endryu_heyvud_politologiya

542
ЭНДРЮ ХЕЙВУД ПОЛИТОЛОГИЯ Перевод с английского под редакцией профессора Г.Г. Водолазова и доцента В.Ю. Вельского Москва • 2005

Upload: vitaliy-poletniy

Post on 30-Nov-2015

36 views

Category:

Documents


5 download

TRANSCRIPT

  • .. ..

    2005

  • . , - . , ..

    ..

    ,

    ..

    , .

    35 : / . . . .. -, .. . .: -, 2005. 544 . ( ),

    ISBN 0-333-97131-0 (.) ISBN 5-238-00814-7 (.) CIP

    .

    .

    , , .

    ,

    , , , , ,

    . : , , , ,

    .

    .

    . .

    .

    .

    , , , , ,

    , -, ,

    .

    Andrew Heywood 1997, 2002 All rights reserved. No reproduction, copy or transmission of this publication may be made without written permission. POLITICS, 2nd Edition by Andrew Heywood, originally published by PALGRAVE, Houndmills, Basingstoke, Hampshire RG21 6XS and 175 Fifth Avenue, New York, N.Y. 10010

    -, , , 2005

  • . . X XV XVII XVIII

    I. 1 1. ? 2 3

    5 8 11 12

    14 14 ? 20 , 21

    26 27

    2. , 28 29

    ? 30 31 34

    36 39 42 44 46 47

    48 49

    3. 50 ? 51 53

    53 55 56 58

    58 60 61 63

    64 65 - 70 72

  • VI 73 73 75 75 77 78

    ? 79 80 81

    4 . 8 2 83

    ? 84 ? 85 ? 87

    88 89 90 91 94

    : 95 96 98 101 102 103

    104 105

    5. 106 ? 107 110

    111 113 - 116 117

    119 () 119 121 - 122 122 123

    ? 124 124 125 126

    127 128

    II. 129 6. 130 ? 131

    132 135

    137 138 142 144 147

    149 -? 153

    154 155

  • VII 7. 156 157

    158 160 162 163 164

    164 XXI 168 172

    172 : 175 180

    184 ? 189

    191 195 196

    8. 197 ? 198 200

    201 ? 201 208 214

    214 ? 218 219 220

    III. 221 9. 222 223

    226 234 ? 238

    239 241 245 247

    248 249

    10. , 250

    , : 251 ? 252 255 ? 261

    264 265 268 ? 270 271

    276 277

    11. , 278 279

    280

  • VIII 286

    287 : 290 ? 298

    300 302

    305 306

    12. 307 308

    309 312 : 318

    321 322 323 326 328

    ? 329 331 332

    13. , 333

    334 335 : 338 : 344

    352 352

    355 356

    IV. 357

    14. , 358 359

    360 366 ? 370

    373 , 373

    376 ? 377 ? 380

    382 383 15. 384 385

    386 391 396

    ? 397 400

  • 402 ? 402 ? 405 ? 408

    408 409

    16. 410 411

    411 413

    : ? 416 417 - 422 427

    429 430 433

    436 437

    17. 438 439

    440 441 443

    445 445 448

    : ? 453 453 ? 456

    461 462

    18. 463 464

    466 473 ? 476 478

    479 483 485 486

    V. 487

    19. 488

    489 489 494

    502 502 504 506 507

    508 509 510

  • ( ) -

    ? : , . , , , ,

    . , , ,

    - . ,

    , , ,

    () , , , , ,

    , : , !. - , , .

    . , , , ,

    , , , , ,

    , ... . ,

    . . .

    . : I, II, ... , XX , , , , , , ,

    , .

    . . ,

    . , ,

    . , , , .

    . ,

    ,

    , , , . , , ( , , ) ,

    (, , , !) .

    , .

    -, -... . , , .

    , ,

    , .

    , , , . :

    ... ,

    ,

    , ,

    ! ,

    ... , , , ,

    , , , , ,

    ( !). .

  • XI , ,

    , ( !) : ... , , , ... ,

    , ,

    ... ,

    , , ; , , ,

    .

    (, , ) . .

    : . , . , , ( ) . . ( ), , ( ) .

    ( ) , , . . .

    ( , , ) , . , -, ,

    , ( ), , , , , , . --

    , .. : , ,

    . , .

    . ,

    , .

    ( !), , , ,

    . , , ,

    , ,

    ( ) ( ). , : , , , , , ...

    . , : , , , .

    : . - , ( ). . , .

    , , , : .

    , .

    , , , -

    .

    ,

    , , .

    . , . , ,

    . , . , , , , .

    . , ( ) , , .

    , ( ) ,

  • XII , ,

    , .

    , , . ,

    : , . , , ,

    , , ,

    . ,

    ... ,

    , . , , .

    .

    , ; , . , , ,

    . , , , , . , , , - .

    .

    . .

    , . ,

    .

    , , ,

    . , . : , ? ? ? ? ? ?. , ? !

    , , , ,

    , ,

    : , , , , , .

    , ,

    , , , , ,

    , , . ,

    - , ,

    . ,

    , ,

    , .

    , .

    , , ,

    - , , , , , , . , , ,

    , ,

    . , , , , , . - : , . , , , , . . .

    ,

    . . .

    . . ,

    , XXI . , . , : , , , , / . . () XX . , , ,

    , .

    , - , ,

    post-world (). -

  • XIII , ,

    . , , ,

    . ,

    . .

    .

    : , , . .

    ,

    . (, , ) . . , , . ( ) , . , . . , , ,

    , .

    ,

    .

    .

    , .

    . , ,

    .

    , - ,

    . ,

    . ,

    , .

    .

    , . . .

    , XX .

    . .

    ,

    , , ,

    , . , ,

    ,

    . , .

    ( , ), ( ), .

    ,

    . ! , -

    .

    , , . ( , ) .. .. (., 2001), . .. (., 2001) , , , , 2004 . () . .. . . ,

    . ,

    , ,

    - ,

    , , , .

    .

    . , ,

    , .. : !

    ,

    , ,

    -

  • .

    , . ,

    , ,

    .

    : , , . , ,

    , : . XX , ,

    , ,

    . - : , , , ,

    , ,

    , .

    , . ,

    , , ,

    , . ,

    ,

    , ,

    ,

    , ,

    , .

    : , . , ,

    , ,

    , ,

    .

    ,

    , , ,

    .

    ,

    , ,

    .

    , . I - ? - ,

  • XV , . II ,

    . III

    , , , ,

    . IV ,

    . , V , " "

    ,

    , I. .

    .

    ,

    ; .

    .

    , .

    .

    , - www.palgrave.com/foundations/ heywood. , , ( ) .

    ,

    , (John Greenaway), (Wyn Grant), (Chris Brown) (Gerry Stoker). .

    ,

    (Karon and Doug Woodward). , ,

    (Frances Arnold), (Steven Kennedy) - (Suzannah Burywood). . ,

    , , -

    . .

    , 2002

  • ,

    , -

    . ,

    , , ,

    , .

    ,

    . , : ; ; , ,

    , ,

    , .

    , .

    , ( ), , .

    : , .

    , ,

    , . , ,

    ,

    . , , ,

    , , ,

    , ,

    , .

    , 2004.

