eszperanto nyelv emelt irasbeli 0801 - oktatas

Eszperantó nyelv emelt szint — írásbeli vizsga 0801 I. Olvasott szöveg értése

Azonosító jel:

ESZPERANTÓ NYELV

EMELT SZINTŰ ÍRÁSBELI VIZSGA

2009. május 21. 8:00

I. Olvasott szöveg értése

Időtartam: 70 perc

Pótlapok száma Tisztázati Piszkozati

OKTATÁSI ÉS KULTURÁLIS MINISZTÉRIUM

ÉR

ET

TS

ÉG

I V

IZS

GA

● 2

00

9.

má

jus

21

.

írásbeli vizsga, I. vizsgarész 2 / 8 2009. május 21. 0801

Eszperantó nyelv — emelt szint Azonosító jel:

Fontos tudnivalók

Ehhez a vizsgarészhez szótár nem használható!



1. El la suba teksto mankas vortoj, kiujn vi trovos sube en alfabeta ordo. Aranĝu ilin laŭ ilia apero! Viajn solvojn skribu en la tabelon! (0) estas ekzemplo por vi.

Kial TEJO? Eble vi demandas vin, kio estas la diferenco inter la Tutmonda Esperantista Junulara Organizo (TEJO), kaj ĉiu alia internacia organizo, kiu _____ (0) plurajn naciajn organizojn. Kial ne sufiĉas via aktiveco en la loka grupo, kaj kion pli povas TEJO doni al vi? La respondo estas: multon! Tie kuŝas la diferenco: TEJO ne nur _____ (0) plurajn landajn sekciojn, ĝi estas io esence alia: TEJO estas por la junularo tio kio UEA estas por la ĝenerala movado: LA KERNO. Pere de ĝi _____ (1) multaj apartaj fortoj al unu kohera potencialo: esti Individua membro de TEJO signifas _____ (2) ĉe la centro de la internacia junulara movado. TEJO _____ (3) al vi servojn en granda nombro kaj varieco: Pasporta Servo de TEJO – la unika rimedo por malaltkoste vojaĝi kaj samtempe _____ (4) kun personoj kaj tradicioj senpere de _____ (5) kaj hoteloj. Vi trovos senpagan gastigadon en dekoj da landoj kaj en duonmilo da adresoj en la tuta mondo. Kial ne mem _____ (6) gastiganto? La _____ (7) de TEJO jam estas konataj en la tuta Esperanto-movado. Se vi unufoje partoprenos ekzemple la Internacian Junularan Kongreson de TEJO – vi aspiros denove partopreni ĝin ĉiun jaron: tiuj kunvenoj havas internacian amikan etoson kiel vi verŝajne nenie alie povos _____ (8), en kaj ekster la Esperanto-movado. Individua membro de TEJO ĝuas signifan rabaton por la aliĝkotizo! Inter la _____ (9) de TEJO elstaras Kontakto – unu el la plej bonaj Esperanto-periodaĵoj, lingve kaj enhave. Provu, indas ja! Krome, TEJO tenas la kontakton kun siaj _____ (10) per pluraj aliaj eldonaĵoj: Koncize informas pri tio, kio okazas en junulara Esperanto-movado, nacie (ĉefe en Okcidenta Eŭropo) kaj internacie, la nova TEJO Tutmonde – informilo pri TEJO kaj la junularo en la tuta mondo, „TEJO-paĝo”, la heroldo de TEJO al la ĝenerala movado, regule _____ (11) en la revuo Esperanto. Kaj fine – TEJO estas saltejo al la Internacia Esperanto-socio. Vi rapide malkovros ke vi havas multajn geamikojn en la tuta mondo. Vi apartenos al tre varia internacia rondo, kiu tamen restas malfermita al la ekstera mondo – _____ (12) kun ne-Esperantaj junularaj organizoj, kaj serioze kunlaboras en internaciaj kadroj (kiel la junulara centro de la Eŭropa Konsilio, Unesko kaj aliaj.)

(Flugfolio)

a) aperas b) donas c) eldonaĵoj d) fariĝi e) konatiĝi

f) kontaktas g) kuniĝas h) kunligas i) kunvenoj j) membroj

k) trovi l) troviĝi m) vojaĝagentejoj

0 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12.

h

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. Max. Elért 12



2. Vi legos ekskurs-proponojn de la Universala Kongreso en Tampereo. Trovu la titolon de ĉiu ekskurso! Viajn solvojn skribu en la tabelon! (0) estas ekzemplo por vi.

