Exchange rate Determination การศกษาเรองปจจยทางเศรษฐกจทมผลตอการก าหนดอตราแลกเปลยน ระหวางคาเงนบาทกบคาเงนดอลลารสหรฐฯ

คณะผจดท า ธนานนท กมลรตนมงคล 5104611222 วทวต สขพรสวรรค 5104611818 วรฒ นธธนะกานต 5104680391 นพดล มนศรสมบต 5104680474 พระสษฐ ไตรรตนผดง 5104680490 วานสสา เสอนล 5104680722 ธระนช ตนธนะสฤษด 5104681399

เสนอ อาจารยพจตรา ประภสสรมน

เ ศ ร ษ ฐ ศ า ส ต ร ก า ร เ ง น ร ะ ห ว า ง ป ร ะ เ ท ศ ภ า ค เ ร ย น ท 1 ป ก า ร ศ ก ษ า 2 5 5 4 ค ณ ะ เ ศ ร ษ ฐ ศ า ส ต ร ม ห า ว ท ย า ล ย ธ ร ร ม ศ า ส ต ร

สารบญ หนา

บทน า ทมาและความส าคญ 1

วตถประสงคการศกษา 2 ขอบเขตการศกษา 2 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 2

งานวจยทเกยวของ 3

แนวคดและทฤษฎ Interest Rate Parity Theory 5

การปรบตวของอตราแลกเปลยนตามกลไกตลาด 6 แนวคดทางการเสมอภาคในอ านาจซอ 8

A Long-run Exchange Rate Model Based on PPP 10

วธการศกษา 12

บทสรปและขอเสนอแนะ 25

บรรณานกรม 26

1

บทน า ทมาและความส าคญ

นบตงแตวกฤตเศรษฐกจป 2540 เปนตนมา ประเทศไทยไดมการเปลยนแปลงอตราแลกเปลยนจากอตราแลกเปลยนแบบคงทมาเปนอตราแลกเปลยนแบบลอยตวภายใตการจดการ ความผนผวนของอตราแลกเปลยนทเกดขนกระทบตอทงภาครฐและเอกชน ซงสงผลตอเสถยรภาพของระบบเศรษฐกจ การทประเทศไทยหนมาใชอตราแลกเปลยนลอยตวแบบมการจดการนน คาเงนบาทจงถกก าหนดโดยอปสงคและอปทานจากตลาดเงนตราตางประเทศ ซงคาเงนดงกลาวสามารถเปลยนแปลงไดจากปจจยพนฐานทางเศรษฐกจ โดยธนาคารแหงประเทศไทยจะเขาไปแทรกแซงคาเงนในบางครงเพอไมใหอตราแลกเปลยนมความผนผวนมากเกนไป อกทงยงท าใหนกลงทนมความมนใจในการลงทนและทางการสามารถดแลการไหลเขาออกของเงนทนจากตางประเทศไดดขน ในชวงทผานมาแมวาจะมการแทรกแซงอตราแลกเปลยน แตระบบอตราแลกเปลยนลอยตวภายใตการจดการกยงมความผนผวนอยางมาก เนองจากความไมแนนอนของปจจยทางเศรษฐกจทงในประเทศ และตางประเทศ เชน วกฤตหนยโรป วกฤต Hamburger เปนตน เพราะตลาดสนคาและตลาดการเงนของประเทศตางๆถกเชอมโยงกนโดยผานตลาดเงนตราตางประเทศ ดงนนความผนผวนจากอตราแลกเปลยนจะสงผลตอระบบเศรษฐกจ คอ ท าใหการด าเนนธรกรรมระหวางประเทศมความเสยงเพมมากขน ทงภาครฐและเอกชนจะตองคอยตดตามการเปลยนแปลงของอตราแลกเปลยนอยตลอดเวลาเพอรกษาเสถยรภาพของระบบการเงนและระบบเศรษฐกจ ลกษณะดงกลาวจงท าใหการศกษาถงตวแปรตางๆในระบบเศรษฐกจทมผลตอการก าหนดอตราแลกเปลยนเปนสงทนาสนใจ เพราะเมอรวาปจจยอะไรมความส าคญตอการก าหนดอตราแลกเปลยนแลว ภาครฐกสามารถด าเนนนโยบายเพอรกษาเสถยรภาพไดอยางถกตอง ซงกมหลายทฤษฎทพยายามจะอธบายถงความเชอมโยงดงกลาว เชน ทฤษฎ Purchasing Power Parity ทใหความสนใจดานราคา, Interest Parity Condition ทใหความสนใจดานอตราผลตอบแทนระหวางประเทศ เปนตน

ดงทกลาวมาจะเหนไดวาอตราแลกเปลยนมบทบาทและความส าคญตอทงระบบเศรษฐกจภายในประเทศ และระบบเศรษฐกจโลก จงท าใหคณะผจดท าตองการทจะศกษาวาปจจยอะไรบางทมผลตอการก าหนดอตราแลกเปลยน สวนทหนง จะกลาวถงแนวคดและทฤษฎทอธบายกลไกการปรบตวของปจจยตางๆทางเศรษฐกจตอการก าหนดอตราแลกเปลยน สวนทสอง เปนการศกษางานวจยตางๆทเกยวของ เพอใชเปนขอมลและแนวทางในการศกษา สวนทสาม เปนการวเคราะหถงปจจยตางๆทางเศรษฐกจกบระดบอตราแลกเปลยน และการสรางแบบจ าลองเพอหาความสมพนธดงกลาว สวนทส คอบทสรปและขอเสนอแนะ รวมทงปญหาทพบจากการศกษาในครงน

2

วตถประสงคของการศกษา

เพอศกษาความสมพนธของปจจยตางๆทางเศรษฐกจทสงผลกระทบตอการก าหนดอตราแลกเปลยนระหวางคาเงนบาทกบคาเงนดอลลารสหรฐ

ขอบเขตของการศกษา

ศกษาปจจยตางๆทางเศรษฐกจทสงผลตอตอการก าหนดอตราแลกเปลยน โดยเกบขอมลตวแปรตาม(Dependent variable: Y) คอ อตราแลกเปลยนเฉลยของคาเงนบาทตอคาเงนดอลลารสหรฐ และตวแปรอสระดานเศรษฐกจทคาดวาจะมอทธผลตออตราแลกเปลยนระหวางคาเงนบาทกบคาเงนดอลลารสหรฐฯ ไดแก ความแตกตางระหวางอตราดอกเบย(Different Interest),ความแตกตางระหวาอตราเงนเฟอ(Different Inflation), ดชนการผลตภาคอตสาหกรรม (Manufacturing Production Index),สดสวนเงนทนเคลอนยาย(Relative Of Capital),สดสวนมลคาการน าเขาและสงออก(Relative Export to Import),อตราการคา(Term of trade) โดยท าการเกบขอมลของตวแปรตามและตวแปรอสระทงหมดเปนรายเดอนตงแต เดอนพฤษภาคม ค.ศ. 2000 ถง เดอนมถนายน ค.ศ.2011 จ านวน 134 เดอน

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

การศกษาเชงประจกษท าผทมสวนเกยวของทราบถงสาเหตส าคญในการเปลยนแปลงอตราแลกเปลยนระหวางคาเงนบาทกบคาเงนดอลลารสหรฐฯ รวมทงความสมพนธทเกดขนสอดคลองกบทฤษฎหรอไมอยางไร และยงท าใหภาครฐเลอกใชเครองมอในการด าเนนนโยบายไดอยางถกตอง สามารถด าเนนนโยบายรกษาเสถยรภาพเศรษฐกจไดอยางมประสทธภาพ

3

งานวจยทเกยวของ นงนช อนทรวเศษ (2543) ศกษาประสทธภาพของแบบจ าลองทก าหนดอตราแลกเปลยน โดยม

