energia odnawialna w polsce 2012 - cr navigatorcrnavigator.com/img/file/energia odnawialna w... ·...

25
ENERGIA ODNAWIALNA Raport Gramwzielone.pl W POLSCE 2012

Upload: others

Post on 21-Jun-2020

7 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: ENERGIA ODNAWIALNA W POLSCE 2012 - CR Navigatorcrnavigator.com/img/file/ENERGIA ODNAWIALNA W... · RAPORT Energia Odnawialna w Polsce 2012 5 CZAS NA ZMIANY Jak do tej pory rozwój

ENERGIA ODNAWIALNA

Raport Gramwzielone.pl

W POLSCE 2012

Page 2: ENERGIA ODNAWIALNA W POLSCE 2012 - CR Navigatorcrnavigator.com/img/file/ENERGIA ODNAWIALNA W... · RAPORT Energia Odnawialna w Polsce 2012 5 CZAS NA ZMIANY Jak do tej pory rozwój

RAPORT Energia Odnawialna w Polsce 2012

2

SPIS TREŚCI

1. WSTĘP: oze 2.0 (s. 3)

2. SYTUACJA NA POLSKIM RYNKU OZE: czas na zmiany (s. 6)

3. ENERGIA WIATROWA NA LĄDZIE: energetyka wiatrowa nie zwolni? (s. 8)

4. ENERGIA WIATROWA NA MORZU: offshore kusi inwestorów (s. 10)

5. FOTOWOLTAIKA: fotowoltaika wychodzi z cienia (s. 12)

6. BIOGAZ: coraz więcej biogazowni (s. 16)

7. BIOMASA: koniec współspalania? (s. 17)

8. DOMOWA ENERGETYKA ODNAWIALNA: oze dla gospodarstw domowych (s. 20)

9. INFORMACJA O RAPORCIE (s. 23)

Page 3: ENERGIA ODNAWIALNA W POLSCE 2012 - CR Navigatorcrnavigator.com/img/file/ENERGIA ODNAWIALNA W... · RAPORT Energia Odnawialna w Polsce 2012 5 CZAS NA ZMIANY Jak do tej pory rozwój

RAPORT Energia Odnawialna w Polsce 2012

3

OZE 2.0 Tegoroczną edycję raportu „Energia odnawialna w Polsce 2012/Renewable Energy in Poland 2012” wydajemy dopiero w III kwartale roku, co jest spowodowane oczekiwaniem na finalną wersję projektu ustawy o OZE, która zgodnie z planami Ministerstwa Gospodarki zostanie implementowana do polskiego prawa w 2013 roku i ma szansę diametralnie zmienić charakter polskiego rynku energii odnawialnej. Ten najważniejszy dokument w dotychczasowej historii polskiego rynku energii odnawialnej, dzięki wprowadzeniu prototypowego systemu wspierającego rozwój lokalnej i domowej energetyki odnawialnej, może przenieść polską energetykę z wieku XX w wiek XXI, który w globalnej energetyce będzie wiekiem lokalnych, rozproszonych systemów energetycznych – w przeciwieństwie do scentralizowanego modelu energetyki, który dominował w wieku XX. Debata nad projektem ustawy o OZE, której jesteśmy świadkami, pokazała siłę jeszcze stosunkowo młodej branży energetyki odnawialnej w naszym kraju, a dzięki wielu krytycznym głosom resort gospodarki postanowił poprawić pierwszy projekt ustawy o OZE, dając tym samym nadzieję na przygotowanie dobrego prawa i rozwój poszczególnych sektorów energetyki odnawialnej w Polsce. Nowa ustawa może nie tylko umożliwić realizację unijnego celu produkcji przez Polskę 15% energii ze źródeł odnawialnych do roku 2020, ale także powinna przyczynić się do rozwoju polskich firm oferujących innowacyjne technologie bazujące na wykorzystaniu odnawialnych źródeł energii. Dzięki wprowadzeniu dobrego prawa w zakresie energetyki odnawialnej, polski model wsparcia OZE odejdzie od wspierania przestarzałych rozwiązań i umożliwi rozwój innowacyjnych technologii, a na systemie wsparcia energetyki odnawialnej w Polsce zaczną korzystać nie tylko duże koncerny energetyczne, ale także gminy czy gospodarstwa domowe, czerpiąc zyski z produkcji energii na własne, lokalne potrzeby. Zachęcam do lektury tegorocznej edycji raportu „Energia odnawialna w Polsce 2012” oraz przygotowanej dla zagranicznych inwestorów anglojęzycznej wersji „Renewable Energy in Poland 2012”.

Piotr Pająk, Prezes Zarządu Gramwzielone.pl sp. z o.o.

Page 4: ENERGIA ODNAWIALNA W POLSCE 2012 - CR Navigatorcrnavigator.com/img/file/ENERGIA ODNAWIALNA W... · RAPORT Energia Odnawialna w Polsce 2012 5 CZAS NA ZMIANY Jak do tej pory rozwój
Page 5: ENERGIA ODNAWIALNA W POLSCE 2012 - CR Navigatorcrnavigator.com/img/file/ENERGIA ODNAWIALNA W... · RAPORT Energia Odnawialna w Polsce 2012 5 CZAS NA ZMIANY Jak do tej pory rozwój

RAPORT Energia Odnawialna w Polsce 2012

5

CZAS NA ZMIANY

Jak do tej pory rozwój zielonej energetyki w naszym kraju był napędzany głównie przez energetykę wiatrową, która w krótkim czasie prześcignęła w zainstalowanym potencjale energetykę wodną. Wraz ze zmianami legislacyjnymi na polskim rynku energetyki odnawialnej pojawi się miejsce także dla offshore, fotowoltaiki czy małych biogazowni. Planowane zmiany z pewnością nie cieszą jednak właścicieli elektrowni wodnych czy instalacji współspalania biomasy, których nowe regulacje mogą pozbawić znaczących przychodów. Dotychczas rozwój odnawialnych źródeł energii w Polsce opierał się głównie na aktywności deweloperów farm wiatrowych, których dzięki atrakcyjnemu systemowi wsparcia gwarantującemu atrakcyjny okres zwrotu inwestycji, do inwestycji w Polsce nie zniechęcał nawet kilkuletni okres realizacji projektów i konieczność radzenia sobie z negatywnym nastawieniem lokalnych społeczności, zawiłymi procedurami administracyjnymi i niedoskonałym prawem. Drugim czynnikiem wpływającym na wzrost potencjału energetyki odnawialnej w Polsce w ostatnich latach były inwestycje polskich koncernów energetycznych w kotły, w których z węglem jest współspalana biomasa, dzięki czemu ich właściciele zarabiają na zielonych certyfikatach przyznawanych technologii współspalania w ramach obecnego systemu wsparcia dla energetyki odnawialnej. Trzecim, podstawowym elementem potencjału OZE w Polsce są elektrownie wodne, których produkcja jest także objęta systemem zielonych certyfikatów. Działający w Polsce od roku 2005 system zielonych certyfikatów zmieni jednak swój kształt wraz z przyjęciem nowej ustawy o energii odnawialnej, do której implementowania zobowiązuje Polskę unijna dyrektywa 2009/28. Unijne regulacje w zakresie energetyki odnawialnej powinny zostać wdrożone przez nasz kraj już w 2010 roku, jednak jak do tej pory ustawa o OZE nie została przyjęta. Prace nad nią, które prowadzi Ministerstwo Gospodarki, pozwalają jednak mieć nadzieję, że nowa ustawa dla rynku energetyki odnawialnej w Polsce zostanie wprowadzona w życie już w pierwszych miesiącach przyszłego roku. Finalny projekt ustawy o OZE zaprezentowany przez resort gospodarki w lipcu br. daje szanse na zmianę dotychczasowych zasad funkcjonowania polskiego rynku OZE i może znacząco zmienić jego charakter. W opinii ekspertów rynku OZE, nowy system wsparcia może zaktywizować inwestorów w branży biogazowej czy fotowoltaicznej, a wraz ze zmianami w prawie dotyczącymi obszarów morskich RP coraz głośniej będzie z pewnością o budowie farm wiatrowych na Bałtyku.