Dumkongresaj ekskursoj 80-a Universala Kongreso de Esperanto Tampereo (Finnlando), 23-29 julio 1995 __________________ (0) Arĝente brilas multnombraj akvovojoj, kiuj ĉirkaŭas Tampereon. Por kongresanoj estas elektita parto de la plej populara akvovojo inter la urboj Tampereo kaj Hämeenlinna. Mallarĝaj kaj iom pli vastaj lagoj sekvas unu la alian kaj ripozante sur la ferdeko de ŝipo vi spektos la someran vivon lagobordan: vilaojn, bienojn, brutarojn, laborantajn kamparanojn, somerumantojn en iliaj somerdometoj. __________________ (13) La finna vivo forte interplektiĝas kun la akvo. Jam la unuaj finnoj konstruis siajn saŭnojn kaj kabanojn ĉe lagoj. Poste tie ekstaris preĝejoj kaj fabrikoj. La lagoj grave kontribuis al la ekonomia evoluo kiel akvaj vojoj. Ili inspiris poetojn kaj pentristojn. Hodiaŭ la lagoj havas kreskantan refreŝigan valoron. La ekskurso direktiĝos norden de Tampereo, ĉirkaŭ la lagon Näsijärvi. Vi konatiĝos kun preĝejo, kiun ordinaraj kamparanoj konstruis el la plej facile havebla materialo – ligno. Vi vizitos ankaŭ la revon de ĉiu nuntempa finno – propra apudlaga somerdometo. Vi vidos la kamparan atelieron de Akseli Gallen-Kallela, naciromantika pentristo kaj bildiganto de la nacia epopeo Kalevala. __________________ (14) En la nacia parko Seitseminen, ĉirkaŭ 80 km nordoriente de Tampereo, vi spertos veran finnan arbaron. Parto de ĝi estas protektita kiel praarbaro kun eĉ 400-jaraj pinegoj. En la tereno ekzistas multaj marĉoj kaj marĉetoj, trans kiujn ni iros laŭ paspontetoj. Tie vi flaros la mirindan odoron de marĉo. Vi piediros entute 5,5 km laŭ arbarpadoj kaj manĝos kunportitan ekskursan manĝaĵon, ĉe tendarfajro lagoborde. Moderna gvidcentro apartenas al la nacia parko. Tie vi perbilde kaj ekspozicie ricevos sciojn pri la natura vivo en la ĉirkaŭanta arbaro. __________________ (15) Ligno en siaj diversaj formoj estas la plej grava produkto de Finnlando en internaciaj merkatoj. Tutaj 10% el la laboristaro akiras sian vivtenon en forstekonomio. Dum tiu ĉi ekskurso vi vizitos plantejojn kie el semoj oni kreskigas arbetojn transplantotajn poste aliloke en la lando. Poste vi vidos kiel plenkreskaj arboj estas rikoltataj. Finfine, en lignoindustria fabriko oni montras, kiel tiu krudmaterialo fariĝos celulozo, papero, kartono aŭ iu alia produkto. __________________ (16) Raŭmismo estas vaste konata termino en Esperanto kaj ĝia naskiĝurbo estas vera unikaĵo en la tuta mondo. Ĝi ja estas akceptita en la liston de mondaj heredaĵoj de UNESKO pro sia rara kaj harmonia urbocentro. Diverskoloraj lignaj dometoj ambaŭflanke de mallarĝaj stratoj, bunta vendoplaco, butikoj, kafejoj, afablaj raŭmanoj. Vizito al mezepoka preĝejo, promenado tra la malnova urbocentro, lunĉo en ĉemara restoracio. Dumvoje vi vidos ankaŭ kamparanan konstruarton: la bienon de Yli-Kirra, kiu estas tre aŭtentika terkulturista bieno-muzeo kun ĉiuj malnovaj kamparanaj konstruaĵoj. __________________ (17) Trihora aŭtobusa urborigardado, kun loka profesia Esperant-lingva ĉiĉerono. Sur la balkono de la belvedero Näsinneula (la plej alta en Finnlando) vi havos unikan panoramon super la ĉirkaŭa urbo kaj kamparo. Freŝaj, puraj lagoj kaj arbaroj etendiĝas ĝis la urbocentro. Veturante trans la rapidfluon vi vidas ambaŭflanke pitoreskajn bildojn: malnovaj ruĝbrikaj fabrikoj ĉirkaŭataj de verdaj parkoj – eble iu fiŝkaptas ĉe la riverbordo. La naciromantikstila



