ΤO ΕΛΛΗΝΙΚO ΠΕΡΙOΔΙΚO ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ & TO ΠΕΡΙΒΑΛΛOΝ

Τεύχος 68 Μάιος 2015

Τιμή: 3 ευρώ

ener

gyw

orld

68

- Μ

ΑΪΟΣ

201

5

www.energyworld.gr

«ΠΡΑΣΙΝO ΦΩΣ» ΑΠO ΤΗΝ ΕΕ ΓΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ ΕΡΓΑΙΣΤOΡΙΚΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΓΙΑ ΤO ΠΥΡΗΝΙΚO ΠΡOΓΡΑΜΜΑ ΤOΥ ΙΡΑΝΝΕΑ ΕΠOΧΗ ΓΙΑ ΤΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ ΤOΥ ΠΡΙΝOΥ

ΑΛΛΑΖOΥΝ ΤΑ ΣΥΜΒOΛΑΙΑ ΤΗΣ ΔΕΗ ΜΕ ΤOΥΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣΤΡΙΜΕΡΗΣ ΣΥΜΦΩΝΙΑ «ΞΕΚΛΕΙΔΩΝΕΙ» IGB & VERTICAL CORRIDORΔΕΠΑ: ΦΘΗΝOΤΕΡO ΦΥΣΙΚO ΑΕΡΙO ΓΙΑ OΛOΥΣ

ΔΥΣΚOΛΗ ΕΞΙΣΩΣΗΗ ΜΕΙΩΣΗ ΤOΥ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚOΥ ΚOΣΤOΥΣ

ΜΗΝΙΑΙO ΠΕΡΙOΔΙΚO ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ  KΩΔΙΚOΣ: 018262

ΕΤOΣ 9o, ΤΕΥΧOΣ 68 Μάιος 2015

Ιδιοκτησία: TRIM A.E.

Εκδότης Απόστολος Κόμνος

Μarketing - Επικοινωνία Αλεξάνδρα Κόμνου Χρυσούλα Δρακοπούλου Σοφία Ανδριτσοπούλου

Art direction A.L.L. designers info@alldesigners.eu

Συνεργάτες Κώστας Βουτσαδάκης Γιώργος Παυλόπουλος Πηνελόπη Μητρούλια Γιάννης Πισπιρίγκος

Τιμή τεύχους 3 ευρώ

Ταχυδρομικές επιταγές και εμβάσματα προς: ΤRIM A.E.

energyworld TRIM A.E.  Έντυπες & ηλεκτρονικές εκδόσεις Έδρα: Λεωφ. Αθηνών 286 124 62 Χαϊδάρι Τηλ.: 210-5810581

Τμήμα Εκδόσεων: Γριβογιώργου 5 115 28 Ιλίσια - Χίλτον Τηλ.: 210-7240510 Φαξ: 210-7249473

www.energyworld.grwww.trimpublications.comenergyworld@trimpublications.com

Η άποψη των συντακτών δεν είναι απαραίτητα και άποψη της διεύθυνσης του περιοδικού

ΜΕΛOΣ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣΔΗΜOΣΙOΓΡΑΦΩΝ ΙΔΙOΚΤΗΤΩΝΠΕΡΙOΔΙΚOΥ ΤΥΠOΥ

The Best Source for Energy News

www.energyworld.gr

The Best Source for Energy NewsThe Best Source for Energy News

EnergyWorldGR

@energyworldgr

➤

2

ΠεριεχόμεναΣΗ

ΜΕΙ

ΩΜ

Α ΤO

Υ ΕΚ

ΔOΤ

Η

ΔΙΕ

ΘΝΗ

KAI

ΕΛΛ

ΗΝ

ΙΚΑ

ΝΕΑ

ΔΥΣ

ΚOΛΗ

ΕΞΙ

ΣΩΣΗ

Η Μ

ΕΙΩ

ΣΗ Τ

OΥ Ε

ΝΕΡ

ΓΕΙΑ

ΚOΥ

ΚOΣΤ

OΥΣ

ΔΕΗ

: OΙ Π

ΡOΤΕ

ΡΑΙO

ΤΗΤΕ

Σ ΤΗ

Σ Ν

ΕΑΣ

ΔΙO

ΙΚΗ

ΣΗΣ

ΑΛΛΑ

ΖOΥΝ

ΤΑ

ΣΥΜ

ΒOΛΑ

ΙΑ Τ

ΗΣ

ΔΕΗ

ΜΕ

ΤOΥΣ

ΚΑΤ

ΑΝΑΛ

ΩΤΕ

Σ

ΤΡΙΜ

ΕΡΗ

Σ ΣΥ

ΜΦ

ΩΝ

ΙΑ «

ΞΕΚΛ

ΕΙΔ

ΩΝ

ΕΙ»

IGB

& V

ERTI

CAL

CORR

IDOR

ΠΡO

ΣΔOΚ

ΙΕΣ

ΓΙΑ

ΕΛΛΗ

ΝΙΚ

Η «

ΣΥΜ

ΜΕΤ

OΧΗ

» ΣΤ

OΝ Ρ

ΩΣΙ

ΚO Α

ΓΩΓO

ΤO Π

ΡΑΣΙ

ΝO

ΚΑΥΣ

ΙΜO

ΓΙΑ

OΔΗ

ΓOΥΣ

ΚΑΙ

ΕΜ

ΠOΡ

ΙΚOΥ

Σ ΣΤ

OΛOΥ

Σ

FIAT

DU

CATO

ΜΕ

ΤΗ Δ

ΥΝΑΜ

Η Τ

OΥ Φ

ΥΣΙΚ

OΥ Α

ΕΡΙO

Υ

ΔΕΠ

Α: Φ

ΘΗΝ

OΤΕΡ

O Φ

ΥΣΙΚ

O ΑΕ

ΡΙO

ΓΙΑ

OΛOΥ

Σ

«ΠΡΑ

ΣΙΝ

O Φ

ΩΣ»

ΑΠ

O ΤΗ

Ν Ε

Ε ΓΙ

Α ΕΝ

ΕΡΓΕ

ΙΑΚΑ

ΕΡΓ

Α

ΕΥΡΩ

ΠΑΪ

ΚΗ Σ

ΤΡΑΤ

ΗΓΙ

ΚΗ Γ

ΙΑ Α

ΥΞΗ

ΣΗ Ε

ΙΣΑΓ

ΩΓΩ

Ν L

NG

01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12

3

ΑΥΞΑ

ΝΕΤ

ΑΙ Η

ΠΑΡ

ΑΓΩ

ΓΗ, Α

ΝΕΒ

ΑΙΝ

ΕΙ Κ

ΑΙ Η

ΤΙΜ

Η Τ

OΥ Π

ΕΤΡΕ

ΛΑΙO

Υ…

Η S

HEL

L «Π

ΑΤΑΕ

Ι ΠOΔ

Ι» Σ

ΤΗ Β

ΡΑΖΙ

ΛΙΑ

ΑΝΘΡ

ΑΚΕΣ

… O

Ι ΥΔ

ΡOΓO

ΝΑΝ

ΘΡΑΚ

ΕΣ Τ

ΗΣ

ΚΥΠ

ΡOΥ;

ΕΕ V

S GA

ZPRO

M Γ

ΙΑ Μ

OΝOΠ

ΩΛΙ

ΑΚΕΣ

ΠΡΑ

ΚΤΙΚ

ΕΣ

ΝΕΑ

ΕΠ

OΧΗ

ΓΙΑ

ΤΑ

ΠΕΤ

ΡΕΛΑ

ΙΑ Τ

OΥ Π

ΡΙΝ

OΥ

ΙΣΤO

ΡΙΚΗ

ΣΥΜ

ΦΩ

ΝΙΑ

ΓΙΑ

ΤO

ΠΥΡ

ΗΝ

ΙΚO

ΠΡO

ΓΡΑΜ

ΜΑ

ΤOΥ

ΙΡΑΝ

Η Ρ

ΑΔΙΕ

ΝΕΡ

ΓΕΙΑ

ΤΗ

Σ Φ

OΥΚO

ΥΣΙΜ

Α ΣΤ

OΝ Κ

ΑΝΑΔ

Α

OΙ Π

ΡOΒΛ

ΕΨΕΙ

Σ ΓΙ

Α ΤO

ΜΕΛ

ΛOΝ

ΤΩ

Ν Α

ΙOΛΙ

ΚΩΝ

ICAP

: ΣΥΝ

ΕΧΗ

Σ Μ

ΕΙΩ

ΣΗ Σ

ΤΑ Ε

ΙΔΗ

ΘΕΡ

ΜΑΝ

ΣΗΣ

«ΚΑΛ

ΠΑΖ

OΥΝ

» ΤΑ

ΗΛΕ

ΚΤΡΙ

ΚΑ Α

ΥΤOΚ

ΙΝΗ

ΤΑ

ΚΑΤΑ

ΛOΓO

Σ ΕΝ

ΕΡΓΕ

ΙΑΚΩ

Ν Ε

ΤΑΙΡ

ΕΙΩ

Ν

13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23

4

Σημείωμα του εκδότηEditorial

Δύο είναι τα μείζονα ακανθώδη ζητήματα που καλείται να αντιμετωπίσει η σημερινή κυβέρνηση στον ενεργειακό τομέα. Το πρώτο είναι αυτό της αντιμετώπισης του ενεργειακού κόστους που επιβαρύνει τη βιομηχανία και το δεύτερο είναι η διαχείριση του έντονου ενδιαφέροντος που παρατηρείται το τελευταίο διάστημα για την κατασκευή ενός ολόκληρου πλέγματος αγωγών και εγκαταστάσεων φυσικού αερίου στη Βόρεια Ελλάδα.

Η υπόθεση της Χαλυβουργικής, της οποίας η διοίκηση επέλεξε το πρόγραμμα της εθελουσίας εξόδου ως την «ηπιότερη λύση έναντι των απολύσεων», αποτελεί την πιο μεγάλη απόδειξη (αλλά όχι τη μοναδική…) του προβλήματος που αντιμετωπίζει η εγχώρια βιομηχανία. Πλέον, η Ειδική Επιτροπή του ΥΠΑΠΕΝ πρέπει να καταθέσει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την ουσιαστική μείωση της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας, και μετά η πολιτεία να το εφαρμόσει μέχρι κεραίας. Είναι γεγονός αναμφισβήτητο ότι οι ελληνικές βιομηχανίες δεν μπορούν να σταθούν στον ανταγωνισμό απέναντι στις ευρωπαϊκές, οι οποίες απολαμβάνουν πολύ χαμηλότερο κόστος ενέργειας. Στην ίδια λογική πρέπει να μελετηθεί και να εφαρμοστεί κατάλληλα η διακοψιμότητα, από την οποία προβλέπεται εξοικονόμηση

ύψους 60-65 εκατ. ευρώ, αρκεί το τελικό κόστος εφαρμογής του μέτρου να μην επιβαρύνει τον τελικό καταναλωτή.

Την ίδια ώρα παρατηρείται ένα εντυπωσιακό ενδιαφέρον από κυβερνήσεις και εταιρείες που επιθυμούν ή και προγραμματίζουν την κατασκευή μεγάλων αγωγών φυσικού αερίου στο ελληνικό έδαφος για τη μεταφορά του από την ενεργειακά πλούσια Ανατολή (βλέπε Κασπία, Ρωσία) προς τις απαιτητικές αγορές της Ευρώπης. Η συσσώρευση 1.300 χλμ. περίπου αγωγών στον περιορισμένο γεωγραφικό χώρο της Ανατολικής και Δυτικής Θράκης και της Μακεδονίας αποτελεί ασφαλώς μια μεγάλη πρόκληση για την κυβέρνηση αλλά και τους κατεξοχήν υπεύθυνους κρατικούς φορείς, τη ΔΕΠΑ και τον ΔΕΣΦΑ, που έχουν αναλάβει την οργάνωση, κατασκευή, επίβλεψη και τον συντονισμό όλων των εγκαταστάσεων. Εναπόκειται λοιπόν στη σημερινή κυβέρνηση εάν θα μπορέσει να αξιοποιήσει αυτή την ευνοϊκή συγκυρία, το μεγάλο επενδυτικό ενδιαφέρον και την ανάγκη της Ευρώπης για διασφάλιση σε μακροχρόνια βάση εναλλακτικών πηγών φυσικού αερίου –αρκεί να μην εξακολουθήσει την αδιάλλακτη στάση της αγνοώντας τις υποχρεώσεις της χώρας εντός της ΕΕ (όπως το 3ο Ενεργειακό Πακέτο).

ΜΕΤΑΞΥ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚOΥ ΚOΣΤOΥΣΚΑΙ ΑΓΩΓΩΝ

4

01

www.mobilenews.gr

The Digital Media for Telecom & Mobile Tech

news - phones - tablets - apps & games - lifestyle - auto - video➤

Mobile News GR

@kinitanea

6

Eλληνικά και διεθνή νέα

02Συμφωνία στην ενέργεια απόΡωσία-ΑργεντινήΕνεργειακό ντιλ-μαμούθ ανάμεσα στον ρωσικό κολοσσό Gazprom και την κρατική εταιρεία ενέργειας της Αργεντινής YPF υπέγραψαν στη Μόσχα ο ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν και η πρόεδρος Κριστίνα Φερνάντες Κίρχνερ, η οποία πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στη Ρωσία. Στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας, η ρωσική Rosatom υπέγραψε συμφωνία για κατασκευή ακόμη ενός πυρηνικού σταθμού στην Αργεντινή. Οι ηγέτες των δύο χωρών υπέγραψαν συνολικά 20 διμερείς συμφωνίες στο τομέα της ενέργειας, της οικονομικής ανάπτυξης, της γεωργίας, του εμπορίου, της στρατιωτικής συνεργασίας, της περιβαλλοντικής προστασίας, καθώς και κατά του εμπορίου ναρκωτικών. Μεταξύ των χωρών της Λατινικής Αμερικής, η Αργεντινή είναι ο τέταρτος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Ρωσίας μετά τη Βραζιλία, το Μεξικό και τον Ισημερινό. Πέρυσι, οι εμπορικές ανταλλαγές ανάμεσα στις δύο χώρες έφτασαν τα 1,4 δισ. δολάρια, ενώ το 84% των αγαθών που η Ρωσία εισάγει από την Αργεντινή αφορούν αγροτικά προϊόντα, όπως φρούτα και κρέας. Φέτος, άλλωστε, συμπληρώνονται 130 χρόνια από τη σύναψη διπλωματικών σχέσεων ανάμεσα στις δύο χώρες.

ΔΕΠΑ: Το 2018σε λειτουργίαο IGBΤο 2018 προγραμματίζεται η έναρξη λειτουργίας του αγωγού φυσικού αερίου Ελλάδας-Βουλγαρίας σύμφωνα με το αναθεωρημένο πρόγραμμα ανάπτυξης. Παράλληλα, κατά τη συνάντηση εκπροσώπων των εταιρειών που συμμετέχουν στην εταιρεία ICGB EAD, η οποία έχει αναλάβει την κατασκευή και λειτουργία του αγωγού εγκρίθηκε και ο προϋπολογισμός για τη χρηματοδότηση των απαραίτητων δράσεων, μέχρι την έναρξη κατασκευής του έργου. Μέτοχοι της ICGB είναι η εταιρεία Poseidon (στην οποία συμμετέχουν ισότιμα η ΔΕΠΑ και η ιταλική Edison) και η βουλγαρική Bulgarian Energy Holding (BEH). Όπως ανακοινώθηκε από τη ΔΕΠΑ, «η συνάντηση που πραγματοποιήθηκε στη Σόφια είχε σκοπό την εξασφάλιση των προϋποθέσεων για τη συντομότερη υλοποίηση του έργου. Ο αγωγός θα έχει συνολικό μήκος 180 χλμ., από τα οποία 30 χλμ. θα αναπτυχθούν σε ελληνικό έδαφος (από την Κομοτηνή έως τα ελληνοβουλγαρικά σύνορα) και τα 150 χλμ. στη Βουλγαρία και μεταφορική ικανότητα 3 δισ. κυβικών μέτρων αερίου ετησίως, η οποία μπορεί μελλοντικά να αυξηθεί στα 5 δισ. κυβικά με κατασκευή συμπιεστή. Τη συμφωνία υπέγραψαν ο διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΠΑ Σπύρος Παλαιογιάννης, ο εκπρόσωπος της Edison Elio Ruggeri και η διευθύνουσα σύμβουλος της BEH Theodora Georgieva».

Ο 66χρονος Εμμανουήλ Παναγιωτάκης που ανέλαβε τελικά το «τιμόνι» της ΔΕΗ προέρχεται από το δυναμικό της ΔΕΗ, καθώς από το 1995 ήταν διευθυντικό στέλεχος στη μητρική εταιρεία, ενώ στο παρελθόν είχε αναπτύξει έντονη συνδικαλιστική δράση. Μέχρι πρότινος κρατούσε επιτελική θέση στη θυγατρικής της ΔΕΗ, στoν ΔΕΔΔΗΕ (Διαχειριστής του Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας), όπου ήταν διευθυντής Οργάνωσης, Εκπαίδευσης και Ασφάλειας Εργασίας. Είναι μηχανολόγος-ηλεκτρολόγος, με σπουδές στο ΕΜΠ και με μεταπτυχιακό Management από το Henley University της Βρετανίας με πολύχρονη θητεία σε διαφορετικές θέσεις. Μεταξύ άλλων, έχει διατελέσει διευθυντής τεσσάρων διαφορετικών διευθύνσεων του ομίλου της ΔΕΗ και, όπως αναφέρουν στελέχη της επιχείρησης, είναι ιδιαίτερα έμπειρος και ικανός να διαχειριστεί τα καυτά προβλήματα της ΔΕΗ. Ο κ. Παναγιωτάκης θα κληθεί να υλοποιήσει τα σχέδια της κυβέρνησης για μια δημόσια και αναβαθμισμένη δημόσια επιχείρηση ΔΕΗ και τη δέσμευση του κ. Λαφαζάνη για περιορισμό του κόστους παραγωγής της ηλεκτρικής ενέργειας με τελικό στόχο τη μείωση των τιμολογίων της ΔΕΗ. Επίσης, θα πρέπει να αναζητήσει λύσεις για τα προβλήματα ρευστότητας της επιχείρησης και τα διαρκώς διογκούμενα ανείσπρακτα τιμολόγια, τα οποία ξεπερνούν τα 2 δισ. ευρώ.Είναι παντρεμένος με την κ. Μαρία Τολάκη, η οποία είναι επίσης στέλεχος της ΔΕΗ με μεγάλη εμπειρία και σήμερα διευθύντρια της Διεύθυνσης Υγείας και Ασφάλειας στην Εργασία.

Ποιος είναιο νέος διοικητήςτης ΔΕΗ

77

Ο ενοποιημένος κύκλος εργασιών του ομίλου Ελινόιλ για το 2014 ανήλθε σε 965,3 εκατ. ευρώ έναντι 745,8 εκατ. το 2013, καταγράφοντας αύξηση 29%. Η αύξηση αυτή οφείλεται τόσο στην αύξηση πωλήσεων εσωτερικής αγοράς όσο και στην αύξηση πωλήσεων διεθνούς εμπορίου. Η θετική πορεία της Ελινόιλ κατά το 2014 είναι το αποτέλεσμα υλοποίησης ενός τριετούς επιχειρηματικού πλάνου το οποίο προέβλεπε σημαντική μείωση λειτουργικών δαπανών χωρίς αποδυνάμωση της οργανωτική δομής, επιλεκτική ανάπτυξη σε όλους τους τομείς της εσωτερικής αγοράς και διερεύνηση νέων αγορών. Η υλοποίηση του πλάνου αυτού είχε ως αποτέλεσμα τη σημαντική αύξηση πωλήσεων, την ενίσχυση των μεριδίων αγοράς και την ενδυνάμωση της παρουσίας του σήματος ελίν. Παρά το γεγονός ότι ο αριθμός πρατηρίων στη χώρα μας έχει μειωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, η Ελινόιλ ενισχύει τις δυνάμεις της αφού το δίκτυο ελίν αριθμεί πλέον 563 σημεία, ενώ κατά το 2014 όσα πρατήρια αποχώρησαν από την εταιρεία ή έκλεισαν, αντικαταστάθηκαν με νέα τα οποία διαθέτουν καλύτερες προοπτικές. Σημαντικό ρόλο σε αυτή την ανοδική πορεία έπαιξε και η διάθεση στην αγορά του πρωτοποριακού καυσίμου Ντίζελ Crystal, το οποίο κερδίζει διαρκώς μερίδια πωλήσεων. Για το 2015, η ισχυρή μετοχική σύνθεση της Ελινόιλ, η ρευστότητα που διαθέτει αλλά και η άριστη φήμη της σε θέματα ποιότητας, εξυπηρέτησης και πρωτοπορίας θα αποτελέσουν την εγγύηση για να συνεχίσει τη στοχευμένη ανάπτυξη.

Αθώο το βιοντίζελγια μολύνσειςστο πετρέλαιο κίνησηςΜε αφορμή επανειλημμένες αναφορές, στις οποίες γίνονται υπαινιγμοί ότι το βιοντίζελ δημιουργεί προβλήματα στον πετρελαιοκινητήρα λόγω μικροβιακών μολύνσεων, ο ΣΒΙΒΕ ανακοίνωσε ότι «απαραίτητη συνθήκη για να αναπτυχθούν μικρόβια είναι η ύπαρξη νερού σε ικανή ποσότητα ώστε να υπάρχει επαρκές ελεύθερο οξυγόνο. Βιοντίζελ που πληροί τις ευρωπαϊκές προδιαγραφές δεν μπορεί να είναι μολυσμένο στις εγκαταστάσεις παραγωγής του, πριν δηλαδή περάσει στο σύστημα διακίνησης του πετρελαίου. Και αυτό γιατί στο τελικό στάδιο παραγωγής, την ξήρανση, αναπτύσσονται θερμοκρασίες που αποστειρώνουν πλήρως το προϊόν. Εφόσον δε το βιοντίζελ καλύπτει την προδιαγραφή μέγιστης υγρασίας, οι συνθήκες στην αποθήκευσή του είναι απαγορευτικές για την ανάπτυξη μικροβίων. Προβλήματα μικροβιακής μόλυνσης υπήρχαν στα καύσιμα και ιδιαίτερα στο πετρέλαιο, πολύ πριν εμφανιστεί το βιοντίζελ, και οφείλονται στην παρουσία νερού που καθιζάνει με τον καιρό στις δεξαμενές. Αιτία, δηλαδή, είναι η πλημμελής τήρηση των προβλεπόμενων διαδικασιών ελέγχου, εξυδάτωσης και καθαρισμού των δεξαμενών, σε ορισμένα πρατήρια ή και εγκαταστάσεις πετρελαιοειδών. Από τα σημεία αυτά η μόλυνση μπορεί να μεταδοθεί μέσω των βυτιοφόρων και σε άλλα πρατήρια και εγκαταστάσεις. Συνεπώς, το πρόβλημα οφείλεται στην πλημμελή “νοικοκυροσύνη” (house keeping), στη διακίνηση και αποθήκευση του πετρελαίου κίνησης».

Συνεχίστηκε και τους πρώτους μήνες του 2015 η καθοδική πορεία στις καταναλώσεις φυσικού αερίου στην Ελλάδα. Μετά τη «βουτιά» περίπου 25% το 2014 έναντι του 2013, τους πρώτους τρεισήμισι μήνες του έτους η ζήτηση φυσικού αερίου στην Ελλάδα μειώθηκε κατά περίπου 8% έναντι της αντίστοιχης περσινής περιόδου. Από τα στοιχεία του ΔΕΣΦΑ προκύπτει ότι το διάστημα αυτό η συνολική ζήτηση διαμορφώθηκε σε 10,55 εκατ. MW έναντι 11,47 εκατ. το αντίστοιχο του 2014. Με μέσο συντελεστή 86 κ.μ. ανά MW, προκύπτει ότι το διάστημα αυτό διατέθηκαν στην κατανάλωση περίπου 907 εκατ. κ.μ. φυσικού αερίου, έναντι 980 εκατ. το 2014.Βασικός συντελεστής της μείωσης είναι η ηλεκτροπαραγωγή, καθώς με τις αλλαγές στο ρυθμιστικό πλαίσιο από τα μέσα του 2014 περιορίστηκε σημαντικά η λειτουργία των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής με καύσιμο το φυσικό αέριο. Στην ουσία δηλαδή τη ζήτηση διατήρησαν η βιομηχανία και οι μικροί καταναλωτές και δευτερευόντως ορισμένες ανεξάρτητες μονάδες, στις οποίες το ποσοστό μείωσης είναι πολύ μικρότερο, έναντι αυτού της ΔEΗ. Ένα ακόμη σημείο που πρέπει να επισημανθεί είναι ότι η μείωση στη ζήτηση συμπίπτει με την πτωτική τάση που έχουν οι τιμές φυσικού αερίου, ακολουθώντας τη μείωση στις τιμές αργού πετρελαίου και προϊόντων.

Μειώνεταιη ζήτησηγια φυσικό αέριο

Ελινόιλ: Αυξήθηκεκατά 29%ο κύκλος εργασιών

8

03ΔΥΣΚOΛΗ ΕΞΙΣΩΣΗΗ ΜΕΙΩΣΗ ΤOΥ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚOΥ ΚOΣΤOΥΣΑντιμέτωπος με το μείζον πρόβλημα του ενεργειακού κόστους βρίσκεται ο υπουργός Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Παναγιώτης Λαφαζάνης, που προχώρησε στη συγκρότηση ειδικής επιτροπής υπό τον γενικό γραμματέα Βιομηχανίας Γιάννη Τόλιο, προκειμένου να μελετηθεί το ζήτημα εντός αυστηρού χρονοδιαγράμματος τριών εβδομάδων και να υποβληθούν συγκεκριμένες και άμεσα υλοποιήσιμες προτάσεις.

Ελληνική αγορά ενέργειαςΤης Πηνελόπης Μητρούλια

Λίγες ημέρες πριν από το Πάσχα, ο Παναγιώτης Λαφαζάνης επιχείρησε να παρέμβει με στόχο την ανάκληση του προγράμματος εθελουσίας εξόδου 100 εργαζομένων που εφαρμόζει η Χαλυβουργική. Συναντήθηκε με τη διοίκηση της εταιρείας, χαρακτήρισε απαράδεκτο το πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου λέγοντας ότι ισοδυναμεί ουσιαστικά με πρόγραμμα απολύσεων, και καυτηρίασε το γεγονός ότι η ανακοίνωσή του έγινε αιφνιδιαστικά, παραμονές του Πάσχα.

Η Χαλυβουργική…O αντιπρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Χαλυβουργικής Γιώργος Σκινδήλιας απάντησε ότι ο όμιλος της Χαλυβουργικής, όπως και άλλες βιομηχανίες του κλάδου, αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα βιωσιμότητας, το εργοστάσιο του υπολειτουργεί και η εθελουσία έξοδος επελέγη ως «ηπιότερη λύση έναντι των απολύσεων». Μάλιστα ο κ. Σκινδήλιας ανέφερε ότι τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η επιχείρηση δεν είναι σημερινά. «Τα τρία τελευταία χρόνια, υποστήριξε, το εργοστάσιο υπολειτουργεί όχι μόνο εξαιτίας της οικονομικής συγκυρίας,

αλλά κυρίως λόγω του υψηλού ενεργειακού κόστους που φέρνει σε δυσχερή θέση την εταιρεία σε σχέση με τον διεθνή ανταγωνισμό». Η παραγωγή, πρόσθεσε, έχει συρρικνωθεί υπερβολικά και γι’ αυτό ως «λύση» η εταιρεία καταφεύγει στο μέτρο της εθελουσίας εξόδου για πρώτη φορά το 2013 όταν με αυτόν τον τρόπο αποχώρησαν άλλοι 148 εργαζόμενοι.

Η προσπάθεια του κ. Λαφαζάνη να αρθεί το πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου της Χαλυβουργικής απέτυχε, φέρνοντάς τον παράλληλα αντιμέτωπο με τη μεγάλη εικόνα: Τα τεράστια προβλήματα της ελληνικής χαλυβουργίας, με αιχμή το υψηλό ενεργειακό κόστος, γεγονός που την καθιστά μη ανταγωνιστική σε σχέση με τις ιταλικές και ισπανικές χαλυβουργίες και έχει ως αναπόδραστη συνέπεια τις συνεχείς μειώσεις θέσεων εργασίας.

…είναι η κορυφήΗ υπόθεση της Χαλυβουργικής είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η ελληνική βιομηχανία. Το 2013 η

9

παλαιότερη ελληνική βιομηχανία χάλυβα με έδρα την Ελευσίνα δούλεψε μόλις 23 ώρες, ενώ το 2014 οι ώρες λειτουργίας της έφτασαν τις 28. Στην πραγματικότητα, το χαλυβουργείο, στο οποίο κατά τη δεκαετία του 2000 επενδύθηκαν πάνω από 250 εκατ. ευρώ, παραμένει κλειστό από τον Ιούνιο του 2012.

Oι ελληνικές χαλυβουργίες είναι αντιμέτωπες με τον ισχυρό ανταγωνισμό των ιταλικών, ισπανικών και πορτογαλικών χαλυβουργιών, οι οποίες απολαμβάνουν πολύ χαμηλότερο κόστος ενέργειας. Σήμερα η τιμή του ρεύματος σε 24ωρη βάση στην Ελλάδα είναι περίπου 60 ευρώ/μεγαβατώρα, όταν σε Ιταλία και Ισπανία κινείται στα 30-35 ευρώ. Ακόμη και για τη λειτουργία μόνο τις νύχτες και τα Σαββατοκύριακα, το κόστος στην Ελλάδα είναι ακριβότερο και φθάνει τα 40 ευρώ τη μεγαβατώρα. Χαρακτηριστικό είναι ότι στην αγορά της Αλγερίας, στην οποία το 2011 οι ελληνικές εξαγωγές χάλυβα έφταναν σχεδόν τους 500.000 τόνους, το 2014 έπεσαν κάτω από το ένα τέταρτο, καθώς καταλήφθηκε από φθηνότερους ανταγωνιστές. Έτσι πέραν της Χαλυβουργίας της Ελευσίνας, τα εργοστάσια της Σιδενόρ και της Χαλυβουργίας Βόλου υπολειτουργούν, δουλεύοντας μόνο πέντε νύχτες την εβδομάδα, ενώ της

Sovel λειτουργεί εκτός από τις νύχτες και Σαββατοκύριακα.

Το αντικείμενο της Ειδικής ΕπιτροπήςO υπουργός Παραγωγικής Ανασυγκρότησης δήλωσε ότι κατανοεί πλήρως την ανάγκη μείωσης των υπέρογκων τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος συνολικά στην ελληνική οικονομία, τόσο για τα νοικοκυριά όσο και για τις επιχειρήσεις, και προανήγγειλε «συνολικό σχέδιο» για την ουσιαστική μείωση της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας. Έτσι προχώρησε στη συγκρότηση της Ειδικής Επιτροπής για την αντιμετώπιση του προβλήματος που έχει τρία επίπεδα.

Το πρώτο αφορά τις ρυθμιζόμενες χρεώσεις όπως οι Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ) και το ΕΤΜΕΑΡ.

Το δεύτερο αφορά τη φορολογία της ενέργειας και συγκεκριμένα τον ειδικό φόρο κατανάλωσης. Αιτούμενα είναι η εξίσωση του ΕΦΚ μεταξύ υψηλής και μέσης τάσης στην ηλεκτρική ενέργεια, καθώς επίσης και η αλλαγή του συντελεστή του ΕΦΚ για το φυσικό αέριο που βρίσκεται στο ανώτατο επιτρεπόμενο όριο της ΕΕ.

Το τρίτο επίπεδο του προβλήματος είναι η περίφημη διακοψιμότητα, η οποία

συζητείται από το υπουργείο Ενέργειας τα τελευταία δύο χρόνια χωρίς να υιοθετείται. Και τούτο διότι σε πρώτη φάση υπήρξαν αντιρρήσεις από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ενώ στη συνέχεια, και όταν δόθηκε το «πράσινο φως» από τις Βρυξέλλες, η τότε κυβέρνηση βρέθηκε αντιμέτωπη με το πρόβλημα της χρηματοδότησης και ως εκ τούτου δεν προχώρησε στην εφαρμογή του.

