a)E drejta e pronësisë b)Liria e punësc)E drejta për punëd)E drejta në orar të kufizuar të punëse)E drejta për shkollimf)E drejta e shtetësisë

74.Ku qëndron dallimi në mes monarkis dhe republikës?Dallimi në mes Monarkisë dhe Republikës qëndron aty se Kryetari i shtetit nërepublikë

zgjidhet në zgjedhje të drejtpërdrejta dhe nga ana e parlamentit,mandati i tij është i kufizuar ndërsa në Monarki Kryetari apo monarku zgjidhet

në bazë të parimit të trashëgimisë me mandat të përjetshëm dhe nuk ka përgjegjësi politike ndaj organeeve shtetërore.

75. Si zgjidhet Kryetari i Republikës në sistemin parlamentar dhe nësistemin presidencial? Në sistemin parlamentar shefi I shtetit zgjidhet

nga parlamenti dhe I përgjigjet atijndërsa në sistemin presidencial zgjidhet në zgjedhje të drejtpërdrejta nga qytetarët.

76. Trego disa funksione të përgjithshme të shefit të shtetit?1Ai eshtë perfaqesues legjitim i shtetit me autorizime te gjera ekzekutive dhe

politike2ai emëron dhe shkarkon perfaqesuesit diplomatik të shtetit të tij në botën e jashtme3pranon letrat akreditive dhe kredenciale te

perfaqesuesve te huaj diplomatik.4jep mirenjohjet dhe dekoratat shtetërore,5bënë faijen e kryesve te veprave penale, etj.6propozon

mandatarin per formimin e qeverisë, kandidatët per gjykates te gjykataveme te larta te shtetit, të gjyqtareve dhe gjykatave kushtetuese si

dhefunksionarët tjerë shtetëror 7emeron dhe shkarkon gjyqtaret e gjykatave ushtarake8është komandant suprem i forcave të armatosura9ai

është i autorizuar të shpall gjendjen e luftës apo te rrezikut të drejtperdrejt ngalufta

77. Qeveria, paraqet?Qeveria, sikur edhe shefi i shtetit, është organ i pushtetit ekzekutiv. Mirepo, per dallim nga institucioni i shefit të shtetit, i cili ekziston në të gjitha shtetet, pa marrë parasysh formën e qeverisjes

shtetërore, qeveria si organ i pushtetit ekzekutivekziston vetëm në shtetet parlamentare të cilat aplikojne sistemin bicefal të pushtetit

ekzekutiv.

78. Kush e shpërndan Parlamentin e Kosovës?Kuvendishpërndahet nëse për atë deklarohet shumica nga numri i përgjithshëm ideputetëve.

79. Numro disa komisione të përhershme të Kuvendit të Kosovës?Komisioni për cështje kushtetuese, komisioni për legjislacion, komisioni

për ekonomi dhe financa, komisioni për informim, komisioni I mbrojtjes, komisioni per politik të jashtme, komisioni imunitaro-

mandatar etj.

80. Kompetencat themelore të Kuvendit ?1nxjerr dhe ndryshon Kushtetutën;2nxjerr ligje dhe bën interpretimin autentik të

ligjeve;3icakton detyrimet publike;4nxjerr buxhetin republikan dhe llogarinë përfundimtare të buxhetit;5nxjerr planin hapësinor të Republikës;6ratifikon marrëveshjet ndërkombëtare;7vendos për luftën dhe paqen;8merr vendim për ndryshimin e kufijve të Republikës;9merr vendim për asocim dhe dalje nga bashkimi ose bashkësia me shtetet etjera;10shpall referendumin;11vendos për rezervat e Republikës;12themelon këshilla;13zgjedh Qeverinë e Republikës së Kosovës;14zgjedh gjyqtarët e Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Kosovës;15bën zgjedhjen, emërimin dhe shkarkimin edhe të bartësve të tjerë tëfunksioneve publike dhe funksioneve të tjera të caktuara me Kushtetutëdhe me ligj;16ushtron kontroll dhe mbikëqyrje politike mbi Qeverinë dhe mbi bartësit etjerë të funksioneve publike të cilët përgjigjen para Kuvendit;17jep amnisti dhe18kryen punë të tjera të caktuara me Kushtetutë.

