eskultura erromanikoa
TRANSCRIPT
![Page 1: Eskultura Erromanikoa](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061607/55be52dfbb61ebd9678b478e/html5/thumbnails/1.jpg)
ESKULTURA ERROMANIKOA
Ezaugarri orokorrak
![Page 2: Eskultura Erromanikoa](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061607/55be52dfbb61ebd9678b478e/html5/thumbnails/2.jpg)
EZAUGARRI OROKORRAK
• Arkitekturarekin erlazio zuzena
dauka.
• Horror vacui-rako joera.
• Elementu erlijiosoa eskultura
gaiaren eta kontzepzio plastikoaren
oinarria da.
• Funtzio didaktikoa dauka.
![Page 3: Eskultura Erromanikoa](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061607/55be52dfbb61ebd9678b478e/html5/thumbnails/3.jpg)
San Lázaro. Autun, Frantzia
Eskultura erromanikoa egitura arkitektonikoari egokitzen da, markoaren egokitze legea
jarraituz
![Page 4: Eskultura Erromanikoa](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061607/55be52dfbb61ebd9678b478e/html5/thumbnails/4.jpg)
San Lazaro,Autun.Frantzia
![Page 5: Eskultura Erromanikoa](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061607/55be52dfbb61ebd9678b478e/html5/thumbnails/5.jpg)
Ezaugarri orokorrak
● Eskultura erromanikoa kapitelen, zutabeen, arkibolten,... formetara egokitzen da.
• Ez dago kanonik, irudiak okertu eta luzatu egiten dira.
• Honek ezaugarri formal batzuk izatea suposatzen du: hieratikotasuna, zurruntasuna, mugimendu eza …
![Page 6: Eskultura Erromanikoa](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061607/55be52dfbb61ebd9678b478e/html5/thumbnails/6.jpg)
Tinpanoa. Saint Pierre, Moissac
Markoaren egokitze legea
![Page 7: Eskultura Erromanikoa](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061607/55be52dfbb61ebd9678b478e/html5/thumbnails/7.jpg)
San Mateo San Juan
Tinpanoa. San Trófimo, Arles.
Markoaren egokitze legea
![Page 8: Eskultura Erromanikoa](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061607/55be52dfbb61ebd9678b478e/html5/thumbnails/8.jpg)
Gloriaren eliz ataria. Santiago de
Compostela
Markoaren egokitze legea
![Page 9: Eskultura Erromanikoa](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061607/55be52dfbb61ebd9678b478e/html5/thumbnails/9.jpg)
Ezaugarri orokorrak
• Horror vacui-rako joerak elementu arkitektonikoak irudiz beteta agertzea sortzen du.
• Honek ezaugarri formal bat suposatuko du baita ere: elementu eskultoriko desberdinen antolaketa pisu desberdinetan (erregistroak).
![Page 10: Eskultura Erromanikoa](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061607/55be52dfbb61ebd9678b478e/html5/thumbnails/10.jpg)
Santa María, Ripoll.
Horror Vacui
![Page 11: Eskultura Erromanikoa](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061607/55be52dfbb61ebd9678b478e/html5/thumbnails/11.jpg)
Tinpanoa. Santa Magdalena, Vezelay.
Horror Vacui
![Page 12: Eskultura Erromanikoa](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061607/55be52dfbb61ebd9678b478e/html5/thumbnails/12.jpg)
Santa Fe. Conques
Horror Vacui
![Page 13: Eskultura Erromanikoa](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061607/55be52dfbb61ebd9678b478e/html5/thumbnails/13.jpg)
Ezaugarri orokorrak
• Arte erromanikoa doktrina katolikoaren oinarriek mugatua agertzen da.
• Honekin erlazionatuta ondoko ezaugarriak agertzen dira:
– Graduazio hierarkikoa gai eta pertsonaietan: pertsonai garrantzitsuenak handitzen dituen perspektiba hierarkikoa jarraituz irudikatzen dira.
– Sinbolismo handia.
– Espresionismoa eta naturalismo eza.
![Page 14: Eskultura Erromanikoa](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061607/55be52dfbb61ebd9678b478e/html5/thumbnails/14.jpg)
![Page 15: Eskultura Erromanikoa](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061607/55be52dfbb61ebd9678b478e/html5/thumbnails/15.jpg)
![Page 16: Eskultura Erromanikoa](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061607/55be52dfbb61ebd9678b478e/html5/thumbnails/16.jpg)
Ezaugarri formalak
• Irudi erromanikoak zurrunak, lauak, frontalak eta oso intelektual itxurakoak dira.
• Estereotipoak dira, transmititzen duten mezua eta balore espresiboak indartzen dira, formaren aurrean.
