endokrin sistem ve - baskent-adn.edu.tr sistem ve hastaliklari.pdf · endokrin sistem • endokrin...
TRANSCRIPT
![Page 1: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/1.jpg)
Endokrin Sistem ve hastalıkları
Uz.Dr.Aydan Ünsal2 Mart 2011
saglık meslek okulu hastalık bilgisi dersi
![Page 2: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/2.jpg)
ENDOKRİN SİSTEM
• Hücreler arası fonksiyonların, birtakım kimyasal regülatör maddeler ile, sinyalizasyon yöntemiyle ileten özel moleküler yapıda ki maddelerin üretildiği bir sistemdir
• Bu maddelere hormon, hormon üreten hücrelere endokrin hücre denir
![Page 3: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/3.jpg)
Endokrin sistem
• Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın ilişkilidir.
1. Vücut sıvılarındaki kimyasal maddelerin konsantrasyonunun, protein, lipit ve karbonhidrat metabolizmasının düzenlenmesi,
2. Sinir sistemi ile birlikte vücudun streslere karşı koymasına yardım etmek,
3. Seksüel gelişim ve üremeyi içene alan büyüme ve gelişmenin düzenlenmesi.
![Page 4: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/4.jpg)
Endokrin bezler ve hormonlar
• Endokrin sistem endokrin bezler olarak adlandırılan doku ve organlardan oluşmuştur.
• Bu bezler hormon olarak adlandırılan kimyasal maddeleri sentezleyip salgılarlar.
![Page 5: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/5.jpg)
Endokrin Bezler• Hipofiz bezi-Hipotalamus• Tiroid bezi• Paratiroid bezi• Böbrek üstü bezleri• Pankreas• Gonadlar-cinsiyet bezleri• Diğerleri
– Böbrekler– Pineal bez– Timus bezi– Kalp– Sindirim kanalı
![Page 6: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/6.jpg)
![Page 7: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/7.jpg)
Endokrin Bezler
• Hipofiz bezi-Hipotalamus
• Tiroid bezi
• Paratiroid bezi
• Böbrek üstü bezleri
• Pankreas
• Gonadlar-cinsiyet bezleri
• Diğerleri
– Böbrekler
– Pineal bez
– Timus bezi
– Kalp
– Sindirim kanalı
![Page 8: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/8.jpg)
Hedef hücre-organ
• Dolaşıma salgılan bir hormon vücudun bütün bölgelerine gidebilir.
• Ancak hormonlar etkilerini sadece belirli hücrelerde ve dokularda gösterir.
• Bu hücrelere ve organlara hedef hücre veya organ denir.
![Page 9: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/9.jpg)
Hormon reseptörleri
• Hormonlar etkilerini hücre membranı yüzeyindeki, yada sitoplazmanın veya çekirdeğin içindeki reseptörleri aracılığıyla gösterir.
![Page 10: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/10.jpg)
Majör Endokrin Gland Sistemi
• Saf gland halinde olan tiroid, ürettiği hormonu depolayan ve gerektiğinde kullanıma veren bir bez
• Yarı endokrin yapıda olan hipofiz ve adrenal, sinüzoido-retiküler yapıda olan ve ürettikleri hormonu doğrudan sinüzoidal, vasküler yolla hedef organa gönderir
![Page 11: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/11.jpg)
• Yaygın hücresel endokrin sistemde, hormon üretecek yapıya sahip granüller içerirler.
• Bu sistem aminler, amin prekürsörleri sentezleyen,
• onları kapan , sekrete ve dekarboksile eden sistem anlamına gelir
![Page 12: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/12.jpg)
• 1- Majör endokrin gland sistemi
• Tiroid , adrenal ve hipofiz
• 2- Yaygın (disterse) hücresel endokrin sistemi
• MSS, GİS, böbrek, karaciğer, deri ve yumuşak doku, kemik
![Page 13: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/13.jpg)
Hormonların sınıflandırılması
• Hormonlar kimyasal yapılarına göre 3 grupta incelenirler;
1. Yağda eriyebilen steroid kaynaklı, streoid hormonlar,
2. Amino asit kaynaklı hormonlar,
3. Suda eriyen protein yapılı hormonlar.
• Az sayıda glikoprotein yapılı hormonda bulunur.
