europianhouseofeurope.org/pdf/prill09.pdf · het terrorizmi dhe propagan-da terroriste. 3- shba...

MEMBESHTETJEN

EKOMISIONITEUROPIAN

Për informacionetë mëtejshme

vizitonivizitonivizitonivizitonivizitoniADRESËN:

www.houseofeurope.org

ForumiEUROPIAN

BBBBBULETIN MUJOR,ULETIN MUJOR,ULETIN MUJOR,ULETIN MUJOR,ULETIN MUJOR, PRILL 2009 PRILL 2009 PRILL 2009 PRILL 2009 PRILL 2009 • INSTITUTI I STUDIMEVE NDERKOMBETARE (AIIS) • TEL. +355 42 248 853 • e-mail: [email protected]

HYN NË FUQI MARRËVESHJAE STABILIZIM ASOCIIMIT

www.houseofeurope.org

Marrëveshja e Stabilizim Asociimit (MSA) mes Bashkimit Ev-

ropian dhe Shqipërisë, e nënshkruarnë qershor 2006, hyn në fuqi sot më1 prill 2009. Hyrja në fuqi e MSA-sëshënon fillimin e një ere të re gjatësë cilës detyrimet ndërkombëtare tëShqipërisë – si edhe pritshmëritë përarritjet e saj – do të jenë më të lartase më parë.

Gjatë vizitës së tij në Tiranë, Drej-tori i Përgjithshëm për Zgjerimin eKomisionit Evropian, z. Michael Leighdo të takohet me personalitetet poli-tike kryesore të vendit. Gjithashtu, aido të marrë pjesë në Konferencën përBashkërendimin e Donatorëve në Bal-lkanin Perëndimor dhe Turqinë që or-ganizohet nga Drejtoria e Përgjithshmee Zgjerimit të Komisionit Evropiandhe nga Qeveria Shqiptare gjatë dat-ave 2 dhe 3 prill, në Tiranë.

Vizita e z. Leigh nënvizon peshën eveçantë që MSA-ja ka për marrëdhëni-et BE-Shqipëri. Gjithashtu, ajo ështëtreguese e rëndësisë që Komisioni Ev-ropian i jep përkushtimit të vazh-dueshëm të të gjitha forcave politikenë Shqipëri për reformat.

MSA-ja mes Shqipërisë dheBashkimit Evropian paraqet një mar-rëdhënie kontraktuale me të drejta

Ministrja e Integrimit znj.Majlinda Bregu, nëMinistrja e Integrimit znj.Majlinda Bregu, nëMinistrja e Integrimit znj.Majlinda Bregu, nëMinistrja e Integrimit znj.Majlinda Bregu, nëMinistrja e Integrimit znj.Majlinda Bregu, nëkonferencë shtypi për hyrjen në fuqi të MSAkonferencë shtypi për hyrjen në fuqi të MSAkonferencë shtypi për hyrjen në fuqi të MSAkonferencë shtypi për hyrjen në fuqi të MSAkonferencë shtypi për hyrjen në fuqi të MSA

bilizim Asociimit, politikës për tëndërtuar bashkëpunim me vendet eBallkanit Perëndimor si edhebashkëpunim rajonal. Marrëveshjet eStabilizim Asociimit janë përbërësekyçe të këtij procesi. Në mbështetjetë reformave të duhura, BE-ja vë nëdispozicion ndihmën e para-Anë-tarësimit për Ballkanin Perëndimordhe Turqinë, e cila do ta kalojëshumën prej •6.8 miliard euro për per-iudhën 2009 - 2012. Konferenca e da-tave 2 dhe 3 prill do të përqendrohette përmirësimi i efektivitetit dhendikimit të kësaj ndihme nëpërmjetbashkërendimit të donatorëve.

dhe detyrime të ndërsjella. MSA-japërqendrohet te respektimi i parimevekyçe të demokracisë dhe elementevethelbësore të tregut të përbashkët tëBE-së. Zona e tregtisë së lirë me BE-në dhe aplikimi i standardeve të BE-së në fushën e konkurrencës, rregul-lave të ndihmës shtetërore apo pronësintelektuale, së bashku me reformate hartuara drejt përvetësimit të stand-ardeve evropiane në fusha të tjera dot’i japin Shqipërisë mundësinë t’i afro-het BE-së.

BE-ja do të vazhdojë të mbësht-esë përparimin e Shqipërisë në rrugëne integrimit nëpërmjet procesit të Sta-

Forumi Europian2 Prill 2009

ww

w.h

ouse

ofeu

rope

.org

bash

kim

i eu

ropi

an

TTTTTakimi i Takimi i Takimi i Takimi i Takimi i Trojkës mes Ministrave tërojkës mes Ministrave tërojkës mes Ministrave tërojkës mes Ministrave tërojkës mes Ministrave tëDrejtësisë dhe Punëve të BrendshmeDrejtësisë dhe Punëve të BrendshmeDrejtësisë dhe Punëve të BrendshmeDrejtësisë dhe Punëve të BrendshmeDrejtësisë dhe Punëve të Brendshmetë BE-së dhe SHBA-sëtë BE-së dhe SHBA-sëtë BE-së dhe SHBA-sëtë BE-së dhe SHBA-sëtë BE-së dhe SHBA-sëBashkimi Europian u për

faqësua nga Ministri iBrendshëm çek Ivan Langer,Ministri i Drejtësisë Jiøí Pospíšil,nën-Presidenti i KëshillitEuropian përgjegjës përDrejtësinë, Lirinë dhe SigurinëZhak Barrot dhe Drejtorë tëEuropolit, Fronteks si edhe njëpërfaqësues i Eurojust. Nëtakim morën pjesë edhe për-faqësues suedez, të cilët do tëmarrin në dorë kryesinë eKëshillit të BE-së pas Çekisë –Ministri suedez i Drejtësisë Be-atrice Ask dhe Ministri i Poli-tikave të Migracionit dhe Stre-himit Tobias Billstrom, i cilimori pjesë në takim si vëzhgues.Delegacioni i SHBA u kryesuanga Gjenerali i i Shtetit EricHolder dhe Zv. Sekretari i De-partamentit për Sigurinë eBrendshme Jane Holl Lute.

“Takimi i sotëm vijon pastakimit tonë të parë në SHBA icili u organizua pasi erdhi nëfuqi administrata e re e SHBA-ve. Së bashku po krijojmë lid-hje të reja me miqtë e “vjetër”.Gëzohem që bashkëpunimi ynëështë i suksesshëm në shumëzona”, thotë Ministri i Brend-shëm çek Ivan Langer. Pikat qëu diskutuan në takim përfshi-jnë:

1- Marrëdhëniet e rejatrans-Atlantike në fushën edrejtësisë, lirisë dhe sigurisë

2- Lufta kundër terrorizmit3- Skema amerikane për

viza dhe mbrojtjen e kufijve4- Mbrojtja e Fëmijëve5- Shkëmbim informa-

cioneshNë lidhje me pikat e lartpër-

menduara u arritën respektiv-isht përfundimet e mëposhtme:

1- U sugjerua të ngrihej njëgrup i cili do të hartonte një do-kument përmbledhës mbi pa-rimet fondamentale të marrëd-hënieve të reja trans-Atlantike.Ky dokument mund t’u para-qitej Ministrave në vjeshtë tëkëtij viti, për takimin në Uash-ington me Presidencën suedeze.

2- Si zgjidhje për këtë çësh-tje shihet domosdoshmëria ebashkëpunimit të ngushtë mespartnerëve dhe gatishmëria përtë shpërndarë sa më shumë in-formacion të mundet. Luftakundër përdorimit abuziv tëinternetit si stimulues për terror-izmin është një nga prioritetet.Në maj do të organizohet njëtakim që do të përqendrohettek lufta kundër përmbajtjevetë jashtëligjshme që kanë faqetë caktuara interneti ku thekso-het terrorizmi dhe propagan-

da terroriste.3- SHBA theksoi se ato

vende që duhet të përfshihen nëskemën për heqje vizash duhettë plotësojnë kërkesat e parash-truara nga legjislacioni ameri-kan.

4- Kjo përbën një tjetërçështje me prioritetet. Kanë fil-luar diskutimet edhe me SHBApër të luftuar përmbajtjen ekundra ligjshme të faqeve tëinternetit si edhe për të luftuarabuzimin me fëmijët nëpërmjetinternetit.

5- Mbrojtja e ligjshme nëlidhje me shqyrtimin e tëdhënave personale mbetet evetmja çështje që nuk gjetizgjidhje ende. Negociatat do tëvazhdojnë me synim përgatitjene terrenit për të arritur në njëmarrëveshje mbi mbrojtjen e tëdhënave personale.

Forumi Europian 3Prill 2009

ww

w.houseofeurope.org

3

ww

w.houseofeurope.org

bash

kim

i eu

ropi

an

TAKIM MES KRYETARËVE TËQEVERIVE TË VENDEVE TË BE-SËDHE PRESIDENTIT TË SHBATakimi në Pragë mundësoi kon

taktin e parë politik mesliderëve të BE-së dhe Presidentit tëri amerikan. Ishte një shkëmbimopinionesh mbi çështjet mëurgjente dhe strategjike të ditës.

Situata ekonomike dheSituata ekonomike dheSituata ekonomike dheSituata ekonomike dheSituata ekonomike dhefinanciarefinanciarefinanciarefinanciarefinanciare

Kriza është si globale ashtu edhetepër e rëndë, dhe kërkon një reag-im të fortë politik për çdo nivel.BE-ja ka marrë vendime të rëndë-sishme në lidhje me këtë, duke përf-shire edhe planin për përmirësimine ekonomisë, që nënkupton edhenjë stimulim për punësimin. QoftëBE-ja, qoftë SHBA kanë kontribuardukshëm në rezultatin e suk-sesshëm të samitit G20 në Londërdhe janë të vendosura të punojnëkrah për krah për të siguruar im-plementimin e atyre vendimeve qëu miratuan. BE-ja gëzohetveçanërisht që rregullimi dhembikëqyrja e situatës financiare glo-bale do të forcohet. BE-ja dheSHBA angazhohen ende për të ar-ritur një përfundim ambicioz dhetë balancuar në raundin e bisedi-meve për zhvillim në Doha.

