ercİyes Ünİversİtesİ eĞİtİm fakÜltesİ tÜrkÇe ÖĞrt

ERCİYES ÜNİVERSİTESİERCİYES ÜNİVERSİTESİEĞİTİM FAKÜLTESİEĞİTİM FAKÜLTESİ

TÜRKÇE ÖĞRT.TÜRKÇE ÖĞRT.

GONCA KIRBAŞGONCA KIRBAŞ10903201211090320121

FAZIL HÜSNÜ DAĞLARCA

FAZIL HÜSNÜ DAĞLARCA

HAYATI YAZIN HAYATI ESERLERİ RÖPORTAJI ŞİİRLERİNDEN BAZILARI ÖDÜLLERİ

HAYATI 26 Ağustos 1914 yılında

İstanbul'da doğdu. Süvari yarbayı Hasan Hüsnü Bey'in oğludur.

İlk öğrenimini Konya, Kayseri, Adana ve Kozan'da; orta öğrenimini Tarsus ve Adana ortaokulundan sonra girdiği Kuleli Askeri Lisesi'nde tamamladı (1933).

1935'te piyade subayı göreviyle Doğu ve Orta Anadolu'nun, Trakya'nın pek çok yerini dolaştı.

Ordudaki hizmeti on beş yılı doldurunca, ön yüzbaşı rütbesiyle askerlikten 1950'de ayrıldı.

1952-1960 yılları arasında Çalışma Bakanlığı'nda iş müfettişi olarak İstanbul'da çalıştı.

HAYATI (devam)

Buradan ayrıldıktan sonra İstanbul Aksaray'da

Kitap kitapevini açtı ve yayıncılığa başladı. Dört yıl Türkçe isimli aylık dergiyi çıkardı.

(Ocak 1960Temmuz 1964). İlk yazısı 1927'de Yeni Adana gazetesinde

yayınlanan bir hikâyedir. 13 yaşında öyküsü öğrenciler arasında yapılan yarışmada birinci oldu

HAYATI (devam)

İstanbul dergisinde 1933'te çıkan "Yavaşlayan Ömür" adlı şiiriyle adını duyurmaya başladı.

Varlık, Kültür Haftası, Yücel, Aile, İnkılapçı Gençlik, Yeditepe ve Türk Dili dergilerinde şiirleri çıktı.

Bugüne kadar kendisine bir çok ödül verilen şair 1967'de ABD'deki Milletlerarası Şiir Forumu tarafından "Yaşayan En İyi Türk Şairi" seçilmişti.

HAYATI (devam)

YAZIN HAYATI Hayat hikayesinde belirtildiği gibi, daha 13 yaşındayken bir gazetenin öykü yarışmasını kazanan Dağlarca, sonradan şiire döndü ve 1933′de “Yavaşlayan Ömür” adlı şiiri İstanbul dergisinde yayımlanınca yazın alanına girdi.

Daha sonra 1934 ′te Varlık ’ta yayımlanan dört şiiri ile dikkati çekmiştir: “Sandallar - sayı 223, Göçsem - sayı 24″, “Bu Dağlar - sayı 26, Arkasından - sayı 35″. İlk kitabı Havaya çizilen Dünya’dır. 1935-1936 yıllarında Dağlarca Varlık ve Kültür Haftası dergilerinde daha olgunlaşmış ürünlerini vermeye başlamıştır.

YAZIN HAYATI (devam)

İlk kitabında yer alan şiirlerdeki özgün benzetme ve metaforlar, özgün ve yoğun şiir dünyasıyla büyük bir şiir yeteneği olduğunu kanıtlamıştır. Dağlarca'nın ilk şiirlerinde simgeci ve sezgici öğelerle Necip Fazıl mistisizminden etkilenmeler (Geceler, v.b.) görülüyor


Dağlarca'da (Çocuk ve Allah'ta daha yoğun

biçimde gördüğümüz) gizemci öğeler, Necip Fazıl'dakinden farklı olarak, bir yöntemin ya da dünya görüşünün değil, duyarlılıkların, şairin ruhsal

durum ve psikolojisinin sonucudur.


