energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $!...

72
! "!#$ %&& && ’( )*+ ’, & &!)&’ )! $ &) )$-- ’!!--!!. $. ! &%#$+ ’)! $!"! !##!-! /0 1 !!- %" !$ $ !%%&! $! "!#$ % !(!&!2 ’( (! &!%) !$ !!- & ! !$ ’&)( $ ’(#)&#$ )’$! %& $ $ ! ’, 3)& 4 &%#$ ! 3)!+. 4 %&&#$ ’&! ! ) $ . $*! &$!. ’( )! &!)#$ /5 1 !. %(( ’&! ’(#)&#$ &&$ ’( )! "!#$ & $ $ )$-- !""&& !( (!$+ %!!!#$ !$$! $ "$’+ (!-1 !$+. "’. $ %’&& &&$--!- %&! )! "$’+ "$( &% ! ( &)!( $$*)(6 3)& ’!!--! $ &&$ ’( "!#$( &!)#$1 ) ’7 (% !$$*)( ’’! &- !- "& )! ’&! )- $$ "!#$ &&( ’ !-!$ !$ "!& !" ’$+ $ %’, ’1 )! $ (!$+ &)!( $$ "!#$ #&! 3) ! ( !$ ! ’, $ %!&&! ! )! (! ! !$$*!$! & "’! "!#$( $$ %1 ! ) &(% %!( ’&!- $ !&(!- ’, !"" )! ’!$ $’!2 $*! %&&)! !$$*!’3)! 8! /0 1 !%. 1 !!#$$!. . &! 0/1 /5 ! $"! $ ! ’, %’%!$ $)&& ! "!#$ %&! &)$$! ! "! !-) !$$*! &$!. & ( "&. $ ’, !$ ’!$ ((!!--! !$$* $ %!! !$$*! !"!-!$ $ &&(! %$!!1

Upload: others

Post on 22-Jan-2020

5 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

� ���

������������

������������� � �������������������� ����� �� �

�������� � ��������������� � �������������� ������������ ���������� ��������

���

���� ����������

��� ������ ��� ���� �!� �����"!#�$�� %�&&���� �&&���� ��������� '�(�� )�*�����+� ',�� ���� &��

�&!)��&'�� �)�!���� �$� &)�� )��$�--�� '!�!�����--!�!.� ���$���.� �!� ��&%���#�$��+� '�����)!� ��

��$!��"!�!##���!�-!/01�

����!��!-�����%��"���������!$���$���!%%��&���!���$!������������"!#�$��%���!�����(!&�!2�

'�(�� ��(!�� ��&!%)��� �!$�� �!��!-����� &���� ��� ��!��� �!$� '��&)(�� ��$� '�(#)&��#�$��

�)'$�!���%��&�������$���$�����!���',��3)�&���4���&%���#�$����� �!��3)!����+.�4�%�&&�#�$��

'��&����!���!��)���� $���������.�$*���� �!�&�$!��.�'�(��)�!����������&!)��#�$�/51�

��������!.�%����((��'��&����!�����'�(#)&��#�$����&&�$��'�(��)�!������������"!#�$��&���$�

$����)��$�--��!""���&&����!(����(��!$��+�%!�! ��!#�$��!$$!�$����"�$�'��+�������(!-����1����

��!$�+.� ��"�'�.� �$� %��'�&&�� ��� ��&&�$�--!-����� %��&���!� )�!� "�$�'��+� ����"�$(�����

���������� ��&%�����!�� ���(�����&��)��!(�������$$*)�(�6�3)�&���'!�!�����--!� $�� ������ ��&&�$��

'�(�������� ���"��!#�$(������&!)��#�$�1��)����'�7��(%����!$$*)�(�����'��'����!���&���-��

���!����-�����"��&��)�!���'�&!�������)-�������$$�������������"!#�$������&�&��(������ ���'��

�!-���!$��!$����������������"!�&����� �!"�������'�$�+���$� �������%�',����'����1�

�� )!����$��(��!$��+����&��)��!(�������$$�������������"!#�$��#�&� �!�3)���!���������(�����

!$��!����',����$�%!&&! ����!�)�!����(!�������� �!�!$$*!$��!�&��"�����'!������"��!#�$(�����

��$$�� %������1� ���� �!��� )�� �&�(%��� %�����!(�� ��� '��&����!-����� $�� ��!&���(!-����� ',��

!""�� ���� ��� )�!� '����!$�� �����$�����'!2� $*���� �!� %�&&��)�!� �!$$*!'3)!� 8���� �!�

�������������������������������������������������/0�� �1��!���%����.��1��!�!#�$$!.�������������� ���������������������������������������.��

��&!�0��/1�/5�� �!� ��$�"!��� � �$� �!���� ',�� �� %���'�%!$�� �$)&&����� ���� �!� �����"!#�$��%��&���!� &)$$!�����!�����"!���

!�-��)���� �!$$*���� �!� &�$!��.� &����� ���(�� ��"��&�.� �$���� ',�� �!$� '!$���� �((! !--��!��� !$$*�������� ��$�%�!���!����!$$*���� �!� �!"��!-���!$����$�&�&��(!�%$!���!���1�

Page 2: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

�/9�

%����-�!$�:� &)#�&'�� %��(!� $!� ��!&���(!-����� ��� ���� �!� (�''!��'!.� ',�� (����� ���

(�"�(�����$!��)�#��!.�$!��)�#��!�3)�����! �&'��&)�)�� ����!�����',����!&���(!�$*���� �!�

(�''!��'!�������� �!��$�����'!/;1���(�$����!&���(!-�����&��"�����'!��.����$���.�!�',����$$��

'����!$����$�',�.� �����(�',������ $���(%�!����',��&��)��!���$!�#��(!&&!/<.�!���''�-�����

�� $�� �(%�!���� ����"�$�!�'��',��%��&���!�����$$��%�')$�!���+�&�����3)�&���%)�������"�&�!1�

�� )!����$��(��!$��+����&��)��!(�������$$�������������"!#�$�.�',��"����(�.�$*�#�����"��4�

3)�$$�����&"�$)%%!�����$$�� ��'��$� ���',������!���3)�&��� ��!&���(!-�����(! ���(�����

'��"����������%!�! ��!#�$�.��!$�%)�������"�&�!��'���(�'�.�!$$����������&&�$�1�

��

��(��'�!(��$!���!��!-�����'���$����%�$� ���������������� ���',�������"!#�$�.�!��)!$(�����

���� (�$��� &��)��!��.� ',�� %��"������ $*)��$�--�� ��$$*���� �!� ��$� (!��1� ��� %���'�%!$��

��'��$� ���)��$�--!���$��(!���.��$�(��������&�.�$��'��������(!���������$� �!����������(�'�1�

�!&&���(��%���!��!�!$�--!��� $�� ��%�$� ������ ���������� ���',�������"!#�$��=��!��-���!$�>�

8 �����(�!.���$�'�.������$�����'�.�&�$!������(�'��������"�$�!�'�:�(��������������"����-!�

$����'��$� ���!��)!$(�������&%���#�$��%���)��$����'��"��������)��$�--��(!�&�%�!��)����$��

%����-�!$��+� ',�� 3)�&��� ,!���� ��� )�� ����'!� ��� (����� $)� �� %������1� �� (���"�� ��$$!�

��'�&&��+� ��� )�!� ������ &%���!� "��&�� )�� (! ���� )��$�--�� ��$$�� ������ �����"!#�$�� &����

(�$��%$�'�.� �)���� !(%�!(����� "�&��� ��$� '!%���$�� %��'������.� �� $!� '!%!'��+� ��� �!�� 3)�&���

��%�����+� �!$$!� '!%!'��+� ��� 3)�&�!� &�'���+� !�� �&!(��!��� '��� �!��!&�!� �� $)� �(��!�-!�

%��&%����"���� $�(���1����&�� )!��!�!$$!�&����!� .�� ���"�$�!�',��'*4�&�!���)��'!(#�!(�����

��$$�� ������ ��� ���� �!� '*4� !�',�� &�!��� )�� '!(#�!(����� ���� (�--�� ��� ��!&%����.� ��$$!�

&��)��)�!���$$!�'���+.���$$*�'')%!-�������$�����������1���7�4�&%�� !���#�������)��'�$�#�����

��(����'!��� $�#��� �������� �� ������� 80�;;:.� ��$$*)�#!��&�!� �� &�'��$� �� ��?�&�

�)(����.��$�3)!$����&'��"��$!���!�&�-������!$$!�&�'���+�%!$����'��'!�#!&!�!�&)$�'!�#������

&)$�%����$��� 8$!���&��!:.� !��)�!� &�'���+������'��'!���%���#����'��'!�#!&!�!� &)$$�� ������ ��

&)$$��(!�����������"!#�$�1�

�������������������������������������������������/;�� �� 3)�&��� %��%�&���� �$� �����(����� '�(%$�&&�"�� ��� '��"��&����� ���� �!� %����-�!$�@���� �!�

(�''!��'!@���� �!��$�����'!�4���$$*A�B�'��'!�8�!���%����.�0��A:.����!%%��&���!��$�"!$����%�C��$�"!�����!�$��"!���������������"!#�$�1�

/<�� ��������� 4� )�� ���(���� ',�� ��)��&'�� )�!� �!�� 3)!����+� ��� (!����!$�� ��� �!�)�!� �&���(!(���������� ���!1�����!$')����''�-����.�&��%)7�&�&�������',��4�#��(!&&!��)����'�7�',��,!�(!���'���� !��'!1�������!��&'$)����� $��%$!&��',���� ��(!����!$�� ��&&�$��',�.�%)��������!������$$!�������������������.�����,!�����)$$!�!�',��"������'���$!�'!�!�����--!-�����',��3)��������&&!�����(!����!$���� !��'�1��!� #��(!&&!� &�� ������&'�� %���'�%!$(����� !$$!�(!����!� �� !��'!.� %��"!$����(����� "� ��!$�.� &�!� &%���!��!�',��'�$��"!�!��!$$D)�(�.������&������(!���!.�%������!�%�������������$�%��'�&&���������&����&��'$�����$$�!�!�'���$D!%%����� ��$$D���� �!� ��$$!� �!��!-����� ��$� &�$�.� ��� !'3)!� �� ��� &"!��!��� &�&�!�-�� �)�����"�1� ��!-��� !� �!$��%��'�&&�� $!� (!����!� "� ��!$�� '�&���)�&'�� ��� �!�)�!� $!� ���(!� %�C� &���&��'!�!� %��� $D!'')()$�� ��$$D���� �!�&�$!��1�

Page 3: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

� /0�

�������������������

�$� '�(%$�&&�� ��$$�� ��&��&�� �*!'3)!� ',�� �'')%!� �$� $�#�� ��'�%��� '��'!� �$� E9B� ��$$!�

&)%����'�����$$!�����!�'���)���&%�&&����(��������<�F(1�����$!�&)!��((��&��+.�%�����&)���

����������%���$��&)��'!�!�����&��',����&�',��$*)�(������%���"!�����'��&����!����$�(!���)�!�

%�&&�#�$��������������� �!.�����������������"��&��(������&����&�!���&) ������%���&��)��!�$��

����!$�&��&�1��

��� $���!� ��� %���'�%��� 4� %�&&�#�$�� '��"������� !$(���� '��3)�� ��%�� ��� ���� �!� %��&����� ��$�

(!��2�3)�$$!���$�(��������&�.���$$��'�������.���$$��(!���.���$$��'�����������(!��!�����$�

�!����������(�'����!�&)%����'���(!���!�������!$�1�

���)!$(����� �&�&��� &�$�� )�� �(%�!���� %��� $�� &��)��!(����� ��$$�� (!���.� ',�� &�� ���"!� ���

�!�'�!.� (������ &���� ��� '��&�� !$���� �&%���(����� %��� $�� &��)��!(����� ��$� %����-�!$��

���� ���'�� ��$$�� ����� ��$� �� ��� �����.� ��� ���"� �!� �� ��� ��!%%���� �� ��$� �!�������

���(�'���� $����!��������1�

�*)������ )��%�!� ,!� ��� ��'����� '��'$)&�� )��� &�)���� ',�� ��������'!� '��'!� 099� &����

&)&'����#�$������&&����)��$�--!���%���$!�%���)-������������ �!��$�����'!��!$$��'��������(!����1�

�����!$�!�4�$��&������������&&��!�!���&&����&�!�����������'!�����!���&����%�C�%��(�������1�

��&�((!� $��&�)���&��"��������$�(!���)�!� �!����������������� �!�(�''!��'!������(�'!.�

!�',��&���$�&)��)&��4�'�(%$�'!�����!$�(�(�����%�)���&���'�&��&�.�"���!(�������#��"���$�

$�����)�-���!(�������$��$����%�&&�#�$��!%%$�'!-����1�

�� �������������� ���������

�*���� �!���$�(��������&��4�'���� )�!#�$��'�(��)�!�%!���'�$!������(!�������� �!�&�$!��6�

$�� ����� (!����� ����!��� �!$� "����� %�&&� ���� &�!� ���� �!� '�����'!� ',�� ���� �!�

%����-�!$�1�

��� 4� '��'!��� ��� )��$�--!��� $*���� �!� ��$$�� ����� !$� ����� ��� ����!��� �$�����'��+� '��� "!���

(������ �$� ')�� &'�%�.� !$$!� ����.� 4� &�(%��� 3)�$$�� ��� '�&���� ���� )�!� �)�#��!� !� �)��!��.�

"���!(����!$')��1�

�)�� &�'���+.� $!� &'�--�&��������� �� $*!)&��!$�!�!����������.� )��$�--!���� �$�����������

������ �������� �������� �������� �� �!�"� ,!���� (�&&�� !%%)���� �� $�� �(%�!����

Page 4: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

�/5�

��(�&��!��"�� %��� $!� %���)-����� ��� ���� �!� �$�����'!� ��'!"!�!� �!$� (���� ����&�1� �!�

%�')$�!���+�����!$��&�&��(!�&�!���$��!����',���$��)�#� ����!�����(!�������$��&��&&��&��&�����

���!-����� ����%�������(����� �!$$!� ����-����� ��$� �$)&&�� �*!'3)!.� 3)����� $�� �)�#����

��'�"����$!�&%���!�&�!���$$!��!&�����'�(%��&&�����',�����3)�$$!������'�(%��&&����1�

G)�&��� ��%�� ��� �(%�!���� %����##���� ���"!��� )�!� &�(%$�'�� �� �!%��!� !%%$�'!-�����

���� �!���$��������!� ��$)������)��$�--!���$��'�(��%����-�����$����!�������!�&����8����� �!:1�

#������ �$� ����'�%��� ��$$!� '�$���!� �*!'3)!� �&'�$$!���� )��$�--!��� ��� ��!� ��$)���� �� %����-����� $����!���1�8����"��������������� :�

� ��� (����� ��� ������� ����&�� %)7� &"�$)%%!��� (���!(����� E9� HI� !$� $!� �� �� 59� HI�

&����'�&�!.� �$�%�� ��������� ��8�!�����&�!$$����!����� ���?����� ��� J���!&���(��:.�

����'�-�!�4�'�$$� !���!$$!�������$�����'!�����$�'�&�����$�HI,�4����9.9E��K.�����(!$��%���)��

%������%��!&&�$)�����$� �����/�.�%����!���)��%!�! ����#!&���%��&!���',����%��(���(%�!����

��$�'��%���)'�"!���)��HI,�!$�'�&������9.0/�K�(������� ��&��,!����'�&������9.9/�K�'���

$!�%��&%����"!����!���"!���!�(�������<�'����&�(�1�

�$�� �(%�!���� &���� %�� ���!��� %��� )�!� %����-!� ��� 5� �I� �� ���� &���� ��'�&&!��!(�����

'�&�����1�����%�!��!���(�� !$� $!� �� &�� %���+� �!''� $����� $!� &%���!.� #��� %�C� �$�"!�!.� ��$$��

����� $)� ,�� ��$� (!��1� ����!���� ���$���� �&&���� !##��!��� ! $�� �(%�!���� ��$�'��

=���&,���>8',�� "����(�� &)''�&&�"!(����:� ����������� (� $����� $!� '��"�����-!�

�'���(�'!��������!(#��$����'��$� ��1�

��!� ��"��&!� ��'��$� �!.� ',�� )��$�--!� &�(%��� �$� (���� ����&�.� &��)��!� �����������

�������������4�#!&!�!�&)�)�!�&��)��)�!�&�(�&�((��&!�',�� �!-���!$�(�"�(���������!���

�!$$�� ����� ! �&'�� &)� ���� %�&����� ���!)$�'�� %��� !-���!��� ���� ����!����1� ��� ��!��!� ��$�

�������������������������������������������������/��� ���� ',�!��--!.� �$� '�&��� ��� %���)-����� ��� ���� �!� �$�����'!� �!� )�� �(%�!���� !� '�'$�� '�(#��!��� !�

(��!���4�%!���!�'��'!�9.9<�KLHI,1�

Page 5: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

� /;�

%�� �������$!(�&�8����� � :2���� ������$!�&�� �$!�&��)��)�!�4�'�(%�&�!��!�'��3)���$�(�����

! �)���"��8��')��(!����!$����"�����&&������&�&������!$$*!-�����'����&�"!���$�(!��:.�,!�)��

��!(��������;.��(����.�4�$)� !�0�9�(����������&'��!�&"�$)%%!���)�!�%����-!����E�9�HI1�

�(%�!���� ��� %��"!� &!�!���� ��&�!$$!��� !$� $!� �� ��$$!� �'�-�!� 8E�9� HI:� �� ��$$*�&�$!� ���

�!�'�)"�������!�!�!�85��I:.� $���(%�!����'�((��'�!$����"��##�����&&�������;9��I���

'�%����##����)��F(5����(!��1�

#������$���'��$� �!�%���$��&��)��!(�������$$*!$��--!���$$*���!1�8����"��������������� �:1�

�������)��!$����(����%���)��$�--!���$�������4�&�!���&�)��!����!�)�!�&�'���+��!��&�.�',��,!�

!������!��� $!� 3)�&������ ��� )��(���� %�C� ��!��-���!$�2� '!��)�!��� $*!'3)!� ��$$*���!� ��� )��

#!'���� &�%�!�$�"!��� ��!(���� )�!� =�!(%!>� �� �!�$!� %!&&!��� %��� ��$$�� �)�#���� !�� �$�'!�

%�&�-���!���%�'��&�%�!�!$�$�"�$$��(����L������������$$*���!���!$�'��������$�=#!'���>�8�����

�#:1� ������$�599/�4�%��"�&�!�$!���!$�--!-��������)���(%�!����%��@'�((��'�!$�1�

#������%$��!(%!�%���$!�%���)-������������ �!��$�����'!��!$�(��������&��8����"������������������ �:���

Page 6: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

�/<�

�� $��)$��(��"�����!����"��4�&�!�!�)�!�'��&�����"�$��!���"��+������'��'!������"��&��%!�&�����

���$���� &���� &�!��� ��!$�--!��� %������%�� ��� �(%�!���� %��� $!� ����!-����� ��� �$�����'��+� �!$$��

�����(!�����������"� �!��������!������! �!1�

�)��!"�!� �$�%��#$�(!� ����!(���!$����$$*)��$�--!-�������$$*���� �!���$�(��������&�� &�!�

��$$!� ��!&���(!-����� ��� (�"�(����� ���� �$!��� ��� )�� (���� "�$�'�� ��� )�����(�.� '�(��

3)�$$����',��&���%���$!� ����!-������������ �!��$�����'!//1�

��##����&��&�!�!�'��!����)�!��!&��%��$�(��!�����$$��&��)��!(���������!$��������&�(#�!� �+�

',���$�(! ����&)''�&&�.�%���3)�&�����&�!$$!-����.�%�&&!�����"!����!�%�''�$���(%�!����',��

&!��##����!�!����!�&��)!-�����$�'!$����"��$!� ����!-���������$�����'��+�����%����##���&&����

�'���(�'!(�����'��"��������'���������'��"��-���!$�/E1�

���$���� 3)�&�!� ���(!� ��� ���� �!� %��&���!� ������ '����-���!(����� �� �!��'�2� $�� '�&���

�''�����!$����$��� ��������.��� $����!�����������3)�$$��(�������!$����$$!��)�"!��$!��!�

&�(#�!���!"�����$��� �(������&��%�C�!�!����%���&'�%������ ���'�1�

� ��������������������

M� ����� ',�� $!� $)�!� �&��'��!� )�!� ������ ���-!� �*!���!-����� &)$$*!'3)!� ��$$!� ����!1�

�!$$*���!$-!(����� �� �!$$*!##!&&!(����� �� �$!��� ��$$�� (!&&�� �*!'3)!� 4� %�&&�#�$��

��'!"!������� �!1��

����'�&��)����)�!�'����!$�����(!��!.�$*�&�)!�������)����)(��"�����&#!��!����������-�������$�

(!���'���)�!��� !�!�����'�!$�1��!���'��'!����� ���'!�&��)��!��$���&$�"�$$����!�$*!$�!�(!��!���

$!� #!&&!� (!��!� 2� $!� '�&������!� !(%��--!� ��� (!��!1� ��!� %��(�&&!� 4� �""�!(�����

)�*!(%��--!� ��$$!� (!��!� &)���'�����.� '�(�� &�� "�����'!� !�� �&�(%��� ��$$!� �!�'�!�

&����������!$�.�%��&&����1��!$�/A�8����� �$:.���"��$!���������-!���!��$�$�"�$$��(���(�����$�

$�"�$$��(!&&�(����$$*!'3)!�4����05@0;�(����1��

�������������������������������������������������//�� �)��!"�!���������!.��$�%����-�!$������&��!-������������ �!��!$$�������&)��)�����$�%�!���!�4�����(�1����

�)���� �� $)� ,�� !�!���� ��$�(����� 8'��4�3)�$$�� ��� ')�� $������.� ��$� '��&����$$*!���.� '���)'����%�C� ���� �!:���&&���� !����--!��� !� &��)��!��� 3)�&�!� ���� �!.� �)��!� $!� ��(!��!� ��$� %�!���!� %����##�� �&&���� &����&�!��!1�8����2�???1�!(1�!1'��1���:1�

/E�� �1��!���%����.� 1��!�#���.�������������� �����%����������������� ������� ���!(#����!$�.� ��&!�0���1�

/A�� �*�(%�!����4�&�!���'�&��)������$�0�//�����!�'�!�&)$$*�&�)!������$���)(���!�'�.����,!�)�!�%����-!����5<9��I1�

Page 7: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

� /��

#������&$��� !������1��!$��8�!�'�!:�%���$��&��)��!(��������� ���'����$$��(!���1�

�$�%���'�%�������)�-���!(�����4�&�(%$�'��8����� �&:2�)�!��� !�#!&&!�����!%%�$!�$*!'3)!�!$�

(�(�������$$*!$�!�(!��!6�$*!'3)!�"�����'�&N�&�$$�"!�!� �!-���!$$*���� �!� �!"��!-���!$��

��$� ��$�� �� ��$$!� �)�!� !'3)�&�!���� ���� �!� %����-�!$�1� G)�&�!� &)''�&&�"!(����� &��

��!&���(!� ��� ���� �!� '�����'!���$�(�(����� ��� ')�� $*!'3)!�"����� �!��!� '!����� &)���� )�!�

�)�#��!�%�&�!�!��)��$�"�$$��%�C�#!&&�1�

�!��)�#��!�4��!�)�!$(�����!''�%%�!�!�!��)�� ����!�����',��%���)'���$�����'��+�'�&N�'�(��

!""�������$$��%�C�'$!&&�',��'����!$�������$�����',�1�

#������'$��',�(!�����)�-���!(��������)�!�'����!$�����(!��!�8����"��������������� ��:1�

��'��',��%�C��"�$)���%��"������',�� �+��)�!�����$�(�"�(�����"��&��$*!$�����$$!�(!��!�

$*!'3)!�!���!"��&��$!��)�#��!� ����!����'�&N����� �!��$�����'!�!�',�����3)�&�!��!&�1�

Page 8: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

�//�

��*��!� &���� &�!��� ��������'!��� '��'!� <9� &���� ��"�� $�� (!���.� �$���� !�� �&&���� ��� !$��--!�

&)���'������8!$(����;�(����:.�%�&&����!�',���&&����&��)��!���%���$!���%� �!��!���$�$)� ��

�!"���"�$��!$$!� ����!-������������ �!��$�����'!/�1�

�(%�!�������3)�&��� ��%��%��&���!���!$��� '�&������'�&��)-�����(!�'�&������ �&������(�$���

#!&&�����)�!� � $)� !�"��!�)��$�.� �����!�'��'!�099�!���1��)��!"�!�4�(�$����(%��#!#�$��',��

$*���� �!���$$��(!����%�&&!��!��.�!�',������)�)��.���$�"!����'�����#)������� ���'�1�

%� �������������������� ���������

G)�&�!� ���(!� ��� ���� �!� 4� )�!� ��$$�� ������ %�C� ������&&!���� ��� ���&%$��!��� ��!� $�� ������

�����"!#�$�E9.�#!&���%��&!���',����$$!�&�$!� )��%!�$!�&)!���&%���#�$��+�4�&��(!�!����'��'!�

E���I1�

�*)��$�--!-����� ��$$*���� �!� '�����'!� ��$$�� '�������� (!����� 4� &�!�!� &�)��!�!� ��� &%�'�!$�

(���� ��� ���.� �!�!�!.� �� ��� ������ ��� !�',�� ��� ��!$�!� ��"�� $*!����-����� 4� &�!�!�

'��'����!�!����%!���'�$!���&)$$��%�&&�#�$��+�',��%�&&��������"!����!$$��&��)��!(�������$$��

�������� ������ ����� ���'�����(!1� ��'����� $�� �&%����� ��$$* ��$.� &�!���� )�!� "�$�'��+�

��$$��'�����������0.��(L&.�&!��##��%�&&�#�$�������������$$��&��������!�/99�!�51�99�(�$�����

��� HI,� $*!���1� �$� %�� ����.� �$!#��!��� �!�� ��%!���(����� ��� (�''!��'!.� ���� �!� ���

�����(!��'!� ��$$*���"��&��+� ��$$!� �!$!#��!.� &�� #!&!� &)$$*)��$�--!-����� ��� )�!� &����� ���

%!���'�$!����)�#���.�����(��!���=',��!$�>.��!���&�!$$!���&)$���������$$���������1���-�',O��$�

'$!&&�'��%����$��!$!��.�$��%!$����$$*�$�'!�',��!$��,!����)�!����(!�&�(�$��!��)�!�'$!"!6�$!�

&�'���!�%�')$�!���+���$$��%!$��'��&�&�����$��!����',��3)�&���"�� �����!�����)��!���&)�&��

&��&&��'���)�!�"�$�'��+�"!��!#�$������)�-�������$$!�'��������8�$�%���'�%�����&�'��&��)��!���4�

�$���%%�����������(! �)&�����"!�����!$$!���%%�!����!-�����&�!���$$��%!$��&)�&��&��&&��',��

����)��!�$*�$�'!:1�

M� '��"��-����� '�()��� �)��!"�!� ',�� �� %�� ����� !"!�-!��� ���� ,!���� %�&&�#�$��+� ���

��!$�--!-�����!�'!)&!���$$*�$�"!��--!�����'�&���(!�!�',��%����$��!����',��&��%��������!��

�������������������������������������������������/��� ����2�???1���!�$�'���'1'�(.�???1#� �$�?1�� .�???1���� �'$)#1���1��E9�� ����)��&�$��(5����!��!������'���!�!����)�!�'���������*!'3)!�',��"�! �!�!�;�(L&�8%!���!�00�F(L,:.�

&��%�&&����%���)����'��'!�;�HI1���!�'���������*!��!�',�������'���!�0�(5����!��!.�%���%���)���� $��&��&&��;�HI.���"��"�! �!���!�5A�(L&�8%!���!�090�F(L,:1�

E0�� ���&������������&&��!�,!�$!�'!�!�����&�!� �� �!��'!�%���')��$!�&���--!�)�!��)�-���!��!�!''�$��!���������$)&&�.���&'����!#�$�����%�',��!$������ �����!$�(����1���7�%��"�'!�'��������(!��������!$�!������&��+�8�����!��@/�����:����)����!�������(!���'��'�&'�����1��

Page 9: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

� /E�

)��'�$$� !(�������$$*�&�$!� ��!(����)��%�����&�&%�&��&)$$��&������E5�������%���(�--�����

)���)���$�&)#!'3)���'�(����$�'!&����$$!��!��'!1�

��� &�� ��&&�� !##�!''�!�!� 3)�&�!� &�'���!� �%���&�� $*��!$�!� !"��##�� %��)��� �&&���� �$� %��(��

%!�&�� !� ��!$�--!��� )�!� '����!$�� �$�����'!� ��� �!���� ��(��&����� %��� $!� '��"��&�����

��$$*���� �!�'�����'!���$$��'��������(!���������$�����'��+.����3)!�����$��)���$�&!��##��&�!���

&���������!��%�������')��%���"!�����&����&��!�!�����)�#��������! )!���"�$��%����-!1�

�$$*�&������$�%�� �!((!�%�C�!(#�-��&��%��%�&���4��$�=)�������>�',��,!�'�(���#�����"��$��

&"�$)%%�����)��&�&��(!�%��� $*������(���������$�����'��+�(���!����)�!�&�������� �)�#����!��

!(%���'���������*�� ��&&���!���(� �!������$����!�!�;9�F(��!$$!�'�&�!������!(�.���"��

$!�'����������$���$����! �)� ����5.;�(L&1�

�$$�� &�!��� !��)!$�� '�()�3)�.� (!$ �!��� �$� �!���� ������&&�� ',�� $�� &��)��!(����� ��$$��

'�������� (!����� �(%��� E; .� !�',�� %��� $*����(�� �����+� ��$$�� (!����&�!-����.� $��

��!$�--!-����� '��'����--!��� �� )!��!��� &�$!(�����%�''�$�� �(%�!���� &%���(���!$�.�(!�'�7�

$!&'�!�#���&%��!���%����$��)�)��1�

&� ������������������� �� �������

��(�� 4� ����� ��!� �$� ���%�'�� ��$� �!�'��� �� 3)�$$�� ��$� �!%��'����� %�C� ��$� �9B� ��$$!�

&)%����'��� ��$$!� ����!� 4� '�&���)���� �!� �'�!��� ��� 4� ��� 3)�&�!� -��!� ',�� $*�����&��+� ��$$!�

�!��!-�������$�&�$���! �)� ����&)���(!&&�(�6�&��'�(%������#���.�%���!���.�'�(����(!���

���%�'!$�� '�&���)�&'���� ���� �!���� '�$$������� %��� $�� �!��!-����� &�$!��� ',�� !���"!��� &)$$!�

&)%����'�����$�%�!���!���',��%����##�����&&�����(%�� !���!�&'�%��%�!��'�1�

����������� $*���!����3)�&���)��$�--������4��)�"!� ���3)!����&����!$�0AA0�*������+��,���

-�+������� �&%��&&�� �$� '��"��'�(����� ',�� &!��##�� &�!��� %�&&�#�$�� &��)��!��� $*����(��

3)!����+����'!$����&�$!���!'')()$!����!$�(!���%�������������$�����'��+1�

���� ������&�� '����� ��$$*�(%����-!� ��� 3)�&��� !'')()$�� #!&��� �!((���!��� ',�� �&&��

