(executive summaryreport ) · (executive summaryreport )...
TRANSCRIPT
รายงานบทสรปผบรหาร
(Executive SummaryReport)
โครงการศกษาวจยโอกาส
ผลกระทบและมาตรการรองรบ
สาหรบธรกจใหบรการโลจสตกส
ไทยจากการจดทาเขตการคาเสร
เสนอ
สานกสงเสรมพฒนาธรกจ
กรมพฒนาธรกจการคา
กระทรวงพาณชย
2 Private & Confidential
Private & Confidential 3
รายงานบทสรปผบรหาร
(Executive Summary Report)
โครงการศกษาวจยโอกาสผลกระทบและมาตรการรองรบสาหรบธรกจ
ใหบรการโลจสตกสไทยจากการจดทาเขตการคาเสร
เสนอตอ
สานกสงเสรมพฒนาธรกจ
กรมพฒนาธรกจการคากระทรวงพาณชย
โดย
บรษท ไบรอน เคฟ(ประเทศไทย) จากด
มถนายน2556
4 Private & Confidential
Private & Confidential 5
บทสรปผบรหาร
ธรกจใหบรการโลจสตกสเปนสาขาบรการทเรงรดเปดเสรภายใตกรอบ AFAS (ASEAN
Framework Agreement on Services) ของประชาคมเศรษฐกจอาเซยนโดยจะเปดโอกาสให
ประเทศสมาชกอาเซยนสามารถถอหนไดถงรอยละ70ในป2556ซงในสภาวการณทการแขงขนทาง
การคาภาคบรการโลจสตกสภายใตระบบการคาเสรทวความเขมขนมากขนธรกจใหบรการโลจ
สตกสไทยซงสวนใหญเปนธรกจขนาดกลางและขนาดเลกยงขาดองคความรและศกยภาพในดาน
ตางๆเชนการบรหารจดการการตลาดเทคโนโลยและบคลากรอนจะสงผลใหธรกจใหบรการโลจ
สตกสไทยไมสามารถแขงขนทางการคากบประเทศทมศกยภาพสงกวาได
ดงนนภาครฐจงจาเปนตองมการศกษาวจยถงสภาพขอเทจจรงของธรกจศกยภาพโอกาส
ทธรกจจะใชประโยชนจากการจดทาเขตการคาเสรและผลกระทบทเกยวเนองจากการจดทาเขต
การคาเสรเพอหาแนวทางในการสงเสรมพฒนาและแนวทางในการปรบตวของธรกจใหบรการโลจ
สตกสโดยเฉพาะอยางยงธรกจขนาดกลางและขนาดเลก
งานวจยชนนแบงการนาเสนอออกเปน 4 สวนไดแก ภาพรวมและสถานะของธรกจ
บรการโลจสตกสไท ย ซงจะนาเสนอการกระจายตวของธรกจโลจสตกสในประเทศไทย มลคาทาง
เศรษฐกจและขอมลทางการตลาด แนวโนมการเตบโต สวนแบงการตลาดการเงนและการลงทนใน
อตสาหกรรมโลจสตกสการจางงานในอตสาหกรรมโลจสตกสความสามารถทางการแขงขนของ
ธรกจโลจสตกสไทยกฎระเบยบในอตสาหกรรมโลจสตกสไทย และปญหาและอปสรรคในการ
ประกอบธรกจโลจสตกสไทย สวนทสองจะนาเสนอเกยวกบ บทเรยนแนวทางการปรบตวอน
เนองมาจากการจดทาเขตการคาเสรของธรกจใหบรการโลจสตกสในตางประเทศ อนประกอบไป
ดวยการศกษาประเทศมาเลเซย อนโดนเซย สงคโปร ออสเตรเลย จน และญปน ซงหวขอท
ทาการศกษาประกอบไปดวย ความสามารถในการแขงขนและสภาวะธรกจโลจสตกสกฎระเบยบท
เกยวของกบธรกจโลจสตกสผลกระทบของความตกลงเขตการคาเสรกบอตสาหกรรมโลจสตกส
และแนวทางการปรบตวของ แตละประเทศ อนเนองมาจากการจดทาเขตการคาเสร สวนท 3 คอ
กรณศกษาธรกจบรการโลจสตกสทประสบความสาเรจ โดยผวจยไดรวบรวมกรณศกษาทงจาก
ไทยและตางประเทศในทกกลมธรกจทเกยวของกบโลจสตกส และสรปแนวทางสาหรบการพฒนา
ธรกจโลจสตกสในไทย และสวนสดทายคอ ขอเสนอแนะแนวทางการพฒนาและปรบตวของธรกจ
ใหบรการโลจสตกสไทย อนประกอบไปดวย นโยบายกลมโครงสรางพนฐานนโยบายกลมการ
พฒนาผประกอบการ และ นโยบายกลมการพฒนากฎหมาย แผน และองคกรภาครฐ โดยจะ
6 Private & Confidential
นาเสนอทงนโยบายตามลาดบความเรงดวนและความสาคญ ตลอดจนเสนอแนะโครงการทเปนไป
ไดเพอใหกรมพฒนาธรกจการคาสามารถนาไปประยกตใชไดในอนาคต
1. ภาพรวมและสถานะของธรกจบรการโลจสตกสไทย
1.1. Uระเบยบวธการจดกลมธรกจโลจสตกส
ในการศกษาธรกจโลจสตกสผวจยไดจดกลมธรกจโลจสตกสออกเปน 5 กลมตามท
สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาตไดกาหนดไวไดแกกลมท 1 การ
ขนสงสนคา (Freight Transportation and Forwarding) ซงครอบคลมงานทางโลจสตกสท
เกยวของกบการใหบรหารดานการขนสงสนคาทงภายในและสงออกนอกประเทศในรปแบบตางๆ
ทงทางถนนทางรถไฟทางทะเลและทางอากาศซงประกอบไปดวย TSIC 60100 60230 60300
61100 61200 62100 62200 63009 และ63010 กลมท2 การจดเกบสนคาดแลและบรหาร
คลงสนคาและการใหบรการตดสลากสนคาหรอบรการดานบรรจภณฑ (Warehousing/Inventory
Management and Packing) รวมทงการกระจายสนคาซงประกอบไปดวย TSIC 63020 และ
63091 กลมท3 การใหบรการดานพธการตางๆทเกยวกบงานโลจสตกส (Non-Asset Based
Logistics Services) ครอบคลมงานพธการศลกากรงานเอกสารตางๆทเกยวของกบการนาเขาหรอ
สงออกสนคาซงประกอบไปดวย TSIC 63099 กลมท4 การใหบรการงานโลจสตกสทเกยวของกบ
การใหบรการเสรมเชนดานเทคโนโลยสารสนเทศและงานทปรกษาดานโลจสตกส (Information
and Communication Technology / Consulting) ซงประกอบไปดวยTSIC 63098 63031 63032
และ63033 และกลมท5 การใหบรการพสดและไปรษณยภณฑ (Courier and Postal Services)
เปนการใหบรการเกยวกบการจดสงทงภายในและภายนอกซงประกอบไปดวย TSIC 64110 และ
64120
1.2. Uการกระจายตวของธรกจโลจสตกสในประเทศไทย
หากพจารณาในแงของโครงสรางธรกจพบวาสวนใหญผประกอบการไทยประกอบ
ธรกจโลจสตกสประเภทการขนสงสนคาหรอกลมท 1เปนหลกทงในแงของจานวนผจดทะเบยนและ
ทนจดทะเบยนหากพจารณาในราย TSIC พบวาธรกจโลจสตกสทมจานวนบรษทจดทะเบยนกบ
กรมพฒนาธรกจการคามากเปนอนดบหนงในป 2554คอธรกจการขนสงสนคาทางถนน (TSIC
Private & Confidential 7
60230) ตามมาดวยอนดบสองคอ ธรกจการขนสงและขนถายสนคารวมถงคนโดยสาร (TSIC
63009) และตามมาดวยธรกจบรการอนๆทเกยวเนองกบการขนสง (TSIC 63099)
หากพจารณาในแงของการกระจายตวทางภมศาสตรพบวาธรกจสวนใหญจดทะเบยน
ธรกจในจงหวดกรงเทพมหานครประเภทของธรกจโลจสตกสทมการจดทะเบยนมากทสดใน
กรงเทพมหานครนนคอ ธรกจประเภทบรการอนๆทเกยวเนองกบการขนสง (TSIC 63099)
ตามมาดวยธรกจการขนสงและขนถายสนคารวมถงคนโดยสาร (TSIC 63009) และธรกจ
ประเภทการขนสงสนคาทางถนน (TSIC 60230)ในภาคตะวนออกนนประเภทของธรกจ
โลจสตกสทมการจดทะเบยนมากทสดคอการขนสงและขนถายสนคารวมถงคนโดยสาร (TSIC
63009)ตามมาดวยธรกจประเภท การขนสงสนคาทางถนน (TSIC 60230) และบรการอนๆท
เกยวเนองกบการขนสง (TSIC 63099)สาหรบภาคกลาง (ยกเวนกรงเทพมหานคร ) ภาค
ตะวนตกภาคใตภาคเหนอภาคตะวนออกเฉยงเหนอประเภทของธรกจโลจสตกสทมการจด
ทะเบยนมากทสดคอธรกจประเภทการขนสงสนคาทางถนน (TSIC 60230) ตามมาดวยธรกจ
การขนสงและขนถายสนคารวมถงคนโดยสาร (TSIC 63009) และบรการอนๆทเกยวเนอง
กบการขนสง (TSIC 63099)
ธรกจทมขนาดใหญทสดและรายรบรวมมากทสดรอยละ 20 แรกในแตละสาขานนเกอบ
ทงหมดมขนาดของสนทรพยรวมและรายรบหลกรวมคดเหนสดสวนทเกนกวารอยละ 80 ทงสน
ยกเวนธรกจการขนสงทางทะเลและทะเลชายฝง (TSIC 61100)ทมการกระจกตวของสนทรพย
และรายไดหลกทตากวาระดบรอยละ80
1.3.