Page 6: ENERGIA ODNAWIALNA W POLSCE 2012 - CR Navigatorcrnavigator.com/img/file/ENERGIA ODNAWIALNA W... · RAPORT Energia Odnawialna w Polsce 2012 5 CZAS NA ZMIANY Jak do tej pory rozwój

RAPORT Energia Odnawialna w Polsce 2012

6

1616

951

410

103,5 2

energia wiatrowa energia wodna biomasa biogaz fotowoltaika

2010

1005,6

946,6

252,5

77

2011

Wykres ilustrujący łączny nominalny potencjał odnawialnych źródeł energii [w MW] w Polsce na koniec 2011 r. (po lewej) i na koniec 2010 roku (po prawej). W porównaniu do obecnie działającego systemu wsparcia dla energetyki odnawialnej, nowe regulacje wprowadzą jednocześnie dywersyfikację wsparcia dla poszczególnych technologii OZE poprzez wprowadzenie dla nich tzw. współczynników korekcyjnych kształtujących wysokość wsparcia przyznawanego w ramach systemu zielonych certyfikatów. Ważnym elementem nowego systemu będzie także objęcie danej inwestycji stałym, 15-letnim wsparciem. Mimo, że wartość współczynnika korekcyjnego ma być co kilka lat poddawana weryfikacji – zmiany te mają dotyczyć tylko inwestycji nowych – oddawanych do użytku po przyjęciu nowej wartości współczynnika. W roku 2012 referencyjna wartość zielonego certyfikatu kształtowana przez wartość opłaty zastępczej wynosi 286,74 zł/MWh, ale zgodnie z ostatnimi zapowiedziami resortu gospodarki, po wprowadzeniu w życie nowego systemu wsparcia wartość ta będzie stała i nie będzie zwiększana co roku o inflację tak jak ma to miejsce w obecnym systemie – co roku o inflację ma być natomiast indeksowana referencyjna cena energii, która obok zielonych certyfikatów stanowi element przychodów producenta zielonej energii. Ministerstwo Gospodarki, autor ustawy o OZE, zapowiada ponadto, że nowe regulacje w większym stopniu przyczynią się do rozwoju odnawialnych źródeł energii w mikroskali – małych systemów OZE instalowanych w gospodarstwach domowych. W tym celu, nowe regulacje mają znacząco uprościć inwestycje w domowe systemy OZE i zwolnić tzw. prosumentów (gospodarstwa domowe, które będą produkować zieloną energię częściowo na własne potrzeby, a częściowo odsprzedajwać ją do sieci) z szeregu wydatków związanych z uzyskaniem pozwoleń i przyłączeniem do sieci. Na nowych regulacjach dla tzw. rozproszonej energetyki mogą zyskać zwłaszcza producenci i instalatorzy małych systemów do produkcji energii odnawialnej – dachowych instalacji fotowoltaicznych czy małych elektrowni wiatrowych. Regulacje dotyczące tzw. „obywatelskiej energetyki odnawialnej” wymagają jednak dopracowania i zagwarantowania jej potencjalnym beneficjentom akceptowalnego poziomu zwrotu. Co więcej, w zakresie „domowej” energetyki odnawialnej mają pojawić się pierwsze w polskim prawie przepisy mówiące o obowiązkowym udziale odnawialnych źródeł energii w konsumpcji energii w nowych i remontowanych budynkach (więcej na ten temat w rozdziale poświęconym wykorzystaniu energetyki odnawialnej w polskich domach).

Page 7: ENERGIA ODNAWIALNA W POLSCE 2012 - CR Navigatorcrnavigator.com/img/file/ENERGIA ODNAWIALNA W... · RAPORT Energia Odnawialna w Polsce 2012 5 CZAS NA ZMIANY Jak do tej pory rozwój

RAPORT Energia Odnawialna w Polsce 2012

7

Prognoza średnich cen energii na rynku konkurencyjnym w latach 2012-2020 przedstawiona przez Ministerstwo Gospodarki [PLN/MWh]. Według założeń rządu, nowa ustawa dywersyfikując rozwój OZE w Polsce i czyniąc go bardziej „obywatelskim” ma jednocześnie ograniczyć koszty systemu zielonych certyfikatów poprzez ograniczenie wartości wsparcia dla dużych, zamortyzowanych elektrowni wodnych i współspalania. Jak wynika z finalnego projektu ustawy o OZE, elektrownie współspalające biomasę z węglem otrzymają mocno ograniczoną wysokość wsparcia, a w 2020 roku zostaną całkowicie wyłączone ze wsparcia w postaci zielonych certyfikatów. Podobny los może spotkać stare elektrownie wodne już w momencie wprowadzenia w życie nowej ustawy o OZE, dla których resort gospodarki chce wyzerować współczynnik korekcyjny już na samym początku. Z nowych propozycji mogą być także niezadowoleni operatorzy farm wiatrowych, dla których przyjęcie współczynnika korekcyjnego zmniejszającego wartość zielonych certyfikatów do poziomu 90% obecnej wartości, będzie oznaczać zmniejszenie przychodów w porównaniu do przychodów generowanych w obecnym systemie. Odnawialne źródła energii oddane do użytku przed wprowadzeniem w życie nowych przepisów mają jednak zachować obecną wysokość wsparcia, które zgodnie z obowiązującym prawem jest jednakowe dla wszystkich rodzajów OZE. Ministerstwo Gospodarki szacuje, że wprowadzenie rozwiązań zmniejszających koszty systemu wsparcia dla OZE przyniesie oszczędności rzędu 1 mld zł rocznie – przede wszystkim poprzez ograniczenie wsparcia dla współspalania. Takie rozwiązanie ograniczy jednak jednocześnie przychody należących do państwa, największych polskich koncernów energetycznych, które na tej technologii opierają obecnie prawie całkowicie rozwój swojego potencjału OZE. Szacuje się, że obecnie koszty systemu wsparcia dla współspalania to już ponad 2 mld zł rocznie, a przy utrzymaniu obecnego wsparcia liczba ta powinna w kolejnych latach szybko rosnąć, tworząc jednocześnie ryzyko nadpodaży zielonych certyfikatów. Ograniczenie wsparcia dla dominujących dotychczas technologii OZE powinno zrobić miejsce dla rozwoju nowych - w polskich realiach - technologii fotowoltaiki czy małych biogazowni, a także – wraz ze zwiększeniem obowiązkowego udziału OZE w porfolio energetycznym dystrybutorów energii – zapobiec niebezpieczeństwu wystąpienia nadpodaży zielonych certyfikatów i załamania się polskiego systemu wsparcia dla energetyki odnawialnej. Rewolucyjną zmianą dla polskiego rynku energii odnawialnej zaproponowaną przez Ministerstwo Gospodarki w projekcie ustawy o OZE jest wprowadzenie systemu taryf gwarantowanych (ang. feed-in tariffs) dla mniejszych źródeł odnawialnych. Wprowadzenie atrakcyjnych stawek dopłat w ramach polskiego systemu feed-in tariffs wraz z ułatwieniem procedur administracyjnych i obniżeniem kosztów inwestycji może zapoczątkować w naszym kraju praktycznie nieobecny dotąd rynek domowych systemów do produkcji zielonej energii elektrycznej.