  • Laissez-faire 230 32 47 446 144 368 441 449 () 4 377 465 253 246 174 109 30 470 350 9 504 337 211 100 468 41 22 52 163 159 4 272 329 194 146 42 218 361 11 365 360 44 341 448 140 432 134 265 429 349 284 6 - 255 18

    195 467 458 , 19 132 - 152 378 115 112 450 352 351 299 239 , 217 459 393 25 95

    387 372 319 310 325 118 142 316 379 233 88 98 97 38 149 252 309 495 85 435 264 79 375 280

    416 289 503 388 244 , 145 271 500

  • XVIII 224 370 188 261 228 240 192 161 45 342 469 33 265 72 490

    412 193 : 343 169 : 343 : 397 18 : 190 318 : 291 : 292 : 293 : 298 : 295 : 294

    10 7 89 57 150 70 267 76 203 214 108 133 74 374 256 242 340 330 158 231 353 93 55 139 8 273 66

    31 202 , 241 78 266 165 , 77 , 99 - 303 301 123 212 493 427

    - 423 : 426 : 452 : 362 : 399 187 - 215 110 : 498 313 501 - 176

    86 181 : 283 423

    69 56 183 - 386 396 430 120 263 282 15 - 201 262 71 - 92 225 68 274 443 354 232 37 269 61 182 168 .. 237 286

  • ?

    . , 1

    ,

    .

    , ,

    ,

    ,

    ,

    ,

    .

    ,

    ,

    ,

    ,

    ,

    ,

    . ,

    ,

    .

    .

    ,

    ,

    ,

    ; , . ,

    , ,

    .

    ,

    ,

    ,

    . -

    ,

    , ,

    .

    3

    5 8 11 12

    14 14

    ? 20 , 21

    26

    27

  • 1. ? 3 .

    > ? > ? >

    ? > ? > ? > , ?

    ,

    , .

    , (conflict) (cooperation). , , , ,

    ,

    , ,

    , . , , (. . 10) -.

    , .

    , , , , ,

    ,

    , , , i . ,

    , ( ), ( ), .

    . ,

    ,

    , ! , , , , ,

    ,

    . ,

    ,

    . ,

    -

    ,

    ,

    , .

    ,

    .

  • 4 I.

    () ,

    , , 2.

    . -

    ,

    .

    , (). ,

    , , .

    : ,

    , ,

    ,

    - ,

    (. ).

    , , , .

    ,

    , ,

    .. , ,

    ,

    , , ( ) . ,

    , . ,

    - ,

    (, ) ; ( , , )?

    , , (. . 21), . , ,

    , , ,

    (, 1 (17091784) , ,

    . (. .) 2

    authority power. : . ,

    authority. (. .)

    , ,

    , , ,

    , . ,

    ,

    . 1775 ., ,

    1 ,

    , XIX .

    .

    .

    ,

    ,

    ,

    , , ,

    .

    ,

    -

  • 1. ? 5

    ) . , , ,

    , .

    :

    , ,

    , . , ,

    ,

    ,

    , , ,

    .

    (polis), -. , ,

    -,

    . ,

    . ,

    , ,

    , , .

    , (. . 108). : , , , , ,

    .

    .

    , ,

    , , ,

    ,

    .

    .

    , ,

    (David Easton, 1979, 1981), , . ,

    -;

    .

    ,

    ,

    ,

    , ,

    ,

  • 6 I.

    1

    ,

    (. . 30). ,

    , .

    ,

    ,

    ;

    (, 1996). ,

    ,

    . , ,

    ,

    : ,

    ,

    ,

    ,

    ( ). :

    , , -

    .

    1 ,

    government (, ) governance ( , ). , government . (. .)

    ,

    .

    policy, ,

    .

    . ,

    ,

    (polity) ,

    .

    - ,

    ,

    ,

    , ,

    . ,

    . ,

    , ,

    ,

    . ,

    ,

    ,

    ,

    . ,

    , ,

    .

    ,

    ,

    ; , .

    ,

    , ,

    .

  • 1. ? 7

    (384322 ..) ,

    . 335 . .. , ( - ). 22 , , , ,

    .

    ,

    .

    , .

    ,

    , .

    , ,

    .

    ,

    ( , , ). ,

    ,

    ,

    .

    ,

    , .

    ,

    . -,

    , .

    , - ,

    .

    - ,

    ,

    ;

    , ,

    ,

    ,

    .

    ,

    : ,

    . (anti-politics). ,

    (1531) ,

    .

  • 8 I.

    (14691527) . ,

    .

    (14981512) ; ,

    . -

    ; .

    , 1531 . .

    ,

    .

    , .

    : , , ,

    , , ,

    .

    (18341902): , . ,

    : , , .

    ,

    , , ,

    . -

    ,

    (. . 111). , , , , ,

    , .

    , ,

    . ,

    () .

    . ,

    , ,

    . : , , ,

    .

  • 1. ? 9

    ? ,

    .

    ( , , , ,

    ..) ,

    .

    ,

    (. . 56), , , ,

    , , ,

    .

    ,

    . ,

    . , , ,

    , ( , , , , ), .

    (. 1.1).

    -.

    ,

    ,

    . , ,

    :

    ,

    ,

    ,

    ,

    , , .

    (. . 107), , ,

    .

    . 1.1.

    ,

    ,

    ,

    . , , .

    ,

    . ,

  • 10 I.

    (19061975) .

    . 1933 . , .

    ,

    (18891969) (18831969); .

    (1959), (1958), (1963) (1963): .

    ,

    . ,

    , , ,

    ,

    . , ,

    .

    , , -

    ; , , .

    : , ,

    , .

    , ,

    . , ,

    .

    ,

    (The Human Condition, 1958) , ,

    , - ,

    .

    , - (. . 92) (. . 55), , . ,

    , .

    ,

    , .

    ,

    .

    , , ,

    ,

    , .

  • 1. ? 11

    +

    ,

    . , -,

    , . -,

    , , ,

    : . .

    ,

    .

    () . , , -

    - .

    , , , ,

    . - ,

    ,

    ,

    , - .

    ,

    , , .

    ,

    , ,

    .

    , , .

    . ,

    ,

    . ,

    ,

    , ,

    , .

    (Bernard Crick). (In Defence of Politics) , , :

    ,

    ,

    ,

    .

    (), , . , , . ,

    , -

    , .

  • 12 I. , ,

    , .

    -

    , ,

    , .

    - , ,

    . . ,

    ,

    ,

    ; , , , .

    , ,

    , . ,

    ( , , , ,

    - ), , , .

    ,

    . . , ,

    , ,

    , , ,

    , .

    . - ,

    , , ,

    , ,

    . (Adrian Leftwich) ? (What is Politics? The Activity and Its Study, 1984), , ,

    , ; , , , ,

    , . , ,

    : , ?

    . ,

    ,

    ,

    , , .

    , , : , ? (Harold Lasswell, Politics: Who Gets What, When, Howl

  • 1. ? 13

    ...

    , , -,

    .

    . :

    .

    , .

    ? (1961), , , .

    . (1989) - , (); () , , ().

    . ,

    (1962), . , ,

    , , .

    , , -, ,

    , ( ), , ( ).

    .

    , , . (, 1974). , .

    ,

    ,

    - - .

    .

    1936). , ,

    ,

    , .

    ,

    .

    .

    , ,

    - ,

    , -

    , ,

    .

    ,

    , , ,

    ,

    ,

    , ,

    . , ,

    , . ,

  • 14 I. (Kate Millett, Sexual Politics, 1969) , , .

    . , ,

    ,

    .

    . (. . 66) , : , (Communist Manifesto, 1848) . ,

    ,

    ,

    . ,

    : . (. . 93),

    , : , .

    , ,

    , , ,

    , ,

    .

    , , ,

    , - ,

    . ,

    ,

    ; , . , ,

    ,

    . ,

    ,

    ; .

    . -

    , ,

    . ,

    ,

    .

    , .

  • 1. ? 15

    (427347 ..) . .

    ,

    .

    399 . .. , . ,

    . ,

    , ,

    .

    .

    ,

    , .

    .

    XIX . .

    1950 1960- , ,

    . , ,

    ,

    .

    ,

    , , ,

    .

    , , ,

    .

    : , .

    , ,

    , ,

    , , , , ,

    . . ,

    , : -.