katedralo kaj la moderna biblioteko estas nur kelkaj ekzemploj pri la mallonga sed interesa historio de la urbo. Vi vizitos kelkajn urbopartojn, kie restas ankoraŭ nun malnovaj lignodomoj rakontantaj pri la vivo de laboristoj en la antaŭaj jarcentoj. __________________ (18) Aŭtobusa ekskurso, dum kiu vi spertos la kamparan vivstilon, en kiu la pasinteco kaj la estonteco montras siajn vizaĝojn. La ĉefa celo estos viziti vivantan bienon, kies gemastroj prezentos siajn profesion kaj vivkondiĉojn. La loko situas ĉelage kaj havas dombestojn. Vi ĝuos someran kamparanan lunĉeton. __________________ (19) Sur la ferdeko de Finlandia Queen (Finnlanda Reĝino) vi povas rigardi pejzaĝojn de la kongresa urbo, konatiĝi kun aliaj kongresanoj, manĝeti, trinketi, observadi, aŭskulti rakontojn pri la urbo… __________________ (20) Nur kvaronhora estas la distanco de la kongresejo al Hangaslahti, kie vi povas viziti kaj tradician fumbanejon kaj modernan, per elektra forno hejtatan banejon. Kompreneble vi ne forgesos refreŝigan naĝadon en la apuda lago Näsijärvi aŭ endoma baseno. Post la banado la partoprenantoj iom ripozas, trankvile fritas kolbasojn kaj gustumas finnan bieron aŭ aliajn trinkaĵojn. __________________ (21) Arbaro ĉiam estis kaj estas amiko de finnoj. Ĉirkaŭ 70% de la lando ja estas arbaro. Migrado en arbaro estas tute natura kaj ŝatata libertempa aktivaĵo en la lando. Dum tiu ĉi ekskurso vi ekiros aŭtobuse vespere de la kongresejo kaj revenos samloke en la sekvonta antaŭtagmezo. Vi migrados en la nacia parko Isojärvi esplorante naturon kaj aŭskultante birdan koncerton. Via tranoktejo estos primitiva arbarlaborista kabano, vi noktomanĝos ĉe bivakfajro kunportitan manĝaĵon kaj saŭnos en malnovstila kampara saŭno. En la sekvonta mateno, post matenmanĝo, aŭtobuso reportos vin al la kongresejo.

(Dua bulteno)

a) Arĝenta linio b) Finna saŭno – ĉiam vera travivaĵo c) La kongresa urbo d) La plej pitoreska urbeto de Finnlando e) Nokta aventuro f) Nordaj flaŭro kaj faŭno g) Ŝipkrozado sur la lago Näsijärvi h) Somertago ĉe bienula familio i) Verda oro de Finnlando j) Vivo ĉirkaŭ la lago

0 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. a

13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. Max. Elért 9



3. Legu la tekston kaj decidu, ĉu la asertoj estas veraj aŭ falsaj laŭ ĝi! (0) estas ekzemplo por vi.

Paskaj ovoj

En Kroatio ligiĝas multaj kredoj al Pasko. Speciale interesaj estas la superstiĉoj* pri la paskaj ovoj. Tre gravaj estas la kolorigitaj ovoj. Laŭ popola kredo, ili estas la reprezentantoj de la vivo, fonto de fortoj kaj ekesto. Sed ili helpas ankaŭ por protekti sin kontraŭ malbonaj estaĵoj kaj aliaj malfeliĉoj. Oni imagas, ke la unua kolorigita ovo havas specialan magian forton, kaj tial oni konservas ĝin kiel protektanton de la hejmo. Oni ankaŭ tuŝas la infanojn per ĝi, por ke ili estu sanaj, kaj oni uzas ĝin kiel kuracilon „kontraŭ timo”. La magia forto de la paska ovo ne ligiĝas nur al la paska periodo. Ĝi daŭras dum la tuta jaro ĝis la sekvonta Pasko. La kolorigitan paskan ovon oni metas en akvon kun diversaj herboj. Per tiu akvo oni lavas, por ke estu sano kaj protekto dum Pasko. Oni uzas la saman akvon ankaŭ tiam se iu estas tre malsana. En kamparaj regionoj homoj kredis, ke la paska ovo, se oni uzas ĝin en la ĝusta tempo povas alporti pli grandan rikolton** sur la kampoj. Ĝi povas malhelpi la danĝeron de glaciaj pluvegoj. Se oni miksas la ovajn ŝelojn kun faruno kaj metas ilin ĉe la enirpordo, tio protektas kontraŭ malbono kaj malriĉo. Ĝis hodiaŭ en vilaĝoj la homoj timas, ke iuj najbaroj povas deziri malbonon al ili, kaj meti en la teron de la ĝardeno aŭ de la kampo ovon, kiu jam malboniĝis. Tion ili faras laŭ la kredo antaŭ Pasko. Tiel la malbona ovo malbonigos la rikolton de la tero kaj la birdoj de la domo ne povos eloviĝi. Kiel malhelpi tion? Oni nuligas la malbonan efikon jene: kiam oni trovas la malbonajn ovojn, oni devas bruligi ilin tuj per ligno, kiun oni kolektis apud la rivero. Oni devas atenti, ke oni ne tuŝu la malbonajn ovojn per la mano pro magio!