Bu anlamda, Dağlarca'nın bu dönemini

'sezgicilik' kavramıyla tanımlamaya çalışmak daha doğru olur.

İlk örneklerini Havaya Çizilen Dünyada gördüğümüz bu özgün şiir dünyası, Çocuk ve Allah'ta büyük bir yoğunluktadır.


Çocuk ve Allah kitabında, varlığın gizlerinin

araştırılışı, çocukluk dünyası, insan yaşamının nice ince ayrıntıları, genellikle klasik kıta biçimlerinde ve uyaklı şiirlerle, o güne kadar şiirimizde örneği bulunmayan yeni ve eşsiz güzellikte imgelerle, kişisel yaşamın en uzak anılarından, çağrışımlarından kaynaklanan derin ve içten bir lirizmle, az rastlanır bir gözlem ve anlatım gücüyle yansıtılmıştır.


Bu özellikleriyle, Çocuk ve Allah, yayınlanışından

bu yana, etkileri kuşaktan kuşağa süren bir şiir dünyasının kitabı olarak, (kimi şiirlerdeki özürlü dizelere, uyak uğruna yapılmış izlenimi veren kimi dizeler ve kimi zorlama uyaklara, kimi yerde yalınlıktan uzaklaşan, çok kişiselleşen simge ve tanımlara karşın) şiirimizin baş yapıtlarından biri olmuştur.


Her kitabında yeni konulara ve yeni söyleyiş özelliklerine açılan, bu anlamda da şiirimizde (ancak Nâzım Hikmette görebildiğimiz) bir üretkenliğin ve kendini yenileme başarısının temsilcisi olmuştur.


Dağlarca, Toprak Ana’da köylü konuşma dilini

araştırarak ve onu kendi şiir potasında yoğurarak, köylü yaşamının atmosferini, bir destan bütünlüğü içinde, doğasıyla, insanlarının düşünce ve anlatım biçimleriyle, bu yaşamın kıraç ve tekdüze rengiyle yansıtmayı başarmış, öykünmeden ve özentiden uzak, içten bir memleketçi, toplumcu şiir

kurabilmiştir. Batı Acısı Batı'yla bir hesaplaşmadır.


Dağlarca, halk şiiri ve hece öğelerinden,

türkülerden, tekerlemelerden yararlanarak yazdığı şiirlerin yer aldığı Horozla, yurtseverliğin, toplumsal adaletsizliğe karşı oluşun ve antiemperyalizmin, en güncel konularda da yüreklice konuşmanın seçkin örneklerini vermiştir.


Dağlarca'nın güncel toplumcu şiirlerinin ses tonu ve söyleyiş özellikleri de ilk kez bu kitaptaki şiirlerinde belirmektedir.

Kimi zaman aşırı denebilecek dil ve kavram soyutluklarına karşın, her yeni kitabıyla dilci ve düşünür şair kimliği büyüyen, çağdaş şiirimizi (belki yine Nâzım Hikmetle karşılaştırılabilecek kadar çok sayıda) yeni ses ve söyleyiş olanaklarıyla zenginleştirmiştir.


Dağlarca, halk şiiri ve hece öğelerinden, türkülerden, tekerlemelerden yararlanarak yazdığı şiirlerin yer aldığı Horozla, yurtseverliğin, toplumsal adaletsizliğe karşı oluşun ve antiemperyalizmin, en güncel konularda da yüreklice konuşmanın seçkin örneklerini vermiştir.


Fazıl Hüsnü Dağlarca (akıl almaz çoklukta ürün

veren bir sanatçılığın kaçınılmaz özrü olan —özde ve biçimde— bazı tekrarlara ve yapıtları arasında düzey farklılıklarına karşın) bilinçaltının ve sezgilerin derinliklerinden, kişinin ve toplumun en güncel sorunlarına kadar, insan, evren, zaman, doğa, varlık, yokluk, tarih ve toplum konularında ölçüsüz genişlikte bir içerik zenginliğine sahip ve buna bağlı olarak da çağdaş şiirimize niceliksel ve niteliksel olarak büyük anlatım olanakları kazandıran şiirleriyle, son yüzyıl Türk şiirinin dünya ölçüsünde büyük değerlerindendir.