    ,

    (354430) (12251274).

    ; , , , .

    ,

    .

    .

  • 16 I. , ,

    (, ) . ,

    , ,

    , .

    . , ,

    ?, ?, ?.

    , , , ,

    , ,

    .

    ,

    ,

    .

    , -

    . .

    , , .

    . ,

    ,

    ,

    .

    , XVII ., , (. . 55) (1711 1776). , ,

    . XIX . ,

    (17981857). , , ,

    .

    ,

    .

    , ,

    .

    ,

    ,

    ,

    , , ,

    ,

    . -

    ; ; .

  • 1. ? 17 . 1870- , , 1906 . American Political Science Review. 19501980- , , , , .

    , ,

    ,

    . ,

    , ,

    , ,

    , ,

    , ,

    .

    1960- . ,

    , .

    , ,

    , ,

    . ,

    .

    , , ,

    ,

    . 1970- , ,

    (John Rauls (. . 71) (Robert Nozick) (. . 120). , .

    , ,

    , , -

    . ,

    , , ,

    -

    ,

    -.

    , , ,

    .

    ,

    ,

    . ,

    ,

    .

    ,

    , , -

    , ,

    ,

    .

    ;

    .

  • 18 I.

    ...

    , , -

    .

    , , ,

    , ,

    , . ,

    . ,

    , . .1.2. ,

    : , , , , , , . ,

    , , ,

    . ,

    . , , : , ,

    , .

    1 1963 ( )

    ,

    1969 1982 . - . (. .)

  • 1. ? 19 .

    ,

    .

    (. . 1.2.) ,

    . , ,

    ,

    , ,

    , ,

    ,

    ,

    ,

    . ,

    ,

    ,

    ,

    .

    ,

    ,

    ,

    .

    , ( )

    . (19021994), , ,

    , ( ) ,

    . ( . scientia ) ,

    ,

    ,

    , ,

    . , ,

    ,

    .

    ,

    , . XX . , , ,

    - ,

    . 1970- ,

    .

    ,

    .

    - , , -

    ;

    ,

    , .

    ; , , .

    .

    ,

    . -

    (. . 115), 1923 . ,

    ,

    3. . -. (. . 79),

    , ,

    . -

  • 20 I. , , ,

    : .

    ? , ,

    , ,

    . , ,

    ,

    , -, .

    ,

    ,

    1950- . , , .

    , ( ) ( ), , !

    .

    . , , , , ,

    .

    , , ,

    , .

    .

    .

    ( ) , . (18781958) .. (19041990) ,

    1. ( ,

    , ,

    .)

    ( . behaviour) , .

    ,

    . (. .)

    ,

    , ,

    ; .

    .

    ,

    ,

    , .

  • 1. ? 21^ ,

    .

    , , ,

    , ,

    . , ,

    (bias),

    .

    , ,

    . ,

    ,

    - ,

    . ,

    ,

    .

    , , ,

    ,

    . ,

    , .

    : , ,

    ,

    .

    ,

    , .

    . .

    -, .

    , . , ,

    , ( ) ( ). , , , : , , ,

    .

    . , , ,

    ,

    . -

    ,

    .

    ? , , ,

    , , , -

    ,

    ( ),

    .

  • 22 I. .

    .

    -

    , , ,

    - ,

    . -: ,

    -

    , . ,

    ,

    : , , , .

    :

    ,

    .

    -

    ^

    ( ) - ,

    ,

    .

    , - ,

    , .

    .

    -

    , ;

    -

    .

    .

    : , , . ,

    , .

    , , ,

    . , ,

    , .

    , , , ,

    , ,

    . ,

    , .. ,

    , ,

    , . ,

    , ,

    , ,

    : , , 1789 . 19891991 . ,

    - ,

    , ,

    . , ,

    , .

    ,

    .

    , .

    , , , ,

    , , ,

    . , ,

  • 1. ? 23 .

    , , -

    ? , . , , ,

    .

    : , -

    .

    ,

    . , ,

    , , ,

    .

    ; , . (model) , , .

    -.

    . , , ,

    . ; , , ,

    .

    : , . ,

    ,

    .

    .

    , (David Easton, 1979, 1981) . 1.3.

    , , ,

    .

    ,

    , .

    , ( ). .

    , ,

    .

    , , ,

    : , -

    ,

    .

    .

    ,

    , ,

    . , -

  • 24 I. , .

    ,

    ( -

    . 1.3

    ), , .

    ,

    , . ,

    : . , , ,

    . ,

    , ,

    . ,

    ,

    . ,

    , ,

    ,

    .

    .

    , .

    , ,

    ,

    , . ,

    ,

    . , ,

    . ,

    (. 4 5) ,

    , .

    , , ,

    ,

    -

    , ,

    ,

    .

  • 1. ? 25 .

    ,

    :

    .

    (, !-, , ), (, , ). , ,

    .

    , (. ), -,

    ,

    ,

    .

    , , ,

    .

    ,

    .

    ,

    : (. . 98), (. . 99), .

    4 5. , , ,

    ,

    , (Thomas Kuhn) (The Structure of Scientific Revolutions, 1962) . , ,

    . ,

    . , ,

    (, -), .

    ,

    , ,

    . , ,

    ,

    . ,

    , , , , ,

    . - ,

    .

    ^

    .

    ,

    , ,

    ,

    ,

    . (1962)

    ,

    ,

    . ,

    ,

    , ,

    , ,

    .

    ,

    ,

    :

    ,

    .

  • 26 I. , , ,

    , , ,

    . , ,

    -

    .

    . 1.4.

    , ,

    , . ,

    , , , ,

    .

    ,

    , .

    -.

    ,

    , .

    .

    ,

    . , , ,

    .

    .

    , , -

  • 1. ? 27 , , ,

    , .

    ,

    , .

    - , ,

    , , ,

    , .

    ,

    ,

    .

    .

    ,

    ?

    ?

    ? ?

    ? ?

  • ,

    ,

    .

    . .

    (1849)

    ,

    . IV . ..

    , ,

    , ,

    . XVIII .

    ,

    . XX .

    . ,

    ,

    .

    ,

    ,

    .

    ,

    ,

    ,

    ,

    .

    29

    ? 30 31 34

    36 39 42 44 46 47

    48 49

  • 2. , 29

    .

    > , ?

    > ? > ? > ? > ?

    , ,

    .

    , .

    ,

    , , ; IV . (political system), 1, , ,

    , .

    . ,

    , ,

    , ( ,

    ,

    1

    , ,

    , . {. .)

    ,

    (

    ) ,

    ().

    ). , , ,

    .

    , ,

    ..,

    ,

    .

  • 30 I.

    ,

    , ,

    .

    , ,

    , ..

    ,

    , .

    (), ( ) ( ).

    ?

    .

    . ,

    , : . , , ,

    ,

    (government gridlock), , ,

    . , ,

    : , ,

    - ,

    . -

    , , -

    . , (. . 274), , , .

    ,

    .

    ,

    .

    , .

    , , ,

    .

    : , (1516), , -

    ,

    .

    (1912) . ,

    ,

    , .

    ,

    , -

    -

  • 2. , 31

    ?,

    ?

    ?. , ,

    . (1) ,

    .

    , ,

    ,

    ,

    -

    .

    ,

    . , ,

    ,

    ,

    . ,

    (ethnocentrism). (2) . , ,

    , ,

    , , ,

    . (3) ,

    . ,

    .

    , IV . . . , 158 , . 2500 . , : .

    ^

    , ( . outopia eutopia ) - .

    ,

    ,

    , ,

    .

    ,

    .

    .

    .

    : , ,

    .

    ;

    .

    , ,

    ,

    .

    (. 2.1).

