faculty of economics kasetsart university ดก่าหสว่ดากสหวฟ ... ·...

1

วชา เศรษฐศาสตรเบองตน

(Introduction to Economics: 01108101)

บทท 7 ทฤษฎการผลต

ภาคปลาย ปการศกษา 2553

รศ.ดร. สนตยา เอกอคร

เอกสารประกอบการบรรยาย

Faculty of Economics

Kasetsart

University

Presenter�

Presentation Notes�

ดกาหสวดากสหวฟ�

2

บทท 7 บทนา

7.1

ความนา

รศ.ดร.สนตยา เอกอคร ภาควชาเศรษฐศาสตร [email protected]

Kasetsart

UniversityFaculty of Economics

7.2

ฟงกชนการผลต (Production Function)

7.3

การผลตในระยะสนและการผลตในระยะยาว

7.4

สรป

3

7.1 ความนา

ปจจยทงหลายทใชในกระบวนการผลต เรยกวา ปจจยการผลต (inputs หรอ factors of production)

สนคาหรอบรการทไดจากการผลต เรยกวา ผลผลต (outputs หรอ products)

ผผลตตองวเคราะหวาควรใชปจจยการผลตมากนอยเทาใด จงทาใหไดรบผลผลตในปรมาณทเหมาะสมทสด


Kasetsart


4

การศกษาทฤษฎการผลต คอ การศกษาความสมพนธระหวางปจจยการผลตกบจานวนผลผลตทไดรบ

ฟงกชนการผลต แสดง ความสมพนธระหวางปจจยการผลตกบจานวนผลผลตในกระบวนการผลตอยางใดอยางหนง



Kasetsart


5


การศกษาทฤษฎการผลต มประโยชน


Kasetsart


ชวยใหเขาใจเรองตนทนการผลต

เปนประโยชนในการวเคราะหปญหาทางเศรษฐกจอนๆ

เชน• ปญหาการกระจายรายได

• ปญหาการคาระหวางประเทศในบางเรอง

เปนตน

6

ฟงกชนการผลต: เขยนในรปสมการไดวา

7.2 ฟงกชนการผลต (Production Function)

Q = F(A1 , A2 , ..., An )

เมอ Q หมายถง จานวนผลผลต เปนตวแปรตาม

F หมายถง กระบวนการผลตหรอเทคโนโลย

A1 , A2 , ..., An หมายถง ปจจยการผลตตางชนดทใชในการผลต

F, A1 , A2 , ..., An

เปนตวแปรอสระ

7

ฟงกชนการผลต: จานวนผลผลต(Q) ในระยะเวลาใดเวลาหนงขนอยกบจานวนปจจยการผลตชนดตางๆ ทใชในกระบวนการผลต

การเปลยนแปลงจานวนปจจยการผลตและเทคโนโลยการผลต จะทาใหปรมาณผลผลตทไดเปลยนแปลง ดงตวอยางตารางท 7.1

7.2 ฟงกชนการผลต


Kasetsart


8

7.2 ฟงกชนการผลต Kasetsart


ตวอยาง การผลตขาวในนาแหงหนงมวธการผลตทแตกตางกน 3 วธ

1. ใสปยกอนปกดา2. ใสปยหลงปกดา 1 เดอน3. ใสปยหลงปกดา 2 เดอน

ปจจยการผลตประกอบดวย ทดน แรงงาน เมลดพนธ ปยยาฆาแมลง นา

ผลผลต คอ ขาวเปลอกการเปลยนแปลงวธการผลต ปจจยการผลตสงผลใหผลผลต

ทไดรบเปลยนแปลงไป ดงตารางท 7.1

9

ตารางท 7.1: วธการผลตขาว จานวนปจจยการผลตและจานวนผลผลต

วธการผลต ปจจยการผลต ผลผลต

(F) (A1, A

2, … A

n

) (Q)