Dağlarca, üretkenliğini peş peşe yayımladığı

kitaplarla sürdürürken Varlık, Yenilik, Kültür Haftası, Yücel, Aile, Gençlik, Türk Dili, Çağrı, Ataç, Yön, Yeditepe, Devrim gibi dergilerde şiirlerini yayımladı.



• Onun sanat anlayışını şu cümlesi özetler:

"Sanat eseri hem bir saat gibi içinde bulunduğumuz zamanı, hem de bir pusula gibi gidilmesi gereken yönü işaret etmelidir."

1934 Havaya Çizilen Dünya

1940 Çocuk ve Allah

1943 Daha

1945 Çakırın Destanı

1945 Taş Devri

ESERLERİ

1949 Üç Şehitler Destanı

1950 Toprak Ana

1951 Aç Yazı

1951 İstiklâl Savaşı Samsun‘dan Ankara 'ya

1951 İstiklâl Savaşı-İnönüler

ESERLERİ (devam)

1951 Sivas‘ lı Karınca

1953 İstanbul Fetih Destanı

1953 Anıtkabir

1955 Asu

1957 Delice Böcek

ESERLERİ (devam)

1958 Batı Acısı

1958 Mevlâna'da Olmak - Gezi

1961 Hoo‘ lar

1961 Özgürlük Alanı

1961 Cezayir Türküsü

ESERLERİ (devam)

1962 Aylam

1963 Türk Olmak

1964 Yedi Memetler

1965 Çanakkale Destanı

1965 Dışardan Gazel

ESERLERİ (devam)

1965 Kazmalama

1965 Yeryağ

1966 Vietnam Savaşımız

1967 Açıl Susam Açıl

1968 Kubilay Destanı

ESERLERİ (devam)

1968 Haydi

1969 19 Mayıs Destanı

1970 Hiroşima

1970 Dört Kanatlı Kuş

1971 Malazgirt Ululaması

ESERLERİ (devam)

1971 Kuş Ayak

1972 Haliç

1973 Bağımsızlık Savaşı-Sakarya Kıyıları

1973 Bağımsızlık Savaşı-30 Ağustos

1973 Bağımsızlık Savaşı-İzmir Yollarında

ESERLERİ (devam)

ESERLERİ (devam)

1971 Kuş Ayak

1972 Kınalı Kuzu Ağıdı

1973 Gazi Mustafa Kemal Atatürk

1974 Arka üstü

1976 Yanık Çocuklar Koçaklaması

1977 Horoz

1977 Balina ile Mandalina

1977 Hollandalı Dörtlükler

1979 Yaramaz Sözcükler

1979 Göz Masalı

ESERLERİ (devam)

1978 Yazıları Seven ayı

1979 Çukurova Koçaklaması

1980 Şeker Yiyen Resimler 1981 Cinoğlan

1981 Hin ile Hincik

ESERLERİ (devam)

1981 Güneş Doğduran 1981 Çıplak 1981 Yunus Emre'de Olmak

1981 Nötron Bombası

1982 Koşan Ayılar Ülkesi

ESERLERİ (devam)

1985 Dişiboy

1985 İlk Yapıtla 50 Yıl Sonrakiler

1986 Takma Yaşamalar Çağı

1990 Uzaklarla Giyinmek

1992 Dildeki Bilgisayar

ESERLERİ (devam)

Dağlarca: Şiir mucizedir

Vehbi Koç Ödülü'nün bu yılki sahibi Fazıl Hüsnü Dağlarca, 'Şiir büyük bir gramer mucizesidir. Şiir tüm ülkelerin ilk sesidir. Ama Türkiye'ye gelince iş değişir. Ülkemiz uzun süre kendi dilinden yoksun bırakıldı' diyor.

ROPÖRTAJI

İSTANBUL Türk şiirinde koca bir çınar Fazıl Hüsnü Dağlarca, 91 yaşında koca bir çınar... Vehbi Koç Vakfı, bu yıl edebiyat dalında düzenlediği Vehbi Koç Ödülü'nü Dağlarca'ya layık görerek bu koca çınarı yaşarken onurlandırdı.