  • 32 I. ^

    ,

    . ,

    . , ,

    (, , ), . , ,

    . () : , ,

    , .

    . 2.1.

    ,

    . , ,

    , : , , ,

    .

    , : , .

    , , ,

    . ,

    , ,

    .

    .

    ( XX .), , -

  • 2. , 33 ,

    (demagogue).

    ,

    ,

    .

    ,

    (Thomas Hobbes) (Jean Bodin 15301596), ,

    ,

    .

    ,

    .

    {The Six Books of the Commonweal, 1576)

    ,

    () , , .

    ,

    ,

    ,

    ,

    .

    , , ,

    -

    ^

    , () ;

    ,

    .

    () ,

    ,

    .

    ,

    ,

    .

    ( , 1963), :

    ,

    : , , .

    . , ,

    : {Leviathan, 1651) .

    ,

    ,

    ,

    .

    ; , .

    , (. . 55) (. . 312), .

    (Two Treatises of Government, 1690) , , ,

    , .

  • 34 I. {The Spirit of the Laws, 1734) ,

    .

    ,

    ,

    , .

    (1787), .

    XVIII . , ,

    , . (republicanism), 17751783 ., 1789 ., ,

    - ,

    .

    .

    : .

    ,

    , .

    XX . .

    , ;

    . ,

    ,

    .

    , , , , ,

    , .

    , -

    .

    , :

    , , -

    ,

    ;

    .

    - .

    : . 1983 . ,

  • 2. , 35 15% , 63% () ( 1985 .). ,

    ; 33% , 19% . , ,

    : 52% 18% .

    .

    ,

    , .

    . - ,

    .

    ,

    .

    , ,

    .

    , , ,

    . , ,

    ,

    .

    1970- . ,

    ,

    , , ,

    . , ,

    : , , . ,

    , ,

    19801990- , , . ,

    , - ,

    .

    , ,

    19891991 .

    , . -

    ,

    .

    ,

    (Fukuyama, 1989), -

    -

    ,

  • 36 I.

    ,

    .

    -

    ,

    .

    ,

    (. . 69). , , ,

    . : ,

    ( , )

    ,

    - -

    ,

    , .

    , ,

    .

    1980- - - .

    ,

    , . , ,

    -,

    1989 1990- . , , ,

    . , ,

    , ,

    , , ,

    , , , ,

    , ,

    .

    , ,

    : ,

    .

    ,

    . ,

    - ,

  • 2. , 37 (Francis Fukuyama, p. 1952)

    .

    , , .

    ,

    Rand Corporation. ,

    ? (1989), (1992). , , , ,

    . (1996) (1999) ,

    .

    .

    . - , - .

    , :

    , , ? ?

    , ,

    ?

    ? ?

    ? ?

    ? ?

    ? , ?

    ? ,

    ? ? ,

    ? XIX XX . -

    , .

    , , ,

    , .

    19501960- - , .

    ,

    , ,

    . -

  • 38 I.

    (, ) .

    ,

    , , .

    , ,

    .

    (, 1989): ; ; ; ; ; ;

    () , .

    , ,

    .

    , .

    ,

    , ,

    ,

    (. . 2.2). ,

    ,

    ,

    -

    : ,

    ,

    . ,

    XX . -

    . 2.2. . ,

    : .

  • 2. , 39 :

    (western polyarchies) (new democracies) (East Asian regimes) (Islamic regimes) (military regimes)

    ,

    .

    , ,

    . (Huntington, . . 182) ,

    1828 1926 , , , 19431962 , , , .

    (liberalization), ,

    , . -,

    , : . -

    , , ,

    -

    .

    (. . 340) (Lindblom) , (Politics, Economics, and Welfare, 1953), : {Polyarchy: Participation and Opposition, 1971). ,

    . (1) , ,

    .

    ,

    ,

    . (2) ,

    .

    ,

    /

    .

    , ,

    .

    ,

    (Joseph Schumpeter) (. . 286) ,

    (Capitalism, Socialism and Democracy,

  • 40 I. 1942). (1977), (1985) , - .

    .

    .

    - ,

    .

    , ,

    .

    .

    , ,

    ,

    ,

    .

    .

    ,

    ( ), , ,

    .

    , .

    ,

    . (Lisphart, 1990, 1999) .

    (Westminster model). , , ,

    , ,

    , .

    :

    ,

    .

    .

    , -

    ,

    () () .

  • 2. , 41

    . ,

    ,

    ,

    . ,

    (consociational democracy), ,

    , ,

    .

    :

    () . , , -

    - , ,

    .

    (exceptionalism), , , , , .

    ,

    , ( )

    .

    ,

    , .

    . , -

    .

    ,

    .

    -

    -

    ,

    .

    . ,

    ,

    ,

    ,

    .

    , ,

    .

    ,

    .

    ,

    , , ,

    .

    .

    , 50% . 1947 ., ,

    ,

    1970- . , , -

  • 42 I.

    -

    ,

    . ,

    ,

    , ,

    . ,

    , .

    : -

    ,

    ,

    , -

    ,

    ,

    .

    , ,

    , : , , , ,

    .

    , , 1994 . , ,

    , , .

    19891991 , .

    . , , ,

    ,

    . , ,

    - , , . ,

    , ,

    , , ,

    70 . , , .

    1 () , 1885 .

    20- XX . , .

    . .

    {. .)

  • 2. , 43 , ,

    (new democracies) (semi-democracies). ,

    -

    . ,

    ,

    , , () .

    , .

    ,

    . ,

    ,

    , ,

    , , ,

    , - , .

    .

    ,

    , -

    . 90-

    - ,

    .

    ,

    , ,

    .

    .

    : , , , ,

    . 1992 . , .

    - ,

    1991 . 19921996 .

    , , .

    -

    , ,

    , ,

    ,

    ;

    (, 1991)

    ,

    .

    - .

    ; ,

    .

    , ,

    .

  • 44 I.

    , (551479 . .) .

    . , ( ) , ,

    , . ( ) .

    , , .

    , ,

    .

    ,

    , , .

    (, ), : 1917 . , ,

    ,

    , , , ,

    , ,

    .

    , XX .

    - , .

    .

    XX . -

    . . -

    . ,

    . ,

    .

    , ,

    , , 1946 ., 19801990- , , .

    , , , -

    ,

    ,

    ;

    ,

    .

    ,

    : ,

    , ,

    .

    , ,

    , .

  • 2. , 45

    -

    - .

    (1) ,

    ;

    ,

    ,

    .

    -

    , ,

    , .

    1970- , ,

    . (2)

    -

    (, ) ,

    ,

    .

    ,

    .

    . -,

    ,

    ,

    . -,

    : , .

    . -

    ( 30 % ) ,

    ,

    .

    (3) , : , - , ,

    . ,

    . ,

    , .

    , .

    ( ), , . ,

    -

    .

    , ,

    .

    ,

    . , ,

    .

    , ,

    , -

    . : , , -

  • 46 I. ,

    ,

    .

    , .

    - -

    .

    .

    1932 . . 1979 . (19001989) , .

    , .

    , , .

    , ,

    , .

    (570632), , ,

    , ,

    .

    ,

    . ,

    : , .

    .

    , ,

    .

    , ,

    . 1989 .

    , (Sharia law) .

    , 1997 2001 , -

    ,

    , ,

    ,

    .

    ,

    .

    ,

    ,

    ,

    .

  • 2. , 47

    ,

    . ,

    ,

    .

    ,

    ,

    - -

    . 1981 . ,

    . 1988 . -

    ^

    ,

    ;

    .

    ,

    . , ,

    , ,

    ,

    .

    ( , ), ,

    . ,

    .

    ,

    .

    , ,

    , ,

    , ,

    . .

    , ,

    - .

    , . ,

    ; , ,

    , ,

    , .

    ,

    .