มลคาทางเศรษฐกจและขอมลทางการตลาด แนวโนมการเตบโต สวนแบงการตลาด
ภาคโลจสตกสของไทยตงแตป 2513 จนถงป 2553 มอตราการเจรญเตบ โตเปนบวกใน
อตราทลดลง โดยเฉพาะในชวงป 2538 ถงป 2542 ทมอตราการเจรญเตบโตทตดลบ อน
เนองมาจากวกฤตเศรษฐกจของไทยในชวงป 2540 ทาใหเศรษฐกจมหภาคในภาพรวมและภาค
โลจสตกสหดตวอยางรนแรง อยางไรกตามในชวง 10 ปหลงมการเพมขนอยางตอเนอง สาเหต
หนงคอจากความตกลงการคาเสรระหวางประเทศททาใหมมลคาการคาและการใหบรการระหวาง
ประเทศทเพมมากขน ทาใหบรการโลจสตกสเพมขน สงผลตอมลคาของภาคโลจสตกสทเพมขน
อยางมาก สงทนาสงเกตอกประการหนงคอสดสวนของภาคโลจสตกส GDP ในชวง 10 ปหลงนน
ลดลงอยางตอเนอง ทงนเนองมาจากการเปดเสรทางการคาและการพฒนาเศรษฐกจในชวงหลงทา
ใหมลคาของ GDP เพมขนเปนอยางมาก และมอตราการเจรญเตบโตทสงกวาอตราการ
8 Private & Confidential
เจรญเตบโตของภาคโลจสตกส ทาใหสดสวนดงกลาวลดลงกลมธรกจโลจสตกสทมมลคาสนทรพย
รวมในป 2554 สงทสดคอกลมท 1 ภาคการขนสงสนคา จากการศกษายงพบอกวากลมธรกจทม
อตราการเจรญเตบของสนทรพยรวมและรายไดหลกรวมทสงทสดคอ กลมท 4 การใหบรการ
งานโลจสตกสทเกยวของกบการใหบรการเสรม เชน ดานเทคโนโลยสารสนเทศและงานท
ปรกษาดานโลจสตกสในขณะท กลมท 3 หรอการใหบรการดานพธการตางๆ ทเกยวกบ
งานโลจสตกส(Non-Asset Based LogisticsServices) ครอบคลมงานพธการศลกากร งาน
เอกสารตางๆ ทเกยวของกบการนาเขาหรอสงออกสนคา มการหดตวของสนทรพยรวมและ
รายรบหลกรวมมากทสด
1.4. Uการเงนและการลงทนในอตสาหกรรมโลจสตกส
การลงทนโดยตรงระหวางประเทศเฉพาะในธรกจทเกยวของกบการขนสงและโลจสตกส
นนเพมมากขนอยางมนยสาคญนบตงแตป 2551 เปนตนมา ทงนอาจเนองมาจากการทสานกงาน
คณะกรรมการสงเสรมการลงทนไดออกประกาศเพอการสงเสรมการลงทนวาดวยกจการบรการ
และสาธารณปโภค โดยกจการดงกลาวรวมถง ศนยกระจายสนคาระหวางประเทศดวยระบบท
ทนสมย กจการศนยจดการจดซอชนสวนและผลตภณฑระหวางประเทศ กจการขนสงทาเรอ และ
กจการเขตอตสาหกรรมโลจสตกส
1.5. Uการจางงานในอตสาหกรรมโลจสตกส
จากการศกษาพบวาการจางแรงงานมแนวโนมทลดลงในระยะยาว ทงนอาจเนองมาจาก
การทภาคอตสาหกรรมโลจสตกสมการใชเทคโนโลยในการใหบรการมากขน และเนองมาจากการ
เคลอนยายแรงงานจากภาคโลจสตกสไปสอตสาหกรรมอน อนเนองมาจากการลดตนทนทางการ
ขนสงและตนทนทเกยวของในอนทจะคงความสามารถในการแขงขนกบคแขงทางธรกจ ทาให
แรงงานในอตสาหกรรมนไดรบผลกระทบ นอกจากนน การศกษายงพบอกวา จานวนการจางงาน
นนมลกษณะทเปนไปตามวฏจกรทางเศรษฐกจ และจากการสารวจพบวาสถานประกอบการสวน
ใหญยงไมมนโยบายใหบคลากรเขารบการฝกอบรมเกยวกบงานดานโลจสตกส
1.6. Uความสามารถทางการแขงขนของธรกจโลจสตกสไทย
ในภาพรวม แมวาไทยเปนประเทศทมระดบการพฒนาอตสาหกรรมโลจสตกสทนาพอใจ
เมอเปรยบเทยบกบประเทศอนๆ ทวโลก แตกลบมระดบการพฒนาของอตสาหกรรม โลจสตกสท
Private & Confidential 9
ลดลงอยางตอเนองการพฒนาใน 6 มตสาคญตอการพฒนาอตสาหกรรมโลจสตกสของประเทศ อน
ไดแก โครงสรางพนฐาน (Infrastructure) พธการศลกากร (Customs) การขนสงระหวางประเทศ
(International Shipments) ความสามารถในการทาธรกจของผประกอบการ (Logistics
Competence) การตดตามสนคา (Tracking and Tracing) และความรวดเรวในการขนสง
(Timeliness) กลดลงอยางตอเนองเชนกน นอกนน พบวาในป 2553 ตนทนโลจสตกสของไทย
แมวาจะมแนวโนมทลดลงอยางตอเนอง อนเปนผลจากนโยบายรฐบาลและความมประสทธภาพ
ของอตสาหกรรมในภาพรวม อยางไรกตามตนทนโลจสตกสของไทยนน แปรผนกบราคานามนของ
โลกเปนสาคญ
1.7.
กฎระเบยบในอตสาหกรรมโลจสตกสไทย
ประเทศไทยมกฎหมายและระเบยบทเกยวของกบอตสาหกรรมโลจสตกสโดยตรง
ดงตอไปนคอพระราชบญญตการประกอบธรกจคนตางดาวซงอยในความดแลของโดยกระทรวง
พาณชยพระราชบญญตสงเสรมการลงทนซงอยในความดแลของสานกงานคณะกรรมการสงเสรม
การลงทนพระราชบญญตการทางานของคนตางดาวซงอยในความดแลของกระทรวงแรงงานพระ
ราชกฤษฎกากาหนดงานในอาชพและวชาชพทหามคนตางดาวทาพ .ศ. 2522พระราชบญญตการ
ขนสงทางบกพ .ศ. 2522พระราชบญญตเรอไทยพ .ศ. 2481พระราชบญญตการเดนอากาศพ .ศ.
2497ซงอยในความดแลของกระทรวงคมนาคม
1.8.
ปญหาและอปสรรคในการประกอบธรกจโลจสตกสไทย
ปญหาของธรกจโลจสตกสไทยมหลายประการไดแกประการทหนงปญหาดาน
ประสทธภาพของระบบขนสงและโลจสตกสอนประกอบไปดวยปญหาคอขวดของโครงขายถนนใน
พนทโดยรอบประตการคาหลกและในระบบการขนสงสนคาทางรถไฟสงอานวยความสะดวกในการ
รวบรวมและการกระจายสนคาไมเพยงพอและไมมประสทธภาพประการทสองปญหาของ
ผประกอบการโลจสตกสในประเทศไทยอนประกอบไปดวยผใหบรการโลจสตกสไทยสวนใหญม
ขนาดเลกมความสามารถในการแขงขนตาและมกอยในงานทสรางมลคาเพมตาการระดมทนและ
เงนทนหมนเวยนยงเปนปญหาสาคญของ SME ไทยและผประกอบการโดยทวไปยงขาดวสยทศน
ในระยะกลางถงระยะยาวประการทสามคอปญหาของสงอานวยความสะดวกทางการคามข นตอน
การจดเตรยมเอกสารและหนวยงานทเกยวของเปนจานวนมากซงเปนภาระตนทนทไมกอใหเกด
มลคาเพม (Non-value Added Cost) แกผประกอบการและประการทส คอปญหาดานกาลงคนและ
บคลากรในอตสาหกรรมโลจสตกสธรกจโลจสตกสขาดบคลากรในหลายระดบตงแตผเชยวชาญ
10 Private & Confidential
นกวจยบณฑตจบใหมไปจนถงแรงงานไรฝมอในภาคธรกจแมวาจะมความพยายามจาก
ภาคเอกชนในการฝกอบรมหรอผลตบคลากรขนมาเองแตกยงไมสามารถตอบสนองความตองการ
ของอตสาหกรรมไดทงหมด
2. บทเรยนแนวทางการปรบตวอนเนองมาจากการจดทาเขตการคาเสรของ
ธรกจใหบรการโลจสตกสในตางประเทศ
2.1. Uประเทศมาเลเซย
2.1.1. ความสามารถในการแขงขนสภาวะธรกจโลจสตกส และผลกระทบของความตกลง
เขตการคาเสรกบอตสาหกรรมโลจสตกส
มาเลเซยเปนประเทศในกลมกาลงพฒนากาวหนา และเปนประเทศทมระดบการพฒนา
อตสาหกรรมโลจสตกสทนาพอใจ คาดการณวาอตสาหกรรมโลจสตกสในมาเลเซยจะมอตราการ
เจรญเตบทสงอนเนองมาจากความแขงแกรงของภาคอตสาหกรรมของประเทศ กจกรรมโลจสตกส
หลกของประเทศไดแกการใหบรการคลงสนคา การใหบรการแหลงจดเกบสนคา การควบคมสนคา
คงคลง การบรรจภณฑ เปนตน
ปจจบน รฐบาลมาเลเซยเรมใชการจดทะเบยนแบบอเลกทรอนกสออนไลนมากขน
ตลอดจนลดหยอนภาษและคาธรรมเนยมทใชในการโอนทรพยสนและอสงหารมทรพย นอกจากน
มาเลเซยจดเปนประเทศทมอปสรรคในการทาการคาดานโลจสตกสไมมากนก มตนทนคาใชจาย
ดานโลจสตกสนอย อาท มตนทนคาภาระการใชทาเรอและทาอากาศยานทตา มการเกบอตรา
คาธรรมเนยมการขนถายสนคาและการรบฝากสนคาทตา ประกอบกบมคณภาพโครงสรางพนฐาน
ทด ทงน หากเปรยบเทยบแลว ระดบการแขงขนของผประกอบการขนสงและโลจสตกสบาง
ประเภทยงอยในระดบสง ไดแก บรการขนสงทางอากาศ บรการขนสงทางนา บรการตวแทนรบ
จดการขนสงสนคา บรการคลงสนคาและกระจายสนคา ขณะทการแขงขนบางประเภทยงไมระดบ
ไมสงมาก ซงผประกอบการตางชาตอาจใชกลยทธการเขาไปรวมทนทาธรกจกบมาเลเซยได ไดแก
การประกอบการในธรกจดานการขนสงทางถนน บรการตวแทนออกของรบอนญาต และธรกจ
ตรวจสอบมาตรฐานสนคากฎระเบยบทเกยวของกบธรกจโลจสตกส ของมาเลเซย ไดแก กฎหมาย
การขนสงสนคาทางทะเล กฎหมายแปรรปการทาเรอ กฎหมายการรถไฟ กฎหมายขนสงทางถนน
และ กฎหมายการขนสงโดยเครองบน
Private & Confidential 11
ผลกระทบของความตกลงเขตการคาเสรกบอตสาหกรรมโลจสตกส ของมาเลเซยนน
เปนไปในทศทางทดข นอยางตอเนอง กลาวคอ มลคาของภาคโลจสตกสของประเทศมาเลเซยท
เตบโตขนอยางกาวกระโดดนบตงแตมการเปดเขตการคาเสร การเจรญเตบโตของภาคโลจสต กส
และการเจรญเตบโตของเศรษฐกจมวลรวมเปนไปในทศทางเดยวกน และการเจรญเตบโตของ
เศรษฐกจมวลรวมนนเพมขนในอตราทเรวกวาภาคโลจสตกส
2.1.2. แนวทางการปรบตวของมาเลเซยอนเนองมาจากการจดทาเขตการคาเสร
ประเทศมาเลเซยมการเจรจาการคากบหลายประเทศ รวมถงอยในระหวางการเจรจากบ
หลายประเทศ โดยเฉพาะประเทศมสลม ภาครฐบาลของประเทศเลงเหนถงโอกาสของ
อตสาหกรรมอาหารฮาลาลทจะสามารถเตบโตไดอกมากจากการเปดเขตการคาเสรกบกลม
ประเทศมสลมเหลาน มาเลเซยไดมการพฒนาเขตอตสาหกรรมฮาลาลพารคและการพฒนา Super
Highway สาหรบอตสาหกรรมนโดยเฉพาะ มการใหสทธพเศษทางภาษในการงดเวนการจายภาษ
สานกมาตรฐานของมาเลเซยไดออกออกมาตรฐาน Halal Logisticsเพอประสานแนวนโยบายอยาง
เปนเอกภาพกบหนวยงานอน ปจจบนมบรษทตางชาตเขามาลงทนในเขตอตสาหกรรมฮาลาล
พารคและใชมาตรฐานเดยวกนนในองคกรของตนเพอใหสามารถเจาะตลาดประเทศมสลมได
2.2.