• Beste batzuetan deformaziora eta itsusitasunera jotzen da. Bizio eta bekatuen irudipenetan gertatzen da, honela nazka lortu nahi delarik.
![Page 17: Eskultura Erromanikoa](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061607/55be52dfbb61ebd9678b478e/html5/thumbnails/17.jpg)
Autun
![Page 18: Eskultura Erromanikoa](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061607/55be52dfbb61ebd9678b478e/html5/thumbnails/18.jpg)
Suplizioak.Saint Foy, Conques
![Page 19: Eskultura Erromanikoa](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061607/55be52dfbb61ebd9678b478e/html5/thumbnails/19.jpg)
![Page 20: Eskultura Erromanikoa](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061607/55be52dfbb61ebd9678b478e/html5/thumbnails/20.jpg)
Ezaugarri formalak
• Eskema geometrikoetan antolatzen dira: triangeluak, karratuak, erronboak …
• Irudi erromanikoak logika geometriko batetara egokitzen dira: normalean irudi simetrikoak dira, karratu, zirkulu, gurutzeen antzeko figurak osatzen dituzte, forma hauek sortzen duten tailatutako pertsonai edo abereen deformazioari garrantzirik eman gabe.
• Beraz irudi antinatural eta inuzenteak direla esan daiteke.
![Page 21: Eskultura Erromanikoa](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061607/55be52dfbb61ebd9678b478e/html5/thumbnails/21.jpg)
Ezaugarri formalak: Kokapena
• Tinpanoan Pantokratorra, Tetramorfoa, azken epaia
edo elizako santuaren bizitzako pasarteak kokatzen
dira.
– Garrantzi gutxiagoko lekuan Igokundea, 24 agureak …
• Zutabe eta arkiboltetan apostoluak ager daitezke.
• Kapiteletan irudi geometriko edo landare irudiez
gain, bekatuaren irudikapen alegorikoa edo ongia eta
gaiztakeriaren arteko borroka agertzen zen.
![Page 22: Eskultura Erromanikoa](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061607/55be52dfbb61ebd9678b478e/html5/thumbnails/22.jpg)
Pantokrator.San Trofimo Arles
![Page 23: Eskultura Erromanikoa](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061607/55be52dfbb61ebd9678b478e/html5/thumbnails/23.jpg)
Lucas
JuanMateo
Marcos
![Page 24: Eskultura Erromanikoa](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061607/55be52dfbb61ebd9678b478e/html5/thumbnails/24.jpg)
Pantokrator eta Tetramorfoa.Saint Sernin,
Toulouse.
![Page 25: Eskultura Erromanikoa](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061607/55be52dfbb61ebd9678b478e/html5/thumbnails/25.jpg)
Funtzioa
• Gaiaren edukia da garrantzitsua. Irudia, eskolagabeko biztanleria baten doktrinamendu gisa erabiltzen da.
• Hala ere, batzuetan esanahia ez da biztanleriarentzat ulerkorra. Eliz gizon adituek bakarrik ezagutzen zituzten sinbolo eta gai esoterikoak agertzen baitira noizbehinka.
• Beste batzuetan, beraien kokapen ikusgaitzak, helburua jainkoa mirestea bakarrik dela pentsarazten du.
• Bestalde, eszena anekdotikoak, arruntagoak, agertzen dira beti bigarren mailako lekuetan kokatuak.
![Page 26: Eskultura Erromanikoa](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061607/55be52dfbb61ebd9678b478e/html5/thumbnails/26.jpg)
Platerien atea.
Santiago de Compostela
![Page 27: Eskultura Erromanikoa](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061607/55be52dfbb61ebd9678b478e/html5/thumbnails/27.jpg)
Portikoa.Saint
Madelaine, Vezelay
![Page 28: Eskultura Erromanikoa](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061607/55be52dfbb61ebd9678b478e/html5/thumbnails/28.jpg)
Gloriaren portikoa. Santiago de Compostela
![Page 29: Eskultura Erromanikoa](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061607/55be52dfbb61ebd9678b478e/html5/thumbnails/29.jpg)
Gaiak• Edukia erlijiosoa: iturri erabilienak San
Juanen Apokalipsia, Antzinako Testamentua, Ebanjelioak, bestiarioak …
• Kristoren gloriaren manifestazioa eta eroskundearen bidez sortutako salbazioaren ideia.
• Kristoren maiestate irudikapena, Epaile Nagusi gisa, Pantokrator deitutakoa da. Bere tronuan agertzen da eserita, Tetramorfosarekin batera, mandorla izeneko almendra mistiko baten barruan, 24agureek goratua.