ROPÖRTAJ (devam)

ROPÖRTAJ (devam)

Dağlarca, önceki akşam Koç Üniversitesi Sevgi Gönül Oditoryumu'nda yapılan törende 100 bin dolarlık çek ve ödül plaketini alırken yaptığı konuşmada şiirin bir gramer mucizesi olduğunu söyledi ve sitem etti: "Şiir bütün ülkelerin ilk sesidir, Türkiye'ye gelince iş değişiyor çünkü ülkemiz kendi dilinden uzun süre yoksun bırakıldı. Genç şairlere tavsiyem, dilin gramerini hep yaşasınlar ve Türklüklerine şükretsinler.

Benim şiir çalışmalarımın izi budur."

Sürekli olarak kendisini aramasının ve bulamamasının nedenini, "Bir şiiri yazmayı bitirdiğim zaman geriye dönüp hangisi diye seçemiyorum" diye açıklayan Dağlarca, "Geceleri başka bir yaşamın beni çağırdığını duyarak uyanıyorum. Bu başka yaşam şiirdir" dedi.

ROPÖRTAJ (devam)

Dağlarca'ya göre Vehbi Koç Vakfı'ndan aldığı ödülün yeri ayrı: "Bu ödül aldığım en az 200 ödülden çok daha başka. Çünkü daha öncekiler edebiyat içindeki kişilerin, sanatçıların seçmeleriyle kazanılmıştı. Bu ömrümde kazandığım ilk halk ödülüdür. Vehbi Koç iğne ucuylu biriktirdiği, hepsi de Türkiye'ye uygarlık yolu açmış çabalarıyla, bu çabalardan kazandıklarıyla yurdumuzda deyim yerindeyse ilk sivil armağanı kurmuştur.

ROPÖRTAJ (devam)

Resmi olmayan bir armağan. Daha önceki

armağanların ulaştıkları yerler bu dediklerimi doğrulamaktadır. Koç'un ülkemizin şimdilik Nobel'i sayılan bu ödülü nasılsa bana verilmiştir. Bu halk ödülünü evimde, en güzel yere koyacağım. Ve bundan sonraki çalışmalarımı onun öğüdü doğrultusunda yapacağım."

ROPÖRTAJ (devam)

ŞİİRLERİNDEN SEÇMELER

MUSTAFA KEMAL ’İN KAĞNISI

MUSTAFA KEMAL ’İN KAĞNISI (devam)

Yediyordu Elif kağnısını Kara geceden geceden

Sanki elif elif uzuyordu inceliyordu Uzak cephelerin acısıydı gıcırtılar

İnliyordu dağın ardı yasla Her bir heceden heceden

Mustafa Kemal´in Kağnısı derdi kağnısına Mermi taşırdı öteye, dağ taş aşardı Çabuk giderdi, çok götürürdü Elifcik

Nam salmıştı asker içinde Bu kez herkesten evvel almıştı yükünü Doğrulmuştu yola, önceden önceden


Öküzleriyle kardeş gibiydi Elif, Yemezdi, içmezdi, yemeden içmeden onlar

Kocabaş çok ihtiyardı çok zayıftı Mahzundu bütün Sarıkız, yanı sıra

Gecenin ulu ağırlığına karşı, Hafiftiler, inceden inceden


İriydi Elif kuvvetliydi kağnı başında Elma elmaydı yanakları, üzüm üzümdü gözleri

Kınalı ellerinden rüzgar geçerdi daim Toprak gülümserdi çarıklı ayaklarına

Alını yeşilini kapmıştı, geçirmişti Niceden niceden


Durdu birdenbire Kocabaş, ova bayır durdu. Nazar mı değdi göklerden, ne?

Dah etti, yok. Dahha! dedi, gitmez. Ta gerilerden başka kağnılar yetişti geçti gıcır gıcır

Nasıl durur Mustafa Kemal´in Kağnısı Kahroldu Elifcik, düşünceden düşünceden


Aman Kocabaş, ayağını öpeyim Kocabaş, Vur beni, öldür beni, koma yollarda beni.