81.Cila gjuhë është zyrtare në Republikën e Kosovës? Në mbarë Republikën e Kosovës dhe në marrëdhëniet e saj ndërkombëtare gjuhëzyrtare është gjuhën maqedonase dhe shkrimi i saj cirilik.Cilado gjuhë tjetër të cilën e flasin sëpaku 20% të popullatës, gjithashtu është

gjuhëzyrtare, si dhe shkrimi i saj, ashtu siç është përcaktuar me kushtetutë.

82. Kush e zgjedh Kryetarin e R Kosovës dhe kush mund ta shkarkojaate?Kryetari I RM zgjidhet në zgjedhje të përgjithshme dhe të drejtpërdrejta ndërsa Për marrjen e imunitetit Kryetarit të Republikës vendos Gjykata Kushtetuese eRepublikës së Kosovës me shumicë prej dy të tretave të votave nga numri i përgjithshëm i gjyqtarëve.

83. Kompetencat e Kryetarit të R Kosovës?1cakton mandatarin për formimin e Qeverisë të Republikës së Kosovës;2emëron dhe revokon me dekret ambasadorët dhe përfaqësuesit eRepublikës së Kosovës në botën e jashtme;3pranon letrat kredenciale dhe revokuese të përfaqësuesve të huajdiplomatik;4propozon dy gjyqtar të Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Kosovës;5propozon dy anëtarë të Këshillit Gjyqësor të Republikës së Kosovës;6emëron tre anëtarë të Këshillit për Siguri të Republikës së Kosovës;7emëron dhe shkarkon edhe bartës të tjerë të funksioneve shtetërore dhe publike të caktuara me Kushtetutë dhe me ligj;8jep dekorata dhe mirënjohje në pajtim me ligjin;9bën faljen në pajtim me ligjin dhe10kryen detyra të tjera të caktuara me Kushtetutë.

84. Pushtetin gjyqësorë në Maqedoni e ushtrojnë këto gjykata, edhe ate?Gjykatat themelore. Gjykatat e Apelit, Gjykata Supreme dhe Gjykata Kushtetuese

 

85. Gjykatën ushtetuese të R Kosovës kush e zgjedh dhe sa antar i ka?Gjykatën Kushtetuese e përbëjnë nëntë gjyqtar. Kuvendi i zgjedhë

gjyqtarët eGjykatës Kushtetuese.

86. Trego disa funksione të Gjykatës Kushtetuese të R Kosovës?Gjykata Kushtetuese e Republikës së Kosovës:1vendos për pajtueshmërinë e ligjeve me Kushtetutën;2vendos për pajtueshmërinë e dispozitave të

tjera dhe të kontratave kolektiveme Kushtetutën dhe me ligjet;2i mbron liritë dhe të drejtat e njeriut e të shtetasit, që kanë të bëjnë me lirinë

e bindjes, ndërgjegjes, mendimit dhe shprehjes publike të mendimeve, bashkimin dhe veprimin politik dhe me ndalimin e

diskriminimit në bazë tëgjinisë, racës, fesë, përkatësisë kombëtare, sociale dhe politike;3vendos për konfliktin për kompetencë midis bartësve të pushtetit ligjvënës,ekzekutiv dhe gjyqësor;4vendos për

konfliktin për kompetencë midis organeve të Republikës dhe njësivetë vetadministrimit lokal;5vendos për përgjegjësinë e Kryetarit të

Republikës;6vendos për kushtetutshmërinë e programeve dhe statuteve të partive politikedhe të shoqatave civile dhe7vendos edhe për çështje të

tjera të caktuara me Kushtetutë.

