ÖZET ABSTRACT

Amaç: Bu çalışmanın amacı, Guta-perka, Resilon ve EndoREZ konlarını Epiphany ile birlikte kullanarak, push-out bağlanma dayanımlarını karşılaştırmaktır.

Gereç ve Yöntem: Onbeş çekilmiş üst kesici dişin kronları uzaklaştırıldı ve kökler NiTi dönen eğeler (0.06 taper, Profile, Maillefer/Dentsply) kullanılarak ISO 30’a kadar prepare edildi. Enstrümantasyondan sonra kökler rastgele üç doldurma grubuna ayrıldı (n = 5 kökler/grup). Epiphany patın uygulanmasını takiben kökler, Resilon, Guta-perka ve EndoREZ kon-larla tek kon doldurma tekniği kullanılarak dolduruldu. Doldurulmuş kökler uzun akslarına dik olacak şekilde 1 mm kalınlığında koronal ve orta üçlüden kesildi. Bağlanma dayanımları push-out test cihazıyla ölçüldü. Istatistiksel analiz tek yönlü varyans analizi ve Tukey post-hoc testleri gerçekleştirildi (α = 0.05).

Bulgular: ANOVA, kök kanal dolgu materyallerinin, Epiphany’nin bağlanma dayanımı değerleri üzerine anlamlı etkileri olduğunu göstermiştir (p < 0.001). Bağlanma dayanımı değerleri sırasıyla Resilon > Guta-perka > EndoREZ olarak tespit edildi.

Sonuç: Resilon/Epiphany kombinasyonunun push-

Aim: The purpose of this study was to compare the push-out bond strength of Gutta-percha, Resilon and EndoREZ points by using Epiphany.

Material and Method: Crowns of 15 extracted maxil-lary human incisor teeth were removed, and the root canals were prepared by using NiTi rotary files (0.06 taper, Profile, Maillefer/Dentsply) to ISO size 30. After instrumentation, the roots were randomly divi-ded into three obturation groups (n = 5 roots/group). Following application of the Epiphany sealer, the roots were obturated with Resilon, Gutta-percha and EndoREZ point by using single-cone obturation tech-nique. The obturated roots were cut perpendicular to long access to create 1-mm thick slices from coronal and middle thirds. The bond strength was measured with push-out testing machine. Statistical analysis was performed by a one-way ANOVA and Tukey’s post hoc tests (α = 0.05).

Results: ANOVA revealed that different root canal fil-ling materials had significant effects on bond strength values of Epiphany (p < 0.001). The bond strength values were obtained as follows: Resilon > Gutta-per-cha > EndoREZ.

Hacettepe Diş Hekimliği Fakültesi DergisiCilt: 32, Sayı: 3, Sayfa: 29-33, 2008

Epiphany’nin Farklı Kanal Dolgu Materyalleri ile Kök Kanalına Bağlanma

Dayanımı

Intraradicular Dentin Bond Strength of Epiphany with Different Root Canal Filling Materials

*Dt. Emre Nagaş, *Dr. Özgür UyaNıK, *Dr. Behram Tuncel, *Prof.Dr. Veli DUrMaz,**Dr. Lippo lassila, **Prof.Dr. Pekka VaLLıttU* Hacettepe Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Endodonti Anabilim Dalı

** Turku Üniversitesi Diş Hekimliği Enstitüsü Biyomateryal ve Protetik Diş Hekimliği Anabilim Dalı

ARAŞTIRMA (Research)

30

GİRİŞ

Guta-perkanın endodontik patlarla birlikte kullanılması kabul edilen ve kullanılan en yaygın doldurma tekniği olmasına rağmen bu yaklaşı-mın, kök kanal sisteminde hermetik bir tıkama sağlamadığı bilinmektedir1,2. Bu sorunu gider-mek amacıyla, pek çok yeni teknik ve materyal geliştirilmiştir. Son yıllarda tanıtılan termoplastik polimer esaslı kor materyali Resilon’un (Resilon Research LLC, Madison;CT) hem kimyasal ola-rak hem de ışık ile polimerize (dual-cure) olan metakrilat esaslı kanal patı Epiphany (Pentron Clinical Technologies,Wallingford, CT) ile birlikte kullanımının tek parça (monoblok) yapıyı oluş-turabildiği ileri sürülmektedir3. Endodontik mo-noblok yapı; kök kanal sisteminde kanal dolgu maddesi, patı ve kök kanal dentinin oluşturduğu bakteri penetrasyonunu ve kök kırıklarını engel-leyen bütünlük olarak tanımlanmaktadır4.