วตถประสงค 2 ประการ คอ เพอศกษาปจจยพนฐานทางเศรษฐกจทก าหนดอตราแลกเปลยน และเพอเปรยบเทยบประสทธภาพของแบบจ าลองทคาดการณการเปลยนแปลงของอตราแลกเปลยน 2 ทฤษฎ คอ แบบจ าลองทางการเงน (Monetary Approach) และแบบจ าลองการเลอกถอสนทรพย (Portfolio Balance Approach) การศกษาใชวธเทคนคการประมาณคาดวยวธก าลงสองนอยทสดและใชคา Root Mean SquareError (RMSE) ในการเปรยบเทยบประสทธภาพในการคาดการณแบบจ าลองอตราแลกเปลยน ใชขอมลเปนรายเดอนตงแตเดอนกรกฎาคม พ.ศ. 2540 ถงธนวาคม พ.ศ. 2543 โดยพจารณาอตราแลกเปลยนของไทยเทยบกบสกลเงนของประเทศอตสาหกรรมชนน า 5 ประเทศ ไดแก ฝรงเศส เยอรมน ญปน องกฤษ และสหรฐอเมรกา ผลการศกษา พบวา ปจจยพนฐานทางเศรษฐกจทก าหนดอตราแลกเปลยนอยางมนยส าคญทางสถต ไดแก ปรมาณเงน ปรมาณพนธบตร และอตราดอกเบย ขณะทอตราเงนเฟอและรายไดประชาชาต ไมมผลตออตราแลกเปลยนอยางมนยส าคญทางสถต นอกจากน ยงพบวา อตราแลกเปลยนในชวงเวลากอนหนา มผลอยางมากตออตราแลกเปลยน และเมอท าการเปรยบเทยบประสทธภาพของแบบจ าลอง พบวา แบบจ าลองทง 2 แบบ คอ แบบจ าลองทางการเงน และแบบจ าลองการเลอกถอสนทรพย มความสามารถพยากรณอตราแลกเปลยนไดด และใหผลการพยากรณทไมแตกตางกน

ณรงค จลเพชร (2549) ศกษาปจจยทางเศรษฐกจทมอทธพลตออตราแลกเปลยนลอยตวแบบมการจดการ ใชขอมลรายไตรมาส ตงแตไตรมาสท 3 พ.ศ.2540 ถง ไตรมาสท 2 พ.ศ.2548 เฉพาะกรณการเคลอนไหวของอตราแลกเปลยนระหวางเงนบาทกบดอลลารสหรฐฯผลการศกษาพบวา ดลบญชเดนสะพดมความสมพนธในทศทางตรงกนขามกบอตราแลกเปลยนอยางสอดคลองกบสมมตฐานทตงไว ส าหรบตวแปร ทางดานระดบราคาโดยเปรยบเทยบ (PPP) ทนส ารองระหวางประเทศ และการเปลยนแปลงของอตราแลกเปลยนในชวงเวลากอนหนาไมมผลตออตราแลกเปลยน

ฤทธเดช แววนกล (2551) ศกษาความสมพนธเชงเหตภาพระหวางอตราแลกเปลยนและดชนตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยชวงเวลาตาง ๆ โดยใชแนวทางการวเคราะหตามวธ Engle และ Granger ใชขอมลรายวนตงแต วนท 4 มกราคม พ.ศ. 2543 ถง วนท 31 ธนวาคม พ.ศ.2550 ท าการทดสอบทงชดขอมล และแบงเปนชวงเวลาตามรายปและรายไตรมาส ทงยงเพมคาความลาชาในแตละชวงเวลาทศกษา ผลการศกษา พบวา ความสมพนธเชงเหตภาพทไดมาจากการใชขอมลทงชดและคาทไดจากแตละชวงเวลาทแบงยอยออกนนมความแตกตางกน คาความสมพนธเชงเหตภาพทไดมาจากขอมลอนกรมเวลาระหวางอตราแลกเปลยนและดชนตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยทงชดนน เปนไปในทศทางเดยวจากดชนตลาดหลกทรพยไปสอตราแลกเปลยน กลาวคอดชนตลาดหลกทรพยมอทธพลตออตราแลกเปลยน แตอตรา

4

แลกเปลยนไมมอทธพลตอดชนตลาดหลกทรพย เมอทดสอบความสมพนธเชงเหตภาพในชวงเวลาเดยวกนแตท าการเพมคาความลาชาจนถงระดบ 5 พบวาความสมพนธเชงเหตภาพระหวางอตราแลกเปลยนและราคาหลกทรพยมการเปลยนแปลงไปจากเดมและยงพบความสมพนธเชงเหตภาพเพมอกหนงรปแบบคอ อตราแลกเปลยนและดชนตลาดหลกทรพยมความสมพนธเชงเหตภาพซงกนและกน

5

แนวคดและทฤษฎ ทฤษฎตางๆทใชอธบายความสมพนธของตวแปรทางเศรษฐกจมหภาคกบอตราแลกเปลยน

1.Interest Rate Parity Theory

Interest Rate Parity Theory -IRP หรอ ทฤษฎความเสมอภาคของดอกเบย แสดงถงความสมพนธระหวางปจจยทางดานอตราดอกเบย ทมผลตอการก าหนดอตราแลกเปลยนของเงนสกลหนงเมอเทยบกบอกสกลหนง โดยผลตอบแทนทไดจากเงนทนในรปบญชเงนฝากจะขนอยกบปจจยสองปจจย คอ อตราดอกเบย และ อตราแลกเปลยน IRPเปนการเปรยบเทยบบญชเงนฝากในรปเงนสกลสองสกล ทหากปจจยดานดอกเบยท าใหผลตอบแทนในรปของบญชเงนฝากนนแตกตางกนแลว จะท าใหเกดการไหลของเงนทนสกลหนงทใหผลตอบแทนนอยไปยงอกสกลหนงทใหผลตอบแทนมากกวาอยางมาก จนกระทงผลตอบแทนระหวางเงนสองสกลจะเทากน โดยคาเงนสกลทใหผลตอบแทนต ากวาจะออนคาลงจนเขาสระดบทมความเสมอภาคของอตราดอกเบย นนเอง

ซงทฤษฎอยภายใตขอสมมตวาไมมการพจารณาเรองตนทนในการท าธรกรรม(Transaction Cost) และสนทรพยนนมความเสยงและสภาพคลองในระดบเดยวกน

เงอนไขความเสมอภาคของดอกเบย คอ ระดบท RB = RS’ = RS+(Ee-E)/E

โดย RB คอ อตราผลตอบแทนทไดรบในรปเงนบาท

RS คอ อตราผลตอบแทนทไดรบในรปเงนดอลลาร

RS’ คอ อตราผลตอบแทนทไดรบในรปเงนดอลลารทค านวณอตราแลกเปลยนแลว

E คอ อตราแลกเปลยน บาท/ดอลลาร ในปจจบน

Ee คอ อตราแลกเปลยน บาท/ดอลลาร ทคาดการณไวในอนาคต

ท Interest Rate Parity Condition ไมเปนจรง กคอระดบทอตราผลตอบแทนทไดรบในรปเงนบาทไมเทากบอตราผลตอบแทนทไดรบในรปเงนดอลลาร

หากอตราดอกเบยประเทศไทยเพมสงขนท าใหอตราผลตอบแทนทไดรบในรปเงนบาทมากกวาอตราผลตอบแทนทไดรบในรปเงนดอลลาร นกลงทนจะเคลอนยายเงนลงทนมายงประเทศไทย โดยขายเงนดอลลารแลวซอเงนบาท เพอลงทนในไทย และเมอมปรมาณเงนลงทนไหลเขามาในประเทศไทยมากขน จะท าใหคาเงนบาทในวนน(E)แขงคาขน จากการทผถอเงนดอลลารกตองการซอเงนบาท ในขณะทผถอเงนบาทไมตองการ

6

ขาย หรอตลาดมอปสงคสวนเกนในเงนบาทนนเอง คาเงนบาทในวนนกจะปรบตวแขงขน และในอนาคตคนตองขายเงนบาทออกมาเพอท าก าไรจงท าใหคาเงนบาททคาดการณในอนาคตออนคาลงท าให เทอม (Ee-E)/E มคามากขน อกทงปรมาณเงนทไหลเขามาท าใหปรมาณเงนบาทในระบบเศรษฐกจเพมขนสงผลใหอตราดอกเบยเงนบาทลดลง จนกระทงท าให RB = RS’ ในทสด เรยกวาเปนระดบทท าให Interest Rate Parity Condition เปนจรง เปนระดบทตลาดเขาสจดดลยภาพซงเปนสภาพทผซอ-ขายไมมแรงจงใจทจะปรบเปลยนปรมาณเงนสกลทถออยในมออกตอไป