![Page 14: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/14.jpg)
Hormon etki mekanizması• Yağda eriyen hormonlar steroid yapılı
hormonlardır ve kollesterolden sentezlenirler.
• Kortizol, progesteron, östrojen, testeron ve tiroksin hareketli reseptör mekanizması ile etki gösterirler, bu hormonların özel reseptörleri çekirdektedir.
• Bu mekanizma ile çalışan hormonlar hücre fonksiyonlarını etkileyen proteinleri sentezleyerek görevlerini yerine getirirler.
![Page 15: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/15.jpg)
Depolanan ve depolanmayan
hormonlar
Peptit ve protein yapılı hormonlar, granüllü endoplazmik retikulumda sentez edildikten sonra Golgi sisteminde membranöz veziküller içinde depolanırlar
Katekolaminler, suda çözünür özellikli proteinler olan kromograninler ve ATP ile birlikte granüllerde depolanırlar
Tiroglobulin yapısındaki tiroit hormonları, tiroit follikülleri içinde depolanırlar
Steroid hormonlar, sentez sonrası hemen salgılanırlar, depolanmazlar
![Page 16: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/16.jpg)
Hormon salgısının kontrolü...
• Hormonal sekresyonlar genellikle negatif feedback sistemler ile normal seviyede tutulur.
![Page 17: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/17.jpg)
Sentezlendikleri yere göre hormonlar
• Hipotalamus hormonları• Hipofiz hormonları
Ön lop hormonlarıOrta lop hormonuArka lop hormonları
• Tiroit hormonları• Paratiroit hormonu• Pankreas kormonları• Böbrek üstü bezi hormonları
Adrenal korteks hormonlarıAdrenal medülla hormonları
• Cinsiyet bezleri hormonlarıErkek cinsiyet hormonlarıDişi cinsiyet hormonları
• Gastrointestinal ve diğer doku hormonları
![Page 18: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/18.jpg)
Yapılarına göre hormonlar
• Peptitler ve proteinler: Hipotalamus, hipofiz, paratiroit, pankreas, mide-bağırsak sistemi ve bazı plasenta hormonları
• Steroidler: Adrenal korteks ve gonadlardan salgılanan hormonlar ile bazı plasenta hormonları
• Amino asit türevi hormonlar:Adrenal medülla hormonları:
KatekolaminlerTiroit hormonları
• Eikozanoidler• Retinoidler• NO
![Page 19: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/19.jpg)
Endokrin fonksiyon bozuklukları
• Yetersiz miktarda hormon salgılanması
• Aşırı miktarda hormon salgılanması
• Hormona karşı doku duyarlılığında azalma
![Page 20: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/20.jpg)
Yetersiz hormon salgılanması
Hormona özgü hipofonksiyon belirtileri ile karakterize
![Page 21: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/21.jpg)
Aşırı miktarda hormon salgılanması
Hormona özgü hiperfonksiyon belirtileri ile karakterize
![Page 22: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/22.jpg)
Hormona karşı duyarlılığın azalması
Hormona özgü hipofonksiyon belirtileri ile karakterize
Reseptör veya postreseptör mekanizmalardaki bozukluklar nedeniyle olur
Dolaşımdaki hormon düzeyi artar
![Page 23: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/23.jpg)
HORMON??????
![Page 24: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/24.jpg)
Endokrinsistemdeki
kimyasal habercilerdir‘uyarmak,harekete gecirmek’
![Page 25: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/25.jpg)
Hormonların görevleri
• Büyüme ve farklılaşma
• Homeostazın sürdürülmesi
• üreme
![Page 26: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/26.jpg)
Hangi tablolar bize endokrin kökenli bi hastalık düşündürür?