Monoblok iddiasıyla üretilmiş bir başka ürün de; EndoREZ (Ultradent, South Jordan, UT) sis-temidir5. Bu sistem EndoREZ point olarak adlan-dırılan, rezinle kaplı guta-perka kor materyal ve metakrilat esaslı kanal patından oluşmaktadır.

Kök kanal patlarının dentine bağlanma daya-nımları, kanal dolgusunun örtücülük özellikleri açısından önemlidir6. Patların kök kanalına bağ-lanma kuvvetleri arttıkça endodontik tedavinin başarı şansının arttığı öngörülmektedir7 ve ya-pılan çalışmalarda kök kanalına bağlanma daya-

nımının ölçümü için push-out testi güvenilir bir yöntem olarak gösterilmiştir8, 9.

Tüm bu bilgilerin ışığında bu in-vitro çalış-manın amacı, Guta-perka, Resilon ve EndoREZ konlarını Epiphany ile birlikte kullanarak, push-out bağlanma dayanımlarını karşılaştırmaktır.

GEREÇ VE YÖNTEM

Çalışmada 15 adet çekilmiş üst kesici diş kul-lanıldı. Dişler üzerindeki eklentiler uzaklaştırıl-dıktan sonra, % 0.5’ lik kloramin-T solüsyonunda bekletildi. Kök boyları 16 mm olacak şekilde el-mas frez ile su soğutması altında, dişlerin kronları uzaklaştırıldı. Kök kanalları Profile NiTi (Dentsp-ly Tulsa Dental, Tulsa, OK) dönen enstrümanlar kulanılarak prepare edildi. Preparasyon sırasında RC-Prep (Premier Dental Products, Tulsa, OK) lubrikant ve her eğe değişiminde 2 ml %5.25’lik sodyum hipoklorit (NaOCl) kulanıldı. Tüm kanal-lar Profile 0.06 açılı, 30 numaralı eğeye kadar çalışma boyunda genişletildi. Preparasyon ta-mamlandıktan sonra 5 ml %17’ lik etilendiamin tetraasetikasit (EDTA) final irrigasyon olacak şekilde kullanıldı. Daha sonra kanallar EDTA ve NaOCl solusyonlarının uzun süreli etkilerini or-tadan kaldırmak için 10 ml distile su ile yıkandı. Son olarak, kanallar kâğıt koniler ile kurutuldu.

Epiphany sistemin içeriğindeki asidik mono-mer ilave edilmiş kendinden pürüzlendiren pri-merin kök kanalına mikro fırçalarla uygulanması-

ANAHTAR KELİMELERBağlanma dayanımı, Epiphany, Resilon, EndoREZ kon,

Push-out testi

KEYWORDSBond strength, Epiphany, Resilon, EndoREZ point,

push-out test

out bağlanma dayanımı Guta-perka/Epiphany ve EndoREZ kon/Epiphany kombinasyonlarının bağ-lanma dayanımlarından daha yüksektir.

Conclusion: The push-out bond strengths of Resilon/Epiphany combinations were higher than that of Gutta-percha/Epiphany and EndoREZ point/ Epiphany combinations.

31

oranı bağlanma dayanımı sonucunu verdi (MPa). Istatistiksel analiz tek yönlü varyans analizi ve Tukey post-hoc testleri ile gerçekleştirildi (p = 0.05).

BULGULAR

Push-out bağlanma dayanımı değerleri Şe-kil 1’de verilmiştir. Epiphany’nin Resilon, Guta-perka ve EndoREZ kon ile birlikte kullanımının bağlanma dayanımı değerleri üzerine anlamlı et-kisi olduğu görülmüştür (p<0.001). Epiphany’nin Resilon ile birlikte kulanımının, Gutta-perka ve EndoREZ kon ile birlikte kullanımına göre bağ-lanma dayanımı değerini anlamlı olarak arttırdığı görüldü (p<0.001). Kesitlerin alınması sırasında EndoREZ ve Guta-percha gruplarında sırasıyla 8 ve 5 tane öncül kırıklar oluştu. Öncül olarak kırı-lan bu örnekler çalışmaya dâhil edilmedi.

TARTIŞMA

Bağlanma dayanımı değerleri sırasıyla: Resilon > Gutta-perka > EndoREZ kon olarak gözlendi. Çalışmanın sonuçları Skidmore ve arkadaşlarının yaptığı çalışma ile benzerlik göstermektedir10.