Ndryshimi klimaterik dheNdryshimi klimaterik dheNdryshimi klimaterik dheNdryshimi klimaterik dheNdryshimi klimaterik dhesigurimi i energjisësigurimi i energjisësigurimi i energjisësigurimi i energjisësigurimi i energjisë

Të prekësh çështjen e ndryshim-it klimaterik në nivel global ështëtepër e rëndësishme dheurgjente. BE-ja ka adoptuar njëpozicion ambicioz lidhur me këtëçështje dhe fton SHBA-të të japinkontributin e tyre ndaj kësaj përp-jekjeje. Rënia aktuale ekonomikenuk mund të na shpërqendrojë ngaky objektiv. Më saktësisht, BE-jadhe SHBA duhet të shohin përmundësi për të arritur rritjeekonomike duke futur teknologjitë reja dhe principe të një ekonomieqë mbron mjedisin. BE-ja dheSHBA-të do të jenë në pozicion mëtë fortë për të futur në punë aktorëtkyç ndërkombëtar dhe të arrijnë një

rezultat ambicioz në bisedimet eShteteve të Bashkuara në Kopen-hagën, nga fundi i këtij viti. BE dheSHBA duhet të punojnë tok për tëndihmuar vendet në zhvillim tëarrijnë objektivat e tyre në lidhje mereduktimin e lëshimit të gazrave.

Sigurimi i energjisë mbetet njëndër sfidat tona kryesore. Ka gox-ha hapësirë për bashkëpunim tëngushtë dhe të frytshëm transat-lantik, si në lidhje me kërkimin dhezhvillimin mbi burime përtëritëseashtu edhe në kapjen dhe aku-mulimin e karbonit, në përdorim-in sa më të mirë të burimeve en-ergjetike vendase, përpjekjet ekoordinuara për uljen e intensitetittë energjisë dhe rritjen e efikasitetittë saj. BE-ja dhe SHBA-të duhet tëbashkëpunojnë ngushtë në lidhjeme zhvillimin e resurseve në ven-det prodhuese, me diversifikimine burimeve të energjisë dhe rrugëz-imit për furnizim. Krijimi i Rrjed-

hës së Jugut është një nga iniciati-vat kyçe në këtë aspekt.

Çështje rajonaleÇështje rajonaleÇështje rajonaleÇështje rajonaleÇështje rajonaleAshtu si administrata e SHBA-

ve, BE-ja kërkon të merret dhe tëkrijojë lidhje konstruktive meIranin. Megjithatë, ka një shqetësimqë sa vjen e rritet rreth mospër-puthjes që shpreh Irani ndaj detyr-imeve ndërkombëtare në fushën earmëve bërthamore. BE-ja dheSHBA-të janë unanime në këtëluftë kundër shtimit të armëvebërthamore dhe do të vazhdojnëpunën për ndjekjen e kësaj çështje.

Paqja në Lindjen e Mesme kërkonnjë zgjidhje sa më të drejtë të konf-liktit. BE dhe SHBA e mbështesinarmëpushimin dhe pajtimin.

Një tjetër çështje e komplikuarështë edhe Afganistani. Samiti iNATO-s dje rikonfirmoi an-gazhimin afatgjatë drejt stabilizimitnë Afganistan. Deklarata e samitit

përmendi rolin e Forcës së PolicisëEuropiane (FPE), si edhe theksoiaktivitetet trajnuese kryer nga Mi-sioni i Policisë së BE, EUPOL, nëAfganistan.

Në 2002-2010 BE si kontribu-ues kryesor ka caktuar 8 bilionEUR për zhvillimet në Afgani-stan. Komisioni Europian ka ven-dosur 15 milion EUR për zgjed-hjet në Afganistan dhe planifikon25 milion EUR të tjera në mënyrëqë këto zgjedhje të jenë të lira, tëdrejta të organizuara dhe moni-toruara mirë.

BE është e gatshme tëbashkëpunojë ngushtë me SHBAnë luftë kundër terrorizmit, dukerespektuar plotësisht të drejtatnjerëzore dhe ligjin ndërkombëtarhumanitar. BE-ja dhe SHBA-të dotë fokusohen edhe në thellimin emarrëdhënieve ekonomike dhetregtare. Në Qershor BE-ja do tëmbajë samitin me Pakistanin.


ww

w.h

ouse

ofeu

rope

.org

4

ww

w.h

ouse

ofeu

rope

.org

rajo

ni

Zyrtarë të lartë nga 28 vende miratojnënjë deklaratë për energjinë në Sofje

Pjesëmarrësit në një samit dy-ditortë gazit natyror në Sofje mbyllën disku-timet të shtunën duke u zotuar të mbësh-tesin zbatimin e të gjithë projekteve qëkanë për qëllim diversifikimin e buri-meve dhe rrugëve furnizuese me qëllimqë të garantohet sigurimi i energjisë.

Një deklaratë e miratuar në fundtë takimit të nivelit të lartë, titulluar“Gazi Natyror për Europën, Sigurimidhe Partneriteti”, bëri thirrje për “zh-villimin e shpejtë të infrastrukturësndërkombëtare të gazit, tubacioneve,terminaleve të gazit natyror të lëngët(LNG) dhe ruajtësve strategjikë, përtë garantuar diversifikimin e furnizi-meve me gaz në Europë në një mënyrëtë qëndrueshme dhe praktike.”

Samiti, pritur nga presidenti bull-gar Georgi Parvanov, mblodhi sëbashku krerë dhe zyrtarë të lartë nga

nëntë vende të tjera të Evropës Ju-glindore (SEE), vende eksportues tëgazit nga rajoni Kaspik, Azia Qen-drore dhe Lindja e Mesme dhe për-faqësues të lartë të SHBA dhe BE.Gjashtë presidentë të tjerë ndoqëntakimin, ai i Shqipërisë, Bosnje dheHercegovinës, Kroacisë, Malit të Zi,Serbisë dhe Turqisë. Greqia dërgoikryeministrin Kostas Karamanlisndërsa Maqedonia dhe Rumania dër-guan në forum ministra qeveritarë. Tëtjerë pjesëmarrës përfshinin presiden-tin e Komisionit Evropian HozeManuel Barroso; Sheik Hamad binKhalifa Al-Thani, emir i Katarit dhei dërguari i posaçëm i SHBA për en-ergjinë e Europës-Azisë, Riçard Morn-ingstar. Kryeministri rus VladimirPutin anuloi vajtjen në momentin efundit duke dërguar në vend të tij

ministrin e energjisë Sergej Shmatko.Forumi u bë vetëm disa muaj pas

grindjes në janar mes Rusisë dheUkrainës, për çmimin, e cila ndërpreunë mënyrë të prerë furnizimet me gaznë Evropë. Deklarata e samitit bërithirrje gjithashtu për ngritjen e “njëmekanizmi të efektshëm ndërkombë-tar për zgjidhjen e mosmarrëveshjeve”.Ndërsa dokumenti nuk përmendi pro-jektet e tubacioneve të Nabucco-s dheRrjedhës Jugore, të dy ato mbizotëru-an shumë nga diskutimet në Sofje.Mbështetur nga BE dhe Shtetet eBashkuara, projekti Nabucco prej 7.9miliard euro, parashikon ndërtimin e3,300 km tubacioni për të sjellë gazine detit Kaspik nëpërmjet Turqisë, Bull-garisë, Rumanisë dhe Hungarisë, nëAustri. Një përpjekje për të reduktuarvartësinë e rëndë të Evropës nga gazi

rus, projekti është dergjur gjatë viteshtë tëra grindjesh.

Presidenti turk Abdullah Gul thase “Turqia ka vullnetin e duhur poli-tik” për ta zbatuar projektin. Qever-itë mund të nënshkruajnë më së fundinjë marrëveshje mbi projektin deri nëqershor, treguan zyrtarët në Sofje.

Ndërtuesit e Rrjedhës së Jugut, njëndërmarrje e përbashkët 10 miliard euronga gjiganti rus i energjisë Gazprom dheEni e Italisë, ka për qëllim të transpor-tojë gazin natyror rus në Europë dukekaluar nën detin e Zi në Bullgari dhepastaj duke kaluar nëpër Austri, Serbi,Hungari, Greqi e Itali.

Sipas Parvanov, Bullgaria nukduhet të nxitojë të nënshkruajë pornuk duhet ta shtyjë bërjen e saj përtejmajit, pasi zgjedhjet parlamentare povinë këtë verë.

MAQEDONIA DHE CERN NËNSHKRUAJNËMARRËVESHJE BASHKËPUNIMILaboratori më i madh shkencor i

botës, CERN ka ftuar Maqedon-inë që të marrë pjesë në kërkiminshkencor dhe trajnimin.

Një delegacion i kryesuar ngaKryeministri maqedonas NikolaGruevski nënshkroi një marrëveshjebashkëpunimi me OrganizatënEuropiane për Kërkimin Bërthamor(CERN) të hënën, më 27 Prill, nëGjenevë.

Marrëveshja “hap mundësi përedukimin dhe kërkimin si dhe përmarrjen e bursave, pajisjeve, trans-ferimit të njohurive dhe te-knologjisë”, shpjegoi Gruevski. Ajoofron një kuadër për pjesëmarrjenafat-gjatë të Maqedonisë në fizikëneksperimentale dhe teorike, inxhin-ierinë, zbatimet e teknologjisë sëzbulimit dhe shkencën e komp-juterëve. Studentët dhe shkencëtarëtmaqedonas tani do të jenë në gjend-je të ndjekin shkolla të ndryshme tëCERN, të tilla si për përshpejtuesitdhe kompjuterizimin, të studiojnë,trajnohen dhe të kryejnë kërkimeshkencorë. Këtë verë, grupi i parë imaqedonasve do të vizitojë qendrëne famshme shkencore.

Drejtori i Përgjithshëm i CERN,

Rolf-Dieter Heuer, i cili nënshkroimarrëveshjen me Gruevskin, e për-shëndeti atë si një shans të madh përshkencëtarët maqedonas për të kon-tribuar në zhvillimin e vendit të tyredhe të botës.

Maqedonia i ka kushtuar vë-mendje të madhe shkencës në vitet efundit. Ajo ka dyfishuar shpenzimetpër arsimin, ka hapur disa kolegje tëreja dhe ka rritur kuotën e regjistrim-it të studentëve. Qeveria bile ka pa-

guar bursat në departamentin e fizikëstë Universitetit Shenjtët Ciril dheMetod të Shkupit, që mundet mëpas të përsosin njohuritë e tyre nëCERN.

Megjithatë, shkencëtarët maqedo-nas besojnë se qeveria mund të bëjëmë shumë. Vitin e kaluar, ajo caktoi2.5 milionë euro për shkencën dhekërkimin dhe BE i dha vendit 6 mil-ionë euro për këtë qëllim.

Dy shkencëtarë, ZllatkoDimçovski dhe Jovan Mitrevski, janëmaqedonasit e rrallë me përvojë tëgjatë në CERN. Dimçovski, një veter-an i CERN për 42 vjet, tha se ishte njëpërfitim për Maqedoninë që të fitontetë gjitha privilegjet e CERN pa udashur të kontribuojë financiarisht.

