€¦ · ÃÖæ“ÖÖÖ. . . . 09 ... vkn's kk asds fy, vuqcèak vafre :i çxfr ij g s vkj...

Annual Report2017-18

HINDUSTAN SHIPYARD LIMITED

´ÖÓ›ü»Ö �êú ×Ö¤êü¿Ö�ú . . . . 01

†¬µÖ�Ö �úÖ ¾ÖŒŸÖ¾µÖ . . . . 03

ÃÖæ“ÖÖÖ . . . . 09

´ÖÓ›ü»Ö ¯ÖÏ×ŸÖ¾Öê¤üÖ . . . . 12

×Ö�Ö×´ÖŸÖ ¿ÖÖÃÖÖ × ü ÖÖê™Ôü . . . . 35

¯ÖÏ²Ö¬ÖÓÖ “Ö“ÖÖÔ ‹¾ÖÓ ×¾Ö¿»ÖêÂÖ�Ö × ü ÖÖê™Ôü . . . . 45

¾ÖÖÙÂÖ�ú ×¾Ö¾Ö ü�ÖÖë �úÖ �úÖµÖÔ¾ÖéŸÖ . . . . 53

Ã¾ÖŸÖÓ¡Ö »Öê�ÖÖ-¯Ö üß�Ö�úÖë �úÖ ¯ÖÏ×ŸÖ¾Öê¤üÖ . . . . 67

³ÖÖ üŸÖ �êú ×ÖµÖÓ¡Ö�ú ¾Ö ´ÖÆüÖ »Öê�ÖÖ ¯Ö üß�Ö�ú �úß ×™ü ¯Ö×�ÖµÖÖÓ . . . . 76

ŸÖã»ÖÖ ¯Ö¡Ö . . . . 79

»ÖÖ³Ö †Öî ü ÆüÖ×Ö »Öê�ÖÖë �úÖ ×¾Ö¾Ö ü�Ö . . . . 80

»Öê�ÖÖë �úß ×™ü ¯Ö×�ÖµÖÖÑ . . . . 81

»Öê�Öê �êú ³ÖÖ�Ö ²ÖÖÖê ¾ÖÖ»Öß ×™ü ¯Ö×�ÖµÖÖÓ . . . . 93

Ö�ú¤ü ¯ÖÏ¾ÖÖÆü �úÖ ×¾Ö¾Ö ü�Ö . . . . 107

ÃÖÖ´ÖÖ×•Ö�ú �úÖµÖÖí ¯Ö ü �Ö“ÖÔü . . . . 108

¤üÃÖ ¾ÖÂÖÖí �êú ¤üÖî üÖÖ �ú´¯ÖÖß �úß ×¾Ö¢ÖßµÖ ×Ã£×ŸÖ †Öî ü ×ÖÂ¯ÖÖ¤üÖ . . . . 110

Ê´É¹ÉªÉ ºÉÚSÉÒ





1

• • • • • • •

(-43566)

(18 2017 )

( 01 2018 )

(-4517)

530005

U74899AP1952GOI076711

(¾ÖÖÙÂÖ�ú †Ö´Ö ²Öîšü�ú �úß ŸÖÖ¸üß�Ö �êú †ÖãÃÖÖ¸ü)


Annual Report 2017-18 2



3

66 ´ÉÉÄ ´ÉÉÌ¹ÉEò +É¨É ¤Éè öEò ´Öë +vªÉIÉ EòÉ ´ÉHò´ªÉ

eq>s vkidh daiuh dh 66 okWa okÆ"kd vke cSBd esavkidk Lokxr djus vkSj o"kZ 2017&18 ds nkSjku viusdk;Zfu’iknu dks lwfpr djus ds fy, vR;ar izlUurk dkvuqHko djrk gWwaA eq>s ;g crkus esa g’kZ gks jgh gS fd o"kZds nkSjku vkidh daiuh us viuh fLFkfr dks n< fd;k gSvkSj dÃ ifjpkyu pqukSfr;ksa ds ckotwn] vkidh daiuh usyxkrkj rhljs o"kZ ykHk dek;k gSA dEiuh dks o"kZ 2019&20rd *feuh jRu* esa cnyus ds fy, çfrc)rk dk ladsr gSA

eaMy dh fjiksVZ ds lkFk 31 ekpZ 2018 dks lekIro"kZ ds fy, daiuh ds ys[ks] ys[kk ijh{kd dh fjiksVZ vkSjlh ,oa ,th dh 'kwU; fVIif.k;ka igys ls gh lHkh lacafèkfr;ksasadks ifjpkfyr dh tk pqdh gSaA daiuh dh dk;Zfu’iknu]çxfr] vkèkqfudhdj.k] Hkfo"; dh ;kstukvksa vkSj deZpkjh

dY;k.k ls lacafèkr vU; eqíksa ds fofHkUu igyqvksa dh x.kukdjus ls igys] eq>s iksr fuekZ.k m|ksx ifj–'; dks la{ksiesa gkbykbV djus nsa] ftldh gekjh daiuh ds dk;Zfu’iknuij egRoiw.kZ çHkko iM+rk gSA

foÙkh; o"kZ 2017&18 ds nkSjku varjkZ"Vªh; f'kifcÇYMx m|ksx ncko esa jgkA blfy, vkidh daiuh dkscM+s iSekus ij ?kjsyw iksr fuekZ.k vkns'kksa ij fuHkZj gksukiMk gSA ?kjsyw iksr fuekZ.k m|ksx esa eq[; :i ls ikaplkoZtfud {ks= f'ki;kMZ vkSj dqN cM+s futh {ks= dsf'ki;kMZ 'kkfey gSaA oSfÜod cktkj esa iksr fuekZ.k vkns'kksaesa deh ds dkj.k] Hkkjrh; iksr fuekZ.kdrkZ eq[; :i lsj{kk iksr fuekZ.k vkns'kksa ij fuHkZj djrs gSaA gkykafd] Hkkjrljdkj us varnsZ'kh; tyekxZ ds fodkl ij è;ku dsafær



djus ds fy, Hkkjrh; iksr fuekZrkvksa ds fy, volj iSnkfd, gSaA blds vykok] Hkkjr ljdkj ds n+okjk rVh;lqj{kk dks etcwr djus ds ladYi us ?kjsyw iksr fuekZrkvksads fy, O;kolkf;d ekxZ Hkh cuk, gSaA

?kjsyw iksr fuekZ.k m|ksx vR;fèkd çfrLièkÊ cus gq,gS vkSj m|ksx ifj;kstukvksa ds fy, vkØked çfrLièkkZdj jgs gSaA bl ifj–'; esa] vkidh daiuh us cktkj esamiyCèk voljksa dks djus vkSj vR;fèkd çfrLièkÊ ekgkSyesa c<+us ds fy, rS;kj fd;k gSA

vc eSa leh{kkèkhu vofèk ds nkSjku gekjh daiuh dsdk;Zfu’iknu vkSj vU; igyqvksa ij vkxs c<+rk gwa!

daiuh ds izpkyuksa ls lacaf/kr vc rd o"kZ 2017&18esa vR;fèkd pqukSrhiw.kZ jgk gSA fofHkUu ifjpkyu pqukSfr;ksads ckotwn] okLro esa fjiksVZ djus dk esjk fo'ks"kkfèkdkjgS fd vkidh daiuh us viuh dk;Zfu’iknu dks vkSjetcwr fd;k gS vkSj rhljs o"kZ yxkrkj ykHk ntZ dh gSAo"kZ 2017&18 ds nkSjku vkidh daiuh us 651-67 djksM+#i;s dh dqy vk; vkSj 644-78 djksM+ #i;s dk mRiknuewY; izkIr fd;kA vkidh daiuh ds mRiknu s ewY; us o’kZvkèkkj ij 3 izfr'kr dh of) vkSj og Hkh cgqr de v‚MZjcqd fLFkfr ds lkFk gqbZ gSA daiuh ds LFkkiuk dss ckn lsmRiknu dk ewY; lcls T;knk jgk gS vkSj daiuh dh'kq#vkr ds ckn ls vc rd dqy vk; lcls vPNh rhljhjgh gSA

o"kZ 2017&18 ds nkSjku] vkidh daiuh us fiNys o"kZ37-49 djksM+ #i;s dh rqyuk esas 69-80 djksM+ #i;s dkifjpkyu ykHk ntZ fd;k gS] bl çdkj o"kZ 86% dh of)ntZ dh gSA ;g ifjpkyu n{krk fn[kkrk gS( dÃ fof/kdns; eqíksa ds ckotwn daiuh us fiNys o’kZ izpkykuedn{krk izdV fd;k gSA dEiuh dh LFkkiuk ds ckn ls blo’kZ v‚ijsÇVx ykHk lcls T;knk jgk gSA

vkidh daiuh us fiNys o’kZ ntZ dh xbZ 53-77djksM+ #i;s ds ykHk dh rqyuk esa 20-99 djksM+ #i;s dsdj ds ckn ¼ih,Vh½ ykHk izkIr fd;k gSA fiNys o"kZ 'kq)

ykHk esa ,Llkj v‚;y nkos dh vksj 51-35 djksM+ #i;s dsçkoèkku ds fuekZ.k ds fy, ftEesnkj gS tks ,d vlkèkkj.ken FkhA eSa dqN fnuksa ds ckn ,Llkj v‚;y ls tqM+s eqíksadks izfrikfnr d:axkA

daiuh ds ifjpkyukRed lwpdkad esa Hkh mYys[kuh;lqèkkj gqvk gSA ;s lwpdkad vc vU; ykHkdkjh ?kjsywf'ki;kMZ cukus ds fy, rqyuh; gSa vkSj dqN lwpdkad Hkhcsgrj gSaA

daiuh ds lafpr gkfu vkSj udkjkRed 'kq) ewY;dks Hkh ?kVkdj Øe'k% 1231-51 djksM+ #i;s vkSj 619-43djksM+ #i, gS !

iksr fuekZ.k vkSj iksr dh ejEer ifj;kstukvksa dk fu"iknu

leh{kkèkhu o"kZ ds nkSjku] lHkh rhu O;kolkf;d[kaM vFkkZr iksr fuekZ.k] iksr ejEer vkSj iuMqCch fjfQVus bl o"kZ ¼2017&18½ mRiknu ds mPpre ewY; dks çkIrdjus esa ;ksxnku fn;k gSA

iksr fuekZ.k {ks= esa] daiuh dh çeq[k ifj;kstukohlh 11184 larks"ktud :i ls çxfr dj jgh gS vkSjiksr ,d mUur vkmVfQÇVx pj.k esa gSA iksr ds csfluijh{k.k 23 ekpZ 2018 dks iwjk fd;k x;k vkSj lqiqnZxhfnlacj 2018 ds var rd fuèkkZfjr dh gSA ikap bu'kkSjisVªksy iksrksa us leqæ ijh{k.kksa dks iwjk dj fy;k gS vkSj iksrdks eÃ 2018 esa lqiqnZxh dh xÃ gSA 10 Vu chih Vx ds06 ds dhy yxk, x, gSa vkSj fuekZ.k larks"ktud <ax lsc<+ jgk gSA vkidh daiuh pkyw foÙk o"kZ ds var rd lHkhNg Vx lqiqnZ djus ds lHkh ç;klksa esa gSA mijksä iksrksa dsiwjk gksus ds lkFk] lHkh fof/kd ifj;kstuk,a iwjh gks tk,axsvkSj Hkfo"; dh ifj;kstukvksa dks ysus ds fy, ;kMZ rS;kjgks tk,xhA

iksr dh ejEer ds {ks= esa] ;kMZ us 10 iksrksa dhejEer dh gS ftlesa vkÃ,u,l dsljh vkSj vkÃ,u,lexj ds çeq[k fjfQV dk;Z 'kkfey gSA ;kMZ dks Hkkjrh;ukSlsuk vkSj daiuh ds çeq[k xzkgdksa ls vius xq.koÙkk dsdke ds fy, ç'kalk feyh gSA



5

iuMqCch izHkkx esa] vkÃ,u,l Çlèkqohj dk lkekU;fjfQV dk;Z 10 vxLr 2017 ls 'kq: gqvk gS vkSj foÙkh;o"kZ ds var rd] 30 izfr'kr fjfQV dk;Z iwjk fd;k x;kAifj;kstuk VªSd ij gS vkSj ;kMZ pkyw foÙk o"kZ ds var rdiuMqCch dks vuMkd djus ds fy, lHkh ç;kl dj jgk gSA

vkt dh rkjh[k rd] iksr fuekZ.k ds fy, 'ks’kv‚MZj cqd ewY; yxHkx 132 djksM #i, gS

leh{kkèkhu o"kZ ds nkSjku] ;kMZ us çfrLièkÊ cksyhçfØ;k esa vkØked :i ls Hkkx fy;k gSA vkidh daiuhlcls de cksyh yxkus okys ds :i esa mHkjk gS vkSj blçdkj 2250 djksM+ #i;s ds nks çeq[k f'ki fcÇYMx v‚MZjikus ds fy, ftlesa 02 MkbÇox liksVZ osly vkSj 04 50Vu cksykMZ iqy VXl Hkkjrh; ukSlsuk ds fy,A mijksävkns'kksa ds fy, vuqcaèk vafre :i çxfr ij gS vkSj pkywfoÙk o"kZ esa iwjk gksus dh laHkkouk gSA blds vykok] vkidhdaiuh us ukSlsuk M‚d;kMZ fo'kk[kkiÙkue ds lkFk 10djksM+ #i;s dh ykxr ls 04 iksaVwuksa ds fy, vuqcaèk ij HkhgLrk{kj fd, gSaA pkyw foÙk o"kZ ds var rd v‚MZj cqd dhfLFkfr esa mYys[kuh; lqèkkj gksxkA vkidh daiuh us mi;qZäifj;kstukvksa ds fy, çkjafHkd dk;Z 'kq: fd, gSa rkfd buifj;kstukvksa dk fuekZ.k fu/kkZfjr dk;Zdze ds vuqlkj 'kq:gks ldsA

ukfer mPp ewY; f'ki fcÇYMx ifj;kstukvksa dslacaèk esa vFkkZr ikap ¶yhV liksVZ f'ki ftudh ,vks,uykxr yxHkx 9045 djksM+ #i;s gS] ;kMZ us gqaMÃ gsohbaMLVªht] nf{k.k dksfj;k ds lkFk j.kuhfrd lk>snkjh dsçLrko dks vyx dj fn;k gS vkSj vc daiuh us ifj;kstukds fy, fMtkbu lg;ksxh ds vafre :i nsus ds fy,oSfÜod fufonk tkjh dh gS ifj;kstuk lg;ksxh vkSjifj;kstuk ds fy, vU; fu;eksa vkSj 'krks± ds vafre :insus ij] vkidh daiuh Hkkjrh; ukSlsuk ds lkFk vuqcaèk ijgLrk{kj djsxhA

,d vkSj egRoiw.kZ mPp ewY; ifj;kstuk nks fo'ks"kv‚ijs'ku osly ls lacafèkr gSA bUgsa fetsV iuMqfCc;ksa ds

:i esa Hkh tkuk tkrk gS ftlds fy, vkidh daiuhçLrko i= çkIr dj jgh gSA vkidh daiuh fMt+kbulg;ksxh ds fy, vkj,Qih dks vafre :i nsus dh çfØ;kesa gS vkSj fMtkbu lg;ksxh ds vafre :i nsus ds fy,oSfÜod fufonk Hkkjrh; ukSlsuk ls fudklh dh çkfIr dhpkyw foÙk o"kZ esa tkjh dh tkus dh mEehn gSA

vkidh daiuh fofHkUu iksr ejEer fufonkvksa esavkØked :i ls Hkkx ys jgh gS vkSj muesa ls dqN esalQy jgh gSA f'ki ejEer ,d vkd"kZd O;kikj [kaM gksusds ukrs] iksr dh ejEer ds vkns'kksa dks lqjf{kr j[kus dsfy, fof'k"V tksj fn;k tk jgk gS vkSj lw[kh xksnh dks iwjso’kZ O;Lr j[kk tkrk gSA

vkidh daiuh ;kMZ esa rhljs Çlèkq?kks’k Js.kh iuMqCch*vkÃ,u,l ÇlèkqjRu* ds ,evkj,ylh dks Hkh djus dkçLrko j[krh gSA vkidh daiuh us mDr fjfQV ds fy,viuh cksyh tek dj nh gSA cksyh dk rduhdh ewY;kadufu"d"kZ fudkyk x;k gS vkSj xzkgd ls vkxs dh dkjZokÃ dhizrh{kk gSA

daiuh dh foÙkh; fLFkfr fujUrj pqukSrhiw.k jgk gSA;kMZ 619-43 djksM+ #i;s dk _.kkRed 'kq) ewY; gS vkSj1231-51 djksM+ #i;s dk lafpr gkfu gqbZ gS ftlls cksyhyxkus dh ;ksX;rk çfØ;k esa ckèkk gSA vkidh daiuh usfoÙkh; iqulajpuk ds fy, ,d çLrko çLrqr fd;k gS tkseq[; :i ls 'kwU; udn fudklh ds lkFk cqd lek;kstuij è;ku dsafær djrk gSA çLrko dk mís'; 'kq+) ykHkldkjkRed vkSj daiuh ds foÙkh; ekudksa dks etcwrdjuk gSA orZeku esa Hkkjr ljdkj }kjk çLrko lfØ;fopkjkèkkhu ds #i esaa gSA

o"kZ ds nkSjku] daiuh dks ,Llkj v‚;y nkoksa vkSjyafcr deZpkjh nsunkfj;ksa dh vksj fof/kd nsunkfj;ksa dsdkj.k dÃ ifjpkyu pqukSfr;ksa dk lkeuk djuk iM+k gSA,Llkj v‚;y ds nkoksa us daiuh dks xaHkhj foÙkh; pqukSfr;ksadk lkeuk fd;k gSA o"kZ ds nkSjku] vkidh daiuh us nkokds fgLls ds :i esa vkSj vkaèkz çns'k ds ekuuh; mPp



U;k;ky; dh funs'k esaa ,Llkj v‚;y fyfeVsM dks 40djksM+ #i;s dk Hkqxrku fd;k gS] ftlls daiuh dh fyfDoM+VhfLFkfr ij çfrdwy çHkko iMk gSA

blds vykok] o’kZ ds nkSjku vks,uthlh ds lkFkeè;LFkrk us fØLVykbTM fd;k gS rFkkfi] fiNys cdk;knsunkfj;ksa tSls etnwjh la'kksèku cdk;k vkSj Nqêh udncdk;k jkf'k us daiuh dh foÙkh; fLFkfr ij ncko MkykgSA gkykafd] daiuh us vkaf'kd :i ls etnwjh la'kksèkucdk;k dk Hkqxrku fd;k gS vkSj tYn ls tYn bls pqdkusds fy, dÃ izfrfuf/kRo çLrqra dh gSaA

o’kZ 2017-18 ds fy,] dEiuh dk dk;Z fu’iknu j{kkea=ky; ds lkFk gLrk{kkfjr le>kSrk Kkiu ds vuqlkjÞcgqr vPNkÞ vkadk x;k gSA

vkidh daiuh lkoZtfud m|e foHkkx ¼MhihÃ½ }kjktkjh lhih,lÃ ds fy, fuxfer 'kklu ij fn'kkfunsZ'kksadk vuqikyu dj jgh gSA fuxfer 'kklu fjiksVZ esa bllacaèk esa vko';d çdVhdj.k fd;k x;k gS tks eaMy dhfjiksVZ dk fgLlk curk gSA daiuh us fn'kkfunsZ'kksa dseqrkfcd foÙkh; o"kZ 2017&18 ds fy, fuxfer 'kklu dsfy, ÞmR—"VÞ xzsÇMx izkIr djus dh mEehn dh gSA

;|fi funs'kd eaMy ij Lora= funs'kdksa dh fjfä;kaekStwn gSa] rFkk bldh lwpuk ç'kklfud ea=ky; dks nhxÃ gSA

orZeku esa] vkèkqfudhdj.k dk igyk pj.k vFkkZruohuhdj.k vkSj e'khujh dk izfrLFkkiu vkSj baÝkLVªDpj¼vkjvkj,evkÃ½ ds Hkkjr ljdkj ls foÙkh; lgk;rk dslkFk çxfr ij gSA 31 ekpZ 2018 rd] 171-93 djksM+ #i;sds v‚MZj fn, x, gSaA ftlesa ls 142-95 djksM+ #i;s dsfy, dk;Z iwjk gks pqdk gSA 23-43 djksM+ #i;s ewY; dsfufonk,a çxfr ij gSaA

vkèkkjHkwr lajpuk mUu;u ds Hkkx ds :i esa] ih,y,eds lkFk ,l,ih Ãvkjih lekèkku dk dk;kZUo;u çxfr ijgSA ,l,ih Ãvkjih ç.kkyhs pkyw foÙk o"kZ esa *'kq# gks tkusdh mEehn gSA

,e,uvkjÃ fn'kkfunsZ'kksa ds vuqlkj] 02 esxkokV dh#iVki lkSj ihoh ç.kkyh dh LFkkiuk ,p,l,y esa eSllZDyhueSDl ,ufojks ,utÊ l‚Y;w'kal çkbosV fyfeVsM dsekè;e ls dh xÃ gSA lEiw.kZ ifj;kstuk dh okjaVh] lapkyuvkSj j[kj[kko lfgr fMtkbu] vkiwÆr] fuekZ.k] ijh{k.k]deh'ku lfgr vkSj fdlh Hkh ifjpkyu O;; vkSj ;kMZ i{kls iwath O;; ds fcuk eSllZ Dyhu eSDl }kjk fd;k x;kA,p,l,y dks ,ihÃihMhlh,y dh # 5-60@fdyksokVfxzM ikoj dh rqyuk esa 3-939 #i;s@fdyksokV ewY; dsykxr ij esllZ Dyhu eSDl ls mRiUu fctyh [kjhnusdh vko';drk gSA blls vkidh daiuh dks çfr o"kZ 40yk[k #i;s cpr gksxhA

dkS'ky fodkl ds {ks= esa ;kMZ VszM O;kikj] fMIyksekvkSj fMxzh çf'k{kqvksa ds lkFk&lkFk O;kolkf;d çf'k{kqvksadk çf'k{k.k 'kkfey gSA 78 vkÃVhvkÃ çf'k{kq çf'k{kqvksa] 47bathfu;Çjx Lukrdksa vkSj 21 fMIyksek çf'k{kqvksa dks o"kZ2017&18 ds nkSjku vius lacafèkr fo’k;ksa esa çf'kf{kr fd;kx;kA ukSdjh çf'k{k.k vkSj ifj;kstuk dk;Z ij fofHkUubathfu;Çjx d‚ystksa] çcaèku laLFkkuksa vkSj leqæh laLFkkuksads 1960 Nk=ksa dks Hkh izf'k{k.k fn;k x;kA vkidh daiuhfofHkUu O;kolkf;d laLFkkuksa ds Nk=ksa dks vkS|ksfxd çf'k{k.kHkh çnku djrh gSA orZeku esa pkj ykxr ys[kk ijh{kkçf'k{kqvksa vkSj ,d daiuh lfpo çf'k{kq dkS'ky fodkldk;ZØe ds :i esa dk;Zjr gSaA blds vykok] çcaèkufodkl dk;ZØe ds :i esaa Hkkjrh; çcaèku laLFkku]fo'kk[kkiÙkue ds 25 vfèkdkfj;ksa dk ,d cSp lkeus vk;kgSA ;g bu-vkml esa vk;ksftr çcaèku fodkl dk;ZØeksa dsvfrfjä gSA

MhihÃ fn'kkfunsZ'kksa vkSj daiuh vfèkfu;e 2013 ds



7

vuqlkj] rhu foÙkh; o"kks± ds fy, vkSlr 'kq) ykHk ijfopkj djrs gq,] vkids f'ki;kMZ dks lh,lvkj ds fy,leÆir fufèk fuèkkZfjr djus ls NwV nh xÃ gSA o"kZ 2017&18ds nkSjku] ,p,l,y ds fu;a=.k esa fofHkUu lh,lvkj lslacafèkr xfrfofèk;ksa vFkkZr Ýh esfMdy dSai] jänku f'kfoj]Ldwyksa vkSj d‚ystksa ds uohdj.k ds fy, 11-41 yk[k #i;sO;; fd;k x;k A buds vykok] vkl&ikl ds {ks=ksa dsNk=ksa ds ykHk ds fy, ,p,l,y d‚yksuh esa lapkfyr Ng'kSf{kd laLFkkuksa dks eq¶r fctyh vkSj ikuh miyC/k djk;kx;k A

vkidh daiuh ekuuh; çèkku ea=h ds jk"VªO;kihLoPN Hkkjr vfHk;ku dk iwjh rjg ikyu djrh gS] ftlesaLkHkh deZpkfj;ksa vkSj vkl&ikl ds {ks= ds fuokfl;ksa }kjktkx:drk vkSj Hkkxhnkjh ds lkFk ,d tu tkx:drkvkanksyu vkSj ekufldrk esa LFkk;h ifjorZu ykus dk y{;gSA gekjs deZpkfj;ksa] Vkmuf'ki ds fuokfl;ksa vkSj vkl&iklds {ks= dks laosnu'khy cukus ds fy, o"kZ ds nkSjku dÃLoPNrk vfHk;ku vk;ksftr fd, x,A o’kZ ds nkSjku 18flracj 2017 ls 02 vDVwcj 2017 vkSj 01 fnlacj 2017ls 15 fnlacj 2017 rd LoPNrk i[kokM+k dk vk;kstufd;k x;k A vkidh daiuh us ;jknk igkM+h ¼flaf/k;k dsvklikl vkSj çeq[k MaÇix xzkmaM½ dh lQkÃ dh gSAfofHkUu jSfy;ksa] ekpZ ikLV] feuh eSjkFku dk;Zdze vk;ksftrfd, x, rkfd *LoPNrk gh lsok* dk;ZØe ds rgr ,dLoPN vkSj LoLFk thou ds fy, lans'k fn;k tk ldsA

vkidh daiuh esd&bu&bafM;k vfHk;ku ds fy,,d cM+s iSekus ij ;ksxnku ns jgh gSA vki esd bu- bafM;klsy xfBr fd;k gS vkSj vfèkdre Lons'khdj.k lqfuf'prdjus ds mís'; ls foØsrkvksa ds fy, viuh osclkbV esaesd bu bafM;k iksVZy esa y‚Up fd;k gSA iksVZy HkkohfoØsrk dh tkudkjh dh vko';drkvksa dks iwjk djrk gSAHkkjr ljdkj ds Þesd bu bafM;kÞ igy ds vuq:i laHkkforLons'kh foØsrkvksa dh igpku ds fy, Hkh ç;kl fd, tk

jgs gSaA blds vykok ,e,l,eÃ {ks= esa Lons'kh j{kkfuekZ.k dks c<+kok nsus ds fy, fofHkUu mik;ksa dks fy;kx;k gS vkSj bls esd bu bafM;k igyqvks ds rgr cksMZ dsfjiksVZ esa ,d vyx lsD'ku ds :i esa foLrkfjr fd;k x;kgSA

daiuh viuh dk;Zny ds lkFk lkeatL;iw.kZ vkS|ksfxdlacaèk j[krh gSA f'ki;kMZ ds ekU;rk çkIr vkSj lgk;dVªsM ;wfu;u daiuh ds lqèkkj dh fn'kk esa muds ;ksxnku esajpukRed gSaA lHkh deZpkfj;ksa ds lkFk v ,oa iz fu dhvkofèkd ckrphr daiuh ekeyksa ls voxr djokus vkSjlapkj varjky ls cpus ds fy, vk;ksftr dh tk jgh gSA

leh{kkèkhu o"kZ ds nkSjku] eukscy dks c<+kok nsusvkSj daiuh ds çsj.kk Lrj esa lqèkkj ds fy, fd, x,egRoiw.kZ mik; bl izdkj gSA

¼d½ lgh dk;Z ij lgh O;fä dks lqfuf'pr djus dsfy, ,d ?kw.kZu LFkkukarj.k uhfr tkjh dh xÃ gSA

¼[k½ dfj;j laoèkZu ;kstuk ds rgr o"kZ ds nkSjku fofHkUudfu’B vkSj ofj"B Lrj ds vfèkdkfj;ksa dks inksUur fd;kx;kA

¼x½ foÙkh; ckèkkvksa ds ckotwn] etnwjh la'kksèku cdk;kdh nks fdLrksa dk Hkqxrku fd;k x;kA ekpZ 2014 rdlsokfuoÙk gq, lsokfuoÙk deZpkfj;ksa ds vodk'k udncdk;ksa dk Hkqxrku fd;k x;k gSA

¼?k½ lHkh dSMj deZpkfj;ksa ds lkFk v ,oa iz fu }kjkfu;fer #i ls ikjLifjd ppkZ vk;ksftr dh tkrh gSA

¼p½ deZpkfj;ksa ds chp Vhe Hkkouk dks c<+kok nsus dsfy, varj&foHkkxh; [ksydwn izfr;ksfxrk,Wa vk;ksftr fd,tkrs gSaA

¼N½ ,p,l,y Vkmuf'ki esa deZpkfj;ksa ds lqfo/kkiw.kZjgus dh fLFkfr esa lqèkkj ykus ds fy,] vkidh daiuh us



vfèkdkfj;ksa ds fy, 20 ¼lh] ,Q ,aM th çdkj ds½ DokVZj]deZpkfj;ksa ds fy, 24 ¼ch1 vkSj ch2 çdkj ds½ DokVZj vkSj34 ¼vkj ,aM Mh çdkj ds½ LVkQ vkSj dkexkjksaa ds fy,iqfufeZr fd, x,A

¼t½ 76 okWa LFkkiuk fnol vkSj fgf'kfy ds fuekZrk fnoleukus vkSj f'ki;kMZ ds laLFkkid Jh lsB okypan ghjkpandks J)katfy vÆir djus ds fy, ,p,l,y ds laLFkkidfnol euk;k x;kA

eSa Hkkjr ljdkj ds fofHkUu ea=ky;ksa] fo'ks"k :i lsj{kk ea=ky;] j{kk mRiknu foHkkx] ,dh—r eq[;ky;¼ukSlsuk@j{kk ea+=ky; ls daiuh dks çkIr lgk;rk] lg;ksx

vkSj ekxZn'kZu ds fy, viuk vkHkkj vkSj ç'kalk izdVdjuk pkgrk gwaA Hkkjrh; rV j{kd] Hkkjr ds fu;a=d ,oaegkys[kk ijh{kd] j{kk ys[kk fu;a=d ¼ukSlsuk½] vkaèkzçns'kljdkj] Q+ySx vQlj vfèkdkjh] iwoÊ ukSlsuk deku vkSjHkfo"; esa muds fujarj leFkZu dh mEehn djrs gSaA eSadaiuh ds xzkgdksa] vksbZ,e vkSj foØsrkvksa ls çkIr fujarjlaj{k.k vkSj leFkZu ds fy, vkHkkj izdV djrk gwaA eSaoxÊdj.k çkfèkdj.k] daiuh ds cSadjksa vkSj ys[kk ijh{kdksadks Hkh èkU;okn djrk gwaA eSa vius lkeatL;iw.kZ leFkZuvkSj vR;fèkd çksRlkgu ds fy, cksMZ ij vius lHkhlg;ksfx;ksa dk èkU;okn nsrk gwaA lkewfgd ç;klksa ds fy,iwjh ,p,l,y Vhe dks esjh fo'ks"k ç'kalk daiuh dksykHknk;d cukus ds fy, vFkd :i ls dke dj jgh gSA

/kU;oknA

g/-

,y oh 'kjr ckcw] ,u,e] Hkk-ukS- ¼lsokfuoÙk½fj;j ,Mfejyv/;{k ,oa çca/k funs'kd

fo'kk[kkiê.ke31 vxLr] 2018



9

66 ´ÉÉì ´ÉÉÌ¹ÉEò +É¨É ¤Éè öEò EòÒ ºÉÚSÉxÉÉ

Ê½þxnÖùºiÉÉxÉ Ê¶É{ÉªÉÉbÇ÷ Ê±ÉÊ¨É]äõb÷ EòÒ ¶ÉäªÉ®ú vÉÉ®úEòÉå EòÉä 66 ´ÉÉì ´ÉÉÌ¹ÉEò +É¨É ¤Éè öEò, ÊnùxÉÉÆEò 31 +MÉºiÉ, 2018

MÉÖ°ü´ÉÉ®ú EòÉä, 12.30 ¤ÉVÉä, ¨ÉÆb÷±É EòIÉ, ÊuùiÉÒªÉ iÉ±É, {ÉÆVÉÒEÞòiÉ B´ÉÆ ÊxÉMÉÊ¨ÉiÉ EòÉªÉÉÇ±ÉªÉ, Ê½þÊ¶ÉÊ±É ÊxÉMÉÊ¨ÉiÉ EòÉªÉÉÇ±ÉªÉ,

Ê½þxnÖùºiÉÉxÉ Ê¶É{ÉªÉÉbÇ÷ Ê±ÉÊ¨É]äõb÷, MÉÉÆvÉÒOÉÉ¨É {ÉÉäº]õ +ÉÊ¡òºÉ, Ê´É¶ÉÉJÉ{É]Âõ]õhÉ¨É-530 005 (+ÉxwÉ|Énäù¶É) ¨Éå ÊxÉ¨xÉÊ±ÉÊJÉiÉ

EòÉªÉÇ ÉÉ½þÒ Eò®úxÉä Eäò Ê±ÉB ½þÉäMÉÒ, ‡ÃÖ�úß ºÉÚSÉxÉÉ nùÒ •ÖÖŸÖß ½èþ*

1. ºÉÉ¨ÉÉxªÉ EòÉªÉÇ ÉÉ½þÒ :

(Eò) 31 ¨ÉÉSÉÇ 2018 EòÉä ºÉÉ¨ÉÉxªÉ ´É¹ÉÇ Eäò ´ÖÓ›ü»Ö Ê®ú{ÉÉä]Çõ B´ÉÆ {É®úÒÊIÉiÉ ±ÉäJÉÉ |ÉÉ{iÉ Eò®úxÉÉ +Éè®ú ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉEòÉå EòÒ Ê®ú{ÉÉä]Çõ

{É®ú +ÆMÉÒEò®úhÉ Eò®úxÉÉ*

(JÉ) Ê´ÉkÉÒªÉ ´É¹ÉÇ 2018-19 Eäò Ê±ÉB ¦ÉÉ®úiÉ Eäò ÊxÉªÉÆjÉEò ´É ¨É½þÉ ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉEòÉå uùÉ®úÉ ÊxÉªÉÖHò ±ÉäJÉÉ ¯Ö üß�Ö�úÖêÓ EòÉ{ÉÉÊ®ú¸ÉÊ¨ÉEò ÊxÉªÉiÉ Eò®úxÉÉ*

2. Ê´É¶Éä¹É EòÉªÉÇ ÉÉ½þÒ :

(MÉ) foÙkh; o"kZ 2018&19 ds fy, èkkjk 148 vkSj daiuh vfèkfu;e] 2013 ds lHkh vU; ykxw çkoèkkuksa vkSjdaifu;ksa ¼ys[kk ijh{kk vkSj ys[kk ijh{kdksa½ fu;eksa ds vuqlkj daiuh ds funs'kd eaMy }kjk fu;qäykxr ys[kk ijh{kd dks ns; ikfjJfed dks vuqeksfnr djus ds fy,] 2014 la'kksèkuksa ds lkFk ;k fcukxqtjdj] ,d lkekU; ladYi ds :i esa fuEufyf[kr ladYiA

ºÉÆEò±{É ÊEòªÉÉ VÉÉiÉÉ ½èþ ÊEò, EÆò{ÉxÉÒ +ÊvÉÊxÉªÉ¨É 2013 �úß †µÖ ÃÖ³Öß »ÖÖ�Öæ ¯ÖÏÖ¾Ö¬ÖÖÖÖë †Öî ü vÉÉ®úÉ 148 Eäò |ÉÉ´ÉvÉÉxÉÉåEäò +xÉÖºÉ®úhÉ ¨Éå iÉlÉÉ �ú´¯ÖÖß �úÖ (±ÉäJÉÉ{É®úÒIÉÉ B´ÉÆ ±ÉäJÉÉ ¯Ö üß�Ö�úÖë) EòÉ ÊxÉªÉ¨É, 2014 (EòÉä<Ç ºÉÉÆÊ´ÉÊvÉEò {ÉÊ®ú´ÉiÉÇxÉºÉÊ½þiÉ ªÉÉ ºÉ¨ÉªÉ ±ÉÉMÉÚ ®ú½þxÉÉ) EÆò{ÉxÉÒ Eäò ÊxÉnäù¶ÉEò ÉÆb÷±É uùÉ®úÉ ÊxÉªÉÖHò ±ÉÉMÉiÉ ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉEò EòÉä Ê´ÉkÉÒªÉ ´É¹ÉÇ 2017-

18 Eäò Ê±ÉB EÆò{ÉxÉÒ Eäò ±ÉÉMÉiÉ +Ê¦É±ÉäJÉÉå EòÉ +ÉìÊb÷]õ Eò®úÉxÉä Eäò Ê±ÉB 65,000/- ¯û{ÉªÉä (VÉä¤É JÉSÉÇ Eäò +ÊiÉÊ®úHò)

VÉÒ.BºÉ.]õÒ. EòÉä VÉÉäb÷Eò®ú {ÉÉÊ®ú¸ÉÊ¨ÉEò ½þÉä +Éè®ú BiÉnÂù uùÉ®úÉ +Ê¦É{ÉÖ¹]õ ÊEòªÉÉ MÉªÉÉ ½þÉä*

+ÉMÉä ºÉÆEò±{É ÊEòªÉÉ VÉÉiÉÉ ½èþ ÊEò, EÆò{ÉxÉÒ Eäò ÊxÉnäù¶ÉEò ¨ÉÆb÷±É VÉ¤É Eò¦ÉÒ +É´É¶ªÉHòÉ {Ébä÷ <ºÉ ºÉÆEò±{É Eäò ºÉ¦ÉÒ

+ÊvÉÊxÉªÉ¨É B´ÉÆ ºÉ¦ÉÒ =ÊSÉiÉ ªÉÉ ´ªÉÉ´É½þÉÊ®úEò Eònù É ±ÉäxÉä Eäò Ê±ÉB |ÉÉÊvÉEÞòiÉ ÊEòªÉÉ VÉÉiÉÉ ½èþ*

¨ÉÆb÷±É Eäò +Énäù¶É ºÉä

Ê½þxnÖùºiÉÉxÉ Ê¶É{ÉªÉÉbÇ÷ Ê±ÉÊ¨É]äõb÷½þ/-

(<xÉÉªÉiÉÖ±±ÉÉ ¤ÉèMÉ)EÆò{ÉxÉÒ ºÉÊSÉ´É

ÊnùxÉÉÆEò : 08 +MÉºiÉ 2018

ºlÉÉxÉ : ×¾Ö¿ÖÖ�Ö¯Ö¼ü�Ö´Ö



Ê]õ{{ÉÊhÉªÉÉÆ :

1 ´ÉÉÌ¹ÉEò +É¨É ¤Éè öEò (¤Éè öEò) ={ÉÎºlÉiÉ ½þÉäxÉä iÉlÉÉ ´ÉÉä]õ näùxÉä ½þEònùÉ®ú ºÉnùºªÉ EòÉä +{ÉxÉä ºlÉÉxÉ {É®ú ={ÉÎºlÉiÉ ½þÉäxÉä iÉlÉÉ

´ÉÉä]õ näùxÉä Eäò Ê±ÉB ÊEòºÉÒ |ÉÊiÉÊxÉÊvÉ EòÉä ÊxÉªÉÖHò Eò®úxÉä EòÉ +ÊvÉEòÉ®ú ½èþ iÉlÉÉ |ÉÊiÉÊxÉÊvÉ EòÉ EÆò{ÉxÉÒ EòÉ ºÉnùºªÉ ½þÉäxÉÉ

+ÊxÉ´ÉÉªÉÇ xÉ½þÓ ½èþ* iÉlÉÉÊ{É EòÉä<Ç |ÉÊiÉÊxÉÊvÉ EòÉä ÊxÉªÉÖHò Eò®ú ®ú½äþ ½éþ =xÉEòÉ xÉÉ¨É ¤Éè öEò +É®Æú¦É ½þÉäxÉä Eäò 48 PÉÆ]äõ Eäò {É½þ±Éä

EÆò{ÉxÉÒ Eäò {ÉÆVÉÒEÞòiÉ EòÉªÉÉÇ±ÉªÉ ¨Éå VÉ¨ÉÉ Eò®ú ÊnùB VÉÉBÆ*

2 EÆò{ÉxÉÒ +ÊvÉÊxÉªÉ¨É 2013 EòÒ vÉÉ®úÉ 102 (1) Eäò ´ªÉÖJªÉÉi¨ÉEò Ê´É´É®úhÉ ºÉä ºÉÆ¤ÉÆÊvÉiÉ Ê´É¶Éä¹É EòÉªÉÇ ÉÉ½þÒ Eäò ºÉÆ¤ÉÆvÉ ¨Éå,¤Éè öEò EòÉ EòÉªÉÇ ºÉÆ¤ÉÆvÉÒ Ê´É´É®úhÉ ºÉÆ±ÉMxÉ ÊEòªÉÉ ½èþ*

3 EÆò{ÉxÉÒ EòÒ {ÉÆVÉÒEÞòiÉ EòÉªÉÉÇ±ÉªÉ Éå ºÉÚSÉxÉÉ B´ÉÆ Ê´É´É®úhÉ ºÉä ºÉÆ¤ÉÆÊvÉiÉ ºÉÆnùÌ¦ÉiÉ nùºiÉÉ´ÉäWÉÉå EòÉä ºÉnùºªÉÉå uùÉ®úÉ ºÉ¦ÉÒ EòÉªÉÇ

Ênù ÉºÉ EòÒ EòÉªÉÇ PÉÆ]õÉå Eäò nùÉè®úÉxÉ, ¤Éè öEò EòÒ iÉÉ®úÒJÉ iÉEò ÊxÉ®úÒIÉhÉ Eäò Ê±ÉB ®úJÉÉ MÉªÉÉ ½èþ*

ºÉä ÉÉ ¨Éå,

ºÉ¦ÉÒ ¶ÉäªÉ®ú vÉÉ®úEòÉå

±ÉäJÉÉ{É®úÒIÉÉ ºÉÊ¨ÉÊiÉ Eäò +vªÉIÉ

ÃÖ³Öß ×Ö¤êü¿Ö�ú �Ö�Ö´ÉèvÉÉÊxÉEò ±ÉäJÉÉ{É®úÒIÉEò



11

EÆò{ÉxÉÒ +ÊvÉÊxÉªÉ¨É 2013 (+ÊvÉÊxÉªÉ¨É) EòÒ vÉÉ®úÉ-102(1) Eäò +xÉÖºÉ®úhÉ ºÉä ºÉÆ¤ÉÆÊvÉiÉ Ê´É´É®úhÉ

¨Énù ºÉÆJªÉÉ (MÉ)

16 VÉÖ±ÉÉ<Ç 2018 EòÉä ½Öþ<Ç +{ÉxÉÒ 401 ¤Éè öEò ¨Éå VÉä¤É JÉSÉÇ +Éè®ú ºÉä ÉÉ Eò®ú EòÉä UôÉäc÷Eò®ú Ê´ÉkÉÒªÉ ´É¹ÉÇ 2018-19 Eäò

Ê±ÉB EÆò{ÉxÉÒ EòÒ ±ÉÉMÉiÉ Ê®úEòÉb÷Éç EòÉ ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉÉ Eò®úxÉä Eäò Ê±ÉB ±ÉÉMÉiÉ B´ÉÆ |É¤ÉÆvÉxÉ ±ÉäJÉÉEòÉ®ú Eäò °ü{É ¨Éå +¦ªÉÉºÉ Eò®ú ®ú½äþ

ºÉÒB¨ÉB |ÉEòÉ¶É ={{É±É{ÉÉ]õÒ, EòÉä ±ÉÉMÉiÉ ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉEò Eäò °ü{É ¨Éå ÊxÉªÉÖÊHò EòÉ +xÉÖ ÉÉänùxÉ ÊnùªÉÉ ½èþ +Éè®ú =x½åþ ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉEò

¡òÒºÉ Eäò °ü{É ¨Éå 65,000 ¯û{ÉªÉä B´ÉÆ ]èõCºÉ ÊnùªÉÉ VÉÉBMÉÉ*

EÆò{ÉxÉÒ +ÊvÉÊxÉªÉ¨É 2013 EòÒ vÉÉ®úÉ 148 Eäò |ÉÉ´ÉvÉÉxÉÉå Eäò +xÉÖºÉ®úhÉ ¨Éå EÆò{ÉxÉÒ (±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉÉ +Éè®ú ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉEò)

ÊxÉªÉ¨É 2014, ±ÉÉMÉiÉ ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉEòÉå EòÉä {ÉÉÊ®ú¸ÉÊ¨ÉEò ®úÉÊ¶É EòÉ ¦ÉÖMÉiÉÉxÉ Eäò ºÉÆ¤ÉÆvÉ ¨Éå EÆò{ÉxÉÒ Eäò ¶ÉäªÉ®ú vÉÉ®úEòÉå uùÉ®úÉ

+xÉÖºÉ¨ÉlÉÇxÉ ÊEòªÉÉ VÉÉxÉÉ ½èþ*

iÉnùxÉÖºÉÉ®ú, Ê´ÉkÉÒªÉ É¹ÉÇ 2018-19 Eäò Ê±ÉB ±ÉÉMÉiÉ ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉEòÉå EòÉ {ÉÉÊ®ú¸ÉÊ¨ÉEò ®úÉÊ¶É EòÒ ºÉÆ¶ÉÉävÉxÉ Eäò Ê±ÉB ºÉÚSÉxÉÉ

Eäò ¨Énù ºÉÆ (MÉ) Eäò °ü{É ¨Éå ºÉÉ¨ÉÉxªÉ ºÉÆEò±{É EòÉä {ÉÉÊ®úiÉ Eò®úÉxÉä Eäò Ê±ÉB ºÉnùºªÉÉå EòÒ ºÉ½þ¨ÉÊiÉ ±ÉÒ VÉÉBMÉÒ*

EÆò{ÉxÉÒ EòÉ EòÉä<Ç ÊxÉnäù¶ÉEò MÉhÉ/¨ÉÖJªÉ |É¤ÉÆvÉEòÒªÉ EòÉÌ¨ÉEò/=xÉEäò Ê®ú¶iÉänùÉ®ú ÊEòºÉÒ °ü{É ¨Éå ºÉÆ¤ÉÆÊvÉiÉ ªÉÉ <SUÖôEò, Ê´ÉkÉÒªÉ

ªÉÉ +xªÉlÉÉ ½èþ* ºÉÚSÉxÉÉ EòÒ ¨Énù ºÉÆJªÉÉ (MÉ) Eäò ºÉÆEò±{É ¨Éå ®úJÉxÉÒ ½þÉäMÉÒ*

ºÉÚSÉxÉÉ Eäò ¨Énù ºÉÆJªÉÉ (MÉ) Eäò ºÉÉ¨ÉÉxªÉ ºÉÆEò±{É EòÉä ¶ÉäªÉ®ú vÉÉ®úEòÉå Eäò +xÉÖ ÉÉänùxÉ Eäò Ê±ÉB ¨ÉÆb÷±É ÊºÉ¡òÉÊ®ú¶É Eò®úiÉÒ ½èþ*

¨ÉÆb÷±É Eäò +Énäù¶É ºÉä

Ê½þxnÖùºiÉÉxÉ Ê¶É{ÉªÉÉbÇ÷ Ê±ÉÊ¨É]äõb÷½þ/-

(<xÉÉªÉiÉÖ±±ÉÉ ¤ÉèMÉ)EÆò{ÉxÉÒ ºÉÊSÉ´É

ÊnùxÉÉÆEò : 08 +MÉºiÉ 2018

ºlÉÉxÉ : ×¾Ö¿ÖÖ�Ö¯Ö¼ü�Ö´Ö



¨ÉÆb÷±É |ÉÊiÉ´ÉänùxÉ

Ê|ÉªÉ ¶ÉäªÉ®ú vÉÉÊ®úªÉÉå,

+É{ÉEäò ÊxÉnäù¶ÉEò MÉhÉ EÆò{ÉxÉÒ Eäò EòÉªÉÇ ÊxÉ¹{ÉÉnùxÉ ºÉÆ¤ÉÆvÉÒ Ê´ÉkÉÒªÉ ´É¹ÉÇ 2017-18 EòÒ 66 ´ÉÒ ´ÉÉÌ¹ÉEò |ÉÊiÉ´ÉänùxÉ EòÉä

|ÉºiÉÖiÉ Eò®úiÉä ½ÖþB |ÉºÉzÉiÉÉ EòÉ +xÉÖ¦É´É Eò®úiÉä ½éþ* Ê´ÉkÉÒªÉ ´É¹ÉÇ 2017-18 EòÉ ±ÉäJÉÉ {É®úÒÊIÉiÉ ±ÉÉ¦É B´ÉÆ ½þÉÊxÉ ±ÉäJÉÉ +Éè®ú

31 ¨ÉÉSÉÇ 2018 EòÒ ªÉlÉÉ ÎºlÉÊiÉ Eäò +xÉÖºÉÉ®ú iÉÖ±ÉxÉ-{ÉjÉ Eäò ºÉÉlÉ EÆò{ÉxÉÒ Eäò ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉEòÉå EòÒ Ê®ú{ÉÉä]Çõ iÉlÉÉ EÆò{ÉxÉÒ

+ÊvÉÊxÉªÉ¨É 2013 EòÒ vÉÉ®úÉ 143(6)(JÉ) Eäò +vÉÒxÉ =ºÉ {É®ú ¦ÉÉ®úiÉ Eäò ÊxÉªÉÆjÉEò B´ÉÆ ¨É½þÉ ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉEò EòÒ Ê]õ{{ÉÊhÉªÉÉÆ

<ºÉ |ÉÊiÉ´ÉänùxÉ Eäò ºÉÉlÉ ºÉÆ±ÉMxÉ ½èþ*

2- daiuh us viuh dk;Z fu"iknu dks vkSj etcwr fd;k gS vkSj fiNys o"kZ 629-04 djksM+ #i;s dh rqyukesa 644-78 djksM+ #i;s ds mRiknu dk ewY; izkIr fd;k gSA leh{kkèkhu o"kZ ds nkSjku daiuh us fiNys o"kZZdh 37-49 djksM+ #i;s dh rqyuk esa 69-80 djksM+ #i;s dk v‚ijsÇVx ykHk ntZ fd;kA gkykafd] ,Llkjv‚;y ekeyk ds çkoèkku ds fuekZ.k ds dkj.k] leh{kkèkhu vofèk ds fy, 'kq) ykHk fiNys o"kZ dh rqyukesa 53-77 djksM+ #i;s dk 'kq) ykHk 20-99 djksM+ #i;s gks x;kA

EòÉªÉÇ ÊxÉ¹{ÉÉnùxÉ Ê´ÉÊ¶É¹]õiÉÉBÆ :

3- mRiknu@jktLo dk ewY;A vkidh daiuh us foÙkh; o"kZ 2017&18 ds nkSjku] 644-78 djksM+ #i;s dsmRiknu ds ewY; ds :i esa 629-04 djksM+ fiNys o"kZ fjiksVZ dh tks fd daiuh dh LFkkiuk ds ckn ls lclsT;knk gSA vkidh daiuh us fiNys o"kZ 650-08 djksM+ #i;s dh rqyuk esa 651-67 djksM+ #i;s dh dqy vk;izkIr fd;k gSA daiuh dh 'kq#vkr ds ckn ls ;g rhljk lcls vPNk jktLo izkIr fd;k gSA rF; ;g gSfd de v‚MZj cqd ds ckotwn mijksä ntZ fd, x, dk;Z fu"iknu dks fo'ks"k :i ls vR;f/kd gSA

ˆŸ¯ÖÖ¤üÖ �úÖ ´Öæ»µÖ (ºþ¯ÖµÖê �ú üÖê›üÖë ´Öë)



13

4- dj ds iwoZ ykHk% o"kZ 2017&18 ds nkSjku] vkidh daiuh us 53-97 djksM+ #i;s dh rqyuk esa 20-99 djksM+#i;s ds dj ds iwoZ ykHk ntZ fd;k gSA blds lkFk] 31 ekpZ 18 dks lafpr gkfu fiNys o"kZ 1252-50 djksM+#i;s dh rqyuk esa 1231-51 djksM+ #i;s gks xbZ gSaA fiNys o"kZ dh rqyuk esa 'kq) ykHk esa deh ,Llkjv‚;y nkoksa dh vksj 51-35 djksM+ #i;s ds çkoèkku ds fuekZ.k ds fy, ftEesnkj gS] tks ,d vlkèkkj.k en

gSA

5. {ÉÊ®úSÉÉ±ÉxÉ ®äúJÉÉMÉÊhÉiÉ : Ê{ÉUô±Éä ´É¹ÉÇ EòÒ iÉÖ±ÉxÉÉ ¨Éå =i{ÉÉnùxÉ ¨ÉÚ±ªÉ ¤ÉføxÉä Eäò EòÉ®úhÉ, {ÉÊ®úSÉÉ±ÉxÉ ®äúJÉÉMÉÊhÉiÉ ºÉÉlÉÇEò

°ü{É ºÉä =zÉÊiÉ ½Öþ<Ç ½èþ* {ÉÊ®úSÉÉ±ÉxÉ ®äúJÉÉMÉÊhÉiÉ xÉÒSÉä |ÉºiÉÖiÉ ÊEòªÉÉ MÉªÉÉ ½èþ*

ºÉÚSÉEòÉÆEò 2015-16 2016-17 2017-18

=i{ÉÉnùxÉ ¨ÉÚ±ªÉ (¯û Eò®úÉäc÷Éå ¨Éå) 593.29 629.04 644.78

|ÉÊiÉ Eò¨ÉÇSÉÉ®úÒ EòÉ ˆŸ¯ÖÖ¤üÖ ´Öæ»µÖ (±ÉÉJÉÉå ¨Éå) 32.90 33.00 40.08

±ÉÉ¦É/½þÉÊxÉ (Eò®úÉäc÷Éå ¨Éå) 19.00 53.77 20.99

Eò¨ÉÇSÉÉ®úÒ ±ÉÉMÉiÉ (ˆŸ¯ÖÖ¤üÖ ´Öæ»µÖ EòÉ |ÉÊiÉ¶ÉiÉ) 24% 22% 20.08%

{ÉÊ®úSÉÉ±ÉxÉ ±ÉÉ¦É/(½þÉÊxÉ) (¯û Eò®úÉäc÷Éå ¨Éå) (-)44.78 37.49 69.80

ÊxÉ´É±É ¨ÉÚ±ªÉ (¯û Eò®úÉäc÷Éå ¨Éå) (-)1004 (-)751 (-)619

{ÉÊ®úSÉÉ±ÉxÉ ±ÉÉ¦É

�ú ü �êú ¯Öæ¾ÖÔ »ÖÖ³Ö (ºþ¯ÖµÖê �ú üÖê›üÖë ´Öë)

†Ö¯Ö êü×™Óü�Ö »ÖÖ³Ö



Eò¨ÉÇSÉÉ®úÒ ±ÉÉMÉiÉ (ˆŸ¯ÖÖ¤üÖ ´Öæ»µÖ EòÉ |ÉÊiÉ¶ÉiÉ)