Geçer, götürür ana çocuk mermisini askerciğin Koma yollarda beni, kulun köpeğin olayım Bak hele üzerimden ses seda uzaklaşır

Düşerim gerilere iyceden iyceden


Kocabaş yığıldı çamura Büyüdü gözleri büyüdü, yürek kadar

Örtüldü gözleri örtüldü hep Kalır mı Mustafa Kemal´in Kağnısı bacım

Kocabaşın yerine koştu kendini Elifcik Yürüdü düşman üstüne yüceden yüceden.


AĞIR HASTA

Üfleme bana anneciğim korkuyorum Dua edip edip, geceleri. Hastayım ama ne kadar güzel Gidiyor yüzer gibi, vücudumun bir yeri.

Niçin böyle örtmüşler üstümü Çok muntazam, ki bana hüzün verir. Ağarırken uzak rüzgarlar içinde Oyuncaklar gibi şehir.

Gözlerim örtük fakat yüzümle görüyorum Ağlıyorsun, nur gibi. Beraber duyuyoruz yavaş ve tenha Duvardaki resimlerle, nasibi.

Anneciğim, büyüyorum ben şimdi, Büyüyor göllerde kamış. Fakat değnekten atım nerde Kardeşim su versin ona, susamış.

AĞIR HASTA (devam)

ASU

Suçu büyüktü Âsû'nun göklerecek Taş atmıştı güneşe doğru Bilinmeyen türküsünde Bilinmeyen çağından

Açtı uykusuzdu sayrıydı Dolmuştu şeytanların soluğu derisine Kötü bir ışık Ve mavilikte duruşu çarpık ağaçların

Sövmüş Tanrısına sövmüş Âsû Âsû Yakılacak yakılacak Âsû Âsû

Doymuşlar bir ilk zaman içinde Ki sürer sıcaklığı karın karın Kartalla doymuşlar yılanla doymuşlar Doymuşlar yellerle yıldızla yalazla

ASU (devam)

Var olmanın yeğnikliği alna çizilmiş

Kötü ruhlar uyusun türlü boyalar içre Ve ta masallara uzanır Dudakların kızıl süsleri

Agaç, davulların seslerinden Âsû Âsû Yeşiller allar sarılar Âsû Âsû

ASU (devam)

Halay çeker korku Uzak kuşakların acısına karışık Yontulmuş taşlarda susar Güçsüz yumuşaklığı etin

Büyünün kara kanını üfler boynuzlara Toprakta kök Açık bir esrikliktir apaçık bir uykudan Ve avın kurtuluşu işte

ASU (devam)

Kişinin gücü Tanrının büyüklüğüne

Âsû Âsû Yankılanır dağdan dağa insandan insana Âsû Âsû

Devrilmiş gözleri ak Patlamış ürküden göğsü Bütün oba ateş bütün oba ölüm Bütün oba çırılçıplak

ASU (devam)

Açlığı uykusuzluğu sayrılığı tükenmez ama

Düşer elleri Yaşaması parlamaz ama Âsû'nun Ölüsü parlar

Aydınlık yitiverir yeryüzü yalnızlığından

Âsû Âsû Seni senin karanlığın sever ancak Âsû Âsû

ASU (devam)

HASRET

Sevgimi unutmak için seyrederim bir tabloyu, bir mermeri, Ki ne kadar dalsa ruhum yeniden döner geriye: Okurum düşüne düşüne okuduğun şiirleri, Senin düşüncen geçerken üzerlerinde bir sıcaklık kalmıştır diye

ÖLDÜRDÜĞÜMÜZ

Geceyle parlayan gözleri vardı, Cesurdu, cesurdu ziyade. Nasıl ki çekti bizi, İstifade.

Karanlık mağaranın kapısında durduk,

Geçerken bıraktık taşı. Sustu büyük bağırmasında, Gecelerin ve ormanların sırdaşı.

Artik bizim gibi değil, Su içmez, kımıldamaz. Uyanıklığı hiç yok, Uykusu az.

Öyle garip ve öyle sade, Süsler yapacağız süslerinden. Tüyleri gibi aydınlık, Ve bir şey görmeyen.