Bağlanma dayanımını ölçmek için push-out testinin uygun ve güvenilir bir yöntem olduğu11, 12

nı takiben, fazla primer paper point kullanılarak uzaklaştırıldı. Epiphany patın kök kanalına uygu-lanmasından sonra, kök kanal sistemi 0.06 açılı Resilon, Guta-perka ve EndoREZ kon dolgu ma-teryalleriyle tek-kon tekniği kullanılarak doldurul-du (n=5 diş/grup). Halojen ışık kaynağı (Optilux 501, Kerr, Orange, CA) hızlı bir koronal tıkama sağlamak amacıyla, örneklerin koronal yüzeyine 40 saniye süreyle uygulandı. Daha sonra örnek-ler kanal dolgu patının tam olarak sertleşmesi için 37ºC ve %100 nemli ortamda saklandı.

Push-out bağlanma dayanımı testi:

Su soğutmalı kesme cihazı (Ernst-Leitz, Wetz-lar, Germany) kullanılarak her bir kökten uzun aksa dik olacak şekilde koronalden apikale doğru 1 mm kalınlığında 6 tane kesit alındı (n=30 ke-sit/grup). Apikal bölgede kök kanal dolgusunun çapının çok küçük olmasından dolayı, bu bölge-den kesit alınmadı.

Push-out kuvveti, kesitlere apikalden-korona-le doğru olacak şekilde 1 mm/dakika hız ile üni-versal test cihazı (Lloyd LRX, Lloyd Insturments Ltd, Fareham, UK) kullanılarak uygulandı (Resim 1). Elde edilen değerler, Lloyd Nexygen softwa-re (Lloyd Insturments Ltd) ile kaydedildi. Her bir kesit alanı, koronal ve apikal çevre uzunluğu top-lamı yükseklikle (1 mm) çarpılıp, ikiye bölünerek hesaplandı10 ve bu alanın push-out kuvvetine

RESİM 1

Üniversal test cihazında push-out testi yapılmış örnek

ŞEKİL 1

Ortalama push-out bağlanma dayanımı ve standart sapma değerleri

32

ve kök kanal sisteminde oluşan düşük bağlanma dayanımı değerlerini ölçmeye olanak sağladığı8 bildirilmiştir. Ancak push-out testinin sürtünme-ye bağlı homojen olmayan stres dağılımına neden olduğu da bildirilmiştir11, 13. Bu sorunu gidermek amacıyla çalışmamızda 1-mm kalınlığında kesit-ler kullanıldı. Test edilen kök kanal dolgu mater-yalinin temas alanı azaltılarak sürtünme kuvveti azaltılmış oldu.

Morris ve ark.14 yaptıkları çalışmada sodyum hipokloritin oksidasyon etkisinin bağlanma daya-nım değerlerini düşürdüğünü bildirmişlerdir. Bu nedenle çalışmamızda, sodyum hipoklorit son irrigasyon olarak kullanılmadı. Bağlantıyı attır-mak ve smear tabakasını uzaklaştırmak için son irrigasyon solusyonu olarak % 17’ lik EDTA kul-lanıldı.

Kök kanal patlarının dentine bağlanmaları, kanal dolgusunun sızdırmazlığı ve bütünlüğü açı-sından önemlidir. Resilon, diğer kök kanal dolgu materyaleri ile karşılaştırılınca, Epiphany ile kök kanal dentinine daha iyi bağlandı. Guta-perka-nın monoblok kavramının bir parçası olamaya-cağı ve EndoREZ konların bağlanma dayanımı değerlerinin yetersiz olduğu gözlendi. Polimer esaslı kök kanal dolgu materyalinin (Resilon) di-metakrilat içeriğinin resin esaslı kök kanal dol-gu patına (Epiphany) bağlanabilirliğinin diğer iki gruptan üstün olduğu gözlendi. Dentine bağlan-ma dayanımının değerlendirildiği çalışmalarda, polimerizasyon büzülmesi streslerinin olumsuz etkilerine karşı koyabilmek için 17-21 MPa ara-sında bağlanma dayanımı değerlerine gereksinim olduğu bildirilmiştir15. Çalışmamızda elde edilen bağlanma dayanımı değerleri bu değerin çok al-tındadır (Resilon: 1.9 ± 0.6 MPa, Guta-perka: 1.4 ± 0.4 MPa, EndoREZ: 1.2 ± 0.4 MPa). Elde edilen düşük bağlanma değerlerinin, Resilon’un içeriğindeki düşük dimetakrilat konsantrasyo-nundan, Guta-perka’nın kimyasal bağlanabilirli-ğinin olmamasından ve EndoREZ’in yapısında polimerize rezin bulunmamasından kaynaklandı-ğı düşünülmektedir.