ประเทศอนโดนเซย
2.2.1. ความสามารถในการแขงขนสภาวะธรกจโลจสตกส และผลกระทบของความตกลง
เขตการคาเสรกบอตสาหกรรมโลจสตกส
อนโดนเซยเปนประเทศกาลงพฒนาในสวนของโครงสรางพนฐานของอตสาหกรรม
โลจสตกสนน อนโดนเซยมระบบการขนสงของประเทศทพฒนาอยางตอเนองจากความตองการ
ขนสงสนคาประกอบกบสภาพภมประเทศทเปนหมเกาะ การคมนาคมในทกรปแบบโดยเฉพาะการ
ขนสงทางนาเปนสวนสาคญในการพฒนาเศรษฐกจ การขนสงทางถนนเปนวธการขนสงหลกของ
ประเทศ ในขณะทการขนสงทางรางรถไฟนนถกนามาใชในการขนสงสนคาเทกองและมระบบราง
หลกสองระบบ ไดแกในเกาะสมาตราและเกาะชวา
ในภาพรวม อนโดนเซยเปนประเทศทมระดบการพฒนาอตสาหกรรมโลจสตกสท
คอนขางรงทายในกลมประเทศททาการศกษา ปจจบนรฐบาลอนโดนเซยผอนคลายกฎระเบยบใน
การจดทะเบยนธรกจมากขน เชน การลดระยะเวลาการจองใชชอธรกจและเครองหมายการคา
12 Private & Confidential
รวมทงอนโดนเซยไดปรบลดอตราภาษเงนไดนตบคคล และเรมใชระบบการใหบรการแบบ
เบดเสรจสาหรบการสงออกและนาเขาสนคา อนโดนเซยจดเปนประเทศทมอปสรรคในการทา
การคาดานโลจสตกสคอนขางมากในกลมประเทศอาเซยน โดยยงคงมการเรยกเกบคาภาระการใช
ทาเรอ ทาอากาศยาน การใชเสนทางถนนทสง ประกอบกบมคณภาพโครงสรางพนฐานดานการ
ขนสงทางนา ทางอากาศ และระบบคลงสนคาทไมดนก ทงน หากเปรยบเทยบแลว ระดบการ
แขงขนของผประกอบการขนสงและโลจสตกสบางประเภทยงอยไมสงมาก โดยเฉพาะดานการ
ใหบรการโลจสตกสททนสมย ไดแก บรการขนสงทางนา บรการขนสงทางอากาศ บรการ
คลงสนคา บรการตวแทนรบจดการขนสงสนคา บรการตวแทนออกของรบอนญาต และธรกจ
ตรวจสอบมาตรฐานสนคา
หากพจารณาผลกระทบของความตกลงเขตการคาเสรกบอตสาหกรรมโลจสตกส พบวา
มลคาของภาคโลจสตกสของประเทศอนโดนเซยเตบโตขนอยางกาวกระโดดนบตงแตมการเปดเขต
การคาเสรการเจรญเตบโตของภาคโลจสตกสและการเจรญเตบโตของเศรษฐกจมวลรวม กเปนไป
ในทศทางเดยวกน และการเจรญเตบโตของเศรษฐกจมวลรวมนนเพมขนในอตราทเรวกวาภาคโลจ
สตกส
2.2.2. แนวทางการปรบตวของอนโดนเซยอนเนองมาจากการจดทาเขตการคาเสร
อนโดนเซยมการสรางบรรยากาศการลงทนทสงผลตออตราการขยายตวทางเศรษฐกจ
ของประเทศทสาคญรวมถงภาคโลจสตกส มาตรการทสาคญไดแก การเรงปรบปรงกฎระเบยบท
เกยวของเพอสงเสรมใหภาคเอกชนเขามาลงทนพฒนาโครงสรางพนฐานในประเทศ การจดตง
ศนย One Stop Service เพออานวยความสะดวกตอการดาเนนการลงทนทางอตสาหกรรม
รวมถงการเสรมสรางบรรยากาศในการลงทน และการพฒนาระบบโลจสตกสตามแผน National
Logistics Improvement และการพฒนาเขตเศรษฐกจ โดยรฐบาลอนโดนเซยไดระบ Economic
Corridor แลวเปนจานวน 6 โครงการเพอใหเกดความเชอมโยงกบภมภาคสาคญตางๆ ของ
ประเทศ และใหสอดประสานกบการพฒนาเขตเศรษฐกจพเศษ
Private & Confidential 13
2.3.
ประเทศสงคโปร
2.3.1. ความสามารถในการแขงขนสภาวะธรกจโลจสตกส และผลกระทบของความตกลง
เขตการคาเสรกบอตสาหกรรมโลจสตกส
สงคโปรเปนประเทศทพฒนาแลวและเปนประเทศศนยกลางของการการขนสงและการ
โลจสตกสโดยมการใหบรการการเชอมตอทงทางนาและและทางอากาศทดทสดแหงหนงของโลก
ทต งของประเทศสงคโปรอยในเสนทางตดกนระหวาเสนทางการคาสายหลกหลายสายทาให
สงคโปรมโอกาสในการเปนทต งศนยกระจายสนคาสาคญของโลกบรษทชนนาระดบโลกหลาย
บรษทไดเขามาตงศนยจดหาสนคา (Procurement Center) รวมถงศนยการวจยตลาดและการ
ใหบรการโลจสตกสในสวนของอตสาหกรรมโลจสตกสของสงคโปรนนไดมการพฒนาจากการ
ใหบรการการขนสงและคลงจดเกบสนคาพนฐานมาเปนการใหบรการโลจสตกสอยางครบวงจร
อยางไรกตามการเขามาของบรษทตางชาตกเปนแรงกดดนสาคญสาหรบธรกจในประเทศสงคโปร
เองทจะตองพฒนาตวเองเพอรองรบการแขงขนทเพมสงขนจากตางประเทศ
สงคโปรเปนประเทศทมอปสรรคในการทาการคานอยทสดในอาเซยน มตนทนคาใชจาย
ดานโลจสตกสนอย อาท มตนทนคาภาระการใชทาเรอและทาอากาศยานทตา มการเกบอตรา
คาธรรมเนยมการขนถายสนคาและการรบฝากสนคาทตา ประกอบกบ มคณภาพโครงสราง
พนฐานทด อยางไรกตาม อปสรรคของการเขาสตลาดของสงคโปรอยทมผประกอบการในตลาดท
มความสามารถในการแขงขนทสงมากอยแลว โดยผใหบรการโลจสตกสทกสาขาทมระดบการ
แขงขนทสงอยแลวไดแก บรการขนสงทางถนน บรการขนสงทางอากาศ บรการขนสงทางนาสนคา
ตวแทนรบจดการขนสง ตวแทนออกของรบอนญาต และตวแทนธรกจตวสอบมาตรฐานสนคา
ในสวนของกฎระเบยบทเกยวของกบโลจสตกสในมตของการลงทนในอตสาหกรรมนนน
พบวา สงคโปรเปนประเทศทเปดกวาง และมระเบยบเกยวกบขอจาการการลงทนทนอย สาหรบ
ขอผกพนทวไปสาหรบการลงทนของตางชาตนน ไมมขอจากดในเรองการเขาสตลาดสาหรบการ
ลงทนของตางชาต ในสวนของการใหการปฏบตเยยงคนชาตนน พบวา การจดตงธรกจ สทธใน
การจดตงและเคลอนยายของนตบคคลยงมเงอนไขสาหรบขอผกพนทวไปสาหรบการทางานของ
คนตางชาตนน ในสวนของขอจากดในการเขาสตลาด มจะมการผกพนเฉพาะการทางานของ
บคคลธรรมดาสาหรบขอผกพนเฉพาะนน ในเกอบทกสาขาจะเปนไปตามขอผกพนทวไป ไววาจะ
เปนบรการจดชนเรอ บรการนายหนาชปปง บรการขนสงทางถนนระหวางประเทศ บรการตวแทน
ชปปงสาหรบการขนสงสคาทางทะเล เวนแตบางสาขาทจะตองดาเนนการตามกฎหมายภายในเชน
14 Private & Confidential
บรการขนสงสนคาทางทะเลระหวางประเทศ ทจะตองมการจดทะเบยนเรอชกธงสงคโปรตาม
กฎหมาย Merchant Shipping Act
หากพจารณาผลกระทบของความตกลงเขตการคาเสรกบอตสาหกรรมโลจสตกส พบวา
มลคาของภาคโลจสตกสของประเทศสงคโปรทเตบโตนบตงแตมการเปดเขตการคาเสร การ
เจรญเตบโตของภาคโลจสต กสและการเจรญเตบโตของเศรษฐกจมวลรวมเปนไปในทศทาง
เดยวกน และการเจรญเตบโตของเศรษฐกจมวลรวมนนเพมขนในอตราทเรวกวาภาคโลจสตกส
2.3.2. แนวทางการปรบตวของสงคโปรอนเนองมาจากการจดทาเขตการคาเสร
เนองจากสงคโปรเผชญสภาวะการแขงขนทรนแรงขนทงจากทาอากาศยาน
กวลาลมเปอร ของมาเลเซย และดไบของสหรฐอาหรบเอมเรตสทมขนาดใหญกวา ดงนน Civil
Aviation Authority of Singapore (CAAS) หนวยงานบรหารสนามบนชางอ จงไดทาการแปรรป
จากหนวยงานภาครฐเปนรปแบบบรษท (Corporatization) ในชอ Changi Airport Group Pte.
Ltd. (CAG) ในเดอนกรกฎาคม ป 2552 เพอความคลองตวของการดาเนนงานและการใหบรการ
สนามบนชางอ
สนามบนชางอไดใชบรการพเศษจากผใหบรการ คอ DHL เพอใหบรการในสงคโปร และ
แถบภมภาค และสาหรบสวนอนจะใชบรการของ TNT และสาหรบสนคาทวไปประมาณ 40,000
ตน ป/SATS จะเปนผใหบรการ และมผใหบรการเพออานวยความสะดวกภายใน Terminals
Gateway Facilities คอ FedEx และ UPS และลาสด สนามบนชางอไดเพม Coolportทรองรบ
สนคาทเนาเสยงายภายในทาอากาศยาน
นอกเหนอจากทไดกลาวมานน สนามบนชางอยงมพนทสวนทเปน Logistics Park ท
เรยกวา Airport Logistics Park of Singapore (ALPS) ซงเปนสวนทเพงเปดใหบรการในป 2003
ซงเปน Free Trade Zone
สงคโปรได สรางความเขมแขงใหกบผประกอบการในประเทศสงคโปรโดยการปลอยให
แขงกบผประกอบการจากตางประเทศอยางยตธรรม ซงประเทศสงคโปรไมมการแบงแยกเชอชาต
โดยถอวาทกคนทเขามาในประเทศสงคโปรมาเพอวตถประสงคเดยวกน นนคอการแสวงหากาไร
ทางธรกจ
Private & Confidential 15
2.4.
