ความคบหนาการจดทำาโครงการวจยแบบบรณาการ ภายใตเครอขายนกวจยสงแวดลอม

โครงรางการวจย กลมท 2 การจดการนำ%าเรอง การพฒนารปแบบการจดการนำ%าเสยเชงบรณาการในตลาดนำ%า

อโยธยา จงหวดพระนครศรอยธยา

หวหนาโครงการวจย ผศ.ชยศร ธาราสวสดพพฒน เบอรโทร 08-1567-0261

E-mail : thchaisri@yahoo.comเลขานการโครงการวจย นางสาวอรณ สรตนพพธ เบอรโทร 08-4045-7555

E-mail : Suratpipit@hotmail.comผเชยวชาญประจำากลม ผศ.ดร.เบญจภรณ ประภกด เบอรโทร 08-1828-5876

E-mail : enbrp@mahidol.ac.thรายชอสมาชกกลม

ชอ-นามสกล สถานททำางาน เบอรโทร

E-mail

1. ผศ.ชยศร ธาราสวสด

พพฒน

สาขาวชาวทยาศาสตรสงแวดลอม คณะวทยาศาสตรเทคโนโลย มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา

081-5670261

Thchaisri@yahoo.com

2. รศ.ขนษฐา เจรญลาภ

ม.เทคโนโลยราชมงคลกรงเทพ

089-1425195

Khanittha.c@rmutk.ac.th

3. ผศ.ดร.ปทมทพย

ตนทบทมทอง

ม.เทคโนโลยราชมงคลกรงเทพ

086-8841970

Pathumthip.t@ rmutk.ac.th

โครงการสงเสรมการศกษาวจยแบบบรณาการภายใตเครอขายนกวจยสงแวดลอม 1

ชอ-นามสกล สถานททำางาน เบอรโทร

E-mail

4. นางสาวอรณ สรตนพพธ

ม.เทคโนโลยราชมงคลสวรรณภม

084-0457555

Suratpipit@hotmail.com

5. นายสชาต วเชยรสรรค

ขาราชการบำานาญ กรมประมง

081-8411408,080-5589287

Nulek_sa@hotmail.com

6. ผศ.วรรณด แสงด

ม.เทคโนโลยราชมงคลสวรรณภม

089-6328690

fmicr@hotmail.com

7. ร.ท.สมรรถ ปรกลาง

สถาบนวจยวทยาศาสตรการแพทย

084-6371773

Samutpreeklang@yahoo.com

8. นายทวป ณ ระนอง

สำานกงานสงแวดลอมภาคท 11

044-243480

Weep08.ma@hotmail.com

9. นายยทธการ ขนเงน

โรงเรยนเบญจะมะมหาราช

087-8771187

Yuthakank@hotmail.com

10. นางสาวดารานย รบเมอง

ม.เทคโนโลยราชมงคลสวรรณภม

084-1037869

daranai_robm@thaimail.com daw.daranai@gmail.com

11. นางสาวจตตานนท

รงสมนตชาต

บรษท การเดน เซนเตอร จำากด

086-6658667

Kubenz@hotmail.com

12. ผศ.องอาจ พฤกษประมล

ม.เทคโนโลยราชมงคลสวรรณภม

081-6855910

13. นางเจนจรา รธรโก

วทยาลยเทคนคนครราชสมา

081-5996400

Janejira_ruth@hotmail.com

14. นางจนดา ศนยวจยและฝกอบรม 081-70147

โครงการสงเสรมการศกษาวจยแบบบรณาการภายใตเครอขายนกวจยสงแวดลอม 2

ชอ-นามสกล สถานททำางาน เบอรโทร

E-mail

รตน เรองโชต

วทย

ดานสงแวดลอม 70

15. นายพนมพร วงษปาน

ศนยวจยและฝกอบรมดานสงแวดลอม

16. นางสาวสกญญา โคษา

ศนยวจยและฝกอบรมดานสงแวดลอม

087-9059566

jiaw_fery@hotmail.com

โครงการสงเสรมการศกษาวจยแบบบรณาการภายใตเครอขายนกวจยสงแวดลอม 3

โครงการวจย

เรองการพฒนารปแบบการจดการนำ%าเสยเชงบรณาการในตลาด

นำ%าอโยธยาจงหวดพระนครศรอยธยา

โดยทมวจย กลม 2 การจดการนำ%า

โครงการสงเสรมการศกษาวจยแบบบรณาการภายใตเครอขายนกวจยสงแวดลอม 4

บทท 1บทนำา

1.1 หลกการและเหตผลจงหวดพระนครศรอยธยาเปนแหลงทองเทยวทจดอยในอนดบท 2

ของประเทศ โดยลกษณะทางภมศาสตรมแมนำ;า 3 สายไหลผานไดแก แมนำ;าเจาพระยา ปาสก และแมนำ;าลพบร ซงเชอมกบคลองธรรมชาตและคลองขด เปนแหลงสญจรของประชาชนทวไป ปจจบนพ;นทบางสวนของจงหวดไดมการพฒนาเปน แหลงทองเทยวของชาวไทยและชาวตางประเทศ ตลาดนำ;าจงเปนทางเลอกหนงทผประกอบการสรางข;น เพอดงดดนกทองเทยวใหเขามาจบจายใชสอย ซงเปนการสรางรายไดใหกบชมชนในพ;นทเปนอยางมาก แตในปจจบนพบวามการเพมจำานวนของตลาดนำ;ามากข;น จากสาเหตดงกลาว ทำาใหมกจกรรมทกอใหเกดนำ;าเสยในพ;นทอยางหลกเลยงไดยาก เครอขายนกวจยสงแวดลอมเลงเหนวารปแบบการจดการนำ;าเสยโดยทวไปอาจไมเหมาะสมอยางแทจรงสำาหรบชมชนทดำาเนนกจกรรมเปนตลาดนำ;า จงมแนวคดรวมกนของสมาชกทจะทำาการศกษาหาแนวทางของการจดการนำ;าเสยเชงบรณาการทชมชนมสวนรวมอยางแทจรง และเหมาะสมกบประเภทของกจกรรมและพ;นทของตลาดนำ;า โดยเลอกพ;นทศกษาเปนตลาดนำ;าอโยธยา ซงเปนตลาดนำ;าทเกดข;นใหมของจงหวดพระนครศรอยธยา เพอรองรบการพฒนาระบบการทองเทยวของจงหวดและทำาใหเกดแนวทางการลดผลกระทบสงแวดลอมทเกดจากนำ;าเสยไดอกทางหนง 1.2 วตถประสงคการวจย