Ngritur në 1954, CERN ështëqendra më e madhe dhe më me emërnë botë. Ajo nisi të punojë si njënga ndërmarrjet e para të përbashkë-ta të Europës, por sot numëron 20vende anëtare dhe mbledh 751 mil-ionë euro në vit si pagesë anëtarësi-mi.

Gruevski tha se ai shpreson seMaqedonia do të ngrejë statusin esaj në CERN pas një periudhe tëcaktuar kohe.

Nikola GruevskiNikola GruevskiNikola GruevskiNikola GruevskiNikola Gruevski


ww

w.houseofeurope.org


ARSIMI, STUDIMI DHE INOVACIONIARSIMI, STUDIMI DHE INOVACIONIARSIMI, STUDIMI DHE INOVACIONIARSIMI, STUDIMI DHE INOVACIONIARSIMI, STUDIMI DHE INOVACIONIÇËSHTJE KYÇE PËR ZHVILLIMINÇËSHTJE KYÇE PËR ZHVILLIMINÇËSHTJE KYÇE PËR ZHVILLIMINÇËSHTJE KYÇE PËR ZHVILLIMINÇËSHTJE KYÇE PËR ZHVILLIMINE BALLKANIT PERËNDIMORE BALLKANIT PERËNDIMORE BALLKANIT PERËNDIMORE BALLKANIT PERËNDIMORE BALLKANIT PERËNDIMOR

Ministrat e BallkanitPerëndimor ranë dakordsot në Sarajevë të nisinpërgatitjet për një strategjistudimi rajonal, nënrrethanat favorizuese tëKëshillit për BashkëpunimRajonal (KBR)Sekretariatit dhePresidencisë Çeke tëBashkimit Europian.

Ministrat rajonal të shkencësdhe studimeve kërkimore

kryen zotimin e tyre në konferencënministrore “Zhvillimi i Strategjisësë Studimit Rajonal për BallkaninPerëndimor”. Në një Deklaratë tëpërbashkët ata ranë dakord ta ven-dosnin në plan të parë të rendit tëditës bashkëpunimin mbiStrategjinë për Zhvillim dhe Stu-dim Rajonal, si edhe të krijoninqendra konkurruese të një cilësie tëlartë në fushat që ishin me interes,duke lehtësuar kështu edhe in-tegrimin e vendeve të BallkanitPerëndimor në BE.

Ministrat inkurajuan rritjen epërhapjes së njohurive nëpërmjet

lidhjes mes shkencëtarëve dhe stu-diuesve nga vendet e Ballkanitperëndimor dhe brenda gjithë Eu-ropës Juglindore (EJL); ndërtimine një kapaciteti studimor meshkencëtarë të rinj duke mbështeturrrjetet e shkencëtarëve në rajon dheduke lehtësuar trajnimin dhebashkëpunimin e tyre; bashkëpun-imin mes unionit studimor dheshkencëtar, si edhe sektorit të biz-nesit, veçanërisht të ndërmarrjevetë vogla dhe të mesme.

Në fjalën hapëse të këtij eveni-menti, sekretari i përgjithshëm iKBR-së Hido Biscevic theksoi sebashkëpunimi rajonal në fushënstudimore ishte i domosdoshëmpër zhvillimin e plotë të EuropësJuglindore. Biscevic tha se “ndërti-mi i një shoqërie me bazë të plotënjohurish është parakusht për njëzhvillim të qëndrueshëm social dheekonomik në rajon”. “Dhe në sit-uatën e një krize të tillë ekonomike,roli i studimeve kërkimore dheshkencore është tepër thelbësor përrritjen e konkurrencës.”

Zëvendës Ministri çek i Arsim-it, Rinisë dhe Sporteve, VlastimilRuzicka, tërhoqi vëmendjen drejttre kolonave mbështetëse të njo-hurisë – arsimi, studimi dhe ino-

vacioni, si edhe ndaj dimensionittë tyre rajonal dhe në BE. “Përdori-mi i forcave që kanë talent dhe kom-petencë është prioritet për vendet eBallkanit Perëndimor, gjithashtuedhe në pikëpamje të kooperimittë suksesshëm rajonal dhe futjesnë BE.”

Komisioneri i BE-së përShkencën dhe Studimin, Janez Po-tocnik, vuri në dukje perspektivëneuropiane si të rëndësishme përstabilitetin dhe prosperitetin e ra-jonit. “Duke u angazhuar bashkënë punë kërkimore, vendet e rajonitdo të lehtësojnë integrimin e tyrenë fushën e studimit europian, qëpërbën një hap thelbësor në proces-in para hyrjes në BE.”

Pjesëmarrësit e konferencës, nëtë cilët përfshiheshin edhe për-faqësues të tjerë të anëtarëve të KBR-së nga EJL, organizata ndërkom-bëtare dhe aksionarë të rëndë-sishëm ranë dakord të paraqisninnjë hartë për aktivitetet e ardhshmenë strategjinë për zhvillim rajonaldhe studimor. Kjo skicë do të im-plementohej nga subjekte rajonale.KBR njëkohësisht do të vazhdojëtë lehtësojë aktivitetet mbi zhvil-limin dhe vënien në zbatim tëstrategjisë.

ww

w.houseofeurope.org

rajo

ni

Komisioneri i BE-sëKomisioneri i BE-sëKomisioneri i BE-sëKomisioneri i BE-sëKomisioneri i BE-sëpër Shkencën dhepër Shkencën dhepër Shkencën dhepër Shkencën dhepër Shkencën dheStudimin, JanezStudimin, JanezStudimin, JanezStudimin, JanezStudimin, JanezPotocnik, vuri nëPotocnik, vuri nëPotocnik, vuri nëPotocnik, vuri nëPotocnik, vuri nëdukje perspektivëndukje perspektivëndukje perspektivëndukje perspektivëndukje perspektivëneuropiane si tëeuropiane si tëeuropiane si tëeuropiane si tëeuropiane si tërëndësishme përrëndësishme përrëndësishme përrëndësishme përrëndësishme përstabilitetin dhestabilitetin dhestabilitetin dhestabilitetin dhestabilitetin dheprosperitetin eprosperitetin eprosperitetin eprosperitetin eprosperitetin erajonit. “Duke urajonit. “Duke urajonit. “Duke urajonit. “Duke urajonit. “Duke uangazhuar bashkë nëangazhuar bashkë nëangazhuar bashkë nëangazhuar bashkë nëangazhuar bashkë nëpunë kërkimore,punë kërkimore,punë kërkimore,punë kërkimore,punë kërkimore,vendet e rajonit dovendet e rajonit dovendet e rajonit dovendet e rajonit dovendet e rajonit dotë lehtësojnëtë lehtësojnëtë lehtësojnëtë lehtësojnëtë lehtësojnëintegrimin e tyre nëintegrimin e tyre nëintegrimin e tyre nëintegrimin e tyre nëintegrimin e tyre nëfushën e studimitfushën e studimitfushën e studimitfushën e studimitfushën e studimiteuropian, që përbëneuropian, që përbëneuropian, që përbëneuropian, që përbëneuropian, që përbënnjë hap thelbësor nënjë hap thelbësor nënjë hap thelbësor nënjë hap thelbësor nënjë hap thelbësor nëprocesin para hyrjesprocesin para hyrjesprocesin para hyrjesprocesin para hyrjesprocesin para hyrjesnë BE.në BE.në BE.në BE.në BE.”””””


ww

w.h

ouse

ofeu

rope

.org

6

ww

w.h

ouse

ofeu

rope

.org

inte

grim

i


Misioni i Rendit të Ligjit të BE-së në Kosovë, EULEX deklaroi af-tësitë e plota vepruese dhe përuroiselinë e vet në Prishtinë. Të pran-ishëm në ceremoni ishin përfaqësuesite vendeve anëtare të BE-së, Presi-denti i Kosovës Fatmir Sejdiu dheKryeministri Hashim Thaçi.

Shefi i sigurimit të BE HavierSolana përshëndeti arritjen në njëdeklaratë nga Brukseli duke thënë seEULEX “do të bëjë çmos për t’i bërëinstitucionet e rendit të ligjit që tëpunojnë më mirë dhe më shpejt përtë mirën e të gjithë njerëzve në Kos-ovë”. EULEX, misioni më i madhcivil nisur ndonjëherë nga BE, “ësh-të provë e angazhimit të fortë të BEndaj Ballkanit Perëndimor,” shtoiSolana. Misioni, i cili filloi vepriminnë dhjetor 2008, ka trajtuar disa pro-jekte që nga nisja e zbatimit të man-

datit të vet “në bashkëpunim tëngushtë me institucionet e Kosovës”.Një vendosje paqësore anembanëvendit, duke përfshirë veriun e tra-zuar; procedimi i një rasti krimeshlufte; gjyqi i parë në gjykatën e Mitro-vicës që nga marsi 2008 dhe identi-fikimi i kockave të 23 personave tëhumbur, janë vetëm disa nga detyratqë misioni ka kryer në katër muajt eshkuar.

Policia e EULEX është e vendo-sur anembanë Kosovës në 34 postapolicore dhe gjashtë seli rajonale tëpolicisë së Kosovës. Misioni mbangjithashtu vëzhgim 24-orësh me njësitëe posaçme policore, policinë kufitaredhe policët e doganave në portat 1dhe 31 në kufirin me Serbinë. Ai kry-en patrulla 24-orëshe me aftësi reagi-mi të shpejtë nga njësitë e integruaratë policisë në të gjithë vendin. “Me

E ARDHMJA E BALLKANIT PERËNDIMORDHE TURQISË NË FOKUSIN E BEQeveria shqiptare dhe Komisioni

Evropian organizuan së bashkunjë konferencë mbi “Koordinimin eDonatorëve në Ballkanin Perëndimordhe Turqi”, e cila u mbajt në datat 2-3 prill 2009 në Tiranë. Në një tryezëtë përbashkët u mblodhën rreth 200përfaqësues të institucioneve Finan-ciare, Shteteve Anëtare të BashkimitEvropian, donatorë jashtë vendeve tëBE-së dhe përfaqësues nga BallkaniPerëndimor dhe Turqia.

Qëllimi i Konferencës ishte evi-dentimi i progresit të bërë nëpërmirësimin e koordinimit të dona-torëve, shkëmbimin e përvojave mëtë mira, adresimin e mangësive qëmbeten dhe dhënien e rekomandi-meve praktike lidhur me përmirësimine mëtejshëm të koordinimit të dona-torëve dhe sigurimin e një shpërndar-jeje efektive të detyrave ndërmjetdonatorëve. Në këtë konferencë udiskutuan masat konkrete në sektorëte arsimit, mjedisit dhe transportit, tëcilat luajnë një rol kyç në zhvilliminekonomik-social dhe në integrimin

Evropian dhe rajonal të BallkanitPerëndimor dhe Turqisë.