87.Kompetencat e Këshillit Gjyqësor të Republikës së Kosovës:8zgjedh dhe shkarkon gjyqtarët dhe gjyqtarët porotë;9vërteton ndërprerjen e

funksionit të gjyqtarit;10zgjedh dhe shkarkon kryetarët e gjykatave;11përcjellë dhe vlerëson punën e gjyqtarëve;12vendos për

përgjegjësinë disiplinore të gjyqtarëve;13vendos për marrjen e imunitetit të gjyqtarëve;14propozon dy gjyqtar të Gjykatës Kushtetuese të

Republikës së Kosovës ngaradha e gjyqtarëve dhe15kryen punë të tjera të caktuara me ligj.

88. Cilat subjekte paraqesin propozimin për ndrishimin e Kushtetutës sëR Kosovës?Propozim për t’i hyrë ndryshimit të Kushtetutës të Republikës së Kosovës mundtë paraqesin Kryetari i Republikës,

Qeveria, së paku 30 deputetë ose 150.000shtetas.

89. Vendimin për ndryshimin e dispozitave të Kushtetutës që kan të bëjnë me të drejta e pjestarëve të komunitetetve, me cilën shumicëtë votave e miraton Kuvendi i R Kosovës?shumica prej dy të tretave të

votave nga numri i përgjithshëm i deputetëve, në tëcilën duhet të ketë shumicën e votave nga numri i përgjithshëm i deputetëve tëcilët u

takojnë komuniteteve që nuk janë shumicë në Republikën e Kosovës.

90. Struktura e Marrveshjes së Ohrit?1. Parimet themelore2. Ndërprerja e armiqësive3. Zhvillimi i pushtetit të decentralizuar 4. Mosdiskriminimi

dhe përfaqësimi i drejtë

 

5. Procedurat e posaçme kuvendore6. Arsimimi dhe përdorimi i gjuhëve7. Shprehja e identitetit8. Implementimi9. Anekset10. Dispozitat

përfundimtare.

91. Cfar funksioni ka Avokati i popullit?Avokati i popullit i mbron të drejtat kushtetuese dhe ligjore të shtetasve të cilat u janëshkelur nga e

administratës shtetërore dhe nga organet dhe organizatat e tjera që kanëautorizime publike.

92. Ku qëndron dallimi i zgjedhjes së Qeverisë në mes sistemeve parlamentare dhe presidenciale?Qeveria në sistemet parlamentare e

zgjedh parlamenti ndërsa tek sistemet presidenciale presidenti formonkabinetin e tij i cili në fakt edhe e ushtron rolin e Qeverisë.

93. Cilat jan modelet e Qeverisë?1 Qeveri parlamentare•·2 Qeveri e kabinetit·3 Qeveri teknike apo e ekspertëve·4 Qeveri e

shpëtimit kombëtarë·5 Qeveri në hije.

94. Qeveria parlamentare, nënkupton?Quhet ajo qeveri e cila formohet dhe funksionon sipas rregullave parlamentare.

95. Ku është prezente Qeveria e kabinetit dhe si zgjidhet ajo?Qeveria e kabinetit haset në Angli, Federatën Ruse etj,dhe emërohet nga

parlamenti,kryeministri pas marrjesmandatit nga shefi i shtetit e formon kabinetin anëtarët e të cilit i zgjedh vetë.

96.Qeverija në hije, paraqet?Paraqet qeveri opozitare e cila funksionon si kundërqeveri e ekzekutivit zyrtar.

97.Qeverija teknike apo e ekspertëve, paraqet?Është qeveri me karakter jashtpartiak, në të vërtet këtë qeveri e përbëjnë ekspertët ngaradhët e partive ndryshme përkatësisht ekspert qqë nuk i takojnë asnjë partie

politike.