(Kontakto 2000/3) *superstiĉo: babona **rikolto: aratás, termés

V F 0 La unua kolorigita ovo forigas la timemon de la infanoj. x 22. Ĝi protektas la domon dum la tuta jaro. 23. Malbonajn ovojn oni bruligu ĉe najbaroj. 24. En malbona vetero estas danĝere alporti ovojn sur kampojn. 25. La ŝelo de ovo helpas esti bonhava. 26. Oni iĝos malsana, se lavas sin dum Pasko en akvo sen ovo. 27. Gravan malsanulon oni tuŝas per kolorigita ovo. 28. Najbaroj povas malhelpi la naskiĝon de kokidoj. 29. Elterigi ovon per mano alportas riĉecon. 30. Kiu deziras al iu malbonon, enterigas malbonan ovon.

22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. Max. Elért 9



maximális pontszám

elért pontszám

I. Olvasott szöveg értése 1. feladat 12 2. feladat 9 3. feladat 9

ÖSSZESEN 30 javító tanár

Dátum: __________________________________________________________________________

pontszáma

programba beírt

pontszám I. Olvasott szöveg értése

javító tanár jegyző Dátum: Dátum: Megjegyzések: 1. Ha a vizsgázó a II. írásbeli vizsgarész megoldását elkezdte, akkor ez a táblázat és az aláírási rész üresen marad! 2. Ha a vizsga az I. vizsgarész teljesítése közben megszakad, illetve nem folytatódik a II. vizsga-résszel, akkor ez a táblázat és az aláírási rész kitöltendő!

Eszperantó nyelv emelt szint — írásbeli vizsga 0801 II. Nyelvhelyesség

Azonosító jel:

ESZPERANTÓ NYELV


2009. május 21. 8:00

II. Nyelvhelyesség

Időtartam: 50 perc



ÉR

ET

TS

ÉG

I V

IZS

GA

● 2

00

9.

má

jus

21

.

írásbeli vizsga, II. vizsgarész 2 / 8 2009. május 21. 0801


Fontos tudnivalók




1. Mankas sufiksoj el kelkaj vortoj. Skribu ilin en la liston! Atentu, la samaj sufiksoj povas esti bezonataj plurfoje!

(0) estas ekzemplo por vi. Antikva moro En Ĉinio la loĝantoj de la vilaĝo Shengze havas kutimon okaz__(0)__i kapo-razan bankedon por unumonata bebo. Tiutage, la patrin-flanka avino kaj aliaj parencoj alportas diversajn simbolajn donacojn. En la vasta kaj hela centra halo lumas ruĝaj kandeloj, ŝvebas incensa fumo, kaj du rondaj tabloj estas plenaj de diversaj manĝ__(1)__oj kaj donacoj. La avo prenas sian nepon, sid__(2)__as kun li antaŭ la tablon kaj la raz__(3)__o komencas razi la har__(4)__on de la bebo. Post la raz__(5)__o la patrino vestas sian bebon kaj metas ĝin en la sinon de lia kuzo de pli ol 10 jara, kiu devas iri kun ĝi en la kuir__(6)__on kaj sidi momenton sur brulpajlo apud la kameno. Tio signifas, ke de tiam la bebo ne timos antaŭ fremd__(7)__oj, ĉiu ajn povos lin gardi, kaj la patrino povos fari aliajn laborojn. Sidi sur brulpajlo signifas, ke la bebo kreskos facile kiel kato kaj hundo, kiuj bone vivas kaj neniam malsan__(8)__as. Antaŭe oni preparis kapo-razan bankedon nur por knabo. Nuntempte oni rompis tiun malnovan moron. En la lastaj jaroj la ŝtato praktikas nasko-lim__(9)__on, juna geedza paro havas nur unu infanon, rigardante ĝin kiel trezoron. Tial multaj familioj organizas la bankedon ankaŭ por knab__(10)__o.

(EPĈ 3/1990.)