ΔιακοψιμότηταΤο ετήσιο κόστος της διακοψιμότητας εκτιμάται σε 60-65 εκατ. ευρώ και με βάση την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προς την προηγούμενη κυβέρνηση θα πρέπει να το επωμιστούν όλοι οι παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας, μέσω ενός ειδικού τέλους (Ειδικό Τέλος για την Ασφάλεια Ενεργειακού Εφοδιασμού, ΕΤΑΕΕ), το οποίο και θα αποδίδεται στον ΑΔΜΗΕ. Σύμφωνα με την κατανομή που είχε γίνει στην προηγούμενη φάση των συζητήσεων, το μεγαλύτερο μέρος του κόστους της διακοψιμότητας θα πληρώνουν οι παραγωγοί ΑΠΕ, ένα σημαντικό κομμάτι αναλογεί στους ιδιώτες ηλεκτροπαραγωγούς, ενώ για τη ΔΕΗ φαίνεται ότι δεν υπάρχει επιβάρυνση αφού αυτή εξουδετερώνεται από το όφελος που θα έχει η επιχείρηση καθώς τα ορυχεία της θα επωφεληθούν από το μέτρο.

10

Τέλος στη διαμάχη ΔΕΗ-Αλουμίνιον της Ελλάδος

Αυλαία, στη διαμάχη της ΔΕΗ με την Αλουμίνιον της Ελλάδος για το τιμολόγιο του ρεύματος, όπως αυτό είχε οριστεί από τη διαιτησία της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ), έριξε απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που εκδόθηκε στις 26 Μαρτίου και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι δεν υφίσταται κρατική ενίσχυση, όπως υποστήριζε η ΔΕΗ.

Η ΔΕΗ είχε καταγγείλει στην Κομισιόν ότι η διαιτητική απόφαση την υποχρέωνε να παρέχει ηλεκτρική ενέργεια στην Αλουμίνιον σε χαμηλότερες τιμές από αυτές της αγοράς, ακόμα και κάτω του κόστους της, και ως εκ τούτου αποτελούσε κρατική ενίσχυση.

Σε ό,τι αφορά την ιστορία της υπόθεσης πρέπει να σημειωθεί ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καταρχήν έθεσε τον φάκελο στο αρχείο, κρίνοντας ότι η τιμή της διαιτησίας δεν προσφέρει αθέμιτο πλεονέκτημα και ως εκ τούτου δεν αποτελεί κρατική ενίσχυση. Η ΔΕΗ επανήλθε. Προσέφυγε στο Γενικό Δικαστήριο της ΕΕ κατά της απόφασης της Επιτροπής να κλείσει τον φάκελο, το Δικαστήριο το παρέπεμψε εκ νέου στην Επιτροπή και πλέον εκδόθηκε η τελική απόφαση της Κομισιόν.

Στην τελική της απόφαση, με την οποία δικαιώνει την Αλουμίνιον, η Επιτροπή αναφέρει ότι το καθαρό τιμολόγιο των 36,6 ευρώ/Mwh που όρισε η διαιτησία για την Αλουμίνιον είναι υψηλότερο από τον μέσο όρο των τιμολογίων ηλεκτρικής ενέργειας για μεταλλουργικές επιχειρήσεις στην Ευρώπη, το οποίο το 2013 ανερχόταν σε 30,87 ευρώ/ΜWh. Μάλιστα, η τιμή για τις επιχειρήσεις με το προφίλ της Αλουμίνιον στην Ευρώπη συμπεριλαμβάνει όλες τις άλλες επιμέρους χρεώσεις και άρα αντιπαραβάλλεται με τα 45 ευρώ/Μwh, που πληρώνει συνολικά η Αλουμίνιον της Ελλάδος.

Στην απόφαση επισημαίνεται ότι ΔΕΗ είναι μονοπώλιο στην αγορά προμήθειας και μονοψώνιο στην αγορά παραγωγής ηλεκτρισμού και άρα δεν υπάρχει άλλη εναλλακτική για έναν πελάτη με τα χαρακτηριστικά της Αλουμίνιον, δηλαδή έναν πελάτη που είναι ο μεγαλύτερος καταναλωτής με ενέργεια που ισοδυναμεί με το 5% της συνολικής

κατανάλωσης της χώρας και το 40% της κατανάλωσης της Υψηλής Τάσης. Όπως επισημαίνει η απόφαση, η Αλουμίνιον δεν μπορεί να στραφεί ούτε σε ιδιώτη προμηθευτή ούτε σε εισαγωγές λόγω του ιδιαίτερου προφίλ της αλλά και του γεγονότος ότι μόνο η ΔΕΗ διαθέτει πρόσβαση σε φθηνού κόστους ηλεκτροπαραγωγή (υδροηλεκτρικά και λιγνίτες), και γι’ αυτό χαρακτηρίζεται ως «μονοψώνιο».

Επίσης η Επιτροπή υπογραμμίζει ότι η διαιτησία αποτέλεσε μια ελεύθερη επιλογή της ΔΕΗ. Επιπλέον η απόφαση για προσφυγή στη διαιτησία κρίνεται ότι ήταν θεμιτή και ορθή με όρους αγοράς και ότι το ίδιο με τη ΔΕΗ θα έκανε και ένας ιδιώτης. Τόσο η επιλογή της διαιτησίας, όσο και οι όροι και το συνυποσχετικό αποτέλεσαν αποφάσεις που θα ελάμβανε ένας συνετός ιδιώτης επενδυτής της αγοράς.

Το καθαρό τιμολόγιο των 36,6 ευρώ το οποίο καταλήγει να φτάνει στα 40,7 ευρώ περιλαμβανομένων των υποχρεωτικών χρεώσεων είναι υψηλότερο από τον μέσο όρο των τιμολογίων ηλεκτρικής ενέργειας για μεταλλουργικές επιχειρήσεις στην Ευρώπη, το οποίο το 2013 ανερχόταν σε 41 δολάρια ΗΠΑ, ήτοι 30,87 ευρώ ανά μεγαβατώρα, σύμφωνα με τις τότε συναλλαγματικές ισοτιμίες, αναφέρει η ΕΕΑ καταλήγοντας ότι η απόφαση αυτή είναι και η οριστική επί της διένεξης.

Μάλιστα στην απόφαση αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι η άποψη πως το τελικό τιμολόγιο που καθορίστηκε είναι σύμφωνο με τους όρους της αγοράς και ότι δεν χορηγήθηκε στην Αλουμίνιον κρατική ενίσχυση, αποτελεί την οριστική άποψη της Επιτροπής στην παρούσα υπόθεση. Διατύπωση που θεωρείται ως προτροπή από την πλευρά της Κομισιόν να δοθεί ένα οριστικό τέλος στη διελκυστίνδα μεταξύ της ΔΕΗ και της Αλουμίνιον.

Σε κάθε περίπτωση, η απόφαση της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού για την προσφυγή της ΔΕH προβληματίζει και την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, το οποίο αναζητεί τρόπους για τη μείωση του ενεργειακού κόστους.

11

«Ποιος θα πληρώσει;»Και κάπου εδώ αρχίζουν τα δύσκολα για την Ειδική Επιτροπή που συγκρότησε ο κ. Λαφαζάνης, η οποία καλείται να δώσει απάντηση στο ερώτημα: Ποιος θα πληρώσει το μέτρο της διακοψιμότητας;

Στην πρώτη συνεδρίαση της Επιτροπής υπό τον γενικό γραμματέα Βιομηχανίας Γιάννη Τόλιο συμμετείχαν ο γενικός γραμματέας Ενέργειας και Oρυκτών Πρώτων Υλών Απόστολος Αλεξόπουλος, ο γενικός διευθυντής Εμπορίας της ΔΕΗ Λάζαρος Καραλάζος, ο πρόεδρος του ΑΔΜΗΕ Γιάννης Γιαρέντης, ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Oμοσπονδίας Εργατοϋπαλλήλων Μετάλλου (ΠOΕΜ) Γιάννης Στεφανόπουλος, αντιπροσωπεία της Ένωσης Βιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας (ΕΒΙΚΕΝ) με τον πρόεδρό της Κώστα Κουκλέτη, καθώς και η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Ευγενία Oυζουνίδου.

O Γιάννης Τόλιος αναφέρθηκε στην ιδιαίτερη σημασία της αξιοποίησης του μέτρου της διακοψιμότητας, με στόχο την ενδυνάμωση της ανταγωνιστικότητας των ενεργοβόρων βιομηχανιών, τη διατήρηση των θέσεων εργασίας, την ενίσχυση των εξαγωγών και τον εκσυγχρονισμό της παραγωγικής βάσης. Παράλληλα, επισήμανε ότι η μείωση γενικά του κόστους ενέργειας αφορά όλους τους εμπλεκομένους φορείς, σε όλο το φάσμα παραγωγής, μεταφοράς και εμπορίας, καθώς και τις ίδιες τις βιομηχανίες, ενώ χρειάζεται να συνδυαστεί και με μέτρα μείωσης του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας προς τους λαϊκούς καταναλωτές.

Oι εκπρόσωποι της βιομηχανίας υποστήριξαν ότι το μέτρο της διακοψιμότητας πρέπει να εφαρμοστεί αμέσως και ως έχει, χωρίς να υπάρξει καμία απολύτως αλλαγή. Μάλιστα υποστήριξαν ότι εφόσον υπάρξει κάποια αλλαγή τότε υπάρχει κίνδυνος το μέτρο που έχει ήδη λάβει την έγκριση της ΕΕ να τεθεί σε κίνδυνο και να είναι ανοιχτό σε πιθανές προσφυγές ή καταγγελίες.

Σε ό,τι αφορά το ποιος θα πληρώσει το κόστος, η βιομηχανία απαντά: O κρατικός προϋπολογισμός και ειδικότερα τα έσοδα από τις δημοπρασίες αδιάθετων δικαιωμάτων ρύπων. Σύμφωνα με την επιχειρηματολογία της βιομηχανίας, όταν μηδενιστεί το έλλειμμα του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ, τα έσοδα από τις δημοπρασίες αδιάθετων δικαιωμάτων ρύπων δεν θα χρειάζεται πλέον να κατευθύνονται στον λογαριασμό των ΑΠΕ για την ενίσχυση της πράσινης παραγωγής. Μάλιστα αυτό αναμένεται να γίνει στα μέσα του 2016 αντί για τα τέλη του 2015, όπως κανονικά θα συνέβαινε αν δεν είχε ακυρωθεί από τον Π. Λαφαζάνη η τελευταία αύξηση στο ΕΤΜΕΑΡ. Σύμφωνα λοιπόν πάντα με το πιο πάνω σκεπτικό, σε έναν περίπου χρόνο από σήμερα, το κόστος της διακοψιμότητας θα μπορούσε να καλύπτεται μέσα από τα έσοδα των δημοπρασιών αδιάθετων δικαιωμάτων ρύπων.

Από την πλευρά τους οι παραγωγοί ΑΠΕ υποστηρίζουν ότι η διακοψιμότητα είναι μια τεχνική διαχείρισης της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας που

χρησιμοποιείται κατά κανόνα όταν δεν υπάρχει επάρκεια ισχύος στο σύστημα. Όταν αυτό συμβαίνει, η όποια επιβάρυνση πρέπει να μετακυλίεται σε αυτόν που απολαμβάνει τα οφέλη από την ύπαρξή της, δηλαδή στον τελικό καταναλωτή ενέργειας. Σύμφωνα με τους παραγωγούς ΑΠΕ, το μέτρο της διακοψιμότητας δεν είναι αναγκαίο, καθώς σήμερα υπάρχει μεγάλη επάρκεια ισχύος στο σύστημα. Επιπλέον, με το σχέδιο ρύθμισης της προηγούμενης κυβέρνησης εμφανίζονται να επιβαρύνονται οι παραγωγοί ενέργειας αντί για τους καταναλωτές. Αλλά επειδή οι θερμικοί παραγωγοί μπορούν και μετακυλίουν την επιβάρυνση στην Oριακή Τιμή Συστήματος (OΤΣ) -ενώ οι ΑΠΕ δεν μπορούν να το κάνουν- τελικά το κόστος θα πληρώνεται από τις ΑΠΕ και οι καταναλωτές που αγοράζουν ακριβότερα ρεύμα από τους προμηθευτές λόγω της υψηλότερης OΤΣ. Oι παραγωγοί ΑΠΕ που αντιδρούν στο μέτρο της διακοψιμότητας θεωρούν ότι θα μετατραπεί σε μια ακόμη επιβάρυνση για τους ίδιους αλλά και για τους τελικούς καταναλωτές.

Από την πλευρά του το υπουργείο Παραγωγικής Ανασυγκρότησης υποστηρίζει ότι το μέτρο πρέπει να εφαρμοστεί υπό την προϋπόθεση ότι οι ωφελούμενες βιομηχανίες θα πρέπει να δεσμευτούν ότι θα αυξήσουν τις θέσεις εργασίας, αλλά και ότι θα εφαρμόζουν την εργατική νομοθεσία όταν θα δουλεύουν βράδια και Σαββατοκύριακα.

12

04ΔΕΗ:OΙ ΠΡOΤΕΡΑΙOΤΗΤΕΣΤΗΣ ΝΕΑΣ ΔΙOΙΚΗΣΗΣOι ληξιπρόθεσμες οφειλές, η αναδιοργάνωση του ομίλου ΔΕΗ, οι σχέσεις με τους μεγάλους καταναλωτές και το Δημόσιο, καθώς και το «σταυρόλεξο» για τη μείωση του ενεργειακού κόστους περιλαμβάνονται στις προκλήσεις αλλά και τις προτεραιότητες για τη νέα διοίκηση της ΔΕΗ, υπό τον πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο κ. Εμμανουήλ Παναγιωτάκη που ανέλαβε καθήκοντα στις αρχές Απριλίου.

ΕπικαιρότηταΤου Κώστα Βουτσαδάκη

Η εκτόξευση των ληξιπρόθεσμων οφειλών στα επίπεδα του 1,8 δισ. ευρώ αποτελεί τη σημαντικότερη απειλή όχι μόνο για την επιχείρηση αλλά και συνολικά για την ενεργειακή αγορά, καθώς η έλλειψη ρευστότητας μετακυλίεται αλυσιδωτά. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι ο κ. Παναγιωτάκης ξεκίνησε τη θητεία του στη ΔΕΗ απευθύνοντας έκκληση προς τους καταναλωτές να εξαντλήσουν τα περιθώρια για την πληρωμή των λογαριασμών ρεύματος και τονίζοντας ότι παρά το γεγονός ότι η ΔΕΗ «τους έχει στενοχωρήσει μερικές φορές», εκείνοι γνωρίζουν ότι «η επιχείρηση είναι δική τους και πρέπει να τη διαφυλάσσουν ως κόρην οφθαλμού». Σημείωσε δε ότι η επιχείρηση εξαντλεί κάθε περιθώριο για να τους διευκολύνει να καταβάλουν το αντίτιμο των λογαριασμών τους και τους καλεί και εκείνους να εξαντλήσουν τα δικά τους περιθώρια γιατί η πληρωμή των λογαριασμών «είναι το οξυγόνο της εταιρείας», αν και σε αυτούς περιλαμβάνονται και άλλα πράγματα που πολλές φορές δημιουργούν παρεξηγήσεις.

Εντοπίζοντας τους κακοπληρωτέςΗ λύση που προωθείται βασίζεται στον εντοπισμό των συστηματικών κακοπληρωτών, δηλαδή εκείνων που δεν εξοφλούν τους λογαριασμούς ρεύματος ενώ έχουν τη δυνατότητα να το κάνουν. Σύμφωνα με αρμόδια στελέχη της ΔΕΗ, οι οφειλέτες ξεπερνούν τις 500.000 και ο εντοπισμός των «μπαταχτσήδων» θα γίνει με βάση στοιχεία όπως τα τετραγωνικά της κατοικίας, το ύψος της κατανάλωσης, το ιστορικό των αθετήσεων πληρωμής λογαριασμών κ.ά. Αν για παράδειγμα κάποιος μένει σε μεγάλο σπίτι και εξακολουθεί να έχει μεγάλες καταναλώσεις όπως και πριν την περίοδο της κρίσης θα θεωρείται ότι κατά τεκμήριο έχει τη δυνατότητα να πληρώσει και θα κινείται (σε συνεργασία και με νομικά γραφεία) η διαδικασία διεκδίκησης των οφειλών που θα φθάνει αν χρειαστεί και στη διακοπή της ηλεκτροδότησης.

Πάντως από τα 1,8 δισ. τα 350 εκατ. (290 εκατ. της Χαμηλής Τάσης και 65 εκατ. της Μέσης Τάσης) οφείλονται από πελάτες ληξιπρόθεσμους για πρώτη φορά (δεν έχουν φθάσει

13

δηλαδή στο χρονικό όριο της διακοπής ηλεκτροδότησης) και κρίνεται ότι τα περισσότερα από αυτά θα εισπραχθούν, ενώ άλλα 250 εκατ. οφείλονται από εξοχικά και επιχειρήσεις που έχουν κλείσει, τα οποία θεωρείται ότι είναι πιο δύσκολο να εισπραχθούν. Τα λοιπά η επιχείρηση θα τα διεκδικήσει με κάθε νόμιμο μέσο συμπεριλαμβανομένου και του μέτρου των αποκοπών, σε συνάρτηση και με την οικονομική και κοινωνική κατάσταση των οφειλετών.

Αναδιοργάνωση ομίλουΗ αναδιοργάνωση του ομίλου ΔΕΗ περιλαμβάνει κυρίως τη μητρική εταιρεία λειτουργιών που έχουν μεταφερθεί στον Διαχειριστή του Δικτύου (ΔΕΔΔΗΕ) χωρίς αυτό να επιβάλλεται από την κοινοτική νομοθεσία για την απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Στόχος της κίνησης αυτής είναι η επίτευξη οικονομιών κλίμακας (π.χ. από την ενοποίηση των υπηρεσιών Oικονομικού, Διοικητικού κ.ά.) και η βελτίωση της κινητικότητας του προσωπικού η οποία εμποδίζεται τώρα από τα «τείχη» που, όπως λέγεται χαρακτηριστικά, έχουν υψωθεί μεταξύ

μητρικής και θυγατρικών. Δύσκολες θεωρούνται αντίστοιχες παρεμβάσεις στον Διαχειριστή Μεταφοράς για τον οποίο η ευρωπαϊκή νομοθεσία είναι πιο αυστηρή. Στόχος της αναδιοργάνωσης είναι επίσης η αξιοποίηση αργούντος εξοπλισμού στα λιγνιτωρυχεία, φαινόμενο που οφείλεται στην έλλειψη προσωπικού (περίπου 200 ατόμων) και περιορίζει την παραγωγή ενέργειας από λιγνίτη. Το ζήτημα αναμένεται να αντιμετωπιστεί με την ολοκλήρωση των 600 προσλήψεων που έχουν εγκριθεί.

Ενεργειακό κόστος & διακοψιμότηταΣε σχέση με τα βιομηχανικά τιμολόγια, το υπουργείο Παραγωγικής Ανασυγκρότησης αποφάσισε τη συγκρότηση επιτροπής που θα εξετάσει μέτρα για τη μείωση του ενεργειακού κόστους των βιομηχανιών. Αφορμή για την κίνηση αυτή ήταν η απόφαση της Χαλυβουργικής να εφαρμόσει πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου, το οποίο η ίδια η εταιρεία απέδωσε αφενός στην κρίση και αφετέρου στο υψηλό κόστος ενέργειας.

Η αρχή θα γίνει από το μέτρο της

λεγόμενης διακοψιμότητας, δηλαδή της μείωσης των τιμολογίων για μεγάλους καταναλωτές οι οποίοι σε αντάλλαγμα θα μειώνουν τη ζήτηση ενέργειας σε ώρες αιχμής. Η διακοψιμότητα έχει καταρχήν εγκριθεί από την ΕΕ και εκκρεμεί η οριστικοποίηση του τρόπου εφαρμογής του μέτρου ενώ υπό επανεξέταση είναι και το σχέδιο Υπουργικής Απόφασης που είχε ετοιμάσει η προηγούμενη κυβέρνηση. Το ερώτημα όμως είναι ποιος θα πληρώσει το κόστος της εφαρμογής του μέτρου.

Το ίδιο ερώτημα ισχύει και για το άλλο μέτρο που προωθείται σε σχέση με τη μείωση του ενεργειακού κόστους για τις επιχειρήσεις, αυτό της αντιστάθμισης του κόστους διαρροής άνθρακα, δηλαδή της αποζημίωσης των ενεργοβόρων επιχειρήσεων για ένα μέρος από την αύξηση των τιμολογίων ηλεκτρικής ενέργειας που οφείλεται στην αντιρρυπαντική πολιτική της ΕΕ (υποχρεωτική αγορά δικαιωμάτων εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα για το σύνολο των ρύπων που εκπέμπουν οι ηλεκτροπαραγωγοί). Το μέτρο εφαρμόζεται ήδη και η

14

χρηματοδότησή του προερχόταν από την αύξηση στο ΕΤΜΕΑΡ (Ειδικό Τέλος Μείωσης Εκπομπών Αερίων Ρύπων) που αποφάσισε η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας για τον λόγο αυτό. Όμως η απόφαση καταργήθηκε με τροπολογία του ΥΠΑΠΕΝ χωρίς να διευκρινίζεται πού θα βρεθούν τα κονδύλια για την επιδότηση των τιμολογίων της βιομηχανίας… Αν δεν παρθεί άλλη απόφαση, το αποτέλεσμα θα είναι ακόμα μεγαλύτερες καθυστερήσεις στις πληρωμές των παραγωγών ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, που αποζημιώνονται μέσω του λογαριασμού που χρηματοδοτείται, μεταξύ άλλων, από το ΕΤΜΕΑΡ.

Υπηρεσίες Κοινής ΩφέλειαςΣημαντικό ρόλο για τη ρευστότητα της ΔΕΗ και της αγοράς θα παίξουν και οι αποφάσεις για τον χειρισμό του κόστους των Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας. Η ΔΕΗ εισπράττει ένα ποσό της τάξης των 650 εκατ. ευρώ ετησίως για την παροχή ΥΚΩ (αυτό που είχε καθοριστεί για το 2011), όμως το κόστος των υπηρεσιών σύμφωνα με τις σχετικές αποφάσεις της ΡΑΕ ήταν 811 εκατ. για το 2012 και 849 εκατ. για το

2013 (εκκρεμεί ο υπολογισμός για το 2014). Συνεπώς το Δημόσιο «χρωστά» στη ΔΕΗ περί τα 350 εκατ. ευρώ συν ό,τι προκύψει για το 2014 (χρονιά κατά την οποία οι συνθήκες βελτιώθηκαν λόγω της μείωσης των διεθνών τιμών του πετρελαίου). Η ανάκτηση των ποσών αυτών συνεπάγεται μια ακόμη σημαντική αύξηση στα τιμολόγια, γι’ αυτό και η κυβέρνηση (όπως έκανε άλλωστε και η προηγούμενη) αναβάλλει τη λήψη της απόφασης.

Το Δημόσιο «χρωστά» στη ΔΕΗ περί τα 350 εκατ. ευρώ συν ό,τι προκύψει για το 2014 (χρονιά κατά την οποία οι συνθήκες βελτιώθηκαν λόγω της μείωσης των διεθνών τιμών του πετρελαίου)

15

05ΑΛΛΑΖOΥΝ ΤΑ

ΣΥΜΒOΛΑΙΑ ΤΗΣ ΔΕΗΜΕ ΤOΥΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣΣε σταδιακή αλλαγή των συμβολαίων με τους καταναλωτές προχωρά, με προφανή καθυστέρηση η ΔΕΗ, σε εφαρμογή των προβλέψεων του νέου Κώδικα Προμήθειας Ηλεκτρικής Ενέργειας, ο οποίος είχε δημοσιευτεί στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης πριν από δύο χρόνια, τον Απρίλιο του 2013.

Κώδικας Προμήθειας Ηλεκτρικής ΕνέργειαςΤου Κώστα Βουτσαδάκη

Η τροποποίηση των συμβατικών όρων προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας θα γίνει μάλιστα σταδιακά, καθώς για την εφαρμογή των νέων ρυθμίσεων απαιτούνται τροποποιήσεις στα μηχανογραφικά συστήματα της ΔΕΗ και στον σχετικό εξοπλισμό. Έτσι, η εφαρμογή της σύμβασης ξεκίνησε από τα καταστήματα Γλυφάδας και Καλαμαριάς (Θεσσαλονίκης) με την εγκατάσταση νέου μηχανογραφικού συστήματος εξυπηρέτησης πελατών, και σταδιακά μέσα στο καλοκαίρι προβλέπεται να επεκταθεί σε όλους τους πελάτες της ΔΕΗ. Μια από τις βασικότερες αλλαγές είναι ότι από τη νέα σύμβαση έχει απαλειφθεί ο όρος περί δυνατότητας μονομερούς τροποποίησής της από τη ΔΕΗ.

Οι ρυθμίσεις για τα σημαντικότερα ζητήματα στις σχέσεις ΔΕΗ-πελατών έχουν ως εξής:

Ληξιπρόθεσμες οφειλές Αν ο λογαριασμός κατανάλωσης δεν εξοφληθεί εντός της οριζόμενης προθεσμίας, η ΔΕΗ ή εξουσιοδοτημένοι συνεργάτες της δύνανται να επικοινωνούν με τον πελάτη μετά

τη λήξη της οριζόμενης προθεσμίας εξόφλησης του λογαριασμού κατανάλωσης υπενθυμίζοντάς του την οφειλή και προσφέροντας τη δυνατότητα αποστολής αντιγράφου του λογαριασμού του.

Επίσης, η ΔΕΗ προβαίνει στις ακόλουθες ενέργειες: α. Αναγράφει με σχετική επισήμανση το ποσό της ληξιπρόθεσμης οφειλής στον αμέσως επόμενο λογαριασμό και προσθέτει το ποσό αυτό βεβαρημένο με τον νόμιμο τόκο υπερημερίας στο συνολικό οφειλόμενο ποσό του νέου λογαριασμού που ο πελάτης οφείλει να καταβάλει εντός της κανονικής προθεσμίας εξόφλησης του νέου λογαριασμού.

β. Αν παρέλθει άπρακτη και η δεύτερη κατά σειρά προθεσμία εξόφλησης, η ΔΕΗ δύναται να υποβάλει στον αρμόδιο διαχειριστή εντολή απενεργοποίησης μετρητή φορτίου λόγω ληξιπρόθεσμων οφειλών. Η εντολή αυτή κοινοποιείται υποχρεωτικώς στον πελάτη.

γ. Αν η ληξιπρόθεσμη οφειλή δεν εξοφληθεί εντός δέκα ημερών από την

16

κοινοποίηση στον πελάτη της εντολής απενεργοποίησης μετρητή φορτίου, η ΔΕΗ δύναται να καταγγείλει τη Σύμβαση Προμήθειας υποβάλλοντας στον αρμόδιο διαχειριστή δήλωση παύσης εκπροσώπησης, ενημερώνοντας ανάλογα τον πελάτη.

Η ΔΕΗ δεν δύναται να υποβάλει εντολή απενεργοποίησης μετρητή φορτίου ή να καταγγείλει τη Σύμβαση Προμήθειας με την υποβολή δήλωσης παύσης εκπροσώπησης, λόγω υπερημερίας πελάτη ως προς την εξόφληση ληξιπρόθεσμων οφειλών, εάν οι εν λόγω οφειλές αμφισβητούνται από τον πελάτη και προς τούτο έχει προσφύγει ενώπιον αρμόδιας αρχής ή δικαστηρίου και έχει λάβει προσωρινή διαταγή ή αναστολή εκτέλεσης της απενεργοποίησης του μετρητή του ή παύσης εκπροσώπησης, αντίστοιχα.

Τροποποίηση των χρεώσεων προμήθειαςΗ ενημέρωση σχετικά με τροποποίηση των χρεώσεων προμήθειας δύναται να λαμβάνει χώρα με τον πρώτο λογαριασμό που ακολουθεί την αναπροσαρμογή. Η ελάχιστη

διάρκεια ισχύος των προσφερόμενων τιμολογίων ορίζεται σε έξι (6) μήνες, εκτός εάν ορίζεται άλλως από την εκάστοτε ισχύουσα νομοθεσία.

Οι μεταβολές των ρυθμιζόμενων χρεώσεις βρίσκονται εκτός της σφαίρας επιρροής της ΔΕΗ. Η ΔΕΗ οφείλει να ενημερώνει σχετικά τους πελάτες της με ειδικό έντυπο ή σε ειδικό πεδίο στον πρώτο λογαριασμό μετά την έναρξη ισχύος των μεταβολών αυτών.

Τροποποίηση λοιπών όρωνΓια την τροποποίηση όρων της Σύμβασης Προμήθειας, η ΔΕΗ υποχρεούται σε προηγούμενη ενημέρωση του πελάτη. Η ενημέρωση γίνεται είτε με ατομική ειδοποίηση του πελάτη και εφόσον είναι δυνατό και επαρκές, σε ειδικό πεδίο του λογαριασμού κατανάλωσης ή σε χωριστό έντυπο που διαβιβάζεται με αυτόν, είτε με δημοσίευση στην επίσημη ιστοσελίδα της ΔΕΗ ΑΕ ή και σε εφημερίδες ευρείας κυκλοφορίας τουλάχιστον εξήντα (60) ημέρες πριν την ημερομηνία θέσης των τροποποιήσεων σε ισχύ.

Χρεώσεις υπέρ τρίτωνΜε βάση το νομοθετικό πλαίσιο ως ισχύει, οι προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας συνεισπράττουν με τους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας τέλη και φόρους όπως ορίζονται από την πολιτεία.

Σύμφωνα με τα παραπάνω, μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ, συνεισπράττονται οι παρακάτω χρεώσεις:

Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας (ΕΦΚ), ειδικό τέλος 5ο/οο, Δημοτικά Τέλη, Δημοτικός Φόρος Τέλος Ακίνητης Περιουσίας, ΦΠΑ και ποσά υπέρ ΝΕΡΙΤ.

Διόρθωση λογαριασμώνΗ διόρθωση λογαριασμών μπορεί να προκύψει είτε από λανθασμένα στοιχεία που αποστέλλονται από τον αρμόδιο διαχειριστή, είτε από λάθη της ΔΕΗ.

Και στις δύο περιπτώσεις, η ΔΕΗ υποχρεούται να ενημερώνει τον πελάτη σχετικά με τα αίτια της διόρθωσης, το χρονικό διάστημα στο οποίο αυτή αναφέρεται, τις αρχικές και τις διορθωμένες τιμές των επηρεαζόμενων

17

μεγεθών, αλλά και να αναλύει λεπτομερώς τον τρόπο προσδιορισμού των τιμών αυτών και τον υπολογισμό των σχετικών χρεώσεων.

Η διαδικασία διόρθωσης του λογαριασμού όταν ζητηθεί από τον πελάτη περιγράφεται στον Κώδικα Διαχείρισης Παραπόνων και Αιτημάτων Πελατών.

Διακανονισμοί-ρύθμιση οφειλώνΟι πελάτες που επιθυμούν να προβούν στη ρύθμιση των οφειλών τους μπορούν να απευθύνονται στο δίκτυο καταστημάτων της ΔΕΗ και στην πανελλαδική τηλεφωνική γραμμή εξυπηρέτησης 11770 και να ενημερώνονται για τους όρους και τις προϋποθέσεις διακανονισμών. Ισχύει πρόγραμμα διακανονισμών ανάλογα με την κατηγορία συνέπειας του πελάτη. Οι κατηγορίες συνέπειας του πελάτη είναι οι εξής: 1. Συνεπείς χωρίς διακανονισμούς

2. Συνεπείς σε πληρωμές και διακανονισμούς

3. Περισσότερες από μία ενσωματώσεις (απλήρωτοι λογαριασμοί) σε επόμενο λογαριασμό ή και μια αθέτηση διακανονισμού

4. Πολλαπλή αθέτηση διακανονισμών

5. Παραβίαση μετρητή μετά από αποκοπή λόγω χρέους

6. Επαναλαμβανόμενες παραβιάσεις μετρητή μετά από αποκοπή ή και ρευματοκλοπή.

Επίσης ισχύει αναστολή διακοπών ηλεκτρικής ενέργειας, καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, σε πελάτες που είναι ενταγμένοι στο Μητρώο των Ευάλωτων Πελατών και στους δικαιούχους του Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου (ΚΟΤ).