98. Qytetarët (shtetasit) ne jetën publike të shtetit, marin pjes përmes? Nëpërmjet zgjedhjeve.

99.E drejta e zgjedhjes së përgjithëshme, nënkupton?Sot e drejta e zgjedhjeve të përgjithshme e emërtuar si " e drejtë e votës së

përgjiihshme " paraqet një parimet themelore të sistemit të zgjedhjeve. Me sistemin e zgjedhjeve të përgjithshme kuptojmë të drejtën

përgjithshme për të marrë pjesë në zgjedhje nëse e kanëmbushur moshën madhore, pa dallim race, besimi,seksi, përkatësie kombëtare, shkallë

arsimimi, kulture, gjendje ekonomike, etj.

100. E drejta e Barabart e votës, nënkupton?Me këtë të drejtë kuptojmë fuqinë e votës së shtetasit dmth shtetasi ka të drejtën e njëvote.

101. Sistemi i zgjedhjeve demokratike nënkupton?Zgjedhjet pluraliste, të barabarta, të drejtpërdrejta, votimi i fshehtë

etj.Me këtë të drejtë kuptojmë fuqinë e votës së shtetasit dmth shtetasi ka të drejtën e njëvote.

102. Cilat janë format e drejtpërdrejta të realizimit të sovranitetit të popullit?·1 Referendumi·2 Plebishiti·3 Iniciativa·4 Vetoja e popullit103.

Parimi i shumicës (sistemi mazhoritar), paraqet?Sipas këtij sistemi mandatin e fiton ai kandidat , apo lista e kandidatëve e cila

fitonshumicën e votave në njësi zgjedhore.104. Parimi i përfaqësimit proporcional, nënkupton?Secila parti ose grup politik që merr pjesë në zgjedhje fiton numrin e mandatëve në përpjëstim me numrin votive që ka fituar në zgjedhje.105. Kushtetuta e SHB-së, kur është sjell, trego cilsit e saj, sa nene i ka dhe tre nenet çkarregullojn dhe sa i her është amadamentuar?U miratua nga Kuvendi Kushtetues " Constitutional Conventio " në Filadelfi më 17shtator 1787. Kuvendi përbërë nga

përfaqësuesit e zgjedhur në 12 dhe 13 shtetet e pavarësuara të Amerikës Veriore. Ajo hyn në qershor të vitit 1788, pas ratifikimit nga 2/3të

njësive federale. Prej vitit 1791 kjo kushtetutë është me 26 amandamente, prej të cilave24 janë në fuqi.107. Cilat janë mënyrat e

ndryshimit të kushtetutave?·1 Ndryshimi me anë të referendumit·2 Nga ana e kuvendit kushtetutëvënës·3 Nga ana e organit të rregullt

legjistlativ108. Në sa periudha ndahet procesi zhvillimit kushtetues në botë?Procesi i zhviilimit kushtetues ndahet në tre periudha :a) Nga fundi i shekullit XVIII dhe gjatë shekullit XIX b) Midis Luftës së Parë dhe të Dytë Botërorec) Pas Luftës së Dytë Botërore109. Cka nënkuptojmë me

kustetutshmëri Sipas kuptimit pozitivisto-juridik dhe sa formakushtetutëshmërisë juridike kemi?-Sipas kuptimit pozitivisto-

juridik me kustetutshmëri nënkuptojmë pajtueshmërinë mekushtetutë tëakteve më të ulta nga ajo. D.t.th. kur i tërë rendi juridik mbështetet në hierarkinë e aktevetë përgjithshme juridike, ku bazën e hierarkisë së tyre

e paraqet kushtetuta si ligj themelor. Sipas këtijkuptimi ekzistimi kushtetutës siguron kushtetutshmërinë.Format e kushtetutshmërisë

juridike janë:·1 Formale·2 Materiale110. Cilët janë elementet kryesore të shtetit ligjor?Si elemente kryesore janë :·1 Njohja e të drejtave dhe