Konferenca u drejtua nga Drej-tori i Përgjithshëm i Zgjerimit, Z.Michael Leigh, së bashku me Kryem-inistrin e Qeverisë Shqiptare, Z SaliBerisha dhe Ambasadoren e Repub-likës Çeke, vend i cili kryeson Presi-

dencën e Bashkimit Europian nëShqipëri, .Znj. Marketa Fialkova.

Ndihma financiare e Donatorëvendaj Ballkanit Perëndimor dhe Tur-qisë gjatë viteve 2005-2008 ka qenërreth 20 miliard Euro. Konferenca efundit e Donatorëve u mbajt në tetor2008 në Bruksel me iniciativën eKomisionit Evropian. Në vijim të re-komandimeve, konferenca në Tiranëishte e para që mbahet në një nga ven-det përfituese me pjesëmarrjen e 200përfaqësuesve të Institucioneve Fi-nanciare Evropiane, donatorëve jas-htë BE-së si dhe përfaqësuesve te Bal-

lkanit Perëndimor dhe Turqisë.Bashkimi Evropian ka përgatitur

“pako kundër krizës” me ndihmë përvendet e Ballkanit Perëndimor dhepër Turqinë, me vlerë prej 150 mil-ionë eurosh, në të cilën vendet e ra-jonit do të kenë qasje përmes fondeveparahyrëse të Unionit, deklaroi drej-tori i Përgjithshëm i Drejtorisë sëKomisionit Evropian për zgjerimMajkëll Li.”Pakoja kundër krizës përvendet e rajonit është me vlerë prej150 milionë eurosh përmes fondeveIPA, kurse më vonë edhe 600 mil-ionë euro nga institucionet ndërkom-

bëtare financiare”, theksoi Li në hap-jen e konferencës. Ai shtoi se qëllimii tubimit është ndihma e vendeve tëhuaja që vendet e rajonit të bëhen samë efikase.”Është me rëndësi qëparatë e tatim paguesve të vendevedonatore të shfrytëzohen me qëllimqë të arrihen rezultate më të mira”,sqaroi Li. Ndihma financiare e Dona-torëve ndaj Ballkanit Perëndimor dheTurqisë gjatë viteve 2005-2008 kaqenë rreth 20 miliard Euro. Konfer-enca e fundit e Donatorëve u mbajtnë tetor 2008 në Bruksel me inicia-tivën e Komisionit Evropian.

Shef i Eulex,Shef i Eulex,Shef i Eulex,Shef i Eulex,Shef i Eulex,Yves de KermabonYves de KermabonYves de KermabonYves de KermabonYves de Kermabon

Provë e angazhimit të fortë të BE ndaj Ballkanit Perëndimorpersonel rreth 3,000 vetë, misioni ësh-të më i madh se dhjetë operacionet etjera civilë të marrë së bashku që BE-ja ka drejtuar anembanë botës. Nejemi të ndërgjegjshëm për pritsh-mërinë e lartë që është vënë mbiEUELX,” tha shefi i misionit Iv dëKermabon. Të hënën, ai shtoi seEULEX do të vazhdojë tëmbikëqyrë, mësojë dhe këshillojë ko-legët e saj të Kosovës me detyra nëpolici, gjykata e dogana, por vetëmautoritetet vendorë “mund të ven-dosin rendin e ligjit për popullin eKosovës”. “Do të ketë shumë sfida,por unë kam besim se së bashku mepranitë e tjera të BE-së ne do të arr-ijmë suksesin e misionit. Qëllimi ipërgjithshëm i Bashkimit është tënjoftojë stabilitetin në Kosovë dherajon,” tha Përfaqësuesi i Posaçëm iBE-së në Kosovë, Pieter Feith.


ww

w.houseofeurope.org


ww

w.houseofeurope.org

inte

grim

i

Anëtarët e BE-së duan liberalizimin e vizavepër Ballkanin Perëndimor deri në 2010

Ministrat ejashtëm të tetëvendeve të BE-së ikanë dërguar njëletër KomisionitEvropian duke ikërkuar të shpejtojëeliminimin e regjimittë vizave për atovende të BallkanitPerëndimor që kanëpërmbushur kriterete kërkuara.

Tetë vende të BE-së i kanëkërkuar Komisionit Evropian

(KE) të marrë hapa të shpejtë drejtheqjes së kërkesave për vizë për ven-det e Ballkanit Perëndimor. “Ne

besojmë se vendimi thelbësor mbiheqjen e regjimit të vizave duhet tëmerret pa vonesë, sapo vendet tëpërmbushin kriteret e vëna,” thanënë një letër në 4 prill, ministrat ejashtëm të Estonisë, Hungarisë,Italisë, Letonisë, Lituanisë, Polo-nisë, Sllovakisë dhe Sllovenisë. KEhapi vitin e kaluar bisedimet e le-htësimit të vizave me Shqipërinë,Bosnje dhe Hercegovinën (BiH),Maqedoninë dhe Serbinë. “Planiudhëzues” i kërkesave për secilinvend mbulon katër sërë çështjes:sigurinë e dokumenteve; migrim-in e paligjshëm, përfshirë ripran-imin, rendin publik dhe sigurinë;marrëdhëniet e jashtme dhe tëdrejtat bazë.

“Është arritur përparim në tëkatër blloqet e identifikuar në plan-et udhëzuese,” citon agjencia maqe-donase e lajmeve fjalën e tetë min-istrat në letrën e tyre. “Reforma tëmëdha janë nisur në fushën edrejtësisë, lirisë dhe sigurisë.” Let-

ra, dërguar nën presidentit të KEZhak Barrot, komisionerit tëzgjerimit të BE-së Olli Rehn dhepresidencës çeke të BE-së, i kërkon-te gjithashtu Komisionit të finali-zonte raportet mbi përparimin evendeve përpara zgjedhjeve të Par-lamentit Evropian në qershor. Nërast të një vlerësimi pozitiv, thoshintetë ministrat, Brukseli duhet të re-komandonte pa vonesë heqjen eregjimit të vizave për vendet që kanëpërmbushur kriteret për këtë.Vlerësimi final që kërkon mira-timin nga një shumicë e kualifikuare vendeve anëtare të BE-së për tëhyrë në fuqi, do të merret në nën-tor. Në qoftë se shfuqizimi kalon,shtetasit e vendeve të interesuara dotë jenë në gjendje të udhëtojnë paviza në çdo vend të BE-së duke fil-luar nga 2010.

Duke përshëndetur masën e tetëministrave të jashtëm , nën-kryem-inistri maqedonas Ivica Boçevskitha të enjten se shtetasit e vendit të

tij po paguajnë 5 milion euro në vitmesatarisht për vizat e BE-së. Aivuri në dukje gjithashtu se 70% etë rinjve të vendit nuk kanë vizituarkurrë ndonjë vend të BE-së, ndër-sa prindërit e tyre udhëtonin lirishtanembanë Evropës në epokën ju-gosllave. Regjimi i vizave futur përvendet e Ballkanit Perëndimor nja15 vjet më parë nuk arriti asgjëpërveç se ndihmoi “autokratët evegjël të Ballkanit” të mbeteshin nëfuqi për më shumë se një dekadë,tha Boçevski. Ai theksoi se periud-ha kishte qenë një “dekadë e hum-bur” për këto vende. Liberalizimi ivizave do të krijojë mundësi të rejapër udhëtim dhe bashkëpunimbiznesi me partnerët evropianë,parashikoi Boçevski. Për më tepër,ai do të mundësojë të gjithë shteta-sit e Maqedonisë “të hapen ndajndikimit të BE-së, gjë që do të re-zultojë në një transformim fonda-mental të shoqërisë,” shtoiBoçevski.


ww

w.h

ouse

ofeu

rope

.org

Forumi Europian8

ww

w.h

ouse

ofeu

rope

.org

shqi

përia


ww

w.h

ouse

ofeu

rope

.org Shqipëria aplikon

Zyrtarët e BE-së përshëndetënkërkesën zyrtare të Shqipërisë për

anëtarësim në bllokun 27-vendesh tëmartën, por vunë në dukje se zgjed-hjet e përgjithshme të vendit që janëpërpara do të jenë kritike për përp-jekjen e saj. Shqipëria bëri kërkesë përanëtarësim në BE të martën, më 28prill, në Pragë, më pak se një muajpasi hyri në NATO së bashku meKroacinë. “Ky akt ka rëndësi his-torike, duke shënuar kthimin e ven-dit tim në familjen e vendeve europi-ane,” tha Kryeministri shqiptar SaliBerisha përpara dorëzimit të kërkesëshomologut të tij çek Mirek Topo-lanek, vendi i të cilit mban presi-dencën e radhës së BE-së.

Shqipëria bëri hapin e parë drejtanëtarësimit në BE në qershor 2006kur nënshkroi Marrëveshjen e Stabi-lizimit dhe Shoqërimit (SAA) meBashkimin Europian. Raporti i rreg-ullt më i fundit i Komisionit Europi-an (KE) mbi përparimin e Shqipërisë,i botuar në nëntor 2008, tha se vendiende duhet të luftojë krimin dhe kor-rupsionin, për të bërë më tepër “për-parim në reformën gjyqësore” dheforcimin e administratës publike tësaj. Brukseli i kishte bërë thirrjeShqipërisë që ta shtyjë kërkesën e sajderi pas zgjedhjeve të përgjithshmetë 28 qershorit, por vendi megjithatëe paraqiti atë. Duke përshëndeturkërkesën në një ceremoni në Pragë,Topolanek tha se Shqipëria kishtepësuar “ndryshime të mëdha pozi-tive”. “Unë jam i bindur se ajo sotështë në gjysmë [të anëtarësimit tëplotë],” tha ai, sipas AFP. Kryeminis-tri çek vuri në dukje se ka ende “njësasi të madhe pune” që Shqipëriaduhet të bëjë përpara sesa të jetë nëgjendje të hyjë në Bashkim, gjë që nukka të ngjarë të ndodhë përpara të pa-ktën 2015, sipas njoftimit të BBC tëmartën.

