endüstri otomasyon | aylık elektrik, makina, …...geçen ay, bizim için özel olan bir...

148

Upload: others

Post on 21-Jul-2020

4 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon
Page 2: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon
Page 3: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon
Page 4: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon Kulübü (OTOKON) tarafından bu yıl 9.’su organize edilen İTÜ Robot Olimpiyatları (İTÜRO), 9-10-11 Nisan 2015 tarihlerinde gerçekleştirildi. Endüstri&Otomasyon Dergisi olarak Medya Sponsorluğu’nu yaptığımız ve her yıl sayısı gittikçe artan yerli, yabancı konuşmacı, katılımcı, yarışmacı sayısıyla İTÜRO, uluslararası olma yolunda büyük adımlar atmaya devam ediyor. Biz, İTÜRO’yu çok önemsiyoruz. Çünkü İTÜRO, Türkiye’mizin geleceğe açılan en önemli pencerelerinden biri bizce. Şöyle ki, ister beğenelim ister beğenmeyelim, üretimden tüketime, ekonomiden siyasete, iş hayatından ev hayatına, dünyadaki her oluşumun temelinde teknoloji var artık. Teknolojinin en belirgin göstergelerinden bazıları gündelik hayattaki akıllı telefonlar, akıllı evler veya kendi kendine park edebilen otomobiller ise, üretim sürecindeki en dikkate değer örneklerinden biri de, fabrika otomasyonundaki endüstriyel robotlardır bize göre. Üstelik bu endüstriyel robotlar, akıllı teknolojiye sahipler. Öte yandan robotlar artık sadece üretim aracı olarak da görülmüyorlar. İTÜRO’nun kapanış konuşmasından aktaralım: Japonya başbakanı Shinzo Abe, Tokyo 2020 Yaz Olimpiyatları’nın yanında, bir de robot olimpiyatları yapmayı istediklerini açıklamış. Yani, Yaz Olimpiyatları’nda ne varsa, insanlar hangi spor dallarında yarışacaklarsa, Robot Olimpiyatları’nda da aynı dallar bulunacak! Başbakan Shinzo Abe bu etkinliği, Japonya’nın robot teknolojilerinde geldiği yeri göstermek ve hâlâ bu alanda dünya lideri olduklarını ispat etmek için yapmak istediklerini belirtmiş. Ayrıca, Brezilya’da düzenlenen RoboCup 2014 dünya şampiyonasında 45 ülkeden 4000 mühendis ve bilim insanı, 2050 hedeflerini hayata geçirmek üzere buluşmuş. İşte İTÜRO, dünyadaki bu gelişmeleri daha yakından izleyebileceğimiz -hatta izlememiz gerektiğine işaret eden- bir etkinlik.

Hatırlatalım: Aralık 2014’te Endüstriyel Otomasyon Sanayicileri Derneği –ENOSAD’ın düzenlediği Uluslararası İleri Endüstriyel Otomasyon Kongre ve Sergisi’nin açılışında, ENOSAD Başkanı Sayın Sedat Sami Ömeroğlu şöyle demişti. “Robotların insan beyninden gelen radyo dalgalarıyla komut alacakları günlere doğru giden bir teknolojik gelişmenin arifesindeyiz.” Öyleyse, İTÜRO gibi geleceğin pencerelerine daha çok bakalım. Geleceği görmeyenler, geleceği düşünmeyenler gelecekte nasıl var olabilir dersiniz?!..

EK SEN Ya y›n c› l›k Fu ar c› l›k Ta n› t›m Hiz. Ltd. fiti. Ad› na im ti yaz sa hi bi ve So rum lu Ya z› ‹fl le ri Mü dü rüTu ran Türk men tu ran@ek senltd.comGe nel Ya yın Yö net me ni: Prof. Dr. Ya€ mur De niz han de niz han@bo un.edu.trRek lam ve Halk la İlişki ler Md.: Bir sen Sal man bir sen@ek senltd.comYa yın Ku ru lu:Prof. Dr. Ab dül ka dir Er den / At› l›m Üni ver si te si Mekatronik Müh.Böl.Bşk.Prof. Dr. Me tin Gö ka flan / ‹TÜ. Kon trol Müh. Böl. Bflk.Prof. Dr. Ga lip Can se ver / Y.T.Ü. Elek trik Elek tro nik Müh. Fak. Dek.Kurumsal İletişim Uzmanı: Giray Karanlık giray@ek sen med yag rup.comYa yın Da nış man la rı:Prof. Dr. Ali nur Bü yü kak soy / Geb ze ‹le ri Tek. Ens. Rek.Prof. Dr. Ayşegül Akdoğan Eker / YTÜ Makina Müh. Bölüm BaşkanıProf. Dr. Bülent Eker / Namık Kemal Üniversitesi Biyosistem Müh. Böl.Prof. Dr. Er sin Tu lu nay / OD TÜProf. Dr. Gök sel De mi rer / OD TÜ Çev re Mü hen dis li €iProf. Dr. Gü ven Ön bil gin / 19 Ma y›s Üni ver si te siProf. Dr. Mü bec cel De mi rek ler / OD TÜ Elk. Elek tro nik Müh. Böl.Prof. Dr. Mu am mer Er mifl / OD TÜ Elk. Elek tro nik Müh. Böl.Prof. Dr. Muhsin Kılıç / Uludağ Üni ver si te siProf. Dr. Murat Uzam / Melikşah Ü. Müh. Mim. Fak. Elk. Elek tro nik Müh. Böl.Prof. Dr. Sa vafl Ay berk / Ko cae li Ü. Çev re Müh. Böl. Bflk.Prof. Dr. Tun cel Öz den / TÜ B‹ TAK Enst. Ana liz Lab. Böl. Bflk.Prof. Dr. U€ur Çel tek li gil / Sa kar ya Üni ver si te si Prof. Dr. Se ta Bo gos yan / ‹TÜ. Kon trol Müh. Böl.Prof. Dr. Yu suf Tan / Bo €a zi çi Ü. Me di cal En gi nee ringProf. Dr. Ke mal Leb le bi ci o€ lu / OD TÜ Elk. Elek tro nik Müh. Böl.Doç. Dr. ‹. Hak k› Çav dar / Ka ra de niz Tek nik Ü.Doç. Dr. Yu suf A. Us ka ner / Öz çe lik A.fi.Prof. Dr. Hakan Yavuz / Ç.Ü. Müh. Mim. Fak. Mak. Müh. Böl.Yrd. Doç. Dr. Si bel Ulu da€ De mi rer / Çan ka ya Ü. End. Müh. Böl.Dr. Meh met Çe vik / Dal En gi nee ringDr. Müh. Ah met Din çer / Bosch Rex roth A.fi.Sevtap İnan / Sie mens M. Halil Başaran / Rock well Oto mas yonLevent Fadıloğlu / Schnei derCen giz Me riç / Hi paflEmin Ol cay / Ak bil A.fi.Çağrı Hekimoğlu / EsitGök tu€ Gür / Schnei derH. Cen giz Ce lep / En tek OtomasyonHa san Bas ri Ka ya k› ran / Emf Motor‹b ra him Er kan Ye nel / Norm Ener ji‹s ma il Obut / Hid ro ser Mahmut Bertan / We id mül lerNi ya zi Sa r› ma den / Me delOral Av c› / Pio makÖz kal Gü ner / Schnei der Elec tricSe dat Sa mi Öme ro€ lu / E3TamGökhan Yücel / Phoe nix Con tactfiah nur Aga ik / GSDOsman Kutan / ABBTa lat Av c› / P› nar Müh.T. Ha kan Özer / ‹SOD Yön. Krl. Bflk.Tun cay Soy dafl / Fes toYa vuz Ço pur / PilzSırrı Kardeş / Kardeş ElektrikTolga Bizel / Mitsubishi ElectricHakan Aydın / Mitsubishi ElectricDr. Hüseyin Halıcı / Halıcı Elektronik Tunç Atıl / HKTM

Tek nik Edi tör: Emeç Erçelik editor@ek sen med yag rup.com

Edi tör: Alper Öz editor@ek sen med yag rup.com

Taluy Denizhan info@ek sen med yag rup.com

Gra fik Ta sa rım: Şükran Pala sukran@ek sen med yag rup.com

Ülgen Güneş ulgen@ek sen med yag rup.com

Artun Armutcu artun@ek sen med yag rup.com

Esra Satır esra@ek sen med yag rup.comReklam Koordinatörü:Ca hi de Av flar De mir ca hi de.av sar@ek sen med yag rup.comHalkla İlişkilerve Tanıtım: Onur Narinoğlu onur@ek sen med yag rup.comAbo ne ve Ma li İşler: Şerife Yılmaz finans@ek sen ltd.comUluslararası İlişkiler: Hazal Yalçın info@ek sen med yag rup.com

Tem sil ci lik le ri miz: Ne jat Cofl kun Tel: 00.44.171.377 00 76 ‹N G‹L TE RE in fo@ne jat de sign.co.uk Me tin Ya vuz Tel: 00.49.221.297 22 70 Köln - AL MAN YA me tin.ya [email protected]‹z mir Tem sil ci li €i: Fatma Boyraz Tel: 0555 575 66 30Mer kez: EK SEN Ya y›n c› l›k Fu ar c› l›k Ta n› t›m Hiz. Ltd. fiti. Mefl ru ti yet Cad. Kıblelizade Sk. Tepe Han No: 1 Kat: 2 D: 7 34440 Be yo€ lu-‹s tan bul / TÜRKİYETel : +90.212.292 01 89 Faks : +90.212.293 32 24E-ma il: in fo@ek sen med yag rup.com www.ek sen med yag rup.comBas kı: Doğa Basım Yıl lık abo ne lik: 100.- TL. Yıl lık yurt dışı abo ne lik: 100 Eu roEn düs tri ve Oto mas yon Yay g›n sü re li bir ya y›n d›r, Ay da bir ya y›n la n›rDer gi miz de yer alan ilan la r›n so rum lu lu €u ilan ve ren le re, ma ka le ler de ki fi kir ler ve yo rum lar ya zar la r› na ait tir.Tüm hak la r› Ek sen Ya y›n c› l›k’a ait olup, izin siz kul la n› la maz ve ya y›n la na maz.

Ek sen Ya y›n c› l›k; ba s›n ve ya y›n c› l›k il ke le ri ne uy ma y› ta ah hüt eder.

editör

ENDÜSTRİ OTOMASYON DERGİSİ ÜYESİDİR.ENDÜSTRİYEL OTOMASYONSANAYİCİLERİ DERNEĞİ

Turan Türkmen

Page 5: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon
Page 6: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon
Page 7: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon
Page 8: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

■ Azteklerin Gümüşü Festo Otomasyon Teknolojisiyle Flotasyon Hücrelerinde Arızalara SonFesto

■ Sağlam RFID Çözümü Turck

■ Neden Güvenlik Rölesi Kullanmalıyız?ABB

■ Konfigüre edilebilir PSR-Trisafe ModülüEsnek, Kullanımı Kolay Emniyet ÇözümüPhoenix Contact

ABB■ ABB’nin Yüksek Performanslı Sürdürülebilir Motor Gücü, Şişecam’ın Enerjisini Zirveye Taşıyacak!

Netes■ Ölçüm Dünyasının Öncü İsmi Tektronix,Türkiye’de Netes’ten Sorulur!

Pilz■ “Her Makine Çalıştırıldığında, İhmal Edilebilir Seviyelerde Dahi Olsa Risk Taşımaktadır.”

30ÜRÜN ve UYGULAMALAR

Dosya ve Makale

66

■ Madencilik Sektörünün Sorunları Var!■ Madencilik Sektörü İnişte!

■ Bakanlığa Göre Madencilik Sektörü!

■ Türkiye’de Madencilik ve Metalürji

■ Asansör Kontrollerinde İş Güvenliği

12TEKNOLOJİDE YENİLİK■ Pompalı Hidrolik Enerji Depolamanın

Yeniden Doğuşu

SÖYLEŞİ16

Page 9: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

■ ENOSAD, Yeni Ofisinde, Yeni Hedefleriyle,Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı YardımcısıProf. Dr. Davut Kavranoğlu’nu Ağırladı!

■ Endüstri tarihi dönüm noktasıSchunk, MM İnovasyon Ödülü’ne layık görüldü

■ SMS-TORK olarak, 16-18 Nisan 2015 tarihleri arasında düzenlenen IFAT Eurasia Çevre Teknolojileri Fuarına katıldı

■ Comer Industries ve Bonfiglioli Riduttori: Rakip Piyasa Liderleri Arasında Tarihi Sözleşme

112HABERLER

■ KROHNE Academy seminerlerine büyük ilgi devam ediyor…

■ PilzEmniyet Kapısı İzleme Daha Esnek Hale Geliyor

■ B&RIO-Link 1.1 ile Industry 4.0’ın Kapsanması B&R Dijital Haberleşmede Kullanılacak Yeni Master Modüllerini Tanıtıyor

■ Mitsubishi ElectricMitsubishi Electric’in Yeni Denetim Konsepti, MELSEC iQ-R

■ BeckhoffGenişletilmiş Master İşlevselliği Ile CX8000 Gömülü PC Serisi Canopen ve Profibus İçin Yeni Master Arabirimleri

86ÜRÜNLER

Kuruluş ve Etkinlikler■ İTÜRO 2015 Yine Dopdoluydu!

107

Page 10: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon
Page 11: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon
Page 12: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon
Page 13: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

TM221C16TTM221C16RTM221M16R

TM221M16TTM221CE16RTM221CE16TTM221ME16RTM221ME16TTM221M32TKTM221C24T

TM221C24RTM221ME32TKTM221CE24RTM221CE24TTM221C40RTM221C40TTM221CE40RTM221CE40T

161616161616161632242432242440404040

Modbus / USBModbus / USBModbus / USBModbus / USBModbus / USB/EthernetModbus / USB/EthernetModbus / USB/EthernetModbus / USB/EthernetModbus / USBModbus / USBModbus / USBModbus / USB/EthernetModbus / USB/EthernetModbus / USB/EthernetModbus / USBModbus / USBModbus / USB/EthernetModbus / USB/Ethernet

TransistorRöleRöleTransistorRöleTransistorRöleTransistorTransistorTransistorRöleTransistorRöleTransistorRöleTransistorRöleTransistor

199 249249249299299299299379

299359429399399449449499499

Referans G/Ç Sayısı Haberleşme Röle /Transistor Net Fiyat

Anel Elektroteknik San. Tic. Ltd. Şti. Arda Mak. Elek. Tic. ve San. Ltd. Şti. Atak Elektrik Mühendislik Otomasyon San. Tic. Ltd. Şti.Botek Elektrik Elektronik Otomasyon San. Tic. Ltd. Şti.

Botem Bobinaj Elektrik Malz. Tic. ve Paz. Ltd. Şti.Elpim Mak. İnş. Elek. Malz. Paz. ve Tic. San. A.Ş.Galip Müh. Elek. San. Tic. Ltd. Şti.Konya Enerji Ltd. Şti.Oluşum Grup Elek. Müh. İnş. Taah. San. Tic. Ltd. Şti.

Tem Teknik Malz. San. Tic. A.Ş.Üç-El Elektrik Ltd. Şti.Vega Elektrik Otomasyon Sis. A.Ş.Vekmar Elek. Sist. Yat. ve Tic. A.Ş.

Kampanyaya Katılan Yetkili Bayilerimiz

Türkçe yazılım, Türkçe doküman, Türkçe destekTürkçe yazılım, Türkçe doküman, Türkçe destek

Fiyatlarımız 30 gün ödeme koşullarında geçerlidir. Schneider Electric fiyat ve kampanya koşullarını değiştirme hakkını saklı tutar.

Türkçe yazılım, eğitim videolarına ve yetkili bayilerimizin iletişim bilgilerine 444 30 30’ü arayarak veya forumtr.schneider-electric.com adresinden ulaşabilirsiniz.

* Kampanya 1 Mayıs - 31 Temmuz 2015 tarihleri arasında belirtilen yetkili bayilerden alımlarda geçerlidir.

Page 14: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

12 ENDÜSTRİ OTOMASYON

Teknolojide Yenilikler

Çeviri: Ya€mur Denizhan

Nükleer enerji için kurulan

depolama tesisleri, rüzgâr ve günefl

enerjisine uyacak flekilde de€ifltiriliyor.

EEnerji flebekesi standartlar›aç›s›ndan, hidrolik enerjirezervuarlar›nda enerji de-

polamak için suyu yukar› pom-palama fikri, bu “pompal› de-polama” tesislerinin üzerinekuruldu€u tepeler kadar eski.Ama uzmanlar›n belirtti€inegöre, süreklilik arzetmeyen gü-nefl ve rüzgâr enerjisinin yükse-lifliyle birlikte bu teknoloji pekyak›nda yeniden canlanabilir.Bu yeniden do€uflun bafl›n› çe-kecek flekilde konumlanan Ja-ponya, 26 GigaWatt güç depola-

y›p boflaltma kapasitesi ile dün-yan›n en fazla say›da pompal›depolama tesisine sahip. Ayn›zamanda teknoloji önderi ko-numundaki bu tesislerde bulu-nan 1990’larda gelifltirilmifl de-€iflken-h›zl› pompalar, de€ifl-ken enerji ak›fl›na ayak uydur-mak için biçilmifl kaftan. Ama Japonya bu iflte yaln›z de-€il. Çin de pompal› depolamakapasitesini 2008’den beri ikikattan fazla artt›rd›. A.B.D. veAvrupa gibi olgun piyasalardada, yeni nesil süreksiz enerji

Peter FairleyEnerji ve Çevre Muhabiri

Çevre Muhabirleri Derne€i Baflkan›Paris - FRANSA ve

‹ngiliz Kolumbiyas› - KANADA

Pompal› Hidrolik EnerjiDepolaman›n

YYeniden Do€uflueniden Do€uflu

Endüstriotomasyon / 38

Bu yaz›, IEEE Spectrum dergisinin 1.8 Mart. 2015 tarihli say›s›ndan al›nm›flt›r.

Yenilenebilir enerji, ‹sviçre ve baz› baflka ülkelerde pompal› hidrolik depolama tesislerinin yap›m›naönayak oluyor.

Foto: AXPO Services

Page 15: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

13ENDÜSTRİ OTOMASYON

Teknolojide Yenilikler

kaynaklar›na geçifl sayesinde,onlarca y›ld›r ilk defa pompal›depolama tesisi yap›m›nda h›zart›fl› yaflan›yor.Gariptir ki, bafllang›çta pompa-l› depolama tesislerinin yap›m›-na yol açan fley, nükleer enerji-nin esneklikten yoksun olma-s›yd›. Nükleer tesislerin devbuhar türbinleri, tam güçte eniyi rand›man veriyor. Pompal›depolama, geceleyin (tüketimindüflük oldu€u zaman dilimin-de) üretilen fazla enerjiyi ge-ciktirerek ertesi günün talepzirvesinin karfl›lanmas›na yar-d›mc› oluyor.Japonya’daki elektrik idareleri,tesislerin flebeke stabilizasyo-nuna destek olabilmesi için de-€iflken-h›zl› pompalar kullan-may› tercih etmiflti. fiebekeyleefl-zamanl› olarak sabit bir h›zladönen tek-h›zl› pompalar›n ak-sine, de€iflken-h›zl› pompalar-daki asenkron motor-jeneratör-ler, tesisin yüklenme ve boflal-ma durumuna göre kendiniayarlayarak güç arz› ve talebinian›nda dengeleyebiliyor, böy-lece flebekenin AC frekans›n›regüle ediyor.De€iflken-h›zl› cihazlar›n ebad›da, fiyat› da daha yüksek. Amagene de de€iflken-h›zl› cihazlar,Japonya’da akaryak›tla çal›flanjeneratörlerin h›zlan›p yavaflla-ma ihtiyac›n› düflürdü€ü için,yüksek fiyatla ithal edilen pet-rolün israf›na yol açan bu sü-reçten tasarruf sa€lad›. Fukushima sonras› Japon-ya’s›nda bu marifetli depolamatesislerine yeniden parlak birrol alma f›rsat› do€du. Bu tesis-ler, Mart 2011’deki nükleer eri-me ve ard›ndan ülkenin nükle-er reaktörlerinin devre d›fl› kal-mas›ndan beri kurulan 10 Giga-Watt’› aflk›n günefl enerjisi ve

di€er yenilenebilir enerji kapa-sitesini çekip çevirebilir.Kesintili enerji üretimindeki ar-t›fl›n yaratt›€› kayg›lar, Ocakay›nda Japon hükümetini yeni-lenebilir enerji tesisleri için da-ha s›k› kurallar önermeye sev-ketti. Fakat yenilenebilir enerji-lerin entegrasyonu konusununuluslar aras› uzmanlar›, Japonenerji iflletmelerinin yenilenebi-lir güç üretiminde yaflanan arzveya talep s›çramalar›n› so€ur-mak üzere pompal› hidrolik te-sisleri tekrar devreye sokarakyeni flebeke problemleriyle bafledebilece€ini söylüyor. MerkeziNorveç’te bulunan bir risk yö-netimi ve belgelendirme devi

olan DNV GL’nin iflletti€i Sin-gapur Temiz Teknoloji Merke-zi’nin bafl dan›flman› Per Chris-ter Lund, “Pompal› depolamaJaponya’n›n yenilenebilir ener-jisindeki geçici durumlar›nönemli bir k›sm›n›n üstesindengelebilir,” diyor.Lund, Japonya’n›n dikey enteg-re olmufl enerji iflletmelerininnükleer santralleri bu y›l yeni-den devreye sokmay› ümid etti-€ini ve görünüfle göre pompal›hidrolik tesisleri de bu nükleersantralleri desteklemek gibi ge-

leneksel ve k›s›tl› bir role uy-gun gördü€ünü belirtiyor. AmaLund’un tahminine göre, Ja-ponya 2020 itibariyle rekabetçienerji piyasalar›na kayd›€›nda(ve dolay›s›yla üretim ile ile-tim-da€›t›m konular›n› ay›rmakdurumunda kald›€›nda), pom-pal› depolama tesislerini dahaesnek bir flekilde kullanmayayönelecek.Ancak Çin, Avrupa veA.B.D.’deki rekabetçi piyasalar-dan edinilen tecrübe, bunlar›npompal› hidrolik depolaman›nyayg›n kullan›m› konusundayeni zorluklar da yaratabilece-€ini gösteriyor. Yeni tesisler ba-taryalardan çok daha ucuz ola-bilir (Citibank’›n Ocak 2015’tekiraporuna göre kiloWatt-saat ba-fl›na %95 daha ucuz). Ama re-kabetçi piyasalar›n ço€u, gelifl-mifl pompal› depolama tesisle-rinin sa€lad›€› frekans regülas-yonu gibi flebeke hizmetlerineflimdilik ücret ödemiyor. Pe-kin’deki Tsinghua Üniversite-si’nde enerji sistemleri uzman›olan Ning Zhang’›n belirtti€inegöre, piyasan›n flebeke hizmet-leri için ödeme yapm›yor olma-s›, Çin’in pompal› depolamadade€iflken-h›zl› donan›mdan bu-güne kadar neden kaç›nd›€›n›aç›kl›yor.Rekabetçi piyasalar tats›z sür-prizler de yaratabilir. Avru-pa’da beklenen kârda oluflabi-lecek bir sapma, ‹sviçre’de ya-p›lmakta olan türden büyük veyeni pompal› depolama tesisle-ri için tehtid oluflturuyor. Bun-lar›n destekçileri, tesisleri ener-ji fiyatlar› düflükken dolduruppiyasa fiyatlar› t›rmand›€›ndasatmay› planl›yorlar. Fakat gü-nefl enerjisine dayal› üretimde-ki art›fl, talep zirvelerini düzle-yip toptan enerji fiyatlar›ndaki

39 / Endüstriotomasyon

“Pompal› depolamaJaponya’n›n yenilenebilir

enerjisindeki geçici durumlar›n önemli

bir k›sm›n›n üstesinden gelebilir. ”

Per Christer Lund, Singapur Temiz Teknoloji Merkezi

Page 16: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

Teknolojide Yenilikler

günlük dalgalanmalar› azalt›yor.SMUD’un (Sacramento Municipal Utility District -Sacramento (Kaliforniya) Belediye ‹flletmesi Böl-gesi) enerji üretimi müdürü Scott Flake’in aç›kla-d›€›na göre, sera gaz› yönetmelikleri eninde so-nunda depolamay› zorunlu k›lacak. SMUD’unplanlad›€› 700 milyon US $’l›k pompal› depolamatesisi, federal hükümetin düzenleyicilerinin 20y›ll›k aradan sonra ilk defa geçen sene onaylad›€›iki tesisten biri.Flake; SMUD’un de€iflken-h›zl› 400 MW’l›k tesisi-nin flu anda do€al gazla çal›flan santrallerin yerinegetirmekte oldu€u flebeke regülasyonu göreviniüstlenerek, iflletmenin Kaliforniya’n›n Karbon Sal›-n›m› Üst S›n›r› ve Ticareti Program› kapsam›ndakisera gaz› k›s›tlamalar›na uymas›na yard›mc› olaca-€›n› belirterek flöyle diyor: “Pompal› hidrolik depo-lamay›, karbonsuz bir ortamda flebeke yönetimhizmetleri sa€laman›n bir yolu olarak görüyoruz.”Bu arada, merkezi Paris’te bulunan donan›m te-darikçisi Alstom Power Systems, pompal› depola-man›n yeniden do€uflu için düflük riskli bir seçe-

nek haz›rlamakta: Sabit h›zla çal›flan depolamatesislerini uyarl›yor. Bu, daha büyük ve daha a€›rolan de€iflken-h›zl› cihazlar› mevcut yeralt› mah-zenlerine s›€d›rman›n bir yolunu bulmak anlam›-na geliyor. 2012’de Avrupa Komisyonu, Als-tom’ün bafl›n› çekti€i bir konsorsiyumun böylesibir uygulaman›n Fransa’daki 36 y›ll›k bir tesistemümkün oldu€unu kan›tlamas› için 13 milyon€’luk (15 milyon $) ödül koydu. Projenin 2017 so-nuna yetiflmesi gerekiyor. E&O

Teknolojide Yenilikler

Page 17: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon
Page 18: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

16 ENDÜSTRİ OTOMASYON

Söyleşi / Recep Akalın - ABB / Bülent Eren - Şişecam

ABB’nin Yüksek Performanslı Sürdürülebilir Motor Gücü,Şişecam’ın Enerjisini Zirveye Taşıyacak!

E&O: Sayın Recep Akalın, hemen soralım: ABB için “sürdürülebilirlik” nedir, neden önemlidir?Recep Akalın: Sürdürebilirlik ifadesi ABB’nin kabul etti-ği anlamıyla; ekonomik başarı, çevre duyarlılığı ve sos-yal gelişim konuları arasında sağlıklı bir denge kurabil-mek ve bu dengenin tüm paydaşların yararına olmasını sağlamaktır. Ürünleri nasıl tasarladığımız ve ürettiğimiz, müşterilere neler sunduğumuz, tedarikçilerle ilişkileri-miz, riskleri ve fırsatları değerlendirme yaklaşımımız, yaşadığımız ve çalıştığımız toplumlarla ve ABB içinde birbirimizle ilişki kurma şekillerimiz ve tüm bunları ya-parken çalışanların, yüklenicilerin ve işimizden etkile-nen diğer herkesin sağlık, güvelik ve emniyetini sağlıyor olmak, sürdürebilirlik anlayışımızı yansıtmaktadır.

Bu sayımızda, Güç ve Otomasyon teknolojileri alanında dünyaca tanınan ABB’nin 2020 yılında kendi sektöründe dünyanın ilk üçü içinde yer almayı hedefleyen Şişecam Topluluğu ile yaptığı proje ortaklığı dolayısıyla, ABB Türkiye Motor ve Generator Bölge Satış Müdürü Sayın Recep Akalın ve Şişecam Enerji Verimlilik Müdürü Sayın Bülent Eren’in değerlendirmelerini aldık.

“Müşterilerimize her zaman en yeniyi ve teknolojik olarak en iyisini sağlamak isteriz. Bunu yaparken çevreye de faydalı olacak olan projeler içerisinde olmak ABB’nin birinci önceliklerindendir.”

ABB Türkiye Motor ve Generator Bölge Satış Müdürü Recep Akalın

Şişecam Enerji Verimlilik Müdürü Bülent Eren

Page 19: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

17ENDÜSTRİ OTOMASYON

Müşterilerimize her zaman en yeniyi ve teknolojik olarak en iyisini sağlamak isteriz. Bunu yaparken çev-reye de faydalı olacak olan projeler içerisinde olmak ABB’nin birinci önceliklerindendir. “Bilindiği üzere üretim yapan işletmelerin ve fabrikaların tüm girdileri arasında en yüksek maliyetlisi ve kontrol edilemeyeni enerjidir. Şişecam da Türkiye’ de bu duyarlılığa sahip en büyük işletmelerden biri olarak hem enerji mali-yetlerini azaltmak hem de sahip olduğu çevre bilinci ile tüm fabrikalarında çalışmakta olan eski ve verimli-liği düşük elektrik motorlarını yeni ve yüksek verimli olanlar ile değiştirme kararı aldığında ABB olarak biz de bu projenin bir parçası olabileceğimizi düşündük. Projenin çıkış noktası olarak IE3 verimlilik sınıfında motorlar düşünülmesine rağmen, ABB’nin tüm rakip-lerinden önce çok daha fazlasını sunuyor olması ve Şişecam’ın da konuya olan hassasiyeti sebebi ile IE4 verimlilik sınıfı motorların kullanılmasına karar veril-miş ve çalışmalar bu şekilde yapılmıştır. Bunun ile beraber Şişecam hem enerji maliyelerinde hatırı sa-yılır bir azalma sağlayacak hem de kullanılacak ener-jinin yüksek verimli olması sebebi ile karbondioksit salınımını azaltmak ile çevreye de ciddi bir yatırım yapmış olacak.

E&O: Şişecam projesinin sipariş öncesini, proje detaylarını ve ABB’nin bu projeye neler kattığından bahsedebilir misiniz?Recep Akalın: ABB olarak projenin başlaması ile tüm Şişecam fabrikaları teknik ekibimiz tarafından gezile-rek gereken analizler ve kontroller yapılmış ve son-rasında raporlama ve tekliflendirme aşamasına ge-çilmiştir. Yapılan raporlamada söz konusu Şişecam fabrikalarında bulunan ve çalışmakta olan elektrik mo-torlarının ABB IE4 motorlar ile değiştirilmesi sonucu sağlanacak faydalar ile geridönüş süreleri Şişecam’ın Sürdürülebilir Enerji Birimi yöneticilerine, sonrasında Şişecam üst yönetimine sunulmuştur. Tüm bu çalış-malar sırasında, tespit edilen geridönüş süreleri ile projenin ABB ile gerçekleştirilmesi Şişecam tarafın-dan uygun bulunmuştur ve belirlenen fabrikalar için karar verilmiş olan motorlar, ABB IE4 motorlar olarak sipariş edilmiştir. Bu aşama sonunda İsveç ve Finlan-diya fabrikalarımızda üretilen ve Şişecam tarafından seçişmiş olan belirli güçlerdeki motorlara, Finlandiya fabrikamızda Şişecam heyeti ile beraber testler uygu-lanmıştır. Fabrika testleri sonunda motorlar istenen ve belirlenen kriterleri sağladığından onaylanmış ve sevkiyatlara başlanmıştır. Bunun yanında, eşzamanlı olarak

Söyleşi / Recep Akalın - ABB / Bülent Eren - Şişecam

Page 20: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

18 ENDÜSTRİ OTOMASYON

Şişecam fabrikalarındaki mühendis ve yönetici kadrola-rına elektrik motorları hakkında seminerler verilmiştir.

Bu proje de diğer tüm projelerde olduğu gibi ABB’nin güçlü rakipleri vardı. Ancak ABB olarak tüm fabrika-ları etkin bir şekilde dolaşarak, saha da mevcut mo-torları inceleyerek ve Şişecam’ a istediği ve beklediği şekilde raporları ile sunarak rakiplerimizden bir adım

öne geçtik. Bu yaparken de hızlı aksiyonlar almamız ve her türlü sorularında yanlarında olduğumuzu görme-leri Şişecam ın ABB seçiminde önemli bir etken oldu.

Şişecam’ın bu proje ile sadece IE4 motor değil, bu-nunla beraber ABB Türkiye’nin 63 kişilik Motor ve Je-neratörler Satış ve Servis Ekibi’nin sürekli destek ve hizmetini yanlarına aldıklarını hissettirdik. Bunun ya-nında, ABB’nin yenilikçi ve enerji verimliliğini ön plana çıkaran “synRM” gibi yüksek performanslı ürünleri de bu projenin geleceği açısından oldukça önem taşımak-tadır.

E&O: Sayın Bülent Eren, Şişecam’ın enerji alanında karşı karşıya olduğu rekabet koşullarını öğrenebilir miyiz?Bülent Eren: Ana iş kolu enerji yoğun sektör olan Şi-şecam Topluluğu giderlerinin önemli bir bölümünü enerji giderleri oluşturmaktadır. Dünya cam üretici-lerinin enerji kaynağı satın alma maliyetlerine bakıl-dığında, coğrafi konumu nedeni ile Türkiye Şişecam Fabrikalarının enerji birim fiyatının dezavantaj yarattığı görülmektedir. Dünya cam üreticileri arasında 3. olma yolunda kendisine hedef koyan şişecam, bu dezavan-tajı enerji tasarrufu yaparak ve cam işleme bilgisini geliştirerek dengelemeye çalışmaktadır.

Şişecam topluluğunda, enerjinin gittikçe artan direk ve endirekt (çevre, karbon emisyonlar vb.) maliyetleri, büyüyen ve uluslararası büyüklüğe ulaşan topluluğun enerji tedarik güvenliği, enerji yönetiminin kurumsal

“Bu proje de diğer tüm projelerde olduğu gibi ABB’nin güçlü rakipleri vardı. Ancak ABB olarak tüm fabrikaları etkin bir şekilde dolaşarak, saha da mevcut motorları inceleyerek ve Şişecam’ a istediği ve beklediği şekilde raporları ile sunarak rakiplerimizden bir adım öne geçtik. Bu yaparken de hızlı aksiyonlar almamız ve her türlü sorularında yanlarında olduğumuzu görmeleri Şişecam’ın ABB seçiminde önemli bir etken oldu.”

Söyleşi / Recep Akalın - ABB / Bülent Eren - Şişecam

Page 21: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

19ENDÜSTRİ OTOMASYON

(corporate) seviyede yeni bir yapılanma içinde ele alınması ihtiyacını doğurmaktadır. Bu çerçevede 2012 yılında “Sürdürülebilir Enerji Yönetimi Projesi” ile başlatılan çalışmalar, 2013 yılı içinde Sürdürülebilirlik Koordinatörlüğü bünyesinde oluşturulan Enerji Verim-lilik Müdürlüğü kurulması ile devam etmiştir. Şişecam Topluluğu bünyesinde, enerjinin çeşitli ve alternatif kaynaklardan temini, etkin kullanılması, israfının ön-lenmesi, enerjinin ürün maliyetleri üzerindeki yükünün hafifletilmesi ve bunun çevreyi koruyarak gerçekleş-tirilmesi amacıyla, enerji verimliliği stratejileri, plan-ları ve programlarını hazırlamak, bunların etkinliğini değerlendirmek, gerektiğinde revize edilmelerini, yeni önlemlerin alınmasını, uygulanmasını, etkin olarak yürütülmesini ve sonuçlarının izlenmesini sağlamak, Enerji Verimlilik Müdürlüğü sorumluluklarındandır.

Topluluğumuz yurtiçinde 22, yurtdışında yine 22 fab-rika ve tesisten oluşmakta olup 2013 yılında cam ve kimyasal üretimi için kullanılan enerji yaklaşık 2 mil-yon TEP olarak gerçekleşmiştir. Bu tüketimin %93’ ünün doğal gaz, %7’sinin ise elektrikten oluştuğu gö-rülmektedir. 2014 yılında yurtiçi elektrik tüketiminin 1,063.3 GWh olarak gerçekleşmesi beklenmektedir.

E&O: Şişecam, ABB ürünlerini kullanmaya nasıl karar verdi?Bülent Eren: Dünya cam üreticileri arasında zirveyi he-defleyen ve bu konuda ciddi bir rekabet içerisinde olan Şişecam Topluluğu, enerji ve çevre konularındaki so-rumluluğunun da farkındadır. Bu sorumluluğun gereği olarak, giderek azalmakta olan doğal enerji kaynakları, emisyon azaltımı konusundaki yasal mevzuatlar ve ya-kın bir gelecekte devreye girmesi beklenen “Kyoto Kri-terleri” göz önüne alındığında, Şişecam Topluluğu’nun enerji tüketimlerini kontrol altına alma ve tasarruf etme zorunluluğu ortaya çıkmaktadır. Şirketimiz bu kapsam-

da, mevcut enerji potansiyelinin belirlenebilmesi için Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’ndan hizmet lisansı almış bağımsız bir denetçi firmaya, halen yurt içi ve yurtdışı tüm tesislerimizi içerecek şekilde, enerji ve-rimliliği potansiyelini belirlemeye dönük detaylı enerji etütleri yaptırmaktadır.

Şişecam Topluluğu genelinde gerçekleştirilen ener-ji etütleri esnasında tespit edilen en önemli tasarruf potansiyeli, yüksek konu elektrik motorları ile ilgili-dir. İşletmelerin elektrik tüketimlerinin çok önemli bir kısmını oluşturan elektrik motorları ile ilgili yapılacak tasarrufların, işletme elektrik tüketimlerine direk etki edeceği açıktır. Konunun büyük boyutlu olması ve tüm fabrikalarımızı kapsaması nedeniyle, uygulamanın içerisinde olan tesislerimizi çok iyi bilen mühendis-lerimizden bir komisyon oluşturulmuş, bağımsız etüt şirketi tarafından belirlenen motor listesi tüm fabrikala-rımız için revize edilmiştir. Uygun motor seçimi için tek-nik kriterlerin belirtildiği teknik şartname oluşturulmuş ve bundan sonra Topluluğumuzda kullanılacak elektrik motorları standart hale getirilmeye çalışılmıştır. ABB firmasının bu projede tercih edilmesinin başlıca sebebi, yüksek verimlilik sınıfındaki elektrik motor üre-timi konusunda lider pozisyonda olması, rakip firmalara göre daha verimli elektrik motoru teklif etmesidir. “

Projemizin yürütülmesi esnasında, ABB firmasının sa-hada tespitleri, öncesi ve sonrasında her türlü desteği sağlaması, son kullanıcıya kadar teslimat sağlaması, ürün değişikliklerine ve opsiyonlara esnek olması fir-ma seçimimizde diğer önemli etkendir. Ayrıca yüksek verimli motor temin sözleşmemizin uzun süreli aynı koşullarda sağlanması da göz önünde tutulmuştur.

E&O: ABB ürünleri, Şişecam için diğer motor teda-rikçisi şirketlerininkinden daha mı verimli? Neden?

“Şişecam Topluluğu bünyesinde, enerjinin çeşitli ve alternatif kaynaklardan temini, etkin kullanılması, israfının önlenmesi, enerjinin ürün maliyetleri üzerindeki yükünün hafifletilmesi ve bunun çevreyi koruyarak gerçekleştirilmesi amacıyla, enerji verimliliği stratejileri, planları ve programlarını hazırlamak, bunların etkinliğini değerlendirmek, gerektiğinde revize edilmelerini, yeni önlemlerin alınmasını, uygulanmasını, etkin olarak yürütülmesini ve sonuçlarının izlenmesini sağlamak, Enerji Verimlilik Müdürlüğü sorumluluklarındandır.”

Söyleşi / Recep Akalın - ABB / Bülent Eren - Şişecam

Page 22: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

20 ENDÜSTRİ OTOMASYON

Bülent Eren: Komisyomuzca yapılan karşılaştırma tab-lolarında, özellikle 110 kW altı güçte motorlarda IE3, 110 kW üstü motorlarda ise IE4 verimlilik sınıfı ABB ürünlerinin rakip firma ürünlerine göre (tavan-taban % verimlilik değerleri) avantaj sağladığı görülmüştür.

Verimlilikten kaynaklanan bu farka karşılık gelen ilk yatırım maliyetinin mühendislik ekonomisi analizinde Şirketimiz kabul edilebilir finansal verileriyle çalışıl-mıştır. İşletmelerimizdeki motorların çalışma saatleri, yüklenme durumları, ömrü, vb. kriterler seçimimizin ana parametrelerini oluşturmaktadır.

E&O: Sizce ABB’nin rakiplerine göre teknolojik üs-tünlükleri nelerdir?Bülent Eren: Şişecam olarak bu projenin hayata ge-çirilmesi ile Türkiye coğrafyasında, toplam 20 MW güçte IE4 motor kullanmaya başlayan nadir kurum-lardan biri olmayı hedeflediğimizi belirtmek isteriz.

Bu kapsamda IE4 verimlilik sınıfında bir ürünü ge-liştirip piyasaya sürmeniz, bizim gibi yoğun enerji kullanımı olan bir sektör için fark yaratmaktadır. Bir önceki maddede belirttiğimiz üzere teklif edilen yüksek verimli motor verim tabloları incelendiğin-de, firmanın rakiplerine göre teknolojik üstünlüğünü ortaya koymaktadır. ABB firmasının Türkiye ve dün-ya genelinde servis ağı olması, farklı coğrafyalarda toplam 44 işletmesi bulunan Şişecam içinde önemli bir güven kaynağıdır.

Ürünlerin avantajları ile birlikte, ABB elektrik mo-tor ekibinin proje başlangıcından son noktasına kadar her türlü desteği sağlaması ve projenin üst verimli elektrik motorlarıyla sürdürülebilirliği bizim için önem taşımaktadır. Enerji verimlilik müdürlü-ğü olarak bu büyüklükteki bir organizasyonda, işin sıfır hatayla tamamlanabilmesi en temel koşulu-muzdur. ABB firmasının sorunlara çözüm odaklı yaklaşması her zaman önem verdiğimiz konulardan biri olmuştur.

E&O: Şişecam, ABB’nin hangi ürünlerini seçti? Bunların işlevleri nedir?Bülent Eren: Proje, öncelikle 11 fabrikamızı kapsa-yan, 20.6 MW üzerinde kurulu güce sahip 236 adet alçak gerilim tahrik motorunun tedarikiyle başlamış-tır. Değiştirilmesi planlanan bu motorların mevcut ortalama verimleri 0.90 civarlarında ve hatta daha da altındadır.

Enerji etütlerimiz yurtiçi ve yurtdışı fabrikalarımızda devam etmektedir ve Şişecam Topluluğu bünyesin-de, enerji verimlilik yatırımları göz önünde bulun-durularak, tasarruf potansiyeli yüksek olan elektrik motor değişimleri, sözleşme koşulları içerisinde kademeli olarak hayata geçirilmeye devam edilecek-tir. ABB ile yapılan sözleşmemiz gereği, gerek yeni belirlenecek motorlar ve gerekse de işletmelerimi-zin ihtiyaç duyacağı her türlü motor bu kapsamda değerlendirilecektir.

“ABB firmasının bu projede tercih edilmesinin başlıca sebebi, yüksek verimlilik sınıfındaki elektrik motor üretimi konusunda lider pozisyonda olması, rakip firmalara göre daha verimli elektrik motoru teklif etmesidir.”

Söyleşi / Recep Akalın - ABB / Bülent Eren - Şişecam

Page 23: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

ENDÜSTRİ OTOMASYON

E&O: Şişecam, ürünlerin öncelikle ne sağlamasını beklemektedir? Teknoloji mi, çevresellik mi?Bülent Eren: Seçim kriterimiz öncelikle teknolojik üstünlüğe sahip ürünler olmuştur. Bu kapsamda bek-lediğimiz sadece elektrik enerjisinden tasarruf etmek değildir. Bu motorların değişimi ile birlikte, yaşanan imalat randıman kayıplarının, yedek malzeme mali-yetlerinin ve işçilik giderlerinin de minimuma indi-rilmesi beklenmektedir. Enerji tasarrufu olarak dü-şünüldüğünde ise sadece beklenen maliyet indirimi veya kar artışı olmayıp birim ürün için harcadığımız karbon ayak izinin de azaltılması hedeflenmektedir. Sadece değiştirilmesini planladığımız motorlarla yıl-lık 4.7 GWh enerji tasarrufu olacağı düşünüldüğünde, bunun çevresel ve ülke kaynaklarının etkin kullanımı-na da fayda sağlayacağı görülmektedir.

E&O: ABB çözümleri ve ürünleri, problemi çözmede nasıl yardımcı olmuştur?Bülent Eren: Öncelikle, ABB firması ile birlikte ya-pılan saha ziyaretleri çok faydalı olmuştur. Öte yan-dan, geliştirdiğimiz diğer enerji verimliliği arttırıcı projelerde de, örneğin pompa sistemlerinde elektrik motorunun tedarik edilip, pompa şirketine verilmesi ve benzeri uygulamalar ile, hem maliyet avantajı ve hem de piyasa koşullarının üstünde verimli ürün sağ-lanmıştır. Bu projede de ABB’nin desteği ile karşılıklı fayda maksimize edilmiştir.

E&O: ABB çözümlerinin Şişecam için ne ifade etti-ğini lütfen tanımlayabilir misiniz?Bülent Eren: ABB çözümleri olarak elektrik motorla-rının toplu alımı ile sadece bir başlangıç yapılmıştır. Bu sürecin yeni elektrik motorlarına ilaveten sürücü, endüstriyel ekipman, fabrika otomasyon sistemleri, eğitimler, vb. uygulamaların genişletilmesi ve devam ettirilmesi karşılıklı faydayı maksimize edecektir.Ancak sürdürülebilirlik konusunda önemli adımlar atan ve bu konuda enerji verimlilik bölümünü oluştu-ran Şişecam Topluluğu için, ABB firmasının da aynı sürdürülebilir hizmet politikasını benimsemesi çok önemlidir. Yüksek verimli elektrik motorları alımı ile birlikte çalışmaya başlayan dünya devi iki kurumun bu ilişkilerini devam ettirebilmeleri, ABB firmasının tüm ilgili bölümlerinin de aynı istek ve teknolojik iler-lemeyi sağlaması ile mümkün olacaktır.

E&O: Zaman ayırdığınız için teşekkür ederiz…

Page 24: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon
Page 25: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon
Page 26: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

24 ENDÜSTRİ OTOMASYON

Ölçüm Dünyasının Öncü İsmi Tektronix,Türkiye’de Netes’ten Sorulur!

E&O: Sizi tanıyabilir miyiz?Dave Mehta: Adım Dave Mehta. Şu anda İngiltere Tektronix’de Teknik Pazarlama Müdürü olarak görev yapmaktayım. North East London University’de Tele-komünikasyon alanında eğitim aldıktan sonra, 17 yıl telekomünikasyon sektöründe çalıştım. Bu zaman di-limi içerisinde, Ortadoğu ve Afrika’yı kapsayan bölge-de, özellikle network alanında, uzak ağ görüntüleme projelerinde görev aldım. 2003 yılında test cihazları ve görüntüleme sistemleri üzerine çalışmaya başladıktan sonra 2012 yılında teknik pazarlama müdürlüğü görevi-ne başladım. Halen, Tektronix’teki bu görevime devam etmekteyim.

E&O: Sayın Mehta, okurlarımıza Tektronix ve Keithley’den bahsedebilir misiniz?Dave Mehta: 1946 yılında kurulan ve merkezi Oregon’da olan Tektronix, Amerikan kökenli Danaher Şirketler Grubu’nun çatısı altında, üretim testleri ve ölçüm düze-nekleri alanında çalışan bir firmadır. Bu kapsamda osi-loskop, lojik analizörler, görüntü ve mobil test cihazları üretmektedir. Şirketin kurucuları, aynı zamanda aynı yıl yani 1946’da icat edilen, dünyanın ilk tetiklemeli osilos-kopunun da sahipleri. 1947 yılında 12 çalışana sahip olan firma, 2007 yılında Danaher bünyesine katıldıktan sonra 2011 yılında dünya çapında 16000 iş ortaklı hale gelmiş ve 16 milyar dolar hâsılat elde etmiştir.

Ölçüm alanında sektörde en güvenilir firmalardan olan Tektronix, yine iddialı bir ürün serisi olan DPO70000SX ile müşterilerinin karşısında. Biz de, Tektronix’in Türkiye’deki distribütörü ve bu alanda önemli markaların temsilciğini yapan Netes’in ofisinde, Tektronix Teknik Pazarlama Müdürü Sayın Dave Mehta ile DPO70000SX ve Tektronix üzerine bir söyleşi gerçekleştirdik.

Söyleşi / Dave Mehta - Tektronix

Page 27: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

25ENDÜSTRİ OTOMASYON

Keithley ise, yine bir ölçüm cihazları firması. Merkezi Ohio’da olan firma, 2010 yılında Danaher bünyesine katılıp bir Tektronix firması haline gelmiştir. Veri ya-kalama ürünlerinin geliştirilmesi, üretimi ve satışı ile birlikte yüksek hacimlerde üretim ve kurulum testleri konusunda çözümler sunan bir firmadır. En önemli ürün grupları olarak elektrometreler, voltmetreler ve piko düzeyinde de ölçüm yapabilen multimetreler gösterilebilir.