วจยคร;งน;ผวจยมความต;งใจ และมงมนทจะดำาเนนการวจยเพอใหไดตามวตถประสงคดงน;

1.2.1 เพอสำารวจและศกษาคณภาพนำ;าบรเวณตลาดนำ;าอโยธยา1.2.2 เพอศกษาหาแนวทางการจดการนำ;าเสยตลาดนำ;าแบบมสวน

รวม1.3. ขอบเขตการวจย

การวจยในคร;งน;เปนการวจยเชงสำารวจ ทดำาเนนการอยางถกตองตามหลกวชาการโดยมขอบเขตของการวจยดงน;

โครงการสงเสรมการศกษาวจยแบบบรณาการภายใตเครอขายนกวจยสงแวดลอม 5

1.3.1 พ;นทการศกษา คอ บรเวณตลาดนำ;า และชมชนโดยรอบตลาดนำ;าอโยธยา จงหวดพระนครศรอยธยา

1.3.2 ประเดนการศกษาไดแก แนวทางดานการจดการนำ;าเสยทเหมาะสม แหลงกำาเนดนำ;าเสยและแหลงรองรบนำ;าท;งในพ;นทตลาดนำ;า คณภาพนำ;าบรเวณตลาดนำ;าอโยธยาซงประกอบดวยคณภาพนำ;าทางกายภาพ ทางเคม และทางชวภาพโดยจะดำาเนนการตรวจวเคราะหกอนและหลงการนำาเสนอแนวทางการจดการนำ;าเสยใหกบพ;นท

1.3.3 กลมประชากรทศกษา คอ ผประกอบการ นกทองเทยว ชมชนขางเคยงบรเวณตลาดนำ;า และผ ทมสวนเกยวของ

1.3.4 แนวทางการจดการนำ;าเสย1)วธการลดนำ;าเสยจากแหลงกำาเนด2)วธการบำาบดนำ;าเสย3)การมสวนรวมของผทเกยวของ

1.3.5 การเผยแพรแนวทางการจดการนำ;าเสย

1.4 ผลทคาดวาจะไดรบ

คณะผวจยมความคาดหวงวาการวจยในคร ;งน;นาจะเปนประโยชนตอกระบวนการดานการจดการนำ;าเสยจากกจกรรมทเกดข;นในพ;นทบรเวณตลาดนำ;า โดยผลทคาดวาจะไดรบมดงน;

1.4.1 ทำาใหชมชนมแนวทางในการจดการนำ;าเสยภายในชมชนตลาดนำ;าไดอยางเปนรปธรรม

1.4.2 สามารถลดปญหาเรองมลพษทางนำ;าทเกดจากกจกรรมของตลาดนำ;า ชมชน และนกทองเทยวได

1.4.3 ชมชนไดแนวทางในการจดการแกปญหานำ;าเสยทถกหลกวชาการและเหมาะสม

1.4.4 เปนการสรางภาพลกษณของตลาดนำ;าเพอใหสามารถดำาเนนธรกจไดอยางยงยน

1.4.5 สามารถลดผลกระทบสงแวดลอมทเกดจากนำ;าเสยภายในชมชนได

โครงการสงเสรมการศกษาวจยแบบบรณาการภายใตเครอขายนกวจยสงแวดลอม 6

1.4.6 เกดความตระหนกดานการอนรกษสงแวดลอม ทำาใหชมชนหนมาสนใจและสามารถรวมกนปองกน และแกไขผลกระทบทอาจเกดข;นไดอยางเปนรปธรรม

1.5 นยามศพททเกยวของ

งานวจยน;มนยามศพททเกยวของ ทจะทำาใหผอานไดเขาใจถงเน;อหาของงานวจยไดงายข;นดงตอไปน;

1.5.1 ตลาดนำ%า หมายถง ตลาดทมกจกรรม การคาขาย ในพ;นททมการสญจรทางนำ;า หรอตลาดทใชพ;นทดำาเนนกจการเปนแหลงนำ;าธรรมชาต

1.5.2 นำ%าเสย หมายถง ของเสยทมอยในสภาพเปนของเหลว รวมท;งมลสารทปะปนหรอปนเป; อนอยในของเหลวน;น หรอ นำ;าทมการปนเป; อนของมลสาร สารเคมทเปนพษหรอมสดสวนขององคประกอบผดไปจากธรรมชาต จนมผลตอสขภาพและอนามยของมนษย สตว และพช หรอเปนนำ;าทผานการใชแลว และมคณสมบตเปลยนแปลงไปจากนำ;าบรสทธ

1.5.3 กระบวนการบำาบดนำ%าเสย หมายถง กระบวนการกำาจดหรอทำาลายสงปนเป; อนในนำ;าเสยใหหมดไป หรอเหลอนอยทสดใหไดมาตรฐานทกำาหนดและไมทำาใหเกดมลพษตอสงแวดลอม

1.5.4 กระบวนการจดการนำ%าเสย หมายถง กระบวนการจดเตรยม หรอเตรยมการโดยมหลกวชาการรองรบเพอเปลยนแปลงปรมาณ และคณภาพนำ;าเสยใหอยในเกณฑทกำาหนด โดยไมสงผลกระทบตอสงแวดลอม โดยทวไปอาศยหลกการเดยวกบการจดการสงแวดลอม โดยเรมต;งแตการจดการลดการใชนำ;าจากแหลงกำาเนด การนำากลบมาใชซำ;าเพอใหเกดประโยชนมากทสด การบำาบดใหมคณภาพนำ;าท;งทอยในเกณฑมาตรฐานท ไมสงผลกระทบตอสงแวดลอม ไปจนถงการเลอกวธในการกำาจดท;ง ซงในกระบวนการจดการนำ;าเสยแตละกระบวนการหากไดรบความรวมมอจากทกภาคสวนยอมทำาใหคณภาพนำ;าท;งทปลอยท;งสสงแวดลอมไมสง ผลกระทบตอสงแวดลอมท;งในพ;นทและบรเวณอน ๆ