200 245 250 265 275 290 310 325 340

2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020

Page 8: ENERGIA ODNAWIALNA W POLSCE 2012 - CR Navigatorcrnavigator.com/img/file/ENERGIA ODNAWIALNA W... · RAPORT Energia Odnawialna w Polsce 2012 5 CZAS NA ZMIANY Jak do tej pory rozwój

RAPORT Energia Odnawialna w Polsce 2012

8

ENERGETYKA WIATROWA NIE ZWOLNI? 2011 roku Polska była 7. najszybciej rozwijającym się rynkiem energii wiatrowej w Europie. Tegoroczne zamieszanie z projektem nowych regulacji dla sektora energii odnawialnej może jednak spowolnić tempo oddawania do użytku nowych elektrowni wiatrowych. W ubiegłym roku w Polsce oddano do użytku w sumie 436 MW farm wiatrowych, dzięki czemu ich całkowity potencjał wzrósł do poziomu 1616 MW. W całym ubiegłym roku farmy wiatrowe w Polsce wyprodukowały 2,8 TWh energii, co odpowiada 1,8-procentom konsumpcji energii w Polsce. Dla porównania, w 2010 roku uruchomiono 456 MW elektrowni wiatrowych. Według danych PSE Operator, w lutym br. potencjał farm wiatrowych w Polsce przekroczył już 2 GW, a obecnie łączną moc elektrowni wiatrowych w Polsce szacuje się na 2189 MW (dane z września 2012 r.). Dzięki atrakcyjnemu systemowi wsparcia do produkcji zielonej energii, od kilku lat Polska jest uważana za jeden z najatrakcyjniejszych rynków do produkcji energii z wiatru. Dzięki temu Polska przyciągnęła wielu zagranicznych deweloperów, a w naszym kraju powstało wiele firm zajmujących się przygotowywaniem projektów farm wiatrowych. Polskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej szacuje, że polska branża energetyki wiatrowej zatrudnia obecnie 2 tys. wykwalifikowanych specjalistów, a według Ministerstwa Gospodarki rozwój branży wiatrowej może przyczynić się do utworzenia w Polsce dodatkowych 30 tys. miejsc pracy do roku 2020. Powstawanie nowych inwestycji w ubiegłym i obecnym roku to także częściowo efekt programów dotacji unijnych na rozwój odnawialnych źródeł energii – w tym przede wszystkim Programu Operacyjnego „Infrastruktura i Środowisko”, którego sektor „wiatrówki” jest głównym beneficjentem. Na kolejne konkursy o dotacje na budowę OZE inwestorzy będą musieli jednak poczekać do wdrożenia nowego budżetu Unii Europejskiej na lata 2014-2020. W obliczu wyczerpania się środków w konkursach centralnych, a także w budżetach unijnych Regionalnych Programów Operacyjnych, inwestorzy z branży energii wiatrowej będą mogli ponadto szukać środków w kolejnych programach Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Page 9: ENERGIA ODNAWIALNA W POLSCE 2012 - CR Navigatorcrnavigator.com/img/file/ENERGIA ODNAWIALNA W... · RAPORT Energia Odnawialna w Polsce 2012 5 CZAS NA ZMIANY Jak do tej pory rozwój

RAPORT Energia Odnawialna w Polsce 2012

9

83 152,5 287,9

451 724,6

1180

1616

2189

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 III kw. 2012

Wykres przedstawiający wzrost zainstalowanych mocy w energetyce wiatrowej w Polsce w latach 2005-2011 (w MW). Mimo zamieszania z nowym ustawodawstwem inwestorzy kontynuują rozpoczęte projekty i oddawane do użytku są kolejne farmy wiatrowe. W tym roku swoją aktywność w branży energetyki wiatrowej podtrzymują polskie koncerny energetyczne – przede wszystkim Tauron, PGE czy Energa, które przejmowały rozwijane lub gotowe projekty, a obok takich zagranicznych potentatów jak RWE, Iberdrola, Gamesa czy EDP Renovaveis, polski rynek energii wiatrowej przyciągnął ostatnio także francuską firmę EDF Energies Nouvelles. Jednak obecne zamieszanie związane ze zmianą systemu wsparcia dla OZE nie wpływa dobrze na nastroje inwestorów. Niepewność dotyczącą nowych regulacji według ekspertów rynku energii wiatrowej może zniechęcić do aktywności w Polsce nowych inwestorów, a obecni w naszym kraju deweloperzy farm wiatrowych mogą odczuć zamieszanie związane z nową ustawą o OZE zwłaszcza w bankach, w których ubiegają się o finansowanie nowych inwestycji. Taka sytuacja może wpłynąć na wstrzymanie realizacji nowych projektów. Z drugiej jednak strony – wobec planów przedłużenia obecnego wsparcia dla inwestycji oddanych do użytku jeszcze przed wprowadzeniem w życie nowej ustawy o OZE – nowe regulacje mogą skłonić inwestorów do przyspieszenia prac w celu przyłączania farm wiatrowych jeszcze w starym systemie wsparcia dla OZE. Ministerstwo Gospodarki pod wpływem uwag branży rozważa bowiem utrzymanie współczynnika korekcyjnego na poziomie 1 dla inwestycji oddanych do użytku lub rozpoczętych przed wejściem w życie nowych przepisów, podczas gdy inwestycje uruchomione już po wprowadzeniu zmian mogą otrzymać mniejszy współczynnik korekcyjny, co przełoży się na mniejsze przychody z produkcji energii i sprzedaży zielonych certyfikatów. Chociaż w stosunku do pierwszej wersji ustawy o OZE zaprezentowanej w grudniu 2011 roku, resort gospodarki zapowiedział poprawki dające operatorom farm wiatrowych m.in. gwarancję sprzedaży energii, nowy system wsparcia może oznaczać ograniczenie łącznych przychodów ze sprzedaży energii. Jeśli przyjmiemy bowiem, że obecne ceny, po których operatorzy farm wiatrowych mogą sprzedawać produkowaną przez siebie energię po odpowiednio 200 zł/MWh (cena energii) i 285 zł/MWh, (cena certyfikatu), łączny przychód ze sprzedaży 1 MWh wyniesie 485 zł. Jeśli natomiast uwzględnimy współczynnik korekcyjny, którego wartość dla dużych elektrowni wiatrowych ma wynosić ok. 0.9, wówczas obniży on wartość zielonych certyfikatów (ZC) pomniejszając łączny przychód ze sprzedaży energii i ZC. Niemniej jednak, w porównaniu do obecnego systemu zielonych certyfikatów, inwestorzy w nowym systemie wsparcia otrzymają gwarancję stałego, 15-letniego przychodu uwzględniającego sprzedaż zielonych certyfikatów, których wartość co roku ma rosnąć wraz ze wzrostem inflacji. Obecny system zielonych certyfikatów zakłada tymczasem całkowite wygaśnięcie wsparcia w roku 2017, podczas gdy nowy system zielonych certyfikatów ma obowiązywać do roku 2034.

Page 10: ENERGIA ODNAWIALNA W POLSCE 2012 - CR Navigatorcrnavigator.com/img/file/ENERGIA ODNAWIALNA W... · RAPORT Energia Odnawialna w Polsce 2012 5 CZAS NA ZMIANY Jak do tej pory rozwój