E&O: Tektronix, Türkiye’de nasıl yer almaktadır?Dave Mehta: Danaher, Fortune 100 içerisinde yer alan Amerikan menşeli bir şirketler grubu olup, En-düstriyel, Test ve Ölçü Aleti, Sağlık, Dental, Çevre vb. konularda faaliyet gösteren önemli bir finans kuru-luşudur. Danaher çatısı altında 40`ın üzerinde firma bulunmakta ve bu firmaların 5 tanesi test ve ölçüm alanında çalışmaktadır. Test ve Ölçü Aleti grubundan elde edilen hâsılatın büyük bir bölümünü Tektronix, Keithley, Fluke ve Fluke Networks sağlamaktadır.

Tektronix olarak ürünlerin piyasaya sunumlarını dist-ribütör firmalar aracılığı ile gerçekleştirmekteyiz. İs-tisna olarak bazı petrol ve kimya firmaları doğrudan kendileri bu yapıda yer almaktadır.

E&O: Yeni geliştirdiğiniz DPO70000SX 70GHz ATI Performans Osiloskopu’ndan bahsedebilir misiniz?Dave Mehta: Tektronix’in yeni serisi DPO70000SX, 70 GHz analog bant genişliğine kadar ultra yüksek bant genişliğinde gerçek zamanlı sinyal toplama ve analiz etme imkânı sağlar. Patentli Asynchronous Time Interleaving (ATI) altyapısı, en düşük gürültü seviyesinde en yüksek verimlilikte gerçek zamanlı sinyal toplamanıza imkân sunar. Ultra yüksek bant genişliği ve ATI altyapısı gibi, cihazla birlikte gelen bir yeni özelliği deacquisition-to-acquisition jitter de-ğerini <500fs olarak sağlarken çok üniteli sistemde hassas veri zamanlama garanti eder. Hızlı analizler elde etmek için gereken hızlı dalga formu transferin-de, her bir ünitenin işlemcisini gücünü birleştirerek kullanabilme imkânı verir (UltraSync altyapısı).

Cihazın önemli performans özelliklerinden bahse-decek olursak; 70 GHz analog bantgenişliği, <6 ps yükselme zamanı, düşük gürültülü ATI alt yapısı, sek-törün örnekleme hızı ve zaman çözünürlüğü konula-rında pazarın lideri konumunda.

Ayrıca serinin iki farklı modeli bulunuyor. Analog bant genişliği 33 GHz olan DPO73304SX ve bant ge-nişliği 70 GHz olan DPO77002SX modeli yeni serinin yeni ürünleri.

Serinin üstün özellikleri; üstün sinyal doğruluk değeri ve mükemmelle yakın sinyal-gürültü oranı, en doğru analizler için stabil ve hassas çok kanallı zamanlama, gelecekte genişlemeye müsait, basit şekilde yeniden ta-nımlanabilir kompakt cihaz paketi olarak sunulmuştur.

İşte DP07000SX’in üstün özellikleri:70 GHz gerçek zamanlı bant genişliğinde, Tektronix’ patentli Asynchronous Time Interleaving (ATI) tek-nolojisinin kullanımı sayesinde sinyal-gürültü ora-nını, yüksek seviyede doğruluk değeri elde ederken koruyabilme. Günümüzde kullanılan herhangi bir osi-loskop ile yapılması mümkün olan ölçüm değerinden ve yakalayabileceğiniz yüksek seviye sinyal hızından daha da üstün doğruluğa erişebilirlik.

E&O: Ürününüzle ilgili pazar eğilimleri hangi yönde?Dave Mehta: Pazar eğilimlerini iki bölümde açıkla-yabiliriz. İlk olarak yüksek hızlı haberleşmeler, ikinci

“Danaher, Fortune 100 içerisinde yer alan Amerikan menşeli bir şirketler grubu olup, Endüstriyel, Test ve Ölçü Aleti, Sağlık, Dental, Çevre vb. konularda faaliyet gösteren önemli bir finans kuruluşudur. Danaher çatısı altında 40`ın üzerinde firma bulunmakta ve bu firmaların 5 tanesi test ve ölçüm alanında çalışmaktadır. Test ve Ölçü Aleti grubundan elde edilen hasılatın büyük bir bölümünü Tektronix, Keithley, Fluke ve Fluke Networks sağlamaktadır.”

Söyleşi / Dave Mehta - Tektronix

Page 28: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

26 ENDÜSTRİ OTOMASYON

olarak da genişband RF teknolojileri.

Yüksek hızda beklentiler, cihazın en düşük ses se-viyesindeki gürültülere bile tolerans tanıması, küçük zaman aralıklarıyla analiz yapılması sonucu sinyaller-deki parazitler elimine edilebilir olması, tasarım aşa-masında optik modülasyon analizi.

Genişband RF teknolojilerdeki beklentiler ise, daha fazla bilgiyi karşılayabilme imkânı, gelişmiş radar ça-lışmalarında kullanıma imkân tanıması, küçük zaman aralıklarıyla analiz yapılması sonucu sinyallerdeki pa-razitler elemine edilebilme olanağı.

E&O: Bir diğer ürününüz, eğitim kurumlarına yöne-lik hazırladığınız SMART LAB. Bildiğimiz kadarıyla ilk olarak Çin’de bir okulda uygulamaya başladınız. Bu yeni ürününüzden bahsedebilir misiniz?Dave Mehta: Smart Lab’ın öncelikle sunduğu en önemli çözüm, teknik okulların elektrik mühendislik-leri laboratuvarlarına fayda sağlaması. WiFi yoluyla

“Smart Lab’ın öncelikle sunduğu en önemli çözüm, teknik okulların elektrik mühendislikleri laboratuvarlarına fayda sağlaması. WiFi yoluyla bütün cihazların birbiriyle iletişimini gerçekleştiren Smart Lab; öğretimde, öğrenmede, idarede ve paylaşımda görülmemiş deneyimler sunuyor.”

Söyleşi / Dave Mehta - Tektronix

Page 29: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

27ENDÜSTRİ OTOMASYON

bütün cihazların birbiriyle iletişimini gerçekleştiren Smart Lab; öğretimde, öğrenmede, idarede ve payla-şımda görülmemiş deneyimler sunuyor. Smart Lab, 180 cihaza kadar, öğrencilerin kullandık-ları aletlerin ölçümlerini ve testlerinin kontrollerini anlık olarak sağlıyor.

Smart Lab, donanım ve yazılım olarak iki bölümde su-nuluyor. TBX3000A donanımsal cihaz ve TSL3000B yazılımı. TBX3000A, osiloskoplara uyumlu bir plat-form. Cihazın 6 tane USB çıkışı bulunurken, standart LAN donanımının yanında WiFi ile de ürüne erişim

imkânı var. Smart Lab’ın kullanışlı bir arayüzü bulun-makta. Eğitmen, AutoSet ayarını kapatarak cihazların elle kontrol edilmesini ve öğrencilerin bu konuda cihaz ayarı yapmalarına olanak sağlıyor. Ayrıca tüm cihazları tek bir monitörden gözlemleyip, hangisinin açık-kapa-lı-arızalı olduğunu görebiliyor. Öğrenciler ise, yine tek bir ekrandan TBX3000A’ya takılı olan bütün cihazların değerlerini görebiliyor ve kontrol edebiliyor. Cihaz osi-loskoplar dışında, fonksiyon jeneratörü, multimetre ve güç kaynağı gibi ürünlerle de entegre olabiliyor.

E&O: Zaman ayırdığınız için teşekkür ederiz…

DANAHER ve NETES’E DAHA YAKIN BAKIŞDanaher, Fortune 100 içerisinde yer alan Amerikan menşeli bir şirketler grubu olup, Endüstriyel, Test ve Ölçü Aleti, Sağlık, Dental, Çevre vb. konularda faaliyet gösteren önemli bir finans kuruluşudur. Danaher çatısı altında 40`ın üzerinde firma bulun-makta ve bu firmaların 5 tanesi test ve ölçüm alanında çalışmaktadır. Test ve Ölçü Aleti grubundan elde edilen hasılatın büyük bir bölümünü Tektronix, Keithley, Fluke ve Fluke Networks sağlamaktadır.

Netes, Türkiye’de bu dört firma ürünlerini de en iyi ve en geniş yelpazede sunabilen tek distribütör firmadır.

Temel olarak ürünler, kullanıcıdan alınan geri bildirimler sayesinde tasarlanıp geliş-tiriliyor. Bu nedenle üreticiler, aslında aynı sorunlara çözüm ürütmeye çalışıyorlar. Bu alanda Netes distribütör olarak, hem kullanıcıların cihaz seçimlerinde hem de sorunlara ürettikleri çözüm konusunda fark yaratmaktadır.

Netes, bünyesinde 70 kişinin üzerinde bir ekiple çalışmaktadır. İstanbul ve Ankara’da bulunan Netes ofisleri, savunma sanayi, AR-GE ve üretim sanayisine yönelik çalışan firmalar ile sürekli işbirliği içerisindedir. Netes’in projeleri genelde uzun soluklu olup, satış sonrasında da Netes kalibrasyon laboratuarlarında destek vermektedir. Netes, tüm Test ve Ölçü Aleti distribütörlüklerinde tam yetkili teknik servis hizmeti de sağlamaktadır. Gerektiğinde İstanbul ve yurt dışından gelen uz-man ekipler eşliğinde cihaz kullanımlarına dair eğitimler de verilmektedir.

Söyleşi / Dave Mehta - Tektronix

Page 30: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon
Page 31: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon
Page 32: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

30 ENDÜSTRİ OTOMASYON

Azteklerin GümüşüFesto Otomasyon Teknolojisiyle

Flotasyon Hücrelerinde Arızalara Son

Festowww.festo.com.tr

■ Meksika’da yer alan Fresnillo gümüş madeni 2012 yılında çıkardığı 41 milyon ons gümüş ile dünya çapında tek başına en çok gümüş üreten gümüş madeni oldu. Bu kadar büyük bir miktar söz konusu olduğunda tabii ki cevherin işlenmesinde uygulan-an proseslerin güvenilirliği büyük önem arzediyor. Festo, maden ocaklarında olağan sayılacak çetin ortam koşullarına dayanıklı olduğu kadar yüksek işletme güvenliği de sunan DFPI serisi tahrik sistemleri ile flotasyon hücreleri proseslerinde gerek işlem yalınlığı gerekse verimlilik konusunda ideal bir çalışma ortağı olarak müşterisinin karşısına çıkıyor.

Neredeyse 500 yıl önce Hernán Cortez’in liderliğinde “Altınların Ülkesi El Dorado“yu keşfe çıkan İspanyol istilacıları bu arayışlarında altın değil bol miktarda gümüş bulacaklardı. Günümüzde Meksika, Peru’dan

sonra, dünyanın en önemli gümüş üreticisi. Örneğin Zacatecas eyaletindeki Fresnillo gümüş madeninden neredeyse 500 yıldır gümüş çıkarılıyor. Fresnillo’da her gün 8200 ton gümüş cevheri çıkarılmaktadır; Aztekler’in “Tanrıların Beyaz Dışkısı“ diye adlandırdığı gümüşü çıplak gözle bile fark etmek mümkün.

Flotasyon prosesiGümüş cevheri çıkarmak bir şey... içindeki gümüşü çıkarmak ayrı bir şey: Çevher büyük değirmenlerde toz haline getirildikten sonra su ve çeşitli kimyasal-larla çamur kıvamına getirilir. Akabinde bu çamur flotasyon hücrelerinde mekanik-kimyasal bir ayrıştırma işlemine tabi tutularak bileşenlerine ayırılır. Bu işlemde gaz kabarcıklarının hidrofobik (su tutmayan) yüzey-lerde kolayca birikmesi özelliğinden yararlanılır; bu kabarcıklar gümüş partiküllerini yüzey kenarına iter.

Ürün ve Uygulamalar

Fresnillo gümüş madeni 2012 yılında çıkardığı 41 milyon ons gümüş ile dünya çapında tek başına en çok gümüş üreten gümüş madeni oldu.

Page 33: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

31ENDÜSTRİ OTOMASYON

Hava, yüksek devirli miksaj komponentleriyle atomize edi-lerek havuza aktarılır. Flotasyon havuzunda mevcut yüzey aktif maddeler (deterjan) ve köpük stabilizatörleri oluşan hava kabarcıklarını stabilize eder. Hidrofob partiküller hava kabarcıklarına yapışır ve bunlarla birlikte yüzeye yüksel-dikten sonra yüzeyde toplanan köpüğe haspolurlar. Ayrı bir düzenekle yüzeyden çekilen köpük gümüş partiküllerini ihtiva eder. Havuzdaki çamur katmanında kalan diğer par-tiküller pompalarla kademe kademe çekilir.

Köpük seviyesinin ayarlanmasıHer flotasyon hücresinde çıkış valfleri, ya da başka bir tabirle Dart valfleri, yer almaktadır. Bunlarla köpüğün üst katmanının seviyesi regüle edilerek cevherin metal konsan-trasyonu kontrol edilir. Dart valflerinin açılıp kapatılması konvansiyonel uygulamalarda harici konum ölçme sen-sörleri ve konum kontrol üniteleriyle donatılmış lineer tahrik sistemleri tarafından gerçekleştirilir. Bunun çok açık bir dezavantajı beraberinde getirir: Tozlu, çamurlu ortam harici sensörlerin sık sık arızalanmasına davetiye çıkarır ve sık sık ayar bozukluğuna yol açar, yani sensörleri düzenli aralıklarla kalibre etmek gerekir.

Bu da zamana ve dolayısıyla paraya mal olur, çünkü bu tür bakım veya kalibrasyon işlemlerinde tesisin çalışmasını durdurmak gerekir. Fresnillo gümüş maden-inde tesis kontrol şefi olan Müh. Juan Rucobo konuyu şöyle açıklıyor: “Eskiden servis çalışmalarında tesisi dur-durmak zorundaydık. Hatta madencilikte herkes bu duruma alışmıştı, çünkü farklı, daha iyi bir yöntem bilinmiyordu.” Tesisi durdurmak tarihe karıştıFresnillo madeninde servis bakım çalışmaları esnasında tesisi durdurmak tarihe karıştı... Festo Meksika’da proses otomasyonu dept. şefi Juan Carlos Celaya’nın sözleriyle

ifade etmek gerekirse: “Festo proje mühendisleri lineer

tahriklerin tekrar tekrar kalibre edilmesini gereksiz kılan bir otomasyon çözümü geliştirdiler. Bu nedenle artık dış ortam etkisine dayanamayan harici sensörlerden kaynak-lanabilecek herhangi bir arıza da söz konusu değil.“

Fresnillo, konvansiyonel lineer tahrik sistemleri yerine Dart valfleri üzerinde Festo’nun yeni DFPI serisi lineer tahriklerinden yararlanan ilk maden ocakları arasında yer alıyor. DFPI tahrik sistemi Dart valflerini ve dolayısıyla yukarıda bahsi geçen köpüğün seviyesini kontrol etme-ktedir.

Güvenilir, kompakt tahrik sistemiDFPI tahrik sisteminin sunduğu avantajlar çok açık: Bu üründe lineer tahrik, konum kontrol ve konum ölçme sistemi olmak üzere üç sistem bir araya geliyor.

Ürün ve Uygulamalar

DFPI serisinin avantajları apaçık ortada: Lineer tah-rik sistemi + konum kontrolü + konum ölçme sistemi fonksiyonları tek ünitede bir arada.

Festo proje mühendisleri lineer tahriklerin tekrar tekrar kalibre edilmesini gereksiz kılan bir otomasyon çözümü geliştirdiler. Bu nedenle artık dış ortam etkisine dayana-mayan harici sensörlerden kaynaklanabilecek herhangi bir arıza da söz konusu değil.

Fresnillo gümüş madeninin tesis kontrol şefi Juan Rucobo (sağda): “Madencilikte yıllardır proses aksamalarına, zaman zaman tesisi durdurma zorunluluğuna alışmıştık. Başka bir şey bilmiyorduk ki.“ Diğer iki Festo Meksika çalışanı: Juan Carlos Celaya (solda) ve Marcelo Almendarez (ortada).

Page 34: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

32 ENDÜSTRİ OTOMASYON

Ürün ve Uygulamalar

Tüm komponentler kompakt, korunmuş bir şekilde tek silindir boru içinde yer alıyor. Modüler yapılı sistem-lerle karşılandığında bu tahrik sistemi özellikle açık hava uygulamalarına dayanıklılığı ile 2. bölge uygunluğu onaylanmış patlamaya karşı koruma özelliğiyle dikkat çekiyor.

Festo, mühendislik çalışmalarından tedarik ve teslim adımlarına, kurulum ve ilk işletmeyi takiben işletme aşamasına kadar yüksek nitelikli hizmetler sunarak tesisi oluşturan katma değer zincirinin her halkasının üretkenliğini, verimliliğini artırıyor. Tesis hızla konfigüre edilip işletmeye alınabiliyor. Meksika’da Festo bölgesel dağıtımda görevli mühendisler aracılığıyla hizmet ve yedek parça alanında teknik destek veriyor.

Ancak bu projede sadece Dart valflerinin kontrol ve tahriğiyle yetinseydik otomasyon çözümü yarım kalacaktı... Flotasyon hücrelerinin her biri DFPI tah-riklerini kontrol eden CPX/MPA valf adalarını içeren kontrol kabinleriyle donatıldı; bu kabinler aynı zaman-da Festo’nun programlanabilir kontrol ünitesi CPX-FEC ile Dart valflerinin açıklık derecesini gösteren FED serisi operatör panelini de koruyor. Fresnillo tesisinde herkesin içi rahat; saydığımız donanım sayesinde Aztekler’in gümüşü bir 500 yıl daha güvenle çıkarılabilecek. Amerika kıtasının en eski gümüş mad-eni hala ölçülemeyecek kadar büyük miktarda gümüş barındırıyor.

Flotasyon hücrelerinin her biri DFPI tahriklerini kontrol eden CPX/MPA valf adalarını içeren kontrol kabinleriyle donatıldı; bu kabinler aynı zamanda Festo’nun programlanabilir kontrol ünitesi CPX-FEC ile Dart valflerinin açıklık derecesini gösteren FED serisi operatör panellerini de koruyor.

Hepsi bir arada: Mekanik komponenetler, servo motorlar, kontrolörler, basınçlı havanın hazırlanması ve valf adaları, Festo'dan.

Page 35: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon
Page 36: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

34 ENDÜSTRİ OTOMASYON

Ürün ve Uygulamalar

Sağlam RFID ÇözümüTurck

www.turck.com.tr

■ Turck’un RFID sistemi BL-ident, Çinli bir demir&çelik hat imalatçısının kok kurutma prosesinde, kok kepçel-erinin güvenli pozisyonlanmasını sağlamaktadır. Çinli bir demir&çelik kok tesisinde Turck’un BL-ident yüksek frekans RFID sistemi, CDQ ünitesindeki kok kepçe asansörünün pozisyonlarını denetlemektedir. Son derece zorlu ortam şartlarına rağmen sistem %100 güve-nilirlikle uzun yıllardır çalışmaktadır.

Çin’de çevre ve ekonomi bakanlık yetkilileri son yıllarda önemli bir enerji tasarrufu teknolojisi olarak bir kok söndürme prosedürü belirlediler ve bu prosesi önemli bir çevre koruma önlem olarak kullanıma sundular. Prosedürün ismi kuru kok söndürmedir (CDQ – coke dry quenching). Kok üretiminde kok kömürü genelde vakum altında 1.000 .. 1.400 derece sıcaklıklara kadar ısıtılır ve ardından 17 .. 25 saat kadar fırınlanır. Kok özellikle çelik üretiminde yakıt olarak kullanılmaktadır.

Bu prosesin sonlarına doğru kok hala 1.000 derece sıcaklıklar seviyesindedir. Oksijen ile herhangi bir temas anında bir patlama ile sonuçlanacaktır. Bu yüzden kokun, tamamen alev li yanmasının önüne geçmek için soğutulmalı veya söndürülmelidir. Geleneksel ve daha az komplike bir yöntem, kokun su ile soğutulduğu ıslak söndürmeydi. Koktaki ısı formundaki enerji basitçe depolanamadan uzaklaştırılmaktaydı.

Enerji tasarruflu CDQModern, teknik olarak daha sofistike, enerji tasarrufu sağlayan ve dolayısıyla daha çevreci bir çözüm kuru kok söndürmedir. Bir CDQ tesisinin soğutma odasında 1.000 derece civarındaki koku soğutmak için genelde nitrojen kullanılır. Kokun sıcaklığı 200 derecenin altına düşerken Nitrojen 850 ila 900 dereceye kadar ısınır. Isınan nitrojen bir eşanjör vasıtasıyla buhar oluşturur, bu bir jeneratöre aktarılır ve bir gaz türbini vasıtasıyla elektrik üretir.

Söndürme sonrası soğutulmuş kok bir konveyör vasıtası ile kok deposuna ve ayrıştırma bölümüne taşınır. Bir CDQ tesisi, bir motor, kepçe, asansör, kok besleme ünitesi, CDQ soğutma sistemi, kok depolama ünitesi, ısı eşanjörü ve nitrojen dolaşım sistemöinden oluşur.

Bir asansör kok kepçesini CDQ soğutma sistemini beslemek için indirip kaldırmaktadır. Bu asansör kok düşmesine karşı uygun bir şekilde hızlanma ve yavaşlama ivmelerine sahip olmalıdır. Sistemin dinamik bir kon-trolünün yapılabilmesi için kepçenin pozisyonunun has-sas bir şekilde denetlenmesi gerekir.

Hatasız sensör bilgisiUygulama kok kepçesinin dikey pozisyonunu görmek için uzun süredir bir kanala monte endüktif sensörleri kullanmaktaydı. Ancak bu sensörler genelde zorlu şartlar dolayısıyla kanaldan düşmekteydi. Tesis bir açık tesis olduğu için yoğun kış ve yağmur şartları, ayrıca manyetik alan girişimleri proses hatalarına sebep oluyordu. Tüm bu problemler BL-ident HF RFID sisteminin sensörlerin yerini alan bir çözüm olarak sunulması ile çözüldü. Kok kepçesinin üst askısına bir veri etiketi monte edildi. Okuma/yazma kafaları ise asansörün çelik gövdesine yerleştirildi. Bu çözüm sadece kablolama probleminin çözmekle kalmadı, ayrıca montajı da basitleştirdi.

Sekiz okuma/yazma kafası hareket halindeki veri etiketini takip etmektedir, dört tanesi alt istasyonda, dört tanesi ise üst istasyonda yer almaktadır. İlk okuma/yazma kafası hızı 20’den 10 m/dak’ya düşürür. İkincisi ise fren-lemeyi 10’dan 4 m/dak’ya gerçekleştirir. Üçüncüsü oper-atöre kok kepçesini CDQ ünitesindeki raylı kok söndürme arabasına bırakmayı bilgi verir. Dördüncüsü ise kok kep-çesinin açılarak sıcak kokun CDQ ünitesine bırakılmasını tetikler. Kok kepçesi sonra tekrar doldurulabilir. Tüm proses boyunca kok kepçesinin pozisyonu tam olarak bilinmektedir. RFID teknolojisi kok kepçesinin pozisyon tespitini güvenli bir şekilde sağlarken demir&çelik üreti-cisi de düşen kok kepçesi / kok kazalarını önlemektedir.

Page 37: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

35ENDÜSTRİ OTOMASYON

Sağlam RFID çözümüTesis bir açık hava tesisi olduğu için uygulama Turck’un IP67 I/O sistemi BL67’ye entegre edilmiş IP67 okuma/yazma kafalarına sahiptir. Tüm tanımlama çözümü, veriyolu da dahil olamk üzere -25 ila +70 derece saha şartlarında kullanılabilmektedir. Sistem toz ve suya tamamen dayanımlıdır, hatta kısa süre için su altında dahi çalışabilmektedir. IP68 koruma sınıfındaki veri etiketi, kok tesislerindeki çok zorlu ortam koşulları dolayısıyla epoksi reçineden yapılmıştır. Çizikler veya kir birikmesi fonksiyonu ve okuma prosesini hiç bir şekilde etkilememektedir. Fazlasıyla sağlam olan bu veri etiketi kapalı çevrim uygulamalar için idealdir. Bu uygulamada sekiz byte veri transferi tamamen yeterli olmuştur.

BL67 istasyonları da çok esnektir: RFID modülleri 2 adet okuma/yazma kafalarından gelen sinyalleri toplayarak istenen veriyoluna uygun I/O istasyonunda toplayabilir. Burada toplam sekiz kafa için aynı I/O istasyonu üzeri-nde dört adet modüler RFID modülü kullanılmaktadır. Yani uygulamaya bir kaç okuma/yazma kafası daha gerektiğinde bu sadece aynı istasyona bir kaç modül daha eklemek anlamına gelmektedir. Bu ek kablolama ve haberleşme modüllerinden tasarruf etmek demektir.

BL-ident’in seçimindeki bir başka önemli karar kriteri de onun muhteşem okuma hızlarıdır. Turck siste-

mi asansörün hızının düşürülmesine gerek olmadan hareket halinde dinamik bir şekilde verileri okuyabilme-ktedir. I/O istasyonu üzerindeki LED göstergeler okuma işlemi hakkında kesin bir bilgi sağlar. Dolayısıyla çok daha yükseklerde monte edilmiş olan okuma/yazma kafaları izlenmek zorunda değildir. Kalıpla dökülmüş hazır RFID kabloları hem kurulumu kolaylaştırmakta, hem de bu zorlu şartlar altında güvenli veri transferini sağlamaktadır.

SonuçBu demir&çelik işletmesi hassas pozisyon tespiti için Turck RFID sistemini 2011 yılında devreye aldı. O günden beri sistem çok zorlu çalışma koşullarına direnç göstermektedir. Kullanıcı aynı zamanda siste-min güvenilirliğine ve hassasiyetine de memnuniyetle bakmaktadır. BL-ident ayrıca I/O istasyonu üzerindeki giriş çıkışlar ve dağıtılmış kontrol sistemi ile, ana kontrol sistemine müdehale etmeden / ihtiyaç duy-madan kontrol fonksiyonlarını da sağlayarak prosesi son derece basitleştirmiştir.

Ürün ve Uygulamalar

Page 38: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

36 ENDÜSTRİ OTOMASYON

Neteswww.netes.com.tr

Osiloskop Tetikleme Çeşitleri

Slew Rate Triggering - Dalga Şekli Değişim Hızı TetiklemesiÖngörülenden veya gerekenden daha yüksek değişim gösteren yük-sek frekanslı sinyaller sorun yaratıcı enerji yayabilirler. Yeni bir zaman elementi ilavesi ile değişim hızı tetiklemesi konvansiyonel kenar tetiklemesini geride bırakarak, tetik-lemeyi hızlı veya yavaş kenarlarda yapmanıza olanak sağlar.

Logic Triggering.- Lojik Tetikleme Lojik tetikleme ile mevcut giriş ka-nallarının her hangi birl lojik kombi-nasyonunda tetikleme yapılır- özel-lik ile sayısal lojik uygulamasının doğrulanmasında.

Glitch Triggering- Ani Değişiklik TetiklemesiSayısal darbelerin kullanıcı tarifli zaman limitlerinden uzun veya kısa olması halinde tetikleme gerçekle-şir. Bu tetikleme kontrolu ile ender görülen ani değişikliklerin diğer sin-yaller üzerindeki etkileri incelenir.

Setup-and-Hold Triggering. - Kurma-Durdurma Tetiklemesi Bu tetikleme modu ile belirli bir sinyalin kalitesi yakalanır, senkron veri kurma ve tutma sürelerinde gerçekleşmediği durumda tetikle-me gerçekleşir.

Pulse Width Triggering.-Darbe Genişliği Tetiklemesi. Darbe genliği tetiklemesi kullanarak sürekli olarak sinyali izleyip, süresi müssade edilen limitlerin dışında darbe oluşması halinde tetikleme oluşur.

Serial Pattern Triggering. - Seri Pattern Tetiklemesi Seri pattern tetiklemesinde, be-lirli bir kanalda yakalanan 1’ler ve 0’lar serileri, kullanıcı tarif-li pattern ile karşılaştırılır (32 bits’e kadar), eşleşme olduğu an, veri akışı edinimi durur, ve kullanıcı tarifli pattern etrafında-ki veriler görüntülenir

Time-out Triggering.-Zaman Aşımı TetiklemesiZaman aşımı tetiklemesi ile te-tikleme darbesi sonlanmadan, tetiklemenin belirli bir zaman sonunda gerçekleşmesi sağla-nır. Communication Triggering. - Haberleşme TetiklemesiHaberleşme tetiklemesi ile, Değişim- İşaret Inversiyo-nu -Alternate-Mark Inversion (AMI), Kod –İşaret Inversiyonu -Code-Mark Inversion (CMI), Sı-fıra Geri Dönmeyen -Non-Return to Zero (NRZ)- çok çesitlilikteki haberleşme sinyallerinin edinimi sağlanır. Runt Pulse Triggering.- Kısa Darbe Tetiklemesi Kısa Darbe tetiklemesi ile sade-ce bir lojik eşik değerini geçen, fakat her ikisini de geçemeyen darbe incelenir. Video Triggering. - Video Tetiklemesi NTSC, PAL,SECAM, analog HDTV ve diğerleri gibi çeşitli video for-matlarında belirlenen satır veya alan ile tetikleme yapılır.

Ürün ve Uygulamalar

■ Osiloskopun tetikleme fonksiyonu özelliği, net bir sinyal karakterizasyonu için çok önemlidir, tetikleme sinyalin doğ-ru noktasında yatay kaymayı senkronize eder. Tetikleme, tekrarlanan dalga şekillerini stabilize eder ve dalga şekillerinin tek görüntü çekimini yakalar.

Page 39: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon
Page 40: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

38 ENDÜSTRİ OTOMASYON

Ürün ve Uygulamalar

■ Varolan güvenlik standartlarına uymak için kullanma-lıyız. Standartlar gereği makinelerin insanlara zarar ver-mesi önlenmelidir. Bu önlemleri de güvenlik cihazları ile alabiliriz. ‘’ Lojik kontrol devresinde oluşan bir hata veya devreye verilen hasar tehlikeli durumlara sebep olmama-lıdır’’ Bu madde Avrupa standartları makine direktifinde yer alıyor (98/37/EC-1.2.7, kontrol devre hatası). Bu di-rektife göre hiç bir insan hayatı kontak yapışması veya kısa devre sebebiyle risk altına girmemelidir.

Bu gereklilikleri güvenlik rölesi ve ürünleriyle yerine geti-rebiliriz. Peki güvenlik rölesinin normal bir röleden farkı nedir? Güvenlik rölesinde kısa devre kontrolü yapan in-putlar ve her operasyonu kontrol eden fazladan devreler mevcuttur. Bu özellik arabaların çift devreli fren sistemi-ne benzetilebilir. Eğer devrelerin bir tanesinde hata var-sa, ikincisi arabayı frenler. Güvenlik rölelerinde ise ek bir fonksiyon mevcuttur. Bu fonksiyon yalnızca iki devrede de hata yoksa makinenin çalışmasına izin verir. Böylece hata durumunda kaza riskini önlemiş oluruz.

Standartlara göre bu güvenli kontrol sistemlerinin uygu-lama ve risk seviyesine göre çeşitli güvenlik kategorileri (performans seviyesi) bulunuyor. Belirlenen bu güvenlik seviyesini koruyabilmek içinde kullanılan güvenlik ele-manlarıyla beraber güvenlik rölesi kullanmamız gerekiyor.Güvenlik ürünleri; Tek ışınlı güvenlik fotoselleri, ışık per-deleri, güvenlik şalterleri, acil stoplar, çift el butonu, em-niyet şeritleri, emniyet paspası gibi ürünlerdir.

Güvenlik rölesi fonksiyonları;Kapı açıldığında çift dur-durma (dual stop) sinyali gönderir;Tehlikeli alana el, kol veya insan girmesi durumunda in-san hayatını tehlikeye atacak veya yaralanmalara sebep olabilecek çalışan makinenin güvenli bir şekilde durdu-rulması gerekir. Bütün ciddi

kazalar makinenin tamamen durduğu düşünülen ancak sa-dece duraklatıldığı için oluşan kazalardır. Güvenlik rölesiyle, kilitli kapı şalterleri ve kablolar sürekli kontrol edilir ve çift durdurma sinyali gönderilir.

Riskli alanda bir insan ol-duğunda resetlemeyi de-netler (supervised reset);Sistemi resetlerken riskli alanda kimsenin bulunmadı-ğından emin olmak gerekir. Reset butonu aktif olması için önce Supervised reset butonuna basılmalı ve ser-

best bırakılmalıdır. Çoğu ciddi kaza dikkatsiz ve denetlen-meyen resetlemelerden meydana çıkmaktadır.

Bütün riskli alanı göreme-diğimizde zaman ayarlı resetleme yapar;Bazen bütün riskli alanı gö-remediğimizde içeride kimse kalmadığından emin olmak için çift reset fonksiyonu kullanmak gerekir. İlk olarak riskli alan içindeki pre reset

butonu içeride kimse olmadığından emin olduktan sonra aktif edilmelidir, akabinde riskli alan dışında bulunan reset butonuna yaklaşık 10 sn içerisinde basılmalıdır. Böylece içeriyi göremeyen bir operatör kontrolsüz bir şekilde reset-leme yapamamış olacak. Güvenli zamanlayıcı ve güvenlik rölesiyle bu fonksiyon sağlanabilir.

Küçük kapılar ve pencele-reler için otomatik resetİnsan geçemeyecek kadar küçük bir kapının güvenlik sisteminde otomatik reset-leme yapılabilir. Pencerede-ki kapı svici kontakları ka-pandığında güvenlik rölesi anında resetlenir.

Neden Güvenlik Rölesi Kullanmalıyız?ABB

www.abb.com.tr

Güvenlikfotoseli

Güvenlikışık perdesi

Güvenlikşeridi

Güvenlikpaspası

Pozisyon kontrolü

Güvenlik kilidi

Çift el butonu

Acil stopbutonu

Page 41: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

Pazardaki en esnek güvenlik rölesi RT7 ! ABB Jokab Safety olarak pazardaki en esnek güvenlik rö-lesine sahibiz. İlk evrensel rölemiz 1988 yılında geliştiril-di. Günümüzde de esnekliği arttırılmış ve boyutlar %85 oranında azaltılmıştır.

Evrensel rölenin farklı güvenlik ürünleri ve performans seviyeleri için çeşitli input opsiyonları bulunur. Güven-

lik rölesi en yüksek güvenlik seviyesine sahiptir. (PL e accord. To EN ISO 13849-1) Bir makine imalatçısı tek bir güvenlik rölesiyle, müşterisinin güvenlik şartlarına uygun input konfigürasyonunu seçerek çözüm sunabilir. Ek olarak ayrılabilen konektör bloklarıyla yenileme ve test yapılabilir. Evrensel güvenlik rölemiz önceki seri rölelerle ve ayrıca farklı üreticilerin güvenlik ürünleriyle de uyum sağlar.

Çeşitli güvenlik ürünleri için inputlar Manual veya otomatikj resetleme için inputlar

Program durdu, kapı açıldı veya kapandı, ve resetlendi gibi bilgiler için normal çıkışlar

Güvenli çıkışlar

Ayrılabilen konektör blokları

Page 42: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

40 ENDÜSTRİ OTOMASYON

Dahili Güç IC’leri Minimum Alanda Maksimum EntegrasyonRutronik

www.rutronik.com

■ Infineon’ un yeni TLE986x/7x ürün serisi, geniş yel-pazede –tamamı tek panelden- fonksiyon seçenekleri sunan çip üzerinden sistem (SoC) çözümlerinin bir üçün-cü jenerasyon öncüsüdür. Bu Infenion’ u güçlü bir mikro kontrol, flaş bellek, MOFSET geçit sürücüsü ve piyasa-daki analog ve karışık sinyal aksesuarlarının inanılmaz çeşitliliğini yüksek oranda entegre edilmiş bir biçimde sunan ilk yarı iletken imalatçısı konuma getirmektedir.

Çeşitli sürümlerle, dahili RAM ve flaş belleğin boyutuna göre, CPU saati hızları ve iletişim ara yüzleri arasında her bir uygu-lama açısından ideal modülü seçimi özgürce yapılır.

Entegre iki fazlı geçit sürücüsü ya da üç fazlı geçit sürücüsü ile iki temel tipte dahili IC’ lerin çekirdek yapısı meydana gelir. Her ikisi de tekli çip teknolojisine dayanmaktadır ve 24 Mhz ya da 40 Mhz hızında ARM® Cortex™ M3 işlemci içerirler. The Cortex™ M3 Core motor kontrol algoritmaları alanında yeni fırsatlara açıktır. 32-bit µC aralığındaki adres, 16 bit kontrol-cünün geçmişte otomotiv sektöründe hizmet verdiği BDLC segmentindedir.

Infineon ayrıca yuva – alan tasarrufu gömme seçenekleri açısından “VQFN48 paketi” isimli yeni standartlara sahiptir, bu son yıllarda sadece otomotiv sektörüne hizmet vermektedir. Otomobil sistemi imalatçılarının daha fazla kopmak ve verimli sistemleri geliştirmeler ve alan yaratmaları için gereklidir. Buna göre 150 farklı bileşen modern devrelerde kullanılır ve yeni TLE986x/7x dahili güç aralığı bunun 30 dan daha aşağıya çekmektedir.

Bugün, araçların ev sahipliği yaptığı pek çok akıllı ve yüksek kompleks motorları araçların kullanım sistemlerinde, sistem maliyetleri yönetilirken, enerji verimliliğini arttırıcı ve gelişimde uygun zamanlı olarak çalışır. Infineon’ un yeni üçüncü nesil ürün yelpazesi üniteleri bunların tamamına sahiptir.

TLE986x dizileri dört n-kanallı FET’s ile H-köprüsü topolojisi bir güç aşaması olarak spesifik açıdan iki fazlı DC motor sistem-lerini kullanacak şekilde tasarlanmıştır.Otomatik araç tepe pencereleri ya da kontrol kapısı pencereler-inde kullanılmak üzere tasarlanabilir. Tabi ki, TLE986x dizisinin modülleri ayrıca H-köprü tabanlı araç sürücü sistemlerinin tamamı için kullanılabilir.

TLE987x ürün grubu altı kanallı FET sürücülerinin üç fazlı (BLDC) motor uygulamaları için uygundur ve yakıt pompaları, motor fanları, hava üfleyen klima sistemleri, su pompası ve bir dizi diğer pompa ve fan sensörsüz ya da sensör tabanlı PWM motor kontrol uygulamalarını içermektedir.

TLE987x ‘ in İsteğe bağlı LIN alıcı ve vericisi grubu LIN standart 2.2 sistemiyle uyumludur ve IBEE Zwickau ve C&S Grubu tarafından onay başarılı ortalama yöntemini kulla-narak ve yakalama/karşılaştırma ünitesiyle senkronize olarak (CAPCOM6) PWM için (atım genişliği modülasyon kontrolü) ve 16 bit zamanlayıcı ile senkronizedir. Bu özellikle zaman sek-ronizasyonlu sinyal üretimi için önemlidir, örneğin PWM ya da senkronize analog sinyal işleyicisi ADC de yer alır

Her bir modülün çevresel dizisi bir mevcut sensör ve 10-bit ADC (analog –dijital dönüştürücü) Bileşenlerle iletişime geçmek için, bir entegre LIN Alıcı-vericisi, UART’ ler, SPI’ lar ve bir dizi genel amaçlı I/O’lar (GPIO’ lar) mevcuttur. Her bir ürün ailesinin bir doğrusal gerilim kon-trolcüsü çipe takılı olarak mevcuttur ve dahili modülleri besler ve bir harici yük kontrolcüsü (örn. sensörler) bunun yanında 36 kb ve 128 kB ölçeklenebilir olarak bağdaştırılmaktadır. Entegre şarj pompası MODFET köprüsünün düşük geril-imli kullanımına en az 5.4 V’de en az harici entegrasyon ile devredeli iki kapasitörle imkan vermektedir. Bu özel-lik BoM (malzeme şartnamesi) maliyetlerini belirgin olarak keserken sık kullanılan öz yükleme yönteminde düşük ger-ilimli kullanım için karşılaştırılabilir. Köprü sürücüleri ayrıca şarj ve deşarj akımları için programlamada kullanılabilir. Güç profili için patentli yanma kontrolüyle kombine, bu özellik EMC davranışının sistem düzeyinde MOSFET’ leri geniş bir aralığı için optimize edilmesine imkan verir. Her bir dizi 40 V’ a kadar destek verebilir ve bu şekilde tipik “yük boşaltma” senaryolarının uyumlaştırılması sağlanır. Aynı zamanda, 3V’a kadar genişletilmiş kullanım aralığı mikro kontrolcü yoluyla ve flaş belleğin tam fonksiyonlu olarak tutulmasına izin verir.

Bu nedenle, Infineon TLE986x ve TLE987x dahili enerji IC dizileri için bir test edilmiş ve hatasız sistem sunmaktadır.

TLE986X EVALB_JLINK ya da TLE987X EVALB_JLINK değerlendirme paneli tüm fonksiyonlar için tam bir test ara yüzü, aksesuarları ve TLE986x/7x ürün ailesi modül-ünün özelliklerini ortaya koyar ve bir motorun doğrudan MOFSET’ in kurulu olması sebebiyle başlatılır. Değerlendirme panolarının tasarımı 30 A’ lik maksimum güç tüketimi yükler-in kaldırılmasına izin verir. Modele bağlı olarak, MOSFET’ in değerlendirme panosu üzerinde hem H köprüsünde ayarlanması bir DC motoru ya da bir B6 pili içerisinde BLDC motorları için ayarlanır. UART ve LIN iletişimi, doğrudan tüm I/O pimlerine erişir ve bir J-link hata gidericisi ayrıca mevcuttur.

Bir yaygın araç seti, bir editörden yayılarak bir kod kon-figüratörüne derlenir ve hata ayıklama ile TLE986x/7x modül ailesiyle uygulama gelişimi eğrisinde öğrenme imkanı bulur.

Ürün ve Uygulamalar

Page 43: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon
Page 44: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon
Page 45: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon
Page 46: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

44 ENDÜSTRİ OTOMASYON

Ürün ve Uygulamalar

Phoenix Contactwww.phoenixcontact.de/trisafe

Konfigüre edilebilir PSR-Trisafe ModülüEsnek, Kullanımı Kolay Emniyet Çözümü

■ ISO 13849-1 önceki DIN EN 954-1 emniyet standar-dının yerini aldı ve zorunlu oldu. Bu standart bir emniyet fonksiyonunun gerçekleştirmesi gereken bazı şartları vurgulamakta ve uygulama için konfigüre edilebilir emni-yet modüllerini önermektedir. Uygun emniyet konseptle-rinin tasarımı kullanıcıya bazı önemli rekabet avantajları sunar, dolayısıyla makine veya sistemin verimliliği artar.

DIN EN 954-1 geçmişte makine ve sistem imalat sek-töründeki temel emniyet standardıydı. 1996’da tanıtılan standart elektromekanik ve pnömatik komponentlerin

Şekil 1 - Yeni ISO 13849-1 emniyet standardına göre bir emniyet devresi örneği.

PSR-Trisafe – Basit, Esnek ve GüvenliKonfigüre edilebilir Phoenix Contact PSR-Trisafe emniyet modülüyle yeni emniyet şartnameleri makine ve sistem imalatına ekonomik şekilde uygulanabilir. Lojik, programlama bilgisi olmadan PC’de bir tuşla üretilir. Emniyet fonksiyonlarının “sanal” kablolaması yüksek esneklik sunmaktadır: Uygulamalar kolayca değiştirile-bilir ve yeni koruma cihazları istenilen zamanda kolayca entegre edilebilir. Otomatik lojik kontrolü ve entegre simülasyon modu kullanıcıya lojiği üretirken zaten yüksek güvenlik seviyesi sağlar.

PSR-Trisafe montaj maliyetlerini düşürür, hata kaynaklarını azaltır ve dolayısıyla emniyet fonksiyonlarının kolayca uygulanmasını sağlar.

Page 47: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

45ENDÜSTRİ OTOMASYON

Ürün ve Uygulamalar

kullanımını kapsamaktadır. Ancak yazılımla esnek şe-kilde konfigüre edilen cihazlar dikkate alınmaz. Uygula-mada buna benzer cihazlar kullanılıyorsa ek standartlar uygulanır. Bu prosedür klasik emniyet röleleri kullanan küçük ve orta ölçekli firmaları demotive etmekeydi. DIN EN 954-1’in yerini ISO 13849-1 aldığında bu sadece em-niyet fonksiyonlarını zorlaştırmakla kalmayıp makine ve sistem imalatı sektörlerine yeni fırsatlar açtı. (Şek. 1). ISO 13849-1 konfigüre edilebilir emniyet modüllerinin kullanımını basitleştirmektedir, klasik emniyet kompo-nentlerinin yanında esnek, yazılım bazlı emniyet sistem-lerinin gereksinimlerini de belirlemektedir. Yeni standart aynı cihazda birçok fonksiyonu birleştiren akıllı emniyet anahtarlama cihazlarının artan gereksinimlerini dikkate almaktadır.

Birçok Emniyet Fonksiyonu MümkündürBugün sensörleri emniyetle ilgili yöntemle değerlendir-mede farklı emniyet anahtarlama cihazları kullanılır; bun-lar üç grupta toplanır: Basit acil açma röleleri, konfigüre edilebilir emniyet modülleri ve emniyetle ilgili kontroller. Elektromekanik emniyet röleleri, makine veya sisteme az sayıda emniyet fonksiyonu uygulanacaksa her zaman doğru çözümdür. Ancak üretici bu anahtarlama cihazları-nın işlevini belirler ve bu sonradan değiştirilemez.

Safety PLC performans skalasının en üstünde yer alır, çok sayıda giriş, çıkış ve programlanabilir lojik sayesin-de kullanıcıya büyük esneklik sağlar. Ancak bugüne ka-dar emniyet röleleri kullanan makine ve sistem firmaları programlama zorluğu ve sistemin boyutlandırılmasındaki süre ve maliyetler nedeniyle bu emniyet kontrolüne karşı çıkmaktadır.

Tüm Emniyet Uygulamaları için Anahtarlama CihazıEmniyet fonksiyonlarıyla konfigüre edilebilir emniyet mo-dülleri basit ve esnek şekilde izlenebilir. Phoenix Contact PSR-Trisafe modülleri, acil duruştan emniyet kapısına tüm emniyet devresinin izlenmesine imkan tanır. Yalnız 67.5 mm genişlikle bu cihaz 20 emniyet giriş sinyalini değerlendirmek için kullanılabilir. Ayrıca dört emniyetle ilgili çıkış, döngüsel ve sinyal çıkışları ve toprağa göre açıp kapayanlar emniyet anahtarlama cihazına entegre edilir. Cihaz fonksiyonu üç adımda belirlenir:

• Emniyet fonksiyonlarının seçimi ve konfigürasyonu• Modül giriş/çıkışlarının emniyet fonksiyonlarına bağlan-tısı• Emniyet fonksiyonlarınını kontrolü ve kaydedilmesi Test edilmiş emniyet lojiği USB kablosuyla emniyet mo-dülüne kolayca yüklenebilir.

Şekil 2 - Konfigüre edilebilir sistemlerle ilgili ISO 13849-1 gereksi-nimleri PSR-Trisafe kullanarak hızlı ve ekonomik şekilde gerçekleş-tirilir.

Şekil 3 - Phoenix Contact ürün gamı basit acil açma röleleri ve esnek emniyet modüllerini içerir.

Page 48: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

46 ENDÜSTRİ OTOMASYON

PSR-Trisafe ile basit emniyet rölesi kullanıcıları kendi klasik mühendislik prosedürlerini koruyabilir – gerekli emniyet fonksiyonlarının tanımlanmasından donanım kablolamasına kadar. Artık emniyet lojiği kullanıcı dostu şekilde PC’de Safeconf yazılımıyla üretilir, böylece önce-den test edilebilir (Şek. 4).

Standarlarda Belirtilen Gereksinimlerin Etkin Şekil-de UygulanmasıProjenin başında üretilmesi gereken Emniyet Planı em-niyet fonksiyonunun yaşam döngüsü içindeki tüm akti-vitelerini temsil etmektedir. Emniyet lojiğinin spesifik davranışını belirleyen şartname, Performans Seviyelerini de (PL) içeren emniyet fonksiyonlarını, makine veya sis-temin arıza tepkilerini ve işletim modlarının fonksiyon-larını kapsar. Standarda uygun emniyet fonksiyonlarını uygulamak için ISO 13849-1 aşağıdaki temel adımları sıralar (Şek. 5):

1. Emniyetle İlgili ParametrelerYeni emniyet standardına göre tasarım mühendisleri bazı emniyet parametrelerini belirlemelidir. Tehlikeli bir hata oluşana kadar geçen ortalama süreyi de (MTTFd) içeren istatistiksel değerler kullanılan tüm komponentler için mevcut olmalıdır. Sertfikalı bir emniyet anahtarlama cihazı kullanıldığında mühendislik basitleşir ve aynı za-manda uygulamanın kalite ve güvenilirliği artar.

2. Cihazın Parametrelendirilmesi, Konfigürasyonu ve Doğruluğunun KontrolüKonfigürasyon hataları yazılımdaki doğrulanmış fonk-siyon bloklarını kullanarak minimize edilir. Phoenix Contact Safeconf konfigürasyon yazılımı bu amaçla kapsamlı bir fonksiyon bloğu kütüphanesi (TÜV onay-lı) sunmaktadır. Parametreler bir tuşla set edilir. Ge-rektiğinde kullanımı kolay online yardım mevcuttur. Otomatik doğruluk kontrolünde Safeconf tüm blokların

bağlantılarını ve sinyal kablolarının mevcut olduğunu kontrol eder.