0 -ig- 1. ________

2. ________

3. ________

4. ________

5. ________

6. ________

7. ________

8. ________

9. ________

10. ________

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Max. Elért 10



2. El la teksto mankas tabelvortoj. Elektu el la listo, kaj skribu ilin laŭ ilia apera ordo sur la liniojn post la teksto! (0) estas ekzemplo por vi. ĉiam ĉio ĉiuj ion kiam kiel kiu kiujn neniam neniu tial tio tion

___0___ kreis la mondon?

Jozefo estis la plej petolema knabo en la tuta lernejo. Li ne povis trankvile sidi en sia benko, sed li ___11___ elpensadis novajn artifikojn, ___12___ li tuj efektivigis. Se dum leciono paperbulo flugis rekte sur la nazon de la instruisto, fenestro estis frakasita aŭ alia malbonaĵo okazis, ___13___ tuj sciis, ke estas kulpa Jozefo. Ankaŭ Jozefo mem alkutimiĝis, ke li estas kulpa pri ___14___, kaj ___15___ kelkfoje li devis suferi ankaŭ pro malbonfaroj de la aliaj knaboj. Foje dum leciono de biblia historio la instruisto rakontis, ___16___ la mondo estis kreita. Sed ___17___ poste por kontroli, ĉu la knaboj komprenas la aferon, li subite demandis, ___0___ kreis la mondon, ___18___ el la lernantoj sciis la respondon. ___19___ kompreneble ĉagrenis la instruiston, kaj li ripetis la demandon pli laŭte. Silento. Fine Jozefo stariĝis, kaj deklaris kun la mieno de granda pekulo: „Mi faris ___20___, sinjoro instruisto, sed mi promesas, ke ___21___ plu mi faros ___22___ similan.”

(Seppik: La tuta Esperanto) 0 kiu

11. ________________

12. ________________

13. ________________

14. ________________

15. ________________

16. ________________

17. ________________

18. ________________

19. ________________

20. ________________

21. ________________

22. ________________

11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. Max. Elért 12



3. Forfalis la vortoj fine de la linioj de la teksto. Vi trovos ilin en la apuda alfabeta listo. Trovu ilian lokon en la teksto! Vian solvon skribu en la tabelon!

(0) estas ekzemplo por vi. Pasporto ____________ (0) la tuta mondo Video-benda kurso ____________ (23) instrui la Internacian Lingvon Mazi en Gondolando ____ (24) rekte esperantigita versio ____ (25) la video-kurso de ____ (26) angla lingvo por infanoj; ____ (27) nordamerikaj esperantistoj, kaj fakuloj ____(28) amatoroj faras ____ (29) propran video-kursan projekton, ____ (30) neniel havas kontakton ____ (31) la angla lingvo, ____ (32) ĝi estas filmita ____ (33) Usono. La projekto daŭros ____ (34) bonvolemaj donacantoj kaj helpantoj.

(Esperantolehti 5/1998.)

a) al

b) dank’al

c) el

d) en

e) estis

f) kaj

g) kiu

h) kun

i) kvankam

j) la

k) nun

l) por

m) sian

23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. Max. Elért 12

0 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. a



4. Faru participojn el la donitaj verboj kaj skribu ilin sur la liniojn en korekta formo! (0) estas ekzemplo por vi. Sendube multaj hungaroj kaj alilandanoj scias bone, ke Hungario kaj Bulgario estas __(0) __ (ligi) en historiaj rilatoj jam de jarcentoj. Certe la apogeo estis, ke la bulgara popolo (tiam en la turka imperio) tutkore salutis la Hungaran Revolucion __(35) __ (okazi) en 1848, kaj plej afable akceptis post ĝia fiasko la faman heroon Lajos Kossuth kaj liajn adeptojn __(36) __ (alveni) tra Danubo unue en Vidin, poste en la urbon Ŝumen, kie ili trovis vere ardan gastamecon. Kossuth mem loĝis en la hejmo de riĉa progresema komercisto. Post multaj jaroj la domon, kie loĝis Kossuth, oni transformis en muzeon __(37) __ (dediĉi) al li. Ĉio en ĝi estas antikva, originala. Kaj la meblaro, kaj la aliaj relikvoj estas zorge __(38) __ (konservi) de la bulgara kaj hungara ŝtatoj. Sed tutcerte malmulte da esperantistoj scias, ke la unua, kiu iniciatis starigi sur la dommuro marmoran memortabulon ankoraŭ en 1931, kaj poste fondis la unuan en nia lando societon por la bulgara-hungara amikeco en 1932, estis la eminenta ŝumena demokrato, __(39) __ (fondi) de la ŝumena E-societo Vekiĝo, kolonelo ILIJA SILVESTRIEV. En la ekspozicia halo estas videblaj numeroj de Hungara Vivo, Debrecena Bulteno, kiuj publikigis informojn, fotojn pri la muzeo kaj Ŝumen; kaj ankaŭ miniatura portreto de Kossuth, __(40) __ (pentri) kaj __(41) __ (sendi) de s-ano PÁL BODAJK.

