Προκλήσεις & Μέθοδοι Επαγγελματικού Προσανατολισμού

σε καιρούς Μεγάλων Αλλαγών

Νίκος Σταθόπουλος

Λευκωσία, 11.12.2015

Ζούμε σε καιρούς ραγδαίων εξελίξεων,

σ’ έναν κόσμο που αλλάζει…

“Αντικατάσταση από Software, είτε πρόκειται για οδηγούς & σερβιτόρους, είτε νοσοκόμες… …συμβαίνει ήδη… Η τεχνολογία με το χρόνο θα μειώνει τη ζήτηση για εργασία, ειδικά όπου ζητούνται ομάδες χαμηλότερων δεξιοτήτων.

Bill Gates, 2015

Σε 20 χρόνια από τώρα, η ζήτηση για πολλές ομάδες δεξιοτήτων θα είναι σημαντικά μικρότερη. Δε νομίζω ότι αυτό υπάρχει στην αντίληψη των ανθρώπων.”

Όλο το προσωπικό είναι Ρομπότ.

Henn-na Hotel Ναγκασάκι, 2015

Μιλάνο Super Market EXPO ‘15

Όλο το προσωπικό είναι Ρομπότ.

Google Mercedes

Αυτοκίνητα χωρίς οδηγό

Η ζωή μας αλλάζει. • Δωρεάν ψηφιακά αγαθά

• Οικονομία του

διαμοιρασμού

• Άυλα περιουσιακά στοιχεία

• Αλλαγές στις σχέσεις μας

• Νέες οργανωτικές

δομές

• Νέες δεξιότητες

• Νέοι θεσμοί

• Νέες Αξίες

Χώρες BRICS

• Βραζιλία

• Ρωσία

• Ινδία

• Κίνα

• Ν. Αφρική

President Dilma Rousseff of Brazil President Dmitry Medvedev of Russia Prime Minister Manmohan Singh of India President Hu Jintao of China President Jacob Zuma of South Africa

Πρόβλεψη εξέλιξης ΑΕΠ σε BRICS

13,245,000 14,535,000 16,194,000

17,978,000 20,087,000 22,817,000

26,097,000 29,823,000 33,904,000 38,514,000

4,336,000 4,604,000 4,861,000 5,224,000 5,570,000 5,814,000 5,886,000 6,042,000 6,300,000 6,677,000

2,851,000 3,083,000 3,326,000 3,519,000 3,631,000 3,761,000 4,048,000 4,388,000 4,714,000 5,024,000

2,682,000 4,667,000 8,133,000

12,630,000 18,437,000 25,610,000

34,348,000 45,022,000 57,310,000 70,710,000

2006 2010 2015 2020 2025 2030 2035 2040 2045

2050

Σε εκατ. Δολλάρια Πηγή: Economist

Εκθετική αύξηση αποφοίτων

Ο κόσμος αλλάζει

Οι σημερινοί μαθητές και φοιτητές προετοιμάζονται για να ζήσουν σε ένα περιβάλλον που δε μπορούμε να προβλέψουμε...

…να χρησιμοποιήσουν τεχνολογίες που δεν έχουν ακόμη ανακαλυφθεί...

…για να κάνουν εργασίες που δεν υπάρχουν ακόμη ...

…και να λύνουν προβλήματα που δεν ξέρουμε ακόμη ότι είναι προβλήματα.

Έρευνα εργοδοτών I Οι σημερινοί απόφοιτοι τριτοβάθμιας εκπαίδευσης μειονεκτούν σε βασικές δεξιότητες:

• γραπτός και προφορικός λόγος

• κριτική σκέψη

• αναλυτικός συλλογισμός

www.bbc.com

Έρευνα εργοδοτών II

Oι νέοι απόφοιτοι τριτοβάθμιας εκπαίδευσης δεν διαθέτουν:

• Δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων (50%)

• Δημιουργική σκέψη (47%) • Διαπροσωπικές δεξιότητες

(50%) Monster

• Επαγγελματική συμπεριφορά

• Εργασιακή ηθική

Έρευνα εργοδοτών ΙII

Ελλειμματικοί τομείς πτυχιούχων

Οι εταιρίες σήμερα χρειάζονται υπαλλήλους – συνεργάτες έτοιμους να συνεισφέρουν στη ροή εργασιών από την πρώτη στιγμή. Αλλά…

