeti

Cihan bahçelerinin uzun servisi

Zeminden eline başına kadar endamı

Boyu Tuba ağacını utandırırdı

Kametini görenler Sidre ağacı zannederdi

Sinesi mutluluk levhası idi

Çok ağlardı o cömert kişi

O yüce zat şeriat sahibiydi

Yüceler yücesin ilhamını aldı

Arapçayı ilk konuşandı

Vedut olan Allah sırlarının mazharıydı

Varlığını onun yoluna adamıştı

Ömrünün senesini hesaplayanlar

Yüz otuz yaşında olduğuna verdiler karar

İshak’ın vasfını anlatan kalem erbabı

Onun resmini şöyle çizdi tamamı

Yanakları ve yüzü kesinlikle dediler

Son derecede yumuşak ve ince dediler

Çehresi güzel, siması beşer

Sert görünüşüyle daha da güzel

Hoş görünür güzelliği aşırı

O kadar şirin herkese sevgili

Yüce Yaratan parlak bedenini

Güzelliğin pırıltısı ile beyaz etmişti

Teni saf sütü andırmakta

Gümüşe benzerdi baştan ayağa

Ömrünün yılı hakkında konuşanlar

Dediler şüphesiz yüz elli sene yaşamıştı

Lut’un hilyesini eyleyenler tashih

Hepsi bu sözleri ettiler tercih

O soyu temiz yüce Peygamber

Biraz esmer idi teni dediler

Hoş görüntüsü vardı son derece

Dediler, parlak yüzündeki güzelliğe

Simasındaki güzellik gibiydi içindeki coşkunluk

Elbette görenlerin durumuydu tutkunluk

Vücudunun çizgilerini nakledenler

Sakalı için beğenilen şekildeydi dediler

O mübareklik yüzünde de vardı

Boyu orta derece yüzünde naziklik vardı

Yusuf’u bütün güzelliğiyle anlatan

Sözünü şu şekilde gerçekleştirdi

O temizlikte ve güzellikte benzersizdi

Beyazlığı latif bir yasemin gibiydi

Teninin gül kokusunu bir kere duyan

Yasemin bile gömleğinin kokusunu kıskanan

O candan eden cismini görünce

Mehtabın göğsü yaralarla dolmuş

Parlak güzelliği ayın on dördü idi

Güneşin ziyası bile onu kıskanır idi

Huda yüzüne bir parlaklık vermişti

Cihan o yüze bakmaya güç yetiremezdi

Parlayan ay yüzünü gösterdiğinde

Hilal onun burnuna benzemek istemişti

Yüzünde iki mis kokulu ben vardı dediler

Gümüş renkle çevrelenmiş idiler

Pervasızca muma düşen kelebekler gibiydi

Sanki kızarmışlar da ben gibi görünmüşlerdi

Bu benler cemalini süslemişti

O şahın artırmıştı güzelliğini

Biri Yüce Allah’ın takdiriyle

Yüzünün üstünde görünmekte

Biri de gözlerinin üstündeydi hemen

Güzelliğine bir üstün ziynet veren

Hikmetli yüce padişahın üstün sanatı

Gözlerini büyükçe yaptı

O şahane gözlerini görenler

Bununla bakışını güzelleştirenler

Bu letafetle veren güzelliğine

Parlaklık vermişti (alnına düşen) Kakülü

Salınıp gidişinde bir başka güzellik vardı

Endamı mevzundu, boyu ortaydı

Servi gibi bir boyda, yuvarlakça bir yüz

Bütün dünya farkındaydı ve gönül bağlamıştı

Günleri ve yılları erişmişti onun hayatı

Pak Ömrünün tamamı yüz otuz yıldı

Eyüp’ü anlatan kelamın süsü

Hilyesini şu şekilde resmetmişti onların sözü

Yüce yaratan latif bir sima vermişti

Fidan boyunu mevzun ve uzun etmişti

O salınan yürüyüşünü görenler boyunu

Yanılıp zannetmişti onu kısa boylu

Benzersiz yaratıcı sanatıyla güzel başını

Büyükçe ve pek ölçülü yaratmıştı

O ihsan ve iyilik sahibi Yüce Allah’ın sanatı

Gözlerini yaratmıştı ahuların kıskanacağı

O letafet dolu iki gözü bakar

Halka eylerdi muhabbetle nazar

Ömrünü beyan erbabı şöyle söyledi

Doksan üç yıl idi, şek ve şüphesizdi

Musa’yı anlatanlar şüphesiz ve ayan

Hilyesini şu şekilde eyledi beyan

Ki o heybet sahibi peygamber

Dehşet verirdi ettikçe nazar

Heybetle feleğe baksa bir kere

Feleğin Behram’ı düşer dehşetle

Lisanında Kur’an’ın beyanıyla

Bir düğüm vardı, konuşurdu zorla

Esmer renkliydi, o pak yüzlü

Ondaki esmerlik renklerin en güzeliydi

Onu uzun anlatan söz söyleyen

Vardı, göz çukurları derinceydi diyen

Bu yeni nüktedir, anlamı az bilinen

Gönül ehline onun remzini söyleyen

O yiğitler yiğidi çok temkinliydi