1.5.5 กระบวนการมสวนรวม หมายถง กระบวนการใด ๆ ทมผมสวนไดและสวนเสยเขารวมกจกรรมน;น ๆ

โครงการสงเสรมการศกษาวจยแบบบรณาการภายใตเครอขายนกวจยสงแวดลอม 7

1.5.6 สงแวดลอม หมายถง สรรพสงตาง ๆ ทอยรอบตวเรา ทมลกษณะทสามารถมองเหนและสมผสไดดวยรางกาย และความรสกทางจตใจ ซงมลกษณะเปนไดท;งรปธรรมหรอนามธรรม

1.6 สญลกษณและคำายอ

สญลกษณ ความหมายhr ชวโมง% เปอรเซนตw/v นำ;าหนก (กรม) ตอปรมาตร (ลกบากศ

เซนตเมตร)°C องศาเซลเซยสมล. มลลลตรl. literml. milliliterm. metermg. milligram pH คาแสดงความเปนกรด-เบสSS Suspended SolidsTDS Total Dissolved SolidsCOD Chemical Oxygen DemandBOD Bio- Chemical Oxygen

DemandTKN Total Kjedahl NitrogenFOG Fat Oil & Grease

โครงการสงเสรมการศกษาวจยแบบบรณาการภายใตเครอขายนกวจยสงแวดลอม 8

บทท 2ทฤษฎและงานวจยทเกยวของ

2.1 การทบทวนวรรณกรรม/สารสนเทศ (information) ทเกยวของ

จงหวดพระนครศรอยธยา เปนจงหวดหนงในภาคกลาง มเขตตอนเหนอตดกบจงหวดลพบร และจงหวดอางทอง ดานตะวนออกตดกบจงหวดสระบร ดานใตจรดจงหวดปทมธาน นนทบร และนครปฐม สวนทางตะวนตกจรดจงหวดสพรรณบรเคยมชอเสยงในฐานะเปนแหลงปลกขาวทสำาคญ ในปจจบนกลายเปน แหลงโรงงานอตสาหกรรมใกลกรงเทพมหานคร จงหวดน;ไมมอำาเภอเมอง แตมอำาเภอพระนครศรอยธยาซงมบทบาทคลายอำาเภอเมอง (เรยกวาอำาเภอพระนครศรอยธยา มใชอำาเภอเมองพระนครศรอยธยา) ชาวบานโดยทวไปนยมเรยกอกชอหนงวา กรงเกา หรอ เมองกรงเกา ดงแสดง“ ” “ ”แผนทในภาพท 1

ภาพท 1 แสดงแผนทของจงหวดพระนครศรอยธยา

จงหวดพระนครศรอยธยาเคยเปนราชธานเกาแกของสยามประเทศ ประกอบดวย 5 ราชวงศคอ ราชวงศอทอง ราชวงศสพรรณภม ราชวงศสโขทย ราชวงศปราสาททองและราชวงศบานพลหลวง มกษตรยปกครองท;ง

โครงการสงเสรมการศกษาวจยแบบบรณาการภายใตเครอขายนกวจยสงแวดลอม 9

ส;น 33 พระองค โดยมปฐมกษตรย คอ สมเดจพระรามาธบดท 1 (พระเจาอทอง) พระนครศรอยธยาจงนบเปนราชธานทมอายยาวนานทสดในประวตศาสตรของชาตไทย 417 ป ภมประเทศของจงหวดพระนครศรอยธยาเปนทราบลม มแมนำ;าสายใหญไหลผาน 3 สาย คอ แมนำ;าเจาพระยาไหลผานทางดานทศตะวนตกและทศใต แมนำ;าปาสกไหลผานทางทศตะวนออก และแมนำ;าลพบร (ปจจบนเปนคลองเมอง) ไหลผานทางดานทศเหนอ แมนำ;าสามสายน;ไหลมาบรรจบกนโอบลอมรอบพ;นทของตวเมองพระนครศรอยธยา ตวเมองจงมลกษณะเปนเกาะ วถชวตของผคนจงผกพนอยกบสายนำ;ามายาวนาน

จงหวดพระนครศรอยธยาอยหางจากกรงเทพฯประมาณ 76 กโลเมตร มเน;อทท;งส;นประมาณ 2,556 ตารางกโลเมตร แบงเขตการปกครองออกเปน 16 อำาเภอ ไดแก อำาเภอพระนครศรอยธยา อำาเภอนครหลวง อำาเภอภาช อำาเภอบานแพรก อำาเภอบางซาย อำาเภอบางไทร อำาเภอลาดบวหลวง อำาเภอบางบาล อำาเภอมหาราช อำาเภอบางปะหน อำาเภอเสนา อำาเภออทย อำาเภอบางปะอน อำาเภอผกไห อำาเภอทาเรอ และอำาเภอวงนอย ตลอดระยะเวลา 417 ปทกรงศรอยธยาเปนราชธานแหงราชอาณาจกรไทย มไดเปนเพยงชวงแหงความเจรญสงสดของชนชาตไทยเทาน;น แตยงเปนการสรางสรรคอารยธรรมของหมมวลมนษยชาตซงเปนทประจกษแกนานาอารยประเทศอกดวย แมวากรงศรอยธยาจะถกทำาลายเสยหายจากสงครามกบประเทศเพอนบาน แตในปจจบนน;ยงมรองรอยหลกฐานซงแสดงอจฉรยภาพและความสามารถอนยงใหญ ของบรรพบรษแหงราชอาณาจกรผอทศตนสรางสรรคความเจรญรงเรองทางศลปวฒนธรรม และความมงคงไวใหแกผนแผนดนไทย หรอแมแตชาวโลกท;งมวล จงเปนทนายนดวาองคการยเนสโก โดยคณะกรรมการมรดกโลกไดมมตรบนครประวตศาสตรพระนครศรอยธยา ซงมอาณาเขตครอบคลมอทยานประวตศาสตรพระนครศรอยธยา ซงเปนพ;นททไดรบการจดต;งเปนอทยานประวตศาสตรมาต;งแตป พ.ศ.2519 ไวในบญชมรดกโลก เมอวนท 13 ธนวาคม 2534 ณ กรงคารเทจ ประเทศตนเซย