ยกตวอยางเชน หากปจจบน อตราแลกเปลยนเปน 32 บาท/ดอลลาร และคาดการณวาอนาคตเงนบาทจะแขงคาขนเปน Ee = 30 บาท/ดอลลาร ม RB = 10%, RS = 14% จะท าใหผลตอบแทนทไดรบจากการลงทนในรปเงนดอลลารเทากบ RS’ = RS+(Ee-E)/E จะได RS’ = 14%+(30-32)/32 = 7.75% นอยกวาอตราผลตอบแทนในรปเงนบาท นกลงทนจงตองการขายเงนดอลลารเพอซอเงนบาท จนคาเงนบาทแขงคาขน ไปจนถงระดบทอตราแลกเปลยนปจจบนเปน 31.25 บาท/ดอลลาร ค านวณไดจาก RS’ = 14%+(30-31.25)/31.25 =10% จะท าใหผลตอบแทนจากการลงทนในสองสกลไมตางกน และไมมการเคลอนยายเงนลงทนเพอการท าก าไรอก โดยคาเงนบาทจะแขงคาขนเปน (31.25-32)/32 = 2.34%

เชนเดยวกนกบ หากอตราผลตอบแทนเรมตนทไดรบในรปเงนดอลลาร มากกวา อตราผลตอบแทนทไดรบในเงนบาท กจะท าใหเกดการเคลอนยายเงนลงทนจากรปเงนบาท ไปยงรปเงนสกลดอลลารมากขนๆ และท าใหอตราแลกเปลยนในรปเงนบาทออนคาลง เงนดอลลารแขงคาขน และท าใหผลตอบแทนทไดรบระหวางเงนสองสกลไมแตกตางกน เขาสระดบ Interest Rate Parity Condition นนเอง

2.การปรบตวของอตราแลกเปลยนตามกลไกตลาด

ในบญชดลการช าระเงน (Balance of Payment) ของประเทศ เปนการบนทกรายการรายรบ-รายจายทเกดจากการด าเนนกจกรรมทางเศรษฐกจของประชากรในประเทศและตางประเทศ ภายในชวงระยะเวลาใดเวลาหนง จะประกอบไปดวยบญชทส าคญสามบญช ไดแก บญชเดนสะพด (Current Account) บญชเงนทนเคลอนยาย(Capital and Financial Account) และบญชเงนทนส ารองระหวางประเทศ (Reserve Assets Account)

- บญชเดนสะพด จะบนทกธรกรรมดาน การน าเขา-สงออก สนคาและบรการ บนทกการรบและจายในสวนของรายได เชน คาจาง เงนเดอนหรอผลตอบแทนตางๆ และบนทกสวนของเงนโอนและบรจาค

- บญชเงนทนและการเงน บนทกธรกรรมการซอขายและโอนสนทรพยในสองประเทศ รวมทงบนทกการโอนสทธสนทรพยถาวรทไมกอใหเกดการผลตดวย

7

- สดทายบญชทนส ารองระหวางประเทศ เปนบญชบนทกสนทรพยตางประเทศทธนาคารกลางควบคมอย เชน ทองค า หรอ สนทรพยในรปเงนตราตางประเทศ เปนตน โดยธนาคารกลางจะเกบเงนทนส ารองของประเทศไวสวนหนงเพอใชด าเนนนโยบายตางๆ เชน แทรกแซงตลาดอตราแลกเปลยน เปนตน

จากสมการบญชรายไดประชาชาต Y = C + I + G + ( X – M ) ดลบญชเดนสะพดกคอ X-M หรอมลคาการสงออก หกดวยมลคาการน าเขา ซงกเปนสวนหนงของดลบญชการช าระเงน ดงนน การเปลยนแปลงทเกดขนกบดลบญชเดนสะพด ยอมสงผลตอรายไดประชาชาตและภาวะเศรษฐกจของประเทศดวย ซงมผลตอเนองไปถงการก าหนดอตราแลกเปลยนเงนบาทในตลาด

ตลาดปรวรรตเงนตรามลกษณะเปนอปสงคสบเนอง(derived demand) กบตลาดสนคาน าเขาสงออกและตลาดสนทรพย ซงจะเปนไปตามกลไกราคาหรอขนอยกบอปสงคและอปทานนนเอง กลาวคอเมอมลคาการสงออกลดลงหรอมลคาการน าเขามากขนสงผลใหบญชเดนสะพดขาดดล หรอมลคาการน าเขามมากกวามลคาการสงออก หมายความวาเศรษฐกจมความตองการเงนตราตางประเทศมากกวาความตองการเงนบาท กอาจสงผลใหอตราแลกเปลยนออนคาลง ตรงขามกน เมอมลคาการสงออกเพมขนหรอมลคาการน าเขาลดลงสงผลใหบญชเดนสะพดเกนดล หรอมลคาการสงออกมมากกวามลคาการน าเขา หมายความวาเศรษฐกจมความตองการเงนตราตางประเทศนอยกวาความตองการเงนบาท กสงผลใหคาเงนบาทแขงคาขนไดเชนกน

นอกจากนดลการช าระเงนทเปลยนแปลงไปจนกระทบตออตราแลกเปลยนยงเปนผลมาจากอก2บญชดวยคอ สวนของบญชเงนทนหากมการลงทนทงทางตรงหรอทางออมเขามาในประเทศมากๆหรอเงนไหลเขาโดยสทธเปนบวก(net capital inflow) กจะท าใหเกดอปสงคสวนเกนในเงนบาท สงผลใหคาเงนบาทแขงคาขนได ในทางกลบกนหากเงนไหลออกจากประเทศไปจนท าใหเงนไหลเขาโดยสทธตดลบ กจะท าใหเกดอปทานสวนเกนในเงนบาท สงผลใหคาเงนบาทออนคาลงไดเชนกน และในสวนของบญชเงนทนส ารองระหวางประเทศกขนอยกบการเกนดลหรอขาดดลของบญชสองบญชแรก รวมถงการก าหนดนโยบายอตราแลกเปลยนของธนาคารกลางดวย ซงระบบอตราแลกเปลยนทแตกตางกน ดลการช าระเงนทเปลยนแปลงไปกสงผลตออตราแลกเปลยนไมเหมอนกน โดยระบบอตราแลกเปลยนมดงนคอ

1) อตราแลกเปลยนคงท (Fixed Exchange Rate) รฐบาลหรอธนาคารกลางจะสามารถเขาแทรกแซงใหคาเงนเปนไปตามทก าหนดไดโดยใชเงนทนส ารองทมอยในบญชเงนส ารองระหวางประเทศ เขาควบคมตลาด ดงนนอตราแลกเปลยนจะไมสะทอนถงการเปลยนแปลงในดลการช าระเงน

2) อตราแลกเปลยนแบบลอยตว (Floating Exchange Rate) รฐบาลหรอธนาคารกลาง จะไมเขาไปแทรกแซงระบบตลาด อตราแลกเปลยนจะเปลยนแปลงไปตามปรมาณอปสงคอปทานของเงน ซงท าใหสะทอนการเปลยนแปลงในดลการช าระเงนไดมาก

8

3) อตราแลกเปลยนลอยตวแบบมการจดการ (Managed Floating) เปนการปลอยใหอตราแลกเปลยนเปนไปตามกลไกตลาด ตามปรมาณอปสงคอปทานของเงนสกลนนๆ แตธนาคารกลางอาจเขาแทรกแซงบางเมอมการเกงก าไรคาเงน หรอ อตราแลกเปลยนมความผนผวนมากเกนไป โดยการแทรกแซงกเชน ใชนโยบายอตราดอกเบย เพอควบคมการไหลเขาออกของเงนทน เปนตน ซงระบบนจะสามารถสะทอนการเปลยนแปลงในบญชดลการช าระเงนไดดในระดบหนง