(Debrecena Bulteno n-ro 112.)

0 ligitaj

35. ____________________

36. ____________________

37. ____________________

38. ____________________

39. ____________________

40. ____________________

41. ____________________

35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. Max. Elért 7



Dátum: ………………….. Megjegyzés: A dolgozatpontok vizsgapontokká való alakításának módját a Javítási-értékelési útmutató tartalmazza. __________________________________________________________________________

pontszáma

programba beírt

pontszám I. Olvasott szöveg értése II. Nyelvhelyesség

javító tanár jegyző

Dátum: ………………….. Dátum: …………………..

Megjegyzések: 1. Ha a vizsgázó a III. írásbeli vizsgarész megoldását elkezdte, akkor ez a táblázat és az aláírási rész üresen marad! 2. Ha a vizsga a II. vizsgarész teljesítése közben megszakad, illetve nem folytatódik a III. vizsga-résszel, akkor ez a táblázat és az aláírási rész kitöltendő!


elért pontszám

II. Nyelvhelyesség

1. feladat 10 2. feladat 12 3. feladat 12 4. feladat 7

dolgozatpont összesen 41 VIZSGAPONT ÖSSZESEN 30

javító tanár

Eszperantó nyelv emelt szint — írásbeli vizsga 0801 III. Hallott szöveg értése

Azonosító jel:

ESZPERANTÓ NYELV


2009. május 21. 8:00

III. Hallott szöveg értése

Időtartam: 30 perc



ÉR

ET

TS

ÉG

I V

IZS

GA

● 2

00

9.

má

jus

21

.

írásbeli vizsga, III. vizsgarész 2 / 8 2009. május 21. 0801


Fontos tudnivalók


A vizsgához mellékelt hanghordozó tartalmazza a vizsga teljes hanganyagát (a szükséges szünetekkel együtt).



Saluton! Nun sekvos la aŭskulta parto de la abiturienta ekzameno. Tiu parto enhavos tri taskojn. Vi aŭdos ĉiujn tekstojn dufoje, kaj vi devos solvi la taskojn en tiu ĉi kajereto.

• Ĉiu tasko komenciĝos kaj finiĝos per muziko. Poste vi aŭdos la instrukciojn (vi povos ilin ankaŭ legi antaŭ ĉiu tasko).

• Post tio vi havos tempon legi la tutan taskon. • Tiam vi aŭdos la tekston la unuan fojon. • Denove sekvos silento. • Poste vi aŭdos la tekston la duan fojon. • Fine vi havos tempon kontroli viajn respondojn.

La tuta ekzameno daŭros 30 minutojn. Bonan laboron!



1. Vi aŭdos pri norvega abiturienta frenezumado kaj pri russ [riss].

En la unua tasko respondu mallonge al la demandoj! (0) estas ekzemplo por vi.

• Unue legu la taskon! Poste vi aŭdos la tekston dufoje. • Fine vi havos tempon kontroli viajn respondojn.

0. Kiam okazas la norvega festo de russ? Antaŭ la abiturientaj ekzamenoj

1. En kiu jaro skribas pri ĝi unue literatura verko? __________________________

2. El kiu lingvo devenas la esprimo russ? __________________________

3. Kiuj abiturientoj havas bluan vestaĵon? __________________________

4. Kiu estas bebo-russ? __________________________

5. Kiam oni fariĝas vera russ? __________________________

6. Kion ricevas la lernantoj samtempe kun la ĉapo? __________________________

7. Je kio servas la ŝnuro de la ĉapo? __________________________

8-9. Kiun la russ devas kisi por ricevi nodon sur sian ĉapon? _________________________

aŭ ________________________

10. Kiom da biero li devas trinki dum unu tago? __________________________

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Max. Elért 10



2. Nun vi aŭdos la duan parton de la teksto.

Kompletigu la resumon de tiu dua parto! (0) estas ekzemplo por vi.