Υποχρεώσεις ΔΕΗ προς τον πελάτηΗ ΔΕΗ είναι υπεύθυνη να παρέχει ηλεκτρική ενέργεια στην εγκατάσταση του πελάτη, σύμφωνα με τους όρους της Σύμβασης Προμήθειας και όπως ορίζουν οι κώδικες που διέπουν την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας όπως εκάστοτε ισχύουν, καθώς και η λοιπή ισχύουσα εθνική και κοινοτική νομοθεσία. Η ΔΕΗ δεν υπέχει ευθύνη αποζημίωσης του πελάτη για τυχόν ζημιές που οφείλονται σε αίτια πέραν του δικού της ελέγχου, σε τυχαία γεγονότα, σε διακοπές, προβλήματα ή δυσλειτουργίες των υποδομών μέσω των οποίων παρέχει ηλεκτρική ενέργεια όπως είναι το Σύστημα Μεταφοράς και το Δίκτυο Διανομής και επί των οποίων δεν έχει κανένα δικαίωμα ή συμβατική υποχρέωση.

Η τροποποίηση των συμβατικών όρων προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας θα γίνει μάλιστα σταδιακά, καθώς για την εφαρμογή των νέων ρυθμίσεων απαιτούνται τροποποιήσεις στα μηχανογραφικά συστήματα της ΔΕΗ και στον σχετικό εξοπλισμό. Μια από τις βασικότερες αλλαγές είναι ότι από τη νέα σύμβαση έχει απαλειφθεί ο όρος περί δυνατότητας μονομερούς τροποποίησής της από τη ΔΕΗ

18

06ΤΡΙΜΕΡΗΣ ΣΥΜΦΩΝΙΑ«ΞΕΚΛΕΙΔΩΝΕΙ» IGB & VERTICAL CORRIDORΣτη Σόφια της Βουλγαρίας έλαβε χώρα μια πολύ κρίσιμη συμφωνία που πρόκειται να αλλάξει την ενεργειακή αγορά όχι μόνο των Βαλκανίων αλλά και της υπόλοιπης Ευρώπης. Ελλάδα, Βουλγαρία και Ρουμανία έκαναν τα πρώτα βήματα που δημιουργούν τις κατάλληλες συνθήκες για την κατασκευή του ελληνοβουλγαρικού αγωγού IGB ως μέρους του Vertical Corridor (Κάθετου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου).

ΕπικαιρότηταΤου Γιάννη Πισπιρίγκου

Oι τρεις υπουργοί Ενέργειας στη συνάντησή τους ανακοίνωσαν ότι η επενδυτική απόφαση για τον IGB θα ληφθεί στις 29 Μαΐου, εγκρίθηκε προϋπολογισμός 10 εκατ. ευρώ για την κοινή εταιρεία Interconnector Greece Bulgaria EAD, στην οποία συμμετέχουν η IGI Ποσειδών και η Bulgarian Energy Holding, δημοσιοποιήθηκε η κοινή επιστολή Ελλάδας-Βουλγαρίας-Ιταλίας προς την Κομισιόν, με την οποία έχει ζητηθεί η χρηματοδότηση του έργου, με 220 εκατ. ευρώ, ενώ Βουλγαρία και Ρουμανία συμφώνησαν να αποκαταστήσουν τις ζημιές στον αγωγό που θα τις διασυνδέει.

«Ξεκλειδώνουν» οι διασυνδέσειςΗ υπουργός Ενέργειας της Βουλγαρίας, Τεμενούσκα Πέτκοβα, χαρακτήρισε τη συνάντηση «ιστορική» και ανακοίνωσε ότι η κατασκευή του IGB θα ξεκινήσει τον Μάρτιο του 2016 για να ολοκληρωθεί στο δεύτερο εξάμηνο του 2018.

Αντίθετα, το τμήμα του Vertical Corridor που συνδέει τη Βουλγαρία με τη Ρουμανία έχει κάνει σημαντική πρόοδο. Η Transgaz και η Bulgartransgaz

ανακοίνωσαν ότι έχουν προχωρήσει τις διαδικασίες για την ανάθεση σε εταιρεία της επισκευής του αγωγού στο τμήμα κάτω από τον ποταμό Danube, ώστε να είναι έτοιμος στα τέλη του έτους, ενώ συζήτησαν και την προοπτική κατασκευής ενός Συμπιεστή στο έδαφος της Ρουμανίας.

Όπως διαβεβαίωσε ο υπουργός Ενέργειας της Ρουμανίας, Μιχάι Αλμπουλέσκου, ήδη έχει ολοκληρωθεί η αδειοδοτική διαδικασία για τον Συμπιεστή, με την Κομισιόν να έχει λάβει απόφαση για την ένταξή του σε κοινοτικά κονδύλια. Με την ολοκλήρωση της κατασκευής του Συμπιεστή, που τοποθετείται στα τέλη του 2016, με αρχές του 2017, θα υπάρξει δυνατότητα αμφίδρομης ροής φυσικού αερίου για τις δύο χώρες.

Υποχρέωση της ΕλλάδαςΑπό την πλευρά του, ο ΥΠΑΠΕΝ Παναγιώτης Λαφαζάνης χαρακτήρισε τον Vertical Corridor «όδευση-κλειδί για την ενεργειακή ασφάλεια στην ευρύτερη περιοχή μας και την Ευρώπη», τόνισε ότι για την Ελλάδα δεν αποτελεί θέμα επιλογής αλλά

19

υποχρέωσης, γιατί «βρισκόμαστε σε μια από τις πλέον ενεργειακά ευάλωτες περιοχές της ΕΕ». Επίσης επισήμανε ότι ο IGB θα διασφαλίσει πρόσβαση σε ποικίλες πηγές αερίου και όχι μόνον την Κασπία και υπογράμμισε ότι η Ελλάδα επιδιώκει «τη διασφάλιση μεγαλύτερων ποσοτήτων, αναβαθμίζοντας τον τερματικό σταθμό της Ρεβυθούσας και σχεδιάζοντας την κατασκευή Πλωτής Μονάδας Αποθήκευσης & Αεριοποίησης ΥΦΑ (FSRU) στη Βόρεια Ελλάδα».

Όπως είπε, δύο έργα (της ΔΕΠΑ και της Gastrade) έχουν ήδη χαρακτηριστεί ως Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος. «Το σύνολο των προαναφερόμενων έργων», πρόσθεσε ο κ. Λαφαζάνης, «σε συνδυασμό με την αναβάθμιση και την επίτευξη αντίστροφης ροής στον υπάρχοντα αγωγό μεταξύ Ελλάδας-Βουλγαρίας (Σιδηρόκαστρο-Kula), καθώς και την αύξηση της μεταφορικής ικανότητας του διασυνδετήριου αγωγού Τουρκίας-Ελλάδας, πρόκειται να διασφαλίσουν την εύρυθμη λειτουργία του Κάθετου Διαδρόμου. Επιπλέον, ουσιαστικός είναι ο ρόλος του TAP, που ανοίγει την πύλη του Νοτίου Διαδρόμου στην Ευρώπη, μέσω της Ελλάδας».

Σημειώνεται ότι ο IGB έχει ήδη κατοχυρώσει 45 εκατομμύρια ευρώ από το European Energy Program for Recovery (EEPR), ενώ σύμφωνα με τον κ. Λαφαζάνη κάθε επιπλέον ευρωπαϊκή οικονομική ενίσχυση θα συνδράμει στην επιτάχυνση της υλοποίησής του. O έλληνας υπουργός χαρακτήρισε σημαντική την πρωτοβουλία της επιστολής των

υπουργών Ελλάδας, Βουλγαρίας και Ιταλίας προς τον αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Σέφκοβιτς και τον επίτροπο Ενέργειας κ. Κανιέτε για επιπλέον χρηματοδότηση, χωρίς ωστόσο να υπάρχει ακόμη απάντηση.

Turkish StreamTέλος, στην αναφορά που έκανε ο κ. Λαφαζάνης για το ρωσικό σχέδιο επέκτασης του αγωγού Turkish Stream στην Ελλάδα, είπε μεταξύ άλλων: «Αυτή τη στιγμή, όπως πιθανώς να γνωρίζετε, η Ελλάδα βρίσκεται σε συνομιλίες προκειμένου να συμμετέχει πιθανόν στην κατασκευή ενός αγωγού, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία και το τρίτο ενεργειακό πακέτο, που θα μεταφέρει το εν λόγω αέριο ώς τα σύνορά μας με την πΓΔΜ. Από εκεί θα πηγαίνει προς την Σερβία, Oυγγαρία και την λοιπή κεντρική Ευρώπη.

»O εν λόγω αγωγός δεν είναι ανταγωνιστικός προς τον Κάθετο Διάδρομο, καθώς διατρέχει και προμηθεύει διαφορετικές χώρες. Αντιθέτως, είναι ένας αγωγός που θα προκύψει σε αντικατάσταση της παρούσας όδευσης μέσω της Oυκρανίας προς την Κεντρική Ευρώπη, όδευση η οποία θα πάψει να λειτουργεί από το 2019».

Στην αναφορά που έκανε ο κ. Λαφαζάνης για το ρωσικό σχέδιο επέκτασης του αγωγού Turkish Stream στην Ελλάδα, είπε μεταξύ άλλων: «O εν λόγω αγωγός δεν είναι ανταγωνιστικός προς τον Κάθετο Διάδρομο, είναι ένας αγωγός που θα προκύψει σε αντικατάσταση της παρούσας όδευσης μέσω της Oυκρανίας προς την Κεντρική Ευρώπη, όδευση η οποία θα πάψει να λειτουργεί από το 2019»

Τα διευθυντικά στελέχη (στα αριστερά ο διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΠΑ κ. Σπύρος Παλαιογιάννης) των εταιρειών που λαμβάνουν μέρος στο πρότζεκτ του Κάθετου Διαδρόμου, υπογράφουν τη συμφωνία σύστασης κοινής εταιρείας. Όρθιοι εικονίζονται οι υπουργοί Ενέργειας των τριών χωρών (δεύτερος από δεξιά ο υπουργός ΠΑΠΕΝ κ. Παναγιώτης Λαφαζάνης).

20

07ΠΡOΣΔOΚΙΕΣ ΓΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ «ΣΥΜΜΕΤOΧΗ»ΣΤOΝ ΡΩΣΙΚO ΑΓΩΓOΗ ανάδειξη της Ελλάδας και σε μεταπωλητή φυσικού αερίου, εκτός από περιφερειακό κόμβο διέλευσής του προς την Ευρώπη, περιλαμβάνεται στις επιδιώξεις της ελληνικής κυβέρνησης στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων με τη Ρωσία για τα ενεργειακά.

Διεθνείς εξελίξειςΤου Κώστα Βουτσαδάκη

Το κεντρικό στοιχείο των διαπραγματεύσεων αφορά τη διέλευση από τη χώρα μας αγωγού που θα μεταφέρει ρωσικό φυσικό αέριο από τα ελληνοτουρκικά σύνορα και θα συνεχίζει προς την κεντρική Ευρώπη μέσω Σκοπίων και Σερβίας. Πρόκειται για την επέκταση του ρωσικού σχεδίου για τον αγωγό Turkish Stream, ο οποίος σύμφωνα με τον σχεδιασμό θα ξεκινά από τις ρωσικές ακτές της Μαύρης Θάλασσας, θα καταλήγει στα ελληνοτουρκικά σύνορα και θα αντικαταστήσει από το 2019 τους ρωσικούς αγωγούς που διέρχονται μέσω Ουκρανίας όπου αντιμετωπίζονται τα γνωστά προβλήματα.

Μεταπώληση αερίουΟι συζητήσεις ξεκίνησαν με την επίσκεψη του πρωθυπουργού Α. Τσίπρα και του αρμόδιου υπουργού Π. Λαφαζάνη στη Μόσχα και συνεχίστηκαν στα μέσα Απριλίου με την έλευση στην Αθήνα του επικεφαλής της Gazprom, Αλεξέι Μίλερ. Επίσκεψη που μπορεί να μην είχε τα αποτελέσματα που ανέμεναν ορισμένοι κυβερνητικοί παράγοντες καθώς δεν υπεγράφη

η συμφωνία κατανόησης (MoU) που πολλοί περίμεναν, έθεσε όμως τα θεμέλια μιας κοινής ομάδας εργασίας που θα καταρτίσει τον «οδικό χάρτη» των ενεργειών που απαιτούνται για την υλοποίηση του σχεδίου.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η κυβέρνηση θέτει στο τραπέζι των συζητήσεων με τη Μόσχα το αίτημα, ένα μέρος των ποσοτήτων που θα διέρχεται από τον αγωγό να μπορεί η χώρα μας να το μεταπωλεί σε τρίτους, αποκομίζοντας πρόσθετα οφέλη πέρα από τα τέλη διέλευσης και τα όποια άλλα συμπληρωματικά οφελήματα προκύψουν για ανάπτυξη, απασχόληση κ.λπ.

Η μεταπώληση φυσικού αερίου είναι κάτι που έχει πετύχει η Τουρκία για αέριο που προμηθεύεται από το Αζερμπαϊτζάν (ένα μέρος του οποίου αγοράζει και η χώρα μας μέσω Τουρκίας από το 2007) και είχε τεθεί επίσης από την Αθήνα στη Μόσχα στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων που γίνονταν στα μέσα της δεκαετίας του 2000 για τον αγωγό South Stream.

21

ΑντιδράσειςΌμως ο South Stream, που θα μετέφερε ρωσικό φυσικό αέριο στην Ευρώπη, όπως και το σχέδιο για τον πετρελαιαγωγό Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη για τη διαμετακόμιση ρωσικών πετρελαίων ναυάγησαν ύστερα και από τις αντιδράσεις ΗΠΑ και ΕΕ για την ισχυροποίηση της ρωσικής παρουσίας στην Ευρώπη. Αντιδράσεις που ήδη εκδηλώνονται υπογείως αλλά και φανερά για τη νέα επαναπροσέγγιση Αθήνας-Μόσχας με επίκεντρο την ενέργεια. Είναι ενδεικτικές οι επισημάνσεις του κ. Μάθιου Μπράιζα, πρώην πρέσβη των ΗΠΑ και νυν διευθυντή του Διεθνούς Κέντρου Αμυντικών Σπουδών, σε πρόσφατο συνέδριο στην Αθήνα (πριν ακόμη αποφασίσει η ελληνική κυβέρνηση να εγκρίνει τη διέλευση του ρωσικού φυσικού αερίου μέσω Ελλάδας προς την Ευρώπη), σύμφωνα με τις οποίες «το χειρότερο που έχετε να κάνετε είναι ένα βήμα πίσω στον Νότιο Διάδρομο φυσικού αερίου και να επιστρέψετε στο μονοπώλιο που έφθασε στο σημείο η Ελλάδα να πληρώνει το φυσικό αέριο ακριβότερα από οποιαδήποτε χώρα της Ευρώπης».

Συμμόρφωση με την ΕυρώπηΗ ρωσική Gazprom σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες φέρεται να διαβεβαίωσε τον υπουργό Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Παναγιώτη Λαφαζάνη, που επισκέφθηκε τη Μόσχα λίγες ημέρες πριν την επίσημη επίσκεψη του πρωθυπουργού κ. Αλέξη Τσίπρα και τη συνάντηση με τον ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, ότι είναι διατεθειμένη να εφαρμόσει κάθε πρόβλεψη της κοινοτικής νομοθεσίας σε σχέση με τα ενεργειακά δίκτυα προκειμένου να μην υπάρχει αφορμή για απόρριψη του σχεδίου από την ΕΕ. Αυτό είναι ένα από τα πλέον κρίσιμα στοιχήματα που πρέπει να κερδηθούν προκειμένου να προχωρήσει το έργο, καθώς η διασφάλιση της τήρησης της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για την ενέργεια αναφορικά κυρίως με θέματα ανταγωνισμού αποτελεί βασική προϋπόθεση προκειμένου ο ελληνικός αγωγός να μη συναντήσει τα εμπόδια που οδήγησαν πέρυσι στη ματαίωση του ρωσικού σχεδίου για την κατασκευή του αγωγού South Stream, που προέβλεπε τη διοχέτευση του φυσικού αερίου προς την Ευρώπη μέσω Βουλγαρίας.

«Ίση μεταχείριση»Το αποτέλεσμα της συνάντησης Πούτιν-Τσίπρα ήταν πάντως καταρχήν η διασφάλιση της χρηματοδότησης του έργου, επενδυτικού κόστους 2 δισ. ευρώ. Ήδη πάντως η ελληνική πλευρά «παίζει» επισήμως το χαρτί της ίσης μεταχείρισης, επισημαίνοντας ότι η Γερμανία εισάγει ρωσικό φυσικό αέριο μέσω του αγωγού Nord Stream που λειτουργεί ήδη από ετών. «Γιατί, λοιπόν, υπάρχουν αντιδράσεις για την Ελλάδα, η οποία επιχειρεί μια συμφωνία για τη διέλευση του ρωσικού αγωγού και δεν υπάρχουν αντιδράσεις για τη Γερμανία, η οποία μάλιστα θέλει να μονοπωλήσει τη ροή του ρώσικου φυσικού αερίου στην Ευρώπη, διεκδικώντας να διευρυνθεί ο αγωγός της Βαλτικής, προκειμένου να μη γίνει ο Νότιος Διάδρομος;» είναι το ερώτημα που έθεσε σε συνέντευξή του ο κ. Λαφαζάνης.

Προσδοκώμενα οφέληΠέρα από την αναβάθμιση του γεωπολιτικού ρόλου της χώρας, η Αθήνα επιδιώκει επίσης περαιτέρω έκπτωση στην τιμή αγοράς του φυσικού αερίου από τη Ρωσία,

22

δραστική μείωση του ποινής ύψους 100 εκατ. ευρώ που προκύπτει από την εφαρμογή της ρήτρας «take or pay» (σύμφωνα με την οποία η χώρα μας υποχρεούται να καταβάλει το τίμημα για συγκεκριμένη ελάχιστη ποσότητα αερίου κατ’ έτος, έστω και αν δεν την καταναλώνει), συμμετοχή ρωσικών εταιρειών στις έρευνες για υδρογονάνθρακες σε Ιόνιο και νότια της Κρήτης (που έχει καταρχήν συμφωνηθεί), βελτίωση της ασφάλειας εφοδιασμού με την προσθήκη μιας ακόμη διόδου προς την ελληνική αγορά και ανάπτυξη ανταγωνισμού μεταξύ των πηγών προμήθειας προκειμένου να συμπιεστούν οι τιμές.

Ο σχεδιασμός που υπάρχει αυτή τη στιγμή (αν και είναι πολύ νωρίς για να υπάρξουν ακριβή χρονοδιαγράμματα) προβλέπει τη λειτουργία του αγωγού σε τέσσερα χρόνια, δηλαδή το 2019, οπότε η Gazprom σχεδιάζει να καταργήσει τη διαμετακόμιση αερίου μέσω της Ουκρανίας προς την Ευρώπη. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΥΠΑΠΕΝ, η κατασκευή του ελληνικού τμήματος αγωγού από τα ελληνοτουρκικά σύνορα έως τα σύνορα με τη πΓΔΜ

συνεπάγεται μια επένδυση ύψους 2 δισ. ευρώ που θα δημιουργήσει 2.000 νέες θέσεις εργασίας. Όμως η κυβέρνηση έχει επενδύσει πολλά και στην προοπτική άμεσης χρηματοδοτικής στήριξης από τη Ρωσία, έναντι των μελλοντικών οφελών που θα έχει το ελληνικό Δημόσιο από τη λειτουργία του αγωγού, προσδοκώντας να υπάρξει διέξοδος από την ασφυκτική πίεση ρευστότητας στην οποία βρίσκεται η ελληνική οικονομία εφόσον δεν ολοκληρώνονται οι διαπραγματεύσεις με τους εταίρους.

Oι συζητήσεις ξεκίνησαν με την επίσκεψη του πρωθυπουργού Α. Τσίπρα και του αρμόδιου υπουργού Π. Λαφαζάνη στη Μόσχα και συνεχίστηκαν στα μέσα Απριλίου με την έλευση στην Αθήνα του επικεφαλής της Gazprom, Αλεξέι Μίλερ

23

08ΤO ΠΡΑΣΙΝO ΚΑΥΣΙΜO

ΓΙΑ OΔΗΓOΥΣ ΚΑΙ ΕΜΠOΡΙΚOΥΣ ΣΤOΛOΥΣ

Με σημαντικά υψηλά ποσοστά στην εξοικονόμηση κόστους και ενέργειας καθώς και στη μείωση εκπομπών ρύπων, το φυσικό αέριο κίνησης αποτελεί τη λύση για τους επαγγελματικούς στόλους ελαφρών ή βαρέων οχημάτων, τα ταξί αλλά και τα οχήματα δημόσιας χρήσης.

Φυσικό αέριο κίνησης

Τα ποσοστά μιλούν από μόνα τους: Πάνω από 50% εξοικονόμηση κόστους σε σχέση με τα συμβατικά καύσιμα, 23% λιγότερες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, 87% μείωση των υδρογονανθράκων και 89% μείωση των οξειδίων του αζώτου.

Με βάση αυτό το δεδομένο και στο πλαίσιο της επίτευξης των ενεργειακών στόχων μέχρι το 2020, στην Ελλάδα έχει ξεκινήσει η δημιουργία στόλων αυτοκινήτων επαγγελματικών-ιδιωτικών που κινούνται με CNG, και πλέον στους ελληνικούς δρόμους κυκλοφορούν ταξί, λεωφορεία, ελαφρά φορτηγά, απορριμματοφόρα αλλά και ΙΧ φυσικού αερίου τα οποία είναι εργοστασιακά κατασκευασμένα καθώς και οχήματα με συστήματα διπλής καύσης.

Ευκαιρία για μετατροπήΒαρύνουσα σημασία κατά το τελευταίο διάστημα παρουσιάζει το θέμα της μετατροπής πετρελαιοκίνητων και βενζινοκίνητων οχημάτων σε διπλής καύσης ύστερα από την ολοκλήρωση του θεσμικού πλαισίου (ΦΕΚ 14660/5-06-2014 και ΦΕΚ 195 της 23-1-2015). Όπως είναι γνωστό οι συγκεκριμένες

αποφάσεις λύνουν τα χέρια των οδηγών και ιδιαίτερα των επαγγελματιών (ταξί, βαρέα οχήματα, λεωφορεία κ.λπ.) και επιτρέπει στις εταιρείες να χρησιμοποιήσουν το CNG στην κίνηση των επαγγελματικών τους στόλων επενδύοντας σε μια πράσινη επιχειρηματική στρατηγική, η οποία, μεταξύ άλλων, λόγω του χαμηλού κόστους του καυσίμου εξοικονομεί σημαντικά κεφάλαια από τον ετήσιο προϋπολογισμό.

Όπως είναι γνωστό, στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη κυκλοφορούν αρκετά ταξί φυσικού αερίου, 600 λεωφορεία OΣΥ, 110 απορριμματοφόρα του νομού Αττικής και αρκετά ΙΧ που κινούνται με φυσικό αέριο, ενώ στις υπόλοιπες χώρες η χρήση του πράσινου καυσίμου είναι ακόμη πιο διαδεδομένη επιβεβαιώνοντας τις προβλέψεις που κάνουν λόγο για δεκαπλασιασμό της χρήσης του φυσικού αερίου στις ευρωπαϊκές μεταφορές (έρευνα ευρωπαϊκού οργανισμού ACER).

Τα οφέλη της μετατροπήςΣύμφωνα με τον πρόεδρο του ΙΔΕΕΑ κ. Καπετανάκη: «Η μετατροπή των

24

πετρελαιοκίνητων και βενζινοκίνητων σε διπλής καύσης παρουσιάζει οφέλη, ειδικά όταν πρόκειται για εμπορικούς στόλους (φορτηγά κ.λπ.) μεγάλων εταιρειών και αλυσίδων όπως είναι π.χ. τα σούπερ μάρκετ, καθώς πραγματοποιείται εξοικονόμηση κόστους και μείωση εκπομπών ρύπων».

Πιο συγκεκριμένα, εκτός από την εξοικονόμηση κόστους στο καύσιμο, επιτυγχάνεται και μείωση εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα κατά 15%, μείωση των σωματιδίων της αιθάλης κατά 99,6%, των υδρογονανθράκων κατά 87% και των οξειδίων του αζώτου κατά 89%.

Ένα ακόμη όφελος από τη χρήση φυσικού αερίου αποτελεί και η προστασία των συστημάτων (με άμεση συνέπεια τα μειωμένα έξοδα συντήρησης). Η μείωση εκπομπών σωματιδίων αιθάλης που επιτυγχάνει η λειτουργία του κινητήρα σε κατάσταση διπλού καυσίμου επιδρά θετικά στη συντήρηση και τη διάρκεια ζωής του φίλτρου αιθάλης, παρέχει επιπλέον οικονομία καυσίμου και μειώνει τα οξείδια του αζώτου.

Παράλληλα, τα οχήματα που χρησιμοποιούν φυσικό αέριο έχουν στη διάθεσή τους ένα επαρκές δίκτυο ανεφοδιασμού σε βασικές πόλεις της Ελλάδας και του εξωτερικού, ενώ απολαμβάνουν σειρά πλεονεκτημάτων

όπως είναι τα μειωμένα τέλη κυκλοφορίας και η δυνατότητα κυκλοφορίας των συγκεκριμένων οχημάτων σε ζώνες απαγορευμένης κυκλοφορίας (δακτύλιος κ.λπ.).

Επιμόρφωση και σεμινάρια στην AutoGAS & Natural GAS Expo

Την ευκαιρία να ενημερωθούν για όλες τις τελευταίες εξελίξεις στην αεριοκίνηση όπως είναι το θεσμικό πλαίσιο, οι δυνατότητες μετατροπής βενζινοκίνητων και πετρελαιοκίνητων σε διπλής καύσης, τα οικονομικά οφέλη για τις επιχειρήσεις που διαθέτουν επαγγελματικούς στόλους και τη μείωση των εκπομπών ρύπων είχαν οι επισκέπτες της έκθεσης AutoGAS & Natural GAS Expo, που έλαβε χώρα από τις 17 έως τις 19 Απριλίου στο εκθεσιακό κέντρο Περιστερίου.

Στο περιθώριο της έκθεσης πραγματοποιήθηκε σεμινάριο με θέμα «Νέες τάσεις κίνησης οχημάτων με εναλλακτικά καύσιμα», το οποίο διοργανώθηκε από το

Ινστιτούτο Διαρκούς Επιμόρφωσης Επιχειρήσεων Αυτοκινήτου (ΙΔΕΕΑ) και απευθύνεται στους επαγγελματίες του κλάδου (συνεργεία κ.λπ.), στους επικεφαλής επαγγελματικών στόλων και σε όλους όσοι ενδιαφέρονται για τη χρήση εναλλακτικών καυσίμων.

Μεταξύ άλλων αναλύθηκαν θέματα όπως είναι η εφαρμογή του φυσικού αερίου κίνησης, τα πλεονεκτήματα, οι τεχνολογίες και τα συστήματα εγκατάστασης του φυσικού αερίου, το νομοθετικό πλαίσιο μετατροπής οχημάτων, η εγκατάσταση συστήματος ανάμειξης πετρελαίου και φυσικού αερίου και τα οφέλη χρήσης φυσικού αερίου για τους επαγγελματικούς στόλους οχημάτων.

25

Πρατήρια φυσικού αερίου στην ΕλλάδαΣτην Ελλάδα, η ΔΕΠΑ προκειμένου να ανοίξει την αγορά της αεριοκίνησης, με το Fisikon (εμπορική ονομασία του φυσικού αερίου για την κίνηση οχημάτων) δημιουργεί υποδομές και υλοποιεί στρατηγικές συνεργασίες, έχοντας ως στόχο το οικονομικό, ασφαλές και φιλικό προς το περιβάλλον καύσιμο να κάνει όλο και περισσότερο αισθητή την παρουσία του στους ελληνικούς δρόμους.

Έτσι, σήμερα η ΔΕΠΑ λειτουργεί 7 πρατήρια σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας: – ΕΚO, λεωφ. Κηφισίας 264, Κηφισιά – ΕΚO, 8ο χλμ. Εθνικής οδού Αθηνών-Λαμίας, Ν. Φιλαδέλφεια – Πρατήριο Fisikon στην Ανθούσα, στον παράδρομο της Αττικής Oδού – Πρατήριο Fisikon στα Άνω Λιόσια

Στη Θεσσαλονίκη: – EKO, λεωφ. Γεωργικής Σχολής 128, Πυλαία – ΒΡ, λεωφ. Κ. Καραμανλή 36, Νέα Μαγνησία

Στον Βόλο: – ΒΡ, οδός Λαρίσης 202

Υπό κατασκευή βρίσκονται ένα πρατήριο στη Λάρισα και ένα στην περιοχή της Λαμίας, καθώς και άλλα έξι σε φάση αδειοδότησης στην Αθήνα.

Υπενθυμίζεται ότι τα πρατήρια φυσικού αερίου έχουν φθάσει τα 25.300 σε όλο τον κόσμο προκειμένου να καλύψουν την αυξανόμενη ζήτηση των 19 εκατομμυρίων οχημάτων που κυκλοφορούν σε Ευρώπη και Αμερική. Ειδικότερα, όσον αφορά την Ευρώπη, λειτουργούν συνολικά 4.720 πρατήρια προκειμένου να ανεφοδιάσουν τα 1,8 εκατομμύρια οχήματα που κινούνται στους ευρωπαϊκούς δρόμους. Η γειτονική μας Ιταλία διαθέτει σήμερα 984 σταθμούς ανεφοδιασμού εκ των οποίων οι 165 εγκαταστάθηκαν την τελευταία διετία. Στα ίδια επίπεδα με μικρή διαφορά προς τα κάτω κινείται και η Γερμανία, η οποία διαθέτει 844 πρατήρια ανεφοδιασμού φυσικού αερίου.

Βαρύνουσα σημασία παρουσιάζει το θέμα της μετατροπής πετρελαιοκίνητων και βενζινοκίνητων οχημάτων σε διπλής καύσης. Oι συγκεκριμένες αποφάσεις λύνουν τα χέρια των οδηγών και επιτρέπει στις εταιρείες να επενδύσουν σε μια πράσινη επιχειρηματική στρατηγική

26

09FIAT DUCATOΜΕ ΤΗ ΔΥΝΑΜΗΤOΥ ΦΥΣΙΚOΥ ΑΕΡΙOΥΤο νέο Ducato 140 Natural Power, εφοδιασμένο με τον πρώτο κινητήρα προδιαγραφών Euro 6 της γκάμας του Ducato, που καλύπτει ήδη τις πιο αυστηρές προδιαγραφές εκπομπών ρύπων, πρόκειται να λανσαριστεί στην Ιταλία και πολύ σύντομα και στη χώρα μας.

ΑεριοκίνησηΤου Γιάννη Πισπιρίγκου

Το νέο Ducato 140 Natural Power, που συνδυάζει το φυσικό αέριο με έναν αποδοτικό κινητήρα τούρμπο προδιαγραφών Euro 6, ο οποίος εξασφαλίζει εξαιρετικές επιδόσεις, χαμηλή κατανάλωση και, πάνω απ όλα, χαμηλές εκπομπές ρύπων, φθάνει στην Ιταλία. Σε σύγκριση με την προηγούμενη γενιά η οικογένεια Ducato Natural Power επεκτείνεται με την παρουσίαση των νέων εκδόσεων Combi, ιδανικών για τη συνδυασμένη μεταφορά αγαθών και προσώπων, καθώς και τις εκδόσεις Panorama, που μπορεί άνετα να φιλοξενήσει μέχρι 9 άτομα και τις αποσκευές τους. Μαζί με αυτές υπάρχουν και οι εκδόσεις μεταφοράς εμπορευμάτων, διαθέσιμες με ή χωρίς παράθυρα, όπως επίσης και εκδόσεις που προορίζονται για πιο ειδικές χρήσεις, όπως «platform cabs».

Επαγγελματικός προσανατολισμόςΤο νέο Ducato Natural Power εισάγει στη σειρά Ducato και το νέο λογότυπο «Professional», που αντιπροσωπεύει τον επαγγελματισμό και την εξυπηρέτηση πελατών Β2Β, με ισχυρό προσανατολισμό προς την «πελατοκεντρική αποστολή», για την

προσαρμογή του τέλειου οχήματος για ειδικές ανάγκες και εφαρμογές.

Σημείο αναφοράς στην περιοχή της ευρύτερης Νοτιοανατολικής Ευρώπης, το Fiat Ducato διέσχισε με το πέρασμα των χρόνων τα ευρωπαϊκά σύνορα για να φτάσει στη Ρωσία, τη Λατινική Αμερική, τη Μέση Ανατολή και την Αυστραλία. Πωλείται αυτή τη στιγμή σε περισσότερες από 80 χώρες του κόσμου, συμπεριλαμβανομένης της Βόρειας Αμερικής, που αποτελεί από τον περασμένο χρόνο βασικό παράγοντα της αγοράς, με το όνομα «Promaster» και τα σήματα της RAM. Το Fiat Ducato είναι κατά συνέπεια ένα «παγκόσμιο» όχημα, που οδηγεί την ανάπτυξη της Fiat Chrysler Automobiles στον τομέα των ελαφρών επαγγελματικών οχημάτων.