ÊxÉ´É±É ±ÉÉ¦É

B¨É +Éä ªÉÚ ®äúË]õMÉ :

6. +É{ÉEäò EÆò{ÉxÉÒ EòÉäú ºÉÉ´ÉÇVÉÊxÉEò =t¨É Ê´É¦ÉÉMÉ uùÉ®úÉ ´É¹ÉÇ 2016-17 Eäò Ê±ÉB +SUôÉ Eäò °ü{É ¨Éä +ÉÆEòÉ MÉªÉÉ*

7. b÷Ò.{ÉÒ.<Ç. uùÉ®úÉ ´É¹ÉÇ 2017-18 Eäò Ê±ÉB +ÉEò±ÉxÉ ´ÉÉÌ¹ÉEò +É¨É ¤Éè öEò Eäò ¤ÉÉnù |ÉºiÉÖiÉ EòÒ VÉÉxÉä ´ÉÉ±ÉÒ ´ÉÉÌ¹ÉEò Ê®ú{ÉÉä]Çõ

Eäò +ÉvÉÉ®ú {É®ú ÊEòªÉÉ VÉÉBMÉÉ* +ÉÆiÉÊ®úEò ¨ÉÚ±ªÉÉÆEòxÉ Eäò +xÉÖºÉÉ®ú, ´É¹ÉÇ 2017-18 Eäò Ê±ÉB ºÉ®úEòÉ®ú Eäò ºÉÉlÉ ½þºiÉÉIÉÊ®úiÉ

ºÉ¨ÉZÉÉèiÉÉ YÉÉ{ÉxÉ ¨Éå ÊxÉvÉÉÇÊ®úiÉ ¨ÉÉxÉnÆùb÷Éå Eäò +xÉÖºÉÉ®ú, ´É¹ÉÇ 2017-18 Eäò nùÉè®úÉxÉ +É{ÉEòÒ EÆò{ÉxÉÒ EòÉä Ê¡ò®ú ºÉä "+SUôÉ" Eäò °ü{É

¨Éå +ÉÆEäò VÉÉxÉä EòÒ ºÉÆ¦ÉÉ´ÉxÉÉ ½èþ*

±ÉÉ¦ÉÉÆ¶É :

8. EÆò{ÉxÉÒºÉ (ºÉÆ¶ÉÉävÉxÉ) +ÊvÉÊxÉªÉ¨É 2015 Eäò iÉ½þiÉ, ºÉÆ¶ÉÉävÉxÉ Eäò +xÉÖºÉÉ®ú EÆò{ÉxÉÒ +ÊvÉÊxÉªÉiÉ 2013 EòÒ vÉÉ®úÉ 123(1)

Eäò iÉÒºÉ®äú |ÉÉ´ÉvÉÉxÉ Eäò +xÉÖºÉÉ®ú, EÆò{ÉxÉÒ +{ÉxÉä ºÉÆÊSÉiÉ ½þÉÊxÉ +Éè®ú ±ÉÉ¦É EòÉä PÉÉäÊ¹ÉiÉ Eò®úxÉä Eäò ¤ÉÉnù ¦ÉÒ ±ÉÉ¦ÉÉÆ¶É EòÒ PÉÉä¹ÉhÉÉ Eäò

Ê±ÉB {ÉÉjÉ xÉ½þÓ ½èþ VÉ¤ÉÊEò Ê´ÉkÉÒªÉ ´É¹ÉÇ 2017-18 Eäò nùÉè®úÉxÉ, 20.99 Eò®úÉäc÷ ¯û{ÉªÉä ¶ÉÖrù ±ÉÉ¦É |ÉÉ{iÉ ÊEòªÉÉ ½èþ*

ˆŸ¯ÖÖ¤üÖ �úÖ ´Öæ»µÖ �êú ¯ÖÏ×ŸÖ¿ÖŸÖ �êú ºþ¯Ö ´Öë �ú´ÖÔ“ÖÖ üß »ÖÖ�ÖŸÖ



15

{ÉÚÆVÉÒ ºÉÆ®úSÉxÉÉ :

9. 31 ÉÉSÉÇ, 2018 EòÉä EÆò{ÉxÉÒ EòÉ +ÊvÉEÞòiÉ ¶ÉäªÉ®ú {ÉÚÆVÉÒ +Éè®ú |ÉnùkÉ <ÎC´É]õÒ ¶ÉäªÉ®ú {ÉÚÆVÉÒ Gò¨É¶É: 304.00 Eò®úÉäc÷ û{ÉªÉä

+Éè®ú 301.99 Eò®úÉäc÷ ¯û{ÉªÉä ½èþ* ºÉ¨ÉÒIÉÉvÉÒxÉ ´É¹ÉÇ Eäò nùÉè®úÉxÉ, EÆò{ÉxÉÒ EòÒ +ÊvÉEÞòiÉ +Éè®ú ¦ÉÖMÉiÉÉxÉ EòÒ MÉ<Ç {ÉÚÆVÉÒ ¨Éå EòÉä<Ç ´ÉÞÊrù

ªÉÉ Eò¨ÉÒ xÉ½þÓ ½Öþ<Ç*

®úÉ¹]ÅõÒªÉ ®úÉVÉEòÉä¹É ¨Éå ªÉÉäMÉnùÉxÉ :

10. ´É¹ÉÇ 2017-18 Eäò nùÉè®úÉxÉ, +É{ÉEòÒ EÆò{ÉxÉÒ EòÉ ®úÉ¹]ÅõÒªÉ ®úÉVÉEòÉä¹É Éå +ÉªÉEò®ú (6.86 Eò®úÉäc÷ û{ÉªÉä), ºÉä ÉÉ Eò®ú (2.29

Eò®úÉäc÷ ¯û{ÉªÉä), ºÉÒBºÉ]õÒ B´ÉÆ ´Éè]õ (0.93 Eò®úÉäc÷ ¯û{ÉªÉä) B´ÉÆ VÉÒBºÉ]õÒ (59.11 Eò®úÉäc÷ ¯û{ÉªÉä) Eäò uùÉ®úÉ ªÉÉäMÉnùÉxÉ ®ú½þÉ*

Ê´ÉkÉÒºÉ {ÉÊ®úhÉÉ¨É :

11. ´É¹ÉÇ 2016-17 Eäò Ê±ÉB ºÉÆÊIÉ{iÉ Ê´ÉkÉÒªÉ {ÉÊ®úhÉÉ¨É xÉÒSÉä ÊnùªÉÉ MÉªÉÉ ½èþ*

çHkkxokj fu"iknu

12- leh{kkèkhu o"kZ ds nkSjku] rhu fMohtuksa vFkkZr iksr fuekZ.k] iksr ejEer vkSj iuMqCch fMohtuksa dkdk;Z fu"iknu vuqorÊ iSjkxzkQksa esa n'kkZ;k x;k gSA

13- fiNys pkj foÙkh; o"kks± ds nkSjku fMohtuksa ls ohvksih dk ,d rqyukRed xzkQ fuEukuqlkj gSA

×¾Ö¾Ö ü�Ö ¹ý �ú üÖê›üÖë ´Öë

2014-15 2015-16 2016-17 2017-18

ˆŸ¯ÖÖ¤üÖ ´Öæ»µÖ 294.16 593.29 629.04 644.78

†µÖ †ÖµÖ 28.85 63.79 21.04 6.89

�ãú»Ö †ÖµÖ 323.01 657.08 650.08 651.67

¾µÖµÖ 468.55 617.09 570.27 554.59

´Öæ»µÖÈüÖÃÖ �êú ¯Öæ¾ÖÔ »ÖÖ³Ö/(ÆüÖ×Ö) ²µÖÖ•Ö, †ÖµÖ�ú ü†Öî ü †ÃÖÖ¬ÖÖ ü�Ö ´Ö¤ëü (¯Öß²Öß›üß†Ö‡Ô™üß) (145.54) 39.99 79.81 97.18

´Öæ»µÖÈüÖÃÖ 6.80 6.99 6.28 4.76

²µÖÖ•Ö ‹¾ÖÓ ×¾Ö¢Ö ¯ÖÏ³ÖÖ ü 12.25 14.00 15.00 15.73

†ÃÖÖ¬ÖÖ ü�Ö ´Ö¤ëü 38.25 0.00 4.76 55.70

¿Öã ü »ÖÖ³Ö/(ÆüÖ×Ö) (202.84) 19.00 53.77 20.99



14- mRiknu ds dqy ewY; ds çfr'kr esa mRiknu dk [kaM okj ewY; fuEukuqlkj gS%

ÃÖ²Öß ¯ÖÏ³ÖÖ�ÖÖë ÃÖê ˆŸ¯ÖÖ¤üÖ �úÖ ´Öæ»µÖ (ºþ¯ÖµÖê �ú üÖê›üÖë ´Öë)



17

{ÉÉäiÉ ÊxÉ¨ÉÉÇhÉ

15. +É{ÉEòÒ EÆò{ÉxÉÒ EòÉ {ÉÉäiÉ ÊxÉ¨ÉÉÇhÉ |É¦ÉÉMÉ uùÉ®úÉ Ê{ÉUô±Éä ´É¹ÉÇ 303.98 Eò®úÉäc÷ ¯û{ÉªÉä EòÒ iÉÖ±ÉxÉÉ ¨Éå ´É¹ÉÇ Eäò nùÉè®úÉxÉ,

474.22 Eò®úÉäc÷ ¯û{ÉªÉä EòÉ =i{ÉÉnùxÉ ¨ÉÚ±ªÉ |ÉÉ{iÉ ÊEòªÉÉ*

16- foÙkh; o"kZ 2017&18 ds nkSjku] Hkkjrh; ukSlsuk ds fy, 06] 10 Vu Vxksa ds fy, vxLr&flracj2017 ds nkSjku] dhy yxkÃ xÃA 16 ekpZ 2018 dks vafre ba'kksj isVªksy osly dk leqnzh ijh{k.k fd;kx;k vkSj eÃ] 2018 ds eghus esa lqiqnZ dh tk,xhA

17- iksr fuekZ.k {kerk dk mi;ksx fiNys o"kZ ds 55% dh rqyuk esa eqdkcys yxHkx 46-43% fd;k x;kAde {kerk ds mi;ksx ds fy, fuEu vkns'k ewY; eq[; dkj.k gS vkSj fiNys o"kZ dh rqyuk esa mRiknu ewY;esa deh gqbZ gSA

{ÉÉäiÉ ¨É®ú¨¨ÉiÉ

18. ´É¹ÉÇ Eäò nùÉè®úÉxÉ, {ÉÉäiÉ ¨É®ú¨¨ÉiÉ |É¦ÉÉMÉ Eäò =i{ÉÉnùxÉ EòÉ ¨ÉÚ±ªÉ 143.84 Eò®úÉäc÷ ¯û{ÉªÉä ½èþ, VÉ¤ÉÊEò Ê{ÉUô±Éä ´É¹ÉÇ ªÉ½þ137.19 Eò®úÉäc÷ ¯û{ÉªÉä lÉÉ*

19- o"kZ ds nkSjku] iksr ejEer ¼,lvkj½ çHkkx us Hkkjrh; ukSlsuk] MhlhvkÃ] ,llhvkÃ] ,Q,lvkÃ]ohihVh bR;kfn ds fy, fofHkUu çdkj ds 10 iksrksa dh ejEer dh gSA ´É¹ÉÇ 2017-18 ¨Éå ¦ÉÉ®úiÉÒªÉ xÉÉèºÉäxÉÉ EäònùÉä B±ÉBºÉ]õÒ (B±É) C±ÉÉºÉ +É¡ò Ê¶É{ºÉ EòÉ ®úÒÊ¡ò]õ {ÉÚ®úÉ ÊEòªÉÉ MÉªÉÉ*

{ÉxÉbÖ÷¤¤ÉÒ Êb÷Ê´ÉVÉxÉ

20- o"kZ 2017&18 esa ukSlsuk iuMqCch dk jhfQV 2017&18 esa 'kq: fd;k x;k Fkk vkSj lacafèkr vksbZ,e@QeZds lkFk vuqcafèkr fd;k x;k gSA o"kZ ds nkSjku iuMqCch ds lHkh midj.kksa ds fMxfVax vkSj nks"k losZ{k.kiwjk fd;k x;k gS vkSj gy ij ejEer dkjZokÃ çxfr ij gSA leh{kk/khu o"kZ ds nkSjku iuMqCch izHkkx }kjkmRiUu ohvksih 191-19 djksM+ #i;s FkkA

21. xÉÉèºÉäxÉÉ {ÉxÉbÖ÷¤¤ÉÒú Eäò ºÉÉ¨ÉÉxªÉ ®úÒÊ¡ò]õ Eäò +ÊiÉÊ®úHò, BSÉBºÉB±É xÉä 18 +MÉºiÉ 2016 EòÉä VÉÖbä÷ ={ÉEò®úhÉÉå ºÉÊ½þiÉ 06

iÉè®úxÉä ÉÉ±Éä bä÷Ê±É´É®úÒ ´ÉÉ½þxÉ (BºÉb÷Ò´ÉÒ) Eäò ºÉÉlÉ BºÉ+Éä ÉÒ (Ê¨ÉxÉÒ {ÉxÉbÖ÷Î¤¤ÉªÉÉÆ) Eäò ÊxÉ¨ÉÉÇhÉ Eäò Ê±ÉB |ÉºiÉÉ´É EòÉ {ÉjÉ ¦ÉÒ |ÉÉ{iÉ

ÊEòªÉÉ ½èþ* BSÉBºÉB±É {ÉÊ®úªÉÉäVÉxÉÉ Eäò Ê±ÉB ={ÉªÉÖHò ºÉ½þªÉÉäMÉEòiÉÉÇ EòÉä +ÆÊiÉ¨É °ü{É näùxÉä Eäò Ê±ÉB BEò +É®úB¡ò{ÉÒ EòÒ |ÉÊGòªÉÉ

|ÉÉ®Æú¦É Eò®ú ®ú½þÒ ½èþ*



+ÉbÇ÷®ú ¤ÉÖEò ÎºlÉÊiÉ +Éè®ú ´ªÉÉ{ÉÉ®ú ¨ÉÉMÉÇ :

22. ªÉÉbÇ÷ EòÒ ´ÉiÉÇ ÉÉxÉ +ÉbÇ÷®ú ¤ÉÖEò ÎºlÉÊiÉ 10 ½èþ VÉÉä {ÉÉäiÉ ÊxÉ¨ÉÉÇhÉ Eäò Ê´ÉÊ¦ÉzÉ ºiÉ®úÉå Eäò +ÆiÉMÉÇiÉ ½èþ* 31 ÉÉSÉÇ, 2018 EòÒ

ªÉlÉÉ ÎºlÉÊiÉ Eäò +xÉÖºÉÉ®ú, {ÉÉäiÉ ÊxÉ¨ÉÉÇhÉ +Énäù¶ÉÉå Eäò ¶Éä¹É ºÉÆÊ´ÉnùÉ ¨ÉÚ±ªÉ 132.17 Eò®úÉäc÷ ¯û{ÉªÉä ½èþ, VÉÉä xÉÒSÉä ÊnùªÉÉ MÉªÉÉ ½èþ:-

23- foÙkh; o"kZ 2017&18 ds nkSjku] ,p,l,y us Hkkjrh; ukSlsuk ls çfr;ksfxrkRed fufonk ds ekè;els 2019 djksM+ #i;s ykxr ds 04 MkbÇox liksVZ osly vkSj 231 djksM+ #i;s ykxr ds 50 Vu cksykMZiqy Vx nks eq[; iksr fuekZ.k vkns'k çkIr fd;k gSaA mi;qZä ifj;kstukvksa ds fy, vuqcaèk dk vafre :içxfr ij gSA ;g mEehn dh tkrh gS fd bu iksrksa dk fuekZ.k pkyw foÙk o"kZ esa 'kq: gksxhA

24- ;kMZ ikap csM+s leFkZu iksrksa vkSj Hkkjrh; ukSlsuk ds fy, nks fo'ks"k lapkyu iksrksa tSls euksuhr mPpewY; ifj;kstukvksa ds fy, fMtkbu lg;ksfx;ksa dks vafre :i nsus dh çfØ;k esa gSA

{ÉÖ®úºEòÉ®ú +Éè®ú ¨ÉÉxªÉiÉÉ

25- ,p,l,y us fuEufyf[kr dk;ks± ds fy, o"kZ 2015&16 ds fy, 10 Qjojh 2018 dks çkS|ksfxdhfodkl vkSj çkS|ksfxdh uohdj.k dh Js.kh esa mR—"Vrk ds fy, lkslkbVh Q‚j fMQsal VsDuksy‚ftLV¼,lvksMhÃVh½ iqjLdkj çkIr fd;k gS%

¼d½ batu fudkl

¼[k½ iksr ij çeq[k lsalj vkSj Mkse dh LFkkiuk

�Îú´Ö µÖÖ›Ôü ÃÖÓ ¯ÖÖêŸÖ �úÖ ¯ÖÏ�úÖ¸ü ¯ÖÖêŸÖÖë �úß ´ÖÖ×»Ö�ú ²Ö�úÖµÖÖ šêü�êúÃÖÓ ÃÖÓ�µÖ ´Öæ»µÖ

(¹ý. �ú üÖê›üÖê ´Öë)(�ú) 11140 53000 ›üß›²»Öæ™üß 1 •Öß ‹´Ö ‹»Ö, “Öê®Öî 24.43

›üÖµÖ´ÖÓ›ü ÃÖß×¸üÃÖ ²Ö»�ú �îú× üµÖ¸ü

(�Ö) 11158 ‡Ö¿ÖÖê ü �Ö¿ŸÖß ¯ÖÖêŸÖ 1 ³ÖÖ¸üŸÖßµÖ ŸÖ™ü ü�Ö�ú 0.19

(�Ö) 11174 50 ™üÖ ²ÖÖê»ÖÖ›Ôü ¯Öã»Ö ™ü�Ö 1 �úÖÓ›ü»ÖÖ ¯ÖÖê™Ôü ™ÒüÃ™ü 0.67

(‘Ö) 11178 - 83 10 ™üÖ ²ÖÖê»ÖÖ›Ôü ¯Öã»Ö ™ü�Ö 6 ³ÖÖ¸üŸÖßµÖ ÖÖîÃÖêÖÖ 35.03

(’û) 11184 ÃÖ¯ÖÖê™Ôü ¾ÖêÃÖ»Ö 1 ³ÖÖ¸üŸÖßµÖ ÖÖîÃÖêÖÖ 65.49

(“Ö) 11186 - 87 ‹Ö›üß(¾Öß) �êú ×»Ö‹ ‹ÃÖ¯Öß¾Öß�êú»Öß‹ ¯ÖÖòÖ™æüÖ 2 ³ÖÖ¸üŸÖßµÖ ÖÖîÃÖêÖÖ 2.09

(”û) 11188 - 89 ‹Ö›üß(¾Öß) �êú ×»Ö‹ ²ÖÚ£Ö�Ö ¯ÖÖòÖ™æüÖ 2 ³ÖÖ¸üŸÖßµÖ ÖÖîÃÖêÖÖ 4.28

�ãú»Ö 132.17



19

+ÉvÉÖÊxÉEòÒEò®úhÉ

26. EÆò{ÉxÉÒ xÉä ¦ÉÉ®úiÉ ºÉ®úEòÉ®ú uùÉ®úÉ º´ÉÒEÞòiÉ +É®ú+É®úB¨É+É<Ç ¡Æòb÷ EòÉ ={ÉªÉÉäMÉ Eò®úiÉä ½ÖþB ¨É¶ÉÒxÉ®úÒ +Éè®ú <xÉ£òÉº]ÅõCSÉ®ú Eäò

xÉ´ÉÒEò®úhÉ +Éè®ú ®úÒ{±ÉäºÉ¨Éå]õ Eäò Ê±ÉB EòÉ¡òÒ É½þi´É{ÉÚhÉÇ ÊxÉ´Éä¶É ÊEòªÉÉ ½èþ* =Hò |ÉªÉÉäVÉxÉ Eäò Ê±ÉB (457.36 Eò®úÉäc÷ û{ÉªÉä ) 31

¨ÉÉSÉÇ 2018 iÉEò, 171.93 Eò®úÉäb÷ ¯û{ÉªÉä Eäò +ÉbÇ÷®ú ÊnùB MÉB* ÊVÉxÉ¨Éå ºÉä 142.95 Eò®úÉäc÷ ¯û{ÉªÉä EòÒ JÉ®úÒnù/ EòÉªÉÇ {ÉÚ®úÉ

½þÉä SÉÖEòÉ ½èþ* 23.43 Eò®úÉäc÷ ¯û{ÉªÉä ¨ÉÚ±ªÉ EòÒ ÊxÉÊ´ÉnùÉBÆ |ÉMÉÊiÉ {É®ú ½èþ*

27- leh{kkèkhu o"kZ ds nkSjku fd, x, çeq[k vkèkqfudhdj.k xfrfofèk;ka iuMqCch odZ'kkWi ifjlj vkSjlqfoèkkvksa dh uohuhdj.k@ejEer] c;ks ehfVªd Vkbe vkSj vfHkxe fu;a=.k ç.kkyh dk dk;kZUo;u] 500Vu rkj jLlh foHkktu e'khu dh [kjhn vkSj 02 Vu cSVjh lapkfyr Vªd bR;kfn gSaA blds vfrfjDr ;kMZvkSj d‚yksuh dh flfoy lajpukvksa ds fy, fofHkUu ejEer vkSj uohuhdj.k dk;Zdyki fd, x,A

Êb÷VÉÉ<xÉ :

28- fMt+kbu foHkkx dks ewy fMtkbu vkSj iksrksa ds foLrr fMtkbu vkSj vkèkqfud vkÃVh baÝkLVªDpjd‚fUQ+xjs'ku dh fLFkfr ds fy, vR;kèkqfud ,fook eSjhu l‚¶Vos;j ls ySl fd;k x;k gSA fMt+kbu foHkkxus iksr lajpukvksa dks vuqdwfyr djus ds fy, iksrksa ds fy, x.kuk dks de djus ds fy, bu&gkmll‚¶+Vos;j fodflr fd;k gSA ,p,l,y us Hkkjrh; ukSlsuk ls Mhth,uih ls 04 iksaVwu vkSj 04] 50 VugSa] ftlesa iwjk fMtkbu bu vkml esa fd;k x;kA ,p,l,y dks Hkkjrh; ukSlsuk ls 2 MkbÇox liksVZ osly¼Mh,loh½ feyk gS] ftlds fy, çkjafHkd dk;kZRed fMtkbu dk;Z çxfr ij gSA ih,y,e ds ,dhdj.k dslkFk ,d Ãvkjih ykxw djds var çfØ;k dk var fuekZ.k çfØ;k ds pØ le; dks de djus ds fy, gSA

29- o"kZ 2017&18 ds nkSjku fuEufyf[kr vuqlaèkku ,oa fodkl xfrfofèk;ksa ds fy, fo'ks"k çf'k{k.k fn;kx;k gSA

¼d½ iksr lajpukvksa dk fo'ys"k.k vkSj vuqdwyu djus ds fy, ,QÃ,e rduhdksa ds lacaèk esaA

¼[k½ gkbMªksMk;usfed fu"iknu vkSj iksrksa ds ok;qxfrdh; O;ogkj ds fy, lh,QMh rduhd dslacaèk esaA

¼x½ ikbi vkSj flLVe fo'ys"k.k ds ekè;e ls æo çokg ds vè;;u ds fy, ¶ywbM ¶yks vkSjikbiusV l‚¶Vos;j laacaèkhA

¦ÉÉ´ÉÒ ºÉÆ¦ÉÉ´ÉxÉÉBÆ :

30- vkÃ,u,l ÇlèkqdhÆr ds eè;e fjfQV&,oa&vkèkqfudhdj.k esa ;kMZ }kjk çkIr fiNyh fo'ks"kKrk dksè;ku esa j[krs gq,] ,p,l,y dks 546 djksM+ #i;s dh vuqcaèk ykxr ij Hkkjrh; ukSlsuk ds ,d fdyksoxZ iuMqCch vkÃ,u,l Çlèkqohj ds lkekU; fjfQV dk;ks± ds fy, vkns'k fn;k x;k gSA 17 tqykÃ dhvofèk ds fy, 17 tqykÃ dks fjfQV dk;Z 'kq: gqvkA fuèkkZfjr le; ij çxfr dj jgk gSA



31- ,p,l,y dks 05 ¶yhV liksVZ f'ki ¼,Q,l,l½ ds fuekZ.k ds fy, ukfer fd;k x;k gS] ftldhvuqcaèk ykxr 9]500 djksM+ #i;s vkSj 02 fo'ks"k v‚ijs'ku okgu ¼,lvksoh½ ftldh vuqcaèk ykxr 5000djksM+ #i;s gSA ,lvksoh ftUgsa feuh iuMqfCc;ksa ;k feMsV~l ds uke ls Hkh tkuk tkrk gS] Hkkjr esa igyhckj ;g ifj;kstuk gksxh vkSj esd bu bafM;k igy ds :i esa cgqr cM+h miyfCèk gksxhA ,p,l,y buifj;kstukvksa dks djus ds fy, ,d fMtkbu lg;ksxh dk vafre :i nsus dh çfØ;k esa gSA

32- ,p,l,y us çfrLièkÊ cksyh çfØ;k esa mRlkgh :i ls Hkkx fy;k gSA Hkkjrh; ukSlsuk ds fy, 2019djksM+ #i;s ds 2 MkbÇox liksVZ osly ¼Mh,loh½ ds fuekZ.k ds fy, ,p,l,y us ,y&1 ds :i esa çdVgqvk vkSj mDr vuqcaèk vHkh rd iwjk ugÈ gqvk gSA ,p,l,y Hkkjrh; ukSlsuk ds fy, 231 djksM+ #i;sewY; ds 4]50 Vu chih Vx ds fuekZ.k ds fy, Hkh çfrLièkÊ fufonk esa ,y&1 ds :i esa çdV gqvkA bldsvykok] ,p,l,y ukSlsuk M‚d ;kMZ ¼fo'kk[kkiÙkue½ ds fy, 10 djksM+ #i;s dh ykxr ls 4 uacj iksaVwuksads fuekZ.k ds fy, çfrLièkÊ fufonk esa ,y&1 ds :i es izdV gqvkA o"kZ 2017&18 ds nkSjku 04] iksaVwuksads fuekZ.k lacaèkh vuqcaèk ij gLrk{kj fd, x, vkSj fuekZ.k dk;Z çxfr ij gSA Mh,loh vkSj 50 Vu chihVxksa ds lacaèk esa] vuqcaèk vafre :i ij gS vkSj pkyw foÙkh; o"kZ esa iwjk gksus dh mEehn gSA bu ifj;kstukvksadk fuekZ.k dk;Z 'kq: gksus ds i'pkr~ Mh,loh vkSj 50 Vu chih Vx vuqcaèkksa ij gLrk{kj djus ds lkFkdaiuh dh v‚MZj cqd fLFkfr ekStwnk foÙkh; o"kZ esa lqèkkj djus tk jgh gSA daiuh lHkh çkjafHkd dk;ks± dks'kq: djds vuqcaèk ij gLrk{kj djus ds rkjh[k esa bu ifj;kstukvksa ds fuekZ.k dk;Z 'kq: djus ds fy,rS;kj gSA

33- tSlk fd Åij /;ku esa yk;k x;k gS] etcwr v‚MZj cqd ds lkFk ftls dk;kZUo;u vkSj foÙkh; lqèkkjfd;k tkuk pkfg,] ;kMZ dk Hkfo"; mTToy gSA fofèkd ns;rkvksa ls lacafèkr dqN pqukSrhiw.kZ eqíksa dksle>nkjh ls çcafèkr djus dh vko';drk gSA

MÉÖhÉiÉÉ +É·ÉÉºÉxÉ :

34- foÙkh; o"kZ 2017&18 ds nkSjku] xq.koÙkk ys[kk ijh{kk ds lacaèk esa] vkÃvkjD;w,l ds ekè;e ls nwljhfuxjkuh ys[kk ijh{kk ¼ckgjh½ vk;ksftr dh xÃA o"kZ 2017 ds fy, nwljk vkarfjd ys[kk ijh{kk vkSj o"kZ2018 ds fy, igys vkarfjd ys[kk ijh{kk Hkh vk;ksftr dh xÃA vkÃ,lvks 9001%2015 vkÃvkjD;w,lds ekè;e ls ,p,l,y vkarfjd ys[kk ijh{kdksa ds fy, ekud çf'k{k.k tkx:drk dk;ZØe vk;ksftrfd;k x;kA vkÃ,lvks 9001%2008 ds MhMh,l vko';drk ds fgLls ds :i esa 01 flracj 2017 dks çcaèkuleh{kk cSBd vk;ksftr dh xÃA vkÃ,lvks 9001%2015 ekud ij xq.koÙkk eSuqvy ekpZ 2018 esa tkjhfd;k x;kA

´Éåb÷É®ú Ê´ÉEòÉºÉ :

35. ®úÉä¤Éº]õ ºÉ{±ÉÉ<Ç SÉäxÉ EòÉ Ê´ÉEòÊºÉiÉ B´ÉÆ ÊxÉ¨ÉÉÇhÉ Eäò Ê±ÉB, ¦ÉÉ®úiÉ ºÉ®úEòÉ®ú uùÉ®úÉ "¨ÉäEò <xÉ <ÆÊb÷ªÉÉ" EòÒ ¶ÉÖ°ü+ÉiÉ EòÒ



21

ºÉ¨ÉlÉÇxÉ Eäò Ê±ÉB näù¶ÉÒ ´Éåb÷É®úÉå EòÒ {É½þSÉÉxÉ Eäò Ê±ÉB |ÉªÉÉºÉ ÊEòB VÉÉ ®ú½äþ ½éþ* º´Énäù¶ÉÒ ªÉÖrù{ÉÉäiÉ ÊxÉ¨ÉÉÇhÉ {ÉÊ®úªÉÉåVÉxÉÉ+Éå EòÉä {ÉÚ®úÉ

Eò®úxÉä Eäò Ê±ÉB ºÉ¨ÉlÉÇ ´Éåb÷É®ú ¤ÉäºÉ ºlÉÉÊ{ÉiÉ Eò®úxÉä EòÉ =qäù¶ªÉ ½èþ* <ºÉÒ Gò¨É ¨Éå, ºÉ¨ÉÒIÉÉ +´ÉÊvÉ Eäò nùÉè®úÉxÉ, Ê´ÉÊ¦ÉzÉ ´Éåb÷É®ú

Ê´ÉEòÊºÉiÉ ºÉÆ¤ÉÆvÉÒ EòÉªÉÇ ÊEòB MÉB*

36- blds vykok] ,e,l,eÃ foØsrkvksa dks çksRlkfgr djus ds Øe esa] fuEufyf[kr dne mBk, x, gSa%(Eò) 99 ¨ÉnùÉå EòÒ BEò ºÉÚSÉÒ Ê´É¶Éä¹É °ü{É ºÉä B¨ÉBºÉB¨É<Ç ºÉä JÉ®úÒnù Eäò Ê±ÉB {É½þSÉÉxÉ EòÒ MÉ<Ç ½èþ*

(JÉ) <ÇB¨Éb÷Ò +Éè®ú ÊxÉÊ´ÉnùÉ ¶ÉÖ±Eò EòÉ ¦ÉÖMÉiÉÉxÉ B¨ÉBºÉB¨É<Ç {ÉÆVÉÒEÞòiÉ Ê´ÉGäòiÉÉ+Éå Eäò Ê±ÉB UÚô]õ nùÒ MÉ<Ç ½èþ*

¼x½ lkoZtfud [kjhn ¼Hkkjr esa cukus dh çkFkfedrk½] v‚MZj 2017 ds lkFk fons'kh foØsrkvksa ij Hkkjrh;foØsrkvksa dks c<+kok nsus ds fy, [kjhn ojh;rk uhfr 'kq: dh xÃ gSA(PÉ) B¨ÉBºÉB¨É<Ç/º]õÉ]Çõ-+{É EòÉä ÊEòºÉÒ ¦ÉÒ Ê´ÉGäòiÉÉ {ÉÆVÉÒEò®úhÉ Eäò Ê¤ÉxÉÉ ºÉÒvÉä ÊxÉÊ´ÉnùÉ+Éå ¨Éå ¦ÉÉMÉ ±ÉäxÉä EòÒ +xÉÖ ÉÊiÉ ½èþ +Éè®ú

Ê{ÉUô±Éä +xÉÖ¦É´É +Éè®ú ]õxÉÇ+Éä É®ú {É®ú WÉÉä®ú näùxÉä Eäò Ê¤ÉxÉÉ ºÉ¡ò±É ¤ÉÉä±ÉÒnùÉiÉÉ+Éå Eäò ºÉÉlÉ nùVÉÇ ÊEòªÉÉ VÉÉBMÉÉ +Éè®ú {ÉÆVÉÒEò®úhÉ =xÉEäò

EòÉªÉÇ ÊxÉ¹{ÉÉnùxÉ Eäò +ÉvÉÉ®ú {É®ú ÊxÉªÉÊ¨ÉiÉ ÊEòªÉÉ VÉÉBMÉÉ*

(c÷) B¨ÉBºÉB¨É<Ç/BºÉB¨É<Ç Eäò ºÉÉlÉ ÊnùB MÉB +Énäù¶ÉÉå Eäò ÊJÉ±ÉÉ¡ò 10% ¤ªÉÉWÉ ¨ÉÖHò +ÊOÉ¨É ¦ÉÖMÉiÉÉxÉ EòÒ +xÉÖ ÉÊiÉ ½èþ (EÖòUô

¶ÉiÉÉç EòÉä {ÉÚ®úÉ Eò®úxÉä EòÒ ¶ÉiÉÇ {É®ú)

(“Ö) ¯ÖÆü»Öê ÃÖê Æüß †µÖ ›üß¯Öß‹ÃÖµÖæ †Öî ü ÃÖ ü�úÖ üß ÃÖÓ�ÖšüÖÖë �êú ÃÖÖ£Ö ¯ÖÓ•Öß�éúŸÖ ×¾Ö�ÎêúŸÖÖ†Öë �êú ×»Ö‹ ¯ÖµÖãŒŸÖ ÖÓ•Öß�ú ü�Ö ×¤üµÖÖ�ÖµÖÖ Æîü…

37- f'ki fcÇYMx m|ksx dh vko’;drkvksa ij ,e,l,eÃ dks f'kf{kr djus ds fy,] ,p,l,y dsvfèkdkfj;ksa us foÙkh; o"kZ 2017&18 ds nkSjku ,u,lvkÃlh] ,e,l,eÃ fodkl laLFkkuksa] ftyk m|ksxdsaæ vkfn }kjk vk;ksftr fofHkUu foØsrk fodkl dk;ZØeksa esa Hkkx fy;kA leh{kkèkhu vofèk ds nkSjku],e,l,eÃ ls [kjhn vkSj vkmVlksÉlx ds dqy ewY; dk 46-14% fd;k x;k gSA vuqlwfpr tkfr@vuqlwfpr tutkfr ds LokfeRo okys ,e,l,eÃ m|eksa dks çksRlkfgr djus ds fy,] ,llh@,lVhfoØsrkvksa dh Hkkxhnkjh@vkèkkj esa lqèkkj djus ds fy, ,u,lvkÃlh vkSj ,e,l,eÃ Mh ds leUo; esaç;kl fd, tk jgs gSa vkSj ,llh@,lVh ,e,l,eÃ dh lwph fu;fer vkèkkj ij viMsV dh tk jgh gSA,p,l,y }kjk fujarj çfØ;k ds :i esa foØsrk iathdj.k fd;k tk jgk gS vkSj foÙkh; o"kZ 2017&18 dsnkSjku 350 foØsrkvksa dks iath—r fd;k x;k gS] ftuesa ls 180 ,e,l,eÃ foØsrk gSaA

38- o"kZ 2017&18 ds nkSjku Ã&[kjhn 'kq: fd;k x;k gS vkSj Ã&[kjhn dk i;kZIr çfr'kr fd;k x;k gSAblds vykok] o"kZ 2017&18 esa [kjhn ds lkFk&lkFk vkmVlksÉlx ds ewY; esa i;kZIr deh ykus ds fy,]Ã&fjolZ uhykeh esa Hkh dh xÃ gSA Ã&fjolZ uhykeh çfØ;kvksa ds varxZr fufonkvksa dh la[;k igys lsgh vafre :i ns nh xÃ Fkh vkSj daiuh us yxHkx 4 djksM+ dh cpr dh gSA

39- o"kZ 2017&18 esa v‚uykbu Ã,eMh çcaèku ç.kkyh ds O;olk; dk;ks± dks ljy djus ds Øe esa 'kq:fd;k x;k gS vkSj foØsrkvksa dks Ã,eMh tkjh djus dh çfØ;k dks vklku cuk fn;k x;k gSA



ºÉÆ®úIÉÉ B´ÉÆ ºÉÖ®úIÉÉ

40. |É¤ÉÆvÉxÉ, nÖùPÉÇ]õxÉÉ ÉÖHò +Éè®ú ºÉÖ®úÊIÉiÉ EòÉªÉÇ ÉÉiÉÉ´É®úhÉ Eäò Ê±ÉB ÉSÉxÉ¤Éuù ½èþ* É¹ÉÇ Eäò nùÉè®úÉxÉ, ºÉÖ®úIÉÉ EòÉÌ¨ÉEòÉå uùÉ®úÉ ºÉÆªÉÆjÉ

ºÉÖ®úIÉÉ ÊxÉ®úÒIÉhÉ ÊEòªÉÉ MÉªÉÉ* +ºÉÖ®úÊIÉiÉ {ÉuùÊiÉªÉÉå EòÒ {É½þSÉÉxÉ EòÒ MÉ<Ç ½èþ +Éè®ú ={ÉSÉÉ®úÉi¨ÉEò ={ÉÉªÉÉå EòÉ ºÉÚÊSÉiÉ ÊEòªÉÉ MÉªÉÉ*

ºÉ¨ÉÒIÉÉvÉÒxÉ ´É¹ÉÇ Eäò nùÉè®úÉxÉ, ºÉnùºªÉÉå EòÉä ¶ÉÉÊ¨É±É Eò®úiÉä ½ÖþB ÊxÉªÉÊ¨ÉiÉ °ü{É ºÉä EäòxpùÒªÉ ºÉÆ®úIÉÉ ºÉÊ¨ÉÊiÉ EòÒ ¤Éè öEåò +ÉªÉÉäÊVÉiÉ

EòÒ MÉ<Ç ÊVÉºÉ¨Éå ºÉnùºªÉÉå, +xªÉ +É¨ÉÆÊjÉªÉÉå +Éè®ú {ÉnùÉÊvÉEòÉ®úÒ ={ÉÎºlÉiÉ ½ÖþB* ºÉÆ®úIÉÉ VÉÉMÉ°üHòÉ =i{ÉzÉ Eò®úxÉä ½äþiÉÖ ºÉÆ®úIÉÉ ¤ÉäxÉºÉÇ,

{ÉÉäº]õºÉÇ, ºÉÉ´ÉvÉÉxÉÒ ¤ÉÉäbÇ÷ +ÉÊnù |ÉnùÌ¶ÉiÉ ÊEòB MÉB*

41. EòÉ¨ÉMÉÉ®ú +Éè®ú {ÉªÉÇ ÉäIÉEòÉå +Éè®ú ºÉÆÊ´ÉnùÉ Eò¨ÉÇSÉÉÊ®úªÉÉå Eäò Ê±ÉB ºÉÖ®úIÉÉ |ÉÊ¶ÉIÉhÉ EòÉªÉÇGò¨É +ÉªÉÉäÊVÉiÉ ÊEòB MÉB* 46 ´ÉÉÆ

®úÉ¹]ÅõÒªÉ ºÉÖ®úIÉÉ Ênù ÉºÉ 04 ¨ÉÉSÉÇ 17 EòÉä ¨ÉxÉÉªÉÉ MÉªÉÉ* +vªÉIÉ B´ÉÆ |É¤ÉÆvÉ ÊxÉnäù¶ÉEò uùÉ®úÉ ªÉÉbÇ÷ Eäò ºÉ¦ÉÒ EòÉÌ¨ÉEòÉå EòÉä ºÉÆ®úIÉÉ

¶É{ÉlÉ Ênù±É´ÉÉªÉÉ MÉªÉÉ* ºÉÆ®úIÉÉ ºÉ{iÉÉ½þ Eäò nùÉè®úÉxÉ, +ÉªÉÉäÊVÉiÉ |ÉÊiÉªÉÉäÊMÉiÉÉ+Éå Éå, Ê´ÉVÉªÉÒ |ÉÊiÉ¦ÉÉÊMÉªÉÉå EòÉä {ÉÖ®úºEòÉ®ú |ÉnùÉxÉ ÊEòB

MÉB* ªÉÉbÇ÷ Eäò Eò¨ÉÇSÉÉÊ®úªÉÉå EòÉä +ÉÆwÉ |Énäù¶É SÉè{]õ®ú +Éì¡ò xÉè¶ÉxÉ±É ºÉä}]õÒ EòÉèÎxºÉ±É, ½èþnù®úÉ¤ÉÉnù uùÉ®úÉ +ÉªÉÉäÊVÉiÉ ºÉÆ®úIÉÉ

|ÉÊiÉªÉÉäÊMÉ+Éå ¨Éå ¦ÉÉMÉ ±ÉäxÉä Eäò Ê±ÉB ¦ÉäVÉÉ MÉªÉÉ ½èþ*

42- vfXu 'kkedksa dks J)katfy ds :i esa 08 ls 14 vçSy 2017 rd vfXu jksdFkke vkSj lqj{kk lIrkgeuk;k x;k vkSj deZpkfj;ksa ds chp vfXu lqj{kk tkx:drk c<+kus ds fy, vfXu'kked esa ,d udyh fMªyvk;ksftr fd;k x;kA

43. |É¤ÉÆvÉxÉ xÉä +ÉvÉÉ®ú¦ÉÚiÉ ºÉÖÊ´ÉvÉÉ+Éå Éå Ê´ÉEòÉºÉ +Éè®ú +É´É¶ªÉEò ºÉÖ®úIÉÉ ={ÉEòÉ®úhÉÉå EòÒ JÉ®úÒnù Eäò ÉÉvªÉ¨É ºÉä ªÉÉbÇ÷ Éå ºÉÖ®úIÉÉ

´ªÉ´ÉºlÉÉ EòÉä ¨ÉWÉ¤ÉÚiÉ Eò®úxÉä Eäò Ê±ÉB Eò¨Énù =`öÉB ½éþ* ºÉ¨ÉÒIÉÉvÉÒxÉ ´É¹ÉÇ Eäò nùÉè®úÉxÉ, ÊxÉ¨xÉÊ±ÉÊJÉiÉ ºÉÆ ÉvÉÇxÉ ÊEòB MÉB*

¼d½ lHkh ,p,l,y deZpkfj;ksa ds fy, c‚;ksehfVªd ,Dlsl flLVe dk dk;kZUo;uA

¼[k½ tks vfèkdkjh ;kMZ ds vanj dkj ysdj vkrs gSa mu vfèkdkfj;ksa ¼th,e] ,th,e vkSj Mhth,e½ dks

vkj,QvkÃMh dkMZ tkjh djukA

¼x½ eq[; }kj ij VuZLVkby ç.kkyh dk dk;kZUo;u

¼?k½ ,p,l,y esa dkmaVj vkradoknh lapkyu ¼vkslhVhvksih;w,l½ ds fy, ,d vodk'k vkSj udyh fMªy

dk vk;kstuA

ºÉÚSÉxÉÉ |ÉÉètÉäÊMÉEòÒ :

44. +É{ÉEòÒ EÆò{ÉxÉÒ xÉä Ê½þiÉvÉÉ®úÉå Eäò ±ÉÉ¦É Eäò Ê±ÉB +É<Ç]õÒ EòÉ ±ÉÉ¦É = öÉxÉä ¨Éå Ê´ÉÊ¦ÉzÉ {É½þ±É EòÒ ½èþ* Ê´ÉkÉÒªÉ ´É¹ÉÇ

2017-18 Eäò nùÉè®úÉxÉ, EÖòUô |É¨ÉÖJÉ {É½þ±É ÊEòB MÉB ½éþ VÉÉä ÊxÉ¨xÉÉxÉÖºÉÉ®ú ½éþ :

¼d½ ,lD;w,y loZj 2005 ls ,lD;w,y loZj 2012 rd ekStwnk Ãvkjih MsVkcsl dk mUu;u djukA

¼[k½ Ã,eMh çcaèku ds Hkkx ds :i esa] Hkqxrku xsVos baVjQsl fodflr fd;k x;k gS vkSj foØsrkvksa dksÃ,eMh tek djus vkSj foØsrk iathdj.k ds fy, 'kqYd tek djus ds fy, ,p,l,y osclkbV ijlqfo/kk miyCèk djk;k x;k gSA



23

¼x½ varjkZ"Vªh; xq.koÙkk vkSj ekudksa dks iwjk djus ds Øe esa mRiknksa dks lqiqnZ djus ds fy, csgrjifj;kstuk fu;kstu vkSj çcaèku ds fy, ,fook eSfju fMtkbu vuqç;ksx ds lkFk ,l,ih dk,dhdj.kA

¼?k½ vfèkdkfj;ksa ds fy, v‚uykbu fu"iknu çcaèku ç.kkyh dk dk;kZUo;uA

¼M+½ ekStwnk Ãvkjih flLVe esa th,lVh iSp dh LFkkiuk vkSj Ãvkjih th,lVh vuqorÊ cukukA

45- ç'kklu vkSj O;kikj dk;ks± dks fMftVkbt djus ds fy, ,l,ih Ãvkjih lekèkku dk dk;kZUo;uçxfr ij gSA pkyw foÙkh; o"kZ esa ,l,ih Ãvkjih çpkyu ds fy, fuèkkZfjr dh gSA

46- o"kZ 2017&18 ds nkSjku] j{kk mRiknu foHkkx ds lkbcj lqj{kk lewg us lwpuk cqfu;knh <kaps ds fy,,d lkbcj lqj{kk ys[kk ijh{kk vk;ksftr dh gS vkSj vko';d dkjZokÃ ds fy, ,d ys[kkijh{kk fjiksVZvxzsf"kr dh gSA vfèkdka'k voyksduksa dks ekStwnk vkÃVh vkèkkjHkwr lajpuk ds ekè;e ls ifjlekIr djfn;k x;k gS vkSj 'ks"k voyksduksa dks vkÃVh mUu;u ds ,d fgLls ds :i esa u, gkMZos;j vkSj l‚¶Vos;jdh [kjhn vkSj LFkkiuk ds ckn ifjlekIr dj fn;k tk,xkA

47- blds vykok] ;kMZ ds lwpuk cqfu;knh <kaps dks lqjf{kr djus ds ,d lkbcj lqj{kk uhfr vkSj lkbcjladV çcaèku ;kstuk dks jksdus] igpkuus vkSj lkbcj ?kVukvksa ls iquçkZIr djus ds fy, rS;kj fd;k x;kA

{ÉªÉÉÇ É®úhÉ +´ÉÎºlÉÊiÉ :

48. +É{ÉEòÒ EÆò{ÉxÉÒ xÉä EäòxpùÒªÉ B´ÉÆ ®úÉVªÉ |ÉnÚù¹ÉhÉ ÊxÉªÉÆjÉhÉ ¨ÉÆb÷±É Eäò ºÉ¦ÉÒ ºÉÉÆÊ´ÉÊvÉEò +{ÉäIÉÉ+Éå EòÉä {ÉÚ®úÉ ÊEòªÉÉ ½èþ +Éè®ú

{ÉªÉÉÇ É®úhÉ ¨ÉèjÉÒ{ÉÚhÉÇ ®ú½þÉ ½èþ* EÆò{ÉxÉÒ {ÉªÉÉÇ É®úhÉ Eäò ºÉÆ®úIÉhÉ +Éè®ú ¤ÉSÉÉ´É Eäò Ê±ÉB ºÉ¦ÉÒ ºÉ¨ÉÖÊSÉiÉ ¨ÉÉxÉEòÉå EòÉä {ÉÚ®úÉ Eò®úxÉä Eäò Ê±ÉB

´ÉSÉxÉ¤Éuù ½èþ* EÆò{ÉxÉÒ +{ÉxÉä Eò¨ÉÇSÉÉÊ®úªÉÉå EòÉä, º´ÉSUô +Éè®ú +xÉÖEÚò±É ÉÉiÉÉ´É®úhÉ |ÉnùÉxÉ Eò®úxÉä Eäò Ê±ÉB, ºGèò{É EòÉ ÊxÉ{É]õÉxÉ Eò®úEäò

+Éè®ú xÉB {Éäb÷Éå EòÉä ±ÉMÉÉEò®ú OÉÒxÉ ¡òÒ±b÷ EòÉìÊ®úb÷Éä®ú Ê´ÉEòÊºÉiÉ Eò®ú ®ú½þÒ ½èþ* o{kkjksi.k Mªkbo vkSj ;kMZ esa fofHkUu gfjrdk;Zdze fd, x,A

º´ÉSUô ¦ÉÉ®úiÉ EòÒ {É½þ±É :

49. +É{ÉEòÒ EÆò{ÉxÉÒ º´ÉSUô ¦ÉÉ®úiÉ ºÉä ºÉÆ¤ÉÆÊvÉiÉ |ÉvÉÉxÉ¨ÉÆjÉÒ Eäò ÊxÉnäù¶ÉÉå EòÉ {ÉÚ®úÒ iÉ®ú½þ ºÉä {ÉÉ±ÉxÉ Eò®úiÉÒ ½èþ, VÉÉä ÊEò ºÉ¦ÉÒ

Eò¨ÉÇSÉÉÊ®úªÉÉå +Éè®ú +ÉºÉ{ÉÉºÉ Eäò IÉäjÉ Eäò ÊxÉ´ÉÉÊºÉªÉÉå Eäò ¤ÉÒSÉ BEò ´ªÉ´É½þÉÊ®úEò ¤Énù±ÉÉ´É ±ÉÉxÉä Eäò Ê±ÉB º´ÉSUô ¦ÉÉ®úiÉ +Ê¦ÉªÉÉxÉ

EòÉ +É¼´ÉÉxÉ Eò®úiÉÒ ½èþ* Eò¨ÉÇSÉÉÊ®úªÉÉå Eäò |ÉÊiÉ ºÉÆ ÉänùxÉ¶ÉÒ±ÉiÉÉ, EÆò{ÉxÉÒ ]õÉ=xÉÊ¶É{É Eäò ÊxÉ´ÉÉÊºÉªÉÉå +Éè®ú ªÉÉbÇ÷ Eäò +ÉºÉ{ÉÉºÉ +Éè®ú

+ÉºÉ{ÉÉºÉ Eäò +xªÉ ºlÉÉxÉÒªÉ ÊxÉ´ÉÉÊºÉªÉÉå EòÉä ºÉÆ ÉänùxÉ¶ÉÒ±É ¤ÉxÉÉxÉä Eäò Ê±ÉB ´É¹ÉÇ Eäò nùÉè®úÉxÉ Ê´ÉÊ¦ÉzÉ ºÉ¡òÉ<Ç +Ê¦ÉªÉÉxÉ +ÉªÉÉäÊVÉiÉ

ÊEòB MÉB* É¹ÉÇ Eäò nùÉè®úÉxÉ, 01 É<Ç ºÉä 11 É<Ç +Éè®ú 19 ÊºÉiÉ¨¤É®ú, 2017 ºÉä 03 +HÚò¤É®ú, 2017 iÉEò º´ÉSUôiÉÉ {ÉJÉ´ÉÉc÷É

´É¹ÉÇ ¨Éå nùÉä ¤ÉÉ®ú +ÉªÉÉäVÉxÉ ÊEòªÉÉ MÉªÉÉ* º´ÉSUôiÉÉ {ÉJÉ´ÉÉc÷É Eäò °ü{É ¨Éå, EÆò{ÉxÉÒ Eäò ´ÉÉìEò®ú {ÉÉEÇò ¨Éå +Éè®ú Ê´ÉÊ¦ÉzÉ ºlÉÉxÉÉå {É®ú

´ÉÞIÉÉ®úÉä{ÉhÉ ÊEòªÉÉ MÉªÉÉ +Éè®ú B´ÉÆ ºÉ¡òÉ<Ç +Éè®ú ¤ÉÉNÉÉxÉ Eäò °ü{É ¨Éå ]õÉ=xÉÊ¶É{É ºEÚò±É +Éè®ú EòÉì±ÉäVÉ Eäò UôÉjÉÉå, ]õÉ=xÉÊ¶É{É

ÊxÉ´ÉÉÊºÉªÉÉå +Éè®ú Eò¨ÉÇSÉÉÊ®úªÉÉå uùÉ®úÉ ÊEòB MÉB* ,d LoSfPNd dk;ZØe 'kq: fd;k x;k Fkk tks gj deZpkjh dks vius



vklikl ds LoPNrk dh fn'kk esa lIrkg esa de ls de 02 ?kaVs LoPNrk ij dk;Z djus ds fy, vkeaf=r

djrk gSA

50- o"kZ ds nkSjku ÞLoPN dkjZokÃ ;kstukÞ ds rgr] fofHkUu LoPNrk vfHk;ku dk;ZØe vk;ksftr fd,x, rkfd deZpkfj;ksa ,oa] Vkmuf'ki ds fuokfl;ksa vkSj ;kMZ ds vklikl ds rFkk vU; LFkkuh; fuokfl;ksadks laosnu'khy cuk;k tk ldsA o"kZ ds nkSjku nks ckj LoPNrk i[kokM+k dk vk;kstu 18 flracj 2017ls 02 vDVwcj 2017 vkSj 01 fnlacj 2017 ls 15 fnlacj 2017 rd fd;k x;kA

51- vkidh daiuh us çnw"k.k eqä okrkoj.k çnku djus ds vius çeq[k mís'; ds varxZr] vius Vkmuf'kids fuokfl;ksa ds fy, ;kjknk fgy ¼Çlfèk;k ds vklikl vkSj vklikl ds {ks= esa çeq[k MaÇix xzkmaM½ dhlQkÃ 'kq: dh gSA

52- ÞLoPNrk gh lsokÞ dk;ZØe ds rgr ÞLoPN vkSj xzhu ykbQÞ lacaèkh lans'k QSykus ds mís'; ls] fofHkUujSfy;ksa] ekpZ ikLV] feuh eSjkFkuksa dks lHkh deZpkfj;ksa] Ldwy vkSj d‚yst ds Nk=ksa ls vkSj ,p,l,y dsd‚yksuh fuokfl;ksa ds mRlkfgr Hkkxhnkjh vkdÆ"kr djus gsrq vk;kstu fd;k x;kA

