++00--==EE22::==EE;;AAJJ //00..33����44//00==EEAAJJ��//00..33//DD//;;����66DD==;;AAJJ��<<++DDGG++..33;;

������������������//00..33;;//DD33��++00--++::33;;��9933==EE22::++;;��??++<<CC==;;++22//DD22

2015

� (13 )

����������������������������������������������������������������

���������������� ���������� ������������������ �������� ������������������������������ ��������������������

�������������� ���

Երկրորդ Լալիշկառուցել է

Միրզե Չոլոն

Ա. Թա մոյա նը զար մա նա լի է հա մա րո ւմ մի ջազ գայինկազ մա կեր պու թյո ւն նե րի լռու թյու նը եզ դի նե րի կո տո րած -նե րի հան դեպ, այն, որ 21-րդ դա րո ւմ ցե ղաս պա նու թյո ւնէ ի րա գո րծ վո ւմ մի ժո ղո վր դի նկատ մա մբ, ով դա րա վորբնակ վել է այդ տա րած քո ւմ և ո րը հա մար վո ւմ է եզ դի նե -րի պատ մա կան հայ րե նի քը: Նրա պնդ մա մբ, դա հա տո -ւկ քա ղա քա կա նու թյո ւն է, ո րի նպա տա կն է բնա ջն ջե լուև տե ղա հա նե լու տե ղաբ նակ եզ դի նե րին այդ տա րա ծք -նե րից (քա նի որ Շան գա լը ռազ մա վա րա կան տե սան կյու -նից շատ կար ևոր դի րք է զբա ղեց նո ւմ, այդ պի սովսահ մա նա կից լի նե լով Սի րի ային, Թո ւր քի ային, Ի րա քիՔո ւր դիս տա նի ինք նա վար մար զին), դրա նո ւմ նա հիմ -նա կա նո ւմ մե ղադ րո ւմ է ինչ պես մի ջազ գային գեր տե րու -թյո ւն նե րի թո ղտ վու թյու նը, այն պես էլ Ի րա քիհյու սի սային մա սո ւմ գտն վող քր դա կան իշ խա նու թյո ւն -նե րի սե փա կան շա հը այդ տա րած քին տի րա նա լու առն -չու թյա մբ: «Ն րա նք շատ ան գամ ներ են փոր ձել տի րա նալՇան գա լին, սա կայն դա նրա նց չի հա ջող վել, քա նի որտե ղաբ նակ եզ դի ները ի րե նց չէ ին հա մա րո ւմ քր դեր ևձգ տո ւմ է ին եզ դի ա կան ինք նա վա րու թյան ստե ղծ մա նըև քա նի որ դա կար ծես քր դա կան իշ խա նու թյո ւն նե րիհա մար դար ձել էր « կո կոր դո ւմ մնա ցած ոս կոր», հետ ևու -թյո ւն սրա նից, որ նրա նց այդ պի սով ձե ռն տու էր եզ դի -նե րի զա նգ վա ծային տե ղա հա նու թյու նը և կո տո րա ծը» -պն դո ւմ է Ա. Թա մոյա նը: Նրա կող մից ա սու լի սին ներ կալրագ րող նե րին հա նձն վեց Ի րա քո ւմ եզ դի նե րի վեր ջին ի -րա դար ձու թյուն նե րի վե րա բե րյալ հոդ ված, ո րը ներ -կայաց նո ւմ ենք ստո րև:

Հոկ տեմ բե րի 8-ին եզ դի ա կան Շան գա լի պա շտ պա -նու թյան ու ժե րը «HPS»՝ այսուհետ ՇՊՈՒ, եզ դի կա նանց«Յե փե ժե» Շան գա լի ջո կա տը և քր դա կան YPG ջո կա -տո ւմ մա րտն չող եզ դի մար տիկ նե րը հար ձա կո ւմ գոր ծե -ցին Ի րա քի հյու սի սային մա սո ւմ գոր ծող եզ դի ա կանտա րա ծա շր ջա նը օ կու պաց րած «Իս լա մա կան պե տու -թյո ւն» ա հա բեկ չա կան խմ բա վոր ման դիր քե րին: Այդար դյո ւն քո ւմ ա զա տա գր վե ցին եզ դի ա կան 4 գյու ղե ր՝Սը քա նե, Վար դի ա, Խայալ ու Ջը դալ: Ինչ պես նաև Բա -րա գյու ղի շր ջա նո ւմ հար ձակ ման գոր ծո ղու թյու նիցեզդի ա կան ջո կատ նե րը ընդ լայ նե ցին ի րե նց վե րա հսկո -ղու թյու նը Ի րաք-Սի րի ա սահ մա նի ն՝ գրա վե լով ռազ մա -վա րա կան տե սան կյու նից շատ կար ևոր 9 բա րձ րա դիրդիր քեր: Այ սի նքն Շան գա լի լե ռան բար ձո ւն քը, ո րի եր -կա րու թյու նը կազ մո ւմ է մոտ 60 կմ, այժմ գտն վո ւմ էեզ դի նե րի վե րա հս կո ղու թյան ներ քո: Հե տա քր քի րն այնէ, որ ի րա կա նո ւմ ե թե տես նո ւմ ենք Շան գա լո ւմ ընդ դեմ«ԻՊ» ա հա բե կիչ նե րի մա րտն չող մար տիկ նե րը, ո րո նքկռ վո ւմ են ա ռա ջին շար քե րո ւմ՝ թե՛ քր դա կան աշ խար -