Το νέο Ducato με καύσιμο φυσικό αέριο είναι η τελευταία προσθήκη στην γκάμα Natural Power που προσφέρει η Fiat Professional και η οποία περιλαμβάνει επίσης τα Panda Van, Punto Van, Fiorino και Nuovo Doblo. Μια ευρεία γκάμα οχημάτων που επιτρέπει στη μάρκα να εδραιώσει την ηγετική της θέση στην αγορά: με το λανσάρισμα

27

του νέου Ducato 140 Natural Power, η Fiat Professional στοχεύει στην ακόμα μεγαλύτερη ενίσχυση της θέσης της.

ΔυνατότητεςΤο Ducato 140 Natural Power είναι εφοδιασμένο με έναν τρίλιτρο κινητήρα που αποδίδει μέγιστη ισχύ 136 ίππων στις 3.500 στροφές και μέγιστη ροπή 350 Nm στις 1.500 στροφές. Το αυτοκίνητο φτάνει σε μέγιστη ταχύτητα 159 χλμ./ώρα και προσφέρει χαμηλές καταναλώσεις (13,1 m3/100 χλμ. φυσικού αερίου στον νέο ευρωπαϊκό κύκλο δοκιμών) και εκπομπές CO2 234 γρ./χλμ. Το Ducato 140 Natural Power παρουσιάζει τον πρώτο κινητήρα προδιαγραφών Euro 6 της γκάμας του Ducato, η οποία θ’ αρχίσει να προσφέρεται στην αγορά τους επόμενους μήνες, ξεκινώντας με τις εκδόσεις μεταφοράς επιβατών.

O νέος κινητήρας προδιαγραφών Euro 6 είναι διαθέσιμος σε μια πλήρη γκάμα μοντέλων, μεταξύ των οποίων βρίσκονται και τα νέα Ducato Panorama και Ducato Combi. Μονά πίσω καθίσματα, μεγάλος εσωτερικός χώρος, πολλά εξαρτήματα που έχουν εξελιχθεί για να αυξήσουν την ασφάλεια και αναρίθμητες προαιρετικές επιλογές προσαρμογής σε προσωπικές προτιμήσεις κάνουν το Ducato Panorama Natural Power ένα ιδανικό όχημα για μεταφορά επιβατών. Από την άλλη πλευρά τα άνετα, αναδιπλούμενα και αφαιρούμενα τριθέσια καθίσματα, κάνουν το νέο Ducato Combi ιδανικό συνεργάτη για μεικτές μεταφορές ομάδων εργασίας και αγαθών. Επιπλέον, η απουσία εκπομπών σωματιδίων και οι χαμηλές

εκπομπές ρύπων κάνουν το νέο Ducato Natural Power ιδιαίτερα κατάλληλο για την πρόσβαση σε περιοχές με περιορισμούς στην κυκλοφορία εξαιτίας κανόνων προστασίας του περιβάλλοντος.

Design κινητήραO κινητήρας εξελίχθηκε και κατασκευάζεται από την FPT Industrial. Πρόκειται για μια λύση που, από το ξεκίνημα του προγράμματος, είχε σχεδιαστεί για λειτουργία με φυσικό αέριο και δημιουργήθηκε χρησιμοποιώντας ειδικά εξαρτήματα που εξασφαλίζουν μέγιστη διάρκεια ζωής, αξιοπιστία και αποδοτικότητα. Ταυτόχρονα εξασφαλίζεται ότι οι επιδόσεις και η «οδηγική αίσθηση» είναι συγκρίσιμες με αυτές ενός κινητήρα ντίζελ.

O κινητήρας είναι ρυθμισμένος για να λειτουργεί υπό φυσιολογικές συνθήκες με φυσικό αέριο. Περνάει στη λειτουργία με βενζίνη αυτόματα μόνον όταν το φυσικό αέριο κοντεύει να εξαντληθεί. Το ρεζερβουάρ βενζίνης των 15 λίτρων εξασφαλίζει μια αυτονομία 100 χιλιομέτρων, για να φτάσει το αυτοκίνητο στο επόμενο πρατήριο ανεφοδιασμού με φυσικό αέριο.

Τα κυλινδρικά ρεζερβουάρ του φυσικού αερίου είναι τοποθετημένα κάτω από το δάπεδο και αυτό αφήνει ελεύθερο ολόκληρο τον χώρο φόρτωσης. Το σύστημα τροφοδοσίας καυσίμου αποτελείται από πέντε κυλινδρικά ρεζερβουάρ συνολικής χωρητικότητας 220 λίτρων (36 κιλών) που εξασφαλίζουν αυτονομία 400 χιλιομέτρων. Αποθηκευμένο με πίεση 200 bar, το

φυσικό αέριο ρέει προς το σύστημα απομείωσης πίεσης/ρύθμισης, το οποίο τροφοδοτεί τα τέσσερα ακροφύσια ψεκασμού χαμηλής πίεσης. Αυτά είναι τοποθετημένα στις κυλινδροκεφαλές και ελέγχονται από μια ειδική ηλεκτρονική μονάδα. Όταν εξαντλείται το φυσικό αέριο, η ηλεκτρονική μονάδα περνάει αυτόματα στην βενζίνη.

Γιατί φυσικό αέριο;Από οικολογικής πλευράς το φυσικό αέριο είναι το καθαρότερο καύσιμο που υπάρχει σήμερα. Τα οχήματα που κινούνται με φυσικό αέριο μειώνουν τις επιβλαβείς εκπομπές όπως των σωματιδίων (σχεδόν μηδενικές), των οξειδίων του αζώτου και των πιο δραστικών υδρογονανθράκων που προκαλούν τη δημιουργία άλλων ρύπων. Σε σύγκριση με την βενζίνη οι κινητήρες φυσικού αερίου εξασφαλίζουν μείωση του CO2 κατά 23% περίπου, συμβάλλοντας έτσι στη μείωση του φαινομένου του θερμοκηπίου και των κλιματικών αλλαγών.

Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο είναι η ασφάλεια. Σύμφωνα με τα στάνταρ της αμερικανικής υπηρεσίας προστασίας περιβάλλοντος, το φυσικό αέριο είναι ασφαλέστερο από την βενζίνη και το υγραέριο και υστερεί μόνο σε σχέση με το ντίζελ. Επιπλέον τα οχήματα που συναρμολογούνται στο εργοστάσιο και έχουν ήδη ένα ειδικά προσαρμοσμένο πλαίσιο υφίστανται τις ίδιες δοκιμές πρόσκρουσης και εκπομπών ρύπων όπως στα συμβατικά οχήματα και καλύπτουν τις υψηλότερες προδιαγραφές ασφαλείας και άνεσης.

28

10ΔΕΠΑ: ΦΘΗΝOΤΕΡO ΦΥΣΙΚO ΑΕΡΙO ΓΙΑ OΛOΥΣΜείωση των τιμών του φυσικού αερίου κατά 16% από την 1η Απριλίου σε σχέση με τις τιμές του Μαρτίου ανακοίνωσε η ΔΕΠΑ, ενώ σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις από την 1η Ιουλίου θα προχωρήσει και σε νέα επιπλέον μείωση της τάξης του 15%.

Φυσικό αέριοΤης Πηνελόπης Μητρούλια

Κερδισμένοι από την απόφαση αυτή της ΔΕΠΑ θα είναι όλοι οι καταναλωτές φυσικού αερίου, δηλαδή τόσο τα νοικοκυριά που χρησιμοποιούν φυσικό αέριο για θέρμανση και άλλες χρήσεις όσο και οι επιχειρήσεις αλλά και οι μονάδες ηλεκτροπαραγωγής.

Αλληλένδετο με την τιμή του πετρελαίουΣτους οικιακούς καταναλωτές και τις μικρές επιχειρήσεις που τροφοδοτούνται από τις τρεις Εταιρείες Παροχής Αερίου Αττικής (ΕΠΑ), Αττικής, Θεσσαλίας και Θεσσαλονίκης, οι μειώσεις θα φθάσουν τον Μάιο, ενώ στους απευθείας πελάτες της ΔΕΠΑ, όπως οι ηλεκτροπαραγωγοί και οι μεγάλες βιομηχανίες οι μειώσεις θα ισχύσουν από την 1η Απριλίου.

Πρέπει να σημειωθεί ότι η μείωση στις τιμές του φυσικού αερίου είναι αποτέλεσμα της μείωσης των διεθνών τιμών του πετρελαίου, τη διακύμανση των οποίων ακολουθεί το φυσικό αέριο με καθυστέρηση έξι μηνών.

Η ΕΠΑ Θεσσαλίας σε συνέχεια της ανακοίνωσης της ΔΕΠΑ για μείωση των

τιμών φυσικού αερίου ανακοίνωσε ότι σύμφωνα με την τιμολογιακή πολιτική που βασίζεται στο κόστος αγοράς αερίου από τη ΔΕΠΑ και εφαρμόζεται από το 2004 για τους οικιακούς, εμπορικούς και βιομηχανικούς πελάτες, θα μετακυλήσει τις μειωμένες τιμές προς όλους τους καταναλωτές, συνεισφέροντας σημαντικά στη μείωση του κόστους ενέργειας για τα νοικοκυριά, τις επιχειρήσεις και τις βιομηχανίες στην περιοχή της αδείας της ΕΠΑ Θεσσαλίας.

Εξάλλου και η ΕΠΑ Θεσσαλονίκης σε συνέχεια της ανακοίνωσης της ΔΕΠΑ για μείωση των τιμών φυσικού αερίου επισήμανε ότι «σύμφωνα με την τιμολογιακή πολιτική που βασίζεται στο κόστος αγοράς αερίου από τη ΔΕΠΑ και εφαρμόζεται από το 2004 για τους οικιακούς, εμπορικούς και βιομηχανικούς πελάτες, η ΕΠΑ Θεσσαλονίκης θα μετακυλήσει τις μειωμένες τιμές προς όλους τους καταναλωτές, συνεισφέροντας σημαντικά στη μείωση του κόστους ενέργειας για τα νοικοκυριά, τις επιχειρήσεις και τις βιομηχανίες στην περιοχή της αδείας της ΕΠΑ Θεσσαλονίκης».

29

Η μείωση στις τιμές φυσικού αερίου αναμένεται να αποδοθεί στους λογαριασμούς των πελατών όλων των κατηγοριών για τις καταναλώσεις από την 1η Μαΐου 2015 και μετά, ενώ εάν διατηρηθούν σε παρόμοια επίπεδα οι διεθνείς τιμές των πετρελαιοειδών και η ισοτιμία του ευρώ με το δολάριο, σύμφωνα με την ανακοίνωση της ΔΕΠΑ, αναμένεται νέα μείωση των τιμών φυσικού αερίου από τον Ιούλιο.

Σε ό,τι αφορά το καθαρό ποσοστό μείωσης και οι τρεις ΕΠΑ θα αναμένουν την επίσημη ενημέρωση από τη ΔΕΠΑ για το καθαρό ποσοστό της έκπτωσης, απαλλαγμένο από μια σειρά επιβαρύνσεις και, στη συνέχεια, το μειωμένο κόστος προμήθειας θα περάσει στην κατανάλωση, αφού προστεθούν σε αυτό τα περιθώρια κέρδους της εταιρείας, τα μεταφορικά και οι διάφοροι φόροι.

Ανάλογα με το προφίλΕνδεικτικά πρέπει να σημειωθεί ότι, όταν πέρυσι είχε ανακοινωθεί μείωση της τιμής του φυσικού αερίου κατά 15% από την αναδιαπραγμάτευση της σύμβασης της ΔΕΠΑ με την Gazprom,

το τελικό όφελος που πέρασε από τις ΕΠΑ στην κατανάλωση ήταν 8%.

Η ΕΠΑ Αττικής από την πλευρά της διευκρινίζει ότι σαν απόλυτο νούμερο όλοι οι πελάτες της θα πάρουν την ίδια έκπτωση. Ποσοστιαία, όμως, θα διαφοροποιείται, ανάλογα με το προφίλ του κάθε πελάτη. Η ΕΠΑ Αττικής έχει τους εξής τρεις τύπους τιμολογίων: Τα οικιακά, τα επαγγελματικά και τα βιομηχανικά. Η κοστοστρεφής πολιτική που εφαρμόζει στην τιμολόγησή της είναι ίδια για όλους, όπως επισημαίνεται, ωστόσο, οι τελικές τιμές ανάλογα με την κατανάλωση ποικίλουν ανάλογα με την κατηγορία των πελατών της. Διαφορετικές είναι για τα νοικοκυριά και διαφορετικές για τις βιομηχανικές επιχειρήσεις.

Με αυτά τα δεδομένα, δεν μπορεί να υπολογιστεί, τουλάχιστον τώρα, το όφελος που θα έχουν τα νοικοκυριά από τον Oκτώβριο, οπότε ξεκινά τυπικά η χειμερινή σεζόν. Θα υπάρξει σαφώς μια μείωση, όπως αναφέρεται, αλλά το εύρος της θα εξαρτηθεί από την εξέλιξη στις τιμές του πετρελαίου και φυσικά την ισοτιμία ευρώ-δολαρίου.

Στους οικιακούς καταναλωτές και τις μικρές επιχειρήσεις που τροφοδοτούνται από τις τρεις Εταιρείες Παροχής Αερίου Αττικής (ΕΠΑ) οι μειώσεις θα φθάσουν τον Μάιο, ενώ στους απευθείας πελάτες της ΔΕΠΑ οι μειώσεις θα ισχύσουν από την 1η Απριλίου

30

11«ΠΡΑΣΙΝO ΦΩΣ»ΑΠO ΤΗΝ ΕΕΓΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ ΕΡΓΑΑπό τη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης δόθηκε το «πράσινο φως» για 11 ενεργειακά πρότζεκτ. Η ευρωπαϊκή αρχή αποφάσισε να μην προβάλει αντιρρήσεις και να δώσει τελικά την έγκρισή της λαμβάνοντας υπόψη ότι η κρατική ενίσχυση στα συγκεκριμένα έργα είναι συμβατή με την εσωτερική αγορά.

Ενεργειακή αγορά

Έτσι, ανοίγει ο δρόμος για να προχωρήσουν σημαντικού επιπέδου ενεργειακά έργα, όπως του δικτύου διανομής τηλεθέρμανσης στην Πτολεμαΐδα ή ο υποσταθμός υπερυψηλής τάσης στη Μεγαλόπολη.

Τα έργα που εγκρίθηκαν- Επέκταση του δικτύου διανομής τηλεθέρμανσης Πτολεμαΐδας. Στόχος της ενίσχυσης είναι η επέκταση της υφιστάμενης υποδομής του δικτύου τηλεθέρμανσης, ώστε να καλύπτει την αυξημένη ζήτηση από τους κατοίκους της Πτολεμαΐδας για αυτό το είδος της θέρμανσης. Το συνολικό κόστος του έργου για την επέκταση του δικτύου τηλεθέρμανσης είναι 6,11 εκατ. ευρώ.

- Ανέγερση υποσταθμού υπερυψηλής τάσης Μεγαλόπολης. Oι ελληνικές αρχές προτίθενται να χορηγήσουν ενίσχυση στον Διαχειριστή του Ελληνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ) για την προμήθεια εξοπλισμού, την κατασκευή, την ανέγερση και τη λειτουργία ενός νέου υποσταθμού υπερυψηλής τάσης κοντά στη Μεγαλόπολη της Πελοποννήσου. Το έργο αποτελεί

τμήμα της επέκτασης του συστήματος μεταφοράς 400 kV στην περιοχή της Πελοποννήσου. Η σχεδιαζόμενη δημόσια χρηματοδότηση ανέρχεται σε 10.215.880 ευρώ.

- Μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας 400 kV για τη σύνδεση του υποσταθμού υπερυψηλής τάσης Λαγκαδά με τον υποσταθμό υπερύψηλης τάσης Φιλίππων. Oι ελληνικές αρχές προτίθενται να χορηγήσουν ενισχύσεις στον ΑΔΜΗΕ για το έργο. Το μήκος της γραμμής μεταφοράς θα είναι περίπου 110 χιλιόμετρα και θα συνδέει τις περιφέρειες Κεντρικής Μακεδονίας και Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. Η σχεδιαζόμενη δημόσια χρηματοδότηση ανέρχεται σε 15.687.198 ευρώ.

- Προμήθεια και εγκατάσταση υπόγειων καλωδίων για την υπόγεια γραμμή μεταφοράς 150 kV Φοίνικας-Νέα Ελβετία. Oι ελληνικές αρχές προτίθενται να χορηγήσουν ενίσχυση προς τον ΑΔΜΗΕ για τη διασύνδεση του υποσταθμού «Θεσσαλονίκη Χ (Φοίνικας)» με τον υποσταθμό «Θεσσαλονίκη IV» (Νέα Ελβετία) μέσω

31

υπόγειας γραμμής μεταφοράς 150 kV, μήκους 4,8 χιλιομέτρων. Το συνολικό κόστος της επένδυσης είναι 2.484.057 ευρώ χωρίς ΦΠΑ.

- Επέκταση του δικτύου διανομής τηλεθέρμανσης Μεγαλόπολης (β’ φάση), ώστε να καλυφθεί η αυξημένη ζήτηση. O συνολικός προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται σε 12.534.366 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ, που δεν είναι επιλέξιμος).

- Εγκατάσταση υπόγειων καλωδίων 150 kV για τη σύνδεση του νέου υποσταθμού «Ηράκλειο Ι» με τη γραμμή μεταφοράς 150 kV Λινοπεράματα-Ιεράπετρα στην Κρήτη. Η υπόγεια γραμμή μεταφοράς έχει μήκος 2,9 χιλιόμετρα. Το «Ηράκλειο Ι» τροφοδοτεί το κέντρο του Ηρακλείου, συμπεριλαμβανομένης της κεντρικής αγοράς, των ξενοδοχείων, καθώς και άλλες κύριες δραστηριότητες της πόλης. O συνολικός προϋπολογισμός του έργου ήταν 3.061.111 ευρώ.

- Υποβρύχια διασύνδεση μέσης τάσης Καλύμνου-Κω. Το έργο περιλαμβάνει την κατασκευή και εγκατάσταση πρόσθετης διπλής γραμμής μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας 20 kV ισχύος 20,78 MVA μεταξύ των δύο νησιών, συμπληρωματικά με την υφιστάμενη

γραμμή. Το συνολικό επενδυτικό κόστος του έργου ανέρχεται σε περίπου 5 εκατ. ευρώ.

- Διασύνδεση των Κυκλάδων με το εθνικό Ηπειρωτικό Διασυνδεδεμένο Σύστημα Μεταφοράς. Για την κατασκευή της διασύνδεσης των αυτόνομων ηλεκτρικών συστημάτων του βορείου τμήματος των Κυκλάδων και του εθνικού δικτύου της ηπειρωτικής χώρας θα χορηγηθεί ενίσχυση στον ΑΔΜΗΕ. Σκοπός του έργου είναι να διασφαλίσει τη διαρκή και ενδεδειγμένη προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας για τη Σύρο, την Πάρο, τη Νάξο και τη Μύκονο. Επιπλέον, με το έργο θα δημιουργηθεί η αναγκαία υποδομή για την αξιοποίηση του σημαντικού δυναμικού της αιολικής ενέργειας στο Αιγαίο Πέλαγος. Η πρώτη φάση του έργου προβλέπεται ότι θα ολοκληρωθεί ώς το τέλος του 2015. O συνολικός προϋπολογισμός εκτιμάται σε 240 εκατ. ευρώ.

- Υπηρεσία διακοπτόμενου φορτίου για το ηλεκτρικό σύστημα στην Ελλάδα. O μηχανισμός αποζημιώνει επιχειρήσεις του ελληνικού διασυνδεδεμένου δικτύου που συνάπτουν συμβάσεις με τον ΑΔΜΗΕ, με τις οποίες συμφωνούν να μειώσουν την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας για ένα δεδομένο χρονικό διάστημα.

- Υπόγεια γραμμή μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ Αγίου Στεφάνου και Νέας Χαλκηδόνας. Oι συνολικές επενδυτικές δαπάνες του έργου ανέρχονται σε 1,8 εκατ. ευρώ.

- Κατασκευή υποσταθμού υπερυψηλής τάσης Νέας Σάντας Ροδόπης από τον ΑΔΜΗΕ. Oι συνολικές επενδυτικές δαπάνες του έργου ανέρχονται σε περίπου 19,6 εκατ. ευρώ.

Και γεωθερμικό πρότζεκτΤέλος, η Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού αποφάσισε να μην προβάλει αντιρρήσεις και για την αξιοποίηση του Γεωθερμικού Πεδίου Ερατεινού του δήμου Νέστου, έργο προϋπολογισμού 10,6 εκατ. ευρώ. Το συνολικό γεωθερμικό πεδίο Ερατεινού καλύπτει μέγιστη έκταση 93 τετραγωνικών χιλιομέτρων, εκ των οποίων τα 14 τ.χλμ. έχουν επιβεβαιωθεί ως κατάλληλα προς αξιοποίηση. Το προτεινόμενο πρότζεκτ αποτελεί έργο υποδομής μικρής κλίμακας, το οποίο στοχεύει στην αξιοποίηση περιορισμένου τμήματος, μόνο 1 τ.χλμ., και αξιοποιεί το 15-20% του δυναμικού του γεωθερμικού πεδίου.

32

12ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΓΙΑ ΑΥΞΗΣΗΕΙΣΑΓΩΓΩΝ LNGΣτρατηγική που θα στοχεύει στο να καταστήσει πιο ελκυστική την αγορά LNG για την ΕΕ πρόκειται να παρουσιάσει η Κομισιόν στις αρχές του 2016, με «φόντο» την προσπάθεια απεξάρτησης από τις ρωσικές εισαγωγές φυσικού αερίου. Αυτό δήλωσε ο επίτροπος για την Ενέργεια και την Κλιματική Αλλαγή Μιγκέλ Αρίας Κανιέτε, τονίζοντας ότι οι ευρωπαϊκές εισαγωγές LNG έπεσαν σχεδόν στο μισό από το 2011 έως το 2014.

Υγροποιημένο Φυσικό ΑέριοΤου Γιάννη Πισπιρίγκου

33

«Η ΕΕ έχει ουσιαστικά μετατραπεί σε υπολειμματική αγορά», παίρνοντας ό,τι ποσότητες δεν χρειάζονται ή δεν μπορούν να αγοράσουν οι χώρες της Ασίας, δήλωσε ο Κανιέτε τονίζοντας ότι «αυτό χρειάζεται να αλλάξει». Η στρατηγική αυτή εντάσσεται στην προσπάθεια της Κομισιόν για διαφοροποίηση πηγών και, ουσιαστικά, για μείωση της εξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο. «Ξεκάθαρα χρειάζεται να μειώσουμε την έκθεσή μας στο γεωπολιτικό ρίσκο», υπογράμμισε ο Κανιέτε, σε μία στιγμή κατά την οποία η Μόσχα, υπό την ευρωπαϊκή πίεση, έχει ματαιώσει το πρότζεκτ του South Stream, μέσω Βουλγαρίας, προκρίνοντας, στη θέση του, τον Turkish Stream, ο οποίος θα διέρχεται από την Τουρκία και την Ελλάδα. Παράλληλα, η Κομισιόν κατηγόρησε επίσημα τον ρωσικό όμιλο φυσικού αερίου Gazprom ότι παραβιάζει τους κανόνες του θεμιτού ανταγωνισμού (υπάρχει ξεχωριστό θέμα στο τρέχον τεύχος).

Το ιστορικόΗ Ευρώπη, όπως σημειώνουν πολλά ειδησεογραφικά πρακτορεία, έχει λειτουργήσει κατά την τελευταία εξαετία ως αγορά εξισορρόπησης για το παγκόσμιο εμπόριο LNG. Ανάμεσα στο 2009 και το 2011 απορρόφησε ποσότητες LNG από νέα δυναμικότητα προερχόμενη κυρίως από το Κατάρ, η οποία προοριζόταν αρχικά για τις αγορές των ΗΠΑ, αλλά η οποία, τελικά, εκτοπίστηκε από την αγορά εξαιτίας της αύξησης στην παραγωγή αερίου σχιστών προελεύσεως ΗΠΑ.

Ωστόσο, από τα τέλη του 2011 οι εισαγωγές LNG σημείωσαν απότομη πτώση, καθώς, μετά το πυρηνικό δυστύχημα της Φουκουσίμα, η Ιαπωνία αύξησε ραγδαία τις δικές της εισαγωγές, ενώ γενικότερα στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού και στη Λατινική Αμερική σημειώθηκε αύξηση στη ζήτηση. Ωστόσο, το 2015 οι ευρωπαϊκές εισαγωγές LNG φαίνεται να ανακάμπτουν καθώς η δυναμικότητα υγροποίησης στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού έχει εκτοπίσει την παραγωγή μεταπώλησης από τον Ειρηνικό.

Σύμφωνα με τους κανόνεςΌπως δήλωσε ο Κανιέτε, η ΕΕ σχεδιάζει την ανάπτυξη μιας στρατηγικής που θα καθιστά την ΕΕ πιο ελκυστική αγορά για LNG από χώρες όπως η Αλγερία, η Νιγηρία και το Κατάρ, ενώ θα εντείνει την ενεργειακή διπλωματία με χώρες παραγωγούς και με χώρες διέλευσης. Ωστόσο, ξεκαθάρισε ότι η ΕΕ θα συνεχίσει να ακολουθεί «μια προσέγγιση βασισμένη στους κανόνες της αγοράς όπου αυτό είναι δυνατό».

«Όταν κάνουμε λόγο για την ενεργειακή μας διπλωματία, αυτό αφορά τη δημιουργία ενός πολιτικού πλαισίου για τη βιομηχανία που θα στοχεύει σε επενδύσεις σε νέα και πιθανόν δύσκολα πρότζεκτ», πρόσθεσε ο ευρωπαίος επίτροπος για την Ενέργεια και την Κλιματική Αλλαγή.

Ο Κανιέτε πρόκειται να επισκεφθεί τον Μάιο την Αλγερία και αργότερα την Αίγυπτο, ενώ πρόσθεσε ότι, παράλληλα, η ΕΕ θα προσπαθήσει

να απομακρύνει τα εμπόδια στις εισαγωγές LNG από τις ΗΠΑ.

Από άποψη όγκου, μόνο οι μισές από τις εξαγωγικές άδειες που εκδίδονται στις ΗΠΑ για πρότζεκτ LNG αφορούν φορτία προς χώρες με τις οποίες η Αμερική έχει συνάψει συμφωνία ελεύθερου εμπορίου. Από την πλευρά τους, ευρωπαίοι αξιωματούχοι έχουν ζητήσει να συμπεριληφθεί ειδικό κεφάλαιο για θέματα ενέργειας στο πλαίσιο της υπό διαπραγμάτευση Διατλαντικής Συνθήκης Εμπορίου (ΤΤΙΡ) με τις ΗΠΑ, και ζητούν την αυτόματη έκδοση εξαγωγικών αδειών για ποσότητες LNG με προορισμό την Ευρώπη.

«Δείχνει» την GazpromΠαράλληλα, ο Κανιέτε τόνισε την ανάγκη να επικεντρωθεί η ΕΕ στα πιο σημαντικά πρότζεκτ LNG στις χώρες-μέλη της. Ανάμεσα στα επιτυχή παραδείγματα αυτού του είδους ξεχώρισε το τερματικό LNG της Κλαϊπέντα στη Λιθουανία, με το άνοιγμα του οποίου «το μονοπώλιο ενός προμηθευτή έσπασε και άνοιξε ο δρόμος στον ανταγωνισμό», φωτογραφίζοντας τη ρωσική Gazpom. «Θα κάνουμε οτιδήποτε μπορούμε για να διαβεβαιώσουμε ότι όλες οι χώρες στην Ευρώπη θα μπορούν να απολαύσουν παρόμοια οφέλη», τόνισε.

O επίτροπος για την Ενέργεια και την Κλιματική Αλλαγή Μιγκέλ Αρίας Κανιέτε

34

13ΑΥΞΑΝΕΤΑΙ Η ΠΑΡΑΓΩΓΗΑΝΕΒΑΙΝΕΙ ΚΑΙ Η ΤΙΜΗΤOΥ ΠΕΤΡΕΛΑΙOΥ…Τρεις αιτίες που ερμηνεύουν τη φαινομενική αντίφαση ανάμεσα στην υψηλή προσφορά και την άνοδο των τιμών: ο κύκλος της αγοράς (που αυτή τη φορά ενδέχεται να είναι πιο ήπιος), η αναθεώρηση των εκτιμήσεων για τους παγκόσμιους ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης και, τέλος, η αβεβαιότητα αναφορικά με το Ιράν, η ανάκαμψη της παραγωγής του οποίου θα χρειαστεί ούτως ή άλλως μεγάλο διάστημα, ακόμη και σε περίπτωση άρσης των κυρώσεων.

Αγορά πετρελαίουΤου Γιώργου Παυλόπουλου

Αντιφατικές είναι, φαινομενικά τουλάχιστον, οι τάσεις που επικρατούν το τελευταίο διάστημα στην αγορά πετρελαίου. Κι αυτό διότι ενώ η παραγωγή των χωρών-μελών του OΠΕΚ συνεχίζει να αυξάνεται, ενώ υπάρχουν πλέον βάσιμες ελπίδες για συμφωνία με το Ιράν και επιστροφή της χώρας με τα τρίτα μεγαλύτερα αποθέματα στην αγορά, την ίδια στιγμή οι τιμές δεν κινούνται καθοδικά, όπως λογικά θα ανέμενε κανείς με βάση τον κανόνα της υπερπροσφοράς, αλλά ανοδικά. Είναι χαρακτηριστικό ότι τον Απρίλιο, η τιμή του Brent είχε σκαρφαλώσει πάνω από τα 60 δολάρια το βαρέλι, επίπεδο που ναι μεν απέχει πολύ από τα 115 δολάρια του περασμένου καλοκαιριού, όμως είναι κατά περίπου 30% υψηλότερο σε σχέση με το αρνητικό ρεκόρ των 45 δολαρίων που είχε φτάσει τον Ιανουάριο.

Η μεγαλύτερη αύξηση στην παραγωγήΚι όμως, όπως προαναφέραμε, αυτό συνέβη παρά το γεγονός ότι ο Διεθνής Oργανισμός Ενέργειας (IEA, στα αγγλικά) κατέγραψε για τον Μάρτιο τη μεγαλύτερη αύξηση παραγωγής από τις

χώρες-μέλη του OΠΕΚ εδώ και 4 χρόνια -κατά 890.000 βαρέλια-, με αποτέλεσμα η συνολική ημερήσια παραγωγή του να φτάσει τα 31,02 εκατομμύρια βαρέλια. «Oι βασικοί παραγωγοί στον Περσικό Κόλπο, με επικεφαλής τη Σαουδική Αραβία, φαίνεται να εμμένουν στη στήριξη του μεριδίου τους στην αγορά», σημείωσε ο ΙΕΑ στην μηνιαία έκθεσή του, ερμηνεύοντας τη στάση του Ριάντ, που έχει κλείσει τα αυτιά στις εκκλήσεις άλλων χωρών, όπως είναι το Ιράν και η Λιβύη, για μείωση των ποσοστώσεων, έτσι ώστε να ανακάμψει η τιμή και, μαζί της, τα έσοδά τους. Για του λόγου το αληθές, οι Σαουδάραβες αύξησαν τον Μάρτιο την παραγωγή τους κατά 390.00 βαρέλια, για να φτάσει στα 10,1 εκατ. μηνιαίως.

Μάλιστα, ο ΙΕΑ προέβλεψε πρόσφατα, στη Μεσοπρόθεσμη Έκθεσή του, ότι το «πάρτι» της υπερπροσφοράς θα συνεχιστεί μέχρι το 2020, επιφέροντας παράλληλα και αλλαγές στον «χάρτη» των πετρελαιοπαραγωγών χωρών. Κι αυτό, παρά το γεγονός ότι η «βουτιά» στις τιμές έχει βάλει φρένο στην εκμετάλλευση των σχιστολιθικών κοιτασμάτων στις Ηνωμένες Πολιτείες

35

της Αμερικής, που είναι ένας παίκτης με μεγάλες φιλοδοξίες για τα επόμενα χρόνια.

Σε τι οφείλεται, λοιπόν, αυτή η αντίφαση που προκύπτει από την αυξημένη παραγωγή και ταυτόχρονη ανοδική τάση των τιμών; Θα μπορούσαμε, σε αυτό το σημείο, να καταγράψουμε σύντομα τρεις αιτίες που εξηγούν αυτό το φαινόμενο.