Derinde oturur (ama yüksek) hikmetleri rasat

ederdi

Eşsiz benzersiz Huda vermişti onun

Mübarek sakalına parlak bir görünüş

Eyledi kudret eliyle o yüce padişah

Mevzun ve uzun fidan boyunu

O boyuyla olmuştu bir emaresi

Yüksek servi boyu cennet bahçesi

Gül kokulu boyuyla süslenmiş idi

Gül yüzünde görünürdü hiddeti

Cebbar ve Celil olan Allah’ın sanatı

Bedeninde nahiflik ve zayıflık vardı

O tertemiz sıfatlı yüce Nebi’nin

Şeriat kitabı Tevrat’ı vardı

Ömrü kaç senedir tetkik edenler

Yüz yirmi diye tahkik etmişler

Zebur’un esrarını bilenin hilyesi

Gönüllerde şu şekilde söylendi

Kızıl renkliydi o tertemiz yaratılmış muhterem

Ne olur, cennet bahçesinin emaresidir desem

O şanı yüce Padişahın sanatının eseri

Beyaz yaratılmıştı onun pak bedeni

Mehtaba benzerdi güzellikte teni

Gümüş beyazıydı saf bütün bedeni

Hem erbabı nazar şöyle demişti

O pak incinin gözleri maviydi

Gökyüzüne benziyordu o iki güzel göz

Sanki gül bahçesinde nilüfer gibiydi

Sesi son derecede güzeldi ve de

Ona mahsustu söylemek nağme

Hem hikmetle bakıp da onun

Huda boyunu kısa yaratmıştı

O boy aslında meyve dolu bir ağaçtı

Uzanan her el zahmetsiz meyve toplamalıydı

Boyunu kısa yaratan kudret eli

Kadrini çok yüce ve yüksek etmişti

O temiz haslet sahibi yüce peygamber

Alemde yüz sene sürmüştü ömür

Hazreti Süleyman’ın hilyesi şöyleydi

Kelam erbabı bu konuda şöyle demişti

Yüzü nur saçardı felekte güneş gibi

Hüsnü ile kıskandırmıştı melekleri

Hem o peygamber temiz huyluydu

Endamı yasemindi baştan ayağa buydu

Yüzünün güzelliği ile safa veren güneşti

Baştan başa nura gark olmuş idi

Letafetle beraber vakarı vardı

Gür ve çok sakallıydı

Erbabı kalem şöyle demişti

İttifak ile şöyle tarif etmişti

On üç yaşındayken o pak cevher

Bütün cihana sultan oldu

Ömrünün müddetini yazanlar

Altmış üç yıl diye yazmışlar

Bazıları cihanı terk etmişti dedi

Elli iki yaşında cennete gitti

Latif Yahya’nın pak hilyesi

Dünyada şöyle tecelli etmişti

Nimetler veren Huda güzellikte

Yaratmıştı yüzünü en güzel biçimde

Hüsnü parlayan bir güneş gibiydi

Kaşlarının şekli yeni hilal gibiydi

O iki ebrular birbirine bitişikti

Hassas iki dostun yakınlığı gibiydi

Söz söylemeyi bilenler böyle dediler

Pak burnuna biraz yüksekçeydi dediler

Onun sesi dinleyenlere ruh bahşederdi

Her kederli gönlü şad ederdi

Yüceler yücesinin sanatı

Öyle yapmıştı, azdı pak sakalı

Şanı ve şerefi çok yüce olan öyle takdir etmişti

Şehit oldu yaşı doksan beşe gelmişti

O Mesih idi pak hilyesi saha bahşederdi

Anlatanlar şöyle söylemişti

Şanı yüceler yücesi letafetle yarattı

Rengi gümüş gibi beyazdı

Dahi rengine dikkat edenler

Az bir miktar kırmızılık vardı dediler

Güzel ahlak üzereydi her işi

Sözü hep tebessümle idi

Düşerdi saçları aya benzeyen alnına

Cemalini süslerdi daima

Kudreti sonsuz yüceler yücesinin sanatı

Yüzünü küçük yapmıştı

Yüzü güzeller güzeliydi, parlar dururdu

Can gözüyle bakanlar doyamazdı

Zenginlik gözüne görünmezdi

Ruhuna zenginlik asla giremezdi

Ne desem onu anlatmaya layık değildir

Baştan ayağa o ruh idi

İlahi sanat saçlarını çok yapmıştı

Sakalı da sık ve siyahtı

Amber kokulu güzel siyah saçları

Misk ile kınalandı kana boyandı

Uzun bir fidan gibi salınarak yürürdü

Orta boyluydu, o cennetin vesilesiydi

O pak cevherin şahı hiç etmemişti

Övünme elbisesi asla giyinmemişti

O yüce soylu şah şöyle ederdi

Daima çıplak ayakla gezerdi

O yüceler yücesinin nuruyla parlardı

Şeriat sahibiydi İncil kitabı vardı

Otuz üç yaşına gelince tamam

Gökyüzünü eyledi makam

Minnet Allah’a ki himmet ile tam

Oldu bu mübarek şiir itmam

Hazin Neşati’nin budur ümidi

Yakın olsun mekânında nimeti

Son deminde nuru ulaşsın Rabbin

Allah lütfunu yoldaş eylesin