lirive të njeriut dhe shtetasit·2 Legjitimiteii i pushtetit·3 Ndarja e pushtetit

 ·4 Kushtetutshmëria dhe ligjshmëria·5 Gjykatat e pavarura·6 E drejta e

pronës private dhe veprimtarisë së lirë ekonomike.111. Cilat

janëmënyrat e ndarjes apo përcaktimit të mandateve?Egzistojnë dy sisteme të ndarjes së mandateve:a) Sistemi i shumicës - mazhoritar  b) Sistemi i perfaqësimit proporcional112. Cilët janë elementet e nocionit

të shtetit?·1 populli,·2 territori·3 pushteti sovran.113.Në sa mënyra realizohet sovraniteti?Sovraniteti zakonisht realizohet në dy mënyra :·1 Nëpërmjet formave të të vendosurit të drejtëpërdrejtë të shtetasve dhe·2 Nëpërmjet përfaqësimit politik të trupit zgjedhor në organet e caktuara shtetërore.114.Cilët janë format e shefit të shtetit?·1 Shefi individual i

shtetit·2 Shefi kolegjial ose kolektiv i shtetit115.Cka pareqet Qeveria në RM?Qeveria e Republikës së Kosovës është bartëse e pushtetit

ekzekutiv.Të drejtat dhe detyrat e veta Qeveria i ushtron në bazë dhe në kuadër të Kushtetutës dheligjeve.Qeverinë e përbëjnë Kryetari dhe

ministrat.Kryetari dhe ministrat nuk mund të jenëdeputetë në Kryetari gëzon imunitet. Për imunitetin e tij vendos Kuvendi. Kryetari

dheministrat nuk i nënshtrohen në forcat e armatosura.Funksioni Kryetar i Qeverisë dhe ministër është i papajtueshëm me ushtrimin e të

tjerafunksioneve profesioneve publike. Organizimi dhe mënyra e punës së Qeverisërregullohet me ligj.117.Në sistemet politike demokratike bashkëkohore si vlera juridike janë?Rendi, qetësia, liria, drejtësia, dinjiteti i njeriut, e vërteta, siguria etj.118. Cilat Kushtetuta më të

rëndësishme ishin të periodes pas luftës sëDytë botërore?Kushtetutat më të rëndësishme të kësaj periode janë :1Kushtetuta e Italisë e vitit

19482Kushtetutu e Itulisë e vitit 19493Kushtetuta e Francës e vitit 19584Kushtetuta e Kinës e vitit 19825Kushtetuta e Federatës Ruse e

vitit 1993119. Cka nënkupton parimi i ligjshmërisë?Ligjshmëria nënkupton qeverisjen e drejtësisë, garantimin e lirive dhe të drejtave

tështetasit, akteve individuale, normave të ligjit, etj. Ligjslimëria mbështetet nënënshtrimin e të drcjtës pozitive në fuqi, pra të ligjit. Instrumentet juridike për sigurimin e ligjshmërisë janë : ekzistimi i pushtetit të institucionalizuar, ekzistimi igjykatave të pavarura dhe

autoritative, etj.120.Cka paraqet Institucioni i lirive dhe të drejtave të njeriut dhe

 shkëndijat e para?Institucioni i lirive dhe të drejtave të njeriut paraqet institucionin më të rëndësishëm juridik, dhe paraqet bazën e së Drejtës