• Büyüme ve gelişme geriliği
• Uçlarda büyüme(akromegali)
• Guatr(tiroid bezinin büyümesi)
• Stria(cushing)
• Pigmentasyonda artış(böbreküstü bezi yetmezliği)
• Cinsel farklılaşmanın gerçekleşmeyişi
![Page 27: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/27.jpg)
• Hirsutismus• Cinsel farklılaşma bozuklugu• Jinekomasti• Galaktore• Şişmanlık• Hiperglisemi• Hipoglisemi• Hiperkalsemi• Poliuri• hipertansiyon
![Page 28: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/28.jpg)
Hipofiz bezi
• Beyinde hipotalamusun hemen altında bulunur.
• İki ayrı lobtan oluşmuştur;– Anterior lob (adenohipofiz)
– Posterior lob (nörohipfiz)
• Adenohipofiz gerçek bir endokrin bezdir ve salgı hücreleri ihtive eder.
• Nörohipofiz ise hiptalamustan köken alan pek çok sinir ucunun sonlandığı bölümdür.
![Page 29: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/29.jpg)
Hipotalamus hormonları
• Supraoptik ve paraventriküler çekirdekte oluşanlar
Antidiüretik hormon (ADH, vazopressin)
Oksitosin (pitosin)
• Peptiderjik nöronlardan salgılanan, Adenohipofiz hormonlarının sekresyonunu düzenleyen hormonlar
Tirotropin salgılatıcı hormon (TRH)
Kortikotropin salgılatıcı hormon (CRH)
Gonadotropin salgılatıcı hormon (GnRH)
Büyüme hormonu salgılatıcı hormon (GHRH)
Somatostadin (Büyüme hormonu salınımını inhibe edici hormon)
Prolaktin salgılatıcı hormon (PRH)
Prolaktin salınımını inhibe edici hormon (PIH)
![Page 30: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/30.jpg)
Hipotalamus-hipofiz
![Page 31: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/31.jpg)
• Ön hpf. organın % 80 nini oluşturur ve asıl salgı yapan kısmıdır
• Buradan salınan hormonlar hipotalamustan salınan + davranışlı salgılatıcı (realising) hormonla kontrol edilir
• Rutin histolojik kesitlerde asidofil, bazofil, kromofob (boya almayan) hücrelerden oluşur.
![Page 32: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/32.jpg)
Hipofiz hipotalamus ilişkisi
• Hipofiz bezi kan damarları ve sinir lifleri ile hipotalamusla bağlantılıdır. Bu bağlantı sinir sistemi ile endokrin sistem arasındaki direkt bir bağlantıdır.
• Hipotalamus ile adenohipofiz arasındaki bağlantı hipotalamik-hipofiziel portal sistem adı verilen damar sistemi ile sağlanır.
• Hipotalamus ile nörohipofiz arasındaki bağlantı ise sinirler aracılığıyla gerçekleştirilir.
![Page 33: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/33.jpg)
Hipofiz-hipotalamus ilişkisi
• Hipotalamus;
• Adenohipofizden salgılanan hormonların salgılanmasını düzenleyen salgılatıcı (releasing) ve salgıyı durdurucu (inhibiting) hormonlar salgılar. Bu hormonlar kan yoluyla hipofize gelir.
• Antidiüretik hormon (ADH) ve oksitosin hormonlşarını sentezler, depolar ve nörohipofizden salgılatır. Bu hormonlar sinirin aksonu aracılığıyla hipofize gelir.
![Page 34: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/34.jpg)
Ön hipofiz hormonları
• Opiyomelanokortin ailesi
Kortikotropin (ACTH)
Melanosit stimüle edici hormon (MSH)
-endorfin
• Glikoprotein ailesi
Tirotropin (TSH)
Gonadotropinler
Luteinizan hormon (LH)
Follikül stimüle edici hormon (FSH)
• Somatomammotropin ailesi
Somatotrop hormon (Büyüme hormonu, GH)
Prolaktin (PRL)
![Page 35: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/35.jpg)
Nörohipofiz hormonları
• Nörohipofizden hipotalamusta sentezlenen 2 hormon salgılanır.
1. Antidiüretik hormon (ADH)
2. Oksitosin
![Page 36: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/36.jpg)
Antidiüretik hormon (ADH)
• Antidiüretik: idrar atılımını azaltan
• ADH diğer adıyla vazopressinin ana görevi vücut sıvı dengesinin düzenlenmesine katkıda bulunmaktır.