    .

    (junta). ,

    ,

    , ; (, --

    , ; ( ),

    .

  • 48 I. ). , ,

    .

    . ;

    . 1974 1980- , 1973 . 19931998 . , , ,

    .

    , , , ,

    ,

    . ( , , ,

    ,

    ). 18.

    ,

    ; . ,

    , ,

    , .

    : (1) , ; (2) .

    .

    , , () , ,

    ,

    .

    .

    , .

    ,

    , .

    ,

    . ,

    . , ,

    ,

  • 2. , 49 , ,

    , , .

    -

    ? , ?

    ? -

    ? ?

    ?

  • -

    ,

    , .

    . (1845)

    ,

    .

    -

    , .

    : ,

    .

    ,

    ,

    .

    ,

    .

    ,

    , , ,

    , ; -

    , ,

    . ,

    ,

    .

    ? 51

    53 53 55 56

    58 58 60 61

    63 64 65 - 70 72

    73 73 75 75 77 78

    ? 79

    80 81

  • 3. 5

    > ? > , ' >

    ? > ? > ? > ? ?

    ? , , ,

    , .

    , -

    , ,

    : .

    1796 . (Destutt de Tracy, 17541836). ( -),

    . ,

    , . ,

    , , XIX . (. . 65).

    , , ,

    .

    (1846) : , ,

    ,

    . , ,

    .

    ,

    , ,

    ,

    . ,

    ( ) , .

    ,

  • 52 I.

    ,

    ,

    ,

    . , -

    ,

    ,

    ; -,

    , -,

    . , ,

    , ,

    .

    ,

    .

    ; .

    ,

    .

    , , (. . 93) (Gramsci) (. . 256), .

    ,

    ,

    .

    - .

    , -

    (Karl Popper, 1902-1994), . . (J.L. Talmon) (Hannah Arendt) (. . 10), ,

    . ,

    ,

    .

    , ,

    , ,

    , ,

    , , .

    , (Michael Oakeshott) (. . 263). (rationalism), ,

    . ,

    .

    ,

    ,

    ,

    .

    ,

    - ,

    (pragmatism), .

    , -

    .

    ,

    ; .

  • 3. 53 ,

    ,

    . ,

    , . , , , ,

    , ,

    , ,

    , ,

    . ,

    .

    , ,

    , ,

    , , .

    -

    ,

    , ,

    .

    .

    , ; (meta-ideology), .

    XIX ., .

    , , . , ,

    ; , ,

    . ,

    ,

    . XIX . , {laissez-faire) .

    XIX . XIX ., , ,

    ,

    .

    .

    XX .

  • 54 I. .

    ; . ,

    ,

    , , ( ) . ,

    : , .

    , , , , ,

    .

    .

    , ,

    .

    , .

    . , .

    .

    (progress) , ,

    , .

    .

    , , .

    ( ) ( : ). , , ,

    ,

    , ,

    .

    (meritocracy), , , , .

    ,

    .

    ; ,

    .

    . ,

    ( , ,

    , )

    , ,

    .

    ,

    ,

    -

  • 3. 55 (16321704)

    . ,

    , 1661 . .. , .

    , ,

    1688 ., ,

    .

    ,

    ,

    - , , .

    .

    . -

    (1689) (1690).

    ,

    -

    . , ,

    ,

    , .

    , . ,

    ,

    ; , .

    .

    : , ,

    , .

    .

    .

    ,

    ,

    ( , ). , .

    , , ,

    .

    .

    , -

  • 56 I. (18061873)

    , .

    , (1773 1836), , .

    . , ,

    (1859), (1861) (1869), .

    .

    xix , , , ,

    , XX .

    . ,

    , .

    (atomist) ,

    . ,

    .

    (Tom Paine) (. . 282), . , -

    , , ,

    ,

    .

    , , ,

    .

    ,

    ,

    .

    ,

    ,

    ,

    .

    ,

    (economic liberalism),

    , ,

    ,

    . ,

    (, , laissez-faire) ,

    ,

    ,

    .

    . -

  • 3. 5 7

    (17291797) ,

    -

    .

    ,

    (1790), ( ).

    , : , , , , .

    , , ,

    ,

    , .

    : , , , .

    .

    , , (big goverment). ,

    , ,

    . ,

    . . (J.S. Mill), .. (.. Green, 1836-1882), .. (L.T. Hobhouse, 1864-1929) . . (J.A. Hobson, 18581940) , , . ,

    ( ), , .

    , , .

    , ,

    , ,

    .

    1942 . : , , , .

    .

    . . (J.M. Keynes) (. . 231) , ,

    , ,

    .

    .

    ,

    ,

    .

    ,

    ,

    ,

    . -

  • 58 I. ,

    (redistribution) , (. . 71).

    XVIII .

    , .

    ancien regime. , , ,

    .

    . ,

    (Joseph de Maistre, 17531821). ,

    .

    , ,

    , , , (Edmund Burke) , .

    XIX . . 1950- , , ,

    . 1970- ,

    .

    .

    ,

    .

    Ancien regime (.) ; ,

    ,

    .

    , .

    ,

    .

    ,

    ,

    .

    .

    .

  • 3. 59

    , , , , ,

    ,

    , , , .

    ,

    ,

    , .

    .

    : , , , ,

    , ; , , ,

    . , ,

    . , ,

    , .

    .

    , ,

    .

    ,

    , , .. -

    , .

    ,

    .

    . ,

    ,

    . ,

    , , .

    ,

    , .

    : ( ), , .

    . ,

    , : ,

    , ( ). - ,

    . , ,

    , ,

    .

    .

    , ,

    . ,

    : -

    < ,

    .

  • 60 I. , , , .. ,

    , , .

    , ( ) .

    , , ,

    .

    (Benjamin Disraeli, 18041881).

    ,

    , ,

    . ,

    ,

    noblesse oblige. , , ; , , , .

    ,

    (tory), , ,

    .

    ,

    .

    , 1950- , (Harold Macmillan, 1894 1986), .. (R.A. Butler, 1902-1982) (Iain Macleod, 1913 1970). laissez-faire, ,

    Noblesse oblige (.) ;

    .

    ,

    ,

    ,

    .

    ,

    . ,

    ,

    ,

    .

    (

  • 3. 6 1

    (18991992) .

    , ,

    ; 1974 . . ,

    ,

    . (1948) ,

    . ,

    , (1960) , (1979), .

    .

    . , ) ,

    , .

    1945 . , .

    --

    () , ,

    ,

    .

    ,

    - .

    1970- , , , -

    , ,

    . 1980- ,

    , ,

    - .

    ,

    ,

    .

    , ,

    (Andrew Gamble): .

  • 62 1.

    ,

    (Friedrich Hayek) (Milton Friedman) (. . 232), (Robert Nozick) (. . 120). .

    ,

    , . ,

    , ; , , .

    : , ..

    .

    , , ,

    , : , , . - (nanny state), , , ,

    .

    , .

    , ,

    , .

    XIX . , , , .

    , ,

    , ,

    .

    (permissiveness), , -

    - ,

    ; ,

    .

    -

    ; .

    , , ,

    1960- . , ,

    ,

    .

    ,

    ,

    , ,

    .

    , -

  • 3. 63

    .

    1

    2

    XVII ., (1516) , XIX ., .

    , ,

    .

    ,

    .

    , .

    XX . XIX . ,

    , ,

    . ,

    . : , , (Robert Owen, 1771-1858), (Charles Fourier, 17721837) (William Morris, 18541896), (revisionist) , (Eduard Bernstein) (. . 70).

    XX . . ,

    , . -

    , ,

    , -

    . ,

    . -

    ,

    1 (. levellers , )

    XVII . (. .) 2 (. diggers , ) XVII .

    (. .)

    ,

    .