2.1.1 ขอมลตลาดนำ%าในจงหวดจงหวดพระนครศรอยธยามตลาดนำ;าทดำาเนนกจกรรมตาง ๆ ดวย

กน 4 แหงประกอบดวย ตลาดนำ;าคลองสระบว ตลาดนำ;าลาดชะโด และ

โครงการสงเสรมการศกษาวจยแบบบรณาการภายใตเครอขายนกวจยสงแวดลอม 10

ตลาดนำ;าอโยธยา สำาหรบในการศกษาคร;งน;ไดเลอกพ;นทศกษาเปนตลาดนำ;าอโยธยาซงเปนตลาดนำ;าทอยในความดแลของบรษท อโยธยา มารเกตเพลส มพ;นทประมาณ 30 ไรแบงเปนพ;นทบรรจนำ;าประมาณ 20 ไร พ;นดนประมาณ 10 ไร ตลาดนำ;าใชการขดสรางพ;นทรบนำ;าใหม โดยนำานำ;าเขาจากคลองวดพชย ซงเชอมตอมาจากแมนำ;าปาสกโดยทางตอนเหนอตดกบหมบานชาง ทางตอนใต ตะวนออก และตะวนตกตดกบชมชน โดยเรมเปดบรการต;งแตวนท 2 พฤษภาคม 2553 เปนตนมา

ตลาดนำ%าอโยธยา เปนสถานททองเทยวเชงอนรกษ เกดข;นไดโดยความตองการใหพ;นทเมองอโยธยาทอยบรเวณรอบนอกเกาะกรงศรอยธยาเปนสถานททองเทยวอกแหงหนงทสะทอนวถชวตชาวกรงเกา ความเปนอยของคนเมองรวยนำ;าใจ ภายในบรเวณตลาดนำ;าประกอบดวยพ;นทสวนทเปนนำ;าจะอยตรงกลาง ลอมรอบดวยพ;นทบก แบงเปน 16 โซน ตามชออำาเภอตาง ๆ ในจงหวดพระนครศรอยธยา ดงแสดงในภาพท 2

ภาพท 2 แสดงแผนทของตลาดนำ;าอโยธยา

สำาหรบแหลงกำาเนดนำ;าเสยในพ;นทของตลาดนำ;าเกดจากการใชนำ;าของนกทองเทยว และผประกอบการภายในตลาดซงประกอบดวยรานคาในตลาดนำ;ามประมาณ 249 ราน ประกอบดวยเรอสนคาขายอาหาร 50 ลำา ตลาดนดชมชนวถไทยอก 40 ราน และรานคาตาง ๆ อก 159 ราน และมทจอดรถจได 500 คน

โครงการสงเสรมการศกษาวจยแบบบรณาการภายใตเครอขายนกวจยสงแวดลอม 11

ภาพท 3 กจกรรมทกอใหเกดนำ;าเสย

2.1.2 นำ%าเสยและการจดการนำ%าเสย

นำ%าเสย ตามพระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ.2535 ไดใหนยามของนำ;าเสยวา นำ;าเสย (wastewater) หมายถง ของเสยทมอยในสภาพเปนของเหลว รวมท;งมลสารทปะปนหรอปนเป; อนอยในของเหลวน;น จากคำานยามน;แสดงวานำ;าเสยกคอ นำ;าทมการปนเป; อนของมลสาร สารเคมทเปนพษหรอมสดสวนขององคประกอบผดไปจากธรรมชาต จนมผลตอสขภาพและอนามยของมนษย สตว และพช สารทมปะปนในนำ;าเสยจะมดวยกน 2 ชนด ไดแก

1)สารมพษ (toxic compounds) ซงสวนมากจะเปนสารอนนทรย เชน สารไซยาไนด กรด เบส ปรอท ตะกว โลหะหนกอน ๆ และสารฆา–แมลง เปนตน

2)สารทไมมพษ (nontoxic compounds) แตยอยสลายได เชน สารอนทรย ในการยอยสลายสารอนทรยน;จะตองอาศยแบคทเรยทอยในนำ;าทำาการยอยสลายโดยจะเกดการยอยสลายไดท;งสภาวะทมออกซเจน (aerobic bacteria) กงไรออกซเจน (facultative aerobic bacteria) และในสภาวะทไรออกซเจน (anaerobic bacteria)

ชยศร ธาราสวสดพพฒน (2547) กลาววา การบำาบดนำ;าเสย หมายถง การกำาจดหรอทำาลายสงปนเป; อนในนำ;าเสยใหหมดไป หรอเหลอนอยทสดใหไดมาตรฐานทกำาหนดและไมทำาใหเกดมลพษตอสงแวดลอม นำ;าเสยจากแหลง

โครงการสงเสรมการศกษาวจยแบบบรณาการภายใตเครอขายนกวจยสงแวดลอม 12

ตางกนจะมคณสมบตไมเหมอนกนดงน;นกระบวนการบำาบดนำ;าจงมหลายวธ โดยระบบบำาบดนำ;าเสยทวไปม 4 วธคอ

วธท 1 กระบวนการทางกายภาพ (physical process) กระบวนการทางกายภาพเปนการบำาบดนำ;าเสยอยางงายซงจะแยกของแขงทไมละลายนำ;าออก วธน;จะแยกตะกอนไดประมาณ 50-65% สวนเรองการแยกความสกปรกในรปของสารอนทรย (BOD5) ประมาณ 20 – 30% เทาน;น วธการตาง ๆ ในกระบวนการน;มหลายวธ เชน การดกดวยตะแกรง (screening) เปนการแยกเศษขยะตาง ๆ ทมากบนำ;าเสย เชน เศษไม ถงพลาสตก กระดาษ ฯลฯ การดกดวยตะแกรงจงเปนการแยกข;นตอนแรกในการบำาบดนำ;าเสย การตดยอย (combination) คอ การใชเครองตดทำาลายเศษขยะขนาดใหญใหมขนาดเลกลง การกวาด (skimming) เปนการกำาจดนำ;ามนและไขมนโดยทำาการดกหรอกวาดออกจากนำ;าเสย การทำาใหลอย (floating) จะใชกบตะกอนทมความถวงจำาเพาะนอยกวานำ;า การตกตะกอน (sedimentation) เปนการแยกตะกอนออกจากนำ;าเสยโดยอาศยหลกการเรองแรงโนมถวง ซงจะใชกบตะกอนทมความถวงจำาเพาะมากกวานำ;า