ดลการช าระเงนระหวางประเทศ จะเปนเครองมอบงชสภาพเศรษฐกจในปจจบนวาเศรษฐกจมสภาพคลองมากเพยงใด หากดลการช าระเงนเกนดล อาจท าใหเงนทนส ารองระหวางประเทศเพมขนจากการทประเทศมรายรบมากกวารายจาย เศรษฐกจมสภาพคลองด กจะท าใหอตราแลกเปลยนภายใตระบบอตราแลกเปลยนลอยตวนนแขงคาขนได แตหากดลการช าระเงนขาดดลกอาจเปนปญหาสภาพคลองทางเศรษฐกจได ขนอยกบนโยบายของรฐบาลดวย แตรฐกตองมมาตรการเขามาควบคมดแลการเกนดลและขาดดลของดลการช าระเงนใหด เพราะมนสงผลตอระบบเศรษฐกจของประเทศและอตราแลกเปลยนในตลาดดวย

3.แนวคดทางการเสมอภาคในอ านาจซอ [ Purchasing Power Parity approach (PPP) ]

แนวคดทางการเสมอภาคในอ านาจซอเปนทฤษฎเศรษฐศาสตรทใชอธบายการเปลยนแปลงของอตราแลกเปลยนภายใตระบบอตราแลกเปลยนลอยตวอยางเสรและถกพฒนามาจากการคาระหวางประเทศ โดยเชอวา อตราแลกเปลยนระหวางเงนตราสองสกลจะเทากบสดสวนของระดบราคาของทงสอง ประเทศ และถาไมเทากนหรอไมไดอยในดยลภาพนแลว ระบบตลาดสนคาและตลาดปรวรรตเงนตราจะเปนตวปรบใหเขาสดลยภาพในทสด โดยแนวคดของทฤษฎนอยภายใตแนวคดเรอง “กฎแหงราคาเดยว” (Law of one price) ซงหมายความวา สนคาชนดเดยวกน ขายในแตละประเทศ ราคาขายจะเทากน เมอคดอยในรปเงนสกลเดยวกน ซงแนวคดทางการเสมอภาคในอ านาจซอนสามารถอธบายได 2 วธ คอ

1) ความเสมอภาคในอ านาจซอแบบสมบรณ(Absolute PPP)

แสดงไดตามสมการตอไปน

E HC/FC P* = P

โดยท E คอ อตราแลกเปลยน (แสดงราคาของเงนสกลในประเทศตอ 1 หนวยของเงนสกล ตางประเทศ)

P คอ ระดบราคาสนคาในประเทศ ในรปของเงนสกลทองถน

P* คอ ระดบราคาสนคาตางประเทศ ในรปของเงนตราตางประเทศ

9

ทงนขอสรปของทฤษฎนอยภายใตขอสมมตวาตลาดการคาระหวางประเทศมการแขงขนอยางสมบรณ ไมมตนทนคาขนสงและการกดกนทางการคาใด ๆ จากสตรทแสดง “Law of one price” สามารถค านวณหาอตราแลกเปลยน ไดคอ

EHC/FC = P

P*

ซงในทางปฏบตจะมปญหาในการพจารณาวาระดบราคาทกลาวในทฤษฎจะใชกบสนคาประเภทใด และกลมสนคาทบรโภคในแตละประเภทกมน าหนกตางกน ดงนนในทางปฏบตจงนยมใชดชนราคา(General price index)แทนระดบราคา ซงดชนราคาทนยมใชไดแก CPI, WPI และ GDP deflator

2) ความเสมอภาคในอ านาจซอแบบเปรยบเทยบ (Relative PPP)

ในวธนสามารถทจะแกไขขอบกพรองของวธท 1 กลาวคอ เมอใชดชนราคาเพอแกขอบกพรองเรองสนคาหลายชนดแลว แตดชนราคาทน ามาใช ยงมสวนประกอบของสนคาและการใหความส าคญของสนคาไมเหมอนกน วธนจงแกไขโดยการดจากอตราการเปลยนแปลง(rate of change) แทนเพอขจดปญหาดงกลาว แสดงไดตามสมการตอไปน

E = Pt / P*t

หรอ % E = % Pt - % P*t

โดยท แสดงถงการเปลยนแปลง ในกรณทเราแสดง Relative PPP ในรปของระดบอตราแลกเปลยน เราจะไดสมการ

( Et-E t-1 )/ Et = πt-π*t

โดย E t คอ อตราแลกเปลยน ณ เวลา t

E t-1 คอ อตราแลกเปลยน ณ เวลา t-1

πt คอ อตราเงนเฟอในประเทศ ณ เวลา t

π*t คอ อตราเงนเฟอในตางประเทศ ณ เวลา t

10

โดยสรปการค านวณหาอตราแลกเปลยนไมวาจะเปนวธ Absolute PPP หรอวธ Relative PPP จะเหนวา อตราแลกเปลยนจะถกก าหนดจากระดบราคาเปรยบเทยบ และการปรบเปลยนในอตราแลกเปลยนอนเนองมาจากความแตกตางระหวางการเปลยนแปลงของระดบราคา จะเกดขนได 2 กรณ คอ

ในกรณแรก เกดจากการเปลยนแปลงในราคาเปรยบเทยบระหวางสนคาเขาและสนคาออกทงสองประเทศ กลาวคอ ประเทศทมอตราเงนเฟอสงกวาโดยเปรยบเทยบกบอกประเทศ ราคาสนคาสงออกจะสงขนเมอเปรยบเทยบกบราคาสนคาน าเขา จงท าอปสงคสนคาสนคาน าเขาสงขน และอปสงคสนคาสงออกลดลงและดลการคาของประเทศจะเลวลง จากผลดงกลาวจงท าใหอปสงคของเงนตราสกลตางประเทศเพมขน ขณะทอปสงคส าหรบเงนตราสกลของประเทศตนเองลดลง จงท าใหคาเงนของประเทศทมอตราเงนเฟอสงกวาเสอมคาลง (depreciate) ในทศทางกลบกน ส าหรบประเทศทมอตราเงนเฟอต ากวาราคาสนคาเขาสงท าใหลดการน าเขา อปสงคส าหรบเงนตราประเทศคคาลดลง ขณะทราคาสนคาสงออกโดยเปรยบเทยบจะถกลง สงออกจะเพมขน ดลการคาจะดขน คาเงนของประเทศอตราเงนเฟอต ากวาจะเพมขน (appreciate) ซงจะมผลตออตราแลกเปลยนปจจบน (spot exchange rates)

ในกรณทสอง อตราแลกเปลยนอาจเปลยนแปลงเพอสนองตอบตอความแตกตางของอตราเงนเฟอ เปนผลมาจาก “การเกงก าไร (speculation)” ขณะทราคาของประเทศหนงเปลยนแปลงสงกวาอกประเทศหนง ผจดการกองทนและพวกนกเกงก าไรคาดการณวา อ านาจซอของเงนของประเทศทมอตราเงนเฟอสงจะลดลง พวกกองทนและนกเกงก าไรจงตองเปลยนการถอเงนจากสกลเงนประเทศทมอ านาจซอลดลงไปถอครองเงนของอกประเทศ จงเปนผลท าใหคาเงนของประเทศททอตราเงนเฟอสงเสอมคาลง ซงจะมผลตอ อตราซอขายลวงหนา (forward exchange rates)

4. A Long-run Exchange Rate Model Based on PPP: Monetary Approach to the Exchange Rate

จากแนวความคดการเสมอภาคในอ านาจซอ [ Purchasing Power Parity approach (PPP) เราสามารถใชแนวคดอปสงคและอปทานของเงนในการอธบายอตราแลกเปลยนในระยะยาว โดยก าหนดใหราคามการเปลยนแปลงไดโดยจะปรบใหรายไดอยทระดบการจางงานเตมท

จาก ดลยภาพในตลาดเงนบาท : MS/P = MD

P = MS/MD

ดลยภาพในตลาดเงนของตางประเทศ : P* = MS*/MD*

จาก PPP : E = P/P*

ดงนน E = (MS/MS*)/(MD/MD*)

11

จากสมการขางตนพบวาอตราแลกเปลยนยงถกก าหนดโดย ปรมาณเงนและปรมาณความตองการถอเงนซงถกก าหนดจาก อตราดอกเบยและผลผลตอกทหนง