    ,

    . XX ., ,

    ,

  • 64 I. .

    , 19891991 , -

    , , ,

    .

    (community). ,

    . (John Donne)1, , .

    : ,

    .

    ,

    .

    (fraternity). , .

    : , ; , , .

    (social equality). .

    ,

    .

    , . ,

    ,

    ,

    .

    (need). ,

    , - .

    : , .

    ( , , , ..), . , ,

    ,

    ( ), .

    1 (15721631) , ,

    , . {. .)

  • 3. 65 (social class).

    . -,

    ,

    ; -, ,

    . :

    .

    (common ownership). , ,

    . ,

    ( , , ,

    ) ,

    ,

    . , ,

    .

    , .

    ,

    , ,

    19171991 . : , (18201895), XX ., , , . , ,

    : , .

    ,

    : ,

    . : .

    , , : , ,

    - ,

    .

    ,

    . , (Karl Kautsky, 18541938) (18561918). -

  • 66 I.

    (1818-1883) , ,

    .

    . 1843 . , , , -

    .

    1864 . , 1871 . - .

    , -

    .

    (1848).

    ,

    (dialectical materialism) , ,

    . ,

    , .

    (historical materialism). ,

    , ,

    . ,

    ; - .

    ,

    .

    (dialectical change). (. . 108), ,

    ,

    ,

    ;

    .

    .

    ,

    ,

    .

    ,

  • 3. 67 , .

    - ,

    , ,

    .

    (alienation) . ,

    , . ,

    , , ,

    ,

    , .

    .

    (class straggle). ,

    , , ,

    .

    : , ,

    ,

    .

    (surplus value). ,

    . ,

    , : , . :

    , .

    (proletarian revolution). , , , , , .

    , ,

    .

    (class consciousness). , , ,

    .

    , , -

    ,

    ,

    ; , ,

    .

    .

    (communism). ,

    ,

    .

    ,

    , -

  • 68 I.

    (18791953) 1924 1953 . . , 1903 . . 1922 . .

    .

    .

    ,

    ,

    .

    .

    ,

    . : ,

    ,

    . ,

    , , : .

    , ..

    (. . 93) . XX ., , -,

    , .

    , , .

    , ,

    ,

    -

    .

    , .

    ,

    ,

    .

    .

    1917 . , , ( 1918 .), .

  • 3. 69

    (18981979) ,

    . 1934 . , , .

    , .

    1960- .

    ,

    .

    , , ,

    .

    (1941), (1958), : (1964).

    , 1930- , 1917 . , ,

    1945 . , , .

    , ,

    .

    , 1928 . . 1929 . .

    .

    . 1930- ,

    ,

    . : . 1953 . ,

    , ,

    ,

    ,

    . (19851991) ,

    , .

    , , , .

    (. . 443), .

    . ,

    ,

    .

  • 70 I.

    (18501932) .

    - (), ,

    .

    ,

    .

    (1898). ,

    , .

    -.

    ,

    ,

    .

    , , ,

    . ,

    ,

    ,

    . .

    , ,

    (Georg Lukacs, 18851971). , -

    ,

    .

    (Antonio Gramsi) (. . 256), (Prison Notebooks), 19291935 ., , , .

    .

    ,

    (Theodor Adorno, 19031969), (Max Horkheimer, 1895 1973) (Herbert Marcuse). ,

    , ,

    1960- . (Jurgen Habermas) (. . 269).

    -

    -

    , , ,

    . ,

  • 3. 71

    (. 1921) .

    (1970) .

    ,

    -.

    , ,

    ,

    ,

    ( ). ,

    , ,

    , ,

    .

    ,

    .

    (1993) .

    , -

    , .

    -

    ,

    , . , , , -

    , ,

    ,

    . ,

    XX . - (), . - 1959 . , , ,

    . ,

    , ,

    . , ,

    , 1950- , .

    -

    , .

    , -

    . : ,

    ,

    , ,

    . -,

    ,

    . ,

    ,

  • 72 I.

    ^

    ,

    .

    ,

    -

    .

    -

    .

    ,

    ,

    , -

    ,

    .

    ,

    .

    -,

    ,

    .

    , ,

    ,

    .

    ( ), -

    .

    -

    -

    .

    -

    ,

    .

    -

    , , (John Rawles). 19801990- -

    . . (1)

    , ,

    , - ,

    ,

    . (2)

    , ; (3) , ,

    . (4) ,

    .

    - .

    . ,

    ,

    , -,

    . (. Clinton) , -

  • 3. 73 . (. Blair) , , , , .

    . , -

    , , , -

    - ,

    , ; , 4 , 1995 ., . , ,

    ,

    , .

    , ,

    ,

    ,

    .

    -

    ; (entrepreneuralism), , , .

    ,

    ( ) .

    , ,

    : , .

    ,

    , , -

    , XIX ., XX ., , . -

    ,

    .

    ,

    .

    , ,

    .

  • 74 I.

    (18891945) .

    . 1919 . ( -

    (), ) 1921 . . 1933 . ,

    , (.. ). , Mein Kampf ( , 1925),

    : ,

    .

    1.

    XIX , ,

    , .

    19221943 19331945 . -

    XX , , .

    ,

    , 1789 . , , ,

    , , , , . ,

    , , , .

    , , , ,

    , ..

    , ,

    , .

    : , , . , , ,

    ,

    . , ,

    . , ,

    .

    (Gentile, 18751944), , , . -

    , ,

    ( ,

    1 ( . holokaustos )

    ( 60%) . (. .)

  • 3. 75 ) , , .

    .

    . , ,

    , XX .,

    , ,

    .

    , ( ). , ,

    . , ,

    . , ,

    .

    , , , ,

    (William Godwin, 17561836), ,

    ,

    . ,

    ,

    , ,

    .

    , , , , ,

    , , : ,

    . ,

    , - (Pierre-Joseph Proudhon) (. . 201) , ,

    -

    . ,

    (18421921), , ,

    .

    ,

    , 1792 . - ( Wollstonecraft) (Vindication ofRihts of

  • 76 I.

    (17591797) .

    - ,

    - 50 . (1792) ;

    ,

    . ,

    - ,

    .

    ; .

    Women). 18401850- ,

    1,

    ,

    . XX . , , ,

    - . 1960- , , .

    .

    ,

    .

    ,

    .

    .

    , ,

    (Betty Friedan) (. . 354), , ,

    . : ,

    ,

    . , , .

    . ,

    -

    ,

    ,

    .

    1 ( . Suffrage )

    XIX XX . , (. ).

  • 3. 77

    ,

    ,

    .

    ,

    . ,

    , ,

    ,

    , -

    (Kate Millett, 1969),

    .

    , , ,

    , ,

    .

    . , , ,

    ,

    .

    ^

    ( . oikos () logos (); ) ,

    .

    ,

    , .

    ( - 1873 .) ,

    .

    ,

    ,

    : ,

    .

    (enviromentalism), : ,

    , -

    .

    ,

    , , XX ., ,

    XIX . , ,

    , XX , , , ,

    ; .

    . , ,

    ; -,

    ; , ,

    , .

    ,

    (anthropocentric) (-

    ,

    , , -

    .

  • 78 I. ) , :

    ,

    . ,

    ,

    ,

    .

    (James Lovelock, 1979), ,

    .

    : -.

    ,

    ,

    , , ,

    , . , ,

    ,

    , ..

    , .

    . ,

    ,

    .

    ,

    .

    ( . fundamentum ) ,

    ,

    ,

    .

    ,

    .

    ,

    , ,

    ,

    .

    ,

    ( , , ).

    , ,

    ,

    , ,

    .

    .

    , ,

    1990- .

  • 3. 79

    XX .? .

    , ,

    .

    ,

    , (secularism)

    , , .