հա զո րային նե րո ւմ, թե՛ քր դա կան «փեշ մեր գա» զոր քե -րո ւմ գրե թե բո լո րը եզ դի նե ր են: Այ սի նքն, ինչ պես տես -նո ւմ ենք, եզ դի նե րն են պա շտ պա նո ւմ ի րե նցհայ րե նի քը, իրե նց ըն տա նիք նե րը, իսկ այ լոք դա օգ տա -գոր ծո ւմ են ի րե նց կու սակ ցու թյան «PR» -ի հա մար:

Ի րա քո ւմ այժմ շատ վատ է եզ դի փա խս տա կան ներիվի ճա կը: Այն եզ դի նե րը, ո րո նք ի րե նց հա մա րում են եզ -դի ներ, որ ևէ օգ նու թյո ւն չեն ստա նո ւմ քր դա կան իշ խա -նու թյո ւն նե րի կող մից, իսկ նրա նք, որո նք ստիպ վածլի նե լով ի րե նց քո ւրդ եզ դի ան վա նել , ստա նո ւմ են տար -բեր տե սա կի օգ նու թյո ւն ներ, այ սի նքն սրա նից հետ ևու -թյո ւն, որ քր դա կան իշ խա նու թյո ւն նե րը եզ դի նե րիհան դեպ ի րա կա նց նո ւմ են բա ցա հայտ աս սի մի լյա ցի ա:Բա ցի այդ, մո տե նո ւմ է ձմե ռը և ար դեն իսկ սկ սո ւմ ենդժ վա րու թյո ւն նե րը: Եզ դի ա կան Շա րիյա տա րած քո ւմտե ղի ու նե ցած ու ժեղ ան ձրև նե րի, պատ ճա ռով եզ դիփա խս տա կան նե րի վրան նե րը պա տռ վե ցին, ո րոշ նե րըու ժեղ քա մու պատ ճա ռով քա նդ վե ցին: Նաև պե տք էնշել, որ խո սե լով ո րոշ եզ դի փա խս տա կան նե րի հետ,ո րո նք գտն վո ւմ են Սի րի այի Դե րըկ գյու ղի « Նավ րոզ»եզ դի ա կան ճամ բա րո ւմ, հաս կա ցա, որ նաև այդ քան էլլավ չեն վե րա բեր վո ւմ ի րե նց նաև քր դա կան բան վո րա -կան կու սակ ցու թյան ներ կայա ցու ցիչ նե րը, այ սի նքն երբաշ խար հի եզ դի նե րը այս տա րի օ գոս տո սի 3-ին ո գե կո -չե ցին մեկ տա րի ա ռաջ Շան գա լո ւմ եզ դի նե րի ցե ղաս -պա նու թյու նը, տվյալ ճամ բա րի եզ դի նե րին վե րոն շյալքա ղա քա կան ու ժի ներ կայա ցու ցիչ նե րը թույլ չեն տվելնրա նց ի րե նց պաս տառ նե րի հետ բա րձ րաց նե լու եզ դի -ա կան դրո շը, ո րը խո րհր դան շո ւմ է եզ դի նե րի թափ վածա րյու նը, ազ գային պատ կա նե լու թյու նը և «Էզ դի խա նա»ինք նա վա րու թյո ւն ու նե նա լու մեծ գա ղա փա րը Այ սի նքն,այս տեղ մի ջազ գային հան րու թյու նը պե տք է ու շադ րու -թյո ւն դա րձ նի այս մեծ խն դիր նե րին և ան հրա ժե շտ քայ -լե րի դի մի այս հե տա գա դժ վա րու թյո ւն նե րը կան խե լուհա մար:

Ի րա կա նո ւմ այ սօր վա դրու թյա մբ Շան գա լո ւմ քր դա -կան բո լոր կու սակ ցու թյո ւն նե րը ցան կա նո ւմ են թու -լացնել եզ դի ա կան «Շ ՊՈՒ»-ի ազ դե ցու թյու նը տվյալշր ջա նո ւմ: Պե տք է նշել նաև, որ եզ դի ա կան «ՇՊՈՒ»-ըկազ մա վոր վեց 2014 թ. օ գոս տո սի 3-ից հե տո, երբ «ԻՊ»ա հա բե կիչ նե րը հար ձակ վե ցին եզ դի աբ նակ Շան գա լիտա րած քի վրա, այդ պի սով կո տո րա ծի և զանգ վա ծայինտե ղա հա նու թյան են թար կե լով տե ղաբ նակ եզ դի նե րին,այն ժա մա նակ, երբ այդ պար տա կա նու թյու նը դր ված էրքր դա կան « փեշ մեր գա» զոր քե րի վրա, ով քեր ետ քաշ -վե ցին, ա ռա նց որ ևէ հա կա մար տու թյո ւն տա լով ջի հա -դի ստ նե րին: Այ սօր, ցա վոք սրտի ցան կա նո ւմ են