![Page 30: Eskultura Erromanikoa](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061607/55be52dfbb61ebd9678b478e/html5/thumbnails/30.jpg)
Kapitela
![Page 31: Eskultura Erromanikoa](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061607/55be52dfbb61ebd9678b478e/html5/thumbnails/31.jpg)
Kapitelak
![Page 32: Eskultura Erromanikoa](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061607/55be52dfbb61ebd9678b478e/html5/thumbnails/32.jpg)
Kapitelak
![Page 33: Eskultura Erromanikoa](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061607/55be52dfbb61ebd9678b478e/html5/thumbnails/33.jpg)
Barkamenaren atelada (San Isidoro-Leon-en)
XII.mendekoa
![Page 34: Eskultura Erromanikoa](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061607/55be52dfbb61ebd9678b478e/html5/thumbnails/34.jpg)
Barkamenaren atelada (San Isidoro-Leon-en)
• Gaia: Eraistea (elkar loturiko hiru eszenetan zehar):
-Zentruan: eraistea. Pertsonai bat ageri da guraiza moduko batuekin iltzeak askatzen.Bitartean amabirjina eta san Juan aske duen besoa eusten dute.
Gurutzearen bi alboetan aingeruak ageri dira.
-Eskumako aldean: hutsik ageri den hilobia. Hainbat emakume ageri dira ukenduak eramaten, baina aingeru batek erakusten duen moduan hilobia
hutsik ageri da: Kristo berpiztua
-Ezkerreko aldean: Jesus zerurako bidean. ASCENDO AD PATREM MEVM... (ezkerreko arkiboltan ageri den inskripzioa)
• Eskultura Erromanikoaren ezaugarriak nabariak dira adibide honetan
![Page 35: Eskultura Erromanikoa](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061607/55be52dfbb61ebd9678b478e/html5/thumbnails/35.jpg)
Zilardegien Atelada
EGILEA: Esteban Maisua eta beste batzukESTILOA: ErromanikoaKRONOLOGÍA: ¿1110-1112?KOKAPENA: Santiago de Compostela Katedraleko transeptuaren hegoaldeko atea.
![Page 36: Eskultura Erromanikoa](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061607/55be52dfbb61ebd9678b478e/html5/thumbnails/36.jpg)
KOKAPENA
Transeptuaren hegoaldeko atelada
![Page 37: Eskultura Erromanikoa](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061607/55be52dfbb61ebd9678b478e/html5/thumbnails/37.jpg)
DESKRIBAPEN OROKORRA
Arkitektonikoki bi pisutan antolatzen da:
Goiko pisuaErdi puntuko bi arku leiho lobulatuekin.
Erdialdeko zokaloa
Behealdeko pisuaBi ate ageri ditu tinpano banarekin eta goikaldean erliebeez osaturiko beste friso bat ageri da.
![Page 38: Eskultura Erromanikoa](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061607/55be52dfbb61ebd9678b478e/html5/thumbnails/38.jpg)
TENTAZIOEN TINPANOA
Kristok jasan zituen tentaldien kontakizuna egiten da basamortuan egon zenean.
![Page 39: Eskultura Erromanikoa](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061607/55be52dfbb61ebd9678b478e/html5/thumbnails/39.jpg)
PASIOAREN TINPANOA
Tinpano honetan bi alderdi garbi bereizten dira: behekaldean pasioaren eszenak irudikatuz eta goikaldean erregeei edorazioa.
![Page 40: Eskultura Erromanikoa](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061607/55be52dfbb61ebd9678b478e/html5/thumbnails/40.jpg)
ZILARDEGIEN ATELADA: Ardatz zentrala
![Page 41: Eskultura Erromanikoa](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061607/55be52dfbb61ebd9678b478e/html5/thumbnails/41.jpg)
12 pertsona irudikatzen dira liburuekin., 4ko taldeetan. Profetak izan daitezke, bakoitza arku baten estalpean.
Aingeruak ageri dira.
Giza irudia eta usoak ageri dira kaliz batetik edaten.
ARDATZ ZENTRALA: zutabearen fustea
Apainduriko fusteak ageri zaizkigu.
![Page 42: Eskultura Erromanikoa](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061607/55be52dfbb61ebd9678b478e/html5/thumbnails/42.jpg)
INTERPRETAZIO OROKORRA
Pasioaren tinpanoak Kristoren giza kondizioa erakusten du (Pasioa eta Heriotza)
Tentaldien tinpanoak Kristoren semearen izaera dibinoari egiten dio erreferentzia.
Ardatz zentralak Santiago apostoluaren figura goraipatzen du.
Bestelako irudiek beraien esanahi sinbolikoa galduko dute, “Azabacherías” delako portakoak baitira.
Zilardegien Atelada honek, Kristoren giza kondizioa zein kondizio dibinoa ageri du. Era berean, Santiago apostoluaren garrantzia.