RAPORT Energia Odnawialna w Polsce 2012

10

OFFSHORE KUSI INWESTORÓW Dokonane w ubiegłym roku poprawki w regulacjach dotyczących obszarów morskich otwierają drogę do budowy farm wiatrowych w polskim obszarze Morza Bałtyckiego. Chętnych inwestorów jest wielu, jednak muszą się oni liczyć z trudnościami w realizacji projektów wynikającymi z nowości, jaką są morskie farmy wiatrowe – w technologicznym, ale także administracyjnym i prawnym ujęciu. Niemniej jednak morskie elektrownie wiatrowe to już w naszej części Europy rzeczywistość, a przekonują się o tym polskie stocznie, które zaczynają zarabiać na zleceniach związanych z rozwojem energetyki wiatrowej typu off-shore, dostarczając rozwiązania dla budowanych głównie na Morzu Północnym elektrowni wiatrowych. Według Polskiego Towarzystwa Morskiej Energetyki Wiatrowej, w polskiej części Morza Bałtyckiego można wybudować do 10 GW farm wiatrowych, które produkowałyby rocznie ok. 30 TWh energii. Krajowy Plan Dziań na rzecz OZE przygotowany przez rząd polski dla Komisji Europejskiej zakłada, że do 2020 roku w polskiej części Morza Bałtyckiego działać będzie 500 MW farm wiatrowych, a według EWEA potencjał ten wzrośnie do 5,3 GW do roku 2030. Aby jednak tak się stało, konieczne jest stworzenie przez polskie władze przejrzystego i stabilnego środowiska regulacyjnego i usprawnienia procesu decyzyjnego na poszczególnych etapach realizacji projektów, a także wdrożenie atrakcyjnego systemu wsparcia dla produkcji energii na morzu, który umożliwi inwestorom osiąganie akceptowalnych okresów zwrotu inwestycji w morskie farmy wiatrowe. Dzięki zmianom w prawie dotyczącym obszarów morskich RP, których dokonano w ubiegłym roku, Polska może dołączyć do grona państw, które zamierzają wykorzystać energetyczny potencjał drzemiący w morskim wietrze, a jak pokazują ostatnie miesiące, do wykorzystania możliwości morskiej energetyki wiatrowej nie trzeba zachęcać inwestorów. Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej (MTBiGM), które odpowiada za wydawanie koncesji na wznoszenie sztucznych wysp na Bałtyku w celu budowy morskich farm wiatrowych, rozpoczęło wydanie koncesji na budowę morskich farm wiatrowych. Pierwsze koncesje na wznoszenie sztucznych wysp na Bałtyku w celu budowy farm wiatrowych otrzymały m.in. Kulczyk Investments, Orlen, PGE i belgijska firma DEME. Na pozwolenia czekają kolejni inwestorzy, jednak ich wnioski muszą zostać pozytywnie rozpatrzone obok MTBiGM także przez resorty środowiska, gospodarki, kultury, rolnictwa oraz spraw wewnętrznych. W sumie do MTBiGM wpłynęło 59 wniosków o wydanie pozwoleń na budowę morskich farm wiatrowych. Jeśli wszyscy wnioskodawcy otrzymaliby pozytywne decyzje lokalizacyjne, tylko opłaty z tytułu ich wydania oznaczałyby wpływy do budżetu państwa na poziomie 200 mln zł.

Page 11: ENERGIA ODNAWIALNA W POLSCE 2012 - CR Navigatorcrnavigator.com/img/file/ENERGIA ODNAWIALNA W... · RAPORT Energia Odnawialna w Polsce 2012 5 CZAS NA ZMIANY Jak do tej pory rozwój

RAPORT Energia Odnawialna w Polsce 2012

11

Wydanie kolejnych pozwoleń może jednak skomplikować występowanie podwodnych złóż gazu, a budowę morskich farm wiatrowych na Bałtyku mogą znacząco opóźnić problemy konstrukcyjne i ograniczenia sieci przesyłowych. Zdaniem PSE Operator, realizacja planów rozbudowy infrastruktury energetycznej dla offshore umożliwi połączenie z lądowymi sieciami energetycznymi maksymalnie 1 GW do roku 2020, a przyłączenie kolejnych morskich farm wiatrowych będzie wymagało ogromnych inwestycji w infrastrukturę Krajowego Systemu Energetycznego. Szacuje się, że koszt budowy morskich farm wiatrowych na Bałtyku to około 3,5 mln euro w przeliczeniu na 1 MW zainstalowanej mocy. Należy jednak wziąć pod uwagę fakt, że są to wyliczenia przybliżone, a koszt budowy morskich farm wiatrowych może znacząco rosnąć wraz ze wzrostem odległości elektrowni wiatrowych od lądu oraz głębokości, na jakich będą budowane. Jednak z drugiej strony należy zwrócić uwagę na fakt, iż offshore jest dziedziną bardzo młodą i wiele stosowanych w niej rozwiązań znajduje się jeszcze w fazie testów, a rozwój technologii i know-how będzie stopniowo obniżać koszt budowy morskich elektrowni wiatrowych. W sumie, zdaniem Fundacji na rzecz Energetyki Zrównoważonej, wartość projektów offshore, które chcą realizować na Bałtyku inwestorzy, ocenia się na 200 mld zł, z czego do budżetu państwa trafiłoby około 1 mld zł tylko z tytułu opłaty za wznoszenie sztucznych wysp i budowy na nich elektrowni wiatrowych. W nowym systemie wsparcia dla OZE resort gospodarki za produkcję energii wiatrowej na morzu chce przyznać współczynnik korekcyjny wynoszący 1,8, który ma obowiązywać instalacje oddawane do użytku w latach 2013-2018. Jeśli zatem teoretycznie produkcja energii na morskich farmach wiatrowych ruszyłaby w przyszłym roku, a w życie weszłyby już przepisy w proponowanym kształcie, operatorzy offshore mogliby liczyć na przychody wynoszące ponad 700 zł/MWh, przy założeniu, że cena energii wyniesie około 200 zł/MWh, a cena zielonego certyfikatu pomnożonego przez współczynnik korekcyjny 1,8 osiągnie poziom około 514 zł/MWh. W obliczu długotrwałych procedur administracyjnych, z którymi będą musieli zmierzyć się inwestorzy, trudno jednak oczekiwać, aby w najbliższych latach udało się uruchomić pierwsze morskie farmy wiatrowe. Biorąc bowiem pod uwagę prognozy ekspertów, wydania pierwszych świadectw za energię produkowaną na morskich farmach wiatrowych możemy spodziewać się dopiero około roku 2020. Rozwój offshore to także ogromna szansa dla polskiego przemysłu stoczniowego. Już teraz stocznie w Gdańsku czy Szczecinie zaczynają czerpać pierwsze korzyści z rozwoju offshore na Morzu Północnym, zdobywając kontrakty na budowę elementów morskich farm wiatrowych i urządzeń do ich konstruowania. Według Polskiego Towarzystwa Morskiej Energetyki Wiatrowej (PTMEW), polskie stocznie dzięki zleceniom dla branży offshore generują już roczne przychody rzędu 150 mln euro. Branża energii wiatrowej wskazuje ponadto na korzyści, które polski przemysł stoczniowy mógłby czerpać z rozwoju energetyki wiatrowej na Bałtyku, dzięki zleceniom od polskich i zagranicznych inwestorów generujących zapotrzebowanie na rozwiązania dla wiatraków budowanych w polskiej części Morza Bałtyckiego. Potencjał polskiego przemysłu stoczniowego i jego konkurencyjność na tle stoczni z Zachodniej Europy pozwala przypuszczać, że korzyści dla polskich stoczni wraz z rozwojem sektora offshore mogą być dużo większe. Według analiz Polskiego Towarzystwa Morskiej Energetyki Wiatrowej, tylko kontrakty związane z rozwojem offshore w polskiej części Morza Bałtyckiego mogą oznaczać dla rodzimych stoczni wzrost przychodów do 700 mln euro rocznie i zwiększenie zatrudnienia o 9 tys. pracowników.

Page 12: ENERGIA ODNAWIALNA W POLSCE 2012 - CR Navigatorcrnavigator.com/img/file/ENERGIA ODNAWIALNA W... · RAPORT Energia Odnawialna w Polsce 2012 5 CZAS NA ZMIANY Jak do tej pory rozwój

