excursie hoge rielen
DESCRIPTION
Excursie Hoge Rielen. A. Voorbereiding:. Een bos is een natuurlijke levensgemeenschap van honderden soorten levende wezens. In een bos overheersen bomen. Maar er is meer. Weet jij wat? Sluit 1 minuut je ogen en luister naar de geluiden in het bos. Wat hoor je?. = biotoop. - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
Excursie Hoge Rielen
A. Voorbereiding:
Een bos is een natuurlijke levensgemeenschap van honderden soorten levende wezens.
In een bos overheersen bomen. Maar er is meer. Weet jij wat?
Sluit 1 minuut je ogen en luister naar de geluiden in het bos. Wat hoor je?
= biotoop
B. Enkele afspraken:
Je trekt op ontdekking in de natuur. Je doet dit aan de hand van een aantal afspraken. Waarom is een gedragscode nodig?
Wees stil! Pluk geen Gooi afval Verzamel wat de planten! in de vuilbak! leerkracht vraagt!
We moeten respect hebben voor de natuur!
C. De lagen van het bosboomlaag (1) kruidlaag (2) moslaag (3) struiklaag (4)
1
23
4
C. De lagen van het bos hazelaar beuk mossen
bosanemoon hulst zwammen
Inlandse eik sneeuwklokje
C. De lagen van het bos
,
……………………………………………………
……………………………………………………
……………………………………………………
……………………………………………………
beukinlandse eik
hazelaarhulst
bosanemoonsneeuwklokje
zwammenmossen
Deze lagen zijn het gevolg van de strijd om het licht!
C. De lagen van het bosHoe komt het dat bomen in het bos dikwijls een lange stam en een heel smalle kruin hebben?
bos open veld1) Ze hebben lange stammen omdat ze strijden om het licht.2) Ze hebben een smalle kruin omdat er te weinig plaats is in het bos.
D. Loofbos of naaldbos?
Wij kunnen bossen ruwweg in twee types onderverdelen:naaldbossen en loofbossen Er bestaan ook gemengde bossen
Het bos waar wij ons bevinden is een duidelijk voorbeeld van een gemengd bos
Dit is een …………..bos Dit is een …………..bos
D. Loofbos of naaldbos?
naald loof
D. Loofbos of naaldbos?
Kenmerk van: naaldbos loofbosBodem: Voedzaam /
minder voedzaamVoedzaam /
minder voedzaamBladeren Naaldvormig /
vlakke bladerenNaaldvormig /
vlakke bladerenLicht Weinig / veel Weinig / veel
Onderbegroeiing:
Weinig / veel Weinig / veel
Humuslaag: Dik / dun Dik / dun
In de herfst: Verliest zijn bladeren /Behoud zijn bladeren
Verliest zijn bladeren /Behoud zijn bladeren
D. Loofbos of naaldbos? lork eik berk grove den
beuk spar paardenkastanje
Kenmerk van: naaldbos loofbosvoorbeelden:: Lork/eik/berk/grove
den/beuk/spar/paardenkastanje
Lork/eik/berk/groveden/beuk/spar/
paardenkastanje
!! Even herhalen !!
E. Invloed van de mens:
Kijk om je heen. Merk je de aanwezigheid van de mens?Voorbeeld + of -
F. Opdrachten in kleine groepjes:
1. Verschil tussen een struik en een boom.
Vergelijking Plant 1 Plant 2Aard van de stengel
Buigzaam kruidachtige / niet buigzaam houtachtige
Buigzaam kruidachtige / niet buigzaam houtachtige
Hoofdstengel
Meerdere stengels / 1 stengel
Meerdere stengels / 1 stengel
Hoofdstengel vertakt zich:
Onderaan vanaf de bodem / hoog boven de
grond
Onderaan vanaf de bodem / hoog boven de
grond
Boom of struik?
struik boom
F. Opdrachten in kleine groepjes:2. Op zoek naar leven:Woel even tussen de strooisellaag onder de boom? Vind je leven?
Maak een tekening van een dier dat je ziet.
Wie is het??
!! Pagina 26 !!
Pagina 27Opdracht 2 Determineer de organismen.
Voor de volgende opdrachten gebruik je de zoekkaarten of
Determineerkaart op pagina 29 -34Welk kriebelbeestje
zie je hier?
……………………......
Pagina 33Nr. vraag ja
/nee1 Heeft het dier poten? Ja: 66Heeft het meer dan 8 poten?Nee: 7
7 Heeft het juist 6 poten? Ja: 8
8 Het is een insect. Nee: 9Heeft het insect vleugels?
9 Drie ingesnoerde delen? MIER1 – 6 – 7 – 8 -9 MIER
Opdracht 2 Determineer de organismen.