• ADH nın hedef organı böbreklerdir.
• Böbreklerden su geri emilimini artırarak, idrar yoluyla su atılımını azaltır.
• Dehidrasyon ve koma gibi kan sıvı miktarının azaldığı durumlarda ADH salgısı artar.
![Page 37: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/37.jpg)
Oksitosin
• Oksitosin doğum esnasında uterus kasının kasılmasını, doğumdan sonra da süt salgılanmasını uyaran bir hormondur.
![Page 38: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/38.jpg)
Adenohipofiz hormonları
1. Growth hormon(GH)-Büyüme hormonu (BH)
2. Prolaktin
3. Tiroid stimüle edici hormon(TSH)
4. Adrenokortikotropik hormon (ACTH)
5. Luteinizan hormon (LH)
6. Follikül stimüle edici hormon (FSH)
7. Melanosit stimüle edici hormon (MSH)
![Page 39: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/39.jpg)
![Page 40: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/40.jpg)
Büyüme Hormonu (BH)• Tek bir özel hedef organı olmayıp bütün vücut bölümlerini etkileyerek büyümeyi uyarır.
• En belirgin etkisi çocuklarda ve adelosan dönemde doku kitlesini artırarak (protein sentezi) ve hücre bölünmesini uyararak büyümeyi hızlandırır.
• Uzun kemiklerin epifiz plakları üzerine doğrudan etkiyerek epifiz plaklarının devamlılığını sağlar.
![Page 41: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/41.jpg)
BH nın genel etkileri
• Protein sentez hızını artırır,
• Protein yıkılımını azaltır,
• Glikoz kullanımını azaltır, önler; enerji kaynağı olarak karbonhidrattan yağa doğru bir kayma olmasını sağlar,
![Page 42: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/42.jpg)
BH yetersizliği
• Büyüme dönemindeki bir kişide BH salgısı yetertsiz olursa epifiz plakları erken kapanır ve vücut büyümesi durur dwarfizm (cücelik) ortaya çıkar.
![Page 43: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/43.jpg)
BH fazlalılığı• Tersine BH sekresyonu adolesan dönemin
sonuna doğru azalmazsa gigantism (devlik)oluşur ve kişinin boyu uzamaya devam eder.
• BH sekresyonu normal büyüme bittikten sonra fazla olursa akromegali (acromegaly) adı verilen durum ortaya çıkar.
• Akromegalide baştaki, ellerdeki ve ayaklardaki kemiklerde uzamadan ziyade kalınlaşma ortaya çıkar.
![Page 44: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/44.jpg)
Adenohipofiz hormonları
1. Growth hormon(GH)-Büyüme hormonu (BH)
2. Prolaktin
3. Tiroid stimüle edici hormon(TSH)
4. Adrenokortikotropik hormon (ACTH)
5. Luteinizan hormon (LH)
6. Follikül stimüle edici hormon (FSH)
7. Melanosit stimüle edici hormon (MSH)
![Page 45: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/45.jpg)
Prolaktin
• Prolaktinin kadınlarda iki görevi vardır;
1. Östrojen (dişi cinsiyet hormonu) ile birlikte gebelikte meme bezlerinde meme kanallarının gelişimini uyarır.
2. Doğumdan sonra meme dokusunda süt üretimini uyarır.
![Page 46: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/46.jpg)
Prolaktin salgısının kontrolü
• Prolaktin salgısı hipotalamusta üretilip adenohipofize aktarılan iki hormon tarafından kontrol edilir;
1.Prolaktin salgılatıcı hormon
2.Prolaktin salgısını durdurucu hormon
![Page 47: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/47.jpg)
Adenohipofiz hormonları1. Growth hormon(GH)-Büyüme hormonu
(BH)
2. Prolaktin
3. Tiroid stimüle edici hormon(TSH)
4. Adrenokortikotropik hormon (ACTH)
5. Luteinizan hormon (LH)
6. Follikül stimüle edici hormon (FSH)
7. Melanosit stimüle edici hormon (MSH)
![Page 48: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/48.jpg)
![Page 49: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/49.jpg)
Tiroid stimüle edici hormon(TSH)
• TSH tiroid bezi hormonlarının sekresyonunu ve sentezini uyarır.