ประเทศออสเตรเลย
2.4.1. ความสามารถในการแขงขนสภาวะธรกจโลจสตกส และผลกระทบของความตกลง
เขตการคาเสรกบอตสาหกรรมโลจสตกส
อตสาหกรรมโลจสตกสของออสเตรเลยเปนลกษณะทพฒนาแลวและอมตว สามารถเปน
สวนสาคญในการขบเคลอนเศรษฐกจไดอยางแขงแกรงอตสาหกรรมโลจสตกส ในประเทศประกอบ
ไปดวยผเลนทงจากในประเทศและตางประเทศ ซงมสวนชวยในการสรางเสรมกจกรรมทาง
โลจสตกสในประเทศไดอยางตอเนอง นอกจากนนแลวการ Outsourcing ในอตสาหกรรมโลจสตกส
ของออสเตรเลยนนสงถงรอยละ 50 ของมลคาอตสาหกรรมโลจสตกสทงหมดสภาวะการแขงขน
ของอตสาหกรรมโลจสตกสในออสเตรเลยอยในระดบทมการแขงขนสง กลาวโดยสรปคอ
ออสเตรเลยเปนประเทศทมระดบการพฒนาอตสาหกรรมโลจสตกสทนาพอใจ
ออสเตรเลยไดจดตงสภาโลจสตกสออสเตรเลย (Australian Logistics Council: ALC) ซง
เปนการรวมตวกนระหวางภาครฐบาลทเกยวของกบผประกอบการโลจสตกสรายใหญของประเทศ
เพอกาหนดกฎตางๆทเกยวของกบโลจสตกสในมตของการเพมประสทธภาพของผประกอบการ
การออกมาตรการและนโยบายตางๆเกยวกบการขนสงอยางเปนเอกภาพรวมถงการกาหนด
มาตรฐานความปลอดภยในการขนสงในรปแบบตางๆเปนตนเหลานชวยใหอตสาหกรรมโลจ-
สตกสเตบโตขนไดอยางมประสทธภาพเพราะมแนวนโยบายทชดเจนผานกลไกทมการทางานและ
ผลกดนอยางตอเนอง
ในสวนของกฎระเบยบทเกยวของกบการขนสงของออสเตรเลยนนมการกากบดแลโดย
หลายหนวยงาน ในระดบประเทศจะม Department of Transport and Regional Services ในการ
ดแลเรองกฎหมายและการออกนโยบาย ไมวาจะเปนการวางแผนโครงสรางพนฐานทางการ
คมนาคม การประสานกบหนวยงานระดบมลรฐเพอใหการวางแผนและนโยบายเปนไปในทศทาง
เดยวกน
ในสวนของมล คาของภาคโลจสตกสของประเทศออสเตรเลย นน เตบโตขนอยางกาว
กระโดดนบตงแตมการเปดเขตการคาเสร การเจรญเตบโตของภาคโลจสต กสและการเจรญเตบโต
ของเศรษฐกจมวลรวมเปนไปในทศทางเดยวกน และการเจรญเตบโตของเศรษฐกจมวลรวมนน
เพมขนในอตราทเรวกวาภาคโลจสตกส
16 Private & Confidential
2.4.2. แนวทางการปรบตวของออสเตรเลยอนเนองมาจากการจดทาเขตการคาเสร
หนงในการปรบตวทสาคญของประเทศออสเตรเลยในการพฒนาอตสาหกรรมโลจสตกส
ของประเทศและเพอรองรบการคาทเพมมากขนในยคสมยนคอการจดตงสภาโลจสตกสออสเตรเลย
ขน (Australian Logistics Council: ALC) ดวยเหตผลทวาอตสาหกรรมโลจสตกสของประเทศม
กฎหมายหลายฉบบและมการกากบดแลโดยหลายหนวยงานทาใหการผสานนโยบายโลจสตกส
ของประเทศไมสามารถทาไดอยางเปนเอกภาพอกทงยงสามารถนาเสยงของภาคเอกชนเขาไปส
กระบวนการกาหนดนโยบายไดอยางมประสทธภาพโดยหนวยงานดงกลาวจะเปนกระบอกเสยง
สาคญใหกบภาคเอกชนและเปนการรวมมอกนกบภาครฐในกจการทเกยวกบภาคการขนสงสนคา
และซพพลายเชนโลจสตกสของประเทศรวมถงโครงสรางพนฐานทสาคญกระบวนการทาง
กฎหมายทสาคญอนนามาสการจดตงALC
2.5. Uประเทศจน
2.5.1. ความสามารถในการแขงขนสภาวะธรกจโลจสตกส และผลกระทบของความตกลง
เขตการคาเสรกบอตสาหกรรมโลจสตกส
จนเปนประเทศทกาลงพฒนา อยางไรกตาม จนเปนประเทศทมระดบการพฒนา
อตสาหกรรมโลจสตกสทนาพอใจ และเปนประเทศเดยวททาการศกษาทมระดบการพฒนาทดข น
อยางตอเนองความสามารถในการทากาไรของธรกจโลจสตกสจนในป 2554 นนยงอยในระดบทตา
เนองจากการมภาระทางภาษทสง การจายคาธรรมเนยม ตนทนดานพลงงาน และการเพมคาจาง
แรงงาน อยางไรกตามบรษทสวนใหญมการลงทนในสวนของการใช GPS การใช Barcode, RFID
และ EDI เพอชวยในการตดตามสนคาและเพมประสทธภาพในการขนสงและการใหบรการมากขน
สาหรบการจดจางบรษทอน หรอการ Outsourcing นนพบวามแนวโนมทเพมขนอยางตอเนอง ใน
สวนของโครงสรางพนฐานพบวาโครงขายการขนสงของจนนนยงอยในระหวางการพฒนาและ
ลงทนอยางตอเนองจากรฐบาลในทก รปแบบการขนสง สาหรบปรมาณการขนสง พบวาทงการ
ขนสงคนและการขนสงของนน มอตราการเจรญเตบโตทเพมขนอยางตอเนอง โดยการขนสงทาง
ถนนยงคงเปนการขนสงหลกของจน อย างไรกตาม ภาคการขนสงทมอตราการเจรญเตบโตทสง
ทสดคอการขนสงทางอากาศ
Private & Confidential 17
อตสาหกรรมโลจสตกสของจนยงไมมกฎหมายเฉพาะในการกากบดแล ในสวนของการ
ขนสงในแตละ รปแบบและการลงทนโดยตรงจากตางประเทศยงมเงอนไขจานวนหนงทเปน
อปสรรคตอการเขาไปลงทน
มลคาของภาคโลจสตกสของประเทศจนทเตบโตขนอยางกาวกระโดดนบตงแตมการเปด
เขตการคาเสร แสดงใหเหนวาการเจรญเตบโตของภาคโลจสต กสและการเจรญเตบโตของ
เศรษฐกจมวลรวมเปนไปในทศทางเดยวกน และการเจรญเตบโตของเศรษฐกจมวลรวมนนเพมขน
ในอตราทเรวกวาภาคโลจสตกส
2.5.2. แนวทางการปรบตวของจนอนเนองมาจากการจดทาเขตการคาเสร
การกอสรางเขตอตสาหกรรมโลจสตกส ทางรถไฟ และทาเรอถอเปนงานสาคญเรงดวน
มการใหทนสนบสนน ใหเครดตและการออกใบอนญาต ซงถอเปนการสนบสนนบรษทในประเทศ
วธการขนสงแบบดงเดมเชนทางรถไฟหรอทางนากาลงฟนคนชพในฐานะทางเลอกทสาคญ โดยม
การลงทนขนาดใหญเพอปรบปรงและขยายเสนทาง อยางไรกตาม ปรมาณการขนสงทางรถไฟ
อาจเตบโตเรวกวาเดมเนองจากการขยายระบบรางรถไฟอยางรวดเรวและความกาวหนาทาง
เทคโนโลย รฐบาลจนออกนโยบายทสนบสนนมากขนรวมทงมาตรการเชงบวกเพอการพฒนาการ
ขนสงทางรถไฟ
อตสาหกรรมโลจสตกสของจนเผชญกบโอกาสและความทาทายมากมาย อยางไรกตาม
รฐบาลยงสนบสนนอยางเขมแขง และอาจยอมใหเปดลทางใหมๆ ในประเทศเพอใหแขงขนไดอยาง
มประสทธผลมากขนกบบรษทโลจสตกสเดมในระดบชาตหรอแมกระทงในระดบโลก สาหรบการ
ขนสงแบบบรณาการนนไดรบความนยมทเพมมากขนอยางตอเนอง มการผสมผสานเสนทางทาง
ทะเลและทางบกเพอขนถายสนคาไปยงมณฑลทอยลกเขาไปในแผนดน การขนสงจากใจกลาง
ประเทศไปสเมองทาสาคญกขยายตวอยางรวดเรวเชนกนอนเนองมาจากกอสรางเครอขายถนน
การขดลอกแมนา และการพฒนาสงอานวยความสะดวกตางๆ นอกจากน การบรณาการเสนทาง
แบบอนๆ กเรมมใหเหนเดนชดขน ในเมองชายฝ งของจนบางแหงเรมมการรวมกลมผซอโดย
บรษทโลจสตกสใหญๆ เพอควบคมคาใชจายใหเหมาะสมทสดและเพมประสทธภาพ
18 Private & Confidential
2.6. Uประเทศญป น
2.6.1. ความสามารถในการแขงขนสภาวะธรกจโลจสตกส และผลกระทบของความตกลง
เขตการคาเสรกบอตสาหกรรมโลจสตกส
ญปนมองประเทศจนเปนแหลงแรงงานตนทนตาในการผลตสนคาอตสาหกรรม บรษท
จานวนมากไดยายฐานการผลตไปอยทประเทศจน ทาใหอตสาหกรรมการขนสงสนคาและวตถดบ
สาหรบการผลตระหวางจนและญปนนนเตบโตขนเปนอยางมาก ในขณะทการ Outsourcing กเปน
กจกรรมทเตบโตมากขนแมจะอยในชวงเศรษฐกจตกตา บรษทใหญหลายบรษทไดตงบรษท
ใหบรการโลจสตกสภายนอกขนเพอตอบสนองตอความตองการในการขนสงทเพมขนมาก อยางไร
กตามการ Outsourcing ในญปนนนยงคงมลกษณะทเปนชาตนยมอยสง ทาใหการเขาไปเจาะ
ตลาดญปนของชาวตางชาตยงมอยไมมากนก การเขาไปบกตลาดญปนของชาวตางชาตจง
จาเปนตองอาศยกลยทธอนในการเขาไปใหบรการ เชน การควบรวมกจการกบบรษทในประเทศ
การลงทนในอตสาหกรรมโลจสตกสของญปนจากตางชาตยงมเงอนไขหลายประการ
ขนอยกบประเภทของธรกจทจะเขาไปจดตงและกฎหมายภายในทควบคมอยแลว ตวอยางของ
ภาคอตสาหกรรมทมเง อนไข ไดแก อตสาหกรรมการขนสงทางราง โดยจะขนอยกบ Foreign
Exchange Law การขนสงทางนา โดยจะมกฎหมาย Foreign Exchange Law และ Ship Law ท
ควบคมอย การจดทะเบยนยานพาหนะทใชสาหรบการบนภายในประเทศ จะขนอยกบ Civil
Aeronautics Law การจดทะเบยนเรอและการไดมาซงเรอ จะขนอยกบ Ship Law ในสวนของ
อตสาหกรรมการขนสงสนคานนจะขนกบ Freight Forwarding Business Law เปนสาคญ
มลคาของภาคโลจสตกสของประเทศญปนทเตบโตขนอยางตอเนองจนถงตนศตวรรษท
ทมการชะลอตวลงเนองมาจากการชะลอตวของเศรษฐกจมหภาคของประเทศ อยางไรกตาม การ