53- oSt+kkx esa lcls LoPN laxBu ds #i esa cnyus ds vius –f"Vdks.k esa] QSDVªh ifjlj ls lHkh LØSidks lkQ+ djus vkSj ;kMZ dks xzhu gc esa cnyus ds ç;kl tkjh gSaA

eSd bu bf.M;k igy

54- ,p,l,y dk;kZy; dh osclkbV eSd bu bf.M;k ds Hkkx ds :i esa ,d mi;ksxdrkZ ds vuqdwyiksVZy cuk;k x;k gSA iksVZy laHkkfor foØsrkvksa dh vko';drkvksa dks iwjk djrk gS tSls foØsrk iathdj.kfn'kkfunsZ'k] NksVs iSekus ij vkS|ksfxd bdkb;ksa ds fy, vkjf{kr enksa vkSj ,p,l,y dh O;kolkf;d 'krks±tSls tkudkjh çnku djrh gSaA iksVZy esa ,d fo'ks"k Çyd *foØsrkvksa dks tkudkjh* Hkh çnÆ'kr fd;k tkrkgS tks mi;ksxdrkZvksa ds ykHk ds fy, vR;kfèkd tkudkjh çnku djrk gSA

55- Hkkjr ljdkj ds igy Þesd bu bafM;kß ist (http://www.makeinindia.com/) dk lhèkk Çyd Hkh bliksVZy esa çnku fd;k x;kA blds vykok] ,p,l,y us vfèkdre Lons'khdj.k lqfuf'pr djus ds mís';ls esd bu bafM;k lsy LFkkfir fd;k gSA

56- Hkkjr ljdkj ds igy Þesd bu bafM;kÞ ds vuq:i ,d etcwr vkiwÆr Ja[kyk dk fodkl vkSj fuekZ.kdjus ds fy,] Hkkjr ljdkj ds Þesd bu bafM;kÞ igy ds vuq:i laHkkfor Lons'kh foØsrkvksa dh igpkuds fy, ç;kl fd, tk jgs gSaA bldk mís'; ,d etcwr foØsrk vkèkkj mRiUu djuk gS tks Lons'kh;q)iksr fuekZ.k ifj;kstukvksa dk lg;ksx dj ldsA blds fy,] fofHkUu foØsrk fodkl igy fd, x,A



25

57- blds vykok] ,p,l,y us ,e,l,eÃ {ks= esa Lons'kh j{kk fuekZ.k dks c<+kok nsus ds fy, fuEufyf[krmik;ksa dh 'kq#vkr dh gS% &

¼d½ Ø; eSuqvy esa [kjhn ojh;rk [kaM dk ¼fons'kh fuekZrk ij Hkkjrh; fuekZrk dks½ vkjaHk djukA

¼[k½ Hkkjrh; QeZ ij 5 o"kks± esa Hkkoh vko';drk ds fy, vkns'kksa dk vkÜoklu] tks vk;kr fodYi vkns'klQyrkiwoZd fu"ikfnr fd;k x;kA

¼x½ xq.krk vkSj rduhdh fofunsZ'kksa ds vèkhu lHkh lkoZtfud çki.k esa ,e,lÃ vkSj LVkVZ&vi dsekunaMksa ¼iwoZ vuqHko vkSj iwoZ dkjksckj½ dk NwVA

¼?k½ Hkqxrku 'krks± dk lajs[k.k vFkkZr~ ,e,lÃ dks vfxze Hkqxrku dk çkoèkkuA

¼M+½ foØsrkvksa ds ekunaM iathdj.k ¼vU; Mhih,l;w esa iath—r foØsrkvksa dks iath—r ds :i esa ekuktkrk gS½

¼p½ vk;kr fodYi ds fodkl dh lqfoèkk ds fy,] Vk;j I vkSj Vk;j II foØsrkvksa dh igpku ds fy,ç;kl fd, tk jgs gSaA

58- iksr fuekZ.k m|ksx dh vko';drkvksa ij ,e,l,eÃ dks ifjfpr djus ds Øe esa ,p,l,y dsvfèkdkfj;ksa us ,u,lvkÃlh] ,e,l,eÃ fodkl laLFkku] ftyk m|ksx dsaæ vkfn }kjk vk;ksftr foØsrkfodkl dk;ZØeksa esa Hkkx fy;kA

59- l{ke vkSj y?kq m|eksa ¼,e,lÃ½ vkns'k] 2012 ds fy, lkoZtfud çki.k uhfr ds vuqikyu],p,l,y ,e,lÃ dks vfèkdre volj çnku djus dk fujUrj ç;kl dj jgk gSA ,p,l,y yxkrkj,e,lÃ {ks= ls 20% [kjhn dk okÆ"kd y{; çkIr dj jgk gSA

lalnh; lfefr;ksa vkSj çfrf"Br vfèkdkjh x.k

60- leh{kkèkhu o"kZ ds nkSjku] 07 uoacj 2017 dks vèkhuLFk fofèk&fuekZ.k lacaèkh lfefr] jkT; lHkk]ekuuh; lkaln M‚- Vh lqCckjkeh jsìh dh vè;{krk esa ,p,l,y dk nkSjk fd;k] ftlesa tksf[keksa vkSj vU;vif'k"V ds dk;kZUo;u ds lacaèk esa fo'kk[kiê.ke dh vè;;u ;k=k fd;k x;kA

61- blds vykok] o"kZ 2017&18 ds nkSjku çfrf"Br fuEufyf[kr mPp Lrjh; O;fä;ksa us fgUnqLrkuf'ki;kMZ fyfeVsM dk nkSjk fd;k %

¼d½ fnukad 20 vçSy 2017 dks] ,Mfejy lquhy ykack] ihoh,l,e] ,oh,l,e] ,Mhlh] LVkQ desVh dsphQ ¼lhvks,llh½ vkSj usoy LVkQ ¼lh,u,l½ ds phQ] Hkkjrh; ukSlsuk dk nkSjkA

¼[k½ fnukad 06 eÃ] 2017 vkSj 19 vxLr] 2017 dks ekuuh; laln lnL; M‚-dEHkEikrh gfj ckcw dkvkxeuA



¼x½ fnukad 17 eÃ 2017 dks Jh okÃ- lR;ukjk;.k pkSèkjh] foKku] çkS|ksfxdh vkSj iFoh foKku dsekuuh; jkT; ea=h M‚- dEHkeifr gfj ckcw ] ekuuh; laln lnL; dk vkxeuA

¼?k½ fnukad 12 twu 2017 dks dksfj;kÃ okf.kT; nwrkokl] psUuÃ vkSj Jherh ,evkÃ j.k fde ds dalqytujy Jh áwax rkÃ fde dk vkxeuA

¼M+½ fnukad 28 tqykÃ 2017 dks Jh v'kksd dqekj xqIrk] vkÃ,,l] lfpo ¼j{kk mRiknu½] Jh vkyksdtks'kh] vkÃih,l] vè;{k ¼,uVhvkjvks½] okbl ,Mfejy Mh,e ns'kikaMs] ,oh,l,e] oh,l,e] lhMCY;wihvkSj fj;j ,Mfejy chvkj rustk] Hkk-ukS- ¼lsokfuoÙk½] ,u,e] oh,l,e] ,llh ¼,p½] lhMh ¼leqæh½dk vkxeuA

¼p½ fnukad 04 vxLr] 2017 dks okbl ,Mfejy vrqy dqekj tSu] ,oh,l,e] oh,l,e] phQ v‚QLVkQ] iwoÊ ukSlsuk dk vkxeuA

¼N½ fnukad 09 vxLr] 2017 dks ckaXykns'k ukSlsuk ¼ch,u½ ds çfrfufèkeaMy dh vè;{krk fj;j ,Mfejy,e-'kkghu bdcky] ,u;wvks] ,uMhlh] ,,QMCY;wlh] ih,llh] usoy LVkQ ds lgk;d phQ dkvkxeuA

¼t½ fnukad 01 flracj 2017 dks ys-tujy lrh'k nqvk] ;wokÃ,l,e] ,l,e] oh,l,e] phQ v‚QbaVhxzsVsM fMQsal LVkQ phQ] phQ v‚Q LVkQ desVh ¼lhvkÃ,llh½ dk vkxeuA

¼> ½ fnukad 12 vDVwcj] 2017 dks okbl ,Mfejy ,plh,l fc"V] ihoh,l,e] ,oh,l,e] ,Mhlh] ¶ySxvQlj dekaÇMx bu phQ] iwoÊ ukSlsuk dk vkxeuA

¼V½ lrdZrk tkx:drk lIrkg ds lekiu volj ij Jherh ,vkj vuqjkèkk] vkÃih,l] vkaèkz çns'kljdkj xg foHkkx vkSj egk funs'kd ¼lrdZrk vkSj çorZu½ dk vkxeuA

¼B½ fnukad 19 fnlacj 2017] dks lqJh lqHkæk dksVk] tsMh ¼vkÃ,½ dh vè;{krk esa ,vkjlh@dSfcusVlfpoky; vkSj ,uVhvkjvks ds lkr vfèkdkfj;ksa dh ,d Vhe dk vkxeuA

¼M½ fnukad 05 tuojh]18 dks okbl ,Mfejy ih-vthr dqekj] ,oh,l,e] oh,l,e] usoy LVkQ dsokbl phQ ¼ohlh,u,l½ dk vkxeuA

¼<½ fnukad 20 tuojh 2018 dks okbl ,Mfejy lqÇjnj iky Çlg phek] ihoh,l,e] ,oh,l,e] ,u,e]Hkk-ukS-¼lsokfuoÙk½( dk eq[;] lkefjd ifj;kstuk LVkQ] ¼,lih,l½ dk vkxeuA

¼.k½ 20&25 Qjojh 2018 ds nkSjku] vks,uthlh ds lkFk eè;LFkrk lquokÃ ds lacaèk esa Jh th ,l ;kno]la;qä lfpo vkSj ,dy eè;LFk ¼eè;LFkrk dh LFkk;h e'khujh½ dk vkxeuA



27

+ÉètÉäÊMÉEò ºÉÆ¤ÉÆvÉ :

62. EÆò{ÉxÉÒ ¨Éå +ÉètÉäÊMÉEò ºÉÆ¤ÉÆvÉ ºÉÉè½þÉnÇù{ÉÚhÉÇ B´ÉÆ ºÉnÂù¦ÉÉ´É{ÉÚhÉÇ ®ú½äþ ½éþ* +É{ÉEäò EÆò{ÉxÉÒ Eäò EòÉ¨ÉMÉÉ®ú, º]õÉ¡ò B´ÉÆ +ÊvÉEòÉ®úÒ

=xÉEòÉ EòÉä®ú ¶ÉÊHò ½èþ* BEòVÉÖ ö ½þÉäEò®ú EòÉªÉÇ Eò®úxÉä {É®ú, =i{ÉÉnùEòiÉÉ +Éè®ú ºÉÖ{ÉÖnÇùMÉÒ ]õÉ<¨É±ÉÉ<xÉÉå ¨Éå ºÉÖvÉÉ®ú ½Öþ<Ç ½èþ*

¨ÉxÉÉä¤É±É +Éè®ú |Éä®úhÉÉ

63- leh{kkèkhu o"kZ ds nkSjku] deZpkfj;ksa ds chp eukscy vkSj çsj.kk esa lqèkkj ds fy, fuEufyf[kr mik;fd, x,A

¼d½ lgh dk;Z ij lgh O;fä dks lqfuf'pr djus ds fy, ,d jksVs'kuy LFkkukarj.k uhfr ykxw dh xÃA

¼[k½ o"kZ ds nkSjku] dfj;j inksUur ;kstuk ds rgr fofHkUu twfu;j vkSj ofj"B Lrj ds vfèkdkfj;ksa dksinksUur fd;k x;kA

¼x½ foÙkh; ckèkkvksa ds ckotwn] osru la'kksèku cdk;k dh nks fd'r deZpkfj;ksa dks Hkqxrku fd;k x;kAekpZ 2014 rd lsokfuoÙk gq, deZpkfj;ksa ds udn Hkqxrku dk Hkqxrku fd;k x;kA

¼?k½ vè;{k ,oa çcaèk funs'kd lHkh deZpkfj;ksa ds lkFk fu;fer varjky ij ikjLifjkd ppkZ vk;ksÇtrfd;k tkrk gSaA

¼M+½ deZpkfj;ksa ds chp Vhe Hkkouk dks c<+kok nsus ds fy, varj&foHkkxh; [ksy&dwn vk;ksftr fd, tkrsgSaA

¼p½ 76 oka LFkkiuk fnol vkSj ,p,l,y ds laLFkkid fnol eukus vkSj f'ki;kMZ ds laLFkkid lsB

okypan ghjkpan dks J)katfy vÆir djus ds fy, euk;k x;kA

®úÉ¹]ÅõÒªÉ Ênù´ÉºÉ ºÉ¨ÉÉ®úÉä½þ

64. 71 ´ÉÉÆ º´ÉiÉÆjÉiÉÉ Ênù ÉºÉ, 69 ´ÉÉÆ MÉhÉiÉÆjÉiÉÉ Ênù ÉºÉ +Éè®ú 02 +HÚò¤É®ú, 2017 EòÉä ®úÉ¹]ÅõÊ{ÉiÉÉ Eäò VÉx¨É ´É¹ÉÇMÉÉÆ ö,

BSÉ.BºÉ.B±É. Éå MÉ´ÉÇ Eäò ºÉÉlÉ ÉxÉÉªÉÉ MÉªÉÉ ÊVÉxÉ¨Éå Ê¶É{ÉªÉÉbÇ÷ Eäò EòÉÌ¨ÉEòÉå, ½þ ÉÉ®äú EòÉì±ÉÉäxÉÒ Eäò ºEÚò±É/EòÉì±ÉäVÉ Eäò ¤ÉSSÉä EòÉªÉÇGò¨É

¨Éå ={ÉÎºlÉiÉ ½ÖþB* <ºÉ +´ÉºÉ®ú {É®ú, BSÉBºÉ ¨ÉxÉÉä®ÆúVÉxÉ C±É¤É uùÉ®úÉ ºÉÉÆºEÞòÊiÉEò EòÉªÉÇGò¨É ¦ÉÒ +ÉªÉÉäÊVÉiÉ ÊEòB MÉB*

Eò±ªÉÉhÉ MÉÊiÉÊ´ÉÊvÉªÉÉÆ

65. +É{ÉEòÒ EÆò{ÉxÉÒ EòÉ oùfø Ê´É·ÉÉºÉ ½èþ ÊEò ¤Éä½þiÉ®ú ®ú½þxÉä EòÒ +xÉÖEÚò±É ´ÉÉiÉÉ´É®úhÉ +Éè®ú Eò±ªÉÉhÉEòÉ®úÒ MÉÊiÉÊ´ÉÊvÉªÉÉå ºÉä

Eò¨ÉÇSÉÉÊ®úªÉÉå Eäò ¨ÉxÉÉä¤É±É EòÉä ¤ÉføÉ´ÉÉ Ê¨É±ÉäMÉÉ +Éè®ú ºÉÆMÉ öxÉ EòÉä ºÉÆ¤ÉÆÊvÉiÉiÉÉ EòÒ ¦ÉÉ´ÉxÉÉ {ÉènùÉ ½þÉäMÉÒ, VÉÉä EÆò{ÉxÉÒ Eäò +{ÉxÉä ±ÉIªÉÉå

EòÉä |ÉÉ{iÉ Eò®úxÉä ¨Éå ¨Énùnù Eò®äúMÉÒ* <ºÉ oùÎ¹]õ ºÉä Eò<Ç Eò±ªÉÉhÉEòÉ®úÒ MÉÊiÉÊ´ÉÊvÉªÉÉÆ ¶ÉÖ°ü EòÒ MÉ<È*

¼d½ ,p,l,y d‚yksuh esa 57 vkoklh; DokVZjksa dks vkèkqfud lqfoèkkvksa ds lkFk uoh—r fd;k x;k gS



vkSj ;ksX; deZpkfj;ksa dks vkoafVr dj csgrj vkokl lqfoèkk çnku fd;k tkrk gSA

¼[k½ deZpkfj;ksa ds cPpksa dks 25@& #i;s çfr ekg ds U;wure fdjk;k ij Ldwy cl lqfoèkk çnku dhtk jgh gSA

¼x½ o‚yhc‚y vkSj cSMÇeVu VwukZesaV vk;ksftr fd, tkrs gSA ,p,l,y dyk vkSj [ksy ç'kklfudlfefr }kjk lkaL—frd dk;ZØe Hkh vk;ksftr fd, tkrs gSA

|ÉÊ¶ÉIÉhÉ +Éè®ú EòÉè¶É±É Ê´ÉEòÉºÉ

66. BSÉBºÉB±É ¤Éb÷Ò ºÉÆJªÉÉ Éå +É<Ç]õÒ+É<Ç Ê¶ÉIÉÖ+Éå, ºxÉÉiÉEò <ÆVÉÒÊxÉªÉ®úÉå +Éè®ú Êb÷{±ÉÉä ÉÉ vÉÉ®úEòÉå EòÉä |ÉÊ¶ÉIÉhÉ |ÉnùÉxÉ Eò®úiÉÒ

½èþ iÉÉÊEò =x½åþ EòÉè¶É±É +Éè®ú ®úÉäWÉMÉÉ®ú ¨Éå ºÉÖvÉÉ®ú ±ÉÉxÉä ¨Éå ºÉ½þÉªÉiÉÉ Ê¨É±É ºÉEäò* +É{ÉEòÒ EÆò{ÉxÉÒ xÉä |ÉÊ¶ÉIÉÖ+Éå EòÒ ¨ÉÉxÉ´É¶ÉÊHò

¨Éå ºÉä 2.5% ºÉä 10% EòÒ ´ÉÞÊrù EòÒ ½èþ, VÉÉä Ê{ÉUô±Éä ´É¹ÉÇ EòÒ iÉÖ±ÉxÉÉ ¨Éå SÉÉ®ú MÉÖxÉÉ ´ÉÞÊrù ½èþ* ekStwnk çf'k{kqvksa dh la[;kdqy ekuo 'kfä dk yxHkx 8% gSA vko';d U;wure 2-5% dh rqyuk esa gSA

67. 78 +É<Ç]õÒ+É<Ç +|ÉäÎx]õºÉ, 47 OÉäVÉÖB]õ <ÆVÉÒÊxÉªÉºÉÇ +Éè®ú 21 iÉEòxÉÒEòÒ (Êb÷{±ÉÉä ÉÉ) vÉÉ®úEòÉå EòÉä É¹ÉÇ Eäò nùÉè®úÉxÉ xÉÉÊ¨ÉiÉ

]Åäõb÷Éå ¨Éå |ÉÊ¶ÉIÉhÉ ÊnùªÉÉ MÉªÉÉ +Éè®ú |ÉÊ¶ÉIÉÖ |ÉÊ¶ÉIÉhÉ ¤ÉÉäbÇ÷ (¤ÉÒ+ÉäB]õÒ), nùÊIÉhÉ IÉäjÉ, SÉäzÉè ºÉä +|ÉäÎx]õºÉ |É¨ÉÉhÉ{ÉjÉ |ÉÉ{iÉ ÊEòB*

+É{ÉEòÒ Eò¨{ÉxÉÒ xÉä º´É-|ÉÉªÉÉäÊVÉiÉ +ÉètÉäÊMÉEò |ÉÊ¶ÉIÉhÉ EòÉªÉÇGò¨É Eäò iÉ½þiÉ 1960 UôÉjÉÉå EòÉä |ÉÊ¶ÉIÉhÉ ÊnùªÉÉ* fiNys o"kZ dhrqyuk esa nl çfr'kr dh of) gqÃA

68- mijksDr ds vykok] vkidh daiuh lfpoksa vkSj ykxr ys[kk ijh{kk ikBîØeksa ds O;olkf;d çf'k{k.kds fy, vkS|ksfxd çf'k{k.k Hkh çnku djrh gSA orZeku esa] daiuh lfpo ikBîØe ds rgr 01 çf'k{kq vkSjykxr ys[kk ijh{kk ikBîØe ds rgr 04 çf'k{kq dkS'ky fodkl dk;ZØe ds varxZr rSukr fd, x, gSaA

69- çf'k{k.k dSysaMj dks fofHkUu Lrjksa ds vfèkdkfj;ksa] deZpkfj;ksa vkSj dk;ZdrkZvksa dks çf'k{k.k çnkudjus ds fy, fMt+kbu fd;k x;k gSA çf'k{k.k foHkkx }kjk 105 oÈ vkSj 106 oÈ ,vkÃVhVh ijh{kk Øe'k%fl)kar vkSj çSfDVdy vkSj fl)kUr isij ds fy, vk;ksftr fd;k x;kAVÉåb÷®ú EòIÉ :

70. ¦ÉÉ®úiÉ ºÉ®úEòÉ®ú Eäò ÊxÉnäù¶ÉÉå Eäò +xÉÖºÉ®úhÉ ¨Éå, SÉÉ®ú ¨ÉÊ½þ±ÉÉ +ÊvÉEòÉ®úÒ EòÉä ¶ÉÉÊ¨É±É Eò®úiÉä ½ÖþB VÉåb÷®ú ¤ÉVÉË]õMÉ EòIÉ EòÉ

MÉ öxÉ ÊEòªÉÉ MÉªÉÉ, ¨ÉÊ½þ±ÉÉ Eò¨ÉÇSÉÉÊ®úªÉÉå Eäò |ÉÊ¶ÉIÉhÉ, EòÉè¶É±ÉÉå EòÉ =zÉªÉxÉ, EòÉªÉÇºlÉ±É {É®ú Eò±ªÉÉhÉEòÉ®úÒ ºÉÖÊ´ÉvÉÉ+Éå EòÒ

´ªÉ´ÉºlÉÉ +ÉÊnù Eäò ºÉÉ¨ÉÉxªÉ Ê´ÉEòÉºÉ EòÉªÉÇGò¨É Eäò |É¦ÉÉ´ÉÒ EòÉªÉÉÇx´ÉªÉxÉ EòÉä näùJÉiÉÒ ½èþ* ªÉÉbÇ÷ Éå EÖò±É 68 ÉÊ½þ±ÉÉ Eò¨ÉÇSÉÉ®úÒ EòÉªÉÇ

Eò®ú ®ú½äþ ½éþ*

71. |ÉiªÉäEò |É¦ÉÉMÉ ºÉä, ¨ÉÊ½þ±ÉÉ +ÊvÉEòÉ®úÒ, ÊxÉnäù¶ÉEòÉå Eäò ºÉÉlÉ ºÉÉ{iÉÉÊ½þEò ´ÉÊ®ú¹ öiÉ¨É Ê´É¦ÉÉMÉÉvªÉIÉ ¤Éè öEòÉå ¨Éå ={ÉÎºlÉiÉ ½þÉäiÉä

½éþ +Éè®ú ÊxÉhÉÇªÉ EòÒ |ÉÊGòªÉÉ +.|É.ÊxÉ. uùÉ®úÉ Ê±ÉªÉÉ VÉÉiÉÉ ½éþ* ´ÉÒ+É<Ç{ÉÒ+Éå Eäò nùÉè®äú Eäò nùÉè®úÉxÉ, EòÊxÉ¹ ö ¨ÉÊ½þ±ÉÉ +ÊvÉEòÉÊ®úªÉÉå EòÉä

|ÉºiÉÖiÉÒEò®úhÉ Eò®úxÉä Eäò Ê±ÉB |ÉÉäiºÉÉÊ½þiÉ ÊEòªÉÉ VÉÉiÉÉ ½èþ*



29

EòÉªÉÇ ºlÉ±É {É®ú ¨ÉÊ½þ±ÉÉ+Éå Eäò ªÉÉèxÉ =i{ÉÒb÷xÉ EòÉ ÊxÉ¹ÉävÉ

72- dk;ZLFky ij efgykvksa ds ;kSu mRihM+u ij jksd laca/kh ij ,d lfefr xfBr dh xÃ gS ftlesaf'kdk;r lfefr ds çeq[k ds :i esa ofj"B efgyk vfèkdkjh dh vè;{krk esa Ng lnL; 'kkfey gSaAdk;ZLFky ¼jksdFkke] fu”ksèk vkSj fuokj.k½ vfèkfu;e] 2013 ds varxZr efgykvksa ds ;kSu mRihM+u çkoèkkuksads dk;kZUo;u dh leh{kk djus ds fy, lfefr gj frekgh esa ,d ckj feyrh gSA o"kZ ds nkSjku] vkidhdaiuh us ekpZ 2018 esa ;kSu mRihM+u ij dsoy ,d f'kdk;r çkIr fd;k gS ftls le>kSrk ds ekè;e lsgy fd;k x;k gSA

73- blds vykok] 28 twu 2017 dks] Jh ,l,y jSuk] HkwriwoZ funs'kd ¼ek-lalk½ xsy }kjk lHkh vfèkdkfj;ksads fy, dk;ZLFkyksa esa efgykvksa ds f[kykQ ;kSu mRihM+u ij fn'kkfunsZ'k lacaèkh tkx:drk dk;ZØevk;ksftr fd;k x;kA

ÊSÉÊEòiºÉÉ ±ÉÉ¦É

74. Ê½þÊ¶ÉÊ±É ªÉÉbÇ÷ ¨Éå |ÉlÉ¨ÉÉäSÉÉ®ú Eäòxpù ½èþ VÉÉä ºÉÖ¤É½þ 7.00 ¤ÉVÉä ºÉä ®úÉiÉ 10.00 ¤ÉVÉä iÉEò EòÉªÉÇ Eò®úiÉÒ ½èþ +Éè®ú nÚùºÉ®úÉ

EòÉì±ÉxÉÒ Eäò +É´ÉÉºÉÒªÉ IÉäjÉ Éå 24.00 PÉÆ]äõ EòÉªÉÇ Eò®úiÉÒ ½èþ VÉÉä, Eò¨ÉÇSÉÉÊ®úªÉÉå +Éè®ú =xÉEäò +ÉÊ¸ÉiÉÉå Eäò ÊSÉÊEòiºÉÉ +É´É¶ªÉEòiÉÉ+Éå

EòÉä {ÉÚ®úÉ Eò®úiÉÒ ½èþ* Ê½þÊ¶ÉÊ±É Eäò Eò¨ÉÇSÉÉÊ®úªÉÉå Eäò Ê±ÉB {ÉèxÉ±É b÷ÉìC]õ®úÉå ºÉä ¤ÉÉÁ ®úÉäMÉÒ ÊSÉÊEòiºÉÉ EòÒ ºÉÖÊ´ÉvÉÉ ¤ÉføÉ<Ç MÉ<Ç* Ê®ú¡ò®ú±É

ÊºÉº]õ É Eäò +ÆiÉMÉÇiÉ,+É ö Ê®ú¡ò®ú±É +º{ÉiÉÉ±É ½éþ, VÉ½þÉÆ +ÆiÉ®ÆúMÉ ®úÉäMÉÒ ÊSÉÊEòiºÉÉ ºÉÖÊ´ÉvÉÉ nùÒ VÉÉiÉÒ ½èþ +Éè®ú ºÉÒvÉä +º{ÉiÉÉ±É ºÉä

¤ÉÉiÉSÉÒiÉ ÊEòB ½ÖþB nù®úÉå Eäò +xÉÖºÉÉ®ú ¦ÉÖMÉiÉÉxÉ ÊEòªÉÉ VÉÉiÉÉ ½èþ* +ÊvÉEòiÉ¨É Eò¨ÉÇSÉÉ®úÒ iÉlÉÉ =xÉEäò {ÉÊ®ú ÉÉ®ú ºÉnùºªÉ <xÉEòÉ ±ÉÉ¦É

= öÉiÉä ½éþ* ´É¹ÉÇ 2017-18 Eäò nùÉè®úÉxÉ, ÊSÉÊEòiºÉÉ |ÉÊiÉ{ÉÚÌiÉ ªÉÉäVÉxÉÉ Eäò iÉ½þiÉ Eò¨ÉÇSÉÉÊ®úªÉÉå +Éè®ú =xÉEäò {ÉÊ®ú´ÉÉ®ú Eäò ºÉnùºªÉÉå Eäò

ÊSÉÊEòiºÉÉ Eäò Ê±ÉB 4.13 Eò®úÉäc÷ ¯û{ÉªÉä EòÒ ®úÉÊ¶É ´ªÉªÉ ÊEòªÉÉ MÉªÉÉ*

75. ¡èòEò]õ®úÒ +ÊvÉÊxÉªÉ¨É,1948 Eäò |ÉÉ´ÉvÉÉxÉÉå Eäò +xÉÖºÉÉ®ú, GäòxÉ +Éì{É®äú]õ®úÉå +Éè®ú bÅ÷É<´É®úÉå EòÉä ÉÉÌ¹ÉEò xÉäjÉ {É®úÒIÉhÉ EòÒ MÉ<Ç*

50 É¹ÉÇ ºÉä +ÊvÉEò +ÉªÉÖ ÉÉ±Éä ºÉ¦ÉÒ º]õÉ¡ò B´ÉÆ EòÉ¨ÉMÉÉ®úÉå EòÉä ÊSÉÊEòiºÉÉ ºÉä ÉÉ+Éå Eäò +ÆiÉMÉÇiÉ ÊSÉÊEòiºÉÉ SÉäEò-+{É ªÉÉ´ÉºÉÉÊªÉEò

º´ÉÉºlªÉ ºÉä ÉÉ Eäò +ÆiÉMÉÇiÉ +ÉªÉÉäÊVÉiÉ EòÒ MÉ<Ç*

76. ºÉä ÉÉÊxÉ´ÉÞkÉ Eò¨ÉÇSÉÉÊ®úªÉÉå +Éè®ú =xÉEäò +ÉÊ¸ÉiÉÉå EòÉä ¨ÉäÊb÷Eò±É SÉäEò +{É +Éè®ú ±Éè¤É ]äõº]õ Eäò nù®úÉå ¨Éå Ê®úªÉÉªÉiÉ {ÉÉxÉä Eäò Ê±ÉB

¨ÉäÊb÷Eò±É {É½þSÉÉxÉ EòÉbÇ÷ |ÉnùÉxÉ ÊEòªÉÉ VÉÉ ®ú½þÉ ½èþ*

®úÉVÉ¦ÉÉ¹ÉÉ EòÉªÉÉÇx´ÉªÉxÉ

77. ®úÉVÉ¦ÉÉ¹ÉÉ EòÉªÉÉÇx´ÉªÉxÉ ºÉÊ¨ÉÊiÉ EòÒ ¤Éè öEåò +Éè®ú Ê½þxnùÒ EòÉªÉÇ¶ÉÉ±ÉÉBÆ ÊxÉªÉÊ¨ÉiÉ °ü{É ºÉä +ÉªÉÉäÊVÉiÉ ÊEòB VÉÉiÉä ½éþ*

Eò¨ÉÇSÉÉÊ®úªÉÉå EòÉä Ê½þxnùÒ Ê¶ÉIÉhÉ ªÉÉäVÉxÉÉ Eäò +ÆiÉMÉÇiÉ Ê½þxnùÒ |ÉÊ¶ÉIÉhÉ ÊnùªÉÉ VÉÉiÉÉ ½èþ* Ê½þxnùÒ EòÉªÉÇ¶ÉÉ±ÉÉ+Éå Éå 55 Eò¨ÉÇSÉÉ®úÒ ¦ÉÉMÉ

Ê±ÉB* ¦ÉÉ®úiÉ ºÉ®úEòÉ®ú EòÒ ®úÉVÉ¦ÉÉ¹ÉÉ ÊxÉªÉ¨É 1976 EòÉ +xÉÖ{ÉÉ±ÉxÉ ºÉÖÊxÉÎ¶SÉiÉ Eò®úxÉä Eäò Gò¨É Éå iÉlÉÉ Ê½þxnùÒ Eäò |ÉªÉÉäMÉ Éå ÉÞÊuù

±ÉÉxÉä Eäò Ê±ÉB +ÆiÉ®ú Ê´É¦ÉÉMÉÒªÉ ¨ÉÉÊºÉEò |ÉÉäiºÉÉ½þxÉ ªÉÉäVÉxÉÉ {É½þ±Éä ºÉä ½þÒ ±ÉÉMÉÚ EòÒ ½Öþ<Ç ½èþ +Éè®ú ®úÉVÉ¦ÉÉ¹ÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ¨É 1963

EòÒ vÉÉ®úÉ 3(3) Eäò +ÆiÉMÉÇiÉ +ÉxÉä ´ÉÉ±Éä nùºiÉÉ´ÉäVÉÉå EòÉä Êuù¦ÉÉ¹ÉÒ °ü{É ¨Éå VÉÉ®úÒ ÊEòB VÉÉiÉä ½éþ*



78. deZpkfj;ksa ds fy, 05 eghus dh vofèk ds fy, Çgnh d{kk,a vk;ksftr fd, tkrs gSaA ijh{kkvksa esamÙkh.kZ deZpkfj;ksa dks] 12 eghus dh vofèk ds fy, ,d osruof) çnku dh tkrh gSA

79. ÊnùxÉÉÆEò 01 ºÉä 14 ÊºÉiÉÆ¤É®ú 2017 iÉEò Ê½þxnùÒ {ÉJÉ´ÉÉb÷É ¨ÉxÉÉªÉÉ MÉªÉÉ* <ºÉ nùÉè®úÉxÉ Ê½þxnùÒ EòÒ Ê´ÉÊ¦ÉzÉ |ÉÊiÉªÉÉäÊMÉiÉÉBÆ

+ÉªÉÉäÊVÉiÉ EòÒ MÉ<Ç +Éè®ú Ê´ÉVÉªÉÒ |ÉÊiÉ¦ÉÉÊMÉªÉÉå EòÉä xÉEònù {ÉÖ®úºEòÉ®ú |ÉnùÉxÉ ÊEòB MÉB*

ºÉÚSÉxÉÉ +ÊvÉEòÉ®ú +ÊvÉÊxÉªÉ¨É 2005 EòÉ EòÉªÉÉÇx´ÉªÉxÉ :

80. ªÉÉbÇ÷ ºÉÚSÉxÉÉ +ÊvÉEòÉ®ú +ÊvÉÊxÉªÉ¨É 2005 EòÉ {ÉÚhÉÇ °ü{É ºÉä +xÉÖ{ÉÉ±ÉxÉ Eò®úiÉÒ ½èþ +Éè®ú EÆò{ÉxÉÒ EòÒ ´Éä¤ÉºÉÉ<]õ {É®ú

+É®ú ]õÒ +É<Ç {ÉÉä]Çõ±É ®úJÉÉ MÉªÉÉ ½èþ*

81. ºÉÚSÉxÉÉ +ÊvÉEòÉ®ú +ÊvÉÊxÉªÉ¨É 2005 Eäò |ÉÉ´ÉvÉÉxÉÉå Eäò +xÉÖºÉÉ®ú, +É´É¶ªÉEò ºÉÚSÉxÉÉBÆ ¨ÉÉÆMÉä VÉÉxÉä ´ÉÉ±ÉÉå EòÉä ÊxÉªÉÊ¨ÉiÉ °ü{É

ºÉä ºÉÚSÉxÉÉ nùÒ VÉÉiÉÒ ½èþ* ´É¹ÉÇ 2017-18 Eäò nùÉè®úÉxÉ, +É{ÉEòÒ EÆò{ÉxÉÒ EòÉä 68 +É´ÉänùxÉ (ºÉÒvÉä B¨É+Éäb÷Ò Eäò ¨ÉÉvªÉ¨É ºÉä) |ÉÉ{iÉ

½ÖþB +Éè®ú =xÉ ºÉ¦ÉÒ Eäò =kÉ®ú +ÊvÉÊxÉªÉ¨É Eäò |ÉÉ´ÉvÉÉxÉÉå Eäò +xÉÖºÉÉ®ú ¦ÉäVÉä MÉB* 01 ÊºÉiÉ¨¤É®ú, 2015 ºÉä +É´ÉänùxÉÉå EòÉä

+ÉìxÉ±ÉÉ<xÉ ¨Éå ¦É®úEò®ú +É®ú ]õÒ +É<Ç ´Éä¤É {ÉÉä]Çõ±É uùÉ®úÉ Ê½þÊ¶ÉÊ±É EòÉä ºÉÒvÉÉ ¦ÉäVÉ ºÉEòiÉä ½éþ*

ÊxÉMÉÊ¨ÉiÉ ºÉÉ¨ÉÉÊVÉEò =kÉ®únùÉÊªÉi´É

82. b÷Ò{ÉÒ<Ç ÉÉMÉÇ ÊxÉnæù¶ÉÉå +xÉÚºÉÉ®ú +Éè®ú EÆò{ÉxÉÒ +ÊvÉÊxÉªÉ¨É 2013 Eäò +ÊvÉxÉ, {ÉÚ ÉÇ ÉiÉÔ Ê´ÉkÉÒªÉ É¹ÉÉç Eäò Ê±ÉB +ÉèºÉiÉxÉ ÊxÉ´É±É

±ÉÉ¦É EòÉä vªÉÉxÉ ¨Éå ®úJÉEò®ú, SÉÉ±ÉÚ ´É¹ÉÇ ¨Éå +É{ÉEòÒ EÆò{ÉxÉÒ ±ÉÉ¦É +ÌVÉiÉ Eò®úxÉä {É®ú ¦ÉÒ, ºÉÒBºÉ+É®ú EòÉä ºÉ¨ÉÌ{ÉiÉ ÊxÉÊvÉªÉÉå EòÉ

+É¤ÉÆ]õxÉ ºÉä UÚô]õ nùÒ MÉ<Ç*

83. ºlÉÉxÉÒªÉ ´ªÉÊHòªÉÉå B´ÉÆ ºÉ¨ÉÉVÉ Eäò =zÉÊiÉ Eäò Ê±ÉB EÆò{ÉxÉÒ xÉä ºÉÒBºÉ+É®ú ={ÉGò¨ÉhÉ Eäò Ê±ÉB EÖòUô ºÉÒBºÉ+É®ú EòÉªÉÇ

Eò±ÉÉ{ÉÉå EòÒ {É½þSÉÉxÉ EòÒ ½èþ +Éè®ú ºÉÒÊ¨ÉiÉ Ê´ÉkÉÒªÉ ºÉ½þÉªÉiÉÉ Eäò Ê±ÉB ÉSÉxÉ¤ÉrùiÉÉ EòÒ ½èþ* <ºÉ ºÉÆ¤ÉÆvÉ Éå 2017-18 Eäò nùÉè®úÉxÉ,

11.41 ±ÉÉJÉ ¯û{ÉªÉä EòÒ ®úÉÊ¶É JÉSÉÇ EòÒ ½èþ* ÊxÉ¨xÉÊ±ÉÊJÉiÉ EòÉªÉÇEò±ÉÉ{É ÊEòB MÉB, VÉÉä <ºÉ |ÉEòÉ®ú ½èþ*

¼d½ i;kZoj.k laj{k.k fnol % i;kZoj.k laj{k.k fnol ds miy{;] 27 uoacj 2017 dks Ldwy vkSj d‚ystds Nk=ksa }kjk vkSj o{kkjksi.k dk;ZØe vkSj jSyh vk;ksftr fd;k x;kA

¼[k½ ÅtkZ laj{k.k fnol vk;kstu ds volj ij fofHkUu çfr;ksfxrkvksa dk vk;kstu fd;k x;kA

¼x½ 02 fnlacj 2017 dks fu% 'kqYd jänku f'kfoj % vkidh daiuh us 02 fnlacj 2017 dks ,p,l,yd‚yksuh esa fu%'kqYd jänku f'kfoj dk vk;kstu fd;k gS ftlesa ,p,l,y ds vfèkdka'k deZpkfj;ksaus viuk jä nku nsdj bl dk;ZØe esa Hkkx fy;kA

(PÉ) 25 Qjojh] 2018 dks fu%'kqYd fpfdRlk f'kfoj ú : +É{ÉEòÒ EÆò{ÉxÉÒ xÉä 25 Qjojh] 2018 EòÉä ÉÆÊSÉiÉ ±ÉÉäMÉÉå Eäò±ÉÉ¦É Eäò Ê±ÉB MÉÉVÉÖ ÉÉEòÉ, Ê´É¶ÉÉJÉ{É]Âõ]õhÉ¨É ¨Éå ºÉÒBºÉ+É®ú {É½þ±É Eäò ºÉÉlÉ ÊxÉ:¶ÉÖ±Eò ÊSÉÊEòiºÉÉ Ê¶ÉÊ´É®ú EòÉ +ÉªÉÉäVÉxÉÊEòªÉÉ ½èþ* ¶É½þ®ú ¨Éå |ÉÊºÉrù +º{ÉiÉÉ±ÉÉå ºÉä ºjÉÒ ®úÉäMÉ, <ÇBxÉ]õÒ, +ÉlÉÉæ{ÉäÊb÷Eò, ¤ÉÉ±É ÊSÉÊEòiºÉÉ +Éè®ú ºÉÉ¨ÉÉxªÉ ÊSÉÊEòiºÉÉEäò IÉäjÉ ¨Éå Ê´É¶Éä¹ÉYÉ b÷ÉìC]õ®úÉå EòÒ ºÉä ÉÉ+Éå EòÉ ={ÉªÉÉäMÉ Eò®úEäò <ºÉ Ê¶ÉÊ´É®ú ºÉä ±ÉMÉ¦ÉMÉ 500 ±ÉÉäMÉÉå EòÉä ±ÉÉ¦É ½Öþ+É*



31

´ÉÊ®ú¹ ö +ÊvÉEòÉ®úÒMÉhÉ, ºÉÒBºÉ+É®ú ºÉÊ¨ÉÊiÉ Eäò ºÉnùºªÉÉå, b÷ÉìC]õ®úÉå +Éè®ú {Éè®úÉ¨ÉäÊb÷Eò±É º]õÉ¡ò B´ÉÆ Ê½þÊ¶ÉÊ±É ®úÉä ÉºÉÇ xÉä <ºÉEòÉªÉÇGò¨É Eäò Ê±ÉB +{ÉxÉÒ ºÉä ÉÉBÆ |ÉnùÉxÉ ÊEòB*

(MÉ) ºEÚò±ÉÉå EòÉ xÉ´ÉÒxÉÒEò®úhÉ : MÉÉÆvÉÒOÉÉ¨É ¶ÉèÊIÉEò ºÉÉäºÉÉ<]õÒ (VÉÒ<ÇBºÉ) uùÉ®úÉ ºÉÆSÉÉÊ±ÉiÉ Ê´ÉtÉ±ÉªÉÉå +Éè®ú EòÉì±ÉäVÉ ¨ÉÖJªÉ °ü{ÉºÉä +ÉºÉ{ÉÉºÉ IÉäjÉ Eäò Ê´É¶Éä¹ÉÉÊvÉEòÉ®ú |ÉÉ{iÉ ±ÉÉäMÉÉå EòÒ +É´É¶ªÉEòiÉÉ+Éå EòÉä {ÉÚ®úÉ Eò®úiÉÉ ½èþ* MÉÉÆvÉÒOÉÉ¨É ¶ÉèIÉÊhÉEò ºÉÉäºÉÉ<]õÒuùÉ®úÉ ºÉÆSÉÉÊ±ÉiÉ ºÉ¦ÉÒ ºEÚò±ÉÉå +Éè®ú EòÉì±ÉäVÉÉå EòÒ ¦É´ÉxÉÉå EòÉä ÊxÉMÉÊ¨ÉiÉ ºÉÉ¨ÉÉÊVÉEò {É½þ±É Eäò ¦ÉÉMÉ Eäò °ü{É Éå <xÉ ºÉÆºlÉÉxÉÉåEäò UôÉjÉÉå Eäò Ê±ÉB ºÉ¦ÉÒ +ÉvÉÖÊxÉEò ºÉÖÊ´ÉvÉÉ+Éå ºÉä {ÉÊ®ú¹EÞòiÉ ÊEòªÉÉ MÉªÉÉ* ,p,l,y d‚yksuh esa fLFkr th-oh-fuyk;e Ldwy thÃ,l }kjk lapkfyr gS mls o"kZ 2017 ds nkSjku jksVjh Dyc] fo'kk[kkiê.ke dslg;ksx ls uoh—r fd;k x;k rFkk fnukad 20 twu 2017 dks uoh—r Ldwy dk mn~?kkVu fd;kx;kA

84. ={ÉªÉÖÇHò Eäò +±ÉÉ´ÉÉ, EÆò{ÉxÉÒ Eäò Uô: ¶ÉèIÉÊhÉEò ºÉÆºlÉÉBÆ VÉÉä MÉÉÆvÉÒOÉÉ¨É Ê¶ÉIÉÉ ºÉÉäºÉÉ<]õÒ Eäò +vÉÒxÉ EòÉªÉÇ Eò®ú ®ú½äþ ½èþ =xÉEäòÊ¤ÉVÉ±ÉÒ +Éè®ú {ÉÉxÉÒ {É®ú ½Öþ<Ç ´ªÉªÉ EòÉ ´É½þxÉ Eò®úiÉÒ ½èþ*

ºÉiÉEÇòiÉÉ Ê´É¦ÉÉMÉ EòÒ MÉÊiÉÊ´ÉÊvÉªÉÉÄ :

85- ,p,l,y esa lrdZrk foHkkx dsUæh; lrdZrk vk;ksx dh ,d foLrkfjr 'kk[kk ds :i esa dk;Z djrkgS vkSj lrdZrk lacaèkh ekeyksa esa v ,oa iz fu dh lgk;rk djrk gSA o"kZ ds nkSjku] lrdZrk tkx:drklIrkg 30 vDVwcj 2017 ls 04 uoacj 2017 rd euk;k x;k] bl nkSjku Þesjk y{;&Hkz”Vkpkj eqä HkkjrÞfo"k; ij ,d laxks"Bh vk;ksftr dh xÃA Jherh , vkj vuqjkèkk] vkÃih,l] çèkku lfpo] vka/kz izns'kljdkj us mDr fo"k; ij ,d O;k[;ku fn;kA ,p,l fMxzh d‚yst ds Nk=ksa vksj vfèkdkfj;ksa ds fy,fuca/k ys[ku çfr;ksfxrk vksj ukjk ys[ku çfr;ksfxrk vk;ksftr fd, x, rFkk fotsrkvksa dks iqjLdkjforfjr fd, x,A foHkkx fu;fer rkSj ij lrdZrk laca/kh tkap djrh gS iz.kkyh lqèkkj dk lq>ko nsrh gSAblds vykok] fofHkUu igyqvksa ij lhVhÃ çdkj dh 04 fjiksVZ izLrqr dh gSA

Ê´ÉkÉÒªÉ ´É¹ÉÇ Eäò +ÆiÉ +Éè®ú <ºÉ Ê®ú{ÉÉä]Çõ EòÒ |ÉºiÉÖiÉ Eò®úxÉä EòÒ ÊiÉÊlÉ Eäò ¤ÉÒSÉ ºÉÉ¨ÉOÉÒ {ÉÊ®ú´ÉiÉÇxÉ :

86- funs'kd eaMy esa ifjorZu % lqJh lqjhuk jktu] ljdkjh ukekafdr funs'kd dk in 01 vçSy 2018daiuh vfèkfu;e] 2013 dh èkkjk&167 ¼1½ ds vuqlkj fjDr gqvkA deksMksj ih,p,e lkfyg] funs'kd¼fuxfer ;kstuk vkSj dkÆed½ us O;fäxr dkj.kksa ls R;kxi= ns fn;k gS vkSj 15 eÃ 2018 dks dk;kZy;ls dk;ZeqDr gks x,A Jh çnhi xqIrk] vks,lMh ,oa ts,l] MhMhih@,evksMh us 01 twu 2018 ls ljdkjhukekafdr funs'kd ds :i esa fu;qä fd;k x;k gSA

ÊxÉMÉÊ¨ÉiÉ ¶ÉÉºÉxÉ Ê®ú{ÉÉä]Çõ :

87. ¨ÉÆb÷±É ¤Éè öEòÉå EòÒ ºÉÆJªÉÉ +Éè®ú ¤Éè öEòÉå ¨Éå ÊxÉnäù¶ÉEòÉå EòÒ ={ÉÎºlÉÊiÉ ÊxÉnäù¶ÉEòÉå Eäò {ÉÊ®ú´ÉiÉÇxÉ B´ÉÆ =xÉEäò ¨ÉÉxÉnäùªÉ ÊxÉMÉÊ¨ÉiÉ

¶ÉÉºÉxÉ Ê®ú{ÉÉä]Çõ ¨Éå ÊnùªÉÉ MÉªÉÉ ½èþ* ÊxÉMÉÊ¨ÉiÉ ¶ÉÉºÉxÉ {É®ú Ê®ú{ÉÉä]Çõ B´ÉÆ ¨ÉÆb÷±É Ê®ú{ÉÉä]Çõ Eäò ¦ÉÉMÉ Eäò °ü{É ¨Éå ¤ÉxÉxÉä ´ÉÉ±ÉÒ +xÉÖ{ÉÉ±ÉxÉ

|É¨ÉÉhÉ{ÉjÉ Gò¨É¶É: {ÉÊ®úÊ¶É¹]õ-1 B´ÉÆ 1Eò ¨Éå ÊnùªÉÉ MÉªÉÉ ½èþ*



|É¤ÉÆvÉxÉ SÉSÉÉÇ +Éè®ú Ê´É¶±Éä¹ÉhÉ :

88. ¨ÉÆb÷±É Ê®ú{ÉÉä]Çõ Eäò ¦ÉÉMÉ Eäò °ü{É ¨Éå ¤ÉxÉxÉä ´ÉÉ±ÉÒ |É¤ÉÆvÉxÉ SÉSÉÉÇ +Éè®ú Ê´É¶±Éä¹ÉhÉ Ê®ú{ÉÉä]Çõ {ÉÊ®úÊ¶É¹]õ-2 ¨Éå ÊnùªÉÉ MÉªÉÉ ½èþ*

ÊxÉªÉiÉ VÉ¨ÉÉBÆ :

89. +É{ÉEòÒ EÆò{ÉxÉÒ xÉä EòÉä<Ç ÊxÉªÉiÉ VÉ¨ÉÉBÆ º´ÉÒEÞòiÉ xÉ½þÓ ÊEòªÉÉ ½èþ +Éè®ú iÉÖ±ÉxÉ-{ÉjÉ Eäò iÉÉ®úÒJÉ iÉEò ÊEòºÉÒ |ÉEòÉ®ú EòÒ ÉÚ±ÉvÉxÉ

ªÉÉ ¤ªÉÉWÉ ¤ÉEòÉªÉÉ xÉ½þÓ ½èþ*

ºÉ½þÉªÉEò B´ÉÆ ºÉÉ½þSÉªÉÇ

90. ºÉ¨ÉÒIÉÉvÉÒxÉ ´É¹ÉÇ Eäò nùÉè®úÉxÉ, +É{ÉEòÒ EÆò{ÉxÉÒ EòÉ EòÉä<Ç ºÉ½þÉªÉEò ªÉÉ ºÉÉ½þSÉªÉÇ EÆò{ÉxÉÒ ªÉÉ ={ÉGò¨É xÉ½þÓ ½èþ*

Eò¨ÉÇSÉÉÊ®úªÉÉå Eäò Ê´É´É®úhÉ

91. ºÉ¨ÉÒIÉÉvÉÒxÉ ´É¹ÉÇ Eäò nùÉè®úÉxÉ, Ê½þ Ê¶É Ê±É EòÉ EòÉä<Ç ¦ÉÒ Eò¨ÉÇSÉÉ®úÒ ºÉ±ÉÉxÉÉ 60 ±ÉÉJÉ ¯û{ÉªÉä ¨ÉÉxÉnäùªÉ +Éè®ú =ºÉºÉä +ÊvÉEò

|É{iÉ xÉ½þÓ ÊEòªÉÉ ªÉÉ 5 ±ÉÉJÉ ªÉÉ =ºÉºÉä +ÊvÉEò |ÉÊiÉ¨ÉÉ½þ |ÉÉ{iÉ xÉ½þÓ ÊEòªÉÉ ½èþ* iÉlÉÉÊ{É, EÆò{ÉxÉÒ +ÊvÉÊxÉªÉ¨É 2013 EòÒ vÉÉ®úÉ

197 (12) Eäò +vÉÒxÉ +{ÉäÊIÉiÉ ºÉÚSÉxÉÉ EÆò{ÉxÉÒ Eäò ÊxÉªÉ¨É 5(2) Eäò ºÉÉlÉ {Égåø* (|É¤ÉÆvÉEòÒªÉ EòÉÌ¨ÉEò Eäò ÊxÉªÉÖÊHò +Éè®ú ÉÉxÉnäùªÉ)

ÊxÉªÉ¨É 2014 ¶ÉÚxªÉ ½èþ*

¨É½þi´É{ÉÚhÉÇ B´ÉÆ ºÉÉ¨ÉOÉÒ +Énäù¶É

92. ºÉ¨ÉÒIÉÉvÉÒxÉ É¹ÉÇ Eäò nùÉè®úÉxÉ, EòÉä<Ç É½þi´É{ÉÚhÉÇ +Éè®ú ºÉÉ¨ÉOÉÒ +Énäù¶É ÊxÉªÉÉ¨ÉEò xªÉÉªÉÉ±ÉªÉÉå ªÉÉ +ÊvÉEò®úhÉÉå uùÉ®úÉ VÉÉ®úÒ xÉ½þÓ

ÊEòªÉÉ MÉªÉÉ ½èþ* ¦ÉÊ´É¹ªÉ ¨Éå ºÉÆ¤ÉÆÊvÉiÉ ºiÉ®úÉå +Éè®ú EÆò{ÉxÉÒ Eäò |ÉSÉÉ±ÉxÉ ¨Éå EòÉä<Ç |É¦ÉÉ´É {Ébä÷*

´ÉÉÌ¹ÉEò Ê´É´É®úhÉ Eäò iÉi´É :

93. EÆò{ÉxÉÒ +ÊvÉÊxÉªÉ¨É 2013 EòÒ vÉÉ®úÉ 92 (3) Eäò +xÉÖ{ÉÉ±ÉxÉ ¨Éå EÆò{ÉxÉÒ Eäò ÊxÉªÉ¨É 12(1) Eäò ºÉÉlÉ {Éfäø (|É¤ÉÆvÉxÉ ªÉÉ

|É¶ÉÉºÉxÉ) ÊxÉªÉ¨É 2014 ´ÉÉÌ¹ÉEò Ê´É´É®úhÉ Eäò iÉi´É {ÉÊ®úÊ¶É¹]õ-3 ¨Éå ÊnùªÉÉ MÉªÉÉ ½èþ*

ºÉÆ¤ÉÆÊvÉiÉ {ÉÉÌ]õªÉÉå Eäò ºÉÉlÉ ºÉ¨{ÉEÇò :

94. Ê´ÉkÉÒªÉ ´É¹ÉÇ 2017-18 Eäò Ê±ÉB EÆò{ÉxÉÒ +ÊvÉÊxÉªÉ¨É 2013 EòÒ vÉÉ®úÉ 134(3) (BSÉ) Eäò +vÉÒxÉ |ÉEò]õ Eò®úxÉä ´ÉÉ±ÉÒ

+{ÉäÊIÉiÉ ºÉÚSÉxÉÉ ¶ÉÚxªÉ ½èþ* +iÉB´É, EÆò{ÉxÉÒ +ÊvÉÊxÉªÉ¨É 2013 EòÒ EÆò{ÉxÉÒ (±ÉäJÉÉ) ÊxÉªÉ¨É 2014 Eäò ÊxÉªÉ¨É 8(2) Eäò ºÉÉlÉ

{Éfäø +Éè®ú vÉÉ®úÉ 134 (3) (BSÉ) Eäò +ÆiÉMÉÇiÉ +{ÉäÊIÉiÉ ºÉÚSÉxÉÉ ¨ÉÆb÷±É Ê®ú{ÉÉä]Çõ Eäò ºÉÉlÉ ºÉÆ±ÉMxÉ xÉ½þÓ ÊEòªÉÉ ½èþ*