• TSH nın fazla salgılanması goiter (guatr) olarak sisimlendirilen tirodi bezinin genişlemesine yol açar.
• TSH sekresyonu hipotalamusta üretilen tirotropin salgılatıcı hormon ile kontrol edilir.
![Page 50: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/50.jpg)
Tiroid bezi• Tiroid bezi boyunda trakeanın önünde iki lob halinde bulunur.
• Tiroid bezinin folliküler hücrelerinden;– Tiroksin (tyroxine)(T4),
– Triiodotironin (triiodothyronine) (T3)
• Tiroid bezinin parafolliküler hücrelerinden;– Kalsitonin hormonları salgılanır.
![Page 51: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/51.jpg)
Tiroid bezi salgısının...
• % 90 ı tiroksindir (T4),
• T4 ve T3 her ikisi de tirozin amino asitine iyot bağlanmasıyla oluşur.
![Page 52: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/52.jpg)
![Page 53: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/53.jpg)
Tiroid hormonlarının etkileri
• Vücudun pek çok hücresinde hücresel reaksiyonları hızlandırır.
• Böylece;– Bazal metabolizma hızı artar,– Büyüme hızlanır,– Hücresel farklanma ve ve protein sentezi uyarılır.
– Karbonhidrat ve yağ metabolizması uyarılır (kalorijenik etki).
![Page 54: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/54.jpg)
Tiroid hormonlarının salgısının düzenlenmesi
• Tiroid hormonları TSH tarafından feedback mekanizmalar ile düzenlenir.
• T4 kanda düşükse,
• soğuk, stres ve gebelik gibi durumlar var ise ki bu durumlarda enerji ihtiyacı artar, TSH salgısı uyarılır, o da tiroid bezini uyarır.
![Page 55: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/55.jpg)
Hipotiroidi
• Üşüme,soğuğa tahammülsüzlük
• Kolay yorulma
• Uykuya eğilim
• Mental fonksiyonlarda gerileme
• Kalın,kuru soğuk deri
• Kabızlık
• bradikardi
![Page 56: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/56.jpg)
Hipertiroidi bulguları• Sıcaklık hissi• Sıcak ve nemli cilt• Aşırı terleme• Çarpıntı hissi• Sürekli taşikardi• Eforla gelen nefes darlığı• Artmış iştah,zayıflama,diyare• Aşırı sinirlilik,huzursuzluk,uykusuzluk• Saç dökülmesi• Ellerde tremor
![Page 57: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/57.jpg)
![Page 58: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/58.jpg)
![Page 59: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/59.jpg)
Paratiroid bezler
• Paratiroid bezler tiroid bezinin arkasında bulunan küçük bezlerdir.
• Parat hormon (paratiroid hormon) (PTH) salgılarlar.
• PTH kalsitoninin tersi etkilere sahiptir.
• Kan kalsiyum düzeylerini artırıp, fosfat düzeylerini azaltır.
• Kan kalsiyum miktarı azaldığı zaman PTH artar.
![Page 60: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/60.jpg)
Endokrin Bezler• Hipofiz bezi-Hipotalamus• Tiroid bezi• Paratiroid bezi• Böbrek üstü bezleri• Pankreas• Gonadlar-cinsiyet bezleri• Diğerleri
– Böbrekler– Pineal bez– Timus bezi– Kalp– Sindirim kanalı
![Page 61: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/61.jpg)
• Plasenta• Plasenta gebelikte fetüsün beslenmesi için
gelişen özelleşmiş bir organdır.• Plasenta östrojen, progesteron ve human
koryonik gonadotropin hormaonlarını salgılar.
• Bu hormonlar gebeliğin devamlılığına yardım ederler.
• Bu hormonların hedef organları everler, meme bezleri ve uterustur.
Diğer bezler
![Page 62: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/62.jpg)
Diğer bezler
• Böbrekler;– Eritropoietin
– 1,25 dihidroxivitamin D3
– Prekallikreinler
– Prostaglandinler ve
– Renin enzimini üretirler
![Page 63: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/63.jpg)
• Sindirim sistemi;– Gastrin, sekretin ve kolesistokinin hormonları
salgılanır.