RAPORT Energia Odnawialna w Polsce 2012

12

FOTOWOLTAIKA WYCHODZI Z CIENIA Fotowoltaika jest jedną z najdynamiczniej rozwijających się technologii w globalnej gospodarce. Podczas gdy w Europie w ubiegłym roku to właśnie energetyka fotwoltaiczna zanotowała największy przyrost zainstalowanych mocy ze wszystkich technologii w energetyce, w Polsce jej potencjał jest w dalszym ciągu niemal zerowy. Nowe regulacje przygotowywane przez polski rząd dają jednak nadzieję, że fotowoltaika wkrótce wyjdzie w naszym kraju ze swojego embrionalnego stanu, a w kolejnych latach – wraz z dalszym, błyskawicznym spadkiem cen i rozwojem technologii – stanie się antidotum polskich firm i gospodarstw domowych na nieunikniony wzrost cen energii. Jak pokazuje bieżący stan rozwoju polskiego rynku fotowoltaicznego, obecny system wsparcia dla OZE nawet w minimalnym stopniu nie wspiera rozwoju fotowoltaiki, a nieliczne systemy fotowoltaiczne, które zostały do tej pory zrealizowane w Polsce – z jedyną naziemną farmą solarną w Wierzchosławicach (woj. małopolskie) – powstały wyłącznie dzięki unijnemu dofinansowaniu. Momentem, który zapoczątkuje rozwój fotowoltaiki w Polsce, może być jednak zapowiadane na początek przyszłego roku wprowadzanie nowej ustawy o OZE wraz ze zmodyfikowanym systemem wsparcia zwiększającym wysokość dopłat w postaci zielonych certyfikatów dla producentów energii na farmach fotowoltaicznych, a także wraz z wprowadzeniem znaczących ułatwień oraz przejrzystego systemu dopłat w postaci taryf gwarantowanych (ang. feed-in tariffs) dla właścicieli mniejszych, domowych instalacji fotowoltaicznych. Zgodnie z propozycjami zawartymi w projekcie ustawy o OZE, właściciele małych systemów do produkcji zielonej energii o mocy do 40 kW, po wprowadzeniu w życie nowych regulacji, w celu produkcji energii zostaną zwolnieni z obowiązku zakładania działalności gospodarczej i posiadania koncesji, a także nie będą musieli ponosić kosztów przyłączenia do sieci i montażu układu pomiarowo-rozliczeniowego. Ponadto, wszystkie instalacje fotowoltaiczne o mocy do 100 kW po wprowadzeniu w życie nowej ustawy o OZE zostaną objęte systemem stałych taryf gwarantowanych, których wysokość – dla instalacji oddanych do użytku w latach 2013-2014 – będzie wynosić 1,1 zł w przeliczeniu na każdą kilowatogodzinę wyprodukowanej energii. Zgodnie z projektem ustawy, cena ta ma być niezmienna i będzie obowiązywać do roku 2027.

Page 13: ENERGIA ODNAWIALNA W POLSCE 2012 - CR Navigatorcrnavigator.com/img/file/ENERGIA ODNAWIALNA W... · RAPORT Energia Odnawialna w Polsce 2012 5 CZAS NA ZMIANY Jak do tej pory rozwój

RAPORT Energia Odnawialna w Polsce 2012

13

Taryfy gwarantowane (feed-in tariffs) na sprzedaż zielonej energii z instalacji odnawialnych źródeł energii [PLN/kWh]: 1) biogazowni rolniczych o mocy elektrycznej do 50 kW, 2) biogazowni rolniczych o mocy od 50 kW do 200 kW, 3) biogazowni wykorzystujących biogaz z oczyszczalni ścieków i składowisk odpadów o zainstalowanej mocy do 200 kW, 4) hydroelektrowni o mocy do 75 kW, 5) elektrowni wiatrowych o mocy do 200 kW, 6) elektrowni fotowoltaicznych o mocy do 100 kW (źródło: Ministerstwo Gospodarki). Zapowiadane przez Ministerstwo Gospodarki zwiększenie wsparcia dla właścicieli systemów fotowoltaicznych to jednak nie jedyny czynnik, który może wpłynąć na długo oczekiwany rozwój polskiego rynku fotowoltaicznego. Nie możemy bowiem zapominać o tym, że w dalszym ciągu globalna branża PV notuje błyskawiczny spadek cen paneli fotowoltaicznych, co przekłada się na spadek kosztów instalacjii systemów PV. Tylko w ubiegłym roku ceny paneli fotowoltaicznych na globalnym rynku spadły średnio o około 30% - podobnie jak w latach wcześniejszych, a wiele wskazuje, że niemniejszy spadek cen paneli fotowoltaicznych możemy odnotować także w tym roku. W efekcie spadku cen paneli, fotowoltaika przestaje być technologią drogą, a w wybranych krajach produkcja energii w systemach solarnych zrównuje się kosztowo z cenami energii tradycyjnej, osiągając tzw. grid parity. Mimo, że nowa ustawa o OZE nie ma jeszcze ostatecznego kształtu, już teraz zauważalne jest spore zainteresowanie polskim rynkiem ze strony producentów i instalatorów paneli fotowoltaicznych – w tym także firm z Niemiec i Czech, gdzie w ostatnich latach znacząco ograniczono wsparcie dla producentów energii w systemach fotowoltaicznych. Zainteresowanie perspektywami polskiego rynku PV sygnalizują już także chińscy producenci paneli fotowoltaicznych, którzy w ostatnich latach zdominowali globalną produkcję paneli przyczyniając się do dynamicznego spadku ich cen. Ponadto, w obliczu prac nad nowym systemem wsparcia, który ze wszystkich technologii odnawialnych źródeł energii największe wsparcie ma przyznać właśnie fotowoltaice, pierwsi deweloperzy farm fotowoltaicznych przygotowują się do realizacji projektów dużych farm fotowoltaicznych i wiele wskazuje na to, że już w przyszłym roku Wierzchosławice przestaną być jedynym jasnym punktem na mapie farm fotowoltaicznych w Polsce. Rozwojowi dużych farm fotowoltaicznych w Polsce może sprzyjać – oprócz atrakcyjnego systemu wsparcia – także neutralny dla otoczenia charakter tego rodzaju inwestycji, które - w przeciwieństwie do spotykających się w Polsce z dużym oporem lokalnych społeczności - projektów farm wiatrowych czy biogazowni rolniczych, praktycznie nie ingerują w krajobraz i mogą powstawać na gruntach, które z powodu niskiej jakości gleb czy degradacji wywołanej przez przemysł nie mogą być wykorzystane przez rolnictwo.

0,7 0,65

0,45

0,7 0,65

1,1

1 2 3 4 5 6

Page 14: ENERGIA ODNAWIALNA W POLSCE 2012 - CR Navigatorcrnavigator.com/img/file/ENERGIA ODNAWIALNA W... · RAPORT Energia Odnawialna w Polsce 2012 5 CZAS NA ZMIANY Jak do tej pory rozwój

{ Raport Gramwzielone.pl }

Perspektywy fotowoltaiki

w Polsce

GRAMWZIELONE.PL ©

W raporcie m.in.:

kompleksowe informacje o obecnym i nowym systemie wsparcia dla producentów energii w systemach fotowoltaicznych (zgodnie z aktualnym projektem ustawy o OZE) prawne i podatkowe aspekty inwestycji w farmy solarne opisy procedur administracyjnych towarzyszących budowie elektrowni fotowoltaicznych prognozy nasłonecznienia, uzysku energii i przychodów z farm PV w wybranej miejscowości i o dowolnej mocy prognozy kosztów instalacji fotowoltaicznych, ceny poszczególnych elementów systemów fotowoltaicznych

Więcej informacji o raporcie:

[email protected]

Page 15: ENERGIA ODNAWIALNA W POLSCE 2012 - CR Navigatorcrnavigator.com/img/file/ENERGIA ODNAWIALNA W... · RAPORT Energia Odnawialna w Polsce 2012 5 CZAS NA ZMIANY Jak do tej pory rozwój
Page 16: ENERGIA ODNAWIALNA W POLSCE 2012 - CR Navigatorcrnavigator.com/img/file/ENERGIA ODNAWIALNA W... · RAPORT Energia Odnawialna w Polsce 2012 5 CZAS NA ZMIANY Jak do tej pory rozwój