กลาวคอ ถาเพมอปทานของเงนบาทอยางถาวรแลว สงผลท าใหราคาสนคาในประเทศปรบตวเพมขนในสดสวนเดยวกนในระยะยาวและท าใหเงนบาทปรบลดคาลงโดยสดสวนเดยวกนในระยะยาว ในทางกลบกน ถาลดอปทานของเงนบาทอยางถาวรแลว สงผลท าใหราคาสนคาในประเทศปรบตวลดลงในสดสวนเดยวกนในระยะยาวและท าใหเงนบาทปรบเพมคาขนโดยสดสวนเดยวกนในระยะยาว

อตราดอกเบยเพมขนท าใหความตองการถอเงนทแทจรงลดลงจะสงผลใหระดบราคาในประเทศสงขนจนตลาดเงนปรบตวจนเขาสดลยภาพ ดงนนภายใต PPP ท าใหเงนบาทออนคาลง กลบกนถาอตราดอกเบยลดลงท าใหความตองการถอเงนทแทจรงเพมสงขนจะสงผลใหระดบราคาในประเทศลดลงจนตลาดเงนปรบตวจนเขาสดลยภาพ ดงนนภายใต PPP ท าใหเงนบาทแขงคาขน

เมอผลผลตในประเทศเพมขน ท าใหความตองการถอเงนทแทจรงเพมขนจะสงผลใหระดบราคาในประเทศลดลงจนตลาดเงนปรบตวจนเขาสดลยภาพ ดงนนภายใต PPP คาเงนบาทจะแขงคาขนในทางกลบกน เมอผลผลตในประเทศลดลง ท าใหความตองการถอเงนทแทจรงลดลงจะสงผลใหระดบราคาในประเทศเพมขนจนตลาดเงนปรบตวจนเขาสดลยภาพ ดงนนภายใต PPP คาเงนบาทแขงคาขน

เราจะสงเกตไดวาขอสรปเกยวกบอตราดอกเบยนมลกษณะทตรงกนขามกบผลวเคราะหในระยะสน(แนวคด Interest rate parity) เนองจากสาเหตทตางกนของการเพมขนของอตราดอกเบย กลาวคอ การวเคราะหในระยะสนเกดจากสาเหตของการลดลงของปรมาณเงนแตการวเคราะหในระยะยาวนนเกดจากสาเหตของการการคาดการณเงนเฟอทสงขนจากทฤษฎ Fisher effect

12

วธการศกษา ตารางท 1 ปจจยทางเศรษฐกจทใชเปนตวแปรส าคญในการก าหนดอตราแลกเปลยนของงานศกษาอนๆทผาน

โดยทวไปมหลายทฤษฎทพยายามจะอธบายปจจยทแตกตางกนในการก าหนดอตราแลกเปลยน สงทตองพจารณาคออะไรทนาจะเปนปจจยทส าคญ ซงงานศกษาอนๆทผานมา ตวแปรทไดรบความสนใจทน ามาใชในการวเคราะหความสมพนธกบอตราแลกเปลยนดงตารางท 1 ไดแก ดลการคา เงนทนเคลอนยาย อตราการคา อตราเงนเฟอ อตราดอกเบย เทคโนโลย ขอจ ากดการคา เงนทนส ารองอตราแลกเปลยน ราคาหน และ ดชนผลผลตมวลรวมภายในประเทศ เปนตน และยงมปจจยทางเศรษฐกจอนๆอกมากมาย

13

ในกระบวนการศกษา ตวแปรทน ามาใชในแบบจ าลอง มดงน

1.ความแตกตางของอตราดอกเบย : Difference Interest ( แทนการเปลยนแปลงของอตราดอกเบย)

DI = ih- if

โดย DI คอ ความแตกตางของอตราดอกเบย

ih คอ อตราดอกเบยภายในประเทศ (ประเทศไทย)

if คอ อตราดอกเบยตางประเทศ (ประเทศสหรฐอเมรกา)

ความแตกตางของอตราดอกเบย คอ อตราดอกเบยภายในประเทศไทยโดยใชอตราดอกเบยในตลาดซอคนพนธบตร ระยะเวลา 1 วน ลบดวยอตราดอกเบยประเทศสหรฐอเมรกา จะใช Federal Funds Rate (อตราดอกเบยทกยมระหวางธนาคารพาณชยดวยกนเองในระยะสน)

2 ความแตกตางของอตราเงนเฟอ : Difference Inflation (แทนการเปลยนแปลงของอตราเงนเฟอ)

Dinf = πh- πf

โดย Dinf คอ ความแตกตางของอตราเงนเฟอ

πh คอ อตราเงนเฟอภายในประเทศ (ประเทศไทย)

πf คอ อตราเงนเฟอตางประเทศ (ประเทศสหรฐอเมรกา)

ความแตกตางของอตราเงนเฟอ คอ อตราเงนเฟอในประเทศไทยลบดวยอตราเงนเฟอของประเทศสหรฐอเมรกา

3. ดชนผลผลตอตสาหกรรม : Manufacturing Production Index : MPI (แทนระดบรายไดหรอผลผลต)

ดชนผลผลตอตสาหกรรม คอ ดชนทใชชระดบการผลตในภาคอตสาหกรรมซงจดท าเปนดชนรายเดอนและเพอประโยชนในการวเคราะหไดค านวณดชนผลผลตอตสาหกรรมทปรบฤดกาล โดยใชโปรแกรม Census x 12 Multiplicative

โดยการเปรยบเทยบดชนผลผลตอตสาหกรรม แบงเปน 2 ประเภท คอ

(1) เทยบระยะเดยวกนปกอน

14

โดย Imt คอ ดชนผลผลตอตสาหกรรมเดอน m ของปท t

Imt-1 คอ ดชนผลผลตอตสาหกรรมเดอน m ของปท t-1

(2) เทยบกบเดอนกอนหนา

โดย Im’t คอ ดชนผลผลตอตสาหกรรมทปรบฤดกาลแลวของเดอนท m ปท t

Im-1’tคอ ดชนผลผลตอตสาหกรรมทปรบฤดกาลแลวของเดอนท m ปท t-1

หมายเหต : เราใช MPI แทนตวแปรผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ (GDP) เนองจากเราไมสามารถหาคาผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ (GDP) เปนรายเดอนได

4.เงนทนเคลอนยายโดยเปรยบเทยบ : Relative of capital (แทนการเปลยนแปลงของบญชเงนทน)

โดย Rka คอ เงนทนเคลอนยายโดยเปรยบเทยบ

Capital inflow คอ เงนทนไหลเขา

Capital outflow คอ เงนทนไหลออก

เงนทนโดยเปรยบเทยบเปนการสะทอนบญชเงนทนผานเงนทนไหลเขาสวนดวยเงนทนไหลออก ถาการไหลเขาของเงนทนมากกวาการไหลออกของเงนทน เงนไหลเขาสทธเปนบวก สงผลใหใหบญชเงนทนเกนดล กลบกนถาการไหลเขาของเงนทนนอยกวาการไหลออกของเงนทน เงนไหลเขาสทธตดลบ สงผลใหใหบญชเงนทนขาดดล

5.การสงออกตอการน าเขาโดยเปรยบเทยบ : Relative export to import (แทนการเปลยนแปลงของบญชเดนสะพด)

โดย Rxm คอ สดสวนมลคาสงออกตอน าเขา

Export คอ มลคาการสงออก

15

Import คอ มลคาการน าเขา

การสงออกตอการน าเขาโดยเปรยบเทยบนเปนตวแทนของบญชเดนสะพด(current account) ถามลคาการสงออกมากกวามลคาการน าเขาแลว สงผลใหบญชเดนสะพดเกนดล กลบกนถามลคาการสงออกนอยกวามลคาการน าเขาแลว สงผลใหบญชเดนสะพดขาดดล

6. อตราการคา Terms of Trade (TOT)

