enerjİ bÜltenİ · aralık ayında devam eden gaz kesintileri ve soğuk hava atakları, ocak...
TRANSCRIPT
ENERJİ BÜLTENİOCAK 2017 - SAYI 36
Ocak 2017 - Sayı 36 1
Değişim %
2014 -2015 5,91%
2016 -13,48%
2017 21,22%
1
3
4
6
Elektrik Tüketimi ve Analizi
* Hidroelektrik kaynaklı üretim 5.618.254 MWh oldu.
* Termik kaynaklı üretim 17.293.126 MWh oldu.
Aralık ayında devam eden gaz kesintileri ve soğuk hava atakları, Ocak ayında da devam etti. Ocak ayı için geçmiş yıllara baktığımızda
2010-2017 yılları arasındaki en yüksek ay ortalaması olan 181 TL ile Ocak 2017 dönemi oldu. 2015 yılında 172 TL ile de en yüksek
ikinci dönemi görmüştük. Geçen sene bahsettiğimiz la-nina , yani el-nino'nun tam tersi olan küresel soğuma kendini ispatlamaya
başladı.Soğuk hava atakları ile yıllar arasında olan sıcaklık ortalamaları iyice aşağıya çekildi. Rüzgar Enerjisi üretiminin ciddi anlamda
yüksek oluşu bile piyasa fiyatlarında düşüş etkisi yaratamadı.Dolarında ciddi anlamda artışı ile Yekdem beklentilerinde ciddi anlamda
yüksek birim fiyatlı modeller sinyal vermeye başladı. Serbest Tüketicilerin, tedarik maliyetleri tarife üzerine gelmeye başladı ve tedarik
firmalarının hemen hemen hepsi sözleşmelerde keyfi fesih yapma ve buna bağlı olarak tarife fiyatlarına yakın revizeler yapmaya
başladılar. Soğuk havanın devam etmesi ile, EPİAŞ'taki gün öncesi fiyatlarında teklif fiyat aralığı 2000 TL'den 500 TL ye çekildi. Bu
durumda arz tarafındaki teklif fiyat aralığı 200-250 TL bandına sıkıştı. Ciddi anlamda enerji piyasasında kriz oluşsa bile bu durumda
oluşacak maksimum gün ortalaması 500 TL olacak ki , biz zaten Aralık 2016 döneminde 23.12.2016 tarihinde 586 TL ortalama ile bunu
geçtmiştik. Firmaların bol zarar ettiği ve birçok firmanın temerrüte düştüğü bir Ocak ayını geride bıraktık. Şubat ayına girişte henüz
hala gaz kısıtı devam ediyor, modellerimize ve beklentilerimize göre sıcaklıkların Türkiye üzerinde normale dönmesini bekliyoruz buna
bağlı olarakta, gaz kısıtının kalkması ve PTF fiyatlarının 230-220 bandından 160-180 bandına gelmesini bekliyoruz. Fakat bu
beklentinin uzun sürmeyeceğini, analiz yapılan hava durumu modellerine göre 8 Şubat sonrasında soğuk havanın Türkiye üzerinde
tekrar etkisini göstereceğini tahmin etmekteyiz, bu süreç ard arda gelecek sistemler ile Şubat ayının tamamlanmasına yardımcı
olabilir. Bu yüzden soğuk hava sebebi ile gaz kısıtı şubat sonunu bulabilir. Aşırı kar yağışı özellikle Karadeniz ve Anadolu da havzaları
oldukça doldurdu. Bunun etkisi olarak, ilerleyen dönemlerde Yüksek Yekdem ve düşük PTF olabilir. Kesin diyebilieceğimiz tek bir
gerçek var, şubat ayı geçen seneki gibi 104 TL çıkmayacaktır.Bir diğer konu ise PTF'de gün içinde çıkan Pik saatlerdeki 235 TL'li
fiyatların kırılıp,240-300 TL arasında fiyatların oluşmasını sağlayan en büyük neden ise TETAŞ'ın Dağıtım firmalarına sattığı ikili
anlaşmalardaki düşüşün olması oldu. Piyasada şu an için şubat 2017 dönemi 175 TL den işlem görmektedir.