Ποσοστό κατοχής Δεξιότητας

Εκτίμηση Φοιτητών %

Εκτίμηση Εργοδοτών %

Προφορικός λόγος 62% 28%

Εργασία με αριθμούς και στατιστική

55% 28%

Ομαδικότητα – Συνεργασία

64% 37%

Εφαρμογή γνώσεων/δεξιοτήτων σε πραγματικές συνθήκες

59% 23%

Ανάλυση και επίλυση πολύπλοκων προβλημάτων

59% 24%

Association of American Colleges and Universities

Προσαρμοστικότητα

Επικοινωνία

Επίλυση προβλημάτων

Κριτική σκέψη

Ομαδικότητα & Συνεργασία

Γνώσεις τεχνολογίας

Ευκινησία & Ευλυγισία

Δικτύωση

Σημασία έχει ποιόν ξέρεις, όχι τι ξέρεις.

Παλιά λαϊκή σοφία

Σημασία έχει ποιόν ξέρεις, όχι τι ξέρεις.

Σημασία έχει ποιος σε ξέρει και τι έχεις να του πεις.

Κορυφαία Πανεπιστήμια τη διαθέτουν στους πάντες δωρεάν. Π.χ. το ΜΙΤ προσφέρει πάνω από 2.000 πλήρη μαθήματα από το ίντερνετ.

Διαρκής μάθηση Η τεχνολογική γνώση διευρύνεται με αλματώδη ρυθμό.

Ηγεσία

Ηγεσία είναι η λήψη σωστών αποφάσεων.

Διοίκηση είναι η σωστή εκτέλεσή τους.

Leadership vs Management

Αυτογνωσία

Δυνατότητες (γνώσεις, ικανότητες,

δεξιότητες...)

Αξία (ευθύνη)

Πλήξη

Πλήξη

Άγχος

Άγχος

Παράθυρο ροής

Πηγή: M. Csikszentmihalyi et.al. Good Work: When Excellence and Ethics Meet. N. Y. Basic Books, 2008

Κανάλι ροής

Δυνατότητες

Αξία Ηλικία, ωρίμανση

Περισσότερη Αυτογνωσία

Προσωπικότητα

Ικανότητες & δεξιότητες Ενδιαφέροντα

Παράθυρο ροής

«Τι μου ταιριάζει να κάνω;»

«Ποιο αντικείμενο μου αρέσει;» «Τι μπορώ να κάνω

καλά;»

Κίνητρα & Αξίες «Τι είναι σημαντικό για μένα;»

Ολοκληρωμένο Σύστημα Επαγγελματικού Προσανατολισμού

Προσωπικότητα

• Τι χαρακτήρα έχω; • Ποια επαγγέλματα θα ταίριαζαν στο

χαρακτήρα μου ώστε να είμαι ευχαριστημένος από την τελική μου επιλογή;

• Μου ταιριάζει αυτό που θέλω να κάνω;

Τεστ Προσωπικότητας

60 ερωτήσεις

4 δίπολα: Εσωστρέφεια – Εξωστρέφεια Αίσθηση – Διαίσθηση Λογική – Συναίσθημα Οργάνωση – Προσαρμογή

Παράδειγμα Ερωτήσεων (Προσωπικότητα)

Γραφική παράσταση αποτελεσμάτων

Εσωστρέφεια Εξωστρέφεια

Ανά παράγοντα

Διαίσθηση Αίσθηση

Συναίσθημα Λογική

Προσαρμογή Οργάνωση

Ικανότητες

• Τι μπορώ να κάνω;

• Ποιες είναι οι κλίσεις μου;

• Σε τι θα είμαι ανταγωνιστικός;

Ικανότητες (1)

10 χρονομετρημένα τεστ 1. Λεκτική ικανότητα 2. Αριθμητική Ικανότητα 3. Προσανατολισμός – αντίληψη χώρου 4. Ταχύτητα και ακρίβεια αντίληψης 5. Αφαιρετική ικανότητα – λογική σκέψη

6. Παρατηρητικότητα

7. Μηχανική μνήμη

8. Μνήμη με συνειρμούς

9. Μηχανικές αρχές

10. Ορθογραφικός έλεγχος

Ικανότητες (2)

Παράδειγμα Ερωτήσεων (Ικανότητες)