RAPORT Energia Odnawialna w Polsce 2012

16

CORAZ WIĘCEJ BIOGAZOWNI Biogazownie to coraz popularniejszy pomysł na biznes na obszarach wiejskich. Biogazowni w Polsce jest jednak w dalszym ciągu niewiele, a inwestorzy realizujący projekty biogazowe napotykają na sprzeciw lokalnych społeczności i problemy administracyjne, przez które wiele z kilkuset realizowanych obecnie w Polsce projektów biogazowych nie ujrzy światła dziennego. Z całkowitego potencjału biogazowni zainstalowanych w Polsce na koniec ubiegłego roku i wynoszącego 88,14 MW, tylko około 25% stanowiły biogazownie typu rolniczego, a większość potencjału biogazowni w Polsce w dalszym ciągu stanowią instalacje przetwarzające biogaz wysypiskowy i pochodzący z oczyszczalni ścieków. W trzech pierwszych kwartałach ubiegłego roku biogazownie rolnicze w Polsce wykorzystując 341,65 tys. ton substratu wyprodukowały w sumie 26,7 mln m3 biogazu, z których powstało 53 GWh energii elektrycznej i 60 GWh energii cieplnej. Jak wynika z danych Prezesa Agencji Rynku Rolnego, na koniec kwietnia 2011 roku w Polsce energię produkowały 22 biogazownie rolnicze o łącznej mocy elektrycznej wynoszącej 22,9 MW. Łączna, nominalna moc biogazowni typu agro może jednak wkrótce znacząco się zwiększyć. Jak wynika bowiem z danych Instytutu Energetyki Odnawialnej, w Polsce w trakcie realizacji jest kilkaset projektów biogazowych. Niemniej jednak, inwestorzy napotykają na wiele problemów ze strony lokalnej społeczności, lokalnych władz czy sanepidu, wobec czego realizacja inwestycji biogazowych przeciąga się, a w niektórych przypadkach jest całkowicie blokowana. Mimo, że w porównaniu do innych technologii produkcji energii ze źródeł odnawialnych, operatorzy biogazowni mogą liczyć na dodatkowe przychody – wynikające nie tylko ze sprzedaży energii elektrycznej i cieplnej oraz zielonych certyfikatów (286 zł/MWh w 2012 r.), ale także z certyfikatów fioletowych (ok. 60 zł/MWh) lub żółtych (ok. 124 zł/MWh) oraz utylizacji odpadów i sprzedaży nawozu – obecny system wsparcia dla OZE nie determinuje w wystarczającym stopniu rozwoju rynku biogazowni rolniczych w Polsce, a nowe instalacje powstają przede wszystkim dzięki dotacjom z funduszy europejskich (na poziomie centralnym i regionalnym) czy Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w ramach tzw. Systemu Zielonych Inwestycji GIS.

Page 17: ENERGIA ODNAWIALNA W POLSCE 2012 - CR Navigatorcrnavigator.com/img/file/ENERGIA ODNAWIALNA W... · RAPORT Energia Odnawialna w Polsce 2012 5 CZAS NA ZMIANY Jak do tej pory rozwój

RAPORT Energia Odnawialna w Polsce 2012

17

W efekcie wyczerpania unijnych funduszy na projekty z zakresu odnawialnych źródeł energii w zarządzanym przez Ministerstwo Gospodarki programie „Infrastruktura i Środowisko” w latach 2012-1013 dotacje na finansowanie budowy biogazowni będzie można pozyskać jedynie w wybranych województwach w ramach unijnych Regionalnych Programów Operacyjnych, a także w programie Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW), w którym inwestorzy będą mogli otrzymać preferencyjne pożyczki finansujące do 45% kosztów kwalifikowanych projektów oraz bezzwrotne dotacje w wysokości do 30% kosztów kwalifikowanych. Nabór wniosków w konkursie NFOŚiGW na dofinansowanie budowy biogazowni trwał do końca pierwszej połowy roku 2012, a kwota, jaką NFOŚiGW przeznaczyć na dotacje, to 147,6 mln zł. Jak wynika z danych IEO, przeciętny koszt budowy biogazowni w Polsce to w przeliczeniu na 1 MW około 15 mln zł. W poszczególnych przypadkach, koszty inwestycyjne projektów biogazowych różnią się jednak znacząco i w zależności od zastosowanej technologii wynoszą od 10 mln zł do ok. 20 mln zł na megawat zainstalowanej mocy elektrycznej. Oprócz systematycznego wzrostu zainteresowania inwestorów budową biogazowni rolniczych, warty odnotowania jest także wzrost zainteresowania tematyką biogazowni ze strony polskiego rządu – zwłaszcza ze strony Ministerstwa Rozwoju i Modernizacji Rolnictwa, którego przedstawiciele coraz częściej dostrzegają w rozwoju biogazowni na obszarach wiejskich szansę na dywersyfikację działalności gospodarczej na wsi i stworzenie dodatkowego źródła dochodów dla rolników. Symptomem tego trendu może być fakt, że do programów oferujących dofinansowanie do budowy biogazowni rolniczych włączyła się w ubiegłym roku Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, która ogłosiła konkurs dla rolników indywidualnych na dotacje do budowy małych biogazowni o mocy do ok. 100 kW. Liczba złożonych wniosków potwierdziła duże zainteresowanie tego rodzaju inwestycjami i pokazała potencjał rozwoju energetyki biogazowej na terenach wiejskich. Inwestycje w biogazownie rolnicze mogą zyskać na atrakcyjności po zwiększeniu przychodów z tytułu sprzedaży zielonych certyfikatów przez inwestorów po wprowadzeniu w życie nowej ustawy o OZE. Projekt ustawy zakłada zwiększenie wartości zielonych certyfikatów za sprzedaż energii elektrycznej wyprodukowanej w biogazowniach - w stosunku do obecnie funkcjionującego systemu wsparcia – przy jednoczesnej dywersyfikacji poziomu wsparcia w zależności od wielkości danej biogazowni - poprzez wprowadzenie różnych wielkości współczynników korekcyjnych mnożących wartość zielonego certyfikatu otrzymywanego za każdą wyprodukowaną megawatogodzinę energii. I tak jednostkowa wartość zielonego certyfikatu (286 zł/MWh) dla energii wyprodukowanej w biogazowniach rolniczych oddanych do użytku w latach 2013-2014 będzie mnożona przez współczynnik korekcyjny wynoszący: 1.5 – dla biogazowni o mocy od 200 kW do 500 kW, 1.45 – dla biogazowni o mocy od 500 kW do 1 MW, 1.4 – dla biogazowni o mocy powyżej 1 MW. W przypadku biogazowni wysypiskowych zbudowanych w latach 2013-2014 o mocy powyżej 200 kW współczynnik korekcyjny wyniesie 1.1, a dla biogazowni funkcjonujących przy oczyszczalniach ścieków o mocy powyżej 200 kW resort gospodarki przewiduje wprowadzenie współczynnika na poziomie 0.75. Wsparcie w postaci zielonych certyfikatów dla biogazowni rolniczych – podobnie jak dla innych rodzajów OZE – ma być stałe i obowiązywać przez 15 lat. Zgodnie z projektem ustawy o OZE, mniejsze biogazownie zostaną natomiast objęte systemem stałych taryf gwarantowanych obowiązujących do 2027 roku i wynoszących w przeliczeniu na każdą sprzedaną kilowatogodzinę energii: 0,7 zł – dla biogazowni rolniczych o mocy elektrycznej do 50 kW, 0,65 zł – dla biogazowni rolniczych o mocy od 50 kW do 200 kW, 0,45 zł – dla biogazowni wykorzystującej biogaz z oczyszczalni ścieków i składowisk odpadów o zainstalowanej mocy do 200 kW.