Yönetici Özeti- Ocak 2017
Soğuk Havalar ve Kısıt Devam Etti, Ocak Ayı Ortalaması 181 TL oluştu…
149,58 ₺
181,32 ₺
Gün Öncesi Piyasası
Ocak
ENERJİ BÜLTENİ
163,23 ₺
172,88 ₺
Aralık ayında devam eden soğuk hava ve gaz kısıtı Ocak ayında da devam etti.Ocak ayı değerlerinde 2016 ve 2017
arasındaki yıllık farkta yaklaşık 31,75 TL değerinde bir artış söz konusu oldu. Yıllar arası yüzdesel olarak artış ise 21,22 %
oldu.
Piyasalar - Ocak 2017
Fiyattan Bağımsız Satış Teklifi miktarlarına baktığımızda ise günlük olarak en yüksek satış miktar toplamı 197.295 MWh ile 05.01.2017
Perşembe ,en yüksek fiyattan bağımsız alış miktar toplamı 315.652 MWh ile 27.01.2017 Cuma günü gerçekleşti.Fiyattan Bağımsız satış
toplamının en yüksek miktarda olduğu gün ortalaması fiyatı 156 TL ,alış toplamında en yüksek miktarda olduğu gün ortalaması fiyatı
ise 226 TL oluştu.
Ocak ayında Gün Öncesi aylık fiyat ortalaması 181,32 TL olarak gerçekleşti. En yüksek çıkan aylık gün ortalaması fiyatı 225,81 TL ile
28.01.2017 Cumartesi günü,en düşük çıkan gün ortalaması ise 97,88 TL ile 01.01.2017 Pazar gününde oluştu.Saatlik olarak
inceledeğimizde ise ;en yüksek oluşan saatlik piyasa takas fiyatı 240,00 TL ile 31.01.2017 saat 11:00 - 12:00 arası,en düşük ise 1,04 TL
ile 01.01.2017 saat 08:00 - 09:00 işlem gördü.Ocak ayında birinci 7 günlük dilimde ortalama fiyat 158,39 TL ,ikinci 7 günlük dilimde
187,01 TL ,üçüncü 7 günlük dilimde 170,10 TL ,dördüncü 10 günlük dilimde 201,25 TL oluştu.
* Ocak ayında SGÖF ortalaması 181,3 TL/MWh oldu.Piyasalar
Blok alışlara baktığımızda ise günlük olarak en yüksek blok alış miktar toplamı 22.463 MWh ile 01.01.2017 Pazar ,en düşük blok alış
miktar toplamı 672 MWh ile 22.01.2017 Pazar günü gerçekleşti.En yüksek toplam alış miktarındaki gün ortalaması fiyatı 98 TL ,en
düşük toplam alış miktarındaki gün ortalaması fiyatı ise 140 TL oluştu.
* Türkiye'de toplam elektrik tüketimi 25,10 TWh oldu.
* Gerçekleşen rüzgar üretimi 1.631.533 MWh oldu.Kaynaklara Göre Elektrik Üretimi
Hava Durumu ve Rüzgar Tahmini
Ocak 2017 - Sayı 36 2
- ₺
50,00 ₺
100,00 ₺
150,00 ₺
200,00 ₺
250,00 ₺
1.1
.20
17
2.1
.20
17
3.1
.20
17
4.1
.20
17
5.1
.20
17
6.1
.20
17
7.1
.20
17
8.1
.20
17
9.1
.20
17
10
.1.2
01
7
11
.1.2
01
7
12
.1.2
01
7
13
.1.2
01
7
14
.1.2
01
7
15
.1.2
01
7
16
.1.2
01
7
17
.1.2
01
7
18
.1.2
01
7
19
.1.2
01
7
20
.1.2
01
7
21
.1.2
01
7
22
.1.2
01
7
23
.1.2
01
7
24
.1.2
01
7
25
.1.2
01
7
26
.1.2
01
7
27
.1.2
01
7
28
.1.2
01
7
29
.1.2
01
7
30
.1.2
01
7
31
.1.2
01
7
Ocak 2017 Döneminde SGÖF Günlük Fiyatları
- ₺
50,00 ₺
100,00 ₺
150,00 ₺
200,00 ₺
250,00 ₺
00
:00
- 0
1:0
0
01
:00
- 0
2:0
0