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

7

6

10

9

6

8

9

8

4

9

7

8

9

Βαθμός κτήσης

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

Παρατηρητικότητα, ευχέρεια αναγνώρισης αντικειμένων

Γλωσσική ικανότητα

Παραγωγή ιδεών

Πρωτοτυπία σκέψης

Ευχέρεια στη χρήση αριθμών

Ικανότητα επαγωγικών συλλογισμών

Κατανόηση μηχανικών αρχών & δεδομένων

Αντίληψη χώρου

Εικαστική δημιουργία

Ικανότητες Rs

Απομνημόνευση με χρήση συνειρμών

Ταχύτητα & ακρίβεια αντίληψης

Απομνημόνευση με μηχανικό τρόπο

Επιδεξιότητα

13

Διάγραμμα Ικανοτήτων

Ενδιαφέροντα

• Τι με τραβάει περισσότερο να κάνω;

• Σε τι περιβάλλον θέλω να εργάζομαι;

• Τι ανθρώπους θέλω να συναντώ;

• Θα μου αρέσει η δουλειά που θέλω

να κάνω;

Επαγγελματικοί Τύποι κατά Holland

Ενδιαφέροντα

• 90 προτάσεις

• Απαντήσεις σε πενταβάθμια κλίμακα

• Χρόνος συμπλήρωσης: 20-30’

Παράδειγμα Ερωτήσεων (Ενδιαφέροντα)

Στοιχεία συμπλήρωσης ερωτηματολογίου Ενδιαφερόντων

Διάγραμμα Τυπολογίας Holland

Επαγγελματική ιδιότητα

Ο συνδυασμός των στοιχείων προσωπικότητας με την τυπολογία Holland επιτρέπει να δούμε κατά πόσον ο εξεταζόμενος είναι καταλληλότερος για υπαλληλική, ή ανεξάρτητη επαγγελματική δραστηριότητα & επιχειρηματικότητα.

Επαγγελματικές Κατηγορίες (1)

• Εκπαιδευτικά & κοινωνικά επαγγέλματα • Επαγγέλματα υγείας • Παραϊατρικά επαγγέλματα • Νομικά επαγγέλματα • Εξυπηρέτηση πελατών • Φυσικές επιστήμες

Επαγγελματικές Κατηγορίες (2)

• Επαγγέλματα περιβάλλοντος • Επαγγέλματα ασφάλειας & επιβολής του

νόμου • Επαγγέλματα γραφείου • Αριθμητικά – υπολογιστικά επαγγέλματα • Επαγγέλματα ποιοτικού ελέγχου • Χειρωνακτικά επαγγέλματα – χειρισμός

μηχανημάτων

Επαγγελματικές Κατηγορίες (3)

• Καλλιτεχνικά επαγγέλματα • Αθλητικά επαγγέλματα • Εικαστικές και εφαρμοσμένες τέχνες • Επαγγέλματα επικοινωνίας • Επαγγέλματα επιχειρησιακής έρευνας • Διοικητικά επαγγέλματα • Μηχανολογικά & κατασκευαστικά

επαγγέλματα

Διάγραμμα Ενδιαφερόντων

Μια παλιά ιστορία

Κάποιος είδε τρεις ανθρώπους να δουλεύουν δίπλα-δίπλα σ’ ένα γιαπί.

Ρώτησε το πρώτο: Τι κάνεις; - Βγάζω το μεροκάματο!

Ρώτησε μετά τον δεύτερο.

- Ανακατεύω τη λάσπη, απάντησε αυτός.

Ρώτησε και τον τρίτο. - Χτίζω ένα σπίτι, είπε ο τρίτος.

“Να προσέχουμε πολύ, να μη γεμίζουμε τα μυαλά των νέων για τα περί επιτυχίας με το συνηθισμένο τρόπο, ως το βασικό σκοπό στη ζωή…

…Το πιο σημαντικό κίνητρο για την εργασία, στο σχολείο και τη ζωή, είναι η ευχαρίστηση από την ίδια τη δουλειά, η ευχαρίστηση από το αποτέλεσμά της και η επίγνωση της αξίας αυτού του απoτελέσματος για την κοινωνία.” Α. Αϊνστάιν

Ευχαριστούμε!

stathopoulos@ison.gr www.ison.gr