3. Değişiklik ve Know-How Koruması Konfigüre edilmiş emniyet lojiği ve set parametreleri yetkisiz veya istenmeyen değişikliklere karşı korunma-lıdır. Donanım ve yazılım için şifre korumasına ek ola-rak Trisafe komponentlerindeki Onayla tuşu operatör ve makine için ek emniyet sağlar. Yetkisiz erişime karşı korunan emniyet lojiği üreticinin know-how korumasını sağlar. Böylece rakiplerin makine veya sistemi kopyala-ması çok zorlaşır.

4. Onay ve DokümantasyonEmniyet lojiğinin spesifik davranışı ve performansı ta-nımlanmış hata simülasyonlu test programını kullana-rak kontrol edilmelidir. Simülasyon modundaki Safe-conf yazılımıyla olası tüm makine hataları, lojik üretilip ilgili düzeltmeler yapılırken simüle ve test edilebilir. Ayrıca kuvvet fonksiyonlarını kullanarak, herbir makine parçası online modda selektif olarak seçilebilir ve dev-reye alınabilir.

Emniyet lojiğini içeren tüm aktiviteler ve değişiklikler makine veya sistemin tüm işletme ömrü boyunca do-kümante edilmelidir. Ayrıca parametre setleriyle ilgili veriler sorumlu tasarım mühendisine sağlanmalıdır. Safeconf ile kullanıcılar bir tuşa basarak kapsamlı bir rapor alabilir. Bu rapor istenen proje bilgilerini, lojik di-yagramı ve revizyon durumunu da içerir.

ÖzetEmniyet sistemlerinde anahtarlama elemanları kolayca kullanılabilmeli, güvenilir şekilde işletilebilmelidir. Pho-enix Contact PSR-Trisafe ile emniyet rölesi kullanıcıları artık kolayca, kapsamlı eğitim programlarından geç-meden esnek emniyet çözümlerine geçiş yapabilir. Bu konfigüre edilebilir emniyet modülü yüksek güvenliğe sahiptir, kontrol panosunda az yer kaplar ve kapsamlı diyagnostik seçeneklerine sahiptir (ek sinyal çıkışları ve diyagnostik LED’ler) ve Profibus ağlarına hızlı şekilde bağlanabilir. Dolayısıyla DIN EN 954-1’den ISO 13849-1’e geçiş yalnız hızlı ve esnek proje mühendisliğini değil aynı zamanda üretimde daha yüksek süreklilik ve verim-liliği de desteklemektedir.

Şekil 5 - ISO 13849-1’e göre gerekli Performans Seviyesi risk grafiklerini kullanarak belirlenebilir.

Şekil 4 - Safeconf konfigürasyon yazılımı emniyet lojiğinin kolayca üretilmesi ve test edilmesini sağlar.

Ürün ve Uygulamalar

Page 49: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon
Page 50: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

48 ENDÜSTRİ OTOMASYON

■ PSEN code, EN 60947-5-3 uyarınca korumaların pozis-yonunu izlemek ve ayrıca, genel amaçlı pozisyon izleme için kullanılır. Entegre edilebilen genişlemesi ve standart arabirimleri sayesinde, PSENcode diğer üreticilerin ürün-lerine açıktır. Kodlanmış emniyet şalteri, ortamınıza ku-sursuz bir biçimde uyum sağlar ve işletmenizin ekipman düzeyini yükseltmek için de kullanılabilir.

Üretim sahalarında RFID kodlu emniyet anahtarı donanım-larının kullanılması, manipülasyonları önleyen ve maksi-mum emniyet sağlayan verimlilik sağlamaktadır.

Kodlu emniyet şalteri PSENcode şimdi de ince tasarımıyla küçük alanlarda maksimum manipülasyon koruması sunar ve kapıları, flapları ve kapakları korumak için kullanılabilir.

Bu emniyet sensörleri, diğer PSENcode sensörleri ile seri bağlantı için uygundur. Maksimum 32 sensöre kadar, PSENcs 5.x ve 6.x tipi PSEN sensörleri ile seri bağlantısı SIL CL 3/ Kat.4 /PL e ’ye kadar onaylanmıştır. PSENcode kodlu emniyet sensörleri, Pilz emniyet değer-lendirme cihazlarıyla en emniyetli ve konforlu şekilde bağlanabilir.

Örneğin, Emniyet kapısı izlemesi için;PNOZelog, PNOZpower, PNOZsigma, PNOZ X emniyet röleleri, PNOZ multi programlanabilir emniyet röleleri ve PSS 4000 emniyet PLC’leri ile.

Pilz portföyünde bulunan PSENcode ile, makine tasarım-cıları ve imalatçıları artık kapak, kapı ve diğer korumaları için en iyi ve güvenilir seçimi yapacaklardır.

PSEN cs5.11 M12/8/ PSEN cs5.11 M12 kodlu ve PSEN cs6.11 M12/8/ PSEN cs6.11 M12 eşsiz tam kodlu mo-dellerinde bulunan 30N tutma kuvvetiyle makine göv-delerinde ve hatlarında bulunan kapıların ve kapakların dengesiz karşılama, gevşek ve açık kalmasını önlemeye yardımcı olur.

PSENcode’un ince tasarımı ile diğer manyetik emniyet anahtarlarına göre daha küçük bir gövde içerisinde en fazla alan verimliliği sağlar. Ayrıca farklı yönlerde kodlu çalışma özellikleri ile kullanımı daha esnektir.

Bir bakışta avantajlarınız; • RFID transponder teknolojisi sayesinde en üst seviye manipülasyon koruması sağlar.• Bir emniyet anahtarıyla PL e kadar en üst seviye emniyet• Basitleştirilmiş tasarım- Bir takım içinde montaj boyutları, delik mesafesi, modü-ler derinlik ve genişliği ayarı, manyetik ve RFID emniyet anahtarları için.• Esnek montaj kolaylığı sayesinde, montaj yerinden ta-sarruf sağlar.- 13 mm (M8 tipi) ve 19 mm Alt modüler derinlik (M12 tipi)- Daha hızlı tepki süreleri- 4 farklı çalışma ve yaklaşım yönleri ile 2 farklı işletim mesafesi

Yeni Seri Psencode Slim, İnce Tasarım Kodlu Emniyet Şalterleri

Pilzwww.pilz.com/tr

Ürün ve Uygulamalar

Page 51: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

49ENDÜSTRİ OTOMASYON

Emniyet kapısı izleme için PSENcode, en küçük alanda bile manipülasyona karşı en yüksek koruma seviyesini sağlar.

Emniyet kapısı izleme için, PSENcode; hem kompakt, hem geniş tasarımlı; RFID teknolojisi ile en üst düzey erişim koruması sağlar: Eşsiz, tam kodlanmış versiyonunda, sensörün kabul ettiği tek bir aktüatör (tuş kilidi ilkesi) ba-rındırır. PSENcode, PSENini, PSENslock, PSENsgate gibi ek sensörlerle seri bağlanması sayesinde, EN/ISO 13849-1 PL e’ye kadar son derece ekonomik ve aynı zamanda zamandan tasarruf sağlayan bir çözüme sahip olursunuz.

• Sensörlerin ve aktüatörlerin tüm aktüasyon ve yaklaşma yönlerini desteklemesi sayesindeesnek montaj• Kontaksız eylem ilkesi sayesinde uzun servis ömrü• Darbe ve titreşime duyarsız: Ağır kirlenme ve katı hijyen düzenlemelerine (PDP67) uygun olarak kullanılabilir

PSENcode kodlanmış emniyet şalterlerinin genel ürün özellikleri• İşletim modu: RFID uydu alıcı-verici teknolojisi (manye-tik olmayan eylem ilkesi)• Teşhis arayüzü: 3 LED’li (etkin aktüatör, besleme gerili-mi/hata)• Tasarım: İnce gövde• Çıkışlar: 2 emniyet çıkışı• Girişler: 2 emniyet girişi• Koruma türü: IP 67/IP 69K

PSENcode ince tasarım emniyet kapısı izleme teknik özellikleri:• Kodlama tipi:

Kodlanmış, tam kodlanmış, benzersiz (Eşsiz) olarak tam kodlanmış • Bağlantı:M8, 8-pinM12, 8-pinM12, 5-pin • Tipik çalışma uzaklığı:PSEN cs5/PSEN cs6: 11 mm, 5 mm, 10 mm (M8 bağlantı) veya 7 mm (M12 bağlantı) • Gövde şekli:PSEN cs5p/PSEN cs6p: 98 x 26 x 13 mmPSEN cs5n/PSEN cs6n: 98 x 26 x 13 mm • Montaj deliği mesafesi:PSEN cs5/PSEN cs6: 22 mm

Uygulamalar;Kodlanmış emniyet şalteri, versiyonuna bağlı olarak klasik makine ile çalışma ekipmanları imalatından, robot uygula-malarına kadar çeşitli uygulamalar için kullanılabilir. PSEN-code emniyet kapısı izleme fonksiyonu veya en fazla üç po-zisyonun emniyetinin izlenmesini sağlayabilmektedir.

Uygulama örneği, emniyet kapısı izleme için PSENcode:En dar alanda, en üst düzey manipülasyon koruması için ideal:

Emniyetli ve eksiksiz çözüm;

Pilz değerlendirme cihazlarıyla birlikte, PSENcode emniyet şalterleri; EN ISO 13849-1 uyarınca PL e’ye kadar olan uy-gulamalar için emniyetli ve eksiksiz bir çözüm sunar.Örneğin, PNOZsigma dağıtılmış modül PDP ile birleşti-rildiğinde; güvenli emniyet kapısı izleme için emniyetli ve eksiksiz bir çözüm sunar.PNOZmulti/PNOZmulti mini emniyet röleleri veya PSS programlanabilir kontrol sistemleri gibi kontrol sistemleri, emniyetli ve eksiksiz bir çözüm ile en fazla üç pozisyonun emniyet izlemesi için uygundur.

Ürün ve Uygulamalar

Emniyet korumaları izleme Emniyet kapıları izleme.

Page 52: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

50 ENDÜSTRİ OTOMASYON

Aydınlatma Devrelerinde Kontaktör Kullanımı

ABB www.abb.com.tr

■ Kontaktör seçimiIEC60947-4-1 standardına göre aydınlatma devreleri için kontaktör seçerken AC5-a ve AC5-b kullanım kategorisine göre seçim yapılmalıdır.AC5-a kullanım kategorisinde yük olarak civa buharlı lambalar, AC5-b de ise akkor flamanlı lambalar kullanılmaktadır.Aydınlatma devrelerinde kontaktör kullanımında göz önünde bulundurulması gereken parametreler şunlardır:• Aydınlatmanın tipi, kullanılan aydınlatma elemanı sayısı ve güç değeri• Bağlantı şekli• Kapama ve tutma akım değerleri• Güç faktörü• Kapasitörlerin devredeki varlığı.

Aydınlatma devreleriBelli bir devrede, lambaların sayısı ve güç değeri bellidir ve genellikle normal çalışmada aşırı yük oluşturmazlar. Sadece kısa devre koruma sağlanmalıdır. gG sigortalar veya modüler devre kesiciler bu amaçla kullanılır. Lambaların dış yapısına göre çok spesifik teknik değerleri vardır.– Akkor flamanlı lambalar başlangıç sırasında nominal akımın 15 katından fazla aşırı akımlar çekebilir. Akım ve gerilim arasında fazla bir faz kayması oluşturmazlar.– Floresan lambalar balastlarla donatılmıştır. Balastlar ateşleme işlemini yapar ve sabit duruma ulaşıldığında akımı nominal değerde sınırlar. Balast bir reaktördür ve güç faktörünü düşürür. Kontaktörlerin seçimiAşağıda verilen tablolarda her kontaktör tipi için faz başına müsaade edilen lamba bağlantı sayısı yer almaktadır. Kontaktörün etrafındaki hava sıcaklığı 60 °C olarak düşünülmüştür ve faz-nötr arası gerilim 230 V olarak değerlendirilmiştir:

Tek faz (faz + nötr) veya üç faz (3 faz + nötr) dağıtımda, lambalar yıldız olarak bağlanır. 230 V faz-faz nötrsüz üç faz besleme durumunda verilen tablolardaki müsaade edilen lamba sayısı 0,58 ile çarpılmalıdır.

Örnek:Elimizde 120 adet 100 W, 230V akkor flamanlı lamba olsun (400 V üç faz şebeke nötr topraklı)Faz başına lamba kullanımını hesaplarsak: 120 : 3 = 40. Akkor flamanlı lambalar tablosunda 100W satırında AF09 için faz başına kullanılabilecek lamba sayısı 38’dir. Bu durumda 43 adet kullanılabilecek AF12 kontaktör seçilmelidir.

Ürün ve Uygulamalar

Paralel kompanzasyon

Seri kompanzasyon dual montajda

Page 53: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

Endress Hauser A.Ş.Büyükdere Cad. No:103Şarlı İş Merkezi 8. KatMecidiyeköy - İSTANBUL

Tel: 0212 275 1355Faks: 0212 266 2775 [email protected] www.tr.endress.com

Kimya, petrokimya ve petrol endüstrilerinde, proses güvenliği risk yönetiminin temelini oluşturur. Endress+Hauser, proses otomasyonu konusundaki 60 yıllık deneyimi ve bütün güvenlik gereksinimlerini karşılayan sertifikalı 250 ürün grubu ile risklerinizi en aza indirir. Arayın ve uzmanlığımız ile size nasıl destek olabileceğimizi keşfedin. www.endress.com/proses-guvenligi

Güvenliği seçin, şansa bırakmayın: Endress+Hauser’den Proses Güvenliği

Güvenliği seçin, şansa bırakmayın: Endress+Hauser’den Proses Güvenliği

Page 54: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

52 ENDÜSTRİ OTOMASYON

Ürün ve Uygulamalar

Endress+Hauserwww.tr.endress.com

Proses Güvenliği, Kanıt Testi ve Yedekli Kullanım

■ Proses güvenliği, yürürlüğe giren yönetmelikler ve yasalar ile birlikte herkesin gündeminde önemli bir yer tutmaktadır. Proses güvenliği denince akla ilk adım ola-rak risk değerlendirmesi gelmelidir. Risk değerlendirmesi tasarlama aşamasında bir uygulama için ya da hali hazırda kurulu bir tesis için yapılabilir. Risk değerlendirmesinde en önemli etken mümkün olduğunca doğru bir değer-lendirme yapılmasıdır. Değerlendirme sonucunda ortaya mevcut risk seviyeleri çıkacaktır. Bu sonuçlar doğrultu-sunda da riskin azaltılması için gerekli Güvenlik Bütünlük Seviyeleri (Safety Integrity Level, SIL) belirlenebilir ve uy-gulama için en uygun cihazlar seçilebilir.

Doğru cihaz seçimi vazgeçilmez bir unsur olmakla birlikte proses güvenliği yalnızca doğru cihaz seçimi ile sınırlı kal-mamaktadır. Güvenli bir uygulama için, seçilen cihazların düzgün montajı, bakımı, testleri ve ilgili personelin konu hakkında alacağı eğitim de önem taşımaktadır. Karşılaşı-lan en önemli yanlış anlamalardan biri, cihazların bakım gereksinimi ile kanıt testi gereksiniminin karıştırılmasıdır. Cihaz tasarımı gereği bakım gerektirmeyen bir özellikte olsa dahi, cihaz için belirtilen SIL seviyesi, SIL sertifika-sında belirtilmiş olması gereken kanıt testi aralıklarına (Test Interval, Ti) uyulduğu takdirde geçerlidir. Cihaz için belirtilen SIL değeri, aslında belirtilen test aralıklarında cihazın sahip olacağı ortalama bir değer olup (PFDort), belirtilen aralıklar ile kanıt testi yapılmadığı takdirde ge-çerliliğini yitirir. Bunun sebebi, SIL değeri belirlenmesinde kullanılan ortalama hata ihtimalinin (PFD) zaman ile doğru orantılı olarak artan matematiksel bir fonksiyon olması-dır. Bu nedenle kullanılan cihazın istenilen SIL değerini koruyabilmesi için düzenli aralıklarla kanıt testi yapılması gerekmektedir.

Kanıt testi, cihazın fonksiyonlarını yerine getirebildiğinin bir kanıtı niteliğindedir. Eski mekanik cihazlar ile cihazın fiziksel olarak test edilmesi gerekmekte idi. Başka bir de-ğişle, cihazdan alarm alacak koşulların oluşturulması ge-rekmekte idi. Islak test olarak adlandırılan bu test yöntemi %100 kanıt testi olarak halen geçerliliğini korumaktadır (Şekil 1-A). Gelişen yeni cihazlar ile uzaktan kısmi kanıt testi seçeneği de günümüzde mümkündür. Bir cihazın uzaktan kanıt testine izin verebilmesi, yazılım ve donanım olarak cihaz fonksiyonlarını test edebilme özelliğine sahip olmasına bağlıdır ve kısmı kanıt testi kapsamı cihazdan cihaza değişiklik gösterir ve kısmı kanıt testinin ortalama hata ihtimalini ne oranda azaltacağını belirler. (Şekil 1-B) Kısmi kanıt testleri ıslak test gereksinimini tamamen orta-dan kaldırmaz. Düzenli aralıklar ile planlanan kısmi kanıt

testleri, ortalama hata ihtimalinin daha uzun süre isteni-len değerin altında kalmasını sağlar. Böylelikle ıslak test aralıklarının uzaması sağlanacağı için, harcanacak olan zaman ve paradan tasarruf sağlamaktadır.

Islak kanıt testi yapmanın mümkün olmadığı ya da hiç tercih edilmediği durumlar da olabilir. Örneğin; basınç-lı olmayan bir tankta cihazın sökülüp bir kova su ile test edilmesi mümkün olabilir iken, basınçlı bir kap söz konusu olduğunda, cihazı sökmek, tankı boşaltmak ve hatta temiz-lemek anlamına gelebileceği için kısmı kanıt testi çok önem-li bir avantaj sağlar. Doğru cihaz seçimi ile kanıt testi aralık-ları, tank bakımı aralıklarına göre ayarlanabilir (Şekil 1-C).

Şekil 1: A) Kanıt testi yapılmadığı durumda artan PFD ve Ti zaman aralıkları ile yapılan %100 kanıt testi sonucunda PFDort. B) Kısmi kanıt testleri ile azalan fakat artan bir eğri çizen PFD. C) Kısmi kanıt testleri ve %100 kanıt testi birlikte kullanıldığında artan Ti test ara-lığı ve korunan PFDort.

Page 55: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

ENDÜSTRİ OTOMASYON

SIL seviyelerinin sağlanmasında önemli bir diğer mevzu ise yedekli kullanımdır. Tek başına bir SIL se-viyesi sağlayabilen bir cihaz, yedekli kullanıldığında daha yüksek bir SIL seviyesi sağlayabilir. Tabi ki bu her cihaz için geçerli olmayabilir. Yedekli kullanımda sağlanan SIL seviyesi de SIL sertifikasında belir-tilmeli ya da gerekli hesaplamalar ile ispatlanabilir olmalıdır. Yedekli kullanım aynı zamanda gereksiz alarm alma ihtimalini azaltmak için de uygulanabilir. Bu sayede gereksiz duruşların önüne geçilerek tesis kullanılabilirliği arttırılabilir.

Yedekli kullanım için MooN şeklinde bir ifade kulla-nılmaktadır. Bu ifade şeklinde N kullanılan toplam ci-haz sayısını ifade ederken, M ise alarm alınabilmesi için alarm konumuna geçmesi gereken cihaz sayısını ifade etmektedir. Örnek üzerinden incelemek ister-sek; 1oo2, sistemde toplanda iki cihaz kullanıldığı-nı ve iki cihazdan biri alarm konumuna geçtiğinde alarm alınacağını ifade eder. 2oo2 ise, yine toplamda iki cihaz kullanıldığını gösterir iken, alarm alınabil-mesi için her iki cihazın da alarm konumuna geçme-si gerektiğini ifade eder. Birinci durumda güvenlik seviyesinde bir artış sağlanırken, ikinci durumda ise güvenlik seviyesi tek cihaz kullanılan duruma denk kalmakta fakat hatalı alarm alma ihtimali azaltılmak-ta ve tesis kullanılabilirliği artmaktadır. Farklı SIL seviyeleri elde etmek ve kullanılabilirliği arttırmak için gereksinimlere göre farklı şekillerde çok kanallı yedekli sistem tasarımları yapılabilir. (Şekil 2)

Unutulmaması gereken en önemli konu, bir kazanın önlenmesi için önlem almak, kazanın bedelini öde-mekten her zaman daha masrafsız olacaktır.

Şekil 2: Çok kanallı, yedekli sistem yapısı.

Page 56: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

54 ENDÜSTRİ OTOMASYON

■ Safety Maturity Index aracı imalâtçılara tesis perfor-mansını nerede ve nasıl en uygun hale getirecek şekilde geliştireceklerini kavramalarında yardımcı oluyor

Rockwell Automation, imalâtçılara güvenlik programla-rının verimliliğini görebilmeleri ve tesis performansını en iyi hale getirebilmeleri için kendine kılavuzluk eden bir değerlendirme sağlayan Safety Maturity Index (SMI) aracını duyurmuş bulunuyor. Herhangi bir endüstriye, herhangi bir tesis boyutuna ve dünyadaki herhangi bir yerleşime uygulanabilir olan SMI aracı imalâtçılara güvenlik kültürünün, uygunluğun ve kapitalinin neresin-de olduklarını ölçmelerinde yardımcı oluyor. Hepsinden önemlisi, sınıfının-en-iyisi performansı elde etmelerini sağlıyor.

Başarılı bir iş yerinin üç temel bileşeni – kültür (davra-nışsal), uyumluluk (süreç ile ilgili) ve kapital (teknik) – güçlü ve sürdürülebilir bir güvenlik programı geliş-tirmek için eşit derecede önemli ve birbirine bağımlıdır. Örneğin, sağlam bir güvenlik kültürü yaratmak ve bunu sürdürmek fakat güvenlik teknolojilerine ve/veya uyum sağlamaya yatırım yapmamak bir firmanın işyerinde

güvenliği sağlama kabiliyetini düşürmektedir. Benzer şekilde risk olasılığı, imalâtçılar güvenlik teknolojilerine yatırım yapıp güvenlik kültürünün önemini tüm kurulu-şa yayamadıklarında da devam etmektedir.

Her bir güvenlik sorunu, SMI aracını kullanarak dört kategoride ölçülebilir – SMI 1: yatırımı en aza indirmek, SMI 2: uyumluluğu sağlamak, SMI 3: maliyetten kaçın-mak ve SMI 4: operasyonel mükemmellik. İmalâtçılar, bir dizi soruyu cevaplayarak, SMI değerlendirmelerini tamamlayabilir ve bu dört kategoride nasıl ölçüm yapa-bileceklerini belirleyebilirler. Bu rapor aynı zamanda ve eğer gerekiyorsa, gelişim için tavsiyeler de sağlar.

Rockwell Automation ’un güvenlik pazarı müdürü Mark Eitzman şöyle diyor: “SMI değerlendirmeleri üzerinden güvenliği en uygun hale getirmenin yararları, gelişmiş tesis üretkenliği, daha fazla verimlilik ve çalışanların sağlam morallerinin yanı sıra, daha az yaralanmalar ve cezalar olarak sonuçlar verebilir. Sınıfının-en-iyisi güvenlik performansını sağlamak, firmanın tümünde var olan uygulamaları değerlendirmek ile başlar ve bugün müşteriler bunu kendileri yapabilmektedirler.

Rockwell Automation İmalatçılara Sınıfının En İyisi Performansı Sağlamalarında Yardımcı Olmak Üzere Safety

MaturIty Index (Güvenlik Indeksi) Aracını TanıtıyorRockwell

www.rockwellautomation.com

Ürün ve Uygulamalar

Page 57: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon
Page 58: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

56 ENDÜSTRİ OTOMASYON

Rockwell Otomasyon Gold Fields Altın Maden Alanlarında Plantpax’li Son Teknoloji Madencilik Çözümüyle Kontrol

Sistemi Riskini AzaltmaktadırRockwell

www.rockwellautomation.com

Ürün ve Uygulamalar

■ Saha cihazları, kontrol, görüntüleme, raporlama ve per-formans izlemesinin kesintisiz entegrasyonu South Deep Altın Madeni’nin daha da etkin bir şekilde çalışmasını sağlamaktadır.

Talep Var olan bütün saha sistemlerinin yeni cevher işleme sistemiyle entegre edilerek hızın arttırılması, daha fazla data sahibi olarak doğru kararlar verilmesi, uzun dönem-li sürdürülebilirlik amaçlarının karşılanması için madene destek olunması ve plansız duruş sürelerinin azaltılması.

Çözümler Aşağıdaki ürünleri içeren bir Rockwell Otomasyon çözümü kuruldu:PlantPAx ile madencilik çözümü• Logix Kontrolörler• Operatör İş İstasyonu (OWS)• Mühendislik İş İstasyonu EWS• Microsoft SQL Sunucu• I/O olarak veri tabanı (SQX)

Sonuçlar• Önceden tanımlanmış KPI’lara göre kapsamlı tesis görüntüleme ve raporlama • Merkezi süreç kontrolü• Daha fazla bilgi sahibi olunarak doğru iş kararları alınması • Gelişmiş kabiliyet• Geriye doğru minimum uyumsuzluk riski• Kontrol sisteminin hızlı teslim edilmesi

Arka PlanGold Fields Limited Güney Afrika, Gana, Peru ve Avustralya’da 12 altın madeni işletmektedir ve aylık olarak

kabaca 2.1 Milyon ons altın muadili üretim yapmaktadır. Altın Sahaları hem Johannesburg Borsasında (JSE) hem de New York Borsasında (NYSE) işlem görmektedir ve şirket küresel olarak yaklaşık 50 000 kişiyi istihdam etmektedir.

Gold Fields’in Güney Afrika’daki tek çalışan madeni olan South Deep Altın Madeni, Johannesburg’un 45 kilometre güney batısında bulunur ve iki şaft sistemi ve bir merkezi metalürjik tesisten oluşur.Rockwell Otomasyonu içeren bu proje Gold Fields’in uzun dönemli bir vizyonunu yansıtmaktadır. Bu vizyon ‘Sürdürülebilir altın madenciliğinde global lider olmak ve Güney Afrika’da önemli bir büyüme projesi yaratmak olarak özetlenebilir.’

Talep South Deep Madeni’ndeki metalürjik tesis 2011/2012 yıllarında güncellenerek kapasitesi arttırıldı.

Reaktif, enerji ve su kullanımını tesiste daha iyi yönetmek ve maden atıklarının kalitesini geliştirmek için var olan bütün saha sistemlerini yeni cevher işleme sistemleriyle entegre etmek üzere South Deep Madeni tam bir kontrol ve raporlama sistemi yükseltmesine ihtiyaç duyuyordu. Bu yönetim seviyesinde daha fazla bilgi sahibi olunarak daha hızlı ve daha doğru iş kararları alınmasına ve madenin uzun süreli sürdürülebilirlik amaçlarının karşılanmasına yardımcı olacaktı.

Gold Fields ayrıca bütün saha cihazlarını, tesis kontrolünü, görüntülemeyi, raporlama ve genel performans takibini ileride genişletilebilecek tek ve basit bir sisteme kesintisiz olarak entegre edebilecek bir kontrol sistemiyle plansız duruş sürelerinin azaltılmasını istiyordu.Metalürji tesisi orijinal olarak süreç izleme ve kontrolü için Rockwell Otomasyon RSView®32 HMI ve L62 kontrolörler kullanıyordu. Bu daha fazla optimizasyon gerektirdi: bütün I/O, interloklar, sıralı çalışmalar ve diğer süreç rutinlerinin yeni kontrol sisteminde yeniden değerlendirilerek gereksiz karmaşıklıkların ortadan kaldırılması gerekti.

Çözüm 2001’den beri Rockwell Otomasyon teknolojisi kullanan metalürjik tesisle Gold Fields kontrol sistem yükseltmelerini gerçekleştirmek için direk olarak Rockwell Otomasyon’la iletişime geçti. Rockwell Otomasyon South Deep Altın Madeni’nde bir EPCM yüklenici üzerinden yeni proses

Page 59: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

57ENDÜSTRİ OTOMASYON

Ürün ve Uygulamalar

sistemine katıldı. Bu iki projenin tek bir, tamamen entegre kontrol, izleme ve raporlama sistemi oluşturması gereki-yordu.

PlantPAx kullanan madencilik çözümüPlantPAx™ kullanan madencilik çözümü son derece stan-dardize, ömür döngüsü yönetimli ve kolay hizmete alınan bir çözüm yaratan yılların madencilik uzmanlığını baz almaktadır. Bu çözüm kontrol sistem risklerini azaltmakta, tanı ve raporlamayı geliştirmekte ve sistem genelindeki karmaşıklıkları azaltmaktadır.

Geleneksel DCS (dağıtılmış kontrol sistemleri) çözüme göre daha uygun maliyetli ve terzi usulü bir çözüm olan PlantPAx ilave esneklik, yönetilen madenciliğe özel standartlar ve daha kısa devreye alma süresi ve maliyeti sağlamaktadır. Bu kontrol sistemi ayrıca standardizasyon ve tek veri tabanları anlamında DCS-bazlı bir sistemle aynı yüksek fonksiyonel standartlarının sağlanmasına yardımcı olmaktadır.

Sistem genelinde uygulamaÇözüm bir ağ arızası durumunda kesintisiz veri kaydı sağlamak için 1.000 zaman damgalı veri girişine kadar (tesis geçmişi, olay ve alarmlar) arabelleğe almak üzere konfigüre edilmiştir.Tesis süreçlerinin kapsamlı bir şekilde görüntülenmesi için PlantPAx görüntüleme yazılımı, Server/Client mimarisi bazında, sisteme bütünleşik hale getirilmiştir..Bütün tesis geçmiş, olay ve alarmlarını kaydetmek üzere bütünleşik raporlama hizmetleri bulunan Microsoft SQL kurulmuş ve konfigüre edilmiştir. Madencilik çözümünün lisanslı yazılımı olan SQX de kurularak SQL’nin direk olarak kontrolörler tarafından kullanılmasına izin verilmiştir.Rockwell Otomasyon mühendisleri ayrıca sürücü ve araçlar gibi üçüncü parti saha cihazlarını desteklemek için özgün arayüzler oluşturmuştur.

SonuçlarGold Fields PlantPAx kullanan madencilik çözümüyle tesis kontrolü, görüntüleme ve raporlama imkânlarını geliştirmiştir. Standardizasyon ve kapsamlı yönetilen veri kaydı madencilik çözümünün kullanıcılarına tek, son derece doğru bir gerçek zamanlı tesis bilgisi sağlamaktadır.

Geçmiş, olay ve alarmları kaydetmek üzere konfigüre edilen SQL ile kullanıcılar trendleri takip edebilir, özel son kullanıcılara bireysel girişleri izleyebilir ve akış oranları, sıcaklıklar ve çeşitli diğer girişler gibi tesisteki analog ve dijital girişleri takip edebilir. Bütün veri PlantPAx kontrolör-ler tarafından zamansal olarak damgalanır ve veri bütünlüğü sağlanırken diğer taraftan girişlerin bir ağ arızası düzeltil-dikten sonra SQL’ye doğru bir şekilde girilmesi sağlanır. Ayrıca SQX yazılımı eklenerek, SQL veri tabanı I/O olarak kontrolörlere eklenebilir.

PlantPAx yazılımı cihazlardan gelen sinyalleri işler ve rapor-

lama sürecinde yalnızca minimum, maksimum ve ortalama değerleri rapor eder. Bu saha cihazından gelen her sinyali kaydeden sistemlere göre veri tabanına girilen veri miktarını en aza indirir.

Zaman damgalı ve kaydedilmiş alarmların kullanıcı tarafından görülmesi operatörlerin önemli uyarıları göz-den kaçırma riskini ortadan kaldırırken diğer taraftan izlenebilirliği geliştirmektedir. Bu genel tesis güvenliğini, özellikle siyenit alarmlarının ve diğer güvenlik uyarılarının kritik göstergeler olduğu South Deep Altın Madenindeki genel tesis güvenliğini geliştirmektedir.

İleri Düzey Raporlama SQL’de performans göstergelerinin (KPI) izlenmesi için yönetime kapsamlı operasyon ve üretim raporları oluşturan bir dizi raporlama hizmeti bulunmaktadır.

Raporlar her 12 saatlik vardiya sırasında işlenen cevher miktarı hakkında bilgi vermektedir. Diğer şekiller saa-tlik akım oranlarını toplayan bir akımölçer tarafından oluşturulan bir su tüketim raporu ve kullanılan MW/saat üzerine bilgi sağlayan MV şalt panosunu içermektedir. KPI’lar ayrıca tesis durumunu renkler halinde gösteren web tabanlı bir sayfadan da izlenebilir.

Karmaşıklık seviyesindeki azalma Gold Fields’in daha az beceriye sahip operatörlere ihtiyaç duymasını sağlayarak sektördeki beceri eksikliği problemiyle başa çıkmasını sağlamaktadır.

“Bilginin merkezileştirilmesi, raporlama fonksiyonunun ve yönetimin bütün madende geliştirilmesi bu projenin arkasındaki ana itici güçlerdir. Bu seviyedeki tesis kontrolü reaktif tüketimlerimizi ve enerji, su ve beceri dahil kaynak yönetimimizi geliştirmemize ve sürdürülebilir madencilik-te bir lider olmamıza yardımcı olacaktır. Gold Fields’in ana amaçlarından birisi sürdürülebilirliği geliştirmek için teknoloji ve yeniliği kullanmaktır.”

Gelecek Rockwell Otomasyon şu anda madencilik çözümünün entegrasyonu için South Deep Altın Madeni için bir yeraltı cevher yönetim sistemi tasarlamaktadır.

Operatörden teknisyene ve yönetim seviyelerine raporlamayı daha da geliştirmek için, Gold Fields kalan saha cihazları serisini madencilik çözümüyle değiştirmeyi planlamaktadır. Merkezi kontrol ve görselleştirme sistemine dahil edilecek sistemler çeşitli diğer işleme sistemleriyle birlikte şaft kon-veyörleri, bir soğutucu tesisi, büyük hava soğutucularıdır.Listen. Think. Solve., Allen-Bradley, CompactLogix, MCS, PanelView, PowerFlex ve RSView Rockwell Automation, Inc.’in ticari markalarıdır. Rockwell Otomasyona ait olma-yan ticari markalar ilgili şirketlerin malıdır.

Page 60: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon
Page 61: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon
Page 62: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

60 ENDÜSTRİ OTOMASYON

“Her Makine Çalıştırıldığında, İhmal Edilebilir Seviyelerde Dahi Olsa

Risk Taşımaktadır.”

E&O: Öncelikle kendinizden ve Pilz’deki konumu-nuzdan bahsedebilir misiniz? Halil Başaran: 2010 senesinden bu yana endüstri-yel otomasyon alanında hizmet veren firmalar için mühendislik alanında kıymetli görevler aldım. Ulu-dağ Üniversitesi Elektronik Mühendisliği bölümü mezunuyum ve aynı zamanda C sınıfı İş Güvenliği Uzmanı’yım. Pilz’deki ikinci senem ve Mühendislik-Danışmanlık Hizmetler Sorumlusu olarak görevimi icra etmekteyim. Görevimin kapsamını; İnsan, Makine ve Proses Emniyeti Sağlama ve Geliştirme çalışmaları kapsamında Mühendislik projeleri (Risk Değerlendir-mesi, Emniyet Tasarımları, Sistem Entegrasyonu ve Emniyet Doğrulaması) üretmek, uygulamak ve rapor-lamak şeklinde özetleyebileceğimi düşünüyorum

E&O: Pilz’i okuyucularımıza kısaca anlatabilir misiniz?Halil Başaran: Pilz 1948 yılında Stuttgart’ta kuru-lan, emniyetli otomasyon ürünleri üreten, 65 yıla

uzanan geçmişiyle aile şirketi geleneklerine sahip Alman menşei bir firmadır. Dünya üzerinde 5 kıtada 31 ülkede hizmet vermekte olan Pilz, 1800 üzerin-de çalışanı olan ve bunlardan 300’ü aşkınını (%20) Ar-Ge departmanında görevlendiren bir Teknoloji Üreticisi’dir. Türkiye’deki faaliyetlerine 1997 yılında temsilcilik ile başlayanPilz, 2002 yılında Bursa’da ve 2005 yılında İstanbul’da açmış olduğu ofisleriy-le Türk sanayiine hizmet vermektedir. Pilz Türkiye olarak sorumluluk sahamız tüm Türkiye ve Ortadoğu olarak belirlenmiştir. Türkiye’de hizmetine başladığı günden bu yana kendisini ve kadrosunu sürekli ge-nişleten Pilz Türkiye, müşterilerinin makine emniyeti alanında tüm ihtiyaçlarına çözüm üreten bir firmadır. Danışmanlık ve Mühendislik departmanlarımızla Risk Değerlendirmesi, Emniyet Konsepti, Emniyet Tasarı-mı, Sistem Entegrasyonu, Emniyet Doğrulaması, CE onayı, Tesis Değerlendirmesi ve Kilitleme Etiketleme Sistem Tasarımı konularında müşterilerimize hizmet vermekteyiz. Aynı zamanda Eğitim departmanıyla da

Bu sayımızda makina emniyeti konusunda bir dünya devi olan Pilz’in Türkiye Mühendislik-Danışmanlık Hizmetler Sorumlusu Sn. Halil Başaran ile bir söyleşi gerçekleştirdik. Makina emniyeti, işçi güvenliği, yasal ve pratik uygulamalar üzerine tecrübelerini aktaran Sn. Başaran’ın değindiği noktaların oldukça faydalı noktalar olduğu kanısındayız.

Söyleşi / Halil Başaran - Pilz

Page 63: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

61ENDÜSTRİ OTOMASYON

Makine Emniyet Seminerleri, Ürün Kursları ve CMSE (CertifiedMachinerySafetyExpert) Sertifikalı Makine Emniyet Uzmanı Eğitimleri düzenlenmektedir.

E&O: Pilz Türkiye’de ne şekilde yer almakta? Ulus-lararası ölçekte düşünüldüğünde Türkiye pazarı üzerine neler söyleyebilirsiniz?Halil Başaran : Türkiye’de sanayiye yapılan yatı-rımlar her geçen gün artmaktadır. Bu artışta devlet desteklerinin ve ülkemize yatırım yapan yabancı iş-tirakçilerin katkısı azımsanır değildir. Pilz, büyüyen ve sürekli gelişen bu pazarda emniyetli üretime olan bakış açısından ödün vermeden, üzerine aldığı “Em-niyet Elçisi” sorumluluğunu gururla taşımaya devam etmektedir.

2012 yılında yürürlüğe giren 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği yasası ile yalnızca üretimin değil, üretimin emniyet ile birlikte ele alınmasının gerekliliği ortaya konulmuştur. Mevcut yasanın günümüz dünya koşul-larına daha uygun, kantitatif çalışmaları destekleyen ve reaktif değil proaktif çözümlerin daha akılcı oldu-ğunu savunan bir çalışma olduğunu kabul ediyoruz. En basit örnek olarak, ilgili yasa ile 2014 itibariyle fabrikalar bünyelerinde bulunan tüm makinelere Risk Değerlendirmesi yapmak / yaptırmak zorunluluğu getirilmiştir. Bunun anlamı şudur; çalışanlarımızın, mühendislerimizin, sorumlu yöneticilerimizin, kısa-cası fabrika bünyesindeki tüm personelin üretimde kullandığı makineler gözden geçirilmiş ve iş sağlığı güvenliği açısından yapılması gerekenler ortaya kon-muş olacaktır. Bu sayede emekçiye verilen değerin hakettiği mertebelere ulaşmasının sağlanacağı kana-atindeyiz.

E&O: Hangi sektörlerle çalışmaktasınız?Halil Başaran : Pilz Türkiye olarak geniş bir müşteri portföyüne sahip olduğumuzu söyleyebilirim. Çalış-ma ortaklarımızı makine imalatçıları ve son kullanı-cılar olarak sınıflandırabiliriz. Makine imalatçılarımız pres makineleri (mekanik, hidrolik, abkant), ısıl işlem fırınları, paketleme makineleri, vs. gibi daha birçok farklı alanda üretim yapmaktadırlar. Son kullanıcımız sektörel olarak otomotiv ve yedek parça, çelik ve alü-minyum, ambalajlı tüketici ürünleri, yiyecek ve içe-cek, kauçuk (otomobil lastiği, hortum), eczacılık, ka-ğıt ve mendil, yapı ürünleri, nakliye ve lojistik, enerji, mobilya gibi alanlarda hizmet vermektedirler.

E&O: İşçi ve iş güvenliği açısından sadece çalışan tarafında değil makina tarafında da önlem alınma-lı. Makina emniyeti deyince okuyucularımız neyi anlamalı?Halil Başaran : Genel Müdürümüz Sn. Yavuz Çopur’un bu konuda esprili bir açıklaması var; “En emniyetli makine, çalışmayandır.” şeklinde ki, hakikaten bu doğrudur. Her makine çalıştırıldığında, ihmal edile-bilir seviyelerde dahi olsa risk taşımaktadır. Bu risk-lerin ortaya çıkmaması için çalışanlarınıza en uygun kişisel koruyucu donanımları sağlasanız, en doğru eğitimleri verseniz, fabrikanızın her yerinde uyarı me-sajlarıyla mevcut riskleriniz hakkında farkındalık ya-ratmaya çalışsanız dahi, maalesef o yaşanma ihtimali düşük olan riskiniz bir gün vuku bulacaktır. Çünkü bahsettiğimiz çözümler aslında makinenizde gerekli

Pilz’in Makine Emniyeti adına global anlam-da geliştirdiği ve “5 Adımda Emniyet” olarak etiketlendirdiği hizmeti bulunmaktadır.

Söyleşi / Halil Başaran - Pilz

Page 64: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

62 ENDÜSTRİ OTOMASYON

tüm önlemleri aldıktan sonra çalışanlarınıza vermeniz gereken bilgiler, paylaşmanız gereken tecrübelerdir. Bizlerin yapması gereken ilk şey, makinelerin sahip olduğu mevcut riskleri tespit edip; bu risklerden ça-lışanlarımızı kitlesel olarak nasıl uzak kalmasını sağ-layabiliriz, bunun hesabını yapmaktır. 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu 5. maddesinin ‘c’ ben-dinde bu durumu “Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma tedbirlerine göre öncelik vermek” şeklinde açıklamaktadır.

2006/42/AT Makine Emniyeti Yönetmeliği’nin 1.1.2.a maddesinde makinenin yalnızca üretimde kullanılma-dığına dikkat çekilerek; “Makinalar işlevlerine uygun olacak şekilde ve sadece öngörülen şartlar altında değil, makul bir şekilde öngörülebilir yanlış kulla-nımları da dikkate alınarak, işletmeye alındıklarında kişileri riske atmadan çalıştırılabilecek, ayarlanabile-cek ve bakımı yapılabilecek şekilde tasarımlanmalı ve imal edilmelidir.” şeklindeki maddesi de makinenin aslında birçok çalışma tipi gözetilerek incelenmesi gerektiğini anlatmaktadır. Pilz Türkiye olarak bizler, çalışmalarımızı ilgili yönetmelik ve standartlar ışığın-da yürüttüğümüz için müşterilerimiz tarafından takdir görüyor ve destekleniyoruz.

E&O: Pilz olarak, makina emniyetine dair ne gibi hizmetler sunmaktasınız? Süreç nasıl işlemek-tedir?Halil Başaran: Pilz’in Makine Emniyeti adına global anlamda geliştirdiği ve “5 Adımda Emniyet” olarak etiketlendirdiği hizmeti bulunmaktadır. Bunların ilki

ve en önemlisi Risk Değerlendirmesi’dir. Risk Değer-lendirmesi uzmanlık gerektiren ve kapsamı geniş bir çalışmadır. Makinenin çalışma, bakım, temizlik, vs. gibi birçok haliyle risk teşkil edebilecek noktaları ya-pılan saha çalışmasıyla tespit edilir ve makine teknik çizimleri (yerleşim planı, elektrik-pnömatik-hidrolik çizimler) incelenip, ölçüm sonuçları (aydınlatma, gü-rültü, topraklama, vs.) kontrol edilir ve gerekli hesap-lamalar yapılarak raporlama yapılır. Rapor sonucuna göre Emniyet Konsepti olarak isimlendirilen ve için-de incelenen makineye standartlar ışığında üretilmiş emniyet çözümlerini barındıran rapor oluşturulur. Geliştirilen konsept raporu üzerine Emniyet Tasarım ve Saha Entegrasyonu gerçekleştirilir. Yapılan tüm bu çalışmaların ardından Emniyet Doğrulaması yapılarak eksik herhangi bir nokta kalmadığı ortaya konulur. Bunlara ek olarak LOTO (LockoutTagout), CE Sertifi-kasyon ve Tesis Değerlendirmesi alanlarında da hiz-met vermekteyiz.

LOTO ile fabrika bünyesindeki tüm makineler bakım ve temizlik sırasında emniyetli bir şekilde nasıl dur-durulması ve kilitlenmesi gerektiği açıklanır. Çalışma sonunda müşterimizin ilgili tüm personeline verilen eğitimlerle LOTO’nun daha iyi anlaşılması ve uygu-lanması sağlanır. Tesis Değerlendirmesi ise fabrika bünyesindeki tüm makine ve hatların incelenmesiyle başlayan, sonucu itibariyle de hangi makine için daha hızlı çözümler üretilmesinin kararını vermekte yar-dımcı olan hizmetimizdir. Düşünelim ki; farklı lokas-yonlarda bulunan yüzlerce makineniz bulunmakta ve siz fabrikanızı emniyetli hale getirmeyi planlıyorsu-nuz. Böyle bir durumda sunulması gerekli en mantıklı çözüm önerisi Tesis Değerlendirmesi olmalıdır. Aksi halde sizler rastgele seçtiğiniz bir hat üzerinde çalı-şırken, geride bıraktığınız makineler çevresine riskler saçarak üretimine devam edeceklerdir.

E&O: Çalışanların güvenliğinin büyük riskler taşı-dığı sektörlerden maden ve metalürji sektörlerine yönelik de çözümleriniz mevcut mu?

Üretim kaygısının insanla kıyaslan-mayacağı ve her yere yapıştırdığımız “Önce İş Güvenliği” pankartlarının gerçekten önceliğin İş Güvenliği ol-ması hasebiyle oralara konulacağına inanıyorum, ümit ediyorum.

Söyleşi / Halil Başaran - Pilz

Page 65: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

63ENDÜSTRİ OTOMASYON

Halil Başaran: Pilz dünya çapında makine emniye-ti konusunda pek çok farklı sektörde çalışmalarını sürdürmektedir. 2006/42/AT Makine Direktifi kap-samında değerlendirilebilecek tüm makineler Pilz’in çalışma alanı içerisindedir. Ancak maden ve metalürji alanında bu sektöre özel herhangi bir çalışmamız bu-lunmamaktadır. Makine ve işçinin olduğu her alan-da Pilz’in emniyet çözümlerinin uygulanması elbette mümkündür.

E&O: Müşterilerinize paket ürünler mi sunmakta-sınız? Sahayı analiz ettikten sonra özel çözümler sunabilme imkânına sahip misiniz?Halil Başaran: Önemli olan ve de ilk yapılması ge-reken çalışma, ziyaret edilen sahanın ihtiyaçlarının belirlenmesidir. Bunun standartlar ve yönetmelikler eşliğinde doğru bir şekilde yapılması büyük önem teşkil etmektedir. Pilz olarak bizler, ziyaretlerimizde hem saha keşif çalışmalarımızı tamamlar, hem de müşterilerimizin taleplerini alırız. Belirlenen koşulla-ra en uygun emniyet çözümleri, Türkiye’deki yönet-meliklere ve uluslararası standartlarla aynı eksende olmalıdır ki; vadettiğimiz de tam olarak budur. “5 Adımda Emniyet” olarak adlandırdığımız hizmetler zinciri tamamlandığında üzerinde çalışılan makine, uluslararası platforma sunulabilir hale gelmiş ve ma-kine emniyeti konusunda tasarlanan ciddi yeniliklerle risklerin büyük bir kısmı ihmal edilebilir seviyelere indirgenmiş olacaktır.

E&O: Endüstri 4.0 sürecinde üretim tesislerinde daha çeşitli ve daha çok sayıda makine görmeye başlayacağız. Bu durum makina emniyetine dair yeni ihtiyaçlar ortaya çıkaracaktır, Ar-Ge yatırım-larını değerlendirebilir misiniz?Halil Başaran: Pilz, sektörde öncü teknoloji üreten bir firma olarak kendisini konumlandırdığı için (az önce bahsettiğim gibi, Ar-Ge departmanına yapılan yatırımlardan bunu anlayabiliriz) Endüstri 4.0 tek-nolojisinde de üretmeye başladığı çözümlerle aktif rol almaktadır. Endüstri4.0 ile insanlar, bilişim sis-temleri, otomasyon bileşenleri ve makineler yüksek teknoloji ağ yapıları içinde bulunmaktadır.