อตราการคา(TOT)ตางประเทศหรอนยามรปแบบการคา คอ

โดย TOTt คอ อตราการคา

Xt คอ ดชนราคาสนคาสงออก

It คอ ดชนราคาสนคาน าเขา

อตราการคา(TOT)จะสงผลกระทบตออตราแลกเปลยนในทศทางเดยวกนหรอทศทางตรงกนขามขนอยกบผลทางรายไดหรอผลทางทดแทน โดยผลทางรายไดจะเกดเมอระดบราคาสนคาสงออกของไทยเพมสงขน ถาความยดหยนของอปสงคของสนคาสงออกมากกวา 1 จะท าใหมลคาการสงออกของไทยลดลง(เนองจากสนคาแพงกวาของคแขง) ดลบญชเดนสะพดขาดดล ท าใหอตราแลกเปลยนปรบตวสงขน(บาทออนคาลง)ตามกลไกตลาด แตถาผลทางการทดแทนเหนอกวา เมอระดบราคาสนคาสงออกของไทยเพมสงขน ราคาทสงขนของสนคาสงออกจะเปนแรงจงใจใหผผลตโยกยายทรพยากรการผลตไปผลตสนคาสงออกอยางมากสงผลท าใหราคาสนคาสงออกลดลง ท าใหไดผลทกลบกนคอท าใหมลคาการสงออกกลบเพมสงขน ท าใหดลบญชเดนสะพดเกนดล ท าใหอตราแลกเปลยนปรบตวลดลง(บาทแขงคาข น)ตามกลไกตลาด ดงนนความสมพนธของอตราการคากบอตราแลกเปลยนทอธบายขางตนนเปนเพยงทางทฤษฎ แตในความเปนจรงความสมพนธยงมความก ากวมและขนอยกบแตละประเทศ

16

ตารางท 2 แสดงความคาสมพนธระหวางตวแปร

ทมา : ธนาคารแหงประเทศไทย (ค านวณโดยผจดท า)

รปท 1 กราฟแสดงความสมพนธระหวาง nominal exchange rate กบ interest rate different

ทมา : ธนาคารแหงประเทศไทย , Board of governors of the federal reserve system (ค านวณโดยผจดท า)

จากรปท 1 จะเหนไดวาความสมพนธระหวางอตราแลกเปลยน และ ผลตางระหวางอตราดอกเบยนโยบายของประเทศไทย และสหรฐอเมรกา มทศทางการเปลยนแปลงทเหนไดชด พจารณาความสมพนธไดจากคา correlation ซงเทากบ -0.495697 นนคอ ตวแปรทงสองมความสมพนธกนทางลบ โดยเมออตรา

17

แลกเปลยนปรบตวสงขน(ลดลง) ผลตางของอตราดอกเบยนโยบายระหวางไทยและสหรฐอเมรกาจะมคาลดลง(เพมขน)

จากทศทางความสมพนธของตวแปรทงสอง เปนไปตามเงอนไข interest rate parity ซงอธบายไดวาเมอผลตางระหวางอตราดอกเบยนโยบายระหวางไทยและสหรฐอเมรกาปรบตวสงขน หรออตราดอกเบ ยของไทยเพมขนโดยเปรยบเทยบ จะเปนแรงจงใจใหเงนทนไหลจากททมอตราผลตอบแทนต า มาสททมอตราผลตอบแทนสง เงนทนทไหลเขามาในประเทศ จะเปนผลใหอตราแลกเปลยนของไทยปรบตวลดลงหรอแขงคาขนนนเอง

รปท 2 กราฟแสดงความสมพนธระหวาง nominal exchange rate กบ inflation different

ทมา : ธนาคารแหงประเทศไทย (ค านวณโดยผจดท า)

จากรปท 2 แสดงใหเหนถงทศทางการเคลอนไหวของอตราแลกเปล ยนกบผลตางระหวางอตราเงนเฟอของประเทศไทยและสหรฐอเมรกา ซงทศทางความสมพนธพจารณาไดจากคา correlation ซงเทากบ -0.459086 นนคอตวแปรทงสองมความสมพนธกนทางลบ อธบายไดวา เมอผลตางระหวางอตราเงนเฟอของไทยและสหรฐอเมรกามคาสงขน(ลดลง) อตราแลกเปลยนจะมคาลดลง(สงขน) นนเอง

จากทศทางความสมพนธของตวแปรทงสอง ไมเปนไปตามทฤษฎ Relative PPP และ fisher effect ซงมองความสมพนธของตวแปรทงสองในระยะยาว นนคอ สวนตางของเงนเฟอ หรอ เงนเฟอทคาดการณ ระหวางสองประเทศทเพมขน จะมผลใหอตราแลกเปลยนมคาสงขน หรอออนคาลง นนเอง

18

รปท 3 กราฟแสดงความสมพนธระหวาง nominal exchange rate กบ MPI

ทมา : ธนาคารแหงประเทศไทย (ค านวณโดยผจดท า)

จากรปท 3 แสดงใหเหนถงความสมพนธระหวางอตราแลกเปลยน และ MPI ซงตวแปรทงสองมคา correlation เทากบ -0.92845 นนคอ มความสมพนธทางลบทสงมาก โดยเมอ MPI ปรบตวเพมขน )ลดลง (

อตราแลกเปลยนจะปรบตวลดลง)สงขน(

จากทศทางความสมพนธของตวแปรทงสอง เปนไปตามเงอนไข interest rate parity อธบายไดวา เมอรายได(สะทอนในรป MPI) เพมขน จะท าใหความตองการถอเงนของประชาชนเพมขน เมออปสงคความตองการถอเงน(Md)มากกวาอปทานของเงน(Ms)ทมอยในระบบ อตราดอกเบยจะถกกดดนใหปรบตวสงขนเพอใหตลาดเงนเขาสดลยภาพ ซงเปนผลใหอตราแลกเปลยนปรบตวลดลง หรอแขงคาขน

นอกจากนนความสมพนธ ทสวนทางกนของอตราแลกเปลยนกบMPI กเปนไปตามทฤษฎ Purchasing Power Parity นนคอ เมอ MPI ปรบตวสงขน รายไดของประชาชนทเพมขนจะท าใหความตองการถอเงนเพมสงขนดวย เมออปสงคความตองการถอเงน(Md)มากกวาอปทานของเงน(Ms)ทมอยในระบบ จะกดดนใหราคาปรบตวลดลง เพอรกษาอ านาจซอ และเปนผลใหอตราแลกเปลยนปรบตวลดลง หรอแขงคาขนนนเอง

ในทางกลบกนความสมพนธทสวนทางกนของตวแปรทงสองน ไมเปนไปตามทฤษฎ Current Account Theory ทมองวา อตราแลกเปลยนและ MPI ควรทจะมความสมพนธเปนไปในทศทางเดยวกน นนคอ การท MPI เพมขน สะทอนถงรายไดของประชาชนทเพมสงขน ดงนนความสามารถในการบรโภคของประชาชนจะเพมสงขนตามไปดวย มผลให การน าเขา(M) เพมสงขน ดลบญชเดนสะพดขาดดล หรอลดลง เปนผลใหอตราแลกเปลยนมการปรบตวปรบตวสงขน

19

รปท 4 กราฟแสดงความสมพนธระหวาง nominal exchange rate กบ Relative of capital Inflows to Outflows

ทมา : ธนาคารแหงประเทศไทย (ค านวณโดยผจดท า)

จากรปท 4 แสดงใหเหนถงความสมพนธระหวางอตราแลกเปลยน กบ สดสวนระหวางเงนทนไหลเขาและเงนทนไหลออก จากกราฟพบวาเงนทนไหลเขาออกของประเทศไทยมความผนผวนมาก ซงกราฟยากตอการคาดการณในความสมพนธ เพราะเงนทนไหลเขาออกของประเทศไทยองคประกอบสวนใหญเปนเงนทนระยะสน นนคอเงนทนไหลเขาเพอมาเกงก าไร ซงออนไหวตอ shock ตางๆทมากระทบ ซงตวแปรทงสองมคา correlation เทากบ 0.047015 นนคอ มความสมพนธทางบวก โดยเมอ สดสวนระหวางเงนทนไหลเขาและเงนทนไหลออกเพมสงขน (ลดลง) อตราแลกเปลยนจะปรบตวสงขน(ลดลง)