    . ,

    , 1970- ,

    , ,

    .

    ,

    ,

    .

    .

    -

    ,

    ,

    .

    ,

    ,

    ,

    ,

    ,

    ,

    .

    , ,

    ,

    ,

    .

    ,

    ,

    .

    .

    , .

    ,

    , .

    1979 ., (19001989). , .

    , ,

    .

    19972001 . ,

    ,

    ,

    - .

    - ,

    ; .

    ? XX . ,

    .

    . 1950-

  • 80 I. .

    ? 1950- (The End of edeologyl On the Exhaustion of Political edeas in the 1950, 1960) (Daniel Bell) , ,

    ,

    . ,

    . , , , , ,

    ,

    , ,

    . ,

    .

    (. . 37) ? (1989). , , , ,

    , ,

    .

    , -

    . .

    , (1994) , , (social reflexivity) ( , ) . , , ( ) , . , , ,

    , -

    .

    . ,

    , : , ,

    , ,

    , ,

    .

    , , ; , .

    ,

    .

    , ,

    .

    .

    , ,

  • 3. 81 , .

    ,

    , .

    .

    ,

    . ,

    , ,

    .

    . ,

    , .

    - , ,

    , ,

    .

    ,

    ,

    . XX ,

    , , , ,

    .

    .

    ,

    , , , -

    .

    ,

    . ,

    ,

    .

    I ? ? ? -

    ? ? ? ? ,

    ? ? ?

  • , , -

    .

    .

    (1947)

    , ,

    . ,

    .

    ,

    . XIX . ,

    . ,

    , . ,

    , , ,

    . ,

    , XX

    , ,

    , .

    ,

    ,

    , ,

    .

    83 ? 84 ? 85

    ? 87

    88 89 90 91 94

    :

    95 96 98 101 102 103

    104 105

  • 4. 83 .

    > ? >

    ? > ? > ?

    ? > ?

    .

    , (, , ), , , . , , ( , ). . ,

    ,

    .

    ,

    ,

    .

    (Bernard Crick, 1993), , , . , ,

    , . ,

    , :

    , ; ,

    ,

    ; ,

    , ; ,

    ; ,

    ; , ,

    ;

    ;

  • 84 I. ,

    .

    , , ,

    1864 . .

    . ,

    , : , , ,

    . ,

    .

    , ,

    . :

    ? ? ?

    ?

    ,

    . , , ,

    , ,

    . , ? , : , , , , . , ,

    , .

    ,

    , ,

    .

    , .

    -

    20 : , .

    ( XX .) ,

    . 1928 ., .

    1960- , ,

    1971 . ,

    21 15 ( ). - , ,

    , , , .

  • 4. 85

    ,

    , . ,

    ,

    ,

    ; . ,

    , ,

    , (. . 92), ,

    ,

    .

    , ,

    ,

    .

    ,

    . , ,

    ,

    . , ,

    , -

    ^

    .

    ,

    ,

    : . ,

    , -.

    ,

    ,

    ..

    ; . , ,

    ,

    .

    ,

    ,

    .

    .

    (majoritarianism), ,

    ,

    .

    ?

    . , , , ,

    ,

    . , , .

    ,

    -

    ,

    ;

    .

    , , ,

    .

    . ,

    ,

  • 86 I.

    ...

    ( ) , . , , , , ,

    , : , , . ; ,

    ; ;

    : ;

    ; , ;

    , , , ,

    .

    .

    ,

    ; , , ,

    . ,

    .

    .

    ,

    ,

    ; ,

    ; , ; ,

    .

    , ,

    . , ,

    , ,

    , ,

    .

    ,

    , -

    , . -

    - - (totalitarian democracies), ; - , .

    , -

    -

    .

    , -

  • 4. 87 . ,

    .

    , .

    .

    ,

    , : ( ) ( ) .

    ,

    , ,

    .

    ? , , ,

    , .

    , , ? ? -

    (. . 1). , ,

    , .

    ,

    .

    : .

    -

    .

    , , ,

    . (radical democracy) - ,

    , ,

    . ,

    ,

    ,

    .

    ,

    ,

    , .

    , , -

  • 88 I.

    ,

    ( ),

    .

    .

    ,

    ( ,

    ,

    ).

    ,

    .

    .

    .

    ,

    ( , ). .

    , , ,

    .

    ,

    ,

    . ,

    , ,

    , .

    :

    (classical democracy) (protective democracy) (developmental democracy) (people's democracy)

    , ,

    .

    , ,

    .

    ,

    .

    ,

    ,

    .

  • 4. 89 (17481832)

    ,

    .

    , , ,

    , (utility),

    . ,

    , -,

    , ,

    XIX . laisser-faize , .

    (1776) (1789).

    ( -), , , - .

    , VI V ..,

    .

    , , (. . 92) (. . 66), ,

    .

    .

    , .

    .

    , ,

    ; , , ,

    .

    , 500 ; , .

    ,

    .

    , , ,

    .

    . ,

    .

    ,

    (. . 15). , ,

    , . ,

  • 90 I. , , -

    ,

    . ,

    ,

    20 . ( ), . ,

    , -

    , .

    .

    ; , , .

    , ,

    , , (people's panel) .

    XVII XVIII ,

    .

    , ,

    .

    .

    ,

    .

    , ,

    ,

    : Quis custodiet custodes? ( ?). - (. . 55)

    XVIII . , (natural rights) , .

    ,

    , ,

    . ,

    , .

    , , , -

    ,

    ,

    .

    ,

    ,

    , , ,

    . -

  • 4. 91 XVIII . , (James Mill, 1773 1836).

    .

    , ,

    ( ) .

    ,

    .

    . (consent)

    , , .

    , ,

    . ,

    ,

    ,

    .

    ,

    ,

    ,

    , .

    .

    ,

    .

    ,

    .

    ,

    . , ,

    , .

    .-. .

    ,

    , ,

    . ,

    ;

    .

    ,

    .

    ,

    -

  • 92 I.

    - (1712-1778) - .

    , ,

    . . , 1742 . ,

    , .

    , , , ,

    ,

    .

    , (1762) (1762), ,

    , , ,

    , .

    (1770)

    .

    . , ,

    , ,

    , .

    , .

    (1762) , , : , ; , ; , ; . , , , .

    ,

    (general will). , , , .

    , : , , .

    ,

    ,

    . , ,

    , ,

    , .

    ,

    19601970- . ,

    ,

    . ,

    ,

    ,

    ,

    ,

    ; ,

    .

  • 4. 93 (18701924)

    .

    ,

    1917 ., .

    ( , 1902), ( , 1916) ( , 1917). .

    ,

    .

    .

    , , , : ,

    .

    , ,

    . ,

    , ( ), ; , , .

    (Talmon, 1952). ,

    .

    (. . 56). , .

    , , .

    .

    , , ,

    .

    .

    , ,

    .

    , , . ,

    . ,

    , , .

    ,

    ,

    , .

    ,

  • 94 I- , (. . 274) .

    ,

    , , ,

    ,

    .

    ; . (deliberative democracy), , .

    , .

    , , ,

    , . ,

    - . , ,

    , , ,

    , .

    ,

    . ,

    ( , ), , .

    ,

    . ,

    ,

    .

    . ,

    ,

    , 1871 . , .

    :

    . ,

    , ,

    .

    ,

    XX , .. . 1917 . ,

    , , ,

    ,

    .

    ,

    ,

    .

  • 4. 95 ^

    ,

    .

    .

    , ,

    : , . , ,

    , , ,

    . , . . ,

    .

    , .

    , ,

    .

    -.

    : ( ), - .

    , : ?.

    :

    , ,

    , .

    ,

    , .

    , :

    ; , ; ;

    ,

    , ,

    ; :

    , , .