+xÉÖºÉÚÊSÉiÉ VÉÉÊiÉ/+xÉÖºÉÚÊSÉiÉ VÉxÉ VÉÉÊiÉ EòÒ {ÉnùÉå EòÉ +É®úIÉhÉ :

95. +É{ÉEòÒ EÆò{ÉxÉÒ xÉä +xÉÖºÉÚÊSÉiÉ VÉÉÊiÉ/+xÉÖºÉÚÊSÉiÉ VÉxÉVÉÉÊiÉ/+xªÉ Ê{ÉUôbä÷ ÉMÉÇ Eäò {ÉnùÉå Éå +É®úIÉhÉ ºÉÆ¤ÉÆvÉÒ ºÉ®úEòÉ®úÒ ÊxÉnäù¶ÉÉå

EòÉ +xÉÖ{ÉÉ±ÉxÉ Eò®úiÉÒ ½èþ* 31 ¨ÉÉSÉÇ, 2018 EòÉä ¦ÉiÉÔ, EÖò±É ¨ÉÉxÉ´É ºÉÆJªÉÉ ¶ÉÊHò +Éè®ú Ê®úÊHòªÉÉå EòÒ ÎºlÉÊiÉ EòÉä Gò¨É¶É:

{ÉÊ®úÊ¶É¹]õ 4, 5, B´ÉÆ 6 ¨Éå nù¶ÉÉÇªÉÉ MÉªÉÉ ½èþ*



33

¶ÉÉ®úÒÊ®úEò °ü{É ºÉä Ê´ÉEò±ÉÉÆMÉÉå Eäò {ÉnùÉå ¨Éå +É®úIÉhÉ

96. ¦ÉÉ®úiÉ ºÉ®úEòÉ®ú Eäò ÊxÉnäù¶ÉÉå Eäò +xÉÖ{ÉÉ±ÉxÉ ¨Éå +É{ÉEòÒ EÆò{ÉxÉÒ Eò¨ÉÇSÉÉÊ®úªÉÉå Eäò ºÉ¦ÉÒ OÉÚ{ÉÉå VÉèºÉä Eò, JÉ, MÉ +Éè®ú PÉ {ÉnùÉå

¨Éå Ê´ÉEò±ÉÉÆMÉ {ÉnùÉå ¨Éå +É®úIÉhÉ EòÉ +xÉÖ{ÉÉ±ÉxÉ Eò®úiÉÒ ½èþ* ¶ÉÉ®úÒÊ®úEò °ü{É ºÉä Ê´ÉEò±ÉÉÆMÉ Eò¨ÉÇSÉÉÊ®úªÉÉå EòÒ ´ÉiÉÇ ÉÉxÉ |ÉÊiÉ¶ÉiÉiÉÉ

+{ÉäÊIÉiÉ 4.41% EòÒ iÉÖ±ÉxÉÉ ¨Éå 4% ½èþ*

97. EÆò{ÉxÉÒ Éå Ê´ÉEò±ÉÉÆMÉ Eò¨ÉÇSÉÉÊ®úªÉÉä Eäò Ê±ÉB ºÉ¨ÉªÉ ºÉ¨ÉªÉ {É®ú ºÉ®úEòÉ®ú ºÉä |ÉÉ{iÉ ÉÉMÉÇ ÊxÉnäù¶ÉÉxÉÖºÉÉ®ú ºÉ¦ÉÒ Ê®úªÉÉªÉiÉ/UÚô]õ näùiÉÒ

½èþ +Éè®ú ºÉÉvÉÉ®úhÉ {ÉÊ®ú´É½þxÉ ¦ÉkÉÉ 600.00 ¯û{ÉªÉä ¦ÉÖMÉiÉÉxÉ ÊEòªÉÉ VÉÉ ®ú½þÉ ½èþ EòÒ iÉÖ±ÉxÉÉ ¨Éå xÉäjÉ½þÒxÉ, ¶ÉÉ®úÒÊ®úEò °ü{É ºÉä

Ê´ÉEò±ÉÉÆMÉ BÆ É ¤ÉÊvÉ®ú +Éè®ú ÉÚEò º]õÉ¡ò BÆ É EòÉ¨ÉMÉÉ®úÉåEòÉä {ÉÊ®ú´É½þxÉ ¦ÉkÉÉ 1200.00 ¯û{ÉªÉä ¦ÉÖMÉiÉÉxÉ ÊEòªÉÉ VÉÉiÉÉ ½èþ* +Éè®ú É½þÒ

+ºÉ¨ÉlÉÇiÉÉBÆÄ ®úJÉxÉä ÉÉ±Éä +ÊvÉEòÉÊ®úªÉÉå EòÉä ¦ÉÒ =xÉEäò {ÉÊ®ú´É½þxÉ ºÉÎ¤ºÉb÷Ò Eäò +ÊiÉÊ®úHò 500 °ü EòÒ {ÉÊ®ú´É½þxÉ ¦ÉkÉÉ ÊnùªÉÉ VÉÉiÉÉ

½èþ*

=VÉÉÇ EòÉ ºÉÆ®úIÉhÉ :

98. EÆò{ÉxÉÒ +ÊvÉÊxÉªÉ¨É 2013 EòÒ vÉÉ®úÉ 134 (3) (B¨É) EòÉä EÆò{ÉxÉÒ (±ÉäJÉä) ÊxÉªÉ¨É 2014 EòÒ ÊxÉªÉ¨É ºÉÆJªÉÉ 8(3) Eäò

ºÉÉlÉ +{ÉäÊIÉiÉ ºÉÚSÉxÉÉ EòÉä {Éfåø* >ðVÉÉÇ EòÉ ºÉÆ®úIÉhÉ, |ÉÉätÉäÊMÉEòÒ Ê´É±ÉªÉxÉ B´ÉÆ Ê´Énäù¶ÉÒ +VÉÇxÉ {ÉÊ®úÊ¶É¹]õ -7 ¨Éå ÊnùªÉÉ MÉªÉÉ ½èþ*

ºÉÉÆÊ´ÉÊvÉEò ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉEò

99. ¦ÉÉ®úiÉ Eäò ÊxÉªÉÆjÉEò ´É ¨É½þÉ ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉEò uùÉ®úÉ, Ê´ÉkÉÒªÉ ´É¹ÉÇ 2017-18 Eäò Ê±ÉB, ¨ÉèºÉºÉÇ ¤ÉÉ¶ÉÉ BÆb÷ xÉ®úËºÉ½þxÉ,

Ê´É¶ÉÉJÉ{É]Âõ]õhÉ¨É EòÉä EÆò{ÉxÉÒ Eäò ºÉÉÆÊ´ÉÊvÉEò ±ÉäJÉÉ-{É®úÒIÉEòÉå Eäò °ü{É ¨Éå, ÊxÉªÉÖHò ÊEòªÉÉ MÉªÉÉ* ´É¹ÉÇ 2017-18 Eäò Ê±ÉB +xªÉ

VÉä¤É JÉSÉÇ +Éè®ú VÉÒBºÉ]õÒ EòÉä UôÉäb÷Eò®ú, ºÉÉÆÊ´ÉÊvÉEò ±ÉäJÉÉ-{É®úÒIÉEòÉå EòÉä 2,20,000 ¯û{ÉªÉä ¶ÉÖ±Eò Eäò °ü{É ¨Éå ¦ÉÖMÉiÉÉxÉ ÊEòªÉÉ

MÉªÉÉ*

±ÉÉMÉiÉ ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉEò :

100. EÆò{ÉxÉÒ +ÊvÉÊxÉªÉ¨É 2013 EòÒ vÉÉ®úÉ 148 Eäò +xÉÖ{ÉÉ±ÉxÉ ¨Éå ´É¹ÉÇ 2017-18 Eäò Ê±ÉB ±ÉÉMÉiÉ ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉEò Eäò °ü{É

¨Éå ºÉÒB¨ÉB ªÉÚ.|ÉEòÉ¶É, ±ÉÉMÉiÉ ±ÉäJÉÉEòÉ®ú, Ê´É¶ÉÉJÉ{É]Âõ]õhÉ¨É EòÉä ÊxÉªÉÖHò ÊEòªÉÉ MÉªÉÉ, EÆò{ÉxÉÒ (±ÉÉMÉiÉ Ê®úEòÉbÇ÷ B´ÉÆ ±ÉäJÉÉ

{É®úÒIÉEò) ÊxÉªÉ¨É 2014 Eäò ºÉÉlÉ {Éfäø VÉÉä +É´É¶ªÉEò ¡òÉ<±É B´ÉÆ ±ÉÉMÉiÉ ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉÉ Ê®ú{ÉÉä]Çõ iÉªÉÉ®ú Eò®úxÉä Eäò Ê±ÉB +Éè®ú

VÉÒBºÉ]õÒú EòÉä UôÉäc÷Eò®ú 65,000 ¯û{ÉªÉä ¨ÉÉxÉnäùªÉ =Hò ÊxÉªÉ¨ÉÉå Eäò +ÆiÉMÉÇiÉ +{ÉäIÉÉxÉÖºÉÉ®ú ±ÉÉMÉiÉ ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉEò EòÉä näùªÉ ªÉÉäMªÉ

¨ÉÉxÉnäùªÉ EÆò{ÉxÉÒ Eäò ºÉnùºªÉÉå uùÉ®úÉ 65 ´ÉÓ ´ÉÉÌ¹ÉEò +É¨É ¤Éè öEò ¨Éå +Ê¦É{ÉÖ¹]õ ÊEòªÉÉ MÉªÉÉ*

ÊxÉnäù¶ÉEòÉå EòÉ =kÉ®ú nùÉÊªÉi´É Ê´É´É®úhÉ

101. EÆò{ÉxÉÒ +ÊvÉÊxÉªÉ¨É, 2013 EòÒ vÉÉ®úÉ 134 (5) Eäò +xÉÖ{ÉÉ±ÉxÉ Éå ÊxÉnäù¶ÉEòMÉhÉÉå EòÉ =kÉ®únùÉÊªÉi´É ºÉÆ¤ÉÆvÉÒ Ê´É´É®úhÉ BiÉnù

uùÉ®úÉ {ÉÖÎ¹]õ ÊEòªÉÉ VÉÉiÉÉ ½èþ :-

(Eò) ´ÉÉÌ¹ÉEò ±ÉäJÉÉ EòÒ iÉèªÉÉ®úÒ ¨Éå ºÉÉ¨ÉOÉÒ |Éä¹ÉhÉ ºÉä ºÉÆ¤ÉÆÊvÉiÉ º{É¹]õÒEò®úhÉ ºÉÊ½þiÉ ±ÉÉMÉÚ ½þÉäxÉä ´ÉÉ±Éä ±ÉäJÉÉ Ê´ÉÊvÉ ¨ÉÉxÉEòÉå EòÉ

+xÉÖ{ÉÉ±ÉxÉ ÊEòªÉÉ MÉªÉÉ ½èþ*



(JÉ) ÊxÉnäù¶ÉEòÉå xÉä BäºÉÒ ½þÒ ±ÉäJÉÉ Ê´ÉÊvÉ EòÉªÉÇ xÉÒÊiÉªÉÉå EòÉä SÉÖxÉEò®ú ÎºlÉ®úiÉÉ ºÉä =x½þÓ EòÉä +xÉÖ|ÉªÉÉäMÉ ÊEòªÉÉ +Éè®ú ºÉ¨ÉÖÊSÉiÉ iÉlÉÉ

Ê´É´ÉäEò{ÉÚhÉÇ ÊxÉhÉÇªÉ +Éè®ú |ÉÉCEò±ÉxÉ ÊEòB iÉÉÊEò <ºÉ EÆò{ÉxÉÒ Eäò ´ªÉ´É½þÉ®úÉå EòÒ 31 ¨ÉÉSÉÇ 2018 EòÒ ÎºlÉÊiÉ +Éè®ú <ºÉ EÆò{ÉxÉÒ

Eäò ±ÉÉ¦É EòÉ ºÉ½þÒ +Éè®ú º{É¹]õ +´É±ÉÉäEòxÉ ÊEòªÉÉ VÉÉ ºÉEäò*

(MÉ) ÊxÉnäù¶ÉEòÉå xÉä EÆò{ÉxÉÒ +ÊvÉÊxÉªÉ¨É, Eäò |ÉÉ´ÉvÉÉxÉÉå Eäò +xÉÖ{ÉÉ±ÉxÉ Éå <ºÉ EÆò{ÉxÉÒ EòÒ {ÉÊ®úºÉÆ{ÉÊkÉªÉÉå Eäò {É®úÒ®úIÉhÉ Eäò Ê±ÉB <ºÉ

+ÊvÉÊxÉªÉ¨É Eäò |ÉÉ´ÉvÉÉxÉ Eäò +xÉÖ{ÉÉ±ÉxÉ ¨Éå +xªÉ +ÊxÉªÉÊ¨ÉiÉiÉ+Éå EòÉ ºÉ½þÒ +Éè®ú {ÉªÉÉÇ{iÉ °ü{É ºÉä vªÉÉxÉ ÊnùªÉÉ MÉªÉÉ ½èþ*

(PÉ) ÊxÉnäù¶ÉEòÉå xÉä <ºÉ ´ÉÉÌ¹ÉEò ±ÉäJÉÉå EòÉä SÉ±ÉiÉä ´ªÉÉ{ÉÉ®ú Eäò +ÉvÉÉ®ú {É®ú iÉèªÉÉ®ú ÊEòªÉÉ MÉªÉÉ*

(SÉ) ÊxÉnäù¶ÉEòÉå xÉä ±ÉÉMÉÚ ºÉ¦ÉÒ EòÉxÉÚxÉÉå +Éè®ú =xÉEäò {ÉrùÊiÉªÉÉå Eäò |ÉÉ´ÉvÉÉxÉÉå ºÉÊ½þiÉ +xÉÖ{ÉÉ±ÉxÉ EòÉä ºÉÖÊxÉÎ¶SÉiÉ Eò®úxÉä Eäò Ê±ÉB

ºÉ¨ÉÖÊSÉiÉ {ÉrùÊiÉ +{ÉxÉÉ<Ç EòÒ ½èþ +Éè®ú |É¦ÉÉ´ÉÒ °ü{É ºÉä |ÉSÉÉ±ÉxÉ ¨Éå ½èþ*

+É¦ÉÉ®ú YÉÉ{ÉxÉ

102. +É{ÉEäò ÊxÉnäù¶ÉEò MÉhÉ ®úIÉÉ =i{ÉÉnùxÉ Ê´É¦ÉÉMÉ, ®úIÉÉ ¨ÉÆjÉÉ±ÉªÉ +Éè®ú ±ÉÉäEò =t¨É Ê´É¦ÉÉMÉÉå Eäò uùÉ®úÉ |ÉnùÉxÉ ÊEòB MÉB

|É¶ÉÉºÉÊxÉEò ºÉ½þªÉÉäMÉ B´ÉÆ ¨ÉÉMÉÇÊxÉnæù¶É Eäò Ê±ÉB +{ÉxÉÉ ½þÉÌnùEò +É¦ÉÉ®ú |ÉEò]õ Eò®úiÉä ½éþ* +É{ÉEäò ÊxÉnäù¶ÉEòMÉhÉ ¦ÉÉ®úiÉÒªÉ xÉÉèºÉäxÉÉ

+Éè®ú iÉ]õ ®úIÉEò ¨ÉÖJªÉÉ±ÉªÉ, bÅ÷ËVÉMÉ EòÉ{ÉÉæ®äú¶ÉxÉ +Éì¡ò <ÆÊb÷ªÉÉ, iÉä±É B´ÉÆ |ÉÉEÞòÊiÉEò MÉèºÉ ÊxÉMÉ¨É Ê±ÉÊ¨É]äõb÷, Ê´É¶ÉÉJÉ{É]Âõ]õhÉ¨É

{ÉkÉxÉ xªÉÉºÉ, ®úIÉÉ, ±ÉäJÉÉ ÊxÉªÉÆjÉEò (xÉÉèºÉäxÉÉ), +ÉÆwÉ |Énäù¶É ºÉ®úEòÉ®ú, ºÉÒ¨ÉÉ ¶ÉÖ±Eò, +ÉªÉEò®ú, =i{ÉÉnù, ºÉä ÉÉ Eò®ú B´ÉÆ Ê¤ÉGòÒ Eò®ú

Ê´É¦ÉÉMÉå EòÉ Ê´É¶Éä¹É °ü{É ºÉä +É¦ÉÉ®úÒ ½äþ* +É{ÉEäò ÊxÉnäù¶ÉEòMÉhÉ ªÉÉ{ÉÉ®ú ºÉ½þÉªÉÉäÊMÉªÉÉå iÉlÉÉ ºÉ¦ÉÒ ´ÉMÉÔEÞòiÉ ºÉ¨ÉÖnùÉªÉ Ê´É¶Éä¹É °ü{É ºÉä

+ÉB +É®ú BºÉ, B ¤ÉÒ BºÉ iÉlÉÉ b÷Ò BxÉ ´ÉÒ EòÉä =xÉEòÒ MÉÖhÉiÉÉ B´ÉÆ ºiÉ®ú ¨Éå ´ÉÞÊuù ºÉÖÊxÉÎ¶SÉiÉ ÊEòªÉÉ ½èþ, =xÉEòÉä +É¦ÉÉ®ú |ÉEò]õ

Eò®úiÉä ½éþ* ÊxÉnäù¶ÉEò MÉhÉ EÆò{ÉxÉÒ Eäò ¤ÉéEòºÉÇ, <ÆÊb÷ªÉxÉ ¤ÉéEò uùÉ®úÉ |ÉnùÉxÉ ÊEòB MÉB ¨É½þi´É{ÉÚhÉÇ {É®úÉ¨É¶ÉÇ iÉlÉÉ ºÉ½þªÉÉäMÉ Eäò Ê±ÉB

vÉxªÉ´ÉÉnù YÉÉÊ{ÉiÉ Eò®úiÉä ½éþ* ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉEò,+ÉÆiÉÊ®úEò ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉÉ iÉlÉÉ ´ÉÉÊhÉVªÉEò ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉÉ Eäò |ÉvÉÉxÉ ÊxÉnäù¶ÉEò,

+ÊvÉEòÉ®úÒ B´ÉÆ º]õÉ¡ò B´ÉÆ =xÉEäò {ÉnäùxÉ ºÉnùºªÉ ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉÉ ¤ÉÉäbÇ÷, ¤ÉéMÉ±ÉÚ®ú B´ÉÆ =xÉEäò ¨ÉÖJªÉÉ±ÉªÉÉå uùÉ®úÉ ÊnùB MÉB ¤É½Öþ¨ÉÚ±ªÉ

+Énäù¶ÉÉå B´ÉÆ ºÉ¨Éx´ÉªÉxÉ Eäò Ê±ÉB ½þÉÌnùEò vÉxªÉ´ÉÉnù näùiÉä ½éþ* +É{ÉEäò ÊxÉnäù¶ÉEò MÉhÉ EÆò{ÉxÉÒ Eäò ºÉ¦ÉÒ Eò¨ÉÇSÉÉÊ®úªÉÉå EòÉä =xÉEäò uùÉ®úÉ

ÊEòB MÉB ºÉ¨ÉÌ{ÉiÉ EòÉªÉÉç +Éè®ú ´ÉSÉxÉ ¤ÉuùiÉÉ Eäò Ê±ÉB ºÉ®úÉ½þxÉÉ Eò®úiÉÒ ½éþ*

ÊxÉnäù¶ÉEò ¨ÉÆb÷±É Eäò Ê±ÉB +Éè®ú =xÉEòÒ +Éä®ú ºÉä

½þ/-

ºlÉÉxÉ : Ê´É¶ÉÉJÉ{É]Âõ]õhÉ¨É (B±É ´ÉÒ ¶É®úiÉ ¤ÉÉ¤ÉÚ)

ÊnùxÉÉÆEò: 16 VÉÖ±ÉÉ<Ç 2018 Ê®úªÉ®ú Bb÷Ê¨É®ú±É (ºÉä ÉÉÊxÉ´ÉÞkÉ)

+vªÉIÉ B´ÉÆ |É¤ÉÆvÉ ÊxÉnäù¶ÉEò



35

{ÉÊ®úÊ¶É¹]õ -1

ÊxÉMÉÊ¨ÉiÉ ¶ÉÉºÉxÉ {É®ú Ê®ú{ÉÉä]Çõ

±ÉÉäEò =t¨É Ê´É¦ÉÉMÉ, ¦ÉÉ®úiÉ ºÉ®úEòÉ®ú uùÉ®úÉ VÉÉ®úÒ ¨ÉÉMÉÇÊxÉnäù¶ÉÉå Eäò +xÉÖºÉÉ®ú ÊxÉMÉÊ¨ÉiÉ ¶ÉÉºÉxÉ ºÉ¨¤ÉxvÉÒ |ÉÉ´ÉvÉÉxÉÉå Eäò

+xÉÖ{ÉÉ±ÉxÉ ºÉä ºÉÆ¤ÉÆÊvÉiÉ Ê®ú{ÉÉä]Çõ +xÉÖ ÉiÉÔ {Éè®úÉOÉÉ¡òÉå ¨Éå ÊnùªÉÉ MÉªÉÉ ½èþ*

2. ÊxÉMÉÊ¨ÉiÉ ¶ÉÉºÉxÉ {É®ú Ê®ú{ÉÉä]Çõ : Ê½þÊ¶ÉÊ±É +{ÉxÉÒ ´ªÉ´ÉºÉÉ<Ç EòÉªÉÇEò±ÉÉ{ÉÉå Eäò ºÉ¦ÉÒ IÉäjÉÉå ¨Éå =SSÉ ¨ÉÉxÉEò Eäò xÉÒÊiÉ¶ÉÉºjÉ

EòÉä +{ÉxÉÉxÉä iÉlÉÉ EòÉªÉ¨É ®úJÉxÉä Eäò Ê±ÉB ÊxÉ®úxiÉ®ú |ÉªÉÉºÉ®úiÉ ½èþ +Éè®ú EÆò{ÉxÉÒ EòÉ ªÉ½þ ÉÉxÉxÉÉ ½èþ ÊEò ÊxÉMÉÊ¨ÉiÉ ¶ÉÉºÉxÉ {É®ú nù¶ÉÇxÉ,

<Ç ÉÉxÉnùÉ®úÒ,ºÉiªÉÊxÉ¹ öÉ, =kÉ®únùÉÊªÉi´É {ÉªÉÉÇ{iÉ |ÉEò]õÒEò®úhÉ +Éè®ú Ê´ÉÊvÉ/ºÉÉÆÊ´ÉÊvÉEò +xÉÖ{ÉÉ±ÉxÉ Eäò ÊºÉuùÉÆiÉÉå {É®ú +ÉvÉÉÊ®úiÉ ½èþ* ºÉ¦ÉÒ

¶ÉäªÉ®úvÉÉÊ®úªÉÉå Eäò Ê½þiÉ EòÒ ®úIÉÉ, =zªÉxÉ B´ÉÆ ºÉÖ®úIÉÉ EòÒ VÉÉ ºÉEäò* ªÉ½þ ÊxÉhÉÇªÉ Eò®úxÉä ¨Éå +ÊvÉEò ºÉä +ÊvÉEò {ÉÉ®únùÌ¶ÉiÉÉ ±ÉÉxÉä

EòÉ |ÉªÉÉºÉ Eò®úiÉÒ ½èþ +Éè®ú Ê½þiÉ Eäò Ê´É´ÉÉnù EòÉä nÚù®ú ®úJÉiÉÒ ½èþ* ªÉ½þ +{ÉxÉÉBÆ MÉB xÉB ÉÚ±ªÉÉå iÉlÉÉ =qäù¶ªÉÉå Eäò {ÉÉ±ÉxÉ EòÉä É½þi´É

näùiÉÒ ½èþ iÉlÉÉ ÊWÉ¨¨ÉänùÉ®ú ÊxÉMÉÊ¨ÉiÉ xÉÉMÉÊ®úEò Eäò °ü{É ¨Éå, ºÉÉ¨ÉÉÊVÉEò ÊVÉ¨¨ÉänùÉ®úÒ EòÉä ÊxÉ¦ÉÉiÉÉ ½èþ*

ÊxÉnäù¶ÉEò ¨ÉÆb÷±É :

3. ¨ÉÆb÷±É EòÉ MÉ öxÉ : Ê´ÉkÉÒªÉ É¹ÉÇ 2017-18 Eäò nùÉè®úÉxÉ, 05 {ÉÚhÉÇEòÉÊ±ÉEò ÊxÉnäù¶ÉEò (+vªÉIÉ B´ÉÆ |É¤ÉÆvÉ ÊxÉnäù¶ÉEò ºÉÊ½þiÉ),

01 +Æ¶ÉEòÉÊ±ÉEò ºÉ®úEòÉ®úÒ ÊxÉnäù¶ÉEò +Éè®ú 01 +Æ¶ÉEòÉÊ±ÉEò ºÉ®úEòÉ®úÒ ÊxÉnäù¶ÉEò (º´ÉiÉÆjÉ ÊxÉnäù¶ÉEò) EòÉä ¶ÉÉÊ¨É±É Eò®úiÉä ½ÖþB EÖò±É

07 ºÉnùºªÉÉå EòÒ ÊxÉnäù¶ÉEò ¨ÉÆb÷±É EòÉ MÉ öxÉ ÊEòªÉÉ MÉªÉÉ ½èþ*

4. 31.03.2018 EòÉä ºÉ¨ÉÉ{iÉ Ê´ÉkÉÒªÉ ´É¹ÉÇ Eäò nùÉè®úÉxÉ ¨ÉÆb÷±É Eäò ºÉnùºªÉÉå EòÉ Ê´É´É®úhÉ xÉÒSÉä ÊnùªÉÉ MÉªÉÉ ½èþ*

×Ö¤êü¿Ö�úÖë �êú ÖÖ´Ö ×¾Ö¢ÖßµÖ ¾ÖÂÖÔ ×Ö¤êü¿Ö�ú�Ö�Ö �úÖ ¯Ö¤üÖÖ´Ö †µÖ ×Ö¤êü¿Ö�ú�Ö�Ö2017-18 �úß ÃÖÓ�µÖÖ

†¬µÖ�Ö ‹¾ÖÓ ¯ÖÏ²ÖÓ¬Ö ×Ö¤êü¿Ö�ú

× üµÖ¸ü ‹›ü×´Ö¸ü»Ö ‹»Ö ¾Öß ¿Ö üŸÖ ²ÖÖ²Öæ, 01 †¯ÖÏî»Ö 17 ÃÖê †¬µÖ�Ö ‹¾ÖÓ ¯ÖÏ²ÖÓ¬Ö ×Ö¤êü¿Ö�ú ¿ÖæµÖ‹Ö‹´Ö, ³ÖÖ ÖÖî (ÃÖê¾ÖÖ×Ö¾Öé¢Ö) 31 ´ÖÖ“ÖÔ 18

¯Öæ�ÖÔ�úÖ×»Ö�ú ×Ö¤êü¿Ö�ú�Ö�Ö

�ú´ÖÖê›üÖê ü ‹ ‹ÃÖ ×´Ö¡ÖÖ 01 †¯ÖÏî»Ö 17 ÃÖê ×Ö¤êü¿Ö�ú (¯ÖÖêŸÖ ×Ö´ÖÖÔ�Ö) ¿ÖæµÖ³ÖÖ ÖÖî (ÃÖê¾ÖÖ×Ö¾Öé¢Ö) 31 ´ÖÖ“ÖÔ 18

ÁÖß ‹´Ö ÖÖ�Ö¸üÖ•Ö 01 †¯ÖÏî»Ö 17 ÃÖê ×Ö¤êü¿Ö�ú (×¾Ö¢Ö ‹¾ÖÓ ¾ÖÖ×�Ö•µÖ) ¿ÖæµÖ31 •ÖæÖ 17

�ú´ÖÖê›üÖê ü ¯Öß ‹“Ö ‹´Ö ÃÖÖ×»ÖÆü 01 †¯ÖÏî»Ö 17 ÃÖê ×Ö¤êü¿Ö�ú (×Ö µÖÖê ‹¾ÖÓ �úÖÙ´Ö�ú) ¿ÖæµÖ³ÖÖ ÖÖî (ÃÖê¾ÖÖ×Ö¾Öé¢Ö) 31 ´ÖÖ“ÖÔ 18

�ú´ÖÖê›üÖê ü Æêü ÖŸÖ �Ö¡Öß 01 †¯ÖÏî»Ö 17 ÃÖê ×Ö¤êü¿Ö�ú (ÃÖÖ´Ö× ü�ú ¯Ö×¸üµÖÖê•ÖÖÖ) ¿ÖæµÖ³ÖÖ ÖÖî (ÃÖê¾ÖÖ×Ö¾Öé¢Ö) 31 ´ÖÖ“ÖÔ 18



ÃÖ ü�úÖ¸üß ÖÖ´ÖÖÓ×�úŸÖ ×Ö¤êü¿Ö�ú

ÃÖãÁÖß ÃÖã üßÖÖ üÖ•ÖÖ, ³ÖÖ ¯ÖÏ ÃÖê 01 †¯ÖÏî»Ö 17 ÃÖê †Ó¿Ö�úÖ×»Ö�ú ÃÖ ü�úÖ üß ×Ö¤êü¿Ö�ú --31 ´ÖÖ“ÖÔ 18

Ã¾ÖŸÖÓ¡Ö ×Ö¤êü¿Ö�ú

›üÖò ×²Ö•ÖµÖ �ãú´ÖÖ ü ÃÖÖÆæü 01 †¯ÖÏî»Ö 17 ÃÖê31 ´ÖÖ“ÖÔ 18 Ã¾ÖŸÖÓ¡Ö ×Ö¤êü¿Ö�ú 7

5. ×¤üÖÖÓ�ú 01 †¯ÖÏî»Ö, 2017 ÃÖê, �ú´ÖÖê›üÖê ü Æêü ÖÓŸÖ �Ö¡Öß, ³ÖÖ.ÖÖî. (ÃÖê¾ÖÖ×Ö¾Öé¢Ö) Öê, ×Ö¤êü¿Ö�ú (ÃÖÖ´Ö× ü�ú ¯Ö× üµÖÖê•ÖÖÖ) �êúºþ¯Ö ´Öë �úÖµÖÔ ¯ÖÏ³ÖÖ ü ÃÖÓ³ÖÖ»ÖÖ Æîü… ×¤üÖÖÓ�ú 18 ×¤üÃÖÓ²Ö ü 2017 ÃÖê ÁÖß´ÖŸÖß ‹´Ö. ÃÖã•ÖÖŸÖÖ �úÖê, ´Öã�µÖ ×¾Ö¢ÖßµÖ †×¬Ö�úÖ üß �êú ºþ¯Ö´Öë ×ÖµÖãŒŸÖ ×�úµÖÖ �ÖµÖÖ…

6. ÁÖß ‹´Ö ÖÖ�Ö üÖ•Ö, ×Ö¤êü¿Ö�ú (×¾Ö¢Ö †Öî ü ¾ÖÖ×�Ö•µÖ) Öê 30 •ÖæÖ 2017 �úÖê †¯ÖÖß †×¬Ö¾ÖÖÙÂÖŸÖÖ �úß †ÖµÖã ¯Öæ üÖ �ú üÖê �êú¯Ö¿“ÖÖŸÖ ×Ö¤êü¿Ö�ú (×¾Ö¢Ö †Öî ü ¾ÖÖ×�Ö•µÖ) �êú ¯Ö¤ü ÃÖê �úÖµÖÔ ÖãŒŸÖ Æãü‹…

7. ¨ÉÆb÷±É Eäò ÊxÉnäù¶ÉEòMÉhÉ EòÉ EòÉªÉÇEòÉ±É {ÉÚ®úÉ Eò®úxÉä ´ÉÉ±Éä ÊxÉnäù¶ÉEòÉå EòÉä +{ÉxÉÒ ºÉä ÉÉ EòÉ±É Eäò nùÉè®úÉxÉ nùÒ MÉ<Ç ºÉä ÉÉ+Éå EòÉ

ºÉ®úÉ½þxÉÉ Eò®úiÉÒ ½èþ*

8- ÊxÉMÉÊ¨ÉiÉ ¶ÉÉºÉxÉ EòÒ b÷Ò{ÉÒ<Ç ¨ÉÉMÉÇ ÊxÉnæù¶ÉÉxÉÖºÉÉ®ú, BSÉBºÉB±É Eäò ÊxÉnäù¶ÉEò ¨ÉÆb÷±É ¨Éå iÉÒxÉ º´ÉiÉÆjÉ ÊxÉnäù¶ÉEòÉå EòÉ ½þÉäxÉÉ

+ÊxÉ´ÉÉªÉÇ ½èþ* +{ÉäÊIÉiÉ iÉÒxÉú º´ÉiÉÆjÉ ÊxÉnäù¶ÉEòÉå ¨Éå ºÉä ¨ÉÆb÷±É ¨Éå Eäò´É±É BEò ½þÒ º´ÉiÉÆjÉ ÊxÉnäù¶ÉEò ½èþ* BEò¨ÉÉjÉ º´ÉiÉÆjÉ ÊxÉnäù¶ÉEò

+lÉÉÇiÉ b÷Éì Ê¤ÉVÉÉìªÉ EÖò¨ÉÉ®ú ºÉÉ½Úþ, ÊnùxÉÉÆEò 22 xÉ´ÉÆ¤É®ú 2018 EòÉä +{ÉxÉÉ EòÉªÉÇEòÉ±É {ÉÚ®úÉ Eò®úxÉä VÉÉ ®ú½äþ ½èþ* <ºÉEäò ¤ÉÉnù,

ÊxÉnäù¶ÉEò ¨ÉÆb÷±É ¨Éå EòÉä<Ç º´ÉiÉÆjÉ ÊxÉnäù¶ÉEò xÉ½þÓ ½þÉäMÉÉ* j{kk ea=ky; dks fLFkfr ds ckjs esa tkudkjh nh xÃ gS vkSjcksMZ ij Lora= funs'kdksa dh vko';d la[;k dh fu;qfä djus dk vuqjksèk fd;k x;kA blfy,] funs'kdeaMy dh orZeku lajpuk MhihÃ fn'kkfunsZ'kksa ds vuq:i ugÈ gSA +iÉB´É, b÷Ò{ÉÒ<Ç ¨ÉÉMÉÇÊxÉnäù¶ÉÉxÉÖºÉÉ®ú ¨ÉÉèVÉÚnùÉ

ÊxÉnäù¶ÉEòÉä Eäò ¨ÉÆb÷±É EòÉ MÉ öxÉ xÉ½þÓ ÊEòªÉÉ MÉªÉÉ ½èþ*

9. ¤ÉÉäbÇ÷ ¤Éè öEò : ¤ÉÉäbÇ÷ ÊxÉªÉÊ¨ÉiÉ +ÆiÉ®úÉ±É {É®ú EÆò{ÉxÉÒ Eäò ¨ÉÉ¨É±ÉÉå {É®ú Ê´ÉSÉÉ®ú Ê´É¨É¶ÉÇ Eò®úiÉÒ ½èþ +Éè®ú ÊxÉhÉÇªÉ Ê±ÉªÉÉ VÉÉiÉÉ ½èþ*

2017-18 EòÉä ºÉ¨ÉÉ{iÉ Ê´ÉkÉÒªÉ ´É¹ÉÇ Eäò nùÉè®úÉxÉ, ÊnùxÉÉÆEò 27 VÉÚxÉ, 2017, 31 +MÉºiÉ 2017, 18 ÊnùºÉ¨¤É®ú 2017 B´ÉÆ

19 ¨ÉÉSÉÇ 2018 EÖò±É 04 ¨ÉÆb÷±É ¤Éè öEåò +ÉªÉÉäÊVÉiÉ EòÒ MÉ<Ç* EÆò{ÉxÉÒºÉ +ÊvÉÊxÉªÉ¨É 2013 Eäò rùÉ®úÉ ÊxÉvÉÉÇÊ®úiÉ +´ÉÊvÉ Eäò

nùÉè®úÉxÉ ÊEòºÉÒ nùÉä ¤Éè öEòÉå EòÒ ¤ÉÒSÉ ½þÉäiÉÒ ½èþ*



37

10. ÊxÉnäù¶ÉEòÉå EòÒ ={ÉÎºlÉÊiÉ : ¤ÉÉäbÇ÷ ¤Éè öEò +Éè®ú +É¨É ¤Éè öEò ¨Éå ÊxÉnäù¶ÉEòÉå EòÒ ={ÉÎºlÉÊiÉ EòÉ Ê´É´É®úhÉ xÉÒSÉä ÊnùªÉÉ MÉªÉÉ ½èþ*

×Ö¤êü¿Ö�úÖë �êú ÖÖ´Ö ²Öîšü�úÖë �úß ÃÖÓ�µÖÖ×Ö¤êü¿Ö�úÖë �êú �úÖµÖÔ�úÖ»Ö ˆ¯ÖÛÃ£ÖŸÖ ×¯Ö”û»Öê ¾ÖÖÙÂÖ�ú †Ö´Ö

�êú ¤üÖî üÖÖ ²Öîšü�ú ´Öë ˆ¯ÖÛÃ£ÖŸÖ× üµÖ¸ü ‹›ü×´Ö¸ü»Ö ‹»Ö ¾Öß ¿Ö¸üŸÖ ²ÖÖ²Öæ, ‹Ö‹´Ö (ÃÖê¾ÖÖ×Ö¾Öé¢Ö) 4 4 •Öß ÆüÖÓ

�ú´ÖÖê›üÖê ü ‹ ‹ÃÖ ×´Ö¡ÖÖ 4 4 •Öß ÆüÖÓ

ÁÖß ‹´Ö ÖÖ�Ö¸üÖ•Ö 1 1 »ÖÖ�Öæ ÖÆüà

�ú´ÖÖê›üÖê ü ¯Öß ‹“Ö ‹´Ö ÃÖÖ×»ÖÆü 4 4 •Öß ÆüÖÓ

ÃÖãÁÖß ÃÖã üßÖÖ üÖ•ÖÖ, ³ÖÖ ¯ÖÏ ÃÖê 4 0 •Öß ÖÆüà

›üÖò ×²Ö•ÖµÖ �ãú´ÖÖ ü ÃÖÖÆæü 4 4 •Öß ÆüÖÓ

11. ¤ÉÉäbÇ÷ |ÉÊGòªÉÉ : ¤ÉÉäbÇ÷ ¤Éè öEò |ÉiªÉäEò ÊiÉ¨ÉÉ½þÒ ¨Éå Eò¨É ºÉä Eò¨É BEò ¤ÉÉ®ú +ÉªÉÉäÊVÉiÉ EòÒ VÉÉiÉÒ ½èþ +Éè®ú +É´É¶ªÉEòiÉÉ Eäò+xÉÖºÉÉ®ú +ÊvÉEò ¤ÉÉ®ú, +ÉªÉÉäÊVÉiÉ ÊEòB VÉÉiÉä ½éþ* ªÉÉ{ÉÉ®ú EòÒ +É´É¶ªÉHòÉ+Éå {É®ú vªÉÉxÉ EåòÊpùiÉ Eò®ú ®ú½äþ ½éþ* ½þ®ú ¤ÉÉäbÇ÷ EòÒ ¤Éè öEò¨Éå +vªÉIÉ B´ÉÆ |É¤ÉÆvÉ ÊxÉnäù¶ÉEò ºÉä +xÉÖ ÉÉänùxÉ |ÉÉ{iÉ Eò®úxÉä Eäò ¤ÉÉnù, ¤ÉÉäbÇ÷ Eäò ºÉnùºªÉÉå Eäò Ê±ÉB =ÊSÉiÉ +Éè®ú ={ÉªÉÖHò +ÊOÉ¨É xÉÉäÊ]õºÉEäò ¨ÉÉvªÉ¨É ºÉä ¤ÉÖ±ÉÉ<Ç VÉÉiÉÒ ½èþ* Ê´ÉºiÉÞiÉ BVÉåb÷É, |É¤ÉÆvÉxÉ EòÉ Ê®ú{ÉÉä]Çõ, +xªÉ ºÉÆ¤ÉÆÊvÉiÉ nùºiÉÉ´ÉäWÉÉå EòÉä +É¨É iÉÉè®ú {É®ú ¤Éè öEò ¨ÉåºÉÉlÉÇEò ¤ÉiÉÉªÉÉ +Éè®ú vªÉÉxÉ EäòÎxpùiÉ ÊxÉhÉÇªÉ Eäò Gò¨É Éå ¤ÉÉäbÇ÷ Eäò ºÉnùºªÉÉå EòÉä {É½þ±Éä ºÉä Ê´ÉiÉÊ®úiÉ ÊEòªÉÉ VÉÉiÉÉ ½èþ* Ê´ÉÊ¶É¹]õ iÉiEòÉ±ÉWÉ°ü®úiÉÉå EòÉä {ÉiÉÉ Eò®úxÉä Eäò Ê±ÉB, ¤ÉÉäbÇ÷ EòÒ ¤Éè öEåò Eò¨É ºÉ¨ÉªÉ +Éè®ú Eò¦ÉÒ ªÉÉ{ÉÉ®ú +ÊxÉ´ÉÉªÉÇiÉÉ EòÒ +É´É¶ªÉHòÉ+Éå {É®ú ®úJÉÉ VÉÉiÉÉ½èþ* ºÉÆEò±{É EòÉä ¦ÉÒ +MÉ±ÉÒ ¤Éè öEò ¨Éå ¤ÉÉäbÇ÷ Eäò ºÉnùºªÉÉå uùÉ®úÉ {ÉÊ®úSÉÉ±ÉxÉ Eäò ¨ÉÉvªÉ¨É ºÉä {ÉÖÎ¹]õ EòÒ ½èþ*

12. ºÉÉ¨ÉÉxªÉ iÉÉè®ú {É®ú, BVÉåbä÷ ºÉÆ¤ÉÆÊvÉiÉ EòÉNÉWÉÉiÉ +ÊvÉEòÉÊ®úªÉÉå uùÉ®úÉ iÉèªÉÉ®ú ÊEòªÉÉ VÉÉiÉÉ ½èþ, EòÉªÉÇEòÉ®úÒ ÊxÉnäù¶ÉEòÉå xÉä ºÉ½þ ÉÊiÉVÉiÉÉ<Ç +Éè®ú +vªÉIÉ B´ÉÆ |É¤ÉÆvÉ ÊxÉnäù¶ÉEò Eäò +xÉÖ ÉÉänùxÉ Eäò Ê±ÉB ®úJÉÉ VÉÉiÉÉ ½èþ* Ê´ÉÊvÉ´ÉiÉ +xÉÖ ÉÉäÊnùiÉ ¤ÉÉäbÇ÷ xÉÉä]ÂõºÉ +Éè®ú BVÉåbä÷EòÉNÉWÉÉiÉ EÆò{ÉxÉÒ ºÉÊSÉ´É Eäò uùÉ®úÉ ¤ÉÉäbÇ÷ Eäò ºÉnùºªÉÉå EòÉä Ê´ÉiÉÊ®úiÉ ÊEòªÉÉ VÉÉiÉÉ ½èþ*

13. ¤ÉÉäbÇ÷ +Éè®ú =ºÉEäò ºÉnùºªÉÉå EòÉä EÆò{ÉxÉÒ Eäò ºÉ¦ÉÒ ºÉÚSÉxÉÉ+Éå Eäò Ê±ÉB {ÉÚ®úÉ ={ÉªÉÉäMÉ ÊEòªÉÉ ½èþ* ¤ÉÉäbÇ÷ SÉSÉÉÇ Eäò Ê±ÉB BVÉåbä÷¨Éå ÊEòºÉÒ ¦ÉÒ Ê´É¹ÉªÉ EòÉä ¶ÉÉÊ¨É±É ÊEòB VÉÉxÉä EòÒ ÊºÉ¡òÉÊ®ú¶É Eò®úxÉä Eäò Ê±ÉB º´ÉiÉÆjÉ ½èþ* ªÉÊnù +É´É¶ªÉHòÉ ½þÉä, ÉÊ®ú¹ ö |É¤ÉÆvÉxÉ ¦ÉÒ¤ÉÉäbÇ÷/ºÉÊ¨ÉÊiÉ uùÉ®úÉ SÉSÉÉÇ EòÒ VÉÉxÉä ´ÉÉ±ÉÒ ¨ÉÖqäù Eäò Ê±ÉB +ÊiÉÊ®úHò VÉÉxÉEòÉ®úÒ |ÉnùÉxÉ Eò®úxÉä Eäò Ê±ÉB ÊEòªÉÉ VÉÉiÉÉ ½èþ*

14. EÆò{ÉxÉÒ +ÊvÉÊxÉªÉ¨É 2013 EòÒ vÉÉ®úÉ-118(10) Eäò +xÉÖºÉ®úhÉ Éå ºÉÉÊSÉÊ´ÉEò ÉÉÆxÉEòÉå 1 +Éè®ú 2 Eäò |ÉÉ´ÉvÉÉxÉÉå EòÉä EÆò{ÉxÉÒxÉä +xÉÖ{ÉÉ±ÉxÉ ÊEòªÉÉ ½èþ*

15. ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉÉ ºÉÊ¨ÉÊiÉ : ¤ÉÉäbÇ÷ EòÒ ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉÉ ºÉÊ¨ÉÊiÉ Eäò iÉÒxÉ ºÉnùºªÉÉå ºÉä MÉÊ`öiÉ ½èþ* º´ÉiÉÆjÉ ÊxÉnäù¶ÉEò, ºÉ®úEòÉ®úÒxÉÉ¨ÉÉÆEòÒiÉ ÊxÉnäù¶ÉEò B´ÉÆ {ÉÚhÉÇEòÉÊ±ÉEò ÊxÉnäù¶ÉEò* ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉÉ ºÉÊ¨ÉÊiÉ EòÒ +vªÉIÉiÉÉ º´ÉiÉÆjÉ ÊxÉnäù¶ÉEò uùÉ®úÉ EòÒ VÉÉ ®ú½þÒ ½èþ +Éè®úÊ´ÉkÉÒªÉ ´É¹ÉÇ 2017-18 Eäò nùÉè®úÉxÉ ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉÉ ºÉÊ¨ÉÊiÉ Eäò ÊxÉ¨xÉÊ±ÉÊJÉiÉ ºÉnùºªÉ ½èþ *

(Eò) ¸ÉÒ Ê¤ÉVÉÉªÉ EÖò¨ÉÉ®ú ºÉÉ½Öþ +vªÉIÉ

(+Æ¶ÉEòÉÊ±ÉEò MÉè®ú ºÉ®úEòÉ®úÒ ÊxÉnäù¶ÉEò)



(JÉ) ºÉÖ ÉÒ ºÉÖ®úÒxÉÉ ®úÉVÉxÉ, ¦ÉÉ.|É.ºÉä ºÉnùºªÉ

(+Æ¶ÉEòÉÊ±ÉEò ºÉ®úEòÉ®úÒ ÊxÉnäù¶ÉEò)

(MÉ) �ú´ÖÖê›üÖê ü ¯Öß ‹“Ö ‹´Ö ÃÖÖ×»ÖÆü ºÉnùºªÉ

(+Æ¶ÉEòÉÊ±ÉEò ºÉ®úEòÉ®úÒ ÊxÉnäù¶ÉEò)

16. ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉÉ ºÉÊ¨ÉÊiÉ Eäò Ê´ÉSÉÉ®úÉlÉÇ Ê´É¹ÉªÉ Eäò °ü{É ¨Éå EÆò{ÉxÉÒ +ÊvÉÊxÉªÉ¨É EòÒ 2013 EòÒ vÉÉ®úÉ 177 +Éè®ú ºÉÉ´ÉÇVÉÊxÉEò

={ÉGò¨É Ê´É¦ÉÉMÉ uùÉ®úÉ VÉÉ®úÒ ÊEòB MÉB Ênù¶ÉÉ ÊxÉnæù¶ÉÉå ¨Éå ÊxÉÌnù¹]õ Eò®ú ®ú½äþ ½éþ* ºÉÊ¨ÉÊiÉ EòÉ |ÉÉlÉÊ¨ÉEò EòÉªÉÇ |É¤ÉÆvÉxÉ +Éè®ú ¤ÉÉäbÇ÷

uùÉ®úÉ Ê´ÉkÉ, ±ÉäJÉÉ +Éè®ú EòÉxÉÚxÉÒ +xÉÖ{ÉÉ±ÉxÉ Eäò Ê±ÉB Ê´ÉkÉÒªÉ Ê®ú{ÉÉä]Çõ, +ÉÆiÉÊ®úEò ÊxÉªÉÆjÉhÉ |ÉhÉÉ±ÉÒ EòÒ ºÉ¨ÉÒIÉÉ Eäò ¨ÉÉvªÉ¨É ºÉä

+{ÉxÉÒ ÊVÉ¨¨ÉänùÉÊ®úªÉÉå EòÉä {ÉÚ®úÉ Eò®úxÉä Eäò Ê±ÉB ÊxÉnäù¶ÉEò ¨ÉÆb÷±É EòÒ ºÉ½þÉªÉiÉÉ Eäò Ê±ÉB ½èþ*

17. ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉÉ ºÉÊ¨ÉÊiÉ +ÉÆiÉÊ®úEò ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉÉ |ÉÊiÉ´ÉänùxÉÉå EòÒ ºÉ¨ÉÒIÉÉ Eò®úiÉÒ ½èþ, ºÉÉÆÊ´ÉÊvÉEò ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉEòÉå +Éè®ú

+ÉÆiÉÊiÉ®úEò ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉEòÉå ºÉä SÉSÉÉÇ Eò®úiÉÒ ½èþ +Éè®ú ¤ÉÉäbÇ÷ EòÉä +{ÉxÉä ÊxÉ¹Eò¹ÉÇ ºÉÖZÉÉ´É +Éè®ú +xªÉ ºÉÆ¤ÉÆÊvÉiÉ ¨ÉÉ¨É±ÉÉå +Éè®ú +{ÉxÉÒ

{É½þ±Éä Uô ÉÉ½þÒ +Éè®ú ´ÉÉÌ¹ÉEò Ê´ÉkÉÒªÉ Ê´É´É®úhÉÉå EòÉä ¤ÉÉäbÇ÷ Eäò ºÉ¨ÉIÉ |ÉºiÉÖiÉ Eò®úiÉÒ ½èþ*

18. ºÉÊ¨ÉÊiÉ Eäò +vªÉIÉ xÉä ¨ÉÆb÷±É ¤Éè öEò Eäò nùÉè®úÉxÉ, ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉÉ ºÉÊ¨ÉÊiÉ EòÒ Ê]õ{{ÉÊhÉªÉÉå Eäò ¤ÉÉ®äú ¨Éå ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉÉ ºÉÊ¨ÉÊiÉ

EòÒ ¤Éè öEòÉå EòÒ EòÉªÉÇ ÉÞkÉ ¤ÉÉäbÇ÷ Eäò ºÉ¨ÉIÉ ®úJÉÉ VÉÉiÉÉ ½èþ*

19. Ê´ÉkÉÒªÉ ´É¹ÉÇ 2017-18 Eäò nùÉè®úÉxÉ, ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉÉ ºÉÊ¨ÉÊiÉ EòÒ {ÉÉÆSÉ ¤Éè öEåò, VÉÉä 27 VÉÚxÉ 2017, 31 +MÉºiÉ 2017,

18 ÊnùºÉ¨¤É®ú, 2017 +Éè®ú 19 ¨ÉÉSÉÇ, 2018 EòÉä +ÉªÉÉäÊVÉiÉ EòÒ MÉ<Ç*

20. Ê´ÉkÉÒªÉ ´É¹ÉÇ 2017-18 Eäò nùÉè®úÉxÉ, ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉÉ ºÉÊ¨ÉÊiÉ Eäò ºÉnùºªÉÉå EòÒ ={ÉÎºlÉÊiÉ xÉÒSÉä nùÒ MÉ<Ç ½èþ*

21. JÉ®úÒnù ={É ºÉÊ¨ÉÊiÉ : =SSÉ ¨ÉÚ±ªÉ Eäò ={ÉEò®úhÉÉå Eäò JÉ®úÒnù Eäò ÊºÉ±ÉÊºÉ±Éä ¨Éå |ÉÊGòªÉÉ MÉiÉ näù®úÒ EòÉ ÊxÉ®úÉEò®úhÉ Eò®úxÉä

Eäò Ê±ÉB, ÊxÉÊ½þiÉ Ê´ÉkÉÒªÉ ¶ÉÊHò Eäò ºÉÉlÉ ¤ÉÉäbÇ÷ EòÒ BEò ={É ºÉÊ¨ÉÊiÉ ÊxÉ¨xÉÊ±ÉÊJÉiÉ ºÉnùºªÉÉå Eäò ºÉÉlÉ 21 ¡ò®ú´É®úÒ 2012 EòÉä

½Öþ<Ç 366 ¤ÉÉäbÇ÷ EòÒ ¤Éè öEò Éå MÉÊ`öiÉ ÊEòªÉÉ MÉªÉÉ lÉÉ* É¹ÉÇ 2017-18 Eäò nùÉè®úÉxÉ, JÉ®úÒnù ={É-ºÉÊ¨ÉÊiÉ Éå ÊxÉ¨xÉÊ±ÉÊJÉiÉ ºÉnùºªÉ

lÉä*

(Eò) × üµÖ¸ü ‹›ü×´Ö ü»Ö ‹»Ö ¾Öß ¿Ö üŸÖ ²ÖÖ²Öæ, ‹Ö‹´Ö (ÃÖê¾ÖÖ×Ö¾Öé¢Ö) +vªÉIÉ


(JÉ) ºÉÆ¤ÉÆÊvÉiÉ EòÉªÉÇEòÉ®úÒ ÊxÉnäù¶ÉEò ºÉnùºªÉ

(MÉ) ÊxÉnäù¶ÉEò (Ê´ÉkÉ ´É ´ÉÉÊhÉVªÉ) ºÉnùºªÉ

ÃÖ¤üÃµÖ �úÖ ÖÖ´Ö ²Öîšü�úÖë �úß ÃÖÓ�µÖÖ

�úÖµÖÔ�úÖ»Ö �êú ¤üÖî üÖÖ Æãü‡Ô ²Öî™ü�ú ˆ¯ÖÛÃ£ÖŸÖ

›üÖò ×²Ö•ÖµÖ �ãú´ÖÖ ü ÃÖÖÆæü 4 4

ÃÖãÁÖß ÃÖã üßÖÖ üÖ•ÖÖ, ³ÖÖ ¯ÖÏ ÃÖê 4 0

Eò¨ÉÉb÷Éä®ú {ÉÒBSÉB¨É ºÉÉÊ±É½þ, ¦ÉÉ.xÉÉè.(ºÉä ÉÉÊxÉ´ÉÞkÉ) 4 4



39

22. ºÉÊ¨ÉÊiÉ Eäò Ê´ÉSÉÉ®úÉlÉÇ ¶ÉÊHòªÉÉå ºÉä >ð{É®ú ¨ÉÚ±ªÉ EòÒ +É´É¶ªÉEò ºÉÆ{ÉÊkÉ/{ÉÚÆVÉÒMÉiÉ ´ªÉªÉ ¨Énåù, ºÉÉ¨ÉOÉÒ, ={ÉEò®úhÉ, +ÉèWÉÉ®ú,