IT sistemleri, otomasyon komponentleri ve makine-ler bu birleşme ile esnek ve hızlı değişen gereksi-nimlerine uyacak şekilde adapte edilebileceklerdir. Pilz merkez binasındaki Stuttgart yapılanmasına ek-

lenen SmartFactory KL araştırma binası ile Endüstri 4.0 teknolojisine en uygun ürünler gerçekçi bir yak-laşımla test edilmektedir. Bu kapsamda, otomasyon sistemlerinin emniyet ve standart fonksiyonlarının tek bir yapı üzerinden PSS4000 ve gerçek zamanlı Ethernet SafetyNET p için geliştirdiğimiz çalışmalar titizlikle devam etmektedir. Aynı zamanda, Nisan ayında düzenlenen Hannover Messe 2015 fuarında Pilz, Endüstri 4.0 alanındaki yeniliklerinden bahset-miş ve müşterilerinden tam not almıştır.

E&O: Okuyucularımıza işçi ve iş güvenliğine dair önermek istedikleriniz var mı?Halil Başaran: Türkiye’de bu konuda her ne kadar gecikmiş olunsa da ciddi bir algı oluşmaya başla-mıştır. Gerek çıkartılan veya güncellenen yasalar, gerekse yaşanılan büyük/küçük iş kazalarının ardın-dan toplumsal olarak verdiğimiz tepkiler bu algının olgunlaşmasına katkı sağlamıştır. Yaptığım fabri-ka ziyaretlerinde müşterilerimize verdiğim ve bana göre en kıymetli tavsiye, makinelerinin risklerini en kısa sürede tespit etmeleri ya da ettirmeleridir. Nitekim, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Yasa’sı madde 4.c’de İşveren ile Çalışanların Görev, Yetki ve Yükümlülükler başlığı altında “Risk değerlendirmesi yapar veya yaptırır.” ibaresi bulunmaktadır.

Risklerin tespiti farkındalığı arttırdığından, mev-cut durum bilinmekte ve risklerin seviyesine göre en ciddi riskin bir an önce bertaraf edilemez ise iş kazası meydana getirebileceği öngörülebilmektedir. Böyle bir farkındalık ile erişilen kazanım bana göre paha biçilemezdir.

E&O: Eklemek istedikleriniz var mı?Halil Başaran: Gayet keyifli bir sohbetti, teşekkür ederim. Mutlu ve huzurlu bir yaşam için, hayatını bizler gibi endüstriyel ortamlarda kazanan herkesin, çevresinde bulunan makinelere karşı daha dikkatli olmasını diliyorum. Türkiye artık daha duyarlı ve daha bilinçli. Bu konuda ben Türk insanına güveni-yorum. Üretim kaygısının insanla kıyaslanmayacağı ve her yere yapıştırdığımız “Önce İş Güvenliği” pan-kartlarının gerçekten önceliğin İş Güvenliği olması hasebiyle oralara konulacağına inanıyorum, ümit ediyorum.

E&O: Zaman ayırdığınız için teşekkür ederiz…

Söyleşi / Halil Başaran - Pilz

Page 66: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

64 ENDÜSTRİ OTOMASYON

Page 67: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon
Page 68: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

66 ENDÜSTRİ OTOMASYON

MADENCİLİK SEKTÖRÜNÜN SORUNLARI VAR!

DOSYA / Madencilik

Madencilik Sektörü ile ilgili en sıcak haberlerden biri, Nisan 2015 tari-hli. Maden Mühendisleri Odası’nın sitesinde yer alan “Türkiye 24. Uluslararası Madencilik Kongresi Sona Erdi” başlıklı habere göre, TMMOB Maden Mühendisleri Odası tarafından Antalya`da düzenlenen ve 14 Nisan 2015 tarihinde başlayan Türkiye 24. Uluslararası Madencilik Kongresi 17 Nisan 2015 tarihinde sona ermiş.43 ülkeden 1000`i aşkın yerli ve yabancı delegenin katıldığı kon-grede toplam 328 bildiri sunulmuş. Ayrıca kongre süresince 69 firmanın katıldığı ve sektörde yaşanan teknolo-jik gelişmelerin yer aldığı sergi de düzenlenmiş.

Haberde TMMOB Maden Mühendisleri Odası Başkanı Ayhan Yüksel’in açılış konuşmasına da yer verilmiş. Şöyle diyor Ayhan Yüksel:

“Yüzlerce ve binlerce km. uzaklıktan gelerek bizlere destek veren, yaptıkları bilimsel çalışmalar ile dünya ve ülke-miz madenciliğine ışık tutacak olan saygıdeğer Konuklar, değerli bilim insanları, sevgili meslektaşlarım ve basınımızın güzide temsilcile-ri; Uzak Asya’dan gelip Akdeniz`e doğru bir kısrak başı gibi uzanan, Mezopotamya!dan Trakya`ya kül-türlerin ve uygarlıkların beşiği ülke-mize, buram buram tarih kokan her santimetre karesinde doğal güzel-likleri barındıran turizmin başkenti Antalya`ya hoş geldiniz…

Özal ile başlayan neo liberal politikaların sorunları Derviş uygulamaları ile çözülmüş ve AKP uygulamaları ile de tamamlanmıştır. Uygulanan neo lib-eral politikalar sonucu özelleştirmeler tamamlanmış, taşeronlaşma ile emek ‘mesleğimiz de dâhil olmak üzere’ değersizleştirilmiş, esnekleşme

ve kuralsızlaşma düzenlemeleri ile devam eden süreç denetimsizleştirme ile zirveye ulaşmıştır.

Bu uygulamalardan toplumun tüm katmanları ve sektörleri ile birlikte madencilik sektörü de etkilenmiş daralmaya ve durgunlaşmaya başlayan sektörümüz 2012 Haziran Genelgesi ile adeta gerileme dönemine girmiştir. Büyümenin yüzde 3’lerin altına indiği 2014 yılı sektörümüz açısından küçülme ile sonuçlanmakla kalmamış olup mesleğimiz, meslektaşlarımız ve birlikte ürettiğimiz maden emekçileri için acılarla dolu bir yıl olmuştur.

• 13 Mayıs 2014 tarihinde Soma`da ruhsatı kamuya ait olan ve taşeron aracılığı ile işletilen bir yer altı kömür ocağında oluşan yangın sonucu mey-dana gelen faciada 5’i maden müh-endisi meslektaşımız olmak üzere toplam 301 maden emekçisi,

Page 69: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

67ENDÜSTRİ OTOMASYON

DOSYA / Madencilik

• 28 Ekim 2014 tarihinde Ermenek’te özel sektör tarafından rödövans marifetiyle işletilen bir kömür ocağında su baskını şeklinde mey-dana gelen facia sonucu 18 maden emekçisi yaşamını kaybetmiştir.

Her iki faciada da TMMOB Maden Mühendisleri Odası olarak olaya müdahil olunmuş demokratik mesleki bir kitle örgütü olmanın vermiş olduğu sorumluluk ile gerçeklerin üzerinin örtülmesi engellenmiş ve örgütü-müz tarafından yapılan çalışmalar, hazırlanan raporlar ile kamuoyu aydınlatılmıştır. Ancak bu çalışmaların ön rapor aşamasından çıkarılarak tamamlanması için başta savcılık olmak üzere yetkili ve sorumlu kurum ve kuruluşlardan istenen gerekli izin-ler ile 26 başlık altında toplanmış olan bilgi ve belge Odamıza verilmeyerek çalışmalarımızın geliştirilmesi adeta engellenmiştir.

TMMOB Maden Mühendisleri Odası tarafından hazırlanan raporda da belirtildiği ve toplumun tüm kes-imlerinden de kabul gördüğü üzere kazanın asli ve sistemsel neden-leri neo liberal politikaların sonu-cu olan taşeronlaştırma, üretim zorlaması, mevzuattan kaynakla-nan esnekleşme ve kuralsızlaşma ile denetimsizleştirmedir.

Yani o ocaklara taşeronu, rödevansçıyı sokanlardır. Yani mevzuat ile esnek ve kuralsız çalışma ilişkilerini düzenleyen mevzuatı yaparak üretim zorlamasını sağlayanlardır. Maden mühendisliği bilim ve tekniğini hiçe sayarak ülke-mizde 18. yüzyıl madenciliğinin yapılmasına izin verenlerdir.

Ancak kazadan sonra da ilgili savcı tarafından yapılan açıklamadan da hatırlanacağı üzere olayın sorumluluğu öncelikli olarak faciada yaşamını kaybeden meslektaşlarımıza yüklenmek istenmiş olup toplumda oluşan infial sonrasında da sorum-luluk ölen yerine ölemeyen maden mühendislerine yüklenmek istenme-ktedir.

Kazanın hemen akabinde 21-23 Mayıs 2014 tarihler-inde Zonguldak`ta düzenlenen Uluslararası Kömür Kongresi’nde de belirttiğimiz üzere ölen ya da ölemeyen maden mühendislerinin haklarını korumak onlara sahip çıkmak namus borcumuzdur, vefa borcumuzdur dedik ve söz verdik.

Saygıdeğer konuklar;Dün 13 Nisan 2014 Soma Davasının ilk günüydü ve TMMOB Maden Mühendisleri Odası Genel Merkezi ve Şubeleri ile birlikte sözümüzü tutmak üzere Akhisar Adliyesi’nde idik. Üst Birliğimizle birlikte ger-çek sorumluların açığa çıkarılması için elimizden geleni yapacağımızı, ölen ve arkadaşlarını öldürmekle suçlanan üyelerimizin haklarını koruyacağımızı, davanın takipçisi olacağımızı kamuoyu ile bir kez daha paylaştık.Bu davanın sonu nereye varırsa varsın, TMMOB Maden Mühendisleri olarak gereğini yapmaktan çekinmeyeceğiz. Odamızın geçmişi sözümüzün teminatıdır.

Ülkemiz madenciliğinin mühendis-lik bilim ve tekniğinin ışığında gelişmesi için ‘Soma Milad’ olmalı diyerek ve bunun içinde ayrıntıları Odamızın ürettiği raporlarda belirtildiği üzere ‘üniversiteler, sen-dikalar, meslek odaları, sektör temsilcileri ve ilgili bakanlıklar bir araya gelerek başta kurumsal alt yapı sorunlarından başlayarak ger-ekli çalışmalar yapılmalı ve tüm tarafların eşit temsil edildiği Ulusal İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Kurumu kurulmalıdır’ önerisinde bulunduk.

Odamızın bu önerisine karşın ne yapıldı?TBMM`de ve Başbakanlık`ta iki adet Araştırma Komisyonu kuruldu. TBMM Komisyonu raporunu tamamladı ve kamuoyu ile paylaştı. Başbakanlık komisyonu ise çalışmalarına hala devam etmektedir. Odamız her iki komisyona da gerekli bilgilendirmel-erde bulunmuştur. Ancak Maden

Kanunu ve İş Güvenliği Yasası değişiklikleri yapıldığı sırada ne odamızın nede TBMM ve Başbakanlık komisyonlarının çalışmalarına kulak verilmemiştir.6331 sayılı kanununda yapılması ger-ekli değişiklikler bir torbanın içeri-sine atıldı ve sadece 8 adet madde de değişiklik yapıldı. Ancak sonuç koca bir hiç. Buna karşın Maden İşletmelerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliğinde yapılan değişiklikler incelendiğinde ise karşımıza dev-letin bir itirafı çıktı. Soma bilirkişi heyeti tarafından hazırlanan raporda belirtildiği üzere maden mühendisliği biliminin gerektirdiği fakat mevzuatta olmayan hükümler yapılan değişikler ile yürürlüğe girdi. Bu düzenlemeler devletin adeta bir itirafıdır.

Soma faciası üzerine gelen Maden Kanunu değişikliğinde de iş güvenliği mevzuatından farklı bir husus bulun-mamakta olup aynı mantıkla bilirkişi raporlarındaki kusurları adeta kabul-lenircesine MİGEM`in iş güvenliği alanındaki sorumluluğu ve denetimi kaldırılmıştır.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı; Maden Kanunu ile getirilen yeni-likler içinde Teknik Nezaretçiliğin kaldırılarak her maden işletmesine en az bir Daimi Nezaretçi atanacağını kamuoyu ile paylaşmıştır. Bununla birlikte TBMM Enerji, Sanayi, Ticaret, Bilim ve Teknoloji Komisyon Başkanı ise maden mühendislerine adeta müjde verircesine “her işletmeye daimi bir maden mühendisi atanacak umarım maden mühendisi ithal etmek zorunda kalmayız” açıklamasında bulunmuştur. Maden Mühendisleri Odası olarak Sayın Bakanı ve Komisyon Başkanımızı sözlerinin arkasında durmaya davet ediyor-uz. Umarız verilen sözler 3 dönem uygulamasına kurban gitmez.

Başbakanlık Genelgesi ile adeta ger-ileme devrine giren sektörün talepleri üzerine genelgenin kaldırılabileceği umuduyla yapılan değişiklikler de genelgenin kalkmasını sağlayamamış

Page 70: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

68 ENDÜSTRİ OTOMASYON

DOSYA / Madencilik

olup sektörün bu anlamda ödemeyi kabul ettiği bedeller amiyane tabiri-yle yanına kar kalmıştır. Ancak getirilen bu yeni yaptırımlar büyük ölçekli firmalar tarafından kabul edilebilir nitelikte olsa da küçük ve orta ölçekli firmaların sorunlarının artmasına ve sektörde tıkanmalara neden olacaktır.

Saygıdeğer Konuklar, Değerli Katılımcılar;Madenler, milyonlarca yılda oluşan ve tüketildiğinde yenilemeyen kaynaklar olup oluşumunda hiçbir kişinin ya da sınıfın emeği yok-tur. Bu nedenle çok iyi planla-narak bir gramının dahi kaybedil-meden insanlığın ortak değerleri, toplumun refahı ve yaşam kali-tesinin yükseltilmesi amaçları doğrultusunda üretilmelidir.

Madencilikte en önemli politikamız, ülkemizi hammadde üretip satan bir ülke olmaktan çıkarıp, katma değeri yüksek nihai ürünlerde söz sahibi bir ülke konumuna getirmek olmalıdır. Ancak bu durumda istihdam artırılıp katma değer yaratılabilir. Bu hedefe ulaşmanın yolu, ulusal bir maden-cilik politikasının oluşturulması, bu doğrultuda bir mevzuat hazırlanması ve uygulanmasından geçmektedir. Bugün yürürlükte olan Maden Kanunu ve yönet-melikleri bu amaca uygun olacak şekilde düzenlenmelidir.

Özellikle; madenlerimizin ham-madde olarak ihracatına olanak sağlaması ve madenlerin aranması,

bulunması, görünür rezerv haline getirilmesi aşamasında maden müh-endislerinin yok sayılması başta olmak üzere kamu yararı içermeyen maddelerin kabul edilmesi mümkün değildir. Geçmişte yapılmış olan bu yanlışlığın düzeltilmesi ve maden-lerimizin bilim ve tekniğin ışığında üretilmesi, her türlü talana karşı korunması hepimiz için öncelikle bir yurtseverlik görevidir.

Saygıdeğer Konuklar, Değerli Delegeler;Odamız tarafından 1969 yılından itibaren her iki yılda bir düzenli olarak yapılmakta olan kongremizi 24 kez yapmanın gururunu ve onu-runu yaşamaktayız. 24. Kongremize 42 ülkeden olmak üzere binin üzeri-nde bilim insanı, bürokrat, sektör temsilcisi ve maden mühendisi katılmaktadır.

Kongremiz kapsamında 59 oturum-da 328 adet bildiri sunulacaktır. Kongremiz kapsamında sunularak tartışmaya açılacak olan bildirile-rin dünya ve ülkemiz madenciliği ile insanlığa fayda sağlaması dile-klerimi sunar; TMMOB Maden Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu olarak başta 1954 yılından itibaren Odamızı ve 1969 yılından itibaren Kongremizi bu günlere taşıyarak bizlere bu onuru ve gururu yaşatan yönetim kurulu üyelerimiz, dene-tleme kurulu üyelerimiz, onur kurulu üyelerimiz ve birlik yöneti-cilerimiz olmak üzere Kongremizin düzenlenmesinde emeği geçen yürütme kurulu üyelerimize, etkinliğin bilimsel niteliğini yük-

selten bilim kurulu üyelerimize, bildiri ve sunum hazırlayan bilim insanlarına, yönetimleriyle katkı koyan oturum başkanlarımıza, Kongremize desteklerini esirge-meyen tüm kurum ve kuruluşları ile değerli yöneticilerine teşekkür eder saygılar sunarız.”

Buraya bir not eklemekte fayda var: “İşte Kobi” sitesinde yer alan, Dünya Gazetesi kaynaklı “Madencilik Sektörüne Bakış” ver-ilerinde “Haziran, 2012’ye kadar maden ocağı ruhsatları Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı’na bağlı Maden İşleri Genel Müdürlüğü’nden (MİGEM) alınıyordu. Ancak 16 Haziran 2012’de yayımlanan Başbakanlık Genelgesi i le madencilikte yeni ocak izinleri Başbakanlık’ın iznine bağlandı. Bu değişiklik nedeniyle madencil-er hem yeni ruhsat almada, hem de süresi dolan ruhsatlara ilişkin süre uzatımlarında sorun yaşadı. Sektörün önde gelen isimlerinin verdikleri bilgilere göre; son iki yılda Başbakanlık’ta izin bekleyen maden ruhsatı sayısı 12 bine ulaştı. Yeni ruhsat başvurularına ilişkin Başbakanlık’ta yapılan incelemel-erin çok uzun süre alması, sektörde tıkanmaya yol açtı. Önceki yıllarda 10 bin dolayında seyreden yıllık ruhsat sayısı 201 yılında bin 407’ye indi, 2013’te ise sadece 84 ruhsat düzenlendi.

2014 yılına girildiğinde ise maden yatırımcılarını sevindiren haber geldi. Maden ve mermer ocaklarının orman izinlerinin alınamaması nedeniyle sıkıntı yaşayan maden-cilik sektöründe ruhsat krizi çözül-dü. Sektör, Başbakanlık’ın 2014 yılı Şubat ayında 51 bin dosyayı ilgili bakanlıklara göndermesiyle rahat bir nefes aldı.” deniliyor.

Evet, İşte Kobi’nin özellikle son paragrafı ile TMMOB Maden Mühendisleri Odası Başkanı Ayhan Yüksel’in değerlendirmesi çelişiyor tabii ki. Karar sizin!

Page 71: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon
Page 72: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

70 ENDÜSTRİ OTOMASYON

MADENCİLİK SEKTÖRÜ İNİŞTE!

DOSYA / Madencilik

Bu başlığı atmamızın nedeni, İstanbul Maden İhracatçıları Birliği’nin sitesinde yer alan “Maden Sektör Görünümü” raporunun ilk cümlesi. Rapor, şöyle başlıyor:

“2014 yılında 157,6 milyar USD olarak gerçekleşen ülkemiz toplam ihracatından %2,9 pay alan madencilik sektörü ihracatı, bir önceki yıla göre %7,7 azalışla 4,6 milyar USD olarak gerçekleşmiştir.”

Raporun devamına bakalım:“2014 yılında en fazla ihraç edilen maden ürün grupları arasında Doğal Taşlar 7,3 milyon ton ve 2,12 milyar dolarla ilk sırada yer alırken, bu ürün grubunu, 4,5 milyon ton ve 1,39 milyar dolar ile Metalik Cevherler, 9 milyon ton ve 850 milyon dolarla Endüstriyel Mineraller, 143 bin ton ve 264 milyon dolarla Ferro Alyajlar ile diğer ürün-lerin ihracatı takip etmektedir. Bu dönemde, ham, kabaca yontulmuş veya blok mermer-traverten 4,92 milyon ton ve 977,8 milyon dolarla 2014 yılında toplam maden ihracatımız içinde en fazla ihraç edilen ürün olurken, işlenmiş mermer 1,54 milyon ton ve 799,3 milyon dolarla ikinci, Bakır Cevherleri 342,3 bin ton ve 370 milyon dolarla üçüncü, Krom Cevherleri 1,41

milyon ton ve 342,2 milyon dolarla dördüncü, İşlenmiş Traverten 522 bin ton ve 273,9 milyon dolarla beşinci ve Tabi Boratlar ve Konsantreleri 841 bin ton ve 266,4 milyon dolarla altıncı sırada yer almıştır.

Çin Halk Cumhuriyeti, Hindistan, Tayvan, Güney Kore gibi ülkelerin yer aldığı Diğer Asya ülkeleri 2,17 milyar dolarla 2014 yılında maden ihracatımızın en fazla yapıldığı ülke grupları arasında ilk sırada yer alırken, bu ülkelere yönelik ihracatımızda 2013 yılının eş döne-mine göre değerde %20,81 oranında bir azalış kaydedilmiştir.Avrupa Birliği ülkeleri 985 milyon dolarla ikinci (%10,64 artış), Kuzey Amerika ülkeleri 485 milyon dolarla üçüncü (%9,9 artış), Yakın Orta Doğu Asya 458 milyon dolarla (%7,3 artış) dördüncü, Diğer Avrupa ülkeleri 268 milyon dolarla (%2,7 azalış) beşinci sırada yer almışlardır.2014 yılında sektör ihracatının gerçekleştirildiği önemli ülkeler arasında, Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) 1,81 milyar dolarla ilk sırada yer alırken, bu ülkeye olan ihracatımızda bir önceki yılın aynı dönemine oranla %26,53 oranında azalış kaydedilmiştir.

ÇHC’yi sırasıyla, 428 milyon dol-arla ABD (%10,9 artış), 142 milyon dolarla Belçika (%14,06 artış) , 133 milyon dolarla İtalya (%9,08 artış) ve 130 milyon dolarla Irak (%4,44 azalış) takip etmiştir.

ÜRÜN BAZINDA İNCELEMEDOĞAL TAŞ: Sektör ihracatı içerisinde 2014 yılında %45,9 ile en büyük payı alan Mermer-traverten ham, kabaca yontulmuş veya blok ihracatı, bir önceki yılın aynı döne-mine göre miktarda %13,48, değerde de %12,9 oranında azalış göster-erek, 4,9 milyon ton karşılığı 977,8 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Mermer-traverten ham, kabaca yontulmuş veya blok ihracatının en fazla yapıldığı ülkeler arasında ÇHC 826 milyon dolarla (%15,58 azalış) ilk sırada yer almış, bu ülkeyi 51 milyon dolarla Hindistan (%20,8 artış) ve 19,6 milyon dolarla Tayvan (%1,96 azalış ) takip etmiştir.Söz konusu dönemde, %37,5’lik payı ile sektör ihracatı içerisinde ikinci büyük grubu ile İşlenmiş Mermer ihracatı ise miktarda %2,28 azalış ve değerde %5,03 artış göstererek 1,53 milyon ton karşılığı 799,2 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Bu ürün grubunda ihracat sıralamasında ABD

Page 73: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

71ENDÜSTRİ OTOMASYON

DOSYA / Madencilik

birinci (196 milyon dolar, %16,58 artış), Suudi Arabistan ikinci (101 milyon dolar, %13,54 artış) ve Irak üçüncü (93 milyon dolar, %12,06 azalış) olarak yer almaktadır.İşlenmiş Traverten ihracatımız 2014 yılında, 522 bin ton karşılığı 273 mily-on dolar olarak gerçekleşmiştir. Söz konusu ürün ihracatında bir önceki yıl aynı dönemine göre, miktarda %5,69 ve değerde %4,88 oranında artış kaydedilmiştir. 117,3 milyon dolarla bu ürün grubunun en önemli pazarı durumundaki Amerika Birleşik Devletleri’nin ithalatı, miktarda %0,54 artarken değerde %2,97 oranında azalmıştır. Söz konusu ülkeyi 31,6 milyon dolarla Fransa ve 17,4 milyon dolarla Avustralya takip etmektedir.2014 yılında ihracatı yapılan diğer önemli doğal taş ürün grupları “Tabi Taşlardan Karo, Ranül, Parça ve Tozları, İnşaata Elverişli Diğer İşlenmiş Taşlar ile Ham Kabaca Yontulmuş veya Blok Granit” olmuştur.

BAKIR CEVHERİ: Bakır Cevheri ihracatımız, 2014 yılında bin önceki yıla oranla miktarda %20,19 değerde ise %27,24 oranında azalarak , 342 bin ton karşılığı 370 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir.Bakır Cevheri ihracatımızda ÇHC 219 milyon dolarla (%45,2 azalış) ilk sırada yer alırken, bu ülkenin ardından 64,8 milyon dolarla Bulgaristan (%21,17 azalış) ve 22,4 milyon dolarla Filipinler gelmektedir.

KROM CEVHERİ: 2014 yılında Krom Cevheri ihracatımız bir önceki yılın aynı dönemine göre miktarda %30,28, değerde ise %24,01 oranında düşüş ile 1,4 milyon ton karşılığı, 342 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir.

Krom Cevheri ihracatımızda en büyük paya sahip olan Çin Halk Cumhuriyeti’ne yapılan ihracatımız miktarda %41,6 değerde de %35,32 oranında azalarak 1.09 milyon ton karşılığı 271,2 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Krom cevheri ihracatımızda diğer önemli ülkeler sırasıyla İsveç, Belçika ve Umman’dır.

ÇİNKO CEVHERİ: 2014 yılında Çinko Cevheri ihracatımız, bir önceki yılın aynı dönemine göre miktarda %7,76 ve değerde %16,90 oranında artışla, 420 bin ton karşılığı 236,4 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir.

Çinko Cevheri ihracatımızda Belçika 104 milyon dolarla (%15,34 artış) ilk sırada yer alırken, bu ülkenin ardından 30,6 milyon dolarla (%34,4 azalış) ÇHC ve 23,8 milyon dolarla (%126,5 artış) İspanya gelmektedir.

TABİİ BORATLAR ve KONSANTRELERİ: Tabii Boratlar ve Konsantreleri ihracatımız, 2014 yılında bir önceki yıla oranla miktarda %14,58 değerde de %14,79 oranında artarak 841 bin ton karşılığı 266,5 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir.

Çin Halk Cumhuriyeti, 118 milyon dol-arla (%8,48 artış) ilk sırada, Amerika Birleşik Devletleri 41 milyon dolarla ikinci (%32,3 artış), Tayvan 18,7 mily-on dolarla (%3,38 artış) üçüncü sırada yer almışlardır.

KURŞUN CEVHERLERİ: Kurşun Cevheri ihracatımız, 2014 yılında bir önceki yıla göre miktarda %18,85 değerde ise %28,45 oranında azalış kaydederek, 103 bin ton karşılığı 142,9 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir.Sektörün en önemli pazarı duru-mundaki ÇHC’ye 97 milyon dolar (%35,34 azalış),Hindistan’a 20 mily-on dolar (%189 artış) ve Almanya’ya 12 milyon dolar (%51 artış) ihracat gerçekleşmiştir.

FELDSPAT: Feldspat ihracatımız, 2014 yılında 4,6 milyon ton karşılığı 156,7 milyon dolar seviyesinde gerçekleşerek, bir önceki yıla göre miktarda %12,69 değerde de %9,47 oranında artış göstermiştir.İtalya, değerde %0,26 artış ve 57,9 milyon dolar ile 2014 yılında Feldspat ihracatı gerçekleştirdiğimiz en önemli ülke olurken, İspanya’ya 26,9 milyon dolar (%15,3 artış), Rusya Federasyonu’na 14,7 milyon dolar (%4,45 artış) değerinde feldspat

ihracatı yapılmıştır.

FERROKROM: Ferrokrom ihracatımız 2014 yılında, bir önceki yıla göre mik-tarda %1,9 oranında azalış ve değerde %12,08 oranında artışla 102 bin ton karşılığı 151,6 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir.

Hollanda 49,4 milyon dolar (%41 artış), A.B.D. 35,4 milyon dolar (%8,9 artış), İtalya 13,4 milyon dolar (%40 artış) ile ferrokrom ihracatımızın yapıldığı önde gelen ülkeler olurken Belçika, İsveç ve Japonya diğer önemli pazarlarımız olmuştur.

MANYEZİT: Manyezit ihracatımız, 2014 yılında miktarda %1,01 artış değerde ise %2,32 oranında azalış kaydederek, 303 bin ton karşılığı 101 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir.Sektörün en önemli pazarı durumun-daki Avusturya’ya 44,5 milyon dolar (%16,2 azalış), Almanya’ya 11,5 mily-on dolar (%9,6 artış) ve İrlanda’ya 7,5 milyon dolar (%22,4 artış) ihracat gerçekleşmiştir.

ALÇI TAŞI, ALÇILAR: 2014 yılında Alçı Taşı ihracatımız, bir önceki yıla göre miktarda %7,23, değerde ise %11,90 oranında azalışla, 847 bin ton karşılığı 71,2 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir.Rusya Federasyonu 20,5 milyon dolar (%20,72 azalış), Nijerya 9 milyon dolar (%24 artış), Mersin Serbest Bölge 8,5 milyon dolar (%21,5 azalış) alçı taşı ihracatımızın yapıldığı önde gelen ülke ve bölgeler olmuştur.

KUVARS, KUVARZİT: 2014 yılında kuvars kuvarzit ihracatımız, bir önceki yıla göre miktarda %18,06 değerde de %20,24 oranında artışla, 465 bin ton karşılığı 62,5 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir.

İsrail 21,2 milyon dolar (%25,9 artış), İspanya 9,7 milyon dolar (%0,7 azalış), Vietnam. 6,7 milyon dolar (%173 artış) ile kuvars kuvarzit ihracatımızın yapıldığı önde gelen ülkeler olmuştur.

Page 74: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

72 ENDÜSTRİ OTOMASYON

DOSYA / Madencilik

Anlaşılan o ki, Ekonomi Bakanlığı, Madencilik Sektörü’nün yukarıdaki verileriyle pek ilgilenmiyor! Çünkü Ekonomi Bakanlığı’nın 2014 tarihli “Madencilik Sektörü” raporu bilgileri şöyle:

“Türkiye madencilik sektörü, 2002 ve 2008 yılları arasında 4 milyar TL’den 15,1 milyar TL’ye yükselen cirosu, 1.388 adetten 2.422 adede yükselen girişim sayısı, 2010 yılı itibarı ile 114.000 bin kişilik istihdam kapasitesi ve toplam 30.795 adet ruhsat ile ülkemizin sanayi üretiminde önemli sektörlerinden biri konumuna gelmiştir. Madencilik sektörü gayri safi yurt içi hasıla miktarı 2000 yılında 1,6 milyar TL iken bu rakam 2010 yılında 15,7 milyar TL’ye ulaşmış, sektörün aynı dönemdeki toplam gayri safi yurt içi hasıla içindeki payı ise %1’den %1,4’e çıkmıştır.

Dünyada 132 ülke arasında toplam maden üretim değeri itibarıyla 28‘inci sırada yer alan ülkemiz, maden çeşitliliği açısından ise 10‘uncu sırada bulunmaktadır. Başta endüstriyel ham maddeler olmak üzere, bazı metalik madenler, linyit ve jeotermal kaynaklar gibi enerji ham maddeleri açısından ülkemiz zengindir. Ancak birkaç maden dışında dünya ölçeğindeki rezervlerimiz kısıtlıdır. Dünyada üretimi ve ticareti yapılan 90 çeşit maden ve mineralden sadece 13‘ünün ekonomik ölçekteki varlığı henüz saptanamamıştır. Ülkemiz 50 çeşit madende kısmen yeterli kaynaklara sahipken, 27 maden ve mineralin günümüzde bilinen rezervleri ve kaliteleri ekonomik madencilik için yetersizdir. Ülkemizin, maden kaynakları ve çeşitliliği bakımından kendi kendine

kısmen yeterli olan ülkeler arasında yer aldığı söylenebilir. Dünya endüstriyel ham madde rezervlerinin %2,5’i; kömür rezervlerinin %1’i; jeotermal potansiyelinin % 0,8’i, mermer rezervlerinin %33’ü ve metalik maden rezervlerinin % 0,4’ü ülkemizde bulunmaktadır. Ülkemizin zengin olduğu madenler arasında ilk sırayı dünya rezervlerinin % 72‘sini oluşturan bor mineralleri almaktadır.

Maden rezervlerinde önemli payları olduğu gibi dünya maden üretiminde de rol oynayan ülkelerin başında ABD, Çin, Güney Afrika, Kanada, Avustralya ve Rusya gelmektedir. Dünya madencilik sektöründe yer alan ilk 40 şirket toplam gelirlerinin bir önceki yıla göre %34 artarak 2010 yılında 435 milyar ABD dolarına ulaşması, yaşanan ekonomik durgunluğa rağmen

BAKANLIĞA GÖRE MADENCİLİK SEKTÖRÜ!

Page 75: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

73ENDÜSTRİ OTOMASYON

DOSYA / Madencilik

küresel anlamda sektörde yaşanan gelişmenin anlaşılmasında önemli bir göstergedir.

Mermer ve doğal taş, Türkiye toplam madencilik ihracatının yaklaşık % 50’sini oluşturarak en büyük paya sahip olmaktadır. 2010 yılında Türkiye’nin madencilik sektör ihracatı mermer ve doğaltaş hariç olmak üzere, 2,008 milyar ABD dolarına ulaşmıştır. 2011 yılında ise bu rakam, küresel ekonomik kriz ve imalat sanayisindeki yavaşlamadan dolayı ancak 2,095 milyar ABD dolarına ulaşabilmiştir. Bakır ve krom ihracatının önemli bir kısmını oluşturmakta, bu madenleri feldspat ve bor izlemektedir. Çin, Türkiye madencilik ürünlerinin en önemli ithalatçısıdır: 2011 yılında madencilik sektörü toplam ihracatının %40’ı Çin’e yapılmıştır. Çin’i, %4,6 ile İtalya ve %4,5 ile Belçika izlemektedir. Sektörün toplam ihracatımızdaki oranı 2010 da %1,76 iken 2011 de bu oran %1,55 olarak gerçekleşmiştir. Sektörün ihracat rakamları toplam ihracat içersinde görece düşük bir orana sahip olsa da ülke içersinde yarattığı yoğun istihdam ve diğer sektörler ile yakın üretim ilişkisi nedeni ile madencilik sektörü ülkemizin önemli sektörlerinden biri olma özelliğini korumaktadır.

TÜRKİYE MADENCİLİK SEKTÖRÜÜlkemizin karmaşık jeolojik ve tektonik yapısı çok çeşitli maden yataklarının bulunmasına olanak sağlamıştır. Günümüzde dünyada yaklaşık 90 çeşit madenin üretimi yapılmaktayken ülkemizde 60 civarında maden türünde üretim yapılmaktadır.

Başta endüstriyel ham maddeler olmak üzere, bazı metalik madenler, linyit ve jeotermal kaynaklar gibi enerji ham maddeleri açısından ülkemiz zengindir. Ancak birkaç maden dışında dünya ölçeğindeki rezervlerimiz kısıtlıdır. Dünyada üretimi ve ticareti yapılan 90 çeşit maden ve mineralden sadece 13‘ünün ekonomik ölçekteki varlığı

henüz saptanamamıştır. Ülkemiz 50 çeşit madende kısmen yeterli kaynaklara sahipken, 27 maden ve mineralin günümüzde bilinen rezervleri ve kaliteleri ekonomik madencilik için yetersizdir. Ülkemizin, maden kaynakları ve çeşitliliği bakımından kendi kendine kısmen yeterli olan ülkeler arasında yer aldığı söylenebilir.

Ülkemizin zengin olduğu madenler arasında ilk sırayı dünya rezervlerinin % 72‘sini oluşturan bor mineralleri almaktadır. Bor dışında trona (doğal soda), kaya tuzu, sodyum sülfat, perlit, ponza, feldspat, bentonit, barit, manyezit, alçı taşı, stronsiyum tuzları, zeolit, sepiyolit, mermer ve doğal taşlar, kuvars, kuvarsit, zımpara taşı gibi endüstriyel hammaddeler ile boksit ve krom gibi metalik madenler ve linyit gibi enerji ham maddeleri ülkemizin zengin kaynaklara sahip olduğu başlıca madenlerdir.

Sektöre ilişkin düzenlenen yatırım teşvik belgelerinin yıllar itibarı ile dağılımına baktığımızda 2010 yılında gerek adet gerek ise sabit yatırım olarak önemli bir artışın yaşandığı ancak bu artışın 2011 yılında devam etmediği görülmektedir. Yatırım teşvik belgeleri ile sağlanan istihdam açısından da madencilik sektörü diğer sektörlerin gerisinde yer almıştır.

Madencilik Sektörü İhracat ve İthalatı: 2011 yılı rakamları ile ülkemizde üretilip ihraç edilen madencilik ürünlerine ikili GTİP bazında baktığımızda toplam ihracatın %59,9’nın metal cevherleri, cüruf ve kül, %33,4’nün tuz, kükürt, toprak ve taşlar, alçılar ve çimento, demir cevheri, %6,3’nin demir ve çelik geri kalan %0,4’nin ise mineral yakıtlar, mineral yağlar ve müstahsalları, mumlar ile çeşitli eşyadan oluştuğu görülmektedir.

Mermer ve doğaltaş hariç madencilik sektör ihracatına konu

başlıca ürünler ise krom, bakır, bor, çinko, feldspat, manyezit, kurşun ve demir cevheri olup, sektör ihracatının toplam ihracatımız içindeki oranı 2010 yılında %1,76 iken 2011 yılında bu oran %1,56 olarak gerçekleşmiştir.

2011 yılı rakamları ile ülkemize ithal edilen madencilik ürünlerine ikili GTİP bazında baktığımızda ise toplam ithalatın %63,3’nin mineral yakıtlar, mineral yağlar ve müstahsalları, mumlar, %19,5’nin metal cevherleri, cüruf ve kül, %10,6’nin demir ve çelik, %6,3’nin tuz, kükürt, toprak ve taşlar, alçılar ve çimento geri kalan %0,1’inin ise çeşitli eşyadan oluştuğu görülmektedir.

Madencilik sektör ithalatına konu başlıca ürünler taşkömürü, demir cevheri, ferro alyajlar, alüminyum, kil ve manyezit olup, sektör ithalatının toplam ithalatımız içindeki oranı 2010 yılında %2,81 iken 2011 yılında bu oran %2,69 olarak gerçekleşmiştir.

2007 yılında sektörel bazda ihracatın ithalatı karşılama oranı %34 olarak gerçekleşmiş, 2009 yılında küresel pazarların tamamında yaşanan durgunluğa paralel ihracatta yaşanan düşüş sonrası bu oranın %25’e kadar gerilediği ancak yıllar itibarı ile genelde %30’un üzerinde gerçekleştiği görülmektedir.

Ülkemiz madencilik sektöründe başlıca ihracata konu ilk on beş ürün, sektörün genel toplamı içerisinde %94 gibi yüksek bir orana sahiptir.

Sektör tarafından gerçekleştirilen ihracatın ülkelere göre dağılımı incelendiğinde, en fazla ihracat yapılan ilk on ülkenin toplam ihracatın yaklaşık %70’ni oluşturduğu görülmektedir . Bununla beraber, Çin’e yapılan ihracat toplam ihracatın %40’nı oluştururken ikinci sırada yer

Page 76: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

74 ENDÜSTRİ OTOMASYON

DOSYA / Madencilik

alan İtalya’nın toplam ihracat içersindeki payı ise sadece %4,5 civarında kalmaktadır. Bu rakamlar madencilik sektöründe, Çin’in pazar olarak etkin durumunu açıkça ortaya koymaktadır.

Çin’e ihracatın %45’ni Krom, %23’nü Bakır, %11’ni Tabii Boratlar, %9’nu Kurşun, %5’ni Çinko,%3’nü Her Nevi Kükürt, %2’ni Demir, %1’ni Manganez ve %1’ni diğerleri oluşturmaktadır.

Tuz, Kükürt, Toprak ve Taşlar, Alçılar ve Çimento İhracatı: İlgili GTİP altında 2011 yılında gerçekleştirilen toplam ihracat, bir önceki yıla oran ile %19’luk artış ile 700.254.905 ABD doları olarak gerçekleşmiştir. İhracat miktarı en fazla olan ilk beş ürünün ihracat miktarı, bu GTİP altında gerçekleştirilen toplam ihracatın %77’ni oluşturmaktadır.

İlgili GTİP altında 2011 yılında gerçekleştirilen ihracatın ülkelere göre dağılımında ilk on ülke ihracat miktarı, toplam ihracatın %60’nı oluşturmaktadır. Bu ülkelere gerçekleştirilen ihracat miktarında bir önceki yıla oranla %21 artış gerçekleşmiştir. Bu GTİP altında yer alan ürünlerin ihraç edildiği başlıca ülkeler Çin, İtalya, Avusturya, İspanya, Rusya Federasyonu, ABD, Almanya, Ukrayna, Hollanda ve Tayvan olarak sıralanmaktadır. 2011 yılı içersinde Serbest Bölgelere yapılan ihracat miktarı ise bu GTİP altında yapılan toplam ihracatın %3 civarında gerçekleşmiştir.

2010 rakamları ile bu GTİP altındaki ürünlerin Dünya ticareti incelendiğinde, en büyük ilk üç ihracatçı ülkenin Çin, ABD ve Almanya olduğu, ilk on ihracatçı ülkenin Dünya ihracatının yaklaşık %48’ni gerçekleştirdiği, Türkiye’nin ise bu sıralamada 13 üncü sırada yer aldığı görülmektedir.Metal Cevherleri, Cüruf ve Kül

İhracatı: İlgili GTİP altında 2011 yılında gerçekleştirilen toplam ihracat, bir önceki yıla oran ile %3,2’lik bir düşüş ile 1.254.731.137 ABD doları olarak gerçekleşmiştir. İhracat miktarı en fazla olan ilk beş ürünün ihracat miktarı, bu GTİP altında gerçekleştirilen toplam ihracatın %92’ni oluşturmaktadır.

İlgili GTİP altında 2011 yılında gerçekleştirilen ihracatın ülkelere göre dağılımında ilk on ülke ihracat miktarı, toplam ihracatın %93’nü oluşturmaktadır. Bu ülkelere gerçekleştirilen ihracat miktarında bir önceki yıla oranla %5,7 düşüş yaşanmıştır. Toplam ihracatın yaklaşık %59’u Çin’e gerçekleştirilirken ikinci sıradaki Belçika ise toplam ihracatın ancak %5’ni oluşturmaktadır.

2010 rakamları ile bu GTİP altındaki ürünlerin Dünya ticareti incelendiğinde, en büyük ilk üç ihracatçı ülkenin Avustralya, Brezilya ve Şili olduğu, ilk on ihracatçı ülkenin Dünya ihracatının yaklaşık %78’ni gerçekleştirdiği görülmektedir.

Mineral Yakıtlar, Mineral Yağlar ve Müstahsalları, Mumlar İhracatı: İlgili GTİP altında 2011 yılında gerçekleştirilen toplam ihracat, bir önceki yıla oran ile %8’lik bir düşüş ile 6.420.511 ABD doları olarak gerçekleşmiştir.

İlgili GTİP altında 2011 yılında gerçekleştirilen ihracatın ülkelere göre dağılımında ilk on ülke ihracat miktarı, toplam ihracatın %90’nı oluşturmaktadır. Bu GTİP altında yer alan ürünlerin ihraç edildiği başlıca ülkeler Yunanistan, Fas, Irak, K.K.T.C, Suriye, Gürcistan, Türkmenistan, Azerbaycan, Bulgaristan ve Almanya olarak sıralanmaktadır.

2010 rakamları ile bu GTİP altındaki ürünlerin Dünya ticareti incelendiğinde, en büyük ilk üç

ihracatçı ülkenin Avustralya, Endonezya ve ABD olduğu, ilk on ihracatçı ülkenin Dünya ihracatının yaklaşık %85’ni gerçekleştirdiği görülmektedir.

Demir ve Çelik İhracatı: İlgili GTİP altında 2011 yılında gerçekleştirilen toplam ihracat, bir önceki yıla oran ile %13’lük bir artış ile 131.409.943 ABD doları olarak gerçekleşmiştir.

İlgili GTİP altında 2011 yılında gerçekleştirilen ihracatın ülkelere göre dağılımında ilk on ülke ihracat miktarı, toplam ihracatın %74’nü oluşturmaktadır. Bu GTİP altında yer alan ürünlerin ihraç edildiği başlıca ülkeler ABD, Hollanda, Belçika, İtalya, Tayland, Slovenya, Japonya, Kanada, Tayvan ve İspanya olarak sıralanmaktadır.

2010 rakamları ile bu GTİP altındaki ürünlerin Dünya ticareti incelendiğinde, en büyük ilk üç ihracatçı ülkenin G. Afrika, Çin ve Hindistan olduğu, ilk on ihracatçı ülkenin Dünya ihracatının yaklaşık %68’ni gerçekleştirdiği görülmektedir.

Çeşitli Eşya İhracatı: İlgili GTİP altında 2011 yılında gerçekleştirilen toplam ihracat, bir önceki yıla oran ile %5’lik bir düşüş ile 2.840.484 ABD doları olarak gerçekleşmiştir.

İlgili GTİP altında 2011 yılında gerçekleştirilen ihracatın ülkelere göre dağılımında ilk on ülke ihracat miktarı, toplam ihracatın %76’sını oluşturmaktadır. Bu GTİP altında yer alan ürünlerin ihraç edildiği başlıca ülkeler İsveç, Türkmenistan ve Irak olarak sıralanmaktadır.

2010 rakamları ile bu GTİP altındaki ürünlerin Dünya ticareti incelendiğinde, en büyük ilk üç ihracatçı ülkenin Çin, Belçika ve Almanya olduğu, ilk on ihracatçı ülkenin Dünya ihracatının yaklaşık %65’ni gerçekleştirdiği görülmektedir.

Page 77: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon
Page 78: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

76 ENDÜSTRİ OTOMASYON

DOSYA / Metalürji

TÜRKİYE’DE MADENCİLİK VE METALÜRJİ

Metalürji, metal madenlerinin bir dizi kimyasal ve fiziksel süreçlerden geçirilerek içerdikleri metallerin kullanıma / ekonomiye kazandırılması sanatıdır. Bu neden-le Madencilik ve Metalürji birbirini tamamlayan iki kavramdır. İmalat sanayii ise, metalürji (metaller) ve kimya sanayii ürünleri (kimyasal-lar, plastikler) ile varlığını sürdüren nihai sektördür. Madencilik faaliy-etlerinin ekonomik boyutu, yalnızca üretilen cevherin miktarı ve birim fiyatı ile ele alındığında yanıltıcı sonuçlara varılır.

Şöyle bir örnek bu noktanın daha iyi açıklanmasına yarayacaktır. Ülkemizde otomotiv ve beyaz eşya sektörünün, kurulu üretim kapa-sitesini tam kullandığı varsayımına göre yıllık çelik saç ve demir döküm ihtiyacı 1.000.000 ton düzeyinde-dir ve bu tür ürüne dönüştürülmüş çeliğin ekonomideki değeri 10-12 milyar USD mertebesindedir, oysa aynı miktardaki demir- çeliğin met-

alürji tesislerinden çıkış bedeli 0,5 milyar USD civarındadır. Bir milyon ton çeliğin üretimi için gerekli olan yaklaşık iki milyon ton demir cev-herinin toplam bedeli ise sadece 60-70 milyon USD’dır. Görülüyor ki demir cevherinin değeri met-alürji ile 7-8 katına, otomobil, beyaz eşya gibi uç-ürünler ile de İSO- 200 katına çıkartabilmektedir. Alüminyum cevheri BAUXIT ‘in maden piyasasında rayiç fiyatı kaliteye bağlı olarak 40-50 USD/t ‘dur. Bir ton metal alüminyumun üretimi için gerekli olan 4,5 - 5 ton Bauxit’in madencilik değeri 200-250 USD, metalin satış fiyatı ise 1500-2000 USD/t’dur… Metal alüminyu-mun Titanyum, Magnezyum gibi elementlerle alaşımlandırı l ıp örneğin uçak gövdesi gibi ürünlere dönüştürülmesi halinde 300-500 kat değerlendiği görülmektedir.

Madencilik faaliyetlerinde isti-hdam yaratıcı olumlu özelliğin karşısında ürünlerin rölatif düşük

birim fiyatı durmaktadır. Gelişmiş sanayi ülkeleri, ABD dışında, genelde hammadde kaynakları bakımından zengin değildir. Başta Japonya olmak üzere Almanya, İngiltere, Fransa (Bauxit var), İtalya tipik örneklerdir. Gelişmiş ülkelerdeki liderler (Devlet ve özel sektör yöneticileri) kendi yüksek finans kaynaklarından da güç alarak uyguladıkları akılcı politikalar sayes-inde hammadde kaynakları ile uzun vadeli güvenceli ilişkiler içinde-dir. Demir cevherlerinde Brezilya, Hindistan, Orta Afrika ülkeleri, Afganistan; Bauxit’de Gine (Dünya rezervlerinin 2/3’ü!), Avustralya, Jamaika; bakır cevherlerinde Şili, ABD, Kanada, Zaire, Kazakistan, Afganistan; manyezit’te Çin, Kuzey Kore, BDT; kurşun cevherler-inde Avustralya-Okyanusya, ABD, Kanada, Kazakistan; nikel cevherl-erinde Küba, Rusya, Kanada, Yeni Kaledonya, Endonezya, Avustralya gibi ülkeler zenginlikleri ile dikkat çekmektedirler.

Metalürji Sektörü ile ilgili çarpıcı değerlendirmeler içeren ve Meteoroloji Yüksek Mühendisi Murat Sezer tarafından yazılan bu yazı, TMMOB Metalürji Mühendisleri Odası’nın yayını olan “Metalürji” dergisinde yayınlanmıştır.

Page 79: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

77ENDÜSTRİ OTOMASYON

DOSYA / Metalürji

Öte yandan Londra Metal Borsası (LME) başta olmak üzere metal borsaları büyük fınans kaynaklarınca kontrol ve manipüle edilmektedir.