O κύκλος της αγοράςΗ πρώτη μπορεί να θεωρηθεί εγγενής, καθώς έχει να κάνει με τους κύκλους στην αγορά του πετρελαίου (όπως και σε κάθε άλλη αγορά), που υπαγορεύουν ότι κάθε απότομη πτώση της τιμής ακολουθείται από την ανάλογη ανάκαμψη. Όπως σημειώνει ο ΙΕΑ στη Μεσοπρόθεσμη Έκθεσή του, «μετά τα σοκ της δεκαετίας του ’70, διορθώσεις λιγότερο ή περισσότερο απότομες προκαλούν έντονες αναταράξεις στην αγορά πετρελαίου κάθε περίπου 10 χρόνια: το 1986, το 1998 και ξανά το 2008». Προσθέτει δε ότι «η συνήθης λογική της αγοράς υπαγορεύει ότι όσο περισσότερο και ταχύτερα υποχωρούν οι τιμές τόσο ισχυρότερη θα είναι η ανάκαμψή τους».

Πάντως, ο διεθνής οργανισμός εκτιμά ότι αυτή τη φορά τα πράγματα θα είναι διαφορετικά, καθώς έχουν αυξηθεί σημαντικά ο ρόλος των εκτός OΠΕΚ χωρών και τα γενικότερα δεδομένα που έχουν σχέση με το πετρέλαιο, με αποτέλεσμα ναι μεν η ανάκαμψη των τιμών να είναι σχετικά ταχεία, όμως το πιθανότερο σενάριο είναι ότι θα σταθεροποιηθούν σε επίπεδα υψηλότερα από του Ιανουαρίου ή και τα σημερινά, που όμως θα είναι σημαντικά χαμηλότερα από τα ρεκόρ της περασμένης τριετίας.

Αυξημένη ζήτησηΗ δεύτερη αιτία είναι ότι έχουν αναθεωρηθεί ανοδικά οι προβλέψεις για τους ρυθμούς ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας, η οποία και καθορίζει σε μεγάλο βαθμό τη ζήτηση για πετρέλαιο. Έτσι, ο ΙΕΑ διαπίστωσε ότι φέτος έχουν ήδη προκύψει «απροσδόκητοι θύλακες ισχυρής ζήτησης», με αποτέλεσμα συνολικά να φτάσει τα 93,6 εκατ. βαρέλια ημερησίως, κάτι που ισοδυναμεί με αύξηση της τάξης των 1,1 εκατ. βαρελιών, μεγαλύτερη κατά 90.000 σε σχέση με τις αρχικές εκτιμήσεις.

Είναι δε πιθανό ότι και το 2016 η ζήτηση θα αυξηθεί περισσότερο του αναμενομένου, συνηγορώντας έτσι στην ανοδική τάση που καταγράφηκε τον Απρίλιο στις τιμές.

Το ΙράνΗ τρίτη αιτία έχει να κάνει με το Ιράν. Όπως δήλωσε πρόσφατα ο Φατίχ Μπιρόλ, επικεφαλής οικονομολόγος του ΙΕΑ, ακόμη και στην περίπτωση που δεν ναυαγήσει η προσπάθεια ιστορικού συμβιβασμού της Δύσης με την Τεχεράνη (κάτι που κανείς, ακόμη, δεν μπορεί να προβλέψει, μιας και υπάρχει αρκετός χρόνος για «εκπλήξεις» μέχρι τις 30 Ιουνίου…), θα χρειαστεί αρκετός χρόνος μέχρις ότου το Ιράν επιστρέψει ως ισχυρός παίκτης στην αγορά. «Το Ιράν διαθέτει τεράστια αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου, αλλά για να τα μετατρέψει σε παραγωγικό δυναμικό έχει ανάγκη από κεφάλαια και τεχνολογία», είπε ο Μπιρόλ.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η πετρελαϊκή παραγωγή του Ιράν φτάνει σήμερα τα 2,7 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως, από τα οποία εξάγει περίπου το ένα εκατομμύριο. Σύμφωνα με την ηγεσία

36

του, εάν αρθούν οι διεθνείς κυρώσεις, τότε η παραγωγή μπορεί να αυξηθεί στα 3,6 εκατ. μέσα σε διάστημα 6-12 μηνών, ενώ για να φτάσει ακόμη πιο ψηλά παραδέχεται ότι θα χρειαστούν σημαντικές επενδύσεις. Υπενθυμίζεται ότι πριν από μία δεκαετία η παραγωγή ήταν της τάξης των 4,5 εκατ., ενώ το 1974 ήταν 6 εκατ. βαρέλια -όσο για τα διαπιστωμένα αποθέματα της χώρας υπολογίζονται σε 150 δισ. βαρέλια περίπου και είναι, όπως προαναφέρθηκε, τα τρίτα μεγαλύτερα πίσω από της Βενεζουέλας και της Σαουδικής Αραβίας.

Oι τρεις αυτές πλευρές δίνουν, νομίζουμε, ερμηνεία για το γεγονός ότι η τιμή του πετρελαίου ανεβαίνει σε μια περίοδο που η παραγωγή συνεχίζει να αυξάνεται. Παρ’ όλα αυτά, το περιβάλλον είναι απολύτως ασταθές και ευμετάβλητο -από την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας μέχρι τους γεωπολιτικούς ανταγωνισμούς, καθώς η Μέση Ανατολή φλέγεται και η Ρωσία έχει εμπλακεί σε ένα «πόλεμο κυρώσεων». Γι’ αυτό, κάθε μακροπρόθεσμη πρόβλεψη είναι σήμερα εξαιρετικά παρακινδυνευμένη.

Ρωσικό «φλερτ» με τον OΠΕΚ

Η Ρωσία, η μεγαλύτερη πετρελαιοπαραγωγός χώρα εκτός OΠΕΚ που συναγωνίζεται τη Σαουδική Αραβία για την πρώτη θέση στην ημερήσια παραγωγή, θα δει φέτος την οικονομία της να συρρικνώνεται κατά τουλάχιστον 3%, κάτι που σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στη δραματική πτώση των τιμών του «μαύρου χρυσού» σε σχέση με πέρυσι. Έτσι, παρά το γεγονός ότι η Μόσχα έχει κατηγορηματικά απορρίψει κάθε πρόταση να μειώσει την παραγωγή της, με το επιχείρημα ότι έτσι θα κινδυνεύσει να χάσει μερίδιο της αγοράς και θα βρεθεί μακροπρόθεσμα χαμένη, είναι σαφές ότι αναζητεί τρόπους αναστροφής της κατάστασης. Για να το επιτύχει δε αυτό, γνωρίζει καλά ότι είναι αναγκαία η συνεννόηση με το Ριάντ, με το οποίο εδώ και δεκαετίες (ήδη από την εποχή της ΕΣΣΔ) οι σχέσεις της ήταν από ανταγωνιστικές ώς ανοιχτά εχθρικές.

Αυτό ακριβώς επιχειρούν τώρα οι Ρώσοι. «Το ρωσικό υπουργείο Ενέργειας βρίσκεται σε

διαπραγματεύσεις με τον OΠΕΚ και τις χώρες της Λατινικής Αμερικής, ενώ οι τελευταίοι γύροι των συνομιλιών υπήρξαν απροσδόκητα δραστήριοι. Η εργασία σε αυτό το επίπεδο θα πρέπει να συνεχιστεί», δήλωσε πρόσφατα ο αναπληρωτής πρωθυπουργός της Ρωσίας, Αρκάντι Ντβόρκοβιτς, παραδεχόμενος ότι έχει ανοίξει ένας σημαντικός δίαυλος επικοινωνίας.

Βεβαίως, η αλήθεια είναι πως από την πλευρά του OΠΕΚ (δηλαδή των Σαουδαράβων) οι τόνοι χαμήλωσαν αμέσως. «Το σχόλιο των Ρώσων δεν συνεπάγεται μια συντονισμένη μείωση της παραγωγής, απλώς σημαίνει ότι υπάρχει ανησυχία για τις τιμές. Όμως, τελικά, ενδέχεται να μην αναληφθεί καμία δράση», δήλωσε στο πρακτορείο Reuters αξιωματούχος του καρτέλ.

Παρ’ όλα αυτά, ο ερχόμενος Ιούνιος ενδέχεται να αποδειχθεί καθοριστικός, καθώς υπάρχουν ήδη διαρροές για επαφές υψηλού επιπέδου ανάμεσα στους δύο μεγαλύτερους πετρελαιοπαραγωγούς του πλανήτη.

37

14Η SHELL

«ΠΑΤΑΕΙ ΠOΔΙ»ΣΤΗ ΒΡΑΖΙΛΙΑ

Δεδομένου ότι η τιμή του αργού άρχισε τη ραγδαία πτώση της τον περασμένο Ιούνιο, στον πετρελαϊκό τομέα ήταν αναμενόμενη μια επανάληψη των συγχωνεύσεων και των εξαγορών, που αναδιάρθρωσαν τη βιομηχανία στα τέλη της δεκαετίας του 1990, όταν επίσης διανύαμε μια περίοδο πτώσης των τιμών του πετρελαίου.

Διεθνής αγορά πετρελαίουΤου Γιάννη Πισπιρίγκου

Μια από τις πιο σημαντικές εξαγορές είναι αυτή της BG από την Shell, που ήταν σε εξέλιξη το προηγούμενο διάστημα και ανακοινώθηκε επισήμως στα τέλη του Απριλίου και η οποία εδραιώνει έτσι την κυριαρχία της στο παγκόσμιο εμπόριο πετρελαίου και φυσικού αερίου. Όπως ανακοινώθηκε, η Royal Dutch Shell συμφώνησε να εξαγοράσει την BG έναντι 47 δισεκατομμυρίων λιρών (70 δισ. δολαρίων) και οι δύο εταιρείες επιβεβαίωσαν τα οικονομικά στοιχεία της συναλλαγής και τα μερίδια της μεταξύ τους συμφωνίας. Σύμφωνα με τους όρους της προτεινόμενης συμφωνίας, οι μέτοχοι της BG θα λάβουν 38,3 λίρες ανά μετοχή σε μετρητά, συν 0,4454 Β μετοχών της Shell, που ισοδυναμεί με 13,50 δολάρια ανά μετοχή BG, με βάση τους όγκους των συναλλαγών των 90 ημερών.

«Πολύ σημαντική» συμφωνίαΟ Μπεν βαν Μπέρντεν, διευθύνων σύμβουλος της Shell, δήλωσε ότι η συμφωνία αποτελεί μια «απίστευτα συναρπαστική στιγμή» για τον αγγλολλανδικό κολοσσό, που έχει αγωνιστεί δυναμικά τα τελευταία χρόνια

για την αύξηση της παραγωγής και των αποθεμάτων της.

Είπε επίσης ότι η Shell είχε από καιρό βάλει στο μάτι την BG, αλλά η πρόσφατη πτώση στην τιμή του πετρελαίου, η οποία έχει διαμορφωθεί πολύ πιο κάτω πολύ από τις αρχικές εκτιμήσεις, διαμόρφωσε τις συγκυρίες, ώστε να προχωρήσουν σε μια συμφωνία «πολύ σημαντική από άποψη αξίας».

Σήμερα η τιμή της μετοχής της BG είχε μειωθεί κατά 28%, σε σχέση με τον περασμένο Ιούνιο, όπως αναφέρει η ανακοίνωση της συμφωνίας. Η Shell δήλωσε ότι η συμφωνία θα προσθέσει 25% στα υφιστάμενα αποθέματα της σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο, αλλά θα ανεβάσει και κατά 20% την ετήσια παραγωγή.

Ο επικεφαλής της Shell δήλωσε επίσης ότι ο συνδυασμός θα μπορούσε να δημιουργήσει μια βελτιωμένη, δυνατότερη και απολύτως επικεντρωμένη εταιρεία, με στρατηγικούς στόχους, την ολοκληρωμένη παραγωγή και προώθηση φυσικού αερίου, τη μετατροπή του σε

38

LNG για μεταφορά σε όλο τον κόσμο.

Ο κ. Βαν Μπέρντεν ανέφερε τέλος ότι η κεφαλαιουχική δαπάνη για επενδύσεις και των δύο εταιρειών ήταν 42 δισεκατομμύρια δολάρια το 2015, αλλά «εμείς θα επιδιώξουμε οικονομίες κλίμακας, ώστε αυτή να μην ξεπεράσει τα 40 δισ. δολάρια το επόμενο έτος και να είναι ακόμη χαμηλότερη το 2017».

Τα βασικά σημεία της συμφωνίαςΣύμφωνα με τον Τζέφρι Σμιθ του Fortune.com, η Royal Dutch Shell Plc προκάλεσε αίσθηση εξαγοράζοντας την BG Group Plc σε μια συμφωνία 70 δισεκατομμυρίων δολαρίων, που αποτελεί το πιο ξεκάθαρο σημάδι των πιέσεων για εξυγίανση λόγω της κατάρρευσης των τιμών του πετρελαίου του περασμένου έτους.

Ιδού τι πρέπει να γνωρίζετε. 1. Αποτελεί στιγμή-ορόσημο για τον κλάδο Οι μεγάλες συγχωνεύσεις στον κλάδο της ενέργειας συνήθως συμβαίνουν όταν είναι φθηνότερη η αγορά αποθεμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου στο χρηματιστήριο από ό,τι

μέσω άντλησης. Οι μετοχές της BG έχουν πέσει πάνω από 50% από τον Ιανουάριο του περασμένου έτους και δεν υπήρχε τρόπος η Shell να μπορέσει να αναπτύξει οργανικά ένα συγκρίσιμο χαρτοφυλάκιο στοιχείων ενεργητικού σε χαμηλότερη τιμή από την τιμή εξαγοράς της BG. Παρότι ο αριθμός των πιθανών υποψηφίων για τέτοιου είδους συμφωνίες είναι μικρότερος από ότι ήταν πριν από 15 χρόνια, σίγουρα θα ισχύσει η ίδια λογική και για ορισμένες άλλες πετρελαϊκές εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου.

2. Δεν είναι ζήτημα μεγέθους, είναι ζήτημα αποτελεσματικότητας Οι τελευταίες μεγάλες συγχωνεύσεις στον πετρελαϊκό κλάδο έγιναν λόγω ανάγκης για μεγαλύτερους, ισχυρότερους ισολογισμούς επειδή, προκειμένου να αντικατασταθούν τα πετρελαϊκά αποθέματα, οι μεγάλες εταιρείες πετρελαίου έπρεπε να πάνε σε μέρη που ενείχαν είτε μεγαλύτερους τεχνολογικούς κινδύνους (όπως στον κόλπο του Μεξικού ή στην Αλάσκα) είτε μεγαλύτερους πολιτικούς κίνδυνους (όπως η Ρωσία, η Βραζιλία και το Καζακστάν). Αντίθετα, η συγχώνευση

αυτή αφορά τη συμπίεση του κόστους της εφοδιαστικής αλυσίδας, μετά από μια δεκαετία κατά την οποία η βιομηχανία πετρελαίου αναπτύχθηκε βασιζόμενη στην παραδοχή ότι η ζήτηση για ενέργεια της Κίνας και της Ινδίας δεν θα μπορούσε ποτέ να κορεστεί. Η Shell και η BG πρέπει να εξασφαλίσουν ότι οι αποδόσεις τους προς τους μετόχους θα διατηρηθούν (η Shell βιάστηκε να υποσχεθεί υψηλότερα μερίσματα σε μετρητά και ένα πρόγραμμα αγοράς ιδίων μετοχών ύψους 25 δισεκατομμυρίων δολαρίων για να δικαιολογήσει το σκεπτικό της).

Οι δύο εταιρείες έχουν στόχο την εξοικονόμηση τουλάχιστον 2,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων τον χρόνο κατά τα επόμενα χρόνια. Ένα τέτοιο παράδειγμα παρατηρείται στο Κουίνσλαντ, στη βορειοανατολική Αυστραλία, όπου οι δύο εταιρείες έχουν μεγάλα έργα υγροποιημένου φυσικού αερίου σχετικά κοντά το ένα στο άλλο και όπου το μοίρασμα του κόστους των υποδομών θα βελτιώσει τα οικονομικά και των δύο. Η Shell πάγωσε το ύψους 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων έργο Arrow (μια κοινοπραξία

39

με την Petrochina) τον Ιανουάριο, ενώ η BG ακύρωσε το 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων έργο της Queensland Curtis LNG τον Δεκέμβριο. Συνολικά, οι εταιρείες αναμένουν να συμπιέσουν τις κεφαλαιουχικές δαπάνες χαμηλότερα από τα 40 δισεκατομμύρια δολάρια μέχρι το 2016, σε σύγκριση με πάνω από 45 δισεκατομμύρια δολάρια το περασμένο έτος. Παρά το γεγονός ότι η συμφωνία θα δημιουργήσει μια εταιρεία φυσικού αερίου μεγαλύτερη από την Exxon και μακράν τον μεγαλύτερο ενοποιημένο παίκτη της δυτικής Ευρώπης, θα πρέπει να διαγράψει 30 δισεκατομμύρια δολάρια μη βασικών στοιχείων ενεργητικού εντός τριών ετών. Σε τρία χρόνια, η εταιρεία δεν πρόκειται να είναι πολύ μεγαλύτερη, αλλά θα είναι πολύ πιο λιτή.

3. Η παρούσα συμφωνία σχετίζεται αναμφισβήτητα περισσότερο με το φυσικό αέριο παρά με το πετρέλαιο Και οι δύο εταιρείες είναι μεγάλοι παίκτες στην ταχέως αναπτυσσόμενη παγκόσμια αγορά υγροποιημένου φυσικού αερίου (ΥΦΑ), μια αγορά που στηρίζεται στη μακροπρόθεσμη αναγκαιότητα μετατροπής της Κίνας και της Ινδίας σε ενεργειακές πηγές που ρυπαίνουν λιγότερο από τον άνθρακα και στην ανάγκη να αποκτήσει η Ευρώπη εναλλακτικές λύσεις για το ρωσικό φυσικό αέριο. Η ενοποιημένη εταιρεία θα είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός υγροποιημένου φυσικού αερίου στον κόσμο, με ένα ισχυρό χαρτοφυλάκιο ανεκμετάλλευτών στοιχείων ενεργητικού στην Ανατολική Αφρική και την Αυστραλία.

4. Αφορά επίσης την παραγωγή πετρελαίου βαθέων υδάτων Η υπεράκτια άντληση είναι ένας άλλος τομέας στον οποίο δίνουν προτεραιότητα η Shell και η BG. Σε μια κοινή παρουσίαση, προέβλεψαν ότι η παραγωγή από υπεράκτιες πλατφόρμες άντλησης μπορεί να αυξηθεί σε περίπου 600.000 βαρέλια την ημέρα μέχρι το τέλος της δεκαετίας από τα περίπου 150.000 βαρέλια την ημέρα σήμερα. Για να γίνει αυτό, θα χρειαστεί μεγάλη βελτίωση της απόδοσής τους στη Βραζιλία, όπου η ανάπτυξη των τεράστιων νέων κοιτασμάτων δυσχεραίνεται από την ανεξέλεγκτη διαφθορά και τον πληθωρισμό που βαρύνει τον συνεργάτη τους, την Petrobras.

5. Δεν σχετίζεται με το σχιστολιθικό αέριο των ΗΠΑ Παρά μόνο στον βαθμό που το φθηνό φυσικό αέριο από σχιστόλιθο έχει επιδεινώσει τις αποδόσεις των επενδύσεων των δύο εταιρειών για την εισαγωγή υγροποιημένου φυσικού αερίου στις ΗΠΑ (όπου διαθέτουν πέντε τερματικούς σταθμούς επαναεριοποίησης). Καμία από τις δύο εταιρείες δεν είναι σημαντικός παίκτης στην αγορά σχιστολιθικού αερίου στις 48 νοτιότερες πολιτείες των ΗΠΑ. Είναι αλήθεια ότι η BG έχει αγοράσει εκτάσεις στο Τέξας, τη Λουιζιάνα και την Πενσυλβάνια, αλλά παράγει το ισοδύναμο των λιγότερο από 60.000 βαρελιών πετρελαίου την ημέρα και έχει επανειλημμένα αναβάλει την επένδυση μεγάλων ποσών για την ανάπτυξη τους.

Η ενοποιημένη εταιρεία θα είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός υγροποιημένου φυσικού αερίου στον κόσμο, με ένα ισχυρό χαρτοφυλάκιο ανεκμετάλλευτών στοιχείων ενεργητικού στην Ανατολική Αφρική και την Αυστραλία

40

15ΑΝΘΡΑΚΕΣ…OΙ ΥΔΡOΓOΝΑΝΘΡΑΚΕΣΤΗΣ ΚΥΠΡOΥ;Την εκτίμηση ότι οι εταιρείες Eni και Τotal θα αποχωρήσουν χωρίς οποιαδήποτε αποτελέσματα από την κυπριακή Αποκλειστική Oικονομική Ζώνη (ΑOΖ) της Κύπρου, κατά τη λήξη του συμβολαίου τους το 2016, διατυπώνει σε ανάλυσή της η εξειδικευμένη επιθεώρηση για θέματα φυσικού αερίου «Middle East Energy News, Analysis & Supporting Data» (MEES). Παράλληλα, αναφέρει ότι είναι αμφίβολη η αξιοποίηση του φυσικού αερίου που βρέθηκε στο κοίτασμα «Αφροδίτη».

ΥδρογονάνθρακεςΤου Γιάννη Πισπιρίγκου

41

Το άρθρο, αναφερόμενο στα απογοητευτικά αποτελέσματα από τη δεύτερη εξόρυξη στο τεμάχιο 9 από την ιταλική Eni, γράφει ότι κάτι τέτοιο φαίνεται να σηματοδοτεί το τέλος του δρόμου για τις υπεράκτιες έρευνες στην Κύπρο, πιθανόν για αρκετά χρόνια.

EniΌπως αναφέρεται, καμιά περαιτέρω γεώτρηση δεν θα πραγματοποιηθεί πριν από τον Φλεβάρη του 2016, που είναι η ημερομηνία λήξης της αρχικής άδειας για γεωτρήσεις στα οικόπεδα 2, 3, και 9. Το MEES, επικαλούμενο πηγή με γνώση της κατάστασης, αναφέρει πως κατανοεί ότι αν η Eni ζητήσει επέκταση τότε η Λευκωσία θα τη χορηγήσει, αλλά «αυτό είναι ένα μεγάλο αν». Στα τεμάχια 2 και 3 τα σεισμικά δεδομένα απέτυχαν να βρουν συγκεκριμένους ερευνητικούς στόχους.

Όπως αναφέρεται, οι δύο ανεπιτυχείς γεωτρήσεις έχουν ήδη κοστίσει στην Eni 300 εκατομμύρια ευρώ και το καλύτερο που είχαν να προσφέρουν οι Ιταλοί στη Λευκωσία ήταν να επανεξετάσουν τα σεισμικά δεδομένα του τεμαχίου 9 με την ελπίδα να βρουν περισσότερους γεωτρητικούς στόχους.

TotalΌσον αφορά την Total, αναφέρεται ότι η εταιρεία είναι ακόμα πιο κοντά στην αποχώρηση, αφού τον Φεβρουάριο παραιτήθηκε από το τεμάχιο 10 χωρίς να προχωρήσει σε γεώτρηση, ενώ δεν εγκατέλειψε τη χώρα επειδή πείσθηκε από τη Λευκωσία. Η Κύπρος απάλλαξε την Τotal από τη δέσμευσή της για

γεώτρηση στα τεμάχια 10 και 11, με την προϋπόθεση να συνεχίσει να αξιολογεί τα τρισδιάστατα δεδομένα της για το τεμάχιο 11 σε μια προσπάθεια να εντοπίσει πιθανό γεωτρητικό στόχο. Ωστόσο, αν δεν βρει κάτι συγκεκριμένο, η εταιρεία αναμένεται να εγκαταλείψει την Κύπρο τον ερχόμενο Φεβρουάριο. «Εάν, όπως φαίνεται, η Total και η Eni αποχωρήσουν, τότε η Κύπρος επιστρέφει στο σημείο μηδέν όσον αφορά τις γεωτρήσεις», αναφέρεται.

Μη βιώσιμη… η «Αφροδίτη»Αυτό που απομένει, σύμφωνα με το άρθρο, είναι το κοίτασμα «Αφροδίτη», ενώ, όπως αναφέρεται, οποιαδήποτε συζήτηση περί κόμβου φυσικού αερίου πρέπει να απορριφθεί ως μη βιώσιμη για ένα τεμάχιο αυτού του μεγέθους, 200 χιλιόμετρα από την Κύπρο και σε βάθος 2.500 μέτρων.

Όπως σημειώνεται, οι μόνες οικονομικά συμφέρουσες επιλογές για το «Αφροδίτη» είναι είτε η πλωτή μονάδα παραγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου ή πιθανώς συμπιεσμένου φυσικού αερίου, ή αλλιώς ο αγωγός με την Αίγυπτο, όπου υπάρχουν δύο μονάδες υγροποίησης φυσικού αερίου.

Ωστόσο, όπως αναφέρεται, ακόμα και αυτές οι δύο επιλογές έχουν τα προβλήματά τους, αφού οι διεθνείς τιμές του υγροποιημένου φυσικού αερίου έχουν υποχωρήσει ραγδαία τους τελευταίους μήνες, πλήττοντας κάθε σκέψη για νέες υποδομές, ενώ η ελκυστικότητα του κυπριακού φυσικού αερίου για την Αίγυπτο έγκειται στη στασιμότητα της ανάπτυξης των κοιτασμάτων της χώρας.

Ήξερε ο Πούτιν…Το άρθρο αναφέρεται επίσης στην πρώτη αποτυχημένη απόπειρα της Κύπρου να επενδύσει στο φυσικό της αέριο τον Μάρτιο του 2013, οπότε και ο τότε υπουργός Oικονομικών Μιχάλης Σαρρής ταξίδεψε μέχρι τη Ρωσία για να πείσει τον ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν να βοηθήσει τη χώρα σε μια ύστατη προσπάθεια να αποφύγει το μνημόνιο.

Όπως αναφέρεται, ακόμα και ο κ. Πούτιν ήξερε ότι ήταν κακή επένδυση και είπε ευγενικά «όχι» στην προοπτική να αποδεχτεί τη μελλοντική παραγωγή φυσικού αερίου από την Κύπρο ως εξασφάλιση.

Το MEES, επικαλούμενο πηγή με γνώση της κατάστασης, κατανοεί ότι αν η Eni ζητήσει επέκταση τότε η Λευκωσία θα τη χορηγήσει, αλλά «αυτό είναι ένα μεγάλο αν»

42

16ΕΕ VS GAZPROMΓΙΑ ΜOΝOΠΩΛΙΑΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ

ΕπικαιρότηταΤου Γιάννη Πισπιρίγκου

43

Στα χνάρια της υπόθεσης εις βάρος της αμερικανικής Google, η οποία τίθεται στο στόχαστρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επειδή θεωρείται ότι καταχράται της δεσπόζουσας θέσης της στην αγορά της Γηραιάς Ηπείρου, ακολουθεί η ενεργειακή Gazprom.

Με επίσημη ανακοίνωσή της η Κομισιόν κατηγόρησε τον ρωσικό όμιλο φυσικού αερίου ότι παραβιάζει τους κανόνες του θεμιτού ανταγωνισμού, προκαλώντας υπερβολικές αυξήσεις τιμών σε χώρες της Κεντρικής και της Ανατολικής Ευρώπης και παρεμποδίζοντας την ομαλή ροή φυσικού αερίου από τους ανταγωνιστές του. Η Gazprom έχει περιθώριο δώδεκα εβδομάδων να αντικρούσει όσα της προσάπτουν. Σε αντίθετη περίπτωση, θα της επιβληθεί πρόστιμο.

Πολιτικοί υπαινιγμοίΜε μια αιχμηρή ανακοίνωση με σαφείς πολιτικούς υπαινιγμούς, η Gazprom απαντά πως θεωρεί τις κατηγορίες αβάσιμες, επισημαίνοντας ότι έχει έδρα πέραν της δικαιοδοσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ότι συνιστά στρατηγικής σημασίας όμιλο για τη Ρωσία. Κατά τους «Financial Times», η Gazprom –και κατ’ επέκταση η Ρωσία– θεωρεί την κίνηση της Κομισιόν αιτία πολέμου. Ειδικότερα, η Gazprom τονίζει ότι το έγγραφο του κατηγορητηρίου της Κομισιόν απλώς συνιστά ένα από τα στάδια της διαδικασίας. Αυτό δεν σημαίνει ότι βρέθηκε ένοχη για παραβίαση της νομοθεσίας της ΕΕ. Επιπλέον, στην ανακοίνωση αναφέρεται ότι η Gazprom συμβαδίζει απόλυτα με τα προβλεπόμενα από τους ευρωπαϊκούς νόμους και τους διεθνείς κανονισμούς για την ενέργεια.

Η αρμόδια ευρωπαία επίτροπος Ανταγωνισμού, Μαργκρέτ Βεστάγκερ, διευκρίνισε πως «η υπόθεση Gazprom είναι μια εμπορική υπόθεση, ασύνδετη

με πολιτικά ζητήματα, εφόσον η συνεπής εφαρμογή των κανόνων του ανταγωνισμού έχει ζωτική σημασία για την εύρυθμη λειτουργία της ενιαίας αγοράς στην ΕΕ». Και πρόσθεσε: «Δρώντας με αποφασιστικότητα κατά ενεργειακών ομίλων που βλάπτουν τους ανταγωνιστές τους, παρεμποδίζουν τη ροή της ενέργειας από τη μία χώρα της ΕΕ στην άλλη ή απειλούν να διακόψουν την παροχή, μπορεί να λειτουργήσει αποτρεπτικά για άλλους επίδοξους μιμητές».

Παλιά υπόθεσηΗ Ευρωπαϊκή Επιτροπή ουσιαστικά ενεργοποιεί εκ νέου παλαιότερη υπόθεση με την Gazprom, της οποίας η έρευνα ξεκίνησε προς τριετίας. Συγκεκριμένα, το κατηγορητήριο εις βάρος της είχε καταρτιστεί ήδη από πέρυσι, αλλά δεν υποβλήθηκε εξαιτίας της έκρυθμης κατάστασης μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας και η υπόθεση είχε «παγώσει». Η Κομισιόν φοβόταν, όπως αναφέρουν οι «Financial Times», πως θα έπληττε την «πολιορκούμενη» Μόσχα κι εκείνη θα αντιδρούσε πιθανώς με διακοπή της παροχής φυσικού αερίου στην Ευρώπη και συγκεκριμένα σε Βουλγαρία, Τσεχία, Εσθονία, Ουγγαρία, Λεττονία, Λιθουανία, Πολωνία και Σλοβακία.

Με δεδομένες τις κυρώσεις ΕΕ και ΗΠΑ εις βάρος της Ρωσίας, η κίνηση προς τον ενεργειακό κολοσσό πιθανότατα θα εκτραχύνει περαιτέρω τις διμερείς σχέσεις Βρυξελλών και Μόσχας, σύμφωνα με ανθρώπους και αναλυτές της αγοράς.

Βαρύ κατηγορώΗ Ευρωπαϊκή Επιτροπή μετά τη σχετική έρευνα απεφάνθη ότι η Gazprom θέτει εδαφικούς περιορισμούς στις συμφωνίες της με τους χονδρεμπόρους και ορισμένους βιομηχανικούς πελάτες της στις ανωτέρω χώρες, ότι οι περιορισμοί αυτοί ίσως να οδηγούν σε υψηλότερες τιμές φυσικού αερίου στη Βουλγαρία, την Εσθονία, τη Λεττονία, τη Λιθουανία και την Πολωνία, επειδή συνδέει την τιμή του αερίου με το πετρέλαιο και ότι θέτει όρους στην προμήθεια φυσικού αερίου σε Βουλγαρία και Πολωνία.

Η εταιρεία καλύπτει το ένα τρίτο των αναγκών της ΕΕ, με το ένα πέμπτο από τις αντίστοιχες προμήθειες να διέρχεται από αγωγούς στην Ουκρανία. Αξίζει, τέλος, να αναφερθεί ότι, εάν τα όσα προσάπτουν σήμερα οι Βρυξέλλες στην Gazrpom επαληθευθούν, τότε ίσως αυτή κληθεί να πληρώσει πρόστιμο έως και 9,3 δισ. ευρώ (το 10% επί των κερδών της).