เจรญเตบโตของภาคโลจสตสกและการเจรญเตบโตของเศรษฐกจมวลรวมเปนไปในทศทาง
เดยวกน และการเจรญเตบโตของเศรษฐกจมวลรวมนนเพมขนในอตราทเรวกวาภาคโลจสตกส
2.6.2. แนวทางการปรบตวของญป นอนเนองมาจากการจดทาเขตการคาเสร
เพอรองรบปรมาณการคาทเพมมากขนจากการทาความตกลงการคาเสร ญปนไดมการ
ปรบตวเพอรองรบกระแสดงกลาวในมตสาคญ เชน Green Logistics และการสนบสนน Third-
Party Logistics Providers ในสวนของ Green Logistics นนมมตสาคญไดแก Corporative
Private & Confidential 19
Transport Eco-Dive และ Modal Shift ในสวนของ การสนบสนน Third-Party Logistics
Providers นน รฐบาล ญปน เลงเหนวามตลาดกลมนจงไดมการออกนโยบายเพอสนบสนน
ผประกอบการอยางตอเนอง ไมวาจะเปนการออก Logistics Industry Policy Outlineสนบสนนให
มการใชระบบ IT ในการจดการ ลดภาระคาธรรมเนยมแรกเขาสาหรบธรกจโลจสตกสใหมมการ
จดการฝกอบรมผประกอบการ SME ในอตสาหกรรมนทงในสวนของการทาธรกจ
โลจสตกสและทกษะการบรหารจดการธรกจทวไป สนบสนนให Third-Party Logistics Providers
สามารถใหบรการการคานวณตนทนโลจสตกสเพอนาไปเปนบรการหนงของธรกจและสามารถ
สรางมลคาเพมแกบรการของตน
3. กรณศกษาธรกจบรการโลจสตกสทประสบความสาเรจ
จากการศกษากรณศกษาใน 6 ประเทศพบวา จดรวมทสาคญของผใหบรการธรกจโลจ
สตกสคอ ผประกอบการในตางประเทศไดดาเนนกลยทธ 7 ประการตามระดบการเจรญเตบโตของ
บรษท กลาวคอ ในชวงเรมแรกของธรกจ SME เพอสรางความเขมแขงใหกบองคกร ธรกจจะตอง
มการพฒนาองคกรจากภายในเสยกอน และใหบรการแกกลมลกคาเฉพาะกลม (Niche Market)
เพอหลกเลยงการเผชญหนากบผประกอบการรายใหญโดยตรง หรอภาษาการตลาดเรยงกลยทธน
วาเปน Blue Ocean Strategy มการ Outsourcing หรอกระจายงานทตนไมถนดหรอมทรพยากร
ไมเพยงพอใหแกผประกอบการรายอน หรอเปนผทรบงานมาเองจากผประกอบการรายใหญ เมอ
ธรกจเตบโตไปไดระยะหนงแลวจะเรมมการสรางเครอขายทางธรกจผานการสรางพนธมตรหรอ
การควบรวมกจการ หรอการตงกจการรวมคาเพอการใหบรการรวมกนตลอดซพ -พลายเชน
นาไปสการใหบรการอยางครบวงจรหรอเปน Integrated Logistics Service Provider ในทสด และ
หากมโครงสรางพนฐานและการสนบสนนจากรฐบาลอยางจรงจงประกอบดวยแลว ธรกจกสามารถ
สรางเสนทางการคาใหม และเขาคมชองทางการคาได ดงตวอยางในประเทศทพฒนาแลว เชน
สงคโปร รายละเอยดของแตละกลมกลยทธนนมดงตอไปน
กลยทธท 1: การพฒนาองคกรจากภายใน
ไมเพยงแตบรษทผประกอบการโลจสตกสเทานนทจาเปนตองพฒนาองคกรจากภายใน
แตผประกอบการไมวาจะประกอบธรกจในอตสาหกรรม ใดกตองดาเนนขนตอนนทงสน กจกรรมท
สาคญทผประกอบการโลจสตกสควรใหความสนใจเปนพเศษเพอพฒนาองคกรไดแก การเพม
ประสทธภาพในการใหบรการ และการบรหารทรพยากรบคคล
20 Private & Confidential
ในสวนของการเพมประสทธภาพการใหบรการนนตวอยางทพบมากคอการพฒนาระบบ
การจดการขอมลภายในองคกร เดมผประกอบการอาจมการจดการขอมลแบบแยกสวน ไม
สามารถรวมศนยการวเคราะหขอมลไวในแหลงเดยว อาจทาใหเกดความผดพลาดสง
ผประกอบการสามารถซอหรอพฒนาระบบการจดการขอมลแบบรวมศนยหรอระบบจดการขอมล
ผานอนเตอรเนตเพอการจดการขอมลทงายขน รวดเรวขน และมประสทธภาพมากขน สรางความ
ไววางใจแกผใชบรการ
ในสวนของ การบรหารทรพยากรบคคล นน ลกจางททางานไดด มประสทธภาพและ
จงรกภกดตอองคกรเปนสนทรพยทสาคญทสดของผประกอบการโลจสตกส ผประกอบการ
จาเปนตองรกษาลกจางเหลานไวเพอใหสามารถทางานใหกบองคกรไดอยางตอเนองและไมถก
ผประกอบการรายอนโดยเฉพาะผประกอบการตางประเทศซอตวไป วธทสามารถดาเนนการไดวธ
หนงคอการสรางวฒนธรรมองคกรทเออตอการทางานอยางสรางสรรคและใหผลตอบแทนท
สมนาสมเนอแกพนกงาน ใสใจความรสกของพนกงานและวางแผน Career Path ใหกบพนกงาน
ทกคนในทกระดบขน เหลานจะชวยใหลดปญหาสมองไหลจากองคกรได
กลยทธท 2: Blue Ocean Strategy, Niche Market
ในตลาดทมผแขงขนมากรายหรอมผประกอบการรายใหญเปนผใหบรการอยแลว ทาให
ผประกอบการรายเลกไมสามารถเขาไปแขงขนได หรอมสวนแบงตลาดทนอยกวา ทาใหสดทาย
แลวกลยทธทใชตองเปนการแขงขนทางดานราคา ซงจะสงผลตอความสามารถในการทากาไรของ
ธรกจในระยะยาว กลยทธหนงทผประกอบการตางประเทศใชและไดผลคอการเนนกลมลกคา
เฉพาะกลม เนนการใหบรการเฉพาะบางกลมการใหบรการ หรอ Niche Market รวมถงการ
ใหบรการในกลมลกคาหรอเสนทางทยงมผแขงขนนอยรายหรอผใหบรการรายใหญยงไมสามารถ
เขาไปถง เรยกวา Blue Ocean Strategy เหลานทาใหผประกอบการสามารถมงใชทรพยากรทม
อยไปกบการใหบรการเฉพาะดาน สามารถประหยดตนทนการตลาดไปไดมาก อกทงสามารถสราง
จดแขงใหกบตวองคกรในมมมองของตลาดได
กลยทธท 3: การ Outsourcing
ความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ โดยเฉพาะจากการเปดการคาเสร อกทงการบรหาร
จดการซพพลายเชนทซบซอน ทาใหการ Outsource เปนทตองการมากขน โดยการ Outsourcing
นนเปนกลยทธทางธรกจอยางหนงซงจะดาเนนการเมอตองการลดตนทนในการบรหารจดการ ทา
Private & Confidential 21
ใหบรษทสามารถมงใชทรพยากรไปกบธรกจทบรษทตนถนด อยางไรกตามการควบคมคณภาพ
ของการใหบรการของหนวยงานอนนนเปนปญหาสาคญ อกทงยงประสบปญหาความแตกตางกน
ระหวางวฒนธรรมองคกรระหวางหนวยงานตวเองกบบรษท Outsource แนวทางหนงทชวย
แกปญหาดงกลาวคอการคดเลอก ผใหบรการทเชอใจได โดยผานการตดสนใจจากฝายทเกยวของ
อยางแทจรง มการรางสญญาจางงานในการใหรางวล หรอผลตอบแทนเพมเตมหากมการสงงาน
ตรงเวลา หรอมการใหบรการทเปนทนาพอใจ ตวอยางเชน การการนตการไดงานครงตอไปใน
คราวหนา การแบงกาไร (Profit Sharing) แทนทจะเปนการจางทาของทใหผลตอบแทนคงท เปน
ตน เปนแรงจงใจใหผ Outsource มการทางานทดข น สอดรบกบเปาหมายของการใหบรการของ
บรษท
Outsource ไมไดมองแคมตการลด Cost อยางเดยว แตคอการเขาถง Skill และความ
ชานาญทสราง Value Added ใหกบธรกจเราไดดวย
กลยทธท 4: การสรางพนธมตรทางธรกจ
หากผใหบรการโลจสตกสไมสามารถใหบรการอยางครบวงจรดงทลกคาตองการได การ
สรางพนธมตรทางธรกจกบผใหบรการโลจสตกสรายอนเปนทางเลอกทนาสนใจและมตนทนตากวา
ทางเลอกอนโดยเปรยบเทยบเนองจากไมตองพงเงนลงทนทสง เหมาะสมกบธรกจ SME ทม
ทรพยากรจากด สามารถนาเสนอบรการใหมทตรงกบความตองการของลกคาได ตวอยางเชน ผ
ใหบรการสามารถสรางเครอขายทางธรกจกบผใหบรการในลกษณะธรกจแบบเดยวกนในหลาย
พนท เชน คลงสนคา เพอสรางเครอขายการกระจายสนคาในตางประเทศ ไมจาเปนตองไปลงทน
เปดคลงสนคาเอง หรอจบมอกบผใหบรการในลกษณะธรกจทตางกนแตอยในซพพลายเชน
เดยวกนเพอใหการใหบรการทครบวงจรมากขน นอกจากนนพนธมตรทางธรกจยงสามารถแนะนา
หรอสงตอลกคารายใหมๆ เขามาได ทาใหผประกอบการสามารถสรางฐานลกคาทเพมขน อนจะ
นาไปสการใหบรการทตอเนองและยงยน
กลยทธท 5: การควบรวมกจการ กจการรวมคา
นอกเหนอจากการสรางพนธมตรทางธรกจแลว การควบรวมกจการหรอการทากจการ
รวมคากบธรกจอนกเปนอกกลยทธทผประกอบการสามารถทาได แมวาจะมตนทนทางการ
ดาเนนการดานเอกสารและกฎหมาย แตถอเปนการลงทนทคมคา เพราะธรกจสามารถ
ประหยดเวลาในการสรางสนทรพยไปไดมาก ตวอยางของบรษททนามาเปนกรณศกษาทนาสนใจ
22 Private & Confidential
คอบรษท Toll Group ของออสเตรเลย กลยทธการควบรวมกจการาของ Toll นนมประสทธภาพ
เปนอยางมาก เพราะทาให Toll เขาสตลาดในประเทศตางๆ ไดอยางรวดเรวโดยอาศยฐานลกคา
เดมของบรษทท Toll นนเขาไปซอกจการ โดยทบรษทท Toll เลอกเขาไปซอนนลวนแลวแตเปน
บรษททมความเชยวชาญในสาขาทตนทาและมฐานลกคาทม นคง และธรกจนนสามารถตอยอดกบ