02
:00
- 0
3:0
0
03
:00
- 0
4:0
0
04
:00
- 0
5:0
0
05
:00
- 0
6:0
0
06
:00
- 0
7:0
0
07
:00
- 0
8:0
0
08
:00
- 0
9:0
0
09
:00
- 1
0:0
0
10
:00
- 1
1:0
0
11
:00
- 1
2:0
0
12
:00
- 1
3:0
0
13
:00
- 1
4:0
0
14
:00
- 1
5:0
0
15
:00
- 1
6:0
0
16
:00
- 1
7:0
0
17
:00
- 1
8:0
0
18
:00
- 1
9:0
0
19
:00
- 2
0:0
0
20
:00
- 2
1:0
0
21
:00
- 2
2:0
0
22
:00
- 2
3:0
0
23
:00
- 2
4:0
0
Ocak 2017 Döneminde Saatlik SGÖF Fiyatları
- ₺
50,00 ₺
100,00 ₺
150,00 ₺
200,00 ₺
250,00 ₺
Pazartesi Salı Çarşamba Perşembe Cuma Cumartesi Pazar
Ocak 2017 Döneminde Gün Bazında SGÖF Fiyatları
Ocak 2017 - Sayı 36 3
Elektrik Tüketimi - Ocak 2017
Ocak ayında Türkiye genelinde toplam 25,10 TWh elektrik tüketimi gerçekleşti.Tüketimin günlük ortalaması ise
809.709 MWh oldu. Ocak ayında Türkiye genelinde termik kaynaklardan 17,29 TWh, hidroelektrik kaynaklardan 5,62
TWh,rüzgar santrallerinden 1,63 TWh,jeotermal kaynaklardan ise 0,45 TWh üretim sağlandı.Toplam elektrik üretimi
24,99 TWh olurken,ithalat ile birllikte net elektrik arzı 25,33 TWh olarak belirlendi.Kaynaklar bazında üretime
bakıldığında Ocak ayında kömür santrallerinden elektrik üretimi toplamı 8.880.156 MWh oldu.Aynı rakam ise Aralık
ayında 9.011.076 MWh seviyesinde gerçekleşip,geçen ay ile oluşan fark -130.920 MWh düşüş olarak
gerçekleşti.Doğalgazdan elektrik üretimine baktığımızda bu ay 8.075.316 MWh elektrik üretimi gerçekleşti.Geçen aya
göre 862.061 MWh artış gözlemlendi.Rüzgar üretimine baktığımızda ise Aralık ayından Ocak ayına geçişte 17.450
MWh'lik bir artış hesaplanmıştır.Kuruluşlara göre elektrik üretimine baktığımızda EÜAŞ santrallerinden toplam
6.117.732 MWh,Serbest Üretim Santrallerinden toplam 15.706.154 MWh,Yap-İşlet Santrallerinden ise toplam
3.172.487 MWh üretim gerçekleşmiştir. Ocak ayı boyunca Türkiye genelinde toplam olarak birinci 7 günlük bölümde :
5,56 TWh,ikinci 7 günlük bölümde : 5,71 TWh,üçüncü 7 günlük bölümde : 5,66 TWh,dördüncü 10 günlük bölümde :
8,17 TWh çekiş oluşmuştur.Toplam tüketimlere baktığımızda Aralık 2016 dönemine oranla -%,87 azalış, Ocak 2016
dönemine göre yani geçen yıla oranla %6,78 artış oluşmuştur.
Ocak ayında çekişlere baktığımızda, Maksimum Türkiye günlük toplam çekişi 860.425 MWh ile 26.01.2017 Perşembe
günü,minimum Türkiye günlük çekişi ise 650.416 MWh ile 01.01.2017 Pazar günü elde edilmiştir. Saatlik olarak
baktığımızda maksimum çekiş 41.957 MWh ile 27.01.2017 Cuma 11:00 - 12:00 arası olup, minimum çekişe
baktığımızda ise 22.275 MWh ile 01.01.2017 Pazar 05:00 - 06:00 arasında olduğunu görmekteyiz.Aralık ayında
maksimum saatlik çekiş 42.225 MWh, minimum çekiş de 24.629 MWh oluşmuştur.