ÖLDÜRDÜĞÜMÜZ (devam)

Hazır, etrafın düşmanlığında, Zaferin bitmez tükenmez yemeği. Aklımızın, korkumuzun, ellerimizin, Beraber yiyeceği !

ÖLDÜRDÜĞÜMÜZ (devam)

GERİ VERİN

Peki alınız sizin Daha istemiyorum Bu el bu ayak Bu duyu bu düşünce

Sizin Daha istemiyorum

Dallarda göklerde sularda Açılarım bir denklemle uykusuz Belki anlarlar beni Sevindirirler umdururlar ama


Ta çocukluğumdan beri Yanım sıra yürüyen Sevince acıkınca Konuşunca yazınca duyduğum şey Sizin Daha istemiyorum

Gece koyu karanlıklar büyür Alır tasalarımı yollarda Alır güzelliğimi dağlardan Peki sizin bu doldurduğum boşluk


GERİ VERİN (devam)

Hepsi taş toprak orman deniz Işıksızlığını yaşadığım varlık Yokluğunda ağrıdığım ölüler Hepsi hepsi Sizin Daha istemiyorum

GERİ VERİN (devam)

DÖRT YAPRAKLI YONCA Çıkamaz çocukluğundan dışarı

Kimse. Oynamamız bundandır.

Kara toprakla binlerce yıl.

Çıkamaz çocukluğundan dışarı Kimse.

Bundandır sevmemiz kiraz ağaçlarını.

Çıkamaz çocukluğundan dışarı Kimse.

Kardeşliğimiz bundandır Mavi sularla binlerce yıl.

Çıkamaz çocukluğundan dışarı Kimse

Bundandır inanmamamız Kocaman bombalara.

DÖRT YAPRAKLI YONCA (devam)

30 bini aşkın şiir

Fazıl Hüsnü Dağlarca, Türk şiirinin yaşayan en önemli temsilcisi...

30 bini aşkın şiire imza atan Dağlarca'nın, 100'e yakın da kitabı bulunuyor.

1914 İstanbul doğumlu olan Dağlarca'nın edebiyata ilgisi çok küçük yaşlarda başladı.

Hayatının ilk edebiyat ödülünü bu yıllarda aldı.

Dağlarca, henüz 13 yaşında bir ortaokul

öğrencisiyken Yeni Adana gazetesinin öğrenciler için açtığı bir öykü yarışmasında kazandı, birincilik ödülüne layık görüldü (1927).

İlk şiiri 'Yavaşlayan Ömür' 1933'te İstanbul

dergisinde yayımlandı. 1934'te Harp Okulu'nda okurken Varlık 'ta

yayımlanan şiirleriyle edebiyat dünyasında adını duyurmaya başladı.

30 bini aşkın şiir (devam)

ÖDÜLLERİ

• 1927 yılında Yeni Adana gazetesinin öğrenciler arasında açtığı öykü yarışmasında Birincilik ödülü,

• 1946 yılında Çakır’ın Destanı ’nda bir şiir ile CHP Şiir Yarışması üçüncülük ödülü, • 1956 yılında Asu ile Yeditepe Şiir Armağanı, • 1958 yılında Delice Böcek ile Türk Dil Kurumu Şiir Ödülü,

ÖDÜLLERİ (devam)

• 1966 yılında Bir şiiriyle MTTB Turan Emeksiz Armağanı, • 1967′de ABD Pittsburgh kentinde International Poetry Forum tarafından “Yaşayan En İyi Türk Şairi” seçildi.

•1974′te XIII. Struga Şiir Festivali’nde Altın Çelenk Ödülü,

•1977′de Horoz ile Sedat Simavi Ödülü,

•1987′de TÜYAP 6. Kitap Fuarı “Onur Ozanı”.

ÖLÜMÜ 15 EKİM 2008

KAYNAKLAR

http://www.siirperisi.net/siir.asp?siir=1993

• http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=154561

http://www.edebiyatogretmeni.net/fazil_husnu_daglarca.htm

http://tr.wikipedia.org/wiki/Faz%C4%B1l_H%C3%BCsn%C3%BC_Da%C4%9Flarca

ercİyes Ünİversİtesİ eĞİtİm fakÜltesİ tÜrkÇe ÖĞrt

Documents