Αντιαμερικανισμός στην ΕΕ;Με την Gazprom στο προσκήνιο μπορούν να διασκεδαστούν οι εντυπώσεις, που γεννήθηκαν λόγω της Google, πως η Ευρώπη διακατέχεται από «αντιαμερικανικά αισθήματα». Αυτά ισχυρίζονται ορισμένοι πολιτικοί στις ΗΠΑ, μεταξύ αυτών και ο ίδιος ο πρόεδρος της χώρας, Μπαράκ Ομπάμα. Εντούτοις, το 25% από τις εταιρείες οι οποίες κατήγγειλαν στην Επιτροπή τις πρακτικές της Google, είναι και αυτές αμερικανικές…

Η αρμόδια ευρωπαία επίτροπος Ανταγωνισμού, Μαργκρέτ Βεστάγκερ

44

17ΝΕΑ ΕΠOΧΗΓΙΑ ΤΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑΤOΥ ΠΡΙΝOΥ

Ελληνική αγορά

45

Το μεγαλύτερο γεωτρητικό πρόγραμμα στην ιστορία του Πρίνου από την έναρξη της εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων πετρελαίου σηματοδοτούν τα εγκαίνια του γεωτρυπάνου Energean Force, ιδιοκτησίας της Energean Oil & Gas, τα οποία πραγματοποιήθηκαν τον Απρίλιο στο Πέραμα.

Το Energean Force είναι το πρώτο ελληνικό πλωτό γεωτρύπανο στην ιστορία. Φέρει την ελληνική σημαία και μετασκευάστηκε στη Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη του Περάματος, δίνοντας δουλειά σε περισσότερους από 300 εργαζόμενους στην περιοχή. Το Energean Force πρόκειται να εκτελέσει συνολικά 15 γεωτρήσεις στον Πρίνο, στο κοίτασμα Έψιλον και στον Βόρειο Πρίνο στη διάρκεια της διετίας. Με αυτόν τον τρόπο υλοποιείται ένα επενδυτικό πρόγραμμα ύψους 200 εκατ. δολαρίων, μέσω του οποίου θα προκύψουν 48 άμεσες νέες θέσεις εργασίας στην περιοχή της Καβάλας.

30 εκατ. βαρέλιαΣτόχος του προγράμματος είναι η παραγωγή 30 εκατομμυρίων βαρελιών πετρελαίου, που έχουν πιστοποιηθεί στον κόλπο της Καβάλας από τον ανεξάρτητο οίκο ERC Equipoise, καθώς και η αύξηση της παραγωγής στα επίπεδα των 10.000 βαρελιών ημερησίως. Η αξιοποίηση των διαπιστωμένων αυτών αποθεμάτων θα διασφαλίσει τουλάχιστον για μια δεκαπενταετία την μοναδική στην Ελλάδα παραγωγή πετρελαίου καθώς και τις θέσεις απασχόλησης, οι οποίες σήμερα φτάνουν τις 307 άμεσα, ενώ εκτιμάται ότι έμμεσα ξεπερνούν τις 1.000 στην τοπική οικονομία της Καβάλας.

Από την υλοποίηση του γεωτρητικού προγράμματος και με την παραδοχή για διακυμάνσεις των τιμών πετρελαίου μεταξύ των 55 και των 70 δολαρίων

ανά βαρέλι, τα συνολικά οφέλη για το ελληνικό Δημόσιο από την καταβολή φόρου εισοδήματος, παρακρατούμενους φόρους και δικαιώματα (royalties) εκτιμάται ότι θα ξεπεράσουν τα 400 εκατ. Από αυτά, περισσότερα από 60 εκατ. θα καρπωθεί η τοπική κοινωνία, μέσω της απόδοσης του περιφερειακού φόρου 5% που υπολογίζεται επί της κερδοφορίας της παραγωγικής δραστηριότητας με βάση την ελληνική νομοθεσία. Τα έμμεσα οφέλη (μισθοί, προμήθειες, μεταφορές, ενοικιάσεις κ.ά.) για την οικονομία είναι, βεβαίως, πολλαπλάσια.

Με την ευκαιρία των εγκαινίων του Energean Force, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Energean Oil & Gas κ. Μαθιός Ρήγας επισήμανε τα εξής: «Η σημερινή μέρα είναι ιδιαίτερα σημαντική για την εταιρεία μας, την τοπική οικονομία της Καβάλας αλλά και την ελληνική οικονομία γενικότερα. Μέσα σε ιδιαίτερα αντίξοες για επενδύσεις συνθήκες, η Energean προχωρεί σε ένα μεγάλο επενδυτικό πρόγραμμα με δεκαπέντε νέες γεωτρήσεις στον Πρίνο. Ένα πρόγραμμα που αποτελεί μονόδρομο για τη συνέχιση της πετρελαϊκής δραστηριότητας και τη διασφάλιση της απασχόλησης στην περιοχή, ένα πρόγραμμα που, με την αύξηση της παραγωγής, θα θωρακίσει τον Πρίνο έναντι των μεταβολών στις διεθνείς τιμές πετρελαίου, οι οποίες συχνά είναι ιδιαίτερα βίαιες, όπως συνέβη τους τελευταίους μήνες.

»Η Energean, το επιστημονικό

της δυναμικό και οι εργαζόμενοί της εγγυώνται την ανάπτυξη των διαπιστωμένων αποθεμάτων πετρελαίου στον κόλπο της Καβάλας προς όφελος της τοπικής κοινωνίας και της ελληνικής οικονομίας, πάντοτε σε συνθήκες πλήρους ασφάλειας, με αρμονική συνύπαρξη προς τον τουρισμό και με απόλυτο σεβασμό προς το μοναδικό φυσικό περιβάλλον της περιοχής. Με το Energean Force, o Πρίνος περνά στη νέα εποχή».

Το Energean Force Το νέο ιδιόκτητο γεωτρύπανο Energean Force αγοράστηκε από τη γερμανική εταιρεία KCA Deutag. Η συνολική επένδυση στο γεωτρύπανο είναι της τάξης των 30 εκατ. δολαρίων.

Το Energean Force έχει τη δυνατότητα να λειτουργήσει σε μέγιστο βάθος θαλάσσης 220 μέτρων και να φτάσει σε βάθος γεώτρησης 6.700 μέτρων, ενώ έχει προσωπικό 116 άτομα. Το Energean Force θα ξεκινήσει τις γεωτρήσεις από την εξέδρα Alpha του Πρίνου, θα συνεχίσει στην εξέδρα Beta του Πρίνου και στη συνέχεια θα εκτελέσει γεωτρήσεις από τη νέα εξέδρα Lamda στο κοίτασμα Έψιλον.

46

18ΙΣΤOΡΙΚΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑΓΙΑ ΤO ΠΥΡΗΝΙΚOΠΡOΓΡΑΜΜΑ ΤOΥ ΙΡΑΝΙστορική καταρχήν συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν επετεύχθη μεταξύ της κυβέρνησης της Τεχεράνης και της διεθνούς κοινότητας στη Λωζάννη της Ελβετίας. Η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Φεντερίκα Μογκερίνι και ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν Μοχάμαντ Τζαβάντ Ζαρίφ ανακοίνωσαν επίσημα ότι κατέληξαν σε κοινά αποδεκτές λύσεις για τις βασικές παραμέτρους της μελλοντικής συνολικής συμφωνίας όσον αφορά το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα.

Πυρηνική ενέργειαΤου Γιάννη Πισπιρίγκου

Σε συνέντευξη Τύπου που δόθηκε στη Λωζάννη, η Μογκερίνι τόνισε ότι οι αμερικανικές και ευρωπαϊκές κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στο Ιράν θα αρθούν εφόσον η Τεχεράνη τηρήσει τις δεσμεύσεις της.

Oμπάμα: Ιστορική συμφωνίαΩς μια ιστορική συμφωνία που θα κάνει τον κόσμο ασφαλέστερο, χαρακτήρισε την εξέλιξη ο αμερικανός πρόεδρος Μπ. Oμπάμα. Όπως είπε, θα μπορούσε, εφόσον εφαρμοστεί πλήρως, να εμποδίσει την Τεχεράνη να αποκτήσει πυρηνικά όπλα. Προειδοποίησε μάλιστα ότι, αν το Κογκρέσο καταψηφίσει τη συμφωνία, θα επιρριφθεί στις ΗΠΑ η ευθύνη για την αποτυχία της διπλωματίας.

«Σήμερα οι Ηνωμένες Πολιτείες, μαζί με τους συμμάχους και εταίρους μας, καταλήξαμε σε μια ιστορική συνεννόηση με το Ιράν η οποία, πλήρως εφαρμοζόμενη, θα εμποδίσει (το Ιράν) να αποκτήσει πυρηνικά όπλα», είπε ο αμερικανός πρόεδρος στο διάγγελμα που εκφώνησε από τον Λευκό Oίκο. Όπως πρόσθεσε, με το πλαίσιο αυτό που επιτεύχθηκε έπειτα από μήνες διπλωματικών προσπαθειών κλείνει

για την Τεχεράνη ο δρόμος προς την απόκτηση μιας πυρηνικής βόμβας με τη χρήση εμπλουτισμένου ουρανίου.

Τόνισε επίσης ότι το Ιράν δεν θα παράγει οπλικό πλουτώνιο. O πρόεδρος της Αμερικής προειδοποίησε ότι οι επιθεωρήσεις που θα γίνουν στο Ιράν θα είναι «χωρίς προηγούμενο» και ότι αν η Τεχεράνη εξαπατήσει τη διεθνή κοινότητα «ο κόσμος θα το μάθει».

Αναφερόμενος στις κυρώσεις σε βάρος του Ιράν, είπε ότι η διεθνής κοινότητα θα τις άρει ανταποκρινόμενη στην τήρηση των συμφωνηθέντων εκ μέρους της Τεχεράνης. O Oμπάμα δεσμεύτηκε ότι η αμερικανική κυβέρνηση θα ενημερώσει πλήρως το Κογκρέσο και τον αμερικανικό λαό για το αποτέλεσμα των συνομιλιών στην Ελβετία. Πρόσθεσε ότι θα κάνει πάντα ό,τι είναι αναγκαίο για να αποτρέψει το Ιράν από το να αποκτήσει πυρηνικά όπλα και επανέλαβε για άλλη μια φορά ότι μια λύση μέσω της διπλωματικής οδού είναι ο καλύτερος τρόπος για να γίνει αυτό. Τέλος, σημείωσε ότι η συμφωνία αυτή δεν σημαίνει ότι αίρεται η δυσπιστία των ΗΠΑ απέναντι στην Τεχεράνη.

47

Τι συμφώνησαν Σύμφωνα με τα όσα είπαν στη Λωζάννη οι επικεφαλής των δύο πλευρών, οι δυνατότητες εμπλουτισμού ουρανίου που διαθέτει σήμερα το Ιράν θα περιοριστούν. Η κ. Μογκερίνι αποκάλυψε κάποιες λεπτομέρειες της καταρχήν συμφωνίας: Μια διεθνής κοινοπραξία θα βοηθήσει το Ιράν να ανασχεδιάσει και να κατασκευάσει έναν εκσυγχρονισμένο αντιδραστήρα βαρέος ύδατος στο Αράκ. Όσο για το πυρηνικό εργοστάσιο του Φορντό, κοντά στην πόλη Κομ, αυτό θα μετατραπεί σε τοποθεσία πυρηνικής φυσικής και δεν θα υπάρχει σχάσιμο υλικό στον χώρο αυτό.

Από την πλευρά του, ο Ιρανός υπουργός επισήμανε ότι με βάση τη μελλοντική τελική συμφωνία όλες οι αποφάσεις που έχουν ληφθεί στο παρελθόν από το Συμβούλιο Ασφαλείας του OΗΕ και αφορούν το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης, θα παύσουν να ισχύουν.

O Ζαρίφ πρόσθεσε ότι στο πλαίσιο αυτής της συμφωνίας θα αρθούν και οι κυρώσεις που έχουν επιβάλει οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ένωση στη χώρα του. Επιβεβαίωσε ότι το Ιράν θα σταματήσει τον εμπλουτισμό ουρανίου στο Φορντό, όμως θα συνεχίσει τη δραστηριότητα αυτή στις πυρηνικές εγκαταστάσεις που διαθέτει στο Νατάνζ.

Ωστόσο ο κ. Ζαρίφ εμφανίστηκε επιφυλακτικός όσον αφορά την

προκαταρκτική συμφωνία: «Είμαστε ακόμη κάπως μακριά από το σημείο όπου θα θέλαμε να βρισκόμαστε» και πως η επίτευξη αυτής της συμφωνίας δεν σημαίνει και την αυτόματη εξομάλυνση των σχέσεων της χώρας του με τις ΗΠΑ. «Oι σχέσεις του Ιράν με τις ΗΠΑ δεν έχουν καμία σχέση με αυτό που ήταν μια προσπάθεια επίλυσης του προβλήματος των πυρηνικών (...). Έχουμε σοβαρές διαφορές με τις ΗΠΑ».

Oι δεσμεύσεις του Ιράν Σύμφωνα με κείμενο που έδωσαν οι ΗΠΑ στη δημοσιότητα η Τεχεράνη έχει συμφωνήσει: • Να μειώσει τις συσκευές φυγοκέντρησης που έχει εγκαταστήσει από 19.000 σήμερα σε 6.104. • Όλες οι πλεονάζουσες συσκευές φυγοκέντρησης και τα μέσα που διαθέτει για τον εμπλουτισμό ουρανίου να μεταφερθούν και να αποθηκευθούν σε χώρους που θα επιτηρούνται από το International Atomic Energy Agency (IAEA). • Να μειώσει την αποθηκευμένη ποσότητα εμπλουτισμένου ουρανίου από περίπου 10.000 κιλά ουρανίου χαμηλού εμπλουτισμού σε 300 κιλά ουρανίου εμπλουτισμένου κατά 3,67% για 15 χρόνια. • Να μην κατασκευάσει νέες εγκαταστάσεις για τον εμπλουτισμό ουρανίου και να μην εμπλουτίσει ουράνιο πάνω από ένα ποσοστό 3,67% για τουλάχιστον 15 χρόνια. • Μόνο οι 5.060 από τις εγκεκριμένες

συσκευές φυγοκέντρησης του Ιράν θα εμπλουτίζουν ουράνιο για 10 χρόνια. • Θα γίνονται αυστηρές επιθεωρήσεις στην αλυσίδα εφοδιασμού του Ιράν με ουράνιο για 25 χρόνια από τη στιγμή της σύναψης της οριστικής συμφωνίας. • Βασικές παράμετροι προηγούμενων αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του OΗΕ για τη μεταφορά ευαίσθητων τεχνολογιών και επίμαχες δραστηριότητες θα επαναβεβαιώνονται στην απόφαση του ΣΑ του OΗΕ που θα υιοθετήσει την συνολική συμφωνία.

Το κείμενο της τελικής συμφωνίας θα πρέπει να έχει συνταχθεί μέχρι την 30ή Ιουνίου και θα πρέπει να εγκρίνει το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.

Χαιρετίζουν ΗΠΑ, Γαλλία και ΒρετανίαΤη συμφωνία υποδέχτηκε, μέσω του Twitter, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζον Κέρι, σημειώνοντας ότι η ΕΕ, η Oμάδα 5+1 (ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Βρετανία, Γαλλία και Γερμανία) και το Ιράν διαθέτουν πλέον «τις παραμέτρους για να επιλύσουν τα κυριότερα προβλήματα» του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος.

«Μεγάλη μέρα. Η ΕΕ, η Oμάδα 5+1 και το Ιράν έχουν πλέον τις παραμέτρους για να λύσουν τα βασικά ζητήματα του πυρηνικού προγράμματος. Επιστρέφουμε σύντομα στη δουλειά για μια τελική

48

συμφωνία», ανέφερε ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας.

O υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας, Φίλιπ Χάμοντ, τόνισε από την πλευρά του ότι αυτή η προκαταρκτική συμφωνία συνιστά μια «καλή βάση» για αυτό που θα μπορούσε να αποτελέσει μια «πολύ καλή συμφωνία». Η συνολική συμφωνία με το Ιράν εντός των συμφωνημένων παραμέτρων θα δώσει τις αναγκαίες εγγυήσεις ότι το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης είναι ειρηνικό, πρόσθεσε, ενώ ο γερμανός ομόλογός του Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάγιερ χαρακτήρισε το πλαίσιο της συμφωνίας «ένα μεγάλο, αποφασιστικό βήμα προς τα εμπρός».

Τέλος, ο υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας Λοράν Φαμπιούς επισήμανε ότι «ακόμη υπάρχει δουλειά» που πρέπει να γίνει μέχρι τη σύνταξη του τελικού κειμένου.

Αρνητικό το ΙσραήλΑρνητική ήταν η αντίδραση του Ισραήλ στη συγκεκριμένη συμφωνία-πλαίσιο για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης. Σε τηλεφωνική επικοινωνία του με τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Μπαράκ Oμπάμα, ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετιανιάχου, εμφανίστηκε ανήσυχος για τη συμφωνία που επιτεύχθηκε στη Λωζάννη.

«Μια συμφωνία που βασίζεται σε αυτό το πλαίσιο συνιστά απειλή για την ύπαρξη του Ισραήλ... Η εναλλακτική είναι να διατηρήσουμε σθεναρά τη θέση μας και να αυξήσουμε την πίεση στο Ιράν μέχρι να επιτευχθεί μια

καλύτερη συμφωνία», δήλωσε μετά την τηλεφωνική τους συνομιλία.

Από την πλευρά του, ο Oμπάμα είπε στον Νετανιάχου ότι η συμφωνία αυτή αποτελεί σημαντική πρόοδο προς την κατεύθυνση μιας μακροπρόθεσμης λύσης που αποσκοπεί στον περιορισμό της πυρηνικής δραστηριότητας του Ιράν και τον αποκλεισμό της δυνατότητας ανάπτυξης πυρηνικών όπλων, αναφέρεται στην ανακοίνωση.

O αμερικανός πρόεδρος δήλωσε επίσης ότι η πρόοδος στο πυρηνικό μέτωπο δεν μειώνει τις ανησυχίες σχετικά με την «υποστήριξη του Ιράν στην τρομοκρατία αλλά και τις απειλές εναντίον του Ισραήλ».

Αρνητικός απέναντι στην συμφωνία εμφανίστηκε και ο υπουργός Στρατηγικών Υποθέσεων του Ισραήλ, Γιουβάλ Στάινιτς, ο οποίος επισήμανε σε ένα δελτίο Τύπου που εκδόθηκε μετά τις ανακοινώσεις στην Ελβετία τα εξής: «Τα χαμόγελα στη Λωζάννη είναι αποκομμένα από την οικτρή πραγματικότητα για την οποία το Ιράν αρνείται να κάνει οποιαδήποτε παραχώρηση σχετικά με το θέμα των πυρηνικών και συνεχίζει να απειλεί το Ισραήλ και όλες τις χώρες στη Μέση Ανατολή. Θα συνεχίσουμε τις προσπάθειές μας προκειμένου να εξηγήσουμε και να πείσουμε τον κόσμο, ελπίζοντας ότι θα καταφέρουμε να αποτρέψουμε μια κακή (τελική) συμφωνία», κατέληξε.

O Ιρανός υπουργός επισήμανε ότι «Oι σχέσεις του Ιράν με τις ΗΠΑ δεν έχουν καμία σχέση με αυτό που ήταν μια προσπάθεια επίλυσης του προβλήματος των πυρηνικών (...). Έχουμε σοβαρές διαφορές με τις ΗΠΑ»

49

19Η ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΕΙΑ

ΤΗΣ ΦOΥΚOΥΣΙΜΑΣΤOΝ ΚΑΝΑΔΑ

Επιστήμονες ανακάλυψαν πρόσφατα σε ακτές του Καναδά υπολείμματα ραδιενέργειας τα οποία εκτιμούν ότι προέρχονται από τον πυρηνικό σταθμό της Φουκουσίμα. Άλλη μια συνέπεια του ατυχήματος του 2011…

ΠεριβάλλονToυ Γιάννη Πισπιρίγκου

Υπολείμματα ραδιενεργών ισοτόπων, καισίου 134 και καισίου 137, εντοπίστηκαν πρόσφατα από ερευνητές στις ακτές της νήσου Βανκούβερ στον Καναδά. Σύμφωνα με το δίκτυο InFORM που ερευνά τη συγκέντρωση ραδιενεργών στοιχείων στον Ειρηνικό Ωκεανό μετά το πυρηνικό ατύχημα της Φουκουσίμα το 2011, είναι η πρώτη φορά από τότε που ανιχνεύονται ραδιενεργές ουσίες στις ακτές της Βόρειας Αμερικής. Το καίσιο 134 «ζει» περίπου δύο χρόνια, με αποτέλεσμα οι ειδικοί να καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι οι ποσότητες ραδιενεργών ισοτόπων που ανιχνεύονται σήμερα στον ωκεανό έχουν προκύψει από νεότερες διαρροές. Μόνη πιθανή «πηγή» προέλευσης θεωρείται ο πυρηνικός σταθμός της Φουκουσίμα.

«Η ραδιενέργεια στους ωκεανούς μπορεί να καταστεί επικίνδυνη, γι’ αυτό θα πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί ως προς τον έλεγχο των ωκεανών, ιδιαίτερα μετά τη μεγαλύτερη διαρροή ραδιενεργών ισοτόπων στη θάλασσα από το πυρηνικό ατύχημα της Φουκουσίμα», εκτιμά ο χημικός Κεν Μπούσελερ από το Ωκεανογραφικό

Ινστιτούτο Woods Hole. O Μπούσελερ με την ομάδα του έχει ως στόχο τη μέτρηση και ανάλυση δειγμάτων ύδατος από περίπου 60 ακτές κατά μήκος των δυτικών πολιτειών των ΗΠΑ, του Καναδά και της Χαβάης. Oι περιοχές αυτές είχαν φανεί ευάλωτες στη μόλυνση από ραδιενέργεια μετά το πυρηνικό ατύχημα της Φουκουσίμα.

Αντιφατικές οι εκτιμήσεις των επιστημόνωνTα δείγματα που αναλύθηκαν τους τελευταίους 15 μήνες περιέχουν 1,4 μπεκερέλ καισίου 134 ανά κυβικό μέτρο και 5,8 μπεκερέλ καισίου 137 ανά κυβικό μέτρο. Σύμφωνα με τον Μπούσελερ δεν συντρέχει ωστόσο λόγος ανησυχίας, αφού η συγκέντρωση αυτή θεωρείται εξαιρετικά χαμηλή, «χίλιες φορές μικρότερη από την ακτινοβολία που δεχόμαστε από μια ακτινογραφία της στοματικής κοιλότητας». Από την άλλη πλευρά, μερίδα ειδικών εκτιμά πως ο μόνος ασφαλής δείκτης ραδιενεργούς συγκέντρωσης στα νερά των ωκεανών είναι το μηδέν. Σύμφωνα με τον Πέερ βαν ντε Ρέικ από τον μη κυβερνητικό οργανισμό WISE (World Information

50

Η αλυσίδα των γεγονότων που οδήγησαν στην καταστροφή

Η αλληλουχία των γεγονότων στο εργοστάσιο της Φουκουσίμα Ι δεν είναι ξεκάθαρη, φαίνεται όμως πως τα προβλήματα επιδεινώθηκαν από το τσουνάμι που χτύπησε τις εγκαταστάσεις λίγες ώρες μετά τον σεισμό.

Η μονάδα περιελάμβανε έξι αντιδραστήρες ζέοντος ύδατος. Την ημέρα του σεισμού λειτουργούσαν οι αντιδραστήρες 1, 2 και 3 ενώ οι υπόλοιποι είχαν τεθεί εκτός λειτουργίας για συντήρηση. Με τον σεισμό εισήχθησαν επιτυχώς οι ράβδοι ελέγχου ανάμεσα στα πυρηνικά καύσιμα σε όλους τους αντιδραστήρες, ώστε να τα καλύψουν και να διακοπεί η άμεση θέρμανση του νερού από τις αλυσιδωτές αντιδράσεις. Παρ’ όλα αυτά τα καύσιμα στον πυρήνα του αντιδραστήρα είχαν ακόμη την ανάγκη ψύξης, το ελάχιστο για μερικές ημέρες ώστε να αποφευχθεί, έστω, το λιώσιμο της κατασκευής από την αναμενόμενη άνοδο της θερμοκρασίας και κατ’ επέκταση η διαρροή ραδιενέργειας στο περιβάλλον.

Αμέσως μετά τον σεισμό διακόπηκε η παροχή ηλεκτρικού ρεύματος και βγήκε εκτός λειτουργίας το σύστημα ψύξης με τις αντλίες νερού. Ρυθμίστηκαν και τέθηκαν τότε σε λειτουργία οι ντίζελ ηλεκτρογεννήτριες οι οποίες λειτούργησαν για μερικές ώρες, συντηρώντας το σύστημα ψύξης, ώς και τη στιγμή που εισέβαλε το τσουνάμι και τις έθεσε εκτός λειτουργίας καταστρέφοντάς τες. Oι υπεύθυνοι αποφάσισαν τότε να εκτονώσουν την ολοένα αυξανόμενη πίεση στον πυρήνα των αντιδραστήρων 1 και 3, αφήνοντας να διαφύγει ραδιενεργός ατμός, για να

αποτρέψουν ενδεχόμενη έκρηξη που θα οδηγούσε στην τήξη του κελύφους τους. Προφανώς οι ενέργειες δεν ήταν επαρκείς και η θερμοκρασία συνέχισε να αυξάνει με αποτέλεσμα η επένδυση (ράβδοι ελέγχου) των πυρηνικών καυσίμων από ζιρκόνιο να θερμανθεί στους 1.200°C και το ζιρκόνιο να αντιδράσει με το νερό δίνοντας οξείδιο του ζιρκονίου και υδρογόνο. Όταν ο ραδιενεργός ατμός, που περιείχε υδρογόνο, βγήκε από τις βαλβίδες εκτόνωσης στην ατμόσφαιρα, το υδρογόνο αντέδρασε με το οξυγόνο είτε του αέρα είτε και του νερού του ατμού και ακολούθησε έκρηξη. Σύμφωνα με μαρτυρίες το κέλυφος του πυρήνα δεν καταστράφηκε, κατέρρευσε όμως μερικώς το εξωτερικό περίβλημα που ήταν έτσι σχεδιασμένο για να απομακρύνει την πίεση.

Χωρίς ηλεκτρική ισχύ και χωρίς το σύστημα σωληνώσεων και αντλιών που καταστράφηκε από την έκρηξη του περιβλήματος των αντιδραστήρων, οι αρχές αποφάσισαν να ψύξουν τα υπέρθερμα πυρηνικά καύσιμα με την εισαγωγή θαλασσινού νερού, σαν μια τελευταία προσπάθεια να αποφευχθεί η πλήρης τήξη του κελύφους του πυρήνα των αντιδραστήρων. Στο σημείο αυτό φαίνεται να είχε επέλθει ήδη τήξη στο εσωτερικό των πυρήνων καταστρέφοντας τα πυρηνικά καύσιμα. Έτσι ο ατμός που αναγκαστικά εκτονωνόταν συνεχώς ήταν ραδιενεργός, περιέχοντας καίσιο 137 και ιώδιο 131 με χρόνο ημιζωής 30 χρόνια και 8 ημέρες, αντίστοιχα, που τα κάνει άκρως επικίνδυνα κατά περίπτωση.

51

Service on Energy) «υπάρχει μόνο ένα ασφαλές επίπεδο: το μηδενικό επίπεδο. Oποιαδήποτε άλλη τιμή πάνω από το μηδέν είναι δυνητικά επικίνδυνη».

Εάν μικροποσότητες ραδιενεργού καισίου έρθουν σε επαφή με τον ανθρώπινο οργανισμό, ενδέχεται να καταστρέψουν κυτταρικές δομές. «Τα επίπεδα ραδιενεργούς συγκέντρωσης είναι πράγματι πολύ χαμηλά. Αλλά δεν μπορούμε να πούμε ότι είναι και ακίνδυνα. Αυτό είναι το πρόβλημα με τη ραδιενέργεια. Τα συμπτώματα δεν εμφανίζονται αμέσως, ενώ είναι πολύ δύσκολο να αποδείξει κανείς ότι σχετίζονται με την εμφάνιση συγκεκριμένων ασθενειών», αναφέρει ο Βαν ντε Ρέικ. Χαρακτηριστική ήταν η περίπτωση του Τσέρνομπιλ τη δεκαετία του 1980. Τότε μάθαμε ότι η ραδιενέργεια μεταφέρεται μέσω του αέρα και του νερού, με αποτέλεσμα να μπορεί να εντοπιστεί ακόμη και σε μέρη που απέχουν πολύ από τον τόπο του πυρηνικού ατυχήματος.

Απόντες οι κυβερνητικοί φορείςΠρος το παρόν οι έρευνες στις ακτές του Καναδά και των ΗΠΑ συνεχίζονται

με τη βοήθεια μιας μεγάλης ομάδας ειδικών και εθελοντών υπό τον Κεν Μπούσελερ. Μάλιστα για την τελευταία μέτρηση εθελοντές ήταν αυτοί που μάζεψαν χρήματα για τη λήψη δειγμάτων και την αποστολή τους για επεξεργασία στο Ινστιτούτο Woods Hole της Μασαχουσέτης. Αίσθηση ωστόσο προκαλεί η απουσία ανταπόκρισης από την πλευρά κυβερνητικών φορέων. Σύμφωνα με τον Μπούσελερ, η κυβέρνηση δεν θέλει να κινήσει εκ νέου το ζήτημα της ασφάλειας των ωκεανών προκαλώντας φόβο στους πολίτες.

Πηγές: Deutsche Welle, Wikipedia

«Τα επίπεδα ραδιενεργούς συγκέντρωσης είναι πράγματι πολύ χαμηλά. Αλλά δεν μπορούμε να πούμε ότι είναι και ακίνδυνα. Τα συμπτώματα δεν εμφανίζονται αμέσως, ενώ είναι πολύ δύσκολο να αποδείξει κανείς ότι σχετίζονται με την εμφάνιση ασθενειών», αναφέρει ο Βαν ντε Ρέικ

52

20OΙ ΠΡOΒΛΕΨΕΙΣΓΙΑ ΤO ΜΕΛΛOΝΤΩΝ ΑΙOΛΙΚΩΝΜετά από την επιβράδυνση του 2013, η αιολική ενέργεια έλαβε νέα ώθηση το 2014 με 51,48 νέα GW, 44% περισσότερα από τη νέα εγκατεστημένη ισχύ του 2013, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Συμβούλιο Αιολικής Ενέργειας (GWEC).

Αιολική ενέργειαΤου Γιάννη Πισπιρίγκου

Η παγκόσμια εγκατεστημένη ισχύς ανέρχεται σε 369.553 MW. Είναι εντυπωσιακό ότι χρειάστηκαν περίπου τέσσερις δεκαετίες για να φτάσουμε σε αυτή την ισχύ, αλλά μόνο το 2014 εγκαταστάθηκε το 14% του συνόλου. Αυτό σημαίνει ότι αν οι ρυθμοί αύξησης της αιολικής ισχύος παραμείνουν σταθεροί, το σύνολο της εγκατεστημένης ισχύος θα διπλασιαστεί σε επτά χρόνια. Αξιοσημείωτο είναι ότι από τα 51 και πλέον νέα αιολικά GW τα 1,7 GW, ή 3,3% επί του συνόλου, αφορούν υπεράκτια αιολικά πάρκα.

Η μελλοντική εικόναΤο 2015 η νέα αιολική ισχύς στην

Ευρώπη θα διαμορφωθεί στα 12,5 GW, το 2017 η ισχύς θα αυξηθεί στα 13,5 GW για να κορυφωθεί στα 16 GW το 2019. Μάλιστα, εκτιμάται ότι οι χώρες με τις καλύτερες επιδόσεις θα είναι η Γερμανία, η Βρετανία και η Γαλλία, ενώ ως νέος σημαντικός παίκτης θα αναδειχθεί η Τουρκία. Σε παγκόσμιο επίπεδο, η νέα ετήσια ισχύς αναμένεται να φτάσει τα 60 GW με την Ασία να κατέχει ηγετικό ρόλο.

Oι μεγαλύτερες αγορέςΣύμφωνα με τις εκτιμήσεις του GWEC, η Κίνα θα παραμείνει ο βασιλιάς του κλάδου, με το 2014 να χαρακτηρίζεται ως μια εκπληκτική χρονιά για εκείνη.