2015 vs 2016
Aylar Çekiş Aylar Çekiş Değişim
Ocak 23.726,34 Ocak 25.100,99 5,79%
Şubat 21.152,43 Şubat
Mart 22.160,77 Mart
Nisan 21.301,86 Nisan
Mayıs 21.900,39 Mayıs
Haziran 23.051,32 Haziran
Temmuz 24.369,95 Temmuz
Ağustos 26.268,44 Ağustos
Eylül 21.233,22 Eylül
Ekim 21.849,84 Ekim
Kasım 22.579,36 Kasım
Aralık 25.159,51 Aralık
Toplam 23.726,34 Toplam 25.100,99 5,79%
Aylar Arasında Türkiye Çekişleri ( GWh )
( Yıllar arasındaki Toplamlar. 2017 yılının en son ayına göre denklenmiştir.)
2016 2017
500.000,00
550.000,00
600.000,00
650.000,00
700.000,00
750.000,00
800.000,00
850.000,00
900.000,00
Ocak 2017 Dönemine ait Türkiye Çekişi
Ocak 2017 - Sayı 36 4
Kaynaklara Göre Üretim - Ocak 2017
Hidroelektrik Santraller ile Üretim
Rüzgar Santralleri ile Elektrik Üretimi
Ocak ayında Rüzgar santralleri ile elektrik üretim
miktarı 1.631.533 MWh oldu.Aralık ayında bu
rakam, 1.614.083 MWh olarak
gerçekleşmişti.Geçtiğimiz aya göre miktarda
17.450 MWh artış oluştu.Ortalama günlük
üretime baktığımızda 52.630 MWh oldu.Günlük
olarak en fazla üretim 94.345 MWh ile
06.01.2017 tarihinde,en düşük üretim ise 10.733
MWh ile 01.01.2017 tarihinde gerçekleşti. Saatlik
olarak baktığımızda maksimum üretim 4.449
MWh ile 06.01.2017 Cuma 00:00 - 01:00 arası
olup, minimum üretime baktığımızda ise 242
MWh ile 01.01.2017 Pazar 16:00 - 17:00 arasında
olduğunu görmekteyiz.
Hidrolik santrallerden üretim miktarı 5.618.254
MWh gerçekleşirken,ortalama günlük üretim ise
181.234 MWh oldu.Günlük olarak en fazla üretim
271.900 MWh ile 27.01.2017 tarihinde,en düşük
üretim ise 134.539 MWh ile 01.01.2017 tarihinde
gerçekleşti. Saatlik olarak baktığımızda
maksimum üretim 15.285 MWh ile 27.01.2017
Cuma 11:00 - 12:00 arası olup, minimum üretime
baktığımızda ise 2.380 MWh ile 05.01.2017
Perşembe 03:00 - 04:00 arasında oluşmuştur.
30.000
80.000
130.000
180.000
230.000
280.000
330.000
1.1
.20
17
3.1
.20
17
5.1
.20
17
7.1
.20
17
9.1
.20
17
11
.1.2
017
13
.1.2
017
15
.1.2
017
17
.1.2
017
19
.1.2
017
21
.1.2
017
23
.1.2
017
25
.1.2
017
27
.1.2
017
29
.1.2
017
Ocak 2017 Gerçekleşen HES Üretimi
010.00020.00030.00040.00050.00060.00070.00080.00090.000
100.000
1.1
.20
17
3.1
.20
17
5.1
.20
17
7.1
.20
17
9.1
.20
17
11
.1.2
017
13
.1.2
017
15
.1.2
017
17
.1.2
017
19
.1.2
017
21
.1.2
017
23
.1.2
017
25
.1.2
017
27
.1.2
017
29
.1.2
017
Ocak 2017 Gerçekleşen Rüzgar Üretimi
Ocak 2017 - Sayı 36 5
Kaynaklara Göre Elektrik Üretimi
Ocak ayında kaynaklara bakıldığında arz miktar ve dağılımları aşağıdaki gibi oluşmuştur.Arz kaynakları incelendiğinde
en fazla üretim Doğalgaz ve LNG santralleri ile olmuştur.
Termik Santraller ile Üretim
Ocak ayında Termik santralleri ile elektrik üretim
miktarı 17.293.126 MWh oldu.Aralık ayında bu
rakam, 16.552.316 MWh olarak
gerçekleşmişti.Geçtiğimiz aya göre miktarda
740.810 MWh artış oluştu.Ortalama günlük
üretime baktığımızda 557.843 MWh oldu.Günlük
olarak en fazla üretim 614.521 MWh ile
24.01.2017 tarihinde,en düşük üretim ise
481.221 MWh ile 01.01.2017 tarihinde
gerçekleşti. Saatlik olarak baktığımızda
maksimum üretim 28.521 MWh ile 03.01.2017
Salı 09:00 - 10:00 arası olup, minimum üretime
baktığımızda ise 17.113 MWh ile 01.01.2017
Pazar 05:00 - 06:00 arasında olduğunu
görmekteyiz.