Majkëll Li, drejtori i përgjithshëmi KE për zgjerim, i cili ndoqi gjith-ashtu ceremoninë në Pragë, e lavdëroiShqipërinë për përparimin në zba-timin e reformave kryesore tëkërkuara nga BE dhe për “rolin kon-struktiv dhe stabilizues” të saj nëBallkan.”Zhvillimi i zgjedhjeve par-lamentare në qershor në mënyrë tëlirë dhe të rregullt, mbetet një kusht,”paralajmëroi ai. Parregullsitë dhe pre-tendimet e vjedhjes së votave kanëdëmtuar zgjedhjet që nga rënia e komu-nizmit në dhjetor 1990. Nëntorin ekaluar, parlamenti futi një sistem

zgjedhor proporcional i cili, sipas Par-tisë Demokratike të Berishës, do tëqartësojë rezultatet e zgjedhjeve.

Shqipëria u bë të martën vendi idytë ballkanik perëndimor që aplikonpër anëtarësimin, pas Malit të Zi. Ti-rana duhet gjithashtu të presë disa muajpër një dritë jeshile nga Brukseli, thae përditshmja britanike FinancialTimes në një artikull të saj të martën,duke vënë në dukje se do të ishte“gabim” për BE të “shpërfillte”kërkesën e Shqipërisë. “Zgjerimi iBashkimit në juglindje është ndër su-kseset më të mëdha të tij; ai mund tërritet duke përqafuar shtetet e brish-ta të Ballkanit Perëndimor, duke përf-shirë Shqipërinë,” tha gazeta. Kroa-cia është më e përparuara në procesine pranimit dhe mund të futet në BEbrenda dy viteve të ardhshëm. Atë epasojnë Maqedonia, Serbia, Bosnjedhe Hercegovina si edhe Kosova.

“Komisioni e mirëpret aplikiminpër anëtarësim të paraqitur ngaKryeministri i Shqipërisë, Z Sali Ber-isha pranë Presidentit të KëshillitEvropian, Kryeministrit Mirek Topo-lanek. Sot, Shqipëria kalon një mo-ment historik duke treguar kështupërkushtimin e rëndësishëm të ven-dit ndaj vlerave dhe parimevethemeltare europiane. I takon Këshil-

lit të vendosë për më tej. Komisioniështë i gatshëm të përgatisë atë qëquhet ‘Opinion’ për aplikimin eShqipërisë nëse Këshilli na fton tabëjmë këtë.

Shqipëria ka vazhduar të përparojëme reformat kyçe politike dhe mepërgatitjen e saj për integrimin europi-an. Që prej vitit 2006, janë zbatuarmirë nenet tregtare të Marrëveshjessë Ndërmjetme. Marrëveshja e Stabi-lizim Asociimit (MSA) hyri në fuqinë prill 2009. Shqipëria ka pasur njërol konstruktiv dhe stabilizues në ra-jon. Dhe është tashmë në dorë tëShqipërisë të futet në një fazë të re tëintegrimit europian duke përmirësuarnë veçanti sundimin e ligjit. Mbajtjae zgjedhjeve parlamentare të lira dhetë ndershme në qershor mbetet njëkusht kyç.

Perspektiva evropiane e vendevetë Ballkanit Perëndimor, përfshirëkëtu edhe Shqipërinë, është thelbë-sore për qëndrueshmërinë dhe begat-inë e rajonit si edhe për BE-në. Atovende që kanë mbetur potencialishtkandidate në Ballkanin Perëndimordo të mund të arrijnë statusin kandi-dat, me anëtarësimin si qëllim për-fundimtar, sipas meritave të tyre,duke përparuar bindshëm me refor-mat ekonomike dhe politike dhe duke

përmbushur kushtet dhe kërkesat enevojshme.”

Pak historiShqipëria është një vend poten-

cialisht kandidat për hyrje në BE. Kazbatuar nenet tregtare të Marrëveshjessë Ndërmjetme, nën Marrëveshjen eStabilizim Asociimit me BashkiminEuropian që prej qershorit 2006. Paspërfundimit të procedurave të rati-fikimit, MSA hyri në fuqi më 1 prill2009. Aplikimi për anëtarësim i dorë-zohet Këshillit, i cili vendos të hapëprocedurën e parashtruar në Traktatdhe t’i kërkojë Komisionit të japëopinion e tij për aplikimin. Në bazëtë këshillave të Komisionit, Këshilliduhet të vendosë unanimisht të japëstatusin e vendit kandidat. ‘Opinio-ni’ i Komisionit vlerëson përmbush-jen e kritereve për anëtarësim, dukepërfshirë aftësinë për të ndërmarrëdetyrimet e anëtarësimit. Kjonënkupton një analizë të detajuar tësituatës me reformat që lidhen me BE-në. Gjithashtu, një historik ikënaqshëm i zbatimit të detyrimevetë Marrëveshjes së Stabilizim Asoci-imit (përfshirë nenet tregtare) përbënpër BE-në një element thelbësor përshqyrtimin e cilitdo aplikimi për anë-tarësim.


ww

w.houseofeurope.org


ww

w.houseofeurope.org

shqi

përia

për anëtarësim në BE

Rinovohet dhe pajiset Gjykata e Rrethit Sarandënëpërmjet një fondi prej •410 000 të KomisionitGjatë vizitës së tij katër ditore në Jug të

vendit, Shefi i Delegacionit të KomisionitEuropian në Shqipëri përuroi Gjykatën esapo rinovuar dhe pajisur të Rrethit tëSarandës. Problemet kryesore të ndërtesëstë cilat projekti i ka adresuar suksesshëmishin mungesa e një dhome për të pande-hurit, e një sistemi sigurie, e masave tëparandalimit të zjarrit, e rrjeteve kompju-terike si edhe lagështira, plasaritja e mureveetj. Në kuadër të ndihmës për reformëngjyqësore në Shqipëri, Komisioni Europi-an vazhdon të financojë një sërë projekteshpër infrastrukturën gjyqësore, ngritjen ekapaciteteve dhe trajnimet.

Përforcimi i pavarësisë së gjyqësoritshqiptar dhe përmirësimi i efikasitetit tëtij është një nga synimet kryesore tëbashkëpunimit të KE-së me qeverinëShqiptare në procesin e Stabilizim-Asoci-imit. Infrastruktura e mjaftueshme gjyqë-sore është një parakusht i rëndësishëm qëgjykatësit, prokurorët, juristët dhe admin-

istrata gjyqësore të punojnë me efektivitetdhe të ndihmojnë në zhvillimin e një sis-temi gjyqësor më të pavarur, të paanshëm,efikas, profesional, transparent dhe mod-ern.

Rinovimi dhe pajisja e Gjykatës sëRrethit Sarandë, po ashtu si Gjykatat e Apelittë Korçës dhe Vlorës, dhe Gjykatës sëRrethit Dibër të përfunduara më parë, bu-rojnë nga “Master-plani për Infrastruk-turën Gjyqësore”, i cili identifikoi këtogjykata si parësore për investime. Master-plani, i përgatitur nga KE dhe autoriteteshqiptare në 2005, paraqet një pasqyrë tëplotë të situatës së gjykatave në Shqipëriduke nxjerrë rekomandime për investimenë këtë sektor gjatë 15 viteve të ardhshëm.

Duke falënderuar të gjitha palët qëndihmuan në zbatimin e suksesshmen tëkëtij projekti, Ambasadori Helmuth Lo-han vuri në dukje përqasjen gjithëpërf-shirëse dhe plotësuese të ndihmës së KE-së për reformën në drejtësi: “Në këtë rast,

ne kemi mbështetur ngritjen e infrastruk-turës së mjaftueshme fizike kaq e nevo-jshme nëse kemi parasysh vështirësinë mekushtet e mëparshme të punës. Por tullatnuk janë thjesht tulla dhe •410 000 të in-vestuara në rinovimin e Gjykatës së Rre-thit Sarandë synojnë më tej. Ato synojnëtë rrisin profesionalizmin e punës sëgjyqësorit. Kjo ndihmë e ‘ngurtë’ plotë-son atë që misionet e tjera të ndihmës siEURALIUS bëjnë me të ashtuquajturat

DEKLARATË E OLLI REHNUnë përgëzoj hyrjen në fuqi

të Marrëveshjes së Stabiliz-im Asocimit firmosur në Qer-shor 2006, mes Shqipërisë dheBE-së. Hyrja në fuqi e MSA,shënon fillimin e një ere të regjatë të cilës sfidat me të cilatdo të përballet Shqipëria dhe re-zultatet e pritura prej saj do tëjenë më të larta se më parë.Marrëveshja e Stabilizim Asoci-imit mes Shqipërisë dhe BE-sëpërfaqëson një marrëdhëniekontraktuale, e cila do të thotëtë drejta dhe detyrime të për-bashkëta për të dyja palët. Foku-si i MSA-së është respektimi iprincipeve kyçe të demokracisësi dhe elementëve bazë të cilatjanë thelbi i tregut të përbashkëtEvropian. Krijimi i një zone tëlirë tregtie me BE-në, aplikimi istandardeve të BE-së në fushatsi ato të konkurrencës, pronësiaintelektuale, rregullore të ndry-shme shtetërore, si dhe reformat

e dizenjuara me qëllim arritjene këtyre standardeve, do t’i jap-in Shqipërisë mundësinë e afri-mit me BE-në. BE-ja, nëpërmjetprocesit të MSA, do të vazhdojëtë mbështesë Shqipërinë në pro-gresin e saj drejt Integrimit Ev-ropian. Pjesë kryesore e këtijprocesi janë edhe politikat e di-zenjuara nga BE me qëllim for-cimin e bashkëpunimit tëvendeve të Ballkanit Perëndi-mor, si dhe të bashkëpunimitrajonal. Me qëllim mbështetjene kryerjes së reformave të nevo-jshme, BE ofron programe tëAsistencës së Para-anëtarësimitpër vendet e Ballkanit Perëndi-mor dhe Turqisë, programe tëcilat kapin vlera monetare rreth6,8 miliard euro për periudhën2009-2012. Konferenca e Tiranëska si temë kryesore, bashkëpun-imin e donatorëve me qëllim for-cimin dhe përmirësimin e kësajasistence.

ndërhyrje të ‘buta’ si ngritja e kapaciteteve,këshillimi ligjor dhe strukturor”. Gjith-ashtu, ai theksoi se “Në mënyrë që qën-drueshmëria e kësaj arritje të garantohetsë bashku me zhvillimin e mëtejshëm tëinfrastrukturës gjyqësore autoritetetshqiptare duhet të mendojnë për nevojatoperative dhe për mirëmbajtjen e kësajndërtese dhe të tjerave si kjo, ndërtimi itë cilave është mbështetur në masë tëmadhe nga Komisioni Evropian”.


ww

w.h

ouse

ofeu

rope

.org

Forumi Europian10

ww

w.h

ouse

ofeu

rope

.org

inte

rvis

ta


LOHAN: VIZAT? DUHET ENDE KOHË“Shqipëria, ende nukka pasaportabiometrike. Dialoguvaret nga ju”

Dardan Malaj

I prerë dhe krejtësisht nën kostumine diplomatit. I tillë shfaqet amba-

sadori i Delegacionit të Komisionit Ev-ropian në Shqipëri, Helmut Lohan.Në një intervistë për “Shqip”, ai kon-staton se zgjedhjet e ardhshme parla-mentare janë një test vendimtar përpjekurinë demokratike të Shqipërisë.Diçka që do të ndikojë si në çështjen elëvizjes së lirë, ashtu edhe te statusi ivendit kandidat. “Ky proces do të ketënjë ndikim të madh në vendimin që dotë marrë Bashkimi Evropian për atënëse Shqipëria është gati që të ndër-marrë hapa të mëtejshëm drejt integrim-it evropian”, thotë Lohan. Ai par-alajmëron se vlerësimi për këto zgjed-hje do të pasqyrohet në raportin vjetor,që pritet të bëhet publik në tetor tëkëtij viti. Insistimit të palës shqiptarepër të aplikuar për statusin e venditkandidat në Bashkimin Evropian,ambasadori zgjedh t‘i përgjigjet dukepërshkruar anën teknike. Sipas tij,mund të duhet një vit e gjysmë para sekomisioni të përmbyllë vlerësimin e tijdhe t‘i dorëzojë një opinion Këshillit tëMinistrave të BE-së për diskutim. Nëatë moment, sqaron ai, duke e për-shkruar si diçka voluminoze, shtetetanëtare të BE-së do të mund të ven-dosin nëse do t‘i jepet apo jo një ap-likanti statusi i vendit kandidat.