วธท 2 กระบวนการทางเคม (chemical process) เปนวธการบำาบดนำ;าเสยโดยการแยกสารตาง ๆ หรอสงปนเป; อนในนำ;าเสยทบำาบด เชน โลหะหนก สารพษ สภาพความเปนกรดดางสง ๆ ทปนเป; อนอยดวย การเตมสารเคมตาง ๆ ลงไปเพอใหเขาไปทำาปฏกรยาซงจะมประโยชนในการแยกสาร แตวธน;มขอเสย คอ เมอเตมสารเคมลงในนำ;าเสยแลว ทำาใหเกดผลกระทบตอสงแวดลอม และวธน;จะมคาใชจายสำาหรบสารเคมคอนขางสง ดงน;นกระบวนการทางเคมจะเลอกใชกตอเมอนำ;าเสยไมสามารถบำาบดไดดวยกระบวนการทางกายภาพหรอชวภาพ การทำาใหเกดตะกอน (precipitation) อาศยหลกการเตมสารเคมลงไปทำาปฏกรยาทำาใหเกดกลมตะกอนตกลงมา โดยทวไปสารแขวนจะมประจลบ ดงน;นสารเคมทเตมลงไปจงเปนประจบวกเพอทำาใหเปนกลาง การแยกดวยวธน;มคาใชจายสงแตกมประสทธภาพสงเชนกน ดงน;นวธน;จะเลอกใชตอเมอไมสามารถแยกไดโดยกระบวนการทางชวภาพหรอกายภาพ

วธท 3 กระบวนการทางชววทยา (biological process) กระบวนการทางชววทยา (biological process) เปนการอาศยหลกการใช

โครงการสงเสรมการศกษาวจยแบบบรณาการภายใตเครอขายนกวจยสงแวดลอม 13

จลนทรยตาง ๆ มาทำาการยอยสลายเปลยนอนทรยสารไปเปนกาซคารบอนไดออกไซดและแอมโมเนย เปนการบำาบดนำ;าเสยทดทสดในแงของการลดปรมาณสารอนทรยใน แหลงนำ;า แตหลกการน;เลอกสภาวะแวดลอมใหเหมาะกบการทำางานของจลนทรยโดยสมพนธกบปรมาณของ จลนทรย และเวลาทใชในการยอยสลาย แบคทเรยทเลอกใชในการยอยสลายสารอนทรยแยกออกไดเปน 2 ประเภท คอ แบคทเรยทตองใชออกซเจน (aerobic bacteria) สวนกลมท 2 เปนพวกไมใชออกซเจน (anaerobic bacteria)

วธท 4 กระบวนการทางกายภาพ-เคม (physical-chemical process) เปนกระบวนการทตองมอปกรณชวยมากกวากระบวนการทกลาวมา ซงกระบวนการน;จะใชในข;นตอนสดทายในการบำาบดนำ;าเสยทผานกระบวนในข;นตอนอนแลว เชน การดดซบดวยถาน (carbon adsorption) วธการน;ใชผงถานหรอคารบอนเปน ตวดดซบสารเจอปนทละลายอยในนำ;าท;งและการแลกเปลยนประจ วธการน;อาศยหลกการแลกเปลยนประจระหวางสารปนเป; อนในนำ;าเสยกบตวกลางทบรรจซงมท;งประจบวกและประจลบ โดยจะมการลำาเลยงนำ;าภายใน

2.1.3 กระบวนการจดการนำ%าเสย ในการจดการนำ;าเสยโดยทวไปอาศยหลกการเดยวกบการจดการสงแวดลอม โดยเรมต;งแตการจดการลดการใชนำ;าจากแหลงกำาเนด การนำากลบมาใชซำ;าเพอใหเกดประโยชนมากทสด การบำาบดใหมคณภาพนำ;าท;งทอยในเกณฑมาตรฐานทไมสงผลกระทบตอสงแวดลอม ไปจนถงการเลอกวธในการกำาจดท;ง ซงในกระบวนการจดการนำ;าเสยแตละกระบวนการหากไดรบความรวมมอจากทกภาคสวนยอมทำาใหคณภาพนำ;าท;งทปลอยท;งสสงแวดลอมไมสงผลกระทบตอสงแวดลอมท;งในพ;นทและบรเวณอนๆ

2.1.4 แบบจำาลองเกยวกบคณภาพนำ%าผวดน พ;นทของตลาดนำ;าอโยธยาเปนแหลงนำ;าผวดนประเภทหนงทเกดจากการขดลอกคลองเชอมตอกบแมนำ;าปาสก ดงน;นกจกรรมตาง ๆ ทมการใชนำ;าในพ;นทของตลาดนำ;า ยอมถกระบายลงสแมนำ;าปาสกแนนอน แบบจำาลองไดนำามาพจารณาไดแก แบบจำาลองดโอแซค (DO sag model) หรอแบบจำาลอง Streeter-

โครงการสงเสรมการศกษาวจยแบบบรณาการภายใตเครอขายนกวจยสงแวดลอม 14

Phelps ซงเปนแบบจำาลองทใชในการอธบายความเขมขนของออกซเจนทละลายในแหลงนำ;าทมอตราการไหลอยางตอเนองและสมำาเสมอ โดยแบบจำาลองดงกลาวสามารถทำานายความเขมขนของออกซเจนละลายทตำาแหนงและเวลาตางๆ เมอมการปลอยนำ;าเสยเขามาผสมกบแหลงนำ;า แบบจำาลองน;ถกคดข;นโดย Streeter และ Phelp ในปพ.ศ. 2468 (Streeter & Phelp, 1925) โดยตวแบบจำาลองสามารถเขยนในรปสมการเชงอนพนธไดดงสมการ

= kae(Cs-Ct)- kde Lo e- kdet

เมอ t คอ ระยะเวลาทเรมนบต;งเรมมนำ;าเสยไหลเขามาผสมกบแหลงนำ;า [T] หนวยทนยมใชคอ วน

Ct คอ ความเขมขนออกซเจนละลายนำ;าทเวลา t ใดๆ [M/L3] หนวยทนยมใชคอ mg/L

Cs คอ ความเขมขนออกซเจนละลายนำ;าอมตว [M/L3] หนวยทนยมใชคอ mg/L

kae คอ สมประสทธอตราการเตมอากาศโดยธรรมชาตของแหลงนำ;า [T-

1] หนวยทนยมใชคอตอวน kde คอ อตราการลดลงของออกซเจนในนำ;าเสย [T-1] หนวยทนยมใช

คอ ตอวน Lo คอ Ultimate BOD ของแหลงนำ;า ณ จดทเกดการผสมกบนำ;าเสย

[M/L3] หนวยทนยมใชคอ mg/L สมการขางตนจะทำานายวาเมอมนำ;าเสยไหลเขามาผสมแหลงนำ;า จะ

ทำาใหความเขมขนของออกซเจนละลายในนำ;าเรมลดลง และลดลงเรอย ๆ จนถงจดตำาสด แลวจะคอย ๆ เพมข;นอกคร;งอนเปนผล จากการเตมอากาศโดยธรรมชาตของแหลงนำ;า หรอมปจจยอน ๆ ททำาใหออกซเจนในแหลงนำ;าเพมข;น