թու լաց նե լու եզ դի ա կան զո րա ջո կա տի ու ժե րը, ո րոշեզդի նե րի ն՝ փոր ձե լով կա շառ քի կամ սպառ նա լիք նե րիմի ջո ցով ի րե նց կու սա կա ցա կան շար քե րը ընդ գր կե լով:Մի նչ այ սօր 4000-ից ա վե լին դե ռևս գտն վո ւմ են իս լա -մի ստ նե րի ձեռ քե րո ւմ, սա կայն հե տա քր քիր է, ին չո ՞ւքրդա կան ղե կա վա րու թյու նը, ո րը այդ պես ի րեն «մեծ-մեծ փռ թե լով» և ի րեն ներ կայաց նե լով իբրև եզ դի նե րիի րա վո ւնք նե րի մի ակ պա շտ պա նը, ին չո ՞ւ գոր ծո ղու թյուն -ներ չի ի րա կա նաց նո ւմ նրա նց ետ վե րա դա րձ նե լու, կամառն վա զն, կո պիտ ա սաց, ետ գնե լու, ո րով հե տև ինչ պեսգի տե նք, այդ իս լա մի ստ նե րը եզ դի կա նա նց և ե րե խա -նե րի հա մար գին են սահ մա նել: Պե տք է նշել նաև այն,որ եզ դի ո րոշ ան ձի նք ի րե նք, ի րե նց մի ջոց նե րով միորոշ եզ դի կա նա նց և երե խա նե րին գնել են այդ իս լա -մի ստ նե րից, իսկ ինչ վե րա բեր վո ւմ է քր դա կան իշ խա -նու թյո ւն նե րի՝ Բար զա նի ի ղե կա վա րու թյա մբ, այ սօրեզ դի նե րին փր կե լու փո խա րեն, ի րա կա նաց նո ւմ է եզ դի -նե րի աս սի մի լյա ցի ա: Նշենք նաև այն, որ ո րոշ ժա մա -նակ ա ռաջ Ի րա քո ւմ քր դա կան ռե գի ո նալինք նա վա րու թյան տա րած քո ւմ գտն վող Դհո կից ոչ հե -ռու Աք րե շր ջա նո ւմ գտն վող Շան գա լի դեպ քե րից մա -զա պո ւրծ ե ղած եզ դի նե րի ճամ բա րո ւմ տե ղի ու նե ցավհար ձա կո ւմ տե ղաբ նակ քր դե րի կող մից, ընդ դեմ եզ դիփա խս տա կան նե րի, կա տա րե լով գո չյո ւն ներ, թե փա -խեք մեր տա րա ծք նե րից, « կեց ցե Իս լա մա կան պե տու -թյու նը»: Այն եզ դի նե րը, ով քեր փոր ձո ւմ են ի րե նցներ կայաց նել որ պես եզ դի ներ, այլ ոչ թե քո ւրդ եզ դի ներ,ով քեր հան դես են գա լիս եզդի ա կան դրո շի ներ քո, ով -քեր փոր ձո ւմ են եզ դի ա կան իրա վո ւնք ների պա շտ պա -նու թյան մա սին խո սել, քր դա կան իշ խա նու թյո ւն նե րը՝Մահ սո ւդ Բար զա նի ի ղե կա վա րու թյա մբ նրա նց կամձեր բա կա լո ւմ են, կամ ճն շո ւմ նե րի են թար կո ւմ:

Աշխարհի և Հայաստանի Եզդիների ազգայինմիությունների նախագահ՝ Ա. Թամոյան

«ԻրԱվԻճԱկը ԻրԱքում Եվ ԵզդԻնԵրԻ խնդԻրնԵրը նԵրկԱ պԱՀԻն»Հոկ տեմ բե րի 16-ին «Եր կու ե րես» մա մու լի ա կո ւմ բում «Ի րա վի ճա կը Ի րա քո ւմ և եզ դի ների

խն դիր նե րը ներ կա պա հին» խո րագ րով տե ղի ու նե ցավ մա մու լիս ա սու լիս: Ա կո ւմ բի հյու րըԱշխարհի և Հայաստանի Եզ դի նե րի ազ գային մի ու թյունների նա խա գահ Ա զիզ Թա մոյա ննէր:

�2

«Էզ դի խա նա»-ի հետ զրույ ցո ւմ փա ռա տո նի հիմ նա -դիր Ար մե նու հի Դե միր ճյա նն ա սաց, որ փա ռա տո ննան ցկաց վո ւմ է 2001թ.-ից, և այս տա րի նե րի ըն թաց քումմաս նակ ցու թյու նը բազ մա պա տկ վել է, նաև ո րա կի թռի -չք է նկատ վո ւմ. «Ե թե նախ կի նո ւմ եզ դի ա կան հա մայն -քին խնդ րո ւմ-հա մո զո ւմ է ի նք, որ գո նե մի եր գիչ բեմ

դո ւրս գա, ա պա հի մա նրա նք շատ ակ տիվ են, հրա շա -լի կա տա րո ղա կան փո րձ են ձե ռք բե րել: Այն ժա մա նակնրա նք բե մա կան մո դե լից դո ւրս է ին, հի մա բե մա կանեն դար ձել»:

Ար մե նու հի Դե միր ճյա նը դժ վա րա ցավ ա ռա նձ նաց -նել, թե որ հա մայքն է ա վե լի ակ տիվ մշա կու թային