  • 96 I. . ,

    ? ? ? - . , ,

    :

    , , (. . 386). , , (James Madison) (. . 396) , (The Federalist Paper). ,

    , ,

    . ,

    ,

    . , ,

    , ,

    , .

    , (bicameralism) , .

    , , ,

    .

    ,

    ,

    .

    (Robert Dahl) (. . 340). ? (Who Governes? Democracy and Power in an American City, 1961)

    -, , .

    , -

    ;

    .

  • 4. 97

    , ,

    -

    .

    , -

    , ,

    . ( ) ,

    . ,

    ,

    ,

    . ,

    ; , ,

    , ,

    , , , .

    . , , , ,

    .

    , ,

    , , .

    , ,

    , , -

    .

    . , ,

    , {Preface to Economic Democracy, 1985), : ,

    . ,

    ,

    .

    ,

    ;

    . ,

    ,

    ,

    .

    -

    . ,

    , ;

    ; ;

    ,

    ; ,

    ,

    .

  • 98 I. +

    , .

    .

    ( ), ( ) ( ). ,

    ,

    .

    . , ,

    .

    , ,

    ,

    .

    . ,

    ,

    ,

    . (Vilfredo Pareto, 18481923), (Gaetano Mosca, 18571941) (Robert Michels, 18761936) . ,

    . (The Ruling Class, [1896] 1939), , , , , ,

    , , ,

    , ,

    ,

    .

    , : , , ,

    . , , ,

    ,

    , ,

    , ,

    , .

    .

    .

    (The Managerial Revolution, 1941) , -

    ,

    .

    ,

    , ,

    . -

  • 4. 9 9

    (Wright Mills) .

    -

    ,

    {The Power Elite, 1956) ,

    ,

    ( - ), .

    ,

    ,

    ,

    , .

    ,

    .

    ,

    (, ..), ,

    -

    . -

    ^

    ,

    , ,

    . ,

    ,

    ,

    , .

    ,

    (), .

    ,

    :

    . (, , )

    ( , ),

    .

    , ,

    , .

    ,

    . (19161962),

    , ,

    .

    , , -

    , ,

    , .

    , -

    .

    ( ), (. 4.1) , ,

    . , ,

    , ,

    .

    (. . 286), , (1942):

    , ,

    ,

    .

  • 100 I. ^

    .

    ,

    ,

    ,

    .

    , ,

    : (7) ;

    .

    ; (2) ,

    - ; (3) *), ..

    ,

    .

    , ,

    , - .

    (Anthony Downs, 1957) , : ,

    , ,

    , ,

    . ,

    , ,

    ,

    . ,

    .

    -

    -

    . ,

    , , -

    , ,

    . ,

    ,

    . ,

    ,

    , ,

    . , -

  • 4. 101

    , .

    , ,

    ,

    , ,

    .

    ,

    ,

    . ,

    , ,

    .

    ,

    ,

    , ,

    , .

    ( , , , ,

    , ) .

    , - ,

    . ,

    ,

    (, , 1979 .), .

    . , 1

    1 (quild socialism)

    XX . , ,

    . (. .).

    ,

    .

    , ,

    .

    ,

    : ,

    ,

    .

    ,

  • 102 I. .

    , ,

    . , ,

    .

    , , ,

    . ,

    , (peak association), , - . ,

    : ,

    ,

    , .

    , , ,

    ,

    .

    1970- .

    . ,

    , . ,

    , ,

    , .

    ,

    ,

    ,

    , ; , . , ,

    , ,

    (Olson, 1982).

    . , (Samuel Brittan, 1977) . , , ,

    : . , .

    ,

    (- ), , , -

    ; ,

    , -

    ,

    .

  • 4.

    . ,

    ,

    ,

    ,

    . (David Marquand, 1988), ,

    : , .

    ,

    .

    ,

    . , ,

    : ,

    , .

    , ,

    , ,

    .

    ,

    (ruling class). , ,

    . ,

    .

    . ,

    , ,

    .

    , .

    (, , , , ..) , : . ,

    , , ,

    , - .

    , ,

    ,

    .

    ,

    ,

    ,

    ,

    .

    , ,

    -

  • 104 I. . (eurocommunists), ,

    , . ,

    , (Jiirgen Habermas) (. . 269) (Claus Offe), - . , , ,

    -

    ,

    , ,

    ,

    , ,

    -

    - , -

    ,

    .

    ,

    , ,

    .

    .

    ? ,

    ? ?

    ,

    . ,

    ; , ; , , ,

    .

    ,

    , ,

    .

    .

    , , ,

    . ,

    , , -

    (1973),

    .

    ,

  • 4. 105 .

    , .

    . , ,

    , .

    ,

    .

    , -

    . ,

    ,

    . ,

    .

    , .

    . , , .

    ? - ? ? ? ?

    ? ?

  • , ,

    , .

    . (1845)

    .

    ,

    ,

    , , ,

    .

    ,

    (, , , ) .

    ,

    ,

    ,

    .

    ( )

    ,

    ,

    ? ,

    .

    .

    ? 107

    110 111 113 - 116 117

    119 () 119 121 -

    122 122 123

    ? 124 124 125 126

    127 128

  • 5. 107 .

    > ? ?

    > ?

    > ? ?

    > , ?

    ?

    : , , , .

    ,

    , .

    . . . .

    , .

    , , ,

    .

    ,

    . ,

    . ,

    ( ), , ; , ,

    , , ,

    . ,

    .

    ,

    , .

    , , ,

    ,

    .

    , , ,

    , , ,

    (, , ).

  • 108 I.

    (17701831) .

    .

    (1807) , - ,

    , ,

    . , , ,

    , .

    (1821) .

    , ,

    .

    , ,

    (. ).

    , ,

    ,

    . ,

    .

    , , ,

    , ; , , .

    XVXVI , ,

    , ,

    1648 . . ,

    , ,

    , ,

    ,

    .

    : . ,

    , .

    (. . 374) , .

    .

    , , ,

    , , ,

    .

    .

    ( ) -

  • 5. 109 , ,

    ; ,

    .

    .

    ;

    , .

    ,

    ( ) .

    .

    ^

    ,

    .

    ,

    .

    ,

    ,

    ,

    ,

    ..; .

    .

    ,

    , .

    ( , ) .

    ,

    , .

    ,

    ; , ( ); ; , , , .

    , ,

    , . , ,

    .

    (constitutional government). , ,

    .

    : , .

    ,

    ( ). .

    ,

    ,

    , .

    , , ,

    ,

    , .

    ,

    .

  • 110 I.

    ...

    ,

    . ,

    , ,

    , .

    .

    ; , , ,

    .

    : ( ).

    , , , ,

    , , no- (). , ,

    , ,

    .

    ,

    ,

    .

    ,

    , .

    .

    , ,

    ,

    -

    .

    , ,

    , , .

    , ,

    .

    I , ,

    . ,

    . ,

    ,

    .

    . : -

    ; -

  • 5. 111 , ; , , ,

    , ,

    . : (pluralist state) (capitalist state) - (leviathan state) (patriarchal state)

    .

    . , ,

    - ,

    , .

    , , ,

    , ,

    . , ,

    , ,

    .

    XVII . , (. . 55). (political obligation) , , . ,

    , ,

    , ,

    ,

    (state of nature) , , ,

    . , , .

    , , -

    ,

    .

    ,

    () ;

    .

    ; , ,

    .

    ,

    ,

    . ,

    , ,

    ,

  • 112 I.

    ; ,

    -

    - - , (anarchy). , , - ,

    -

    - 0. , -

    ,

    _

    , , , -

    . , ,

    - , , , -

    , .

    . -

    , ( -

    , , -

    _

    , -

    ) - . -, ,

    - . -

    ,

    , -

    , -

    . -,

    , -

    ,