ธรกจของ Toll ไดโดยไมเสยเวลาในการปรบปรงโครงสรางมากนก อยางไรกตามการควบรวม
กจการจะตองคานงถงความเขากนไดระหวางวฒนธรรมองคกรดวย
กลยทธท 6: การใหบรการครบวงจร
จากการศกษาในตางประเทศรวมถงประเทศไทยเองพบวา เนองจากความซบซอนของ
โมเดลทางธรกจในปจจบนและความเชอมโยงกบโลกภายนอกทมมากขน ทาใหลกคาตองการ
บรการโลจสตกสทครบวงจร เพอความสะดวกและตอบสนองตอกลยทธหลกอนๆ ในมมมองของ
ลกคา ธรกจโลจสตกสจงตองนาเสนอการใหบรการแบบ One Stop Service มากขน นาเสนอ
Solution แทนทจะเปนแค Service เพอตอบสนองตอความตองการดงกลาว ปจจบนยงไมมการ
นาเสนอบรการเชนนมากนกในประเทศไทย จงเปนสงทควรใหการสนบสนนเปนอยางมาก
กลยทธท 7: การสรางและคมชองทางการคา
การสรางและคมชองทางการคาเปนเปาหมายหนงของรางแผนการพฒนาโลจสตกสของ
ไทย เนองจากทต งของไทยเออตอการเปนศนยกลางการขนสงในแถบภมภาคอนโดจน โครงสราง
พนฐานของไทยกพรอมทจะใหผประกอบการสามารถประกอบกจการไดอยางมประสทธภาพ
ดงนนเปาหมายสดทายทควรคานงถงคอการเขาคมชองทางการคาใหเขมแขง และสามารถ
ใหบรการไดอยางมประสทธภาพเหนอคแขง
4. ขอเสนอแนะแนวทางการพฒนาและปรบตวของธรกจใหบรการโลจสตกสไทย
ผวจยไดวเคราะหถงสภาพของอตสาหกรรมโลจสตกสไทย ทงในมมมองของปญหาท
เกดขนในปจจบน โอกาสการแสวงหาชองทางการใหบรการจากการเปดเสรทางการคา การใช
ประโยชนจากการเปดเสรทางการคา กรณศกษาจากตางประเทศ ทงในระดบมหภาค ระดบกลไก
การขบเคลอนนโยบาย หนวยงานของรฐ และระดบบรษท ประกอบกบการประชมกลมยอยของผท
มสวนไดสวนเสยในอตสาหกรรมนทงจากภาครฐและเอกชน โดยผวจยไดรวบรวมสงทศกษา
Private & Confidential 23
ทงหมดมานาเสนอเปนขอเสนอแนะเพอเปนแนวทางการพฒนาและปรบตวของธรกจใหบรการ
โลจสตกสไทยเพอรองรบโอกาสจากการเปดการคาเสรในสามกลมขอเสนอ ไดแก ขอเสนอเรอง
การพฒนาโครงสรางพนฐาน ขอเสนอเรองการพฒนาผประกอบการ และขอเสนอเรองการพฒนา
กฎหมาย แผน และองคกรภาครฐ โดยเรยงลาดบความสาคญและความเรงดวนของแตละแนวทาง
โดยมกรอบการนาเสนอขอเสนอแนะเชงนโยบายในภาพท 1
ภาพท 1: กรอบการนาเสนอขอเสนอแนะเชงนโยบายสาหรบการพฒนาโลจสตกสไทย
นโยบายกลมโครงสรางพนฐาน
ตารางท 1:ตารางแสดงนโยบายกลมโครงสรางพนฐาน ความสาคญและความ
เรงดวนของนโยบาย นโยบาย ตวอยางของนโยบาย
นโยบายทสาคญและ
เรงดวนมาก
นโยบายการพฒนาระบบการขนสงเชอมโยง
หลายรปแบบ (Multimodal) ระบบการขนสง
สนบสนน (Feeder) ทางดวนพเศษ
(Motorway) รวมทงศนยรวบรวมและกระจาย
สนคา (เชน Logistics Center / Distribution
แมในสวนของการพฒนาโครงสรางพนฐานโดยตรงอาจไมเกยวของ
กบบทบาทและหนาทของกรมพฒนาธรกจการคา แตกรมฯ สามารถ
ใหความรผประกอบการเกยวกบโอกาสใหมๆ ทจะเกดขนจากการ
พฒนาโครงสรางพนฐานของรฐ รวมถงจากการทรฐพฒนาระบบการ
จดการขอมลใหมๆ ตวอยางเชน JETRO ของญปนมการสราง
39
-
5,000
10,000
15,000
20,000
25,000
1970
1971
1972
1973
1974
1975
1976
1977
1978
1979
1980
1981
1982
1983
1984
1985
1986
1987
1988
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
1970-1974 1975 - 1979 1980 - 1984 1985 - 1989 1990 - 1994 1995 - 1999 2000 - 2004 2005 - 2010
14.95%17.60%
12.74%
16.69% 15.25%
-4.76%
5.54%
10.93%
5.69%5.91%
5.77%
5.28%5.14% 5.07%
5.34%5.07% 5.15%
5.27% 5.27%5.48%
6.46%
6.15%
6.59%
7.39%
7.78%7.64%
7.48% 7.38%7.10% 7.02%
7.16%
7.48% 7.41%7.19%
7.40%
7.82% 7.80%
8.11% 8.04%8.32% 8.24%
7.73%7.59%
7.33% 7.26% 7.35%7.11% 7.16%
6.81%
Signed FTA
LAOS ASEAN CN AUS ASEAN and CN NZ ASEAN and KOR JPN ASEAN and JPN ASEAN AUS NZ ASEAN INDIA PERU
% Logistics Sector / GDP
5-Year CAGR
Logistics Sector (Million USD)
ทมา: UNCTAD และการคานวณ
ผลของ FTA ตออตสาหกรรมโลจสตกสของไทย
กรณศกษาจาก
ตางประเทศกรณศกษา
รายบรษท
การใชประโยชนจาก
การเจรจาการคา
การประชมระดมความ
คดเหน
สภาวะอตสาหกรรมโลจสตกสไทย
ทมา: รวบรวมโดยไบรอน เคฟ (ประเทศไทย) จากด
นโยบายกลมการ
พฒนาผประกอบการ
นโยบายกลมการพฒนากฎหมาย
แผน และองคกรภาครฐ
นโยบายกลมการพฒนา
โครงสรางพนฐาน
ขอเสนอแนะเชงนโยบายสาหรบการพฒนาโลจสตกสไทย
ขอเสนอแนะเชงนโยบายสาหรบการพฒนาโลจสตกสไทยไดมการรวบรวมไวในสามกลมนโยบายสาคญ ไดแก นโยบายกลมการพฒนาโครงสรางพนฐาน
นโยบายกลมการพฒนาผประกอบการ และนโยบายกลมการพฒนากฎหมาย แผน และองคกรภาครฐ โดยเปนการรวบรวมจากสภาวะอตสาหกรรมโลจ
สตกสไทยในปจจบน การใชประโยชนจากการเจรจาการคา กรณศกษาตางประเทศในระดบมหภาค ระดบหนวยงานภาครฐ และระดบบรษท รวมถงการ
ประชมกลมยอยระดมความคดเหนทผานมา
ขอเสนอแนะเชงนโยบายสาหรบการพฒนาโลจสตกสไทย
174
24 Private & Confidential
ความสาคญและความ
เรงดวนของนโยบาย นโยบาย ตวอยางของนโยบาย
Center / Container Yard เปนตน) ตามจด
ยทธศาสตรตางๆภายในประเทศ
โปรแกรมสาหรบการคานวณเสนทางการขนสงทเกดประสทธภาพ
มากทสด เชน หากตองการขนสงจากจงหวด ก ไปยงจงหวด ข จะ
สามารถขนสงไปอยางไรเพอใหมตนทนตาทสด หรอใชเวลาขนสงท
นอยทสด เพอเปนขอมลประกอบสาหรบการทผประกอบการสามารถ
เลอกใช เปนตน
พฒนาระบบการนา สงและแลกเปลยนขอมล
ขาวสารในกระบวนการโลจสตกสใหเปน
อเลคทรอนกส (e-Logistics) และพฒนาระบบ
Single Window Entry เปนศนยกลางของ
ระบบสาหรบใหบรการเพอการสงออก-นาเขา
และโลจสตกส
นโยบายทสาคญและ
เรงดวนปานกลาง
ลงทนในโครงสรางพนฐานสาหรบการเดน
รถไฟ ตลอดจนสนบสนนระบบขนสงทางนา
และทางทอ การเปลยนรปแบบพลงงานไปส
รปแบบทมตนทนตา มการปรบปรงโครงสราง
ราคาเพอจงใจใหผประกอบการหนมาใชการ
ขนสงทางรางและทางนามากขน
เชนเดยวกนกบขางตน แมในสวนของการพฒนาโครงสรางพนฐาน
โดยตรงอาจไมเกยวของกบบทบาทและหนาทของกรมพฒนาธรกจ
การคา แตกรมฯ สามารถใหความรผประกอบการเกยวกบโอกาส
ใหมๆ ทจะเกดขนจากการพฒนาโครงสรางพนฐานของรฐ รวมถง
จากการทรฐพฒนาระบบการจดการขอมลใหมๆ ใหแกผประกอบการ
สนบสนนใหมการพฒนาระบบขอมลโลจสตกส
สาหรบการบรหารจดการโลจสตกสทงใน
ระดบมหภาคและธรกจเพอเปนเครองมอใน
การการวางแผนและขบเคลอนยทธศาสตร
การพฒนาทาเรอนาลกทมศกยภาพฝง
ตะวนตก และการพฒนาเสนทางขนสง
เชอมโยงทาเรอกบเสนทางขนสงหลกของ
ประเทศและภมภาค (Economic Corridor)
นโยบายทสาคญและ
เรงดวนนอย
สนบสนนใหมการจดตงศนยรวบรวมและ
กระจายสนคา (Distribution and Logistics
Centers) ในตลาดเปาหมายหลก เพอเพม
ความสามารถในการเขาสตลาดตางประเทศ
ของธรกจไทย
หากพจารณาความเปนไปไดและความเหมาะสมของโครงการนแลว
ผวจยเหนวาไมเหมาะสม เนองจากสนคาไทยเองกเปนศนยกลางการ
กระจายสนคาอยแลว สนคาสงออกทสาคญอยางสนคาเกษตร และ
สนคาอเลกทรอนกสกมการสงออกเปนจานวนมากจากไทยแลว ไม
จาเปนทจะตองมศนยการกระจายสนคาในตางประเทศ เพราะอาจไม
มผประกอบการไปใชบรการมากเทาทควร อกประการหนงคอรฐอาจ
ไมตองเขาไปลงทนเอง ควรจะปลอยใหเอกชนเปนผดาเนนการ หรอ
มเอกชนเขามารวมทนดวยสวนหนง เพอแบงเบาภาระทางการคลง
นโยบายกลมการพฒนาผประกอบการ
ตารางท 2:ตารางแสดงนโยบายกลมการพฒนาผประกอบการ ความสาคญและความ
เรงดวนของนโยบาย นโยบาย ตวอยางของนโยบาย
นโยบายทสาคญและ
เรงดวนมาก
เรงรดขยายการฝกอบรมใหกบบคลากรทงใน
ภาคการผลตและในธรกจใหบรการ โลจสตกส
ปรบปรงกระบวนการผลตบคลากร การวจย
กรมพฒนาธรกจการคาควรรวมมอกบเอกชนในการอบรมบคลากร