կյանք վա րո ւմ, բո լո րն էլ հե տա քրքր ված են. « Փո քրթվա քա նա կի պատ ճա ռով պա սիվ են գեր մա նա ցի նե րըև բե լո ռո ւս նե րը, մյո ւս նե րը գե րա զա նց ակ տի վու թյո ւնեն դրս ևո րո ւմ, հա մե րգ նե րին էլ ցան կու թյո ւն են հայտ -նո ւմ ա ռա ջի նը ե լույթ ու նե նալ:

Ե րգ, պար, աս մո ւնք, հա ճախ նաև թա տե րա կանհա մար ներ. այս բո լո րը փա ռա տո նի ան բա ժան մա սնեն կազ մո ւմ, սա կայն այն շատ կա րճ է տևո ւմ, ըն դա -մենը մեկ օր:

«Ի հար կե, կա րճ է, բայց աշ խա տա նք նե րը պահ -պա նե լու խն դիր ու նե նք,- նշեց փա ռա տո նի ղե կա վարըև հա վե լեց,- նախ կի նո ւմ մե նք տար բեր թան գա րան -նե րո ւմ է ի նք ան ցկաց նո ւմ փա ռա տո նը, բայց որ պես -զի պահ պա նու թյան հար ցը լո ւծ վի, կո րուստ ներչու նե նա նք, ո րո շե ցի նք նույն տա րած քո ւմ անել, քա նիոր շատ ցա վոտ են տա նո ւմ գն դա սե ղի կո րո ւստն ան -գամ»:

Ա մե նա մյա է դար ձել ոչ մի այն փա ռա տո նը, այլևփա ռա տո նի ցու ցան մո ւշ նե րի լու սան կար նե րից ալ բոմպատ րաս տե լը:

«Էզ դի խա նա»-ի հետ զրույ ցո ւմ Եզ դի նե րի ազ գայինմի ու թյան ներ կայա ցու ցի չը ՀՀ ազ գային փոք րա մաս -նու թյո ւն նե րի խո րհր դո ւմ պա րոն Սի ա բա նդ Բա քոյա նընշեց, որ Հայաս տա նո ւմ եզ դի ա կան հա մայն քի մշա -կույթը զար գա նո ւմ է. « Մե նք Հայաս տա նո ւմ մեզ ա զատենք զգո ւմ, ի հար կե նշեմ, որ Հայաս տա նո ւմ ա ռա ջինան գամ սկս վեց եզ դի ա կան ազ գային շար ժու մը, ո րըգլխա վո րեց Եզ դի նե րի ազ գային մի ու թյան նա խա գահպա րոն Թա մոյա նը, իր հա մա խոհ նե րի հետ մի ա սին:Հայաս տա նո ւմ ու նե նք ազ գային թե րթ, եզ դի ե րեն լեզ -վով դպ րո ցա կան դա սա գրք րեր, թո ղա րկ վո ւմ է եզ դի -րեն կես-ժա մյա ռա դի ո հա ղոր դո ւմ» և այլն: Քա նի որտե ղե կա ցա նք, որ նաև այս օ րե րին եզ դի նե րը ա զա -տագ րե ցին Շան գա լը, ուս տի շնոր հա վո րո ւմ եմ բո լո րիսայս լավ լու րի կա պակ ցու թյա մբ և հույս հայտ նո ւմ, որեզ դի ա կան ինք նա վա րու թյու նը կս տե ղծ վի և կլի նիեզդի նե րի վե րա հս կո ղու թյան տակ և Եվ րո պայի հո վա -նա վո րու թյան ներ քո:

Ի սկ եզ դի ա կան հա մայն քը ներ կայաց նող «Եզ դիս -տան» պա րային հա մույ թի պա րող Զո րո Շա րո ևը նշեց,որ իր հա մար մեծ պա տիվ է ներ կայաց նե լու իր ազ գընմա նօ րի նակ մի ջո ցա ռո ւմ նե րի ժա մա նակ, այդ պի սովներ կայաց նե լով եզ դի ա կան ազ գային պա րե րը:

«ՀԱյԱստԱնը մԵր տունն է» ՓԱռԱտոն

Ի րա քի հյու սի սո ւմ գտն վող եզ դի ա կան Շան գալ քա -ղա քն ա զա տա գր ված է: «Իս լա մա կան պե տու թյան»զինյալ նե րի վե րա հս կո ղու թյու նից քա ղա քն ա զա տել ենեզ դի մար տիկ նե րը քր դա կան զին ված ու ժե րի ա ջակ -ցու թյա մբ: Նրա նց ու ղեկ ցել են Մի ա ցյալ Նա հա նգ նե րիգլ խա վո րած կոա լի ցի այի օ դային ու ժե րը: Շան գա լնահա բեկ չա կան խմ բա վոր ման վե րա հս կո ղու թյան տակէր 2014 թվա կա նի օ գոս տո սից: Այդ ժա մա նակ վա նիցքա ղա քից հե ռա ցել է ին հա րյո ւր հա զա րա վոր եզ դի ներ:

Եզ դի խա նի պա շտ պա նու թյան ու ժե րի եզ դի մար -տիկ նե րը Շան գա լի լե ռան ստո րո տո ւմ, Շան գա լի ա զա -տա գր ման օ պե րա ցի այից ա ռաջ, Եզ դի հրա մա նա տարՂա սիմ Շը վա նի գլ խա վո րու թյա մբ:

Հի շեց նեմ, որ տա րո ւց ա վե լին էր, ինչ եզ դի ա կանՇան գալ քա ղա քը, ինչ պես նաև հա րա կից գյու ղե րըգտն վո ւմ է ին այս պես կոչ ված «ԻՊ» ա հա բեկ չա կան խմ -բա վոր ման վե րա հս կո ղու թյան ներ քո, սա կայն այ սօ ր՝ իփա ռս մեր հե րոս նե րի, այն ա զա տա գր ված է, կեց ցե

Էզդի խա նը:Ցա վոք ուղ ղա կի, որ այժմ ո րոշ քա ղա քա կան կու -

սակ ցու թյո ւն ներ այս ա ռի թը փոր ձո ւմ են բաց չթող նելև ի րե նց քա ղա քա կան ու ժը գո վա բա նե լու հա մարիրենց դրոշ նե րն են տե ղադ րել Շան գա լո ւմ, այն դեպ -քում, երբ այդ ի րա վո ւն քը ու նեն մի այն եզ դի նե րը, ով -քեր Շան գա լի և նրան հա րա կից եզ դի ա կան շր ջան նե րիլի ի րավ տե րն են: Հատ կան շա կան եմ հա մա րո ւմ նաևնշել, որ Շան գա լը ա զա տա գր վել է հիմ նա կա նո ւմ եզ դի -նե րի պայ քա րի ար դյո ւն քո ւմ և եզ դի մար տիկ նե րըորոնց թի վը գե րա զան ցո ւմ է 12 հա զա րը, ընդ գրկ վածեն ե ղել ինչ պես հե նց եզ դի ա կան նախ կի նո ւմ « Շան գա -լի պա շտ պա նու թյան ու ժեր», այժմ վե րան վան ված«Էզդի խա նի պա շտ պա նու թյան ու ժեր» ջո կա տո ւմ, այն -

պես էլ քր դա կան բան վո րա կան կու սակ ցու թյան և Ի րա -քո ւմ Քո ւր դիս տա նի ինք նա վար մար զի « փեշ մեր գա»զո րա ջո կատ նե րի ա ռա ջին շար քե րո ւմ: Այ սի նքն այս տե -ղից հետ ևու թյո ւն. որ եզ դի ա կան Շան գա լի ա զա տա գր -ման գոր ծո ւմ մեծ դե րը հե նց եզ դի մար տիկ նե րիվճ ռա կա նու թյա նն ու ա րի ու թյա նն է պատ կա նո ւմ:

Այն տեղ պե տք է բա րձ րաց վի Էզ դի խա նայի դրո շը,այն դրո շը, որն դե ռևս մեկ ու կես տա րի ա ռաջ սկս վածև դե ռևս շա րու նակ վող «ԻՊ» ա հա բե կիչ նե րի կող միցեզ դի նե րի ցե ղաս պա նու թյան ըն թաց քո ւմ ձևա վոր վածեզ դի ա կան Շան գա լի պա շտ պա նու թյան ու ժեր, այժմվե րան վան ված Էզ դի խա նի պա շտ պա նու թյան ու ժեր ջո -կա տի կող մից ստե ղծ ված դրո շը, ո րը նաև իր մեջ կրումէ եզ դի նե րի ան մեղ զո հե րի հի շա տա կը, և մի մի այն այդդրո շը ի րա վո ւնք ու նի վեր խոյա նա լու Շան գա լի կե նտ -րո նո ւմ:

Խդր Հաջոյան

ՀՀ-ում ապ րող 11 ազ գային փոք րա մաս նու թյո ւն ների ներ կայա ցու ցիչ նե րն նոյեմ բե րի 15-ինհա վաք վել էին «Առ նո Բա բա ջա նյան» հա մեր գաս րա հո ւմ: Ա ռի թը ՀՀ ազ գային փոք րա մաս -նու թյո ւն նե րի ա մե նա մյա փա ռա տո նն էր: Փա ռա տո նը կրո ւմ է « Հայաս տա նը մեր տունն է»խո րա գի րը:

ՇԱնգԱլը ԱզԱտԱգրվԵլ է13.11.2015 Թ.

�3

«Իմ աշխատանքում չափազանց կարևոր է իմանալխորհրդարանական գործընթացների ոլորտում տեղիունեցած վերջին զարգացումների և միջազգային լավա-գույն փորձի մասին»,- ա սո ւմ է ՀՀ Ազ գային ժո ղո վիՄար դու ի րա վո ւնք նե րի պա շտ պա նու թյան եւ հան րայինհար ցե րի մշ տա կան հա նձ նա ժո ղո վի ազ գային փոք րա -մաս նու թյո ւն նե րի հար ցե րով փոր ձա գետ և Հայաս -տանո ւմ ե րեք ա մե նա խո շոր ազ գայինփոք րա մաս նու թյո ւն նե րից մե կի՝ եզ դի նե րի ներ կայա -ցուցիչ Սի ա բա նդ Բա քոյա նը:

Վեր ջին ե րեք տա րի նե րի ըն թաց քո ւմ դրա հա մար միշա րք հնա րա վո րու թյո ւն ներ է ըն ձե ռել ԱՄՆ ՄԶԳ կող -մից ֆի նան սա վոր վող Հայաս տա նի Ազ գային ժո ղո վինա ջա կց ման ծրա գի րը (ՀԱ ԺԱԾ): ՀԱ ԺԱԾ-ի Ազ գային ժո -ղո վի կա րո ղու թյո ւն նե րի զար գա մա նն ուղղ ված մաս նա -գի տա կան վե րա պատ րաս տո ւմ նե րի շնոր հիվ ՀՀԱզ գային ժո ղո վի մշ տա կան հա նձ նա ժո ղով նե րի աշ խա -տա կազ մը մաս նակ ցել է վե րա պատ րաս տո ւմ նե րի այն -պի սի կար ևոր թե մա նե րի շո ւրջ ինչ պի սիք են՝խո րհր դա րա նա կան լսո ւմ նե րի ա ռա վել ար դյու նա վետկազ մա կեր պո ւմ, բյու ջե տային գոր ծըն թաց և գոր ծա դիր

իշ խա նու թյան նկատ մա մբ վե րա հս կո ղու թյո ւն, խո րհր -դա րա նա կան վե րա հս կո ղու թյան գոր ծիք ներ և հնա րա -վո րու թյո ւն ներ, ծրագ րային բյու ջե տա վո րո ւմ ևծրագ րային բյու ջե տա վոր ման կա տա րո ղա կա նու թյանա ռա նց քային ցու ցա նիշ ներ: Ինչ պես նշո ւմ է Ս. Բա -քոյանը դրա նք ա ռա նց քային նշա նա կու թյան են, քա նիոր գո րծ նա կան են և ընդ գր կո ւմ են զար գա ցած տար -բեր երկր նե րի փոր ձի ներ կայա ցո ւմ:

«Այն տե ղե կատ վու թյու նը, ո րը մե նք ստա ցել և ստա -նո ւմ ենք այդ վե րա պատ րաս տո ւմ նե րի շնոր հիվ պատ -րաս տա կա մո րեն կի րա ռո ւմ ենք մեր ա ռօ րյաաշ խատան քո ւմ: Կար ծո ւմ եմ նմա նա տիպ վե րա պատ -րաս տո ւմ նե րի կար ևո րու թյո ւնն ակն հայտ է Ազ գայինժո ղո վի մշ տա կան հա նձ նա ժո ղով նե րի աշ խա տա կազ -մե րի հա մա ր»,- նշո ւմ է Ս. Բա քոյա նը:

Ա ՄՆ Մի ջազ գային զար գաց ման գոր ծա կա լու թյան(ԱՄՆ ՄԶԳ) կող մից ֆի նան սա վոր վող 4-ա մյա ՀԱ ԺԱԾ-ըմեկ նար կել է 2012թ. սեպ տեմ բե րին և կշա րու նա կի իրա ջակ ցու թյու նը մի նչև 2016թ. սեպ տեմ բե րը: Ծրագ րինպա տա կն է հզո րաց նել ժո ղո վր դա վա րա կան կա ռա -վա րու մը՝ ա ռա վել ընդ գր կո ւն դա րձ նե լով Ազ գային ժո -

ղո վի (ԱԺ) ներ կայա ցո ւց չա կան, վե րա հս կո ղա կան ևվեր լու ծա կան կա րո ղու թյո ւն նե րը:

Ամն մզգ-ն մԻտվԱծ է նԱԵվ ԱԺ-ում ԱզգԱյԻնՓոքրԱմԱսնուԹյուննԵրԻ մԱսնԱգԻտԱկԱնկԱրողուԹյուննԵրԻ զԱրգԱցմԱնը

Хаджи Ато Сайдо, командир езидских пешмерга

Шангал (Ирак) – В среду вечером в Шангале произошлаперестрелка между курдскими пешмерга и езидскимипешмерга. В результате конфликта был убит Хаджи АтоСайдо, один из командиров езидского отряда Шейха Хайри,подчиняющегося министерству пешмерга. Позже оттяжелых ран скончались двое других езидских бойцов:Халаф Баракат и Дауд Хаджи Нисако. Несколько человекполучили ранения. Об этом сообщил редакции ÊzîdîPressХайдар Шашо, командир Сил Защиты Эзидхана (СЗЭ).

Поводом для напряженности между езидскими силамии курдскими пешмерга стал запрет езидам участвовать восвобождении деревни Кабусия, где проживают курды,подозреваемые в поддержке ИГ. После того как пешмергавступили в эту деревню они начали эвакуировать местныхкурдов, не привлекая их к ответственности и нерассматривая их причастность к террористическойгруппировке. Очевидно, это объясняется тем, что многие

местные жители находятся в родственных отношениях свысокопоставленными чиновниками Демократическойпартии Курдистана (ДПК).

После переговоров командира езидских пешмергаКасыма Дрбо с главой курдской автономии МасудомБарзани было принято решение о вступлении езидских силв селение Кабусия. Масуд Барзани также согласился, чтобыиз деревни не выпускали лиц, подозреваемых в связях сИГ.