Metal madenlerinin rezerv ve tenör-leri, üretim yöntemleri, optimal üretim ölçekleri, tedrici tüketim artışları v.b. tüm veriler bilinirken ve fiziki olarak kararlı bir konum arz ederken borsalara tabi metallerin fiyatları çok sık değişebilmektedir. Örneğin bakır fiyatları son 10 yıllık dönem içinde 1400 ila 3200 USD/t, nikel fiyatları 5000 ila 9000 USD/t, alüminyum fiyatları 1300 ila 2000 USD/t arasında değişkenlikler göstermiştir. Düşük fiyat dönem-lerinde ilgili bazı maden ve met-alürji faaliyetlerinin durduğu, fiziki arz yetersizliği ile fiyatların, tes-isler tekrar devreye girinceye kadar fırladığı izlenmiştir. Oysa metal kullanıcıları da sanayici olarak uzun dönemli istikrar arayışı içindedirler, ve fakat borsa darbecileri böyle bir istikrara izin vermemektedir.

2) Ülkemizin bilinen maden rezervleriTürkiye maden rezervleri hakkında güncel bilgiler aşağıda özetlenmiştir:

2.1) Metal MadenleriRezervler kaynaklara göre bazı farklılıklar göstermektedir, görünür, muhtemel, ekonomik rezerv sınıflandırmasına göre de değişik sayısal değerlere rastlanmaktadır. Bununla birlikte verilen değerlerden hangi madenlerde zengin olduğumuz konusunda bir kuşkuya yer yok-tur. Hammadde olarak cevherleri mevcut olmasına rağmen element bazında altın, civa, mangan, magne-zyum, molibden, nikel, stronsiyum, titanyum, toryum, \volfram, ura-nyum üretilmemektedir. Metal krom üretimi yoktur, ancak ferrokrom üretimi basarı ile sürdürülmektedir.

2.2.) Metal dışı cevherlerMaden rezervi aşırı büyük ya da küçük değilse, yani ülke ihtiyacı ve pazarlama olanaklarına uygun

büyüklükte ise genel yaklaşım, ilgili rezervin 20 ila 60 yıllık bir süre içerisinde tamamen tüketilmesi hedefini esas alır. Optimal ölçek ve teknolojiyi de göz önünde tutan fizibilite çalışması sonucu yatırım kararı verilir. Buna göre örneğin metal alüminyumda güncel üreti-min ülke ihtiyacının cüzi bir kısmını karşıladığı, buna mukabil ham-madde rezervlerinin büyüklüğü gözönüne alınırsa metal üretim kapasitesinin hızla arttırılması gerektiği ortaya çıkar. Bakırda ise ülke tüketimi ile mütenasip gözük-meyen bilinen kesin rezervler, küresel boyutta optimal ölçek olan 80-100 bin t/y ham bakır üretimini hedefleyen izabe kapasitesi ile 20-25 yıllık bir faaliyete izin verecektir, tabii ki bu faaliyet sırasında sürekli yeni maden yatakları aranmalıdır. Özellikle Büyük Atatürk’ün kurduğu

Page 80: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

78 ENDÜSTRİ OTOMASYON

DOSYA / Metalürji

KiT’lerden M.T.A. Enstitüsü’nün son dönemlerde öncelikle araştırdığı endüstriyel minerallerde önemli seviyelerde ekonomik potansiyele sahip olduğumuz ortaya çıkmıştır.Demir-Çelik sektörü, koklaşabilir taşkömürü ihtiyacının yarısını ithal kömür ile karşılarken mev-cut rezervler dikkate alındığında üretimin katlanması ve ithalatın durdurulması mümkün gözükmek-tedir, önemli istihdam yaratabilecek bu stratejik kararın alınmaması ilgili Kuruluş’daki işçilik verimsizliği ile izah edilemez, zira bu bağımsız, ayrı bir sorundur. Bu çizelgelerden de görüldüğü gibi Türkiye maden çeşitliliği bakımından zengindir. Yeraltı zenginlik kaynaklarımızın araştırılması, gelişmiş ülkelerle kıyaslandığında çok yetersiz sayılır, buna rağmen bilinenler bazında bile bazı cevherlerde rezerv bakımından Dünya çapında ilk sıralarda yer aldığımız örnekler vardır.

Bugün için varlığı tespit edilen ülke madenlerinin toplam değeri, uzmanlar tarafından 2 trilyon USD

olarak hesaplanmış olup Dünya toplamındaki payının da % 0,5’ler mertebesinde olduğu beyan edilme-ktedir. Ülkemiz nüfusunun Dünya nüfusuna oranı olan % l değerine göre bu payın büyük olmadığı aşikârdır, ancak Dünya rezerv sıralamasında önde olduğumuz konularda üret-imi orta ve uzun vadeli milli poli-tikalara göre düzenlemek, üretim yapılamayan konularda da faaliyete geçmek sorumluluğumuz vardır. (Dünya maden rezervleri toplam değeri 400 trilyon USD! Dünya’nın toplam yıllık hasılası/değer üretimi ise 35 trilyon USD/y! Bunun 9,5

trilyon USD’lık kısmı ABD’nin payı, Japonya’nın 5,5 Almanya’nın 4,5 tri-lyon USD’lık payları ile bu en zengin üç Ülke’nin 230 ülke GSMH toplamı içindeki payı % 55 civarında, bun-lara Avrupa’nın zengin ülkeleri ile Uzak Doğu’nun yeni yıldızlan ve Çin’in 1,0 trilyon USD, Türkiye’nin 0,15 trilyon USD ile aralarında yer aldığı 10 adet kalkınmakta olan ülke de katılırsa 30 kadar ülkeden oluşan bir grubun Dünya brüt hasılasının % 85’lerini kapsadığı görülür.)

1) Mineral Hammaddelerde Dünya Üretimi ve Enerji HammaddeleriDünya, her yıl 32-33 milyar ton hammadde istihraç etmektedir, 19 milyar tonluk kısmı oluşturan Kum- Çakıl-Doğal Taş grubunun dışında burada öncelikle enerji hammaddelerinin özel bir yeri ve önemi vardır, (takriben toplam 10 milyar t/y: 3,6 milyar t/y ham-petrol, 3,7 milyar t/y sert linyit, taşkömürü ve diğer kömürler, 0,85 milyar t/y yumuşak linyit ve takriben 1,7 milyar t/y doğal gaz!)

Page 81: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

79ENDÜSTRİ OTOMASYON

DOSYA / Metalürji

Enerji hammaddeleri, günü-müzde uluslararası politikaları şekillendiren, hatta savaşlara neden olan özel bir öneme sahiptir. Elektrik ya da yakıt olarak enerji, tüm üre-tim faaliyetlerinin zorunlu girdisi-dir. Ulusların gelişmişlik seviyesi yalnızca kişi başına üretilen/tüketilen elektrik enerjisi ile ölçüldüğünde, kişi başına düşen GSMH ile uyum içinde doğru sonuçlar vermektedir.

Ülkemiz 1999 yılında 116 milyar kWh’lık elektrik enerjisi üretirken (bunun % 20’si iletim hatlarında kaybolduğu için özgül tüketim yaklaşık 1500 kWh/Kişi.Yıl) takriben 7 milyar m3 doğal gaz (DG) kul-lanarak elektriğin % 31’ini ithal DG ile sağlamıştır. Yaklaşık 28 milyon t/y’lık ham petrol tüketimimiz % 85 oranında ithal ile karşılanmaktadır.

1965 ila 2000 yılı arasındaki 35 yıllık dönemde Dünya petrol tüket-imi 1,5 milyar t/y’dan 3,6 milyar t/y’a yükselmiştir. Kömür, Doğal Gaz, Odun, Tezek v.b. yakıtların yanmasından Dünya atmosferine, her yıl 35 milyar ton mertebe-sinde CO /CO2 gazlarının kirlet-ici olarak girdiği hesaplanabilir. Dünya insanlarının tükettikleri toplam tahmini 2 milyar t/y gıdanın yanmasından ilave olarak 5 milyar t/y gaz ile birlikte atmosferimizin yıllık kirlilik yükü 40 milyar t/y mertebesindedir. Dünya’nın yeşil örtüsü bu miktarları artık kompanse edemediğinden olmalı ki atmosfer-deki yükselen CO2 içeriğine bağlı sera etkisinden ötürü insanlık, günümüzde küresel ısınma tehlikesi ile karşı karşıya kalmıştır.

Nükleer atıkların yönetimine çağımızın bilim-teknoloji dünyası güvenilir bir çözüm bulamadığına göre fosil yakıtların kullanımından zamanla vazgeçip temiz enerji kaynaklarına yönelmek (örneğin güneş enerjisi, termal enerji gibi) tek çıkar yol olarak görünmekte-dir. Bu konuda yoğun araştırma-geliştirme çalışmaları ile Türkiye’miz

niçin öncelikle atak yapmasın? Büyük Atatürk’ün mirası “akılcılık ve bilimin ışığında gelişim” yaklaşımı , böyle bir amacı örneğin Cumhuriyet’in 100’üncü yılına kadar gerçekleştiremez mi?...

Ülkemiz nüfusunun dünya nüfu-suna oranı takriben % l olduğuna göre çelik, demir-çelik döküm ve antimuan üretiminde dünya ortalamasını yakalamış hatta üzerine çıkmış olduğumuz görülmektedir. Alüminyum, Bakır, Çinko, Kurşun ve Gümüş (fi i l i üretim 80 t/y mertebe-sinde) üretimi konusunda ise geril-erde kaldığımız net bir şekilde bel-lidir. Nitekim sanayileşen Türkiye, iç tüketimi karşılamak için bu metal-leri önemli miktarlarda ithal etmek zorunda kalmaktadır.

Çinko üretimi ÇİNKUR’un içine düştüğü kriz nedeniyle durmuştur. Çinkur, yan ürün olarak ayrıca yılda 30 ton kadar “Kadmiyum” üretmek-

teydi. Rezervler bulunmuş olmasına rağmen altın üretimi yoktur dene-bilir. (Maden papazlarının yönettiği şehirlerden biri olan Salzburg (Avusturya kentinde 1463 yılında 1200 kg altın üretilmiş olduğunu tarihi kayıtlardan öğreniyoruz!) Nikel ve molibden’de de durum aynıdır, henüz metal üretimi başlamamıştır.

Altmışlı yıllarda Irak ve Japonya’da cıva zehirlenmesine bağlı ölümlerin ve sakat doğumların teşhisinden sonra zirai ilaçlarda civanın yer-ine ikame edebilecek kimyasallar geliştirilmiş, altın üretiminde amal-gamasyon yöntemi tamamen terk edilmiş ve yok edilemediği için doğada kalıcı etkisi tahribata yol açan cıvanın yerine kolay parçala-nabilen siyanür yöntemi uygula-mada yaygınlaşmaya başlamıştır. Böylelikle cıva madenleri bakımından zengin olan Türkiye, İspanya ve İtalya bu ekonomik faaliyetten mah-rum kalmıştır…”

Page 82: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon
Page 83: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

81ENDÜSTRİ OTOMASYON

DOSYA / İş Güvenliği

ASANSÖR KONTROLLERİNDE İŞ GÜVENLİĞİ

■ Asansör periyodik kontrolleri ilgili ürün standartlarına göre gerçekleştirilmektedir. Asansörlerin mevcut durumlarının fonksiyon yeterliliği ile birlikte, aşınan ve hasar gören parçaların tespit edilmesi ile ürün güvenliğinin tasarım şartlarında devamlılığı kontrol edilmektedir.

Kullanım yoğunluğunun artması kontrollerin önemini her geçen gün arttırmaktadır.

Bu kontroller sırasında yaşanacak iş kazalarının önlenmesi amacıyla, bir takım risk değerlendirmeleri yapılmakta ve yaşanan tecrübeler ile ilgili ürün standartları iyileştirmeye tabi tutulmaktadır. Periyodik kontroller sırasında asansörlere ait bulguların tespit edilmesinden sonra asansörler hakkında genel bir değerlendirme yap-mak mümkündür. Bu değerlendirmeler, yalnızca asansörlerin bakım ve arıza faa-liyetleri için değil, aynı zamanda bunları gerçekleştiren mühendisleri de içine alır. Başka bir ifadeyle değerlendirme; çubuğun bir ucunda asansörün, diğer ucunda ise mühendisin bulunduğu, iki yönlü, karşılıklı bir ilişkidir. Böylesi bir ilişkide mühendislerin sahada edindiği ve geliştirdiği deneyimin kontrol sırasında ortaya çıkabilecek tehlikelere karşı alınacak önlemlerde merkezi bir konumda olduğu söylenebilir.

2. TEHLİKELERİN TANIMLANMASIAsansör periyodik kontrolü yapan mühendislerin sahada deneyim-ledikleri, öngördükleri tehlikeler, aşağıda listelenmiştir.

Öngörülen tehlikelerin dışında da tehlikelerin olduğu unutulmamalıdır.

1. Mekanik Tehlikeler• Hızlanma ve yavaşlama• Açılı parçalar• Hareketli bir elemanın sabit bir elemana yaklaşması,• Düşen nesneler• Kesici parçalar• Yerden yükseklik• Yüksek basınç• Makinanın hareketliliği• Kaygan yüzey• Hareketli elemanlar• Dönen aksamlar• Keskin kenarlar

2. Elektriksel Tehlikeler• Elektromanyetik olay• Elektrostatik olay• Elektrik yüklü parçalar• Kısa devre

3. Termal Tehlikeler• Düşük veya yüksek sıcaklığa sahipnesneler veya malzemeler

4. Gürültünün Sebep Olduğu Tehlikeler

5. Titreşimin Sebep Olduğu Tehlikeler

6. Malzeme/Madde Tehlikeleri• Yanıcı• Akıcı• Duman• Toz7. Ergonomik Tehlikeler• Erişim• Çaba• Titrek ışık, parlak ışık, gölge, stro-boskopik (ışığın hareketi ve hızındankaynaklı) etki• Yerel aydınlatma• Zihinsel aşırı yükleme• Tekrarlamalı etkinlik• Duruş• Görünürlük8. Çevre ile ilgili Tehlikeler• Duman, sis• Şimşek• Rutubet• Kirlilik• Kar• Sıcaklık• Su• Rüzgâr• Oksijen yetersizliği

3. TEHLİKELERİN MUHTEMELSONUÇLARIAsansör periyodik kontrolleri sırasındaöngörülen tehlikeler ve bu tehlikelere bağlı muhtemel sonuçlar aşağıda

Her geçen gün binaların dikeyleşmesi ve beraberinde yapı yüksekliklerinin artması, kaldırma ve iletim maki-nalarına olan ihtiyacı tetiklemektedir. Sürekli çalışır durumda olduğu ve ömürlerinin etkin devamlılığı için bu makinaların bakım ve kontrolleri gerçekleştirilmelidir. Bu kapsamda, asansörler için Asansör Bakım ve İşletme Yönetmeliği [1] ve iş ekipmanları için İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği [2] yayımlanmıştır. Yönetmeliklerde, asansörlerin yılda en az 1 defa kontrollerinin yapılması gerektiği belir-tilmektedir. Yine yönetmeliklerde, kontroller sırasında ortaya çıkabilecek (ön görülen) tehlikeler ve alınması gereken önlemler açıklanmıştır. Bu metinde, öngörülen tehlikeler ve alınan önlemlerin dışında başka tehlike-lerin olduğu ve başka tedbirlerin de alınabileceği üzerinde durulmuştur.

M. Berkay Eriş1, A. Halim Akışın1, S. Zafer Güneş11 TMMOB Makina Mühendisleri Odası Asansör Kontrol Merkezi -

[email protected], [email protected], [email protected]

Bu makale daha önce Mühendis ve Makina dergisi 655. sayıda yayınlanmıştır.

Page 84: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

82 ENDÜSTRİ OTOMASYON

listelenmiştir. Tehlikelerin muhtemel sonuçları şiddet ve sıklık açısından ayrıca değerlendirilmelidir. Yapılacak değerlendirme sonucunda ilave ted-birler alınabilir.

1. Mekanik Tehlikeler• Ezilme• Kesme veya parçalama• Kapma veya yakalama• Takılma• Sürtme veya aşınma• Darbe• Kayma, sendeleme ve düşme

2. Elektriksel Tehlikeler• Yanma• Elektrik akımı ile temas• Şok

3. Termal Tehlikeler• Yanma• Rahatsızlık• Soğuk ısırması

4. Gürültünün Sebep Olduğu Tehlikeler• Rahatsızlık• Dikkat kaybı• Geçici işitme kaybı• Stres• Yorgunluk• Kulak çınlaması

5. Titreşimin Sebep Olduğu Tehlikeler• Rahatsızlık• Bel ağrısı• Nörolojik rahatsızlık• Eklem rahatsızlıkları• Omurga Travması• Damar rahatsızlığı

6. Malzeme/Madde Tehlikeleri• Soluk alma zorlukları, boğulma• Ateş• Enfeksiyon• Zehirlenme• Hassasiyet

7. Ergonomik Tehlikeler• Rahatsızlık• Yorgunluk• Muskuloskeletal (kas-iskelet) rahatsızlıklar

• Stres• Diğer sonuçlar (insan hatası sonucuoluşan tehlikeler)

8. Çevre ile ilgili Tehlikeler• Yanma• Kayma, düşme• Boğulma• Makinaların tehlike arz eden parçalarından kaynaklı tehlikeler

4. KONTROL ÖNCESİNDE İŞ GÜVENLİĞİSaha uygulamalarında ve işveren tes-islerinde bir işin yürütülmesi sırasında fiziksel, kimyasal, biyolojik, ergonomik, psikolojik etkenlerden kaynaklanan ve çalışanların iş kazalarına, meslek hastalıklarına; tesislerde, tesisat ve ekipman hasarına yol açabilecek, hatalı davranış biçimlerini, emniyet-siz koşulları belirlemek ve bunlara karşı önlemler geliştirmek için yapılan sistemli ve bilimsel çalışmaların tümü teknik emniyet ve iş güvenliği kurallarını sağlamalıdır. Bu bağlamda çalışanlar, işyerine ne alkollü içki ve uyuşturucu madde getirmeli ne bu maddelerin tesiri altında gelmeli ne de işyerlerinde bunları kullanmalıdır. Ayrıca, aşağıda listelenen genel güven-lik kurallarına uyulması, çalışanların sağlığı ve güveliği açısından oldukçaönemlidir.1. Her çalışan, işletme talimatlarının yanı sıra, teknik emniyet kurallarına dauymak zorundadır.2. Sigara içilebilir bölgeler haricinde çalışanların sigara içmeleri kesinlikleyasaktır.3.Çalışanlar, sahada çalışma izni almadan iş yapamaz.4. Tesis içerisinde araç kuIlanan her çalışan ve misafir, o tesis için belirlenmiş trafik kurallarına uymak mecburiyetindedir.5. Çalışanlar, işyerinde cep telefonukullanma yasağına uymalıdır.6. Kesici veya sivri uçlu eşyalar ceptetaşınmamalıdır.7. Muayene personeli, yalnızca kend-ilerinden değil, aynı zamanda birlikte çalıştıkları kişilerin de emniyetindensorumludur.8. Çalışılan sahalar düzenli, temiz ve iş

kazalarına neden olabilecek emniyetsizkoşullardan arındırılmış olmalıdır.9. Sahalarda bulunan ikaz ve uyarı levhalarındaki yönlendirmelere her çalışan uymalıdır.10. Sahada çalışan tüm personel, ken-dilerine verilen koruyucu donanımlarıkullanmak zorundadır.11. Yakıt ve madeni yağ bulaşmış iş elbiseleri derhal değiştirilmelidir.12. İş yeri zemininin kaygan olmamasına dikkat edilmeli, yakıt ve madeni yağ döküntüleri derhal tem-izlenmelidir.13. Emniyetsiz koşullar ve uygulama-lar mutlaka sorumlulara bidirilmelidir.14. Çalışanlar, iş arkadaşlarına kabaşakalar yapmamalıdır. Çünkü en küçükdikkatsizlik veya ihmal büyük kazalara,yangınlara vb. neden olabilir.Sahada çalışanların kullandıkları Kişisel Koruyucu Ekipmanların, kazaların oluşumunu önlemeye yöne-lik olmadığını; fakat kaza sonucun-da oluşacak yaralanma ve ölümleri en aza indirebileceğini çalışanlar unutmamalıdır. Başka bir söyleyişle çalışanlar, tehlikenin ne zaman ve nereden geleceğinin belli olmadığını akıllarından çıkarmadan kendilerine verilen Kişisel Koruyucu Ekipmanları belirtilen yerlerde kesinlikle kullanmalıdırlar. Öyleyse her çalışan, muayeneden önce test ekipmanları ile birlikte, muayene personeline tutanak karşılığında teslim edilen aşağıdaki koruyucu malzemeleri kullanmalıdır:• İş Elbisesi• Baret-koruyucu şapka• Emniyet kemeri• Kulaklık• Toz maskesi• Eldiven• Koruyucu gözlük• Çelik burunlu ayakkabı

Çalışanların kullandıkları bu Kişisel Koruyucu Ekipmanların aşağıda belirtilen özelliklerde olması oldukça önemlidir.1. Kişisel koruyucu ekipmanlar işe uygun olarak seçilmiş olmalıdır.2. Hasarlı ekipmanlar kesinlikle kullanılmamalıdır.3. Ekipmanlar, personele zimmetli

DOSYA / İş Güvenliği

Page 85: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

83ENDÜSTRİ OTOMASYON

DOSYA / İş Güvenliği

olarak verilmeli ve liste tutulmalıdır.4. Hasarlı olan ekipman teslim edildik-ten sonra yenisiyle değiştirilmelidir.5. Kullanılmış ve çıplak bedene temaseden iş ekipmanları dezenfekte edil-meden başka bir çalışana verilme-melidir.6. Ekipmanlar bedene uygun ölçüde alınmalı veya ayarlanmalıdır.

Bu özellikleri barındırmayan ekipmanların çalışanlara verilmesinin önüne geçilmeli ya da verildiyse eğer çalışanların kullanmaları önlenmelidir. Çünkü bu ekipmanlar, insan vücudu-nun belli yerlerini koruyan, dolayısıyla çalışanın yaralanmasının, hatta ölme-sinin önüne geçen niteliklere sahiptir. Şimdi, Kişisel Koruyucu Ekipmanların vücudun hangi bölgelerini koruduğu, hangi durumlarda ve nasıl kullanıldığı sorusunu cevaplandırabiliriz.

Başın KorunmasıBaşa bir cismin düşmesi, çarpması veya vurması tehlikesine karşı baret kullanılmalıdır.

1. Maske kullanmak zorunda olan kaynakçılar dışında, sahada çalışan muayene personeli baret giymek zorundadır.2. Baret, içindeki ayar kayışı ile başa iyice oturtulmuş olmalıdır.3. Yüksekte ve rüzğarlı havalarda çalışan personel, baretin çenelik bandını takmalıdır.

Gözlerin ve Yüzlerin Korunmasıİşletme sahası içerisinde ve işin özelliğine uygun tipte gözlük kullanılmalıdır. Kullanılmayan yüz siperleri ve koruyucu gözlükler kendi ambalajlarında saklanmalıdır. Gözlük ve yüz koruyucuları, aşağıda belirtilen çalışmalar sırasında oluşabilecek çapaktan veya kimyasalların sıçramasından çalışanı koruyacaktır.

1. Yakıt/madeni yağ/tehlikeli sıvı sıçraması muhtemel işler2. Çekiçle yapılan, metalin metale çarpmasını gerektiren işler3. Toz, kum veya buna benzer mad-delerin savrulduğu yerlerde çalışırken

Ayakların KorunmasıVücudun korunması gereken yerlerdenbiri de ayaklardır. Ayakların korunmasında aşağıda belirtilen özel-liklere sahip ayakkabılar ve çoraplar kullanılmalıdır.1. Sahada bulunan herkes istisnasız çelik burunlu, antistatik iş ayakkabısıkullanmalıdırlar.2. Elektrikçiler çalışmalarında yalıtkanayakkabı veya çizme kullanmalıdırlar.3. Ayak sağlığı için yaz aylarında hergün pamuklu çorap giyilmelidir.4. Çalışma sırasında kullanılacak ayakkabıların bağcıkları kısa olmalı veya her zaman ayakkabı kenarına sokulmalıdır.

Asansörlerin periyodik kontroller-inde çalışanların muayene önc-esinde yapmaları gerekenler aşağıda belirtilmiştir.

Görev nedeni ile fabrika ve iş yerlerineulaşmak için şirket aracı veya kişiselaraç kullanımlarında, teknik emniyetve trafik kurallarına uyularak hareketedilir.

Test ekipmanlarının güvenli kullanımıiçin kullanma talimatlarına riayet edil-melidir.

Kesinlikle arızalı cihaz kullanılmamalıdır.

Muayene başlamadan önce ürünün/ekipmanın eksikliklerinin olup olmadığıkontrol edilmelidir. Eğer ekipmanlardaeksiklikler varsa, firma/ekipman sahibine bildirilmeli ve bu eksik-liklerin giderilmeden, gerekli güven-lik önlemleri alınmadan muayeneye başlanamayacağı belirtilmelidir.Firma/bina tarafından alınması ger-eken ilave güvenlik önlemleri var ise bu konuda muayenede görev alacak muayene personelinin firma/bina sorumlusu tarafından bilgilendirilmeli ve firmaya/ binaya ait iş güvenliği kurallarına uyulmalıdır.

Muayene sırasında iş elbisesi, baret veçelik burunlu ayakkabı sürekli kullanılmalıdır.

Muayene sırasında gerektiğinde eldiv-en, maske, kulaklık, emniyet kemeri ve gözlük takılmalıdır. İş güvenliğinin yeterli olmadığına dair bir düşüncenin oluşması durumunda, firma/bina yet-kilisi ikaz edilmeli ve güvenlik önlem-lerinin alınması sağlanmalıdır. Kontrol ekipleri arasındaki mesafelerin uzak olması durumunda (birbirlerini göre-meme veya duyamama halinde) kendi aralarında haberleşmeyi sağlamak amacıyla telsiz, cep telefonu veya walkie-talkie kullanılmalıdır.

Muayene faaliyetleri sırasında muayene kuruluşunun prosedür ve talimatlarına harfiyen riayet edilmeli ve ilgili ürün standartlarında belirtilen tüm güvenlik kurallarına uyulmalıdır.Asansör kontrollerinde aşağıdaki kurallara uyulmalıdır:• Asansör test ve muayenelerine başlamadan önce, “Güvenliğiniz İçinAsansör Test Edilmektedir. Lütfen, Asansörü Kullanmayınız!” levhalarınıasansörün özellikle giriş kat ve en çok kullanılan durak kapılarına asılmalıdır.• Aşağıda belirtilen durumlarda asansör muayeneleri ve testler yapılmamalıdır:• Asansör çalışması için gerekli ener-jinin olmaması• Arızalı ve/veya eksik ölçüm cihazlarınolması• Muayene personeline ait koruyucu ekipmanların bulunmaması• Asansörün elektrik tesisatında can güvenliğini tehdit eden elektrik kaçaklarının olması,• Aşağıda belirtilen özel durumlardamuayene ve testleri kısmi olarak gerçekleştirilir ve gerçekleştirilemeyenmuayene ve testler raporda belirtilir.• Muayene alanlarına erişimin bulunmaması• Muayene alanlarında yeterli aydınlatmanın sağlanamaması• Kuyu içi muayene ve testleri sırasındaasansörün revizyon hızına geçmemesi (V ≤ 0,63 m/s)• Güvenlik parçalarının (Fren bloğu,boru kırılma valfi, hız regülatörü) bulunmaması• Kuyu aydınlatmasının bulunmadığıdurumlarda kuyu ve kabin üstü kon-trollerinde can güvenliği açısından

Page 86: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

ENDÜSTRİ OTOMASYON

risk oluşmaması için, kat kapısı açık, kat kapı kilitleri/fiş prizi çalışır olmalı ve kontroller el feneri yardımıyla yapılmalıdır.• Asansör muayenesi sırasında kuyudibi acil ikaz düğmesi (stop butonu) test edilmeden kuyu dibine inilme-melidir.Kuyu dibine inmeden önce, aydınlatma kontrol edilmeli ve acil stop butonuna basılmalıdır. Kuyu dibinde güvenlik boşluğu kontrol edildikten sonra diğer kontrollere geçilmelidir.• Kullanıcı güvenliği sağlanmadan kon-trole başlanmamalıdır.• Kabinin hareketli parçalarından uzak durulmalıdır.• Elektrik çarpılmalarına karşı yalıtımlıeldiven kullanılmalıdır.• Kabin üstü duvar mesafesi 30 cm den fazla ve korkuluk yok ise emniyetkemeri takılmalıdır.• Hareketli parçaların arasına el, kolveya vücudun herhangi bir uzvu kesin-likle sokulmamalıdır.• Kuyuya inişlerde kuyu içi merdivenvar ise sağlamlığı kontrol edilmelidir.• Asansör muayenesi sırasında kabinüstü güvenlik boşluğu kontrol edildik-ten sonra test ve muayene işlemlerinegeçilmelidir. Kabin üstü acil stop butonu test edilmeden kabin üstünde seyir edilmemelidir.• Asansör muayenesinde, tah-rik yeteneği ve fren bloğu deneyleri sırasında gerekli güvenlik önlemleri yeniden gözden geçirildikten sonra kabin içinde birilerinin bulunmamasınadikkat edilmelidir.

Muayene ekibi, muayene sonrasındagerekli güvenlik önlemlerinin alındığından emin olduktan sonra saha kontrolünü bitirmelidir.

Muayene alanına ilişkin risk değerlendirmesi, asansör montajı öncesinde monte eden tarafından ön görülmelidir.

Montaja ilişkin öngörülen riskler ilgiliasansör montaj standartlarında, bakıma ilişkin riskler ise bakım standardında değerlendirilmiştir. Asansörün işletmeye alınması

sonrasında oluşacak riskler, tasarım aşamasında monte eden tarafından giderilmelidir. Asansörün işletilmesi sırasında sonradan oluşan riskler ise bakımcı firma tarafından dikkate alınarak risk değerlendirmesi yapılmalıve tedbirler alınarak görülen riskler ortadan kaldırılmalıdır.

5. SONUÇBu metinde amaç, muayene sırasındakarşılaşılabilecek risklerin öngörülme-sine, bunlara yönelik alınması gerekentedbirlerin açıklanmasına ve kazalarınönlenmesine katkı sağlamaktır. Yalnızca asansör muayene ekibi için değil, aynı zamanda montaj ve bakım personeli için de bu değerlendirmeler dikkate alınmalıdır. Yapılan tüm bu çalışmalar, ürün güvenliğinin sağlanmasını amaçlayan asansör peri-yodik kontrollerinin güvenli bir şekilde gerçekleştirilmesinisağlamaktır.

KAYNAKLAR1. Asansör Bakım ve İşletme Yönetmeliği, 18.11.2008 tarihli, 27058 sayılı Resmi Gazete.2. Asansör Bakım ve İşletme Yönetmeliği, 05.11.2011 tarihli, 28106 sayılı Resmi Gazete.3. İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği,25.04.2013 tarihli, 28628 sayılı ResmiGazete.4. TS EN ISO 12100, Makinalarda Güvenlik• Tasarım İçin Genel Prensipler• Risk Değerlendirilmesi ve Risk Azaltılması, Nisan 2011.5. TS EN 81-1 + A3, Asansörler - Yapım ve Montaj İçin Güvenlik Kuralları - Bölüm 1: Elektrikli Asansörler, Mart 2011.6. TS EN 81-2 + A3, Asansörler - Yapım ve Montaj İçin Güvenlik Kuralları - Bölüm2: Hidrolik Asansörler, Mart 2011.7. TS EN 13015 + A1, Asansör Ve Yürüyen Merdivenlerin Bakımı – BakımTalimatları İçin Kurallar, Haziran 2009.8. AKM-t12, İş Güvenliği Talimatı, Rev.05, 21.06.2014.9. UYD-t42, Asansör Periyodik (Yıllık)Kontrol Talimatı, Rev. 05, 21.06.2014.

Page 87: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon
Page 88: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

86 ENDÜSTRİ OTOMASYON

Ürünler

Sek tör den Ürün ler say fa la r› En düs tri&Oto mas yon der gi si nin üc ret siz ürün/hiz met ta n› t›m say fa la r› olup, en düs tri de kul la n› lan ürün le rin ta n› t› m› ama c›y la ya y›n lan mak ta d›r. ‹l gi ni zi çe ken ürün ve/ve ya hiz met ler hak k›n da bil gi al mak için il gi li fir ma n›n in ter net si te si ni in ce le ye bi lir ve ya fir ma ile ba€ lan t› ya ge çe bi lir si niz.

Web Server Multiprotocol I/O Modüller■ Turck ,FEN20 modülleriyle operasyon elemanlarına ve transduserlere Ethernet yeteneği kazandırıyor.

Turck un yeni Ethernet tabanlı multiprotocol I/O mo-dülleri standart anahtarlama sinyallerine hızlı ve etkili bir şekilde bus özelliği kazandırıyor. Multiprotokol ve tak- çalıştır fonksiyonları sayesinde FEN20 modülle-rinde dijital giriş-çıkış sinyalleri PROFINET ,Modbus TCP yada Ethernet/IP sistemlerde doğrudan kullanıla-bilir hale geliyor. Startup Fazında cihaz bağlı olduğu sistemdeki bus trafiğini dinliyor ve belirlediği proto-kolü herhangibir ayar gerektirmeden otomatik olarak kendi seçiyor.

FEN20 modülleri iki tip ayrı IO dizaynına sahiptir. Kü-

çük 4DIP-4DXP modelleri kontrol kutuları, paneller yada başka tip kutularda kullanılabilirler ve bu modüllere bağ-lanan push butonları ,LED indikatörleri vs. çabucak ve etkili bir şekilde bus özellikli hale getirirler. Daha geniş olan 16DXP modelinde aynı özellikler genişletilerek 16 I/O destekler hale getirilmiştir. DXP değişeniyle 16 termi-nal giriş yada çıkış olarak ayarlanabilir. Başka bir entere-san detay da I/O sinyallerinin üç grup halinde birbirinden tamamiyle izoleli şekilde oluşturulabilmesidir. Bu bize emniyetli uygulamalar yapabilme imkanı verir.

Tüm modelerde entegre bir webserver bulunmaktadır. Böylelikle diognastik verileri explorer ekranında metin olarak görebiliriz. Bu web sayfasından akıllı telefon-larla dahi temel diognastik veriler takip edilebilir.

www.turck.com.tr TuRck

FEN20 modüller transduserlara ve aktuatörlere hızlı ve basitçe Ethernet özelliği kazandırır

Page 89: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

87ENDÜSTRİ OTOMASYON

IO-Link 1.1 ile Industry 4.0’In KapsanmasıB&R Dijital Haberleşmede Kullanılacak Yeni Master Modüllerini Tanıtıyor

■ B&R, 4 adet akıllı saha ekipmanı ile dijital olarak haberleşebilen ve her biri IO-Link 1.1’i kullanan iki yeni master modülünün tanıtımını gerçekleştiriyor: IP20 korumalı X20DS438A modülü ve kontrol ka-bini dışındaki çalışma ortamları için IP67 korumalı X67DS438A modülü.

“Industry 4.0” tarafından geliştirilen vizyona “parça-lar üretim prosesinde bağımsız olarak hareket eder ve kendi üretimini kontrol eder” daha anlamlı veriler elde edilmesi amacıyla sensör teknololijisini geniş-leterek ulaşılabilir. Dijital parametre kümeleri ayar-lanabilir potansiyometrelerin yerini almaya devam ederken, görece basit sensörler bile daha akıllı hale gelmektedir.

Akıllı bağlantılarB&R uzun süredir, I/O modülü ile sensörler ve ak-tüatör arasındaki iletişimin kurulmasında IO-Link ha-berleşme standardına güveniyor. Bu iki yönlü dijital haberleşme arayüzü, parametre verilerinin değiştiril-mesi ve diagnostik bilgisi alanlarında kullanılmakta-dır. Böylelikle, sensörleri ve anahtarlama ekipman-larını kontrol katmanına akıllı olarak entegre etmek mümkün hale gelir. Parametrelerin merkezi olarak yönetilmesi ile birlikte son ürünlerin entegrasyonu da, kullanılan haberleşme teknolojisi standardize edi-lerek büyük oranda basitleştirilir ve ayarlanması çok daha kolay bir hale gelir. Örneğin, IO-Link endüstriyel gerçek zamanlı Ethernet POWERLINK teknolojisi için mükemmel bir tamamlayıcıdır.

www.br-automation.com B&R

B&R X20 sistemine IO-Link 1.1 entegrasyonu, veri tutarlılığını ekipman seviyesine çıkartırken sensörleri bağlamayı çok daha kolay bir hale gelir.

Ürünler

Page 90: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

88 ENDÜSTRİ OTOMASYON

Ürünler

Mitsubishi Electric’in Yeni Denetim Konsepti, MELSEC iQ-R■ MELSEC sisteminin başarılı Q serisine ait yeni, mo-düler ve yüksek performanslı denetçi, kendinden önceki serilere kıyasla geliştirme maliyetleri ile bakım ve işle-tim giderlerini büyük ölçüde düşürecektir. Öte yandan oldukça geliştirilmiş performans ve kapsamlı işlevsellik özellikleri, artan emniyet, güvenilir üretim süreçleri ve düşük arıza sürelerini güvence altına alacaktır.

MELSEC iQ-R denetim konsepti sayesinde fikri mülki-yetlerin ek bir güvenlik donanımı, IP tabanlı bir erişim filtresi ve kullanıcı doğrulama seçeneklerini içeren geniş yelpazedeki güvenlik fonksiyonları tarafından tamamen koruma alınacağı garanti edilmektedir. Gelişmiş hata saptama ve hata giderme fonksiyonları, devreye alma ve bakım masrafları ile söz konusu faaliyetler ile bağlantılı giderlerin azalmasını sağlayacaktır. Hizmetinize sunu-lan fonksiyonlar arasında işletim geçmişinin oluşturul-ması, hata ve vaka kaydı, basit tanılama işlemleri, ana-log verilerin yüksek hızda kaydedilmesi ve formüllerin güvenli bir biçimde depolanmasına yönelik entegre bir veri tabanı temin edilmesi bulunmaktadır. MELSEC iQ-R serisi, mühendislik çevresi ile entegre edilmiş iQ Works uygulamasının bir parçası olacak yepyeni GX Works3 isimli programlama yazılımı ile programlanabilmekte-dir. GX Works3 yazılımında dinamik etiketler, program-lama yerine parametrelendirme ve donanım fonksiyonu öbekleri ile HMI taslakları da dahil olmak üzere görsel

fonksiyon öbeklerinin otomatik olarak oluşturulması gibi çok sayıda seçenek bulunmaktadır. Söz konusu özellikler, geliştirme maliyetlerinin ve olası arıza kay-naklarının azalmasına yardımcı olacaktır.

Mitsubishi Electric tarafından geliştirilen yeni ve mo-düler bir akıllı ortak platform olan MELSEC iQ-R, tesis verimliliğini arttırırken aynı zamanda toplam işletim ma-liyetini de düşürecektir. Öte yandan modüler çoklu-iş-lemci sistemi, kendinden önceki serilerden daha hızlı ve daha verimli olup, senkronize edilmiş çıkış modüllerin-den, senkronize edilmiş PLC biriminden ve ağ bağlantısı taramalarından faydalanmaktadır. Optimize edilmiş sis-tem tasarımı, standart kontrol sistemleri ve güvenliğe yönelik kontrol sistemlerinin tek bir mikroişlemci şasisi üzerinde entegre edilmesine olanak tanımakta ve aynı zamanda CC-Link, CC-Link IE Field, Profibus, Profinet ve çok sayıda üçüncü şahıs ağ bağlantıları gibi açık ağ-lara bağlanılmasını sağlamaktadır. Ayrıca, kullanıcılar, bağlantı prosedürünün en kolay hale getirilebilmesi için aralarından tercih yapacakları çeşitli entegre iletişim protokollerine sahip olacaklardır.

PLC birimi, üretim verilerinin hızlı ve kolay bir biçimde işlenip kaydedilmesine ve SD kartı üzerinde CC-LinkIE Field aracılığıyla bağlantısı yapılan akıllı modül ve cihaz-lar da dahil olmak üzere tüm sistem parametrelerinin

Page 91: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

89ENDÜSTRİ OTOMASYON

www.mitsubishielectric.com.tr mıTsuBıshı

depolanmasına olanak tanıyan bir SD kart girişi ile dona-tılmıştır. Yeni geliştirilen bu akıllı platform, aynı zaman-da dijital güvenlik Girişi/Çıkışi modüllerine de sahiptir. MELSEC iQ-R, diğer Mitsubishi Electric otomasyon bi-leşenleri ile entegrasyona olanak tanıyan üstün bağla-nabilirliğin yanı sıra geçmişle bağdaşır bir yapıya sahip-tir; MELSEC Q serisine ait programların sürekli olarak

kullanılmasını ve sorunsuz bir şekilde geçiş yapılmasını sağlar. Tüm bunlara ek olarak bağlantı ucu uygunluğu, kablo tesisatı maliyetlerini büyük ölçüde düşürecek-tir. Adaptör kutuları, aygıt yazılımı güncellemeleri yeni işlemcilerin daima en son gelişmeler doğrultusunda güncelleneceğini güvence altına alırken Q Sistemine ait modüllerin yeniden kullanılmasına izin vermektedir.

Güneş Enerjili İkaz Lambası İL-X…..GNS serisi ø 100■ Ürün montajı ile ilgili aparatlar çok önemlidir.Çünkü lambanın yanı sıra solar panelde olacaktır (Opsiyonel).Uygulamaya özel ilave olarak ayrıca bu ürünler ile beraber küçük bir pano ile akü ve gerekli kart bulunmaktadır.Özellikle Elektrik bağlantısının yapıl-masının güç olduğu alanlarda veya imkansız olduğu durumlarda tercih edilir.Gün ışında enerji depolayıp akü-sünü doldurur, hava kararınca fotosel sayesinde devreye girer ve ikaz et-meye başlar.Kullanım alanları:Yüksek bina kule ve tesislerde,hava alanları,enerji nakil hatları(yüksek gerilim)direkleri,limanlar ve deniz üs-tünde kurulmuş olan her türlü tesis veya platformda kullanılmak üzere tüm ikaz edilmesi gerekli durumlarda kullanılabilir. Genel Özellikler:• Lens:PC• 2 yıl Garantili• NEMA 4X Standartları• Koruma Sınıfı:IP65/66

• Çalışma Voltajı:12…80VDC• Çalışma Sıcaklığı: -25…+75°C• Gövde ABS (opsiyonel döküm)• Kırmızı,Mavi,Sarı ve Beyaz renk se-çenekleri• Yüksel LED Teknolojisi ile 100.000 saat ömür• Yanar Söner veya Sürekli yanar mo-del seçeneği• Özel dizaynı ve LED Teknolojisi ile 360° görünülürlük• Isınmaya,buzlanmaya ve tutuşmaya dirençli polikarbon kapak• Mikro işlemci ve fotosel sensör sa-yesinde gece ve gündüz algılaması• 20 Watt enerji üreten paneli üretilen enerjiyi uzun süre saklayabilme• Kolay ve verimli montaj opsiyonel olarak sabitleme ve montaj aparatları• 4 sıra 160 Adet utra parlak yüksek aydınlatma gücüne sahip Led kulla-nılmıştır.• 2 adet 12V 7,2 Ah kuru tip aküsü sayesinde 4 gün boyunca güneşli görmese bile sistem çalışmaya de-vam eder.

www.oshmuhendislik.com.tr Osh mÜhENDİsLİk

Ürünler

Page 92: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

90 ENDÜSTRİ OTOMASYON

Ürünler

AMD Gömülü R-Serisi APU’ları Samsung’un Dijital Sinyal Sistemlerine Güç Veriyor

Emniyet Kapısı İzleme Daha Esnek Hale Geliyor

www.amd.com AmD

www.pilz.com/tr PıLZ

■ AMD Gömülü APU’ları, Samsung Electronics’in ultra kompakt set-back-box dijital medya oynatıcıla-rına muhteşem grafik özellikleri ve mükemmel güç tüketimi sağlıyor

AMD ‘Bald Eagle’ kod adlı AMD Gö-mülü R-Serisi hızlandırılmış işlem ünitelerinin (APU) Samsung Elect-ronics tarafından pazara sunulan en güncel SBB dijital medya oyna-

tıcılarına güç sağlayacağını duyur-du. Sunduğu yüksek performans, düşük güç tüketimi ve geniş bağ-lanırlık özellikleri ile yeni Samsung SBB-B64DV4, yüksek güç gerekti-ren sinyal sistemleri için ideal bir çözüm olarak dikkat çekiyor. Uygu-lamalar çeşitli iş kollarında, Sam-sung SMART Sinyal Görüntülerini kapsamlı dijital araçlara dönüştür-mek için kullanılıyor.

■ Emniyet kapısı sistemi PSENsgate: daha iyi esneklik için seçilebilir kontrol elemanlarına sahip yeni sistem tipleri.

Emniyet kapısı sistemi PSENsgate, emniyetli kilit kont-rol birimi ile güvenli emniyet kapısı izlemesi için kul-lanılabilir. Bunun bir sonucu olarak kişisel koruma ve işletme koruması için en yüksek kategoride PL e stan-dardına ulaşılması mümkündür. Yüksek esneklikten elde edilen faydalar: Acil duruş veya kaçma anında kilit açma gibi fonksiyonlara ya da tuşlar, anahtar şalterleri, ışıklı tuşlar ve bölge durdurma gibi aksamlarla entegre olabilen isteğe bağlı kontrol elemanları sayesinde çok geniş bir sistem tipi aralığı.Kullanıma sistemlerle maliyetleri azaltın

Kullanıma hazır sistemler sayesinde tüm emniyet fonk-siyonları ve kontrol elemanları halihazırda entegre

edilmiş durumdadır. Bu, projenin konfigüre edilmesi, tasarlanması ve monte edilmesi esnasında zamandan ve paradan tasarruf etmenizi sağlayacaktır. Sağlam tasarımı ve mekanik yük kapasitesi sayesinde emniyet kapısı sistemi PSENsgate, uzun bir servis ömrünü ga-ranti etmektedir.

Bir bakışta avantajlarınız:• Entegre kontrol elemanları ve isteğe bağlı acil duruş fonksiyonlarını içeren eksiksiz sistem sayesinde montaj ve kablolama işlemleri için daha az efor sarf edersiniz• Emniyet kapısı başına sadece bir anahtarla maksi-mum güvenlik: kişisel korunma ve işletmenin korun-ması için PL e’ye kadar• Anahtar şalterleri, kısım durdurma ve acil durdurma gibi seçilebilir kontrol elemanları ve anahtarları aktif hale getiren bağlantı seçenekleri sayesinde daha iyi esneklik

Page 93: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

91ENDÜSTRİ OTOMASYON

Ürünler

www.br-automation.com B&R

B&R Servo Sürücüleri Pozisyon Gecikme Hatalarını Otomatik Olarak Algılar ve Düzeltir■ B&R kendi ACOPOS servo sürücülerinin işlevselli-ğini geliştirmeye devam ediyor. Tekrarlanan kontrol (Repetitive Control) sayesinde sabit bozuculu üretim proseslerinin doğruluğunu öngörücü pozisyon gecik-me hatası giderme yöntemini kullarak önemli ölçüde arttırır. Önemli bir ek çaba sarfetmeden makine veya tesisin performansı önemli bir oranda arttırılır. Tekrar-lanan kontrol (Repetitive Control) yöntemi sadece bir donanım yazılım güncellemesi ile tüm ACOPOS model-leri için kullanılabilir hale gelir.

Mekanik koşullar, Pozisyon kontrollü sürücüleri sabit hızda kullanırken, genellikle belirli bir alanda lokalize olan ve pozisyon gecikme hatası ile sonuçlanan, sabit bozuculu tork dalgalanmalarına neden olabilir. Kont-rolör konfigürasyonunun optimize edilmesi, bu tarz pozisyon gecikme hatalarını minimize edebilir ancak bozucuyu tamamen önlemek mümkün olmayacaktır.

Akıllı algoritmaACOPOS sürücü ailesi için standart hız kontrol çevrimin-de gömülü olan tekrarlanan kontrol yöntemi, hız ve gecik-me hatalarındaki periyodik bölümleri önemli bir oranda azaltarak sürücünün tork referansını ayarlar. Algoritma sürekli bir öğrenme süreci geçirir böylece yük profilindeki değişikliklerin (örneğin aşınma nedeniyle oluşan) kullanı-lan öngörülü kontrol yöntemi sayesinde sürücü üzerinde bir etkisi olmaz. Standart kontrol prosedürüne bir eklenti olarak da eklenebilen ve son derece adaptif yapısı nede-niyle matematiksel modele bile ihtiyaç duymayan aktif bozucu bastırmanın yapılandırılması kolay ve sezgiseldir.

Tekrarlanan kontrol (Repetitive Control) sayesinde B&R’nin ACOPOS servo sürücülerinin pozisyon gecikme hatalarının kontrol edilmesini ve sabit bozuculu üretim proseslerin doğruluğunun önemli oranda arttırılmasını sağlar.