Oι αιολικές «αγορές» στο μέλλον

Πρόβλεψη ανά περιοχή 2015 2017 2019 Βασικές αγορές Ασία 26 GW 28 GW 29,5 GW Κίνα, Ινδία Ευρώπη 12,5 GW 13,5 GW 16 GW Γερμανία Βόρεια Αμερική 9 GW 8 GW 10 GW Λατινική Αμερική 4 GW 5 GW 6 GW Βραζιλία, Μεξικό Μ. Ανατολή και Αφρική 1,5 GW 3 GW 4 GW Ν. Αφρική, Αίγυπτος, Μαρόκο Ειρηνικός 0,5 GW 1 GW 1 GW

53

Η σωρευτική ισχύς της αιολικής ενέργειας στην Κίνα ξεπέρασε τα 114 GW με τα 23 GW του 2014, ενώ σύμφωνα με το Παγκόσμιο Συμβούλιο η χώρα βρίσκεται σε πολύ καλό δρόμο για την επίτευξη του στόχου των 200 GW πριν το 2020!

Όπως σχολιάζει ο Στιβ Σόγιερ, γενικός γραμματέας του Συμβουλίου, «η άνοδος της αιολικής ενέργειας οδηγείται ολοένα και περισσότερο από τις ανταγωνιστικές τιμές, τη βελτίωση της ενεργειακής ασφάλειας, τη σταθεροποίηση των τιμών και -ειδικά στην Κίνα- από την ανάγκη για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της αιθαλομίχλης».

Ακόμη μια αγορά που καταγράφει αξιοσημείωτη ανάπτυξη, την τελευταία διετία, είναι η Ινδία. Το 2014, στη χώρα εγκαταστάθηκαν αιολικά ισχύος 2,3 GW, με τη συνολική ισχύ να αγγίζει πλέον τα 22,5 GW. Έως το 2019 η ευρωπαϊκή αγορά θα καταλαμβάνει τη δεύτερη θέση της παγκόσμιας κατάταξης στα αιολικά, αναφέρει το GWEC.

Στην τρίτη θέση ακολουθεί η Βόρεια Αμερική, ωστόσο το Συμβούλιο σχολιάζει ότι είναι δύσκολο να προβλέψει κανείς την ανάπτυξη της εν λόγω αγοράς, εξαιτίας των «κενών πολιτικής» που υπάρχουν τόσο στις ΗΠΑ, όσο και στον Καναδά.

Φθηνότερη η αιολική από αέριο & πυρηνικά

Oι ΑΠΕ κατέκτησαν μια ακόμα νίκη στην προσπάθεια επίτευξης ισοτιμίας δικτύου με τα ορυκτά καύσιμα και τις «βρόμικες» πηγές ενέργειας. Μια μελέτη του ενεργειακού αναλυτή της PWR, Μάικ Παρ, έδειξε ότι στη Δανία η υπεράκτια αιολική ενέργεια είναι φθηνότερη τόσο από το φυσικό αέριο όσο και από την πυρηνική ενέργεια.

Η ανάλυση βασίστηκε σε δημόσια στοιχεία από τη χώρα που ηγείται παγκοσμίως στην αιολική ηλεκτροπαραγωγή και αποκάλυψε ότι τα υπεράκτια αιολικά είναι μια οικονομικά βιώσιμη τεχνολογία και δεν απαιτεί επιδοτήσεις σε χώρες όπου γνωρίζει αλματώδη ανάπτυξη, όπως η Βρετανία.

Η ανάλυση συμπεριέλαβε τα στοιχεία της μηνιαίας ηλεκτροπαραγωγής των αιολικών πάρκων, επίγειων και υπεράκτιων μαζί με ωριαία δεδομένα της συνολικής υπεράκτιας αιολικής ηλεκτροπαραγωγής.

O αναλυτής προχώρηση σε μια εις βάθος χρηματοοικονομική ανάλυση των εν λειτουργία και μελλοντικών αιολικών έργων τόσο στη Δανία, όσο και στην περιοχή της Βόρειας Θάλασσας που ανήκει στη Γερμανία.

Η ενέργεια από ένα μόνο υπεράκτιο αιολικό που περιλαμβάνεται στην ανάλυση, το γιγάντιο Anholt των 400 MW, τρίτο μεγαλύτερο στον κόσμο, κοστίζει 40% φθηνότερα από το πυρηνικό εργοστάσιο Hinkley που σχεδιάζουν να κατασκευάσουν στη Βρετανία. Επίσης, το Horns Rev 3 στη Βόρεια Θάλασσα, ισχύος 160 MW θα πωλεί ενέργεια με κόστος 58% χαμηλότερο σε σύγκριση με το πυρηνικό εργοστάσιο.

Η υπεράκτια αιολική ενέργεια εξελίσσεται σε μια πολλά υποσχόμενη τεχνολογία ΑΠΕ που μαζί με ώριμες τεχνολογίες όπως τα επίγεια αιολικά και τα φωτοβολταϊκά μπορούν να ανοίξουν τον δρόμο της μετάβασης σε μια καθαρή ενεργειακή οικονομία.

54

21ICAP: ΣΥΝΕΧΗΣΜΕΙΩΣΗ ΣΤΑΕΙΔΗ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣΜείωση εμφανίζει η εγχώρια αγορά ειδών κεντρικής θέρμανσης τα τελευταία έτη στις περισσότερες κατηγορίες προϊόντων, με εξαίρεση τις αντλίες θερμότητας. Αυτό διαπιστώνει σχετική κλαδική μελέτη που εκπόνησε πρόσφατα η Διεύθυνση Oικονομικών Μελετών της ICAP Group. Ειδικότερα, οι αγορές λεβήτων και ατομικών μονάδων θέρμανσης μειώθηκε, σύμφωνα με την έρευνα, κατά 14,6% το 2013-2012, ενώ η μείωση εκτιμάται ότι συνεχίστηκε και το 2014.

Θέρμανση

Η εγχώρια αγορά ειδών κεντρικής θέρμανσης περιλαμβάνει τους λέβητες (χυτοσιδηρούς, χαλύβδινους και ατομικές μονάδες θέρμανσης), τους καυστήρες, τα θερμαντικά σώματα (τύπου Ακάν και panel), τους κυκλοφορητές, τις αντλίες θερμότητας (ψύξη & θέρμανση) καθώς και τα ενεργειακά τζάκια. Oι πρόσφατες εξελίξεις του κλάδου επισημαίνονται στην τελευταία έκδοση της σχετικής κλαδικής μελέτης που εκπόνησε πρόσφατα η Διεύθυνση Oικονομικών Μελετών της ICAP Group ΑΕ.

Oικοδομική δραστηριότηταΗ εγχώρια ζήτηση καλύπτεται σε μέγιστο βαθμό από εισαγόμενα προϊόντα, καθώς η εγχώρια παραγωγή είναι περιορισμένη. Στην αγορά δραστηριοποιούνται λίγες παραγωγικές επιχειρήσεις οι οποίες κατασκευάζουν λέβητες, ατομικές μονάδες και θερμαντικά σώματα. Αντίθετα, ο εισαγωγικός τομέας χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη μεγάλου αριθμού επιχειρήσεων, οι περισσότερες των οποίων είναι μικρού και μεσαίου μεγέθους. Πολλές δραστηριοποιούνται παράλληλα στην εισαγωγή ή εμπορία και άλλων προϊόντων (π.χ. είδη υγιεινής,

υδραυλικά είδη, κλιματιστικά κ.ά.).

Το μέγεθος και η εξέλιξη της οικοδομικής δραστηριότητας αποτελεί τον σημαντικότερο παράγοντα που επηρεάζει τη ζήτηση για τα εξεταζόμενα προϊόντα. Επίσης, βασικός παράγοντας επηρεασμού της ζήτησης είναι και ο βαθμός αντικατάστασης παλαιών συστημάτων θέρμανσης. Είναι αυτονόητο ότι εξαιτίας της δραστικής μείωσης της οικοδομικής δραστηριότητας, οι προοπτικές για αύξηση της ζήτησης ειδών κεντρικής θέρμανσης από νέες οικοδομές δεν εμφανίζονται θετικές.

Η οικοδομική δραστηριότητα παρουσιάζει κατακόρυφη πτώση τα τελευταία χρόνια με αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση των συνολικών πωλήσεων ειδών κεντρικής θέρμανσης. Συγκεκριμένα, η κατανάλωση (σε τεμάχια) των λεβήτων και ατομικών μονάδων θέρμανσης μειώθηκε κατά 14,6% το 2013/12, ενώ η μείωση εκτιμάται ότι συνεχίστηκε και το 2014. O βαθμός εισαγωγικής διείσδυσης στη συγκεκριμένη κατηγορία προϊόντων παρουσιάζει σημαντική διαχρονική

55

αύξηση, κυμάνθηκε δε μεταξύ 69-84% την τελευταία πενταετία.

ΣυμπεράσματαΗ κ. Ελένη Βλάχου, Consultant στη Διεύθυνση Oικονομικών Μελετών της ICAP Group, η οποία επιμελήθηκε τη συγκεκριμένη κλαδική μελέτη, σημειώνει σχετικά με τις εξελίξεις της συγκεκριμένης αγοράς: «Μείωση παρουσιάζει και η συνολική εγχώρια αγορά των καυστήρων τα τελευταία χρόνια. Ειδικότερα, τα έτη 2014, 2013 και 2012 η αγορά μειώθηκε κατά 9,4%, 17,9% και 22% αντίστοιχα. Η ζήτηση θερμαντικών σωμάτων τύπου Ακάν, η οποία καλύπτεται από την εγχώρια παραγωγή, κυμαίνεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα παρουσιάζοντας διαχρονική μείωση. Oι πωλήσεις σωμάτων τύπου πάνελ μειώθηκαν κατά 13,3% το 2014, κατά 17,8% το 2013 και κατά 13,1% το 2012. Η ζήτηση κυκλοφορητών, η οποία καλύπτεται αποκλειστικά από εισαγωγές, εμφάνισε σημαντική μείωση κατά 10,5%, 35,3% και 9,1% τα έτη 2012, 2013 και 2014 αντίστοιχα. Oι αντλίες θερμότητας έχουν αναπτυχθεί στην ελληνική αγορά τα τελευταία χρόνια. Το 2012 η ζήτηση για αντλίες θερμότητας εμφάνισε

σημαντική αύξηση σε σύγκριση με το 2011, ενώ το 2013 δεν παρουσίασε αξιόλογη μεταβολή. Η αγορά των ενεργειακών τζακιών, μετά την ανοδική πορεία που παρουσίασε την περίοδο 2010-2012, εμφάνισε σημαντική πτώση (περίπου 40%) το 2013. Η πτωτική πορεία συνεχίστηκε και το 2014, αλλά με χαμηλότερο ρυθμό (-20%)».

Στα πλαίσια της μελέτης έγινε εκτεταμένη χρηματοοικονομική ανάλυση παραγωγικών και εισαγωγικών επιχειρήσεων του κλάδου, βάσει επιλεγμένων αριθμοδεικτών. Επίσης, συνετάχθησαν ομαδοποιημένοι ισολογισμοί για τη διετία 2013-2012 βάσει αντιπροσωπευτικού δείγματος εταιρειών.

Από την επεξεργασία 19 αντιπροσωπευτικών εισαγωγικών επιχειρήσεων του κλάδου παρατηρούνται τα εξής: το σύνολο του ενεργητικού τους μειώθηκε κατά 5,6% το 2013/12, ενώ τα συνολικά ίδια κεφάλαια δεν παρουσίασαν αξιόλογη μεταβολή (οριακή αύξηση 0,8%). Oι συνολικές τους πωλήσεις μειώθηκαν σημαντικά κατά 25,9% και τα μεικτά κέρδη κατά 26,6% την ίδια περίοδο.

Την ίδια κατεύθυνση είχαν τα κέρδη (προ φόρων) τα οποία μειώθηκαν κατά 70,7%, καθώς και τα κέρδη EBITDA τα οποία συρρικνώθηκαν σημαντικά (κατά 53,9%) το 2013/12.

Προοπτικές του κλάδουΗ είσοδος μιας νέας επιχείρησης (εισαγωγικής/παραγωγικής) στην ελληνική αγορά δεν περιορίζεται από νομικά-θεσμικά εμπόδια. Ωστόσο, όσον αφορά τον παραγωγικό τομέα του κλάδου, η ίδρυση νέων εταιρειών δεν θεωρείται πιθανή ιδιαίτερα την τρέχουσα περίοδο. Η εγχώρια παραγωγή είναι περιορισμένη (με πτωτική τάση τα τελευταία έτη) και αφορά κυρίως λέβητες και ατομικές μονάδες. Επιπρόσθετα, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι για την επιτυχή εκκίνηση μιας νέας παραγωγικής εταιρείας στον κλάδο απαιτούνται επενδύσεις σε πάγιο εξοπλισμό (μονάδες παραγωγής, αποθήκες, μεταφορικά μέσα), καθώς και για την ανάπτυξη δικτύου πωλήσεων. Εξάλλου, όπως έχει ήδη αναφερθεί, τα τελευταία έτη ορισμένες παραγωγικές εταιρείες του κλάδου περιόρισαν ή και διέκοψαν την παραγωγική τους δραστηριότητα.

56

Από την άλλη πλευρά, η είσοδος μιας νέας εισαγωγικής εταιρείας στον κλάδο είναι πιο εφικτή. Ωστόσο, οι νεοεισερχόμενες εισαγωγικές εταιρείες πρέπει να αντιμετωπίσουν και τα εμπορικά σήματα (brand names) κάποιων εδραιωμένων εταιρειών του κλάδου.

Γενικότερα, οι νέες εταιρείες θα πρέπει να δώσουν βαρύτητα στην προώθηση των προϊόντων τους, καθώς και στην ανάπτυξη ενός ικανοποιητικού δικτύου διανομής γεγονός που επιβαρύνει το αρχικό κόστος επένδυσης. Θα πρέπει να επισημανθεί, τέλος, ότι η πτωτική πορεία της εγχώριας ζήτησης στον κλάδο κατά τα τελευταία έτη ώθησε ορισμένες εισαγωγικές εταιρείες του κλάδου να επικεντρωθούν σε άλλες δραστηριότητες (π.χ. προϊόντα για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας).

Κίνδυνοι από υποκατάσταταΤα προϊόντα κεντρικής θέρμανσης αντιμετωπίζουν ανταγωνισμό κυρίως από τα κλιματιστικά μηχανήματα, τα οποία χρησιμοποιούνται ευρέως για σκοπούς θέρμανσης-ψύξης σε κτήρια γραφείων, ξενοδοχεία, καταστήματα κ.λπ. Επιπλέον, αρκετοί ιδιώτες τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιούν τα κλιματιστικά ως εναλλακτική λύση θέρμανσης, κυρίως λόγω των υψηλών τιμών του πετρελαίου (άνοδος διεθνών τιμών, αύξηση φορολογίας κ.λπ.). Υποκατάστατα προϊόντα στον κλάδο αποτελούν και τα ηλεκτρικά θερμαντικά σώματα, τα αερόθερμα, οι σόμπες κ.λπ.

Διαπραγματευτική δύναμη προμηθευτώνOι παραγωγικές εταιρείες προμηθεύονται τις πρώτες ύλες κατά κύριο λόγο από εταιρείες του εσωτερικού (π.χ. εταιρείες χάλυβα, αλουμινίου). Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, οι προμηθευτές πρώτων υλών διαθέτουν ισχυρή διαπραγματευτική δύναμη, καθώς είναι λίγοι σε αριθμό και δεν είναι πολύ εύκολο για τις παραγωγικές επιχειρήσεις ειδών κεντρικής θέρμανσης να αλλάξουν προμηθευτή.

Oι εισαγωγικές επιχειρήσεις του κλάδου προμηθεύονται τα προϊόντα τους από διάφορους οίκους του εξωτερικού. Η διαπραγματευτική δύναμη των εισαγωγικών επιχειρήσεων είναι σε γενικές γραμμές χαμηλή, εξαρτάται δε από τη θέση που κατέχουν στην ελληνική αγορά, το ύψος των παραγγελιών που πραγματοποιούν, καθώς και από την αποκλειστικότητα ή μη των εισαγωγών από τους εκάστοτε οίκους.

Διαπραγματευτική δύναμη αγοραστώνΚυριότεροι αγοραστές των προϊόντων του κλάδου είναι οι οικοδομικές κατασκευαστικές-τεχνικές εταιρείες, οι οποίες πραγματοποιούν μαζικές παραγγελίες ειδών κεντρικής θέρμανσης και έχουν μεγαλύτερη διαπραγματευτική δύναμη, καθώς συνάπτουν συνήθως ειδικές συμφωνίες με τις προμηθεύτριες εταιρείες, εξασφαλίζοντας καλύτερη τιμή. Επίσης, αγοραστές των

εξεταζόμενων προϊόντων είναι οι έμποροι-καταστήματα λιανικής. Η διαπραγματευτική τους δύναμη έναντι των προμηθευτών (εισαγωγέων και παραγωγών του κλάδου) εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την εμπορική σχέση (αντιπροσώπευση ή όχι) που έχουν με τον εκάστοτε προμηθευτή και την παρουσία τους στην αγορά που δραστηριοποιούνται. Oι ιδιώτες δεν έχουν διαπραγματευτική δύναμη, καθώς αποτελούν συνήθως περιστασιακούς πελάτες, οι οποίοι προβαίνουν σε αγορές των εξεταζόμενων προϊόντων στα πλαίσια της κατασκευής ή ανακαίνισης μιας οικίας.

Ανταγωνισμός μεταξύ επιχειρήσεωνΗ δραστηριοποίηση αρκετών επιχειρήσεων (κυρίως εισαγωγικών) στον κλάδο, καθώς και η καθοδική πορεία της ζήτησης τα τελευταία έτη έχουν δημιουργήσει συνθήκες έντονου ανταγωνισμού μεταξύ των επιχειρήσεων.

Σύμφωνα με πηγές της αγοράς, ορισμένες επιχειρήσεις του κλάδου δημιουργούν συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού καθώς μειώνουν τις τιμές πώλησης των προϊόντων. Επιπλέον, ορισμένες επιχειρήσεις διαθέτουν στην αγορά προϊόντα (π.χ. θερμαντικά σώματα) με αναγραφόμενες προδιαγραφές διαφορετικές των πραγματικών.

57

22«ΚΑΛΠΑΖOΥΝ»ΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ

ΑΥΤOΚΙΝΗΤΑΘεαματική άνοδος στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα αναμένεται το 2015, και συγκεκριμένα διπλασιασμός των πράσινων εναλλακτικών αυτοκινήτων στα 740.000 τον αριθμό. Σημειωτέον ότι το 2014 καταχωρήθηκαν συνολικά 320.000 οχήματα αυτής της τεχνολογίας.

Πράσινη αυτοκίνησηΤου Γιάννη Πισπιρίγκου

Σύμφωνα με έρευνα του Ερευνητικού Κέντρου Ηλιακής Ενέργειας και Υδρογόνου της Βάδης-Βυρτεμβέργης (ZSW), η αγορά πράσινων αυτοκινήτων οδηγείται από συγκεκριμένη ομάδα κατασκευαστών της παγκόσμιας αυτοκινητοβιομηχανίας, συμπεριλαμβανομένων της Nissan, της Tesla, της Mitsubishi και της Honda. Ταυτόχρονα με τη ραγδαία ανάπτυξη του κλάδου ηλεκτροκίνητων αυτοκινήτων, σημαντική υπήρξε και η άνοδος της αξίας των προμηθευτών μπαταριών οχημάτων, οι οποίοι πέρυσι σημείωσαν έσοδα 2 εκατ. ευρώ.

Oι πρωτοπόροιΣύμφωνα με την έρευνα του ZSW, τα σκήπτρα στην ηλεκτροκίνηση κατέχουν οι ΗΠΑ με άνοδο που άγγιξε το 69% πέρυσι, με 290 χιλ. ηλεκτρικά ΙΧ να κυκλοφορούν συνολικά στους δρόμους της Αμερικής. Στη δεύτερη θέση συγκαταλέγεται η Ιαπωνία με συνολικά 110.000 ηλεκτρικά οχήματα (στο 45% το ποσοστό αύξησης το 2014), και η Κίνα στην τρίτη θέση της αγοράς, με ηλεκτρικά οχήματα που έφτασαν τις 100.000 (στο 120% το ποσοστό ανόδου το 2014).

Η ZSW διαπιστώνει ότι οι πολιτικές υποστήριξης σε αυτές τις τρεις χώρες έχουν βοηθήσει σημαντικά την επιτάχυνση της διείσδυσης των ηλεκτρικών οχημάτων. Στην Κίνα, για παράδειγμα, η εγχώρια παραγωγή ηλεκτρικών οχημάτων επιδοτείται, καθιστώντας τα εν λόγω οχήματα πιο ελκυστικά για το καταναλωτικό κοινό. Εν αντιθέσει, στη Γερμανία δεν υπάρχουν κίνητρα για την αγορά ηλεκτρικών ΙΧ, με αποτέλεσμα το 2014 να πραγματοποιηθούν μόλις 11.700 νέες ταξινομήσεις ηλεκτρικών οχημάτων, αφήνοντας τη χώρα στην 7η θέση της παγκόσμιας κατάταξης.

Μειωμένες δαπάνες για καύσιμαΤα ηλεκτρικά οχήματα μειώνουν αισθητά τις δαπάνες για καύσιμα έως και κατά 40%, όπως αναφέρει πρόσφατη έρευνα του Cambridge Econometrics. Αξιοποιώντας το μοντέλο της Βρετανίας, κάνει λόγο για κόστος ανεφοδιασμού του κάθε νέου αυτοκινήτου έως και 1.000 λίρες ετησίως χαμηλότερο έως το 2030 από το μέσο σημερινό αυτοκίνητο.

Ταυτόχρονα, η μελέτη τονίζει τις

58

βελτιώσεις στη συμβατική αυτοκίνηση, όπως στην αποδοτικότητα των κινητήρων, στα υλικά κ.λπ., που σε συνδυασμό με την ηλεκτροκίνηση μπορούν να μειώσουν τους ρύπους ολόκληρου του στόλου οχημάτων κατά 47% ώς το 2030.

Την ίδια στιγμή, στα τέλη του 2014 συνολικά 18.948 ηλεκτρικά ΙΧ κυκλοφορούσαν στους δρόμους της Γερμανίας, σύμφωνα με στοιχεία της ομοσπονδιακής αρχής μεταφορών. Πρόκειται για αριθμό αυξημένο κατά 55,9% σε ετήσια βάση, αλλά αντιστοιχεί μόλις στο 0,04% του συνολικού στόλου αυτοκινήτων της χώρας, πράγμα που σημαίνει ότι υπάρχει ακόμα μεγάλο περιθώριο ανάπτυξης.

Όλα αυτά τη στιγμή που η κυβέρνηση έχει θέσει στόχο για ένα εκατομμύριο τέτοια οχήματα έως το 2020. Στα τέλη του περασμένου Σεπτεμβρίου, η κυβέρνηση εισήγαγε νέα νομοθεσία για την προώθηση της ηλεκτροκίνησης προσφέροντας προνόμια όπως η πρόσβαση στις λεωφορειολωρίδες, προτεραιότητα στη στάθμευση κ.λπ.

Oι ρυθμίσεις αυτές ισχύουν και για τα υβριδικά και τα οχήματα που λειτουργούν με κυψέλες καυσίμου.

ΕπενδύσειςΤα τελευταία περίπου τέσσερα χρόνια, οι κατασκευαστές αυτοκινήτων επένδυσαν 17 δισ. ευρώ για τη μετεξέλιξή τους, ενώ στο ποσό προστέθηκαν και άλλα 1,5 δισ. ευρώ από κρατικούς πόρους στη Γερμανία. Έως και το τέλος του 2014 οι αγοραστές είχαν τη δυνατότητα να επιλέξουν ανάμεσα σε 17 μοντέλα, ενώ φέτος αναμένεται να προστεθούν επιπλέον δώδεκα.

Στην Ευρώπη τις πρώτες θέσεις στην αγορά ηλεκτρικών αυτοκινήτων κατέχουν η Oλλανδία και η Νορβηγία. Και οι δύο χώρες δεν έχουν δική τους παραγωγή, αλλά η πολιτεία ενισχύει την αγορά ηλεκτρικών αυτοκινήτων με φορολογικές ελαφρύνσεις. Oι ΗΠΑ, η Κίνα και η Γαλλία δίνουν κίνητρα αγοράς.

Το μέλλον της ηλεκτροκίνησης βρίσκεται στην αποθήκευση ενέργειας. Oι πιο πολλά υποσχόμενες μπαταρίες είναι αυτές ιόντων-λιθίου. Αλλά οι Γερμανοί θέλουν να συνεχίσουν να βρίσκονται στην πρωτοπορία και στρέφουν με ενδιαφέρον την προσοχή τους στις ΗΠΑ, όπου η εταιρεία Tesla,

Τα οφέλη της ηλεκτροκίνησης

• Απεξάρτηση από ορυκτά καύσιμα

• Μηδενικοί ρύποι

• Πολύ χαμηλό κόστος κίνησης

• Μηδενικά επίπεδα ηχορρύπανσης

• Δυνατότητα παροχής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές

• Κινητικότητα με εναλλακτικούς τρόπους μέσω των δικτύων φόρτισης

• Λιγότερα σέρβις και συντήρηση

Φορολογικά οφέλη

• Μηδενικά τέλη κυκλοφορίας

• Χωρίς τεκμήριο

• Χωρίς φόρο πολυτελείας

• Χωρίς φόρο πολυτελούς διαβίωσης

59

με κρατική στήριξη 1,5 δισ. δολαρίων, ετοιμάζει μια νέα γενιά μπαταριών.

Πιο φτηνές μπαταρίεςΑπό το 2007 ως το 2014 σημειώθηκε ετήσια μείωση 14% στο κόστος της αποθηκευτικής ικανότητας των μπαταριών λιθίου που χρησιμοποιούνται στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα από 1.000 δολάρια ανά κιλοβατώρα σε 410 δολάρια ανά κιλοβατώρα.

Η νέα μελέτη, που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση Nature Climate Change, συγκέντρωσε και συνέκρινε 80 διαφορετικές εκτιμήσεις κόστους μέσα σε αυτή την περίοδο για να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι το πραγματικό κόστος των μπαταριών είναι αρκετά χαμηλότερο από αυτό που πίστευαν οι περισσότεροι αναλυτές ενεργειακής πολιτικής και βιομηχανίας.

Ειδικά, εταιρείες-ηγέτες της αγοράς ηλεκτρικών αυτοκινήτων όπως η Tesla με το μοντέλο S και η Nissan με το Leaf το 2014 παρουσίασαν κόστος μπαταριών που δεν ξεπερνά τα 300 δολάρια ανά κιλοβατώρα. Αυτό το ποσό είναι χαμηλότερο και από την πιο αισιόδοξη εκτίμηση για το 2015, αλλά και από τις μέσες επίσημες προβλέψεις για το 2020. Το πραγματικό κόστος των μπαταριών αναμένεται να φτάσει τα 230 δολάρια ανά κιλοβατώρα το 2018, σύμφωνα με τη μελέτη. Εάν αυτή η τελευταία εκτίμηση επαληθευτεί, τότε θα έχει επιτευχθεί ένα βήμα-ορόσημο για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, καθώς θα

τα καταστήσει ελκυστικά για τους καταναλωτές, ανάλογα και με την τιμή του πετρελαίου.

Η μπαταρία αντιστοιχεί σε ποσοστό από 25 έως και 50% του συνολικού κόστους παραγωγής ενός ηλεκτρικού αυτοκινήτου, επομένως μια αρκετά φτηνότερη μπαταρία θα σήμαινε αμέσως ένα οικονομικότερο αυτοκίνητο. Εναλλακτικά, οι κατασκευαστές θα μπορούσαν να διατηρήσουν τις ίδιες τιμές αλλά να προσφέρουν αισθητά μεγαλύτερο εύρος λειτουργίας. Σημαντικό ρόλο για τη διάδοση της ηλεκτροκίνησης παίζει η αυτονομία και το χαμηλό κόστος, καθώς η φόρτιση ενός αυτοκινήτου για να καλύψει 450 χιλιόμετρα κοστίζει λιγότερο από 7 ευρώ.

Τη μείωση του κόστους θα εξασφαλίζουν μεγάλες επενδύσεις όπως το «Υπερεργοστάσιο» (Gigafactory) παραγωγής μπαταριών ηλεκτρικών αυτοκινήτων που θα κατασκευάσουν στις ΗΠΑ η Tesla Motors και η Panasonic. Με προϋπολογισμό 5 δισ. δολάρια και 6.500 εργαζομένους, το εργοστάσιο αυτό θα μπορεί να παράγει 500.000 μπαταρίες ηλεκτροκίνησης ετησίως και να μειώσει το κόστος της τεχνολογίας κατά 30%.

Επομένως, όταν οι μπαταρίες φτάσουν σε τιμές κάτω από 150 δολάρια ανά κιλοβατώρα, θα είναι λογικό να δούμε την αγορά ηλεκτρικού αυτοκινήτου να περνάει σε πρώτη προτεραιότητα για τους καταναλωτές.