Несмотря на договоренности езидов с курдскимлидером в среду вечером группа езидских бойцов подкомандованием Шейха Марвана наблюдала, как нескольковооруженных людей в сопровождении курдских пешмергавместе со стадами овец пытались покинуть регион. Езидыостановили конвой и потребовали объяснений. Врезультате разгорелся спор между езидскими бойцами ипешмерга Вахида Ковали, переросший затем в перестрелку.Как заявил Касым Шашо курдскому телеканалу NRT, огоньпервыми открыли курдские пешмерга, а езиды вынужденыбыли защищаться.

После окончания боевых действий езидский командирШейх Марван и двое других бойцов пропали без вести. Какпозже сообщили ÊzîdîPress, Марван был ранен и на данныймомент находится на лечении. Около 7 бойцов отрядаШейха Хайри арестованы.

Дауд Хаджи Нисако, езидский пешмерга

ÊzîdîPress, 29.11.2015

Террористы «Джабхат ан-Нусры» напали наезидскую деревню в Сирии

Африн (Сирия) – Вчера террористы «Джабхат ан-Нусры» вместе с боевиками из так называемой«умеренной» группировки «Ахрар аш-Шам» атаковалиезидскую деревню Басуфан на северо-востоке Сирии, к югуот региона Африн. Информацию подтвердили курдскиеновостные агентства.

После того как во вторник вечером началсяминометный обстрел езидской деревни, к селениюдвинулись бойцы YPG. В результате двое террористовбыли уничтожены, несколько из них были ранены.Нападавшие вынуждены были отступить. Сообщается, чтоникто из местных жителей не пострадал.

Басуфан является одной из немногих оставшихсядеревень в Сирии, в которой проживают езиды. Запоследние годы большинство езидов покинуло Сирию из-за непрекращающейся гражданской войны.

ÊzîdîPress, 25.11.2015

Кто виноват в перестрелке между езидскимипешмерга и курдскими пешмерга?

Деревня Басуфан

�

(((������##���#!���*�����'�#"� �"�#"��!�� ����%�)�*����!�� ��#!(((�)�*��&'�"�� #�&$#'��#!

739;+.3D�/B�7D+C+D+63>�/0.3;/D3�8+:;�A?1

C;FD/;��+030�2+9=:+;59,+-3D��5.D�7+@=:+;

2ObRQ�VbKaKbKU`[dW�P�\OaKUKYK]KUc[dRXKWL�

9Ob�VK_cOY��/bfKY�����+bZKU[dYXKc�������bNVKbU����bN�_OYXKU��L]]������� ���

-bKYcWKY�RS`Q������a\KMbKUKY�WKW[dT�a\KeKYKUQ������MSYQ��\KXWKYKMbKXSY�

2ObRQ�a\KMb`[dW�P�HAKWKbUI�A?1a\KbKY[dW

e��/bfKY��6��=dTYOc[d����VO^��������

4

Эздидe мьн п’адшайә,Һ’әзар йәк нави лeйә,Навe ширьн сәр xwә дайә.

Р’авьн Эздино мәйданe,Щьнди xöданe сәбьр у ськ’анe,Жь мәйданe бьльндкьн навe Эздиxанe.

Дьнийа р’оньк Шәнгала мьн,Һ’әзар р’әнги тö дьxәмьли,Бәрфа сәр тә т’әв гьhишти,Ч’ийа бь бәрфe тe шушти.

Чь сьбәйә, xәwна зийайә,Диса дькьн фәрмана мә Эздиайә,Диса Шәнгала мьн бьриндар, фәqир hьлдан сәр xwә.Һәwар Хwәдe, ав дьxазьм, ав нинә,Дәwса авe ч’әмe xунe тeнә.

Әз чум чийайe Шәнгалe,Мьн пьрскьр we дәрe,Әw к’инә wьра п’алдайинә?Го: ‘’Дәнг сә’дe wан т’öнинә,Әw кöштьнә вe дьнйайe’’.

Әм щарна дилe т’ьрк’анә,Щарна ә’рәб у к’öрда qьр’а мә анийә,Чьмкö әм нә бьсöрманьн, Әм т’әмьз ль сәр динe Шәрфәдиньн.Жь qәт’ла wан hәр’нә дур,Һун wьра т’öщар навнә xәфур.

Хушк бьрайe мьн жь Лальшe р’абун,Сильh’ сәр мьлe wан дöтабун,Гeрил жь xушк бьрайe мьн чeбун,Бь xьзмәта мьләтe Эзди р’аwәстьбун.

Гәлийe Лальшe wарe шeранә,Гәли xушк бьрано, әм нанe дьжмьнанә,Сәр xwә гьрeдьн ч’әк у сильh’анә,Дә вәxöн финщанәк ава Лальшeнә.

Гәло к’әнгe бe мьзгинә,Нур имана мә р’öh’инә,Т’әләба гәлийe Лальшe шинә.

Мьләтe мьн зeр’e xасайә,Дьнийа занә, лe дьнheр’ә,Дьнийа занә чь баhайә,Мьләтe мьн зeр’e xасайә,Зeр’ кö сафирe к’öтайә,Дьнийа занә лe дьнheр’ә,Дьнийа занә xас xаванә.