¦ÉÆb÷É®ú +Éè®ú {ÉÖVÉÉç, +ÉªÉÉiÉ, ÊxÉ¨ÉÉÇhÉ EòÉªÉÇ EòÒ ¨ÉÆWÉÚ®úÒ, ={É `äöEäò +Éè®ú ºÉÖÊ´ÉvÉÉ Eäò Ê±ÉB +Énäù¶É EòÒ JÉ®úÒnù Eäò Ê±ÉB |ÉºiÉÉ´ÉÉå EòÉä

¨ÉÆWÉÚ®úÒ Eäò Ê±ÉB 5 Eò®úÉäc÷ ¶ÉÉÊ¨É±É ½èþ +Éè®ú >ð{É®ú xÉÉ¨ÉÉÆEòxÉ ÉÉ¨É±ÉÉå EòÉä UôÉäb÷Eò®ú º´ÉÒEÞòiÉ {ÉÊ®úªÉÉäVÉxÉÉ+Éå Eäò Ê±ÉB |ÉiªÉäEò ÉÉ¨É±Éä

¨Éå 20 Eò®úÉäc÷ ¯û{ÉªÉä EòÒ EòÒ¨ÉiÉ Eäò Ê±ÉB º´ÉÒEÞòiÉ ÊEòªÉÉ ½èþ* ªÉtÊ{É, ÉÒºÉÒ 11184 {ÉÊ®úªÉÉäVÉxÉÉ Eäò Ê±ÉB 25 Eò®úÉäc÷ ºÉä 50

Eò®úÉäc÷ ¯û{ÉªÉÉå ºÉä >ð{É®ú JÉ®úÒnù ={É ºÉÊ¨ÉÊiÉ Eäò Ê´ÉkÉÒªÉ ¶ÉÊHòªÉÉå Eäò |ÉºiÉÉ´ÉÉå EòÉ +xÉÖ ÉÉänùxÉ ºÉÉ¨ÉOÉÒ B´ÉÆ +ÉèWÉÉ®úÉå EòÒ JÉ®úÒnù

Eäò Ê±ÉB {ÉÖxÉ®úÒÊIÉiÉ ÊEòB MÉB*

23. Jh ,e-ukxjkt] funs'kd ¼foÙk vkSj okf.kfT;½ 30 twu 2017 çHkkoh rkjh[k ls lsokfuoRr gks x, vkSjv-,oa ç-fu- vkt dh rkjh[k rd funs'kd ¼foÙk vkSj okf.kfT;½ dk vfrfjä çHkkj èkkj.k dj jgs gSaAmi;qZä dks è;ku esa j[krs gq,] cksMZ us funs'kd ¼foÙk vkSj okf.kfT;½ dh fu;qfä rd lhèks ,d vkSj Lora=funs'kd dh fu;qfä rd cksMZ esa v-,oa ç-fu- dks nh xÃ 'kfä;ksa ls ijs lHkh çLrkoksa dks vkxs c<+kus dkfu.kZ; fy;k gSA vr,o] leh{kk o"kZ ds nkSjku] çki.k lfefr dh dksÃ cSBd vk;ksftr ugÈ dh xÃA

24. {ÉÊ®úªÉÉäVÉxÉÉ ºÉ¨ÉÒIÉÉ ={É ºÉÊ¨ÉÊiÉ : ºÉ®úEòÉ®ú uùÉ®úÉ º´ÉÒEÞòiÉ ¨É½þi´É{ÉÚhÉÇ {ÉÊ®úªÉÉäVÉxÉÉ+Éå EòÒ ºÉ¨ÉÒIÉÉ +Éè®ú Eò¨{ÉxÉÒ uùÉ®úÉ

ÊxÉ¹{ÉÉÊnùiÉ Eäò Gò¨É Éå EÆò{ÉxÉÒ Eäò ÊxÉnäù¶ÉEò ÉÆb÷±É EòÒ {ÉÊ®úªÉÉäVÉxÉÉ ºÉ¨ÉÒIÉÉ ={É ºÉÊ¨ÉÊiÉ ({ÉÒ +É®ú BºÉ ºÉÒ) EòÉ MÉ öxÉ 14 ¡ò®ú É®úÒ

13 EòÉä ÊxÉnäù¶ÉEò ¨ÉÆb÷±É EòÒ 372´ÉÉÄ ¤Éè öEò ¨Éå ÊEòªÉÉ MÉªÉÉ* VÉÉä 28 ¡ò®ú´É®úÒ 2014 EòÉä ½Öþ<Ç 391´ÉÓ ¤Éè öEò ¨Éå +xÉÖ ÉiÉÔ ¯û{É

ºÉä {ÉÖxÉÇMÉ öxÉ ÊEòªÉÉ MÉªÉÉ* =Hò ºÉÊ¨ÉÊiÉ Éå ÊxÉ¨xÉÊ±ÉÊJÉiÉ ÊxÉnäù¶ÉEò ºÉnùºªÉ Eäò û{É Éå ½þÉåMÉä* ÃÖ´Öß�ÖÖ¬ÖßÖ, ¾ÖÂÖÔ �êú ¤üÖî üÖÖ, ÃÖ×´Ö×ŸÖ«üÖ üÖ �úÖê‡Ô ²Öî™ü�ú †ÖµÖÖê×•ÖŸÖ ÖÆüß �úß �Ö‡Ô…

(Eò) b÷Éì Ê¤ÉVÉÉªÉ EÖò¨ÉÉ®ú ºÉÉ½Öþ +vªÉIÉ

+Æ¶ÉEòÉÊ±ÉEò MÉè®ú ºÉ®úEòÉ®úÒ ÊxÉnäù¶ÉEò

(JÉ) ÊxÉnäù¶ÉEò ({ÉÉäiÉ ÊxÉ¨ÉÉÇhÉ) ºÉnùºªÉ

(MÉ) ÊxÉnäù¶ÉEò (ºÉÉ¨ÉÊ®úEò {ÉÊ®úªÉÉäVÉxÉÉ) ºÉnùºªÉ

(PÉ) ÊxÉnäù¶ÉEò (Ê´ÉkÉ B´ÉÆ ´ÉÉÊhÉVªÉ) ºÉnùºªÉ

(c÷) ÊxÉnäù¶ÉEò (ÊxÉ ªÉÉä B´ÉÆ EòÉÌ¨ÉEò) ºÉnùºªÉ

25. ºÉÊ¨ÉÊiÉ Eäò Ê´ÉSÉÉ®úÉlÉÇ Ê´É¹ÉªÉ <ºÉ |ÉEòÉ®ú ½èþ :

(Eò) iÉEòxÉÒEòÒ +Éè®ú Ê´ÉkÉÒªÉ |ÉMÉÊiÉ EòÒ Ê´ÉºiÉÞiÉ ºÉ¨ÉÒIÉÉ EòÒ MÉ<Ç* ¨É<±Éº]õÉäxÉ ÊxÉªÉiÉ +Éè®ú ºEòÉä{É +Éè®ú Ê´ÉÊ¶É¹]õiÉÉ+Éå

Eäò ºÉÆnù¦ÉÇ ¨Éå ÊxÉvÉÉÇÊ®úiÉ ÊEòªÉÉ MÉªÉÉ*

(JÉ) ºÉÆÊ´ÉnùÉi¨ÉEò |ÉÉ´ÉvÉÉxÉÉå +Éè®ú EÆò{ÉxÉÒ EòÒ +xÉÖ ÉÉäÊnùiÉ JÉ®úÒnù xÉÒÊiÉ EòÒ ºÉ¨ÉÒIÉÉ JÉ®úÒnù Eäò ¨É½þi´É{ÉÚhÉÇ ¨ÉÉ¨É±ÉÉå ¨Éå

ÊEòªÉÉ VÉÉiÉÉ ½èþ*

(MÉ) ¨ÉÉèVÉÚnùÉ |ÉÊGòªÉÉ ¨Éå EòÊ¨ÉªÉÉå EòÒ {É½þSÉÉxÉ Eò®úxÉä Eäò Ê±ÉB +Éè®ú ºÉÖvÉÉ®ú Eäò Ê±ÉB ºÉÖZÉÉ´É ÊnùªÉÉ VÉÉxÉÉ*



26. ¨ÉÉxÉ´É ºÉÆºÉÉvÉxÉ ºÉÊ¨ÉÊiÉ : ¨ÉÉxÉ´É ºÉÆºÉÉvÉxÉ ºÉä ºÉÆ¤ÉÆÊvÉiÉ ¨ÉÖqùÉå EòÉä ºÉÆ¤ÉÉävÉxÉ Eò®úxÉä Eäò Ê±ÉB, ¤ÉÉäbÇ÷ EòÒ vªÉÉxÉÉEò¹ÉÇhÉ+É´É¶ªÉEòiÉÉ ½èþ, ¤ÉÉäbÇ÷ xÉä, ¨ÉÉxÉ´É ºÉÆºÉÉvÉxÉ ºÉÊ¨ÉÊiÉ EòÉ MÉ öxÉ 02 ÊnùºÉÆ¤É®ú 2013 EòÉä +{ÉxÉä 379 ´ÉÓ ¤ÉÉäbÇ÷ ¤Éè öEò ¨Éå ÊEòªÉÉ

½èþ* ÊxÉ¨xÉÊ±ÉÊJÉiÉ ÊxÉnäù¶ÉEòMÉhÉ ¨ÉÉxÉ´É ºÉÆºÉÉvÉxÉ ºÉÊ¨ÉÊiÉ Eäò ºÉnùºªÉ ½èþ* Ê´ÉkÉÒªÉ ´É¹ÉÇ Eäò nùÉè®úÉxÉ, 04 +|Éè±É, 2016 iÉEò

ÊxÉ¨xÉÊ±ÉÊJÉiÉ ¨ÉÉxÉ´É ºÉÆºÉÉvÉxÉ ºÉÊ¨ÉÊiÉ Eäò ºÉnùºªÉ ½éþ*

(Eò) ºÉÖ ÉÒ ºÉÖ®úÒxÉÉ ®úÉVÉxÉ, ¦ÉÉ.|É.ºÉä +vªÉIÉ

+Æ¶ÉEòÉÊ±ÉEò MÉè®ú ºÉ®úEòÉ®úÒ ÊxÉnäù¶ÉEò


(PÉ) ÊxÉnäù¶ÉEò (Ê´ÉkÉ B´ÉÆ ´ÉÉÊhÉVªÉ) ºÉnùºªÉ

(c÷) ÊxÉnäù¶ÉEò (ÊxÉ ªÉÉä B´ÉÆ EòÉÌ¨ÉEò) ºÉnùºªÉ

27. ºÉÊ¨ÉÊiÉ Eäò Ê´ÉSÉÉ®úÉlÉÇ Ê´É¹ÉªÉ ÊxÉ¨xÉÊ±ÉÊJÉiÉ +xÉÖºÉÉ®ú ½èþ :

(Eò) ±ÉÉäEò =t¨É Ê´É¦ÉÉMÉ B´ÉÆ |É¶ÉÉºÉÊxÉEò ÉÆjÉÉ±ÉªÉ uùÉ®úÉ VÉÉ®úÒ Ênù¶ÉÉÊxÉnæù¶ÉÉå Eäò +xÉÖºÉ®úhÉ, +ÊvÉEòÉÊ®úªÉÉå, º]õÉ¢ò +Éè®ú

EòÉ¨ÉMÉ®úÉå EòÉ ´ÉäiÉxÉ {ÉÖxÉ®úÒIÉhÉ EòÒ ºÉ¨ÉÒIÉÉ Eò®úxÉä +Éè®ú Eò¨ÉÇSÉÉÊ®úªÉÉå EòÉä ¦ÉkÉä / ±ÉÉ¦É Eäò ¦ÉÖMÉiÉÉxÉ ¨Éå {ÉÖxÉ®úÒIÉhÉ EòÒ ÊºÉ¡òÉÊ®ú¶É

Eò®úxÉÉ*

(JÉ) +xªÉ ¨ÉÉxÉ´É ºÉÆºÉÉvÉxÉ ºÉÆ¤ÉÆÊvÉiÉ ¨ÉÉ¨É±ÉÉå Eäò |ÉºiÉÉ´É VÉèºÉä EÆò{ÉxÉÒ EòÒ {ÉnùÉäzÉÊiÉ xÉÒÊiÉ, Eò¨ÉÇSÉÉÊ®úªÉÉå EòÉ Eò±ªÉÉhÉ

EòÉªÉÇ, +ÉètÉäÊMÉEò ºÉÆ¤ÉÆvÉ ºÉ¨ÉºªÉÉ+Éå +ÉÊnù EòÒ VÉÉÆSÉ Eò®úxÉÉ +Éè®ú +{ÉxÉÉ ÊºÉ¡òÉÊ®ú¶É näùxÉÉ*

(MÉ) ¤ÉÉäbÇ÷ Eäò +xÉÖ ÉÉänùxÉ Eäò Ê±ÉB, EÆò{ÉxÉÒ Eäò =qäù¶ªÉ +Éè®ú ¦ÉÉ´ÉÒ EòÉ®úÉä¤ÉÉ®úÒ Ê´ÉEòÉºÉ Eäò ºÉÉlÉ ºÉÆ®äúJÉhÉ ¨Éå BSÉ+É®ú

|ÉäºÉ{ÉäÎC]õ É {±ÉÉxÉ Eäò EòÉªÉÉÇx´ÉªÉxÉ EòÒ ºÉ¨ÉÒIÉÉ +Éè®ú +xÉÖ¶ÉÆºÉÉ Eò®úxÉÉ*

28. Ê´ÉkÉÒªÉ ´É¹ÉÇ 2017-18 Eäò nùÉè®úÉxÉ ¨ÉÉxÉ´É ºÉÆºÉÉvÉxÉ ºÉÊ¨ÉÊiÉ EòÒ EòÉä<Ç ¤Éè öEò +ÉªÉÉäËVÉiÉ xÉ½þÓ ½Öþ<Ç ½èþ*

29. ÊxÉMÉÊ¨ÉiÉ ºÉÉ¨ÉÉÊVÉEò nùÉÊªÉi´É B´ÉÆ ÎºlÉ®úiÉÉ ={É ºÉÊ¨ÉÊiÉ : ºÉÒ.BºÉ.+É®ú. B´ÉÆ ÎºlÉ®úiÉÉ xÉÒÊiÉ EòÉä ºÉÚjÉ¤Éuù Eò®úxÉä +Éè®ú

MÉÊiÉÊ´ÉÊvÉªÉÉå EòÒ ºÉ¨ÉÒIÉÉ Eò®úxÉä Eäò Ê±ÉB, 17 ¨É<Ç, 2014 EòÉä ½Öþ<Ç 374 ´ÉÓ ¤Éè öEò ¨Éå ºÉÒ.BºÉ.+É®ú. B´ÉÆ ÎºlÉ®úiÉÉ ºÉÊ¨ÉÊiÉ

EòÉ MÉ öxÉ ÊEòªÉÉ MÉªÉÉ +Éè®ú 04 +|Éè±É, 2016 iÉEò <ºÉ ºÉÊ¨ÉÊiÉ Eäò ÊxÉ¨xÉÊ±ÉÊJÉiÉ ÊxÉnäù¶ÉEò ºÉnùºªÉ ½èþ* 31 †�ÖÃŸÖ 2018�úÖê †ÖµÖÖê×•ÖŸÖ 398 ¾ÖßÓ ²Öîšü�ú ´Öë ²ÖÖê›Ôü «üÖ üÖ ÃÖ×´Ö×ŸÖ �úÖ ¯ÖãÖ�ÖÔ×šüŸÖ ×�úµÖÖ �ÖµÖÖ… ×Ö´Ö×»Ö×�ÖŸÖ ÃÖ×´Ö×ŸÖ �êú ÃÖ¤üÃµÖ Æîü…

(Eò) b÷Éì Ê¤ÉVÉÉªÉ EÖò¨ÉÉ®ú ºÉÉ½Öþ +vªÉIÉ

º´ÉiÉÆjÉ ÊxÉnäù¶ÉEò


(MÉ) ÊxÉnäù¶ÉEò (ÊxÉ ªÉÉä B´ÉÆ EòÉÌ¨ÉEò) ºÉnùºªÉ

30. ºÉÊ¨ÉÊiÉ Eäò Ê´ÉSÉÉ®úÉlÉÇ Ê´É¹ÉªÉ ÊxÉ¨xÉÊ±ÉÊJÉiÉ +xÉÖºÉÉ®ú ½èþ :

(Eò) EÆò{ÉxÉÒ uùÉ®úÉ ÊEòB MÉB EòÉªÉÇEò±ÉÉ{É VÉÉä ÊxÉMÉÊ¨ÉiÉ ºÉÉ¨ÉÉÊVÉEò nùÉÊªÉi´É B´ÉÆ ÎºlÉ®úiÉÉ Ê´ÉEòÉºÉ xÉÒÊiÉ EòÉ ºÉÚjÉ¤Érù



41

B´ÉÆ ¤ÉÉäbÇ÷ EòÉä ÊºÉ¡òÉÊ®ú¶É Eò®úxÉÉ*

(JÉ) JÉÆb÷ (Eò) ¨Éå =Î±±ÉÊJÉiÉ MÉÊiÉÊ´ÉÊvÉªÉÉå {É®ú JÉSÉÇ ÊEòB VÉÉxÉä ´ÉÉ±Éä ´ªÉªÉ EòÒ ®úÉÊ¶É Eäò Ê±ÉB ÊºÉ¡òÉÊ®ú¶É Eò®úxÉÉ *

(MÉ) Eò¨{ÉxÉÒ EòÉ ÊxÉMÉÊ¨ÉiÉ ºÉÉ¨ÉÉÊVÉEò nùÉÊªÉi´É B´ÉÆ ÎºlÉ®úiÉÉ Ê´ÉEòÉºÉ xÉÒÊiÉ EòÉ, ºÉ¨ÉªÉ-ºÉ¨ÉªÉ {É®ú ¨ÉÉÊxÉ]õ®ú Eò®úxÉÉ *

31. Ê´ÉkÉÒªÉ É¹ÉÇ 2017-18 Eäò nùÉè®úÉxÉ, ºÉÒ BºÉ +É®ú B´ÉÆ ÎºlÉ®úiÉÉ ={É ºÉÊ¨ÉÊiÉ EòÒ BEò ¤Éè öEò ÊnùxÉÉÆEò 31 +MÉºiÉ, 2017

EòÉä +ÉªÉÉäÊVÉiÉ EòÒ MÉ<Ç, ÊVÉºÉ¨Éå ºÉ¦ÉÒ ºÉnùºªÉ ={ÉÎºlÉiÉ lÉä *

32. ²ÖÖê›Ôü �úÖ ´Öæ»µÖÖÓ�úÖ †Öî ü ¯Öæ�ÖÔ�úÖ×»Ö�ú ×Ö¤êü¿Ö�úÖë �úÖ ×Ö¿¯ÖÖ¤üÖ „ ºÉ®úEòÉ®úÒ EÆò{ÉÊxÉªÉÉå EòÉä ÊxÉMÉÊ¨ÉiÉ ¨ÉÉ¨É±Éä ¨ÉÆjÉÉ±ÉªÉ,MÉWÉ]õ +ÊvÉºÉÚSÉxÉÉ ºÉÆ.VÉÒBºÉ +É®ú 463 (<Ç) ÊnùxÉÉÆEò 05 VÉÚxÉ, 2016 Eäò +xÉÖºÉÉ®ú, vÉÉ®úÉ 134 (3) ({ÉÒ) EòÒ UÚô]õ nùÒ ½èþ

VÉ½þÉÆ Eäòxpù ºÉ®úEòÉ®ú ¨ÉÆjÉÉ±ÉªÉ uùÉ®úÉ ÊxÉnäù¶ÉEòÉå EòÉ ¨ÉÚ±ªÉÉÆEòxÉ ÊEòªÉÉ VÉÉiÉÉ ½èþ VÉÉä EÆò{ÉxÉÒ +{ÉxÉÒ º´ÉªÉÆ ¨ÉÚ±ªÉÉÆEòxÉ EòÉªÉÇ|ÉhÉÉ±ÉÒ

EòÉ |É¶ÉÉºÉEòÒªÉ EòÉªÉÇ¦ÉÉ®úÒ Eò®úiÉÉ ½èþ* SÉÚÆÊEò Ê½þxnÖùºiÉÉxÉ Ê¶É{ÉªÉÉbÇ÷ Ê±ÉÊ¨É]äõb÷ ®úIÉÉ ÉÆjÉÉ±ÉªÉ Eäò ®úIÉÉ =i{ÉÉnùxÉ Ê´É¦ÉÉMÉ Eäò +ÆiÉMÉÇiÉ

¦ÉÉ®úiÉ ºÉ®úEòÉ®ú EòÉ {ÉÚhÉÇ º´ÉÉÊ¨Éi´É ÉÉ±ÉÒ ={ÉGò¨É ½èþ iÉlÉÉ {ÉÚhÉÇEòÉÊ±ÉEò ÊxÉnäù¶ÉEòÉå EòÉ EòÉªÉÇ ÊxÉ¹{ÉÉnùxÉ EòÉ ®úIÉÉ =i{ÉÉnùxÉ Ê´É¦ÉÉMÉ,

®úIÉÉ ¨ÉÆjÉÉ±ÉªÉ Eäò uùÉ®úÉ ¨ÉÚ±ªÉÉÆEòxÉ ÊEòªÉÉ VÉÉiÉÉ ½èþ* ´É¹ÉÇ 2017-18 Eäò nùÉè®úÉxÉ, º´ÉiÉÆjÉ ÊxÉnäù¶ÉEòÉå EòÒ +±ÉMÉ ºÉä EòÉä<Ç ¤Éè öEò

+ÉªÉÉäÊVÉiÉ xÉ½þÓ EòÒ MÉ<Ç*

33. vÉÉ®úÉ 149 (8) +Éè®ú EÆò{ÉxÉÒ +xÉÖºÉÚSÉÒ IV EòÉ JÉÆb÷ VII Eäò +xÉÖºÉÉ®ú, +vªÉIÉiÉÉ, ¤ÉÉäbÇ÷ Eäò MÉè®ú º´ÉiÉÆjÉ ÊxÉnäù¶ÉEòÉå +Éè®ú

{ÉÚhÉÇiÉ: ¤ÉÉäbÇ÷ EòÉ ÊxÉ¹{ÉÉnùxÉ º´ÉiÉÆjÉ ÊxÉnäù¶ÉEòÉå uùÉ®úÉ ÉÚ±ªÉÉÆEòxÉ ÊEòªÉÉ VÉÉBMÉÉ* SÉÚÆÊEò ºÉ®úEòÉ®úÒ EÆò{ÉÊxÉªÉÉå Eäò Ê±ÉB vÉÉ®úÉ-134 (3)

({ÉÒ) ºÉä UÚô]õ nùÒ MÉ<Ç, º´ÉiÉÆjÉ ÊxÉnäù¶ÉEòÉå uùÉ®úÉ +±ÉMÉ ºÉä ¤ÉÉäbÇ÷ EòÉ ¨ÉÚ±ªÉÉÆEòxÉ xÉ½þÓ ÊEòªÉÉ MÉªÉÉ*

34. º´ÉiÉÆjÉ ÊxÉnäù¶ÉEòÉå uùÉ®úÉ PÉÉä¹ÉhÉÉ : Eò¨{ÉxÉÒ +ÊvÉÊxÉªÉ¨É 2013 EòÒ vÉÉ®úÉ-149 (7)Eäò +vÉÒxÉ,ÊnùxÉÉÆEò 31 ÉÉSÉÇ 2018

EòÉä Eò¨{ÉxÉÒ Éå, |ÉiªÉäEò º´ÉiÉÆjÉ ÊxÉnäù¶ÉEò ºÉä +É´É¶ªÉEò PÉÉä¹ÉhÉÉ |ÉÉ{iÉ EòÒ ½èþ* Eò¨{ÉxÉÒ +ÊvÉÊxÉªÉ¨É 2013 EòÒ vÉÉ®úÉ-149 (6)

¨Éå ÊnùB MÉB º´ÉiÉÆjÉiÉÉ Eäò ¨ÉÉxÉnÆùb÷ EòÉä {ÉÚ®úÉ Eò®úiÉÒ ½èþ*

35. {ÉÚhÉÇEòÉÊ±ÉEò ÊxÉnäù¶ÉEòÉå EòÉ {ÉÉÊ®ú ÉÉÊ¨ÉEò : EÆò{ÉxÉÒ +ÊvÉÊxÉªÉ¨É EòÒ 2013 EòÒ vÉÉ®úÉ-2(45) Eäò iÉ½þiÉ ºÉ®úEòÉ®úÒ EÆò{ÉxÉÒ

Eäò °ü{É ¨Éå EÆò{ÉxÉÒ {ÉÚhÉÇEòÉÊ±ÉEò ÊxÉnäù¶ÉEòÉå Eäò {ÉÉÊ®ú¸ÉÉÊ¨ÉEò ºÉ®úEòÉ®ú uùÉ®úÉ iÉªÉ ÊEòªÉÉ VÉÉiÉÉ ½èþ* +É{ÉEòÒ EÆò{ÉxÉÒ EäòxpùÒªÉ

ºÉÉ´ÉÇVÉÊxÉEò =t¨É ½þÉäxÉä EòÉ EòÉ®úhÉ, ÊxÉnäù¶ÉEòÉå Eäò ÊxÉªÉÖÊHò, {ÉnùÉ´ÉÊvÉ +Éè®ú {ÉÉÊ®ú¸ÉÊ¨ÉEò ¦ÉÉ®úiÉ Eäò ®úÉ¹]Åõ{ÉÊiÉ uùÉ®úÉ ÊxÉÎ¶SÉiÉ ÊEòB

VÉÉiÉä ½éþ* EòÉªÉÇEòÉ®úÒ ÊxÉnäù¶ÉEòÉå EòÒ ÊxÉªÉÖÊHòÊiÉ Eäò Ê±ÉB ºÉ®úEòÉ®úÒ ºÉÚSÉxÉÉ ¨Éå ÊxÉªÉÖÊHò EòÒ Ê´ÉºiÉÉ®ú ºÉä ¶ÉiÉÉç +Éè®ú ÊxÉ¤ÉÆvÉÉå ÊVÉºÉ¨Éå

|ÉEÆò{ÉxÉÒ EÆò ºÉÆMÉiÉ ÊxÉªÉ¨ÉÉå Eäò |ÉÉªÉÉäVªÉiÉÉ Eäò Ê±ÉB |ÉÉ´ÉvÉÉxÉ ¶ÉÉÊ¨É±É ½èþ* EòÉªÉÇEòÉ®úÒ ÊxÉnäù¶ÉEòÉå EòÉä ´É¹ÉÇ 2017-18 Eäò nùÉè®úÉxÉ

¦ÉÖMÉiÉÉxÉ ÊEòªÉÉ MÉªÉÉ {ÉÉÊ®ú¸ÉÊ¨ÉEò EòÉ Ê´ÉºiÉÉ®ú <ºÉ Ê®ú{ÉÉä]Çõ Eäò ´ÉÉÌ¹ÉEò Ê®ú{ÉÉä]Çõ Eäò =rù®úhÉ ¨Éå ÊnùªÉÉ MÉªÉÉ ½èþ*

36. +Æ¶ÉEòÉÊ±ÉEò ÊxÉnäù¶ÉEòÉå EòÉ {ÉÉÊ®ú¸ÉÉÊ¨ÉEò : +Æ¶ÉEòÉÊ±ÉEò ºÉ®úEòÉ®úÒ ÊxÉnäù¶ÉEòÉå (ºÉ®úEòÉ®úÒ xÉÉ¨ÉÉÆÊEòiÉ ÊxÉnäù¶ÉEò) uùÉ®úÉ

={ÉÎºlÉiÉ ½þÉäxÉä Eäò Ê±ÉB ÊºÉË]õMÉ ¡òÒºÉ Eäò Ê±ÉB {ÉÉjÉ xÉ½þÓ ½èþ* ={ÉÎºlÉÊiÉ Eäò ºÉ¨ÉªÉ +Æ¶ÉEòÉÊ±ÉEò MÉè®ú ºÉ®úEòÉ®úÒ(º´ÉiÉÆjÉ) ÊxÉnäù¶ÉEò

¨ÉÆb÷±É EòÒ ¤ÉÉäbÇ÷/ºÉÊ¨ÉÊiÉªÉÉå (BºÉ) Eäò |ÉiªÉäEò ¤Éè öEò Eäò Ê±ÉB, 2,500/- û{ÉªÉ ÊºÉË]õMÉ ¡òÒºÉ EòÉ ¦ÉÖMÉiÉÉxÉ ÊEòªÉÉ ½èþ +Éè®ú ¤ÉÉäbÇ÷/

EòÒ ¤Éè öEò ¨Éå ¦ÉÉMÉ ±ÉäxÉä Eäò Ê±ÉB ´ÉÉºiÉÊ´ÉEò ´ªÉªÉ EòÒ |ÉÊiÉ{ÉÚÌiÉ EòÒ VÉÉiÉÒ ½èþ* ºÉ®úEòÉ®ú ºÉä xÉÉÊ¨ÉiÉ ÊxÉnäù¶ÉEòÉå EòÉä ¤ÉÉäbÇ÷/ºÉÊ¨ÉÊiÉ

¤Éè öEòÉå ¨Éå ={ÉÎºlÉiÉ ½þÉäxÉä Eäò Ê±ÉB EòÉä<Ç {ÉÉÊ®ú¸ÉÉÊ¨ÉEò EòÉ ¦ÉÖMÉiÉÉxÉ xÉ½þÓ ÊEòªÉÉ VÉÉiÉÉ ½èþ ÊVÉºÉ¨Éå ÊºÉË]õMÉ ¡òÒºÉ ¦ÉÒ ¶ÉÉÊ¨É±É ½èþ*

+ÉMÉä, EòÉä<Ç +Æ¶ÉEòÉÊ±ÉEò ÊxÉnäù¶ÉEò EòÉä ´É¹ÉÇ Eäò nùÉè®úÉxÉ, EÆò{ÉxÉÒ ºÉä EòÉä<Ç vÉxÉ ºÉÆ¤ÉÆvÉÒ +Éè®ú ±ÉäxÉ näùxÉ ºÉä EòÉä<Ç ºÉÆ¤ÉvÉ ½èþ*



37. ´ªÉÉ{ÉÉ®ú +ÉSÉ®úhÉ +Éè®ú +ÉSÉÉ®ú ºÉÆÊ½þiÉÉ : ºÉÉ´ÉÇVÉxÉÊEò ={ÉGò¨É Ê´É¦ÉÉMÉ uùÉ®úÉ VÉÉ®úÒ ÊEòB MÉB Ênù¶ÉÉÊxÉnæù¶ÉÉå Eäò +xÉÖºÉÉ®ú,

EÆò{ÉxÉÒ Eäò ¤Éä½þiÉ®ú ÊxÉMÉÊ¨ÉiÉ ¶ÉÉºÉxÉ +Éè®ú ÊxÉ¹{ÉIÉ/{ÉÉ®únù¶ÉÔ ´ªÉ´É½þÉ®ú Eäò Ê±ÉB "¤ÉÉäbÇ÷ Eäò ºÉnùºªÉ +Éè®ú ´ÉÊ®ú¹ ö |É¤ÉÆvÉxÉ Eäò Ê±ÉB

´ªÉÉ{ÉÉ®ú +ÉSÉ®úhÉ +Éè®ú +ÉSÉÉ®ú ºÉÆÊ½þiÉÉ" iÉèªÉÉ®ú EòÒ ½èþ* <ºÉEòÒ BEò |ÉÊiÉ EÆò{ÉxÉÒ Eäò ´Éä¤ÉºÉÉ<]õ {É®ú ¦ÉÒ ={É±É¤vÉ ½èþ* ¤ÉÉäbÇ÷ Eäò

ºÉnùºªÉÉå +Éè®ú ´ÉÊ®ú¹`ö |É¤ÉÆvÉxÉ ºÉÊ¨ÉÊiÉ ºÉnùºªÉÉå Eäò Ê±ÉB EòÉäb÷ ±ÉÉMÉÚ ½èþ +Éè®ú 31 ¨ÉÉSÉÇ,17 EòÉä ºÉ¨ÉÉ{iÉ ´É¹ÉÇ Eäò Ê±ÉB =ºÉÒ Eäò

+xÉÖ{ÉÉ±ÉxÉ EòÒ {ÉÖÎ¹]õ EòÒ ½èþ*

38. †Ö´Ö ²Öîšü�ëú „ ×¯Ö”û»Öê ŸÖßÖ ¾ÖÂÖÖí �êú ¤üÖî üÖÖ �úÖê‡Ô †ÃÖÖ¬ÖÖ ü�Ö †Ö´Ö ²Öîšü�ú †ÖµÖÖê×•ÖŸÖ ÖÆüà �úß �Ö‡Ô… �Óú¯ÖÖß �êú ×¯Ö”û»Öê ŸÖßÖ¾ÖÖÙÂÖ�ú †Ö´Ö ²Öîšü�úÖë �úÖ ×¾Ö¾Ö ü�Ö Öß“Öê ×¤üµÖÖ �ÖµÖÖ Æîü…

39. Ê´ÉÊºÉ±É ¤±ÉÉä+®ú {ÉÉìÊ±ÉºÉÒ : +É{ÉEòÒ EÆò{ÉxÉÒ xÉä Eò¨ÉÇSÉÉÊ®úªÉÉå Eäò Ê±ÉB BEò iÉÆjÉ ºlÉÉÊ{ÉiÉ Eò®úxÉä Eäò Ê±ÉB Ê´ÉÊºÉ±É ¤±ÉÉä+®ú

{ÉÉìÊ±ÉºÉÒ ¤ÉxÉÉ<Ç ½èþ iÉÉÊEò EÆò{ÉxÉÒ EòÉä EÆò{ÉxÉÒ EòÒ ºÉÉ¨ÉÉxªÉ Ênù¶ÉÉ ÊxÉnæù¶ÉÉå +Éè®ú +ÉSÉÉ®ú ºÉÆÊ½þiÉÉ Eäò =±±ÉÆvÉxÉ Eäò ºÉÆÊnùMvÉ vÉÉäJÉÉvÉb÷Ò

Eäò +xÉèÊiÉEò ´ªÉ´É½þÉ®ú ¨ÉÉ¨É±ÉÉå {É®ú =xÉEòÒ ËSÉiÉÉ+Éå Eäò ¤ÉÉ®äú ¨Éå |É¤ÉÆvÉxÉ EòÉä Ê®ú{ÉÉä]Çõ Eò®ú ºÉEåò* ºÉÒ]õÒ ¤±ÉÉä+®ú iÉÆjÉ Eäò +±ÉÉ´ÉÉ

+xªÉ ÊEòºÉÒ ¦ÉÒ Eò¨ÉÇSÉÉ®úÒ EòÉä +ºÉÉvÉÉ®úhÉ ¨ÉÉ¨É±ÉÉå ¨Éå ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉÉ ºÉÊ¨ÉÊiÉ Eäò +vªÉIÉ Eäò {ÉÉºÉ VÉÉxÉä Eäò Ê±ÉB BEò |ÉÉ´ÉvÉÉxÉ

¶ÉÉÊ¨É±É ½èþ +Éè®ú ºÉ¨ÉÒIÉÉvÉÒxÉ ´É¹ÉÇ ¨Éå ÊEòºÉÒ ¦ÉÒ Eò¨ÉÇSÉÉ®úÒ EòÉä ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉÉ ºÉÊ¨ÉÊiÉ iÉEò VÉÉxÉä ºÉä ´ÉÆÊSÉiÉ xÉ½þÓ ÊEòªÉÉ MÉªÉÉ ½èþ*

EÆò{ÉxÉÒ EòÒ ´Éä¤ÉºÉÉ<]õ {É®ú Ê´ÉÊºÉ±É ¤±ÉÉä+®ú {ÉÉì±ÉºÉÒ |ÉnùÌ¶ÉiÉ EòÒ MÉ<Ç ½èþ*

40. VÉÉäÊJÉ¨É |É¤ÉÆvÉxÉ xÉÒÊiÉ : ÊxÉMÉÊ¨ÉiÉ B´ÉÆ |ÉSÉÉ±ÉxÉ =qäù¶ªÉ ºÉÊ½þiÉ EòÉ BEòÒEò®úhÉ B´ÉÆ VÉÉäÊJÉ¨É |É¤ÉÆvÉxÉ EòÉä ºÉÒvÉÉ |ÉºiÉÖiÉ

Eò®úxÉä Eäò Ê±ÉB iÉlÉÉ ºÉÒ{ÉÒBºÉ<Ç EòÉä ºÉÖÊxÉÎ¶iÉ Eò®úxÉä Eäò Ê±ÉB ÊxÉMÉÊ¨ÉiÉ ¶ÉÉºÉxÉ {É®ú b÷Ò{ÉÒ<Ç ¨ÉÉMÉÇÊxÉnÇù¶ÉÉå Eäò ºÉÉlÉ xÉÒÊiÉ Eäò

EòÉªÉÉÇx´ÉªÉxÉ Eäò Ê±ÉB <Ç+É®úB¨É ]õÒ¨É MÉÊ öiÉ EòÒ MÉ<Ç EÆò{ÉxÉÒ Eäò ´ªÉÉ{ÉÉ®ú ¨Éå {É½þSÉÉxÉ +Éè®ú ¨ÉÉìÊxÉ]õ®ú Eò®úxÉä EòÒ nùÉÊªÉi´É EòÉä

ºÉÖÊxÉÎ¶SÉiÉ Eò®úxÉä Eäò Ê±ÉB EÆò{ÉxÉÒ xÉä "=t¨É VÉÉäÊJÉ¨É |É¤ÉÆvÉxÉ xÉÒÊiÉ ÊVÉºÉ¨Éå §É¹]õÉSÉÉ®ú xªÉÚxÉÒEò®úhÉ ªÉÉäVÉxÉÉ Eäò +ÆiÉMÉÇiÉ iÉèªÉÉ®ú

EòÒ ½èþ +Éè®ú <ºÉä ÉÆb÷±É uùÉ®úÉ +xÉÖ ÉÉäÊnùiÉ ÊEòªÉÉ VÉÉiÉÉ ½èþ iÉlÉÉ <ºÉä ½þÒ EÆò{ÉxÉÒ Éå EòÉªÉÉÇÎx´ÉiÉ ÊEòªÉÉ VÉÉiÉÉ ½èþ +Éè®ú =xÉ VÉÉäÊJÉ¨ÉÉå

Eäò Ê±ÉB Eò¨É ºÉä Eò¨É EòÉ®Çú ÉÉ<Ç ±ÉÒ VÉÉ ºÉEåò*

41. |ÉEò]õÒEò®úhÉ : ´É¹ÉÇ 2017-18 Eäò nùÉè®úÉxÉ, ¤Ébä÷ {Éè ÉÉxÉä {É®ú EÆò{ÉxÉÒ Eäò Ê½þiÉ ¨Éå ÊEòºÉÒ ¦ÉÒ ÊxÉnäù¶ÉEò Eäò ºÉÉlÉ EòÉä<Ç ¦ÉÒ±ÉäxÉ näùxÉ xÉ½þÓ ÊEòªÉÉ ½èþ* ÊxÉnäù¶ÉEò EòÉ {ÉÉÊ®ú¸ÉÊ¨ÉEò |ÉÉ{iÉ Eò®úxÉä ºÉä ¤ÉÉäbÇ÷ Eäò ºÉnùºªÉÉå (VÉ½þÉÆ ±ÉÉMÉÚ ½þÉä) ÊEòºÉÒ ¦ÉÒ ºÉÉ¨ÉOÉÒ ªÉÉ

¤ÉÉäbÇ÷ Eäò ¡èòºÉ±Éä ¨Éå ÊxÉnäù¶ÉEòÉå EòÒ º´ÉiÉÆjÉiÉÉ EòÉä |É¦ÉÉÊ´ÉiÉ Eò®ú ºÉEòiÉÉ ½èþ, VÉÉä EÆò{ÉxÉÒ Eäò ºÉÉlÉ +ÉÌlÉEò ºÉÆ¤ÉÆvÉ ªÉÉ ±ÉäxÉ-näùxÉ ºÉä

ºÉÆ¤ÉÆÊvÉiÉ xÉ½þÓ ½èþ*

¾ÖÖÙÂÖ�ú ÃÖÖ´ÖÖµÖ ²Öîšü�ú ¾ÖÂÖÔ ×¤üÖÖÓ�ú ÃÖ´Ö Ã£ÖÖÖ

63 2014-15 26.09.2015 11.30 ²Ö•Öê ‹“Ö ‹ÃÖ ‹»Ö ²ÖÖê›Ôü ºþ´Ö, ×¾Ö¿ÖÖ�Ö¯Ö¼ü�Ö´Ö





43

42. Ê{ÉUô±Éä iÉÒxÉ ´É¹ÉÉç Eäò nùÉè®úÉxÉ, EÆò{ÉxÉÒ +ÊvÉÊxÉªÉ¨É 1956/2013 ªÉÉ EòÉä<Ç +ÉètÉäÊMÉEò EòÉxÉÚxÉ ºÉä ºÉÆ¤ÉÆÊvÉiÉ ÊEòºÉÒ ¦ÉÒ

¨ÉÉ¨É±Éä {É®ú EÆò{ÉxÉÒ uùÉ®úÉ {ÉÉ±ÉxÉ xÉ Eò®úxÉä EòÉ EòÉä<Ç =nùÉ½þ®úhÉ ºÉÉ¨ÉxÉä xÉ½þÓ +ÉªÉÉ ½èþ* +Éè®ú ¤ÉÉäbÇ÷ xÉä Eò¨{ÉxÉÒ uùÉ®úÉ Ê´ÉÊvÉªÉÉå EòÉ

+xÉÖ{ÉÉ±ÉxÉ EòÉä ºÉÉÊ´ÉÊvÉEò ¯û{É ºÉä ºÉ¨ÉÒIÉÉ Eò®úiÉÒ ½èþ *

43. EÆò{ÉxÉÒ ±ÉÉäEò =t¨É Ê´É¦ÉÉMÉ, ¦ÉÉ®úiÉ ºÉ®úEòÉ®ú Eäò uùÉ®úÉ VÉÉ®úÒ Ênù¶ÉÉ ÊxÉnæù¶ÉÉå EòÉ +xÉÖ{ÉÉ±ÉxÉ ÊEòªÉÉ VÉÉiÉÉ ½èþ*

44. EÆò{ÉxÉÒ Eäò ªÉÉ{ÉÉ®ú Eäò |ÉªÉÉäVÉxÉ Eäò Ê±ÉB ÊEòºÉÒ |ÉEòÉ®ú EòÉ ªÉªÉ xÉ½þÓ ÊEòªÉÉ MÉªÉÉ ½èþ +Éè®ú EÆò{ÉxÉÒ Eäò ÊxÉnäù¶ÉEòÉå +Éè®ú ¶ÉÒ¹ÉÇ

|É¤ÉÆvÉxÉ Eäò ¨ÉÆb÷±É ÊxÉnäù¶ÉEòÉå Eäò Ê±ÉB EòÉä<Ç ¦ÉÒ ´ªÉªÉ xÉ½þÓ ÊEòªÉÉ ½èþ*

------------x-------------

PÉÉä¹ÉhÉÉ

±ÉÉäEò =t¨É Ê´É¦ÉÉMÉ, ¦ÉÉ®úiÉ ºÉ®úEòÉ®ú uùÉ®úÉ VÉÉ®úÒ ºÉÒ{ÉÒBºÉ<Ç 2010 Eäò Ê±ÉB ÊxÉMÉÊ¨ÉiÉ ¶ÉÉºÉxÉ {É®ú Ênù¶ÉÉ ÊxÉnæù¶ÉÉå Eäò

iÉ½þiÉ |ÉnùÉxÉ EòÒ MÉ<Ç ¦ÉÉ®úiÉ ºÉ®úEòÉ®ú uùÉ®úÉ ºÉ¦ÉÒ ¤ÉÉäbÇ÷ ºÉnùºªÉÉå +Éè®ú ´ÉÊ®ú¹ ö |É¤ÉÆvÉxÉ ºÉÊ¨ÉÊiÉ Eäò Ê±ÉB +ÉSÉÉ®ú ºÉÆÊ½þiÉÉ Eäò

+xÉÖ{ÉÉ±ÉxÉ EòÒ {ÉÖÎ¹]õ EòÒ ½èþ +Éè®ú ªÉ½þ PÉÉäÊ¹ÉiÉ ÊEòªÉÉ VÉÉiÉÉ ½èþ ÊEò Ê½þxnÖùºiÉÉxÉ Ê¶É{ÉªÉÉbÇ÷ Ê±ÉÊ¨É]äõb÷ 31 ÉÉSÉÇ 2018 EòÉä ºÉ¨ÉÉ{iÉ

´É¹ÉÇ Eäò Ê±ÉB ºÉÒÊ¨ÉiÉ ½èþ*

EÞòiÉä Ê½þxnÖùºiÉÉxÉ Ê¶É{ÉªÉÉbÇ÷ Ê±ÉÊ¨É]äõb÷,

½þ/-

ºlÉÉxÉ: Ê´É¶ÉÉJÉ{É]Âõ]õhÉ¨É (B±É ´ÉÒ ¶É®úiÉ ¤ÉÉ¤ÉÖ )

ÊnùxÉÉÆEò: 16-07-2018 Ê®úªÉ®ú Bb÷Ê¨É®ú±É, ¦ÉÉ.xÉÉè (ºÉä ÉÉÊxÉ´ÉÞkÉ)




Annexure – 1A to the Board’s Report

�êú ÃÖã êü¦üÖ BBºÉBxÉ BºÉÉäÊºÉB]ÂõºÉEÆò{ÉxÉÒ ºÉÊSÉ´É EÆò{ÉxÉÒ ºÉÊSÉ´ÉÒªÉ

nÚù®ú¦ÉÉ¹É: 2529246¡èòCºÉ: 0891-2712695ºÉä±É: 99492-26699<Ç-¨Éä±É [email protected] [email protected]

ÊxÉMÉÊ¨ÉiÉ ¶ÉÉºÉxÉ |É¨ÉÉhÉ{ÉjÉºÉÒ +É<Ç BxÉ:U74899DL 1952GO1076711xÉÉ¨É¨ÉÉjÉ {ÉÚÆVÉÒ : ¯û. 3,040,000,000/-

ºÉä ÉÉ ¨Éå,ºÉnùºªÉ,Ê½þxnÖùºiÉÉxÉ Ê¶É{ÉªÉÉbÇ÷ Ê±ÉÊ¨É]äõb÷,Ê´É¶ÉÉJÉ{É]Âõ]õhÉ¨É

ºÉÉ´ÉÇVÉÊxÉEò =t¨É Ê´É¦ÉÉMÉ, ¦ÉÉ®úÒ =vÉÉäMÉ BÆ É ºÉÉ´ÉÇVÉÊxÉEò |ÉÊiÉ¹ öÉhÉ ÉÆjÉÉ±ÉªÉ Eäò ÊnùxÉÉÆEò 14 É<Ç 2010 Eäò EòÉªÉÉÇ±ÉªÉYÉÉ{ÉxÉ ºÉÆ.18(8)/2005 - VÉÒ B¨É Eäò ¨ÉÉvªÉ¨É ºÉä VÉÉ®úÒ ¨ÉÉMÉÇ ÊxÉnäù¶ÉÉå Eäò +xÉÖ{ÉÉ±ÉxÉ ¨Éå ÊxÉMÉÊ¨ÉiÉ ¶ÉÉºÉxÉ ºÉÆ¤ÉÆvÉÒ ½þ¨ÉxÉä31.03.2018 EòÉä ºÉ¨ÉÉ{iÉ ´É¹ÉÇ ½äþiÉÖ Ê½þxnÖùºiÉÉxÉ Ê¶É{ÉªÉÉbÇ÷ Ê±ÉÊ¨É]äõb÷ (CINU74899AP1952GOI076711) Eäò uùÉ®úÉ ÊxÉMÉÊ¨ÉiÉ¶ÉÉºÉxÉ Eäò ¶ÉiÉÉå Eäò +xÉÖ{ÉÉ±ÉxÉ EòÉ {É®úÒIÉhÉ ÊEòªÉÉ ½èþ*

ÊxÉMÉÊ¨ÉiÉ ¶ÉÉºÉxÉ ºÉÆ¤ÉÆvÉÒ ¶ÉiÉÉå EòÉ +xÉÖ{ÉÉ±ÉxÉ Eò®úxÉÉ EÆò{ÉxÉÒ Eäò |É¤ÉÆvÉxÉ EòÒ ÊVÉ¨¨ÉänùÉ®úÒ ½èþ* ½þ¨ÉÉ®úÉ {É®úÒIÉhÉ ºÉÆ¤ÉÆvÉÒ ¨ÉÉMÉÇÊxÉnçù¶ÉÉå Eäò +xÉÖ{ÉÉ±ÉxÉ ºÉÖÊxÉÎ¶SÉiÉ Eò®úxÉä Eäò Ê±ÉB EÆò{ÉxÉÒ uùÉ®úÉ +{ÉxÉÉ<Ç MÉ<Ç |ÉÊGòªÉÉ +Éè®ú =ºÉEäò EòÉªÉÉÇx´ÉªÉxÉ iÉEò ½þÒ ºÉÒÊ¨ÉiÉlÉÉ* ªÉ½þ EÆò{ÉxÉÒ Eäò Ê´ÉkÉÒªÉ Ê´É´É®úhÉ {É®ú ®úÉªÉ |ÉEò]õ Eò®úxÉÉ +Éè®ú xÉ ½þÒ ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉÉ nùÉäxÉÉå ¨Éå ºÉä EòÉä<Ç xÉ½þÓ ½èþ*

½þ¨ÉÉ®úÉ ÉiÉ ºÉä iÉlÉÉ ½þ ÉÉ®úÒ +ÉxÉEòÉ®úÒ +Éè®ú ½þ¨Éå ÊnùB MÉB º{É¹]õÒEò®úhÉ Eäò +xÉÖºÉÉ®ú |É¨ÉÉÊhÉiÉ ÊEòªÉÉ VÉÉiÉÉ ½èþ ÊEò EÆò{ÉxÉÒÊxÉMÉÊ¨ÉiÉ ¶ÉÉºÉxÉ ºÉÆ¤ÉÆvÉÒ =Î±±ÉÊJÉiÉ ¨ÉÉMÉÇ ÊxÉnÈù¶ÉÉå EòÉ +xÉÖ{ÉÉ±ÉxÉ ÊEòªÉÉ ½èþ* º´ÉiÉÆjÉ ÊxÉnäù¶ÉEòÉä EòÒ ÊxÉªÉÖÊHò EòÉä b÷Ò {ÉÒ <Ç ¨ÉÉMÉÇÊxÉnæù¶ÉÉå EòÉ +xÉÖ{ÉÉ±ÉxÉ ÊEòªÉÉ VÉÉB +Éè®ú =ºÉä ¶ÉÒQÉ {ÉÚ®úÉ ÊEòªÉÉ VÉÉB*

½þ É |ÉEò]õ Eò®úiÉä ½éþ ÊEò BäºÉä +xÉÖ{ÉÉ±ÉxÉ EÆò{ÉxÉÒ Eäò ¦ÉÊ´É¹ªÉ ´ªÉ´É½þÉªÉÇiÉÉ EòÉ xÉ +É·ÉÉºÉxÉ ªÉÉ |É¦ÉÉ´ÉÉäi{ÉÉnùEòiÉÉ ½èþ VÉÉä|É¤ÉÆvÉxÉ xÉä EÆò{ÉxÉÒ Eäò ´ªÉ´ÉºÉÉªÉ Eäò Ê±ÉB +ÉªÉÉäÊVÉiÉ ÊEòªÉÉ ½èþ*

EÞòiÉä BBºÉBxÉ BºÉÉäÊºÉB]ÂõºÉEÆò{ÉxÉÒ ºÉÊSÉ´ÉÒªÉ

½þºiÉÉIÉ®ú ½þ/-EÆò{ÉxÉÒ ºÉÊSÉ´É EòÉ xÉÉ¨É (�êú ÃÖã êü¦üÖ)

¦ÉÉMÉÒnùÉ®úºÉÒ {ÉÒ xÉÆ¤É®ú 12732

ºlÉÉxÉ : Ê´É¶ÉÉJÉ{É]Âõ]õhÉ¨ÉÊnùxÉÉÆEò : 30-07-2018



45

{ÉÊ®úÊ¶É¹]õ-2

|É¤ÉÆvÉxÉ EòÉ SÉSÉÉÇ +Éè®ú Ê´É¶±Éä¹ÉhÉ Ê®ú{ÉÉä]Çõ

=tÉäMÉ ºÉÆ®úSÉxÉÉ B´ÉÆ Ê´ÉEòÉºÉ :

1- iksr fuekZ.k m|ksx fo'o Hkj ds leqæxkeh iksrksa ds fMtkbu vkSj fuekZ.k ds fy, ft+Eesnkj gS vkSjiksrksa ds fuekZ.k rFkk la'kksèku dk;ks± dks djrh gS rFkk bu ifjpkyuksa dks f'ki;kMZ uked fo'ks"k lqfoèkkvksaesa fd;k tkrk gSA

2- m|ksx ds fodkl esa ;ksxnku nsus okys çeq[k dkjdksa esa oSfÜod leqæh O;kikj] 'kgjhdj.k c<+ jgkgS] vkÆFkd fodkl esa rsth vkÃ gS] dPps LVhy ds mRiknu esa of) vkSj i;kZoj.k vuqdwy iksrksa dh c<+rhekax 'kkfey gSA m|ksx ds vUnj ik, x, eq[; vfHkçk;ksa esa f'ki fcÇYMx jkscksfVDl dk ifjp;] ,;j cSxy‚Up djus] ,y,uth b±èku batu vkSj gfjr iksr fuekZ.k rduhd dh c<+rh ekax 'kkfey gSA

3- iksr fuekZ.k m|ksx dks bldh oSfÜod mifLFkfr ls fpfàr fd;k x;k gS] tkiku] ;wjksi] nf{k.kdksfj;k vkSj phu tSls vkS|ksfxd {ks=ksa esa iksrksa dk fuekZ.k fd;k tk jgk gSA u, iksr fuekZ.k ds HkkSxksfydforj.k us ;wjksi ds ewy çHkqRo ls nf{k.k dksfj;k] tkiku] phu vkSj Hkkjr tSls ,f'k;kÃ ns'kksa dh c<+rhHkwfedk ds fy, etcwr ifjorZu fn[kk, gSaA ekax ds i{k esa] dÃ fgLlksa esa ;wjksih; [kjhnkjksa }kjk [kjhn vHkhHkh çHkqRo esa gSA gkykafd oSfÜod vkÆFkd ifj–’; vc rd dqN gn rd fLFkj gks x;k gS] okf.kfT;d iksrksadh ekax vHkh rd iqutÊfor ugÈ gqÃ gSA gkykafd] Hkkjrh; lanHkZ esa] Hkkjrh; ukSlsuk vkSj Hkkjrh; rV j{kd}kjk ;q)iksrksa dh ekax cuh gqÃ gSA

4- Hkkjrh; iksr fuekZ.k m|ksx Hkkjrh; vFkZO;oLFkk ds fy, lkefjd egRo gS vkSj jk"Vªh; lqj{kk]jkstxkj mRiUu djuk] fofuekZ.k ds fodkl vkSj lacafèkr lgk;d m|ksxksa esa ,d egRoiw.kZ Hkwfedk fuHkkrkgSA iksr fuekZ.k vR;fèkd iwath] Je vkSj çkS|ksfxdh xgu m|ksx gS] ftlds fy, vU; m|ksxksa ls bldsewY;oèkZu dk ,d cM+k çfr'kr vko';d gSA