• Gastrin mide mukozasından salınır ve midenin asit salgılamasını uyarır.
• Sekretin düedönum mukozasından salınır ve pankreastan bikoarbonattan zengin sıvı salgılatarak mideden gelen içeriğin asiditesinin nötralize edilmesini sağlar.
• Kolesistokinin de düedonumdan salgılanır ve safra kesesinin kasılmasını uyarır. Safra keseside yağ sindiriminde görev alan safra salgısını yapar.
Diğer bezler
![Page 64: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/64.jpg)
• Pineal bez;– Melatonin ;deri pigmentleri ile ilişkilidir.
• Timus bezi– T lenfositlerinin oluşumu ile ilgili hormon ve maddeler salgılar.
• Kalp– Atriopeptin adı verilen bir hormon sentezler, depolar ve salgılar
– Atriopeptin sıvı-elektrolit dengesi ile ilşkilidir, aşırı yükselmiş kan basıncını ve kan mikatarını düşürür.
Diğer bezler
![Page 65: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/65.jpg)
Melatonin.....!!!!!!
![Page 66: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/66.jpg)
Pankreas
• Pankreas sindirimkanalına enzim salgılayan egzokrin bir bez ve kana hormon salgılayan endokrin bir organolarak işlev görür.
• Hormonlar pankreasın endokrin bölümündeki pankreatik adacıklarda senteslenir, depolanır ve salgılanır.
![Page 67: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/67.jpg)
Pankreas hormonları
• Pankreatik adacıklardan;
1. Glukogon (alfa hücreleri)
2. İnsülin (beta hücreleri)
3. Somatostatin (delta hücreleri)
4. Pankretaik polipeptid(F hücreleri) sentezlenir.
![Page 68: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/68.jpg)
• İnsülin glukagonun tersi etkilere sahiptir.
• Dokulara glikoz girişini artırarak kan glikoz düzeylerini düşürür.
• Glikozun glikojene çevrilmesini (glikogenez) uyararak depo edilmesini sağlar.
Pankreas hormonları;İnsülin
![Page 69: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/69.jpg)
Diabetes Mellitus• Pankreas beta hücrelerince yeterli miktarda insülin üretilemediği zaman diabetes mellitus adı verilen hastalık ortaya çıkar.
• Hiperglisemi:kan glikozunda yükselme
• Fazla insülin hipoglisemiye yol açar.
• İnsülin ve glukagonun her ikisi de kan glikozu tarafından kontrol edilir.
![Page 70: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/70.jpg)
Şeker hastalığı nedir?
İnsülin…
Eksikliği VEYA Yetersizliği
Sonuç: Kan şekerinin yükselmesi
![Page 71: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/71.jpg)
Kan şekeri normal sınırları: 80-100 mg/dl
hücre
Besin insülin
![Page 72: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/72.jpg)
yaşam boyu sürer bulaşıcı değildir
![Page 73: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/73.jpg)
Neden önemlidir?
• Körlük
• Böbrek yetmezliği
• Ayak yaraları
• Uzuv kesilmeleri
• Kalp damar hastalıkları (kalp krizi, felç…)
• Cinsel fonksiyon bozuklukları
![Page 74: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/74.jpg)
Şeker ayarının sağlanması ile bu bozukluklar önlenebilir ya da geciktirilebilir
![Page 75: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/75.jpg)
![Page 76: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/76.jpg)