จากทศทางความสมพนธทเปนไปในทางเดยวกนของตวแปรทงสอง ซงไมไดเปนไปตามหลกของการปรบตวของอตราแลกเปลยนเพอใหดลการช าระเงนสมดล นนคอ เมอใหปจจยอนคงท และ พจารณาเฉพาะสดสวนระหวางเงนทนไหลเขาตอเงนทนไหลออก การทสดสวนดงกลาวนเพมสงขน สะทอนถงการเกนดลของบญชเงนทนหรอการขาดดลทลดลง เงนทนทไหลเขาเพมขนเปนผลใหความตองการเงนบาทมากกวาความตองการเงนดอลลาร อตราแลกเปลยนจงปรบตวลดลงหรอแขงคาขนนนเอง

20

รปท 5 กราฟแสดงความสมพนธระหวาง nominal exchange rate กบ Relative Export to Import

ทมา : ธนาคารแหงประเทศไทย (ค านวณโดยผจดท า)

จากรปท 5 แสดงความสมพนธระหวางอตราแลกเปลยน กบ สดสวนระหวางมลคาการสงออกและน าเขาของประเทศไทย ซงมคา correlation เทากบ -0.04799 นนคอ ตวแปรทงสองมความสมพนธทางลบ อธบายไดวา เมอสดสวนมลคาการสงออกตอมลคาการน าเขาเพมสงขน (ลดลง) อตราแลกเปลยนจะปรบตวลดลง (เพมขน)

จากทศทางความสมพนธของตวแปรทงสองเปนไปตาม Current Account Theory ซงมองวา การทสดสวนระหวางมลคาการสงออกและน าเขาทเพมสงขน สะทอนถงการเกนดลของบญชเดนสะพดหรอการขาดดลทลดลง เงนทนไหลเขาประเทศมากขน เปนผลใหความตองการเงนบาท มากกวาเงนดอลลาร อตราแลกเปลยนจงปรบตวลดลงหรอแขงคาขนนนเอง

21

รปท 6 กราฟแสดงความสมพนธระหวาง nominal exchange rate กบ term of trade

ทมา : ธนาคารแหงประเทศไทย (ค านวณโดยผจดท า)

จากรปท 6 แสดงใหเหนถงความสมพนธระหวางอตราแลกเปลยนกบอตราการคาของไทย จากกราฟพบวา ลกษณะกราฟมทงสวนทเปนไปทศทางเดยวกน และตรงขามกนอยางเหนไดชด เมอมองภาพรวมสามารถพจารณาไดจากคา correlation ซงเทากบ -0.429772 นนคอ ตวแปรทงสองมความสมพนธทางลบ โดยเมอ อตราการคาเพมสงขน )ลดลง (อตราแลกเปลยนจะมคาลดลง)เพมขน(

จากทศทางความสมพนธทสวนทางกนของตวแปรทงสอง อาจเปนเพราะผลทางรายไดทมากกวาผลทางการทดแทน นนคอ เมออตราการคา (TOT) เพมสงขน จะท าใหราคาสนคาสงออกมากกวาราคาสนคาน าเขาโดยเปรยบเทยบ รายไดจากการสงออกของไทยจะเพมขน เงนทนในสวนนทไหลเขาประเทศ จะท าใหบญชเดนสะพดเกนดลหรอมการขาดดลทลดลง และอตราแลกเปลยนจะปรบตวลดลง หรอแขงคาขนนนเอง

แบบจ าลองทใชในการศกษา

แบบจ าลองทใชจะสรางจากความสมพนธของปจจยทางเศรษฐกจทมผลตออตราแลกเปลยนระหวางคาเงนบาทกบคาเงนดอลลารสหรฐฯ ดวยวธการสรางสมการเสนตรงเชงถดถอย (Multiple Linear Regressions) ดวยวธก าลงสองนอยทสด (Ordinary Least Squares: OLS) แสดงไดดงน

Log (E) = 0.543923 -0.001446DI +0.004121DINF -0.000564MPI -0.047418Log(RKM) -0.039813Log(RXM) -0.001176TOT +0.001796TOT(-1) +0.857338Log(E(-1)) +0.359471AR(1)

22

หรอพจารณาจาก

ตาราท 3 แสดงผลจากการประมาณคาสมการถดถอย ดวยวธ OLS

ทมา : (ค านวณโดยผจดท า)

โดยก าหนดให E คอ อตราแลกเปลยนของไทยตอสหรฐอเมรกา

DI คอ สวนตางระหวางอตราดอกเบยของไทยกบสหรฐอเมรกา

DINF คอ สวนตางระหวางเงนเฟอของประเทศไทยกบสหรฐอเมรกา

MPI คอ ดชนผลผลตภาคอตสาหกรรม

RKA คอ สดสวนระหวางเงนทนไหลเขาเทยบกบเงนทนไหลออก

RXM คอ สดสวนระหวางมลคาการสงออกกบมลคาการน าเขา

TOT คอ Term of Trade

TOT(-1) คอ Term of Trade ใน period กอนหนา

LOG(E(-1)) คอ อตราการเปลยนแปลงของอตราแลกเปลยนใน period กอนหนา

AR(-1) คอ คาความคลาดเคลอนของแบบจ าลองใน period กอนหนา

23

จากผลการประมาณคาสรปไดวาปจจยทางเศรษฐกจทคาดวามผลกระทบตอการเปล ยนแปลงของอตราแลกเปลยนไดแก สวนตางระหวางเงนเ ฟอของประเทศไทยกบสหรฐอเมรกา ดชนผลผลตภาคอตสาหกรรม อตราการเปลยนแปลงของสดสวนระหวางเงนทนไหลเขาเทยบกบเงนทนไหลออกอตราการเปลยนแปลงของสดสวนระหวางมลคาการสงออกกบมลคาการน าเขา และอตราการเปลยนแปลงของอตราแลกเปลยนใน period กอนหนา โดยมระดบนยส าคญท 0.05 ซงสมการถดถอยนสามารถอธบายผลการประมาณคาของอตราแลกเปลยนไดถง 98.97% ดงแสดงไดดงรปท 7

รปท 7 กราฟแสดงความสมพนธของอตราแลกเปลยน อตราแลกเปลยนเฉลยของกลมตวอยาง และ คาประมาณ ความคลาดเคลอน

ทมา : (ค านวณโดยผจดท า)

โดยตวแปรอสระสามารถอธบายผลการประมาณไดดงน

1. DI (สวนตางระหวางอตราดอกเบยของไทยกบสหรฐอเมรกา) มคาสมประสทธเทากบ-0.001446หมายความวาถาอตราดอกเบยของไทยเปลยนแปลงเมอเปรยบเทยบกบสหรฐโดยสทธเพมขน 1% แลว จะท าใหอตราแลกเปลยน เปลยนแปลงไป -0.001446% โดยเฉลยหากปจจยอนๆคงท แตผลการประมาณคาพบวาตวแปรทางอตราแลกเปลยนนกลบไมมผลในการก าหนดอตราแลกเปลยนอยางมนยส าคญท 0.05

2. DINF (สวนตางระหวางเงนเฟอของประเทศไทยกบสหรฐอเมรกา ) มคาสมประสทธเทากบ 0.004121 หมายความวาถาอตราเงนเฟอของไทยเปลยนแปลงสทธเมอเปรยบเทยบกบสหรฐเพมขน 1% แลว จะท าใหอตราแลกเปลยน เปลยนแปลงไป 0.004121% โดยเฉลยหากปจจยอนๆคงท จากผลการประมาณคาพบวาตวแปรทางอตราเงนเฟอนมอทธพลในการก าหนดอตราแลกเปลยนอยางมนยส าคญทระดบ 0.05

3. MPI (ดชนผลผลตภาคอตสาหกรรม) มคาสมประสทธเทากบ-0.000546 หมายความวาถาดชนผลผลตภาคอตสาหกรรม เพมขน 1% แลว จะท าใหอตราแลกเปลยน เปลยนแปลงไป -0.000546% โดยเฉลยหาก

24

ปจจยอนๆคงท จากผลการประมาณคาพบวาตวแปรทางดานการผลตมอทธพลใหการก าหนดอตราแลกเปลยนอยางมนยส าคญทระดบ 0.05