ใสปยกอนปกดา ใชปจจยการผลตอยางละ 10 หนวย 140

หนวย

(F1

) ใชปจจยการผลตอยางละ 20 หนวย 250

หนวย

ใชปจจยการผลตอยางละ 30 หนวย 350

หนวย

ใสปยหลงปกดา 1 เดอน ใชปจจยการผลตอยางละ 10 หนวย 120

หนวย

(F2


หนวย


หนวย

ใสปยหลงปกดา 2 เดอน ใชปจจยการผลตอยางละ 10 หนวย 160

หนวย

(F3


หนวย


หนวย



10



จากตารางท 7.1

การผลตขาวดวยวธทสาม คอ ใสปยหลงปกดา 2 เดอน มประสทธภาพมากทสด

ดงนน ถาชาวนาตองการผลผลตสงสดจากการผลตขาว จะเลอกใชวธใสปยหลงปกดา 2 เดอน

11

ในการศกษาเรองทฤษฎการผลต:




มกสมมตวา

ผผลตใชวธการผลตทมประสทธภาพสงสดทมใน

ขณะนน

วธการผลต ตลอดจนสงแวดลอม และคณภาพปจจย

การผลตไมเปลยนแปลง

12

ในการศกษาเรองทฤษฎการผลต:




ดงนนฟงกชนการผลตจงอยในลกษณะทวา

ผลผลตทงหมดทไดรบจากการผลตแตละครงจง

เปนจานวนผลผลตสงสดทเปนไปได จากการใชปจจย

การผลตทกาหนดและเทคโนโลยทมอย

การเปลยนแปลงของปรมาณผลผลตเปนผลจากการ

เปลยนแปลงปรมาณปจจยการผลต

13

7.3 การผลตในระยะสนและการผลตในระยะยาว

ระยะเวลาของการผลตแบงออกเปน 2 ประเภท คอ

• การผลตในระยะสน (short run)

• การผลตในระยะยาว (long run)


โดยใชเวลาในการทผผลตสามารถเปลยนแปลงปจจยการผลตไดทกชนดเปนหลกในการพจารณา

14


การผลตในระยะสน หมายถง การผลตในชวงระยะเวลาทผผลตไมสามารถเปลยนแปลงปรมาณปจจยการ

ผลตบางอยางได ดงนนปจจยการผลตจง


ประกอบดวย

ปจจยคงท (fixed factors)

ปจจยผนแปร (variable factors)

เชน การปลกขาวในหนงฤดการเพาะปลก

15


การผลตในระยะสน: ประกอบดวย

1.

ปจจยคงท (fixed factors) คอ ปจจยการผลตทไม

สามารถเปลยนแปลงปรมาณได เชน ทดน โรงงาน เปนตน

2.

ปจจยผนแปร (variable factors) คอ ปจจยการผลตท

สามารถเปลยนแปลงปรมาณได เชน แรงงาน ปย เปนตน

การเปลยนแปลงปรมาณผลผลตในการผลตระยะสนขนอยกบการ เปลยนแปลงปรมาณปจจยผนแปร

โดยสมมตให วธการผลต สงแวดลอมและคณภาพปจจยการผลตไมเปลยนแปลง

16

การผลตในระยะยาว หมายถง การผลตในชวงระยะเวลาทผผลตสามารถเปลยนแปลงปรมาณปจจยการผลตไดทกชนดตามตองการ หรอ ผผลตสามารถเปลยนแปลงขนาดของกจการ (scales of plants)ได เชน การผลตขาวในระยะเวลาเกนกวาหนงฤดกาลเพาะปลก

ในระยะยาว ปจจยการผลตทกชนดเปนปจจยผนแปร

การเปลยนแปลงปรมาณผลผลตในการผลตระยะยาวเปนผล โดยตรงจากการเปลยนแปลงปรมาณปจจยการผลตชนด

ใดชนดหนง หรอ หลายชนด หรอ ทกชนด


17

เนองจากการเปลยนแปลงปจจยการผลตใหเปนปจจยผนแปร ใชระยะเวลาแตกตางกน สาหรบอตสาหกรรมทตางกน

ดงนน การผลตในระยะสนและระยะยาว ในแตละอตสาหกรรมตาง ๆ อาจแตกตางกนออกไป การผลตระยะสนของอตสาหกรรมหนงอาจเปนการผลตในระยะยาวของอกอตสาหกรรมหนงกได



18

7.3.1

การผลตในระยะสน: การเปลยนแปลงผลผลตหรอ ระดบการผลต ผผลตเปลยนแปลงปรมาณปจจยผนแปร ชนดใดชนดหนงเพยงชนดเดยว

ความสมพนธระหวางปจจยการผลตและผลผลต ทไดรบจะเปนไปตาม กฎผลตอบแทนทไมไดสดสวนกน

(Law of nonproportional

returns)