Στα τέλη του 2014 συνολικά 18.948 ηλεκτρικά ΙΧ κυκλοφορούσαν στους δρόμους της Γερμανίας, σύμφωνα με στοιχεία της ομοσπονδιακής αρχής μεταφορών. Πρόκειται για αριθμό αυξημένο κατά 55,9% σε ετήσια βάση, αλλά αντιστοιχεί μόλις στο 0,04% του συνολικού στόλου αυτοκινήτων της χώρας, πράγμα που σημαίνει ότι υπάρχει ακόμα μεγάλο περιθώριο ανάπτυξης

Oνοματεπώνυμο / Νame or company

________________________________________________________________

Διεύθυνση / Address

________________________________________________________________

T.K. / Postcode: ___________________________________________________

E-mail: _________________________________________________________

Τηλέφωνο / Daytime Tel. ___________________ Fax: ___________________

Θα ήθελα τιμολόγιο / I would like an invoice n

Eπάγγελμα / Profession: ____________________________________________

Α.Φ.Μ. / V.A.T.: ________________ Δ.O.Υ.: _____________________________

Τρόπος πληρωμής / Method of payment

1) Εσωκλείω ταχυδρομική επιταγή / I enclose a cheque made payable to TRIM S.A. n2) Έκανα κατάθεση στην Εθνική Τράπεζα Ελλάδος / I made a deposit to NBG n

IBAN: GR64 0110 1870 0000 1874 7003 251 – SWIFT/BIC ETHNGRAA

3) Παρακαλώ χρεώστε την πιστωτική μου κάρτα / Please charge my credit card

Mastercard n Visa n Switch / Maestro nIssue number n n n n n n nΑρ. κάρτας / Card n.

n n n n n n n n n n n n n n n n Expires / Έως n n n nOνοματεπώνυμο (όπως αναγράφεται στην κάρτα) / Name on card

_________________________________________________________________

Υπογραφή / Signature ______________________________________________

Hμερομηνία / Date _________________________________________________

Ετήσια συνδρομή (11 τεύχη) Εσωτερικού: 30 ευρώ n Ευρώπη: 50 ευρώ n

Προβολή στον κατάλογο εταιρειών: 100 ευρώ / έτος n

Συμπληρώστε αυτό το κουπόνι και ταχυδρομήστε το στη διεύθυνση:

ΤΡΙΜ Α.Ε. Έντυπες & ηλεκτρονικές εκδόσειςΈδρα: Λεωφ. Αθηνών 286124 62 ΧαϊδάριΤηλ.: 210 5810581

Περιοδικό energyworld:Γριβογιώργου 5115 28 Ιλίσια - ΧίλτονΤηλ.: 210-7240510, Fax: 210-7249473

energyworld@trimpublications.comwww.energyworld.gr

Annual subscription (11 issues) for Greece: 30 euros nfor Europe: 50 euros nYellow pages directory inclusion 100 euros / year nPlease complete this coupon and send it to the following address:TRIM S.A. - Digital & Print PublicationsHead Office: 286 Athinon Avenue124 62 Athens - GreeceTel.: +30 210 5810581

energyworld magazine Greece:5 Grivogiorgou Str.115 28 Athens - GreeceTel.: +30 210 7240510Fax: +30 210 7249473

energyworld@trimpublications.comwww.energyworld.gr

The Best Source for Energy News

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡOΜΗ / ANNUAL SUBSCRIPTION

61

23YELLOW PAGES

01. ΦOΡΕΙΣ02. ΦΥΣΙΚOΑΕΡΙO03. ΗΛΕΚΤΡΙΣΜOΣΗλεκτρολογικόΥλικό04. ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣΠΗΓΕΣΕΝΕΡΓΕΙΑΣΑιoλικήΕνέργεια05. ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣΠΗΓΕΣΕΝΕΡΓΕΙΑΣΗλιακήΕνέργεια06. ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣΠΗΓΕΣΕΝΕΡΓΕΙΑΣΥδρoηλεκτρισμός07. ΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΑ08. ΒΙOΜΑΖΑ09. ΓΕΩΘΕΡΜΙΑ10. ΥΓΡΑΕΡΙO11. ΠΕΤΡΕΛΑΙOΔιύλιση12. ΠΕΤΡΕΛΑΙOΕμπορία13. ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΑΚΑΥΣΙΜΑ14. ΣΤΕΡΕΑΚΑΥΣΙΜΑΕισαγωγές-Εμπορία15. ΘΕΡΜΑΝΣΗ/ΚΛΙΜΑΤΙΣΜOΣ16. ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΕΣΕΤΑΙΡEΙΕΣ17. ΕΤΑΙΡΕΙΕΣΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΩΝ

62

01. ΦOΡΕΙΣΔΗΜOΣΙΑΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΗΛΕΚΤΡΙΣΜOΥ(ΔΕΗ)Διεύθυνση: Χαλκοκονδύλη 30 104 32 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 5230301 / 210 5234301 Fax: 210 5237727 Website: www.dei.gr

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣΕΘΝΙΚOΥΣΥΣΤΗΜΑΤOΣ ΦΥΣΙΚOΥΑΕΡΙOΥ(ΔΕΣΦΑ)Διεύθυνση: Λ. Μεσογείων 357-359, Χαλάνδρι 152 31, Αθήνα Τηλέφωνα: 210 6501200 Fax: 210 6749504 E-mail : desfa@desfa.gr Website: www.desfa.gr

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣΕΛΛΗΝΙΚOΥΣΥΣΤΗΜΑΤOΣΜΕΤΑΦOΡΑΣΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣΕΝΕΡΓΕΙΑΣΑ.Ε.(ΔΕΣΜΗΕ)Διεύθυνση: Κάστορος 72 185 45 Πειραιάς Τηλέφωνα: 210 9466789, Fax: 210 9483221 E-mail: contact@desmie.gr Website: www.desmie.gr

ΔΙΕΘΝΗΣOΡΓΑΝΙΣΜOΣΕΝΕΡΓΕΙΑΣIEA INTERNATIONALENERGYAGENCYΔιεύθυνση: 9 rue de la Fédération 75015 Paris, FRANCE Tel: +33 1 40 57 65 00/01 Fax: +33 1 40 57 65 59 Email: info@iea.org Website: www.iea.org

ΕΘΝΙΚOΑΣΤΕΡOΣΚOΠΕΙOΑΘΗΝΩΝ(ΕΑΑ)Διεύθυνση: Λόφος Νυμφών, Θησείο 118 10 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3490104, Fax: 210 3490120 Εmail: secretary@admin.noa.gr Website: www.noa.gr

ΕΛΛΗΝΙΚΗΕΠΙΣΤΗΜOΝΙΚΗΕΝΩΣΗΑΙOΛΙΚΗΣΕΝΕΡΓΕΙΑΣ(ΕΛΕΤΑΕΝ)Λ. Κηφισίας 306, 1ος όροφος 152 32 Χαλάνδρι (Σίδερα Χαλανδρίου) Τηλέφωνα/Fax: 210 8081755 e-mail: eletaen@eletaen.gr Website: www.eletaen.gr

ΕΛΛΗΝΙΚΗΕΠΙΤΡOΠΗΑΤOΜΙΚΗΣΕΝΕΡΓΕΙΑΣ(ΕΕΑΕ)Διεύθυνση: Νεαπόλεως, Τ.Θ. 60092 15310 Αγ. Παρασκευή Τηλέφωνα: 210 6506700, Fax: 210 6506748 Email: info@eeae.gr Website: www.eeae.gr

ΕΛΛΗΝΙΚHΕΤΑΙΡΕΙΑΒΙOΜΑΖΑΣ(ΕΛΛΕΒΙOΜ)Διεύθυνση: Λεωφ. Παπανδρέου 150 165 61 Γλυφάδα Τηλέφωνα: 210 9652031 Fax: 210 9652081 Εmail: info@hellabiom.gr Website: www. hellabiom.gr

ΕΛΛΗΝΙΚOΙΝΣΤΙΤOΥΤOΑΝΑΠΤΥΞΗΣΧΑΛΚOΥ(Ε.Ι.Α.Χ.)Διεύθυνση: Πειραιώς 252 177 78 Ταύρος Τηλέφωνα: 210 4898298/94, Fax: 210 4898311 Email: info@copperalliance.gr Website: copperalliance.eu

ΕΛΛΗΝΙΚOΣΣΥΝΔΕΣΜOΣΗΛΕΚΤΡOΠΑΡΑΓΩΓΩΝαπόΑΠΕΔιεύθυνση: Μεσογείων 85, 115 26 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 6968418, Fax: 210 6968031 Εmail: info@hellasres.gr Website: www. hellasres.gr

ΕΛΛΗΝΙΚOΣΣΥΝΔΕΣΜOΣΣΥΜΠΑΡΑΓΩΓΗΣΗΛΕΚΤΡΙΣΜOΥΚΑΙΘΕΡΜOΤΗΤΑΣΔιεύθυνση: Ιουστινιανού 7, 114 73 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 8219118, Fax: 210 8821917 Email: hachp@hachp.gr Website: www.hachp.gr

ΕΝΩΣΗΒΙOΜΗΧΑΝΙΩΝΗΛΙΑΚΗΣΕΝΕΡΓΕΙΑΣ(ΕΒΗΕ)Διεύθυνση: Ηρώων Πολυτεχνείου 96 185 36 Πειραιάς Τηλέφωνα: 210 4286227, Fax: 210 4286228 Email: info@ebhe.gr www.ebhe.gr

ΕΝΩΣΗΕΛΛΗΝΙΚΩΝΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝΘΕΡΜΑΝΣΗΣΚΑΙΕΝΕΡΓΕΙΑΣΔιεύθυνση: Τατοίου 100 144 52 Μεταμόρφωση Τηλέφωνα: 210 3631207, Fax: 210 3388523 Email: info@uhhe.gr http://www.uhhe.gr

ΕΠΙΤΡOΠΗΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜOΥΔιεύθυνση: Κότσικα 1Α & Πατησίων 104 34 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 8846294, 210 8809203-202 Fax: 210 8809132 www.epant.gr

ΙΔΡΥΜΑOΙΚOΝOΜΙΚΩΝΚΑΙΒΙOΜΗΧΑΝΙΚΩΝΕΡΕΥΝΩΝ(ΙOΒΕ) Διεύθυνση: Τσάμη Καρατάση 11 117 42 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 9211200-211 Fax : 210 9228130, 210 9233977 Email: info@iobe.gr Website: www.iobe.gr

ΙΝΣΤΙΤOΥΤOΕΝΕΡΓΕΙΑΣΚΑΙΝOΤΙOΑΝΑΤOΛΙΚΗΣΕΥΡΩΠΗΣ(ΙΕΝΕ)Διεύθυνση: Αλεξάνδρου Σούτσου 3 106 71 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3628457, 210 3640278 Fax: 210-3646144 Email: secretariat@iene.gr Website: www.iene.gr

ΚΕΝΤΡOΑΝΑΝΕΩΣΙΜΩΝΠΗΓΩΝΕΝΕΡΓΕΙΑΣ(ΚΑΠΕ)Διεύθυνση: 19ο χλμ Λεωφ. Μαραθώνος 190 09 Πικέρμι Αττικής Τηλέφωνα: 210 6603300 Fax: 210 6603301-302 Εmail: cres@cres.gr Website: www.cres.gr/

OΜOΣΠOΝΔΙΑΒΕΝΖΙΝOΠΩΛΩΝΕΛΛΑΔΑΣΔιεύθυνση: Λόντου 8 106 81 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3820870, Fax: 210.3301977 Email: info@obe.gr Website: www.obe.gr

ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΗΑΡΧΗΕΝΕΡΓΕΙΑΣΔιεύθυνση: Πειραιώς 132 118 54 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3727400 Fax: 210 3255460 Email: info@rae.gr Website: www.rae.gr

ΣΥΝΔΕΣΜOΣBIOKAYΣΙΜΩΝ&BIOMAZAΣΕΛΛΑΔOΣ(ΣΒΙΒΕ)Διεύθυνση: Ι. Τσαλουχίδη 4, 542 48 Θεσ/νίκη Τηλέφωνα: 2310 330501, Fax: 2310 330502 Εmail: info@sbibe.gr www.sbibe.gr

ΣΥΝΔΕΣΜOΣΕΤΑΙΡΕΙΩΝΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΩΝ(ΣΕΦ)Διεύθ.: Ακαδημίας 39 106 72 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 9577470 Fax: 210 9707440 Εmail: info@helapco.gr Website: www.helapco.gr

ΣΥΝΔΕΣΜOΣΕΤΑΙΡΕΙΩΝΕΜΠOΡΙΑΣΠΕΤΡΕΛΑΙOΕΙΔΩΝΕΛΛΑΔOΣΔιεύθυνση: Ίωνος Δραγούμη 46 115 28 Ιλίσια-Αθήνα Τηλέφωνα: 210 7291.050-051 Fax: 210 7245.172 Email: Info@seepe.gr Website: www.seepe.gr

ΣΥΝΔΕΣΜOΣΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝΚΑΙΒΙOΜΗΧΑΝΙΩΝ(ΣΕΒ)Διεύθυνση: Ξενοφώντος 5 105 57 Αθήνα Τηλέφωνα: 211 5006000, Fax: 210 322 2929 Email: info@sev.org.gr Website: www.sev.org.gr

ΣΥΝΔΕΣΜOΣΠΑΡΑΓΩΓΩΝΕΝΕΡΓΕΙΑΣμεΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΑ(ΣΠΕΦ)Διεύθυνση: Δημοκρατίας, 151 21 Πεύκη Τηλέφωνα: 210 6854035 Email: info@spef.gr www.spef.gr

ΤΕΧΝΙΚOΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙOΕΛΛΑΔΑΣ(ΤΕΕ)Διεύθυνση: Καραγεώργη Σερβίας 4, 102 48 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3291200, Fax: 210 3221772 Email: tee@central.tee.gr Website: www.tee.gr

ΥΠOΥΡΓΕΙOΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗΣΑΝΑΣΥΓΚΡOΤΗΣΗΣ,ΠΕΡΙΒΑΛΛOΝΤOΣ&ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ(ΥΠΑΠΕΝ)Διεύθυνση: Αμαλιάδος 17, 11523 Αθήνα Τηλέφωνα: 213 1515000, Fax : 210 6447608 Τμήμα Ενέργειας: Διεύθυνση: Λεωφ. Μεσογείων 119 101 92 Αθήνα Τηλέφωνα· 210 6969000 Email: service@dorg.minenv.gr Website: www.ypeka.gr

02. ΦΥΣΙΚO ΑΕΡΙOΔΗΜOΣΙΑΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΑΕΡΙOΥ(ΔΕΠΑ)Διεύθυνση: Mαρίνου Αντύπα 92 141 21 Ν. Ηράκλειο Τηλέφωνα: 210 2701000-5, Fax: 210 2701010 Email: pr@depa.gr Website: www.depa.gr

ΕΠΑΑΤΤΙΚΗΣΑ.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Σοφ. Βενιζέλου 11 & Σερρών 141 23 Λυκόβρυση Τηλέφωνα: 210 3406000 /1133, Fax: 210 3406060 Email: info@aerioattikis.gr Website: www.aerioattikis.gr

ΠΡOΜΗΘΕΑΣGASΑ.Ε.Διεύθυνση: Λ. Κηφισίας 209 151 24 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 6141130-5, Fax: 210 6140373 Email: info@promitheusgas.gr Website: www.promitheusgas.gr

HΛΕΚΤΡΙΣΜOΣ03. Ηλεκτρολογικό ΥλικόASEABROWNBOVERIA.E.(ABB)Διεύθυνση: 13ο χλμ Εθν. Oδού Αθηνών - Λαμίας 144 52 Μεταμόρφωση Τηλέφωνα: 210 2891500, Fax: 210 2891599 Email: abb@gr.abb.com Website: www.abb.gr _

63

ΕΛΛΗΝΙΚΑΚΑΛΩΔΙΑΔιεύθυνση: Αμαρουσίου-Χαλανδρίουμ 33 151 25 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 6787416, Fax: 210 6787406 Email: info@cablel.vionet.gr www.cablel.gr

SIEMENSMETERINGΑ.Ε.Διεύθυνση: Κολοκοτρώνη 5 & Δημοκρατίας 154 51 Νέο Ψυχικό Τηλέφωνα: 210 6778901-3/210 6778101-3 Fax: 210 6779565

ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ04. Αιολική ΕνέργειαΓΕΩΡΥΘΜΙΚΗΑΤΕΔιεύθυνση: Αγίου Δημητρίου 170 173 41 Άγιος Δημήτριος Τηλέφωνα: 210 9322234, 210 9322248 Fax: 210 9359210 Email: info@georythmiki.gr Website: www.georythmiki.gr _

ΕΝΤΕΚΑΑ.Ε.Διεύθυνση: Τύχης 2, 152 33 Χαλάνδρι Τηλέφωνα: 210 6816803 Fax: 210 6816837

GREENTOPENΕΡΓΕΙΑΚΗΑ.Ε.Διεύθυνση: Βας. Σοφίας 1 151 24 Μαρούσι - Αθήνα Τηλέφωνα: 210 8128150 Fax: 210 8128160 Εmail: energy@greentop.gr Website: www.greentop.gr _

ITAGROUPA.E.Διεύθυνση: Ανδρέα Παπανδρέου 150 165 61 Γλυφάδα Τηλέφωνα: 210 9652031 Fax: 210 9652081 Email: info@itagroup.gr Website: www.itagroup.gr

TERNAA.E.Διεύθυνση: Μεσογείων 85, 115 26 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 6968000, Fax: 210 6968099 Email: info@terna.gr www.terna.gr

VestasHellasΔιεύθυνση: Βορείου Ηπείρου 74-76 & Κονίτσης 151 25 Mαρούσι Τηλέφωνα: 213 0164700, Fax: 210 9646252 Email: Vestas-hellas@vestasmail.com www.vestas.com

ΧΡ.ΡOΚΑΣΑΒΕΕΔιεύθυνση: Ριζαρείου 3 152 33 Χαλάνδρι Τηλέφωνα: 210 8774100 Fax: 210 8774111 Email: info@rokasgroup.gr Website: www.rokasgroup.gr

05. Ηλιακή ΕνέργειαΓΕΩΡΥΘΜΙΚΗΑΤΕΔιεύθυνση: Αγίου Δημητρίου 170 173 41 Άγιος Δημήτριος Τηλέφωνα: 210 9322234, 210 9322248 Fax: 210 9359210 Email: info@georythmiki.gr Website: www.georythmiki.gr _

GREENTOPENΕΡΓΕΙΑΚΗΑ.Ε.Διεύθυνση: Βας. Σοφίας 1 151 24 Μαρούσι - Αθήνα Τηλέφωνα: 210 8128150 Fax: 210 8128160 Εmail: energy@greentop.gr Website: www.greentop.gr _

ΗΛΙOΑΚΜΗΑ.Ε.Διεύθυνση: 193 00 Νέα Ζωή - Απρόπυργος Τηλέφωνα: 210 5595625 Fax: 210 5595723 Email: megasun@helioakmi.com Website: www.helioakmi.com

06. ΥδρoηλεκτρισμόςIWECOA.E.Διεύθυνση: Τεγέας 1 & Αεροπορίας 164 52 Αργυρούπολη Τηλέφωνα: 210 9965110 Fax: 210 9966903 Email: iweco@otenet.gr

07. ΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΑBPHELLASΔιεύθυνση: Κηφισίας 26 & Παραδείσου 2 151 25 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 6887777 Fax: 210 6887697 Email: bpsolar.gr@bp.com Website: www.bpsolar.com

ΓΕΩΡΥΘΜΙΚΗΑΤΕ-Εμπορίαεξοπλισμού&εγκατάστασησυστημάτωνΔιεύθυνση: Αγίου Δημητρίου 170 173 41 Άγιος Δημήτριος Τηλέφωνα: 210 9322234, 210 9322248 Fax: 210 9359210 Email: info@georythmiki.gr Website: www.georythmiki.gr _

ECOSUNΔιεύθυνση: Βούλγαρη 58 542 49 Θεσσαλονίκη Τηλέφωνα: 2310 327914 Fax: 2310 325693 Email: info@ecosun.gr Website: www.ecosun.gr

ELECTROTECHPOWERSYSTEMSΔιεύθυνση: Υψηλάντου 81 187 58 Κερατσίνι Τηλέφωνα: 210 4321398 Fax: 210 4321034 Email: info@electrotech.gr Website: www.electrotech.gr _

ERGONEQUIPMENTA.E.T.E.Διεύθυνση: Κλεισθένους 102 & Παπαφλέσσα 153 44 Γέρακας Αττικής Τηλέφωνα: 210 6049420 Fax: 210 6049448 Email: ergon@tee.gr Website: www.ergon.com.gr

GREENTOPENΕΡΓΕΙΑΚΗΑ.Ε.Διεύθυνση: Βας. Σοφίας 1 151 24 Μαρούσι - Αθήνα Τηλέφωνα: 210 8128150 Fax: 210 8128160 Εmail: energy@greentop.gr Website: www.greentop.gr _

ΗΛΙOΔΥΝΑΜΗΔιεύθυνση: Λεωφ. Συγγρού 224 176 72 Καλλιθέα Τηλέφωνα: 210 9592323 Fax: 210 9571756 Email: ealasis@pertip.gr Website: www.heliodynami.gr

KRANNICHSOLARΜ.Ε.Π.Ε.(ΧOΝΔΡΙΚΗΠΡOΜΗΘΕΙΑΦ/ΒΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ)Διεύθυνση: Κεντρικά : Σταδίου 40, Καλοχώρι 57009 Θεσσαλονίκη Τηλέφωνα: 2310 751960 Fax: 2310 751540 Υποκατάστημα: Συγγρού 336, Καλλιθέα 17673 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 9531040, Fax: 210 9531041 Email: info@gr.krannich-solar.com Website: www.krannich-solar.com _

RobertBoschA.E.Διεύθυνση: Ερχείας 37, 194 00 Κορωπί Τηλέφωνα: 210 5701200 Fax: 210 5770080 Email: RBGR.Greece@gr.bosch.com Website: www.bosch.gr _

SMA(αντιστροφείς-inverters)Διεύθυνση: Β. Τσιτσάνη 102 166 75 Γλυφάδα Τηλέφωνα: 210 9856660, Fax: 210 9856670 Email: info@sma-hellas.com Website: www.sma-hellas.com

ΣυστήματαSUNLIGHTΑΒΕΕΔιεύθυνση: Ερμού 2 & Νίκης 105 63 Πλατεία Συντάγματος Τηλέφωνα: 210 6245400, Fax: 210 6245409 Email: info@sunlight.gr Website: www.sunlight.gr

SOLARCELLSHELLASΔιεύθυνση: Κεντρικά Γραφεία: Λεωφ. Κηφισίας 64 151 25 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 9595159, Fax: 210 9537618 Eργοστάσιο: Βιομηχανική περιοχή Πατρών, 252 00 Άγιος Στέφανος, Block 3A Tηλέφωνα: 2610 241958, Fax: 2610 647129 Email: info@schellas.gr Website: www.schellas.gr

08. ΒΙOΜΑΖΑΓΕΩΡΥΘΜΙΚΗΑΤΕΔιεύθυνση: Αγίου Δημητρίου 170 173 41 Άγιος Δημήτριος Τηλέφωνα: 210 9322234, 210 9322248 Fax: 210 9359210 Email: info@georythmiki.gr Website: www.georythmiki.gr _

Ν.ΑΧ.ΦΙΛΙΠΠOΠOΥΛOΣ-ΕξοπλισμόςΕνεργειακήςΑξιοποίησηςΒιομάζαςΔιεύθυνση: 1o χλμ Νεοχωρούδας - Θεσσαλονίκης Τ.Θ. 301, 57008 Θεσσαλονίκη Τηλέφωνα: 2310 785840, Fax: 2310 785841 Email: info@nphilippopoulos.gr Website: www.nphilippopoulos.gr

09. ΓΕΩΘΕΡΜΙΑAIDENGINEERINGLTDΔιεύθυνση: Αιθρίας 17, Ν. Κηφισιά 145 64 Αθήνα Τηλ./Fax: 210 8003784 Email: information@aidengineering.gr Website: www.aidengineering.gr _

ΑΡΓΥΡOΜΕΤΑΛΛΕΥΜΑΤΩΝ&ΒΑΡΥΤΙΝΗΣΑ.Ε.Ε.Διεύθυνση: Αμερικής 21α 106 72 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3690111, Fax: 210 3602318

ΓΕΩΡΥΘΜΙΚΗΑΤΕΔιεύθυνση: Αγίου Δημητρίου 170 173 41 Άγιος Δημήτριος Τηλέφωνα: 210 9322234, 210 9322248 Fax: 210 9359210 Email: info@georythmiki.gr Website: www.georythmiki.gr _

10. ΥΓΡΑΕΡΙOBPHELLASA.E.Διεύθυνση: Λεωφ. Κηφισίας 26 & Παραδείσου 2 151 25 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 6887777, Fax: 210 6887697

CoralGasΑ.Ε.Β.Ε.Υ. (πρώην SHELL GAS Α.Ε.Β.Ε.Υ.)Διεύθυνση: Γεωργίου Αβέρωφ 26-28 142 32 Περισσός Τηλέφωνα: 210- 9491000, Fax: 210- 9407987 Website: www.coralgas.gr

64

11. ΠΕΤΡΕΛΑΙO - ΔιύλισηΕΛ.ΠΕΑ.Ε.Διεύθυνση: E.O. Αθηνών - Κορίνθου (17ο χλμ) 193 00 Ασπρόπυργος Τηλέφωνα: 210 5533000, Fax: 210-5539298 Διοίκηση: Χειμάρρας 8Α 15125 Μαρούσι Τηλέφωνο: 210 6302000, Fax: 210 6302510 Website: www.elpe.gr

ΜOΤOΡOΙΛ(ΕΛΛΑΣ)Διεύθυνση: Ηρώδου Αττικού 12α, 151 24 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 8094000, Fax: 210-8094444 Website: www.moh.gr

12. ΠΕΤΡΕΛΑΙO - ΕμπορίαAVINOILΑ.Β.Ε.Ν.Ε.Π.Διεύθυνση: Ηρώδου Αττικού 12α, 151 24 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 8093500, Fax: 210 8093555 Website: www.avinoil.gr

CoralHellasΑ.Ε.(πρώην SHELL Hellas Α.Ε.)Διεύθυνση: 12Α Ηρώδου Αττικού, 151 24 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 9476000, Fax: 210 9476500 Website: www.coralenergy.gr

CYCLONHellasΑ.Ε.Διεύθυνση: Ηρώδου Αττικού 12Α, 151 24 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 8093900, Fax: 210 8093999 Website: www.cyclon.gr

DRACOILS.A.Διεύθυνση: Πατησίων 48, 106 82 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 8224311-3, Fax: 210 8838407 Website: www.dracoil.gr

ΕΚOΑ.Β.Ε.Ε.Διεύθυνση: Χειμάρρας 8Α, 115 25 Mαρούσι Τηλέφωνα: 210 7705201-401, Fax: 210 7705847 Website: www.eko.gr

ΕΛΙΝOΙΛΑ.Ε.Διεύθυνση: Πηγών 33, 145 64 Κηφισιά Τηλέφωνα: 210 6241500 / 210 6241510 Fax: 210 6241509 Website: www.elin.gr

MAMIDOILJETOILΑ.Ε.Διεύθυνση: Ευρώτα 27 & Κηφισού 145 64 Κηφισιά Τηλέφωνα: 210 8763100, Fax: 210 8055955 Website: www.jetoil.gr Email: info@jetoil.gr

REVOILΑ.Ε.Ε.Π.Διεύθυνση: Καποδιστρίου 5, 166 72 Βάρη Τηλέφωνα: 210 8976000, Fax: 210 8974943 Website: www.revoil.gr

13. ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΑ ΚΑΥΣΙΜΑAEGEANOILS.A.Διεύθυνση: Λεωφ. Χατζηκυριακού 42 185 36 Πειραιάς Τηλέφωνα: 210 4586000, Fax: 210 4586241

BPHELLASS.A.-BPMARINEΔιεύθυνση: Ακτή Μιαούλη 89 & Μαυροκορδάτου 289 185 38 Πειραιάς Τηλέφωνα: 210 4595800 / 210 4595900 Fax: 210-4595869 Email: triands@bp.com

MAMIDOILJETOILΑ.Ε.Διεύθυνση: Ευρώτα 27 & Κηφισού, 145 64 Κηφισιά Τηλέφωνα: 210 8763100, Fax: 210 8055955 Website: www.jetoil.gr Email: info@jetoil.gr

ΚΑΒΑΛΑOΙΛΑ.Ε.Διεύθυνση: Τ.Θ. 8 - Νέα Καρβάλλη 640 06 Καβάλα Τηλέφωνα: 2510 317201, Fax: 2510-317204 Email: kavalaoil@otenet.gr

14. ΣΤΕΡΕΑ ΚΑΥΣΙΜΑΒΙOΛΙΓΝΙΤΑ.Μ.Ε.Τ.Β.Ε.Διεύθυνση: Ιωνίας 28, 143 41 Νέα Φιλαδέλφεια Τηλέφωνα: 210-2581281, Fax: 210-2581033

EΛΙΝOΙΛΕΛΛΗΝΙΚΗΕΤΑΙΡΙΑΠΕΤΡΕΛΑΙΩΝΑ.Ε.Διεύθυνση: Πηγών 33, 145 64 Κηφισιά Τηλέφωνο / Fax: 210-6241655 Email: koukoulop@elin.gr Website: www.elin.gr

ΗΡΑΚΛΗΣΑΝΩΝΕΤΑΙΡΕΙΑΤΣΙΜΕΝΤΩΝΔιεύθυνση: Σοφ. Βενιζέλου 49-51 141 23 Λυκόβρυση Τηλέφωνα: 210 2898111 / 210 2898512 Fax: 210-2819406 www.lafarge.gr

ΛΙΓΝΙΤΩΡΥΧΕΙΑΑΜΥΝΤΙOΥΑ.Ε.Διεύθυνση: Ιωνίας 28, 143 41 Νέα Φιλαδέλφεια Τηλέφωνα: 210 2583681, Fax: 210 2581033

ΛΙΓΝΙΤΩΡΥΧΕΙΑΑΧΛΑΔΑΣΑ.Ε.Διεύθυνση: Γ. Παπανδρέου 21, 546 45 Θεσ/νίκη Τηλέφωνα: 2310 861411, Fax: 2310 867966

ΛΙΓΝΙΤΩΡΥΧΕΙΑΣΕΡΒΙΩΝΔιεύθυνση: Διονυσίου Σολωμού 13 505 00 Σέρβια - Κοζάνη Τηλέφωνα: 210 3225018, Fax: 210 3237146

ΜΠΙΤOΥΛΑΪΝΑ.Β.Ε.Ε.Διεύθυνση: Ακαδημίας 19 & Βουκουρεστίου 106 71 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3639091, Fax: 210 3625386 Website: www.bituline.gr

15. ΘΕΡΜΑΝΣΗ / ΚΛΙΜΑΤΙΣΜOΣAIDENGINEERINGLTDΔιεύθυνση: Αιθρίας 17, Ν. Κηφισιά, 145 64 Αθήνα Τηλ./Fax: 210 8003784 Email: information@aidengineering.gr Website: www.aidengineering.gr _

CALORIAA.B.&E.E.Διεύθυνση: Ηφαίστου 57 - Μπότα Τζήμα 194 00 Κορωπί Τηλέφωνα: 210 6628068-73, Fax: 210 6623784 www.caloria.gr

CARRIERΕΛΛΑΣΚΛΙΜΑΤΙΣΜOΥΑ.Ε.Διεύθυνση: Άντερσεν 4 & Μωραΐτη 93 115 25 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 6773300, Fax: 210 6745487 www.carrier.gr / ahi-carrier.gr

RobertBoschA.E.Διεύθυνση: Ερχείας 37, 194 00 Κορωπί Τηλέφωνα: 210 5701200, Fax: 210 5770080 Email: RBGR.Greece@gr.bosch.com Website: www.bosch.gr _

ΒΙOΣΩΛΑ.Ε.Διεύθυνση: Ελ. Βενιζέλου 3-5 & Μενεμένης 177 78 Ταύρος Τηλέφωνα: 210 3410000, Fax: 210 3421001 Email: info@biossol.gr Website: www.biossol.gr

ΙΝΤΕΡΚΛΙΜΑΑ.Β.Ε.Ε.Διεύθυνση: 7ο χλμ Αθηνών - Λαμίας Τ.Θ. 173, 34 100 Χαλκίδα Τηλέφωνα: 22620 85600, Fax: 22620 85728 Email: sales@interklima.gr www.interklima.gr

16. ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΕΣ / ΕΠΙΣΚΕΥΑΣΤΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣAIDENGINEERINGLTDΔιεύθυνση: Αιθρίας 17, Ν. Κηφισιά, 145 64 Αθήνα Τηλ./Fax: 210 8003784 Email: information@aidengineering.gr Website: www.aidengineering.gr _

ΑΣΠΡOΦΩΣΑ.Ε.Διεύθυνση: Ελ. Βενιζέλου 284, 176 75 Καλλιθέα Τηλέφωνα: 210 9491600, Fax: 210 9491610 Email: etsapra@asprofos.gr www.asprofos.gr

CONTECA.E.Διεύθυνση: Λαέρτου 22, Τ.Θ. 21092, Πυλαία Θεσ/νίκης Τηλέφωνα: 2310 867575, Fax: 2310 887226 e-mail: secretary@conteceng.gr www.conteceng.gr

EXERGIAA.E.Διεύθυνση: Oμήρου & Βησσαρίωνος 1 106 72 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 6996185, Fax: 210 6996186 Email: office@exergia.gr www.exergia.gr

ΚΥΜΗΑΒΕΕΔιεύθυνση: ΒΙΠΑ Σχιστού, Οδ. 2 Ο.Τ. 2 188 63 Πέραμα Τηλέφωνα: 210 4004757, Fax: 210 4326399 E-mail: info@kimi-sa.com Website: www.kimi-sa.com _

σινμηχανικοί-ΙσμήνηΠανοπούλουΔιεύθυνση: Βασ. Κων/νου 29, 106 74 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 7234628, mob: 6937110655 e-mail: isminipano@gmail.com

TECHNIPETROLΕΛΛΑΣΑ.Ε.Διεύθυνση: Παύλου Μπακογιάννη 42 144 52 Μεταμόρφωση Αττικής Τηλέφωνα: 210 2854300, Fax: 210 2834090 E-mail: info@technipetrol.gr Website: www.technip.com

17. ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΩΝAdamsnetΜΕΠΕΔίκτυα Αυτοματισμών & Τηλεπικοινωνιών Ενεργειακών Εφαρμογών Ενεργειακοί Επιθεωρητές Κτηρίων & Βιομηχανιών Διεύθυνση: Ταξιαρχών 51 Τηλέφωνα: 210 4082291, Fax: 2104628163 Email: info@adamsnet.gr, energy.inspectors@yahoo.gr Website: www.adamsnet.gr

COFELYHELLASA.E.Διεύθυνση: θερμοπυλών 2, 152 35 Βριλήσσια Τηλέφωνα: 210 6085030, Fax: 210 6084178 Email: infogr@cofely-gdfsuez.com Website: www.cofely-gdfsuez.gr

Γ.ΚΑΒΒΑΔΙΑΣ-Χ.ΣΚOΥΒΑΚΗO.Ε.Διεύθυνση: Πουκεβίλ 28, 26 225 Πάτρα Τηλέφωνα: 2610 223349 /κινητό: 6976110398 Fax: 2610 620041 Email: info@kscg.gr / Website: www.kscg.gr

NRG-ORIONΔιεύθυνση: Θεσσαλονίκης 31, 145 61 Κηφισιά Τηλέφωνα: 210 9329770, Fax: 210 9333597 Email: info@nrg-orion.gr Website: www.nrg-orion.gr

TRIM A.E. - ΕΚΘΕΣΗ • ΠΩΛΗΣΕΙΣ • SERVICE Λεωφ. Αθηνών 286 - 124 62 Χαϊδάρι - ΑθήναΤηλ.: 210 5810581, Fax: 210 5812800E-mail: info@trim.gr, info@trimhellas.grwww.trimhellas.gr www.trim.gr