5- ;q)iksr ds fMtkbu vkSj fuekZ.k esa ekax dh xÃ tfVyrk vkSj eYVhjksy {kerkvksa dks è;ku esa j[krsgq, cgqr gh rduhdh xgu vkSj pqukSrhiw.kZ çfØ;k lkfcr gqÃ gSA blds vykok] mnkjhdj.k dh uhfr]vFkZO;oLFkk ds mn~?kkVu vkSj j{kk vuqcaèkksa esa futh {ks= dh Hkkxhnkjh ,sls eqís gSa ftuds cktkj] i;kZoj.kçn'kZu vfuok;Zrk vkSj ,p,l,y dh fupyh Lrj ij lhèkk vlj iM+rk gSA ,p,l,y dks mRikndrk]ykxr çfrLièkkZRedrk] xq.koÙkk] le; ij lqiqnZxh vkfn ds ekeys esa fu"iknu djus ds fy, dne mBkusdh ekax dj jgh gSA

6- ,p,l,y dks uohure rduhd ds lkFk çfØ;kvksa vkSj mRiknksa dks vixzsM djus dh Hkh vko';drkgksxhA ,p,l,y fofoèkhdj.k] mRikn of)] uohure çfØ;kvksa vkSj fofèk;ksa dks viukus] vkèkqfud iksr



fuekZ.k vko';drkvksa vkSj vkRefuHkZjrk ij fopkj djrs gq, u, ykHk dsaæ LFkkfir djus dk ç;kl djjgk gSA ,p,l,y ns'k dh leqæh lqj{kk ds {ks= esa iwjh rjg ls vkRefuHkZj cuus ds fy, ns'k dh *esd bubafM;k* uhfr ds okLrfod mís';ksa dks c<+kok nsus vkSj QyLo:i ykxw djus ds voljksa ij Hkh fopkj djjgk gSA ljdkj de cSad C;kt njksa vkSj vkèkkjHkwr lajpuk fodkl dks"k lfgr iksr fuekZ.k {ks= dks c<+koknsus ds fy, fofHkUu fodYiksa ij fopkj dj jgh gSA

7. BSÉBºÉB±É ¨ÉÖJªÉ °ü{É ºÉä ®úÉ¹]Åõ EòÒ ®úIÉÉ {ÉÉäiÉ ÊxÉ¨ÉÉÇhÉ EòÒ WÉ°ü®úiÉÉå EòÉä {ÉÚ®úÉ Eò®úiÉÉ ½èþ VÉÉä ¨ÉÖJªÉ °ü{É ºÉä ºÉ¨ÉÖpùÒ ºÉÖ®úIÉÉ

+É´É¶ªÉEòiÉÉ+Éå uùÉ®úÉ ºÉÆSÉÉÊ±ÉiÉ ½þÉäiÉÉ ½èþ* BSÉBºÉB±É ÉèÊ·ÉEò ºiÉ®ú {É®ú |ÉÊiÉº{ÉvÉÉÇ Eò®úxÉä Eäò Ê±ÉB, ±ÉÉMÉiÉ ºÉÆ®úSÉxÉÉ +Éè®ú {ÉÉäiÉÉå

EòÒ ÊxÉ¨ÉÉÇhÉ +´ÉÊvÉ ¤Énù±ÉÉ´É Eäò Ê±ÉB bÅ÷É<´É®ú ½þÉåMÉä* ªÉÉbÇ÷ xÉä ªÉÖrù{ÉÉäiÉÉå +Éè®ú {ÉxÉbÖ÷Î¤¤ÉªÉÉå Eäò ÊxÉ¨ÉÉÇhÉ Éå {ÉªÉÉÇ{iÉ Ê´É¶Éä¹ÉYÉiÉÉ |ÉÉ{iÉ

EòÒ ½èþ* BSÉBºÉB±É +{ÉxÉä ºÉ¦ÉÒ =i{ÉÉnù JÉÆb÷ ¨Éå BEò =SSÉ |ÉÊiÉº{ÉvÉÔ ¨ÉÉ½þÉè±É ¨Éå EòÉªÉÇ Eò®ú ®ú½þÉ ½èþ* ®úIÉÉ IÉäjÉ ºÉä +Énäù¶É Eäò

Ê±ÉB ÊxÉVÉÒ {ÉÉäiÉ ÊxÉ¨ÉÉÇhÉ EÆò{ÉÊxÉªÉÉÆ EòÊ öxÉ |ÉÊiÉº{ÉvÉÔ ½èþ* +ÆiÉ®úÉÇ¹]ÅõÒªÉ +Éè®ú ¦ÉÉ®úiÉÒªÉ ºÉä |ÉÊiÉº{ÉvÉÉÇ Eäò ¤ÉÉ´ÉVÉÚnù, ªÉÉbÇ÷ =SSÉ ÉÚ±ªÉ

´ÉÉ±Éä +Énäù¶ÉÉå EòÉä |ÉÉ{iÉ Eò®úxÉä Eäò Ê±ÉB |ÉªÉÉºÉ Eò®úxÉÉ VÉÉ®úÒ ®úJÉiÉÉ ½èþ*

8. ªÉÉbÇ÷ uùÉ®úÉ EòÉªÉÉÇÎx´ÉiÉ +Ê¦ÉxÉ´É +Éè®ú ÊxÉ¨ÉÉÇhÉÉi¨ÉEò {É½þ±ÉÖ+Éå Eäò ºÉÉlÉ, ªÉÉbÇ÷ xÉä, ¦ÉÉèÊiÉEò +Éè®ú Ê´ÉkÉÒªÉ ÊxÉ¹{ÉÉnùxÉ nùÉäxÉÉå

¨Éå |ÉMÉÊiÉ ¶ÉÖ°ü Eò®ú ÊnùªÉÉ ½èþ +Éè®ú =±±ÉäJÉxÉÒªÉ |ÉMÉÊiÉ EòÒ ½èþ* +É{ÉEòÒ EÆò{ÉxÉÒ xÉä iÉÒxÉ nù¶ÉEòÉå Eäò +ÆiÉ®úÉ±É Eäò ¤ÉÉnù =i{ÉÉnùxÉ

+Éè®ú Ê®úEòÉÍb÷MÉ +Éì{É®äúË]õMÉ ±ÉÉ¦É EòÉ =SSÉiÉ¨É ¨ÉÚ±ªÉ |ÉÉ{iÉ Eò®úEäò Ê{ÉUô±Éä Ê´ÉkÉÒªÉ ´É¹ÉÇ ¨Éå +{ÉxÉä ÊxÉ¹{ÉÉnùxÉ EòÉä ºÉÆ®úÊIÉiÉ ÊEòªÉÉ

½èþ*

BºÉ b÷¤±ªÉÚ +Éä ]õÒ Ê´É¶±Éä¹ÉhÉ :

9. ªÉÉbÇ÷ +{ÉxÉÒ ¶ÉÊHòªÉÉå, Eò¨ÉWÉÉäÊ®úªÉÉÆ, +´ÉºÉ®úÉå B´ÉÆ +É¶ÉÆEòÉ+Éå Eäò Ê±ÉB ÊxÉ¨xÉÊ±ÉÊJÉiÉ EòÒ {É½þSÉÉxÉ EòÒ ½èþ*

(Eò) ¶ÉÊHòªÉÉÆ :

+iªÉÉÊvÉEò |ÉäÊ®úiÉ Eò¨ÉÇSÉÉ®úÒ*

Ê¶É{ÉªÉÉbÇ÷ ºÉÖ®úÊIÉiÉ EòÉªÉÇ |É´ÉÉ½þ EòÉä ºÉIÉ¨É Eò®úxÉä Eäò Ê±ÉB +Éè®ú +SUôÒ iÉ®ú½þ ºÉä ªÉÉäVÉxÉÉ ¤ÉxÉÉ<Ç*

<Ç+É®ú{ÉÒ +Éè®ú ¤ÉªÉÉä ÉäÊ]ÅõEò ÊºÉº]õ É EòÉ EòÉªÉÉÇx´ÉªÉxÉ*

=SSÉ EÖò¶É±É EòÉªÉÇ nù±É +Éè®ú ºÉ¨ÉlÉÇ |É¤ÉÆvÉxÉ*

Eò<Ç ¤Ébä÷ +Éè®ú UôÉä]äõ {ÉÉäiÉÉå EòÒ ºÉÉlÉ-ºÉÉlÉ {ÉÉäiÉ ÊxÉ¨ÉÉÇhÉ Eäò Ê±ÉB +SUôÉ <xÉ£òÉº]ÅõCSÉ®ú ½èþ*

nùºÉ ¨ÉÒ]õ®ú MÉ½þ®úÉ<Ç {ÉÉxÉÒ Eäò ºÉÉlÉ ºÉÉ¨ÉÊ®úEò °ü{É ºÉä ÎºlÉiÉ ½èþ*

80,000 b÷Ò b÷¤±ªÉÚ ]õÒ IÉ¨ÉiÉÉ iÉEò EòÒ ºÉ¦ÉÒ |ÉEòÉ®ú Eäò {ÉÉäiÉÉå EòÉä ÊxÉ¨ÉÉÇhÉ Eò®úxÉä EòÒ IÉ¨ÉiÉÉ EòÒ ºÉÖÊ´ÉvÉÉ ½èþ*

=SSÉ |ÉÊ¶ÉÊIÉiÉ uùÉ®úÉ +ÉªÉÉäÊVÉiÉ BEò +iªÉ +ÉvÉÖÊxÉEò Êb÷VÉÉ<xÉ Eäòxpù +xÉÖ¦É´ÉÒ +Éè®ú ºÉIÉ¨É xÉÉèºÉäxÉÉ +ÉÌEò]äõC]ÂõºÉ

<ÆVÉÒÊxÉªÉºÉÇ bÅ÷É}]ÂõºÉ¨ÉäxÉ +ÉÊnù*



47

{ÉxÉbÖ÷¤¤ÉÒ ¨É®ú¨¨ÉiÉÉå Eäò Ê±ÉB {ÉÚ ÉÇ iÉ]õ {É®ú Eäò´É±É Ê¶É{ÉªÉÉbÇ÷*

¨É®ú¨¨ÉiÉÉå Eäò Ê±ÉB ´ÉEÇò¶ÉÉì{É ºÉÊ½þiÉ Ê´É¶ÉÉ±É ºÉÚJÉÒ MÉÉänùÒ B´ÉÆ ´Éä]õ¤ÉäÊºÉxÉ ½èþ*

(JÉ) EòÊ¨ÉªÉÉÆ

¤ÉføÒ ½Öþ<Ç ¨ÉWÉnÚù®úÒ Eäò EòÉ®úhÉ =SSÉ +Éä É®ú½äþbÂ÷ºÉ

EòÉªÉÇ{ÉÚÆVÉÒ |ÉÊiÉ¤ÉÆvÉÉå EòÒ Eò¨ÉÒ*

=SSÉ ¨ÉÚ±ªÉ +Énäù¶ÉÉå EòÒ Eò¨ÉÒ*

Eò¨É =i{ÉÉnùEòiÉÉ Eäò ºÉÉlÉ ´ÉÞÊrù EòÉªÉÇ ¤É±É*

(MÉ) +´ÉºÉ®ú

EÆò{ÉxÉÒ EòÒ ºÉ¨ÉÖpùÒ ºÉÖ®úIÉÉ EòÒ ¤ÉgøiÉÒ WÉ°ü®úiÉÉå*

¨É®ú¨¨ÉiÉÉå Eäò Ê±ÉB ¤Ébä÷ IÉäjÉ

{ÉxÉbÖ÷Î¤¤ÉªÉÉå Eäò ¨É®ú¨¨ÉiÉÉå Eäò Ê±ÉB xÉÉèºÉäxÉÉ EòÒ +É´É¶ªÉEòiÉÉ*

¦ÉÉ®úiÉÒªÉ xÉÉèºÉäxÉÉ, iÉ]õ®úIÉEò +Éè®ú +xªÉ ºÉ¨ÉÖpùÒ ºÉÖ®úIÉÉ BVÉåÊºÉªÉÉå xÉä BEò ¨É½þi´ÉEòÉÆIÉÒ Ê´ÉºiÉÉ®ú EòÉªÉÇGò¨É ¶ÉÖ°ü

ÊEòªÉÉ ½èþ VÉÉä xÉB +´ÉºÉ®úÉå EòÉä JÉä±ÉäMÉÉ*

ºÉÉ¨ÉÊ®úEò {ÉÉäiÉÉå Eäò ÊxÉ¨ÉÉÇhÉ Eäò Ê±ÉB xÉÉèºÉäxÉÉ EòÒ +É´É¶ªÉEòiÉÉ*

JÉÖÊ¡òªÉÉ VÉÉxÉEòÉ®úÒ BEòjÉ Eò®úxÉä Eäò Ê±ÉB ¤Ébä÷ Ê´É¶Éä¹É {ÉÉäiÉÉå EòÒ +É´É¶ªÉEòiÉÉ ½èþ*

ºÉ®úEòÉ®ú EòÒ ¨ÉäEò-<xÉ-<Îhb÷ªÉÉ {ÉÉìÊ±ÉºÉÒ*

¤ÉgøiÉÒ ÊxÉªÉÉÇiÉ IÉ¨ÉiÉÉ*

(PÉ) JÉiÉ®úÉ

xÉÉèºÉèÊxÉEò {ÉÉäiÉ ÊxÉ¨ÉÉÇhÉ +Éè®ú {ÉÉäiÉ ¨É®ú¨¨ÉiÉ ¤ÉÉWÉÉ®ú ¨Éå |É´Éä¶É Eò®úxÉä Eäò Ê±ÉB ÊxÉVÉÒ Ê¶É{ÉªÉÉbÇ÷ uùÉ®úÉ MÉÆ¦ÉÒ®ú |ÉªÉÉºÉ*

+É=]õºÉÉäºÉÇ ºÉä ÉÉ+Éå/EòÉªÉÉå Eäò Ê±ÉB ªÉÉäMªÉ +Éè®ú Ê´É·ÉºÉxÉÒªÉ Ê´ÉGäòiÉÉ+Éå EòÒ +xÉÖ{É±É¤vÉiÉÉ*

UôÉä]äõ {ÉÉäiÉÉå +Éè®ú xÉÉèEòÉ+Éå Eäò ÊxÉ¨ÉÉÇhÉ ¨Éä Eò¨É ±ÉÉ¦É ¨ÉÉÌVÉxÉ*

MÉè®ú ºÉ®úEòÉ®úÒ Ê¶É{ÉªÉÉb÷Éç EòÒ iÉÖ±ÉxÉÉ ¨Éå +ÊxÉªÉÊ¨ÉiÉ IÉäjÉ*

Ê´ÉÊxÉ¨ÉªÉ nù®ú {ÉÊ®ú´ÉiÉÇxÉ ¨Éå +ÎºlÉ®ú*

Ê´ÉÊvÉ ¨ÉÉ¨É±ÉÉå {É®ú +|ÉÊiÉEÚò±É ÊxÉhÉÇªÉ*



+ÉvÉÉ®ú¦ÉÚiÉ ºÉÖÊ´ÉvÉÉ+Éå EòÉ +ÉvÉÖÊxÉEòÒEò®úhÉ

10. +É®ú+É®úB¨É+É<Ç ¡Æòb÷ Eäò iÉ½þiÉ, Ê®ú¡ò®úÊ¤É¶É¨Éå]õ B´ÉÆ ¨É¶ÉÒxÉ®úÒ EòÉ {ÉÖxÉ:ºlÉÉ{ÉxÉÉ +Éè®ú ºÉÆ®úSÉxÉÉ Eäò Ê±ÉB, EÆò{ÉxÉÒ EòÉ¢òÒ

¨É½þi´É{ÉÚhÉÇ ÊxÉ´Éä¶É Eò®ú ®ú½þÒ ½èþ* =Hò |ÉªÉÉäVÉxÉ ½äþiÉÖ ¦ÉÉ®úiÉ ºÉ®úEòÉ®ú uùÉ®úÉ 457.36 Eò®úÉäc÷ ¯û{ÉªÉä ¨ÉWÉÚ®úÒ EòÒ MÉ<Ç* 31 ¨ÉÉSÉÇ,

2018 EòÉä 171.93 Eò®úÉäc÷ û{ÉªÉä Eäò +Énäù¶É ®úJÉä MÉB, ÊVÉxÉ¨Éå 142.95 Eò®úÉäc÷ û{ÉªÉä ®úÉÊ¶É Eäò |ÉÉ{ÉhÉ/EòÉªÉÇ {ÉÚ®äú ÊEòB MÉB*

23.43 Eò®úÉäc÷ ¯û{ÉªÉä ¨ÉÚ±ªÉ EòÉ ]åõb÷ºÉÇ |ÉMÉÊiÉ Eäò +vÉÒxÉ ½èþ*

11- leh{kkèkhu o"kZ ds nkSjku fd, x, çeq[k vkèkqfudhdj.k xfrfofèk;ka iuMqCch odZ'kki ifjlj vkSjlqfoèkkvksa dh uohuhdj.k@ejEer] c;ks ehfVªd le; vkSj Vkbe vkSj vfHkxe fu;a=.k ç.kkyh dkdk;kZUo;u] 500 Vu rkj jLlh foHkktu e'khu dh [kjhn vkSj 02 Vu cSVjh lapkfyr Vªd bR;kfn gSaAblds vykok ;kMZ vkSj d‚yksuh dh flfoy lajpukvksa ds fofoèk ejEer vkSj uohuhdj.k xfrfofèk;ksa dksfd;k x;kA

12- ,p,l,y us viuh LFkkiuk ds ckn ls foÙkh; o"kZ 2017&18 ds nkSjku 649-25 djksM+ #i;s dsmRiknu ds mPpre ewY; çkIr fd;k gSA fuEu vkns'k iqfLrdk vkSj xaHkhj rjyrk ds eqíksa ds ckotwn daiuhus yxkrkj rhljs o"kZ ykHk ntZ fd;k gSA daiuh rhu eq[; xfrfofèk;ksa esa 'kkfey gS vFkkZr~ iksr fuekZ.k]iksr ejEer vkSj iuMqCch jsVªksfQV vkSj çR;sd çHkkx esa ,d laf{kIr fu"iknu ijorÊ iSjkxzkQksa esa fn;k x;kgSA

13- foÙkh; o"kZ 2017&18 ds nkSjku [k.M&okj fu"iknu fuEukuqlkj fn;k x;k gS %

¼d½ iksr fuekZ.k % ,p,l,y ikap iksr fuekZ.k ifj;kstukvksa ds dk;ks± dks fd;k gS] ftlesa Hkkjrh; ukSlsukds fy, rhu vkSj dkaMyk iksVZ VªLV vkSj eSllZ th,e,y ds fy, ,d&,d 'kkfey gSA ;kMZ us lHkh 06]10 Vu chih Vxksa ds fy, dhy j[kh gSA bu iksrksa dks o"kZ 2018&19 ds nkSjku lqiqnZ djus mEehn gSA blçHkkx dk ohvksih 303-98 djksM+ #i;s jgkA

¼[k½ iksr ejEer % iksr ejEer çHkkx us leh{kkèkhu o"kZ ds nkSjku 10 iksrksa ds fjfQV dk;Z fd;k gSA ;kMZus 13 uoacj 2017 dks vkÃ,u,l dsljh ds lkekU; fjfQV vkSj 12 ekpZ 2018 dks vkÃ,u,l exj dseè;e fjfQV dk;Z dks iwjk dj fy;k gSA Hkkjrh; ukSlsuk }kjk xq.krk dk;Z ds fy, ;kMZ dh ljkguk dhxÃ gSA leh{kkèkhu o"kZ ds nkSjku] bl çHkkx }kjk ohvksih 143-84 djksM+ #i;s çkIr fd;kA

¼x½ iuMqCch fMohtu % vkÃ,u,l Çlèkqohj dk lkekU; fjfQV vxLr 2017 ls 'kq: fd;k x;k gSA 31ekpZ 2018 rd] ifj;kstuk dh lexz çxfr 30% gS vkSj ifj;kstuk fu/kkZfjr ;kstuk ij gSA leh{kkèkhuo"kZ ds nkSjku iuMqCch çHkkx }kjk mRiUu ohvksih 19-119 djksM+ #i;s jgkA



49

Hkkoh –f"Vdks.k

14- mPp ewY; iksr@iuMqCch fuekZ.k vkSj ejEer vkns'kksa dks lqjf{kr djus dh ,d fo'kky laHkkouk gSA;kMZ dks Hkkjrh; ukSlsuk vkSj rV j{kd dh vis{kkvksa dks iwjk djus ds fy, j{kk ea=ky; ds fu;a=.k esayk;k x;kA ,p,l,y vius volj dks le>rs gq, dk;Z djus ds fy, rS;kj gS vkSj vR;kèkqfud j{kk iksrksads fuekZ.k djrh gSA

15- blds fy,] ;kMZ dks Hkkjrh; ukSlsuk ds fy, iuMqCch dk jhfQV vkSj dqN iksrksa ds fuekZ.k dk;Z fn;k

x;k gS A blds vykok] vkidh daiuh Hkkjrh; ukSlsuk ds fy, dqN tgktksa ds fuekZ.k ds fy, ,y 1 ds

:i esa mHkjk gSA blds lkFk vkidh daiuh 10 djksM+ #i;s dh ykxr ls pkj iksaVwuksa ds fuekZ.k ds fy,

çfrLièkÊ fufonk esa ,y 1 ds jwi esa izdV fd;k x;kA blds lkFk] vkidh daiuh o"kZ 2019 ds var rd

,d vPNh v‚MZj cqd fLFkfr dk y{; j[k jgh gSA

16- blds vykok] j{kk {ks= esa fu;kZr dks c<+kok nsus vkSj f'ki;kMZ ds fy, oSfÜod infpà cukus dsfopkj ls] ,p,l,y ckaXykns'k] Jhyadk] fo;ruke] E;kaekj] baMksusf'k;k] rqdÊ] eysf'k;k ,oa fQyhiÈl tSlsHkkjr ds iM+kslh ns'kksa ds lkFk fu;kZr vkns'kksa ds fy, lfØ; :i ls vkxs c<+ jgk gSA blds fy,],p,l,y us vkÃihoh] vksihoh] VXl] cYdlZ tSls mRiknksa@iksrksa ds fuekZ.k ds fy, j{kk midj.kksa dsfu;kZr ls lacafèkr lHkh xfrfofèk;ksa ij leUo; vkSj vuqorÊ djus ds fy, j{kk mRiknu foHkkx ds rgrxfBr fu;kZr laoèkZu d{k dks xgjh fnypLih vkSj rRijrk O;ä dh gS vkSj vko';drk ds vkèkkj ij buns'kksa ds fy, ;k=h iksrksa ds fuekZ.k dk;Z dks djrh gSA

17- tSlk fd fiNys o"kks± dh fjiksVZ ds vuqlkj] leh{kkèkhu vofèk ds nkSjku v‚MZj cqd dh fLFkfr detksjjgh gSA gkykafd] o"kZ ds nkSjku daiuh us 10 djksM+ #i;s ds 02] iksaVwu] 2019 djksM+ #i;s ds 04] MkbÇoxliksVZ oslYl vkSj Hkkjrh; ukSlsuk ds fy, 231 djksM+ #i;s ds 04] 50 Vu chih Vx ds vkns'k lqjf{krfd;k gSA 04] iksaVwuksa ds fy, vuqcaèk vafre :i o"kZ ds nkSjku iwjk dj fy;k x;k gS vkSj fuekZ.k 'kq: gksusds ckn ls fd;k x;k gSA Mh,loh vkSj chih VXl ds fy, vuqcaèk vafre :i çfØ;k esa gSaA buifj;kstukvksa dk fuekZ.k lacafèkr vuqcaèkksa ij gLrk{kj ds i'pkr~ pkyw foÙk o"kZ esa fuekZ.k dk;Z dh tk,xhAblds vykok] euksuhr mPp ewY; ifj;kstukvksa ds lacaèk esa] ;kMZ ifj;kstukvksa ds fy, fMtkbu lg;ksxhdks vafre :i nsus dh çfØ;k esa gSA

18- tSlk fd /;ku esa yk;k x;k gS] ifj;kstuk,a 'kq#vkrh pj.k esa gSa vkSj Mh,loh vkSj 50 Vu chih VXlifj;kstuk ds fy, çkjafHkd dk;Z pkyw foÙk o"kZ ds var rd iwjk dj fy, tk,axsA iksr dk fuekZ.k dk;Z'kq: djuk lafonkRed 'krks± ds vuqlkj gksxkA vr,o] foÙkh; o"kZ 2018&19 ds nkSjku ;kMZ vis{kk—r fuEuvofèk gksxhA



×¾Ö¾Ö¸ü�Ö 31 ´ÖÖ“ÖÔ,18 �úÖê 31 ÖÖ“ÖÔ,17 �úÖê

�ãú»Ö †ÖµÖ 651.67 650.08

´Öæ»µÖÈüÖÃÖ, ²µÖÖ•Ö †Öî ü †ÃÖÖ¬ÖÖ ü�Ö ´Ö¤ëü ‹¾ÖÓ �ú ü ÃÖê ¯ÖÆü»Öê »ÖÖ³Ö/(ÆüÖ×Ö) 97.18 79.81

�ú ü ÃÖê ¯ÖÆü»Öê »ÖÖ³Ö/(ÆüÖ×Ö) 20.99 53.77

�ú ü �êú ²ÖÖ¤ü »ÖÖ³Ö/(ÆüÖ×Ö) 20.99 53.77

ÃÖÓ×“ÖŸÖ »ÖÖ³Ö/(ÆüÖ×ÖµÖÖÓ) (1231.51) (1252.60)

19- blds vykok] ,Llkj v‚;y fyfeVsM nkoksa ds lacaèk esa 30 o"kÊ; iqjkus fof/kd nsunkfj;ksa us daiuh

xaHkhj foÙkh; pqukSfr;ksa dk lkeuk dj jgh gSA leh{kkèkhu o"kZ ds nkSjku] ;kMZ us nkok ds ,d Hkkx ds :i

esa vkSj vkaèkz çns'k ds ekuuh; mPp U;k;ky; dh funs'k ds rgr ,Llkj vkW;y dks 40 djksM+ #i;s tek

fd, gSaA blds vykok] fiNys deZpkjh ds cdk;k ns;rkvksa tSls fd etnwjh la'kksèku cdk;ksa vkSj vodk'k

udn cdk;ksa ds dkj.k daiuh dh foÙkh; fLFkfr ij dkQh ncko iM jgk gSaA fiNyh bu lHkh nsunkfj;ksa

ds ckotwn] daiuh us yxkrkj fiNys rhu foÙkh; o"kks± ds nkSjku vPNk dk;Zfu"iknu fd;kA gkykafd]

mi;qZä nsunkfj;ka xaHkhj Çprk mRiUu djrh gSaA Çprkvksa ds vU; {ks=ksa esa daiuh ds udkjkRed “kq) ykHk

vkSj fof/kd dkuwuh ekeys laca/kh izfrdwy fu.kZ; 'kkfey gSaA

+ÉÆiÉÊ®úEò ÊxÉªÉÆjÉhÉ |ÉhÉÉ±ÉÒ B´ÉÆ =ºÉEäò ={ÉªÉÖHòiÉÉ :

20. +É{ÉEòÒ EÆò{ÉxÉÒ Eäò {ÉÉºÉ +ÉÆiÉÊ®úEò ÊxÉªÉÆjÉhÉÉå EòÉ {ÉªÉÉÇ{iÉ |ÉhÉÉ±ÉÒ EòÉ |É¦ÉÉ´É¶ÉÉ±ÉÒ B´ÉÆ |ÉSÉÉ±ÉxÉ nùIÉiÉÉ, Ê´ÉkÉÒªÉ Ê®ú{ÉÉä]õÉçEòÒ Ê´É·ÉºÉxÉÒªÉiÉÉ +Éè®ú ÊxÉªÉ¨ÉÉå B´ÉÆ Ê´ÉÊxÉªÉ¨ÉÉå EòÉ +xÉÖ{ÉÉ±ÉxÉ ±ÉÉMÉÚ Eò®úxÉä EòÉ |ÉhÉÉ±ÉÒ ½èþ* |É¤ÉÆvÉxÉ uùÉ®úÉ VÉÉ®úÒ ºÉÆºlÉÉ EòÉº]ÅõCSÉ®ú {ÉÚ ÉÇ {É½þSÉÉxÉ |ÉÉÊvÉEÞòiÉ ºiÉ®åú B´ÉÆ |ÉÊGòªÉÉBÆ ºÉ¦ÉÒ +ÊxÉ´ÉÉªÉÇ B´ÉÆ ¨É½þi´É{ÉÚhÉÇ MÉÊiÉÊ´ÉÊvÉªÉÉå EòÉ IÉäjÉ VÉèºÉä GòªÉ, ºÉÉ¨ÉOÉÒÊxÉªÉÆjÉhÉ, EòÉªÉÇ Ê´ÉkÉ B´ÉÆ ±ÉäJÉÉ EòÉÌ¨ÉEò +ÉÊnù ½èþ*

21. EÆò{ÉxÉÒ xÉä +ÉÆiÉÊ®úEò ±ÉäJÉÉ-{É®úÒIÉÉ Eò®úxÉä EòÉ EòÉªÉÇ ¥ÉÀªªÉÉ B´ÉÆ EÆò{ÉxÉÒ, ºÉxÉnùÒ ±ÉäJÉÉ{ÉÉ±É, Ê´É¶ÉÉJÉ{É]Âõ]õhÉ¨É +lÉÉÇiÉÂºÉxÉnùÒ ±ÉäJÉÉ{ÉÉ±É ¡ò¨ÉÇ EòÉä ´É¹ÉÇ 2017-18 Eäò Ê±ÉB +ÉÆiÉÊ®úEò ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉÉ Eäò °ü{É ¨Éå +É=]õºÉÉä®úËºÉMÉ ÊEòªÉÉ ½èþ*

22. +ÉÆiÉÊ®úEò ÊxÉªÉÆjÉhÉ |ÉhÉÉ±ÉÒ ±ÉäJÉÉ-{É®úÒIÉÉ ºÉÊ¨ÉÊiÉ uùÉ®úÉ ÊxÉªÉÊ¨ÉiÉ iÉÉè®ú {É®ú {ÉÖxÉ®úÒIÉhÉ ÊEòªÉÉ VÉÉiÉÉ ½èþ* +ÉÆiÉÊ®úEò ÊxÉªÉÆjÉhÉ|ÉÊGòªÉÉ EòÉ {ÉªÉÉÇ{iÉiÉÉ ºÉÉÆÊ´ÉÊvÉEò ±ÉäJÉÉ-{É®úÒIÉEòÉå uùÉ®úÉ =xÉEäò ±ÉäJÉÉ-{É®úÒIÉÉ Ê®ú{ÉÉä]Çõ ¨Éå ¦ÉÒ {ÉÖxÉ®úÒIÉhÉ ÊEòªÉÉ VÉÉiÉÉ ½èþ* +É{ÉEòÒEÆò{ÉxÉÒ, ºÉ®úEòÉ®ú EòÒ ½èþ, =ºÉÒ EòÉ®úhÉ ºÉ®úEòÉ®úÒ ±ÉäJÉÉ-{É®úÒIÉÉ ¦ÉÒ ÊEòªÉÉ VÉÉBMÉÉ*

EÆò{ÉxÉÒ EòÉ Ê´ÉkÉÒªÉ ÊxÉ¹{ÉÉnùxÉ :

23. Ê{ÉUô±Éä ´É¹ÉÇ EòÒ iÉÖ±ÉxÉÉ ¨Éå, ´É¹ÉÇ Eäò nùÉè®úÉxÉ, +É{ÉEäò EÆò{ÉxÉÒ EòÉ Ê´ÉkÉÒªÉ ÊxÉ¹{ÉÉnùxÉ xÉÒSÉä ÊnùªÉÉ MÉªÉÉ ½èþ*



51

24. ºÉ¨ÉÒIÉÉvÉÒxÉ ´É¹ÉÇ Eäò nùÉè®úÉxÉ, ªÉÉbÇ÷ xÉä +{ÉxÉÒ =i{ÉÉnùxÉ IÉ¨ÉiÉÉ+Éå EòÉä 645 Eò®úÉäc÷ ¯û{ÉªÉä Eäò =i{ÉÉnùxÉ Eäò ¨ÉÚ±ªÉ EòÒ ÉÞÊrùEäò uùÉ®úÉ ¨ÉWÉ¤ÉÚiÉ ÊEòªÉÉ ½èþ, VÉÉä ÊEò Ê{ÉUô±Éä ´É¹ÉÇ Eäò 629 Eò®úÉäc÷ ¯û{ÉªÉä EòÒ iÉÖ±ÉxÉÉ ¨Éå ½èþ, VÉÉä ÊEò EÆò{ÉxÉÒ EòÒ ºlÉÉ{ÉxÉÉ Eäò ¤ÉÉnùºÉä =SSÉiÉ¨É =i{ÉÉnùxÉ ¨ÉÚ±ªÉ ½èþ* EÆò{ÉxÉÒ xÉä {ÉÚ®äú ´É¹ÉÇ ¨Éå =i{ÉÉnùxÉ ¨ÉÚ±ªÉ ¨Éå ¦ÉÒ 3% EòÒ ´ÉÞÊrù nùVÉÇ EòÒ ½èþ*

25- daiuh us O;; ij vfèkdre gn rd O;ogk;Zrk ds vFkZ ds lkFk vius lknxh mik;ksa dks tkjh j[kkAifjpkyu lwpdkad tSls çfr ?kaVs çfr lhthVh] çfr deZpkjh ohvksih] bl vofèk ds nkSjku ohvksih dsçfr'kr ds :i esa deZpkjh ykxr esa fiNys o"kZ dh rqyuk esa mYys[kuh; :i ls lqèkkj gqvk gSA daiuhus fiNys o"kZ 37-49 djksM+ #i;s dh rqyuk esa 69-80 djksM+ #i;s ds ifjpkyu ykHk ntZ dh gSA gkykafd]vkidh daiuh dks o"kZ 2017&18 ds nkSjku 51-35 djksM+ #i;s ds çkoèkku dk fuekZ.k djuk iM+k] tks ,dvlkèkkj.k en gS] ftlds dkj.k fiNys o"kZ esa ntZ dh xÃA fiNys o"kZ esa mPpre ohvksih vkSj ifjpkyuykHk ntZ djus ds ckotwn daiuh dk 'kq) ykHk 53-77 djksM+ #i;s dh rqyuk esa 20-99 djksM+ #i;s gksx;k gSA

26- vkidh daiuh us 31 ekpZ 2018 rd vkjvkj,evkÃ ifj;kstuk ds rgr mRiUu fd, x, 110-00djksM+ #i;s ¼'kq) ewY;ºzkl½ dh laifÙk;ksa dks iwath—r fd;k gSA 20-99 djksM+ #i;s ds 'kq) ykHk vkSjvkjvkj,evkÃ laifÙk;ksa ds iwathdj.k ds lkFk 100-00 djksM+ #i;s] udkjkRed 'kq) ewY; #i;s ds rqyukesa 619-43 djksM+ #i;s gks x;k fiNys o"kZ 750-51 djksM+ ntZ fd;k x;kA

¨ÉÉxÉ´É ºÉÆºÉÉvÉxÉ ¨Éå Ê´ÉEòÉºÉ +Éè®ú +ÉètÉäÊMÉEò ºÉÆ¤ÉÆvÉ :

27. Eò¨ÉÇSÉÉ®úÒ EÆò{ÉxÉÒ Eäò Ê±ÉB +iªÉÊvÉEò ¨É½þi´É{ÉÚhÉÇ ºÉÆºÉÉvÉxÉ ½èþ* +iÉB´É EÆò{ÉxÉÒ +{ÉxÉÒ ¨ÉÉxÉ´É ºÉÆºÉÉvÉxÉ Eäò |ÉÊ¶ÉIÉhÉ B´ÉÆÊ´ÉEòÉºÉ +Éè®ú =xÉEäò ªÉÉäMÉnùÉxÉ EòÉä ºÉ´ÉÉæSSÉ É½þi´É näùiÉÒ ½èþ* Eò¨ÉÇSÉÉÊ®úªÉÉå EòÉä Ê´ÉÊ´ÉvÉ <xÉ-+É=ºÉ/¤ÉÉÁ ºÉäÊ¨ÉxÉÉ®úÉå iÉlÉÉ |ÉÊ¶ÉIÉhÉEòÉªÉÇGò¨ÉÉå Eäò Ê±ÉB xÉÉÊ¨ÉiÉ ÊEòªÉÉ VÉÉiÉÉ ½èþ* ´É¹ÉÇ Eäò nùÉè®úÉxÉ º´ÉÉºlªÉ ºÉÆ¤ÉÆvÉÒ, ºÉÆ®úIÉÉ, {ÉªÉÉÇ É®úhÉ B´ÉÆ +ÎMxÉ¶É¨ÉxÉ ºÉÆ¤ÉÆvÉÒVÉÉMÉ¯ûEòiÉÉ |ÉÊ¶ÉIÉhÉ +ÉªÉÉäÊVÉiÉ ÊEòB VÉÉiÉä ½éþ*

28. Eò¨ÉÇSÉÉÊ®úªÉÉå Eäò ¨ÉxÉÉä¤É±É EòÉä ¤ÉgøÉ´ÉÉ näùxÉä +Éè®ú Eò¨ÉÇSÉÉÊ®úªÉÉä EòÒ =i{ÉÉnùEòiÉÉ ¨Éå ºÉÖvÉÉ®ú EòÒ ºÉ¨ÉÒIÉÉ Eäò iÉ½þiÉ ´É¹ÉÇ EäònùÉè®úÉxÉ, ÊxÉ¨xÉÊ±ÉÊJÉiÉ BSÉ +É®ú {É½þ±É ÊEòB MÉB :

¼d½ o"kZ ds nkSjku fofHkUu vfèkdkfj;ksa dks vius ewy fo"k;ksa ds varxZr LFkkukarj.k fd;k x;k gS vkSj lghdk;Z ij lgh O;fä lqfuf'pr fd;k x;k gSA

¼[k½ etnwjh dkS'ky esa lqèkkj ds fy, 06 tuojh 2018 dks ,d çcaèku fodkl dk;ZØe dk;kZy; ifjljesa vk;ksftr fd;k x;kA blds vykok] çcaèku fodkl dk;ZØe ds varxZr vkÃvkÃ,e fo'kk[kkiÙkue esa25 vfèkdkfj;ksa dk ,d cSp dks çf'kf{kr fd;k x;kA

¼x½ fnukad 12 twu 2017 ls 20 twu 2017 rd eèkqesg dks fu;af=r djus ds fy, ,d ;ksx f'kfojvk;ksftr fd;k x;kA fnukad 21 twu 2017 dks daiuh esa varjkZ"Vªh; ;ksxk fnol Hkh euk;k x;kA

29. ;kMZ dh egRoiw.kZ vko';drkvksa dks iwjk djus ds fy,] foÙkh; o"kZ ds nkSjku dqy 11 deZpkfj;ksa dhHkrÊ dh xÃA ,p,l,y cM+h la[;k esa vkÃVhvkÃ vijsafVl] xzstq,V bathfu;lZ vkSj fMIyksek èkkjdksa dksçf'k{k.k çnku djrk gS rkfd mUgsa dkS'ky vkSj jkstxkj esa lqèkkj djus esa enn fey ldsA ekStwnk çf'k{kqvksa



dh rkdr dqy ekuo 'kfä dk yxHkx 8% vko';d U;wure 2-5% ds eqdkcys gSA 78 vkÃVhvkÃvijsafVl] 47 Lukrd bathfu;jksa vkSj 21 rduhdh ¼fMIyksek½ èkkjdksa dks o"kZ ds nkSjku ukfer O;kikjksa esaçf'k{k.k fn;k x;k vkSj cksMZ v‚Q vijsafVlf'ki VªsÇux ¼chvks,Vh½] nf{k.kh {ks=] psUuÃ ls vijsafVllÆVfQdsV çkIr gq,A vkidh daiuh us Lo;a çk;ksftr vkS|ksfxd çf'k{k.k dk;ZØe ds rgr 1960 Nk=ksadks çf'k{k.k fnyk;k x;k tks fiNys o"kZ dh rqyuk esa nl çfr'kr vfèkd gSA

30. ´É¹ÉÇ 2017-18 Eäò nùÉè®úÉxÉ, +ÉètÉäÊMÉEò ºÉÆ¤ÉÆvÉ ºÉÉè½þÉnÇù{ÉÚhÉÇ +Éè®ú ºÉÉ¨ÉÆVÉºªÉ{ÉÚhÉÇ ®ú½äþ*

{ÉªÉÉÇ É®úhÉ ºÉÖ®úIÉÉ B´ÉÆ ºÉÆ®úIÉhÉ :

31. +É{ÉEòÒ EÆò{ÉxÉÒ ¨Éå {ÉªÉÉÇ É®úhÉ ¨ÉèjÉÒ{ÉÚhÉÇ ®ú½þÉ ½èþ +Éè®ú EäòxpùÒªÉ B´ÉÆ ®úÉVªÉ |ÉnÚù¹ÉhÉ ÊxÉªÉÆjÉhÉ ¨ÉÆb÷±É Eäò ºÉÉÆÊ´ÉÊvÉEò +{ÉäIÉÉ+Éå

EòÉä {ÉÚ®úÉ ÊEòªÉÉ ½èþ* EÆò{ÉxÉÒ +xÉÖ®úIÉhÉ B´ÉÆ {ÉªÉÉÇ É®úhÉ Eäò ºÉÖ®úIÉÉ Eäò Ê±ÉB ºÉ¦ÉÒ +xÉÖ¤Éuù ÉÉxÉEòÉå EòÉ {ÉÚ®úÉ Eò®úxÉä Eäò Ê±ÉB ´ÉSÉxÉ¤Éuù

½èþ*

|ÉÉètÉäÊMÉEò ºÉÆ®úIÉhÉ B´ÉÆ xÉ´ÉÒEò®úhÉ >ðVÉÉÇ Ê´ÉEòÉºÉ :

32. |ÉÉètÉäÊMÉEò ºÉÆ®úIÉhÉ B´ÉÆ xÉ´ÉÒEò®úhÉ >ðVÉÉÇ Ê´ÉEòÉºÉ EòÉ Ê´É´É®úhÉ {ÉÊ®úÎ¶É¹]õ-7 ¨Éå ÊnùªÉÉ MÉªÉÉ ½èþ*

ÊxÉMÉÊ¨ÉiÉ ºÉÉ¨ÉÉÊVÉEò nùÉÊªÉi´É :

33. b÷Ò{ÉÒ<Ç ¨ÉÉMÉÇ ÊxÉnæù¶ÉÉå +Éè®ú EÆò{ÉxÉÒ +ÊvÉÊxÉªÉ¨É 2013 Eäò +xÉÖºÉÉ®ú, iÉiEòÉ±É {É½þ±Éä iÉÒxÉ Ê´ÉkÉÒªÉ ´É¹ÉÉç Eäò Ê±ÉB +ÉèºÉiÉ

¶ÉÖrù ±ÉÉ¦É {É®ú Ê´ÉSÉÉ®ú Eò®úiÉä ½ÖþB, +É{ÉEäò Ê¶É{ÉªÉÉbÇ÷ EòÉä ºÉÒBºÉ+É®ú Eäò Ê±ÉB ºÉ¨ÉÌ{ÉiÉ ÊxÉÊvÉªÉÉå EòÉä ÊxÉvÉÉÇÊ®úiÉ Eò®úxÉä ºÉä UÚô]õ nùÒ

MÉ<Ç ½èþ, ªÉtÊ{É EÆò{ÉxÉÒ xÉä SÉÉ±ÉÚ ´É¹ÉÇ ¨Éå ±ÉÉ¦É +ÌVÉiÉ ÊEòªÉÉ ½èþ*

34. UÚô]õ näùxÉä Eäò ¤ÉÉ´ÉVÉÚnù, +É{ÉEòÒ EÆò{ÉxÉÒ ºÉÒÊ¨ÉiÉ Ê´ÉkÉÒªÉ |ÉÊiÉ¤ÉrùiÉÉ ´ÉÉ±Éä ºlÉÉxÉÒªÉ ±ÉÉäMÉÉå EòÒ WÉ°ü®úiÉÉå Eäò Ê±ÉB EÖòUô

+É´É¶ªÉEòiÉÉ {É®ú +ÉvÉÉÊ®úiÉ ºÉÒBºÉ+É®ú {É½þ±ÉÖ+Éå EòÉ {ÉÉ±ÉxÉ Eò®úEäò ºÉÒBºÉ+É®ú Eäò |ÉÊiÉ +{ÉxÉÒ |ÉÊiÉ¤ÉrùiÉÉ {ÉÚ®úÉ Eò®ú ®ú½þÒ ½èþ*

+É{ÉEòÒ EÆò{ÉxÉÒ ºÉÒBºÉ+É®ú Eäò Ê±ÉB |ÉÊiÉ¤Érù ½èþ +Éè®ú iÉnùxÉÖºÉÉ®ú ÊxÉnäù¶ÉEò ÉÆb÷±É xÉä ºÉÒBºÉ+É®ú +Éè®ú ÎºlÉ®úiÉÉ Eäò Ê±ÉB BEò ={É-

ºÉÊ¨ÉÊiÉ EòÉ MÉ`öxÉ ÊEòªÉÉ ½èþ* ´É¹ÉÇ 2017-18 Eäò Ê±ÉB ºÉÒBºÉ+É®ú +Éè®ú ÎºlÉ®úiÉÉ xÉÒÊiÉ +Éè®ú ªÉÉäVÉxÉÉ ¦ÉÒ iÉèªÉÉ®ú EòÒ MÉ<Ç ½èþ*

35. ´É¹ÉÇ 2017-18 Eäò nùÉè®úÉxÉ, ºÉÒBºÉ+É®ú ªÉÉäVÉxÉÉ EòÉ EòÉªÉÉÇx´ÉªÉxÉ EòÒ ¨ÉÉÊxÉ]õ®ú Eò®úxÉä Eäò Ê±ÉB ºÉÒBºÉ+É®ú B´ÉÆ ¨É½þi´ÉiÉÉ

ºÉÆ¤ÉÆvÉÒ ´ÉÊ®ú¹ ö |É¤ÉxvÉxÉ ºÉÊ¨ÉÊiÉ MÉÊ öiÉ EòÒ MÉ<Ç* ºÉÊ¨ÉÊiÉ EòÒ +vªÉIÉiÉÉ ¨É½þÉ |É¤ÉÆvÉEò Eèòb÷®ú uùÉ®úÉ ÊEòªÉÉ VÉÉiÉÉ ½èþ* ºÉÊ¨ÉÊiÉ Eäò

ºÉnùºªÉÉå +Éè®ú ªÉÉbÇ÷ Eäò ºÉÆ¤ÉÊvÉiÉ Ê´É¦ÉÉMÉÉå Eäò Ê´É¦ÉÉMÉÉPªÉIÉÉå/´ÉÊ®ú¹ ö +ÊvÉEòÉÊ®úªÉÉå ºÉÊ½þiÉ <ºÉ ºÉÊ¨ÉÊiÉ EòÉ +vªÉIÉiÉÉ ¨É½þÉ |É¤ÉÆvÉEò

Eèòb÷®ú +ÊvÉEòÉ®úÒ uùÉ®úÉ ÊEòªÉÉ VÉÉiÉÉ ½èþ iÉlÉÉ ºÉÊ¨ÉÊiÉ ´É¹ÉÇ 2017-18 EòÒ ºÉÒBºÉ+É®ú ªÉÉäVÉxÉÉ EòÉ EòÉªÉÉÇx´ÉªÉxÉ EòÉ ÊxÉMÉ®úÉxÉÒ

Eò®úiÉÒ ½èþ*

36. EÆò{ÉxÉÒ xÉä ºlÉÉxÉÒªÉ ´ªÉÊHòªÉÉå Eäò =zÉÊiÉ Eäò Ê±ÉB, +É´É¶ªÉEò ºÉÒBºÉ+É®ú EòÉªÉÇEò±ÉÉ{ÉÉå EòÒ {É½þSÉÉxÉ EòÒ ½èþ +Éè®ú xªÉÚxÉiÉ¨É

Ê´ÉkÉÒªÉ ºÉ½þÉªÉiÉÉ Eäò Ê±ÉB ÉSÉxÉ¤ÉrùiÉÉ EòÒ ½èþ* ´É¹ÉÇ 2017-18 Eäò nùÉè®úÉxÉ 11.41 ±ÉÉJÉ ¯û{ÉªÉä EòÒ ®úÉÊ¶É JÉSÉÇ EòÒ MÉ<Ç* ´É¹ÉÇ

2017-18 Eäò nùÉè®úÉxÉ <xÉ EòÉªÉÇEò±ÉÉ{ÉÉå EòÉä {ÉÚ®úÉ ÊEòªÉÉ ½èþ VÉÉä ÊxÉnäù¶ÉEò Ê®ú{ÉÉä]Çõ ¨Éå Ê´ÉºiÉÞiÉ °ü{É ºÉä ÊnùªÉÉ MÉªÉÉ ½èþ*

* * *



53

¯Ö×¸ü×¿ÖÂ™ü - 3

¯ÖÏ Ö¡Ö ÃÖÓ ‹´Ö.•Öß.™üß. - 9

31 ´ÖÖ“ÖÔ 2017 �úÖê ÃÖ´ÖÖ¯ŸÖ ×¾Ö¢ÖßµÖ ¾ÖÂÖÔ ÆêüŸÖã ¾ÖÖÙÂÖ�ú ×¾Ö¾Ö ü�Ö �úÖ ÃÖÖ ü(�Óú¯ÖÖß †×¬Ö×ÖµÖ´Ö 2013 �úß ¬ÖÖ¸üÖ 92(3) †Öî ü �Óú¯ÖÖß (¯ÖÏ²ÖÓ¬ÖÖ ‹¾ÖÓ ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖÖ) ×ÖµÖ´Ö 2014 �êú ×ÖµÖ´Ö 12(1) �êú †ÖãÃÖÖ ü)

I. ¯ÖÓ•Öß�ú¸ü�Ö †Öî ü †µÖ ×¾Ö¾Ö¸ü�Ö

(i) ÃÖß.†Ö‡Ô.‹Ö U74899AP1952GOI076711

(ii) ¯ÖÓ•Öß�ú ü�Ö ŸÖÖ¸üß�Ö 21-•ÖÖ¾Ö üß-1952

(iii) �Óú¯ÖÖß �úÖ ÖÖ´Ö ×Æü¤ãüÃŸÖÖÖ ×¿Ö¯ÖµÖÖ›Ôü ×»Ö×´Ö™êü›ü

(iv) �Óú¯ÖÖß �úß ÁÖê�Öß/ˆ¯Ö ÁÖê�Öß ×Ö•Öß �Óú¯ÖÖß/ÃÖêµÖ ü ÃÖê ÃÖß´ÖßŸÖ �Óú¯ÖÖß, ÃÖ ü�úÖ¸üß �Óú¯ÖÖß

(v) ¯ÖÓ•Öß�éúŸÖ �úÖµÖÖÔ»ÖµÖ �ÖÖÓ¬Öß �ÖÏÖ´Ö ›üÖ�ú ‘Ö¸ü, ×¾Ö¿ÖÖ�Ö¯Ö¼ü�Ö´Ö - 530005,

(vi) ŒµÖÖ �Óú¯ÖÖß ÃÖæ×“ÖŸÖ Æîü ÖÆüà

(vii) ¸ü×•ÖÃ™ÒüÖ¸üü ‹¾ÖÓ ™ÒüÖÃÖ±ú¸ü ‹•Öê™ü �êú ÖÖ´Ö, ¯ÖŸÖÖ †Öî üÃÖÓ Ö�Ôú ×¾Ö¾Ö¸ü�Ö »ÖÖ�Öæ ÖÆüà

II. �Óú¯ÖÖß �úÖ ¯ÖÏ¬ÖÖÖ ¾µÖ¾ÖÃÖÖµÖ �úÖµÖÔ�ú»ÖÖ¯Ö

�Îú´Ö ÃÖÓ ´Öã�µÖ ˆŸ¯ÖÖ¤ü �úÖ ÖÖ´Ö †Öî ü ×¾Ö¾Ö¸ü�Ö / ÃÖê¾ÖÖ‹Ó ˆŸ¯ÖÖ¤ü �úÖ �Óú¯ÖÖß �úÖ �ãú»Ö ™üÖÔ †Öê¾Ö¸ü

‹Ö†Ö‡ÔÃÖß �úÖê›ü �úÖ ¯ÖÏ×ŸÖ¿ÖŸÖŸÖÖ

1 ¯ÖÖêŸÖÖë ‹¾ÖÓ ²ÖÖê™üÖê �úÖ ×Ö´ÖÖÔ�Ö 3011 47%

2 ´ÖÖê™ü ü �ÖÖ›üß �êú †»ÖÖ¾ÖÖ ¯Ö×¸ü¾ÖÆüÖ ˆ¯Ö�ú¸ü�Ö �úÖ ´Ö¸ü ´ÖŸÖ 3315 53%

III. ÆüÖêÜ»›ü�Ö, ÃÖ²ÖÃÖß›ü üß ‹¾ÖÓ ‹ÃÖÖê×ÃÖ‹™ü �Óú¯Ö×ÖµÖÖê �úÖ ×¾Ö¾Ö¸ü�Ö

�Îú´Ö ÃÖÓ. �Óú¯ÖÖß �úÖ ÖÖ´Ö †Öî ü ¯ÖŸÖÖ ÃÖß.†Ö‡Ô.‹Ö./ ÆüÖêÜ»›ü�Ö/ÃÖÆüÖµÖ�ú ¿ÖêµÖ¸üÖë �úÖ ¯ÖÏ×ŸÖ¿ÖŸÖŸÖÖ »ÖÖ�Öæ ¬ÖÖ üÖ

•Öß.‹»Ö.‹Ö ‹ÃÖÖê×ÃÖ‹™ü

¿ÖæµÖ



IV. ¿ÖêµÖ¸ü ÆüÖêÜ»›ü�Ö ¯Öî™üÖÔ (�ãú»Ö ‡ÛŒ¾Ö™üß �úÖ ¯ÖÏ×ŸÖ¿ÖŸÖ �êú †ÖãÃÖÖ¸üü, ‡ÛŒ¾Ö™üß ¿ÖêµÖ ü ¯ÖæÓ•Öß �úÖ ²ÖÎê�ú-†¯Ö)

(i) ÁÖê�Öß¾ÖÖ¸ü ¿ÖêµÖ¸ü ÆüÖêÜ»›ü�Ö

¿ÖêµÖ ü ¬ÖÖ ü�úÖë �úß ÁÖê�Öß›üß´Öî™ü ³ÖÖî×ŸÖ�ú �ãú»Ö �ãú»Ö ¿ÖêµÖ üÖë ›üß´Öî™ü ³ÖÖî×ŸÖ�ú �ãú»Ö �ãú»Ö ¿ÖêµÖ üÖë