19

กฎผลตอบแทนทไมไดสดสวนกน มใจความวา:

“เมอเพมปจจยผนแปรชนดใดชนดหนงในอตราคงท เขากบปจจยอน ๆ ซงมจานวนคงทแลว


ในระยะแรกผลผลตเพม (marginal product: MP ) จะเพมขน

แตภายหลงเมอเพมปจจยผนแปรเขาไปมาก ๆ จนถง จดหนงผลผลตเพมดงกลาวลดลง กจะทาใหผลผลตเฉลย

(average product: AP) และผลผลตทงหมด (total product: TP) ลดลงตามไปดวย”

20

ความหมาย ของศพททเกยวของ:

-

ผลผลตทงหมด (Total Product: TP) หมายถง จานวน ผลผลตทงหมดทไดจากการใชปจจยผนแปรแตละระดบ

รวมกบปจจยคงท



21

ความหมาย ของศพททเกยวของ: (ตอ)

-

ผลผลตเฉลย (Average Product: AP) ไดแก จานวน ผลผลตทงหมดทคดเฉลยตอปจจยผนแปรหนง ๆ คานวณ

ไดตามสตรดงน

XTPAP =

เมอ X แทน จานวนปจจยผนแปร


22

-

ผลผลตเพม (Marginal Product: MP) หมายถง จานวนผลผลตทบอกใหทราบวาเมอผผลตเปลยนแปลง

ปรมาณปจจยผนแปร (เพมขนหรอลดลง) ไปหนงหนวย ทาใหผลผลตทงหมดเปลยนแปลงไปเทาไร คานวณตาม

สตรดงน

XTPMPΔΔ

=

ความหมาย ของศพททเกยวของ: (ตอ)


23

ตารางท 7.2 การเปลยนแปลงจานวนผลผลตเมอเพมปจจยผนแปรในอตราคงท

พนทนา (ไร)

(K)

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

จานวนปย (กก.)

(X)

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

ผลผลตทงหมด (ถง)

(TP)

20

44

72

98

120

132

136

136

134

128

ผลผลตเฉลย (ถง)

(AP)

20

22

24

24.5

24

22

19.4

17

14.8

12.8

ผลผลตเพม (ถง)

(MP)

20

24

28

26

22

12

4

0

-2

-6

24

ความสมพนธระหวางปจจยการผลตและผลผลตตาง ๆ ในระยะสน:

เมอนาตวเลขในตารางท 7.2 มาเขยนในรปดง

รปท 7.1 กจะไดทราบความเคลอนไหวของเสน ผลผลตตาง ๆ



25รปท 7.1 ความสมพนธระหวางผลผลตและปจจยการผลต

ผลผลต

ปจจยผนแปร

140-

120-

100-

80-

60-

40-

20-

TP

AP

MP

ระยะท 1 ผลไดเพมขน ระยะท 2

ผลไดลดนอยถอยลง

ระยะท 3

ผลไดลดลง

0 1 2 3 4

5 6 7 8 9 10

26

ความสมพนธระหวาง ผลผลตเพม และ ผลผลตเฉลย :

1.

ผลผลตเฉลย สงขนเรอย ๆ

ตราบใดท ผลผลตเพม มากกวา ผลผลตเฉลย


2.

ผลผลตเฉลย จะลดลง

เมอ ผลผลตเพม นอยกวา ผลผลตเฉลย

3.

ผลผลตเฉลย มคาสงสด

เมอ ผลผลตเพม เทากบ ผลผลตเฉลย

27

กฎการลดนอยถอยลงของผลผลตเพม:



เมอเพมจานวนปจจยการผลตชนดหนงเรอย ๆ ทละ หนวยในขณะทปจจยอน ๆ คงท

จะมระดบการผลตอยระดบหนง เมอขยายการผลต เกนระดบนแลว ผลผลตเพม (MP) จะมขนาดลดลงเรอย

ๆ จนเปนศนย และตดลบในทสด

28

ระยะการผลตทเหมาะสม: สามารถแบงได 3 ระยะดงน

1.