Teksa i referohet çështjes së lëvizjessë lirë, me gjuhë diplomatike Lohansqaron se për shkak të fokusimit nëshpërndarjen e kartave të identitetit,Shqipëria nuk e ka nisur ende pro-dhimin në shkallë të gjerë dhe shpërn-darjen e pasaportave biometrike, kësh-tu që do të duhet më tepër kohë nëkëtë fushë. Deklaratë që pothuajse par-alajmëron mospërfshirjen e Shqipërisënë bllokun e parë të vendeve përfituese.“Shqipëria deri tani nuk ka prodhuarpasaporta biometrike”, konstaton am-

basadori, duke shtuar se koha e zg-jatjes së dialogut për çështjen e liberal-izimit të vizave do të varet shumë ngaçasti kur do të fillojnë të prodhohendhe shpërndahen pasaportat biometrikenë Shqipëri.

Zoti ambasador, jemivetëm pak muaj para zgjed-hjeve të ardhshme parlamen-tare. A mendoni se po ecet nëdrejtimin e duhur për sa i ta-kon përgatitjes së zgjedhjeve,pra infrastrukturës zgjedhore?

Në përgjithësi procesi poshkon në drejtimin e duhur;Komisioni Qendror i Zgjedhjeveka marrë një sërë vendimesh, sipër shembull vendimin për bux-hetin e zgjedhjeve, apo për ten-derin për prodhimin e fletëve tëvotimit dhe po vazhdon punën etij. Sidoqoftë, koha ikën dhe unëkam vënë re se disa afate kohoretë vendosura më parë nuk janërespektuar nga të gjitha palët, përshembull për emërimin e anë-tarëve në administratën e Komi-sioneve Zonale Zgjedhore. Po zh-villohen ende diskutime në lidhje

me shpejtësinë e përgatitjeve,nëse kjo do të jetë e mjaftueshmepër të garantuar mbajtjen e zgjed-hjeve të lira dhe të ndershme, qëpërmbushin standardet dhe an-gazhimet ndërkombëtare, nëveçanti në lidhje me shpërndar-jen e kartave të identitetit. Lid-hur me këtë, është thelbësore qëtë gjithë zgjedhësit shqiptarë qënuk kanë pasaporta, të kenë mun-dësinë materiale të pajisen mekartat e identitetit në kohë, për-para ditës së zgjedhjeve. Në fundtë fundit, është rezultati ai qëvlen. Dhe një tjetër përsiatje:pjesëmarrja në zgjedhje është njëe drejtë demokratike themeltaredhe qytetarët shqiptarë mund tëtregojnë angazhimin e tyre kun-drejt një demokracie që funk-sionon, duke aplikuar sa mëshpejt të jetë e mundur për kar-tat e identitetit.

Çfarë rëndësie kanë sipasjush zgjedhjet e ardhshme të28 qershorit për Shqipërinëdhe aspiratat e saj?

Zgjedhjet do të jenë një test

vendimtar për pjekurinëdemokratike të Shqipërisë. Cilë-sia e zgjedhjeve do të ketë njëndikim të madh në vendimin qëdo të marrë Bashkimi Evropianpër atë nëse Shqipëria është gatiqë të ndërmarrë hapa të mëte-jshëm drejt integrimit evropian.Vlerësimi ynë do të pasqyrohetnë progres raportin vjetor, qëpritet të bëhet publik në tetor tëkëtij viti, ku një kapitull i veçantëu kushtohet kritereve politike përanëtarësim në Bashkimin Evropi-an. Duke qëndruar pikërisht terruga drejt integrimit, Tirana zyr-tare, zoti ambasador, ka deklaru-ar se do të aplikojë për statusin evendit kandidat në BashkiminEvropian brenda Presidencësçeke.

Gjatë vizitës së ministrit tëJashtëm shqiptar, Lulzim Ba-sha, në Bruksel, atij iu sugje-rua që të shtyhej momenti iaplikimit. Ju çfarë qëndrimikeni për këtë çështje dhe amendoni se do të ndikonte nëzgjedhje aplikimi për statusin


ww

w.houseofeurope.org

Forumi Europian 11

ww

w.houseofeurope.org

inte

rvis

ta

e kandidatit në BE?95% e shqiptarëve janë pro

integrimit evropian. Po ashtu, përkëtë objektiv ekziston edhe njëkonsensus i gjerë politik, prandajnuk jam i mendimit se integrimievropian ka për të qenë një çësh-tje e debatueshme për zgjedhjet.Më lejoni të shtoj edhe dy fjalëme atë çka ndodh, pasi t‘i dorë-zohet Presidencës së BashkimitEvropian aplikimi për anë-tarësim në BE. Në fillim, Këshillii Ministrave të Bashkimit Ev-ropian i kërkon zyrtarisht Komi-sionit Evropian që ky i fundit tëpërgatisë një opinion (vlerësim)në lidhje me aplikimin. Kjonënkupton një punë tepër tëmadhe për administratën e ven-dit aplikues, pasi qindra faqe tënjë pyetësori duhet të gjejnëpërgjigje, por edhe shumë punëpër kolegët e mi në KomisioninEvropian, pasi ata duhet të anal-izojnë mijëra faqe me përgjigjete këtij pyetësori. Si rrjedhojë,mund të duhet një vit e gjysmëpara se komisioni të përmbyllëvlerësimin e tij dhe t‘i dorëzojënjë opinion Këshillit të Minis-trave të BE-së për diskutim.Vetëm atëherë shtetet anëtare tëBashkimit Evropian do të mundtë vendosin nëse do t‘i jepet apojo një aplikanti statusi i venditkandidat dhe nëse duhen hapurapo jo negociatat për anëtarësim.Pak kohë më parë ju bëtë njëdeklaratë lidhur me nevojën përqëndrueshmëri në administratënpublike.

A ka siguri tashmë ngapolitika shqiptare, që paszgjedhjeve të ardhshme nukdo të ketë ndryshime thelbë-sore në administratën pub-like?

Pikë së pari dua të theksoj seju mund t‘i vini re ndryshimet nëadministratën publike jo vetëmkur ka ndryshim qeverish, poredhe kur ka ndryshime ministrashbrenda të njëjtit kabinet qever-isës. Kështu që thirrja ime përqëndrueshmëri është një thirrjeqë i drejtohet kujtdo që do tëmarrë në dorë qeverisjen e këtijvendi pas zgjedhjeve të ardhshme.

Integrimi i Shqipërisë metë drejta të plota në NATO dotë ndikojë në procesin inte-grues dhe në Bashkimin Ev-ropian?

Së pari, do të doja ta përgëzo-ja Shqipërinë për anëtarësimin esaj në NATO. Pritshmëritë përpjekurinë demokratike të një ven-di anëtar të NATO-s janë shumëtë larta. Pa dyshim që Shqipëriado të përpiqet t‘i përmbushë këtopritshmëri, prandaj suksesi nëkëto përpjekje do të jenë fitim-prurës për përparimin drejt in-tegrimit evropian.

Në kuadër të liberalizimittë vizave, një grup ekspertëshmbërritën në mars për të parënga afër situatën. A është gatiShqipëria të kalojë në këtëfazë dhe nëse ka probleme,cilat janë ato?

Një mision teknik me ekspertëtë vendeve anëtare të BashkimitEvropian sapo është larguar ngaShqipëria, pasi analizoi ecurinë nëfusha kyçe si siguria e dokumen-teve, migracioni, menaxhimi i kuf-ijve dhe azili, institucionet e zba-timit të ligjit, si edhe lufta kundërkrimit të organizuar dhe korrup-sionit. Këta ekspertë do të përgati-sin një raport dhe do t‘i dërgojnë

Komisionit Evropian konkluzionete tyre, të cilat do të përdoren përtë propozuar lëvizjen e lirë pa viza,për ato vende që i kanë përmbush-ur kriteret e përcaktuara më parë.Për shkak të fokusimit në shpërn-darjen e kartave të identitetit,Shqipëria nuk e ka nisur ende pro-dhimin në shkallë të gjerë dheshpërndarjen e pasaportave bi-ometrike, kështu që do të duhetmë tepër kohë në këtë fushë.

Komisioneri për Zgjerimin,Olli Rehn, deklaroi se për atovende që do të vlerësohenpozitivisht, do të ketë njëvendim për çështjen e vizavebrenda këtij viti. Sipas Rehn,për ato vende që nuk vlerë-sohen në këtë formë, dialogudo të vazhdojë. A do të thotëkjo që do të ketë kushte, de-tyrime të tjera për ato vendeqë nuk i kanë përmbushurkriteret, pra do të ketë afate tëreja, apo procesi i negociimitdo të vazhdojë pa limit?

Nuk do të ketë detyrime tëreja. Dialogu për liberalizimin evizave do të vazhdojë. Do t‘jujap një shembull specifik.Shqipëria deri tani nuk ka prod-huar pasaporta biometrike. Nënjë moment të ardhshëm

Shqipëria do të thotë se ne kemiprodhuar dhe shpërndarë deri mëtani 200 mijë, 300 mijë, apo 400mijë pasaporta biometrike, kësh-tu që koha e zgjatjes së dialogutpër çështjen e liberalizimit të vi-zave do të varet shumë nga çastikur do të fillojnë të prodhohendhe shpërndahen pasaportat bi-ometrike në Shqipëri. Pra,pikësëpari koha e këtij dialoguvaret nga Shqipëria.