Гәли бьрано hәр’ьн wарe кал бавайe,Лexьн дәфe у зöрнeйә,К’eдәрe дьжмьн лe буйә xайә,Әмe дәнгe xwә бь сәрк’арийа Ә’зизe Ә’мәр бьльнд бьвиньн,Шәнгала xwәйә р’әнгин аза у бь Эздиава бьвиньн,Һол hола Таwьси Мәләкә…

Шайир, ньвиск’арe Эздийа Ширьнe аh’мәд

ШәНгал щи МьСК’әНe Мә ЭЗДиайә

Ширьнe Ah’мәдe Ә’мәр, бонa xәвaтк’aри у кьрьнexwәйә мeрxaси сaвa xwәйкьрьнa нaвe мьләтe эзди, ьж aлийeсәдьрe Т’ьфaqa Эздиaйә Mьләтийe Ә’зизe Ә’мәр haтийәр’әwaкьрьнe бь мeдaлa «мeрxaсe Эздийa».

Һәвaлe Ширьнe Ah’мәд ьсaжи әндaмe Т’ьфaqa ЭздиaйәMьләтийeйә у ль wьрдaжи т’ьм к’aр дькә бонa xwәйкьрьнaнaвe мьләтe эзди, xәвaтa wи йa пирозә, чьмьк әw бонaр’aстнишaнийa нaвe мьләтe эздийә. Ьсaжи гәрәкa бewәк’ьлaндьнe кö hәвaлe Ширьнe Ah’мәд ль р’ожaдәстпeкьрьнa h’әжa эздийa ль Әрмәнистaнeдa (к’ижaн бьсәрк’aрийa Ә’зизe Әмәр бу), т’әв буйә у xәвaтәкә п’ьр’мәзьн кьрийә бонa мьләтe эзди. Иро ьсaжи к’aр дькә жьбонa мьләт ль wәлaтe Сьwидeнeдa (aвропa).

ШирьНe aҺ’МәДe ә’Мәр

Ширьнe Ah'мәд т'әви Qәwaл Сьлeмaн Сьво

Фәрмaнә, дaйe фәрмaнә, бaвo фәрмaнә,Хwәдe т’ьжәкьр дәwсe xәмaнә,Ә’зизe Ә’мәр п’aдшe мә эздиaнә,Фәqир К’әмaл Qaсo т’eлa тә дьxә, лe дьшинә,Дьвe Ә’зизe Ә’мәр, Һ’әсәнe Мәмуд бәxтe wәмә,Һ’әтaни ньгa мә дьгoт Хwәдe р’ә’мә,Фәрмaнa мьләтe Эздиxaнe бь дәстe тeр’oр’истe бьсӧрмaнә,Т’ибунa зaр’e мә нaгәрә,Бьр’чибунa qьдумe чoкe мә шькәстьнә,Хунa мьләт дьк’ьшә нoнa ч’әмә,Мә кӧштӧнe xoртe Эздиxaнe тунщькә-т’әмoри,Мә шәh’ьтaндьнә xeлийe qиз-букaнә,Йa haтә сәрe мә ә’вдaлe Хwәдe,Нәhaтә сәрe Ивoe кӧрмә xaрә.

Фәрмaнә, дaйe фәрмaнә, бaвo фәрмaнә,Фәрмaнa h’әвтeчaрaнә,Хәзa динe Шәрфәдин бь дәстe тeр’oр’истe бьсӧрмaнә,Һeсирe эздиa we р’әвинә,We xwә дaнә зoзaнe Шәнгaлe мьж-думaнә,Дә зaр’e бeшикe сәржeкьрьнә,Һ’aлe мә дәстe wa тӧнинә,Ә’зизe Ә’мәр бәxтe тәмә мә xьлaз бькә,Әм к’әтьнә зәлулиeнә,Һeсирe эздиa we xwә дaнә зoзaнe Шәнгaлe,We heсир у дилә бьр’чи, бe aв мaнә,Һәwaрa мә бe Р’әбe жoрин, Тawьси Мәләк,Йa haтә сәрe мә ә’вдaлe Хwәдe,Нәhaтә сәрe Ивoe кӧрмә xaрә.

Һәй лo бaвo әмe Лaльшa Нурaни дьнheр’ьн гӧлa гәшә,Бәрe пeшдa вaн xун-xӧрa бәйрaqa р’әш hьлдaнә,Weдa тeнә шьвeтa мә’рe р’әшә,Qиз у букe эздиa we гьрeдaнә,Хәмлa сeри, лaч’ькa р’әшә,Хунa мьләт бу ч’әм-кaни we дьк’ьшә,Һәwaрa Хwәдe, wәкa бә’рa р’әшә,Һoлә, hoлә, бaвo hoлә, hoлә, hoлә, дaйe hoлә,Шex Мирзәйe шexa бoнa динe Шәрфәдин,Һaнa xwәдa xун кьр гoлә, Һәwaрa Хwәдe qӧр’нa h’әвтaдa дәстпeкьрийә,Һ’әтaни р’oжa ирoйин фәрмaнa динe Шәрфәдин h’әзaр чaрсьд сaлә,Һoлә, hoлә, бaвo hoлә, hoлә, hoлә, дaйe hoлә,Йa haтийә сәрe ЭздиxaнeНәhaтә сәрe Ивoe кӧрмә xaрә.

ДәНгбeж МәМәДe ЗӧрбәСТьрaНa ФәрМaНa МьләТe ЭЗДи 74-aйә