Page 94: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

92 ENDÜSTRİ OTOMASYON

Ürünler

PCIM: Rutronik güvenilir “Bağla ve Unut!” ve RECOM’ dan gelen DIN-Ray Gücü Tedariklerini Sunar

■ Ispringen (Almanya), 29 Nisan 2015 – PCIM ‘da (19-21 Mayıs 2015 Nuernberg’de) Rutronik distri-bütörü 7. Salonda 226. Stantta iki yeni DIN-Ray güç kaynağı ailesini ortak sergici RECOM ile sırasıyla 45W ve 60W REDIN45 ve REDIN60 için sunacaktır. “Bağla ve Unut!” PSU’ lar yüksek bir güvenilirlik ve uzun, arızasız bir kullanım ömrünü beraberinde ge-tirmektedir.

RECOM’ dan PSU’ lar 12VDC ve 24VDC standart çıkış gerilimleri ile mevcuttur ve ön kapak potansiyometre-si tarafından ayarlanabilir. REDIN’ in inanılmaz çizgisi ve yük düzenlemesi sabit kalıcı ve “DC-OK” ön panel lambası üzerinden sinyal veren bir voltaj çıkışı sağlar. Modüller ayrıca voltajsız “DC-OK” temaslarıyla dona-tılır ve hem doğrudan kontrol ile bir uzaktan göster-ge lambası hem de merkezi görüntüleme noktasına sinyal göndererek çalışır. Çoklu modüllerin temasları genel bir “Sistem Güç Ok” sinyali üretmek üzere hal-ka zincir yapısında olabilir.

RECOM’ un DIN-Ray enerji kaynağı aileleri REDIN45 ve REDIN60 -20°C ile +70°C arasında çalışma sıcak-lıklarına sahiptir. Yüksek verim %87’ yi geçmektedir

ve düşük bekleme kayıpları (<0,5 W) enerji tüketimini düşürür ve en az ısı üretimi ile sonuçlanır. Pek çok güç kaynağı giriş voltaj dalgalanmaları ve geçici de-ğişiklikleri nedeniyle ortaya çıkamazken şimdi güçlü bir giriş filtresi bu durumu engellemektedir. Güç kay-naklarının pek çok sayıda güvenli koyucu önlem ile standart olarak donatılmış olması: kısa devre ve aşırı ısınma ve aşırı yüklemeden bir mandal fonksiyonu ile koruma sağlar. Tüm REDIN güç kaynakları 7/24 devamlı çalışma için tasarlanır. UL, IEC/EN/UL60950, CE ve UL508 tarafından tam olarak onaylıdır. Bir çok amaçlı 85VAC ile 264VAC giriş voltajı aralığı ve 500m yüksekliğe kadar dünya genelinde endüstriyel kontrol altında, bina otomasyonunda ve Akıllı Ev Projelerinde kullanımına imkan tanır. 88.6x41.1x101.4mm ölçüleriyle DIN-Ray güç kay-nakları çok küçüktürler; daha fazla alan tasarrufu sağlarlar, bunun nedeni modüllerin bir sonrakinin yanına herhangi bir aralık koymaya gerek kalmaksı-zın kurulabilmesidir. Son montaja alternatif olarak, güç kaynakları ayrıca alçaktaki dolaplarda kullanım için kenara monte edilebilir. Tasarım ömrü 87,000 saatten daha fazladır. RECOM REDIN serilerine tam olarak yedi yıl garanti verir.

www.rutronik.com RuTRONık

Page 95: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon
Page 96: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

94 ENDÜSTRİ OTOMASYON

Ürünler

Akıllı Telefonlara Yeni Şarj Çözümü: Minicharge 2000 Powerbank■ Tunçmatik, çantanızda ve cebiniz-de rahatlıkla taşıyabileceğiniz yep-yeni minicharge 2000 powerbank ile priz arama derdinize çözüm sunuyor.

Türkiye’nin 46 yıllık enerji çözümleri markası olan Tunçmatik, Minicharge 2000 model ürünüyle neredeyse her gün yaşadığınız şarj sorununu orta-dan kaldırmayı hedefliyor. Tunçmatik Minicharge 2000, depolanmış enerjiyi kullanarak mobil cihazlarınızı dilediği-niz zaman, dilediğiniz yerde şarj ede-bilmenin rahatlığını sunuyor.

Tunçmatik Minicharge 2000, sa-hip olduğu güvenilir ve dayanıklı

2000mAh’lık Li-ion bataryası ile 1-2 saat arasında şarj edebiliyor. Siyah, beyaz, turuncu, kırmızı, mavi ve ye-şil olmak üzere 6 farklı renk seçene-ği bulunan kompakt tasarımlı ürün, pil şarj durumunu gösteren 4 adet mavi LED’e sahip. Ürün ayrıca, sahip olduğu aşırı akım, aşırı voltaj, düşük voltaj, aşırı sıcaklık ve kısa devre ko-ruma özellikleri ile hem kendisini hem de değerli mobil cihazlarınızı koruma altına alıyor.

Minicharge 2000 Powerbank, Türkiye’nin önde gelen; bilişim dağı-tıcıları, teknoloji mağazaları ve yapı marketlerinde bulunuyor.

www.tuncmatik.com TuNçmATİk

Havacılıkla İlgili ve Askeri Uygulamalar İçin Ayrı Özel Tasarımlı Sıvı Soğutmalı Isı Eşanjör Tertibatı

■ Birden fazla askerî spesifikas-yonla uyumlu, aşırı koşullar için tasarlanmış hafif AMETEK Rotron ünitesi

AMETEK Rotron tarafından, havacı-lıkla ilgili ve askerî uygulamaların aşı-rı koşullarında çalışabilen sıvı soğut-malı hafif bir ısı eşanjör tertibatının tanıtımı yapılmıştır. Isı eşanjörü, her bir uygulamanın termal, paketleme ve çalışma ortamı gereksinimlerini kar-şılamak üzere Rotron tarafından özel olarak tasarlanmış bir alt tertibatın parçasıdır. Uygulamalar:• Uçak-uzay • Askerî ve Ticari Havacılık • Elektronik devre soğutması • Savunma/Askerî • Tasarım Mühendisliği • Ekipman Kasası Soğutması • Telsiz, radar

Bu ünite, aralarında patlamaya karşı direnç ve katı MIL-704 enerji kali-

te gereksinimlerinin de bulunduğu birçok askerî sınıf testten geçmiştir. Ayrıca, 7985 metre / 26200 ft kadar irtifa ve -57°C ila 74°C sıcaklık aralı-ğındaki kabin depolama koşulları için uygundur.

Özelleştirme SeçenekleriFarklı giriş voltajları, ısı transferi hız-ları, montaj ve paketleme seçenekle-rinin yanı sıra askerî sınıf çevre ge-reksinimleri için uygun özel tertibatlar mevcuttur. Arıza sinyallerini görüntü-leyebilen veya üretebilen analog veya dijital kumandalı modeller, ünitelerin manüel olarak veya yazılım kanalıyla çalıştırılmasına olanak sağlar.

Isı eşanjörü, glikol ve su karışımları veya dielektrik PAO [poli alfa olefin] sıvı kullanan sıvı soğutmalı döngü içeren herhangi bir tesisatı destekler. Yüksek verimlilikli plaka-kanatçıklı ısı eşanjör göbeği, elektronik devreler-den kaynaklanın ısıyı dağıtmak üzere Rotron fanları ve manyetik tahrikli pompaları ile eşleştirilebilir.

www.rotron.com ROTRON

A. Ayrı uygulamaların termal ve çevre-sel gereksinimleri için özelleştirilmiş Az Yer Kaplayan Sıvı Soğutmalı Isı Eşanjör Tertibatı.

B. Özel tertibat bileşenleri şunları içerebilir: 1) Isı Eşanjörü; 2) Biriktirici; 3) Güç Filtresi; 4) Pompa

Page 97: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

95

Teori ve Uygulamalar

ENDÜSTRİ OTOMASYON

Ürünler

Genişletilmiş Master İşlevselliği Ile CX8000 Gömülü PC Serisi Canopen ve Profibus İçin Yeni Master Arabirimleri

■ CX8030 ve CX8050 Gömülü PC’lerle Beckhoff, CX8000 serisi ultra kompakt PC tabanlı kontrolörlerini PROFIBUS ve CANopen master’larla genişletiyor. Bu esnek cihazlar, field-bus master işlevselliğine gereksinim duyan kontrol uygula-malarında evrensel kullanım için uygun fiyatlı ve daha küçük boyutlu çözümler sunuyor.

Ek bir EtherCAT master terminaliyle tümleşik dahili fieldbus slave’e sahip bir CX8000 serisi Gömülü PC fieldbus master olarak kullanmak önceden de mümkündü. Şimdi CX8030 ve CX8050 ile bu işlevsellik, zaten kompakt Gömülü PC’lere doğrudan dahil edilmiş olan PROFIBUS veya CANopen için de kullanılabilir duruma geldi.

CX8030 ve CX8050 Gömülü PC’ler, küçükten orta büyük-lüğe kadar makine uygulamalarında valf terminallerinden sürücülere herhangi bir fieldbus slave bağlantısı yapmak için idealdir. EtherCAT slave cihazlar arasında ve PROFI-BUS veya CAN gibi geleneksel slave arabirimlerde ağ geçidi olarak kullanılmakla kalmayıp makine kontrolörlerinin daha üst düzey bir Ethernet alt yapısına dahil edilmesi için de kullanılabilir.

CX8030: Normal veri alışverişine ek olarak, PROFIBUS master aynı zamanda DPV1 haberleşmesini de destekler.

Bundan daha da üstün bir özelliği ise master arabirimin ge-rektiği zaman slave arabirim olarak da yapılandırılabilmesidir. TwinCAT Sistem Yöneticisinde hata arama amacıyla, CX8030 için basit bir PROFIBUS gözleme arayüzü mevcuttur.

CX8050: CX8050, bir CANopen master olmasının yanı sıra bir “basit” CAN master olarak da çalışabilir. Bu durumda CAN 2.0A ve CAN 2.0B desteklenir ki 11 bit ve 29 bit tanım-layıcılar üzerinden konfigrasyon gerçeklenebilir. Bu, yaygın olarak kullanılan tüm CAN uygulamalarının ve CAN cihazla-rının CX8050 ile adreslenebileceği ve ağa bağlanabileceği anlamına gelir. Hata arama amaçlı basit bir CAN gözleme arayüzü mevcuttur.

Teknik özelliklerYalnızca 65 x 100 x 80 mm boyutlarında, Windows CE 6.0 işletim sistemi, 400 MHz ARM9 işlemci, 64 MB RAM bel-lek ve 4 GB’a genişletilen 256 MB MicroSD hafızakartı ile sunulan Gömülü PC’lerde aynı zamanda bir 10/100 Mbit/s Ethernet arabirimin yanısıra ön kapağın iç kısmında bir USB portu da mevcuttur. CX8030’daki PROFIBUS arabirim, bir 9 pinli ekranlamalı D-Sub fiş ile sisteme dahil edilirken iken CX8050’daki CANopen veriyolu arabirimi ise galvanik de-kuplajlı, CANopen gerekliliklerine uygun 9 pinli bir D-sub fiş bu görevi üstlenmektedir.

Yeni CX8030 ve CX8050 Gömülü PC’ler, CX8000 serisi küçük kontrolörlere fieldbus master işlevselliği getiriyor.

www.beckhoff.com.tr BEckhOff

Page 98: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

96 ENDÜSTRİ OTOMASYON

Ürünler

Philips Master LEDtube ile Doğru Işık■ Aydınlatma ihtiyacı nasıl olursa olsun, yenilenen Philips MASTER LEDtube port-föyünde mutlaka ideal bir çözüm var.

Aydınlatmada dünya lideri Philips, MAS-TER LEDtube portföyünü kullanıcı ihti-yaçlarına göre yeniledi. Üç yeni ışık kate-gorisine göre geliştirilen lambalarla artık otopark, süpermarket, fabrika, depo, okul ve ofis aydınlatması gibi pek çok uygulama alanı için en verimli ve doğru lambayı seçmek çok daha kolay…

Yenilenen seride MASTER LEDtube ürünleri, standart, yüksek ve ultra ışık çıkışlarına sahip. Böylelikle kullanılan alanın tam ihtiyacına göre doğru aydın-latma tercih edilebiliyor. Özellikle ultra çıkışlı LEDtube, 3700’e kadar çıkabilen lümen seviyesiyle aydınlatma kalitesini geliştiriyor. Floresan uygulamalarında en çok karşı-laşılan durum lamba duylarının armatür içerisinde dönmesidir. Yenilenen seride MASTER LEDtube’lerin döner başlıkları ise ürünü 90 dereceye kadar döndüre-

bilmenize olanak tanıyor. Böylelikle ışık kaybı engelleniyor. Dönebilen başlık-larının yanı sıra, farklı uzunluk ve renk sıcaklık seçenekleri bir arada sunuluyor.

Philips LEDtube montaj esnasında bir ucu armatüre takılıyken bile diğer uca akım iletmiyor ve bu nedenle yüksek gü-venlik sağlıyor. Philips MASTER LEDtube lambanın özellikleri • Ultra ışık çıkışlı lambaların lumen de-ğeri: 2500- 3700 lm • Artan enerji verimliliği: 105 – 148 lm/W • 90 derece döner başlık ile ışık kaybı engelleme• KEMA sertifikası ile yüksek güvenlik • Geniş renk sıcaklık aralığı (CCT) - (3000, 4000, 6500 K – Sarı, sıcak beyaz ve beyaz renk opsiyonu ),• 40.000 saat kullanım ömrü

58W floresan’a eş değer Philips LEDtu-be sadece 25W enerji tüketiyor. Böyle-likle %40 ile %65 arasında enerji tasar-rufu sağlanabiliyor.

www.philips.com PhıLıPs

Yeni Voltaj Seçenekleriyle Emniyet Röleleri■ Phoenix Contact PSR-ESAM 4 emniyet rölesi her uygulamada kullanılabilir ve şimdi birçok besleme geri-liminde temin edilebilmektedir. 24 V AC/DC modele ek olarak şimdi 48 V AC/DC, 60 V AC/DC, 110 V AC/DC, ve 230 V AC/DC tipleri de mevcuttur.Üç anahtarlama kanalı ve bir sinyal çıkışına sahip röle

makine ve sistemlerde acil duruş kontrol cihazları veya emniyet kapısı anahtarlarının iki kanallı izlemesinde kul-lanılır. EN ISO 13849-1’e göre PL e ve EN 62061 ve IEC 61508’e göre SIL 3 gibi en yüksek emniyet standartlarını karşılarlar. Cihaz hem otomatik hem manuel izlemeli baş-langıca göre konfigüre edilebilir.

www.phoenixcontact.com PhOENıx cONTAcT

Page 99: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

Ürünler

97ENDÜSTRİ OTOMASYON

Yeni Fluke 1000FLT Floresan Işık Test Cihazı

■ Deneyin ve floresan ışık testinden hata payını çıkarın.

Eksiksiz lamba test cihazı zamandan tasarruf etmenize ve maliyetleri azaltmanıza yardımcı olurFluke 1000FLT, 1 kompak aletle 5 test gerçekleştir-menize olanak sağlar. İşiniz çok sayıda floresan ışığın yanık kalmasını gerektiriyorsa, yeni Fluke 1000FLT vazgeçilmez bir alettir. Bu test cihazı gerçek zamanlı-dır ve para tasarrufu sağlar.• Lamba testi: Ampulü tesisatı sökmeden test eder• Balast testi: Balastın çalışıp çalışmadığını kolaylıkla tespit eder• Temassız gerilim: Gerilimi hızlı bir şekilde kontrol eder• Pim devamlılık testi: Filamanlarda devamlılık olup ol-madığını test eder• Balast tipi testi: Tesisatı sökmeden balastın elektro-

nik mi yoksa manyetik mi olduğunu tespit eder – enerji tüketen balastları tanımlar

Fluke 1000FLT Floresan Işık Test Cihazının Temel Avantajları• Zaman tasarrufu sağlar ve maliyetleri azaltır: Sorun-ları hızlı bir şekilde belirlemeniz ve tamamlandığında işlemi doğrulamanız için 30 saniyenin altında 5 temel ışık testi gerçekleştirir• Sahada kullanıma uygundur: İki metrelik bir merdi-venden düşürülerek test edilmiştir• Kullanımı kolay: Parlak gösterge ışığı ve sesli uyarı özelliği vardır• Dayanıklı ve bakımı kolay: Fluke 1000FLT’nin uzatıla-bilir test çubuğu tamamen metal ve oldukça dayanık-lıdır. Ancak gerekli olduğunda, test çubuğu kolaylıkla değiştirilebilir• Uzun ömürlü: Üç yıl garantilidir.

www.netes.com.tr NETEs mÜhENDİsLİk

Page 100: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

98 ENDÜSTRİ OTOMASYON

Ürünler

Yeni Philips Hue Go ile Işık Her An Yanınızda

■ Philips Hue Go ile istenilen ışık, istenilen zaman, istenilen yerde…

Aydınlatmada dünya lideri Philips bir ortamı iyileştir-mek, ruh halinizi değiştirmek ya da genel anlamda gün-lük hayatı kolaylaştırmak için ev içerisinde ve evin farklı yerlerinde ışığın kullanımının sınırlarını bir kez daha zorluyor. Tüm akıllı bağlantı özelliklerine sahip, tama-men taşınabilir, kablosuz ve iF Tasarım ödüllü Philips Hue Go ile istenilen ışığı, evde ya da bahçede istenilen yere götürmek mümkün*...

Dünyanın ilk birleşik ev aydınlatma sistemi Philips Hue’ya getirilen yeni eklemeler sayesinde, 200’ün üze-rinde uygulama ve özel anları zenginleştirmek için kulla-nılan beş yeni patentli dinamik ışık etkisiyle Philips Hue Go ışık kavramını tamamen özgürleştiriyor.

Philips Hue Ürün Pazarlama Direktörü Leonardo Avez-zano konuyla ilgili şunları söyledi: “Aydınlatmanın di-jitalleştirilmesi bize yepyeni bir fırsatlar dünyasının kapısını açtı; bu sayede evlerimizde, tek bir parmak hareketiyle ışığı anında açabilir ve kontrol edebilir hale geldik. Philips Hue Go, bunu bir sonraki aşamaya taşı-yarak, aydınlatma konusunda bize tam özgürlük sağlı-yor. Böylece istediğimiz her an ışık yakabilecek, oturma odasından bahçeye her yerde, her türlü ortamı anında aydınlatabileceğiz.”

Işığınızı taşıyınPhilips Hue Go, evde ışık kullanım şeklini tamamen değiştiren çok yönlü bir lamba... Kaynağından çıkarıl-dığında taşınabilir bir parça haline geliyor. Pil modunda üç saate kadar çalışabilen Philips Hue Go, kablo derdi olmadan bahçeden salona, oturma odasından yemek odasına farklı alanlara taşınabilmesi sayesinde her yer-de yeni bir ambiyans yaratıyor. Ayrıca ihtiyaçlara farklı yollarla da cevap verebilecek şekilde konumlandırılabi-liyor. Örneğin duvara karşı pozisyonlandırarak, duvarın tamamen ışık alması sağlanabiliyor veya bir sanat ese-rinin üzerine yansıtılabiliyor. Ya da samimi bir akşam yemeği için masanın ortasına koyulabiliyor ve yeni bir ambiyans oluşturulabiliyor. Philips Hue Go’nun kalın duvarlı yuvarlak yapısı, sağlamlık ve zenginlik hissi ve-rirken, buzlu tasarımı kesintisiz saf ışık izlenimi veriyor.

İstediğiniz gibi kontrol edin Ürünün üzerindeki kontrol butonu sayesinde, akıllı ci-hazınız elinizde değilken ışığı değiştirmek çok kolay. Fonksiyonel sıcak beyaz ışık ve enerji veren soğuk gün ışığına kadar yedi farklı ışık efekti ya da Cozy Candle (Samimi Mum Işığı), Sunday Coffee (Pazar Kahvesi), Meditation (Meditasyon), Enchanted Forest (Büyülü Or-man) ve Night Adventure (Gece Macerası) olarak tanım-lanan beş farklı doğal dinamik efektten biri seçilebiliyor. Her dinamik efektin kendine özel bir yanma stili ve renk-leri bulunuyor. Böylece romantik bir yemeği, rahatlatıcı bir banyoyu ya da bir Zen anını zenginleştirecek ‘canlı’ bir ışık elde edilebiliyor. Philips Hue uygulaması kulla-nılarak günlük işler için fonksiyonel beyaz ışığı seçmek ya da gevşemek, okumak, konsantre olmak ve enerji toplamak için uygun ayarlar yapmak mümkün. Her türlü ortam, ruh hali ve an için ışık kişiselleştirilebiliyor ve

Page 101: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

99ENDÜSTRİ OTOMASYON

16 milyondan fazla renk arasından seçim yapılabiliyor.

Her zaman bağlı kalın Philips Hue gibi Philips Hue Go da yeni bir e-postayı ya da hava durumundaki bir değişikliği, sade bir ‘ışık bildi-rimi’ ile haber verebiliyor. Ayrıca televizyonun görüntü-sünü tüm odaya yayabilecek ya da farklı uygulamalarla entegrasyon sayesinde oyun deneyimini bir üst seviye-ye taşıyabilecek üç boyutlu anlar yaratıyor. Philips Hue

Go, mevcut ağa kolayca entegre olarak tüm Philips Hue ve Friends of Hue ürünleri ile tam uyum içerisinde ça-lışıyor. Ağ yoksa, yeni bir ağ kurmak da çok kolay. Tek yapılması gereken Philips Hue köprüsünü kablosuz ağa bağlamak ve Philips Hue uygulamasını akıllı cihaza indi-rerek Philips Hue Go’yu prize takmak.

Philips Hue Go 1 Ekim 2015 tarihi itibariyle 299 TL raf fiyatından Türkiye’de satışa sunulacaktır.

www.philips.com PhıLıPs

Yaşam Alanlarına Doğal Mermer Efekti, Viko Artline’dan Novella Corian Serisi

■ Günümüzde dekorasyona renk ve yaratıcılık katan malzemelerin başında corian geliyor. Uzun ömürlü, hijyenik, dayanıklı ve zarif yapısıyla her ortama kişilik katan corian malzemesi, elektrik anahtarı ve priz sek-törünün lider ismi VİKO’da şimdi mükemmelliğe ilham veriyor. Kullanıldığı mekanların dekorasyonunu mermer efekti ile tamamlayan VİKO Artline’ın Novella Corian Se-risi, farklı seçeneklerle zevklere de özgürlük getiriyor.

Novella Corian Serisi ile gerçek mermer efektini ya-şam alanlarına taşıyan VİKO, evlerinde şıklık ve mo-dernlik arayanlara yepyeni bir seri sunuyor. Kalite ve tasarımı bir arada sunarak yaşam alanlarını ayrıcalıklı yerlere dönüştüren VİKO, Novella Corian Serisi ile ev dekorasyonunda klasik bir şıklık arayanların tercihi olu-

yor. Aydınlık, ferah, ışıltılı bir atmosfer yaratmak, mo-dern ambiyanslar oluşturmak ya da yaşam alanlarına hareketlilik katmak isteyenler için doğadan ilham alan VİKO Artline’ın Novella Corian Serisi, elektrik anahtarı ve prizlerde doğal bir görünüm yaratarak mermer et-kisini dekorasyona yansıtıyor. Yaşam alanınızın genel konseptine uygun olarak seçebileceğiniz dusk, aurora, sand stone ve black quartz renklerindeki mermer dese-ni alternatifleri, zevkinizi hayatınıza taşımanıza yardımcı oluyor.

Novella Corian Serisi, zarif tasarımı ile doğal taşların sı-caklığını gözler önüne sererken, ince ve keskin hatlarıyla da duvarlara şıklık katıyor. Mermerin hayata sıcaklık katan doğal etkisi, Novella Corian Serisi’nde hayat buluyor.

www.viko.com.tr VİkO

Ürünler

Page 102: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

100 ENDÜSTRİ OTOMASYON

Ürünler

Servis RobotlarıModüler Bileşenlerden Oluşan Bir CentilmenServis Robotu Teknolojisi Üzerine SCHUNK Uzman Günleri Dünya Prömiyeri

■ Arkadaş canlısı ve sempatik. İhtiyaç duyulmadığın-da görünmez. Her za-man hazır. Geleceğin hizmetkârı “Care-O-bot® 4”. Stuttgart’da yer alan Fraunhofer IPA tarafından geliştirilen robot, dünya prömiyerini, SCHUNK Servis Robotikleri Uzman Günleri’nde kutluyor. Care-O-bot® 4’ün modüler dizaynı, değişik yapılandırmalara ve uygulamalara imkan tanıyor.

SCHUNK GmbH & CO. KG yönetici ortağı Henrik A.Schunk; yüksek derece standardizasyonun, mobil ser-vis robotları alanında Care-O-bot® 4’ü dönüm noktası haline getirdiğini vurguladı. Care-O-bot® 4’ün hem kol eklemleri hem de 1-parmak eli SCHUNK’un mobil tu-tucu sistemleri için standartlaştırılmış modüllerinden alındı. Bay Schunk, servis robot çözümleri genellikle mobil aplikasyonlarda kullanıldığı için, bileşenlerin ha-fif ve enerji tasarruflu olmak zorunda olduğunu belirtti. “SCHUNK’un mobil tutucu sistemleri tam da bu senaryo-lar için tasarlandı. Bileşenler, ölçme ve test uygu-lamala-rı gibi endüstriyel uygulamalarda kullanılmasının yanın-da, insanları günlük hayatta destekleyebilecek yardımcı sistemler olarak da kullanılabilir.”

Atik ve Modüler Care-O-bot® 4’ten önceki nesiller, nesne algılama veya güvenli dolaşıma odaklanırken, şimdi ticarileşme yönün-

de de önemli bir adım atıldı. Fraunhofer IPA takım lideri ve proje müdürü Ulrich Reiser, dördüncü Care-O-bot® jenerasyonunun sadece daha atik, daha esnek ve daha cezbedici olmadığını aynı zamanda daha uygun fiyatlı bileşenleri barındırdığını vurguladı ve iç bileşenlerin, kü-çük parçalarda dahi daha uygun fiyatla üretilebilen metal saç yapılardan oluştuğunu belirtti.

Maliyet Odaklı Modüler ÇözümlerRobottaki modüler konsept farklı yapılandırmalara izin veriyor. Örneğin, bir ya da iki kolu deaktive etmek müm-kün. Kompakt küresel formu ile SCHUNK Powerball ERB modülü, kol eklemlerinde kusursuz entegrasyon sağlıyor. Kol bileşenlerinin tüm elektronik kontrolleri ve regülasyon devreleri ERB modülü içerisinde çözümleni-yor. Modül içerisinde pozisyon, hız ve dönme momenti kolaylıkla ayarlanabiliyor. Tutucu ve araçlar için besle-me hatları tamamen kolların içinde konumlandırıldığın-dan, diğer aygıtlar üzerinde engelleyici kablolar bulun-muyor. Entegre zeka, evrensel iletişim arayüzleri, data transferi ve güç desteği için kullanılan kablo teknolojisi; Powerball’un tekil modüllerde kullanılmasının yanında hafif kollarının kullanıldığı Care-O-bot® 4 benzeri komp-like ürünlere de kolay entegrasyonu sağlıyor. Taşınabilir kullanım ve mobilite için, modüller 24 V DC güç kaynağı veya şarj edilebilir bataryalar ile çalıştırılabiliyor. Hafif

Page 103: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

Ürünler

101ENDÜSTRİ OTOMASYON

konstrüksiyon ve tork motorları, düşük enerji tüketimine olanak sağlıyor. Bu özellik, bir yandan enerji maliyetlerini düşürüyorken, diğer yandan şarj edilebilir batarya kulla-nımında da daha uzun çalışma periyodlarına imkan sağ-lıyor ve küçük formatlı bataryaların kullanımını mümkün kılıyor.Farklı versiyonlar uygulanabilirCare-O-bot® 4’ün boyun ve kalçadaki yuvarlak eklemleri, birçok sensörde olduğu gibi opsiyonel. Uygulama sade-ce içecek servisi gerektiriyorsa, bir el yerine tepsi kul-lanmak ya da mobil bazlı servis veya taşıma aracı olarak kullanmak mümkün. Bu şekilde bağımsız spesifik görev-ler için adaptasyonlar ve ekonomik çözümler yaratılıyor.

Geliştirme mühendislerinin en önemli önceliklerinden biri kullanıcı dostu kullanım. Çünkü robotların kullanı-mı ve programlamalarındaki zorluk, çoğu insanın gö-zünü korkutmakta. Örneğin Care-O-bot® 4’ün sezgisel çalışmasına olanak sağlayan etkileşim bölgesi kafasının üzerinde olduğundan hem ayakta, hem de otururken eri-şilebilir bir yükseklikte. Tabi ki robot ile etkileşim, aynı zamanda kameralar ve mikrofonlar aracılığı ile de müm-

kün. Bu şekilde insanlar konuşmalarından ve hareketle-rinden algılanabiliyor ve kelimelerle ya da hareketlerle robota direktifler verebiliyor. Robot, insanlardan gelen bu kelimeleri ve hareketleri anlayıp anlamadığını çeşitli kafa hareketleriyle belirtebiliyor. Care-O-bot® 4’ün elle-rindeki lazer işaretleyici ve çeşitli ışık efektleri de robot ile etkileşim sağlanmasında rol alıyor.

Tasarım ve Mühendisliğin Başarılı OrtaklığıGelişim sürecinde görev alan Stuttgart merkezli tasarım stüdyosu Phoenix Tasarım’ın genel müdürü Andreas Haug; Care-O-bot® 4’ün tasarım ve mühendislik sente-zinin yanında işlevselliğinin insani duygularla birleşimin-den kaynaklı bir kullanıcı etkileşimi sağladığını belirtti. Robot; modern dizaynı, iki kolu ve kafası ile insan yapı-sını andırıyor. Fakat robotta tamamen insan görüntüsü amaçlanmadı. Çünkü Ulrich Reiser’e göre, bu kullanıcı-larda ‘yanlış beklentiler’ yaratacaktı. Robotta sadece ‘iç değerler’ insani: her za-man sağduyulu bir mesafe bıra-kıyor, ne anlaşıldığı ve ne yapılacağı belirleniyor, basit hareketler için yetki sahibi ve hatta duyguları bile göste-rebiliyor.

www.tr.schunk.com schuNk

Page 104: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

102 ENDÜSTRİ OTOMASYON

Ürünler

Kompakt Çoklu Dokunmatik IP 65 Panel PC’ler Gelişmiş Çok-Çekirdekli Atom™ Işlemcilerle Sunuluyor

■ CP37xx montaj kollu Panel PC çoklu dokunmatik panel portföyünü daha da genişletiyor

Beckhoff, kompakt kasada yüksek PC tabanlı perfor-mans sunan, gelişmiş Intel® AtomTM işlemcili ve çok-lu dokunmatik işlevli yeni CP37xx serisi Panel PC’lerini tanıttı. Montaj kollu kurulum için tasarlanan bu cihazlar tam IP 65 koruma sağlıyor. Çeşitli ekran boyutları ve işlemci seçenekleriyle, CP37xx serisi farklı otomasyon zorluklarını aşmak için yüksek ölçeklenebilirlik sunuyor.

Bu Panel PC’ler, sağlam alüminyum kasalarında yüksek bilgi işlem gücü ve mükemmel tümleşik grafik özelliği-nin yanı sıra, mükemmel termodinamiği ile bilinen In-tel® Atom™ işlemcileri barındırıyor. Bu işlemciler, son derece kompakt cihaz tasarımına imkân tanıyor ve tek, çift veya dört çekirdekli olarak bulunabiliyor; böylece çok geniş bir uygulama gereksinimi yelpazesine, müm-kün olan en iyi uyumu sağlıyor. Boyutları 12 inç ile 24 inç arasında değişen ekran seçenekleri, 4:3, 5:4 ya da 19:9 (geniş ekran) formatlarında yedi çoklu dokunma-tik TFT ekranı kapsıyor. CP37xx, 45 °C’ye kadar ortam sıcaklıklarında kullanılabiliyor. Isı, kasa içinde düzgün bir sıcaklık dağılımı sağlayan fanlarla desteklenen dış

soğutucu kanatçıklarla uzaklaştırılıyor.

Panel PC, esnek bir şekilde genişletilebiliyor; örneğin, PCI modüller ve/veya üçüncü Ethernet bağlantı noktası gibi. Aynı zamanda, 48 mm çapındaki montaj kolu bo-rusuna bağlı entegre döndürülebilir ve eğilebilir montaj kolu adaptörünü de barındırıyor. Bağlantı kabloları, üste veya alta monte edilebilen montaj kolunun içinden ge-çiyor. Dört adede kadar IP 65 konnektörlü IPC bağlantı noktası kablo hacmine kolay erişim imkânı sağlanıyor. CP37xx Panel PC’ler bir veya iki CFast kartına sahip-ler ve tümleşik RAID kontrolörü sayesinde, iki eşdeğer CFast kartı birbirine yansıtılabiliyor (mirroring).

Yüksek derecede ölçeklenebilir çoklu dokunmatik panel grubu Beckhoff yüksek derecede ölçeklenebilen çoklu dokun-matik cihazlar yelpazesini CP37xx serisi ile uygulama gereksinimlerine en iyi uyumu sağlayacak şekilde ta-mamlıyor. Ürün gamı şu anda, pasif CP29xx ve CP39xx Kontrol Paneli serisini, giriş seviyesi performansı su-nan CP26xx, orta düzeyde bilgi işlem gücü sağlayan CP27xx ve CP37xx Panel PC’lerden, üst düzey CP22xx ve CP32xx’e kadar cihazları kapsıyor.

CP37xx Panel PC serisi, çoklu dokunmatik işlevselliğiyle, yüksek performanslı, düşük kayıplı, çok çekirdekli Intel® Atom™ işlemcileri, entegre montaj kolu adaptörlü kompakt bir IP 65 ünitede bir araya getiriyor

www.beckhoff.com.tr BEckhOff

Page 105: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon
Page 106: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

104 ENDÜSTRİ OTOMASYON

Ürünler

PC Tabanlı Kontrol Sayesinde Büyük Veri’yle Akıllı Ölçüm Bağlantısı■ Güç tüketiminde dahili veri toplama verimli enerji yönetimi için ideal zemini oluşturuyorBina ve tesis işletiminde daha verimli enerji yönetimi için su, elektrik ve ısı tüketimlerini, mümkün olan en kısa aralıklarla sistem kaydetmek (loglamak) gerekiyor. Beckhoff’un PC tabanlı kontrolü, güvenli haberleşme ve Bulut bağlantılı veritabanı sistemleri de dahil olmak üze-re, bu tüketim verilerini toplamak ve işlemek için ideal zemini sunuyor.

Ağa bağlı binalarda, kentlerde veya tesislerde elektrik, su, ısı veya gaz kullanımıyla ilgili tüketim verileri Bulut üzerinden kullanıma açılabiliyor. Genellikle “Büyük Veri” olarak adlandırılan bu büyük miktardaki bilgi, enerji kul-lanımının optimizasyonu için bina sakinleri, bina işletme-cileri ve belediyeler tarafından kullanılabiliyor. Arızalar ve aşırı tüketimi kolayca tespit edilebiliyor. Arızaların tespit edilmesinin yanı sıra ayrıntılı, son derece hassas tüketim istatistiklerinin genellikle uzaktan toplanması, bu süreçle kolaylaşıyor.

Beckhoff, PC tabanlı kontrolde Akıllı Ölçüm için ideal bir platform sunuyor. Tüketim verileri, Beckhoff I/O termi-

nalleri yoluyla uygun maliyetle toplanabiliyor. Bu esnek cihazlar, bir doğrudan sensör bağlantısıyla, fieldbus üzerindeki dağıtık I/O’larla (örneğin, EtherCAT, PROFI-NET veya BACnet/IP) ya da M-Bus gibi daha alt seviye-li veri yolları üzerinden çok farklı sinyal tiplerinde veri toplamak için ideal. Kontrol, ayarlama ve veri ön işleme, farklı performans sınıflarına göre kolayca ölçeklenebi-len bir Gömülü PC tarafından gerçekleştiriliyor. PLC fonksiyonlarının programlanması, program kodlarının gerektiği şekilde (örneğin C++ ) yazılması ve I/O nok-talarının, veritabanı arabirimlerinin ve OPC UA (Unified Architecture - birleştirilmiş mimari) iletişim protokolü-nün yapılandırması gibi tüm görevler evrensel TwinCAT mühendislik ortamında yer alıyor. Modern, Bulut bağ-lantılı sistem arabirimi TwinCAT veritabanı sunucusu yoluyla gerçekleştirilebiliyor. İsteğe bağlı olarak, veri ayrıca bir Gömülü PC’de yerel olarak tutulabiliyor ve analiz edilebiliyor.

OPC UA ile, Gömülü PC, client ve OPC UA sunucusu fonksiyonuyla yüksek seviye enerji yönetim yazılımı ola-rak görev yapıyor. OPC UA, IEC 62541 standardına göre güvenli veri iletişimi seçeneği sunuyor.

www.beckhoff.com.tr BEckhOff

PC tabanlı kontrol, Bulut sistemleriyle güvenli ve standartlara dayalı haberleşme de dahil, enerji tüketimi verilerinin ve ölçüm değerlerinin toplanması için modüler ve hassas şekilde ölçeklenebilir bir altyapı sağlıyor.

Page 107: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

Ürünler

105ENDÜSTRİ OTOMASYON

Uçak İkaz Lambası İL-X….UK serisi ø100

www.oshmuhendislik.com.tr Osh mÜhENDİsLİk

■ Ürün 360 dereceden fark edilebi-lir bir tasarıma sahiptir.Uzun vade-de ürünün bakıma servise ihtiyacı gerekmektedir.

Ürünün çalışma biçimi ayarlayabil-mek mümkün sabit, flaşör, çakar.Ürün hiçbir şekilde su, nem, toz geçirmeyen koruma sınıfına sahip-tir. Işık gücünün en az 7,5 deniz mili yada 10 km uzaklıktan fark edi-lebilir. Ürün ile ilgili montaj ayağı montaj aparatı iyi seçilmeli ürün bu montaj aparatlarına sağlam şekilde sabitlenebilmelidir.

Kullanım alanları: Hava alanları, 4 katı geçen tüm bina, kule, iş mer-kezi vs yüksek yerlerin tamamında kullanılmaktadır. Akşam hava ka-

rarınca fotosel yardımı ile devreye girer ancak ana kartta arıza olma durumunda görev yapacak görev yapacak diğer bir yedek kart vardır.

Genel Özellikler:• 2 yıl garanti• Ürün Lensi PC• Koruma Sınıfı:IP65/66• Çalışma Voltajı:12…80VDC• Çalışma Sıcaklığı -25…+75°C• Gövde ABS (opsiyonel döküm gövde)• Ultra parlak 160 adet Led Kulla-nılmıştır• 4 sıra yüksek aydınlatma gücüne sahip Led kullanılmıştır.• ICAO ANNEX14 belgesine sahip-tir. (Uluslar arası sivil havacılık ör-gütüne uyumlu olabilmesi için bu belge gereklidir.)

Tektronix RSA306■ RSA306 sahada, fabrikada ve akademik alanda kullanıma uygun olarak tasarlanmıştır, oldukça ko-lay taşınabilir ve tüm bu özelliklere düşük maliyetle sahip olabilirsi-niz. RSA306 PC’nizi ve Tektronix SignalVu-PCTM RF Sinyal Analiz Yazılımını kullanarak, 9 kHz - 6.2 GHz arasındaki sinyallerin derin sinyal analiz kapasitelerini, dalga yakalama ve gerçek zamanlı spect-rum analiz özelliklerini sağlar.

Önemli Performans Özellikleri• 9 kHz - 6.2 GHz frekans kademesi analizlerde gereksinim duyacağınız geniş aralığı kapsar • +20 dBm to -160 dBm ölçümleme kademesi • Problemleri ilk seferinde ve her za-man kaçırmadan yakalamanızı garan-ti eder • Zor koşullarda kullanım için Mil-Std 28800 Class 2 çevre koşulları, şok ve titreşim özellikler

Önemli Özelikleri• Dahili Tektronix SignalVu-PCTM yazılım ile tam donanımlı spektrum analiz kapasitesi• Standart olarak 27 spektrum ve sinyal analiz ölçümlemeleri• Frekans ayarlama, puls ölçümle-me, standart destek, modülasyon analizi ve haritalandırma opsiyonları• Gerçek zamanlı Spektrum/Spekt-rogram ekran, geçici durumları ve parazitleri yakalamak için harcanan süreyi azaltır• Cihaz Kontrol Takımı ile birlikte kul-lanım için MATLAB cihaz sürücüsü • Dalga yakalama özelliği ile uzun süreli olayları kayıt edebilme

Uygulamalar• Akademik/eğitim • Bakım, kurulum, fabrikada veya sa-hada onarım • Yüksek değer nitelikli tasarım ve üretim • Parazit yakalama

www.netes.com.tr NETEs mÜhENDİsLİk

Page 108: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon
Page 109: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

107ENDÜSTRİ OTOMASYON

İTÜRO 2015 Yine Dopdoluydu!

■ İstanbul Teknik Üniversitesi Robot Olimpiyatları (İTÜRO) her yıl olduğu gibi bu yıl da birbirinden id-dialı yarışma kategorileri, ilgi çekici seminer, panel ve atölye çalışmaları ile robotik meraklılarını ağırladı.

İTÜ Kontrol ve Otomasyon Kulübü(OTOKON) tarafından düzenlenen öğrenci temelli organizasyonun bu yıl dokuzun-cusu gerçekleştirildi. Organizasyona katılan yerli, yabancı konuşmacı ve yarışmacı sayısı gittikçe artan İTÜRO her yıl uluslararası olma yolunda büyük adımlar atmaya devam ediyor.

İTÜRO 2015 açılış töreni İTÜ Rektörü Prof. Dr. Mehmet Karaca’nın konuşması ile başladı. Konuşması sırasında organizasyonu düzenleyen öğrenci kulübü olan OTOKON’a teşekkürlerini ve tebriklerini ileten Karaca’nın konuşmasının ardından tören İTÜ Elektrik Elektronik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Serhat Şeker ve İTÜ Elektrik Elektronik Fakültesi Kont-rol ve Otomasyon Mühendisliği Bölüm Başkanı ve OTOKON Akademik Danışmanı Prof Dr. İbrahim Eksin’in açılış konuş-maları ile devam etti. Konuşmalarında İTÜRO’nun ulusla-rası olma yolunda olduğunu ayrıca hem üretmek hem de kendini ifade etmek anlamında önemli bir platform olduğu belirten İTÜ’nin değerli akademisyenlerini, İTÜRO 2015’in altın sponsorlarından Gilbo’nun Kurucusu ve Genel Müdürü Mehmet Halit Calayır ve yine İTÜRO 2015 altın sponsorla-rından Autodesk Akdeniz Ülkeleri Eğitim Koordinatörü Ev-ren Arın’ın konuşmaları izledi. Sponsorların konuşmalarının ardından Kontrol ve Otomasyon Kulübü Başkanı Muratcan Uztemur’un konuşması ile açılış töreni sona erdi.

Panel, Seminer ve Atölye ÇalışmalarıİTÜRO 2015’in ilk gününde düzenlenen panelde günü-

müzün en popüler konularından biri olan ve gelecekte de hayatımızın vazgeçilmez bir parçası haline gelmesi öngö-rülen Internet of Things(Nesnelerin İnterneti) konusu ele alındı. İTÜ Bilişim Enstitüsü Bilgisayar Bilimleri Öğretim Üyesi Dr. Serkan Türkeli’nin moderatörlüğünü yaptığı panel, Microsoft’tan Mustafa Kasap, Intel’den Cem Vedat Işık, Mitsubishi Electric’den Tolga Bizel ve İTÜ Elektronik Mühendisliği Yüksek Lisans Öğrencisi Güray Yıldırım’ın katılımıyla gerçekleştirildi.

Kuruluş ve Etkinlikler

Page 110: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

108 ENDÜSTRİ OTOMASYON

Kuruluş ve Etkinlikler

Organizasyonun ikinci gününde ise Yapay Zeka ve Stratejili Oyunlar konulu semineri ile Karadeniz Tek-nik Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü’nden Prof. Dr. Vasif Vagifoğlu Nabiyev katılımcılar ile birlik-teydi. Aynı gün İTÜRO 2015’in altın sponsorlarından Gilbo tarafaından gerçekleştirilen Akıllı Servo Motor

ve İTÜ Kontrol ve Otomasyon Mühendisliği Yüksek Lisans Öğrencisi Mertcan Cibooğlu tarafından düzen-lenen CATIA Programı Üzerinde Tasarımdan Gerçeğe Kendini Dengeleyen Robot atölye çalışmları ziyaretçi-lerin büyük oranda ilgisini çekti ve yüksek katılımla sonuçlandı.

Page 111: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

109ENDÜSTRİ OTOMASYON

Kuruluş ve Etkinlikler

İTÜRO 2015’in son gününde ise The iCub Project: An Open Platform for Research in Artificial Cognitive Systems konulu semineri ile Itali-an Institute of Technology’de iCub Facility’nin başındaki isim olan Prof. Dr. Giorgio Metta katılımcılar ile buluştu. Sunumunda RobotCub projesi altında gerçekleştirilen, gör-me ve işitme duyuları yanında hare-ket algısı da bulunan insansı çocuk robot olan iCub hakkında bilgi veren Metta’ya yoğun ilgi gösterildi.Kapanış töreninde İTÜRO Ekibi’nden yıllardır desteğini eksik etmeyen Endüstri Otomasyon Dergisi Sahibi ve ENOSAD Yönetim Kurulu Üyesi Turan Türkmen ve Alfanorm Mim. Müh. Ltd. Şti. sahibi Ateş Öztan’ın konuşmalarının ardından ödül töre-nine geçildi. Düzenlenen yarışma-larda dereceye giren yarışmacılara ödülleri takdim edildikten sonra İTÜRO 2015 Genel Koordinatörü Celaleddin Hidayetoğlu’nun konuş-ması ile tören sona erdi.

İTÜRO 2015 kapsamında düzenlenen yarışmalarda dereceye giren yarışmacılar:

Çizgi İzleyen1. İstanbul Gelişim Üniversitesi 12 Cihan Dalgıç2. İstanbul Gelişim Üniversitesi 9 Cihan Dalgıç

3. İstanbul Gelişim Üniversitesi 16 Cihan Dalgıç

Yangın Söndüren1. storm Eray Aktokluk Engin Aktokluk2. fast fast Eray Aktokluk Engin Aktokluk3. Yananı Görür Allah Ali Rıza Doğan Ahmet Can Ekinci Duran Ekinci

Merdiven Çıkan1. ROBOZELA Ali Rıza Doğan Ahmet Can Ekinci Duran Ekinci2. Melike Çağlar Karahan Ali Fetvacı Elif Gençer Cengiz Kurtoğlu3. ROBOTEAMZİLE Ali Rıza Doğan Ahmet Can Ekinci Duran Ekinci

Mikro Sumo1. biçer Gürol İlhan2. tekin05 Gürol İlhan3. bilimsanat İzmit Bilim ve Sanat Merkezi

Basketbol1. ALMIŞ60 Ali Rıza Doğan Ahmet Can Ekinci Duran Ekinci2. Tam isapet Eray Aktokluk Engin Aktokluk3. ŞAHİ Mustafa Erdoğan Ömer Özbekler

Labirent1. spirit Eray Aktokluk Engin Aktokluk2. turbo

Eray Aktokluk Engin Aktokluk3. algoritma Eray Aktokluk Engin Aktokluk

Renk Seçen1. Aloha Farid Yagubbayli Şeymanur Özalış Şebnem Karakılıç Sibel Daşçı Faruk Cankaya2. RENK60 Ali Rıza Doğan Ahmet Can Ekinci Duran Ekinci

Kendini Dengeleyen1. avatar Mustafa Taşçı2. MafBot Mertcan Cibooğlu Ahmet Sakallı Ferit Hacıoğlu3. Baykuş Ahmet Kemal Çalışkan

Senaryo1. Mimar Sinan Coşkun Odabaş

Serbest1. Virtual Checkers Burak Kılıç Emre Alkan Caner Topluoğlu Sami Engin Yiğiter Selman Öztürk2. ATLAS Muhammed Kocabaş Emre İnanıcı Ömer Yeşilyurt3. Tiercoid Mert Canat Bedirhan Çaldır Zafer Çavdar Celalettin Yurdakul

Autodesk Dijital Tasarım1. Melike Cengiz Kurtoğlu2. Aloha Caner Topluoğlu

Page 112: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

110 ENDÜSTRİ OTOMASYON

Kuruluş ve Etkinlikler

Page 113: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon
Page 114: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

112 ENDÜSTRİ OTOMASYON

Haberler

BİRİNCİ AVRUPA OLİMPİYAT OYUNLARI’NDA ANEL İMZASI■ Uluslararası standartlarda mega projelere imza atan Anel Grup, yaklaşık bin çalışan ile Bakü Olimpiyat Stadyumu Projesi’nin sistem testlerini Şubat 2015 sonunda tamamlayarak projeyi teslim etti. Elektromekanik ve zayıf akım sistemlerinin tek bir otomasyon sistemine entegrasyonu ile kontrol edilebilme ozelligine sahip olan bu projedeki elektrik ve mekanik işleri, Anel Grup’un yüksek mühendislik gücü ve kalitesi ile, 18 ay gibi kısa bir sürede kusur-suz şekilde tamamlandı.