ระยะผลไดเพมขน (stage of increasing returns): ผลผลตทงหมด เพมขนอยางรวดเรว ผลผลต

เฉลย สงขนเรอย ๆ ผลผลตเพมมคาสงกวา ผลผลตเฉลย จนมคาเทากนทจดสนสดระยะการผลตน

ขอสงเกต: ผผลตไมควรหยดการผลตในชวงน เพราะผลผลตเพม ยงไมเทากบศนย การขยายการผลตยงทาใหไดรบกาไรเพม



29

ระยะการผลตทเหมาะสม: (ตอ)

2.

ระยะผลไดลดนอยถอยลง (stage of diminishing returns):

เมอเพมปจจยผนแปรมากขน ผลผลตทงหมด เพมขน ในอตราทลดลง ผลผลตเฉลย ลดลงเรอย ๆ ผลผลตเพม

ลดลงจนมคาเปนศนย ทจดสนสดระยะนโดย ผลผลต ทงหมด จะมคาสงสด

MP = 0

TP สงสด


30

ระยะการผลตทเหมาะสม : (ตอ)

3.

ระยะผลไดลดลง (stage of decreasing returns):

เมอเพมปจจยผนแปรมากขน ผลผลตทงหมด ลดลง ผลผลตเพม มคาตดลบ ตามปกตผผลตจะไมขยายการ

ผลตจนเขามาอยในระยะผลไดลดลง



31

เหตผลทผลผลตเปลยนแปลงตามกฎวาดวยผลตอบแทนทไมไดสดสวน ทง 3 ระยะสรปไดดงน


ในระยะแรก เมอเพมปจจยผนแปรเขาไปทางานรวมกบปจจย

คงท ทมอยมากเกนไป เมอเพมปจจยผนแปรมากขนเรอย ๆ จะทาให

ประสทธภาพของปจจยผนแปรสงขน

ในระยะทสอง ปจจยคงทและผนแปรทางานรวมกนอยาง

เหมาะสม

ในระยะทสาม สดสวนระหวางปจจยคงทและปจจยผนแปรเกน

ความพอด

32

7.3.2

การผลตในระยะยาว:



เปนการผลตในชวงระยะเวลาท ผผลตสามารถ เปลยนแปลงจานวนปจจยการผลตทกชนดได

ความสมพนธระหวางผลผลตและปจจยจะเปนไปตาม

กฎของผลไดตอการขยายขนาดการผลต

(Law of returns to scale)

33

กฎของผลไดตอการขยายขนาดการผลต มใจความวา:

“เมอขยายขนาดการผลต โดยเพมปจจยทกชนดขนใหมใน สดสวนเดยวกนแลว ทาใหไดรบผลผลตเปลยนแปลงในลกษณะ

ตาง ๆ กน” ดงน

1.

ขนาดการผลตทผลไดเพมขน (increasing returns to scale):

เปนระยะทผผลตขยายขนาดการผลตแลว ไดผลผลตเพมขนใน อตราสงกวาอตราการเพมของปจจยทกชนด


34

กฎของผลไดตอการขยายขนาดการผลต : (ตอ)

2.

ขนาดการผลตทผลไดคงท (constant returns to scale): เปนระยะทผผลตขยายขนาดการผลตแลว ไดผลผลต

เพมขนในอตราเดยวกนกบอตราการเพมของปจจยทงหมด

3.

ขนาดการผลตทผลไดลดลง(decreasing returns to scale): เปนระยะทผผลตขยายขนาดการผลตแลว อตราการเพม

ของผลผลตตากวาอตราการเพมของปจจยทกชนด



35

ความสมพนธระหวางผลผลตกบปจจยการผลต ตามกฎผลไดตอ

การขยายขนาดการผลตในระยะยาวทง 3 ระยะอธบายไดโดยใช



ทฤษฎวาดวยเสนผลผลตเทากนและเสนตนทนเทากน: เสนผลผลตเทากน (isoquant: IQ) ทกจดบนเสน IQ สามารถผลตสนคาไดปรมาณเทากนโดยใชปจจย X และ Y ในอตราตาง ๆ กน