'�&���)�&'��$!�%�C��(%���!�������-!�(����'��%���$!�(! ����%!��������%��'�&&���!�)�!$��',��

'���"�$ ���� �'�!��� ��� !�(�&���!1� ��!� 3)�&��� %��'�&&�� "�� &���� !�',�� �!� !���"��!���

�������������������������������������������������E5�� �������5995��$���"�������!$�!���,!����!����"!�!����$�%�� ��������'�&��)-�������$�������&)$$���������1�

M� ������&&!�����"����-�!���',�� $!�&'�$�!����'�&��)����)��%�����&��-!�%�$��������"!�%��%�����!$$!�%��&��-!�&)$$�������������������'��������(!����1�

E;�� �*���� �!�������#�$���!$$��&��)��!(�������$$��'��������(!�������� �)���� �$�(�����4�3)!&��%!���!$$!�!��)!$����',��&�!����� ���'!�(����!$�1�8����2�???1?��$����� J1'�(.�???1���� �'$)#1���:1�

Page 10: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

�/A�

3)�$$�� ',�� '��'������� !�� !""�!��� �� !� (!�������� �� (�"�(����� ��$$*!��!� �� ��$$*!'3)!�

�!$$*�3)!����� "��&�� �� %�$�.� �)�!���� �� 3)!$�� &�!� $*!��!� ',�� $*!'3)!� &�� �!������!���

�!�!�!(�����'��������$�'!$����!�-����',��&!��##�������&%��!$��%���$!��� ����+���$�'$�(!1�

�$$��!$���$!���)�����$��!'3)��������.�%�&!���.�!�����!�����$$!�%��������+���$�(!�����3)�����

���-�!���)��$�����(���������������"��&��$*�3)!����1����'��&� )��',��$��!'3)���'�!��',��

�������%�'��,!����)���&��!���&)%����'�!$�����'��'!�099(�'���)�!� ��(%��!�)�!�"!��!#�$��

��!�5��P�;9�Q��',��&�����)'��!�<�P�@0�Q��!$$��3)!����'��&��!#�&&!��$���� ��<99�(.��"��&��

��'����!��$�$�(����&)%���������$$��!'3)��%��"���������!��%�$�1��

����!���� ��!� $!� &)%����'��� �� �$� %��(��(�--��F(���� %��������+� &�� ��!$�--!� )�� �!�������

���(�'��'�(%��&����!�50���;0�Q��',��%)7��&&����'��"�������(�����&��)��!���E<�8����� �.:1�

#������($����-�����!$� �!$$��!$���&&��&�����������%���$��&��)��!(�������$� �!����������(�'��%���%���)�������� �!��$�����'!.��$�%����-�!$�����3)�&�!���'��$� �!�4�'��&�����"�$����$$��-����!�!���1�

��M�3)�&��� �$� ����(����&) �������!��*��&��"!$E��'�(�� ������������� �!�%���)��(������

���(�'�� �$� ')�� �����(�����(!&&�(�.� &)%%�&�!� )�!� ��(%��!�)�!� ��� &)%����'��� ��� ;9� Q�.�

&!��##�.�%����$�&�'�����%���'�%�����$$!����(����!(�'!.�%!���!$�09B1�

��� 3)�&��� !���� &���� &�!��� &�%�!��)���� $�� ���� !� '��&����!��� $�� %�&&�#�$��+� &',�)&�� ��$�

�!������� ���(�'�� (!����� '��� ������(����� !$$�� '�&��� ��$$!� $����!� ������&&!��� �!$$!�

'����������$���$���8&����!��!����)��'�����������'��'!��99�F(:�

�������������������������������������������������E<�� ��!� ��������-!� ��� 59� Q�� #!&�!� !� !�!������ $!� %���)-����� ��� )�!� 3)!����+� ��� ���� �!�

�'���(�'!(�����&��)��!#�$�1�8����2�???1���� �'$)#1���:1�E��� �!�'����!$�����(�(!���!�%��%�&�!��!��*��&��"!$���!�!�'�'$��',�)&������!�H����'���$*!((���!'!�

�)�-���!���� �!� �$)���� ��� $!"���.� ',�� '��4.� ��$� &)�� %!&&! ��� �!$$�� &�!��� $�3)���� !� 3)�$$�� !&&�&�.��&%!������&��!-���!"!�)�!��)�#��!���)��(������!$����!��"�1�

Page 11: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

� /��

��$$*!(#������$�%�� ������� ��8/����������������0�)���������:�&��4�"!$)�!���',��

�!��(!���'!$���'�&��������$$���&�$��&��%����##����'!"!���)��3)!����!��"��������� �!�%!���!�

;99�"�$�����'��&)(��(����!$��������� �!���$�0�E����',���!��&�$��������������$$!�$����!� $��

����%����##����%��"�������(%�!����%���)�!�%����-!�%!���!�599�'����!$���)'$�!����!�0999�

�I�'�!&')�!E/1�

���� !�� ��!.� �� �)(���&�� &�)��� ������)!��� ��������!$$!��!&&!',)&���&����"��&��J.� �!$$!�

�!��� �����$$������"��&��J.��!$���!���$!����?�����'1��''1����',O��!����)&���!�3)!$��$!�

��'H,���.� $!���) $!&��� $!���I.�(�&��!���$*�&�&���-!����)����!$�� ������&&��%���3)�&�!�

�����1�

%���������������)��������

��!� $�� ��&��&�� �!�)�!$�� ')�� !���� ���� %��� &����&�!��� %!���� � ��$$�� ��'�&&��+� ���� ���',��

��$$*)�(�.� #�&� �!� !���"��!��� $!� #��(!&&!.� '��4� $!� (!����!� %��(!� "� ��!$�� ',��

'�&���)�&'������!�)�!�$!����(!�%�C�&���&��'!�!����!'')()$����$$*���� �!�&�$!��EE1�

�����$����(����=�������>�&�����������.�3)����.�&�&�!�-�������� ����#��$� �'!�������(!�

������&&�$�2�'��4�(!����!$������&��)�������� ����! ��'�$!�������&�!$�.�%��������&�'���!�����

&'!���� ��$$*���)&���!� ! ��!$�(���!��.� �� ���$)�� ��� ��� ���� -����'��'!.� (!� !�',�� �� ����)���

)�#!��� 8��� ')�� $!� ��!-����� �� !��'!� �! �)� �.� (���!(����.� �$� <9B� ��� %�&�:1� ��!� $��

#��(!&&�� "�� ���� ���$���� '��&����!��� $�� !$ ,�� �� (�$��� &%�'��� "� ��!$�� ',�� "�� ����

�&%��&&!(����� '�$��"!��� %��� �&&���� ��&���!��� !$$!� '��"��&����� ���� ���'!.� ���',O� !$����

)��$�--!���%���$!���%)�!-��������$�3)!(���� !��'�1�

�$� &������� ��$$�� #��(!&&�� %��� )&�� ���� ���'�� 4�� %��#!#�$(����� $!� %�C� '��'���!� ���

�((���!�!� ������ ���� ���'!� �����"!#�$�� ��&%���#�$�1��� ��� %���'�%!$�� !%%$�'!-����� &���2�

�������������������������������������������������E/�� �11��!J��.�/����-�����1�������+������ ��+������2���������0 �= ��� J�������!����!$>.�

"�$10;.��15.�0�E/1��EE�� 2����������������3���������������������������������.��� ��R�������1�

Page 12: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

�E9�

%���)-������������ �!�8���������(4:.�&����&�����'!�#)�!����8����������(5:���&����&�����

%��������8���������46:1�

�$�#��&&�������'!�#������(�&&���! $�� �(%�!�������(�'��!$�(���!���!�#��(!&&��4�$��&��&&��

',��"�����!&&��#�����!��"� ��!$��%���%���)����)�!�3)!����+�) )!$�����#��(!&&!1�G)�����

��$�'�'$������ ���'����$$!�#��(!&&!��$�#�$!�'�����$�#��&&�������'!�#�����4����%!�� ��1��

��%���'�%!$��"!��! ����$$��#��(!&&��&���2�!##���!�-!.��!'�$��+�����&��!-��������� ���'!.�

�'���(�'��+.� �� ����!���� ��� ������ ��&�$!��.� &"�$)%%!#�$�� ��� !���� ��)��$�--!��� �� '��!���

�'')%!-����.� ���� '�����#)�&'�� !$$D�������� &���!.� #!&&�� ������� ��� -�$��� �� 3)����� ����

'�����#)�&'�� !$$!� %���)-����� ��� %�� �� !'���.� 4� �����"!#�$�� ��� �$� &)�� ����� '�'$��

'�&���)�&'��)��%����-�!$�������$�--!���1�

���� �.� $��#��(!&&��&����&�!��� �$�!&7������������������������������������������.�

'������(�$���������SL!����8015;9����%L!���:1��*)��$�--������!$��������(�&��!.�%��7.�)��

������ �!��������&�(� �����+���!���"!����!�&�1����!�&�������!�����"�$)%%�.���$�'�(%$�&&�.�

��'!"!���(���!(����� �$� #47� ��$$!� %��%��!� ���� �!� �!$$�� #��(!&&�.� '��� <A�(�$����� ���

�SL!���� 8019E<����%L!���:.�(!� ���(�$��� ��� �&&�� �!$�� ��&��&!� &����&�!� ����� !$� �9B���$�

�!##�&� ������� ���'�����!$�.�(���!����$!�'�(#)&���������$� ��.�%! $�!�������)���!��(!$�1�

�����!�&�����)&���!$�--!��.���"�'�.�$��#��(!&&��'�����#)�&'����!%%��!�%����$�#7�! $��)&��

���� ���'�� %��(!��� '���E�(�$����� ����SL!���� 80�/����%L!���:1� ��� %!���'�$!��.� $������

��'!"!��� �$� ;.5B� ��$$!� %��%��!� ���� �!� �!$$�� #��(!&&�.� �3)�"!$����� !� ;.5� (�$����� ���

�SL!���� 8E9����%L!���:6� $* )��%!.� '�(%$�&&�"!(����.� �$� ;.�B.� '����&%�������� !� '��'!�

<9����%L!���.�'���%)������$�0AB������$!���!.�0EB�����"�-�!.�0;B�����)&���!.���&'��&��

��"��&��%��� ��8�� ��������� ��� &7������������� 3���������������������������� �,�

��������������������������������

�������������������������������������������������EA�� �!� )���������� 4� 3)!$&�!&�� ���(!� ��� ���� �!� )��$�� �����)�!� �!�� #��'�(#)&��#�$�1� ��� &����&�.� ��

%��'�&&�� ��� '��"��&����� ��� ���� �!� ��$$�� #��(!&&�� %�&&���� �&&���� ��'�������� !� �)�� �!���� '!�� ����2�%��'�&&�����(�',�(�'����%��'�&&��#��',�(�'�1������$�%��(��&�&��(!�$!�#��(!&&!�%)7��&&�����(%�� !�!�'�(��'�(#)&��#�$�����������%%)���&����%�&�!�!�%���&'�&&�����%������������)�!�(�&'�$!� !&&�&!��!�')��%�&&����!���&�(%����������&������'!�#)��1��!�'��"��&�����#��',�(�'!.��!���"�'����'��&��!$$*!-�����&)$$!�#��(!&&!����#!������!�!���#�'�.�����������(��!�������!��$�.���3)!$��%�&&�����&&������&���!�����!$$!�'�(#)&������������!���%�&&�����&&����(�&'�$!���!$$��#��-���1�

�E��� ��)�����)���� ��&����%������������"!����!$$!�#��(!&&!�',�.��$����!�%��&�!�&��%���%���)����'!$����

�L������ �!��$�����'!.�%�&&�����&&����)&!���%���!)����!-����.�&�!�(�&'�$!���'�����'!�#)�!�����!�'�(#)&��#�$����&&�$�� �� &�!.� ��� !$')��� '!&�.� )��$�--!��� %)��1� G)����� !���!"��&�� !�� )!��� %��'�&&�� ��� ��!&���(!-����.� &������� ����"!���#��'�(#)&��#�$�2�#�����&�$.���!��$�.��$���"� ��!$�.�(��!��.��''1�

�A9�� ����!"��&���%%���)�����!��!(������!$$!�#��(!&&!�4�%�&&�#�$������������)(���&��%�������2�'�$$)$�&!.�

'!��!�.�"����.�&�$"����.�(!����!$��%���$*���$�-�!.������$�--!���.��''1�

Page 13: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

� E0�

�*�(%�� ����$$��#��(!&&����� )��%!�&����&�!.��)�3)�.�)�!�3)��!�!##!&�!�-!�(!� ��!$��

����'��&)(��������� �!�%��(!��!.���&%�����!$$!�&)!�%����-�!$��+.�',��&��������"�$�1�

�$$*!"!� )!���!.���$$��&��)��!(�������$$��#��(!&&��'�(������������ ���'!.�&�������!�&��

��$� ����� )��%!.� ',�� ,!���� ��&�!$$!��� ��&&�� �(%�!���� ��� '� ����!-����� ��

��$���&'!$�!(����� !$�(���!��� !� #��(!&&�1� �!� �!�'�!.� ',�� ,!� $!� %�C� "!&�!� &)%����'���

! ��'�$!� ��� )��%!.�%)��!�(�$���!�',��&)$$!�%���)-��������#�����&�$������!��$�.�%��� �$�

')���(%�� ��'�(��'�(#)&��#�$��,!�!����!���)�!�%�$���'!����'�(%$��!�=����&'!$�--!-����>1�

�!���!������! �!���"�'�.�,!�&"�$)%%!���)�!�%���)-�������!&')�!#�$�����#��'�(#)&��#�$�.�

�����)���!$$��&�!���!��)!$��!����'���(�'�.���&��4�����'!�!����%!���'�$!���!$$��&"�$)%%�����)��

"!&��� ��� ����'������ &�&��(!���� ��')%������$� #�� !&��!$$�� ��&'!��',�.� &�!�%��� )&�� ���(�'��

',�� �$�����'�� 8����� �(:1��!��"�-�!� �� $*�)&���!.� ',�� '���!��� &)� )�!� $)� !� ��!��-����� ���

)��$�--����$$!�$� �!��!�!�����.�,!����'�����)!���!����'��(���!����!$���(%�� ��&�!�%����$�

��&'!$�!(����� ',�� %��� �$� ��$���&'!$�!(����.� �!���� �!���� �(%)$&�� !$$�� %�!��! ����� ���

#�&'�� '��)�� 8&!$�'�.� %��%%�:� ',�� ,!���� ��&�� ;P<� "�$��� &)%������� !$$!� (���!� '�(��

������)�!����(!����!�%��(!1���$�3)!�����)��%�����$$*)��$�--������ ���'����$$��#��(!&&�.�

$*��!$�!�&��%�������)�!�'����-��������&'!�&��&"�$)%%�.�����&�!����$*�$�"!���%����-�!$�����

')����&%���.�',����&)$�!���������������!��5E����%A0T�

���������������������#������ *$� �',�(!� ��� �)�-���!(����� %��� �$� ��')%���� ��� #�� !&� �!� )�!���&'!��'!1�8����"����������������:1�

��������������������������������������������������

A0�� ����2�???1���� �'$)#1���1������

Page 14: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

�E5�

%�� ��������������+�� ��

�!���-������������)�����&%�'',�!�)��'��'�������'�������$$!�&����!���$$*)�(�1� &&��4�&�����

'�(��'��&� )��-!���$$!�'��'����!-�������$$!�%�%�$!-���������$$��!���"��+�%���)���"�����

$)� ,�� ��&������.� ',�� ,!� "!����'!��� $�� '!%!'��+� !)����%)�!��"�� !(#����!$�� ���� '���������

��$$!�'�(%��������� !��'!�!$���!����$*�3)�$�#�����'�$� �'����$$!�-��!�������&&!�!��!$$!�

$�'!$�--!-����� !����%�'!1� �!� &��)!-����� &�� 4� "��)�!� !(%$���'!���� �!$$!� ������

'��'����!-����� ���)&���!$�.� �!$$*!''��&'��&�� ��$$!� %�%�$!-����� ���',O� �!$� ���������&��

��$$*����$� �!�'��&)(�&��'!�',��,!�'!�!�����--!���$!�&�'���!�(��+���$�UU�&�'�$�1�

''�� !$$��!� ',�� !''!���� !$$!� =&�'���+� ���� '��&)(�>� '��"�"�� &�����!(����� !�',�� $!�

=&�'���+� ���� ����)��>� '��� %��#$�(!��',�� &�(%��� '��&'����� %��� �"����.� %�%�$!-����.�

���)&���!���!((���&��!-�����(����%�$��!������3)!����!$�(������� �&�����������)���8)�#!��.�

! ��'�$�.����)&���!$�:�����%��#$�(���!��&&�� ����!��1�

��&N�!''!���',�.�!�%!�������! $��!����*E9����*A9.�%���$!�'��'�(��!�-!���$$!�%��#$�(!��'!�

���� ���'!.���$$!�'��&��"!#�$��+���$$����&��&���&!)��#�$��������%!���'�$!���%���$*�(�� ��-!�

!(#����!$�.�&��"!�������������&�(%���%�C�)�!���$�&���!���$$!�%���)-���������$$*)&������

#����',��,!��!����!&&)� ����!�',����'�&����������3����!�#�����'���(�'��'��4�(!������%��(��

�� ��� ��� '������!.� �!-���!$�� �� ���!$�--!�!� �&�����1� ��7� &�!� %��� !$$� ������� $!�

'�(%������� ��3)��!���� &�!� %��� '��&������� �$� ��')%���� ������� A5 ��� ��������� A; ���$$!�

'�(%����������� ���'!�����&&����&��!.�"�&�!�!�',��$!�%��)��!������&��&���&!)��#�$�A<1�

�$�;9�����#���599;� $D!&&�'�!-�����8���,!�%��&���!��� ����!�$!(�����)�!���$!-�����&)$�

%����-�!$����$$��#��(!&&����,!�&��(!������!$(����/9�(�$����������%�$!�3)!����+������!$�!�

��� #��(!&&�� ��!� ��')%���� �� %���)-����� ����'!��2� %�C� ��� )�� ���-�� �� $�� !��)!$�� '��&)(��

�������������������������������������������������A5�� �$�������������� ��4� $!� �((���!�!�'�(#)&������������&��)���""����$*������(������!��&&�����)��

'�(#)&��#�$�1��!�'�(#)&������������&��)��4��$�(����%�C�!���'��)&!���%���$�#��!�&����������)��1����-�!$(�����&��-!��$���')%�������'!$���������!��� �����')��&����'!"!��$�����'��+�!���!"��&����'�&�����������(�"!$���--!����.�'��4���'����������'�����')%�������� ���'�1�

�A;�� �!���'��$� �!�',����'!"!����,��������� ������ �!��!������)���4�����(��!�!�=��'�'$! ��>.����,!�$��

&'�%�� ��� ��')%��!��� )�!�(!����!� &�'���!��!.� '�(�� ����!(�� ��� "����� ��(��!$$�'�6� ��� �!$�(���� ��(!����!$����'�'$!���%�&&�����&&����)��$�--!���)$������(�������&%!�(�!����&)$$!���������-!�������� �!���'�&&!��!�%����$�%��'�&&�� %��(!���� �� 3)�$$!� ��'�&&!��!� %��� �$� %��'�&&�� &�'���!���� ',�� )��$�--!�(!������ &�'���!���1��!&���%��&!��� �',��'��� �$� ��'�'$����$�"�����&�� ���&'��!� ��&%!�(�!���%�C���$��9B���$$*���� �!���'�&&!��!�!$�'�'$��%��(!���� �� '��� �$� ��'�'$�� ��$$!� '!��!� '��'!� �$� E9BTT� 8����2��1� �!���%����.�+������� �� �������� �����.�599;1:�

A<�� �1��!���%����.�+����������������������.�599;1�

Page 15: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

� E;�

���!$�� �*���� �!1� �$� %����-�!$�� ��$$D���� �!� ��$$�� #��(!&&�� "� ��!$�� ��&)$�!� 3)�����(�$���

"!&��.� �� %����##�� �����(����� '�����#)���� !$$!� ���)-����� ��$$!� ��%�����-!� �!$$��

�(%���!-����� ��� '�(#)&��#�$�� ��&&�$�� �� !$$!� ��"��&���'!-����� ��$$�� ������ ���

!%%��""� ���!(����� ���� ���'�� �$���� ',�� !$� %��&� )�(����� �� $�� �#�����"�� �(%�&���

��$$*!(#������$$��'�������-��������!-���!$��&)$�'$�(!A�1�

��&� �!� %��7� ��$�"!��� ',�� )��� ���� (! ����� %��#$�(�� ��$$�� #��(!&&�.� '�(�� (!����!�

%��(!�%���$!�%���)-������*���� �!.�&�!���$�'�&�����$!��"!(������$�"!���$� !���!$$*�����&��

$!"���� ��',��&��� %��� $!� %���)-����� $!� �!''�$�!� ��� �$� ��!&%����� ��� )�!� ������ ',�� %��� &)!�

�!�)�!� ��&)$�!� ��&%��&!� &)� $!� ,�� !���6� !�',�� 3)!���.� �&&����� &����� ���(!� ��� ����)��� ��

��&��)�.��$�'�&���4��)$$�����!�',���� !��"�.��$�(!����!$����',������&���&�"��%����!��!(�����

%��� ��������� $�� '!�!�����&��',�� '�(%!��#�$�� '��� �� %��'�&&�� ��� '��"��&����1� ���� 3)�&���

(���"�� �&�&��� &�(%���)�� $�(���� &)%������� !$$!�%����-�!$��+��� $�� �(%�!���� ',�� &��)��!���

#��(!&&��8',����$�'!&����$$!�%���)-������*���� �!��$�����'!�"!��!���!���09������099��I�:�

�� ',�� ����(�--���� �)���� $�� �!&�.� �!$$!� &'�$�!� �� �!''�$�!� ��$$!� (!����!� %��(!� �����

!$$*����"��)!-���������(��'!���%�C�%�������"�$�1�

%� ��� ��-������������++�������� ����,�������� ����

�D�(%�� ���������(�"!$���--!�����"�����&%�&&��%��%�&���'�(��)�D!$����!��"!�!$$D)&����$$��

��&'!��',�.� (!� $�� %��%�&��� ��� '�&��)-����� ��� ���(�"!$���--!����� &���� &%�&&��

!''�(%! �!��� �!� %�$�(�',�� !�',�� (�$��� !&%��� �� '����&�!-����� ���������!$�� 8����V.�

�""�����������������������:1������%���!���3)��$��%���'�%!$��'����',�2�

•� �$����(�������������%%����8%��&�����&�$����$�"�'!#�$!������!$�!��:�4�'����'!��.�

%��',O�&��"���##��!��!&'��������$��!����',��$D�(%�!����&��#!&������!����&)$$D)��$�--��

���)����'���������6�

•� �!� '�&��)-����� ��� ���(�"!$���--!����� &�� %����##�� ��� '��'�����-!� '��� !$����

&��!�� ������'������(�������$�=%��#$�(!�����)��>.�3)!$��$!����)-�������$$!�3)!����+�

�������)���%�������.�$!��!''�$�!���������-�!�!����!$�--!�!�!$���'�'$! ������$���)&�6�

�������������������������������������������������A��� �*)&������ ���'����$$��#��(!&&��"� ��!$��4�'��&����!���)�������%�C�����'������&�&��(��%������)����

$�� �(�&&����� ��� !&� &���!� 8'�(�� %��"�&��� �! $�� !''����� ���FJ���:.� ��� 3)!���� $!� ��5� �(�&&!� �)�!���� $!�%���)-������*���� �!� �!$$��#��(!&&�� 4� %!��� !� 3)�$$!� !&&��#��!� �)�!���� $!� '��&'��!� ��$$�� %�!���.�(������ ��'�(#)&��#�$����&&�$��)��$�--!����(���������5�',��&��!'')()$!���$$*!(#�����1�

Page 16: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

�E<�

•� ����(�&&�������� &�&�!�-�� ��&&�',�� 8���%!���'�$!��� $!����&&��!� �� �� �)�!��:.� &�%%)��

��(!��(���(�� ��� ������ �� $�(���� ��� $� �.� &���� �����)��� �!� !$')��� ��� � ��� '!&��

&� ����'!��"�.� ��� 3)!���� %����!���� ��$� ��(%�� ��$$�� &��&&�� $)� �1� �D�#�����"�� ���

(���(�--!��� $�� �(�&&����� ��� ���&&��!� '����!&�!� ��� %!���� '��� �$� ��')%����

��$$D���� �!.� ��� 3)!���� )�*�$�"!�!� ��(%��!�)�!� ��� '�(#)&������ ��� )�� "�$�'��

�!������!(����������)(��8'����-��������!$��%������)����$!����(!-�����������&&��!:�

&������'�(%!��#�$��'���)�!�(!&&�(!�����'���-!���$���')%������$$D���� �!����(�'!6�

•� �!� (!����!� ��&���!�!� !�� ���(�"!$���--!����� 8$�� '�&�������� �������:� ��"��##��

!"���� '!�!�����&��',�� �!$�� �!� &'�� �)�!��� 3)!���� %�C� %�&&�#�$�� )�� �"���)!$��

��$!&'��� ��� &�&�!�-�� ��'�"�� ��$$D!(#������ �)�!���� $!� �!&�� ��� &��''! ��� �� ���

��!&%����� %��(!� ��$$D)��$�--��(!� 3)�&��� %!&&! ��� %)����%%�� ��� !$')��� '!&�� ����

!""����� !�'��!� '��� $!� ��'�&&!��!� ��!&%!���-!� �� !''����--!.� �� ��$$�� �'�#!$$��

����&'����(!����!$��',��&!��##��#��������#�)'�!���8&�%�!��)����%$!&��'!:6�

��� !&&�'�!-����� !(#����!$�&��� ����!$(����� &�� �%%�� ���� !$$!� '�&��)-����� ���

��'���������������(�"!$���--!����1������!$�!�"�����!�',��'����'!�!�)�!��''�&&�"!�%�$���'!����

��'����"!-�������$$!����(�"!$���--!-�����',��������##��%���%��!$�--!��������)����$!�3)��!�

���� ����)��� ��&���!��� !$$!� �!''�$�!� ��������-�!�!.� ��������$!� �'���(�'!(����� (����

"!��! ��&!1��!$��=&)&&�����!$$D��'�����(����>�"�����%! !����!� �)������$$��#�$$����� ��$�

!$$!�"�'��='�����#)������� ��������"!#�$�>.��!����3)�&���%�)���&���&�� �$!��1�

����&�!���� $�� '����',�.� ��&&)�� &�&��(!� ��� �&������ ���� ����)��� %)7� �!��� !� (���� ��$$��

��&'!��',�������� ���(�"!$���--!����.�!�',����$�'!&�����)�!�&� ����'!��"!����)-�������$$!�

%���)-����� ��� ����)��� �� ��� )��� &"�$)%%�� ����"�$�� ���� &�&��(�� ��� ��'�'$! ��� �� ��)&�6�

�)��!"�!� $!� ���(�"!$���--!-����.� %��� !&&�$"���� !$� &)�� '�(%���� ��� (!����!� ����(!$�.�

��"��##�� ���� %��'������ #��&N� &� )���� )�� !'')�!��� %��'�&&�� ��� ������ ��33����%�1�

���%%��&%�&&���$�'�(%$�&&��%��#$�(!���$$!� �&��������������)���"�����!������!������(����

&)%����'�!$����&��)(���!$�.��!$"�$�!�!�',��'���$D����$��!-�������$$!�'��(��!$��+��� !��--!�!.�

',��&%�&&��$)'�!�&)$$!� �&�������$$� !$����������)���%���'�$�&�1�����!������!���'������!(�����

�$� %��#$�(!� ���� ����)��.� &�(%��� %�C� )� ����� ��� (�$��� �!-����.� 4� %������!��!�

)�D�����(!-�����'������!�����&!)������.�$!�',�!��--!.�$!���!&%!���-!���$!�'��'���!-����1�

Page 17: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

� E��

%%� ��� �������� ���-�������� � ����������

�� $��)$��(��(�&��&��4�(�$���%!�$!�����$$*�$������'�$-!1���$�����$� ����!$��,!������%���!���

$!�����-�!�',�����%!��'',��!"��##����&'�%�����',���$�%��%����(���������&�$�%)7�!��!���!��

�$������&�(����"�'��',��!� !&�$��.�'���"!��! ��%���$*!(#��������%����$�%���!�� $��A/1��

�$� ���%� 4� )�!� %�!��!� ��� ��!��!� ��$� #!'���� ��$� (�������!���6� �$� ��(�� ����"!�

�!$$*�$!���&�� =F��$-!�>.� ',�� &� ����'!� &�(�� ��� '!"�$�1� ����)&!� ���� �!$� ������"��

��$$* )��%!� '�����@&����������!$�.� �!�� &)��� &�(�� "���"!� �&��!���� $*�$��� �!� �(%�� !���

��$$*�$$)(��!-����� %)##$�'!� �� %��"!�!AE1��)�!���� $!� &�'���!� )���!�(����!$�.� $*�$��� ���

'�$-!���!�)&!���!�',��%���!$�(���!�����(��������$$���!"�1���',���$�(���������&�$�(�&&����

&)���%��(��%!&&��'��� $���$��"� ��!$�1�

M�������&&!�����"����-�!���&)#����'�(��$*�$������'�$-!�'�&�!�$!�(��+���$� !&�$�������3)��!�

�$� �AB� ���(���.�(!�3)�&��� ���� 4� �)���.� ���!���� %����##�� ���)���� ��$� �9B� $�� �(�&&�����

��&&�',�� %��&����� ��$$�� '���+� '��� '��&� )�����(� $���!(����� ��$$!� 3)!$��+� ��$$*!��!� ',��

!$$!������"!�!������������%�$(��������'���!����1�� �.�)��%�&&�#�$��)&������ ���'����$$*�$���

���'�$-!.�4���&%�� !#�$(�����&��##!��1�����&�!�����)����%��7�'��&����!$')���&�'���+�',��

&�!����&'�((�����������!'�(�����&)�3)�&���'�(#)&��#�$�.�'�(�������������2���+����

������1� �*���!.� !�-�� %����((�� ��(!�� �������$!� )�!� ��!$�+.� 4� $!� '�&��)-����� ��� )�!�

'����!$�� !$�(���!�!� !�� �$��� ��� '�$-!1� ����� �+� &�!��� �!���� (�$��� &�)��� �� &�()$!-�����

��'��',�.� �� ��� 4� ��&)$�!��� ',�� 4� %�&&�#�$�� )��$�--!��� $*�$��� "� ��!$�� %��� �������� ���� �!�

�$�����'!��� ���(�'!1��!�(�&&!� ��� �)�-�������$�%��(��%������%��!""���+������� $!� �������$�

599/�!��!"� $�!���8�)���:1��!�+�)��#!�'�����%��"!�%��(!������'���$*��&�!$$!-�������$�

%��(��(������'� ����!��"�� �!���$���"� ��!$�1���'�����'�.�%�����!.�&����&�$�!����%�',��

�(%��&����!�')��!%%)����$* '����(�'!���$*�$&�������!$�!1�

��',�����3)�&���'!&�.� $��&"�$)%%��',�����%�&&��������"!���&����(�$��%$�'�.����)����(�$���

������&&!���1� W� #�$$�� "������ ',�� '�� &�!��� �(%���������� ',�� ������--!��� �$� $���� #)&���&&�

"��&��$!���'��'!����&�$)-��������� ���',��!$����!��"����&�&����#�$�1���&� ����##��&��(�$!���

���!"���������(����&�&�!�-�!$���!$�����-�!��"�.�!����',4�"��&�!�����$$����!$��%�&&�#�$��+����

'!(#�!���$*!��)!$��(���$$������ ���'��!���!"��&��)��!(%���"���! $�����'��$� �'�AA1�

�������������������������������������������������A/�� ���$���������$������&�(��"!��������'�$-!�'�&�!� ���!����'��'!� $!�(��+����)�� $�������� !&�$��1���%%)��

'�(%!��#�$��&��-!���"���(�����'!��� �$�(�����.� $*�$������'�$-!�����4�'!��'!�����$$*!''�&!�&)��'!�#)�!������3)�����)��$�--!�$��'�(���!$��&!��##��)����!�����&'!$�1�

AE�� ���)!$(����� �� (! ����� '�$��"!����� ��� '�$-!� ��&)$�!��� �&&���� $*����!.� $!� ���!.� �$� �!H�&�!�� �� �$��!�!�!6�%���3)!������ )!��!� $* )��%!.� ��%!�&��%�C� ������&&!���&����3)�$$������@������!$��'�(�����(!��!.��!�'�!.���$���!.���!������! �!.��!��(!�'!����"�-�!1�

AA�� ����2�???1��%��1���1�

Page 18: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

�E/�

&������������ �������

�$� ���(���� = �����(�!>� ����"!� �!$� ��'�� =�9>� �� =������>� ��� �$� &� ����'!��� $�����!$�� 4�

=���������������>1�

���� ���� �!� �����(�'!� &*��������3)�$$!� '�����)�!.� &����� ���(!���� ='!$���>.� !$$D��������

��$$!� ����!1� �D��� ���� ��� 3)�&��� '!$���� 4� ��� ��$!-����� '��� $!� �!�)�!� ������!� ��$� ��&����

%�!���!� �� '��� �� %��'�&&�� ��&�'�� ',�� ��� �&&�� ,!���� $)� �1� �!$�� ������ �*���� �!� 4�

%�!��'!(����� ���&!)��#�$�.� %��� $�� (���� !� (�&)�!� �*)�(�6� &�� %��%! !� %��� '���)-�����

��$$�� ��''�� '�(%!���� �� %��� '��"��-����� ��� 3)�$$�� %��(�!#�$�� �� ��!��)�!��� !��$)����� &)�

�)��!�$!�&)%����'�����$� $�#�.�'���)�� �!������������(%��!�)�!�(���!����;.;�Q��� ���099�

(����.�%��'��������!$$!�&)%����'������%��������+1�

M�����.����!���.�',���$�&����&)�$��4�%�C�'!$�����$$!�&)%����'��������&���������'�����-����4�%�C�

'!$�����$����(!$�1���")$'!��.�$���)(!��$�.��� �J&��.�$��&�� ������*!'3)!�'!$�!�&�����)����

(!����&�!-�����&)%����'�!$����$�'!$���������&���1�����!��������!$)�������������3)�&�*���� �!�

&��%��&���!�'��'����!�!����&%!-����&���������!�%��������+��'���(�'!(������! �)� �#�$�1�M�

���3)�&���'!&��',��&��%!�$!����=������������������>����!�!$� �!�!��!$������%�������&��&��

��$�&����&)�$�1�

�!� ����!�4�3)�����)�� �((��&��&��#!��������'!$���1��$')���!)�����&��(!���',�� $*���� �!�

���(�'!�'�����)�!���������%��(����F(�4���$$*����������<�X�090��HI,.�'��4�%!���!��!$)���

'�����!�!����(� $�!�!����"�$��� $��!��)!$���!##�&� ���(����!$�1�

�*)�(�� ���� %���"!� %���!���� ���� ������&&!�&�� !� 3)�&�!� ������ �.� 3)!���� ,!� %��)��.� ,!�

'��'!������)��$�--!�$!����� �!�!�%��%����"!��! ��A�1�

������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������A��� �����������$*�(%�� ��%�!��'����$$*���� �!� �����(�'!���&!$��!�%���������(������$$!�&����!���$$*)�(�6�

4������!���&�(%���',��&�!� $�� ��)&',��',������(!���)��$�--!�����$��&�� ������!�)�!$�����!'3)��'!$���'������!$��+����!%�)��',������'��!��"�1� �����(!����##�����$�(����������!��'���&'����3)�&���%�!��',���)������������!$���������!�����������! $���&���(��'���������$$*�(%����'�(���!�,������!������! �!1���!$� ,��%�!��',��&��&"�$)%%!�������� &���(����������!���%��!�&%�'�!$(�������$$�� �������$���!%%���1�

Page 19: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

� EE�

&�� ���� ���������������������� �����

�*���� �!� �����(�'!�4�$*)��'!����������� ���'!�%���$!�3)!$��$*��!$�!�,!���������'�����#)���

���)&���!$��"��!(�������'�&�"�1������!$�!.����!���.���������&'!�!����%!���'�$!���&����&�������

%��(�� �(%�� ,�� ',�(�'�@(����!��� '��� $*�&��!-����� ��� !'���� #���'�� �!$$�� !'3)�� ����

Y$! ���Z�91��*!'������!��(%�� !�����$$*���)&���!���$$!�%��'�$$!�!�����$�"�����(!�!�',�����

(���'��!.��!���',�� $��&��!����#)�"!����%�����',��%��%����+�!���&%!&(!��',�1�

��$� 0A0A� %��� ���-�!��"!� ���#��������� ��������� 8!(45:!4&4:� &*�(%�!��7� !� �!�����$$��

$*���)&���!���$$*!'����#���'��',�� ��&�� �!(�&!� $*��!$�!�%����$����)��&�'�$��'�(��)�������

(! �����%���)������(����!$�1� �$�%��(�� �(%�� ������ ���'����$$!� �����(�!�&���##����$�

0A5E�!$$��',O��!�����$��##��$*���!�����(%�� !����$�'!$��������=&�������>.����&�&���)-�����

��$$!� $� �!� �!� !�����.� %��� '��'����!��� $�� !'3)�� ���� $! ���� ��� ��������� !'���� #���'�� !�

&� )������$$*�"!%��!-�������$$*!'3)!1�

��'��!� %�C� &��&!-���!$�� �)� �)��!"�!� $*�(%�� �� ���� &�������� %��� ����!��� ���� �!�

(�''!��'!� �� 3)����� ���� �!� �$�����'!1� �*���!� $!� �##�� �$���������� ������ .������ ��� ��

8!4.&:!5$6:.���$�0�9;�!�������')�����-�7��&%���(�����"�$���!���'!"!����!�� ��������"!%����

�!�)�!$������&������������ �!�(�''!��'!�01��

�$�%!&&��&� )������)�$!� ����!-������*���� �!��$�����'!2��$�&���������/0&�������������.�!�

&� )�������'����!&���'���$!�&�'���+��$�����'!�$�'!$��',��$��!"�"!���&%�����!�&"��'�$!�&���!$�

�!%%����� ��� ������)�!� �$�����'!.� )��$�--!���� )�!� (!'',��!� !$����!��"!� !� &�!��)����

!''�%%�!�!� !�� )�!� ���!(�� ��)&'N� !�� !''������� '��3)�� $!(%!����1� �$� &)''�&&��

��$$*�&%���(�������'��! �7�!�'���)����&)''�&&�"��&�)�����%��"������$�0�05�&�� �)�&��!$$!�

�����(��!-��������'�&��)����)�!�'����!$���$�����'!�%������������$�����'��+�! $��&�!#�$�(�����

#��!'�����.�! $��&�!#�$�(�����%���$*�&��!-�������$�&!$ �((!���!$$!�'���!���!������$����!1�

�!�%���)-�����&)�#!&�����)&���!$���*�$�����'��+�%!��������!$$*���� �!� �����(�'!���"�����

'�&N� )�� �!���� !'3)�&���� "������� &)''�&&�"!(����� �"����� ��� ���)&���!$�� ��� "!��� %!�&��

������&&!���!$�����(����5�8�--����.���$�.����!����'�!.��&$!��!.���!%%���.����.��''1:1�

��������������������������������������������������9�� ��$�0EEE��$�',�(�'������&'��;��������������<��3��.�������������$$���%�-��������$���!��)'!���

��� ��&'!�!.� &'�%�N� $!� %��&��-!� ��� !'���� #���'�� ��$$�� !'3)�� ��� 3)��� $! ,����� �!�)�!$�� ',�� &�� ���"!"!�����������!���$����!1�

�0�� ��� ����� ��� "!%���� "���"!� %������!��� '������ )�!� �)��!� !� %!$����� ',�� ��!���� ()�"�"!� )�!�(!'',��!�)���&�$�1�

�5�� �1��!���%����.�+����������������������.�599;1�

Page 20: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

�EA�

&� ������ ��������1 ������� ���-��

�!�(! ����)��$�--!-�����',��"������!��!���$$*���� �!� �����(�'!��� )!��!�$!�%���)-�����

������� �!��$�����'!.�����&�!����',���$������(���������!$��%���)-�����&�!�%�)���&����������6�

���������.� ����!$(����.�!$�0�B�!�'!)&!�%���'�%!$(�������$$!������$�"!�!���(%��!�)�!�!�

')���$��$)���� �����(�'��4���&%���#�$�1�

�����!$(�������$$�� !��)!$�� '����!$�� �����(��$�����',�� &�� &��)��!� $!� %��&&����� �&��'��!�!�

�!$� "!%���� '�����)��� �� $�� !'3)������ �����(�'�� %��� ()�"���� )�!� �)�#��!� 8�!�H���:�

!''�%%�!�!�!��)�� ����!����1��

�*����(��%��&&��������� �J&���&%�� ����"!%���������!�)��!$��--!�',��"!��!��!��59�!��E9�

(����1� �*���� �!� ��� 3)�&��� ����(���� �!�)�!$�� 4� ����(�.� &�� ��'!�!$!�!� %)7� !$�(���!���

������!(�����)�!��)�#��!�!�"!%������%���)����)�!�3)!����+�����"�$��������� �!1����3)�&���

��%�� &���� $�� '����!$�� ��� �!�����$$�� ��� ��&'!�!6� ��� �&$!��!� 3)�&�!� ��'��$� �!� 4� (�$���

&��)��!�!.� $!�'����!$��%�C� �!����4�=����=�0����>.�',��&�� ���"!�'��'!�0<9�H(�!���������

�!���!�'�&'������!$������!�8���:�'���)�!�%����-!����!$�����E�9��I1�

���� )�� (� $���� &��)��!(����� ��� �!$�� ��'��$� �!� �� )�� (����� �(%!���� !(#����!$�� 4�

%������#�$�� �$� &�&��(!� ',�� %��"��!� $!� ������-����� ���� $�3)���� ��$$D!'3)������ )�!� "�$�!�

&��)��!����$�$����%������'!$�����'��;.�'�&��������'�'$��#��!����8����� �4:1�

���������������������#������ 2$� ��',�(!���� �(%�!���� �����(�'��!�'�'$��#��!���2� &���� &)���'������!'3)������ '��� ��(%��!�)��� �!�� 059� Q�� %��� ��������� ���� �!� �$�����'!� '��� �!$����'��$� �!1�8����"�����=����1�>��:1�

��������������������������������������������������;�� ���� �$� &�&��(!� #��!���� &�� '��!� )�� '��')���� ',�)&�.� %���!���� �"���)!$�� ��3)��!���� '�����)��� ��$�

�$)���� �����(�'�� ����"�� ���� ��&%��&�� ��$$*!(#������ �&�����6� �!$�� &�&��(!� ��&)$�!� 3)����� �&&���� �$� %�C��'�$� �'�1�

Page 21: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

� E��

��(��&��"������������ �4.�$*!'3)!�'!$�!�"�������"�!�!�!��)���&'!(#�!��������'!$������"��

)��$�3)����#!&&��#�$$�����8!((���!'!.��&�#)�!�����!�',�������:�"�����"!%���--!���'�(��

�$)���� ��� $!"���� !-���!���� $!� �)�#��!1� G)�&��� "����� %��� '�����&!��� �� �!���� ����!��� ���

'�'$��%���'�����)!���$!�%���)-������$�����'!1�

�$���� ��%�� ��� �(%�!���� �����(�'�.� &���2� � ���������������< � � �������%������ � ��

�������������������/����������������������

5(��

&%� ������ ���������� �����

�������� �5� 4� %��&����� $!�(!%%!�)�!� �����(�'!� ��$$D��!$�!�A.� ��� #$)� $�� !���� ��$$�� 3)!$��

%�&&���� �&&��"�� !'3)������ !� "!%���� ��(��!���� 8'��4� $*!'3)!� ���� 4� %��&����� ��� �!&��

$�3)��!:.�%���$!��%���)-������������ �!��$�����'!� $��!'3)��������$$��!���� �!$$�����"��##����

�&&����!�%��������+�&)%�������!��;999�(�������$$��!������&&��4�&)���'���������"!���!'3)������

!�5999�(����� �� ���3)�$$��#$)�!�0999�(����.� $�� !'3)������ !��999�(��������%��������+� ���

������ &���� !##!&�!�-!� '!$��� �!� %����� �&&���� &��)��!��� %��� $!� %���)-����� ��� ���� �!�

�$�����'!��L������(�'!1�

��(��&��"����',�!�!(������!$$!��� )�!.�$!� �����(�!������!$�!�4�&��)��!�!�%���'�%!$(�����

�����&'!�!.� )�!� &���!� ��� =��X!&� ��!$�!��>.� ��"�� !$� %�&������� %�--�� ��� %����$��� '�� &����

�!'�(����� �����(�'��',��"!$ �����$����;99�(�$�!��������)��1������$�"!%�����&��!�����!$�

&)�$��&��%����##����%���)�����$������(�$!�(�$�!�������HI,.�)�!�3)!����+�&)���'������%���

&����&�!���'��'!�E9�!�������'��&)(���$�����'���!-���!$�1�M��)��������!���',���(�� �����!�

=�����������������������������������>.�)��"�$)(��')�!����!�1����1������������

��������������������������������������������������<�� ���)&!���$�'!&�����&�&��(��!�"!%����&�''��8'��4�$*!'3)!�����4�%��&���������!&��$�3)��!:���(��!����

���')���$�"!%������$�%�--��!-���!�������!(�����$!��)�#��!����$�"!%�������)&'��!�4��((�&&��������!(��������!�(�&���!1����%����%���3)�&���(���"���!$��&�&��(!�4���(!��!##!����!��1�

���� ��� )&!� ��$� '!&�� ��� &�&��(�� !� "!%���� &�''�� ��(��!���� ��� ')�� �$� "!%���� ��$� %�--�� !-���!�������!(�����$!��)�#��!����$�"!%�������)&'��!�"�����'�����&!��1�

�/�� ������ �(%�� !��� ���� &�&��(�� !� "!%���� )(���� 8'��4� "!%���� ��� !'3)!� $�3)��!:� !$$��',O� $����(%��!�)���&�!���&)%�������!�0�9�Q�1�&����������-�!��!$�&�&��(!�%��'����������3)!����%��(!���$$!��)�#��!�&����&�!$$!�)��&�%!�!�����!'3)!L"!%���1�

�E�� M� �(%�� !������� &�&��(�� !�"!%����)(����'�(����$� '!&��%��'������1� ���3)�&��� '!&�� �)��!"�!� �$�������(����� 4�(! ����� %��',O� &�� &��)��!� !�',�� �$� '!$���� ��$$*!'3)!� �����)�!� �!$� &�%!�!����.� ',�� 4� �!��!��"!%��!��� ��� ��%��&&����� ��� )�� !%%!��'',��1� �$� "!%���� )$������(����� �����)��� 4� �(%�� !��� %��� ������������� �!��$�����'!1�

�A�� ��'�����)����'�����&�)����&��'!$'�$!�',��&�$��'��� $��!'3)������!�"!%������(��!����%��&����� �����&'!�!� �� �!-��� 8�!(%�� $� ���:� &�� %����##���� %���)���� �$���� �� (�$!� (�$�!���� ��� HI,.� )�!� 3)!����+�&)���'������%����$��!##�&� ����!-���!$������$�����'��+�%���E9�!���.�$��&��)��!(������� $��!'3)������!��!'3)!���(��!����%������##��!��)�!�%���)-������������ �!��$�����'!���'!$'�$!#�$�1��

Page 22: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

�A9�

+�����'�����.�)&'������$$D��&�!���599;1���'����� $��!)����.�$��&��)��!(�������$�"!%����

���� �!'�(����� �����(�'������!�����$$�.������!"!$������$$D�(�!�!�%����##���3)�"!$����!�

<5A�!��������!��)�!������ ��$���!�09�"�$����$�"!$�������#��&!���$� �)%%�.�'��'�&&���!����

����=&��#!���>� �����(�'�������&'!�!1�

�#������/$��!%%!�)�!� �����(�'!���$$*��!$�!�

��',�� !� $�"�$$�� (����!$�� $!� �����(�!� %)7� �!��� )�� '�����#)��� �(%���!���� !$$!�

%���)-������������ �!1������&��"������.�&����&��(!�������9�(�$!�(�$�!�������HI,.��""����

05�(�$�!���� ��� �����$$!��� �3)�"!$����� %����$��.� )�� ��'�(�� ��$$�� ��&��"��(����!$�.� �!����

',��&�'���+�'�(��2�������?�� )!��!���'���(�$���������&&��!$$!� �����(�!1��

�$����!$$!�%���)-������������ �!��$�����'!�'�����"!%������$$��!'3)��%��$�"!���!���$����099�

�!��� '���� �!��.� �&�&��� )�� "!&��&&�(�� ����������� ��"�� 4� %�&&�#�$�� �$� %��$��"�� ��� !'3)��

'!$��� &����� �� 099� �!��.� ��%���#�$�� !$$�� %��������+� �+� �! �)���� �!�� �!���� %�--�� &'!"!���

��$$!���'��'!���$�%����$���',��%����##�����!���������!$���&'!$�!(�������(�&��'������������

3)!���������'���!����1��

Page 23: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

� A0�

��$���&��#!����8��!'3)�����:�&�����"!�������!�&�����"�!����&"�$)%%���.�����!$�'!&�.�$!���&��&!�

�����(�'!� %)7� �&&���� '��&����!�!� !�',�� )�D�''�$$����� �%%���)���+� ��� '��&'��!�

�'���(�'!�&�&����#�$�.�!''��&'������$�#���&&������$$��%�%�$!-�����$�'!$�1�

���� 3)!���� �� )!��!� $*!&%����� �'���(�'�.� '!�!�����&��'!� %�')$�!��� ��$$*���� �!�

�����(�'!� 4� $!� &�!#�$��+.� ',�� $!� %���� ��� )�!� %�&�-����� ��� %��"�$� ��� ��&%����� !$$�� !$����

������ ���� ���',�.� �!��� ',�� �$� %��--�� ��$$*���� �!� �!� ������ �����(�'!� 4� &�!#�$�� 8!�

��������-!���$$*���� �!�����"!�����!���������&&�$���$�')��'�&���%)7�"!��!�������"�$(��������

�����(%���!%���:.�$!�%���)-�����4�'�&�!����!�',��&)���(%��(�$���$)� ,���.�!���������-!����

!$������%����������������"!#�$�.�����4�$� !�!�!�"!��!-�����'$�(!��',�1�

���)!$(������$�'�&������)��HI,������)����!�'����!$�� �����(��$�����',��4�'�(%��&����!�

6 6(:6 65� @.� ����(�$��� $���!��� �!$� '�&��� �����)��� ��$$�� '����!$�� !� '�'$�� '�(#��!��� !�

(��!��� ',�� %��(������� � �� �$� (����� '�&��� %�&&�#�$�� �� ',�� 4� ��� 6 6$:6 6.� @��6� �!�

&����$���!��� ',�� �� '�&��� &���� '!$'�$!��� ��� )�!� "��!� ��$$D�(%�!������� 59� !���.� ',�� ���� &��

'��&����!� ',�� $�� '����!$�� �����(�',�� ,!���� )�!� "��!� %�C� $)� !.� ��(�&��!��� �! $��

�(%�!���� ����&��'�-����!�%�C�����9�!���.�',��$��'����!$�� �����(�',������,!����'!$�!��.�

)�!� '�(%������� %��&����� ��"�'�� ��$$�� '����!$�� ���(��$�����',�� �� ',�� ��� ���)'�� $!� "��!�

��$$D�(%�!���������!)(���!�$!�(!�)���-�������$����$!��"��&%�&�1�

��� ���)&������)��%���&���� ��!� ��(! ����� ������������� �� � ����!.� &��%�� ����3)����� &)�

�$�"!���&�!��!������'�(%�����"��+������&"�$)%%����'��$� �'��'����"����������������!$�%)����

��� "�&�!� �'���(�'�1� �!� ������� ! �)���� ',�� 3)�&��� #�����'�!��� ���� %�� ��&&�� ',�� &��

�� �&��!��� ��$$�� ��'��',�� ��� %�����!-����� !����!��� �!$$*���)&���!� %����$����!� �!��� ',�� �$�

&������� �����(�'�� )��$�--!� (�����$� ��� ��� �&%$��!-����� �� &�&��(�� ��� %�����!-�����

!�!$� ,��!�3)�$$������!$�����)&���!1�

����������������������������������������������������� ����2� ��$��1%1�1��

Page 24: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

�A5�

�������������������+�� ���� ����� ������������������+������ ������

�!$�� $!� %��!� �!��� 3)!$',�� '����� !��)�!��)�"!� ��'��$� �!.� ���!� '�(��[��� 8[�����J�

��'H.� ��''�� '!$��� &�'',�:1� �!$�� ��'��'!� '��&�&��� ��$$*�((������� !'3)!� �����!� ���

%��������+�����')%��!�$!.�&�������(!����"!%���.�%���!-���!����)�#��������')%��!����!�',��

'!$�����!�&��)��!���'����$���$���&'!$�!(����0991�

#�������0$�����'�%�������)�-���!(��������)��&�&��(!� �����(�'���[�1�

�$� %���'�%��� ��� �)�-���!(����� 4� �&���(!(����� &�(%$�'�� 8����� �!6:1� �$� %����-�!$��

����"!�����!$$!�(�&&!�!�%)�������3)�&�����'��$� ���&!��##������(��8����� �!!:2��(%�!����

��&�!$$!�����$$��!�����!$���&&��!$������&!��##����&)���'������%���&����&�!��������!(�����$!�

��',��&�!�������� �!��$�����'!.�(������$��!�����!$� �!$$��!$���&&��%�&&�����&&����&��)��!���

%��� ��������� ���� �!� ���(�'!� %��� !'3)!� &!���!��!� �� ��&'!$�!(����L����� ��!-����1� ��$$��

!����&��-!�'�$��������&����!�'��!�&�!���������)!�����$�"!-����� �����(�',�1��

�������������������������������������������������099�� ��'��'!�',��%��(����������)��$�--!���%!������$�'!$����%����$���&'!$�!(��������!#��!-����.�'!%!������

���)&���!$�.��''1�

Page 25: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

� A;�

#��������$���(%��!�)���!$$!�%��������+�����999�(����1�

����$&!-�!���"��##������!��� ��� �)�-�������$�599/@599E�)�� �(%�!���� &%���(���!$�����;�

�I�.� !��)!$(����� �!$� %�--�� ��� %���)-����� &�� ��'!"!� "!%���� '��� )�!� ��(%��!�)�!�

&)%�������!�0<9Q�.�&��&��(!��������������$�����591999��I,�������� �!��$�����'!�(!�!�',��

0991999��I,�������� �!����(�'!6�$!��"�--��!�4�!�#)���%)����'���)��%�� �����&�(�$��!�

�!&�$�!.�$!�'����!$����"��##������!�������)�-�������$�599A@599�0901�

'����������������

�$�"�����'�&���)�&'��)�!���$$������������ ���',�������"!#�$��!$$��3)!$��&��4���'�(��'�!���!�

)!��!���'���'��&'�����������&&��!�%!�������!$$!�(��+��� $��!��������!��!.����"�&�!���$�$����

%�&&�#�$�� )��$�--�.� &�!� %)��� ��� )�� �)�$�� &�$�!���� ���� �!��"�.� %��� $!� %���)-����� ���

�$�����'��+1�

��%�� ��&&��'�(%�)��.�&�%�!��)������ $��)$��(��!���.���$$!�(�&&!�!�%)������$$����'��$� ���

%��� $�� &��)��!(����� ��$$!� ������ ��$�'!.� ,!���� ��(!�� '��&�$��!��� ��� (�$��� !(#������

!(���'!��� ����)��%��� $!� '��"��-�����',��3)�&�!� ������%�&&!� ��������)��'�����#)�������

��!&')�!#�$�� !$$!� &�$)-����� ��� !$')��� ���� %��#$�(�� ',�� $!� %���)-����� ��� �$�����'��+.� !�

�������������������������������������������������090�� ����2� )��%�!�����%�����,��(!$� ��� J���� �!((�.�8???1&�)$�-1����:1�

Page 26: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

�A<�

%!������ �!$$�� ������ ��!��-���!$�� �� &�%�!��)���� �!�� '�(#)&��#�$�� ��&&�$�.� ���"��!#�$(�����

'�(%���!2� ��� %!���'�$!��� �� %��#$�(�� ����"!���� �!$$*��3)��!(����� !(#����!$�� �� �!$$!�

��'�&&��+�����(%���!���'�(#)&��#�$���!�!����$���!������!$"�$�!�%�$���'!(�������&�!#�$�1�

'�� ������� ������

���)��!��� �$� "����� %��� %���)���� ���� �!� 4� )�� &�&��(!� !����!��� &��� �!$$*!���',��+1� �!�

�(%�� !�$�� %��� ����!��� ���� �!� �$�����'!� 4� )�!� '��3)�&�!� ��$$*��!� '����(%��!��!1� ���

%��&�!(��!�3)�$$��',��$*)�(��4���)&'����!��!���'���$!����-!���$�"�����$��%��(���((! ����

&���� $�� #!�',�� !� "�$!� �� �� ()$���1� ��� %!���� �!� (�$��� $���!��1� ��+� ��$� 0E99� !1�1� ���

��&�%��!(�!�$��%�%�$!-�����'�&��)������$��%��(�� ��!������$�',��%���(!'��!�����'���!$����

%���(�$���&�'�$��3)�&���()$����!�"������)�����)��$�--!���%����$� �!�����$���$�"�1�

��!��������)&������##�������%!���'�$!��������!�&���!&&����!��$�0E99����$�0A991��� $������

�� '�&�������� =����������>.� (�$��� &��)��!��� ��$$!� '���(!�� �!��!� ?�&����� !(���'!�!.�

��!��� )��$�--!��� '�(�� %�(%�� ��$$*!'3)!� %��� $�� %��(�� ���)&����� ',�� !$$��!� �!&'�"!��1��

����$!�'�&��)-�������$�0AAE@AA�!��$�"�$!���8�,��:���$�%��(���(%�!������$�'��!���%��!�

��$$*!(���'!���)���������?����� ���-�7� $!� %���)-�������� �$�����'��+� &��)��!���� �$� "�����

8����� �! :1���%�� $!�'��&��%����$����!���$�0�E;� ��� )��%!�&�� 4�!")��� ��"����#��(���$$!�

'�&��)-����� ��� �(%�!���� ��$�'�.� ��� %!���'�$!��� ��� �!��(!�'!� �.� ��� �)���� 3)��� %!�&��

'!�!�����--!����!�"�������������'�&�!����'�(��.!%%)���.�3)�$$����$��!����$�����1�

#�������$����(��()$����!�"����.�%���$!�%���)-������������ �!��$�����'!.���$��$�"�$!��.��,��.�0AAA1��

Page 27: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

� A��

'� ����� ����������������������������

��(�� �+�&����$���!��.��� $��)$��(�����'��!���.�$*���� �!���$�'!�,!�'���&'�)���)���!%����

&"�$)%%��&�%�!��)���� ��� )��%!���"�.�!� �����599<.���!��� ��&�!$$!���'��'!�;<1999��I����

����!����� ��$�'�� &)� ��� )�� ���!$�� ��� <A1999��I� !� $�"�$$�� (����!$�0951� �$� (��'!��� &�!�

�)�3)���!����&� ����������"�$�����!(�&(�2��� $��)$��(��'��3)��!����,!����!������ �&��!���

)�!�'��&'��!�(���!���$�<9B��.�&�'����� $��!)&%�'�����=�������������$$*�������������

�����0� +��������� 8 I �09;:.� %����##�� !���"!��� !� '�%����� �$� 05B� ��$� �!##�&� ���

�$�����'��(����!$���������$�59591� ������"!(�����$*���� �!���&!���&%���#�$���!��"�����&)$$!�

����!�4��3)�"!$�����!�'��'!�599�"�$�����'��&)(��(����!$�����%����$��L!���1���!�3)!����+�

�����'!(���������(�.����')�.�%��7.�4� ��&�'!(�����%�&&�#�$��)��$�--!����&�$��)�!�%�''�$!�

%!���.�',��&�����)'��)$������(��������(������!&��'��!�',��%����&� ��-���'���(�',�1�

��� �!���� $*��$�'�� '�����#)�&'�� ��� (���� !�'��!� ��������&�(!$�� !�� '��&)(�� ���� ���'��

$�#!$��8��%���(������$$*0B�!�3)�$$���$�����'�:.�',��&����'�%�����%����$�;<B��!$�%����$��.�

%����$�55B��!$� !&��!�)�!$�.�%����$�5;B��!��'�(#)&��#�$��&�$���.�%����$�/B��!$��)'$�!�����

&�$�� %��� �$� 0;B� �!$$�� ������ �����"!#�$�� 8%��"!$����(����� �����$�����'�� �� #��(!&&�:1�

��(%$�&&�"!(����� $!� %����-!� ��$�'!� ��&�!$$!�!� ��$� (����� ��$� 599<� ,!� �! �)���� ��

<E1�05��I.�'���)��!)(��������3)!&���$�0�B���&%�����!$�599;�8<91;90��I:1�$��&�!������

')��4�&�!�����!$�--!����$�(! �����)(��������(%�!����&����&�!���$!��%! �!�8'���519/<��I�

��&�!$$!��:.�$!����(!��!�8'���519�<��I:.�$D��!$�!�8'���;�E��I:����$������ !$$��8'���5E<�

�I�:1�

�����!$�!09<.����%!���'�$!��.�!������599<���!�����&�!$$!���010;0��I���$�'�.�)�!�%����-!�',��

&�'����� $!� &�'���+� ��� ��'��'!�?�'�)��������� %����##�� %!&&!��� !� ;1599��I� ������ �$�

599�1�����! �������$������!�=$�(��!��>�&"�$)%%����$���&�����!�&��&����(�$��%$�'�2��!$$!�

'�����(!-����� ��� �!�� %!���� (���)�&!.� !$$*�$�"!�!� ���&��+� !#��!��"!.� !$$!� ����)&!�

%��&��-!� &)$� ����������� ��� #���� ')$�)�!$�� �� &���� !�',��$� �'�1� ���$���� ��� ��!$�!� &�� &�!�

������������ %)����%%�� )�� !��� �!(����� ��� �&�����"!� ��������-!� ���� '��������� ��$$!�

�������������������������������������������������095�� �!�%����-!���$�'!� ��&�!$$!�!� ����(���'!.� 4����E1;�0��I.� �����!%%������0��I��� ������!�E/��

�I1�8����"�>>>��������:��09;�� �*!&&�'�!-����� �)��%�!� ��� ���� �!� ��$�'!� 4� $*!&&�'�!-����� ��� �����"!#�$�� %�C� �!���� !$�(����1�

��(#�����$$* I ��'�(%��������%���)������',���!%%��&���!��� �$��9B���$�(��'!���(����!$�.�'�����������'��'!.�!&&�'�!-������!-���!$�.�&"�$)%%!����.��!##��',�������!�-�!���1��* I ��,!���'����(�����$!�'�!���$!�%��%��!���"�&�!����������! �',����(�&��!�'�(������"��&�!���%�C��&�!'�$����'��'�.��'���(�'���������&��&!�%������������������$�5959��$�05B���$$����',��&������� ���',��(����!$��&�$��'����$�"����1�

09<�� ��&������!$�!���%�C��������!$$��&��)��!(�������$$*��$�'��&�����"!���$)� ���$�'���!$��!%%������'�.�!$����&�%�!�����/99�(�&1$1(1��.����(�&)�!�(�����.���$$��-����'�&�����1������ �����%�C�������&&!����&����3)�$$����$��)�.����%!���'�$!����!(%!��!.��) $�!.���$�&�.���'�$�!����!��� �!.����$������������'�(%��&����!�$��%��"��'�������!%!��.�� �!.�����"����.��"�$$�����������-!�4��$�%���'�%!$��%�$����$�'���!-���!$�1�8����"����:�

Page 28: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

�A/�

'�&��)-���������)�"���(%�!������$�'�2����!����(������&���! ������%�������&��(!���',�����

���(!��!� $*A/B������)'$��� �!(�$�!���4� �!"���"�$��!$$��(!'',������$�"����.��� $*A9B����

��!�� ����! �!.� ��� ��!$�!� � ��� �)�"!� ��&�!$$!-����� ��'����!� ����(�� ��&�&���-�1�

���&!%�"�$�� ��� 3)�&��.� ��$� %�� ���!� �� ��!$�--!� �� %��%��� �(%�!���� ��$�'�� ���� &�$�� ���

)�*����'!� ��� ��&���(����� %!�&! �&��'�� ��$� ����������.� (!� !�',�� ��� !����-�����

!$$*���� �!-�������$$*�(%�!������$� ��&&)���&�'�!$�.� ���(�����!�'�&���)����)�*�%%���)���+�

���)$��������"!$���--!-�������$�&����&�!��!$�%)�������"�&�!�!(#����!$��',���)��&��'�1���&����

��$�'��',�� $* ��$�,!�!%�����!$�%)##$�'�.� ���!���.� !''�$ ����(� $�!�!����"�&��!����� $*!���.�

'��!���� )�� ����"�$�� �������� ��� �)��&(�� &'�$!&��'�� ��� �'�$� �'�� �� &��(�$!���� '�&N�

%�''�$�� !���"��+� ��� �(%���������!� $�'!$� 09� 1� �� )!���� $*�������"�� %����-�!$�� ��$�'��

��$$* )��%!.� ��&)$�!� ������&&!���� �&&��"!��� $!� ����� �!#.� ��$$!� 3)!$�� 4� �!��� )�!�!� $!�

(!%%!�)�!���$$!�"�$�'��+�(���!���$�"����1������������ $��&�)������&�����������'!���',����&����

%����-�!$(�����"!$����%��� $*��&�!$$!-�������� �(%�!���� ��$�'����##!���!"����)�!�"�$�'��+�

(���!�����"�����&)%�������!��<�(L&09/1�

#�������%$��!��� )�!���%���!�$!�"�$�'��+�(���!���$�"�����!�<�@�9�(����!$��--!1�8����"�������������������:1�

�������������������������������������������������09��� ��!� $�� !''�� �(����� ��� %�� ���!-����� $*�(%�� ������ '�$��!-�����%!���'�$!��.� $D������!(����� �� $��

�$�������������)����&� ������(%�!����',��%��"�$� ��)�!�%��'�-������������ �!-�������$�%!�&! ��.���$���&%�������$$!�(����$� �!���$�������������$$��!���"��+�%���&�&�����1�

09/�� &&����� $*���� �!� ��&%���#�$�� %��%��-���!$�� !$� ')#�� ��$$!� "�$�'��+� ��$� "����.� )�� ������� ��$$!�&��(!����3)�&�!�%)7�'�(%���!��� �!������������-�1��

Page 29: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

� AE�

'%� ��� ��������������������-���������-��

�����!��!(����� !$$!� (! ���� %!���� ��$$�� !$���� ������ �����"!#�$�� ',�.� %��� �&&����

�'���(�'!(�����'��"�������.���'�&&��!���!�'��!����&�&�!�-�!$��%�� ��&&����'��'�.�&��%)7�

!����(!��� ',�� %��� $*���� �!� ��$�'!� 4� �+� ��&%���#�$�� )�� ����(�� #! ! $��� ��'��$� �'�.�

�!-��� !�',�� !$� �!��� ��� �"�$)-����� �! �)���� �!� !$')��� ��!� �� &������� ���)&���!$�� %�C�

!"!�-!��.����%!���'�$!���3)�$$��!���&%!-�!$�.�'�$$� !���!$�&���������$�'�1��

��7� %��(�&&�� &�� �&&��"!� ',�� $!� '$!&&���'!-����� '$!&&�'!� ��$$�� (!'',���� ��$�',�� "�����

������)!�!� ���#!&��!$$!�'���� )�!-�����'���')��3)�&���"�� ����'�&��)���2� !���(������!��

������������ �������!���(������!�������,�� �����1��

�$��������������������%%�����,!���� $*!&&����$� �������%!�!$$�$��!$$!�����-�������$�

"����� �� $�� %!$�� �)��!��� %��%����'�$!�(����� !�� �&&�� 8����� �!$:1� �$� $���� �$�"!���

�����(�����$���!�%���������! $��!$����&�&��(�6��&&��%��7���$�'!&�����%���)-������������ �!�

�$�����'!.� %��� &����&�!��� �� ��3)�&���� ��� ��$$��!�-!� ��� ���&����� �� ���3)��-!.� ��',�������

'�(%$�&&��&�&��(�����'�����$$�.�%���3)!������!$�--!#�$��'���$����'��$� ���!��)!$�1�

#�������&$��������)��!���(������!��!&&�����--���!$�1�

�� $�� ��������� �� ���� �������.� �$� ������� 4� %��%����'�$!��� !$$*!&&�� ��$� "����09E1�

��%�'�� �&�(%�� &���� �� ������� -������� 8����� �!&:1� �� "!��! �� ��� 3)�&��� )$��(��

'�(%��������$*!�!��!#�$��+�!�&��)��!���"������������-������!%��!(�����"!��!#�$�����',O�$!�

%���� !��"!������',�������&�&��(�����'�����$$��(����'�(%$�&&�1�

�������������������������������������������������09E�� ����)�#����!��!&&��"����'!$��&���.�!$$��!��)!$��'���&'��-�.�$��%�C�!���',��'��'�%�����!$$D)�(�.�$��

)��$�--!"!��������&�%��!(�!�������!$$D����-�����$$��'�"�$�+����3)�$$D�!��!.�&�%�!�)����%������� !��1�

Page 30: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

�AA�

#�������'$� &�(%��'$!&&�'������)�#������$�',���!����)&1�8����"���:����� �2��>���:1�

��(�� �+� !''���!��� $�� !��� ����!����� !�� !&&�� ���--���!$�� &���� �)����!� 3)�$$��

'!�!�����--!��� �!$� (! ���� &"�$)%%�� ��'��$� �'�� �� �!$$!� (! ����� ����)&�����

'�((��'�!$�1���(��(�&��!��� �������� �!..� $�� !��� ����!����� !��!&&�����--���!$�� &����

�&&��-�!$(�����'�&���)�����!2�

@� 3���%����6�

@� ����������������6�

@� �����.� ',�� 4� $!� %!���� ��&���!�!� !� �!''� $����� �� ��!&���(!��� $*���� �!� %�&&��)�!�

�!$�"����09A6�

@� ������.�',��'���������$�(�$��%$�'!�������� ��������$� ����!������$�����'�6�

@� �����������������������6�

@� ����%���'��"� $�!���!$�&)�$��$*���� �!��$�����'!1�

#�������($���%�'!�'���� )�!-��������)��!��� ����!�����!��!&&�����--���!$�1��������������������������������������������������09A��*!��� ����!����� ���-�!�!�%���)�������� �!��$�����'!�)��$��&�$��3)!����$!�"�$�'��+���$�"�����&)%��!�)��'�����"!$�������&� $�!.�����!�="�$�'��+������&���(����>������=')�@��>1��

Page 31: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

� A��

'&� ������ ����������++1�-����

�$�� )$��(�� &"�$)%%�� ���� %�� ����� ��� )��$�--�� ��$$*���� �!� ��$�'!� &���� ��"�$��� "��&�� $!�

'�$$�'!-������� $�� �(%�!���� ���(!���!%�������"��'��&��������!$��%�'��%�������.�3)�&���

&�!� %��� )�� (������ �(%!���� !(#����!$�@%!�&! �&��'�� �� &�!� %��� )�!� (� $����� 3)!$��+� ��

'�&�!�-!���$�"����1�

#�������*$��',�(!�����)�-���!(��������)���(%�!�������@&,���1�

���)!$(�������� )��%!�&�����%��!��"����'����!$�����@&,������&�!$$!�������$!��!.��"�-�!���

�!��(!�'!1� ��� ��!$�!� ���� �&�&��� !�'��!� !$')�� �(%�!���� ���@&,���� !�',�� &�� 4� &�!���

'!$'�$!������;1999��I�$����&�!$$!-�����%�&&�#�$��!�#��"�@(��������(���1�

''� ���� ������������������������

�D���� �!���$�'!�4���"���!�!�$D���� �!������"!#�$��(����'�&��&!.�!##!&&!������ $��)$��(��

0��!�����$�&)��'�&������'��'!�$DA�B1����',O�$!�%����-!�&"�$)%%!#�$���!�)��!��� ����!�����

"!��!�'�$�')#����$$!�"�$�'��+���$�"����.�$D�'���(�!���$�'!���%�����(�$����!$$!�"����&��+�

��$�&�������')��"�����)#�'!�!1����$����"��&������$$���'���(������&'!$!�'��&� )�#�$��'���$!�

'�&��)-���������%!�',����$�'��',��)��$�--!���(�$����)�#����8=>����3��>:1��

�$�HI,�%��������4�&�!��.���$�'��&���� $��)$��(��!���.�!�$�"�$$�����9.9���@�9.9E��K.�&��(��%�C�

��'�����$������',���##�������)���!� ��'�(%��&����!�9.9;����9.9<��KLHI,1����&����$�'�&���

Page 32: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

��9�

��$� HI,� �!� ������ ��$�'!.� %����##�� �! �)� ���� !�',�� 9.9;� KLHI,� ��"������� '�&N�

'�������!#�$�� '��� 3)�$$�� %��"�������� �! $�� �(%�!���� !� �)�#� !&1� ��(�� �+� ��'���!����

$D���� �!� %������!� "!��!� '��� �$� ')#�� ��$$!� "�$�'��+� ��$� "����� 3)����� �$� '�&��� ��$� HI,�

%�������� ��%����� �����(����� �!$$!� "����&��+� ��$� &���.� %���!���� $!� &)!� &'�$�!� 4�

����!(���!$������"��#!&!�&��&)�)�!�'������!�'!(%! �!�!��(�$� �'!09�1��

�!��)���� $���$�(����.�����3)����&'�����.��� )!��!����$*)��$�--����$�"�����%���$!�%���)-�����

��� ���� �!� �$�����'!.� ��� �&'�� �)���� )�!� ������ ���� ���'!� %)$��!.� �����"!#�$�.� '��� )�!�

��'��$� �!� (!�)�!� !$$�� &%!$$�.� )�� �!���� %����-�!$�� ��� &"�$)%%�� �� '��� ���� '�&��� ���

��"�&��(����������%���)-�����!$�!(�����'�(%�����"�0091��

��()�3)�.� $!� (���"!-����� ',�� �����(����+� $!� %���)-����� ��� ���� �!� ��$�'!.� ����

��%�����+� �!�����!�3)�&������ ��'��',��3)!����%�)���&����!$$!�=��!$�>�"�$���+���� ���-�!���

!��!##!����!���!$�������������� ���',�����%%����3)��!���1��!�)�!$(�����$!�%����-�!$��+����

�!$�����(!�������� �!���&�!�����������!�3)�$$!���$$*���� �!�&�$!��.�',���!%%��&���!�$!�������

�!� ')�� '�� &�� !&%���!� ',�� "�� !� �$� (! ���� '�����#)��1� �!� $�� 3)!$��+� ��� %)$�-�!� �� ���

'�(%$�(���!���+� ��$$*��$�'�� ��&%����� !$� &�$!��� �� !$$*���� �!� �����$�����'!� '�&���)�&'����

��$$��%��-��&��'!�����!� ��'!��0001�

�������������������������������������������������09��� ��*!�!$�&�� !��(�$� �'!�4� $*!���"��+����(������! ����� �� �&��!-����.�%���)��%������� ������.�����

�!������"�����!'3)�&�&����&&��-�!$(������!�&��&�������"�$�'��+����������-����1��!�&�$�-�������$*�$!#��!-���������!$���!��.�&� )�����!$$��&)''�&&�"���!&�����&�()$!-�������$�'!(%�����"�����&)$$*!��!����������&&�.����',O���� '����$!-����� '��� �!�!#!&�� !��(�(����'�� ��� $)� �� %������.� '��&����� ��� �&��!%�$!��� $!� "�$�'��+� �� $!�����-����� ��$� "����� (���!(����� !���&�� !�� !$��--!� (�--�� %��� '�!&')�!� �)�#��!� ��$�'!1� 8����"�>>>���������:1�

�009�� �!� ������ ��$�'!� 4� $*���� �!� �����"!#�$�� '��� �$� (����� '�&��� ��� ��"�&��(����� 8KLHI�:� �� ���

%���)-�����8KLHI,:1� ��4�%!���!$$*��'��'!�!��99�KLHI�����9.9/�KLHI,1�8����2� ��$��1%1�1:1��000�� �1� ��&&�$��.� AB������� ����� � �!� =A�������� �� 3������ 8�� ����� �� ��� ���� 3���� ����������"�

����������������������������������������CC8��������.�59991�

Page 33: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

� �0�

(���������������� �����

�*���� �!� '�����'!� ��$$��(!&&���*!'3)!� 8!'3)�&��!� '��4��!$$D���� �!� %����-�!$�� ',��)�!�

(!&&!��D!'3)!�%�����'���)��&!$�����)��%��'��&�����%�����-!:�"�����)��$�--!�!��!���(%��

�((�(��!#�$�� %��� &'�%�� ���� ���'�2� 4� &�!�!� !�-�� $!� %��(!� ������ ���� ���'!� $!� !(�����

)��$�--!�!��!$$D)�(�����&�&���)-��������3)�$$!�()&'�$!�����!��(!$�1�

��� � �� $*���� �!� �����$�����'!� 4� !(%�!(����� )&!�!� ��� �)���� �$� (����� ��� 4� $!� %�C�

�(%���!������!� $�������������"!#�$�1��!&��������',�.���$$*)$��(��&�'�$�.�,!��!�������!$)���

�� ����� )�� �!���&&�(�� '�����#)��� !$$!� ����!-����� ��� �$�����'��+2� &�� %��&�� ',�� �$� ��B�

��$$*���� �!����"� �&��4������$�����'!.�'�&N�'�(���$���B����3)�$$!���$$*�(���'!���$��)�1�

��$�"�$$��(����!$��$!�%���)-������������ �!������$�����'!�"�����'!$'�$!�!����'��'!�51E99�

�I,�851E99�(�$�!�������HI,:.�'�����#)�����%����$�0EB�!$$!�%���)-�����'�(%$�&&�"!����

�$�����'��+1�

�����!$�!�3)�&�!����(!�������� �!�'�&���)�&'��$!�%�C��(%���!������$$����&��&������ ���',��

�!-���!$�005�������$����,!��$� �!����(����������!%%��&���!��.�%����$���&����%!�&��(!�!�',��

%���(�$���!$���.�)�!���$$��%���'�%!$��(�$$����$$��&"�$)%%���'���(�'�00;1�

�)��!"�!� �$� &)�� �)�$�� 4� ��!� ����"�$(����� ����(��&���!��2� #!&�!� %��&!��� ',�� ��$� 0�/9�

$*�����$�����'�������"!�%�C���$$*A9B���$$*���� �!��$�����'!������!$�!.�"!$����&'�&�.�!$$!������

�� $��!����*�9.�!�'��'!��$�0/B.�%���!���"!���!$�0�.<B��� $��)$��(��!���1���!$� ,��'!$��&��

&����"�����'!��.��$����',�������!$�!.�!�',�������!%%�������� $���1�1�1�

�� (���"�� ��� �!$�� ��'$���� "!���� ��'��'!��� ��$� �!���� ',�.� ���� %!�&�� ���)&���!$�--!��� !�

��������-!� ���� %!�&�� ��� "�!� ��� &"�$)%%�.� $!� (! ���� %!���� �� $�� ��"!&�� ������� !$$��

&��)��!(��������� ���'��&���� �+�&�!���&#!��!���'����� ,�2����'��&� )��-!�4�%��"���#�$��

',���*��!����%���$*���� �!������$�����'!�%���+� ��'!���)���)�$���(%���!����%!���'�$!�(�����

����%!�&�����"�!����&"�$)%%�1�

���!$���� $!� ��!$�--!-����� ��� �)�"�� '����!$�� 4� � �� %�� �)��'!�!� �!� '��&����!-����� ���

'!�!������ !(#����!$�1� ��� &���� �)��!� )�!� &����� ��� �$�(����� �� !��"�� �� )!��!���� $��

'��&� )��-�� &)$$*!(#������ �� &)$$�� %�%�$!-����� ��")��� !$$�� �!���� �� ,�� ',�� &����

�������������������������������������������������005�� ��� ��!$�!� $!� ��&��&!� �����$�����'!� �!%%��&���!� $*A5.�B� ��$$!� %���)-����� ��� �$�����'��+� �!� ������

�����"!#�$�1��$�&)��'�����#)���!$�'��&)(���!-���!$��$���������$�����'��+�4�%!���!$�0�.<B1�00;�� ������ ��&%����� ��� )�!� ���(!� ���� ���'!� �����"!#�$�� �� !� #)��� (��'!��� '�(�� 3)�$$!� ����'!.� ,!�

&� ����'!���%��� �!$)���%!�&��%�"�������'�(#)&��#�$�� ��&&�$�� 8��!$�!.��)&���!.��"�--��!.��"�-�!.����"� �!�(!�!�',�� ��!%%���.� �!�!�!.� �''1:.� �$� %!&&! ��� �!$$�� !���"��+� ! ��'�$�� ��� !��� �!�!$�� !� 3)�$$�� ���)&���!$�.�(� $���!���� !�',�� $�� '����-����� ��� "��!� ��$$�� %�%�$!-����1� 8����2� �1� �!���%����.� +������� �� ������������� �599;:1�

Page 34: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

��5�

��'�&&!����%���%�����&"�$)%%!���%�!��������$�����'������$�"!�!�%����-!00<1����'��&� )��-��

!(#����!$����&�'�!$������!$��%�� �����%�&&�����&&����'�&N���!&&)���2�

@� !� (����� ��$$�� &#!��!(����� &�� ���(!� )�� ��"!&�� �� &�� ��!&���(!.� 3)����.� )��

!(#������ ��� !'3)�� '�������� ��� )�� !(#������ ��� !'3)�� ���(�.� '��� )�� ��(%�� ���

��'!(#��� ����'�� %�C� $)� �� �� '��� %�&&�#�$�� ��'!�)��� &)$$*�'�&�&��(!1� ���!����

$*,!#��!�� !� (����� ��$$�� �!���� �� ,�� "����� '�(%$��!(����� &��!"�$��� !� '!)&!�

��$$*�����!-����� ��� �!���� !���.� '!)&!���� '�&N� %�&&�#�$�� '!(#�!(�����

(�'��'$�(!��'�� �� &��!"�$ ����� ��� %�'�� ��(%�� )�� �'�&�&��(!� '��!��&�� ��$� '��&��

����(�$$����6�

@� !�"!$$����$$��&#!��!(����.������!$�%)�������')��"�������$!&'�!�!�$*!'3)!�)��$�--!�!�

�!$$!�'����!$�.��$�'��&���*!'3)!�%����##����(!��������&�''!�%���!$')���%�������&��

����"����� !�!������)�� ��$!&'���'�����)��!����',O� �$� ��)(��!##�!.� !�',�� ���3)�$�

��!���.�)�!�%���!�!�(���(!�!�� )!�!6� $!�%���!�!�(���(!�8�!� !�!������%��� $� �:�

',�� !�!���&'��!$$*�'�&�&��(!��$)"�!$�� �$��!�)�!$��&"�$ �(�������� �)���� ��%��'�&&��

#��$� �'������&�'��4�����(��!�!�=��3�����������������>00�6�

@� $!� �!������(��&�������� �!$�� �%����%)7�%���)���� �!"����&&�&��� ����$� �'�� 8#!&���

%��&!���!$$!���! ���!���$��!\���.�"��������� �!4:6�

@� ��� %!���'�$!��� �!"��+� 4� $!� ��$�'!-����� ��$$�� %�%�$!-����� ',�� "�"�� ��$$�� !����

��&���!���!���&&���������!��6�%�C��&��&��&���� $����"!&����%�C��$�"!���4��$��)(����

��� %��&���� &�!��'!��� �!$� %��%���� ����������� 8� '�(�� !""��)��� ��� ���!� %��� $!�

'�&��)-����� ��� )�!� '����!$�� �!� 591999� �I� !� &� )���� ��$� %�� ����� ������

=�����00/:1�

�������������������������������������������������00<�� �$� �� )!���� �(#$�(!��'�� 4� �$� '!&����$$!� &'������'��+���������0� ��"���!�!�(�(#�����$$!� $���!�

'������$!�'�&��)-�������� �!������ ,���������!1��00��� �$���+������������� ,� ���� 8���:� 4� $!�(���(!�%���!�!� ��� !'3)!� ',����"�� �&&���� ��$!&'�!�!� ��$�

'��&���D!'3)!�!�"!$$����$$��&#!��!(���������$$D�%��!����%��&!�%��� !�!������)�����$)&&��!�"!$$��&)���'������%���!$����)��$�--��8!(#����!$�.�!%%��""� ���!(���������'�.�%�&'!:6�'�&���)�&'��)��%!�!(��������"!$)�!-�����%���$!�&��(!���$$!��������"!���'����-!�',��,!����$������"!-�����&)��'��%������'��!&&� ���!��1�

�00/�� ����2�???1 ����'��&&��!$�!1�����???1���� �'$)#1���1�

Page 35: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

� �;�

#�������2$��� !���$��!\���.�',�������(��7�$!���!�!���$�(�������'00E1�8����"���������� ��� �:1�

�$$*�%%�&�������!$�� �!���������"����.���%�� ��������%�''�$��'����!$��8���������(������(�'��@

�����$�����'�:�%��&���!���%��#$�(����!&')�!#�$�.����%!���'�$!��(����&������4���'�&&!��!�$!�

'�&��)-����� ��� �� ,�1� �$��(!(����� ���!���� ��� )��%!� &���� &�%�!��)���� ��'����"!���

��&�!$$!-����� ��� %�''�$!� �! $�!� %��� $�� 3)!$�.� �$���� !�� )�� (����� �(%!���� !(#����!$�.� 4�

%�&&�#�$�� !�',�� ������)���� )�� )��$�--�� ()$��%$�� ��$$!� ��&��&!� ����'!2� ��� �!$�� �(%�!���.�

���!���.�!$$!�%���)-������������ �!��$�����'!�4�%�&&�#�$��!&&�'�!���&��"�-��'�(��$!�������)�!�

��� !'3)!� %��� ���� !-����� �� %��� )&�� ���)&���!$�1� �!� "���!(�� !��&&�� ��� ����! $��� �$�

�)�-���!(�������$����%�$� ����� $���(%�!���������$�����'��!��)!$(��������)&�1��

�������������������������������������������������00E�� �!� ������������3�4�� �"�������'���!�!�'�(��)�!���$$��%�C���$���&��'!�!&������!''!�)��������!$�!1�

�!�&��!���$�������#���0�/;�&���$�"7�)�!� �((!������!�!�'!)&!�!��!�)�!���!�!���$�(�������'�%��'�%��!�!�������� �$�#!'���.�',��&�(��7��")�3)��(���������&�$!-����1��!�&��(!�%�C�!������#�$��4����01�09�"����(�1������&�!���'�((�&&����������!(���!$���������)(!���',��,!����%���!���!$$!�&��! �2�$*!"���'�&��)����$!��� !���� )�!� "!$$�� ���� �����!� &����� �$� %����$�� ��$� �'�6� $*!"��� ���!$-!��� $!� 3)��!� ��$� $! �� !�����'�!$�� �$���� ��(!� ���� ��� &�')��--!6� �$� ���� !"��� �!��� $*!$$!�(�� ��� ��(%�� %��� !���"!��� $*�"!')!-����� ��� (!&&!� ��$$��%�%�$!-�������&������1�8����2�???1"!\���1����:1���

Page 36: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

��<�

(�� ������ ������������ ���-��

�$�� �(%�!���� �����$�����'�� !��)!$�� &��)��!��� $*���� �!� %����-�!$��(�''!��'!� '�����)�!� ���

)�!� %���!�!� �*!'3)!� ',�� &�� ���"!� ��&%���#�$�� !�� )�!� '���!� 3)��!� ��&%����� !$� $�"�$$�� ')��

&���� %�&�-���!��� $�� �)�#���� 8"���� &',�(!� ��� ����� �!5:1� ����!���� $!� %����-!� ��� )��

�(%�!�������!)$�'����%������!��)���!�����2��$���� ��8'��4��$���&$�"�$$���&�&��������!�$!�3)��!�

!� ')�� 4� ��&%���#�$�� $!� ��&��&!� ����'!.� #!'���.� �� �$� $�"�$$�� !� ')�� $!� &��&&!� "����� ��&���)��!�

��%���$�%!&&! ���!���!"��&��$!� �)�#��!.�#!'����!�"!$$�:��� $!���� � �� 8$!�(!&&!��*!'3)!�

',���$)�&'��!���!"��&��$!�(!'',��!��&%��&&!�%���)���+������(%�:1�

�$�� �(%�!���� �����$�����'�� &�� &)���"������ ��� ������� ������ �� ������� ����� 8�� %�C�

&�(%$�'�(����� �����$�����'�:� ��� ��� ������ �� ������� ����� ������� 8�� %�''�$�@

�����$�����'�:6� $!� &)���"�&�����!""����� ���#!&��!$$!�%����-!� ��&�!$$!�!���$$D�(%�!������ &��

%)7�!&&)(����'�(��"!$�������&� $�!�$!�%����-!����09��I�8�����!$�+������!$�!�&��%!�$!����

�����$�����'��(�����������!$�$�(�������;��I:1��!$��&)���"�&�����&�$��!(�����&����&'����!�

!�',�� ��$$!� ��"��&!� ��%�$� �!� �� $�� �����"����2� (������ �� �!���� �(%�!���� �����$�����'��

��',������� &�$��!(����� $!� &�((��&����� ��� �&��&�� &)%����'�.� '��� ����"�$�� �(%!����

!(#����!$�� �� &�'�!$�.� )�� %�''�$�� �(%�!���� �����$�����'�� &�� ���� �!� 3)!&�� %������!(�����

��$$D�'�&�&��(!�$�'!$�00A�8&��&��)��!�������!(�����$!�'����������$���)(�:1�

��!$�--�!(����!�$��"!������%�$� �������(%�!���������$�����'�2�

@� ������ �� �� ��+������ ������ �� �� )�����".� &���� �!%%��&���!��� �!� �(%�!���� !�

#!'���� ����'�� �!�)�!$�� 8'�(�� �� $! ,�:� �� !�����'�!$�� 8'�(�� ��$� '!&�� ��� (�$���

&��#!���:1� G)!���� &�� )��$�--!��� #!'���� �!�)�!$�� (�$��� &%�&&�� &�� �����"����� '���

&#!��!(����.� ',�� '��&�&����� ��� �� ,�� !$��� (�$��� ��'���� ��� (����.� !$� ����� ���

!)(���!���� $!� '!%���-!� 8����� �!5:1� G)�&�!� ��%�$� �!� ��� �(%�!���� �����$�����'��

&���� !�� � �� �� %�C� %������� �� �� %�C� ����)&�6� �)��!"�!.� '�(�� �+� �"����-�!���

%��'������(����.� 3)�&��� %��&���!��� )�� ����"�$�� �(%!���� !(#����!$�1�

�����!$(����� 3)�&��� '����!$�� &���� &)%������� !�� 09��I� ��� %����-!� �� %�&&����

!���"!���!�',��!�%����-������(��&���������(��8'�(��!���&�(%�����$$*�(%�!�������

�������������������������������������������������00A�� �� ��������-!� ���� �!���� �(%�!���.� $�� �(%�!����(���@�����$�����'�� ���(�$��� '!&�� %���!��� ����"�$��

#�����'��!$�'��&���*!'3)!.����%!���'�$!���$!��� �$!-��������� �(!-�������$$��%�����&)��'��%������'��!��� �(����������-��.�&%�'������!����(���!����"���&�&�!��� �!�������&&�&�����$�&)�$���.�3)����.�%�&&����'�����#)��������'!'�(�����!$$!�����&!���&!$"! )!���!���$�����������1�

Page 37: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

� ���

� ����������!&�$��',��,!�)��#!'�������'��'!�01�99�F(5.�%!���!�<�"�$����$��! �����

�!��!:1�

#�������/$��',�(!�����)�-���!(��������)���(%�!���������$�����'��!�#!'������"�&�!�!��!���$$*�(%�!���������!�%).���!&�$�1�8����2�555���������)� ���555�����������+�4)�6� ����- ���:1�

@� ������ ���������������������)� ���.�&�����(%�!����'����)����$��'!�!�����&��',��

�� $���(%�!������!��-���!$��(!�',����'!"!���$!���&%���#�$��+����!'3)!���$�&��#!�����

&)%�������(���!���� &�$$�"!(����� �$�����(! ����'�� 8'��� %�(%�� �� '��� $!� &��&&!�

�)�#��!� ��� %���)-����:1� G)�&��� ��%�� ��� �(%�!���� '��&�&��� ��� �)�� &��#!���� ���

�&���(��+.�'�$$�'!���!�3)��������������.�'�$$� !���(���!������(!�)�!������%�'�����)��

�(%�!���� �����$�����'�2���$$��������)�������(! ���� ��',��&�!���$$*)���-!� 8�������

%)��!:��$*!'3)!��((! !--��!�!���$�&��#!�����&)%�������4�)&!�!�%���$!�%���)-�����

������� �!��$�����'!6� �3)!���� $��'����!$�� ���(�',��&����!$�(���(��8�������(�����

��',��&�!.������:�$!�&��&&!�"�������&�$$�"!�!�!$�&��#!�����&)%������1����3)�&���(����

$*)&����$$!�'���������$�����'!�%���%�(%!��� $*!'3)!���$�&��#!�����&)%�������"�����

��&���)��!� 3)!&�� ���� �!$(����� 8'��'!� $*A9B:� ��� )�!� ���(!� ��� (! ���� %�� ���

�'���(�'��%��',O���&���)��!���$$���������(! ������',��&�!1��

�!� ����)&����� ��� )�� �!�� �)(���� ��� 3)�&��� �(%�!���.� !�',�� &�� ��� ��(��&�����

(����@%�''�$�.�%��(������##���!�)�� $!���)�!�(! ������ �����-��������!'3)!���$�

����������.� '�&!� &�(%��� )��$�.� �� �!� )�� !$���� $!��� $!� %�&&�#�$��+� ��� !����)!��� ��

����(����!$$)"���!$�.���$�'!&�����!##���!����%�� ����&��#!����&!��##�������(%����

&��-!�$!���'�&&��+����%�(%!���!'3)!��!�"!$$��!�(����.����3)�&���'!&��&��!"��##��

!�',��)�� )!�! ���������������� �!��$�����'!�8����� � 6:1�

Page 38: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

��/�

������������ � #������0$��',�(!�����(%�!����!��!'')()$����!�&��#!�����

�$���(%�!���� �����$�����'��!�&��#!�������!��!'')()$��&����!��)!$(������$�(� $����

&�&��(!����!'')()$��������� �!�8%����!$��(���"��3)�&����(%�!����&��������'!���%���

�!�� ������� !$$�� ��',��&��� ��� %)��!� ��� �$�����'��+� �� '�%����� %��'�7� $�� '��&��� ��$$��

')�"�� ��� '!��'�:1� ��� �!$�� &�&��(�� ��&&���� !����!��� ��� )�� �)(���� (! ����� '�7�

%��(������##�� �!� )�� $!��� $!� ��'�&&��+� ��� )�� (����� �)(���� ��� '����!$��

���(��$�����',�.� � �� ��'�&&!���� %��� &����&�!��� �� �!##�&� ��� ��� %)��!.� �!$$D!$����

$!���%��(������##�����$�(!&&�(�������(�������$$��&��&&��'����!$�����(��$�����',��

�� !�',�� ��$$�� '����!$�� !�� !'3)!� �$)����� ���',O� ���� &�&��(�� ��$�'�.� &�$!��� �� ����

&�&��(������"!����!$$��������������� �!������"!#�$����� �����1�

@� ������ �� ��� ������ +���� �.� 3)�&��� ��%�� ��� �(%�!���� ��!� (�$��� %�C� )��$�--!���

!$$D���-������$�&�'�$��&'��&�.�&�%�!��)����%���!-���!���(!'',����)���&�$�����%�''�$��

$!#��!����1� � �� �$� %����-�!$�� ��� 3)�&��� �(%�!���� 4� '���!(����� &����� )��$�--!��1�

���� ��&%�� ���� ��� !$')�!� '!%!'��+� ��� �� �$!-����� �� $�� !��$)&&�.� %��� ')�� $!�

%���!�!�&��)��!�!�'���'����'���3)�$$!���&%���#�$����$�'��&���D!'3)!�8!�(�������)�!�

3)��!�����!����$)&&��(���(��"��!$�.� ��'�&&!��!�%��� &!$"! )!��!��� $D�'�&�&��(!:6�

3)����� $!� �)�#��!� %���)'�� '��� (���� �� ��(%�� ���!$(����� ��%�������� �!$$!�

��&%���#�$��+� ��$� '��&�� �D!'3)!.� �!�!� $!� $���� �!'�$��+� ��� !���&��@!""��� &����

)��$�--!���%��� �� �$!��� �$� &�&��(!���$$!� �������� ��!&(�&&�������$$D���� �!��$�����'!.�

3)�&���%��7������(��!�)�!�'��&�����"�$����&&�%!-������������ �!1��� ���������!�

4�',�����7,�������$��'����!$��!��!'3)!��$)�����'�%������$��!##�&� ����$�����'�����

#!&��8����� � !:1��

Page 39: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

� �E�

�����������#�������$������!$�������$�����'!�!��!'3)!��$)���������"�--��!1�

�@� ������ �������� ���������� �������-�.��!%%��&���!���)�!�������&&!����%�&&�#�$��+�

&�$�������'�����%��&!����'��&����!-������!����'��'��%�� ����&�����&���� $���(%�!����

��&���������)��'!�!$�������)�!�'������!�%���$*!%%��""� ���!(���������'�1��D!'3)!�

%��!#�$�� 4� !%%��""� ���!�!� !�� )�!� '���+� %��$�"!���� $D!'3)!� �!� )�� &��#!����� ���

��&�!� (���!���� )�!� '������!� ��� %��&&����1� ��$��!(����� ��� 3)�&��� ������ ���

�(%�!���� $!� ��&&�%!-����� ��$$D���� �!� !$$D�&���(�� %�C� #!&&�� ��$$!� �)#!-����� ���

%��&&�(��+� ��$$D�� ��&&�� !$$D�(%�!���� ��� ��!��!(����� !'3)�� "����� '��&� )����

(���!����$D)&�����!%%�&����"!$"�$�2�)�D!$����!��"!�������&&!����4�3)�$$!������&������

)�!��)�#��!�',����')%����$D���� �!�',��!$���(�����"����##����&&�%!�!1����,!�'�&N�)��

��')%���� ���� ���'�.� ',�� %)7� �&&���� ������)!��� !�',�� ��� !$���� ��%�� ��� �(%�!���2�

&�&��(�����'!�!$�����#�����'!.�'��')��������!������!(��������'�����&!����.�&�&��(��

����'�� "!��1��D!'3)!� %��!#�$�� !���"!� !$$�� '���+� ��%�� �&&���� &�!��� �!''�$��� !� 3)����

��$�"!���.�'�(����$�'!&����$$!�'���+��������"!00�1�

�����'��'$)�����%�&&�!(��!����(!���',��$*�����$�����'��+�4�)�*���� �!�$�'!$�.������"!#�$�.�

%)$��!���(��)$!#�$�1�����%��&&�(��"���*!����'��&!�+�#�&� ������(�$�����'�������(� $�!�!�

��� %�''�$�� '����!$�� �!� '�&��)���� ��$� (����.� �)��!"�!.� �!$�� ��!$�--!-����� ��"�!���� ������

'������� $���(%��!��"����$$!�%����-�������$�%!�&! �������$$*�'�$� �!���$$*!'3)!����',O.�

&�(%����� )!����$*!'3)!.�����&)���%�&&�#�$��!$����)&�0591�

��������������������������������������������������

00��� ����2������7��.�!-����!�',��,!�'�(��%��%��!�(�&&���2�0:��*���� �!-�����"����'!$������)����$��!���"��+� ��$!��"�� !�� &��"�-�� ���� ���'�.� �!$$*!%%��""� ���!(����L%���)-����� ��$$!� (!����!� %��(!.� !$���!&%����.� �����!$$!���&���#)-�����!$�'$���������!$�6�5:� $*������!�!$�'$���������&��"�-�� ���� �!��� ��!� $����"��&��$��������#)&���&&�8!'3)!.����� �!.��$':1�

059�� �1��,��!$.�A�������� �����$�����'!.� �!� =A�������� �� 3������ 8�� ����� �� ��� ���� 3���� ����������"�����������������������������������������CC8��������.�59991�

Page 40: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

��A�

*����������������

���''�����!$(�����$!�(!��������)����$��������������� �!2�$*�����������������2���1�

D8�� �������� ����B�������� ����B������� ������� ���� 2���� ��� ������� �� �B��������

����� ����������� ��� �������� E����� ��� ��� ������ 3����� ����%%� � ��� ���������

��������������������������������3�� ���������������������������������������

3��%��������������������� ��������������������������������FD1��

����3)�&���%!��$����!'�(����!(�'�!�.�%����&&�������',�(�'!���$$D���"��&��+������$� �!.�

'��'$)��"!.� '����� !���� �!.� $!� =$�-����>� ��!) )�!$�� ��$$D!���� !''!��(�'�� 0�9;@0�9<.�

��$$!� &)!����"��&��+1� ��',�� !���� ��%�.� ��$� 0�05.� ��� )�!� '�������-!� ���)�!� �� $�� ��!���

�����.�$��&��&&��%����&&����!����(!"!2�

D�2�� �������������������������� ���� ���������� � ���������������

������� ��G� ���� � ��� ����B����%%%����� ����B������� ����� � ���� ��� ������ ����� ���

����������������������3�����������FD�

G)!���� &���� &�!��� %���)�'�!��� 3)�&��� %!��$�� �$� '��&)(�� ���!$�� (����!$�� !��)�� ���

���� �!���!����%�'��%�C����)��(�$�!������������$$!����3)�"!$��������%����$���8��%:6��&&����!�

&!$����!�'��'!�5�(�$�!���������%L!������$�0��9����4�� ������$������"��(�$�!���������%L!����T��

�!$� %)���� ��� "�&�!� ��'��'�@&'�������'�� $*!""����� ��� )�!� &�'���+� &�$!��.� '�&N� '�(��

!)&%�'!����!$�%���1���!(�'�!�.�4���$��)����%�&&�#�$���!���',��$*���� �!�',��$!�����!���'�"��

�!$���$�� � ��� !���� &)%��!� !(%�!(����� �� '��&)(��)(!��2� ���!���� 4� %!��� !� '��'!� 0�1999�

"�$��� $*���� �!� ',�� $*)�(��%���)'�� '�((��'�!$(����� )��$�--!���� �$� %����$��� �� �)���� $��

!$���� �����0501���� 3)�&�!� ���� �!� %��7� &�$�� )�!� %!���� %)7� �&&���� ��!&���(!�!� ��� ���� �!�

)��$�1�

�*!����-�����%���$*���� �!�&�$!���,!�!")���"!���'�'$�2�4�'��&'�)�!���!�$!�%��(!���$!�&�'���!�

)���!�(����!$�.�%���4���'$��!�!6�4�'��&'�)�!�����)�"�.�'���!$����&'�%������������"!-����.�

��%�� $!� &�'���!� )���!� (����!$�.� 3)!���� $*���� �!� �)'$�!��� ���� !"�"!� !�'��!�

(!����)��� $�� %��(�&&�� !��)�'�!��.� %��� 4� ��'$��!�!� ��$$*��!� ��$� %����$��� !##���!���� !�

�������������������������������������������������050�� �1��!�-!.�8������������������.��59991�

Page 41: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

� ���

#!&&�� %��--�6� %��� 4� �)�"!(����� ��&���!� ��%�� $�� '��&�� %����$������ �� $�� !���� &���!��!� ��

!��&&��$!�%!&&�����%���$*���� �!�&�$!���&�!�����!����=���(��!>1��

�!�&��%���+�������������� �!�%���$����'�&&��+�)(!����!$���$��&�$�!����&��&��&�)����+�'���

!����-�����$!�&����!��� $���&%���(����.�����&)''�&&������ $����&)''�&&����$�%!&&!��1�

[!�%������!(������! ����.�3)����.��1���##�!�3)!����!����(!�',�2�

=H����������%��������������������������������������������%���� ������

������������������%%������������������3�%�����������,��������055

���

�!�&����!� ���!����(�&��!�',�� ���)(���"�$�� &�$)-����� ��'��',�@&'�������',��=�����>� &����

&�!��� &�)��!��� �� ��"���!��� ��$� '��&�� ��$$*)$��(�� &�'�$�� �� (�--�.� �� %��� &���� &�!���

��(����'!���%��',O�����'�(%�����"�.�'�(��'�(����+���'�&��.�'���$��&��!%��������$$��������

���� ���',����&&�$����'���3)�$�',�����'��&� )�1�

!''�!(��!$$��!�)��%�''�$��"�! �����$� ��(%��%�����&'�%�����!$')�����$$��(��!"� $��&��

��"��-�����=�����>.���(!������"�$(�������"�'',�!��1�

���-!���$)� !�'�����%%�.���!$!&'�!�����)�3)����%��(���&%���(�����!""��)���!�%!�������!$�

U��&�'�$��&)$$��%��%����+�)&�������� $��&%�'',��'�$%�����!��!��!-�����&�$!��05;.���!���!(��

$��&'�%�����&)$�&�$!���!�%!�������! $�����-����$$!���"�$)-��������)&���!$�1�

�$� %��(�� %!���$$�� &�$!��� %��� &'!$�!��� $D!'3)!� %!��� &�!� &�!��� '�&��)���� ��$������ ������

������� �!$$�� &'���-�!��� &"�--���� <����� ?������� ��� 2������1� ��� ��!��!"!� ��� )�!�

&�(%$�'��&'!��$!����$� ���'���)��"�������$$!�%!�����&%�&�!�!$�&�$����$!�#!&�����'�$��������.�

'!%!'�����!&&��#����$!��!��!-�����&�$!������(�'!�����!%%�$!�!���$$!�&'!��$!�&��&&!� �!-���!�

)��$�'!$��=��������&���!>���!$$!�&'!�&!���&%��&�������")�!�!$$��'!�!�����&��',�����(�',����$�

$� ��� 8#)��� �&�$!���� ���(�'�:1� �$�%!���$$��'��&����"!���� �! �)� ���� $!� ��(%��!�)�!����

'��'!�AE�]�1���*�� $�&��2���*����<�������.�)��$�--7�)��&�&��(!�&�(�$��%���')'��!����$�'�#��

�)�!����$!�&)!�&%���-�������$$*����'!���������!$����������!$�0A;91�

8��� �2(0� ��� ���.� $�� &'���-�!��� ��!�'�&�� +������ '������.� &%���(���7� )�!� &����� ���

��"��-�������$�'!(%����$�&�$!���8���%!���'�$!�����$�&�$!������(�'��%���$!�%���)-��������

�������������������������������������������������055�� �1���##�!.�8��2������������������������1��8�����"�>>>��������:1�05;�� �����%��!����&'���-�!���'�(���1�)&���&.��1����!�!���&)''�&&�"!(�����'�(������!���.��!$�$��.�

�''1�8����"�)��I������� ��2��� ������%����������������������������������+���������:1�

Page 42: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

�099�

���� �!� (�''!��'!� �� ���� ��� !'3)!� '!$�!� &!���!��!:.� %!������� �!$$�� '��&����!-����� &)��

��&',����$$!���%�����-!���$�&)��%!�&���!$�'!�#���1�

��$� �2(�� #��"���7� �$� %��(��(������ �)�-���!���� �!-��� !$$*���� �!� &�$!��� �� '�����)7� !�

%����-���!�$����$�"���������&)''�&&�"�2��!%�$����������)��!"���"�$(������(%��&&���!���

�!$$*��"��-����.� �!�����!��$!� ���� ���!�-�!(�����!�'�������%��� $!� ��!$�--!-��������)��

(������&�$!���&)�&'!$!����)&���!$�1��*��"������.���%��!"�����!$�--!���)��'��'����!�����!�

���(!���� ����'����� '���.����!������)�!� &)%����'��� '!%�!������� '��'!�59�(5.� ��)&'N� !� �!��

%���)����!$�&)��(������%�'��%�C����0�HI05<1�

���&� )����'�������&"�$)%%7�&)''�&&�"����"��-����.�'��&����!�������&)''�&&����'��'��(!�

�� $�� ��&)''�&&���'���(�'��!�'!)&!���$�#!&&��%��--����$�'!�#������$$*)$��(��"���������

��$���'�!���"�&�(��&�'�$�1�

�$���� &)''�&&�� &'�������'����$�'!(%����$� &�$!��� ���(�'��&�� �##������ $�� !���� &)''�&&�"�2�

���� �2*2.� $*�� $�&�� ������� +���� '�(��'�7� $!� '�&��)-����� ��$$!� %��(!� ������ !�

'��'����!-����.����� �22'�)��!$���� ��!�'�&�.�)�������������.�)��$�--7�%��� $!�%���)-�����

��$�"!%��������'�$$�������%�!��1���'��%��(!.��� $����!��������.�$*�� � ����*������������.�

!"�"!���"���!����$�%��(��'��'����!�����%!�!#�$�'��$���!��1�

''���)�3)��(�&��!���3)!����$���!�!�&�!�$!���!��-�������$$!�������&�$!�����3)!����"�'����

!���&&��&�!���$������������'��$� ���&�$!��1����(!�%��7����%!&&!���!$$��&�!�����$$*!��������!$��

��'��$� ��.�"���!(��&��&�!��! ����"�$���((! ��!���)�!�&�'���+��)��!�&�$!���&�!����! $��

!��)!$��'��&)(���*���� �!���$��!��)!$����'��$� ���%���$��&��)��!(�������$�&�$�1�

��'����� $�� )$��(�� &�)��� �� &�!���� !$$�� !��)!$�� ��'��$� ��� ��� &��)��!(����� ��$� &�$�.� )�!�

&�� �$!� !��!� 3)!��!�!� ��� �99� F(� ��� $!��� &!��##�� &)���'������ %��� %���)���� �)��!� $!�

��',��&�!����� ���'!�(����!$��!��)!$�1���%��(!�"�&�!�&�� ��!��!����)�!�&)%����'�������(�.�

(!�����4�'�&N.�'����&%�����&�$�!����!$�5./B���$���&�������$��!,!�!05�T�

�!� �����!(�'�� !�'��!�(� $��� '����� ��$$!� 3)!����+� �*���� �!� &�$!��� ',�� '�$%�&'��� ���

!����$!�����!�8����� � :1��$� �!��'��'���+�$!�%��%��-�������!�$*���� �!�&�$!���!��)!$�.���

��&���� '��&)(�� !��)!$�� �� $�� "!���� ��&��&�� ���� ���',�� $�#!$�1� ���!� ',�� �$� ���!$�� ��$$��

���������������"!#�$����$�$����'�(%$�&&��4�)�!���!-�������$��$)&&��&�$!���!��)����',��$��

���� ��������"!#�$��&����)�!���!-�����(�$���%�''�$!���$$*���� �!�&�$!������!$�1�

�������������������������������������������������05<�� � ��'���$��(���������'��$� ������&��)��!(�������$$*���! �!(�����&�$!����!�59�(5�&�����&'��!��

���������'��'!�<�HI����%����-!1�05��� ����2���������1���$�!������(�1�

Page 43: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

� 090�

#������$�������������!�$!�3)!����+�!��)!$��������� �!�&�$!��.���'��&)(��!��)!$����$����&��&����$$��!$�������������� ���',�1�

*�� �� ���������������������� �����������

�D���� �!� ���(�'!�����"!�����!$$D���! �!(����05/�&�$!���%)7��&&����='!��)�!�!>� ���(�$���

(���� ���)��$�--!�!�%��� $��"!������'�&&��+� ���� ���',�2� '�(�� &�(%$�'���������� �������

)��$��!$$!�%���)-��������!'3)!�'!$�!�%���)&��&!���!�����%����$���&'!$�!(�����(!�!�',��%���

��������� ���� �!� ��� ������!.� �������� ��� ����� ���������� ���������9� $�� ��'��$� ���

(� $�����%��(�������!�',�� $!������������������%�C� ��%�$� ���������� �!����4�%�&&�#�$��

!'')()$!���$D���� �!����(�'!����(�$���(������%��������������)&�1�

�$�%����-�!$����$$D���� �!�������#�$���!$�'!$����%��"���������!$���$��4��!$���!�&����&�!���

#)��!� %!���� ��$$�� ��'�&&��+� ���(�',�� �� )�!� ���� (!� ��!$�� 3)��!� �*���� �!� �$�����'!.�

���$����&��%)7����������!�',���$�'!$������'�&&!������$$!�%���)-��������'!�#)�!����#��$� �'�1�

�������������������������������������������������05/�� �*���! �!(����� �!%%��&���!� $!�3)!����+��*���� �!� &�$!��� ��'������� &)�)�!�&)%����'���)���!��!� ���

)�� �����(��!��� �����"!$$�� ��� ��(%�.� ��%�'!(����� )�� ������ 8HI,L(5L �����:1� �*���! �!(����� 4����$)��-!��� �!$$�� '����-����� '$�(!��',�� $�'!$�� 8�)"�$�&��+.� ��&',�!� �''1:� �� ��%����� �!$$!� $!���)����� ��$�$)� �2�'�(*4������'��&'��3)!����%�C�'��&��!""�'��!�!$$*�3)!����1�

Page 44: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

�095�

�!���'��$� �!���$�&�$!������(�'��'��&����������!&���(!���������!(�����$D���� �!�!&&�'�!�!�

!$$!� �!��!-����� &�$!��� ��� ������� �����1� &&!� &��)��!� �� %���'�%�� #!&�$!��� ��$$!�

���(����!(�'!�������%!���'�$!��(����$!���!&(�&&�������$�'!$�����!�)��'��%��='!$��>�!��

)���=������>1��!��!��!-�����&�$!�����'�������4�)��$�--!�!�%�����&'!$�!���)���$)����8!'3)!.�

!��!���&�$)-��������"!����'!$����&%�'���'�:�',��%)7�'��'�$!��� ���&'!(#�!��������'!$������

������!(����� ��� �)#!-����� �� '��%�� �!��!���� %�&��� ���� $�'!$�� �!� ��&'!$�!��� �� %��� �!��

�"!%��!���$��&�&�!�-��"�$!��$��',��"�� ����)��$�--!�������'�'$���������� ��!-����1�

��(������%����!''� $�����$D���� �!�&�$!���&��������(!��*���� �!����(�'!�&�����)�2�

�"�'���'��'����!-����.�(���!����&%�'',����$�����',�����$�������$!��!��!-�����"��&��

%!���$$�� �� '!$�!��� %��� $D)��$�--�� �������� ��$$D!'3)!� '!$�!� �� %��� $!� %���)-����� ���

"!%�����!�'��"� $�!���!��)�!��)�#��!6�

"� &��-!� '��'����!-����.�(���!���� %!���$$�� !%%$�'!��� �� ���� �!��� ��$$�� ',�)&)���

�� $�� �����'�� 8%!����.� �����.� %!�!%����.� �''1:1� �D!%%$�'!-����� %�C� '�()��� 4� �$�

'�$$�������&�$!������(�'��)��$�--!���%���&'!$�!���$*!'3)!�&!���!��!05E1��

���� 3)!���� �� )!��!� $�� �(%�!���� )��$�--!��.� )�!� %��(!� '$!&&���'!-����� %)7� �&&���� �!��!�

��&%�����!$$!���(%��!�)�!��*�&��'�-�����$��$)�������(�"������2�&�&��(��!�#!&&!���(%��!�)�!�

8��:.� !� (���!� ��(%��!�)�!� 8:�:� ��� !$�!� ��(%��!�)�!� 8��:6� &�'����� 3)�&�!�

'$!&&���'!-����� &�� ����� ���� ��%�$� ��� ��� �(%�!���� ',�� �)�-���!��� ��� (!����!� (�$���

��"��&!���!�$���1�

7������ ������� �� )����� ������ ���� ��"2� $�� ��'��$� ��� !� #!&&!� ��(%��!�)�!�

'�(%����������&�&��(��',��)&!���)��'�$$�������&�$!���8%!���$$��&�$!��:�%�����&'!$�!���)��

$�3)������$D!��!1����&'�%��4�'!%�!�������!&����������� �!�&�$!���%���%���)����!'3)!�'!$�!���

��&'!$�!��� $�������'�1�����$!�����(��!-�����=#!&&!���(%��!�)�!>�'��&��������&'��!��$)����

&'!$�!���!$����&���������099�Q��8�!�!(�����&��%)7�!���"!���!�059�Q�:1�

7������ ���������������������� ���� :�"�@�$!�%�C�'�()�����!�$��!%%$�'!-�������$$!�

'��"��&����� !� (���!� ��(%��!�)�!� 4� �!%%��&���!�!� �!�� ������ &�$!��05A�8����� � #:1� &&��

�������������������������������������������������05E�������(�����3)!��!������'�$$�������&�$!���%)7�&'!$�!���!��9P/9�Q����!���<9������;99�$������D!'3)!����)��

������!�&�'�������$$D����'���-!�',��"!��!�'���$��'����-�����'$�(!��',����'���$!����%�$� �!����'�$$���������!��$�;9�B���A9B1�

Page 45: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

� 09;�

&���� ��&%�&���"�� ',�� ��',������� $!� '��'����!-����� ���� �! �� &�$!��� %��� �! �)� ����

��(%��!�)���(! ����� ��� 5�9� Q�1� ��� ��!$�!� �� )!��!��� )�!� ��'',�!� ���(��'!��� ��$!��"!�

!$$*,�##�&��'!.� (������ %�&&���� !"���� �''�-���!$�� !%%$�'!-����� ���� �!�&�� ��� "�!� ���

&"�$)%%�.� ��"�� $!� &'!�&��+� ��� ��&��&�� ���� ���',�� 4� )�� %��#$�(!� 3)�����!��1� �$����

!%%$�'!-��������3)�&��� ��%��%�&&�����&&���� $� !���!$� '!$�������%��'�&&�� ���)&���!$�.�(!�

����&����!�'��!�(�$�������)&�1�

#������%$������&�$!��������!��

7������ ������� ��� �� �� ������ ���� ��"� @� ������ !�',�� =������ �����������>.� 4�

)��$�--!��� %��$�%�C� %��� $!� %���)-����� �*�$�����'��+2� �$� �$)���� '!$��� ',�� &�� �������� "�����

)&!��� %��� �!�� ()�"���� )�!� �)�#��!� !� "!%���.� �� %���)���� 3)����� ���� �!� �$�����'!1� ���

��'��$� ���!��!$�!���(%��!�)�!�%�C�)��$�--!���&���2��

@� $��&%�'',��%!�!#�$�'��$���!��6��

@� $��������&�$!��6�

@� &�&��(��!�'��'����!�����%!�!#�$�'������%�������1��

�����!$(����� ��� 3)�&��� '����!$�� �$� �$)���� 4� %���!��� !$$�� &�!��� ��� "!%���� �!$� '!$����

�!''�$��� &)$$!� &�((��+� ��� )�!� ������ %�&�!� !$� '������ ��� )�� '!(%�� ��� &%�'',�� �%%)���

!$$*�������� ��� '�������� ',�� %��'������� $!� $���!� ��$� �)�'�� ��� &%�'',�� '��'����!�����

�����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������05A�� ��� +����� ������� 4� '�&���)���� �!� )�� ���$������� ',�� '��'����!� �� �! �� ��$� &�$�� &)$$!� %����$!� �� $!�

��&'!$�!1����')'����%!�!#�$�',��%�&&�����! �)� ���� $��&��&&�� ��(%��!�)�����$$��')'���� ��!��-���!$�� 8'1!1�599Q�:���'��&� )����(����.��$����!�')'��!��.�%��(����������������!�������� ���1��$����0�1999����3)�&���')'����&����&�!�����&���#)��������$����A9�%!�&������)�����$�(����1������!�',��&�!���&�!�-�!�������%�� �!((��&'�$!&��'��%����(%!�!���!��!&&�(#$!���3)�&�����%�����')'���1�

Page 46: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

�09<�

%!�!#�$�'�1����&� )�����$��$)����&���&%!�����"�$"��������)���(%�!�����)�#�@"!%����&�(�$��

!� 3)�$$�� )��$�--!��� ��$$!� ����!-����� ���(��$�����'!� ��!��-���!$�1�G)�&��� ���� ��%�$� ������

�(%�!���� &�$!��� !�� !$�!� ��(%��!�)�!.� ',�� ��&�!��� �!���� &%��!�-�� %��� $�� $���� �$�"!���

%����-�!$��+.�"���!������&'����������! $�!�!(�������%��!"���"�&�����&�&��(��&�$!���!�#!&&!�

��(%��!�)�!1�G)�&�*)$��(�� ��"�'�� ���"!���'�(��'!(%���*!%%$�'!-����� �$� ��&'!$�!(�����

���$�'!$����$!�������)�!��*!'3)!�'!$�!�%��$�%�C����&%!-��!#��!��"�.�'����� $������(����&)$�!��1���

*���������� �������������)����� ������ ����

��� �!$�� &�&��(�� $�� ��'��$� ��� ',�� '��&������� $*�(%�� �� ��$$*���� �!� &�$!��.� %�&&����

�&&���� %!&&�"�� �� !���"�1� ��� %!�$!� ��� =������� ������ ������>� !$$��',O� �$� ��!&����(�����

��$$*���� �!�����"!�����!$�&�$��!""�����&%���!��!(����.�&��-!�!$')����&%�&���"��&%�'�!$�.�

&��)��!���� �� ����(���� ��&�'�� ��$$!� '���)-����.� ��$$!� '��"��-����� �� ��$$*���! �!(����1�

���'��"��&��!$$��',O�����!&����(�������$$*���� �!�&�$!���&������� �������(!����!����-!�!.�

"!$��!��������'��������!���&%�&���"��&%�'�!$�.�&��%!�$!����=����������������>1�

����3)!������ )!��!������ ���������,��$��(! ������%%���)���+.�&��,!������$�&���������$$��

'�&��)-����.� �!-��� !$$!� '�&������!� Y�������� ������ �� ������Z1� ��� %�!��'!� ��

�!##��'!���',���(%�� !����!$��&�&��(��&����%�� ���!������(�����!�(!&&�(�--!���$����&��&��

�!�)�!$�� ��$$*!(#������ �� ���)���� �� '��&)(�� ��$$�� ������ ���� ���',�� ���� �����"!#�$�1�

G)�&����#�����"��4� �! �)����)��$�--!���� $�� �$�(����� &��)��)�!$�����(!$�����)�������'���

8!���&�(%�����()��:.�$��%��%����+�&%�'�!$�����!$')���(!����!$��8!���&�(%���3)�$$������',��

��$�"����:.� $!� ���(!�!�',��������'!��� $*�&%�&�-����.� ���(�����!�'!%�!��� 8����&&�%!��.� ���

'!&������!������!(����:�!'')()$!�������&���#)���.����(!����!�'�����$$!�!���&��-!�$*!)&�$���

��� (�--�� (�''!��'�� &%�'�!$�.� $!� �!��!-����� &�$!��1� 2�� �� ��� ����%� ��� ��%�����

����������������� � ������������ �� 3���� ������������� ������������ ���

�����3�����J��������������������������K1�

��&�&��(��',��&��%�&&�����(%�� !���%����$��! �)� �(�������$$*!''���!����#�����"�.�&���2�

�"� ��� ���� �� ����������� �� ���� �.� '��4� $!� �!��!-����� "����� ������!(�����

�((�&&!� ��$$*�����'��� ��"�� "����� !&&��#��!� �� ��!&���(!�!� ��� '!$���� �!$$��

&)%����'������������$$��&%!-���&��&&��8%!"�(����.�%!����:����! $��� ���������&&��

��&%�&��1�

Page 47: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

� 09��

)"� ��� ������ ����������� �� ������ �.�'��4� $!� �!��!-�����"�����'!%�!�!��!�)�!�

&)%����'��� %���(���!$�� ��$$*�����'��1� M� �$� '!&�� ��$$�� Y%!����� &�$!��Z� �� ����

'�&�������� Y������ $! �Z1� ��� ��&%�&���"�� %!&&�"�� ',�� %)7� '��&����!�&�� )��

'$!&&�'�� %��� �$� �)(���� ��� !%%$�'!-����� ��'�")��� 4� $!� ;���� �� ��� #���<�

����)�=��!$���(����$$*��"������1��!�%!�����������(#��4�'�&���)��!��!�)�!�

%!��������(!�����������'�(��������;9@<9�'(����&%�&&���.���%���!��&����!(�����

���&')��.��&%�&�!�!�&)����%������!��!�)�!�&)%����'���"���!�!6����$������$$!�%!����

!$�!������3)�$$!�#!&&!���$�()���&����%�!��'!�����$$��!%���)���',��'�()��'!���

'��� $��&%!-����������8����� � $:1�����3)�&�!�&�(%$�'��&�$)-�����&������� ����

��&%!�(�� !��)!$�� ',�� %�&&���� �)� ���� !�',�� !$$*A9B 05� 1� �$� %���'�%��� 4�

%�)���&��� &�(%$�'�2� $*���� �!� %��"�������� �!$� &�$�� ��%�� !"��� !���!"��&!��� �$�

"�������'�$%��������&'!$�!���$!�%!����.���&�!�����!%%�$!�!���$$*�����'!%�����6�3)��

&�� ����&'!� )�!� '��'�$!-����� &%���!��!� �� $*!��!� %��"�������� �!$$*!#��!-�����

!���!"��&�� $*!%���)�!� ���������� &�� ��&'!$�!� !� '���!���� '��� �$� ()��� '!$��� ��

������!� ��$$*!#��!-����� !���!"��&�� $�� !%���)��� ��� !$��1� ���� (�&�� �&��"�.� '���

�%%���)��� !''�� �(����.� 4� !�',�� %�&&�#�$�� ��������� )�!� "����$!-�����

������&'!���1�

���#������&2��',�(!����)�!�%!�����������(#��

�"� ��� ����������������� ������� �.�'��4�$!��!��!-�����"�����'��"�����!����'!$����

�!-���!��)��&�&��(!��&������!$$*�����'��1�G)�&���%)7��&&�����!����!�)�!�&���!�

���')���$�'!$������������%)7��&&������!&�������!$$*!#��!-����� �!-���!��)���$)����

���(�"�������',��)�!�"�$�!��!������!��&���������##��!$$!�&���!�%���'�����)!���

�������������������������������������������������05��� ����2��1��!���%����.�+����������������������.�599;1�

Page 48: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

�09/�

�$� '�'$�1� �""�!(����� ��� $)� �� ��$$!� &���!� �&����!� )�!� �)�-����� &�(�$!���

%����##��!"����)�!�"��!��!0;91�

M� &�(%$�'�� �&&��"!��� '�(�� '��� $*!""����� �� $�� ����'!�#)��.� !� ')�� !����!��� �$�

��&'!$�!(����� ��"���!$�.� �� ���� '����-���!����� �*!��!.� !� ')�� �!�� ��'��&�� ���� (�&�� '!$��.�

3)�&��� �$�(���!��� %���'�%�� '�&��)���"�� &�!��� &�!��� &�"����� ��!&')�!��� �!�� %�� ����&��� '���

'��&� )����� &%��',�� ���� ���'�1� ��� &�&��(�� %!&&�"�� !%%��!� "�&��.� ',�� �����&'���� #!&&��

��(%��!�)��.��''�����%���! �)� ��������� ����� �,����$���%��Y'�$$�������&�$!���!�&)%����'��

%�!�!Z.� %�C� #��"�(����� ������ Y%!���$$�� &�$!��Z� �� Y'�$$������� &�$!��Z1� &&�� �����&'����

'!$����!�#!&&!���(%��!�)�!�8����������!�099�Q�:1��!���'��$� �!����3)�&���&�������4�(!�)�!�

��$!�����)&�����������&%�&���"��%���$!�'!%�!-�������$$*���� �!�&�$!���4����'��&'��!�����)������

%!�&�� ��� ')�� �� �"����� �����"�� ���� '��� ��'����"!-����1� �$� $���� %���'�%��� ���

�)�-���!(����.�!�!$� ��!�3)�$$����$$!�%!�����������(#�.�&��)��!� $*��������&���!1���������

� &� &���� �!%%��&���!��� $�� �$�(����� '!�!�����&��'�����)��%!���$$�� &�$!��0;01� �$� �$)�����!�

��&'!$�!�������!��!$$!��)#!�)�!�&��!���$�#!&&����$$!�%�!&��!��.���%��!"���%��'��&��$*�����!�

&��%�����!.� �)����&'�� �!$$*!$��� %��� ��&'!$�!��� $�� !(#������ 8!��!� �� !'3)!:� �� %���

�! �)� ��������&%�&���"�����!'')()$��8!���&�(%���)��������.�'�(���!%%��&���!���&�(%���

�������� � &:1�

#������'$��%!''!������)��'�$$�������&�$!���!�&)%����'���%�!�!�������� �!-�����'���)��#��$��1�

�������������������������������������������������0;9�� �����'���!����%��%�&����',�� �+�����%�'!�'$!&&�'!�&����!�����"��)!����$���&&���&�&��������!����3���

!#��!��"����!�',�����)�!�'$�(!��'!1��!&���!��!$�%��%�&������'���!���3)!����$��&����'��!�����&������������8���&�'1�!1�1:���%���!�����'������������������&��!��!$')�����&'��&�������'�!��2�Y����4����&�������������� �)������%�&&������)�!�'!&!�'�(��!���%�!'�"�$��!�"�"���^� �',��%�!'�"�$�� &� ����'!�'!$�!��*��"������� ���&'!��*�&�!��^���!����)�!�'!&!��&%�&�!�!�&)�.����! ����$�&�$���*��"�����%�����!�����$�%����'�.�(�������*�&�!��.��&&������$�$����'!((����%��%����'�$!���!$���&����'!%����!$������.�$+�"��&!�+��(#�!1����3)�����3)�&�!�4�$!�&�$)-�����(� $�������"��((��'�&��)�����$�$!���&)��%�C��$�"!���%���'!%�!����$�&�$�������"��������$�$!��������%�C�#!&&��%����"��!��� �� �������"����� ��"���!$�1� ���#��"��3)�&��� ��%�����'!&!�&!�+� $!�%�C�%�!'�"�$���� $!�%�C�'�(��!�%���"�"��'�Z1�

0;0�� ��(��&��"������������ � $� ��'�$$�������&����'�(%�&����!�!&&��#������8$!(�����!��!$�!�'!%!'��+������!&(�&&�������$�'!$����'����)#������ �!��:.��!�)�!�'�%���)�!�&)%����������"��������!�)���&��!������(!����!$��'��#���!����&)$� ��������&)�� $!��1�G)�&���'�(%������� &���� ���)��� ��&��(���!�)�� ��$!��� $� ����',���!��!�&'!��$!1���'�$$�������&�$!���%�&&�����&&�������� �!�����%�&!���&)$$!�'�%���)�!���$������.��%%)�����&�!$$!���&)�)��%�!������--���!$��8����!--!��� �!�����:1���

Page 49: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

� 09E�

*������� ������������������������ �� ������ ����

�*�#�����"������%��'�&&�����(�'��!�(���!����!$�!���(%��!�)�!�4�3)�$$������������������ �!�

(�''!��'!� �!� �(%�� !��� ������!(����� �.� %�C� &�"����.� �!� ���������� ��� ��������1�

�""�!(�����%�����������������(������$�"!����''�����',���$�'!$����&�!���&%���#�$��!��!$�!�

��(%��!�)�!� 8&�'����� %���'�%��� ��$$!� ���(����!(�'!:1� �� '�$$������� %�!��� &��-!�

'��'����!-����� ����� !�� ��!� '��&����!��� ���� %��(������� 3)�&��� ��&)$�!��� 8��(%��!�)�!�

(!&&�(!� ��� '��'!� 099� Q�:1� ���� ��������� ��(%��!�)��� (! ����� �� 3)����� �����(�����

(� $���������%!���$$��&�$!����''�����)��$�--!�������&�&��(��',��'��'�������� $!��!��!-�����

&�$!��� &)� &)%����'�� ��&������1� ��7� &�� �������� �!'����� ��'��&�� !�� '�&�������� Y���������

����������Z.�3)!$�� $����.� &%�'',����%!�!#�$�1�G)����� .� �$� '��'�����!$$!�#!&�����3)�&���

&�&��(��4�)��'�$$�������',���!''� $�����'��'����!�$!��!��!-�����&�$!���&)�)�!�'!$�!�!���)��

��'�"������ ��� �����.� �$� 3)!$�� !&&��#�� �$� '!$���� &�$!��� �� $�� ��!&����&'�� !� )�� �$)����

&'!$�!���$�� !� ��(%��!�)��� ',�� "!���� �!� 099� Q�� ����� !�� �$���� 0599� Q�1� �$� �$)���� '�&N�

��&'!$�!��� %)7� �&&���� �(%�� !��� ��� "!��� %��'�&&�� ���)&���!$�� �� %���'�%!$(����� �� $��

�(%�!����&�$!������(�'����%���$!�%���)-���������$�����'��+1���$�"�$$��(����!$�� $���(%�!����

&�$!��� ���(�'�� ��� %����-!� '�����#)�&'���.� '��� �$���� ��9� �I� ��&�!$$!��.� !$$*A9B� ��$$!�

%���)-����� ��� �$�����'��+� �!� ��'��$� �!� &�$!��1� �*!$���� 59B� 4� %�������� �!� �(%�!����

����"�$�!�'�.�',��"����(���� $��)$��(��%!�! �!������3)�&���'!%���$�1��

��&�&��(��&�$!������(�'�����=%����-!>�%�C�����)&��&�������;���%��8����� � .:2��

@� &�&��(�� !� '��'����!����� %!�!#�$�'�� $���!��.� �� '�&�������� � ��� 82���� ��������

=��������20���:6�

@� &�&��(��!�������'�����'�"������'����!$�6�

@� &�&��(��!���&'����'��'����!�����%!�!#�$�'��%)��)!$�1�

#������ ($� &',�(�� ��� !$')��� ��%�$� ��� ��� '�$$������� !� '��'����!-����2� �:� !� '!�!$�� %!�!#�$�'�6� �:� !���'�"������'����!$�6� :�!�%�!����%!�!#�$�'�1�

Page 50: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

�09A�

�� $��)$��(���@09�!���.���&�&��(��&�$!���!�'��'����!-�����&����&�!���� ��������%��������

����"!-����� ',�� ��� ,!���� (� $���!��� $�� %��&%����"�.� ��������� &)%��!��� 3)��� $)� ,��

'�()��� &�'����� �� 3)!$�� �!$�� &�&��(�� ��&)$����##���� ��!�!���� !$$�� !$��� $!���)����� ��

��!����!#�$��!�'!)&!�����'�(%$�'!���&�&��(�������&� )�(�������$�&�$�1���%�C���'�����&�&��(��

&�$!��� !�'��'����!-�����&����(�$�����"��&���!�3)�$$��%���������!�!%%��!�3)!$',��!���1�

�D!����!#�$��+�4�!)(���!�!�����"�$(�������'��'����!-������$�"!�����$$!��!��!-�����&�$!���

%�&&���� �&&���� �����)��� !�',�� '��� &�&��(�� '�(%$��!(����� &�!��'�1� �D!%%$�'!-�����

��$$D���� ���%� �������!# �,!� &"�$���)�� �)�$�������(��!������$�(� $���!��� $!�3)!$��+�

��$$�� ��'��$� ��� )��$�--!��1� G)�&�!� ��&'�%$��!� &'�������'!� ,!� !%����� $!� &��!�!� !$$!�

��!$�--!-����� ��� &�&��(�� !� '��'����!-����� &�(%��� %�C� "��&!��$�.� %�C� �'���(�'�� �� %�C�

����'�����.� �����!�;���<�"�$��.����3)�$$��%�� ���!��� ��'�&��)���� &)$$!�#!&����$$!�%�C����!���

��!��-���!$������'!�'����((! ���1�

�!� &'�$�!� ��$� '�'$�� �� ���� �$)���� ��� $!"���� ��%����� �!$$!� ��(%��!�)�!� ��!$�--!#�$�� ��$�

&�&��(!� &�$!��� ',�� 4� �)�-����� ��$� ��%�� ��� '�$$������� )��$�--!��1� ��!-��� !$$!������� �!�

%�&&�!(��(������������$!-�����������%�C�����)&����%�����'�$$�������&�$!���"�&������%��'����-!1�

M�%�&&�#�$��������&���!'�$(�����'�����'�(���$�&�&��(!�%�C�����'�����.� �!-���!$$���$�"!���

��(%��!�)���',�����&'��!��! �)� ���.�&�!��$���� ������ �������������,� ������� ����1�

��)����� �$� ��%�� ��� '�$$������.� ��&������ %��� �!&'�� ��� ��(%��!�)�!� �� �!%%����� ��� '��'����!-����� ��$$!��!��!-�����&�$!��1��

�������������������������������������������������0;5�� �*����'!� &��-!� �((! ���� 4�)�!���&'�%$��!� &'�������'!��!�!� !�(��+��� $�� !���� */9�!� &� )������ $��

&�)���'������������%�������(������!�����&'���-�!��.��1F1��!�!��".��!��� ��$�H������$!���I��&���1� &&!���!��!� �$�(���� ����(!$�� ��� ��!&������� )�!� �!��!-����� $)(���&!� �!� )�!� &�� ����� !� )�� �!� ��� 8��'�"�����:� �����"!� !%%$�'!-����� ��$$!� ��&�'!� ��$$�� !$��� ���� ��.� ��$$*!&�����&�'!� �� ��$� &������� ��$$*���� �!� &�$!��1� ��'��'����!�������!$�--!������#!&��!��%���'�%����$$*����'!�&��-!��((! ����'��'����!���$!�$)'�����(����(�$���%�C�����'�������������(!$��&%�'',����$����.�',�����(!����((! ���1����!������$$*)��$�--������'��'����!���������������&&!����������)�*�((! ����#��&N�'��'����!���!$�(!&&�(��$*�����&��+���$$!��!��!-�����&�$!���%���)���+����&)%����'��1�8����"�82�2�8�+A8+:�

Page 51: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

� 09��

�!� ���-�!(�� $!� ��!��!-����� ��$$�� "!���� ��'��$� ��� %!������� �!�� ����� ���� ����)������

�������� 8����(��!���'����$� ���(����� ��.�2������������=��������20���:�"�&���',��

&������%�C�&"�$)%%!���'�((��'�!$(����.� �!-���!�',��!$$!�$����(! ����&�(%$�'��+���&)$�

%�!��� ������!-���!$��,!����!'3)�&�!���)��'��&�����"�$��%�� ��&&�0;;�8����� � (L1��� $��

��!��������.������! $��!����_�9.�&��������&��'�-�����"���(%�!����%���)�!�%����-!��$�����'!�

��&�!$$!�!���� '��'!�;<9��I1� ��� �!$�� �(%�!���.� �� �! �� &�$!��� &���� ��'!$�--!��� &)�)�� �)#��

��'�"������ %�&�-���!��� $)� �� $!� $���!� ��'!$�� ���� '��'����!����.� $*��&� )�(����� ��$� ��$��

!""����� &)� )�� &�$�� !&&�1� ��� �$)���� %���!����� ��� '!$���.� ��%�'!(����� �$��� (����!$�.�

%�(%!��� !���!"��&�� �� �)#�� ��'�"�����.� !$�(���!� )�!� &�!-����� ��� %����-!� $�'!$�--!�!�

'����!$(����1� �$� '!$���� &�$!��� 4� ��!&���(!��� ��� "!%���� !$$�� &'�%�� ��� �!�� �)�-���!��� )��

�)%%���)�#�@ ����!������$�����'�1��!���(%��!�)�!���%�'!�����&��'�-���4����;�9�Q�1��

#������*$��(%�!����!�'��'����!�����%!�!#�$�'��$���!���8� ��:����F�!(���S)�'�����8���:1�

�)�#!&�� !��)!$�.� 3)�&��� �(%�!���� ,!����%�������� 0��I,���� ���� �!� �$�����'!.� %!��� !$$��

9.;�B� ��$� ��&���� �!##�&� ��� �$�����'�� �!-���!$�1� �$� '�&��� ��$$*�$�����'��+� '�&N� %������!�

'��� $�� %�C� ��'����� ��&�!$$!-����� �!� A9��I��$�����'�� 4� &�!��� ��$$*������� ��� 9.05� KLHI,1�

&&!�4��!�0L;�!�0L<���$�%��--����$$*�$�����'��+�%������!��!��(%�!��������"�$�!�'��8',��4�%!���

!�9.<�KLHI,:1�

�������������������������������������������������0;;�� ��� �%! �!� �!� �$���� )�� ��'�����.� 4� !���"�� �$� $!#��!������ ��(�&��!��"�� ��$$!� �$!�!���(!� ��$!�� ���

�$(���!� �&������!$��� ���1����(!��!����&�!�$��,!����!&&)����)���)�$�� ���)&���!$�����!&&�$)��� $�"�$$������ %�� �!((�� ��!$�--!��"�� ���� ��"��&�� %!�&�1� ��� �%! �!� '��� �$� =1��� ��� 3������ ��� ��� �����������������>.�!%%��"!�����'����(������!$���"����.��$�%!�&��&��4��!���$*�#�����"�������!$�--!���%����$�5909�!$(����A�'����!$��8��������$!��:�%���)�!�%����-!�'�(%$�&&�"!����599��I1�

Page 52: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

�009�

G)�&����(%�!�������%��(!� ����!-�����,!����!�'��!��� $���(%���!����&"!��! �2�

@� �$� $�3)����%���!�������� '!$���� !$$!� ��(%��!�)�!���� �%��!-����� 4� �((���!�!(�����

����!((!#�$��!$�'���!����'���$*!��!����4���&&�'�6�

@� �$�&�&��(!����&%�'',��4�'�&��&�����3)!����#!&!���&)����)���� $������"�������! �$����

�����'�$(�����!$$���!#�$��'���$!�%��'�&�������',��&�!6�

@� ���� 4� �! ����"�$(����� %�&&�#�$�� &��''!��� �!���� 3)!����+� ��� �$��� '!$��� 8!�',��

%���(���"�� �'���(�'�:� %���(���!��� $�� "!��!-����� !� #��"�� ���(���� ��$$*�����&��+�

&�$!��� �� �$� '�'$�� �����@�����1�����!����3)�&��� "!��!-����� �� �$� '�'$�� �����@������

&���� '�(%��&!��� �!� )�� ��&'!$�!����� !� '�(#)&��#�$�� ��� &)%%����.� ',�� %���)'��

3)�����)�!���!-�����!%%��--!#�$����$$*���� �!�!�%!�������!���&&�$��'��"��-���!$�1�

������������������������������������������������:3���������

�$����������$�(��!����!$����'��"�������.�&����� �����"�!����&"�$)%%��$��'�&��������������

7�����.�)��&�&��(!����&%�'',��',����&� )�����$�(������$���$��&)���%%���!&&�.�',�!(!���

�$��&�!��1� &&�� ���$������� $*���� �!� &�$!��� &)� ��� )�� ��'�������(���!��� ��� '�(!� !$$!� ������

$�'!$�--!�!�!$�'������8����� � 4L�

#������2$�������&�$!�����$!���?��8���:�%���)�!�%����-!���&�!$$!�!����09��I1�

�$�'!$����&�$!���4��!''�$������'�(!�!$$!��������!�)���$)���.�!���&�(%���)������!����)&�.�',��

,!�!�',�� $!��)�-��������!'')()$��������� �!1����� �$�'!$����!'')()$!�������&!$�� �)&��&��

%���)'����$�"!%����8'��'!��<9�Q�:.�!$$��&'�%�����!$�(���!���)���)�#�@ ����!������$�����'�1��

Page 53: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

� 000�

���3)�&����)�"��%�� �����&����&�!���������������� $���(%���!����(� $���!(����2�

@� �$� $�3)���� ��!&%���!����� ��� '!$���� 4� )�� ����!��� ��� &����� �� ��� %��!&&��.� ���� 4� �O�

����!((!#�$���O���&&�'�6�

@� $!���(%��!�)�!�����%��!-�����4�&�!�!��&��&!��!�;�9�Q��!��/��Q�.�'���'��&� )�����

(� $���!(����� ��$� �����(����� ��$� '�'$�� ���(����!(�'�6� �!-��� !$$!� !)(���!�!�

��(%��!�)�!� �� !$$*)&�� ��� )�� &!$�� %�C� &�')��� �� %�C� %)$���� ��$$*�$��� (����!$��

)��$�--!��� ���� � ��.� 4� %�&&�#�$�� ������)���� )�� !'')()$�� ���(�'�� %��� (���!���

&)$$�� "!��!-����� ����!$����� ��$$*�����&��+� &�$!��1� G)�&��� ������)'�� �(%���!����

"!��! �� ��� '�����)��+� %��� �$� �)%%�� �)�#��!@!$����!����.� ',�� ��"�� �&&����

��(��&���!��� &�'����� $!� %����-!� (���!� �� ���� %�C� ��� %�''�0;< ��� 3)����� '���

�(%���!�������)-�������$�'�&�����$$*��&�!$$!-����1�

@� �$� '�&���%���)���+���� !��!��� $�� &%�'',�� 4� &�!��� &�&�!�-�!$(����� ��������'���)�!�

�)�"!���'��$� �!�#!&!�!�&)�(!����!$��'�(%�&����%�C�$� ���.���#)&�������'���(�'��

��$$!�&�(%$�'��$!&��!����"�����)&!�!������ ��1�

����!����$����������$!���'���!'')()$��������� �!�%��(�����������'���-�����'��"��&�����

#��� &)%������� ��� ��"�&��(����� ���-�!$�� ���������1� ��!� &����� ��� &�)��� ������!-���!$�� ,!�

����'!���'�&��.�'���%����-�����!�#��"�.���$$*��������!�9.9E�KLHI,�!�9.09� �KLHI,1� &&��

%��"������ ',�.� !�(����� ���(���� 85909:� $*�$�����'��+� %������!� !"�+� '�&��� ��$$*������� ���

9.9��KLHI,1���*!�!$�&����$$!�������?�M��'�����(!��!$��&��(�����!�-�!���1�

�!� ��(����!�!���������$!��.�%��&���!�%��7�!�'��!��� $���"�������&"!��! ���.�!�',��&��

%!�-�!$(����� !����)!�����$� '!&�������&%���#�$��+� �$$�(��!�!���� ����������&����'�.� ��������

�����'�$�� $!� $���� !%%$�'!#�$��+� &)� �!���� &'!$!� ��$$�� '����-����� ��%�',�� ��� )�� ��������

(�������!������%���!%%$�'!-�������� �!����%����-!1�����!(�$�2�

@� $!� ������ ��$!��� ��"�� !"���� )�*!$��--!� %��%��-���!$�� !$$*�&���&����� ��$� '!(%��

&�$!��1����!���� $��&%�'',��8�$��&�!��:�%�C�%�������'�.�'�(����$���&���"�&�#�$����������

� 4.���"�����&&�����!����%�C�&%!�&!(�������&���#)����%��������!�&���(#�!.�3)!����

%�C�"������$!�������!�#!&&!��$�"!-����1���!��! ����"�$��)��$�--!-�������$���������

�������������������������������������������������0;<�� ���� $*)��$�--�� ���� � ��� "�&��� ',�� ���� 4� %�&&�#�$�� !'')()$!��� �$� '!$���� �� �)�3)��(���!��� $��

"!��!-�����!�#��"����$$*�����&��+�&�$!��.� $!� �)�#��!��� $*!$����!�������"�����&&����%�� ���!���%��� $!�%����-!�&�$!������%�''�����&&����'!%!'�����&�%%���!���!%%�����$��"!��!-�����!$�!����������$)&&��&�$!��1�

Page 54: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

�005�

�(%$�'!� �)�3)�� )�!� ������ ��� !$��--!� '��&'����� ��� �)�-����� ��$� ��!(����� ��$�

'!(%��&%�'',�1��*�(%�!����2�����>�����09��I�,!�)�!����������'��'!�A��(�����

��� !$��--!� 8$!� ������ ��� ��&!� 4� !$�!� �/� (����T:� ��� ����� %��� �(%�!���� ��� %����-!�

&)%������� %��"������ ������ ��� !$��--!� ����� !� 599� (����T� �!� $�'!$�--!-����� ��$�

&�&��(!����'!%�!-�����&�$!���!��!$��!$��--������&�(#�!��O�&�(%$�'���O��'���(�'!.�

!�',����������'��������!$�����!������'�(���$�"����.�$!�&��)��)�!���$��������.��''1�

@� $!�%��'�&�����'���')�� $��&%�'',����"�����&&������!$�--!��.���3)������$�$����'�&��.�

��%������!$$!� $)� ,�--!� ��'!$�� ��',��&�!.� ',����$� '!&����$$����������$!��� 4� )�!�

��!-��������',�$�(����.�(��������$�'!&������� ���4�����������!���)��(����1�

@� �$� %)��!(����� ��� '�!&')�� �$��&�!��� ��"�� �&&���� ��$$!� (!&&�(!� %��'�&����.� %���

!&&�')�!��� �$� ='����!(����>� ��$$!� $)'�� &�$!��� &)$� '�$$������� %�&��� ��� '�(!� !$$!�

�����1��

�!����%��7�%���&)%��!#�$�� $��'��!��������'�$�+� ��'��$� �',�.� $!�'��"��&��������� ���'!�4�

'�(�� �+���������!�$��%�C�'��"�������.���$�&����������(�'��&�$!��.�'���'�&������%���)-�����

',��&����&��(!�����������!�9.09�R�9.0;���KLHI,0;�1�

�!� "� ���&!� ��%��&!� ��$$*!���"��+� &'�������'!� &) $�� �(%�!���� &�$!��� ���(�'�� %��� $!�

%���)-����� ��� ���� �!� �$�����'!� �� $�� )$��(�� !���.� ,!� $*�#�����"�� ��� '���) !��� $��

%�����(!�'��������#�$�� ��!(���� $!� ��'��$� �!���$$�� ������ &�$!��� 8����� �>��L � %��� ��������

��$$��%�C�!$�����(%��!�)����! �)� �#�$��8�����!�0999�Q�:.�'���$!�(! �����&�(%$�'��+�����

&�&��(�� ',�� )��$�--!��� $�� &%�'',�� %!�!#�$�'�� $���!��� 81������� ������:1� ��� 4� )�!�

��&��(���!�-!��$�=1������+��������>.�%!�������!�)�!�&������������"!-�������'��$� �',��

�!� %!���� ��$$* ��!.� �� &��'�!��� ��� )�!� &�����!� '�$$!#��!-����� '��� ��$� �1%1�� %��� $!�

��!$�--!-����� ��� )�� %������%�� %��@���)&���!$�� ��(�&��!��"�� ��� ��'�$�!1� ��� &"�$)%%�� ��$�

%�� �!((!� ��!� 4� (��!��� !�� �$�(��!��� $�� &"!��! �� ��$$�� ������ ��$!��.� "�&��� ���

%��'����-!.� %)�� (!��������� �� (� $���!(����� ��'��$� �'�� ����������1� M� &�!�!� �)�3)��

(!����)�!� $!� ��(����!� %!�!#�$�'!� $���!��� ���� � ��.� (!� '��� &"�$)%%�� ��'��$� �'��

����"!��"�� �!$�� �!� %��(������� $*)&�� ��$� &!$�� �)&�� �� ��$$�� %�C� !$��� ��(%��!�)��� ��$$!�

��'��$� �!���$$����������$!��1����$����&��&�����&��&��$����(��&�������$$*!'')()$�����(�'�.�

!$$�� &'�%�� ��� !&&�')�!��� )�!� ��&%���#�$��+� ���� ���'!� ��$� �)���� '�(%!�!#�$�� '��� 3)�$$!�

�������������������������������������������������0;��� ����2�1�������N�+������������������.�8???1���!1���:1�

Page 55: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

� 00;�

��$$*���� �!� ��&&�$�.� �$�(��!���� ��� %�!��'!� �)���� �� %��#$�(�� !&&�'�!��� !$$�� �(%��"���#�$��

�$)��)!-�������$$!�&�� �����&�$!��1�

��$$!��!���&%�'���$������"!-�������$�%�� �����&���2�

01� $!� ��!$�--!-����������#)&���&%�'',��%!�!#�$�'��!�#!&&��'�&��.�(!��������� �)���� ��

(� $���!(����� ��'��$� �'�� �+� &%���(���!��� %��� $�� �$��&�!��.� (!� '��� (������

��',��&������%��'�&�������%)��!(����6�

51� $�� &"�$)%%�� ��� )�� �)�"�� �)#�� ��� �!''�$�!� ',�� %�&&!� �%��!��� !� ��(%��!�)���

%��&&�(��!��/99�Q�.�#���599�Q��!$����&�%�!������ ��1�

;1� $*������)-��������)��&!$���)&��'�(��$�3)����'��'�$!������$�'!(%��&�$!��6�

<1� $�� &"�$)%%�� ��� )�� &�&��(!� ��� !'')()$�� ��$� '!$���� ��� ��(��&����� ��$!��"�� #���

&)%����������3)�$$����$���$!���?�1�

�!$�� �(%���!���� (� $���!(����� ��"��##���� %��(������� $�� &"�$)%%�� ��� )�!� ��� ��!$��

=��'',�!>� ��� (��'!��� &�!� �!-���!$�� ',�� ������!-���!$�.� '��� '�&��� %��&)(�#�$(�����

���������� !� 3)�$$�� %��"�&��� �!$$�� ������ ��$!��.� %�C� �$�&&�#�$�� %��� 3)!���� �� )!��!� $��

'����-�������$�&������$!���&%���#�$��+����� ���'!� �!-���!$$*)&��%�C��&��&����$$*!'')()$��

���(�'�.���',�.�'������&�!���.�%��(������##������!���)&������)��!�$*�&%�����-!��%��!��"!�

!'3)�&��!� �!$$!� ��(!�� (!�)�!� ��'��$� �!� (��)$!��� ���� � ��1� �$� '�$$������� %!�!#�$�'��

$���!����!%%��&���!��$�(��)$��#!&����$�&�&��(!1��$��! �)� �(�������$$!�%����-!���',��&�!�

4� �����)���(���!���� $*)��$�--�� ��� %�C�(��)$�1� �!$�� &��)��)�!� 3)����� %)7� %�C� �!'�$(�����

!�!��!�&��!$$��'!�!�����&��',����$�&���1��! $���$�(�����!%%��!���&'����������%)7�',���&&��'��

)������������(�&(��%���)��������&"�$)%%������!$����'��$� �!.����')��$*�(%����!���$�'������

��� ��'��'!� ��!$�!��� 4� �����&&�(!.� �� &�� &�� ��)&'��+� !� %���!��� !� ���(���� �$� %�� �����

=��',�(���>�3)�&���%����##���&&����)���!&&�$$��(�$����(%���!����%������)�)���)��$�--�����

�!$������������ ���'!1�

��������! $��)$��(��&�)����!�����!����'��'�� ��!���&)$�!�',��)��$�--!����$!���'��$� �!�&�%�!�

��&'����!�&��%����##��%���)�����$�;9B���$$*�$�����'��+�'��&)(!�!������!$�!�)��$�--!����)�!�

&)%����'���'�(%$�&&�"!����'��'!��99�F(52�)�*!��!����� �!����&��&��������'�����',���&&!�

%)7��&&������%!����!���!�&����� ����0;/��.�!$$*�����������'�!&')�!��� ����.����%�C�&���1�

�������������������������������������������������0;/�� ����� ���������'!���'�(��&��������(!$��%���$��&��)��!(�������$$*���� �!�&�$!���'����(%�!����!��!$�!�

��(%��!�)�!� &���2� ��'�$�!.� �!��� �!.� �!$!#��!.� �) $�!.� �!&�$�'!�!� �� �!(%!��!1� �!$�� &���� ,!���� )�!��!��!-�����&�$!���������!�',��%)7��! �)� ������0/�9�HI,�!��)��!$�(51��

Page 56: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

�00<�

���(!� ��� %!&&!��� !$$!� ��&'��-����� ��$$*)$��(!� ��'��$� �!� ��� &��)��!(����� ��$$*���� �!�

&�$!��.�$!�+� �,�� ����.�4�������&&!����(��������&)#��������"����-!�$����������-�����������

'����$�&�$!������(�'��!�'��'����!-����1�G)�&�*)$��(��,!�)��%)�����(%���!����!��!"���.�$!�

�������� �33�����%� ��� ��3���%����� ������������ ������ ��� ������� ������1�

�*����'���-!� ���(����!(�'!� ��� '��"��&����� ��� '!$���� ��� ���� �!� �$�����'!� ��$� &�$!���

���(�'��!�'��'����!-�����4�&)%�������!$�<5B��!�'�������!�&��'���'��'!��$�0�B�!��)!$����$�

����"�$�!�'�1� ��!-��� !$$!� &)!� %�C� !$�!� ����'���-!.� �$� &�$!��� ���(�'�� ��',����� !� %!���+� ���

���� �!��!''�$�!�)�!�!��!�3)!�����"�$���%�C�%�''�$!�',����$�'!&����$�����"�$�!�'���.�3)����.�

!� '�&��� ) )!$�� %��� )���+� ��� !��!� ��� �!''�$�!.� %���)���##�� ���� �!� !�� )�� %��--�� 3)!�����

"�$��� ���������T� ��� ! �)��!.� �� ��� '����!&��� '��� �$� ����"�$�!�'�.� �$� &�$!��� ���(�'�� !�

'��'����!-����� %��(����� $!� ��!$�--!-����� ��� )�� &�&��(!� ��� !'')()$�� ��� !$��&&�(!�

����'���-!.� ',�� ��()�"�� �� %��#$�(�� ��� "!��!#�$��+� ��$$!� &�� ����� &�$!��� �� ������

%�!��'!(����� 3)�&�!� ������ ���� ���'!� �$�&&�#�$�� 3)!���� $!� '�(#)&������ ��� ��&&�$�.� %��� ��

3)!$��$*)��$�--��4��&'$)&�"!(����������(��!����!$$!���(%�&��'!���$$!���(!��!1�

������� $!� ��'��$� �!� ��$$!� '��'����!-����� &�$!��� 4� &�!�!� � �� &'�$�!� ��� "�!� %������!��!�

��&%�����!$$��!$������'��$� ��.�%)��&�(%���!"!�-!��.�!�',��%��',O��&&!�������$!�%�&&�#�$��+�

����&��������$*�%-�����&�$!���!��)��!�)�!�&��������!$������'��$� ������)&���!$���&�&�����.�����

&�$�� $!� ����!-����� ���(�'!� ��� �$�����'��+.� (!� !�',�� $!� (!&&���'!-����� ��� (!����!$��

'!�#��!'���%��� ���(!���"!��� !&����&����&�.� �$�'�!'H�� � ���(�'����� ����'!�#��!��.��� �)��!�

)�!�&����������!-������������(�',�����)&���!$�1���&�((!��$�%��'�&&��&�$!���%�C�&�(�$��!$$!�

'�(#)&��������$$����������&&�$��4��$���&'!$�!(�������������'���$)'��&�$!���'��'����!�!�&)�

)��=��������������>1�

*�%�����������+� �,�� �����

�!���'��$� �!�����"�$�!�'!.�',��'��&�������� ��!&���(!���=��������>�$!� $)'����$�&�$��

������� �!��$�����'!.�4� ��!� $��%�C� ����"!��"����%��(��������!�(������� $)� �� ���(���1��$��

�(%�!���� ����"�$�!�'�� %���)'���� �$�����'��+� $+� ��"�� &��"�.� ���� ��'�&&��!��� ��� !$')��

'�(#)&��#�$�.� ���� ��',������� %�!��'!(����� (!�)���-����� ��� �������� �$� "!��! ��� ���

�&&����'�&��)����=&)�(�&)�!>.�&�'�����$����!$����'�&&��+���$$*)�����1�

&&!�&��)��!��$�'�&���������33���3��������.�'��4�$!�'!%!'��+�',��,!����!$')���(!����!$��

&�(�'���)�������%%���)�!(�������!��!��.���� ����!����$�����'��+�&���&%�&���!$$!��!��!-�����

$)(���&!1�

Page 57: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

� 00��

���&�&��(!�����"�$�!�'��4��&&��-�!$(�����'�&���)�����!�)��= ����!����>.��!�)��=&�&��(!�

���'����-���!(�������'�����$$�����%����-!>����!�)���"���)!$��=!'')()$!����>�������� �!.�

$!� #!�����!.� �� �!�)�!$(����� �!$$!� &��)��)�!� ��� &�&�� ��1� �$� ������ ���� +� �,�� ����� 4�

'�&���)�����!�)����&��(�����(��)$������"�$�!�'��'�$$� !������(�����!������������"!$�������

%����-!������&�������&����!��1���(��)$��&����'�&���)����!�$����"�$�!��!�)����&��(�����'�$$�1�

��� '�((��'��.� !��)!$(����.� �� %�C� ����)&�� &���� '�&���)���� �!� ;/� '�$$�� ��� ������������� ��

����������������&%�&���&)�<���$��%!�!$$�$��'�$$� !������&����1�[!����&)%����'��',��"!��!���

�!�9.��!��0�(51���C�(��)$��'�$$� !������&��������(!���)��%!���$$�.��""����)�!�&��)��)�!�

�� ��!� !�'��!#�$�� !$� &)�$�� �� !�� )�� �����'��1� ��� ��&��(�� ��� %!���$$�.� '�$$� !���

�$�����'!(����� ��� &����� '�&���)�&'�� )�!� &���� !1� ��C� &���� ,�.� '�$$� !��� ����!$(����� ���

%!�!$$�$�.�%�����������$!���',��&�!�%����-!.�'�&���)�&'�����$� ����!���������"�$�!�'��8�����

� 5:1�

#������/$��',�(!����)�� ����!���������"�$�!�'�1�8����"����:1�

�!$�%)�������"�&�!��$�����'������'��&����%�!��'!(�����$�(����!$$!�%���)-��������%����-!��!�

&�&��(�� ����"�$�!�'�.� %��',O� �$� '�$$� !(����� ��� %!�!$$�$�� ��� %�C� ��$�� ��� (��)$�.� $��

=&���� ,�>.� '��&����� ��� ��������� %����-�� �$�����',�� ��� 3)!$)�3)�� "!$���1� �� ����!�����

����"�$�!�'��"�� ����������!���$)� ��$*!&&�� &�@�"�&�����,!����)�*��'$��!-�����%!���!$$!�

$!���)�������$�$)� �.�%���$*��!$�!�4����'��'!�;9Q1�

�!�������������������������� �����&��������(!����'��������'�����)!�!""�������$$!�'�$$!�

����"�$�!�'!.�',��%)7��&&������&'����!�'�(��)��=�� $��>����&%�&&����(�$���%�''�$�.�'�(��

Page 58: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

�00/�

�+� ������ ����!$(����� ��� &�$�'�� 0;E .� $�� ')�� %��%����+� �$�����',�� "�� ���� (�����'!���

��!(����$*�(%�� �����&�&�!�-��=��� !���>.�',��'��4�&����&���&'������!� $��!��(�����&�$�'���

(�����'!������$!�&��)��)�!�',�(�'!������'��&� )��-!��$�='�(%���!(������$�����'�>1��

�!� �!''�!� �&%�&�!� !$� �! ��� &�$!��� "�������� !�!� ����!$(����� '���%�''�$�� 3)!����+����

��&����.�(������ $!� �!''�!� �%%�&�!� "����� ��� !�!� '��� !��(�� ��� #���1�G)�&�!� %��'��)�!�

%��(����� ��� ��!$�--!��� ��� )��� &%�&&���� %�''�$�&&�(�� 89.5��((� R� 9.;��((:� )�!� "!&�!�

&)%����'��� ��� '���!���� 8����!�����%����:� ��!� �� �)�� &��!��� 8$�� �)�� �!''����$� �� $��:� !"�����

%����-�!$���$�����'����"��&�2�'�7�%��(�������� ����!���)�!���������-!����%����-�!$����!�$��

�)���!''���&��������$��� $��1��!�-��!�'�(%��&!���!�$���)���!''��8��3)�����$!� �)�-����:�

��"���!�&�������)��������'!(%���$�����'�1���3)�&���%)���.�3)!����$!�%!�����&����!�83)�$$!�

�&%�&�!� !$$!� �!��!-����� &�$!��:� ��$$!� '�$$!� ����"�$�!�'!� "����� '�$%��!� �!� )�� ������� &��

����!� )�� �$)&&�� ��� �$�������.� �� 3)!���� $!� '�$$!� 4� '�$$� !�!� !�� )�� )��$�--!����� 3)�&���

'!��',���!����$)� ��!��)�!�'��'�$!-��������'���������$�����'!1�

�$�� �(%�!���� ����"�$�!�'�� &���� �)�3)�� &�&��(�� ',�� '��"������� $*���� �!� &�$!���

������!(����� ��� ���� �!� �$�����'!.� &��-!� ��'������� !$$!� ��'��$� �!� ��� %���)-�����

��!��-���!$�� ',�� &��)��!� �� '�(#)&��#�$�� ��&&�$�1� ��&&�!(�� ���"!��� &�&��(�� ����"�$�!�'��

�&�$!��� 8&�!��@!$���:� �� '�$$� !��� !$$!� ����� 8 ���@'����'���:1� �� %��(�� &���� �� &�&��(�� ����

'�$$� !��� !$$!� ����� �$�����'!� �� &���� '�&���)���� �!�� (��)$�� ����"�$�!�'�.� �!$� �� �$!����� ���

'!��'!����!�)��&�&��(!����#!�������',�� !�!���&'��$*��� !-��������'��������!�',����$$������

��� (������ �$$)(��!-����� �� ��� #)��1� G)�&��� �(%�!���� ��&)$�!��� ��'��'!(����� ���

�'���(�'!(����� "!��! ��&�� ���� '!&�� ��� ')�� $!� ����� �$�����'!� 4� !&&����� �� �����'�$(�����

�! �)� �#�$�1� ���!���� &%�&&��&�&���)�&'���� �� �)%%���$����� ���1����������)&�� &�%�!��)����

����%!�&�����"�!����&"�$)%%��%���)���-�����'!�!�������)�!$��',��$��)��$�--!���!�',��%����$�

%�(%! �����$$*!'3)!�8����� �#6:1� ��4�%��%����3)�&�*)$��(!�)�!���$$��!%%$�'!-�����%�C�

��)&'������$�����"�$�!�'�.�',���!%%��&���!�)�!�������&%��!�-!����&"�$)%%��%����)���������1�

�������������������������������������������������0;E�� �$�&�$�'���!��%��!���4�$��&��&&��)��$�--!����!$$*���)&���!��$�������'!.��$�')��%��'�&&������!##��'!-�����

%��&���!�'�&���(�$���!$��.����� �)&����'!����!$� �!������%)��--!���',��&����!$�����"�$�!�'�.�',��&��������������!� 3)�$$�� ��'�&&!��� ��� �$�������'!1� �� ��%�� ��� &�$�'��� )��$�--!��� &���2� ������������������������ 8��&!����� ���'!�0�@0EB:.�������������������������8��&!�05@0<B:.���������������8��&!�����������!$�09B:.� ������ ��� ������ 8!�&���)��� ��� !$$��.� ��&�$���)��� ��� ������ �� �!(�.� ��$$�)��� ��� '!�(��:1����)!$(����� �$�(!����!$�� %�C� )��$�--!��� 4� �$� &�$�'���(���'��&�!$$���� ',�� %��&���!� %��&�!-����� �� �)�!�!� ��$���(%�� &)%������� !� 3)!$)�3)�� !$����(!����!$�� )&!��� %��� $�� &��&&�� &'�%�1��$�� &"�$)%%�� ��'��$� �'�� &�!����&%�� ����� "��&�� $�� &�)���� ��� �)�"�� (!����!$�� ��� &�&���)-����� ��$� &�$�'��� ',�� %�&&!��� %��(������� )��'��&�����"�$�� "!��! ��� �'���(�'�1� ���� �)�"�� %!���$$�� &���� &�!��� &"�$)%%!��� ���� $!#��!����� ��$$*�'$!�8���"��&��J�����!$������!������&��� �$�&:�)��$�--!����)��)��'��&��!������%�$�(����%$!&��'����"�&������!��)���$��������'���)���"�1���'����� $��&'���-�!��.�$*)��$�--����$$!�%$!&��'!�%�����%!���$$��'��&������##�.�&)�$!� !�&'!$!.� )�� !##!���(��������� '�&��� ��� �$���� $*A9B� ��&%����� !$$*!��)!$��)��$�--����$$�� '�$$�� ��� &�$�'��1� 8����"�>>>������������������:1�

Page 59: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

� 00E�

#������ %0$� � ��--�� %��� !'3)!� %��!#�$�� ��$� "�$$! ��� ��� ��4� 8�!$�:1� �!� %�(%!������&'�� !'3)!� %��!#�$�� !� '��'!� �99� %��&���� ��� )�� 3)!������� ��$� "�$$! ��� ��� ��41�8����"+�O 666�/NA;2L�

��� ��!$�!� &���� &�!��� ��!$�--!��� (�$��� �(%�!���� ����"�$�!�'�� ��� �$�������'!-����� �)�!$�� ��

(���!�!�&�%�!��)������$��)�.���$$���&�$����&)$$*!�'��!$%���1����)!$(�����$��!%%$�'!-�����

%�C�����)&��&��"����!��!$�(���!��2�

•� !%%!��'',�!�)���%����$�%�(%! �����$$*!'3)!.�&�%�!��)�������! ��'�$�)�!6�

•� ��%���������!���.�&�!-����������$�"!(���������!&(�&&������!��.�!%%!��'',����$�����'�6�

•� &� �!$���'!�&��!�!$�.�����%��������� $��!���%�������&�&��(������$$)(��!-����6�

•� !$�(���!-���������&��"�-������'!(%��6�

•� �(%�!����%)##$�'��!��.��''1�

���� 3)�$� ',�� �� )!��!� ��"�'�� �� ��� ���� ������� �� ����� �� �.� 3)�&��� ��$$�� ���� ��� ')�� �$�

����!����� ����"�$�!�'�� ���� 4� ��� �!��� ��� %���)���� $*���� �!� ��'�&&!��!� !� '�%����� $!�

��(!��!� ��� �$�����'��+.� %��$�"!� $*���� �!� ��',��&�!� �!$$!� ����1� ��'�"��&!.� &�� �$� &�&��(!�

����"�$�!�'�� %���)'�� ���� �!� �$�����'!� ��� %�C.� �$� &)�%$)&� "����� ��!&������� !$$!� ����� ��

'���!#�$�--!��1��� $���(%�!�������� �!����� $�������'��"�� ������&�!$$!����)��'���!�����%���

'���!#�$�--!��� $��&'!(#����!�$*)��������$!�����1���&�&��(��'����&&��!$$!�����.��""�!(����.�

����,!����#�&� ������#!�������%��',O�$!�����������&���#)-�����&�%%���&'��!$$!�������)�!����

���� �!��$�����'!�����(�(������������&%���#�$��+���$$!��!��!-�����&�$!��1�

��',�� &�� &���� &�!��� ��!$�--!��� �(%�!���� '����!$�--!��� ��� %���)-����� ��� ���� �!� �$�����'!�

����"�$�!�'!� ��� �!���� %����-!.� #!&��� %��&!��� !$$*�(%�!���� ����"�$�!�'�� =-������>� !�

Page 60: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

�00A�

�������3)�$���0;A�8�:.�'�&��)����!�������)�!���$�0�A/�%��%�����!$$* ��!.���$$!�%����-!�

��� /99� HI� �� !$$!� '����!$�� ����"�$�!�'!� ��� ������ 8�!$����:.� ',�� 4� &�!�!� $!� %�C� �!����

�* )��%!� �����!$�5995�'���)�!�%����-!�&)%�������!��;��I�8����� �#!:.�!��)!$(�����&��

"!���� &�(%��� %�C� �����������.� �!-��� !�',�� ! $�� ��'����"�� %)##$�'�.� %�''�$�� &�&��(��

��&���#)���� &)$� ����������� '��� %����-!� ���� &)%������� !� 59� HI%1��$�� �(%�!���� %�C� ����)&��

,!����%����-����!�0.����;�HI%1��!$���(%�!����"�� ������&�!$$!���&)����������&)$$���!''�!���

�� $�������'�.���'�����#)�&'����!�&����&�!���$!���(!��!�������� �!��$�����'!��� $��)�����1�

#������ %�$� �����!$�� ����"�$�!�'!� ��� �����.� &�� &"�$)%%!� &)� )�*�&���&����� ��� �����������%!��� !� '��'!� �� ���!��� �� (�--�.� '��� )�!� &)%����'��� ��� %!���$$�� ��&�!$$!��� ��� 5/1�99� (51�8����"������2���+:�

���)���&�)������$�5995���$$*8��������������0�+����0�@��,���"�$�!�'���?����J&��(&�

��� �!((�� 8� �@����.� �!&H� E:� @� &�� 4� '��'!��� ��� �����(��!��� �$� %����-�!$�� ��$�

����"�$�!�'������ �!����� $�������'�����!$')��������!�&����� 1�����$*��!$�!�4�&�!�!�&��(!�!�

)�*!��!� ��� ������ %����-�!$(����� ��&%���#�$�� !$$D��&���(����� ��$� �� %!��� !� E/;.�;� H(5�

8<09�H(5�'��'!�%��� $�������'����&����-�!$����� �$� ��&�!������������'��! ��'�$�.� ���)&���!$����

'�((��'�!$�:���)�*!��!�%���$���!''�!���%!���!�5A/.;5�H(5�8%���)��"!$�������!$��%��@'!%����

%!���!�'��'!�0A�(5:1��!�%���)-�����%����-�!$���!��������!$�!�&!��##��%!���!�'��'!�05/�

�I,L!����8�$�<�B�����'��&)(���$�����'�:T�

�� (��)$�� ����"�$�!�'�� %�&&���� �&&���� )��$�--!��� '�(�� �$�(����� ��� ��"�&��(����� �� $��

�����'�� !�',�� ��� &�&���)-����� ��� '�(%������� ��!��-���!$�1� �� 3)�&��� &'�%�� $*���)&���!�

����"�$�!�'!� �� 3)�$$!� ��$� &������� ���$�.� ,!���� (�&&�� !� %)���� (��)$�� !�',��������'��

���� �!#�$����$$!�&��)��)�!���$$*�����'���',�����"!���&�(%���(! �����!%%$�'!-�������$$��

�!''�!��� �� ��$$�� '�%���)��� ��$$�� '�&��)-����1� �!� %�&&�#�$��+� ��� ���� �!��� �� (��)$��

�������������������������������������������������0;A�� �*�(%�!���� -������.� ',�� 4� $*!'����(�� ��� -���������� �������� 1��������� 20���.� ,!�

'��&������� !$$* ��!� ��� ��������� ����"�$�� ��&)$�!��� ��� ���(���� &'�������'�� ��� ���)&���!$�� �!-��� !�',�� !$$��%��-��&�� �����(!-����� �������� �!$$*�(%�!���� ��$!��"!(����� !$$!� '�(%������&��'!.� !�� &�&��(�� �� !$$��%��#$�(!��',��$� !���!$$��'����&&������������1�

Page 61: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

� 00��

����"�$�!�'�� ��$$�� !�',�����)��� �� ��� ��!&���(!�$�� ��� '�(%������� ���$�� ,!� ����"�$(�����

!(%$�!��� $�� ���--����� ��� !%%$�'!-����� ��$� ����"�$�!�'�� �� 3)�$$�� ��$$*!�',�����)�!� ',��

&��)��!��!$�����(!�������� �!�8����� �# :1�

#������%$�!''�!�!�����"�$�!�'!����)�������'�����$$*���"��&��+�=�!��!%���-!>������(!1�

�*4� !�',�� �!� (������� ��� �"����-!� ',�� �$� '�&��� ���� &�&��(�� &�$!��� &�� ���)'�� (�$��� &��

$*��&�!$$!-�����!""��������&�������'!����������$�'�&������!$�.�����!%%�����!$�'�&��� $�#!$��

��$$*�����'��.�4�!&&�$)�!(�����&�&����#�$�1����(���&�(%���!$�(���������##$� !������+�����

&�&��(�� &�$!��� ����"�$�!�'�� 8(!� !�',�� ���(�'�:� &) $�� �����'�� ��� �)�"!� '�&��)-����� 4� $!�

7������������������?��������8!����!�!��!�'��'!�!$����3)����'��'���+�&%! ��$�.��!�����

��'$)&!:1���"��&!� ���(!���� ��'����"!-�������%��(�-�������$� &�$!��� ����"�$�!�'��4�&�!���

(�&&�� !� %)���� �!$$!� =�����1� G)�� 4� &�!��� !""�!��� ���� %��(�� (�&�� ��$� 5999� )��

%�� �!((!��!-���!$�����')�2�

�� ����"�� �����!���'�����#)���!�������%���)��6�

� &����%��"�&�����"�'�����!�-�!(�����!��!&&��! �"�$!�����$$!��)�!�!����09�!���6�

%� $�� ! �"�$!-����� &���� '�$$� !��� !$$*���� �!� �$�����'!� %������!� �!$$*�(%�!����

����"�$�!�'�� 2� ���!���� � ��� HI,�%�������� 4� "���)��� !�� )�!��!����!� ��� 9.�� K�

8'��'!�;�"�$����$�'�&������!'3)�&�����$�HI,��!$$!�����:1�

�!$��%�� �!((!�,!�%��(�&&��$!���!$�--!-���������(%�!��������"�$�!�'��'��'�%�������!�-��

�)����'�(����"�&��(����1����&�'�����$)� ��,!�%��(�&&��$!���!$�--!-���������(%�!����!��

�$�"!�!�����'���-!�������$�"!�!�3)!$��+����(�����!�����������!��&&��$!�(! ����%���)-�����

%�&&�#�$�1�

�$���"�������!$�!��.�'����$��1�1�;AE���$�599;.�,!�!%%��"!����$�'�&��������+���������� ��

������ ���������.�'�%�!�����$�&�&��(!�����&'�1��*�%��!-�����4�!�'�&���-����%���$����!��.�

%��',O�����������'�&&!���%��"�� �����!$$*!���-���!$���;�',��� �)����������%! !�'���$!�

Page 62: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

�059�

#�$$���!� ��$$!� $)'�1� ��� ��!��!� ��$$!� '�&������!� =������ P!#5>.� ',�� &��)��!� '��'!� �1999�

(�$�!���� ��$$�� "�'',��� $���� � ��� !���1� ��$��� ',�.� ����� !�� ��!.� &���� &�!��� ��"�&�����

&�%�!��)����%���$��������!&&�(�$!��.�'�(����'�����������������)�������$���&'!$�!(����.���&�$��

���(���(!�%!����%���$�������"!#�$�1���!$(����.���%��)�!�$)� !�!���&!.��$�5A�$) $���599��

�$�����&�������$$������"��+�����)���"��,!��(!�!����$���'�����!��)!��"����$����;AEL599;.�

&�!#�$����� $����'����"��%���$!�%���)-������������ �!��!�����������"�$�!�'!1��

��� %�!��'!� �$� %�� �!((!� ��'����"�� &�� #!&!� &)� )�!� �!����!� ��'����"!���� %��� HI,�

����"�$�!�'�� ',�� '��&����� ��� !((����--!��� �� '�&��� ��� ��&�!$$!-����� ��$$*�(%�!����

����"�$�!�'��������&� )����!�',����� )!�! �!�����"��������$*���� �!��$�����'!�%������!�!�

&�'���+� �$�����',�1� �*��'����"�� ���� "!� !� &�&������� �� '�&��� %��� $!� ��!$�--!-�����

��$$*�(%�!���� (!� &�%�!��)���� %��(�!� $!� %���)-����� ��� ���� �!� ����"�$�!�'!1� ���!���� �$�

%���)������ ��� ���� �!� �$�����'!� %���+� "������� !$$�� &�'���+� �$�����',�� 3)!���� %�������� !�

'�&��� (�$��� &)%������� ��&%����� !�� %��--�� ��� !'3)�&��� !��)!$�1� ��&&���� #�����'�!��� �� $��

��'����"��&�!�$��%��&������&�',��',�� �)����',��8'�()��.������$�'!$�.��''1:1�

�$� '����� ���� �!� %��"���� ��"��&�� ��%�� ��� �(%�!���� �!� ��!$�--!��1� ���� 3)�$$�� ��� %����-!�

"!��!#�$����!�� 6�M���"���+�'����&%�&�!�%���59�!����!�%!�������!$$!��!�!��������!�!� ���

&��"�-��� ��$$D� �(%�!���.� )�!� �!����!� ��'����"!���� ��� 9.<<�� KLHI,0<91� G)�&��� "!$�� %���

3)!������ )!��!��)���� $����(!����%��&���!�����$�599����599/1�� ���!������%���$�599/�

$�� ��'����"��%���HI,�"���!��������������$�5B1��,����&�!$$��+�3)�&��� ����������(%�!����

����%���+�"�������$D����� �!�%������!��$�����$�&)���!##�&� ��1����!����$*�"���)!$���&)#����

������� �!�%������!���&%�����!$�'��&)(��!��)!$��#�����'�!���$$!� �!����!� ��'����"!����(!�

������$�%! !(������!�%!������$$!�&�'���+��$�����'!1��*�''����-!����%���)-������((�&&!�

��� ����� "����� ��%���!�!� !� '������� %��� $!� '�(%��&!-����� �� $�� !���� &)''�&&�"�� �� ���� �+�

$)� �� !� ��()���!-����1� ���$���.� &'!�)��� �� "���*!���.� "����� !�(!�'!��� !�',�� $!� �!����!�

��'����"!���1��!�'�7�$*�%%���)���+������(��&���!���$*�(%�!����&)��'��&)(��!��)!$�1�

��&'��&�����%!������"��&��%��� $���(%�!����'���%����-!��� 6���&6�M��.����!����$!��!����!�

��'����"!����%��"�&�!�%��� ��"�����!����&!�+����9.</�KLHI,1��!&&!��� ��"���*!���� $*���� �!�

%������!�%���+��&&����"���)�!�!$� �&�����!��)��%��--��%���HI,�����)���[email protected]�1���',��

��� 3)�&��� '!&�� ��%�� �$� 599/� $*��'����"�� "���+� &'!$!��� � ��� !���� ��$� 5B1� G)����� $!�

�������������������������������������������������0;��� �!&&!-����� ���� '�(#)&��#�$�� ��&&�$�� ��� #!&�� !$� $���� '�����)��� ��� '!�#����.� !$� ����� ��� ���)���� $��

�(�&&��������!��������'!�#���'!����!�(�&���!1�0<9�� �$$!��!����!���'����"!����"!�&�((!����$���&%!�(�����$$*�$�����'��+�����"�$�!�'!�)��$�--!�!��!$$*)�����1�

���&�$���.� &��&�� ��!��!����)�*)���-!� ��&����-�!$�.� �$�'�&�����$$*���� �!�4�'�(%��&�� ��!�9.0;���9.0��KLHI,.�(������%���)�*)���-!����)&���!$���$�'�&���4�'�(%��&����!�9.9A���9.05�KLHI,1�

Page 63: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

� 050�

��"��&��+� ��&%����� !$� %��(�� �(%�!���� 4� ',�� �$� %���)������ ��� ���� �!� �$�����'!� %���+�

��"�������3)�&�*)$��(!�!$� �&�������$$!�����1�

''��$!��!#�$$!���!&&)���"!2�

��)�����$��!����!���'����"!������$�=������ ��� �!>1�

��(�������.��$��)�"��&�&��(!�%��"����',��$*)������&�����!�-��%���$*��������(%����1��!���

',��)���(%�!������&&���!�;�HI%�'�&�!�(���!(�����E1999�K�!$�HI%���&�!$$!�����%���)'��

!$(���0<0�0099�HI,�!$$*!����%���HI%� ��&�!$$!��� 8�&%�&�-�����!� &)�.� ��'$��!-�����;9Q.�

'�(%$��!� !&&��-!� ��� �(#��:.� �$� '!%��!$�� ��"�&����� ������!� ��� 09� !���� '��'!1� ��%���',O�

$*��"�&�������!"�+� �$�"!��! �����������$$*������� ��'!"�� �����!$�"����&�(��!���.� ��$���� �$�

3)!$�.�!"�+��$�"!��! �����")���!$���&%!�(���%���$*���� �!�!)��%������!�!�'�&���-���1�

�*�#�����"���� $����'����"�����'��������� �!�4�3)�$$������! �)� ������;99��I���$�590�.�

'������ $�� !��)!$�� ;9� �I.� ��� ')�� &�$�� $!� (��+� �)�-���!���1� �$� ���!���� ',�� $*��!$�!� ,!�

!'')()$!���4�&��-!��)##�������"�$�.� ���%��%�&����&��"��!�$!������ �##.���&�%�!��)����$!�

��(��&�������$� %�� ����� 4� !�'��!�(���&�!.� ������(!��!� &�� �%��!� %���0991999� �����.� ���

��!%%����%���E91999����������%���019991999.�(!�'�()�3)��4�)��%��(��%!&&��%����!��

'���&'����$�������������"!#�$����$!�$����)��$��+���&�%�!��)������"�+��!%%��&���!���&�$��)��

���-���')�����&� )��!����!$����!�'��!1�

#������%%$����!(�������$$!�%����-!���&�!$$!�!�%���!���� �� �!��',�1�8����"������%���������������8�+�1Q12�R+����������� 66$:�

�������������������������������������������������0<0�� ���"!��!��'��'!�01099�HI,LHI%�$*!���������$!���!��'��'!�01��9�HI,LHI%������!%!��1��

Page 64: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

�055�

� &!�+� %��%���� �$� $�"�$$�� ��� ����)&����� ��� �!$�� ��'��$� �!� ',�� %���+� %��(������� )�!�

'�&%�')!� ���)-����� ���� '�&��.� $D�&�(%��� "����� &�(%��� �!��� �!$$!� ���(!��!� �� �!$�

��!%%������"�����3)�&���!����&����&�!�����&�!$$!����)(���&�&&�(��&�&��(������"�$�!�'�������

'�&���&����%�'��%�C���$$!�(��+�����'�&���!��)!$�������!$�!.������!�<1999�K�!$�HI%1�

*� ��� �������������������� �������������

��� ������ ���� �����"!#�$�.� 3)�$$�� ',�� '�� �����&'���� !��)!$(����� $!� 3)!&�� ���!$��+�

��$$*���� �!�',��'��&)(�!(�.�,!����&%�����"��&��$!�'����!$�--!-���������$� � !���&(��8!�

$�"�$$��(����!$��$!�(! ����%!������$$*���� �!��$�����'!�4�!��)!$(�����%������!���� �!����

�(%�!���� '��� %����-�� ��� (� $�!�!� ��� ?!��� '�$$�'!��� ����!$(����� $���!��� �! $�� )������

���!$�:1� G)�&��� ���$���� ��'�&&��!��� ��� )�!� ����!&��)��)�!� �!(���'!�!� �&��&!� ��� �)���� �$�

(����2� &�� %��&�� &�$!(����� !$� '�(%$�&&�� &�&��(!� �����'��������!$�� ��� ��!&%����� ����

'�(#)&��#�$����&&�$��'����!"�.��$�������.� !&�����1�

�!�&��)!-�����4��%%�&�!�%��� $�������"!#�$���!���',��'!�!�����&��'!�%���'�%!$������&�&��(��

���� ���'�� �����"!#�$�� 4� $!� $���� &'!$!� �!�%�''�$!� !�(���!� �����!� !� &����&�!��.� ���(�$���

'!&��� �� �!(����.�$���&� ��-��$�'!$�0<51�

�)��!"�!� "!� !��)!$(����� �����������&�� )�!� (��!$��+� ��� ����!-����� ��$$*���� �!� ',��

%����$� �.�!$�'����!���.�$!�%���)-���������(%�!�������%�''�$!�%����-!�'�$$�'!���"�'����!$$��

)���-�� ���!$�2� 3)�&�!� �)�"!� =��$�&���!>� %��"���� �(%�!���� ����� !�� 0��I� ��� 4� �������!�

=�����%����� ��������>1� �!� ����)&����� ��� 3)�&��� �)�"��(���� ��� %���)���� ���� �!� 4�

����!(���!$��%���$��&"�$)%%����$$�������"!#�$���!���',��3)�&��.�'�(�� �+���'���!��.�#���

&��!�!��!���!�&�&��(������'����!$�--!��1��������(! �����!�������)&���!$�--!�����$�%�!���!.�

��!��� �����.� ��!%%���� ��������� )��%�!.� ,!���� !���"!��� �(%���!���� ���!�-�!(����� %���

!-����������'��'!���&"�$)%%����$�'!(%����$$!� ����!-�������&���#)��!1��)����$$��%���'�%!$��

(���"!-����� %��� ')�� &�� �� �&��!� )�� ������&&�� '��&'����� &)�� ��(�� ��$$!� ����!-�����

��&���#)��!�&����$*!$�!�����'���-!��! �)��!�!�',���!�(!'',��������! $�!�(�����%�''�$!���

$!�%��&%����"!����)��)&����$$*���� �!�%�C��)�-���!$��!$$���&� ��-���� $��)��$�--!��������!$�1�

�*���� �!��$�����'!�%������!�&�'�����3)�&���&',�(!���� ����!-�������&���#)��!�%)7�%��7�

��&)$�!��.� !� ��������-!� �� $�� &',�(�� '����!$�--!��.� %�C� �����&!� ��� ���(���� ��� '�&��� ���

%���)-����� !� '!)&!� ��$$!� ��(��&����� '�����)�!� �� $�� �(%�!���1� �)��!"�!� �!$��

�������������������������������������������������0<5�� 1��!�#���.����������+������.�0��/1�

Page 65: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

� 05;�

(�''!��&(��%��(������##��������)������'�&���'����&&��!$$!� �&���������� ���'!��!-���!$�.�

���)���� $�� �(�&&����� ��� !���"!��� )�� '��')���� ��� �)�"�� %����&&���!$��+� �!� ��&������ ��$�

(��'!�����$$*����'���-!1��!&���%��&!���',�� $!�#�$$���!����� ���'!��!-���!$�� &�� ! ��!� &)�

E��(�$�!��������)�����',���%���--!����)����&%!�(���(���(����$�09B���$$!�&��&&!.�&��%���+�

���������)�!�(!&&!����!�-�!��!����E.��(�$�!��������)���!��)�������&%!�(������� ���'�.�'���

����"�$��"!��! ��%����)�����$�&�������������!(�����'����&&�1��

�$�=%��������%!&&! ��>�%���!���"!���!��)�!�=&�'���+����&"�$)%%�>�&)$$!�#!&����$$������ ���

�����"!#�$�.� 4� �!%%��&���!��� �! $�� �(%�!���� ��� '� ����!-����1� G)�&�*)$��(!� ��'��$� �!�

��&%���!� '������� ��� ����'���-!.� %��',O� '����&%����� !�� )�!� (! ����� %���)���"��+�

��$$*���� �!� '��&)(!�!1� ��� #!&!� &)$� ��')%���� ��$� '!$���� ���(!$(����� ��&&�%!��� ��$�

%��'�&&����� ����!-�������$$*���� �!��$�����'!.�'�(%���!�)����&%!�(���&)$$��&%�&��%���$!�

%���)-�����&�%!�!�!����'!$������%)7����������������"!(�����'�(%�����"!�$!� ����!-�����

��&���#)��!1����!�����$�'!$���� ����!����!��%��'�&&��',��!""�� ������$$�� �!����'����!$��"!�

���"��!#�$(�����%��&���!���',��'��"� $�!�$��"��&��%����-�!$��)��$�--!�����&!��##�����%%��

�����&�.� &�� �������##�� ��'�&&!��!� )�!� )$�������� ����� ��� ��!&(�&&����.� !�-�',O� ����

�$�����'��+� ��� '!$���1� �$� '����!���.� %�''�$�� �(%�!���� ��&���#)���� %�&&���� ����'�����(�����

�!''� $��������)��$�--!���3)�&���'!$�����!�!�$!�$����"�'��!�-!�!$$��)���-�2�&��!%���'�&N�$!�

%�&&�#�$��+� ��� �������� !�� �����'�.� !���"��+� '�((��'�!$�� ��� ���)&���!$�� '!$���� �$���� ',��

���� �!��$�����'!1�

��''�$�� '����!$�� ��� ����!-����� ��&���#)��!.� �$���� !� %��&���!��� )�� �(%!���� !(#����!$��

3)!&�� �)$$�� ��$� '!&�� ��� ')�� &�� &��)������ ������ �����"!#�$�� 8�!��� ',�� %�&&���� �&&����

)��$�--!��� !�',�� ������ ���� �����"!#�$�.� )��$�--!���.� !�� �&�(%��.� (�'���)�#���� !� !&:.�

%��&���!���"!��! ��!�',���!$�%)�������"�&�!���$$*��&���(�������$�������������!���$��$����

����������(��&�������$!�(��������'�&&��+���� ����!&��)��)��1� ''��3)�����',�!����$�(���"��

%��� ')�� 3)!���� &�� %!�$!� ��� )��$�--�� ��� ������ ���� ���',�� �����"!#�$�� &�� %!�$!� !�',�� ���

=��"�$)-����>� ��$� &�&��(!� ���� ���'�1� ��&)$�!� '�(%$�'!��� �! ���!��� ��� ���(���� ���

(� !'����!$�.����(� !"!$���--!������������)�����"�!����3)�&���%!&&�2�%��&��&�!��"�������%���

�)����',��&�����)��!(#�������������!$�����������(����.��!�����"��)!���������(�����(� ����.�

$�� %��#$�(!��',�� ��$!��"�� !$$!� �&������ ��$� '�'$�� ���� ����)��� �� ��$$*���� �!� $�� �!''�!(��

��'������ !$$*���������� $�� &��&&�� !(#���� '���!��������� ���������� ������&&!��� 4� ',�!��� ',�� $��

&'�$��� '��&� )����� &!�!���� '����$!��� !$$�� &��&�#�$��+� %��&����� ��� �!$�� !(#���� �� ���

'��&� )��-!� $����'�&���������"!�������%���!����',����&%���!��� $��"�$���+���$� ����������1�

�)���� 3)�&��� !&%����� !�!$�--!��� ,!���� !")��� '�(�� '��&� )��-!� $*!""��� ��� )�!� &����� ���

!���"��+������'��'!����!$�--!���!$��&"�$)%%������)�"����'��$� ���(! ���(�����'�����(�.�

Page 66: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

�05<�

��&%����� !$$�� !��)!$�.� !� &',�(�� ��� ����!-����� ��&���#)��!1� ��&%!�(��� ��� ���� �!� ��

����!-���������)&!�&�����)��&�$)-���������&%��&!#�$��%���!������!�����%��#$�(������"!����

�!$$!� '��&'��!� ��$$!� ��(!��!.� "�&��� $*!$��� �(%!���� !(#����!$�� ',�� $�� �����"�����

��!��-���!$����$$�� �!����'����!$���$�����',������$$�������&)� �!������&�!�-��%����$���!&%�����

��� �$�����'��+� '�(%���!��1� �$� �� )!���� ��$� ,!� &"�$)%%!��� )�� ����"!��"�� &��"�-��� ���

%���)-������������ �!��$�����'!�',��&��!""!$�����%�''�$���(%�!����$�'!$�--!���������!(�����

%��&&��$!�&������$$*)��$�--!��������!$�1���!$� ��������&&��,!�(�&��!����$���"�������!$�!��.�

����"��)!���� �!$�� !-����� �+� �!� ��(%�� �� (�&��!���� $*�(%� ��.� !$(���� ���(!$�.� ���

%��&� )���� �� $�� &���-�� %��� !�!������ )��(! ���� &��)��!(����1��� ��&��(���!�-!� ��� '�7�

(�$����� ����� ��!�')�� $!���(#!���!.� $!���&'!�!.� $* (�$�!���(! �!�(!�!�',��$!���'�$�!�

,!���� ��&������ ���� $���� ��!��� ��� ���'�� �� ���!$�� %��'�&�� ������(����� !� �!$�� !&%�����

&� �!$!���� $�����)##��"!��! ������!$��&'�$��1�

����!$��&'��!����)��'!%���$��!�%!����(�������##����$���7���8�����0�2�������)�������:.�

',�� ���-�!��� !�� !��!''�!�&�� !$� (��'!��� ��$$*���� �!� !� %����� ����$�� �� ',�� ,!���� 3)!$��

&'�%��%���'�%!$�.�&�������&'$)&�"�.�$!���!$�--!-�������������"������������'���-!����� ���'!1�

�*�&%�����-!� "����� �!$� ����� �(���'!.� ��"�� �)�-���!� �!� ��'����.� (!� '��� )�� %�*� ���

$)� �(��!�-!� %����##�� !����(!�&�� !�',�� ��� ��!$�!1� ����!(�� ��� #��"�� �$� $����

�)�-���!(����1��

��!� ��� J� ���"�'�� ��(%!�J.� '�(�� �+� �����.� �%��!� ��&��)��)�!-����� ���� ���',��

���!$�--!���!��!''��&'����$*����'���-!����� ���'!.��""����!����)�����$�'��&)(��������� �!�

%��(!��!�!�%!���+����&��"�-�����!$�1����3)�&���(���.��$����!����)����$���(�&&��������!��������

'!�#���'!�&�� ���)'���� $��&%�&�����'�(#)&��#�$�1� �� ��&%!�(���'���(�'��',��&�� ���&'����!�

��������� "�� ���� )��$�--!��� %��� !((����--!��� �� '�&��� �*��"�&��(����1� �$�� ��"�&��(�����

&���� ������)!��� ���!$(����� �!$$!� ���.� (������ �$� '$������ '�����)!� &�(%$�'�(����� !�

%! !��.�%���)���)(�������!����%����&&!���'����!��)!$(����.� $��&��&&��'�&������� ���'��',��

!"�"!� %��(!� ��$$*�����"����� ��� ��&��)��)�!-����1� �� ��&%!�(�� �'���(�'�� ��� 3)� $�� !����

&!�!������'!&&!����!$$!� ����',�����3)�&���(����������!��!$$��&%�&��&�&���)���������������

&)���)��$�1��%��!��"!(�����$!�(�����$� �!��*�����"�����&��!���'�$!����<��!&�1�

�� $!� ��! ��&�� ���� ���'!� ���!$�--!�!� ����"��)!��� &%��',�.� ������'���-�� �� )&��

�(%��%��.��!�')��&����'!"!��� $���$�(�����%���%����&%�����)��%�� ��������(!&&�(!�

�� $�������"������!���!$�--!��6�

��$!�������-�������$�%�� ������&�')��"�6�

%���$���%���(���������'!%��!$��%���$*��"�&��(����6�

Page 67: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

� 05��

&��$!���!$�--!-���������$!"���6�

'��$!� �&��������$!�(!�)���-������� $���(%�!����%����)�����$�%�������'��'���!��1�

�*�$�(����� ',�!"�� ��� �)��!� $*�%��!-����� 4� $!� %��(!� �!&�� 8&�%�!$$)� �.� ��$��"�.�

!'3)�&�-����������!���&����'������'��&)(��������� �!����(�'!����$�����'!.�$������! �!((��

����$)&&����'1:.����')��&������"��)!���$��%����-�!$��+������&%!�(���������#�$����&����$���!��$�

(�X������'��$� ���',��'��&�����������������$�1��!$$!�&)!�!'')�!��--!���%�����$*�����+���$�

��&%!�(������� ���'�@�'���(�'��',��&�����&'��!������������3)�����$!��)�!�!���$���(%�����

���������� $����"�&��(����1�

G)�&���(�''!��&(�.� &�(%$�'�� ��� ����'!'�.� 4� ',�!(!��� !�',�� =����%������ �����

��%�>.���%)7��&&����(�$��� �$�&&�#�$�1�����&�(%��.� �� ��&%!�(��'��&� )����%�&&����!�',��

�&&������%!������&����!�&)#������!�'$��������� ���.����%��'���)!$��"!��!#�$��8!�',��!$��9B.�

(!� ��� &�$���� $�� ��!-����� &���� E9B� !$$!� ���.� ;9B� !$� '$�����.� �%%)��� �9� �� 09:1� �)����

��%����� �!$� %����-�!$�� ��&%!�(��.� �!$� ��%�� ��� '����!���� �� �!$$!� &)!� �)�!�!2� &�� �)���� ��

��&%!�(�� "!���� !$$!� &�'���+� !%%!$�!���'�.� !�� �&�(%��� 8�� ��� 3)�&��� '!&�� &�� %!�$!� ���

='�&&����� $�#!$�>���=���&���)�>:.�����������!""�� ����!�',������)��������!���.�3)��������

��(%��#��"����&%�����!$$!��)�!�!�(���!�����'����!������!� &'����'$������8�!��'��3)��!��&�����

!���:1� �� "!��! �� %��� �� '$������ &���� �"������2� !&&��-!� ��� ��&',�� ���!�-�!��� 8�)���� ��'!���

&����� $!� ��&%��&!#�$��+� ��$$!� ���:.� �%%���)���+� ��� ��!$�--!��� �����"����� &��-!� ��&��&��

%��%���.�$�#��!-������!$$��%��#$�(!��',��'����&&��!$$!� �&�����1��!�!�',��$�� &'��,!����

����(�� %��&%����"�1� ��� !((���&��!-����� $�'!$�� &���� '$������ ���!$�.� &�(%��� !� '����� ���

���!�-�!(����� �� '��� �(%�!���� ����!$(����� "�'',�1� �!� &�%�!��)���� %! !��� &�(%��� $��

#�$$����.� !�!������� 3)�$� =�$)&&�� ��� '!&&!>� ����&%��&!#�$�� %��� )�� ���!�-�!(����� ���

3)�&�����%�1�

*%� ���+��� �� ������ ������������>������ �� ��

��(%$���!(�� 3)�&��� '!%���$�� ��&'�����"�� ��$$�� "!���� ��'��$� ��� ��� &��)��!(����� ��$$��

������ ���� ���',�� �����"!#�$�.� ��!&&)(������� �� ��&)$�!��� ��� ���(�������"!$�������(��'!���

��$$*���� �!� �$�����'!� %������!1� �!������ �#$� (����� ��� '��������� �� '�&��� '!%��!$�� %��� $��

"!�������������� ���',�1�����'�&���'!%��!$��&�����������$�'�&������KLHI�',���$�%���)���������

���� �!��$�����'!���"�����-�!$(�����!������!���%���$!���!$�--!-�������$$*�(%�!���1�

Page 68: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

�05/�

#������%&$���&���'!%��!$��%���$!�%���)-������������ �!��$�����'!1�8����"���8��'����� � 66$:�

��������������� �#&�"���!(���$�'�����������!���'�&������%���)-�������$$*���� �!��$�����'!�

%������!1�����'�&������%���)-�����&����������$!�&�((!���$�'�&���'!%��!$�.��&��'�-�����

(!�)���-����.�'�(#)&��#�$�.������� ����!$�.��)����!��)!$�--!���%���)�!�"��!�(���!����5��

!���.��&%��&&�����KLHI,1��

#������%'$���&������%���)-�������$$*���� �!��$�����'!1�8����"��8��'����� � 66$:�

���&����!���� ',�� �$� "!$���� ��� (��'!��� ��$$*���� �!� �$�����'!� '��� ')�� � �� "�����

��()���!��� )�� %���)�����.� &�� !���&�!� �������� !� 9.9/� KLHI,.� &�� '!%�&'�� '�(�� !$')���

��'��$� ��� 3)!$�� $*��$�'�� �� $�� #��(!&&�� &�!��� �!� '�������!#�$�� '��� $�� ��'��$� ���

'��"��-���!$�.� (������ �$� &�$!��� 8&�!� ����"�$�!�'�� ',�� � ���(����!(�'�:� !##�!� !�'��!�

#�&� ��� ��� ������ ��'����"�� !����',O� �!%%��&������� ��"�&��(����� �'���(�'!(�����

&�&����#�$�1���"!$�����&%�&������� �!��'��&�%�!�&%�� !�!�',��%��',O�$��"�'',���'����!$��!��

�$���'�(#)&��#�$����������&�(%���%�C����3)����(�����!���&&����'��"����������'����!$��!�

Page 69: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

� 05E�

'�'$�� '�(#��!��1� �!� �!� 3)�&��� �!��� �(�� ���� �)�� �(%���!���� �$�(����� �!� ������� ���

'��&����!-����2�

01� �� '�&��� ��$$�� ��'��$� ��� � ��� &��)��!(����� ��$$�� ������ �����"!#�$�� �������� !�

��(�--!�&��� ���09�!���.�&�%�!��)����$����'��$� ���&�$!��1�����!�������%��&%����"!�

�!$�� ��'��$� ��� ��"�����!���� &�')�!(����� '�(%�����"�.� 3)�&��� !�',�� &��-!�

'��&����!��� $*)� ��-!� ��$� $���� !%%����� %��� &����&�!��� $!� '��&'����� ��(!��!� ���

���� �!6�

51� ��'�&�����$$����'��$� ���'��"��-���!$��������� �������'��&����!-�����!$')���"�'��

��� &%�&!� 8!(#����!$�.� &�'�!$�.� �''1:� ',�� � �� ��'!����� &)$$!� '�$$����"��+.� ��

'�&����������� ���� ����1�

*&� ����� ���� ����$��������� ���< �����

� �� �� %��--�� ��$� (��'!��� ���� ���'�� ���� ���$������� %���!(����� �� '�&��� !&&�'�!��� !$$��

!���"��+� ��$� &������.� ��� 4� !�',�� 3)�&��� ',�� ������ %�'�� '�(%�����"�� $�� ������ �����"!#�$��

��&%�����!�3)�$$����!��-���!$�1����!����'�&N�����&!��##��&��"���&&������'$)&��!$')���"�'�����

'�&���8!(#����!$�.�&�'�!$�.��''1:�',��� ����'!�����&)$$!�'�$$����"��+1�

�$� %��'�&&�� ��� '��&����� $�#��!$�--!-�������$� &������� ���� ���'��%���� $�� &)�� ����!(���!�

����$� �',��&)$$*!����(!-��������)�*�'���(�!����(��'!��.�%����$�'���������)�-���!(�����

��$$!�3)!$��4�)��%��@��3)�&�����&&��-�!$��$!�'������!����(!-���������%��--�.����!��!$������$!�

�����!� �'���(�'!� ,!� �$!#��!��� ���� (������ %��� ��������'!��� ��� ������!$�--!��� �� '�&���

=�&�����>� �� ��������!$#1� ��$� &������� ���� ���'�.� &�� %�&&���� ��������'!��� $�� �&����!$��+�

'�(��'�&�������'���!#�$�--!���'����$!���!���!����!(#����!$�.��'���(�'����&�'�!$��!&&�'�!���

!$$!�%���)-������������ �!��$�����'!������(�'!1�

�$� $�"�$$�� ����(!$�� ��� )�*!���"��+� =��3)��!���>.� ��$� (��'!��� ���� ���'�� !(#����!$�.�

'����&%�����!$�$�"�$$�����')����#�����'��(!� ��!$����$$*!���"��+�� )! $�!�����'�&���(!� ��!$��

8%��"!��� `� '�&��� �&�����:1� ��� ��!$�+� $!� 3)!�����'!-����� ��$$�� �&����!$��+� 4� �)��*!$���� ',��

�������������������������������������������������0<;�� ��!�������-���������� ������ ?�4�$!�&� )����2�=�����������������3�������������,����������������%%��

����������������S�����,����������������%%������33������������%%������������;����������������������

������ ������� ��������� ��� ��� R�� ��� ������� ��� L� ���R�L� �� ��� ����� �������� �� ������� �����

3��%����� ��� ���������� ��� ��� ���� R�� ��� ��� ������� ��L� ���R�L� ��� ��� ������ ���� ������ ���������

���������������������������������������������������������%������A����������,�����������

3�����������������������������33�����%>1�8����2���!�'��a��)����.�0�A�:��

Page 70: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

�05A�

�!'�$�� �� %��"!� ��� ��'����--�1� ��� �����(!-����� ��&%���#�$�� &)�� '�&��� !(#����!$�� �� &�'�!$��

&����%!�-�!$�.����$����"!�'��&����!�!�$!������'�$�+�!��!%%$�'!�������'�����(�����)�!��!&&!���

���!�(���--!�$!�!�$�"�$$��'�()���!���1����3)�&���'����&���%)7�%��7��&&����)��$��)��$�--!���

'�(�� &��)(����� ��� &)%%����� !$$�� ��'�&����� ��� %�$���'!� ���� ���'!� ��� !(#����!$��

$*�������������� ��+���@��������@���".�',��&���&%$�'!����)�*�(%�&�!-�����'��'���)!$��

�)�-���!$�� !�� )�!� '������!� "!$)�!-����� �� '��������� ��$$�� !$����!��"�.� ��� 3)�&��� '!&�.�

���� ���',�1� &&!�������$*�%%���)���+����������)!���!�!$�&��&) $����������%����-�!$�� $�#!$��

��$$�������!-�������!�$��!���"��+�!����%�',����$*!(#�����1�

��� &� ����'!��"�� �&�(%��� ��� �!$�� !%%��''��� 4� �!%%��&���!��� �!$� ����� �� �< �����

8�P��������� �3� �����0:� !""�!��� ��$� 0��0� �!$$!� ��((�&&����� )��%�!� ���

'�$$!#��!-����� '��� �$� ��%!���(����� ��� ��� �!� �� $�� ��!��� �����.� ��� ��� '�����)!�

�"�$)-����1� �$� %�� ����� X���� � !���!"��&�� )�� !%%��''��� #����(@)%� (��!� !� "!$)�!��� ��

'�&����&��������$!��"��!$$!�%���)-������������ �!.�&�'���������������� ��'��$� �����(� $���

&�'����������������=��������������������>0<<1�

��'�&����&������"!$)�!����!$$!�(�����$� �!��P������(%!��!���&)$$!�&�'���+���&)$$*!(#������

������"�� ����!��)!$(�����%��&�� ���'��&����!-������!��%���)���������!��'��&)(!��������

���� �!.� '��4� ���� &���� ��'$)&�� ��$� =(!�H��� %��'�>1� �!$�� '�&��� �!%%��&���!��� $!�

(�����--!-����� ���� �!���� !$$*!(#������ %��"�'!��� �!$$!� %���)-����� �� �!$$*)��$�--��

��$$*���� �!� 3)!$�� $*��3)��!(����� ��$$*!��!.� �������� �!���&�� &)$$�� '�$�)��� ! ��'�$�.� &)$$��

����&��.�&)$���&'!$�!(����� $�#!$�.���&! ���'')%!-���!$�.��(�&&���������)(���.��''1�

&�&��� )�!� �!���� "!��!#�$��+� ��$$!� "!$)�!-����� �'���(�'!� �� $�� �(%!���� ��")�!� !$$!�

(�����$� �!� ��� "!$)�!-����.� !�� ����������� &'��!��� '��&����!��� ��� !$$�� &%�'���'��+� ����

&�� �$���!�&��������'�'$�����'�(#)&��#�$�.�'�(����%���!������������ �#&1�

�������������������������������������������������0<<�� ����='�'$�����'�(#)&��#�$�>�&����������$!�'!���!�����%��'�&&��$� !���!$$!� ����!-���������$�����'��+�

%���)�������(��!���'�(#)&��#�$�.�',��"!�����!$$*�&��!-�������$�'�(#)&��#�$�.�!$���!&%�������%��%!�!-�������$$�� &��&&�� !�� !$���� $!"��!-����.� !$$!� '�&��)-����� ��$$*�(%�!���� ��� ���� �!� �$�����'!.� !$$*)��$�--����$$*�(%�!������3)�����!$$!��!&�����%���)-�������$$*���� �!������!��!���"!���!$$!���&(�&&�������������)��.�'���)��!%%��''�����%�'����$$!�(�����$� �!����1�

Page 71: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

� 05��

��)�����%'$���&����&������%���$!�%���)-���������$�����'��+���$$*� .����'KLHI,1�8����"�>>>��P�������3�:�

�!� %��� ������'�� ��!$(����� '����� ��� '�7� ',�� 3)�&��� '�(%���!� #�&� �!� "������ �$�

'�����#)��� ���� '�&��� �&������ &)$� '�&��� ���!$�� %��� '�'$�� ��� '�(#)&��#�$�� 8����� �#.:1� M�

�((���!��� ���!��� '�(�� $�� ������ �����"!#�$�.� !�� �''�-����� ��$� ����"�$�!�'�.� ��"�������

'�&N� '�(%�����"�� ��&%����� !$$�� ������ ��&&�$�� ��!��-���!$�1� �� '�&��� �&������ &��(!���

'�(%$�&&�"!(����.�������'$)&����$$���!��������$�HI,.���3)�����&�&���)����!$$!�&�'���+���$�

&)�� '�(%$�&&�.� �!%%��&���!��� '��'!� $*0@5B� ��$� ���� ��$$*� � �� $!� $���� '������!�

'��&����!-����� �������##�� '�������!#�$�� �� '�&��� ��$$*���� �!� �$�����'!� %������!� �!� ������

�����"!#�$�����!���������&&�$�0<�1��

#������%($��(%!��������'�&����&������&)��'�&������!$�1�8����"��P����:�

�������������������������������������������������0<��� ����2�???1�X�����1�����1�

Page 72: energia dal mare.pdf · /9 %ˆ˝˘˙-˛!$˘: &)#˛&’˘ %˜˛(! $! ˝˜!&ˇˆ˜(!-˛ˆ˙˘ ˛˙ ˘˙˘˜ ˛! (˘’’!˙˛’! . ’,˘ (˘˝˝˘ ˛˙ (ˆ"˛(˘˙˝ˆ

�0;9�

�)$$!� #!&�� �� $�� &�)��� (��-���!��� $!� ��((�&&����� )��%�!� ����"��)!� �)�� %�$���',��

%��'����#�$�2�

•� ��'$)����� ��$� %��--�� ��$$*���� �!� �$�����'!� $�� �&����!$��+� !&&�'�!��� !$$!� &)!�

%���)-����.�!���!"��&��)�!��!&&!6�

•� ��'����"!���$����'��$� ���%)$����!�(������(%!����!(#����!$�1�

�!�'�((�&&����.����3)�&���'����&��.���������',��$*!%%$�'!-���������!&&��&)$$*���� �!�&�!�

&'!�&!(����� %�!��'!#�$�� !� '!)&!� ��$$�� �����'�$�+� ��$$*��������'!-����� ��� '�������� �!&&��

��������-�!��� %��� '�!&')�� '�(#)&��#�$�� �� ��$$!� !�(���--!-����� ��&'!$�� ��!� �� "!��� �!�&�.�

���',O�!�'!)&!�����%����-�!$�� ���������� !��"����� &%���3)!-����� &�'�!$�1�G)����� $*)��'!�

&��!�!�%��'����#�$��4������ �,�������+�� ����������������� �1�

*'� �������������

��$� $)� �� ���(���� �� '�(#)&��#�$�� ��&&�$�� ���� &!�!���� "���&�(�$(����� ��� �!��� ���

!&&�')�!��� )�� &�&�!�-�!$�� ��'��(����� ��$$!� %���)-����� ��� ���� �!� %��(!��!� ��&%����� !�

3)�$$!� � �� ��&%���#�$�1� �$� �!������ !$$D��'��'!� <� ��� !)(����� ��$$!� ��(!��!� ��� ���� �!�

%��"�&���%��� $!�(��+���$�50Q�&�'�$��8���!''�����!�)�� ��'��(�������$$!���(!��!�%!���!�

'��'!� �$� 5B�!��)�:���"�+� �&&���� &����&�!���� '��� ��'��$� �������������� �� ����"!��"�1��!�

'�(#)&���������� ��&&�$������%)7��&&����%��� �$�(�(�����!##!����!�!.�(!� �� &)�����������

!(#����!$��%�&&�����&&����$�(��!���!���!"��&��$D������)-������������'���-��%�C��$�"!��������

��'��$� ��� (! ���(����� &�&����#�$�1� ��� %��"���� ',�� )�!� �)�"!� ���(!� ��� ���� �!�

�����"!#�$�.� ',�� ��"�� �&&���� &"�$)%%!�!� !� '�&��� '�(%�����"�.� &�&���)��+� )�!� 3)��!�

'��&�����"�$����$$!�%���)-���������'�(#)&��#�$����&&�$��8�9B����&�&���)-�������$�59�9:1�

�$� &�$!��� ���(�'�� '��� !'')()$�� !%%!��� �$� (� $����� '!����!��1� �D���� �!� &�$!��� 4�

!##���!������&��)&!�!�����'�����(�����%����##��%���)����$D���� �!���',��&�!�%����$�$)� ��

���(���1�� �����&��$!�(� $�������$$������ ��������"!#�$��',��!##�!(��!�'��!����(!�����

',�� %�&&�!(�� &%��!��� &�!� $!� &�� ����� ��$� �)�)��� 4� �&&��-�!$(����� $D����"!-����1�

��##�!(��%��%!�!����$��)�)������� ���'����$�%�!���!���3)�&���4�)���##$� ��%���$!�&'���-!�

��$!���'��$� �!1��$�%��#$�(!�',��!##�!(���!"!��������4�3)�$$���������!"����%�C����� �!.�

(!�3)�$$�����!"������ ���!����&�(%���(���T