Page 18: ENERGIA ODNAWIALNA W POLSCE 2012 - CR Navigatorcrnavigator.com/img/file/ENERGIA ODNAWIALNA W... · RAPORT Energia Odnawialna w Polsce 2012 5 CZAS NA ZMIANY Jak do tej pory rozwój

RAPORT Energia Odnawialna w Polsce 2012

18

KONIEC WSPÓŁSPALANIA? Ministerstwo Gospodarki coraz głośniej mówi o wycofaniu wsparcia w postaci zielonych certyfikatów dla energii produkowanej w procesie współspalania biomasy i węgla. Czy oznacza to koniec branży biomasowej w Polsce? Niekoniecznie. Energia produkowana w procesie współspalania biomasy z węglem w obecnym systemie wsparcia dla OZE została zakwalifikowana jako energia zielona, na czym w ostatnich latach korzystały koncerny energetyczne, które dostosowywały swoje kotły do współspalania biomasy i zyskiwały tym samym prawo do otrzymywania zielonych certyfikatów. W efekcie, współspalanie stało się odpowiedzią polskiej energetyki na potrzebę zwiększania produkcji energii ze źródeł odnawialnych. W 2010 roku produkcja energii w procesie współspalania wyniosła w Polsce 4,081 TWh na 8,798 TWh energii wytworzonej ogółem z OZE, a w 2011 roku wolumen energii wytworzonej we współspalaniu zwiększył się w stosunku do 2010 roku o 18%. Wraz ze wzrostem zapotrzebowania na biomasę generowanym przez polską energetykę, w ostatnich latach wzrastał także wolumen importu tego surowca. Biomasa do polskich elektrowni i elektrociepłowni jest importowana m.in. z państw Europy Wschodniej, ale także z Azji czy Afryki. Wraz ze wzrostem produkcji energii w technologii współspalania biomasy z węglem rosną koszty wsparcia, jakie operatorzy instalacji współspalania otrzymują w postaci zielonych certyfikatów. Szacuje się, że z kwoty 4,5 mld zł, jaką wydano ogółem w ubiegłym roku na zakup zielonych certyfikatów, ponad 50% stanowiły certyfikaty za energię wyprodukowaną w technologii współspalania. Jak wskazują eksperci, dalszy dynamiczny wzrost produkcji energii we współspalaniu będzie znacząco podnosił koszty polskiego systemu wsparcia dla energetyki odnawialnej i może nawet grozić załamaniem się cen zielonych certyfikatów na skutek wystąpienia ich nadpodaży (do tego rodzaju zjawiska doszło ostatnio na rynku certyfikatów czerwonych przyznawanych źródłom kogeneracyjnym o zainstalowanej mocy powyżej 1 MW, których cena na Towarowej Giełdzie Energii załamała się na skutek wystąpienia nadpodaży). Dlatego Ministerstwo Gospodarki w nowym systemie wsparcia dla OZE zamierza ograniczyć wartość zielonych certyfikatów przyznawanych współspalaniu poprzez odpowiednie zredukowanie współczynnika korekcyjnego.

Page 19: ENERGIA ODNAWIALNA W POLSCE 2012 - CR Navigatorcrnavigator.com/img/file/ENERGIA ODNAWIALNA W... · RAPORT Energia Odnawialna w Polsce 2012 5 CZAS NA ZMIANY Jak do tej pory rozwój

RAPORT Energia Odnawialna w Polsce 2012

19

Zielone certyfikaty wydane w 2011 roku [dane w MWh, 1 ZC = 1 MWh] dla poszczególnych rodzajów OZE w 2011 roku. Dane Urzędu Regulacji Energetyki. Ostatnie propozycje Ministerstwa Gospodarki zapisane w projekcie ustawy o OZE z lipca 2012 r. wskazują, że współczynnik korekcyjny dla współspalania w finalnej wersji nowego systemu wsparcia dla OZE może wynosić 0.3 wartości zielonego certyfikatu w przeliczeniu na 1 MWh wyprodukowanej energii, a docelowo - do roku 2020 – wsparcie dla współspalania ma być zlikwidowane całkowicie. Na propozycje resortu gospodarki nie chce się jednak zgodzić resort skarbu. Państwo jest bowiem większościowym udziałowcem działających w Polsce koncernów energetycznych, które w obecnym systemie wsparcia dla OZE otrzymują za energię wyprodukowaną w technologii współspalania 1 zielony certyfikat. Ograniczenie wsparcia dla technologii współspalania nie musi oznaczać zahamowania rozwoju polskiej branży biomasowej. Wraz z ograniczeniem wsparcia dla współspalania Ministerstwo Gospodarki chce bowiem promować wykorzystanie biomasy w mniejszych, lokalnych elektrowniach spalających wyłącznie biomasę. Propozycje zapisane w projekcie ustawy o OZE z lipca br. zakładają zwiększenie współczynnika korekcyjnego dla elektrowni biomasowych powstałych w latach 2013-2014 do: 1.3 – dla instalacji o mocy do 10 MW, 0.95 – dla instalacji o mocy powyżej 10 MW, a w przypadku systemów produkujących energię w wysokosprawnej kogeneracji (CHP) współczynnik korekcyjny ma wynosić: 1.7 – dla instalacji CHP o mocy elektrycznej do 10 MW i 1.15 – dla instalacji CHP o zainstalowanej mocy elektrycznej powyżej 10 MW. Zdaniem Polskiej Izby Biomasy, zapotrzebowanie na biomasę energetyczną osiagnie w tym roku poziom 6,5-7 mln ton. Rosnący popyt na biomasę dostrzega coraz więcej firm, które tworzą w tym celu ogromne plantacje roślin energetycznych. Największe tego rodzaju przedsięwzięcie planuje spółka International Paper Kwidzyn, która na Pomorzu zamierza wybudować plantację biomasy energetycznej o powierzchni aż 25 tys. hektarów. Będzie to największa tego typu plantacja w Europie, a uzyskiwana z niej biomasa zaspokoi zapotrzebowanie na biomasę generowane przez należącą do International Paper elektrociepłownię Kwidzyn.

3090297,7

2000884,7

2199577,9

863006

334047,3 28

Współspalanie Elektrownie wodne Elektrownie wiatrowe

Elektrownie biomasowe Biogazownie Elektrownie słoneczne

Page 20: ENERGIA ODNAWIALNA W POLSCE 2012 - CR Navigatorcrnavigator.com/img/file/ENERGIA ODNAWIALNA W... · RAPORT Energia Odnawialna w Polsce 2012 5 CZAS NA ZMIANY Jak do tej pory rozwój

RAPORT Energia Odnawialna w Polsce 2012

20

OZE DLA GOSPODARSTW DOMOWYCH W Polsce systematycznie rośnie popularność domowych rozwiązań bazujących na wykorzystaniu odnawialnych źródeł energii dla gospodarstw domowych. Prym wiodą przede wszystkim kolektory słoneczne, ale coraz popularniejsze stają się także pompy ciepła, a wraz z przyjęciem nowej ustawy o OZE Polacy mogą przekonać się także do instalacji produkujących zieloną energię elektryczną – instalacji fotowoltaicznych czy przydomowych elektrowni wiatrowych. Swoją popularność w Polsce domowe źródła energii odnawialnej zawdzięczają jak na razie przede wszystkim dotacjom dostępnym m.in. z funduszy europejskich, ale także ze źródeł krajowych. Preferencyjne finansowanie na działania mające na celu termomodernizacje budynków samorządowych czy prywatnych udostępnia wiele krajowych banków, które przy tego typu projektach współpracują często z instytucjami międzynarodowymi – jak choćby w przypadku projektu PolSEFF, w ramach którego dotacje na projekty mające na celu zwiększenie efektywności energetycznej w polskich przedsiębiorstwach współfinansuje Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju. Inne międzynarodowe instytucje, które finansują projekty z zakresu OZE w Polsce, to rząd szwajcarski, który w ramach tzw. Szwajcarsko-Polskiego Funduszu Współpracy finansuje obecnie wiele przedsięwzięć mających na celu wykorzystanie odnawialnych źródeł energii realizowanych przez gminy położone w południowo-wschodniej Polsce, a także rząd norweski, który w ramach tzw. Funduszy Norweskich uruchomi w tym roku konkursy na dotacje do projektów mających na celu wykorzystanie odnawialnych źródeł energii. Inwestycje mające na celu termomodernizacje i wykorzystanie odnawialnych źródeł energii w polskich gminach i gospodarstwach domowych to jednak przede wszystkim zasługa funduszy unijnych i środków udostępnianych przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW). W pierwszym przypadku fundusze na implementowanie projektów z zakresu energii odnawialnej udostępniane są w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych zarządzanych przez władze poszczególnych województw. W drugim przypadku NFOŚiGW finansuje przedsięwzięcia termomodernizacyjne i zakładające wykorzystanie źródeł odnawialnych ze środków pozyskiwanych m.in. ze sprzedaży przez polski rząd praw do emisji CO2 przyznanych Polsce na mocy Protokołu z Kioto, a także ze środków pozyskiwanych od przedsiębiorstw energetycznych w ramach systemu zielonych certyfikatów.