2.1.5 การมสวนรวมของชมชน มนกวจยศกษาถงการมสวนรวมของประชาชนทมตอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เชน มยร ศรอดร (2547) ทำาการศกษาการมสวนรวมของประชาชนทมตอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมบรเวณตลาดนำ;าวดลำาพญา เปนการศกษาเชงสำารวจประกอบการสมภาษณแบบเชงลกตอผประกอบการคา

โครงการสงเสรมการศกษาวจยแบบบรณาการภายใตเครอขายนกวจยสงแวดลอม 15

จำานวน 135 ราย พบวาการมสวนรวมในการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยในระดบปานกลาง กญญารตน สดสะอาด (2546) ทำาการศกษาการมสวนรวมของประชาชนในการอนรกษสงแวดลอมของตลาดรมนำ;าดอนหวาย มกลมประชากรคอผประกอบการคาของตลาดรมนำ;า ดอนหวาย จำานวน 186 คน สมณฑา หลบภย (2543) ทำาการศกษาเรอง จตสำานกในการอนรกษตลาดนำ;า ดำาเนนสะดวกของผประกอบการคาบรเวณตลาดนำ;าดำาเนนสะดวก พบวาผประกอบการคามจตสำานกในการอนรกษตลาดนำ;าในระดบปานกลาง ดงน;นการมสวนของชมชนจงเปนแนวทางในการสงเสรม และทำาใหเกดจากความรวมมอระหวางประชาชน เจาหนาทของรฐ ผนำาทองถน และผมสวนไดสวนเสยจงจะทำาใหชมชนผประกอบการและหนวยงานกำากบควบคมของทางภาครฐสามารถปฏบตงานไดอยางมความสขและเกด ธรรมาภบาลในสงคมข;น

2.2 งานวจยทเกยวของ

ชยศร ธาราสวสดพพฒน (2550) ทำาการศกษาการบำาบดนำ;าเสยโดยใชชดแบบจำาลองระบบบำาบด นำ;าเสยขนาดเลก โดยกำาหนดแนวทางในการออกแบบระบบบำาบดนำ;าเสยทสามารถนำาไปเปนแนวทางในการเพมประสทธภาพในการบำาบดนำ;าเสยใหสามารถบำาบดนำ;าเสยจากแหลงกำาเนดนำ;าเสยชมชน และแหลงกำาเนดนำ;าเสยจากโรงงานอตสาหกรรมไดโดยทวไป ซงอาศยหลกการทางวศวกรรมการออกแบบระบบบำาบดนำ;าเสยรวมกบการใชหลกการทางวทยาศาสตรสงแวดลอมในการวเคราะหคณภาพนำ;าเสย คณภาพนำ;าท;ง โดยผวจยไดเลอก นำ;าเสยจากแหลงกำาเนดนำ;าชมชน และนำ;าเสยจากแหลงกำาเนดนำ;าเสยอตสาหกรรม เปนนำ;าเสยเรมตนในการกำาหนดเกณฑการออกแบบชดแบบจำาลองระบบบำาบดนำ;าเสยขนาดเลก ทมวธการบำาบดนำ;าเสยเปนแบบผสม ระหวางการบำาบดนำ;าเสยทางเคมและการบำาบดนำ;าเสยทางชวภาพตอเรยงลำาดบกน และจากการทดสอบแบบจำาลองดวยการทดสอบการนำาแบบจำาลองไปใชในการบำาบดนำ;าเสยจากแหลงกำาเนดนำ;าเสยท;งสองแหลงสามารถสรปไดวา แบบจำาลองทไดทำาการออกแบบไวสามารถบำาบดคา

โครงการสงเสรมการศกษาวจยแบบบรณาการภายใตเครอขายนกวจยสงแวดลอม 16

สงปนเป; อนในนำ;าเสยในรปของคาบโอด ได 70 – 90 เปอรเซนต บำาบดคาไนโตรเจนในรปของ ทเคเอน 75 – 80 เปอรเซนต คาของแขงแขวนลอย (SS) ของแขงละลายนำ;าท;งหมด (TDS) ได 50 – 70 เปอรเซนต และบำาบดไขมนได 50 – 74 เปอรเซนต

จฬาลงกรณมหาวทยาลย (2546) ในป 2546 มการศกษาคณภาพนำ;าในคลองอมพวา พบวาคณภาพนำ;าอยในเกณฑคอนขางด ปรมาณออกซเจนละลายมคาอยในชวง 4.5–6.9 มลลกรมตอลตร ปรมาณบโอดอยในชวง 1.2–3.0 มลลกรมตอลตร มจำานวนแบคทเรยกลมโคลฟอรมสงกวาเกณฑมาตรฐาน คอมคาระหวาง 35,000 – 920,000 MPN ตอ 100 มลลลตร (คามาตรฐานไมเกน 20,000 MPN ตอ 100 มลลลตร) และมจำานวนแบคทเรยกลมฟคลโคลฟอรมระหวาง 330 – 4,900 MPN ตอ 100 มลลลตร (คามาตรฐานไมเกน 4,000 MPN ตอ 100 มลลลตร) บรเวณทพบจำานวนแบคทเรยกลมโคลฟอรมคอนขางสงเปนบรเวณชวงตลาดปากคลองอมพวาทมการต;งบานเรอนหนาแนน สวนบรเวณทพบจำานวนโคลฟอรมแบคทเรยนอย คอบรเวณรมสองฝงคลองผหลอก

กรมควบคมมลพษไดทำาการตรวจวดคณภาพนำ;าในแมนำ;าแมกลองอยางตอเนองต;งแต ป 2534 – 2550 บรเวณเทศบาลตำาบลอมพวา มผลการตรวจวดเฉลยในแตละป พบวาคาปรมาณแบคทเรย และคาบโอดสงกวาเกณฑมาตรฐานของคณภาพนำ;าผวดน