�úÖ ¯ÖÏ×ŸÖ¿ÖŸÖ �úÖ ¯ÖÏ×ŸÖ¿ÖŸÖ�ú. ¯ÖÏÖê ÖÖê™üÃÖÔ(1) ³ÖÖ¸üŸÖßµÖ

(�ú) ¾ÖîµÖÛŒŸÖ�ú/‹“Ö.µÖæ.‹±ú ¿ÖæµÖ 4 4 0.00012 ¿ÖæµÖ 4 4 0.00012 ¿ÖæµÖ

(�Ö) �êú¦ü ÃÖ¸ü�úÖ ü ¿ÖæµÖ 30,19,918 30,19,918 99.99988 ¿ÖæµÖ 30,19,918 30,19,918 99.99988 ¿ÖæµÖ

(�Ö) üÖ•µÖ ÃÖ¸ü�úÖ ü ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ(‘Ö) ×Ö�úÖµÖÖë ×Ö�Ö´Ö ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ(“Ö) ²Öï�ú / ‹±ú.†Ö‡Ô.‹ÃÖ. ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ(”û) †µÖ �úÖê‡Ô ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖˆ¯Ö �ãú»Ö (�ú)(1) ¿ÖæµÖ 30,19,922 30,19,922 100 ¿ÖæµÖ 30,19,922 30,19,922 100 ¿ÖæµÖ(2) ×¾Ö¤êü¿Öß(�ú) ‹Ö†Ö¸ü†Ö‡Ô-¾ÖîµÖÛŒŸÖ�ú ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ(�Ö) †µÖ ¾ÖîµÖÛŒŸÖ�ú ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ(�Ö) ×Ö�úÖµÖÖë ×Ö�Ö´Ö ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ(‘Ö) ²Öï�ú/‹±ú.†Ö‡Ô.‹ÃÖ. ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ(“Ö) †µÖ �úÖê‡Ô ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖˆ¯Ö �ãú»Ö (�ú)(2) ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ¯ÖÏÖê ÖÖê™ü ü �êú �ãú»Ö ¿ÖêµÖ¸ü ÆüÖêÜ»›ü�Ö(�ú) = (�ú)(1)+(�ú)(2) ¿ÖæµÖ 30,19,922 30,19,922 100 ¿ÖæµÖ 30,19,922 30,19,922 100 ¿ÖæµÖ

�Ö. ¯ÖÛ²»Ö�ú ¿ÖêµÖ¸ü ÆüÖêÜ»›ü�Ö(1) ÃÖÓÃ£ÖÖÖ(�ú) ´µÖæ“Öã†»Ö ±Óú›ü ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ(�Ö) ²Öï�ú/‹±ú.†Ö‡Ô.‹ÃÖ. ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ(�Ö) �êú¦ü ÃÖ¸ü�úÖ¸ü ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ(‘Ö) üÖ•µÖ ÃÖ¸ü�úÖ ü ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ(“Ö) •ÖÖê×�Ö´Ö ¯ÖæÓ•Öß ×Ö×¬Ö ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ(”û) ²Öß´ÖÖ �Óú¯ÖÖß ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ(•Ö) ‹±ú †Ö‡Ô †Ö‡Ô ‹ÃÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ(—Ö) ×¾Ö¤êüÃÖß •ÖÖê×�Ö´Ö ¯ÖæÓ•Öß ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ(™ü) †µÖ (×¾Ö¾Ö¸ü�Ö ¤ëü) ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖˆ¯Ö �ãú»Ö (�Ö)(1) ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ

¾ÖÂÖÔ �êú¤üÖî üÖÖ

¯ÖÏ×ŸÖ¿ÖŸÖ ´Öë¯Ö× ü¾ÖŸÖÔÖ

¾ÖÂÖÔ �êú †Ö Óü³Ö ´Öë ×�úŸÖÖê ¿ÖêµÖ ü £Öê(31 ´ÖÖ“ÖÔ 2017 �êú †ÖãÃÖÖ ü)

¾ÖÂÖÔ �úß ÃÖ´ÖÖÛ¯ŸÖ ´Öë ×�úŸÖÖê ¿ÖêµÖ ü £Öê(31 ´ÖÖ“ÖÔ 2018 �êú †ÖãÃÖÖ ü)



55

(2) �Öî ü ÃÖÓÃ£ÖÖÖ(�ú) ×Ö�úÖµÖÖë ×Ö�Ö´Ö ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ(i) ³ÖÖ¸üŸÖßµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ(ii) ÃÖ´Öã¦ü¯ÖÖ¸ü ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ(�Ö) ¾ÖîµÖÛŒŸÖ�ú ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ(i) ¾ÖîµÖÛŒŸÖ�ú ¿ÖêµÖ¸ü ÆüÖê»›ü ü •ÖÖê ÖÖ´Ö

´ÖÖ¡Ö ‹�ú »ÖÖ�Ö ºþ¯ÖµÖê ŸÖ�ú �úß ü¿ÖêµÖ¸ ¯ÖæÓ•Öß ü�Öê Æãü‹ Æïü… ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ

(ii) ¾ÖîµÖÛŒŸÖ�ú ¿ÖêµÖ¸ü ÆüÖê»›ü ü •ÖÖê ÖÖ´Ö´ÖÖ¡Ö ‹�ú »ÖÖ�Ö ºþ¯ÖµÖê ÃÖê †×¬Ö�ú¿ÖêµÖ¸ü ¯ÖæÓ•Öß ¸ü�Öê Æãü‹ Æïü… ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ

(�Ö) †µÖ (×¾Ö¾Ö¸ü�Ö ¤ëü) ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ�Öî ü-×Ö¾ÖÖÃÖßµÖ ³ÖÖ¸üŸÖßµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖÃÖ´Öã¦ü¯ÖÖ ü ×Ö�Ö×´ÖŸÖ ×Ö�úÖµÖë ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ×¾Ö¤êü¿Öß ¸üÖÂ™ÒüßµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ×Ö�úÖÃÖß ÃÖ¤üÃµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖµÖÖÃÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ×¾Ö¤êü¿Öß ×Ö�úÖµÖë ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖˆ¯Ö �ãú»Ö (�Ö)(2) ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ�ãú»Ö ¯ÖÛ²»Ö�ú ¿ÖêµÖ ü ÆüÖêÜ»›ü�Ö (�Ö) =(�Ö)(1)+(�Ö)(2) ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ�Ö. •Öß›üß†Ö¸ü ‹¾ÖÓ ‹›üß †Ö ü �êú ×»Ö‹

†×³Ö ü�Ö�ú «üÖ¸üÖ ×»ÖµÖê �ÖµÖê ¿ÖêµÖ¸ü ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ�ãú»Ö •ÖÖê›ü (�ú+�Ö+�Ö) ¿ÖæµÖ 30,19,922 30,19,922 100 ¿ÖæµÖ 30,19,922 30,19,922 100 ¿ÖæµÖ

�Îú´Ö ÃÖÓ ¿ÖêµÖ¸ü ¬ÖÖ¸ü�úÖë �êú ÖÖ´Ö ¾ÖÂÖÔ �êú †Ö Óü³Ö ´Öë ×�úŸÖÖê ¿ÖêµÖ ü £Öê ¾ÖÂÖÔ �úß ÃÖ´ÖÖÛ¯ŸÖ ´Öë ×�úŸÖÖê ¿ÖêµÖ ü £Öê¿ÖêµÖ¸üÖë �úß �Óú¯ÖÖß �êú ¿ÖêµÖ¸üÖë �úß ¿ÖêµÖ¸üÖë �úß �Óú¯ÖÖß �úß �ãú»Ö ¿ÖêµÖ¸üÖë �úßÃÖÓ�µÖÖ ¿ÖêµÖ¸üÖë �úß ¯ÖÏ×ŸÖ³ÖæŸÖ/ ÃÖÓ�µÖÖ ¿ÖêµÖ¸üÖë �úÖ ¯ÖÏ×ŸÖ³ÖæŸÖ/

�ãú»Ö ¯ÖÏ×ŸÖ¿ÖŸÖŸÖÖ �ãú»Ö ¿ÖêµÖ¸üÖë �úß ¯ÖÏ×ŸÖ¿ÖŸÖŸÖÖ �ãú»Ö ¿ÖêµÖ¸üÖë �úß†Öã×“ÖŸÖ �êú ×»Ö‹ †Öã×“ÖŸÖ �êú ×»Ö‹¾Ö“ÖÖ ×¤üµÖÖ �ÖµÖÖ ¾Ö“ÖÖ ×¤üµÖÖ �ÖµÖÖ

1 ³ÖÖ¸üŸÖ �êú üÖÂ™Òü Ö×ŸÖ 30,19,918 99.99988 ¿ÖæµÖ 30,19,918 99.99988 ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ

2 ÃÖãÁÖß ÃÖã üßÖÖ ¸üÖ•ÖÖ 1 0.00003 ¿ÖæµÖ 1 0.00003 ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ

3 × üµÖ¸ü ‹›ü×´Ö¸ü»Ö ‹»Ö ¾Öß ¿Ö üŸÖ ²ÖÖ²Öæ 1 0.00003 ¿ÖæµÖ 1 0.00003 ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ

4 �ú´ÖÖê›üÖê ü ‹.‹ÃÖ. ×´Ö¡ÖÖ 1 0.00003 ¿ÖæµÖ 1 0.00003 ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ

5 �ú´ÖÖê›üÖê ü †¿ÖÖê�ú ³ÖÖ»Ö 1 0.00003 ¿ÖæµÖ 0 0 ¿ÖæµÖ 0.00003

6 �ú´ÖÖê›üÖê ü ¯Öß.‹“Ö.‹´Ö. ÃÖÖ×»ÖÆü 0 0 ¿ÖæµÖ 1 0.00003 0 0.00003

(ii) ¿ÖêµÖ¸ü ÆüÖêÜ»›ü�Ö ¯ÖÏÖê ÖÖê™üÃÖÔ

¾ÖÂÖÔ �êú ¤üÖî üÖÖ¯ÖÏ×ŸÖ¿ÖŸÖŸÖÖ ´Öë¯Ö× ü¾ÖŸÖÔÖ



(iii) ¯ÖÏÖê ÖÖê™üÃÖÔ, ¿ÖêµÖ ü ÆüÖêÜ»›ü�Ö ´Öë ¯Ö×¸ü¾ÖŸÖÔÖ (µÖ×¤ü ¯Ö×¸ü¾ÖŸÖÔÖ ÖÆüà Æïü ŸÖÖê �éú¯ÖµÖÖ ×¾Ö¾Ö ü�Ö ¤ëü)

�Îú´Ö ÃÖÓ ×¾Ö¾Ö¸ü�Ö ¾ÖÂÖÔ �êú †Ö Óü³Ö ´Öë ¿ÖêµÖ ü ÆüÖêÜ»›ü�Ö ¾ÖÂÖÔ �êú ¤üÖî üÖÖ ÃÖÓ×“ÖŸÖ ¿ÖêµÖ¸ü ÆüÖêÜ»›ü�Ö¿ÖêµÖ¸üÖë �úß �Óú¯ÖÖß �êú ¿ÖêµÖ¸üÖë �úß �Óú¯ÖÖß �êúÃÖÓ�µÖÖ �ãú»Ö ¿ÖêµÖ¸üÖë �úß ÃÖÓ�µÖÖ �ãú»Ö ¿ÖêµÖ¸üÖë �úß

¯ÖÏ×ŸÖ¿ÖŸÖŸÖÖ ¯ÖÏ×ŸÖ¿ÖŸÖŸÖÖ

1. ³ÖÖ¸üŸÖ �êú üÖÂ™Òü Ö×ŸÖ

¾ÖÂÖÔ �êú †Ö Óü³Ö ´Öë 3019918 99.99988 3019918 99.99988

¯ÖÏÖê ÖÖê™ü ü ´Öë ×¤üÖÖÓ�ú ¾ÖÖ ü ²ÖœüÖÖ/‘Ö™üÖÖ, ¾ÖÂÖÔ �êú ¤üÖî üÖÖ¿ÖêµÖ ü ÆüÖêÜ»›ü�Ö ²ÖœüÖê/‘Ö™üÖê �êú �úÖ ü�ÖÖê �úÖ ×¾Ö¾Ö ü�Ö ¤ëü(ˆ¤üÖÆü ü�Ö „ †Ö²ÖÓ™üÖ/Ã£ÖÖÖÖÓŸÖ ü�Ö/²ÖÖêÖÃÖ/Ã¾Öê™ü ‡ÛŒ¾Ö™üß †Ö×¤ü) 0 0 0 0

¾ÖÂÖÔ �úß ÃÖ´ÖÖÛ¯ŸÖ ¯Ö¸ü 3019918 99.99988 3019918 99.99988

2. ÃÖãÁÖß ÃÖã üßÖÖ ¸üÖ•ÖÖ

¾ÖÂÖÔ �êú †Ö Óü³Ö ´Öë 1 0.00003 1 0.00003



3. × üµÖ¸ü ‹›ü×´Ö¸ü»Ö ‹»Ö ¾Öß ¿Ö üŸÖ ²ÖÖ²Öæ

¾ÖÂÖÔ �êú †Ö Óü³Ö ´Öë 1 0.00003 1 0.00003

¯ÖÏÖê ÖÖê™ü ü ´Öë ×¤üÖÖÓ�ú ¾ÖÖ ü ²ÖœüÖÖ/‘Ö™üÖÖ, ¾ÖÂÖÔ �êú ¤üÖî üÖÖ¿ÖêµÖ ü ÆüÖêÜ»›ü�Ö ²ÖœüÖê/‘Ö™üÖê �êú �úÖ ü�ÖÖê �úÖ ×¾Ö¾Ö ü�Ö ¤ëü(ˆ¤üÖÆü ü�Ö „ †Ö²ÖÓ™üÖ/Ã£ÖÖÖÖÓŸÖ ü�Ö/²ÖÖêÖÃÖ/Ã¾Öê™ü ‡ÛŒ¾Ö™üß †Ö×¤ü)


4. �ú´ÖÖê›üÖê ü †¿ÖÖê�ú ³ÖÖ»Ö, ³ÖÖ.ÖÖî. (ÃÖê¾ÖÖ×Ö¾Öé¢Ö)

¾ÖÂÖÔ �êú †Ö Óü³Ö ´Öë 1 0.00003 1 0.00003

¯ÖÏÖê ÖÖê™ü ü ´Öë ×¤üÖÖÓ�ú ¾ÖÖ ü ²ÖœüÖÖ/‘Ö™üÖÖ, ¾ÖÂÖÔ �êú ¤üÖî üÖÖ¿ÖêµÖ ü ÆüÖêÜ»›ü�Ö ²ÖœüÖê/‘Ö™üÖê �êú �úÖ ü�ÖÖê �úÖ ×¾Ö¾Ö ü�Ö ¤ëü(ˆ¤üÖÆü ü�Ö „ †Ö²ÖÓ™üÖ/Ã£ÖÖÖÖÓŸÖ ü�Ö/²ÖÖêÖÃÖ/Ã¾Öê™ü ‡ÛŒ¾Ö™üß †Ö×¤ü)

29 •ÖæÖ 2017 Ã£ÖÖÖÖÓŸÖ¸ü�Ö -1 -0.00003 -1 -0.00003

¾ÖÂÖÔ �úß ÃÖ´ÖÖÛ¯ŸÖ ¯Ö¸ü 0 0 0 0



57

5. �ú´ÖÖê›üÖê ü ‹.‹ÃÖ. ×´Ö¡ÖÖ, ³ÖÖ.ÖÖî.ü (ÃÖê¾ÖÖ×Ö¾Öé¢Ö)

¾ÖÂÖÔ �êú †Ö Óü³Ö ´Öë 1 0.00003 1 0.00003

¯ÖÏÖê ÖÖê™ü ü ´Öë ×¤üÖÖÓ�ú ¾ÖÖ ü ²ÖœüÖÖ/‘Ö™üÖÖ, ¾ÖÂÖÔ �êú ¤üÖî üÖÖ

¿ÖêµÖ ü ÆüÖêÜ»›ü�Ö ²ÖœüÖê/‘Ö™üÖê �êú �úÖ ü�ÖÖê �úÖ ×¾Ö¾Ö ü�Ö ¤ëü 0 0 0 0

(ˆ¤üÖÆü ü�Ö „ †Ö²ÖÓ™üÖ/Ã£ÖÖÖÖÓŸÖ¸ü�Ö/²ÖÖêÖÃÖ/Ã¾Öê™ü ‡ÛŒ¾Ö™üß †Ö×¤ü)


6. �ú´ÖÖê›üÖê ü ¯Öß.‹“Ö.‹´Ö. ÃÖÖ×»ÖÆü, ³ÖÖ.ÖÖî. (ÃÖê¾ÖÖ×Ö¾Öé¢Ö)

¾ÖÂÖÔ �êú †Ö Óü³Ö ´Öë 0 0 0 0


¿ÖêµÖ ü ÆüÖêÜ»›ü�Ö ²ÖœüÖê/‘Ö™üÖê �êú �úÖ ü�ÖÖê �úÖ ×¾Ö¾Ö ü�Ö ¤ëü

(ˆ¤üÖÆü ü�Ö „ †Ö²ÖÓ™üÖ/Ã£ÖÖÖÖÓŸÖ¸ü�Ö/²ÖÖêÖÃÖ/Ã¾Öê™ü ‡ÛŒ¾Ö™üß †Ö×¤ü) 0 0 0 0

29 •ÖæÖ 2017 Ã£ÖÖÖÖÓŸÖ¸ü�Ö 1 0.00003 1 0.00003


�Îú´Ö ÃÖÓ ×¾Ö¾Ö¸ü�Ö ¾ÖÂÖÔ �êú †Ö Óü³Ö ´Öë ¿ÖêµÖ ü ÆüÖêÜ»›ü�Ö ¾ÖÂÖÔ �êú ¤üÖî üÖÖ ÃÖÓ×“ÖŸÖ ¿ÖêµÖ ü ÆüÖêÜ»›ü�Ö¿ÖêµÖ¸üÖë �úß �Óú¯ÖÖß �êú ¿ÖêµÖ¸üÖë �úß �Óú¯ÖÖß �êúÃÖÓ�µÖÖ �ãú»Ö ¿ÖêµÖ¸üÖë �úß ÃÖÓ�µÖÖ �ãú»Ö ¿ÖêµÖ¸üÖë �úß


(iv) ¯ÖÏ£Ö´Ö ¤üÃÖ ¿ÖêµÖ ü ÆüÖê»›üÃÖÔ �êú ¿ÖêµÖ ü ÆüÖêÜ»›ü�Ö ¯Öî™üÖÔ (×Ö¤êü¿Ö�ú �êú †»ÖÖ¾ÖÖ ¯ÖÏÖê ÖÖê™üÃÖÔ †Öî ü ÆüÖê»µÖÃÖÔ �êú •Öß.›üß.†Ö ü. ‹¾ÖÓ ‹.›üß.†Ö ü)



¾ÖÂÖÔ �êú †Ö Óü³Ö ´Öë ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ

¯ÖÏÖê ÖÖê™ü ü ´Öë ×¤üÖÖÓ�ú ¾ÖÖ ü ²ÖœüÖÖ/‘Ö™üÖÖ, ¾ÖÂÖÔ �êú ¤üÖî üÖÖ¿ÖêµÖ ü ÆüÖêÜ»›ü�Ö ²ÖœüÖê/‘Ö™üÖê �êú �úÖ ü�ÖÖê �úÖ ×¾Ö¾Ö ü�Ö ¤ëü(ˆ¤üÖÆü ü�Ö „ †Ö²ÖÓ™üÖ/Ã£ÖÖÖÖÓŸÖ¸ü�Ö/²ÖÖêÖÃÖ/Ã¾Öê™ü ‡ÛŒ¾Ö™üß †Ö×¤ü) ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ

¾ÖÂÖÔ �úß ÃÖ´ÖÖÛ¯ŸÖ ¯Ö¸ü ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ



(v) ×Ö¤êü¿Ö�úÖë �êú ¿ÖêµÖ ü ÆüÖêÜ»›ü�Ö ¯Öî™üÖÔ †Öî ü ´Öã�µÖ ¯ÖÏ²ÖÓ¬Ö�úßµÖ �úÖÙ´Ö�ú



1. × üµÖ¸ü ‹›ü×´Ö¸ü»Ö ‹»Ö ¾Öß ¿Ö üŸÖ ²ÖÖ²Öæ

¾ÖÂÖÔ �êú †Ö Óü³Ö ´Öë 1 0.00003 1 0.00003

¯ÖÏÖê ÖÖê™ü ü ´Öë ×¤üÖÖÓ�ú ¾ÖÖ ü ²ÖœüÖÖ/‘Ö™üÖÖ, ¾ÖÂÖÔ �êú ¤üÖî üÖÖ¿ÖêµÖ ü ÆüÖêÜ»›ü�Ö ²ÖœüÖê/‘Ö™üÖê �êú �úÖ ü�ÖÖê �úÖ ×¾Ö¾Ö ü�Ö ¤ëü 0 0 0 0(ˆ¤üÖÆü ü�Ö „ †Ö²ÖÓ™üÖ/Ã£ÖÖÖÖÓŸÖ ü�Ö/²ÖÖêÖÃÖ/Ã¾Öê™ü ‡ÛŒ¾Ö™üß †Ö×¤ü)


2. �ú´ÖÖê›üÖê ü ‹.‹ÃÖ. ×´Ö¡ÖÖ, ³ÖÖ.ÖÖî.ü (ÃÖê¾ÖÖ×Ö¾Öé¢Ö)

¾ÖÂÖÔ �êú †Ö Óü³Ö ´Öë 1 0.00003 1 0.00003



3. ÃÖãÁÖß ÃÖã üßÖÖ ¸üÖ•ÖÖ

¾ÖÂÖÔ �êú †Ö Óü³Ö ´Öë 1 0.00003 1 0.00003

¯ÖÏÖê ÖÖê™ü ü ´Öë ×¤üÖÖÓ�ú ¾ÖÖ ü ²ÖœüÖÖ/‘Ö™üÖÖ, ¾ÖÂÖÔ �êú ¤üÖî üÖÖ¿ÖêµÖ ü ÆüÖêÜ»›ü�Ö ²ÖœüÖê/‘Ö™üÖê �êú �úÖ ü�ÖÖê �úÖ ×¾Ö¾Ö ü�Ö ¤ëü 0 0 0 0(ˆ¤üÖÆü ü�Ö „ †Ö²ÖÓ™üÖ/Ã£ÖÖÖÖÓŸÖ ü�Ö/²ÖÖêÖÃÖ/Ã¾Öê™ü ‡ÛŒ¾Ö™üß †Ö×¤ü)


4. �ú´ÖÖê›üÖê ü ¯Öß.‹“Ö.‹´Ö. ÃÖÖ×»ÖÆü, ³ÖÖ.ÖÖî. (ÃÖê¾ÖÖ×Ö¾Öé¢Ö)

¾ÖÂÖÔ �êú †Ö Óü³Ö ´Öë 0 0 0 0


¿ÖêµÖ ü ÆüÖêÜ»›ü�Ö ²ÖœüÖê/‘Ö™üÖê �êú �úÖ ü�ÖÖê �úÖ ×¾Ö¾Ö ü�Ö ¤ëü

(ˆ¤üÖÆü ü�Ö „ †Ö²ÖÓ™üÖ/Ã£ÖÖÖÖÓŸÖ ü�Ö/²ÖÖêÖÃÖ/Ã¾Öê™ü ‡ÛŒ¾Ö™üß †Ö×¤ü) 0 0 0 0

29 •ÖæÖ 2017 Ã£ÖÖÖÖÓŸÖ¸ü�Ö 1 0.00003 1 0.00003




59

�Îú´Ö ÃÖÓ ×¾Ö¾Ö¸ü�Ö ¾ÖÂÖÔ �êú †Ö Óü³Ö ´Öë ¿ÖêµÖ ü ÆüÖêÜ»›ü�Ö ¾ÖÂÖÔ �êú ¤üÖî üÖÖ ÃÖÓ×“ÖŸÖ ¿ÖêµÖ ü ÆüÖêÜ»›ü�Ö¿ÖêµÖ¸üÖë �úß �Óú¯ÖÖß �êú ¿ÖêµÖ¸üÖë �úß �Óú¯ÖÖß �êúÃÖÓ�µÖÖ �ãú»Ö ¿ÖêµÖ¸üÖë �úß ÃÖÓ�µÖÖ �ãú»Ö ¿ÖêµÖ¸üÖë �úß

¯ÖÏ×ŸÖ¿ÖŸÖŸÖÖ ¯ÖÏ×ŸÖ¿ÖŸÖŸÖÖ¾ÖÂÖÔ �êú †Ö Óü³Ö ´Öë ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ¯ÖÏÖê ÖÖê™ü ü ´Öë ×¤üÖÖÓ�ú ¾ÖÖ ü ²ÖœüÖÖ/‘Ö™üÖÖ, ¾ÖÂÖÔ �êú ¤üÖî üÖÖ¿ÖêµÖ ü ÆüÖêÜ»›ü�Ö ²ÖœüÖê/‘Ö™üÖê �êú �úÖ ü�ÖÖê �úÖ ×¾Ö¾Ö ü�Ö ¤ëü(ˆ¤üÖÆü ü�Ö „ †Ö²ÖÓ™üÖ/Ã£ÖÖÖÖÓŸÖ¸ü�Ö/²ÖÖêÖÃÖ/Ã¾Öê™ü ‡ÛŒ¾Ö™üß †Ö×¤ü) ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ¾ÖÂÖÔ �úß ÃÖ´ÖÖÛ¯ŸÖ ¯Ö¸ü ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ

´Öã�µÖ ¯ÖÏ²ÖÓ¬Ö�úßµÖ �úÖÙ´Ö�ú �êú ¿ÖêµÖ ü ÆüÖêÜ»›ü�Ö

V. Šú�Ö³ÖÖ¸ü�Óú¯ÖÖß �úÖ Šú�Ö³ÖÖ¸ü ×•ÖÃÖ´Öë ²Ö�úÖµÖÖ ²µÖÖ•Ö / ¯ÖÏÖ¯ŸÖ, »Öê×�úÖ ³Öã�ÖŸÖÖÖ �êú ×»Ö‹ ¤êüµÖ ÖÆüà (ºþ¯ÖµÖê �ú¸üÖê›üÖê ´Öë)

×¾Ö¾Ö¸ü�Ö •Ö´ÖÖ†Öë �úÖê †¯ÖÏ×ŸÖ³ÖæŸÖ •Ö´ÖÖ‹Ñ �ãú»Ö Šú�Ö ³ÖÖ¸ü”ûÖê›ü�ú¸ü Šú�Ö

¯ÖÏ×ŸÖ³ÖæŸÖ Šú�Ö×¾Ö¢ÖßµÖ ¾ÖÂÖÔ �êú †Ö¸Óü³Ö ´Öë Šú�Ö³ÖÖ¸ü

(i) ´Öæ»Ö üÖ×¿Ö 129.39 372.21 0 501.60

(ii) ²µÖÖ•Ö ¤êüµÖ Æîü, ³Öæ�ÖŸÖÖÖ ÖÆüà ×�úµÖÖ �ÖµÖÖ 0 0 0 0

(iii) †Ù•ÖŸÖ ²µÖÖ•Ö, ¤êüµÖ ÖÆüà Æî 0 0 0 0

�ãú»Ö (i+ii+iii) 129.39 372.21 0 501.60

×¾Ö¢ÖßµÖ ¾ÖÂÖÔ �êú ¤üÖî üÖÖ Šú�Ö³ÖÖ ü ´Öë ¯Ö× ü¾ÖŸÖÔÖ

(i) •ÖÖê›üÖÖ 65.52 0 0 65.52

(ii) ‘Ö™üÖÖÖ 0 0 0 0

×Ö¾Ö»Ö ¯Ö×¸ü¾ÖŸÖÔÖ 65.52 0 0 65.52

×¾Ö¢ÖßµÖ ¾ÖÂÖÔ �úß ÃÖ´ÖÖÛ¯ŸÖ ¯Ö¸ü Šú�Ö³ÖÖ ü

(i) ´Öæ»Ö üÖ×¿Ö 194.91 372.21 0 567.12

(ii) ²µÖÖ•Ö ¤êüµÖ Æîü, ³Öæ�ÖŸÖÖÖ ÖÆüà ×�úµÖÖ �ÖµÖÖ 0 0 0 0

(iii) †Ù•ÖŸÖ ²µÖÖ•Ö, ¤êüµÖ ÖÆüà Æî 0 0 0 0

�ãú»Ö (i+ii+iii) 194.91 372.21 0 567.12



VI. ×Ö¤êü¿Ö�úÖë †Öî ü ´Öã�µÖ ¯ÖÏ²ÖÓ¬Ö�úßµÖ �úÖÙ´Ö�ú �úÖ ¯ÖÖ× üÁÖ×´Ö�ú�ú. ¯ÖÏ²ÖÓ¬Ö ×Ö¤êü¿Ö�ú, ¯Öæ�ÖÔ�úÖ×»Ö�ú ×Ö¤êü¿Ö�ú †Öî ü / µÖÖ ¯ÖÏ²ÖÓ¬Ö�ú �úÖê ×¤üµÖÖ •ÖÖÖÖ�Îú´Ö ÃÖÓ ¯ÖÖ× üÁÖ×´Ö�ú �úÖ ×¾Ö¾Ö¸ü�Ö ‹´Ö›üß / ›ü²»Öæ™üß›üß / ¯ÖÏ²ÖÓ¬Ö�ú �úÖ ÖÖ´Ö

×¸üµÖ¸ü ‹›ü×´Ö ü»Ö �ú´ÖÖê›üÖê¸ü ÁÖß ‹´Ö �ú´ÖÖê›üÖê ü ¯Öß‹“Ö‹´Ö �ú´ÖÖê›üÖê ü Æêü ÖŸÖ �ãú»Ö‹»Ö.¾Öß. ¿Ö¸üŸÖ ²ÖÖ²Öæ ‹.‹ÃÖ. ×´Ö¡ÖÖ ÖÖ�Ö¸üÖ•Ö ÃÖÖ×»ÖÆüÖ �Ö¡Öß ¸üÖ×¿Ö

†.¯ÖÏ.×Ö. ×Ö (¯ÖÖê) ×Ö (×¾Ö.¾ÖÖ) ×Ö (×Ö µÖÖê �úÖ) ×Ö (‹ÃÖ ¯Öß)1 �ãú»Ö ¾ÖêŸÖÖ 32,30,452 24,58,070 5,82,773 25,50,744 30,11,059 1,18,33,098(�ú) †ÖµÖ�ú ü †×¬Ö×ÖµÖ´Ö 1961 �úß ¬ÖÖ¸üÖ 17(1) ´Öë ×»Ö�Öê �Ö‹

¯ÖÏÖ¾Ö¬ÖÖÖÖë �êú †ÖãÃÖÖ¸ü ¾ÖêŸÖÖ 32,23,947 24,58,070 5,72,225 25,43,959 28,82,154 1,16,80,355(�Ö) †ÖµÖ�ú¸ü †×¬Ö×ÖµÖ´Ö 1961 �úß ¬ÖÖ¸üÖ 17(2) �úÖ ¯Ö× ü»ÖÛ²¬ÖµÖÖë �úÖ ´Öæ»µÖ 6,505 0 10,548 6,785 1,28,905 1,52,743(¤ü) †ÖµÖ�ú ü †×¬Ö×ÖµÖ´Ö 1961 �úß ¬ÖÖ üÖ 17(3) �êú †¬ÖßÖ,

¾ÖêŸÖÖ �êú ‹¾Ö•ÖÌ ´Öë »ÖÖ³Ö ¿Öæ ËµÖ ¿Öæ ËµÖ ¿Öæ ËµÖ ¿Öæ ËµÖ ¿Öæ ËµÖ ¿Öæ ËµÖ2 Ã™üÖ ò�ú ×¾Ö�ú»¯Ö ¿Öæ ËµÖ ¿Öæ ËµÖ ¿Öæ ËµÖ ¿Öæ ËµÖ ¿Öæ ËµÖ ¿Öæ ËµÖ3 Ã¾Öê™ü ‡ÛŒ¾Ö™üß ¿Öæ ËµÖ ¿Öæ ËµÖ ¿Öæ ËµÖ ¿Öæ ËµÖ ¿Öæ ËµÖ ¿Öæ ËµÖ4 �ú´Öß¿ÖÖ - »ÖÖ³Ö �úÖ % �êú †ÖæÃÖÖ ü ¿Öæ ËµÖ ¿Öæ ËµÖ ¿Öæ ËµÖ ¿Öæ ËµÖ ¿Öæ ËµÖ ¿Öæ ËµÖ5 †µÖ, �éú¯ÖµÖÖ ×¾Ö¾Ö ü�Ö ¤ëü ¿Öæ ËµÖ ¿Öæ ËµÖ ¿Öæ ËµÖ ¿Öæ ËµÖ ¿Öæ ËµÖ ¿Öæ ËµÖ

�ãú»Ö (�ú) 32,30,452 24,58,070 5,82,773 25,50,744 30,11,059 1,18,33,098

†×¬Ö×ÖµÖ´Ö �êú †ÖãÃÖÖ¸ü ˆ““ÖŸÖ´Ö ÃÖß´ÖÖ ÃÖ¸ü�úÖ üß �Óú¯ÖÖß ÆüÖêÖê �êú ÖÖŸÖê ”æû™ü

�Ö. †µÖ ×Ö¤êü¿Ö�úÖë �úÖê ¯ÖÖ×¸üÁÖ×´Ö�ú�Îú´Ö ÃÖÓ ¯ÖÖ×¸üÁÖ×´Ö�ú �úÖ ×¾Ö¾Ö ü�Ö ×Ö¤êü¿Ö�úÖë �êú ÖÖ´Ö

›üÖò ×²Ö•ÖµÖ �ãú´ÖÖ¸ü ÃÖãÁÖß ÃÖã¸üßÖÖÃÖÖÆæü ¸üÖ•ÖÖ

1 Ã¾ÖŸÖÓ¡Ö ×Ö¤êü¿Ö�ú �Ö�Ö²ÖÖê›Ôü ‹¾ÖÓ ÃÖ×´Ö×ŸÖ ²Öîšü�úÖë ´Öë ˆ¯ÖÛÃ£ÖŸÖ�êú ×»Ö‹ ¿Öã»�ú 22,500 ¿ÖæµÖ 22,500�ú´Öß¿ÖÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ†µÖ, �éú¯ÖµÖÖ ×¾Ö¾Ö¸ü�Ö ¤ëü ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ�ãú»Ö (1) 22,500 ¿ÖæµÖ 22,500

2 †µÖ �Öî ü �úÖµÖÔ ÖÖ»Ö�ú ×Ö¤êü¿Ö�ú �Ö�Ö²ÖÖê›Ôü ‹¾ÖÓ ÃÖ×´Ö×ŸÖ ²Öî™ü�úÖë ´Öë ˆ¯ÖÛÃ£ÖŸÖ�êú ×»Ö‹ ¿Öã»�ú ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ�ú´Öß¿ÖÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ†µÖ, �éú¯ÖµÖÖ ×¾Ö¾Ö¸ü�Ö ¤ëü ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ�ãú»Ö (2) ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ�ãú»Ö (�Ö) = (1)+(2) 22,500 ¿ÖæµÖ 22,500�ãú»Ö ¯ÖÏ²ÖÓ¬Ö�úßµÖ ¯ÖÖ× üÁÖ×´Ö�ú 22,500 ¿ÖæµÖ 22,500†×¬Ö×ÖµÖ´Ö �êú †ÖãÃÖÖ¸ü ˆ““ÖŸÖ´Ö ÃÖß´ÖÖ ÃÖ¸ü�úÖ¸üß �Óú¯ÖÖß ÆüÖêÖê �êú ÖÖŸÖê ”æû™ü

�ãú»Ö üÖ×¿Ö



61

VII. †¯Ö¸üÖ¬Ö ÃÖê •Öã ÖÖÔÖÖ / ¤ü�›ü / ÃÖ´Ö—ÖÖîŸÖÖ¯ÖÏ�úÖ¸ü �Óú¯ÖÖß †×¬Ö×ÖµÖ´Ö ÃÖÓ×�Ö¯ŸÖ ×¾Ö¾Ö¸ü�Ö •Öã ÖÖÔÖÖ / ¤ü�›ü / ¯ÖÏÖ×¬Ö�úÖ¸üß µÖ×¤ü �úÖê‡Ô †¯Öß»Ö

�úß ¬ÖÖ üÖ ÃÖ´Ö—ÖÖîŸÖÖ �úÖ (†Ö¸ü.›üß./ �úß �Ö‡Ô×¾Ö¾Ö ü�Ö ‹ÖÃÖß‹»Ö™üß/�úÖê™Ôü) (×¾Ö¾Ö ü�Ö ¤ëü)

�ú. �Óú¯ÖÖß•Öã ÖÖÔÖÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ¤ü�›ü ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖÃÖ´Ö—ÖÖîŸÖÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ�Ö. ×Ö¤êü¿Ö�ú•Öã ÖÖÔÖÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ¤ü�›ü ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖÃÖ´Ö—ÖÖîŸÖÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ�Ö. †µÖ †×¬Ö�úÖ üß •ÖÖê ³Öã�ÖŸÖÖÖ ÖÆüà ×�ú‹•Öã ÖÖÔÖÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ¤ü�›ü ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖÃÖ´Ö—ÖÖîŸÖÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ

�Ö. ‹´Ö.›üß./›ü²»Öæ ™üß.›üß / ¯ÖÏ²ÖÓ¬Ö�ú �êú †»ÖÖ¾ÖÖ, ´Öã�µÖ ¯ÖÏ²ÖÓ¬Ö�úßµÖ �úÖÙ´Ö�úÖë �úÖê ¯ÖÖ× üÁÖ×´Ö�ú

�Îú´Ö ÃÖÓ ¯ÖÖ× üÁÖ×´Ö�ú �úÖ ×¾Ö¾Ö¸ü�Ö ´Öã�µÖ ¯ÖÏ²ÖÓ¬Ö�úßµÖ �úÖÙ´Ö�ú �ãú»Ö üÖ×¿Ö

‡ÖÖµÖŸÖã»»ÖÖ ²Öî�Ö ÁÖß´ÖŸÖß ÃÖã•ÖÖŸÖÖ�Óú¯ÖÖß ÃÖ×“Ö¾Ö ´Öã�µÖ ×¾Ö¢ÖßµÖ †×¬Ö�úÖ üß

1 �ãú»Ö ¾ÖêŸÖÖ 12,08,814 11,63,964 23,72,778(�ú) †ÖµÖ�ú¸ü †×¬Ö×ÖµÖ´Ö 1961 �úß ¬ÖÖ üÖ 17(1) ´Öë ×»Ö�Öê �Ö‹ ¯ÖÏÖ¾Ö¬ÖÖÖÖë �êú †ÖãÃÖÖ¸ü ¾ÖêŸÖÖ 12,05,855 11,63,964 23,69,819(�Ö) †ÖµÖ�ú ü †×¬Ö×ÖµÖ´Ö 1961 �úß ¬ÖÖ üÖ 17(2) �úÖ ¯Ö× ü»ÖÛ²¬ÖµÖÖë �úÖ ´Öæ»µÖ 2,959 0 2,959(¤ü) †ÖµÖ�ú¸ü †×¬Ö×ÖµÖ´Ö 1961 �úß ¬ÖÖ¸üÖ 17(3) �êú †¬ÖßÖ, ¾ÖêŸÖÖ �êú ‹¾Ö•ÖÌ ´Öë »ÖÖ³Ö ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ2 Ã™üÖò�ú ×¾Ö�ú»¯Ö -¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ -3 Ã¾Öê™ü ‡ÛŒ¾Ö™üß -¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ -4 �ú´Öß¿ÖÖ - »ÖÖ³Ö �úÖ % �êú †ÖæÃÖÖ¸ü -¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ -

†µÖ ×¾Ö¾Ö ü�Ö -¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ -5 †µÖ, �éú¯ÖµÖÖ ×¾Ö¾Ö ü�Ö ¤ëü -¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ ¿ÖæµÖ -

�ãú»Ö 12,08,814 11,63,964 23,72,778†×¬Ö×ÖµÖ´Ö �êú †ÖãÃÖÖ ü ˆ““ÖŸÖ´Ö ÃÖß´ÖÖ ÃÖ ü�úÖ üß �Óú¯ÖÖß ÆüÖêÖê �êú ÖÖŸÖê ”æû™ü

¨ÉÆb÷±É Eäò +Énäù¶É ºÉäEÞòiÉä Ê½þxnÖùºiÉÉxÉ Ê¶É{ÉªÉÉbÇ÷ Ê±ÉÊ¨É]äõb÷,

½þ/-ºlÉÉxÉ: Ê´É¶ÉÉJÉ{É]Âõ]õhÉ¨É (B±É ´ÉÒ ¶É®úiÉ ¤ÉÉ¤ÉÖ)ÊnùxÉÉÆEò: 16-07-2018 Ê®úªÉ®ú Bb÷Ê¨É®ú±É, ¦ÉÉ xÉÉè (ºÉä ÉÉÊxÉ´ÉÞkÉ)




¯Ö× ü×¿ÖÂ™üüü - 4

31 ´ÖÖ“ÖÔ, 2017 ‹¾ÖÓ 31 ´ÖÖ“ÖÔ, 2018 �úß µÖ£ÖÖÛÃ£Ö×ŸÖ �êú †ÖããÃÖÖ ü ×¾Ö×³Ö®Ö ÁÖê×�ÖµÖÖêÓ �êú ¯Ö¤üÖë ´Öë †ÖãÃÖæ×“ÖŸÖ •ÖÖ×ŸÖ †Öî ü†ÖãÃÖæ×“ÖŸÖ •ÖÖ•ÖÖ×ŸÖ �êú ¯ÖÏ×ŸÖ×Ö×¬ÖŸ¾Ö ÃÖÓ²ÖÓ¬Öß ÛÃ£Ö×ŸÖ

¯Ö¤ü/ÃÖê¾ÖÖ†Öë �úÖ ¾Ö�Öá�ú¸ü�Ö 31 ´ÖÖ“ÖÔ, 2017 �úÖê 31 ´ÖÖ“ÖÔ, 2018 �úÖê

�ãú»Ö †ÖãÃÖæ×“ÖŸÖ †ÖãÃÖæ×“ÖŸÖ �ãú»Ö †ÖãÃÖæ×“ÖŸÖ †ÖãÃÖæ×“ÖŸÖÃÖÓ�µÖÖ •ÖÖ×ŸÖ •ÖÖ •ÖÖ×ŸÖ ÃÖÓ�µÖÖ •ÖÖ×ŸÖ •ÖÖ •ÖÖ×ŸÖ

Ã£ÖÖµÖß

ÃÖ´ÖæÆü-�ú 148 34 17 169 37 20

ÃÖ´ÖæÆü-�Ö 210 42 18 166 35 13

ÃÖ´ÖæÆü-�Ö (ÃÖ±úÖ‡Ô �ú´ÖÔ“ÖÖ× üµÖÖêÓ �êú †×ŸÖ× üŒŸÖ) 640 96 51 510 82 44

ÃÖ´ÖæÆü-‘Ö (ÃÖ±úÖ‡Ô �ú´ÖÔ“ÖÖ× üµÖÖêÓ �êú †×ŸÖ× üŒŸÖ) 334 76 41 320 76 42

ÃÖ´ÖæÆü-�Ö ‹¾ÖÓ ‘Ö (ÃÖ±úÖ‡Ô �ú´ÖÔ“ÖÖ¸üß) 20 20 -- 12 12 ---

†Ã£ÖÖµÖß

ÃÖ´ÖæÆü-�ú - - - - - -

ÃÖ´ÖæÆü-�Ö - - - - - -

ÃÖ´ÖæÆü-�Öû - - - - - -

ÃÖ´ÖæÆü-‘Ö (ÃÖ±úÖ‡Ô �ú´ÖÔ“ÖÖ× üµÖÖë �êú †×ŸÖ× üŒŸÖ) - - - - - -

ÃÖ´ÖæÆü-‘Ö (ÃÖ±úÖ‡Ô �ú´ÖÔ“ÖÖ¸üß) - - - - - -

ÃÖ´ÖæÆü-‘Ö (†¯ÖêîÓ×™üÃÖ †×¬Ö×ÖµÖ´Ö 1961 �êúÏ †ÓŸÖ�ÖÔŸÖ) 127 21 11 120 15 05

×ÖÛ¿“ÖŸÖ †¾Ö×¬Ö ÃÖÓ×¾Ö¤üÖ ¯Ö¸ü

ÃÖ´ÖæÆü- �ú 1 -- -- -- -- --

ÃÖ´ÖæÆü -�Ö 20 3 1 19 3 1

ÃÖ´ÖæÆü -�Ö 23 4 2 23 4 2

ÃÖ´ÖæÆü -‘Ö (ÃÖ±úÖ‡Ô �ú´ÖÔ“ÖÖ× üµÖÖë �êú †×ŸÖ× üŒŸÖ) 393 80 3 386 79 3

ÃÖ´ÖæÆü -‘Ö (ÃÖ±úÖ‡Ô �ú´ÖÔ“ÖÖ¸üß) 5 2 -- 4 2 --



63

Ã£ÖÖµ

Öß

ÃÖ´ÖæÆ

ü-�ú

91

1--

----

ÃÖ´ÖæÆ

ü-�Ö

1--

----

----

ÃÖ´ÖæÆ

ü-�Ö

----

----

----

ÃÖ´ÖæÆ

ü-‘Ö (

ÃÖ±úÖ‡Ô �

ú´ÖÔ“ÖÖ

×üµÖÖ

êÓ �êú †

×ŸÖ×üŒŸ

Ö)2*

»ÖÖ�Ö

æ ÖÆüà

1*--

----

ÃÖ´ÖæÆ

ü-‘Ö (

ÃÖ±úÖ‡Ô �

ú´ÖÔ“ÖÖ

üß)--

----

----

--

ÃÖ´ÖæÆ

ü-‘Ö (

†¯ÖêîÓ×™üÃ

Ö †×¬Ö×ÖµÖ´

Ö 196

1 �êúÏ †

ÓŸÖ�ÖÔŸÖ)

9019

13*

0600

** ¯Ö

Ï×¿Ö�Ö

ÖÙ£ÖµÖÖë �

êú �Öîü

ˆ¯Ö»Ö×²¬Ö

�êú �

úÖü�Ö

¤üÖê ¾Ö

ÂÖÖí �

êú ×»Ö

‹ ×Ö

Û¿“ÖŸ

Ö †¾Ö×

¬Ö ÃÖ

Ó×¾Ö¤üÖ

¯Ö¸ü

ÃÖ´ÖæÆ

ü-�ú

----

----

----

ÃÖ´ÖæÆ

ü-�Ö

----

----

----

ÃÖ´ÖæÆ

ü-�Ö

----

----

----

ÃÖ´ÖæÆ

ü-‘Ö (

ÃÖ±úÖ‡Ô �

ú´ÖÔ“ÖÖ

×üµÖÖ

êÓ �êú †

×ŸÖ×üŒŸ

Ö)--

----

----

--

ÃÖ´ÖæÆ

ü-‘Ö (

ÃÖ±úÖ‡Ô �

ú´ÖÔ“ÖÖ

üß)--

----

----

--

¯Ö×ü×¿

ÖÂ™üüü -

5

¾ÖÂÖÔ 2

017-

18 �

êú ¤üÖî

üÖÖ �

úß �Ö

µÖß ³

ÖŸÖá

�úÖ ×

¾Ö¾Ö

ü�Ö ŸÖ

£ÖÖ †

ÖãÃÖæ×“

ÖŸÖ •

ÖÖ×ŸÖ/

†ÖãÃ

Öæ×“ÖŸÖ

•ÖÖ

•ÖÖ×Ÿ

ÖµÖÖêÓ �

úß †

³µÖÙ£

ÖÔµÖÖêë «

üÖüÖ ³

Ö¸ß �

ÖµÖß Ã

ÖÓ�µÖÖ

¯Ö¤ü/Ã

Öê¾ÖÖ†

Öë �úÖ

¾Ö�Öá�

ú¸ü�Ö

¾ÖÂÖÔ �

êú ¤üÖî

üÖÖ ³

Öüß

�ÖµÖß

�ãú»Ö

¯Ö¤üÖ

ë �úß

ÃÖÓ�µ

ÖÖ

†ÖãÃ

Öæ×“ÖŸÖ

•ÖÖ×

ŸÖ†

ÖãÃÖæ×“

ÖŸÖ •

ÖÖ •

ÖÖ×ŸÖ

³ÖŸÖá

�úß �

ú´Öß �

úÖ �ú

Öü�Ö

ŸÖ£ÖÖ

ÛÃ£Ö×Ÿ

Ö ÃÖã¬Ö

Öü Æ

êüŸÖã×»Ö

‹ �Ö‹

�ú¤

üÖ†

Ö¸ü×�

ÖŸÖ ¯Ö

¤ü³Ö¸

êü �Ö‹

¯Ö¤ü

†Ö¸

ü×�ÖŸÖ

¯Ö¤ü

³Ö¸êü �

Ö‹ ¯Ö

¤ü



¯Ö× ü×¿ÖÂ™üüü - 6

31 ´ÖÖ“ÖÔ 2018 �úß µÖ£ÖÖÛÃ£Ö×ŸÖ �êú †ÖãÃÖÖ ü �ÖÏã Ö - �Ö †Öî ‘Öü ÁÖê×�ÖµÖÖë ´Öë ³ÖæŸÖ¯Öæ¾ÖÔ ÃÖî×Ö�ú ŸÖ£ÖÖ ´Ö×Æü»ÖÖ �ú´ÖÔ“ÖÖ× üµÖÖë �êú¯ÖÏ×ŸÖ×Ö×¬ÖŸ¾Ö ÃÖÓ²ÖÓ¬Öß ×¾Ö¾Ö ü�Ö

ÃÖÓ�µÖÖ % ÃÖÓ�µÖÖ %

Ã£ÖÖµÖß

ÃÖ´ÖæÆü-�ú 169 20 11.83% 11 6.50%

ÃÖ´ÖæÆü-�Ö 166 1 0.60% 20 12.04%

ÃÖ´ÖæÆü-�Ö (ÃÖ±úÖ‡Ô �ú´ÖÔ“ÖÖ× üµÖÖêÓ �êú †×ŸÖ× üŒŸÖ) 510 6 1.17% 17 3.33%

ÃÖ´ÖæÆü-‘Ö (ÃÖ±úÖ‡Ô �ú´ÖÔ“ÖÖ× üµÖÖêÓ �êú †×ŸÖ× üŒŸÖ) 320 1 0.31% 04 1.24%

ÃÖ´ÖæÆü - �Ö ‹¾ÖÓ ‘Ö ÃÖ±úÖ‡Ô ¾ÖÖ»ÖÖ) 12 -- -- 04 33.33%

ÃÖ´ÖæÆü-‘Ö (†¯ÖêîÓ×™üÃÖ †×¬Ö×ÖµÖ´Ö 1961 �êúÏ †ÓŸÖ�ÖÔŸÖ) 120 -- -- 12 10%

¤üÖê ¾ÖÂÖÔ ÆêüŸÖã ×ÖÛ¿“ÖŸÖ †¾Ö×¬Ö ÃÖÓ×¾Ö¤üÖ

ÃÖ´ÖæÆü-�ú -- -- -- -- --

ÃÖ´ÖæÆü -�Ö 19 8 42.10% 2 10.52%

ÃÖ´ÖæÆü -�Ö 23 7 30.43% 3 13.04%

ÃÖ´ÖæÆü -‘Ö (ÃÖ±úÖ‡Ô �ú´ÖÔ“ÖÖ×¸üµÖÖë �êú †×ŸÖ× üŒŸÖ) 386 -- -- 3 0.77%

ÃÖ´ÖæÆü -‘Ö (ÃÖ±úÖ‡Ô �ú´ÖÔ“ÖÖ¸üß) 04 -- -- 4 100%

¯Ö¤ü/ÃÖê¾ÖÖ†Öë �úÖ ¾Ö�Öá�ú¸ü�Ö�ãú»Ö

ÃÖÓ�µÖÖ

³ÖæŸÖ¯Öæ¾ÖÔ ÃÖî×Ö�ú ´Ö×Æü»ÖÖ �ú´ÖÔ“ÖÖ üß



65

{ÉÊ®úÊ¶É¹]õ -7

´É¹ÉÇ 2017-18 EòÒ ÊxÉnäù¶ÉEòÉå EòÒ Ê®ú{ÉÉä]Çõ EòÉ ¦ÉÉMÉ ¤ÉxÉxÉä ´ÉÉ±ÉÒ EÆò{ÉxÉÒ (±ÉäJÉ) ÊxÉªÉ¨ÉÉ´É±ÉÒ 2014 EòÒ ÊxÉªÉ¨É ºÉÆJªÉÉ 8(3)Eäò ºÉÉlÉ{Éfåø* EÆò{ÉxÉÒ +ÊvÉÊxÉªÉ 2013 EòÒ vÉÉ®úÉ 134 (3) (B¨É) Eäò +xÉÖºÉÉ®ú EòÒ Ê®ú{ÉÉä]Çõ ¨Éå ÊnùB VÉÉxÉä ´ÉÉ±ÉÒ ºÉÚSÉxÉÉ*(Eò) >ðVÉÉÇ EòÉ ºÉÆ®úIÉhÉ*

i) >ðVÉÉÇ EòÉ ºÉÆ®úIÉÉhÉ Eäò Ê±ÉB MÉB ={ÉÉªÉ >ðVÉÉÇ ºÉÆ®úIÉhÉ Eäò Ê±ÉB ÊxÉ¨xÉÊ±ÉÊJÉiÉ Eònù É = öÉB MÉB :

1. ºÉ¨ÉMÉÇ Ê¤ÉVÉ±ÉÒ JÉ{ÉiÉ EòÉä Eò¨É Eò®úxÉä Eäò Ê±ÉB iÉlÉÉ =ºÉ {É®úÊ¤ÉVÉ±ÉÒ Éå ºÉÖvÉÉ®ú ½äþiÉÖ B.{ÉÒ.B¡ò.ºÉÒ Eèò{ÉÉÊºÉ]õ®ú ¤ÉéEòÉå EòÉ ={ÉªÉÉäMÉÊEòªÉÉ MÉªÉÉ*

2. +ÊvÉEòiÉ¨É ¦ÉÉ®ú IÉ¨ÉiÉÉ ´ÉÉ±ÉÒ BªÉ®ú EÆò|Éä¶É®úÉå Eäò SÉ±ÉÉxÉä ¨Éå ®úÉäEò±ÉMÉÉªÉÉ MÉªÉÉ*

3. ±ÉÉ<Ë]õMÉ |É¤ÉxvÉxÉ |ÉhÉÉ±ÉÒ +Éè®ú ¤ÉÒB¨ÉBºÉ Eäò |ÉªÉÉMÉ Eäò uùÉ®úÉ|ÉEòÉ¶É ´ªÉ´ÉºlÉÉ ¨Éå +ÊvÉEòiÉ¨É ¤ÉSÉiÉ*

4. Ê´ÉiÉ®úhÉ ]ÅõÉÆºÉ¡òÉ¨ÉÇ®úÉå Eäò 70% IÉ¨ÉiÉÉ ºÉÊ½þiÉ ´ªÉºiÉiÉ¨É +´ÉÊvÉEäò nùÉè®úÉxÉÉ |ÉSÉÉ±ÉxÉ ¤ÉÆnù ÊEòªÉÉ MÉªÉÉ*