4. LOG(RKA) (อตราการเปลยนแปลงของสดสวนเงนทนไหลเขาเทยบกบเงนทนไหลออก) คาสมประสทธเทากบ-0.047418 หมายความวาถาอตราการเปลยนแปลงของสดสวนเงนทนไหลเขาเทยบกบเงนทนไหลออกเพมขน 1 % แลว อตราแลกเปลยน เปลยนแปลงไป -0.047418% โดยเฉลยหากปจจยอนๆคงท จากผลการประมาณคาพบวาตวแปรนมอทธพลใหการก าหนดอตราแลกเปลยนอยางมนยส าคญทระดบ 0.05

5. LOG(RXM) (อตราการเปลยนแปลงของสดสวนระหวางมลคาการสงออกกบมลคาการน าเขา ) มคาสมประสทธเทากบ-0.039813 หมายความวาถาอตราการเปลยนแปลงของสดสวนระหวางมลคาการสงออกกบมลคาการน าเขาเพมขน 1 % แลว อตราแลกเปลยน เปลยนแปลงไป -0039813% โดยเฉลยหากปจจยอนๆคงท จากผลการประมาณคาพบวาตวแปรทางดานดลบญชเดนสะพดมอทธพลใหการก าหนดอตราแลกเปลยนอยางมนยส าคญทระดบ 0.05

6. TOT (Term of Trade) มคาสมประสทธเทากบ-0.001176 หมายความวาถาอตราการคาของไทยเพมขน 1% แลว จะท าใหอตราแลกเปลยน เปลยนแปลงไป-0.001176% โดยเฉลยหากปจจยอนๆคงท แตผลการประมาณคาพบวาตวแปรตวนกลบไมมผลในการก าหนดอตราแลกเปลยนอยางมนยส าคญท 0.05

7. TOT(-1) (Term of Trade ใน period กอนหนา) มคาสมประสทธเทากบ 0.001796 หมายความวาถาอตราการคาของไทยใน period กอนหนาเพมขน 1% แลว จะท าใหอตราแลกเปลยน เปลยนแปลงไป 0.001796% โดยเฉลยหากปจจยอนๆคงท แตผลการประมาณคาพบวาตวแปรตวนกลบไมมผลใดๆในการก าหนดอตราแลกเปลยนอยางมนยส าคญท 0.05

8. LOG(E(-1)) (อตราการเปลยนแปลงของอตราแลกเปลยนใน period กอนหนา) มคาสมประสทธเทากบ 0.857338 หมายความวาถาอตราการเปลยนแปลงของอตราแลกเปลยนใน period กอนหนา เพมขน 1% แลว จะท าใหอตราแลกเปลยน เปลยนแปลงไป 0.857338 % โดยเฉลยหากปจจยอนๆคงท จากผลการประมาณคาพบวาอตราแลกเปลยนใน period กอนหนามอทธพลใหการก าหนดอตราแลกเปลยนอยางมนยส าคญท 0.05

25

บทสรปและขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะของแบบจ าลองและปญหาทพบ

1. แบบจ าลองทใชเปนแบบจ าลองทไดมาจากการประมาณคาโดยวธก าลงสองนอยทสด ซงแบบจ าลองนอาจจะไมเหมาะสมกบการพยากรณอตราแลกเปลยนมากนก จงเปนเรองทตองศกษาในการหาแบบจ าลองทเหมาะสม เพอใชในการพยากรณอตราแลกเปลยนใหดยงขน

2. ตวแปรทใชในแบบจ าลองยงไมครบถวน อนเนองมาจากปจจยทก าหนดอตราแลกเปลยนมหลายปจจยมากรวมทงการแทรกแซงของธนาคารกลางและ shock ทเกดขนจากวกฤต hamburger ท าใหอตราแลกเปลยนเกดความผนผวนละไมเปนไปตามททฤษฏก าหนด อกทงตวแปรบางตวยงไมสามารถใสเขามาในแบบจ าลองไดทงๆทมความส าคญในการก าหนดอตราแลกเปลยน เชน การคาดการณของประชาชนท าใหเกดการเกงก าไรในอตราแลกเปลยนบางชวงของเวลา

3. ขอมลทใชยงไมครอบคลมระยะเวลาทนานเพยงพอ อนเนองมาจากประเทศไทยพงจะปรบอตราแลกเปลยนใหลอยตวในชวงวกฤตป 40 ท าใหไมสามารถขยายขอมลออกไปไดมากนก ท าใหบางชวงทเกดวกฤตการณทางการเงน เชน Hamburger crisis ท าใหอตราแลกเปลยนเกดความผนผวนมากจากการโยกเงนมาลงทนในประเทศแถบเอเชยมากขนเพราะคนคาดการณวาเงนดอลลารจะออนคาลงในอนาคต ท าใหผลการประมาณทไดยงมผลของ shock ทเกดขนอย

4. แบบจ าลองทใชในการศกษายงเกดปญหา Endogenous Variable อย

บทสรปและขอเสนอแนะทางนโยบาย

จากแบบจ าลองทใชในการศกษา ขางตนจะเหนวามหลากหลายปจจยในการก าหนดอตราแลกเปลยน ซงแตละปจจยกสงผลตออตราแลกเปลยนในขนาดทแตกตางกนออกไปดวย ดงนนหากรฐบาลตองการเขามาควบคมอตราแลกเปลยนใหเปนไปในทศทางทเหมาะสมกสามารถกระท าการผานชองทางหลกโดยเฉพาะชองทางทางดานเงนทนเคลอนยายและชองทางทางดานบญชเดนสะพด เนองจากชองทางดงกลาวจะสงผลไปยงการเปลยนแปลงของอตราแลกเปลยนไดมากกวาชองทางอนๆ ไมวาจะเปน อตราดอกเบย อตราเงนเฟอ ดชนการคา ฯลฯ

26

บรรณานกรม ณรงค จลเพชร, ปจจยพนฐานทางเศรษฐกจทมอทธพลตออตราแลกเปลยนลอยตวแบบมการจดการ.

วทยานพนธปรญญาเศรษฐศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยรามค าแหง, 2549.

ธนนทรฐ รตนพงศภญโญ, การศกษาปจจยทมผลกระทบตอการเคลอนไหวระยะสนของอตราแลกเปลยนคาเงนบาทตอดอลลารสหรฐอเมรกา. วารสารวชาการ มหาวทยาลยหอการคาไทย, ปท 30 ฉบบท 1 เดอนมกราคม – มนาคม 2553.

นงนช อนทรวเศษ, ประสทธภาพของแบบจ าลองอตราแลกเปลยน. วทยานพนธปรญญาเศรษฐศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, 2543.

พรายพล คมทรพย, เศรษฐศาสตรการเงนระหวางประเทศ: ทฤษฎและนโยบาย. กรงเทพฯ: ส านกพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2551.

ฤทธเดช แววนกล, ความสมพนธเชงเหตภาพระหวางอตราแลกเปลยนและราคาหลกทรพยในประเทศไทย. วทยานพนธปรญญาเศรษฐศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยรามค าแหง, 2551.

สดา ปตะวน, เพาพนธ กลยาณมตร, ปจจยทางเศรษฐกจทมผลตออตราแลกเปลยนระหวางคาเงนบาทกบคาเงนดอลลารสหรฐ. งานวจยคณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยหอการคาไทย

Jonathan H. Wright, Bayesian Model Averaging and Exchange Rate Forecasts. International Finance Discussion Papers, Board of Governors of the Federal Reserve System.

Krugman, Paul, Maurice Obstfeld and Marc J. Melitz, International Economics: Theory and Policy. 9th edition, Addison-Wesley, 2010. (KOM)

Muhammad Zakaria, Eatzaz Ahmed and M. Mazhar Iqbal, Nominal Exchange Rate Variability: A Case Study of PAKISTAN. Journal of Economic Cooperation, 28,1 (2007), 73-98

Nwachukwu, Jacinta. Foreign Capital Inflows and the Real Exchange Rate in Sub-Saharan Africa. Quantitative and Qualitaive Analysis in Social Sciences Volume 2, Issue 3, 2008, 95-106

เอกสารประกอบการสอน วชา ศ.452 เศรษฐศาสตรการเงนระหวางประเทศ

ทฤษฎก าหนดอตราแลกเปลยน [ออนไลน]. 10 กนยายน 2554 เขาถงไดจาก: http://e-book.ram.edu/e-book/e/EC353/EC353-3.pdf

27