****bazen hiçbir bulgu vermeyebilir!!!!!
Tesadüfen………
![Page 77: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/77.jpg)
Şeker hastalığı tipleri:
• Tip 1 şeker hastalığı (genç tip)
• Tip 2 şeker hastalığı (erişkin tip)
• Gebelikte ortaya çıkan şeker hastalığı
![Page 78: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/78.jpg)
Bulgular:
*sık idrara çıkma
*çok su içme, ağız kuruluğu
*çok yemek yeme
*kilo kaybı
*halsizlik
*vücutta kapanmayan yaralar
*cinsel organda kaşıntı
![Page 79: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/79.jpg)
Şeker düşmesi: Hipoglisemi
*Öğün atlama
*Yetersiz gıda alımı
*Fazla fiziksel aktivite
*Uygunsuz zamanda aktivite
*İlaçlar doz aşımı
![Page 80: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/80.jpg)
Şeker düşüklüğü
bulguları:
*halsizlik
*soğuk terleme
*acıkma
*başağrısı
*kalp atışlarında hızlanma
![Page 81: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/81.jpg)
Şeker yüksekliği
*Fazla gıda tüketimi
*Şeker hapları veya insülin yetersizliği
*Şeker, bal gibi gıdaların tüketimi
![Page 82: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/82.jpg)
Tedavi ????
• Tıbbi beslenme tedavisi
Hiçbir yiyecek ya da
içecek kan şekerini düşürmez
![Page 83: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/83.jpg)
Risk altındakiler kimlerdir?
*Birinci derece yakınları şeker hastası olanlar
*Şişmanlar
*Hipertansiyonu olanlar
*İri bebek doğuranlar
Şeker yükleme testi
![Page 84: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/84.jpg)
OBEZİTE TANIMI
Kişide
Morbidite ve/veya mortaliteye sebep olan
Adipoz doku fazlalığıdır
WHO,1998,Cenova
![Page 85: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/85.jpg)
![Page 86: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/86.jpg)
![Page 87: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/87.jpg)
Genetik Faktörler
Çevresel etmenler
Biyolojik değişikliklerEndokrin hastalıklar
Yemek Yeme alışkanlığı
Damak tadı
Sosyokültürel etkiler
Egzersiz
OBEZİTE
![Page 88: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/88.jpg)
ENERJİ DENGESİ
• Vücudumuzun canlı kalabilmesi için enerji girişi olmalıdır.
• Alınan enerji = Harcanan enerji
![Page 89: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/89.jpg)
Fizyolojik Özellikler
Enerji alımı > enerji sarfıOBEZİTE
Enerji sarfı
Enerji Alımı
![Page 90: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/90.jpg)
ŞİŞMANLIK VE FAZLA KİLOLAR
• Yüksek kan kolesterolü
• Kalp hastalığı
• Felç
• Yüksek tansiyon
• Diyabet
• Bazı kanser türleri
• Solunum problemleri
![Page 91: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/91.jpg)
VÜCUT KİTLE İNDEKSİ
Vücut Ağırlığı(kg)
Boy (m)2
Komorbiditelerin gelişim riskinin arttığı sınır rakamlar belirlenerek
VKI üzerinden obezite sınıflaması yapılmıştır (WHO,1995)
ANTROPOMETRİK ÖLÇÜM-1
![Page 92: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/92.jpg)
KİLO VERMEK İÇİN
Her gün alınan kaloriden biraz daha fazlası harcanmalıdır.
1. Aldığınız kaloriyi azaltmak
2. Egzersizi arttırmak
3. İkisi birlikte
![Page 93: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/93.jpg)
%5-10 luk kilo kaybının yararları
Düzelme;*Hipertansiyon*Lipid bozuklukları*Glisemik kontrol
Azalma; *kardiak olaylar, KV nedenli
mortalite,tüm nedenlere bağlı mortalite*Diabet ile ilişkili mortalite*Tip 2 diabet gelişme riski
![Page 94: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/94.jpg)
VKI’ne göre obezite sınıflaması:
VKI(kg/m2) WHO sınıflaması Aktuel tanım
<18.5 Düşük kilolu Zayıf
18.5-24.9 Normal kilolu Normal
25-29.9 Grade-I fazla kilolu Aşırı kilolu
30-39.9 Grade-II fazla kilolu Obez
40 Grade-III fazla kilolu Morbid obez
![Page 95: Endokrin Sistem ve - baskent-adn.edu.tr Sistem ve Hastaliklari.pdf · Endokrin sistem • Endokrin sistem bir kontrol ve düzenleme sistemidir. Vücuttaki 3 ana fonksiyon ile yakın](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022013114/5ca8b36f88c9932a688c2331/html5/thumbnails/95.jpg)