Kushtetuese. Nga ky institucion vërehet sa saështë demokratike një shtet dhe një shoqëri dhe është institucion mjaft i ri nëdoktrinën e së

drejtës.Shkëndijat e para të proklamimit dhe garantimit të disa të drejtave të shtetasve ihasim në Kartën e Madhe të Lirive të shpallur në

vitin 1215 nga mbreti i Anglisë JohnLackland, dhe në disa ligje që nxirren në Norvegji, Çeki, Poloni,etj.121. E drejta e zgjedhjeve

nënkupton disa të drejta dhe ate :0Të drejtën e shtetasve të zgjedhin përfaqësuesit e vet që njihet si " e drejtëaktive".1Të drejtën e shtetasit që

të zgjedhen për përfaqësues që njihet si e drejtë pasive".2Të drejtën e shtetasit që të kandidohet për përfaqësues.3Të drejtën e shtetasit që të vendosin përqështje të rëndësishme përmesreferendumit.122. Si bënë

ndarjen Filozofi freng Monteskie të sistemeve politike?0republikë,1monarki2despoti.123. Cilat janë Atributet e pushtetit

shtetëror?1pavarësia,2kontinuiteti3pandashmëria.124. Ekzistojnë disa lloje të procedurës gjyqësore ?

1Penale2Kontestimore3Jashtëkontestimore4Përmbarimit125. Kush e ushtrojnë Pushtetin gjyqësor në RM?.Pushtetin gjyqësor në RM e ushtrojnë gjykatat Gjykatat janë të mëvetësishme dhe të pavarura.

Gjykatat gjykojnë në bazë të Kushtetutës e të ligjeve dhe të marrëveshjevendërkombëtare të ratifikuara në pajtim me

Kushtetutën.Janë të ndaluara gjykatat e jashtëzakonshme. Llojet, kompetencat, themelimi,suprimimi, organizimi dhe përbërja e gjykatave, si dhe procedura paratyre, rregullohen me ligj, i cili nxirret me shumicë prej dy të tretave të votave nganumri i përgjithshëm i deputetëve.126.

Gjyqtarit i ndërpritet funksioni i gjyqtarit:0nëse atë e kërkon vetë;1nëse e humb përgjithmonë aftësinë për ushtrimin e funksionit të gjyqtarit, të

cilën evërteton Këshilli Gjyqësor i Republikës së Kosovës;2nëse i plotëson kushtet për pension të pleqërisë;3nëse është dënuar me vendim të plotëfuqishëm gjyqësor për vepër penale me dënimtë pakusht me burg

prej së paku 6 muaj dhe4nëse është zgjedhur ose emëruar në funksion tjetër publik, përveçse kur funksioni igjyqtarit pushon nën kushtet e

caktuara me ligj. 5Gjyqtari shkarkohet:6për shkak të shkeljes së rëndë disiplinore që e bën

të padenjë për ushtrimin efunksionit të gjyqtarit të paraparë me ligj

dhe7për shkak të ushtrimit jo profesional dhe jo të ndërgjegjshëm të funksionit të gjyqtaritnën kushtet e caktuara me ligj.127. Çka

nënkuptojm me burimet STANDARDE?Janë aktet e përgjithshme juridike me karakter të ndryshmë të cilët I hasim nëçdo vend si psh.aktet kushtetuese, aktet ligjore, rregulloret e pyunës të organeve përfaqësuese,

dekretligjet etj.128.Cka paraqesin Kushtetutat realo-programatike?Paraqesin realitetin egzistues dhe njëkohësisht përcaktojnë kahjen e zhvillimit tëmëtejmë129. Cilët janë të drejtat dhe liritë e njeriut dhe

shtetasit dhe me ckambrohen ato?1Liritë dhe të drejtat personale2Liritë dhe të drejtat politike3Të drejtat sociale dhe ekonomikeAto mbrohen me

kushtetute së pari nga kushtetutat e brendshme pastaj Karta e OKBgjithashtu Komisioni Evropian për të Drejtat e Njeriut, Gjykata

Evropiane për tëdrejtat e njeriut130. Në historikun e së drejtës së zgjedhjeve janë paraqitur dy forma tëvotimit dhe ate?1Votimi i hapët publik 2Votimi i fshehtë131. Numëro teori të ndryshme mbi shtetin?1Teoritë biologjike organistike2Teoritë idealiste-objektive3Teoritë e

dhunës4Teoritë funksionaliste5Teoritë Marksiste