ผลการตรวจวดคณภาพนำ;าในแมนำ;าแมกลองของสวนนำ;าจด กรมควบคมมลพษ กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ซงไดดำาเนนการตรวจสอบคณภาพนำ;าโดยใชสถานตรวจวดคณภาพนำ;า แบบอตโนมต บรเวณเทศบาลตำาบลอมพวา จงหวดสมทรสงครามในระหวางเดอนเมษายน –มถนายน 2550 พบวาคาออกซเจนละลาย (DO) มคาเฉลยเทากบ 4.2 มลลกรมตอลตร (มคาอยในเกณฑมาตรฐานทกำาหนดใหมคาไมนอยกวา 4 มลลกรมตอลตร) คา pH มคาเฉลยเทากบ 7.2 (คาเฉลยอยในชวง 5 – 9) โดยผลการตรวจวดพบวามคณภาพนำ;าอยในระดบพอใช ผลการตรวจวดเมอวนท 28 พฤษภาคม 2552 เวลา 12.30 น. มคา pH เทากบ 8.2 คา DO เทากบ 1.4 มลลกรมตอลตร คาความนำาไฟฟา เทากบ 357 ไมโครซเมนตตอเซนตเมตร อณหภม เทากบ 26.7 องศาเซลเซยส และคาความเคมเทากบ

โครงการสงเสรมการศกษาวจยแบบบรณาการภายใตเครอขายนกวจยสงแวดลอม 17

0.2 ppt. ผลสรปของคณภาพนำ;าทตรวจวดไดพบวามสภาพ เสอมโทรมมาก เนองจากมคา DO ตำากวา 2 มลลกรมตอลตร ซงจะเหนไดวาคณภาพนำ;ามการเสอมโทรมลงเรอยๆ ท;งน;จากประกาศของกรมควบคมมลพษ เมอป 2537 แมนำ;าแมกลองจดอยในแหลงนำ;าประเภทท 3 แต ผลการตรวจวดเมอป 2552 ทผานมา จดอยในประเภทท 5 คอ มสภาพทเสอมโทรมมาก

กรรณการ ตนตสนช (2550) ไดศกษาสภาพปญหาทกระทบตอการทองเทยวตลาดนำ;าดำาเนนสะดวกตามความคดเหนของนกทองเทยวและผประกอบการ ในดานการอำานวยความสะดวก ดานคณภาพสนคาและราคา ดานการใหบรการขอมลและขาวสาร และดานบรรยากาศและสงแวดลอม กลมตวอยางคอนกทองเทยวจำานวน 285 คน และผประกอบการรานคาจำานวน 216 คน พบวานกทองเทยวและผประกอบการมความเหนสอดคลองกนตอสภาพปญหาทมผลกระทบตอการทองเทยวตลาดนำ;าดำาเนนสะดวก ในภาพรวมระดบมาก ไดแก ดานคณภาพสนคา ราคา ดานบรรยากาศ และสงแวดลอม

แสวง ชยวรรณเสถยร (2549) ไดทำาการมสวนรวมของประชาชนในการจดการสงแวดลอมตามคลองแมขา เทศบาลนครเชยงใหม การวจยน;มวตถประสงคในการศกษาเพอ 1) วดระดบการมสวนรวมของประชาชน 2) วเคราะหปจจยทมผลตอการมสวนรวมของประชาชน และ 3) ระบปญหาตาง ๆ ทเกดข;นในการจดการสงแวดลอมคลองแมขา และเกบขอมลกลมตวอยางแบบเจาะจงจากประชาชนทอาศย บรเวณคลองแมขา จำานวนท;งส;น 200 คน ในเรองการมสวนรวมของประชาชนในการจดการสงแวดลอมคลองแมขา และปญหาอปสรรคทสำาคญในการจดการสงแวดลอมคลองแมขา โดยใชเทคนคการวเคราะหขอมลเชงปรมาณแบบตาง ๆ ไดแก คาความถ คาเฉลย คารอยละ และคาสถต One Way ANOVA ผลการศกษาพบวา

2.2.1 ประชาชนทอาศยบรเวณรอบคลองแมขามสวนรวมในการจดการสงแวดลอมคลองแมขาในระดบตำา

2.2.2 ปจจยสวนบคคล ไดแก สถานภาพการสมรส ระดบการศกษา ภมลำาเนา ตำาแหนงในชมชน และรายได มผลตอการมสวนรวมในการจดการสงแวดลอมคลองแมขา สวนปจจยสวนบคคลทางดานเพศ อาย อาชพ ไมมผลตอการมสวนรวมในการจดการสงแวดลอมคลองแมขา

โครงการสงเสรมการศกษาวจยแบบบรณาการภายใตเครอขายนกวจยสงแวดลอม 18

2.2.3 ปจจยดานความเปนเจาของทพกอาศย การมเอกสารสทธการครอบครองทดน ระยะเวลาทอาศยในชมชน และการไดรบการอบรมเกยวกบการจดการสงแวดลอมบรเวณคลองแมขาทแตกตางกน สงผลใหการมสวนรวมในการจดการสงแวดลอมคลองแมขาตางกน

โครงการสงเสรมการศกษาวจยแบบบรณาการภายใตเครอขายนกวจยสงแวดลอม 19

บทท 3วธการดำาเนนการวจย

3.1 รปแบบการวจย

กระบวนการวจยดำาเนนการวจยเชงสำารวจโดยอาศยหลกการสำารวจ และตรวจวเคราะหคณภาพนำ;า และดำาเนนกจกรรมการมสวนรวมของชมชนในการจดการดานนำ;าเสยทเนนการเรยนรภายในชมชน ซงกระบวนการวจย คณะผวจยดำาเนนการตามสมมตฐาน และกรอบความคดดงน;

สมมตฐานของงานวจยในคร ;งน; คอ นำ;าเสยทเกดข;นจากกจกรรมของตลาดนำ;าสามารถจดการไดโดยใชแนวทางการจดการนำ;าเสยแบบมสวนรวมของผเกยวของในพ;นทโครงการ และกรอบแนวความคดของโครงการวจยดงน;

ภาพท 3.1 แผนภาพกรอบแนวความคดของโครงการวจย

3.2 วธการดำาเนนการวจย และสถานททำาการทดลอง/เกบขอมล

สำาหรบแนวทางการวจย ผวจยไดกำาหนดแนวทางการดำาเนนงานไวเปนข;นตอนโดยสถานทศกษาขอมล คอ พ;นทในชมชนตลาดนำ;าอโยธยา ซงมรายละเอยดดงน;

3.2.1 การสำารวจแหลงทมาและปรมาณของนำ;าเสย คณะผวจยไดรวมสรางแบบสำารวจ แบบสอบถามและดำาเนนการในสวนน;ดงน;