Zoek de naam van dit kruidachtig plantje.
……………………......
Pagina 29
Pagina 27
Voor de volgende opdrachten gebruik je de zoekkaarten of
Determineerkaart op pagina 29 -34
herderstasje
Pagina 27Opdracht 2 Determineer de organismen.
Voor de volgende opdrachten gebruik je de zoekkaarten of
Determineerkaart op pagina 29 -34Van welke boom is dit een blad?
……………………......
1 – 7 – 9 – 12 - linde
Welk dier kwam hier voorbij?
……………………......
muis
Pagina 27Opdracht 2 Determineer de organismen.
Voor de volgende opdrachten gebruik je de zoekkaarten of
Determineerkaart op pagina 29 -34Welk dier is dit?
……………………......
1 – 6 – 20: pissebed
Welke boom heeft dergelijke
bladeren?
……………………......
1 – 7 – 8: lijsterbes
G. Abiotische factoren
In een bos wordt de LICHTSTERKTE beïnvloed door de lagen van het bos, ze is dus niet overal gelijk.
lichtsterkteBosrand Meer / minderOpen plek in het bos
Meer / minder
Boomtoppen Meer / minderDichtbegroeid bos Meer / minderbosbodem Meer / minder
1. LICHTSTERKTE
LICHT = noodzakelijk. uitzondering: ………………
Kruiden bloeien sneller dan de bomen. Verklaar:
varens
In het voorjaar hebben de kruiden veel meer licht omdatde bomen dan nog niet aan het bloeien zijn. Vanaf dat de bomen in bloei zijn zullen de kruiden minder licht krijgen.
1. LICHTSTERKTE
Een verschil in VOCHTIGHEID kan heel verschillende biotopen maken. vochtig biotoop: zee
droog biotoop: woestijn
vochtigheidOpen veld Hoger/lagerOpen plek in het bos
Hoger/lager
Dicht begroeid bos
Hoger/lager
2. VOCHTIGHEID
Metingen:
Waar was de gemeten luchtvochtigheid het grootst?
Verklaring:
Vochtigheid 9u-10u
11u-12u
13u-14u
Open veld 75,6 %
63,8% 41,2%
Open plek in het bos
81,4% 72,2% 47,3%
Dicht begroeid bos
87,1% 77,2% 57,1%
2. VOCHTIGHEID
In het dicht begroeid bos.
De bladeren van de bomen verdampen water.
De VOCHTIGHEID in een biotoop is afhankelijk van het weer.
Wat gebeurt er bij 100% vochtigheid?Het regent.
2. VOCHTIGHEID
Ook de TEMPERATUUR kan bepalend zijn voor de aanwezige planten en dieren.
In de zomer Op zoek naar schaduwIn de winter bomen houden wind tegen
rottend materiaal: warmteproductie
3. TEMPERATUUR
Opdracht: Gemeten temperaturen grafisch uitzetten.
1) groen voor de gegevens gemeten in het dichtbegroeid bos2) blauw voor de gegevens op een open plek in het bos 3) geel voor de gegevens op het open veld.
8 9 10 11 12 130
2
4
6
8
10
12
14
16
18
20
22
24
26
28
30
tijd in uur
tem
p in
°C
Besluit:
De temperatuur verandert wel / niet in de loop van de dag.Verklaring:
Waar is de temperatuurmeting het hoogst?
Verklaring:
3. TEMPERATUUR
‘s Middags staat de zon hoger en geeft deze veel meer warmte.
Open veld (in onze metingen open plek in het bos)
In de zomer: bomen houden de warmte van de zonnestralen tegen.
H. Eigenschappen bodem
Bosbodem bestaat uit 3 verschillende lagen. graad van vertering/ontbinding.
1) De strooisellaag
2) Bladgrond
3) Humus
Pas afgevallen bladeren, takjes,…
Half verrotte bladeren, takjes, …
Volledig verrotte bladeren, takjes,…
H. Eigenschappen bodem
Vergelijk de bodemtemperatuur gemeten op een open veldmet de bodemtemperatuur van een dichtbegroeid bos:
In de herfst is de bodemtemperatuur in dichtbegroeid bos lager / hoger dan op een open plek.
Verklaring:
Elke bodemlaag herbergt ook z’n eigen typische bodemdieren, die vaak een belangrijke schakel vormen in dat rottingsproces.
De rottende bladeren geven warmte af aan de bodem.