Tekfen İnşaat tarafından inşa edilen Bakü Olimpiyat Stadyumu, 68.000 seyici kapasiteli. Birinci Avrupa Olimpiyat Oyunları’na, Azerbaycan Milli Takımı’nın karşılaşmalarına ve konserlere ev sahipliği yapacak olan Bakü Olimpiyat Stadyumu, FIFA ve UEFA’nın en yüksek teknik standartlarını karşılayan özellikleriyle, Avrupa Futbol Şampiyonası turnuvaları ve olimpiyat oyunları düzenlemek için yeterli nitelikleri barındırıyor.

Anel Elektrik Yönetim Kurulu Üyesi Bülent Batukan, 28 yıldır, uluslararası havalimanlarından, teknoloji merkezlerine, raylı sistemlerden, hastanelere kadar her biri ayrı mühendislik yetkinliği gerektiren birçok projeye imza attıklarını belirterek “Dünya standart-larında servis kalitesi taahhüdü ile başlanan Bakü Olimpiyat Stadyumu projesini de yine Anel Grup’a yakışır şekilde tamamladık. Türk mühendisliğini dün-yaya ihraç etmekten ülkemiz adına gurur duyuyoruz.” ifadesini kullandı.

Projenin, Birinci Avrupa Olimpiyatları’nın 12 – 28 Haziran 2015 tarihlerinde ilk kez Bakü’de gerçekleş-tirilmesi nedeniyle Azerbaycan için çok önemli oldu-ğunu da belirten Batukan, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Bu büyüklükte prestijli bir stadyum projesinin bun-dan sonraki iş geliştirme faaliyetlerimizde önemli bir referans olacağını ve kazanılan tecrübelerin takip eden projelerde faydalı olacağını düşünmekteyiz. Bu önemli projede gösterdiğimiz başarı, Katar’daki projeler için önemli bir referans niteliği taşıyor. Katar’da inşaatı planlanan ve 2022 Dünya Kupası Müsabakaları’nın düzenleneceği stadyumlar, Bakü’de tamamladığımız UEFA FIFA IAAF ve IOC standartla-rında olan stadyum ile aynı seviyede olacak. 2018 yılına kadar Rusya’daki Dünya Kupası için yapılacak stadyumlarda başarımızı devam ettirerek yeni proje-ler almayı hedefliyoruz.”

Page 115: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

113ENDÜSTRİ OTOMASYON

Haberler

İNOVASYON DÜNYASININ OSCAR’LARIMITSUBISHI ELECTRIC’E VERİLDİ!■ Alanında Dünya Lideri Mitsubishi Electric Corporation’un benzersiz fabrika otomasyon tekno-lojileri MELFA-3D Vision ve Sensor-less Servo, R&D Magazine tarafından verilen R&D 100 Ödülleri’ne layık görüldü. “İnovasyon Oscar’ları” olarak bilinen ödüller, Mitsubishi Electric’in endüstriyel inovasyon-da küresel lider pozisyonunu bir kez daha göstermiş oldu.

MELFA-3D Vision:KALDIRMAYI OTOMATİKLEŞTİREN TEKNOLOJİLas Vegas, Nevada’da yapılan törenle ödül alan Mitsubishi MELFA-3D Vision, kompleks şekilli par-çalardan oluşan geniş bir sınıf için kaldırma (bin-picking) çözümleri sunuyor. İleri vizyon çözümü kullanılan MELFA-F serisi robotik sistem, kaldırmayı tamamen otomatikleştirmek için geliştirilmiş olma-sından dolayı türünün ilk örneği niteliğinde.Geleneksel fabrikaların çoğunda, çeşitli parçalar otomatik montaj sistemlerine manuel olarak gön-deriliyor. Bu gibi tekrar gerektiren görevler, işçiler için ağır iş yükü ve stres kaynağına dönüşebiliyor. Bu nedenle parça besleme hatları, kutu kaldırma görevlerini otomatikleştirmeye uygun hale getiriliyor. Ancak besleme hatlarının her bir parça için özel tasa-rımlı olması gerekiyor ve bunlar genellikle geniş yer

kaplıyor. Vizyon sensörleri kullanılan çeşitli robotik sistemler geliştirilmiş olmakla birlikte, bu sistemler genellikle yalnızca konvansiyonel sistemlerde basit şekilli parçalar için kullanılabiliyor. Bu teknik sınırla-malara yanıt olarak Mitsubishi Electric’in geliştirdiği MELFA-3D Vision teknolojisi, üretim hatlarında genel parçaların otomatik kaldırılması için son derece gelişmiş özellikler içeriyor.

Sensor-less Servo:YÜKSEK DAYANIM VE ETKİN PERFORMANSÖdül alan bir diğer ürün Sensor-less Servo sistemi ise herhangi bir kodlayıcıya encoder’a gerek kalma-dan hız ve pozisyonun kesin olarak kontrol edilmesi için özelleştirilmiş bir servo sürücü ünitesinden ve motordan oluşuyor. Sensor-less Servo sistemi daha küçük motor, daha yüksek dayanım ve daha yüksek etkinlik dahil olmak üzere konvansiyonel modelle-re kıyasla bir çok avantaj sağlıyor. Konvansiyonel servo drive (tahrik) ürünleri, örneğin genel amaçlı invertörler ve servo sürücüler, üretim makinelerinde performans ve etkinliğin arttırılmasına katkıda bulu-nuyor. Ancak bu üretim makinelerinin çeşitliliğinin ve gereksinimlerinin arttığı günümüzde, Sensor-less Servo teknolojisinin daha kapsamlı bir sürüş ürünleri serisinde kullanılabilmesi bekleniyor.

MELFA-3D Vision Sensor-less Servo

Page 116: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

114 ENDÜSTRİ OTOMASYON

Haberler

■ Özel sektörün devlerinden KOBİ’lere kadar pek çok şirket, sosyal sorumluluk projeleriyle 5 kategoride yarışacak.

Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu’nun (TİSK) “TİSK 2015 Kurumsal Sosyal Sorumluluk Ödülleri” için başvurular başladı. Türk özel sektö-rünün büyük ölçekli devlerinden KOBİ’lere kadar pek çok şirket, kurumsal sosyal sorumluluk (KSS) projeleriyle geçen yıl olduğu gibi bu yıl da heyecanlı bir yarışmaya katılacaklar. Yarışma için son başvuru tarihi 2 Ekim 2015 olurken, ödüller Aralık ayında TİSK tarafından düzenlenecek törenle sahiplerini bulacak. 5 kategorinin her birinde bir büyük ölçekli ve bir KOBİ olmak üzere 2 proje, toplamda da 10 proje ödül almaya hak kazanacak. Ayrıca belirtilen 5 kategori üzerinden en yüksek puanı alan bir büyük ölçekli ve bir KOBİ olmak üzere 2 proje de Büyük Ödül için yarışacak.

İşçi, işveren, hükümet, medya, üniversite ve sivil toplum kuruluşu (STK) temsilcilerinden oluşacak Seçici Kurul, finalist projeleri 5 temel kategori-de (Etkililik, Sürdürülebilirlilik, Kapsayıcılık, İyi Uygulama, Yenilikçilik) değerlendirecek. Her konuda bir büyük ölçekli ve bir KOBİ olmak üzere 2’şer proje; toplamda 10 proje belirtilen kategorilerde ödül alır-ken, tüm kategorilerden en yüksek puanı alan iki ayrı projeye de yine farklı ölçeklerde olmak üzere Büyük Ödül takdim edilerek toplamda 12 proje ödül almaya hak kazanacak. Ayrıca işbaşında eğitim alanındaki projeler için GAN TÜRKİYE Özel Ödülü de verilecek.

“Gan Türkiye” Özel Ödülü Geçtiğimiz Şubat ayında Antalya’da 21 özel sektör şirket CEO’larının prensiplerine imza attığı Küresel İşbaşında Eğitim Ağı (GAN) Türkiye’nin Özel Ödülü de bu yıl bir projeye verilecek. GAN TÜRKİYE faaliyetleri kapsamında, “işbaşında eğitim (çıraklık, beceri eğiti-mi, stajyerlik ve hizmet-içi eğitim)” imkânı sunulma-sı, kaliteli işbaşında eğitim fırsatlarının ve bu konuda bilgi ve bilinç düzeyinin artırılması amacıyla şirketler tarafından yürütülen projeler, “GAN TÜRKİYE Özel Ödülü” kapsamında değerlendirilecek.

Başvuru Kriterleri Ve SüreciTürkiye’de ticaret siciline kayıtlı tüm şirketler, Türkiye’de uygulanan KSS projeleri ile ödüle baş-

vurabilecekler. Başvuru için TİSK üyesi olma şartı aranmayacak. Şirketler, ayrı ayrı başvuru yapmak koşuluyla birden fazla proje ile yarışmaya katılabile-cekler. Projelerin halen uygulanmakta olması ya da 1 Ocak 2011 tarihi ve sonrasında tamamlanmış olması şartı aranacak. TİSK 2014 KSS’de ödül almaya hak kazanan projeler için tekrar başvuru yapılamayacak. Geçen yıl başvuru yapan ancak ödül kazanamayan projeler için başvuru yapılabilecek.

Aday şirketler projelerini, www.tisk.org.tr internet adresinden ulaşabilecekleri TİSK KSS Ödül Başvuru Formu’nu, doldurarak, 2 Ekim 2015 Cuma saat 17.00’ye kadar [email protected] e-posta adresine PDF dosyası olarak gönderecekler. İsteyen şirket-ler, başvuru formuna ek olarak, projenin tanıtımına yönelik olarak hazırlanan görsel, basılı materyal, film vb. gibi ilave materyalleri de başvuru dosyala-rına ekleyebilecek. (Söz konusu materyallerin, isteğe bağlı olarak elektronik ortamda ya da CD ile kapalı zarf içinde 2 Ekim 2015 Cuma tarihinde saat 17.00’ye kadar TİSK Genel Merkezi’ne ulaştırılması gerekiyor.) Kapalı zarfın teslim edileceği adres ise şöyle: TİSK, Herkes İçin KSS Proje Ofisi, Hoşdere Caddesi, Reşat Nuri Sokak No: 108 06540 Çankaya - ANKARA.

AB Destekli, IOE Ortaklı Projeİlki 2014 yılında verilen “TİSK 2015 Kurumsal Sosyal Sorumluluk Ödülleri”, KSS alanında farkındalığı artı-rarak, şirketleri teşvik etmeyi amaçlayan uluslararası “Herkes için Kurumsal Sosyal Sorumluluk Projesi” kapsamında veriliyor. TİSK’in liderliğinde ve AB’nin finansman desteğiyle yürütülen proje, Uluslararası İşverenler Örgütü’nün (IOE) yanı sıra Güney Doğu Avrupa Ülkelerinin ulusal işveren örgütlerinin ortak-lığında 2012 yılından beri sürdürülüyor.

4 yıllık Proje’nin ikinci 2 yıllık dönemi de başla-dı. İlk dönemde Türkiye, Romanya, Hırvatistan, Makedonya, Karadağ’ın ulusal işveren örgütlerinin yer aldığı projeye, 2015-2016 yıllarını kapsayan 2. Dönemde Sırbistan, Bulgaristan ve Azerbaycan’ın İşveren Teşkilatları’nın da dâhil olmasıyla işbirliği yapan kuruluş sayısı dokuza çıktı. İkinci dönem-de, işveren kesiminin Sürdürülebilirlik Raporlaması hakkında bilgilendirilmesine, uygulama kapasitesi-nin geliştirilmesine ve eğitmenlerin yetiştirilmesine odaklanılacak.

TİSK’TEN SOSYAL SORUMLULUK ÖDÜLLERİŞİRKETLERİN SOSYAL SORUMLULUK PROJELERİ YARIŞACAK

Page 117: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon
Page 118: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

116 ENDÜSTRİ OTOMASYON

Haberler

OTOMOTİV SEKTÖRÜNDE ÜÇ BOYUTLU TEKNOLOJİLERLE DÖNÜŞÜM BURSA’DA KONUŞULDU

■ Dassault Systèmes’in otomotiv sektörüne sunduğu üç boyutlu çözümler sayesinde endüstrideki oyuncular iş süreçlerini en baştan tanımlayıp simüle edebilir-ken, süreci sürekli takip ederek yönetebiliyor, sıfır hataya ulaşabiliyor. Bu dünyadaki son gelişmeler Bursa’da düzenlenen çok özel bir etkinlikte konuşuldu. Dünyanın en büyük yazılım şirketlerinden biri olan 3DEXPERIENCE şirketi Dassault Systèmes, otomotiv ve ulaştırma sektörlerine yönelik sunduğu üç boyutlu tek-nolojileri Bursa’da düzenlediği “Transportation&Mobility Solution Experience Forum” adlı çok özel bir etkinlikle tanıttı. Dassault Systèmes Türkiye Genel Müdürü Burak Süsoy’un hazır bulunduğu etkinlik 15 Nisan’da Hilton Bursa Convention Center’da düzenlendi.

Foruma, Dassault Systemes’in üst düzey yöneticilerinin yanı sıra iş ortakları, müşteriler, otomotiv ve ulaştırma sektöründen yöneticiler ve uzmanlar katıldı. Tırsan ve Autoliv gibi başarılı uygulamaların da paylaşıldığı orga-nizasyona Dassault Systemes’in iş ortakları Cadem, Infotron, A-Z Tech, Dijitalis, Arge, Grup ve Mobit de destek verdi.

“Müşterilerimize eşşiz deneyimler oluşturmalarında yardımcı oluyoruz”Forumun açılış konuşmasını yapan Dassault Systèmes Türkiye Genel Müdürü Burak Süsoy, Dassault Systèmes’in 140 ülkedeki 190 bin farklı müşterisiyle dünyanın en

büyük ve önemli yazılım şirketlerinden biri olduğunu söy-ledi. Süsoy, makine sektöründen tekstile, enerjiden savun-maya ve otomotive kadar 13 ayrı sektöre yönelik çözümler sunduklarını ifade ederken, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Amansız bir rekabetin yaşandığı otomotiv pazarında tasarımdan üretime ve satışa kadar her süreçte teknoloji-deki son gelişmeleri son derece etkin şekilde kullanılması gerekiyor. Dassault Systèmes’in pazar lideri çözümleri otomotiv endüstrisinde otomobillerin tasarımından üre-timine ve pazara sunulmasına kadar tüm süreçlerde uzun yıllardır başarıyla kullanılıyor. Günümüzde ise bu çözüm-ler, araçlarda mobiliteyle birlikte yeni sosyal deneyimler yaratmak için üç boyutlu evrenler oluşturuyor. Şirket olarak kendimizi bir ’üç boyutlu deneyimler şirketi olarak konumluyoruz. Müşterilerimize eşsiz deneyimler oluştur-malarında yardımcı olacak çözüm ve araçları geliştiriyor, onların tasarım ve üretim döngülerini en aza indirgiyo-ruz. Örneğin My Car Experience çözümümüzle üretici firmalar tüm süreçlere son kullanıcıyı da dahil edebiliyor. Üretici; son kullanıcı, bayiler ve müşteri gruplarından ürünün gelişme aşamasında, ürün tasarımı yapılırken ve üretilmeden geri bildirim alabiliyor. Bu esasında Ar-Ge’yi sokaktaki insana kadar taşıyan bir süreçtir. Türkiye’de en fazla Ar-Ge yatırımın yapıldığı sektörlerden birisi otomo-tiv. Bunu üç boyutlu deneyimleme ile birleştirmek önemli bir katma değer yaratacaktır”

Süsoy’dan sonra söz alan Prof. Dr. Ercan Tezer de “Gelecekte Otomotiv Endüstrisine Bakış” başlıklı konuş-masında sektörün gelecekteki yol haritasıyla ilgili öngö-rülerini paylaştı.

Bid to Win deneyimi ve DELMIA çözümü hakkında demo-ların da gerçekleştiği etkinlikte, Tırsan ve Autoliv gibi başarılı uygulamalar da katılımcılara detaylı bir şekilde anlatıldı.

Burak Süsoy

Page 119: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

117ENDÜSTRİ OTOMASYON

Haberler

KROHNE ACADEMY SEMİNERLERİNE BÜYÜK İLGİ DEVAM EDİYOR…

■ Endüstride proses ve otomasyon son kullanıcıla-rının, uygulama mühendis ve teknik personelinin, akademisyenlerin sabırsızlıkla beklediği “KROHNE Academy Proses ve Otomasyon Kontrol Etkinlikleri” seminerlerinin ilk ayağı 28 ve 30 Nisan tarihlerinde İstanbul ve Çorlu’da gerçekleştirildi.

Alanında uzman KROHNE, PILZ, SAMSON ve WAGO fir-malarının ortaklaşa düzenledikleri etkinliklerde proses ve otomasyon sektöründe son gelişmeler, ürün ve sistemler, yeni standart ve uygulama çözümleri, seminerler süresin-ce tüm katılımcılarla paylaşıldı. Dünyada çeşitli ülkelerde düzenli gerçekleştirilen KROHNE Academy seminerleri, bu sene ülkemizde dördüncü kez organize edildi.

Etkinlikler çerçevesinde, endüstri uzmanları, son kulla-nıcılar, uygulama mühendis ve teknisyenleri, akademis-yenler bir araya geldi. Dört ayrı salonda paralel olarak gerçekleştirilen ve bir günde 20 ayrı seminerin verildiği etkinliklerde, ürünlerin çalışma prensip ve teknolojileri,

proses ve otomasyon uygulamaları, ulusal ve ulusla-rarası standart ve prosedürlerinin anlatıldığı konular katılımcılarla paylaşıldı.

Seminerlerin ilk ayağını oluşturan iki seminere yaklaşık 500 kişinin üzerinde bir katılım gerçekleştirildi. Tüm gün süren seminerlere ilgi çok büyüktü. Katılımcılar, seminer aralarında çay ve kahvelerini içerken organizatör firmala-rın sergi alanındaki ürün ve uygulamalarını görme ve işin uzmanları ile konuşma fırsatı da yakaladılar. Bu sayede karşılıklı bilgi ve tecrübe paylaşımının da yaratılmasına olanak sağlandı.

Değişik endüstrilerden gelen ziyaretçilerini ağırlamak-tan büyük mutluluk duyan KROHNE, özellikle ürün ve çözüm önerilerine yoğun ilgi gösteren tüm Proses Otomasyon sektör paydaşlarına teşekkür ederken, 26 ve 28 Mayıs tarihlerinde Ankara ve Adana’da ger-çekleşecek seminerlerin ikinci bölümüne tüm sektör temsilcilerini bekliyor.

Page 120: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

118 ENDÜSTRİ OTOMASYON

Haberler

■ İstanbul, 20.04.2015 - Güç ve otomasyon teknoloji-lerinde dünya lideri olan ABB, yenilenebilir enerjilerdeki deneyimini, teknoloji liderliğini ve uygulama konusun-daki bilgi birikimini 9-11 Nisan arası gerçekleştirilen SOLAREX fuarında ziyaretçilere sundu.

ABB, şebeke bağlantılı ve mikro şebeke uygulamaları için; güneş enerjisi üretimini, iletimini ve dağıtımını yapan solar fotovoltaik değer zinciri içerisinde en kap-samlı ürün, sistem, çözüm ve hizmetleri sunmaktadır. Portföyümüzde inverterler, alçak gerilim ürünleri, izle-me ve kontrol sistemleri, şebeke bağlantıları, ürünlerin kararlı hale getirilmesi ve entegrasyonu gibi işlevlerin yanı sıra tesislere elektrik altyapı donanımı kurmak gibi hizmetler de bulunmaktadır. ABB ayrıca, uzaktan işletim ve tanılama, güneş enerjisi toplama tesislerinde perfor-mans optimizasyonu gibi destek ve bakım hizmetleri dâhil, geniş bir yelpazeye yayılmış hizmetler sunmak-tadır.

Fotovoltaik güneş enerjisi santral projelerinde, inverter başta olmak üzere, DC ve AC şalt ekipmanları, uzakta izleme ve SCADA sistemleri, trafo ve orta gerilim paket çözümleri tek bir tedarikçiden ABB mühendisliği ve güvencesi ile sektöre sunuluyor.

Yeni Nesil Solar Evirici PRO33 Market lideri TRIO serisi dizi inverterlerin yanında ABB’nin yeni nesil üç fazlı PRO-33 dizi inverter sunumu fuarda gerçekleşti. 33000 W AC güç sağlayan bu yeni nesil dizi inverter büyük ölçekli endüstriyel çatılar veya açık arazi büyük ölçekli santral uygulamaları için tasar-landı.

Paket çözümlerde tek bir tedarikçiden optimum çözüm Merkezi inverter uygulamalarında sahada kullanılan DC bağlantı kutusu, merkezi inverter köşkü ve trafo köşkün-den orta gerilim çıkışa kadar ki tüm elektrik ekipmanları-nın optimum paket çözümünü sektötre ABB mühendisliği ve güvencesi ile sunuluyor.

ABB Türkiye Güneş enerji Çözümleri Bölüm Yöneticisi Haluk Özgün görüşlerini şöyle dile getirdi: “Uluslararası Enerji Ajansı’na göre 2020 yılında 403 GW’a ulaşması beklenen güneş fotovoltaik sistemleri dünyada yeni bir evreye girmiş bulunuyor. Teknolojik gelişmeler mali-yetleri düşürürken, konutlardan büyük ölçekli santrallara kadar ve hatta en ücra konumlarda dahi güneş enerjisin-den yararlanmak mümkün.”

ABB (www.abb.com) Grubu yaklaşık 100 ülkede, 140.000 çalışanıyla faaliyet göstermektedir. Bu büyük grubun bir parçası olarak ABB Türkiye 1.700 çalışanı ve fabrikaları ile Türkiye’nin güç ve otomasyon sektörüne hizmet ver-mektedir. Türkiye’de hızla gelişmekte olan güneş enerjisi sektörünün ihtiyaçlarına doğru mühendislik çözümleri, optimize edilmiş paket sistemler ve güvenilir servis ağı ile destek sunar.

ABB GÜNEŞ ENERJİSİ ÇÖZÜMLERİNİ SOLAREX FUARINDA ZİYARETÇİLERLE PAYLAŞTI

Page 121: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon
Page 122: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

120 ENDÜSTRİ OTOMASYON

Haberler

■ 75 ülkeden yaklaşık 11.000 ziyaretçi• Uluslararası ziyaretçilerin ve katılımcıların yoğun ilgisi Türkiye’nin bir köprü vazifesi gördüğünü doğruladı• 19 ülkeden 400 şirketi temsil eden 243 katılımcı• Etkinlik programlarına büyük talep

IFAT Eurasia Çevre Teknolojileri Fuarı 16.-18. Nisan tarihleri arasında Ankara Congresium Kongre merkezinde gerçekle-şen prömiyerinde 11.000 ziyaretçi ile olağanüstü bir kapa-nış yaptı. Avrasya pazarının yeni çevre teknolojileri fuarında 19 ülkeden 243 katılımcı yer aldı. Sektörden gelen olumlu tepkiler ve tebrikler organizatörlerin beklentilerini doğrular nitelikte: IFAT Eurasia çevre teknolojilerinin bu büyüyen pazarının yeni önder iş platformu.

Messe München Genel Müdürü Stefan Rummel: “Geçtiğimiz üç gün içinde aldığımız bu son derece memnun edici sonuçlardan mutluluk duyuyoruz. IFAT Eurasia Messe München’in Türkiye’de organize ettiği ikinci etkinlik ve prömiyere olan ilgi bu pazara adım atmanın doğru bir karar olduğunu gösterdi. Çevre teknolojileri sektörü için yepyeni bir merkezin kurulduğunu memnuniyetle söyleyebilirim .”

MMI Eurasia Genel Müdürü Osman Bayazit Genç: “Katılımcılarımız ve partnerlerimiz son derece mutlu: IFAT Eurasia şimdiden uluslararası bir marka oldu. Özellikle Avrasya bölgesinden gelen çok sayıda ziyaretçi olmasından mutluluk duyduk.”

NETZSCH Pumpen & Systeme GmbH Uluslararası Bölge Satış Müdürü Michael Zabelt ve Pazarlama Sorumlusu Heidi Dorner de bunu doğruluyor: “IFAT Eurasia prömiyeri bizim için çok başarılı geçti. Başlangıçta Ankara’da olma-sından dolayı şüphelerimiz vardı ama doğru yer olduğunu gördük. Şu ana kadar IFAT Eurasia şirketimiz için kesin bir başarı oldu. Türkiye’deki diğer etkinliklerle kıyaslandığında fuarın çok üst düzey olduğunu kesinlikle söyleyebiliriz. 2017’de tekrar katılmak için sabırsızlanıyoruz.” Profesyonel ziyaretçilerTürkiye’nin yönetim merkezi Ankara ile fuar alanı tercihinin ne kadar doğru olduğu da bu ilk fuarda belli oldu. Çeşitli milli ve uluslar arası delegasyonlar IFAT Eurasia’ya katılarak bu etkinliğin Türkiye ve Avrasya bölgesi için ne kadar önem-li olduğunu kanıtladı. Yunanistan, İran, İsrail, Kazakistan, Kırgızistan, Litvanya, Romanya, Rusya Federasyonu ve Tunus delegasyonları katılımcılar arasındaydı ve bazılarına doğrudan Bakanlar, Belediye Başkanları veya Büyükşehir Belediye Başkanları gibi önemli makamlardaki kişiler katılım gösterdi.Bunlardan birisi bir heyete başkanlık eden Romanya Çevre,

Su ve Orman Bakanı Gratiela Leocadia Gavrilesco oldu. O da fuardan çok memnun kalanlar arasındaydı: “IFAT Avrasya çevre teknolojileri konusunda Romanya ve Türkiye arasında önemli bir köprü vazifesi görüyor. Böyle bir etkin-liğin eksikliği hissediliyordu.”

Türkiye Orman ve Su İşleri Bakanı Prof. Dr. Veysel Eroğlu daha açılış konuşmasında fuara olan yüksek uluslararası ilgiyi işaret etti: “Ankara’daki IFAT Eurasia fuarı uluslara-rası yatırımcıların Türkiye’ye gösterdiği büyük ilgiyi ortaya koyuyor. Türkiye’deki çevre sektörünün önemini etkileyici bir biçimde vurguluyor. IFAT Eurasia’nın Türkiye’de yapıl-masında emeği geçen herkese teşekkür ediyoruz.”

Birçok katılımcı ziyaretçilerin somut taleplerinin ve ulusla-rarasılığının altını çizdi. IFAT Eurasia yeni iş sözleşmeleri, satış pazarlıkları ve satışlar için bir forum görevi gördü. Wilo (Türkiye) Uluslararası Pazarlama Koordinatörü Melis Öner de bunun altını çizdi: “IFAT Eurasia Avrasya pazarının buluşma noktası oldu. Fuara sektörümüz ile ilgili profesyo-neller katıldı. IFAT Eurasia’nın önümüzdeki yıllarda önemi-nin daha da artacağından şüphemiz yok ve 2017’de tekrar katılmak için sabırsızlanıyoruz.”

Çeşitli konferanslar, konuşmalar ve tartışma panelleri içeren IFAT Eurasia etkinlik programı da büyük ilgi gördü. Alman Su Ortaklığı da (GWP), IFAT Eurasia çerçevesinde sürdü-rülebilir atık su yönetimi alanında olağanüstü çözümler üreten su sektöründeki genç Türk mühendislerine ilk kez bir ödül verdi. Sektörün Ankara’da uluslararası toplantısıKatılımcılar açısından da sektör Ankara’da toplanmıştı. 19 ülkeden toplam 243 katılımcı tarafından temsil edilen 400 firma, 12.000 metrekare kapalı 3.500 metre kare açık, toplam 15.500 metrekarelik sergi alanında çevre teknolo-jilerindeki en son çözüm ve ürünleri tanıttı. Katılımcıların yüzde 62’si sırasıyla Almanya, Avusturya, Çek Cumhuriyeti, Fransa, İsviçre, İtalya, Çin, Yunanistan, Hollanda ve İspanya başta olmak üzere Türkiye dışındaki ülkelerdendi.

Avusturya, Çin, Çek Cumhuriyeti, Fransa, Almanya ve İsviçre’ye ait toplam altı milli pavyon bulunması da fuarın uluslararası niteliğini öne çıkardı.

Katılımcıların araç ve makinelerini uygulama yöntemleri ile bir-likte sergiledikleri açık alanda başarı ile görevini yerine getirdi. EFE Endüstri ve Ticaret A.Ş. Satış Müdürü Erkan Yeğencik de buna tanık olanlar arasında: “Teşekkürler IFAT Eurasia 2015. Pek çok yeni müşteriye ulaşarak hedefimize tamamen eriştik. IFAT Eurasia 2017’de tekrar buluşacağız.”

AVRASYA ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ İÇİN YENİ BİR BULUŞMA NOKTASIANKARA’DA IFAT EURASIA’DAN ETKİLEYİCİ BAŞLANGIÇ

Page 123: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon
Page 124: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

122

■ Endüstri Otomasyon ve Sanayicileri Derneği-ENOSAD, Kadıköy’deki yeni ofisine taşındı ve sıcağı sıcağına T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Bakan Yardımcısı Sayın Prof. Dr. Davut KAVRANOĞLU’ nu konuk etti.

ENOSAD, Anadolu Yakası-Kadıköy’deki ofisine, 21 Nisan Salı günü saat: 16.00 düzenlenen ve yakla-şık 4 saat süren açılış kokteyli ile resmen taşındı. Açılışa, ENOSAD üyesi firmaların katılımı yoğundu. ENOSAD adına Yönetim Kurulu Başkanı Sayın Sedat Ömeroğlu’nun yaptığı teşekkür konuşması ile başlayan kokteylde, bu yeni ofiste yapılacak eğitim çalışmaları ve etkinliklerden söz edildi. ENOSAD’ın Aralık 2014’te düzenlediği Uluslarası İleri Endüstriyel Otomasyon Kongre ve Sergisi, kokteylin önemli konularından biri oldu ve yeni dönemde daha geniş ve katılımlı bir kongre organize edilmesi için ENOSAD yönetimine tüm katılımcı üyeler tarafından tam destek verildi.

Bu açılış kokteylinden bir hafta sonra da ENOSAD, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Bakan Yardımcısı Sayın Prof. Dr. Davut KAVRANOĞLU’nu yeni ofisinde ağırladı.

ENOSAD Yönetim Kurulunun süregelen girişimleri sonucunda, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı adına Bakan Yardımcısı Sayın Prof. Dr. Davut KAVRANOĞLU, 29 Nisan 2015 tarihinde Bakan Danışmanı Sayın Mesut UĞUR ile birlikte ENOSAD dernek merkezini ziyaret

Haberler

ENOSAD, YENİ OFİSİNDE, YENİ HEDEFLERİYLE,BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANI YARDIMCISIPROF. DR. DAVUT KAVRANOĞLU’NU AĞIRLADI!

Page 125: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

123ENDÜSTRİ OTOMASYON

Haberler

etti. Üç saati aşan bu ziyarette, endüstriyel otomasyon sektörüyle ilgili sorunlar, zamanın elverdiği ölçüde, detaylı olarak konuşuldu.

Toplantıda Sayın KAVRANOĞLU, Endüstriyel Otomasyon Sektörü’nün önemli ve lokomotif bir sektör olduğunu vurguladı ve ENOSAD Yönetim Kurulu’ndan sektördeki sorunların ve çözüm önerilerinin yazılı olarak tarafına bildirilmesini önemle belirtti. Bakanlık olarak bu sektörü önemsediklerini, ENOSAD’ın öneri-lerine açık olduklarını ve sorunları çözmek için çaba harcayacaklarını ifade etti.

Toplantıda, özet olarak;• Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile birlikte yeni bir “Endüstri 4.0 Çalıştayı” düzenlenmesi,• Gümrüklerle ilgili sorunların (ÖTV) çözümü,• Otomasyonun sektör olarak tanınması,• Bakanlığın destek mekanizmalarının gözden geçiril-mesi,• Şirket birleşmelerinin “Etkin” olarak desteklenmesi,• Şirketler arası nitelikli eleman transferine yönelik çözümler,• ENOSAD’ın TÜBİTAK’ ta proje değerlendirmelerinde temsilci bazında yer alması,• Bilirkişilik – Yeminli Teknik Müşavirlik (Meslek edindirme standardı – Mesleki Teknik Eğitim-, Piyasa Denetim-Gözetimde yetkinlik),• Sanayi – Üniversite işbirliği• Verimlilikkonuları başlıklar halinde ele alındı.

Toplantıya, ENOSAD Yönetim Kurulu Üyeleri’nden Sedat Sami ÖMEROĞLU (Başkan), Hasan TERZİOĞLU (Bşk. Yrd.), Talat AVCI (Bşk. Yrd.), Dr. Hüseyin HALICI (Genel Sekreter), Hasan Basri KAYAKIRAN (Üye) ve Turan TÜRKMEN (Üye) katıldı.

Karşılıklı fikir alışverişinde bulunulan toplantıda ayrı-ca, yakın dönemde yapılacak olan milletvekili seçim-lerinden çıkacak sonuca bağlı olarak çözüm önerileri ve karşılıklı istekler konusu doğrultusunda yeniden bir araya gelme kararı alındı.

Bu konuda yeni yönetimin yapacağı çalışmalar ve tak-dirler çerçevesinde yakın gelecekteki olası toplantıya hazırlık olarak bir çalışma grubu oluşturulması ön görüldü.

Page 126: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

124 ENDÜSTRİ OTOMASYON

Haberler

■ Portekiz’de 26-29 Nisan’da düzenlenen Kaspersky Lab Cyber Security Weekend etkinliği, şirketin Küresel Araştırma ve Analiz Ekibi (GReAT) ve Küresel Ürün ve Teknoloji Pazarlama Departmanı uzmanlarını bir araya getiriyor. Ortadoğu, Afrika ve Türkiye bölgesi için düzenlenen konferansa EY uzmanları da davetliydi. Konferans dahilinde katılımcılar küresel ve bölgesel siber tehditleri ve güvenlik trendlerini, kurumsal BT sorunlarını ve ihtiyaç duyulan güvenlik önlemlerini tartışıyor.

Kaspersky Lab, GReAT Direktör Yardımcısı Sergey Novikov şunları söyledi: “Kaspersky Lab’ta Internet ve yeni teknolojilerin getirdiği risk faktörlerinin ortadan kaldırılması gerektiğine inanıyoruz: Kritik alt yapılar ve yüksek risk teşkil eden kapsamlı teknolojiler; genel kamu ya da şirketlerin eğitimi ve yasa uygulama ve uluslararası işbirliği. Siber güvenliği ihmal etmek yal-nızca para, veri ve itibarın risk altına girmesine değil, ayrıca siber tehditlerin yayılmasına da yol açar”.

Kaspersky Lab’ın 2015’in ilk çeyreğinde yaptığı BT tehditleri analizine göre Orta Doğu, Türkiye ve Afrika (META) bölgesinde kullanıcıların ortalama %41’i yerel ağlar ve çıkarılabilir ortamla ilgili güvenlik olayları ve kullanıcıların %21’i web ile ilgili tehditlerle karşılaşıyor. Kaspersky Security Network bulut hizmeti Ocak-Mart 2015 istatistikleri, yerel tehditlerden en çok etkilenen kullanıcı sayısının hala Mısır’da (%50,5) olduğunu, bunun Katar (%46), Suudi Arabistan (%45,8) ve Türkiye’nin (%44,6) takip ettiğini gösteriyor.

Web tehdidi olaylarına ilişkin en yüksek sayı Katar (bu tehditlerle karşılaşan KSN kullanıcılarının %31’i), BAE (%29), Türkiye (%25) ve Suudi Arabistan’da (%24) bulunuyor. Kenya, Güney Afrika, Bahreyn ve Lübnan bir dereceye kadar daha az tehdit seviyelerine sahip: Kullanıcıların %14-18’i çevrimiçi tehditlerden ve %33-37’si yerel tehditlerden etkileniyor.

B2B International ve Kaspersky Lab tarafından ger-çekleştirilen 2014 Küresel Kurumsal BT Güvenliği Riskleri araştırması’na göre; bölgedeki şirketlerin çeyreği ile yarısından fazlası geçen yıl virüslerle ve diğer kötü amaçlı yazılımlarla, istenmeye posta, kimlik avı ve yazılım açıklarıyla karşılaştığını söyledi. Bu teh-ditlerin arasında şirketler ayrıca ağ ihlalleri ve hedefli saldırılarla, DDoS, mobil aygıtlarda veri kaybı, dosya paylaşımı ve veri sızıntıları ile uğraşıyor.

EY firmasının EMEIA Danışma Kurulu Ortağı Raddad Ayoub, EY’nin şirket uzmanlığını, bölgedeki kurumsal siber güvenliğin gerçeklikleri ve trendleri hakkındaki bilgileri bir sunumda paylaştı. Sunumda güvenlik stratejisine ilişkin ele alınması gereken karmaşık yak-laşımın ihtiyaçlarını belirtti.

Organizasyonların karşılaştığı tehditler devam ediyor, Kaspersky Lab GReAT Kıdemli Güvenlik Araştırmacısı Sergey Lozhkin, hedeflenen saldırılar ve siber casus-luk kampanyaları hakkında bir sunum yaptı. Şirket tedarik zincirleri saldırıya uğrarken, siber paralı asker-ler bir “meta” haline geliyor ve daha fazla APT (geliş-miş kalıcı tehdit) grubu ortaya çıkıyor, organizasyon-ların veri koruması, iş sürekliliği ve itibar korumasını özellikle ele alması gerekiyor. Gelişmiş tehditleri azaltma stratejilerinin güvenlik ilkelerini ve eğitimini, ağ güvenliğini, kapsamlı sistem yönetimini ve yazılım yama özellikleri, uygulama kontrolü, beyaz liste ve varsayılan ret modunu içeren Kaspersky Endpoint Security for Business gibi özelleştirilmiş güvenlik çözümlerini kapsaması gerekiyor.

APT de bölgede kendini gösteriyor

Kaspersky Lab GReAT Kıdemli Güvenlik Araştırmacısı Ghareeb Saad ise şunları belirtti:

“Ayrıca küresel olarak gördüğümüz APT trendleri gibi trendler de bölgede kendini gösteriyor. Desert Falcons siber casusluk grubu, Kaspersky Lab uzmanları tara-fından, geniş çaplı siber casusluk operasyonları geliş-tiren ve gerçekleştiren bilinen ve kanıtlanmış ilk paralı siber Arap grubu olarak değerlendirilmektedir. Gördüğümüz bir başka şey de siber suçluların, kulla-nıcıların dikkatini çekmek ve bir Truva atı yükleyerek kimlik bilgilerine ve diğer şeylere erişmek için politik gerginlikleri, büyük olayları ve şiddetli haberleri kul-landıklarıdır. Güvende kalmak için güvenlik önlemleri alınması ve kapsamlı bir güvenlik çözümü kullanılması öneriliyor”.

KASPERSKY LAB VE EY HAZIRLIKLI OLUNMASI GEREKEN SİBER TEHDİTLER HAKKINDA ŞİRKETLERİ UYARDI

Page 127: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

125ENDÜSTRİ OTOMASYON

Haberler

■ Dünya’da ilk defa Enerji Hammaddeleri ve Enerji konusunda Türkiye’de başlatılacak Uluslararası Enerji Hammaddeleri ve Enerji Zirve & Sergisi (INERMA) 1-3 Ekim 2015’te İstanbul Hilton Bosphorus Convention Center’da gerçekleşecek. Akademi ve iş dünyasını aynı çatı altında toplayan INERMA Enerji Bakanlığı himayesinde düzenlene-cek. Zirvede uzmanlar tarafından 10 adet çağrılı ve çok sayıda bilimsel bildiri sunulacak.

Konusunda Dünya’da ilk defa düzenlenecek olan enerji zirvesi INERMA 1-3 Ekim tarihleri arasında Türkiye’de gerçekleşecek. Akademisyenleri ve iş dünyasının önem-li isimlerini bir araya getirecek olan platform Enerji Bakanlığı himayesinde Türkiye’nin en önemli kamu kuruluşlarının katılımı ile gerçekleşecek.

Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu(TKİ), Türkiye Taş Kömürü Kurumu (TTK), Maden Tetkik ve Arama (MTA), Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü (BOREN), Türkiye Elektrik Üretim A.Ş. (TEİAŞ.), Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), Devlet Su İşleri (DSİ), Elektrik Üretim A.Ş. (EÜAŞ), Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO), Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş. (BOTAŞ) , Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş. (TÜPRAŞ)’nin katılımı ile gerçekleşecek zirvede önemli enerji sorun-larına değinilecek.

Enerji konusunun akademik dünya tarafından da ele alınması adına İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) ile

yapılan işbirliği çerçevesinde, akademik kurul oluştu-rularak üniversiteler, kamu kurumları ve özel sektör-den seçici kurul tarafından belirlenen bildiriler zirve süresince tüm katılımcılara sunulacak. İş dünyasıyla akademik çevreleri bir araya getirmesi anlamında büyük önem taşıyan INERMA, Yurt Madenciliğini Geliştirme Vakfı (YMGV) ve Clarion Events Türkiye ortaklığında düzenlenecek.

3 gün sürecek zirvenin yanı sıra eş zamanlı endüst-riden firmaların katılımlarıyla sergi de düzenlenecek. Ayrıca, bakanlık uzmanları ile yerli ve yabancı otori-telerin katılacağı açık oturumlar da organize edilecek. Petrol fiyatlarındaki düşüşün enerji stratejilerini nasıl etkileyeceği ve devamlılığı konusu uzmanlar tarafın-dan tartışılacak. Gerek Yurt Madenciliğini Geliştirme Vakfı’nın bugüne kadar kamu ile gerçekleştirdiği etkin-likler, gerek İstanbul Teknik Üniversitesi’nin Dünya’da ve Türkiye’deki önemli bilimsel çalışmaları, gerekse Clarion Events’in dünya çapında enerji zirvelerine yap-tığı ev sahipliği; dünyada ilk defa yapılacak olan bu etkinliğin başarısını arttıracak.

DÜNYA’DA İLK DEFA DÜZENLENEN ENERJİ ZİRVESİ TÜRKİYE’DE

Page 128: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

126 ENDÜSTRİ OTOMASYON

■ Ticaret dergisi MM MaschinenMarkt, endüstri tarihi dönüm noktası olarak iş bağlama teknolojisi ve tutucu sistemleri yetkin lideri Schunk’a MM İnovasyon Ödülü’nü sundu. MM MaschinenMarkt 120.yıldönümü vesilesiyle makine mühendisliği alanında oniki seçkin sanayi işletme-sine verilen ödül, endüstride öncü gelişmelere fırsat sun-makta. Etkinlik, Federal Ekonomi Bakanı Sigmar Gabriel ev sahipliğinde gerçekleşti.

SCHUNK’un yanısıra; Trumpf, DMG Mori Seiki ve ABB gibi güçlü endüstri devleri, Kuka ve Faro gibi dinamik yenilikçiler ve Hannover Messe gibi seçkin kurumlar

ödül aldı. SMM Schweizer MaschinenMarkt dergisi baş muhabiri Matthias Böhm, konuşmasında SCHUNK’un iş bağlama teknolojisi ve tutucu sistemlerindeki yenilikçi ruhundan bahsetti. Ayrıca, 1945 yılında şirketin dünya çapındaki başarısının temellerini atan ve aile şirketinin yenilikçi kurucusu Friedrich Schunk’tan alıntı yaparak, “Sadece yenilikler bir firmanın ilerlemesini sürdürebil-mesini sağlar” şeklinde konuşmasını sürdürdü. Böhm sözlerine, bugün SCHUNK’un iş bağlama teknolojisi ve tutucu sistemlerinde uluslararası bir teknoloji alanı oldu-ğunu ve destek robotlarındaki öncülüğünü ekledi. Böhm şirketin hızlı büyümesine rağmen, SCHUNK’un herzaman aile şirketi olarak kaldığını vurguladı. SCHUNK’tan önemli kilometre taşları; SCHUNK TENDO standart hidrolik takım tutucuyu, mikro işlemede kullanılan SCHUNK TRIBOS poligonal iş bağlama teknolojisini, SCHUNK PPG’yi, dün-yanın ilk endüstriyel eli ve çok çene rehberliği ile SCHUNK PGN-plus çok amaçlı tutucuyu kapsıyor. Sayısız yenilik, seneler geçtikçe ekleniyor.

MM MaschinenMarkt’den MM Yenilik Ödül’ü, makina mühendisliğinin yurtdışı ve yurtiçinde küresel ekonomide itici güç olmasına destek veren büyük ve küçük firma-ları ayırt ediyor. MM editörlerine gore, “Ödül, 120 yıldır endüstriyel tarihi şekillendiren teknolojideki yenilikler, süreçler, lojistik ve pazarlama için verilmekte.”

■ Ankara Congresium Kongre Merkezi’nde gerçekleşen fuar 11.000 ziyaretçi ile olağanüstü bir kapanış gerçek-leştirdi. Avrasya pazarının yeni çevre teknolojileri fuarında 19 ülkeden 243 katılımcı tarafından temsil edilen 400 firma yer aldı. Sektörden olumlu tepkiler ve tebrikler aldı. 12.000 metrekare kapalı, 3.500 metrekare açık, toplam 15.5900 metrekare serge alanında çevre teknolojilerindeki en son çözüm ve ürünleri tanıttı. Katılımcıların yüzde 62’si

sırasıyla Almanya, Avusturya, ÇekCumhuriyeti, Fransa, İsviçre, İtalya, Çin, Yunanistan, Hollanda ve İspanya başta olmak üzere Türkiye dışındaki ülkelerdendi.

Standımıza ilgi oldukça yoğundu. TORK markasına duyu-lan güven bizi oldukça onurlandırdı.Müşterilerimizle buluştuk. Ayrıca, ihracat yaptığımız birçok ülkeden de potansiyel müşterilerimiz ile görüşme imkanı bulduk.

ENDÜSTRİ TARİHİ DÖNÜM NOKTASISCHUNK, MM İNOVASYON ÖDÜLÜ’NE LAYIK GÖRÜLDÜ

SMS-TORKOLARAK, 16- 18 NİSAN 2015 TARİHLERİ ARASINDA DÜZENLENEN IFAT EURASİA ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ FUARINA KATILDI

Page 129: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon
Page 130: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

128 ENDÜSTRİ OTOMASYON

■ Wilo’dan müşterilerine yeni finansman sistemi ve ürünleri 6 aya kadar ücretsiz deneme imkânı

Pompa sistemleri sektörünün lider şirketi Wilo, müşterile-rine sunduğu hizmetlere yenilerini eklemeye devam ediyor. IFAT Eurasia 2015, Çevre Teknolojileri İhtisas Fuarı’na katı-larak bir basın toplantısı düzenleyen Wilo yeni finansman sistemini ve müşterilerin ihtiyacı olan ürünü önce denemesi ardından da memnun kaldığı takdirde satın alması esasına dayanan “Önce Dene Sonra Al” adlı yeni hizmetini tanıttı. Toplantıda bir konuşma yapan Wilo Türkiye Genel Müdürü Ercüment Yalçın “Pompa sistemi sektöründe ezberleri bozacak olan yeni finansman sistemimizle ve ‘Önce Dene Sonra Al’ hizmetimiz ile yeni bir dönem başlatıyoruz. Türkiye’de bir ilk olan bu hizmetlerimizle müşteri memnu-niyetini en üst seviyeye çıkarmayı, müşterilerle olan güven bağımızı daha da güçlendirmeyi hedefliyoruz” dedi.

Pompa sistemleri sektörünün öncü şirketi Wilo, yepyeni hizmetlerle müşterilerinin karşısına çıkıyor. Wilo, pompa sistemleri sektöründe yeni bir dönem başlatarak müşterileri için tamamlayıcı finansal servisler geliştirdi. Bu yeni finans-man sistemi ile müşterilere finansal olarak büyük kolaylık sağlanacak. Wilo’nun müşterilerine sunduğu “Önce Dene Sonra Al” adlı yeni hizmet sayesinde de müşterilerin ihtiyaç duydukları ürünleri öncelikle deneme imkânı sunulacak. Müşteriler 6 aya kadar varabilen deneme süresi sonunda memnun kaldığı takdirde ürünü satın alabilecek. Pompa sistemleri sektöründe yeni bir dönem başlatan yeni hizmet-ler, Ankara’da IFAT Eurasia 2015 Çevre Teknolojileri İhtisas Fuarı’nda düzenlenen bir basın toplantısıyla tanıtıldı.

16 Nisan 2015 Perşembe günü fuar alanındaki Patara Salonu’nda yapılan toplantı, Wilo SE Kıdemli Başkan Yardımcısı ve EMEA Bölge Müdürü Thomas Kubbe, Wilo Türkiye Genel Müdürü ve Wilo SE Yakındoğu Bölge Müdürü

Ercüment Yalçın ile Wilo Türkiye Altyapı Uygulamaları ve Endüstri Satış Müdürü Ercan Tortumlu’nun ev sahipliğinde düzenlendi.

Toplantıda konuşan Wilo Türkiye Genel Müdürü Ercüment Yalçın, çevre teknolojileri sektörünün nabzını tutan Çevre Teknolojileri İhtisas Fuarı’na katılmaktan dolayı mutlu olduklarını belirtti. Wilo’nun kuruluşundan bu yana enerji verimliliği sağlayan çevre dostu ürünler geliştirdiğini vurgu-layan Yalçın, sözlerine şöyle devam etti: “Wilo olarak öncü kimliğimizle sektörümüze pek çok ilki yaşattık. Şimdi yeni finansman sistemimizle müşterilerimize alternatif finans-man imkanı sunacağız. Diğer yeni hizmetimiz ‘Önce Dene Sonra Al’ ile de yine ilklere imza atıyoruz. Müşteri memnu-niyeti için sadece en iyi ürünü geliştirmek yetmiyor. Aynı zamanda müşterilere en iyi şekilde hizmet sunmak gere-kiyor. Wilo olarak Türkiye geneline yayılan servislerimizle, müşteri memnuniyeti odaklı bir strateji ile hizmet veriyoruz. Devreye aldığımız hem yeni finansman sistemimiz hem de ‘Önce Dene Sonra Al’ hizmetimiz ile pompa sistemleri sektöründe ezberleri bozacak yeni bir dönem başlatıyoruz. Bu hizmetlerimizle müşteri memnuniyetini en üst seviyeye çıkarmayı, müşterilerle olan güven bağımızı daha da güç-lendirmeyi hedefliyoruz.”