Pothuajse e gjithë bota ësh-të përfshirë në një krizëekonomike. Sakaq, Shqipëriaka deklaruar gjithmonë senuk është pjesë e kësaj krizedhe ndërkohë zyrtarisht asnuk ka përgatitur një plan an-tikrizë. A ju duket normale kjosituatë?

Shqipëria nuk është e ekspo-zuar ndaj krizës në të njëjtënmënyrë sa edhe ekonomitë evendeve të tjera, që janë të inte-gruara tërësisht me ekonominëglobale. Por Shqipëria varet krye-sisht në marrëdhëniet e saja treg-tare nga partnerët e saj kryesorë,Italia dhe Greqia. Kështu që im-pakti i krizës ekonomike mbiShqipërinë do të varet më sëshumti nga fqinjët e saj nëBashkimin Evropian.


ww

w.h

ouse

ofeu

rope

.org

Forumi Europian12

ww

w.h

ouse

ofeu

rope

.org

polit

ikat

e B

E-s

ë

KonkurrencaForcimi i konkurrencës së

ekonomisë europiane është njënga prioritet kryesore të BE-së.Në vitin 2002, Këshilli përKonkurrencën u formua dukeshkrirë Këshillin e Tregut tëBrendshëm, Këshillin e Indus-trisë dhe të Kërkimit. Ky këshillështë përgjegjës për zhvillimin enjë politike koherente tëBashkimit Europian në lidhjeme konkurrencën. Formulimimë i spikatur i politikë së BE-sëpër ruajtjen e konkurrencësgjatë viteve të fundit ishteStrategjia e Lisbonës, miratuarnë Mars 2000 në Këshillin eEuropian.

Procesi i Lisbonës dheprogramet për reformakombëtare

Cikli i ri tre vjeçar i Strategjisë sëLisbonës për Zhvillim dhePunësim u ndërmor duke futurdirektiva integruese për zhvillimdhe punësim (2008-2010) në gjys-mën e parë të 2008, kur u mbajt njëdebat fondamental për qëllimet dheprioritetet e Strategjisë së Lisbonës.Duke u mbështetur në direktiva in-tegruese, në vjeshtë të 2008, shtetetanëtare do të pranonin programetpër reforma kombëtare për pjesëne dytë: 2008-2010.

Gjatë Presidencës çeke – në gjas-htë mujorin e parë të vitit – procesistandard i vlerësimit të programevepër reforma të reja në kontekstin eekzaminimeve shumëpalëshe do tëzhvillohet brenda organeve ekzek-utive të Këshillit. Përputhja meStrategjinë e Lisbonës do të disku-tohet në raportin vjetor të progre-sit, që përgatitet nga Komisioni;Republika çeke pastaj do të formu-lojë njoftime konsekuente për kon-figurimet e Këshillit në përgatitjepër samitin e BE-së në pranverë.Këshilli Europian në pranverë, ndërtë tjera do të adresojë vlerësimin eparë apo thelbin e këtyre pro-grameve për reforma kombëtare.

Për Republikën çeke, elementkyç i Strategjisë për Zhvillim dhePunësim është konkurrenca afat-gjatë dhe zhvillimi i qëndrueshëm,pasi ka të bëjë me kalimin në një

ekonomi bazuar mbi njohuritë.Republika çeke do të fokusohetkryesisht në implementimin eefektshëm të prioriteteve tëStrategjisë së Lisbonës dhe në vazh-dimin e zbatimit të planit miratuarpas rishqyrtimit më 2005. Synimiështë të arrihen objektivat reale përtë cilat është rënë dakord, me thekstë veçantë tek përmbushja e zhvil-limit ekonomik afatgjatë. Lidhurme këtë, Republika çeke do të përk-rahë qëndrueshmërinë dhe vazh-dimësinë e të tërë procesit nën kërke-sat dhe mundësitë aktuale.Strategjia e Lisbonës pas 2010 dotë jetë një tjetër temë kryesore nëprogramin e takimit të koordina-torëve të Lisbonës që do të mbahetnë Pragë, në 2009.

Politika e Ndërmarrjeve tëVogla dhe të Mesme (NVM)

Presidenca çeke do të diskutojëvënien në zbatim të masave nëndekretin e biznesit të vogël përEuropën, një paketë e masavelegjislative dhe jo-legjislative të para-qitura nga Komisioni në Qershor,2008. Republika çeke, do të vazh-dojë të inkurajojë aplikimin kon-sekuent të parimit ‘mendo për të

voglën së pari’, veçanërisht nëthjeshtimin e rregullave, frenimine detyrimeve administrative mbibizneset dhe për NVM, akses ndajprogrameve të komunitetit europi-an.

IndustriaSi vend me traditë të gjatë në

industri, Presidenca çeke do të për-qendrohet në sektorët për politikënindustriale duke rritur konkur-rencën e industrisë europiane edhenë tregun global. Ajo do të prekçështjen e vënies në zbatim të plan-it për konsum dhe prodhim afat-gjatë dhe dokumentet që duhenpër këtë. Diskutimet lidhur me për-fundimet e Këshillit për këtë çësh-tje dhe dokumentet shoqëruese përkëtë plan zbatimi filluan gjatë Pres-idencës franceze. Megjithatë, kjoçështje ka prioritet për të tre Presi-dencitë.

Me qëllim përmirësimin ekonkurrencës së Bashkimit Europi-an, duhet kushtuar rëndësi eveçantë edhe ndaj vlerësimit të do-bive të përftuara nga vënia në zba-tim e nismave ekzistuese. Kon-kluzionet do të përfshijnë një dis-kutim mbi nismat më të rëndë-

sishme, si rishikimi afat-mesëm inismës CARS 21, reagimet ndajpërfundimeve të Grupit të Nivelittë Lartë mbi Industrinë Kimike siedhe strategjia mbi trajtimin elëndëve të para. Republika çeke ekonsideron me tepër rëndësipërmirësimin e kushteve struktu-rore të biznesit nëpërmjet aplikim-it të një parimi rregullash më tëmira, duke theksuar nevojën përuljen e detyrimeve ekzistuese ad-ministrative dhe shfrytëzimin erisive. Duke ndjekur aktivitetet eKomisionit Europian, Republikaçeke mund të nisë një debat mbidrejtimin që duhet marrë nga poli-tika industriale e BE-së pas 2010.

Tregu i brendshëmPresidenca çeke mbështet tregun

e lirë dhe zbatimin efikas të legjis-lacionit përkatës. Motoja e Presi-dencës çeke ‘Një Europë pa Barri-era’ nxjerr plotësisht në pah rëndës-inë e katër lirive – lëvizja e lirë enjerëzve, e mallrave, shërbimevedhe e kapitalit. Një nga prioritete ekësaj Presidence është të mposhtëpengesat që gjenden akoma në tre-gun e Bashkimit Europian të cilatshtetet Anëtare nuk i deklarojnëhapur por që ende influencojnë në


ww

w.houseofeurope.org

Forumi Europian 13

ww

w.houseofeurope.org

polit

ikat

e B

E-s

ë

mënyrë të konsiderueshme nëlëvizjen e lirë të njerëzve, shërbi-meve, mallrave dhe kapitalit.

Lëvizja e lirë e mallravePresidenca çeke do të përqendro-

het kryesisht te mbrojtja e mallrave.Në dhjetor 2007, pas disa viteve mepërpjekje Komisioni Europiannxori nisma legjislative specifike (nëformën e një pakete mbrojtëse) përtë ulur detyrimet administrative dhepër të lehtësuar aksesin e ndërmar-rjeve të vogla dhe të mesme në tre-gun mbrojtës. Duhet të ketëpërmirësim në prokurimin publikpër mallrat në mbrojtje dhe duhetbërë më e thjeshtë lëvizja e këtyremallrave në tregun brenda BE-së.Këto masa do të çojnë në njëkonkurrencë rritëse të industrisëeuropiane dhe do të ofrojnë mëshumë siguri në pajisjen me këtoteknologji.

Përveç kësaj, në fushën e lëvizjessë lirë të mallrave, kryesia çeke do tëshohë për mundësi të tjera për tësjellë progres në debatet mbi direk-

tivat e vjetra në lidhje me mjetetmatëse dhe produktet për ndërtim.Rishikimi i këtij legjislacioni do tëgarantojë që vetëm produkte të sig-urta të kalojnë në duart e konsu-matorëve.

Lëvizja e lirë e njerëzve dhe ekapitalit

Presidenca çeke ka marrë për-sipër edhe të eliminojë periudhatkalimtare që kanë kufizuar ap-likimin efikas të parimit të lëvizjessë lirë të njerëzve dhe që çrregul-lojnë perceptimin e tregut tëbrendshëm si shprehje praktike esolidaritet dhe pajtueshmërisëmes vendeve europiane. Priorite-tet e kryesisë çeke përfshijnë gjith-ashtu edhe mbështetjen aktive përkrijimin e një mjedisi me karakterhomogjen për lëvizjen e lirë të ka-pitalit. Përveç kësaj, kjo Presidencëdo të përkrahë rishqyrtimin e Di-rektivës për Ndërmjetësi, legjisla-cionin për ndërmjetësit dhe har-monizimin e shërbimeve mehipotekë.

Ofrimi i lirë i shërbimeve dhedirektiva për shërbimet

Nga aspekti i katër lirive, liri nëofrimin e shërbimeve nuk ështëfunksionale. Vënia në zbatim nëkohën e duhur dhe në mënyrë kor-rekte të Direktivës së Shërbimeve, ecila është projektuar të përforcojëkonkurrencën në tregun e shërbi-meve dhe të thjeshtojë dispozitën eshërbimeve në kufi, duhet tëmposhtë shumë prej barrierave.Direktiva për Shërbimet në tregun ebrendshëm u pranua nga fundi i2006, por nuk ishte detyruese përShtetet Anëtare deri nga fundi i 2009.

Republika çeke, si vend me shër-bime të mira në eksport, e konsid-eron zbatimin e Direktivës së Shër-bimeve si prioritet. Meqë afati përzbatimin e kësaj directive po i afro-het dalëngadalë kryesisë çeke, Pres-idenca çeke do të nisë një diskutimrreth rezultateve të implementimittë Direktivës dhe aty ku është e për-shtatshme do të propozojë rrugëndrejt thellimit të liberalizimit të sek-torit të shërbimeve në BE.