ใหตรงกบความตองการของอตสาหกรรม ทงบคลากรในระดบ
ปฏบตการและผบรหารระดบกลาง เพมเตมจากการอบรมมาตรฐาน
Private & Confidential 25
ความสาคญและความ
เรงดวนของนโยบาย นโยบาย ตวอยางของนโยบาย
และพฒนา และวชาชพโลจสตกส ให
สอดคลองกบความตองการของธรกจและได
มาตรฐานสากล และเออตอการพฒนาบคลากร
ใหมระดบทกษะสงขน โดยเฉพาะผขบ
รถบรรทก
ISO ทผประกอบการมองวาเปนประโยชนอยางมาก อาจมสทธ
ประโยชนดานภาษใหจงใจใหกลมซพพลายเชนในอตสาหกรรม
โลจสตกส เขารวมอบรม
กรมฯ ควรยกระดบมาตรฐานอาชพคนขบรถเพอดงดดใหมแรงงาน
เขามาในตลาดมากขน และสรางความเขาใจกบผประกอบการดวยวา
พนกงานขบรถนนมความสาคญตอธรกจมากเพยงใด และชใหเหน
ถงความเสยงจากการทตางชาตจะสามารถดงตวพนกงานไปได
รฐควรสนบสนนและใหการพฒนาระบบการศกษาในไทย ใหบคลากร
มความสามารถทสอดคลองกบความตองการในตลาด โดยเนนการ
ฝกอบรมมากขน (Training) เนองจากคณภาพของบคลากรเปน
พนฐานสาคญตอการพฒนาอตสาหกรรมตางๆ ทวประเทศ ไมเพยง
เฉพาะภาคโลจสตกส
แบงแยกใหชดเจนวาการอบรมเทคโนโลยสาหรบโลจสตกส
อตสาหกรรมควรเปนหนาทของกระทรวงอตสาหกรรม สวนกรม
พฒนาธรกจการคาควรอบรมผประกอบการในหวขอทเกยวของกบ
การใชเทคโนโลยทางการขนสงโดยกลมเปาหมายหลกคอ
ผประกอบการธรกจโลจสตกส ไมใชกลมอตสาหกรรม
การจดทา Business Matching ระหวางผประกอบการเกษตรและ
อตสาหกรรมทเกยวเนอง กบผประกอบการโลจสตกสไทยดวย
กนเอง เพอสนบสนนให “ธรกจไทยใชบรการธรกจไทย” ในสวนของ
รปแบบการจดทา Business Matching นนควรจะตองจดใหผเสนอ
บรการและผรบบรการในสนคาประเภททตรงกน มาพบกน ให
ผประกอบการทงสองฝายมเวลาทนานพอทจะสามารถพดคยและ
เจรจารายละเอยดทางธรกจได รวมถงมการจดการงานอยางเปนมอ
อาชพ เชน ไมควรวาจางอาจารยจากมหาวทยาลยหรอบรษททวรท
ไมมประสบการณดานการทา Business Matching มากอน ไมมการ
เปลยนแปลงตารางเวลาและกาหนดการโดยไมแจงใหทราบลวงหนา
มการจดการดานโรงแรมและอาหารทสมควรแกฐานะผเขารวมงาน
เปนตน อกทงหากสามารถเชญเจาหนาทผบรหารระดบสงทงของ
กระทรวงและของเอกชนไดจะชวยใหงานออกมามประสทธภาพและ
ไดผลมากยงขน และทสาคญจะตองจดงานเพอวตถประสงคของการ
ทา Business Matching โดยเฉพาะ มใชเปนเพอวตถประสงคอน
เชน เพอการทองเทยวพกผอนของคณะทางาน เปนตน เหลานจะทา
ใหผประกอบการไทยรสกคมคากบเวลาทใชไปกบการมาทา
Business Matching
อกประเดนสาคญทตองการเนนยาสาหรบการทา Business
การประยกตใชวธการจดการขนสงททนสมย
(Less than Truck Load, Milk Run ฯลฯ)
รวมทงการใชเทคโนโลยการขนสง (Global
Positioning System, รถบรรทกแบบ B-
Double, หรอการวางแผนขนสงโดยใช
ซอฟแวรประยกต ฯลฯ) เพอเพมประสทธภาพ
ในการบรหารจดการและลดตนทนขนสง
สนบสนนโลจสตกสเพอสนคาเกษตรทเปน
สนคายทธศาสตรของประเทศ เชน ขาว มน
สาปะหลง ยางพารา นาตาล และเหลก รวมถง
สนบสนนโลจสตกสเพอกลม Cluster
อตสาหกรรมทเปนของคนไทยอยางแทจรง
26 Private & Confidential
ความสาคญและความ
เรงดวนของนโยบาย นโยบาย ตวอยางของนโยบาย
Matching ของหนวยงานราชการไทยคอ จดแขงของหนวยงาน
ราชการไทยคอการมสายสมพนธกบหนวยงานระดบรฐบาล ระดบ
การทต และระดบองคกรเอกชน เชน สภาหอการคาตางประเทศ
หรอสมาคมผประกอบการในตางประเทศ หนวยงานราชการควรดง
จดแขงนออกมาใชใหเกดประโยชนสงสด เพราะนอกจากจะสามารถ
ดงดดนกลงทนไทยไดมากแลว นกลงทนไทยกจะไดประโยชนจาก
การไดรบขอมลเชงลกในการลงทนตางประเทศ และไดพบกบ
ผประกอบการทตรงกบความตองการของธรกจจรงๆ
นโยบายทสาคญและ
เรงดวนปานกลาง
การสนบสนนใหมการประยกตใชวธการ
บรหารทดทสดของธรกจ (Best Practice) การ
ประยกตใชเทคโนโลยสารสนเทศหรอซอฟแวร
ดานการบรหารจดการโลจสตกสและการขนสง
ในสถานประกอบการ รวมทงการใชบรการ
ของผใหบรการโลจสตกส (Outsourcing)
อยางทไดกลาวไปในหวขอทแลววา ผประกอบการตองการการทา
Business Matching ทมประสทธภาพและเปนไปเพอประโยชนของ
ธรกจจรงๆ เพราะ Business Matching ทาใหผประกอบการไดเหน
ลกษณะการประกอบธรกจในตางประเทศจรง ๆ ไดสรางพนธมตร
ทางธรกจและตอยอดการใหบรการโลจสตกสตอไป อยางไรกตาม
ตองเปนการทา Business Matching ทมประสทธภาพและเปนไป
เพอวตถประสงคทางธรกจอยางแทจรง มการตดตอทตพาณชยใน
การใหขอมลเชงลกเกยวกบการลงทนในประเทศนนๆ
การใหความรความเขาใจเกยวกบการคาชายแดนใหมากขน
เนองจากมผประกอบการสนใจจะเขาไปทาธรกจในประเทศเพอน
บานเปนจานวนมาก อยางไรกตาม ในมมมองของผประกอบการเหน
วา รปแบบการตง SME Clinic ในกรมนนอาจไมมความจาเปน
เนองจากเจาหนาทอาจยงไมมความรทลกพอทจะใหคาปรกษาได
การเผยแพรกลยทธการพฒนาธรกจโลจสตกสทเปนกรณศกษาและ
เปน Best Practice จากตางประเทศ (เชน 7 กลยทธสความสาเรจ
ของ SME Logistics ของไทย) อาจปรบรปแบบการนาเสนอใหมให
อยในรปแบบหนงสอ Pocket Book ทสามารถเขาถงไดงายกวา
รายงานผลการศกษาทอาจเปนเชงวชาการมากเกนไป เขาถงยาก
การเรงสรางความรวมมอระหวางหนวยงานภายในกระทรวงพาณชย
เพอรวมเงนทนและบคลากรในการสรางโครงการ (ถาสามารถทาได
ในทางปฏบต) มแผนการทางานระยะยาวทชดเจน เพอใหตรงกบ
ความตองการของผประกอบการ
ปจจบนทางภาครฐไดดาเนนการเผยแพรความรความเขาใจเกยวกบ
AEC ใหกบประชาชนทวไปอยางตอเนอง โดยมประชาสมพนธผาน
สอตางๆ มการจดงานสมมนาเพอระดมความคดเหนและเผยแพร
ความร อยางไรกตาม ปจจบน ผประกอบการไทยสวนใหญยงขาด
ความรความเขาใจอยมาก โดยเฉพาะในเรองการอานตารางขอ
ผกพน ดงนนภาครฐอาจประชาสมพนธใหทวถงมากขน เชน การ
ประชาสมพนธผานสอทเปนสวนหนงของชวตประจาวนของ
สนบสนนการขนสงทเปนมตรกบสงแวดลอม
หรอ Green Logistics
สนบสนนบทบาทขององคกรภาควชาการ
สมาคมและองคกรภาคเอกชนทเกยวของ ใน
การสรางเครอขายความรวมมอ (Partnership)
ระหวางผใหบรการโลจสตกสไทย และระหวาง
ผใหบรการโลจสตกสไทยกบผใหบรการ
โลจสตกสระหวางประเทศ(Business
Matching)
ชชวนและใหความรเกยวกบการแสวงหา
โอกาสทางธรกจจากการเปดการคาเสร
ปรบเปลยนกลยทธในการดาเนนธรกจเพอให
สอดรบกบกระแสโลกมากขน รวมถงรองรบ
ความเสยงจากการเปดเสรทางการคา เชน
การแสวงหาพนธมตรทางธรกจ การใชกลยทธ
Blue Ocean สาหรบธรกจ SME การนาเสนอ
บรการเฉพาะทาง เชน การขนสงสนคาเนาเสย
งาย การขนสงวตถอนตราย การเนน
ความสมพนธระยะยาวกบลกคา
การจดอบรมทเกยวของกบผประกอบการโลจ
สตกส เชน ISO, การอานตารางขอผกพนของ
GATS เปนตน
การสรางเครอขาย (Network) โดยใชทต
พาณชยทประจาอยในตางประเทศ ควรจะเขา
มาสนบสนนโดยการพฒนาเครอขายดวยการ
จบคธรกจ (Business Matching) กบ
ผประกอบการ LSPs ในประเทศตางๆ ใน
Private & Confidential 27
ความสาคญและความ
เรงดวนของนโยบาย นโยบาย ตวอยางของนโยบาย
อาเซยนและในภมภาคอนๆ ทวโลก
นอกจากนนทตพาณชยควรชวยสงเสรม
การคาเชงรก โดยสงเสรมและผลกดนใหคน
ไทยไปขายสนคาในตางประเทศ หรอสงเสรม
การเปดตลาดนดในตางประเทศตามเมอง
สาคญตางๆ เปนตน
ประชาชน หรอการใหประชาชนสามารถเขาถงสอความรโดยงายและ
ไมมคาใชจาย เปนตน นอกจากน ควรมการฝกอบรมอยางสมาเสมอ
แกเจาหนาทผใหการตดตอโดยตรงกบผประกอบการ เพอพฒนา
ความสามารถในการแนะนาหรอชแนะผประกอบการอยางม
ประสทธภาพตอไป
นโยบายทสาคญและ
เรงดวนนอย
จดตงศนยใหคาปรกษาการลงทนของ SME
ในตางประเทศและศนยใหคาปรกษาทางธรกจ
(Advisory Service) อยางเตมรปแบบ ดงเชน
หนวยงานของประเทศญปนหรอสงคโปร และ/
หรอ สงเสรมใหบรษทใหคาปรกษาทาง
กฎหมายมบทบาทในการชวยเหลอกลม SME