เสน IQ ทอยทางขวามอจะผลตสนคาไดปรมาณ มากกวาเสนทางซายมอ ดรปท 7.2 ก ข และ ค

36

รปท 7.2 ก : ผลไดเพมขน

ปจจย X

ปจจย Y

Iq1 = 10

0

Iq2 = 24

Iq3 = 40


37

รปท 7.2 ข : ผลไดคงท

ปจจย X

ปจจย Y

Iq1 = 40

0

Iq2 = 50

Iq3 = 60


38

รปท 7.2 ค : ผลไดลดลง

ปจจย X

ปจจย Y

Iq1 = 60

0

Iq2 = 68

Iq3 = 73


39

ความสมพนธระหวางผลผลตกบปจจยการผลต ตามกฎผลไดตอ

การขยายขนาดการผลตในระยะยาวทง 3 ระยะอธบายไดโดยใช


ทฤษฎวาดวยเสนผลผลตเทากนและเสนตนทนเทากน: นอกจากนการใชปจจยการผลตมากนอยเทาใดจงเขาส

ดลยภาพนน ตองรราคา X และ Y และตองรงบประมาณ

ของผผลตดวย เพอสรางเสนตนทนเทากน (isocost)

เมอไดเสน IQ และเสน isocost แลว จดสมผสของเสน IQ กบ isocost จะเปนจดดลยภาพของผผลต ดรปหนา 7-15

40

สาเหตททาใหผลไดตอการขยายขนาดการผลตเปลยนแปลงไปเปน 3 ระยะ คอ

1. ปจจยการผลตบางชนดแบงเปนสวนยอยไมได ถาขนาด การผลตเลกเกนไป ปจจยการผลตทางานไมเตมสมรรถภาพ

ประสทธภาพการผลตจงตา



41

สาเหตททาใหผลไดตอการขยายขนาดการผลตเปลยนแปลงไปเปน 3 ระยะ คอ (ตอ)

2. การขยายขนาดการผลตจาเปนตองมการแบงงาน เพอให

เกดความชานาญ จากการแบงงาน ทาใหผลผลตของแรงงาน

แตละหนวยสงขน (ประสทธภาพการทางานสงขน) เกดการ ประหยดภายในกจการ (internal economies) และ การ

ประหยดจากภายนอก (external economies) ดวย


42

ในระยะยาว: ในตลาดทมการแขงขน ผผลตมกจะขยายการผลตจนถงระยะผลไดคงท แตจะทาการผลตระดบใดตองพจารณาตนทนเฉลยตอผลผลตวาจะทาการผลตในระดบทเสยตนทนเฉลยตอหนวยตาสด



43

7.4 สรป

ทฤษฎการผลต: กฎเกณฑทแสดงถงความสมพนธระหวางผลผลตกบปจจยการผลตทใชในขบวนการผลต


Kasetsart


ทฤษฎการผลต: มขอสมมตวา สงแวดลอม เทคโนโลยการผลต และคณภาพของปจจยการผลตไมเปลยนแปลง

การผลต: แบงออกเปนการผลตในระยะสนและ การผลตในระยะยาว

44

7.4 สรป

การผลตในระยะสน: มทงปจจยคงทและปจจยผนแปร


Kasetsart


การผลตในระยะสน: ความสมพนธระหวางปจจยการผลตและผลผลตเปนไปตามกฎวาดวยผลตอบแทนไมไดสดสวนกน แบงเปน 3 ระยะ คอ ระยะผลไดเพมขน ระยะผลไดลดนอยถอยลง ระยะผลไดลดลง

การผลตในระยะสน: กฎแหงการลดนอยถอยลงของผลผลตเพมเปนสวนหนงของกฎวาดวยผลตอบแทนไมไดสดสวนกน

45

ดลยภาพการใชปจจยการผลต: จดสมผสของเสน IQ กบ isocost ดงแสดงในรป

การผลตในระยะยาว: ปจจยทกชนดเปนปจจยผนแปร

7.4 สรป


Kasetsart


การผลตในระยะยาว: ความสมพนธระหวางปจจยการผลตและผลผลตเปนไปตามกฎผลไดตอการขยายขนาดการผลต ซงแบงไดเปน 3 ระยะคอ ระยะผลไดเพมขน

ระยะผลไดคงท ระยะผลไดลดลง

46

รป: ดลยภาพการใชปจจย X และปจจย Y ผลผลตสนคาโดยมเงนทนดาเนนการ R บาท ราคาสนคา x = Px ราคาสนคา y = Py

ปจจย X

ปจจย Y

Iq1

0

Iq2

Iq3 E

XE

YE

R/Py

R/PX

7.4 สรป Kasetsart


faculty of economics kasetsart university ดก่าหสว่ดากสหวฟ ... ·...

Documents