Patenta për vendet eKomunitetit

Presidenca çeke do të vazhdojë për-pjekjet e saj në mënyrë aktive për tëpërmirësuar sistemin e patentave nëEuropë, veçanërisht për të bërë pro-gres fondamental në përgatitjen lig-jore për licencat dhe krijimin e një pat-ente të vetme për vendet brendaKomunitetit.Studim

Nën Presidencën çeke, do tëmbaheshin 11 konferenca përstudim dhe zhvillim, të cilat janëpjesë e kalendarit zyrtar të Minis-trisë së Arsimit, Rinisë dheSporteve. Disa do të zhvillohen nëbashkëpunim me Akademinë eShkencave të Republikës çeke dheme Qendrën e Teknologjisë. Përshembull, do të ketë një konferencëpër zhvillimet e parashikueshme nënanoteknologji dhe një konferencëpër teknologjitë e së ardhmes. Dotë zhvillohen një sërë evenimenteshnë fushën e studimit dhe zhvillim-it, me pjesëmarrjen e rajoneve dheKomisionit Europian.


ww

w.h

ouse

ofeu

rope

.org

INSTRUMENTI I NDIHMËS SË PARAPRANIMIT (IPA)


ww

w.h

ouse

ofeu

rope

.org

ipa

ZBATIMI I MARRËVESHJESSË PËRKOHSHMEMarrëveshja e

Përkohshme ishteshprehje e përp-

jekjeve të Shqipërisë për tëpërmbushur standardetekonomike dhe për t’u bërëanëtare me të drejta të plotanë komunitetin evropian dukeu përpjekur në përmbushjene kriterit të dytë të Kopenha-genit (ekzistenca e një ekon-omie funksionale dhe kapac-iteti për tu përballur me pre-sionin konkurrues dhe forcate tregut brenda BE-së). Zba-timi i Marrëveshjes sëPërkohshme është kryer nëdrejtim të lehtësimit të tregtisëdhe respektimit të preferen-cave dhënë operatorëve prod-hues e tregtarë në import dheeksport, ashtu edhe në drejtimtë zbatimit të ligjit, paran-

dalimit të shkeljeve të legjis-lacionit doganor dhe dispozi-tave të Marrëveshjes sëPërkohshme. Gjithashtu ësh-të zbatuar në kohë reduktimigradual i tarifave në përputhjeme Marrëveshjen ePërkohshme dhe janë rritur tëardhurat doganore, pavarë-sisht uljes mesatare të tarifavedoganore. Zbatimi i dispozi-tave te Marrëveshjes sëPërkohshme ka impakt nelëvizjen e lirë të mallrave; mehyrjen në fuqi të MP, ështëvendosur gradualisht një zonëe tregtisë së lirë e cila do tëpërfundojë brenda një periud-he maksimumi dhjetëvjeçareduke nisur nga hyrja në fuqi ekësaj Marrëveshjeje, si dhereduktimi tarifor gradual derine Janar 2011.

Zbatimi i Marrëveshjes seIntegrimit, ka dhënë efektet esaj ne shkëmbimin e mallravebujqësore te vendit tonë mevendet e Bashkimit Europian.Si rezultat i zbatimit të kësajmarrëveshje gjate vitit 2007-2008 shkëmbimi i mallravebujqësore ka njohur një inten-sitet të lartë dhe me rritje tëkënaqshme.

Volumi i shkëmbimevetregtare të produkteve bu-jqësore me BashkiminEuropian për vitin 2008, kaarritur 388 milion • nga 275milion • që ka qenë në vitin2007, pra duke pasur një rritjeprej 30% në krahasim me vi-tin 2007.

Eksporti i produktevebujqësore shqiptare drejtvendeve të BE-së. Gjatë vi-

tit 2008 eksportet e produk-teve bujqësore shqiptare drejtvendeve të BE-së kanë njo-hur një rritje në masë 50%, ekrahasuar me të njëjtën per-iudhë të vitit 2007, duke ar-ritur ne vlerën 46 milion •kundrejt 23 milion • të reali-zuara në të njëjtën periudhëtë vitit të kaluar.

Importi i mallrave ngaBE-ja. Gjatë vitit 2008, im-portet e produkteve bujqësoreme origjinë nga vendet e BE-së janë realizuar 135% kra-hasuar me vitin 2007. Vlera eimporteve nga BE-ja ka ar-ritur në 342 milion • nga 252milion • të një viti më parë.

Tregtia e mallrave meBE-në.

Për vitin ’08, shkëmbimetme vendet e BE-së kanë zënë


ww

w.houseofeurope.org

mbi 64.8% të volumit tëtregtisë së jashtme tëShqipërisë, ndërsa eksportete mallrave drejt vendeve tëBE-së për vitin 2008 kanëzënë 79.7 % të totalit të ek-sporteve, me një rritje prej11.8% në krahasim me vitin’07.

Importet nga BE-ja. Përvitin ’08 nga BE-ja rezultojnëme një rritje prej 18.8% dukearritur në vlerë 2170 milion/• ose 60.9% të totalit të im-porteve të Shqipërisë.

TTTTTregtia sipas vendeve tëregtia sipas vendeve tëregtia sipas vendeve tëregtia sipas vendeve tëregtia sipas vendeve tëBE-sëBE-sëBE-sëBE-sëBE-së.

Vendet më kryesore bren-da grupit të BE-së, që vazh-dojnë ta kryesojnë atë nëshkëmbimet tregtare janë Ita-lia me 44% në import dhe77.6% në eksport, në vend tëdytë Greqia, 24% në importdhe me11% në eksport, Gjer-mania me 10% në import dhe3.4% në eksport. Peshë tërëndësishme zënë edheSpanja,Hungaria, Qipro, Aus-tria etj.

Vlen të përmendet edhetregtia me vendet eCEFTA-s që në vitin ’08 kanjohur një rritje të lartëshkëmbimesh tregtare tëmallrave, ku volumi ështërritur me 46%, duke arriturnë vlerën 419 milion/•.

Disa nga efektet e hyrjesDisa nga efektet e hyrjesDisa nga efektet e hyrjesDisa nga efektet e hyrjesDisa nga efektet e hyrjesnë fuqi të MSA-së:në fuqi të MSA-së:në fuqi të MSA-së:në fuqi të MSA-së:në fuqi të MSA-së:

Pas ratifikimit të MSA-sënga parlamentet e të gjithavendeve anëtare të BE-së,MSA është baza kontraktu-ale mes Shqipërisë dheBashkimit Europian dhemotori kryesor i reformavenë vend; falë hyrjes në fuqitë kësaj marrëveshjejeShqipëria do të ketë një sërë


ww

w.houseofeurope.org

përfitimesh, mes të cilave dotë veçoja:

Lëvizja e lirë e mallraveLëvizja e lirë e mallraveLëvizja e lirë e mallraveLëvizja e lirë e mallraveLëvizja e lirë e mallrave(Neni 16)(Neni 16)(Neni 16)(Neni 16)(Neni 16)

MSA parashikon vendosjene një zone tregtie të lirë mesKomunitetit Evropian dheShqipërisë, që do të thotë sepalët do të krijojnë një hapë-sirë të përbashkët ku mallrat,personat, shërbimet dhe kap-italet do të qarkullojnë lir-shëm, pa barriera fizike dhe te-knike.

Lëvizja e lire e punëtoreveLëvizja e lire e punëtoreveLëvizja e lire e punëtoreveLëvizja e lire e punëtoreveLëvizja e lire e punëtoreve(Neni 46-48 MSA)(Neni 46-48 MSA)(Neni 46-48 MSA)(Neni 46-48 MSA)(Neni 46-48 MSA)

Me hyrjen në fuqi te MSA-së, palët do të sigurojnë reci-procitet të trajtimit të punon-jësve të punësuar në mënyrë tëligjshme në territoret përkatëse.Bashkëshortet dhe fëmijët rez-identë në mënyrë të ligjshme tënjë punonjësi të punësuarligjërisht në territorin e një ShtetiAnëtar gëzojnë akses në tregun

e punës së Shtetit Anëtar për-katës, gjatë periudhës së qën-drimit të autorizuar përpunësim të punonjësit. Gjith-ashtu do të vendosen rregullapër bashkërendimin e siste-meve të sigurimeve shoqërorepër punonjësit me nënshtetësishqiptare, të punësuar ligjërishtnë territorin e një Shteti Anë-tar dhe për pjesëtarët efamiljeve të tyre që janëligjërisht rezidentë aty.

Për sa i përketPër sa i përketPër sa i përketPër sa i përketPër sa i përketstrukturave:strukturave:strukturave:strukturave:strukturave:

Me hyrjen në fuqi të MSA-së, një nga detyrimet është ng-ritja e strukturave te për-bashkëta BE – Shqipëri(Këshilli i Stabilizim Asociim-it, Komiteti i Stabilizim Asoci-imit dhe Nën-komitetet), tëcilat do të mbikëqyrin zbatimindhe realizimin e Marrëveshjessë Stabilizim Asociimit.

Këshilli i Stabilizim Aso-ciimit, i cili mbikëqyr zbatimin

dhe realizimin e Marrëveshjesdhe qe shqyrton çdo çështjemadhore që del në kuadër tëkësaj Marrëveshjeje dhe atoçështje dypalëshe ose ndërkom-bëtare me interes të përbashkët.Në Këshillin e Stabilizim Aso-ciimit marrin pjesë anëtarë tëKëshillit të Bashkimit Evropi-an dhe anëtarë të Komisionit tëKomuniteteve Evropiane, nganjëra anë, dhe anëtarë të Qever-isë shqiptare, nga ana tjetër.

Këshilli i Stabilizim Asoci-imit ndihmohet gjatë zbatimittë detyrave të tij nga Komitetii Stabilizim Asociimit, i për-bërë nga përfaqësues të Këshil-lit të Bashkimit Europian dhepërfaqësues të Komisionit tëKomunitetit Evropian, nganjëra anë, dhe përfaqësues tëShqipërisë, nga ana tjetër

Komiteti i Stabilizim Asoci-imit ngre 7 nën-komitetet enevojshme për zbatimin e duhurtë Marrëveshjes, të cilat kanëzëvendësuar grupet e punës. ip

a


ww

w.h

ouse

ofeu

rope

.org

http://www.houseofeurope.org

HOUSE OF EUROPETHIS PROJECT IS SUPPORTED BYTHE EUROPEAN COMMISSION

AIIS, Rr. Anton Zako Çajupi,No. 20/5, Tirana, Albania.Tel: +355 4 2 248 853;Fax: +355 4 2 270337;

e-mail: [email protected]

europianhouseofeurope.org/pdf/prill09.pdf · het terrorizmi dhe propagan-da terroriste. 3- shba...

Documents