La russ-oj organizas ankaŭ parodian geedziĝon (0), kie la _______________________ (11)

aspektas, kiel dum vera festo, sed la festparoloj __________________________ (12). La

lastan nokton de la russ-umado la abiturientoj vizitas __________________________ (13),

kiuj en kelkaj lernejoj donas al ili __________________________ (14). La tuta festo finiĝas

__________________________ (15) (kiam estas la nacia tago en Norvegio) per

__________________________ (16).

Multaj ne __________________________ (17) tiun tradicion, ĉar ĝi okazas tuj antaŭ la

ekzamenoj, kaj la gelernantoj ne povas __________________________ (18) (precipe ĉar

kelkaj __________________________ (19) multe en tiu periodo). Aliaj diras, ke la plejparto

de lernantoj ne __________________________ (20), sed festas

__________________________ (21). Krome ili partoprenas ankaŭ bonfarajn agadojn,

kolektante __________________________ (22) ekzemple per organizado de

__________________________ (23).

11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. Max. Elért 13



3. En la tria tasko vi aŭdos pri la malkovro de planedo. Aŭskultu la tekston kaj elektu la ĝustan finon por la subaj frazoj! Vian solvon skribu en la tabelon! (0) estas ekzemplo por vi.


0. La planedo Urano estis malkovrita

a) en 1781 b) en 1681 c) en 1871

24. La planedo Urano ne sekvis la antaŭviditan vojon, ĉar a) la astronomoj malbone kalkulis b) ĝenis ĝian vojon alia planedo c) ne ĝi estis la oka planedo

25. La franca astronomo Le Verrier a) petis parizan observatorion kontroli siajn kalkulojn b) elkalkulis la pozicion de la oka planedo c) telefonis al berlina observatorio por pruntepreni teleskopon

26. La 23an de septembro 1846 en Berlino a) oni malkovris la novan planedon b) okazis la naskiĝtago de la filo de la observatoria direktoro c) la helpantoj Galle kaj D'Arrest ne kontrolis la leteron

27. La nova planedo nomiĝas a) Urano b) planedo Le Verrier c) Neptuno

28. La anglo Adams a) faris precizajn kalkulojn pli frue ol Le Verrier b) turnis sin al la Berlina Observatorio c) ricevis konfirmon pri sia ĝusta kalkulo de la Reĝa Observatorio

29. Sinjoro Airy a) estis kunlaboranto de la Berlina Observatorio b) ne zorgis pri la kalkuloj de Adams c) zorge kontrolis la kalkulojn de Adams kun profesoro Chellis

30. Sinjoro Chellis maltrafis la novan planedon, ĉar a) estis malnuba vetero b) li havis naskiĝtagon c) li trinkis teon kun amikoj post la vespermanĝo

0. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. a

24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. Max. Elért 7




elért pontszám

III. Hallott szöveg értése

1. feladat 10 2. feladat 13 3. feladat 7

dolgozatpont összesen 30 VIZSGAPONT ÖSSZESEN 30

javító tanár

Dátum: …………………..

__________________________________________________________________________

pontszáma

programba beírt

pontszám I. Olvasott szöveg értése II. Nyelvhelyesség III. Hallott szöveg értése


Dátum: ………………….. Dátum: …………………..

Megjegyzések: 1. Ha a vizsgázó a IV. írásbeli vizsgarész megoldását elkezdte, akkor ez a táblázat és az aláírási rész üresen marad! 2. Ha a vizsga a III. vizsgarész teljesítése közben megszakad, illetve nem folytatódik a IV. vizsga-résszel, akkor ez a táblázat és az aláírási rész kitöltendő!

Eszperantó nyelv emelt szint — írásbeli vizsga 0801 IV. Íráskészség

Azonosító jel:

ESZPERANTÓ NYELV


2009. május 21. 8:00

IV. Íráskészség

Időtartam: 90 perc



ÉR

ET

TS

ÉG

I V

IZS

GA

● 2

00

9.

má

jus

21

.

írásbeli vizsga, IV. vizsgarész 2 / 8 2009. május 21. 0801

Eszperantó nyelv — emelt szint Azonosító

jel:

Fontos tudnivalók

Szótár használható ebben a vizsgarészben.

Piszkozat – a vizsgarészre fordítható idő miatt inkább vázlat – készíthető a vizsgafüzet üres oldalán, illetve külön piszkozatlap(ok)on.