Page 21: ENERGIA ODNAWIALNA W POLSCE 2012 - CR Navigatorcrnavigator.com/img/file/ENERGIA ODNAWIALNA W... · RAPORT Energia Odnawialna w Polsce 2012 5 CZAS NA ZMIANY Jak do tej pory rozwój

RAPORT Energia Odnawialna w Polsce 2012

21

Skumulowana powierzchnia kolektorów słonecznych zainstalowanych w Polsce w latach 2000-2011 (w tysiącach m2). Dane Instytutu Energetyki Odnawialnej. To właśnie funduszom unijnym i Narodowemu Funduszowi Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej dynamiczny rozwój może zawdzięczać polski rynek kolektorów słonecznych, który w ubiegłym roku zanotował według Instytutu Energetyki Odnawialnej 70-procentowy wzrost sprzedaży w porównaniu z rokiem 2010. Obecny rok jest kolejnym, w którym obowiązuje program kredytu z 45-procentową dopłatą z NFOŚiGW na montaż kolektorów słonecznych w gospodarstwach domowych i wspólnotach mieszkaniowych. Program, który został uruchomiony w 2010 roku, cieszy się coraz większą popularnością, a NFOŚiGW zrealizował już od tego czasu ponad 20 tys. wniosków o dopłatę. Szacuje się, że przeciętna cena zestawu solarnego montowanego w gospodarstwach domowych to około 14,4 tys. zł, z czego średnio około 6,5 tys. zł pokrywają środki z NFOŚiGW. Fundusz szacuje, że program 45-dopłat do kolektorów słonecznych zostanie sfinalizowany z końcem 2013 roku, a do tego czasu zostanie wykorzystany całkowity budżet programu wynoszący początkowo 300 mln zł, a ostatnio powiększony o 150 mln zł – w efekcie ogromnego zainteresowania dopłatami. Na programie dopłat do kolektorów słonecznych w dużym stopniu korzysta polski przemysł producentów solarów, który potwierdza jakość swoich produktów dużym wolumenem kolektorów eksportowanych głównie do krajów Unii Europejskiej. Oprócz programu dopłat do montażu kolektorów słonecznych NFOŚiGW realizuje także inne programy mające na celu współfinansowanie projektów mających na celu poprawę efektywności energetycznej i wykorzystanie odnawialnych źródeł energii. W przyszłym roku Fundusz planuje uruchomienie - wzorowanego na programie kredytu z dopłatą na montaż kolektorów słonecznych - programu dopłat do kredytów hipotecznych na budowę domów energooszczędnych. Wysokość pojedynczej dopłaty ma wynieść – według wstępnych szacunków Funduszu – około 40 tys. zł. Kolejne lata z pewnością przyniosą systematyczny wzrost zainteresowania Polaków rozwiązaniami z zakresu energetyki odnawialnej – nie tylko ze względu na możliwość pozyskania dotacji na tego rodzaju przedsięwzięcia, ale także ze względu na rosnące ceny energii elektrycznej i cieplnej. Wzrost zainteresowania domowymi systemami OZE powinno także determinować implementowanie ustawy o odnawialnych źródłach energii, która ma uprościć realizację tego rodzaju przedsięwzięć, a obniżając koszty administracyjne i zwiększając przychody ich właścicieli – uczynić je także atrakcyjną inwestycją.

21 30 43 70 99 126 168

236

366

510

656

904

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Page 22: ENERGIA ODNAWIALNA W POLSCE 2012 - CR Navigatorcrnavigator.com/img/file/ENERGIA ODNAWIALNA W... · RAPORT Energia Odnawialna w Polsce 2012 5 CZAS NA ZMIANY Jak do tej pory rozwój

RAPORT Energia Odnawialna w Polsce 2012

22

200

245 250 265 275

290 310

325 340

2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020

Prognoza średnich, hurtowych cen energii na rynku konkurencyjnym w latach 2012-2020 przedstawiona przez Ministerstwo Gospodarki [PLN/MWh]. W kolejnych latach wzrost zainteresowania zwiększaniem efektywności energetycznej generowanego przez gospodarstwa domowe w Polsce powinien być ponadto potęgowany przez rosnące ceny tradycyjnych nośników energii. Do poprawy efektywności energetycznej w budynkach zobowiązuje Polskę unijne prawo, które w zakresie wytyczania standardów energooszczędności staje się coraz bardziej restrykcyjne. Pierwsze regulacje mające na celu wytyczenie standardów energooszczędności w polskim budownictwie może wprowadzić przygotowywana przez Ministerstwo Gospodarki ustawa o OZE, która zakłada wprowadzenie minimalnego udziału energii produkowanej przez domowe systemy odnawialnych źródeł energii w nowopowstających i przechodzących generalne remonty budynkach. Wykorzystanie energii odnawialnej w sektorze budownictwa może być ponadto zwiększone poprzez implementowanie wraz z nową ustawą atrakcyjnego systemu dopłat do zielonej energii elektrycznej produkowanej w domowych instalacjach OZE, a także przez zwolnienie prywatnych inwestorów montujących odnawialne źródła energii elektrycznej z obowiązku zakładania działalności gospodarczej i posiadania koncesji na produkcję energii. Zgodnie z unijnymi regulacjami nowa ustawa o OZE ma wprowadzić także standardy w zakresie montażu domowych systemów OZE – poprzez wprowadzenie systemu certyfikacji instalatorów poszczególnych rodzajów źródeł odnawialnych. W zakresie zielonej energii cieplnej nowa ustawa o OZE ma natomiast zachęcić prywatnych inwestorów do zakupu domowych kotłów na biomasę o mocy do 50 kW poprzez wprowadzenie stawki VAT na zakup tego rodzaju urządzeń wynoszącej 0% oraz poprzez zmniejszenie VAT-u na zakup peletu lub brykietu do 8%. Specjalne wsparcie dla kotłów na biomasę wydaje się sensownym krokiem z przynajmniej dwóch powodów. Kotły na biomasę ze względu na stałość i przewidywalność produkcji energii są dobrym dodatkiem do instalacji OZE takich jak kolektory słoneczne, które w okresach gorszego nasłonecznienia wymagają uzupełnienia dodatkowym źródłem ciepła. Poza tym, produkcja kotłów na biomasę to pewnego rodzaju polska specjalność. Ulgi na zakup kotłów to więc także wsparcie polskich przedsiębiorstw, które odnotują większy popyt na swoje produkty.

Page 23: ENERGIA ODNAWIALNA W POLSCE 2012 - CR Navigatorcrnavigator.com/img/file/ENERGIA ODNAWIALNA W... · RAPORT Energia Odnawialna w Polsce 2012 5 CZAS NA ZMIANY Jak do tej pory rozwój

RAPORT Energia Odnawialna w Polsce 2012

23

GRAMWZIELONE.PL Sp. z o.o. Plac Solny 14 lok. 3 50-062 Wrocław woj. dolnośląskie e-mail: [email protected] www.gramwzielone.pl NIP: 8971783575 REGON: 021913075 Sad Rejonowy dla Wrocławia Fabrycznej VI Wydział Gospodarczy KRS: 0000432032 Kapitał zakładowy: 333 000 zł Niniejszy raport został przygotowany w całości przez Gramwzielone.pl i jest chroniony prawami autorskimi zgodnie z Ustawą z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Treść raportu bazuje na informacjach dostępnych na dzień 20 września 2012 r.

Page 24: ENERGIA ODNAWIALNA W POLSCE 2012 - CR Navigatorcrnavigator.com/img/file/ENERGIA ODNAWIALNA W... · RAPORT Energia Odnawialna w Polsce 2012 5 CZAS NA ZMIANY Jak do tej pory rozwój

IN POLAND 2012

RENEWABLE ENERGY

Raport jest dostępny także w wersji angielskojęzycznej Więcej informacji: [email protected]

Page 25: ENERGIA ODNAWIALNA W POLSCE 2012 - CR Navigatorcrnavigator.com/img/file/ENERGIA ODNAWIALNA W... · RAPORT Energia Odnawialna w Polsce 2012 5 CZAS NA ZMIANY Jak do tej pory rozwój