ใหมากขน ดวยราคาทเหมาะสมกบ SME
การใหความชวยเหลอทางการเงนอาจจะไมจาเปนสาหรบรายใหญ
เนองจากธรกจรายใหญมสภาพคลองและสถานะทางการเงนทดอย
แลว และการสนบสนน SLA และ TLA ในอดตนนไมประสบ
ความสาเรจเทาทควร ควรจะปลอยใหการรวมตวเปนแตควรเนนการ
สนบสนนทางการเงนและภาษกบผประกอบการรายเลกหรอกลม
SME เนองจากเปนกลมทอาจมปญหาสภาพคลอง และเผชญกบ
ความเสยงทมากกวารายใหญ
การอบรมในหวขออนๆ นนอาจยงไมจาเปน เนองจากมหวขออนๆ
ทนาสนใจมากกวา และชวยผประกอบการไดมากกวา เชน ควรเนน
การอบรมเรองกลยทธในการแสวงหาโอกาสทางธรกจมากกวาเรอง
การจดการความเสยงหรอการประกนภย เนองจากในประเดน
ดงกลาวอาจใหหนวยงานอนทรบผดชอบโดยตรงเปนคนจดการให
ความร เชน บรษทประกนภยหรอ คปภ. เปนตน
สนบสนนการใหสทธประโยชนทางภาษในการ
ควบรวมกจการโลจสตกส เพอสรางความ
เขมแขงใหกบซพพลายเชน สรางความ
ตอเนองใหกบการสงเสรม 3PL และ 4PL ใน
ไทย ดงเชนการสนบสนน SLA และ TLA
สนบสนนการใหความรหรอฝกอบรมเชง
ปฏบตการเรองการจดการความเสยงในธรกจ
การขนสงสนคาระหวางประเทศเชนประกนภย
การปองกนขโมยความปลอดภยในการขนสง
สนคาเปนตน
สงเสรมการลงทนของธรกจ SME โลจสตกส
ไทยในตางประเทศโดยเฉพาะในแถบประเทศ
เพอนบาน เชน ใหสทธประโยชนทางภาษ
การจดหาแหลงเงนทนดอกเบยตาจากรฐบาล
ผาน SME Bank
สนบสนนการจดทา Business Continuity
Plan สาหรบธรกจโลจสตกสทอยในซพพลาย
เชนทเสยงตอการเกดสภาวะชะงกของหวงโซ
เชน จากภยธรรมชาต
สงเสรมใหเกดความรวมมอในลกษณะ
เครอขายวสาหกจ (Cluster) การพฒนา
มาตรฐานรวมเกยวกบเครองมอและวสด
อปกรณ ทใชในการเคลอนยายสนคา
นโยบายกลมการพฒนากฎหมายแผนและองคกรภาครฐ
28 Private & Confidential
ตารางท 3:ตารางแสดงนโยบายกลมการพฒนากฎหมาย แผน และองคกรภาครฐ ความสาคญและความ
เรงดวนของนโยบาย นโยบาย ตวอยางของนโยบาย
นโยบายทสาคญและ
เรงดวนมาก
ปรบปรงระบบภาษและพธการศลกากรท
เกยวกบการขนสงสนคาสงออก-นาเขา และ
การขนสงสนคาถายลา ใหเอออานวยตอ
กระบวนการสงออก-นาเขา
ในสวนของพธการศลกากรนน ควรมความรวมมออยางจรงจง
ระหวางหนวยงานและองคกรทเกยวของ ไดแก สานกงาน
คณะกรรมการอาหารและยา (อย.) กรมประมง กรมโรงงาน
อตสาหกรรม กระทรวงมหาดไทย อตสาหกรรมทหาร มาตรฐาน
อตสาหกรรม กรมการคาตางประเทศ กระทรวงพาณชย กรมการคา
ภายใน และอกหลายๆ หนวยงานซงฝากใหกรมศลกากรดแล
โดยเฉพาะในประเดนเรองการออกใบอนญาต โดยหลายหนวยงาน
ควรทจะตองเขารวม NSW เพอจะไดทาใหกระบวนการทางศลกากร
ไมลาชา แมวากรมศลกากรไดสราง E-Customs ทางอเลกทรอนกส
ซงใชเวลาในการปอนขอมลทางอเลกทรอนกสได 24 ชวโมงแลว แต
สวนใหญทมความลาชาอาจเกดจากขนตอนของกฎหมายอนๆ ท
ตองของอนญาตในการนาเขา-สงออก ในขณะนมเพยง 7-8
หนวยงานททา MOU กบกรมศลกากรไดเขามาในเรอง NSW ท
ศลกากรสามารถเรยกดใบอนญาตในหนาตางเดยวกนได ยงขาดอก
หลายๆ หนวยงานซงยงไมพรอมในการเขารวม NSW ดงนน
กระบวนการทางศลกากร (Customs Clearance) ทตางประเทศมา
องในภาพรวมไทยจงใชเวลามากในสวนน
รฐตองอานวยความสะดวกในการการคาขามพรมแดน โดยรฐจะตอง
มการปรบความรวดเรวใหกบพธการตางๆ เพราะความเรวเปนปจจย
ความสามารถในการแขงขนของธรกจโลจสตกส ตวอยางเชนใน
ประเทศเกาหลใตทมการกาหนด KPI ของความเรวของพธการดาน
ศลกากรโดยมการวดเปนชวโมง แทนทจะเปนวน เพอใหเจาหนาท
ชวยเหลอผประกอบการขนสงไดเรวมากขน
มผประกอบการบางทานใหความคดเหนเพมเตมเกยวกบกฎหมาย
การจดทะเบยนบรษทระหวางประเทศไวอยางนาสนใจวา มความ
เปนไปไดทธรกจนอกกลมประเทศอาเซยนทเขามาจดทะเบยนใน
ประเทศสงคโปรเพอแปลงสญชาต แลวเขามาแขงขนในประเทศไทย
ซงอาจจะไมเปนการปฏบตทถกตอง จงตองการใหรฐหรอหนวยงาน
ทเกยวของเตรยมรบมอหรอเขาไปใหความชดเจนกบประเดนเหลาน
ดวย
สนบสนนการขนสงสนคาขามแดน ปรบปรง
Truck Corridor ปรบปรงกฎหมายใหสอดรบ
กบวถการดาเนนธรกจโดยทวไป สรางความ
รวมมอระหวางหนวยงานทเกยวของกบการ
ขนสงขามแดน และระหวางประเทศ
นโยบายทสาคญและ
เรงดวนปานกลาง
สรางแผนแมบทการพฒนาธรกจโลจสตกสใน
ระยะสน ระยะปานกลาง และระยะยาว อยาง
ประเทศอนโดนเซย เพอเปนแนวทางของการ
พฒนาในระยะยาว เพอความตอเนองของการ
ดาเนนนโยบายและการจดสรรงบประมาณ
รฐควรมการกาหนดนโยบายและทศทางการดาเนนนโยบายอยาง
ชดเจนและตอเนอง การกาหนดนโยบายและทศทางการดาเนน
นโยบายอยางชดเจน เนองจากนโยบายทออกมาในแตละครง จะ
กระทบตอการตดสนใจการลงทนของภาคเอกชน รวมไปถงการ
วางแผนเพอดาเนนธรกจตอไป ดงนนการเปลยนแปลงนโยบาย
บอยครงจะเปนการเพมภาระใหแกผประกอบการทปรบตวไปแลว
นอกจากน การประกาศนโยบายในแตละครงนน ควรมการแจงให
ผประกอบการไดเตรยมตวลวงหนา เพอจะไดปรบตวไดอยาง
เรงรดการออกพระราชกฤษฎกา ทจะทาให
พรบ. วาดวยธรกรรมทางอเลคทรอนกส พ.ศ.
2544 มผลบงคบใชจรงในทางปฏบต และการ
Private & Confidential 29
ความสาคญและความ
เรงดวนของนโยบาย นโยบาย ตวอยางของนโยบาย
ปรบแกกฎหมายและระเบยบอนๆ ทเกยวของ
กบการทาธรกรรมผานระบบอเลคทรอนกส
รวมทงการพฒนามาตรฐานการเชอมตอขอมล
ระหวางภาครฐ-ธรกจ และภาคธรกจ-ธรกจ
ทนทวงท
รฐบาลหรอหนวยงานของรฐออกระเบยบใหมๆ อาจเพอสนองความ
ตองการของตางชาตมากเกนความจาเปน เชน การยกเลกตวแทน
ออกของรบอนญาตใหเปน AEC ทาใหผประกอบการตอง
ปรบเปลยนอยตลอดเวลา เพอคาใชจายทงๆ ทตองการลดตนทนใน
การทางาน
ประสานงานกบหนวยงานอนทเกยวของกบการกากบดแลหรอการ
สนบสนนธรกจโลจสตกสอยางใกลชด การออกโครงการทสามารถ
ทาดวยกนได หรอเสรมซงกนและกน และไมซาซอน
สรางความรวมมอกนระหวาง 2 หนวยงาน
ภายใตกระทรวงพาณชยทมภารกจเกยวของ
กบการพฒนาดานโลจสตกส ไดแก สานกโลจ
สตกสการคา กรมสงเสรมการสงออก และ
สวนสงเสรมธรกจโลจสตกส กรมพฒนาธรกจ
การคา
นโยบายทสาคญและ
เรงดวนนอย
รวมมอและประสานงานกบบรษทรบประกนภย
การขนสงระหวางประเทศ และหนวยงาน
กากบดแลทเกยวของในเรองการประกนสนคา
ในการขนสง โดยเฉพาะการขนสงขาม
พรมแดน
การสรางสภาโลจสตกสในปจจบนอาจไมเรงดวนในมมมองของ
ผประกอบการ เนองจากปจจบนมหลายหนวยงานทคอยผลกดน
นโยบายไปสภาคการเมองอยแลว การจดตงสภาควรจะมการพฒนา
สภาอยางคอยเปนคอยไปหรอใชโครงสรางทมอยเดมในการตอยอด
โดยปจจบนมการจดการสภาผสงสนคาทางเรอแหงประเทศไทย
(สรท.) ซงเปนการรวมตวของผประกอบการขนสงสนคาทางเรอ
เทานน ตลอดระยะเวลาทผานมา สภาผสงสนคาทางเรอแหงประเทศ
ไทย ไดทาหนาทในฐานะองคกรผแทนของผสงออก จนเปนทยอมรบ
จากหนวยงานตางๆ ทงภาครฐบาล และเอกชนภายในประเทศและ
ระหวางประเทศ กลมผประกอบการขนสงสนคาทางบก (ทางถนน)
ตองการจดตงสภาผขนสงสนคาทางบกขนเชนกน โดยวธการจดตง
ขอบเขตการดาเนนงานของสภามความคลายคลงกบสภาผสงออก
สนคาทางเรอแหงประเทศไทย อยางไรกตามการจดตงอาจม
ขอจากดเนองจากผประกอบการการขนสงสนคาทางบกนนมอยทว
ประเทศ ซงอาจรวมตวกนยากกวาผประกอบการขนสงสนคาทางเรอ
ซงมจานวนนอยกวา และหากเปนไปไดในทายทสดแลว สภา
โลจสตกสทควรจะเปนควรจะใชตวแบบจากองกฤษซงเปนการ
รวมตวของผประกอบการขนสงในทกรปแบบ ทงทางบก (ถนนและ
ราง) ทางเรอและทางอากาศ เพอใหเปนตวแทนของอตสาหกรรม
โลจสตกสออยางแทจรง
ในสวนของการผลกดนนโยบายอนๆ เชน การประกนภยระหวาง
ประเทศและ Logistic Park จาเปนตองใหหนวยงานทอยในความ
รบผดชอบเขามามสวนรวมและผลกดนโดยตรง เชน คปภ. ดแลเรอง
การประกนภย และสานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทนเขามา
ดแลเรอง Logistics Park เปนตน