A 2. feladatban a két téma közül csak az egyiket kell kidolgozni.



jel:

Unua respondfolio

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

1. Jen parto el la letero de via 16-jara korespondamik(in)o.

… Mi estas en katastrofa situacio: miaj gepatroj decidis translokiĝi en urbon je 400 kilometroj da distanco. Estas por mi terure lasi ĉion ĉi tie kaj komenci novan vivon tie, kie mi konas neniun. Sed estas same terure resti ĉi tie sen mia familio (la ĝemeloj kaj mia fratinjo certe foriros kun miaj gepatroj). Konsilu min, kion mi faru? …

En via respondo • esprimu viajn solidarajn sentojn • ekzamenu la avantaĝojn/malavantaĝojn de tio, se via amiko irus kun sia familio • faru proponojn, kiel oni povus venki la malavantaĝojn • esploru la eblecojn, se via amik(in)o restus: kie loĝi, manĝi ktp. (studenthejmo?

propra loĝejo? parencoj?) • skribu vian opinion pri tio, kio estas pli dolora: esti for de la familianoj aŭ de la

geamikoj? Redaktu 120-150 vortan leteron! Skribu vian leteron sur la unuan respondfolion!

1. 2. 3.



jel:

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

1. 2. 3.

1. Tartalom és szöveghossz (5 pont) Szövegalkotás (3 pont) Formai jegyek és hangnem (2 pont) 2. Szókincs, kifejezésmód (5 pont) 3. Nyelvhelyesség és íráskép (5 pont) Az 1. feladatban elért dolgozatpont (max. 20 pont) Az 1. feladatban elért vizsgapont (dolgozatpont/2) (max.10 pont)

A javító tanár esetleges szöveges értékelése: …………………………………...…………..

…………………………………………………………………………………………….…

…………………………………………………………………………………………….…

……………………………………………………………………………………………….



jel:

2. Elektu unu el la subaj temoj, kaj solvu la taskon! 2.1. Ankaŭ en via ĉirkaŭaĵo estis aranĝita tielnomata senaŭta tago. Redaktu 200-250 vortan artikolon por via lerneja gazeto pri tiu temo! Esprimu vian opinion pri la sekvaj demandoj: • kian rolon havas similaj aranĝoj • kiajn bonajn kaj malbonajn trajtojn havas la amastrafiko de urbegoj • kiajn problemojn havas aŭtomobilistoj en la urboj, kaj • kiajn ili kaŭzas • kio povus esti ideala solvo de la urbaj trafikaj problemoj? Skribu vian artikolon sur la duan respondfolion!

______________________

2.2. Vi legis artikolon, kiu prezentis la rezulton de enketo farita inter hungaraj kaj italaj mezlernejanoj pri la internacia komunikado. Jen du el la demandoj kun la respondoj: 19. Ĉu laŭ vi iam realiĝos interkonsento pri tio, ke la diversaj landoj akceptu la lingvon de

unu el inter ili por internacia komunikado? jes ne mi ne scias

20% 55% 25% 20. Kiun solvon vi proponus? hungaraj italaj gelernantoj

la lingvon de la plej evoluita lando 8% 4% la lingvon, parolatan de plej multaj homoj 51% 47% novan lingvon, prilaboritan por tiu celo 35% 52% renovigitan mortan lingvon 4% 1%

Skribu 200-250 vortan artikolon por via lerneja gazeto, en kiu vi faras komentojn pri la rezulto de la enketo. En via artikolo • prezentu la koncernan parton de la enketo • komparu la opinion de la hungaraj kaj italaj gelernantoj • diru, kion signifas laŭ vi la solvo-proponoj, menciu ekzemplojn • diru vian opinion pri tiuj demandoj • prezentu la argumentojn de parolantoj de Esperanto, kiuj proponas tiun lingvon kiel

internacian pontlingvon (neŭtraleco, lingva strukturo, literaturo) Skribu vian artikolon sur la duan respondfolion!



jel:

Dua respondfolio

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

1. 2. 3.



jel:

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

1. 2. 3.

1. Tartalom és szöveghossz (5 pont) Szövegalkotás (5 pont) 2. Szókincs, kifejezésmód (5 pont) 3. Nyelvhelyesség és íráskép (5 pont)

A 2. feladatban elért vizsgapont (max.20 pont)

A javító tanár esetleges szöveges értékelése: …………………………………...…………..

…………………………………………………………………………………………….…

…………………………………………………………………………………………….…

……………………………………………………………………………………………….



jel:


elért pontszám

IV. Íráskészség 1. feladat 10 2. feladat 20

VIZSGAPONT ÖSSZESEN 30

javító tanár

Dátum: …………………..

Megjegyzés: Az 1. feladat dolgozatpontjainak vizsgapontokká való alakításának módját a Javítási-értékelési útmutató tartalmazza. __________________________________________________________________________

pontszáma

programba beírt

pontszám I. Olvasott szöveg értése II. Nyelvhelyesség III. Hallott szöveg értése IV. Íráskészség


Dátum: ………………….. Dátum: …………………..

eszperanto nyelv emelt irasbeli 0801 - oktatas

Documents