0
100.000
200.000
300.000
400.000
500.000
600.000
700.000
1.1
.20
17
3.1
.20
17
5.1
.20
17
7.1
.20
17
9.1
.20
17
11
.1.2
017
13
.1.2
017
15
.1.2
017
17
.1.2
017
19
.1.2
017
21
.1.2
017
23
.1.2
017
25
.1.2
017
27
.1.2
017
29
.1.2
017
Ocak 2017 Gerçekleşen Termik Üretimi
ÜRETİM KAYNAKLARI BİRİM(MWh) Yüzdesel %Doğalgaz ve LNG 8.075.316 31,87%
Hidroelektrik 5.618.254 22,18%
İthal Kömür 4.825.216 19,05%
Taş Kömürü ve Linyit 3.847.517 15,19%
Rüzgar 1.631.533 6,44%
Jeotermal 451.927 1,78% Fuel-oil+Motorin+
Asfaltit+Lpg+Nafta 347.640 1,37%
Dış Enerji Ticareti 339.837 1,34%
Biogaz ve Diğerleri 197.437 0,78%
Toplam Üretim 25.334.678 100%
Doğalgaz ve LNG32%
Hidroelektrik22%İthal Kömür
19%
Taş Kömürü ve Linyit15%
Rüzgar7%
Jeotermal2%
Fuel-oil+Motorin+ Asfaltit+Lpg+Nafta
1%
Dış Enerji Ticareti1%
Biogaz ve Diğerleri
1%
Ocak 2017 Üretim Grafiği
Ocak 2017 - Sayı 36 6
Bir önceki modelde Ocak ayındaki soğuk hava sistemlerini yakaladık. Aynı sisteme benzer durum aynı
tarihler için tekrar, 2 Şubat - 8 Şubat arası her ne kadar Nisan'dan kalma havalar görsekte, 8 Şubat
sonrasında da geçerli olacak. AO ve NAO verilerine baktığımızda , Mart sonuna kadar soğuk havanın
ve yağışın devamlı olacağını görüyoruz. Mart ayında her ne kadar soğuk olsa da , güneş ışınlarının
daha dik gelmesi sebepli yeryüzü sıcaklıklarında ciddi düşüşler olmayacak.Yani özetle, soğuk hava
Aralık,Ocak ve Şubat'taki kadar etkili olamayacak. Aşağıdaki modelde 8 ve sonrasında kutup
girdabından Türkiye üzerine gelmesini beklediğimiz soğuk hava atağı ektedir. 4-8 Şubat arası
oluşacak olan mini ısınma ile de havzalara gelen kar suyu miktarında artış oluşabilir ve bunun etkisi
olarakta sıfırdan bağımsız satış fiyatında bir artış olabilir.
Hava Durumu ve Rüzgar Tahmini - Ocak 2017
Hava Durumu
Ocak 2017 - Sayı 36 7
Not : Diyagramlarda 20 adet model mevcuttur. Bu modellerin ağırlıklı ortalaması kırmızı
eksen ile gösterilmiştir.Ayrıca minimum ve maksimum olasılıklarda diyagramlarda
gösterilmiştir.
ÇANAKKALE HAVZASI
BALIKESİR HAVZASI
ÇATALCA HAVZASI
Rüzgar Tahmini
Aşağıda 18 Şubat''a kadar beklenen Rüzgar tahminleri Mevcuttur. Şubat ayına düşük üretimle giren
Rüzgar Enerjisi üretimi, soğuk hava sisteminin Yurda girmesi ile 8 Şubat ve sonrasında 3.000 MW
üretim üzerine çıkacaktır,Rüzgar yönü poyraz olduğu için kar ve soğuk hava getirecektir. Soğuk hava
sistemlerinin şubat sonunu bulması durumunda RES üretimi yüksek seviyelerde devam edecektir.
Ocak 2017 - Sayı 36 8
ÇEŞME HAVZASI
SOMA HAVZASI