โครงการสงเสรมการศกษาวจยแบบบรณาการภายใตเครอขายนกวจยสงแวดลอม 20

แนวทางการจดการนำ;าเสยภายในตลาด

ไดแนวทางการจดการนำ;าเสย

แบบมสวนรวม

อบรม แนะนำาแนวทางการจดการนำ;าเสย

แบบมสวนรวม

สำารวจ วเคราะห

คณภาพนำ;าเสยและแหลงนำ;า

เกบตวอยางนำ;าจากแหลงรองรบนำ;าใน

ตลาดนำ;าสำารวจแหลงทมา และปรมาณนำ;าเสย แหลงกำาเนดนำ;าเสย/กจกรรมการใชนำ;า/ พฤตกรรมการใชนำ;า /ความรดานการ

แบบสอบถาม แบบสงเกต

และ

1)สรางแบบสำารวจ / แบบสอบถาม /แบบสงเกต2)ดำาเนนการสำารวจกจกรรมทกอใหเกดนำ;าเสย, ปรมาณนำ;าเสย,

พฤตกรรมการใชนำ;า, ความรของผประกอบการ รานคา และผเกยวของ3)ประมวลผลทางสถต

3.2.2 การเกบตวอยางนำ;าและการวเคราะหคณภาพนำ;า (กอนและหลง) ดำาเนนการดงน;

1) เกบตวอยางนำ;าบรเวณกอนถงตลาดนำ;า ในบรเวณตลาดนำ;าและหลงออกจากตลาดนำ;า

2)วเคราะหคณภาพนำ;าทางกายภาพ เชน อตราการไหล, ส, กลน, ความขน, อณหภม, TDS, SS, Conductivity

3)วเคราะหคณภาพนำ;าทางเคม เชน pH, DO, BOD, Nitrate, Phosphate, Oil & Grease

4)วเคราะหคณภาพนำ;าทางชวภาพ เชน Total Coliform, Fecal Coliform

3.2.3 แนวทางการจดการนำ;าเสยแบบมสวนรวม โดยนำาผลจากการศกษา สำารวจ ผลการวเคราะหคณภาพนำ;าในแหลงนำ;า และผลการประชมรวมกบผเชยวชาญและผทมสวนเกยวของ คนหาปญหาและระดมความคดเหนรวมกน เพอจดทำาแนวทางการจดการนำ;าเสยทเหมาะสมกบกจกรรมของตลาด

1)ประชมผทมสวนเกยวของ เพอคนหาปญหา/ความคดเหนรวมกบผเชยวชาญ

2)จดทำารางแนวทางการจดการนำ;าเสยแบบมสวนรวม3)ประชมผทมสวนเกยวของ เพอรบฟงความคดเหนตอราง

แนวทาง4)ปรบปรงรางแนวทางการจดการนำ;าเสยทเหมาะสมกบพ;นท5)จดเวทเผยแพร ใหความรและสรางการมสวนรวมของชมชน6)ประเมนผลการนำาแนวทางการการจดการนำ;าเสยไปใชในพ;นท

3.3 แผนการดำาเนนงาน

ระยะเวลาเตรยมงานเดอนมนาคม ถง เดอนกรกฎาคม พ.ศ.2553 ระยะเวลาในการศกษาเดอนสงหาคม พ.ศ.2553 ถงเดอนมกราคม

โครงการสงเสรมการศกษาวจยแบบบรณาการภายใตเครอขายนกวจยสงแวดลอม 21

พ.ศ.2554 โดยแผนการดำาเนนแสดงแสดงในตารางท 3.1 ระยะเวลา 6 เดอน

ตารางท 3.1 แผนงานวจยตลอดระยะเวลา 6 เดอน

กจกรรมป 2553 ป

2554ส.ค.

ก.ย.

ต.ค.

พ.ย.

ธ.ค.

ม.ค.

1. สำารวจ/ประสานงานเบ;องตน2. สำารวจ/แบบสอบถาม/เกบตวอยาง

นำ;า3. จดประชมช;แจงหาแนวทางการ

จดการนำ;าเสยรวมกบ ผทเกยวของและผเชยวชาญ

4. ทดสอบ/ สาธต/ ตดตามการจดการของตลาดนำ;าในรปแบบเวทชาวบาน

5. เผยแพรใหความรและแนะนำาสาธารณชน

6. สรปและจดทำารายงาน

3.4 แผนการถายทอดเทคโนโลยหรอผลการวจยสกลมเปาหมาย

งานวจยน;มประโยชนตอชมชน สถานประกอบการเกยวกบตลาดนำ;า และมประโยชนในการนำาไปสการปฏบตจรงของประชาชนในชมชน เพอสรางแนวทางในการจดการนำ;าเสย และเปนการรกษาคณภาพสงแวดลอมของประเทศดวย และสามารถประยกตแนวทางการจดการนำ;าเสยเพอใชกบชมชนต;งแตระดบครวเรอนไปจนถงระดบประเทศ เมอดำาเนนการวจยเสรจส;นแลว จะดำาเนนเผยแพรถายทอดความร สชมชน อนประกอบดวย สถาบนการศกษา และบคคลทสนใจ เผยแพรผานทางเวบไซตของกรมสงเสรมคณภาพสง

โครงการสงเสรมการศกษาวจยแบบบรณาการภายใตเครอขายนกวจยสงแวดลอม 22

แวดลอม กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และหนวยงานทเกยวของประเทศตอไป

3.5 สรปความกาวหนาของงานวจย

การดำาเนนการวจยไดปฏบตตามแผนงานวจยทระบไวในตารางท 3.1 ซงประกอบดวยงานวจยทไดดำาเนนไปแลว

3.5.1 การประชมหารอเพอหาแนวทางรวมกนของนกวจยเครอขาย ทมหาวทยาลยราชมงคลสวรรณภม เมอวนท 13 สงหาคม 2553

3.5.2 การเขาพ;นทสำารวจของทมงานวจย และประสานงานกบผเกยวของในพ;นทเมอวนท 19 สงหาคม 2553

3.5.3 การออกแบบรายการแบบสำารวจ แบบสอบถามของทมวจย ซงอยในชวงการปรบแกเพมเตมจากความเหนของผเชยวชาญ

โครงการสงเสรมการศกษาวจยแบบบรณาการภายใตเครอขายนกวจยสงแวดลอม 23

24