“Önce Dene Sonra Al” sistemi nasıl işleyecek?Wilo Türkiye Altyapı Uygulamaları ve Endüstri Satış Müdürü Ercan Tortumlu ise “Önce Dene Sonra Al” sisteminin işle-yişi ile ilgili bilgiler verdi. Hizmetin tüm altyapı pompaları ve mikserlerde uygulanacağını belirten Ercan Tortumlu sözle-rine şöyle devam etti: “Müşterilerimiz ürünlerimizi, 3 aydan 6 aya kadar herhangi bir ücret ödemeden kullanabilecek. Deneme süresi bittikten sonra memnun kaldığı takdirde satın alma işlemlerini gerçekleştirecek. Deneme süresi sonunda ürünü iade etme seçeneği de sunuyoruz.”

Basın toplantısında Wilo SE Kıdemli Başkan Yardımcısı ve EMEA Bölge Müdürü Thomas Kubbe de bir konuşma yapa-rak şunları söyledi: “140 yılı aşkın tecrübesiyle Wilo tüm dünyada pompa sektörünün nabzını tutuyor. Enerji tasarruf-lu ürünleriyle sektörde ilklere imza atıyor. Türkiye’de lider konumda olan Wilo yeni finansman sistemi ve “Önce Dene Sonra Al” hizmetiyle yine fark yaratacak”

Congresium Ankara’da 16 – 18 Nisan tarihlerinde düzen-lenecek IFAT Eurasia 2015 Çevre Teknolojileri İhtisas Fuarı’nda, çevre teknolojileri sektörü bir araya geliyor. Wilo üstün özelliklere sahip ürünleri ile fuar alanındaki yerini aldı. Wilo standını ziyaret eden sektör temsilcileri fuar boyunca hem Wilo ürünleri hem de “Önce Dene Sonra Al” hizmeti hakkında bilgi alabilecekler.

WILO YEPYENİ HİZMETLERİ İLE POMPA SİSTEMLERİ SEKTÖRÜNDE YİNE İLKLERE İMZA ATIYOR

Haberler

Page 131: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

129ENDÜSTRİ OTOMASYON

Haberler

■ Alman el aleti sektör lideri Hazet, BS Tool Trade ile Türkiye pazarına iddialı giriyor. El aleti sektöründe dünya markalarının Türkiye temsilciliğini yapan BS Tool Trade, Hazet ürünlerini Türkiye’ye getiriyor.Alman el aleti sektörünün en güçlü ve kaliteli markası ola-rak kabul edilen Hazet, Almanya’nın dört ayrı bölgesinde bulunan, dört farklı fabrikasıyla Avrupa’nın en gelişmiş el aleti üretimini gerçekleştiren firma konumunda bulunuyor. Hazet, otomotiv sektörü başta olmak üzere tüm sanayi kollarında kullanılan en son teknoloji ile ürettiği el aletlerini tüm dünya pazarlarına sunuyor.BS Tool Trade, yüksek kalite, doğru ve sorunsuz hizmet anlayışıyla Hazet’i Türkiye el aleti pazarındaki kullanıcılara ulaştırıyor. El aleti sektöründe otuz beş yıllık deneyim sahibi

olan BS Tool Trade Kurucusu Bülent Savaş konuyla ilgili şunları söyledi: “Hazet, Alman el aleti sektörünün şüphe-siz lider markasıdır. Biz de BS Tool Trade olarak kalite ve hizmet odaklı çalışan bir firma olduğumuz için Türkiye’deki kullanıcılarımıza en iyisini ulaştırma gayreti içerisinde-yiz. Özellikle Almanya’yı içeren global pazarlardaki engin deneyimimizden faydalanarak Hazet ile iş birliği içerisinde olmak istedik. Türkiye’deki bayilerle yurt dışındaki üretici firmalar arasında koordinasyon görevi yaparak işlemlerin hızlı, düzenli ve sorunsuz yürütülmesini sağlamak öncelikli hedefimizdir.”

BS Tool Trade, el aleti sektöründe temsilciliğini yaptığı seçkin Alman markalarını Türkiye’deki kullanıcılara ulaştırıyor.

ALMAN HAZET, BS TOOL TRADE İLE TÜRKİYE’DE…

KROHNE- IFAT EURASİA 2015 FUARINDAYDI

■ 16-18 Nisan 2015 tarihlerinde Congresium Ankara’da düzenlenen Avrasya’nın lider Çevre Teknolojileri fuarına, yenilikçi ve güvenilir proses ölçüm teknolojilerinin geliş-tirilmesi ve üretiminde dünyanın önde gelen firmaların-

dan biri olan KROHNE firması da katıldı. Özellikle su ve atık su uygulamalarına yönelik ürün ve çözümlerin müş-terilerle buluşturulduğu KROHNE standında, sektördeki son teknolojik gelişmeler tüm ziyaretçilerle paylaşıldı. Türkiye’nin değişik bölgelerinden gelen tüm ziyaretçileri-ni ağırlamaktan büyük mutluluk duyan KROHNE, özellikle ürün ve çözüm önerilerine yoğun ilgi gösteren tüm sek-tör paydaşlarına teşekkür eder.

Kalitenin ve güvenin çok önemli bir unsur olduğu endüstriyel proses otomasyon sektöründe, bu tip orga-nizasyonlar, KROHNE gibi üretici firmaların, ürün ve uygulama çözümlerini gösterebilme ve sergileyebilme adına büyük bir fırsat yaratmaktadır.

Page 132: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

130 ENDÜSTRİ OTOMASYON

Haberler

ASANSÖRDEKİ BACK-UP SİSTEMİ HAYAT KURTARIYOR

■ Mitsubishi Electric’in yedek kontrol yazılımı ile kat ara-sında kalma riski tarih oluyor. Elektrik kesintisi, deprem gibi durumlarda Back-Up Sistemi’nin devreye girmesi ile asansörler en yakın katta duruyor ve yolcuların asansörden tahliyesi sağlanıyor.

Japonya’nın en büyük asansör üreticisi olan Mitsubishi Electric’in asansör üretiminde uyguladığı Back-Up Sistemi’yle, ciddi ölçüde can kayıplarına yol açan asansör kazalarının büyük oranda önüne geçiliyor.

VVVF Invertör Kontrol Teknolojisi’ni gerçekleştiren ilk marka olan Mitsubishi Electric, en düşükten en yüksek hızlara invertör uygulayan bu sistemle, voltaj ve frekans değişimiyle hız kontrolünü ayarlayarak, daha yumuşak bir seyir sağlıyor. Mitsubishi Electric asansörlerinin sahip olduğu yedek kontrol yazılımı ile asansörün kat arasında kalmasının önüne geçilirken, kontrol panelinde arıza olması durumunda ikinci bir Back-Up Sistemi ile yolcuların asan-sörden tahliyesi sağlanıyor.

Mitsubishi Electric Türkiye yetkilileri, dünyada olduğu gibi Türkiye’de de büyük ilgiyle karşılanan asansörle-rinde Back-Up Sistemi’nin standart bir özellik olduğunu belirterek şu açıklamada bulundular: “Asansörlerimiz, sektöründe en problemsiz ve arıza oranı en düşük asan-sörler arasında gösteriliyor. Mitsubishi Electric kullandığı ileri teknoloji, kaliteli üretim stoğu, montaj aşamasındaki yeterliliği ve satış sonrası hizmetleri sayesinde asansörler-de arıza oranlarını en az seviyeye indirdi. Asansörlerimiz 20-25 sene boyunca modernizasyon çalışmasına ihtiyaç duymaması nedeniyle de önemli bir maliyet avantajına sahip.”

Üst düzeyde güvenlik donanımı ve yazılımının yanı sıra yedek kontrol yazılımıyla da sektörde fark yaratan Mitsubishi Electric, “seyahat konforu, kalite, sessizlik” konularında da asansör sektörüne öncülük ediyor.

Yapay Zeka TeknolojisiMitsubishi Electric, operasyonda verimlilik sağlayan ve kullanıcı memnuniyetini arttıran Supervisory System’i geliş-tirerek asansörlerinde özel tasarlanmış Al Supervisory System’i kullanıyor. Bu sistemde mevcut trafik akışı sistem bilgisayarında hafızaya alınıp bekleme süreleri minimuma indirilerek servis hizmeti sorunsuz ve minimum enerji sar-fiyatı ile gerçekleşiyor.

Sabit manyetik alanlı dişlisiz motorlara sahip olan Mitsubishi Electric asansörleri, bu teknoloji sayesinde daha küçük ve daha az enerji harcayan, yüksek enerji tasarruflu dişlisiz tahrik mekanizmaları geliştiriyor. Bu enerji tasarruflu meka-nizma aynı zamanda ultra hızlarda dahi gürültü ve titreşimi ortadan kaldırarak güvenli ve sarsıntısız seyir konforu sağ-lıyor. Mitsubishi Electric asansörleri, 50 desibel altındaki sessizliği ve yağlamaya ihtiyaç duymamasıyla da çevreye son derece duyarlı olmasıyla biliniyor.

Yüzde 35’E Varan Enerji TasarrufuMitsubishi Electric’in Regenerative Kontrol Paneli olan asansörlerinde motor, dolu kabin aşağıya inerken veya boş kabin yukarıya çıkarken güç üretici olarak çalışıyor. Bu asansörlerde açığa çıkan ısı enerjisi, elektrik enerjisi olarak bina elektrik sistemine geri veriliyor. Bu sistem sayesinde, sistemin kullanılmadığı asansörlerle kıyaslandığında yüzde 35’e varan enerji tasarrufu sağlanırken ayrıca harmonik akımlar ve CO2 azaltılıyor.

Page 133: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

131ENDÜSTRİ OTOMASYON

Haberler

BULUT ÜZERİNDE AKADEMİ ■ Üniversiteler artık, Dassault Systèmes’in ürün tasa-rımı, dijital üretim, gerçekçi simülasyon ve ortak çalış-maya dayalı yenilikçilik uygulamalarına; bulut üzerin-den kolay ve güvenli bir şekilde erişim sağlayabilecek.

Dünyanın en büyük yazılım şirketlerinden biri olan 3DEXPERIENCE Şirketi Dassault Systèmes, 3DEXPERIENCE Platform for Academia’nın artık bulutta da kullanılabilir olduğunu duyurdu. Üniversiteler artık, dünyanın her yerinde endüstriyel süreçleri dönüşüme uğratan Dassault Systèmes’in ürün tasarımı, dijital üretim, gerçekçi simülasyon ve ortak çalışmaya dayalı yenilikçilik uygulamalarına bulut üzerinden kolay ve güvenli bir şekil-de erişim sağlayabilecek.

Bulut üzerinde 3DEXPERIENCE Platform for Academia; öğretmenler ve öğrencilerin yenilikçi eğitim ve öğrenim uygulamaları aracılığıyla zaman kazanmalarına ve iş yük-leri ve projelerini kolaylaştırmalarına yardımcı oluyor. Bulutun, kolay uygulama, bakım ve güvenli verilere her zaman, her yerden, öğrencinin veya kurumun cihazla-rından erişim olanağı gibi teknik faydalarını sağlayarak karmaşık BT altyapısı ihtiyacını ortadan kaldırıyor.

Yeni platformun disiplinlere erişimi, tasarım ve mühendis-lik, sistem mühendisliği, üretim ve artık mimari ve inşa-at mühendisliğinde eğitim, araştırma ve organizasyonel süreçleri destekleyecek şekilde büyük ölçüde artırıldı.

3DEXPERIENCE Platform for Academia’nın sezgisel web

tabanlı kullanıcı arayüzüyle öğretmenler uzaktan eğitim, büyük açık çevrimiçi kurslar (MOOC) veya teknolojik araç-larla zenginleştirilmiş sınıf programlarını yerel veya ulus-lararası birlikte çalışma ortamlarında kolaylıkla uygulaya-biliyor. Öğrenciler projelerine kampüste başlayabiliyor, evlerinde devam edebiliyor ve konularını çevrimiçi top-luluklar veya ekran paylaşımlı oturumlarda tartışabiliyor.

Bulut üzerindeki platform, öğrencilerin her zaman ödev-lerinin en yeni versiyonuna erişim sağlamasına olanak tanıyor. Öğretmenler ne zaman isterlerse projeleri uzaktan izleyebilir, fikrin olgunlaşma sürecini yönetebilir ve ödev-ler tamamlandığında not verebiliyor. Buna ek olarak farklı türlerde öğrenim malzemeleri ve sektöre özel uygulama çalışmalarından faydalanılabiliyor. Yeni sertifika programı öğrencilere, istihdam edilebilirliklerini artırmaları için yeterlilik belgeleri sağlayacak.

Dassault Systèmes Global İlişkiler ve Topluluklar Başkan Yardımcısı Philippe Forestier şunları söyledi: “En gelişmiş ürün ve pedagojik inovasyon çözümleri artık, yeni global ekonomide daha fazla istihdam fırsatı için endüstri lider-lerinin mühendislik uygulamalarını tecrübe etmek isteyen eğitimciler ve öğrenciler için sadece birkaç tıklatmayla kullanılabilir hale getirilmiştir.”

Akademi için 3DEXPERIENCE platformunun bulut teklifi orta öğrenim, meslek okulları ve yüksek öğrenimden farklı kurumların ihtiyaçları gözetilerek özelleştirilebilen özel bir altyapıyı temel almakta.

Page 134: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

132 ENDÜSTRİ OTOMASYON

■ Doğal kaynaklarımız hızla tükeniyor, insanlığın doğa üzerindeki baskısı artarken, iklim değişikliği her geçen gün daha da ciddi bir tehdit haline geliyor. Doğal kay-nakların bilinçli kullanımı ve enerji verimliliği ise sür-dürülebilir kalkınmanın öncelikleri arasında yer alıyor. Tüm bu alanlarda, sürdürülebilir ve aydınlık bir gelecek için sorumluluk alma bilinciyle hareket eden VİKO, Türkiye’nin Yeşil Ofis kriterlerini taşıyan sayılı kuruluş-ları arasındaki yerini aldı.

Sektörünün ilk “Yeşil Ofis” diploması VİKO’nun…Enerji verimliliği ve çevre duyarlılığı konusunda fark yaratan uygulamalara sahip bulunan VİKO, WWF-Türkiye tarafından verilen Yeşil Ofis diplomasını almaya hak kazanarak sektöründe yine bir ilki gerçekleştirdi. VİKO, bu program kapsamında sağladığı elektrik ve su tasarrufu, atık yönetimi ve çalışma ofislerinde hayata geçirdiği kaynakların etkin kullanımına yönelik diğer iyileştirme uygulamaları ile çevre dostu kuruluşlar ara-sında olduğunu bir kez daha kanıtladı.

“Hem gelecek kuşaklara hem de doğaya karşı sorumluyuz…” WWF-Türkiye tarafından Yeşil Ofis kriterlerine uygun bulunan VİKO, diplomasını WWF-Türkiye Genel Müdürü Tolga Baştak ile VİKO CEO’su Nusret Kayhan Apaydın’ın ve çalışanların katılımıyla gerçekleştirilen törende aldı. Törende konuşan WWF Türkiye Genel Müdürü Tolga Baştak “WWF-Türkiye’nin Yeşil Ofis Programı, şirket çalışanlarının katkısıyla ofisteki mevcut kaynak kulla-nımını tespit ederek, ofisler için uygulanabilir kaynak yönetimi oluşturmayı ve bu çerçevede çevreye verdikleri zararı azaltmayı hedefliyor. Programa katılan şirketler, bir taraftan doğal kaynaklar üzerinde yarattıkları baskıyı azaltırken diğer taraftan ofis giderlerinde oluşan azalma sebebi ile tasarruf yapmış oluyor. VİKO’yu da Yeşil Ofis

Programı’mızın bir parçası olduğu için kutluyoruz ve çabaları için kendilerine teşekkür ediyoruz.” dedi.

VİKO CEO’su Nusret Kayhan Apaydın, dünyanın en önemli doğa kuruluşlarından biri tarafından bu anlamlı diplomaya layık görülmenin verdiği mutluluğa değin-diği konuşmasında, ayrıca şunları söyledi; “VİKO’da sürdürülebilirliği kurumsal bir değer olarak tanımla-dığımız için üründe, üretimde, tesis yönetiminde ve sosyal sorumluluk projelerinde doğal kaynaklarımızın korunmasını ve enerji verimliliğini ana kriter olarak ele alıp faaliyetlerimizi bu doğrultuda gerçekleştiri-yoruz. Geldiğimiz noktada insanlığın doğa üzerindeki baskısı artarken, küresel iklim değişikliği ve doğal kaynaklarımızın giderek azalması, hepimizin bu alan-larda sorumluluk almasını gerektiriyor. Biz de VİKO olarak, gelecek nesillere daha yaşanabilir bir dünya bırakmak için gerçekleştirdiğimiz projeler ile yaşama değer katmaya gayret gösteriyoruz. Günlük yaşamımı-zın büyük bir çoğunluğunu iş ortamlarında geçirdiği-miz düşünüldüğünde, ofislerimizdeki faaliyetlerimizin tanımlanmış tasarruf kriterleri ile gerçekleşmesi ve ekolojik ayak izini azaltma girişimleri çok daha önem kazanıyor. Bu noktadan hareketle, geçtiğimiz yıl WWF-Türkiye iş birliğinde uygulamaya başladığımız Yeşil Ofis Programı kapsamında, elektrik ve su tüketimi-nin azaltılmasından kağıt ve kartuş tasarrufuna kadar birçok alanda, ofislerimizde ölçülebilir iyileştirmeler gerçekleştirdik. Çalışanlarımızın bu programı gönülden bir sorumluluk duygusu ile sahiplenmeleri bizleri ayrıca mutlu etti, onlara teşekkürlerimizi sunuyorum. Bundan sonraki hedefimiz, çalışanlarımızın kazanmış olduğu bu alışkanlıkları sürdürülebilir kılmak suretiyle, bir yaşam biçimi olarak içselleştirmelerini sağlamak ola-cak. Unutmamalıyız ki hem gelecek kuşaklara hem de doğaya karşı hepimiz sorumluyuz.” dedi.

VİKO, DÜNYANIN GELECEĞİ İÇİN “YEŞİL OFİS” UYGULAMASINA GEÇTİ

Haberler

Page 135: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

133ENDÜSTRİ OTOMASYON

Haberler

■ Eylemlerimizin, ilişkilerimizin ardında hep değerler var. Sahip olduğumuz ve davranışlarımızla dünyaya yansıttığımız değerler, karar alırken bizler için pusula görevi görüyor. İşte tam da bu nedenlerden dolayı değerlerle sıkı bir ilişki içinde olan etik, birey, kişi ve yurttaş olarak yaşamımızı yönlendirmesi beklenen bir bilgi dalı. Eylemlerimizi özenli bir biçimde gerçekleştir(e)mediğimizde, ilişkilerimizi yine özenli bir biçimde yaşama geçir(e)mediğimizde, ne denli sıkıntılı durumlara düştüğümüzü bizzat yaşayarak, deneyimleyerek görüyoruz, biliyoruz.

Elektromekanik taahhüt sektöründe geniş bir ekip ile yurtiçin-de ve yurtdışında hizmet sunan Anel Grup, bu gerçekten yola çıkarak, çalışanları için Mart ayı boyunca Maltepe Üniversitesi işbirliği ile ‘Etik ve Etik Değerler’ seminerleri düzenledi.

Çağımızın en önemli felsefecilerinden olan, insan felsefesi, etik ve insan hakları konularında Maltepe Üniversitesi’nde çalışmalar yürüten Prof. Dr. Ioanna Kuçuradi ve 1998 yılın-dan beri insan haklarının felsefi temelleri konusunda geniş kapsamlı çalışmalara imza atan, Maltepe Üniversitesi Rektör Yardımcısı ve Fen-Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Betül Çotuksöken tarafından verilen ‘Etik ve Etik Değerler’ seminer-lerinde, etik kavramının önemi ve yaşamımıza kattığı değer üzerinde paylaşımlar yapıldı.Mart ayı boyunca Anel İş Merkezi’nde düzenlenen seminer-lerde Anel Grup çalışanları, ‘Etik Nedir?’, ‘Değerlendirme ve Tarzları, Normlar ve İnsan Hakları Normları’, ‘Değer, Değerler ve Etik Değerler, Özgürlük’, ‘Sevgi, Saygı ve Güven’, ‘Adalet ve Sosyal Adalet, Dürüstlük, Ödev ve Sorumluluk’ ve ‘Meslek Etikleri’ başlıkları altında eğitimler aldılar.

ANEL GRUP, ÇALIŞANLARINA MALTEPE ÜNİVERSİTESİ İŞBİRLİĞİ İLE ‘ETİK VE ETİK DEĞERLER’ SEMİNERLERİ DÜZENLEDİ

2. PROSES GÜVENLİĞİ SEMİNERİ GERÇEKLEŞTİRİLDİ

■ 2015 senesinin ilk otel semineri olan Proses Güvenliği Semineri, 02-03 Nisan 2015 tarihlerinde The Green Park Pendik Hotel’de gerçekleştirildi. İlki 2014 yılında yapılan Proses Güvenliği Semineri yine Türkiye’nin farklı birçok bölgesinden yoğun ilgi gördü. 42 firmadan 70 kişinin katılımı ile gerçekleştirilen seminer, sorular ve paylaşım-lar eşliğinde başarıyla gerçekleştirildi.

Seminerden notlar… Rockwell ve Metso firmalarının da konuk konuşmacı olarak katıldığı seminerimizde, “Proses Güvenliği” ve

“Patlama Koruması” ana başlıklarının altında Seveso II Yönetmeliği, risk analizi, bu analiz sonucu çıkan SIL seviyelerine nasıl erişileceği, karşılaşılabilecek hata türleri ve bunların yedekleme ve kanıt testi gibi uygula-malarla nasıl minimuma indirilebileceği hakkında detaylı bilgiler paylaşılmıştır.

Endress+Hauser ailesi olarak katılımcılarımızın seminere göstermiş oldukları ilgi için teşekkür ediyor, yıl içerisinde düzenlenecek diğer endüstri seminerlerimizde de birlikte olmayı diliyoruz…

Page 136: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

134 ENDÜSTRİ OTOMASYON

Haberler

2015 YILINDA SERTİFİKALI MAKİNE EMNİYETİ UZMANI OLUN!■ Makine emniyeti alanında kendi işyerinizin yetkili uzmanı olun. 2015’te düzenlenecek CMSE® eğitimle-rinin tarihlerini inceleyin.

CMSE® Sertifikalı Makine Emniyeti Uzmanı makine emni-yeti konusunda en yaygın uluslararası kabul görmüş yetkin-liktir. CMSE®; çalışma alanı, kanuni düzenleme, standartlar ve koruma tekniklerinden fonksiyonel emniyet alanlarının ayrıntılı incelemesine kadar, makine güvenliği alanında kar-maşık teknik konular olup makine yaşam döngüsü hakkında anlayış kazandırır. Bu ileri makine emniyeti yetkinliği TÜV NORD onaylıdır. Ayrıntılı eğitim programı ve CMSE® kurs yerleri hakkında daha ayrıntılı bilgi için, lütfen www.cmse.com adresini ziyaret edin.

CMSE®’nin Eşsiz FaydalarıCMSE® kıdemli eğitmenlerin makine emniyeti alanındaki kapsamlı deneyimlerini arttırır. Eğitmenler katılımcılara teorik ve pratik bir anlayış kazandırmak amacıyla projelerde çalışılmış örneklerden yararlanır.CMSE® başlıca, makine üreticileri, tasarım mühendisleri, otomasyon teknolojisi alanındaki proje ve emniyet mühen-disleri, endüstriyel güvenlik alanının uzmanlarının yanı sıra, bakım mühendisleri ve endüstri mühendislerini amaçlar.

CMSE® sertifikasına sahip olmak size:• İlgili düzenlemeler ve standartların gereksinimleri konu-sunda daha kapsamlı bir anlayış geliştirme,• Bu anlayışların makinenin tasarım, imalat, bakım ve işleti-mine nasıl uygulanabileceğini keşfetme,• Risk değerlendirmesi, emniyeti geliştirme ve gerçekleştir-me projelerini yönetme,• EN ISO 13849-1’e uygun olarak fonksiyonel emniyet sis-temleri tasarlama,• Makine emniyeti alanında kendi işyerinizin yetkili uzmanı olma ve• TUV NORD (70’den fazla ülkede faaliyet gösteren bir uluslararası sertifikalandırma kuruluşu) onaylı uluslararası geçerliliğe bulunan bir sertifikaya sahip olma ayrıcalıklarını sunar..

COMER INDUSTRIES VE BONFIGLIOLI RIDUTTORI: RAKİP PİYASA LİDERLERİ ARASINDA TARİHİ SÖZLEŞME

■ 1 Ocak 2015’ten itibaren Bonfiglioli Riduttori, elektrikli teker motoru ve planet palet ve teker motoru ürün serilerini Comer Industries firmasından alacak. Bonfiglioli Riduttori ve Comer Industries güç aktarım sistemi tasarım ve üre-timi sektörünün liderleri olarak her iki firmanın da uzun vadeli stratejik hedeflerine ulaşmasına olanak sağlayacak tarihi bir anlaşmanın duyurusunu yaptı.1 Ocak 2015 tari-hinden başlayarak Comer Industries elektrikli teker motoru (elektrikli palet ve teker) ve planet palet ve teker motoru ürün serilerini Bonfiglioli Riduttori’ye devredecek. Bu iki

ürün serisinin devredilmesi Comer Industries firmasının işgücünü etkilemeyecek, çünkü sözleşmede kaynakların devredilmesi yer almıyor.

Bonfiglioli açısından bu alım kendi planet palet ve teker motorları gamını genişletmek, piyasada mesafe katetmek ve özellikle malzeme elleçleme sektöründe sunduğu elekt-romobilite çözümlerini genişletmek için olağanüstü bir fırsat niteliği taşıyor. Comer Industries endüstriyel (inşaat, ormancılık, enerji ve sabit tesislere yönelik makineler) ve tarım sektörü uygulamalarına yönelik temel ürün serilerine odaklanarak kaynaklarını bu yönde optimize edebilecek.

İşletmelerin faaliyette bulunduğu ve giderek daha uç nokta-larda rekabetle karşı karşıya olan yapısal koşullarda yapılan önemli değişikliklerin ön plana çıktığı küresel bir durumda sürekli büyüme için stratejik vizyon ve sinerji oluşturabilme kilit öneme sahip oluyor. Tarihsel olarak rekabet eden iki firma arasındaki bu işbirliği, uzun vadeli vizyonu olan üstün işletmelerin ilgili referans piyasalarında kendi rekabet güç-lerini geliştiren ortaklıklar yoluyla tüm kaynaklarını sistema-tik olarak kullanabileceğini ortaya koyuyor.

Page 137: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon
Page 138: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

136 ENDÜSTRİ OTOMASYON

Haberler

İMMİB 2014 İHRACATININ YILDIZLARINI ÖDÜLLENDİRDİ İHRACATIN ŞAMPİYONLARI VESTEL, ARÇELİK VE HABAŞ OLDU

■ Türkiye’nin toplam ihracatının yüzde 30’unu ger-çekleştiren altı birliği bünyesinde barındıran ve 2014 yılında 43,6 milyar dolarlık ihracat gerçekleş-tiren İstanbul Maden ve Metaller İhracatçı Birlikleri “İMMİB” bu başarıya imza atan yıldız şirketlerini ödüllendirdi. İMMİB’in geleneksel hale getirdiği ve bu yıl sekizincisi düzenlenen ödül gecesinde; Türkiye’nin 2014 yılında gerçekleştirdiği ihracatta en büyük paya sahip olan şirketlere toplam 195 ödül verildi. İMMİB 2014 Türkiye geneli ihracat liderleri Vestel, Arçelik ve Habaş oldu.

İMMİB 2014 İhracatın Yıldızları Ödül Töreni 10 Nisan 2015 Cuma akşamı Hyatt Regency İstanbul Ataköy Otel’de düzenlendi. Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci’nin ekonomideki güncel gelişmelere dair değerlendirmelerde bulunduğu törende, TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi ve İMMİB bünyesindeki Türkiye’nin ihracat lideri 6 ihracatçı Birliğinin Başkanları da hazır bulundu.

Türkiye çapında Genel Sekreterlikler bazında 43,6 milyar dolarlık ihracatla en yüksek ihracatı gerçekleş-tiren İMMİB, 2014 yılının ihracat yıldızlarını 65 farklı kategoride toplam 195 ödül ile onurlandırdı. Kimya, elektrik-elektronik, çelik, maden, mücevher, demir ve demir dışı metaller gibi Türkiye’nin en ihracatçı sek-törlerinde faaliyet gösteren 25 bini aşkın ihracatçıyı temsil eden İMMİB, “İhracatın Yıldızları” ödülleri ile hem firmaların bu başarısını ödüllendirmek hem de ihracatlarını artırmaları için teşvik etmeyi hedefliyor.

İstanbul Maden ve Metaller İhracatçı Birlikleri “İMMİB” çatısı altında; Elektrik Elektronik ve Hizmet İhracatçıları Birliği, Çelik İhracatçıları Birliği, İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçıları Birliği, İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği, İstanbul Maden İhracatçıları Birliği ve Mücevher İhracatçıları Birliği yer alıyor. Bu altı birliğin alt sektörlerinde faaliyet gösteren ve en yüksek ihracatı yapan ilk üç şirket ise ihracatın yıldızı olarak ödül almaya hak kazandı.

İMMİB Koordinatör Başkanı Ali Kahyaoğlu törenin açılı-şında yaptığı konuşmada ödül alan firmaları kutlayarak şunları söyledi: “İMMİB Türkiye ihracatının yüzde 30’unu karşılıyor. 2014 yılında 6 birliğimiz 43,6 milyar dolar-lık ihracata imza attı. Katma değeri yüksek ihracat için gece gündüz demeden çalıştık. Bu emeklerin karşılığını almak için bu akşam buradayız. İMMİB, şimdiye kadar ihracatın gelişimine katkı sağlayan bir merkez olarak çalıştı. Türkiye’nin 2023 yılında 500 milyar dolarlık ihracat hedefine 200 milyar dolar ihracatla katkıda bulunmak üzere İMMİB olarak çalışmaya ve ihracatçılarımıza destek olmaya devam edeceğiz. ”

TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi ise dış kaynaklı geliş-melerin ihracatımızı etkilediği zor bir dönemden geçildi-ğini belirterek, “Özellikle Euro/Dolar paritesindeki düşüş ihracatımızı negatif yönde etkiliyor. Örneğin sadece Mart ayında paritedeki yüzde 21,5 düşüş ihracatımızı 1,3 milyar dolar negatif etkiledi. Buna rağmen ihracatta kilogram bazında yüzde 4,4 artış yakaladık. Dünya ticareti daralırken

Page 139: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

Haberler

137ENDÜSTRİ OTOMASYON

biz pazar payı kazanıyoruz. Bunun sürekliliğini sağlamak en büyük temennimiz. Biz de zorluklardan güç alarak ‘ihracatın usta kaptanlığı’ konusunda hızla ilerliyoruz. Geleceğe umutla bakıyoruz. Bu yılın 3. Çeyreği itibariyle de ihracatımızın yeniden artış trendine girmesini bekliyoruz. Bu anlamda hep vurguladığımız gibi tüm sektörlerimizin inovasyon, Ar-Ge, tasarım ve markalaşmaya daha fazla odaklanması önem taşıyor” dedi.

Türkiye’nin ihracatta önemli mesafeler elde ettiğini dile getiren Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, “Türkiye’nin dış ticaret hacmi 80’li yıllarda 5 milyar dolar bile değilken, 2014 yılında 171 milyar dolar ihracat gerçekleştirdi. 241 milyar dolar ithalat, 50 milyar dolara yakın hizmet geliri

ile devasa bir dış ticaret hacmi ile karşı karşıyayız. Son 12 yılda ortalama yüzde 14 ihracat artışı ile ekonomimiz bugünlere geldi. Türkiye’nin cari açık, dış ticaret açığı, bütçe açığı problemi kalmamıştır, yoktur. Türkiye’nin sadece inovasyon ve Ar-Ge problemi vardır. Bunun çözü-mü ise ileri teknoloji ve bilgi planı ile mümkün. Yüksek teknoloji ürünlerinin ihracatındaki payı yüzde 4 seviyesin-de olan bir Türkiye 2023 hedeflerine ulaşmakta zorlanır” diye konuştu.

Bakan Zeybekci, yeni açıklanan ekonomi paketini de değerlendirerek, KKDF’nin hammadde ve ara malı ithala-tında sıfırlanmasının güzel bir gelişme olduğunu belirtti. Nihat Zeybekçi, bu sözleri ile salondaki ihracatçı firmalar-dan büyük bir alkış aldı.

Sanayicilerin yatırım indirim sürelerinin çok uzun oldu-ğuna dair şikayetlerinin de göz önüne alınarak bir takım değişikliklere gidildiğini ifade eden Zeybekci, 1. Bölgede yatırım döneminde sıfır olan indirim tutarının yüzde 50’ye, 2. Bölgede yüzde 55’e, 3. Bölgede yüzde 60’a çıktığını söy-ledi. Bunun yeni bir sermaye birikimi ve yeni bir yatırım anlamına geldiğini vurguladı.

İMMİB 2014 İhracatın Yıldızları ödülleri Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi ve ilgili Birlik Başkanları tarafından dağıtılarak sahiplerini buldu.

TETRA PAK İZMİR FABRİKASI, İLERİ SEVİYE ÖZEL ÖDÜLÜ’NÜ ALDI!

■ Tetra Pak Izmir fabrikası, 1999 yılından bu yana sürdürdüğü Dünya Standartlarında Üretim Sistemi’yle (WCM), sistem uygulamalarını değerlendirmede dünyanın en saygın kurumları arasında yer alan Japon Fabrika Bakım Enstitüsü’nce (JIPM) verilen İleri Seviye Özel Ödülü’nün sahibi oldu.

Tetra Pak Izmir fabrikası, Dünya Standartlarında İmalat

(WCM) programını yürürlüğe koyduğu 1999’dan bu yana Japon Fabrika Bakım Enstitüsü’nden (JIPM) aldığı ödüllere bir yenisini ekledi. Fabrika, yeni aldığı İleri Seviye Özel Ödülü ile sistemdeki en üst nokta olan ‘Dünya Klasmanı Mükemmellik’ seviyesi öncesindeki son dönemeci başarıyla geçmiş oldu.

Bu önemli ödül öncesinde Tetra Pak’ın İzmir’deki fabrikası daha önce de JIPM Mükemmellik Ödülü (2003), Süreklilik Ödülü (2007) ve Özel Ödül’ünü (2011) almaya hak kazan-mıştı. JIPM ödüllerinin alanının en iyi uygulamalarını hayata geçi-ren ve dünya standartlarında bir imalatçı kimliğiyle, kalite, çevresel etki, üretim maliyetlerini denetleme ve iyileştirme konusunda sürekli gelişmeyi ilke edinen tesislere verildi-ğini hatırlatan Tetra Pak İzmir Fabrika Direktörü Selami Ulusoy, “Bu başarımızda katkısı olan bütün arkadaşlarımı kutluyorum. ‘Dünya Klasmanı Mükemmellik’ seviyesine yine bu başarılı ekiple birlikte, en kısa sürede ulaşmayı hedefliyoruz” dedi.

Tetra Pak’ın JIPM programına katıldığı 1999 yılından bu yana küresel düzeyde aldığı toplam ödül sayısı ise son ödülle birlikte 58’e ulaşmış oldu.

Page 140: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

138 ENDÜSTRİ OTOMASYON

Haberler

■ Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği (ELDER) tarafından ilki düzenlenen ELDER Ar-GE Çalıştayı’na Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, EPDK Başkanı Mustafa Yılmaz, ELDER Yönetim Kurulu Başkanı Nihat Özdemir katıldı.

ELDER AR-GE Çalıştayı açılışında konuşan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, 2015 yılının 4 bin megavatlık yeni bir tesisle bitiri-leceğini belirterek, bir yıl içerisinde yaklaşık 15 ülkenin kurulu gücü kadar yeni kurulu güç ekleneceğini söyledi.

Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği (ELDER) tarafın-dan elektrik dağıtım sektöründe işbirliklerini geliş-tirmek amacıyla Ankara Bilkent Otel’de Ar-Ge çalış-tayı düzenlendi. ELDER Ar-Ge Çalıştayı’na Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Başkanı Mustafa Yılmaz başta olmak üzere kamu, özel sektör ve üniversiteler-den 500’ün üzerinde katılım sağlandı.

ELDER Ar-Ge Çalıştayı açılışında konuşan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, büyüyen ve gelişen Türkiye için araştırma ve geliştirme çalışma-larının önemine dikkati çekti.

Bu çalışmalara en çok ihtiyaç hissedilen sektörlerden birisinin de enerji olduğunu söyleyen Bakan Yıldız, önceki yıl 7 bin, geçen yıl da 5 bin megavat yeni üre-tim tesisi kurulduğunu sözlerine ekleyerek, “İçinde bulunduğumuz yılın ilk 4 ayında bin megavatı geç-miş, kurulu gücüyle beraber. Özellikle yüzde 95’i yerli kaynaklarıyla beraber olan bir ülkeden bahsediyoruz” diye konuştu. Yıldız, şöyle devam etti:

“2015 yılını inşallah 4 bin megavatlık yeni bir tesis-le, yeni bir kurulu güçle bitirmiş olacağız. Bir yıl içerisinde yaklaşık 15 ülkenin kurulu gücü kadar, Türkiye’ye yeni kurulu güç ekliyorsunuz. Yönetilmesi gereken bu değişim. Gerek TEİAŞ, gerekse ELDER ve EPDK, her yönüyle bu değişimin önemli bir parçası olacağız.

Akıllı şebekeler, abone bilgi yönetim sistemleri, coğrafi bilgi yönetim sistemleri, her birinin özellik-le bu dağıtım yatırımlarında mutlaka yerini alması gerekiyor. 100 liralık bir yatırım yapıyorsunuz, hem büyümeye karşılık gelen bir yatırım olması lazım hem nüfus artışına hem de eski tesislerin yenilenmesine dönük bir yatırım olması lazım.

Özellikle tesisler yenilenirken en modern yapıyı kurgulamamız gerekiyor. Nükleer güç santralleriyle alakalı yapılan yatırım hedefleri, en son iki tane büyük santral hedefimiz var. Bu son derece büyük bir atılım noktasıdır. Niçin? Sanayinin ve üniversitenin yeni malzemeler, yeni ürünler üretebileceği bir pazar haline gelmiştir. Yaklaşık 515 bin adetlik bir par-çadan bahsediyoruz. İşte üniversite, sanayi ve özel sektör işbirliğine en fazla katkı koyacak yapılardan bir tanesidir.”

EPDK Başkanı Yılmaz: “Ar-Ge Konusunda Özel Sektöre Desteğe Hazırız”Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Başkanı Mustafa Yılmaz ise Ar-Ge projelerinin, yeni bir ürün, sistem veya tasarım geliştirme odaklı olabileceği gibi dağıtım şebekesine yönelik en iyi uygulama örnekleri araştırılarak gerçekleştirilmesini sağlamak amaçlı da olabileceğini ifade etti.

Ar-Ge faaliyetinde kullanılmak üzere tarife hesap-lamalarında dikkate alınan bütçelere dikkati çeken Yılmaz, şunları kaydetti:

“Ar-Ge bütçelerinin, ülkemiz elektrik ve doğalgaz dağıtım sistemi altyapısının uluslararası kalite stan-dartları düzeyine ulaştırılması, sistemin işletimi-ne yönelik teknoloji geliştirilmesi, bilgi üretilmesi, yenilik yapılması, yerlilik oranının, verimliliğin ve hizmet kalitesinin artırılması, kayıpların ve maliyet-lerin düşürülmesi amacıyla kullanılması esastır. Bu bizim kurum olarak Ar-Ge konusuna bakışımızı da özetlemektedir. Bir kez daha altını çizmek istiyorum, biz EPDK olarak Ar-Ge konusunda özel sektöre de desteğe hazırız. “

ELDER AR-GE ÇALIŞTAYINA YOĞUN KATILIM

Page 141: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

139ENDÜSTRİ OTOMASYON

Haberler

ELDER Yönetim Kurulu Başkanı Özdemir: “Önümüzdeki 5 Yıl Büyük Değişimlere Hazırlıklı Olmalıyız”Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği (ELDER) Yönetim Kurulu Başkanı Nihat Özdemir de elektriğin yokluğuna tahammül edilemeyen bir ürün ve hizmet olduğunu belirttiği konuşmasında, dünyada olduğu gibi Türkiye’de de elektrik sektöründe yapısal değişiklikler yapıldığını ifade etti. Özdemir, şöyle konuştu:“Bizim sermayemiz bilgi ve insandır. Ar-GE projeleri her ikisini de besler ve güçlendirir. Üretim ve tedarikte reka-betçi serbest bir piyasa oluşmaktadır. Dağıtım, verimlilik ve müşteri odaklı olarak düzenleniyor. Dağıtım şebekesi-nin teknik altyapısı değişiyor. Tüketicinin rolü değişiyor. Daha güçlü ve etkin bir müşteri profili, önümüzdeki dönemde piyasanın en önemli paydaşı olacaktır.

Önümüzdeki 5 yıl içinde hepimiz daha büyük değişim-lere hazırlıklı olmalıyız. İçinde bulunduğumuz 5 yılda bir önceki döneme göre yatırım bütçeleri 3 kat artmış-tır. 2016’dan itibaren başlayacak yeni 5 yıllık dönem için de bugüne göre 3 veya 4 misli bir artışın yaşa-nacağını düşünmekteyiz. Bu yatırımların önemli bir bölümü akıllı şebeke yatırımları ya da bilinen şebeke unsurlarının bilişim ve iletişim teknolojileriyle donatıl-mış hali olacaktır. Elektrik piyasasının bu dönüşümü içerisinde dağıtım şirketlerinin payı sadece bu tekno-lojileri kullanmakla sınırlı kalamaz. Dağıtım şirketleri olarak teknoloji geliştirme süreçlerine de etkin katılım sağlamalı ve ihtiyaçlarımız doğrultusunda da bunları yönlendirmeliyiz. Bu da ortak Ar-Ge projeleriyle müm-kün olabilecektir.”

■ Termostatik Radyatör Vanası ve ısıtma - soğut-ma alanında birçok ürünün mucidi olan Danfoss, Türkiye’deki yapılanması Danfoss Türkiye ile ver-diği eğitimlerle sektörü geliştirmeye devam ediyor. Isıtma – soğutma ve sürücüler sektörünün önde gelen şirketlerinin yöneticileri ile sektör profesyo-nelleri ve mühendislik öğrencilerinden bugüne kadar 10 bin kişiye eğitim veren Danfoss Türkiye, Mayıs ve Haziran aylarında da Makine Mühendisleri Odası (MMO) ile işbirliği çerçevesinde çeşitli illerde eği-timlerini sürdürecek. Bolu, Sakarya, Kocaeli ve Düzce illerinde MMO işbirliği ile ‘Döşemeden Isıtma’ ve ‘Mekanik Tesisatlarda Balanslama’ konulu eğitimler verecek.

Tecrübelerini sektöre aktarıyor İstanbul ve İzmir’de özellikle soğutma alanına yöne-lik seminerlerini sürdüren Danfoss Türkiye, spesifik

ürünler ve teknoloji konularında eğitimler verirken, enerjinin yoğun tüketildiği iş kollarına özel program-lar da düzenliyor. Danfoss Akademi ile de Marmara Bölgesi’ndeki bayilerine ürün ve sistem çözümleri hakkında eğitim veren Danfoss Türkiye, geçtiğimiz günlerde Sakarya Ticaret ve Sanayi Odası’nda düzenle-nen “Isıtma Sistemlerinde Yeni Teknoloji ve Çözümler” konulu seminerde, Danfoss Termostatik Radyatör Vanası ve Oda Termostatı hakkında katılımcıları bil-gilendirmişti. Danfoss Türkiye son olarak yeni ürünü NOVOCON hakkında HVAC sektör profesyonellerine yönelik de bir seminer gerçekleştirdi.

Mühendislik konusundaki köklü tecrübelerinin yanı sıra yeni geliştirdiği teknolojileriyle dünya çapında saygın ve güvenilir bir kuruluş olan Danfoss, Türkiye’de faaliyete başladığı 2013 yılından bu yana sürdürdüğü eğitimlere önümüzdeki dönemlerde de devam edecek.

TAM 10 BİN KİŞİYE EĞİTİM VEREN DANFOSS TÜRKİYE SEMİNERLERİ DEVAM EDİYOR!

Page 142: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

140 ENDÜSTRİ OTOMASYON

Türkiye’de güç elektroniği sanayii hızlı bir ilerleme göstermiş; kesintisiz güç kaynağı, motor kontrolu, endüksiyonla ısıtma, elektrikli ev aletleri, otomotiv ve tekstil gibi geniş bir alanda tasarım ve üretim yapan firmalar ortaya çıkmıştır. Bunun yanında yurtdışından gelen sistemlerin çoğunda güç elektroniği teknolojisi kullanılmaktadır. Elektrik-Elektronik mühendisliği mezunlarının belirli bir kısmı bu sektörlerde istihdam edilme-ktedir.

Güç elektroniği konusu, başta İ.T.Ü. olmak üzere Türkiye’deki birçok üniversitede çeşitli isimdeki derslerle öğretilmektedir. Bu derslerin bir kısmı Türkçe olarak verilmektedir. hangi dilde verilirse verilsin bir Türkçe kitabın gerek eğitim öğretimde gerekse uygulamalı mühendislikte çok önemli olduğu yadsınamaz bir ger-çektir.

Ya za rların›n Ad›: Ned Mohan, Tore M.Undeland,

William P. Robbins

Güç Elektroniği Çeviriciler, Uygulamalar ve

Tasarım

ISBN: 978-975-8431-99-1B. Y› l›: 2003 Say fa Sa y› s›: 896Fi ya t›: 45,00 TL

Yayın Dünyası

Page 143: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

141ENDÜSTRİ OTOMASYON

Yayın Dünyası

Genç mühendislerin elinden düşmeyen bu kitabın temel özelliği, geleneksel konuları basit bir dille ele alması, anlatımını uygulamaya yönelik örneklerle desteklemesi ve her baskıda yeni konuları bünyesine alarak sürekli güncel kalabilmesidir.

Yaklaşık 50 yıldır kendisini otomatik kontrol sistemlerinin uygulamalarına adamış, tecrübeli bir araştırmacı ve mühendis Benjamin c. kuo tarafından kaleme alınmıştır. Yazarın en önemli özelliği bilimsel çalışmaları yanında, yıllardır sürdürdüğü eğitim hizmetinde otomatik kontrole çok sayıda kitap kazandırmış olmasıdır. İlk baskısı 1962’de yapılmış olan bu kitap, 60’lı yıllarda mühendislik eğitimine başlayan ve bugüne kadar aynı yolu izleyen pek çok öğrenciye otomatik kontrolü sevdirmiş, öğretmiş ve çalışma alanı olarak geniş bir öğrenci kitlesinin otomasyona yönelmesine neden olmuştur.

Ya za rların›n Ad›: Benjamin Kuo

Otomatik Kontrol Sistemleri

ISBN: 9789757860945B. Y› l›: 2013

Say fa Sa y› s›: 944Fi ya t›: 50,00 TL

Page 144: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon
Page 145: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon

■ ABB 1-22-93-121

■ ABB ÖN İÇ KAPAK

■ AKBİL 119

■ BETA 4-111

■ B&R ENDÜSTRİYEL OTOMASYON 5

■ CPLA TURKEY 3

■ DİYAFON 135

■ EKSEN AJANS 28-69

■ ENOSAD 8

■ ENDRESS+HAUSER 51

■ ENTEK 33

■ EMİKON ELEKTRONİK 106

■ EMİKON OTOMASYON 103-106

■ EMKO 65

■ ELİMKO 58

■ ESİT 9

■ GMT 23-80

■ HES KABLO 37

■ JUMO ARKA İÇ KAPAK

■ KUKA 59

■ LÖSEV 10

■ MITSUBISHI ELECTRIC TURKEY 29-55

■ MEDEL 115

■ NEUGART 39

■ NETES 75

■ PILZ 47

■ PHOENIX CONTACT 43

■ ROBOSAN 42

■ RUTRONIK 53

■ SMS-TORK 85

■ SCHNEIDER 11

■ SIEMENS 15-41

■ SCHUNK ARKA KAPAK

■ TÜRKMEN ASANSÖR 64

■ WORLDCHEM 127

Firma AdıFirma Adı NoNo

reklam indeksi

Page 146: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon
Page 147: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon
Page 148: Endüstri Otomasyon | Aylık Elektrik, Makina, …...Geçen ay, bizim için özel olan bir etkinliğin bir kez daha gerçeklemesi mutluluğunu yaşadık. İTÜ Kontrol ve Otomasyon