Bağlanılan alanların bağlanılmayan alanlara

oranı olarak tanımlanan C faktörün kök kanal sisteminde yüksek değerlerde olduğu göz önüne alındığında, kök kanalı boyunca pat ve dentin arasında oluşacak boşluklar kaçınılmazdır8. Bu-nun sonucu olarak, özellikle apikal bölgede rezin esaslı materyallerin kök kanalına bağlanmaları sorgulanmaktadır.

SONUÇ

Metakrilat esaslı kök kanal dolgu patı Epiphany’nin farklı konlarla (Resilon, Guta-per-ka, EndoREZ kon) birlikte kullanımı bağlanma dayanımını etkilemektedir. Resilon daha iyi bir alternatif gibi görünse de, elde edilen değerler gözönüne alındığında kanal dolgu materyali, patı ve kök dentini arasında monoblok sisteminin oluşturulması için yeni materyallere gereksinim olduğunu düşünmekteyiz.

KAYNAKLAR

1. Shipper G, Ørstavik D, Teixeira FB, Trope M. An evaluation of microbial leakage in roots filled with a thermoplastic syntheticpolymer-based root canal filling material (Resilon). J Endod 2004;30:342-347.

2. Shipper G, Teixeira FB, Arnold RR, Trope M. Periapical inflammation after coronal microbial inoculation of dog roots filled with gutta-percha or resilon. J Endod 2005;31:91-96.

3. Teixeira FB, Teixeira EC, Thompson J, Leinfelder KF, Trope M. Dentinal bonding reaches the root canal system. J Esthet Restor Dent. 2004;16:348-354.

4. Tay FR, Pashley DH. Monoblocks in root canals: a hypothetical or a tangible goal. J Endod 2007;33:391-398. Review.

5. Gillespie WT, Loushine RJ, Weller RN, Mazzoni A, Doyle MD, Waller JL, Pashley DH, Tay FR. Improving the performance of EndoREZ root canal sealer with a dual-cured two-step self-etch adhesive. II. Apical and coronal seal. J Endod 2006;32:771-775.

6. Tagger M, Tagger E, Tjan AH, Bakland LK. Measurement of adhesion of endodontic sealers to dentin. J Endod 2002;28:351-354.

7. Sly MM, Moore BK, Platt JA, Brown CE. Push-out bond strength of a new endodontic obturation system (Resilon/Epiphany). J Endod 2007;33:160-162.

33

8. Goracci C, Tavares AU, Fabianelli A, Monticelli F, Raffaelli O, Cardoso PC, Tay F, Ferrari M. The adhesion between fiber posts and root canal walls: comparison between microtensile and push-out bond strength measurements. Eur J Oral Sci 2004;112:353-361.

9. Nagas E., Cehreli ZC, Durmaz V, Vallittu PK, Lassila LV. Regional push-out bond strength and coronal microleakage of Resilon after different light-curing methods. J Endod 2007;33:1464-1468.

10. Skidmore LJ, Berzins DW, Bahcall JK. An in vitro comparison of the intraradicular dentin bond strength of Resilon and gutta-percha. J Endod 2006;32:963-966.

11. Cekic-Nagas I, Ergun G, Nagas E, Tezvergil A, Vallittu PK, Lassila LV. Comparison between regional micropush-out and microtensile bond strength of resin composite to dentin. Acta Odontol Scand 2008;66:73-81.

12. Çekiç I, Ergün, G, Lassila, LVJ. Farklı kompozit materyallerinin dentine bağlanma dayanımının farklı adeziv sistemler ile değerlendirilmesi. GÜ Diş Hek Fak Derg 2006;23:177-181.

13. Sudsangiam S, van Noort R. Do dentin bond strength tests serve a useful purpose? J Adhes Dent 1999;1:57-67.

14. Morris MD, Lee KW, Agee KA, Bouillaguet S, Pashley DH. Effects of sodium hypochlorite and RC-prep on bond strengths of resin cement to endodontic surfaces. J Endod 2001;27:753-757.

15. Cadenaro M, Biasotto M, Scuor N, Breschi L, Davidson CL, Di Lenarda R. Assessment of polymerization contraction stress of three composite resins. Dent Mater 2008;24:681-685.

İLETİŞİM ADRESİ

Dt. Emre NAGAŞHacettepe Üniversitesi Dişhekimliği Fakültesi Endodonti Anabilim Dalı Sıhhiye/Ankara

Tel: 0 312 3052260 e-mail: emrenagas@yahoo.com

Geliş Tarihi : 13.05.2008 Received Date : 13 May 2008 Kabul Tarihi : 20.08.2008 Accepted Date : 20 August 2008