5. ºÉÆªÉÆjÉ +Éè®ú ¨É¶ÉÒxÉ®úÒ VÉ¤É |ÉªÉÉäMÉ ¨Éå xÉ½þÓ ½þÉäxÉ {É®ú, Îº´ÉSÉ+Éì¡òÊEòªÉÉ VÉÉxÉÉ*

6. {ÉÖ®úÉxÉä Îº´ÉSÉMÉäªÉ®ú BÆ É {ÉÖ®úÉxÉä {ÉÒB±ÉºÉÒB Eäò ºlÉÉxÉ {É®ú =ÊSÉiÉIÉ¨ÉiÉÉ ´ÉÉ±ÉÒ Eäò¤É±É ±ÉMÉÉªÉÉ MÉªÉÉ, BCºÉB±É{ÉÒ<Ç Eäò¤É±É BÆ É xÉÉBÎº´ÉSÉMÉäªÉ®ú ±ÉMÉÉªÉÉ MÉªÉÉ*

7. {ÉÖ®úÉxÉä ´ÉÉiÉÉxÉÖEÚò±ÉÉå EòÉä ½þ]õÉEò®ú ¤ÉÒ.<Ç.<Ç. |É¨ÉÉÊhÉiÉ º]õÉ®ú ®äú]äõb÷+Éè®ú <xÉ´É]Çõ®ú +ÉvÉÉÊ®úiÉ ªÉÚÊxÉ]õÉå EòÉä ®úJÉxÉÉ*

8. ´ÉÒ+É®úB¡ò/´ÉÒ+É®ú´ÉÒ BªÉ®úEÆòb÷Ò¶ÉËxÉMÉ {ÉqùÊiÉ ºÉä EäòxpùÒªÉ BªÉ®úEÆòb÷Ò¶ÉxÉ®úÉå EòÉä ®úJÉÉ VÉÉxÉÉ*

9. {ÉÖ®úÉxÉä ±ÉÉ<Ë]õMÉ Eäò ºlÉÉxÉ {É®ú, >ðVÉÉÇ ¤ÉSÉiÉ ºÉÒB¡òB±É +Éè®úB±É<Çb÷Ò ±Éè {ÉÉå EòÉä ±ÉMÉÉªÉÉ MÉªÉÉ*

10. {ÉÖ®úÉxÉä ºÉÆªÉÆjÉ +Éè®ú BÆ É ¨É¶ÉÒxÉ®úÒ Eäò ºlÉÉxÉ {É®ú, ´ÉÒ.´ÉÒ.´ÉÒ.B¡ò.bÅ÷É<´É®ú EòÉä ®úJÉÉ VÉÉxÉÉ +Éè®ú ÉäÏ±b÷MÉ É¶ÉÒxÉÉå Eäò Ê±ÉB ÉÒ.+É®ú.b÷Ò.ªÉÚÊxÉ]õÉå EòÉä ¦ÉÒ ºlÉÉÊ{ÉiÉ Eò®úxÉÉ*

ii) EÆò{ÉxÉÒ uùÉ®úÉ >ðVÉÉÇ ºÉÆºÉÉvÉxÉ Eäò ={ÉªÉÉäMÉ Eäò Ê±ÉB 2 ‹´Ö ›ü²»µÖæ ºþ±ú ™üÖ¾Ö ü ÃÖÖê»ÖÖ ü ¯ÖÖ¾Ö ü ¯»ÖÖÓ™ü �úÖ ÃÖÓÃ£ÖÖ¯ÖÖ �úÖµÖÔ ¯Ö ü´ÉèEòÉÎ±{ÉEò Eònù¨É Ê±ÉªÉÉ MÉªÉÉ* Æîü… ×¾Ö¢ÖßµÖ ¾ÖÂÖÔ 2018-19 ´Öë ¯»ÖÖÓ™ü �úÖê “ÖÖ»Öæ ×�úµÖÖ •ÖÖ ÃÖ�úŸÖÖ Æîü…

iii) >ðVÉÉÇ ºÉÆ®úIÉÉhÉ ={ÉºEò®ú {É®ú, {ÉÚÆVÉÒ ÊxÉ´Éä¶É : EÆò{ÉxÉÒ xÉä, >ðVÉÉÇ ºÉÆ®úIÉhÉ ={ÉºEò®ú {É®ú 83.00 ±ÉÉJÉ ¯û{ÉªÉä EòÒ{ÉÚÆVÉÒ ÊxÉ´Éä¶É EòÒ ½èþ*

JÉ. ]äõEòxÉÉì±ÉVÉÒ Ê´É±ÉªÉxÉ :

(i) ]äõEòxÉÉì±ÉVÉÒ Ê´É±ÉªÉxÉ Eäò Ê±ÉB |ÉªÉÉºÉ BSÉ.BºÉ.B±É. xÉä, ¦ÉÉ®úiÉÒªÉ xÉÉèºÉäxÉÉ Eäò Ê±ÉB, º´Énäù¶ÉÒ +xÉÖºÉÆvÉÉxÉ ºÉÊ½þiÉb÷ÒBºÉ´ÉÒ 50 ]õxÉ ]õMÉ EòÉ |ÉÉlÉÊ¨ÉEò Êb÷VÉÉ<xÉ EòÉ Ê´ÉEòÉºÉ ÊEòªÉÉ*

(ii) =i{ÉÉnù ¨Éå ºÉÖvÉÉ®ú, ±ÉÉMÉiÉ Eò]õÉèiÉÒ, =i{ÉÉnù Ê´ÉEòÉºÉ ªÉÉ BSÉ.BºÉ.B±É. xÉä ={ÉªÉÖÇHò {É®úÒ´ÉiÉÔ °ü{É ¨Éå, Êb÷VÉÉ<xÉÉä Eäò Ê±ÉB Ê¤Éb÷+ÉªÉÉiÉ |ÉÊiÉºlÉÉ{ÉxÉ ¨Éå ±ÉÉ¦É |ÉÉ{iÉ ÊEòªÉÉ* |ÉºiÉÖiÉ ÊEòªÉÉ ÊVÉºÉEäò uùÉ®úÉ ¤ÉÉ½þ®úÒ BVÉäÎxºÉªÉÉå ºÉä 50 ]õxÉ ]õMÉ EòÉ Êb÷VÉÉ<xÉ Eäò

|ÉÉ{ÉhÉ +ÉªÉÉiÉ/±ÉÉMÉiÉ ¨Éå ¤ÉSÉiÉ* »Öê †Öˆ™ü †Öã�æú×»ÖŸÖ �ú üÖê �êú ×»Ö‹ 50 ™üÖ™ü�Ö �úÖ ¯Öæ üÖ 3 ›üß ´ÖÖò›üØ»Ö�Ö ×�úµÖÖ •ÖÖ üÆüÖ Æîü…



(iii) +ÉªÉÉÊiÉiÉ iÉEòxÉÉì±ÉVÉÒ Eäò ¨ÉÉ¨É±Éä ¨Éå BSÉ.BºÉ.B±É. <xÉ iÉÒxÉ ´É¹ÉÇ ¨Éå EòÉä<Ç Êb÷VÉÉ<xÉ +ÉªÉÉiÉ xÉ½þÓ ÊEòªÉÉ ½èþ,

(Ê´ÉkÉÒªÉ ´É¹ÉÇ EòÒ +É®Æú¦É ºÉä, Ê{ÉUô±Éä iÉÒxÉ ´É¹ÉÇ Eäò nùÉè®úÉxÉ +ÉªÉÉÊiÉiÉ) VÉÉä Ê´ÉkÉÒªÉ É¹ÉÇ 2015-16, 2016-17 +Éè®ú 2017-18 Eäò Ê±ÉB,

(Eò) +ÉªÉÉÊiÉiÉ iÉEòxÉÉì±ÉäVÉÒ EòÉ Ê´ÉºiÉÉ®ú ±ÉÉMÉÚ xÉ½þÓ ½èþ*

(JÉ) +ÉªÉÉiÉ ÊEòªÉÉ MÉªÉÉ iÉÉ®úÒJÉ

(MÉ) CªÉÉ iÉEòxÉÉì±ÉäVÉÒ EòÉä {ÉÚhÉÇ °ü{É ºÉä Ê´É±ÉªÉxÉ ÊEòªÉÉ MÉªÉÉ

(PÉ) ªÉÊnù {ÉÚhÉÇ °ü{É ºÉä Ê´É±ÉªÉxÉ xÉ½þÓ ÊEòªÉÉ MÉªÉÉ, ÊEòxÉºlÉÉxÉÉå {É®ú Ê´É±ÉªÉxÉ ÊEòªÉÉ MÉªÉÉ =ºÉEäò EòÉ®úhÉ ¤ÉiÉÉBÆ*

(iv) +xÉÖºÉÆvÉÉxÉ BÆ É Ê´ÉEòÉºÉ {É®ú ÊEòªÉÉ MÉªÉÉ JÉSÉÇ - �úÖê‡Ô ÖÆüà -

(MÉ) Ê´Énäù¶ÉÒ ¨ÉÖpùÉ +VÉÇxÉ +Éè®ú ´ªÉªÉ

Eò) ´É¹ÉÇ 2017-18 Eäò nùÉè®úÉxÉ, ´ÉÉºiÉÊ´ÉEò Ê´Énäù¶ÉÒ ¨ÉÖpùÉ Eäò¨ÉÉ¨É±Éä ¨Éå +ÌVÉiÉ Ê´Énäù¶ÉÒ ¨ÉÖpùÉ* - �úÖê‡Ô ÖÆüà -

JÉ) ´ÉÉºiÉÊ´ÉEò ¤ÉÊ½þ´ÉÉÇ½þ Eäò ¨ÉÉ¨É±Éä ¨Éå ´É¹ÉÇ 2017-18 Eäò 0nùÉè®úÉxÉ, Ê´Énäù¶ÉÒ ¨ÉÖpùÉ +É=]õMÉÉä*

(i) ºÉÉ¨ÉOÉÒ EòÒ JÉ®úÒnù ¯û 73.87 Eò®úÉäc÷

(ii) +xªÉ ¯û 40.74 Eò®úÉäb÷

EÖò±É ¯û 114.61 Eò®úÉäb÷



67

¤ÉÉ¶ÉÉ +Éè®ú xÉ®úËºÉ½þxÉ

ºÉxÉnùÒ ±ÉäJÉÉ{ÉÉ±É

º´ÉiÉÆjÉ ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉEòÉå EòÉ |ÉÊiÉ´ÉänùxÉ

ºÉä ÉÉ ¨Éå

ºÉnùºªÉ,

Ê½þxnÖùºiÉÉxÉ Ê¶É{ÉªÉÉbÇ÷ Ê±ÉÊ¨É]Çõb÷,

Ê´É¶ÉÉJÉ{É]Âõ]õhÉ¨É

Ê´ÉkÉÒªÉ Ê´É´É®úhÉ {É®ú Ê®ú{ÉÉä]Çõ

1. ½þ¨ÉxÉä 31¨ÉÉSÉÇ, 2018 EòÉä ºÉ¨ÉÉ{iÉ ´É¹ÉÇ Eäò Ê½þxnÖùºiÉÉxÉ Ê¶É{ÉªÉÉbÇ÷ Ê±ÉÊ¨É]Çõb÷ (EÆò{ÉxÉÒ) EòÉ Ê´ÉkÉÒªÉ Ê´É´É®úhÉ, ±ÉÉ¦É +Éè®ú

½þÉÊxÉ EòÉ Ê´É´É®úhÉ ´É¹ÉÇ EòÉ xÉEònù |É´ÉÉ½þ Ê´É´É®úhÉ +Éè®ú ¨É½þi´É{ÉÚhÉÇ ±ÉäJÉÉÊ´ÉÊvÉ xÉÒÊiÉ +Éè®ú +xªÉ {ÉªÉÉÇ{iÉ ºÉÚSÉxÉÉ EòÒ ±ÉäJÉÉ{É®úÒIÉÉ

EòÒ ½èþ*

Ê´ÉkÉÒªÉ Ê´É´É®úhÉÉå Eäò Ê±ÉB |É¤ÉÆvÉxÉ EòÒ ÊVÉ¨¨ÉänùÉ®úÒ

2. EÆò{ÉxÉÒ EòÒ ÉÆb÷±É Eäò ÊxÉnäù¶ÉEòMÉhÉ, EÆò{ÉxÉÒ +ÊvÉÊxÉªÉ¨É, 2013 (+ÊvÉÊxÉªÉ¨É) EòÒ vÉÉ®úÉ 134(5) Éå =Î±±ÉÊJÉiÉ ÉÉ¨É±ÉÉå

Eäò Ê±ÉB ÊVÉ¨¨ÉänùÉ®ú ½èþ, VÉÉä Ê´ÉkÉÒªÉ ÎºlÉÊiÉ EòÒ ºÉ½þÒ +Éè®ú º{É¹]õ ÎºlÉÊiÉ näùiÉä ½èþ, EÆò{ÉxÉÒ EòÒ Ê´ÉkÉÒªÉ ÊxÉ¹{ÉÉnùxÉ BÆ É xÉEònù |É´ÉÉ½þ

VÉÉä ±ÉäJÉÊ´ÉÊvÉ ÊºÉrÆùÉiÉÉå VÉÉä +ÊvÉÊxÉªÉ¨É EòÒ vÉÉ®úÉ 133 Eäò +vÉÒxÉ ±ÉäJÉÊ´ÉÊvÉ ¨ÉÉxÉEòÉå EòÉä ¶ÉÉÊ¨É±É Eò®úiÉä ½ÖþB, EÆò{ÉxÉÒ (±ÉäJÉÉ)

ÊxÉªÉÉå 2014 EòÉ ÊxÉªÉ¨É 7 Eäò +xÉÖºÉÉ®ú ¦ÉÉ®úiÉ ¨Éå º´ÉÒEòÉ®ú ÊEòªÉÉ VÉÉiÉÉ ½èþ* <ºÉ ÊVÉ¨¨ÉänùÉ®úÒ ¨Éå EÆò{ÉxÉÒ EòÒ ºÉÖ®úIÉÉ Eäò Ê±ÉB

+ÊvÉÊxÉªÉ¨É EòÉ |ÉÉ´ÉvÉÉxÉ Eäò +xÉÖºÉ®úhÉ ¨Éå ={ÉªÉÖiEò ±ÉäJÉÊ´ÉÊvÉ Ê®úEòÉb÷ÉÄ EòÉ ®úJÉ®úJÉÉ´É, vÉÉäJÉÉ iÉlÉÉ +xªÉ +ÊxÉªÉÊ¨ÉiÉiÉÉ EòÉä

®úÉäEòxÉÉ +É®ú {ÉiÉÉ ±ÉMÉÉxÉÉ ={ÉªÉÖHò ±ÉäJÉÊ´ÉÊvÉ xÉÒÊiÉªÉÉå EòÉ SÉSÉxÉ +Éè®ú ={ÉªÉÉäMÉ Eò®úxÉÉ, ÊxÉhÉÇªÉ +Éè®ú |ÉCEò±ÉxÉ EòÒ iÉèªÉÉ®úÒ ¨ÉÆ

=ÊSÉiÉ +Éè®ú Ê´É´ÉäEòÒ ½þÉä +Éè®ú EòÉªÉÉÇx´ÉªÉxÉ BÆ É +ÉÆiÉÊ®úEò Ê´ÉkÉÒªÉ Ê{ÉªÉÆjÉhÉÉå EòÉ +xÉÖ®úIÉhÉ, VÉÉä ±ÉäJÉÊ´ÉÊvÉ Ê®úEòÉb÷Éæ EòÉ ºÉ½þÒ +Éè®ú

{ÉÚhÉÇiÉ: EòÒ ºÉÖÊxÉÎ¶SÉiÉ Eäò Ê±ÉB |É¦ÉÉ´ÉÒ fÆøMÉ ºÉä {ÉÊ®úSÉÉÊ±ÉiÉ ºÉEò®úiÉÒ ½èþ +Éè®ú +Ê¦ÉEò±{É EòÉªÉÉÇx´ÉªÉxÉ BÆ É +ÉÆiÉÊ®úEò Ê´ÉkÉÒªÉ

ÊxÉªÉÆjÉhÉ EòÉ +xÉÖ®úIÉhÉ ¶ÉÉÊ¨É±É ½èþ Ê´ÉkÉÒªÉ Ê´É´É®úhÉÉå EòÒ iÉèªÉÉ®ú Eò®ú +Éè®ú |ÉºiÉÖiÉ ÊEòªÉÉ VÉÉxÉÉ VÉÉä, ºÉ½þÒ +Éè®ú º{É¹]õ ÎºlÉÊiÉ näù

+Éè®ú ´ÉºiÉÖ {É®ú, MÉ±ÉÊiÉªÉÉÆ xÉ½þÒ ½èþ*

±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉEò EòÒ ÊVÉ¨¨ÉänùÉ®úÒ

3) ½þ¨ÉÉ®äú ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉEò Eäò +ÉvÉÉ®ú {É®ú <xÉ Ê´ÉkÉÒªÉ Ê´É´É®úhÉÉå {É®ú ®úÉªÉ näùxÉÉ ½þ¨ÉÉ®úÒ ÊVÉ¨¨ÉänùÉ®úÒ ½èþ* ½þ¨Éå +ÊvÉÊxÉªÉ¨É Eäò

|ÉÉ´ÉvÉÉxÉÉä, ±ÉäJÉÉÊ´ÉÊvÉ, ±ÉäJÉÉÊ´ÉÊvÉ ¨ÉÉxÉEòÉå +Éè®ú +ÊvÉÊxÉªÉ¨ÉÉå Eäò |ÉÉ´ÉvÉÉxÉÉä +Éè®ú ÊxÉªÉ¨ÉÉå Eäò +vÉÒxÉ, ±ÉäJÉÉ {ÉÊ®úIÉÉ Ê®ú{ÉÉä]Çõ ¨Éå

¨ÉÉ¨É±ÉÉå EòÉä ¶ÉÉÊ¨É±É Eò®úxÉä EòÒ +É´É¶ªÉHòÉ ½èþ VÉÉä Ê½þºÉÉ¤É ¨Éå Ê±ÉªÉÉ ½èþ* ½þ¨ÉxÉä +ÊvÉÊxÉªÉ¨É EòÒ vÉÉ®úÉ 143(10) Eäò +vÉÒxÉ

ÊxÉvÉÉÇÊ®úiÉ ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉÉ ÉÉxÉEòÉå Eäò +xÉÖºÉÉ®ú ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉÉ EòÒ ½èþ* <xÉ ÉÉxÉEòÉå Eäò +xÉÖºÉÉ®ú, ½þ¨É ªÉÉäVÉxÉÉ ¤ÉxÉÉEò®ú ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉÉ

Eò®úiÉä ½èþ ÊVÉºÉºÉä ½þ¨É <ºÉ ºÉÆ¤ÉÆvÉ ¨Éå +É·ÉkÉ ½þÉäiÉä ½éþ ÊEò <xÉ Ê´ÉkÉÒªÉ Ê´É´É®úhÉÉå ¨Éå ´ÉºiÉÖ{É®úEò NÉ±ÉÊiÉªÉÉÆ xÉ½þÓ ½èþ*



4 ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉEò EòÉ |É¨ÉÉhÉ {ÉÉxÉä Eäò Ê±ÉB ÊxÉ¹{ÉÉnùxÉ |ÉÊGòªÉÉ+Éå ¨Éå ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉÉ ¶ÉÉÊ¨É±É ÊEòªÉÉ VÉÉiÉÉ ½èþ iÉÉÊEò Ê´ÉkÉÒªÉÊ´É´É®úhÉÉå ¨Éå ®úÉÊ¶É |ÉEò]õ ÊEòªÉÉ VÉÉ ºÉEäò* ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉÉ Eäò ÊxÉhÉÇªÉ |ÉÊGòªÉÉ+Éå EòÉ SÉSÉÉÇ ÊEòªÉÉ VÉÉiÉÉ ½èþ Ê´ÉkÉÒªÉ Ê´É´É®úhÉÉå EäòºÉÉ¨ÉOÉÒ Eäò VÉÉäÊJÉ¨É EòÉ ÊxÉvÉÉÇ®úhÉ ¶ÉÉÊ¨É±É ÊEòªÉÉ VÉÉxÉÉ ½èþ vÉÉäJÉÉ ªÉÉ NÉ±ÉiÉÒ Eäò EòÉ®úhÉ VÉÉäÊJÉ¨É ÊxÉvÉÉÇ®úhÉ ¨Éå EÆò{ÉxÉÒ EòÒ iÉèªÉÉ®úÒEòÒ +ÉÆiÉÊ®úEò ÊxÉªÉÆjÉhÉ ºÉÆ¤ÉÆvÉ EòÉä ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉÉ uùÉ®úÉ ÊEòªÉÉ VÉÉiÉÉ ½èþ +Éè®ú Ê´ÉkÉÒªÉ Ê´É´É®úhÉÉå EòÉä =ÊSÉiÉ gÆøMÉ ºÉä |ÉºiÉÖiÉ ÊEòªÉÉVÉÉiÉÉ ½èþ iÉÉÊEò ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉEòÉä EòÒ |ÉÊGòªÉÉ+Éå EòÉä =ÊSÉiÉ {ÉÊ®úÎºlÉÊiÉªÉÉå EòÉ °ü{ÉÉÆEòxÉ Eò®ú ºÉEäò* EÆò{ÉxÉÒ EòÒ +ÉÆiÉÒ®úEò Ê´ÉkÉÒªÉÊxÉªÉjÉhÉ EòÒ |É¦ÉÉ´ÉÒ {É®ú, ®úÉªÉ EòÉ +Ê¦É|ÉªÉ xÉ½þÒ ½èþ* ±ÉäJÉÉ Ê´ÉÊvÉ xÉÒÊiÉªÉÉå EòÉ =ÊSÉiÉ |ÉªÉÉäMÉ +Éè®ú ¨ÉÚ±ªÉÉÆEòxÉ ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉÉ ¨Éå¶ÉÉÊ¨É±É ÊEòªÉÉ VÉÉiÉÉ ½èþ +Éè®ú EÆò{ÉxÉÒ Eäò ÊxÉnäù¶ÉEò uùÉ®úÉ ±ÉäJÉÉ Ê´ÉÊvÉ |ÉÉCEò±ÉxÉ EòÉ =ÊSÉiÉiÉÉ, Ê´ÉkÉÒªÉ Ê´É´É®úhÉÉå VÉÉä ºÉ½þÒ +Éè®úº{É¹]õ EòÉ ºÉ¨ÉOÉ |ÉºiÉÖÊiÉ EòÉ ¨ÉÚ±ªÉÉÆEòxÉ ¶ÉÉÊ¨É±É ½èþ*

5. ½þ¨É ÉÉxÉiÉä ½éþ ÊEò Ê´ÉkÉÒªÉ Ê´É´É®úhÉÉå {É®ú ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉÉ EòÒ |É¨ÉÉhÉ VÉÉä ½þ¨Éä |ÉÉ{iÉ ½Öþ<Ç ½èþ +Éè®ú ½þ¨ÉÉ®äú ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉÉ EòÒ ®úÉªÉEäò +ÉvÉÉ®ú {É®ú, =ÊSÉiÉ fÆøMÉ ºÉä |ÉºiÉÖiÉ ÊEòªÉÉ ½èþ*

®úÉªÉ:

½þ ÉÉ®úÒ ®úÉªÉ ¨Éå +Éè®ú ½þ¨ÉÉ®úÒ =kÉ¨É VÉÉxÉEòÉ®úÒ Eäò +xÉÖºÉÉ®ú iÉlÉÉ ½þ Éå nùÒ MÉ<Ç º{É¹]õÒEò®úhÉ Eäò +xÉÖºÉÉ®ú Ê´ÉkÉÒªÉ Ê´É´É®úhÉÉåEòÒ +É´É¶ªÉEò ºÉÚSÉxÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ¨É Eäò uùÉ®úÉ +{ÉäÊIÉiÉ ½èþ* iÉÉÊEò +É¨É iÉÉè®ú {É®ú ¦ÉÉ®úiÉ ¨Éå º´ÉÒEòÉ®ú ÊEòB VÉÉxÉä ±ÉäJÉÉÆEòxÉ ºÉrùÉÆiÉÉåEäò +xÉÖ°ü{É BEò ºÉ½þÒ +Éè®ú ÊxÉ¹{ÉIÉ Ê´ÉSÉÉ®ú 31 ÉÉSÉÇ 2018 EòÒ ªÉlÉÉ ÎºlÉÊiÉ Eäò +xÉÖºÉÉ®ú EÆò{ÉxÉÒ Eäò ÉÉ¨É±ÉÉå +Éè®ú =ºÉÒ iÉÉ®úÒJÉEòÉä ºÉ¨ÉÉ{iÉ ´É¹ÉÇ Eäò Ê±ÉB +{ÉxÉÒ ±ÉÉ¦É +Éè®ú xÉEònù |É´ÉÉ½þ EòÉä ºÉÉ¨ÉÉxªÉ °ü{É ºÉä º´ÉÒEÞòiÉ ÊEòªÉÉ ½èþ*

¨ÉÉ¨É±Éä EòÉ +´ÉvÉÉ®úhÉÉ

6. ½þ¨É Ê´ÉkÉÒªÉ Ê´É´É®úhÉÉå Eäò Ê]õ{{ÉÊhÉªÉÉå ¨Éå ÊxÉ¨xÉÊ±ÉÊJÉiÉ ¨ÉÉ¨É±ÉÉå EòÒ +Éä®ú vªÉÉxÉ +ÉEòÌ¹ÉiÉ Eò®úiÉä ½éþ*

i) Ê´ÉÊ´ÉvÉ @ñhÉ//Ê´ÉÊ´ÉvÉ VÉ¨ÉÉ+Éå Eäò ¤ÉEòÉªÉÉå Eäò ºÉÆ¤ÉÆvÉ Éå ±ÉäJÉÉå EòÒ Ê]õ{{ÉhÉÒ ºÉÆJªÉÉ-18 JÉ xÉÉä]õ Eäò ={É {Éè®úÉ ºÉÆJªÉÉ23 EòÉä näùJÉå VÉÉä {ÉÖÎ¹]õEò®úhÉ ºÉ¨ÉÉvÉÉxÉ EòÒ |ÉÊGòªÉÉ ¨Éå ½éþ +Éè®ú {ÉÉ®ú ÉiÉÔ ªÉÊnù EòÉä<Ç ½þÉä, iÉÉä {ÉÖÎ¹]õ/ºÉ¨ÉÉvÉÉxÉ {É®úÊEòªÉÉ VÉÉB*

ii) ´É¹ÉÇ 2011-12 +Éè®ú 2012-13 Eäò Ê±ÉB 42.18 Eò®úÉäb÷ ¯û{ÉªÉä ¤ªÉÉVÉ +Éè®ú ´É¹ÉÇ 2017-18 EòÉä ºÉ¨ÉÉ{iÉ ´É¹ÉÇEäò Ê±ÉB 104.61 Eò®úÉäb÷ û{ÉªÉä xÉÉä¶ÉxÉ±É ¤ªÉÉVÉ EòÉä ±ÉäJÉÉ EòÒ Ê]õ{{ÉhÉÒ ºÉÆJªÉÉ.18 JÉ EòÉ ={É {Éè®úÉ ºÉÆJªÉÉ 11(Eò) B´ÉÆ (JÉ) näùJÉå, ÊVÉxÉEòÉ |ÉÉ´ÉvÉÉxÉ xÉ½þÓ ÊEòªÉÉ MÉªÉÉ* ¦ÉÉ®úiÉ ºÉ®úEòÉ®ú Eäò +É®ú+É®úB¨É+É<Ç ÊxÉÊvÉªÉÉå EòÒº´ÉÒEÞòÊiÉ EòÒ ¶ÉiÉÉç Eäò +xÉÖºÉÉ®ú ½èþ*

iii) ±ÉäJÉÉ EòÒ Ê]õ{{ÉhÉÒ EòÉ Ê]õ{{ÉhÉÒ ºÉÆJªÉÉ.18 JÉ EòÉ ={É {Éè®úÉ ºÉÆJªÉÉ 1.3 ºÉä 1.4 näùJÉå, EÆò{ÉxÉÒ Eäò Ê´É¯ûrù¨ÉÖEònù ¨ÉÉ EòÉ ÊxÉ¹Eò¹ÉÇ EòÉ +ÎºlÉ®úiÉÉ ºÉä ºÉÆ¤ÉÆÊvÉiÉ Ê´ÉkÉÒªÉ Ê´É´É®úhÉ*

+xªÉ Ê´ÉÊvÉ B´ÉÆ ÊxÉªÉÊ¨ÉiÉiÉÉ +É´É¶ªÉEòiÉÉ+Éå {É®ú Ê®ú{ÉÉä]Çõ :

7) EÆò{ÉxÉÒ +ÊvÉÊxÉªÉ¨É 2013 EòÒ vÉÉ®úÉ 143 EòÒ ={É vÉÉ®úÉ (11) Eäò +xÉÖºÉÉ®ú ¦ÉÉ®úiÉ Eäò Eäòxpù ºÉ®úEòÉ®ú uùÉ®úÉ VÉÉ®úÒ ªÉlÉÉºÉÆ¶ÉÉäÊvÉiÉ EÆò{ÉÊxÉªÉÉÆ (±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉÉEòÉå EòÒ Ê®ú{ÉÉ]Çõ) +Énäù¶É 2016 Eäò +xÉÖºÉÉ®ú, +Énäù¶É Eäò {Éè®úÉ-3 +Éè®ú 4 {Éè®úÉOÉÉ¡ò Éå ÊxÉÌnù¹]õ¨ÉÉ¨É±ÉÉå {É®ú Ê´É´É®úhÉ +xÉÖ±ÉMxÉEò-Eò, ¨Éå |ÉºiÉÖiÉ ½èþ*

8) +ÊvÉÊxÉªÉ¨É EòÒ vÉÉ®úÉ-143 Eäò ={É-vÉÉ®úÉ (5) Eäò +xÉÖºÉÉ®ú, ½þ ÉxÉä +xÉÖ±ÉMxÉEò-PÉ Éå ÊnùªÉÉ ½èþ* =Î±±ÉÊJÉiÉ vÉÉ®úÉ EòÒ ¶ÉiÉÉç¨Éå ¦ÉÉ®úiÉ Eäò ÊxÉªÉÆjÉEò B´ÉÆ ¨É½þÉ ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉEò Eäò uùÉ®úÉ VÉÉ®úÒ ÊxÉnäù¶ÉÉå ¨Éå Ê´É´É®úhÉ ºÉÆ¤ÉÆvÉÒ ¨ÉÉ¨É±ÉÉå EòÉä ®úJÉÉ MÉªÉÉ ½èþ*



69

9) ½þ¨ÉÉ®úÒ ®úÉªÉ ¨Éå +ÊvÉÊxÉªÉ¨É EòÒ vÉÉ®úÉ 143(3) +xÉÖºÉÉ®ú ½þ¨É Ê®ú{ÉÉ]Çõ Eò®úiÉä ½éþ :

Eò) ½þ¨ÉxÉä +Éè®ú ½þ¨ÉÉ®úÒ VÉÉxÉEòÉ®úÒ Eäò +xÉÖºÉÉ®ú ºÉ¦ÉÒ ºÉÚSÉxÉÉBÆ +Éä®ú º{É¹]õÒEò®úhÉ |ÉÉ{iÉ ÊEòªÉÉ ½èþ +Éè®ú ½þ¨ÉÉ®úÒ ±ÉäJÉÉ{É®úÒIÉÉ |ÉªÉÉäVÉxÉ Eäò Ê±ÉB +É´É¶ªÉEò ½èþ*

JÉ) ½þ ÉÉ®úÒ ®úÉªÉ ¨Éå EÆò{ÉxÉÒ Eäò uùÉ®úÉ Ê´ÉÊvÉ Eäò Ê±ÉB +{ÉäÊIÉiÉ ±ÉäJÉÉå EòÒ =ÊSÉiÉ Ê½þºÉÉ¤É ®úJÉÉ VÉÉiÉÉ ½èþ +Éè®ú ´Éä ½þ ÉÉ®úÒ{É®úÒIÉÉ ºÉä |ÉEò]õ ½þÉäiÉÒ ½èþ*

MÉ) <ºÉ Ê®ú{ÉÉ]Çõ uùÉ®úÉ iÉÖ±ÉxÉ {ÉjÉ +Éè®ú ½þÉÊxÉ +Éè®ú xÉMÉnù |É´ÉÉ½þ Ê´É´É®úhÉÉå EòÉä ±ÉäJÉÉå EòÉä ®úJÉÉ MÉªÉÉ ½èþ*

PÉ) ½þ ÉÉ®úÒ ®úÉªÉ ¨Éå EÆò{ÉxÉÒ (±ÉäJÉÉ) ÊxÉªÉ¨ÉÉå,2014 Eäò ÊxÉªÉ¨É-7 Eäò ºÉÉlÉ EÆò{ÉxÉÒ +ÊvÉÊxÉªÉ¨É EòÒ vÉÉ®úÉ- 133 Eäò+vÉÒxÉ ÊxÉvÉÉÇÊ®úiÉ ±ÉäJÉÉÊ´ÉÊvÉ ¨ÉÉxÉEòÉå EòÉ =±±ÉäJÉ Eò®úiÉä ½ÖþB Ê´ÉkÉÒªÉ Ê´É´É®úhÉÉå EòÉ {ÉÉ±ÉxÉ ÊEòªÉÉ ½èþ*

c÷) EÆò{ÉxÉÒ +ÊvÉÊxÉªÉ¨É, 2013 EòÒ vÉÉ®úÉ-164 (2) Eäò |ÉÉ´ÉvÉÉxÉ ºÉ®úEòÉ®úÒ EÆò{ÉxÉÒ {É®ú ±ÉÉMÉÚ xÉ½þÓ ½þÉåMÉä*

SÉ) EÆò{ÉxÉÒ Eäò +ÉÆiÉÊ®úEò Ê´ÉkÉÒªÉ ÊxÉªÉÆjÉhÉÉå Eäò Ê´ÉkÉÒªÉ Ê®ú{ÉÉäÍ]õMÉ ={ÉªÉÖHòiÉÉ Eäò ºÉÆ¤ÉÆvÉ ¨Éå iÉlÉÉ BäºÉä ÊxÉªÉÆjÉhÉÉå Eäò|ÉSÉÉ±ÉxÉ ºÉÆ¤ÉÆvÉÒ |É¦ÉÉ´ÉÉäi¨ÉEò Eäò Ê±ÉB {ÉÊ®úÊ¶É¹]õ-MÉ ¨Éå ½þ ÉÉ®äú +xÉÖ{ÉÚ®úEò Ê®ú{ÉÉä]Çõ EòÉ ºÉÆnù¦ÉÇ ±Éå*

Uô) EÆò{ÉxÉÒ (±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉÉ BÆ É ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉEò) ÊxÉªÉ¨ÉÉå, 2014 Eäò ÊxÉªÉ¨É-11 Eäò +xÉÖºÉ®úhÉ ¨Éå ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉÉ Ê®ú{ÉÉ]Çõ¨Éå +xªÉ ¨ÉÉ¨É±ÉÉå EòÉä ¶ÉÉÊ¨É±É ÊEòªÉÉ MÉªÉÉ* ½þ¨ÉÉ®úÒ ®úÉªÉ ¨Éå +Éè®ú ½þ¨ÉÉ®úÒ ºÉÚSÉxÉÉ B´ÉÆ ½þ Éå nùÒ MÉ<Ç º{É¹]õÒEò®úhÉ Eäò+xÉÖºÉÉ®ú ½èþ*

i) EÆò{ÉxÉÒ xÉä +{ÉxÉä Ê´ÉkÉÒªÉ Ê´É´É®úhÉÉå ¨Éå Ê´ÉkÉÒªÉ ÎºlÉÊiÉ Eäò ±ÉÆÊ¤ÉiÉ Ê´É´ÉÉnùÉå EòÉ |É¦ÉÉ´É |ÉEò]õ ÊEòªÉÉ ½èþ EÞò{ÉªÉÉ Ê´ÉkÉÒªÉÊ´É´É®úhÉÉå Eäò ±ÉäJÉä {É®ú Ê]õ{{ÉÊhÉªÉÉå Eäò 18(JÉ) Eäò Ê]õ{{ÉhÉÒ ºÉÆJªÉÉ 1.3 ºÉä 1.4 näùJÉå*

ii) ±ÉÉMÉÚ Ê´ÉÊvÉ ªÉÉ ±ÉäJÉÉÊ´ÉÊvÉ ¨ÉÉxÉEòÉå Eäò +vÉÒxÉ EÆò{ÉxÉÒ xÉä +É´É¶ªÉEòiÉÉ Eäò +xÉÖºÉÉ®ú ½èþ ªÉÊnù ¦ÉÉ´ÉÒ ºÉÉ¨ÉOÉÒ EòÒ½þÉÊxÉªÉÉå Eäò Ê±ÉB +Éè®ú ªÉÒnù EòÉä<Ç nùÒPÉÉÇ ÉÊvÉ `äöEäò {É®ú ´ªÉÖi{ÉÊkÉ äöEäò EòÉä ¶ÉÉÊ¨É±É Eò®úiÉä ½ÖþB |ÉÉ´ÉvÉÉxÉ ÊEòªÉÉ ½èþ*iÉlÉÉÊ{É, EÆò{ÉxÉÒ EòÉä<Ç ´ªÉÖi{ÉÊkÉ EòÉx]ÅèõC]õºÉ xÉ½þÓ ®úJÉiÉÒ ½èþ*

iii) EÆò{ÉxÉÒ uùÉ®úÉ ÊxÉ´Éä¶ÉEò Ê¶ÉIÉÉ +Éè®ú ºÉÆ®úIÉhÉ ÊxÉÊvÉ Eäò Ê±ÉB ®úÉÊ¶É EòÒ ºlÉÉxÉÉÆiÉ®úhÉ Eò®úxÉä Eäò Ê±ÉB +É´É¶ªÉEòiÉÉxÉ½þÓ ½èþ*

ºlÉÉxÉ: Ê´É¶ÉÉJÉ{É]Âõ]õhÉ¨É ¤ÉÉ¶ÉÉ +Éè®ú xÉ®úËºÉ½þxÉ

ÊnùxÉÉÆEò: 16 VÉÖ±ÉÉ<Ç 2018 ºÉxÉnùÒ ±ÉäJÉÉ{É±É(BºÉ {ÉÒ ¤ÉÉ¶ÉÉ ºÉÉ½þ¤É, ¦ÉÉMÉÒnùÉ®ú)

ºÉnùºªÉiÉÉ ºÉÆ.023417



±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉEòÉå EòÒ Ê®ú{ÉÉä]Çõ EòÉ +xÉÖ±ÉMxÉEò - Eò

Ê´ÉkÉÒªÉ Ê´É´É®úhÉÉå {É®ú EÆò{ÉxÉÒ EòÒ =ºÉÒ iÉÉ®úÒJÉ EòÒ º´ÉiÉÆjÉ ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉÉ Ê®ú{ÉÉ]Çõ Eäò {Éè®úÉ 7 Eäò ºÉÆnù¦ÉÇ Éå +xÉÖ±ÉMxÉEò +xÉÖºÉÉ®ú,31, ¨ÉÉSÉÇ 2018 EòÉä ºÉ¨ÉÉ{iÉ ´É¹ÉÇ Eäò Ê±ÉB ½þ É Ê®ú{ÉÉä]Çõ Eò®úiÉä ½éþ ÊEò:

i. (Eò) EÆò{ÉxÉÒ xÉä +SÉ±É |ÉEÞòÊiÉ EòÒ {ÉÊ®úºÉÆ{ÉÊkÉªÉÉå Eäò {ÉÊ®úhÉÉ¨Éº´É°ü{É Ê´É´É®úhÉ ÊVÉºÉ¨Éå ÎºlÉ®ú ºÉÆ{ÉÊkÉªÉÉå EòÉ Ê´É´É®úhÉ EòÉä|ÉnùÌ¶ÉiÉ Eò®úxÉä ´ÉÉ±Éä ªÉlÉÉäÊSÉiÉ Ê®úEòÉbÇ÷ EòÉä `öÒEò ®úJÉÉ ½èþ*

(JÉ) ½þ Éå nùÒ MÉbÇ÷ ºÉÚSÉxÉÉ Eäò +xÉÖºÉÉ®ú, É¹ÉÇ Eäò nùÉè®úÉxÉ, |É¤ÉÆvÉxÉ uùÉ®úÉ ºÉ¦ÉÒ +SÉ±É ºÉÆ{ÉÊkÉªÉÉå EòÒ ¦ÉÉèÊiÉEò VÉÉÆSÉ EòÒ MÉ<Ç*=Hò VÉÉÆSÉ Eäò nùÉè®úÉxÉ EòÉä<Ç ºÉÉ¨ÉOÉÒ ºÉÆ¤ÉÆvÉÒ +ºÉÆMÉÊiÉªÉÉÆ xÉ½þÓ {ÉÉ<Ç MÉ<Ç*

(MÉ) ½þ Éå nùÒ MÉ<Ç ºÉÚSÉxÉÉ +Éè®ú º{É¹]õÒEò®úhÉ Eäò +xÉÖºÉÉ®ú, +Éè®ú EÆò{ÉxÉÒ EòÒ Ê®úEòÉb÷Éç EòÒ VÉÉÆSÉ Eäò +ÉvÉÉ®ú {É®ú, +SÉ±ÉºÉÆ{ÉÊkÉ EòÉ ]õÉ<Ê]õ±É b÷Òb÷ EÆò{ÉxÉÒ Eäò xÉÉ¨É {É®ú ½èþ* 3.35 BEòc÷ EòÉ BEò £òÒ ½þÉä±b÷ ±Ééb÷ EòÉä UôÉäc÷Eò®ú, ½þ¨ÉÉ®úÒVÉÉÆSÉ Eäò Ê±ÉB ]õÉ<Ê]õ±É b÷Òb÷ |ÉºiÉÖiÉ xÉ½þÓ ÊEòªÉÉ MÉªÉÉ*

ii) |É¤ÉÆvÉxÉ uùÉ®úÉ +É´ÉÊvÉEò iÉÉè®ú {É®ú ÉÉ±ÉºÉÚSÉÒ EòÒ |ÉiªÉIÉ VÉÉÆSÉ EòÒ MÉ<Ç, |É¤ÉÆvÉxÉ uùÉ®úÉ <ºÉ iÉ®ú½þ EòÉ |ÉiªÉIÉ VÉÉÆSÉ {É®ú ±ÉäJÉÉåEòÒ {ÉÖºiÉEòÉå Eäò ºÉÉlÉ ºÉ½þÒ iÉ®úÒEäò ºÉä VÉÉÆSÉ Eò®úxÉä {É®ú, Ê´ÉºÉÆMÉÊiÉªÉÉÆ {ÉÉ<Ç MÉ<È*

iii) EÆò{ÉxÉÒ +ÊvÉÊxÉªÉ¨É EòÒ vÉÉ®úÉ-189 Eäò +vÉÒxÉ, ºÉÚSÉÒEÞòiÉ EÆò{ÉÊxÉªÉÉå,ºÉÊ¨ÉÊiÉ näùªÉ ¦ÉÉMÉÒnùÉ®ú ªÉÉ +xªÉ {ÉÉÌ]õªÉÉå EòÉä EòÉä<Ç@ñhÉ |ÉnùÉxÉ xÉ½þÒ ÊEòªÉÉ ½èþ* iÉnùxÉÖºÉÉ®ú, +Énäù¶É Eäò JÉÆb÷-3(iii)(Eò),3(iii) (JÉ) +Éè®ú 3 (iii) (MÉ) EÆò{ÉxÉÒ EòÉä ±ÉÉMÉÚ xÉ½þÒ½èþ*

iv) ½þ Éå nùÒ MÉ<Ç ºÉÚSÉxÉÉ +Éè®ú º{É¹]õÒEò®úhÉ Eäò +xÉÖºÉÉ®ú, +Éè®ú Ê®úEòÉbÇ÷ EòÒ ½þ ÉÉ®úÒ {É®úÒIÉhÉ Eäò +ÉvÉÉ®ú {É®ú, EÆò{ÉxÉÒ +ÊvÉÊxÉªÉ¨É,2013 EòÒ vÉÉ®úÉ-185 +Éè®ú -186 Eäò |ÉÉ´ÉvÉÉxÉ +ÊvÉºÉÚSÉxÉÉ VÉÒBºÉ+É®ú ºÉÆJªÉÉ 463 (<Ç) B¡ò ºÉÆ.1/2/2014-ºÉÒB±É ÊnùxÉÉÆEò 5 VÉÚxÉ, 2015 Eäò ¨ÉÉvªÉ¨É ºÉä EÆò{ÉxÉÒ Eäò Ê±ÉB ±ÉÉMÉÚ xÉ½þÓ ½èþ*

v) EÆò{ÉxÉÒ VÉxÉiÉÉ ºÉä EòÉä<Ç VÉ¨ÉÉ ®úÉÊ¶É º´ÉÒEòÉ®ú xÉ½þÓ Eò®úiÉÒ ½èþ* vÉÉ®úÉ 73 ºÉä 76 iÉEò EòÉ |ÉÉ´ÉvÉÉxÉ Eäò +lÉÇ ¨Éå EÆò{ÉxÉÒ+ÊvÉÊxÉªÉ¨É, 2013 EòÉ EòÉä<Ç +xªÉ |ÉÉ´ÉvÉÉxÉ +Éè®ú =ºÉEäò +vÉÒxÉ ÊxÉªÉ¨ÉÉå EòÉä ¤ÉxÉÉªÉÉ MÉªÉÉ*

vi) ½þ Éå ÉÉä]äõ iÉÉè®ú {É®ú EÆò{ÉxÉÒ +ÊvÉÊxÉªÉ¨É, 2013 EòÒ vÉÉ®úÉ 148(1) Eäò +vÉÒxÉ, ±ÉÉMÉiÉ +Ê¦É±ÉäJÉÉå Eäò ®úJÉ®úJÉÉ´É Eäò Ê±ÉBEäòxpù ºÉ®úEòÉ®ú uùÉ®úÉ ¤ÉxÉÉB MÉB ÊxÉªÉ¨ÉÉå Eäò +xÉÖºÉÉ®ú EÆò{ÉxÉÒ uùÉ®úÉ ¤ÉxÉÉB ®úJÉÒ ±ÉäJÉä {ÉÖºiÉEòÉå EòÒ ºÉ¨ÉÒIÉÉ EòÒ ½èþ* ½þ¨ÉåºÉÚÊSÉiÉ ÊEòªÉÉ MÉªÉÉ ½èþ ÊEò ±ÉÉMÉiÉ EòÉ ºÉÆEò±ÉxÉ SÉÉ±ÉÚ ´É¹ÉÇ Eäò Ê±ÉB ±ÉäJÉÉ +Ê¦É±ÉäJÉÉå EòÉ EòÉªÉÇ |ÉMÉÊiÉ {É®ú ½èþ +Éè®ú iÉlÉÉÊ{É½þ É =xÉ Ê®úEòÉb÷Éç EòÉ Ê´ÉºiÉÞiÉ {É®úÒIÉhÉ <ºÉ ÊxÉvÉÉÇÊ®úiÉ Eäò ºÉÉlÉ ´Éä ºÉ½þÒ +Éè®ú {ÉÚ®úÉ Eò®ú ®ú½èþ ½éþ*

vii) EÆò{ÉxÉÒ +Ê´É´ÉÉnùÉº{Énù ´ÉèvÉÉÊxÉEò ¤ÉEòÉªÉÉå EòÉä VÉ¨ÉÉ Eò®úxÉä ¨Éå ÊxÉªÉÊ¨ÉiÉ ½èþ ÊVÉxÉ¨Éå ¦ÉÊ´É¹ªÉ ÊxÉÊvÉ, Eò¨ÉÇSÉÉ®úÒ ®úÉVªÉ ¤ÉÒ¨ÉÉ,+ÉªÉEò®ú, Ê¤ÉGòÒ Eò®ú, ¨ÉÉ±É B´ÉÆ ºÉä ÉÉ Eò®ú ºÉÆ{ÉÊkÉ Eò®ú, ºÉä ÉÉ Eò®ú, ºÉÒ¨ÉÉ¶ÉÖ±Eò, ¨ÉÚ±ªÉ VÉ¨ÉÉ Eò®ú, ={ÉEò®ú +Éè®ú ºÉ½þÒ|ÉÉÊvÉEòÉ®úÉå EòÉä EòÉä<Ç +xªÉ ´ÉèvÉÉÊxÉEò ¤ÉEòÉªÉÉå näùªÉ ½þÉäMÉÉ*

(Eò) ½þ¨Éå nùÒ MÉ<Ç ºÉÚSÉxÉÉ +Éè®ú º{É¹]õÒEò®úhÉ Eäò +xÉÖºÉÉ®ú, +Éè®ú Ê®úEòÉb÷Éç EòÒ VÉÉÆSÉ Eäò +ÉvÉÉ®ú {É®ú, ¦ÉÊ´É¹ªÉ ÊxÉÊvÉ, Eò¨ÉÇSÉÉ®úÒ®úÉVªÉ ¤ÉÒ¨ÉÉ, +ÉªÉEò®ú, Ê¤ÉGòÒ Eò®ú, ºÉÆ{ÉÊkÉ Eò®ú, ºÉä ÉÉ Eò®ú, ¨ÉÉ±É B´ÉÆ ºÉä ÉÉ Eò®ú ºÉÒ¨ÉÉ¶ÉÖ±Eò, ¨ÉÚ±ªÉ VÉ¨ÉÉ Eò®ú, ={ÉEò®ú+Éè®ú EòÉä<Ç +xªÉ ÉèvÉÉÊxÉEò ¤ÉEòÉªÉÉå ºÉ½þÒ |ÉÉÊvÉEòÉ®úÉå Eäò ºÉÉlÉ +Ê´É´ÉÉnùÉº{Énù ¤ÉEòÉªÉÉå, 31.03.2018 iÉEò Uô: ÉÉ½þ ºÉä+ÊvÉEò Eäò Ê±ÉB näùªÉ ½þÉäMÉÉ*



71

(JÉ) ½þ¨Éå nùÒ MÉ<Ç ºÉÚSÉxÉÉ +Éè®ú º{É¹]õÒEò®úhÉ Eäò +xÉÖºÉÉ®ú, +Éè®ú Ê®úEòÉb÷Éç EòÒ VÉÉÆSÉ Eäò +ÉvÉÉ®ú {É®ú, 31 ¨ÉÉSÉÇ, 2018 iÉEò,+ÉªÉEò®ú, Ê¤ÉGòÒ Eò®ú, ºÉÆ{ÉÊkÉ Eò®ú, ºÉä ÉÉ Eò®ú, ¨ÉÉ±É B´ÉÆ ºÉä ÉÉ Eò®ú ºÉÒ¨ÉÉ¶ÉÖ±Eò, =i{ÉÉnù ¶ÉÖ±Eò, ={ÉEò®ú (VÉèºÉÉ ±ÉÉMÉÚ ½èþ)Eäò ¤ÉEòÉªÉÉå EòÉ Ê´É´É®úhÉ VÉÉä ÊEòºÉÒ Eäò EòÉ®úhÉ VÉ¨ÉÉ xÉ½þÓ ÊEòB MÉB, {ÉÊ®úÊ¶É¹]õ-JÉ ¨Éå näùJÉå*

viii) EÆò{ÉxÉÒ EòÒ Ê®úEòÉb÷Éç EòÒ VÉÉÆSÉ +Éè®ú ½þ Éå nùÒ MÉ<Ç ºÉÚSÉxÉÉ +Éè®ú º{É¹]õÒEò®úhÉ Eäò +xÉÖºÉÉ®ú,EÆò{ÉxÉÒ Eäò {ÉÉºÉ Ê´ÉkÉÒªÉ ºÉÆºlÉÉ+Éå,¤ÉéEòÉå B´ÉÆ ºÉ®úEòÉ®ú ºÉä ÊEòºÉÒ @ñhÉ ºÉä ºÉÆ¤ÉÆÊvÉiÉ EòÉä<Ç ¤ÉEòÉªÉÉ xÉ½þÓ ½èþ* EÆò{ÉxÉÒ EòÉä<Ç @ñhÉ {ÉjÉ VÉÉ®úÒ xÉ½þÓ ÊEòªÉÉ ½èþ*

ix) ´É¹ÉÇ Eäò nùÉè®úÉxÉ, EÆò{ÉxÉÒ xÉä <ÊxÉÊ¶ÉªÉ±É {ÉÎ¤±ÉEò +É¡ò®ú Eäò WÉÊ®úB EòÉä<Ç ®úEò¨É xÉ½þÓ = öÉªÉÉ ½èþ ªÉÉ +ÉMÉä {ÉÎ¤±ÉEò +É¡ò®ú(@ñhÉ ºÉÊ½þiÉ) +Éè®ú +É´ÉÊvÉEò @ñhÉ* iÉnùxÉÖºÉÉ®ú, +Énäù¶É EòÉ {Éè®úÉOÉÉ¡ò 3(ix) ±ÉÉMÉÚ xÉ½þÓ ½èþ*

x) ½þ Éå nùÒ MÉ<Ç ºÉÚSÉxÉÉ +Éè®ú º{É¹]õÒEò®úhÉ Eäò +xÉÖºÉÉ®ú, |É¤ÉÆvÉxÉ uùÉ®úÉ ÊEòºÉÒ ¦ÉÒ BäºÉä ÉÉ¨É±Éä EòÉä É¹ÉÇ Eäò nùÉè®úÉxÉ ºÉÚÊSÉiÉ ÊEòªÉÉ,=xÉEäò +ÊvÉEòÉÊ®úªÉÉå uùÉ®úÉ ªÉÉ Eò¨ÉÇSÉÉÊ®úªÉÉå uùÉ®úÉ EÆò{ÉxÉÒ Eäò |ÉÊiÉ ªÉÉ EÆò{ÉxÉÒ uùÉ®úÉ ½ÖþB ºÉÉ¨ÉOÉÒ Eäò vÉÉäJÉä Eäò ¨ÉÉ¨É±Éä EòÒ{É½þSÉÉxÉ ªÉÉ Ê®ú{ÉÉä]Çõ xÉ½þÓ EòÒ MÉ<Ç*

xi) vÉÉ®úÉ 197 EòÉ |ÉÉ´ÉvÉÉxÉ ºÉ®úEòÉ®úÒ EÆò{ÉÊxÉªÉÉå Eäò Ê±ÉB +ÊvÉºÉÚSÉxÉÉ VÉÒBºÉ+É®ú ºÉÆJªÉÉ 463 (<Ç) B¡ò ºÉÆ.1/2/2014-ºÉÒB±É.v ÊnùxÉÉÆEò 5 VÉÚxÉ, 2015 Eäò +xÉÖºÉÉ®ú ±ÉÉMÉÚ xÉ½þÓ ½èþ* Eäòxpù ºÉ®úEòÉ®ú uùÉ®úÉ JÉÆb÷ 3 (xi) Eäò |ÉÉ´ÉvÉÉxÉ Eäò +Énäù¶É,EÆò{ÉxÉÒ Eäò Ê±ÉB ±ÉÉMÉÚ xÉ½þÓ ½éþ*

xii) EÆò{ÉxÉÒ ºÉ®úEòÉ®úÒ EÆò{ÉxÉÒ ½èþ* iÉnùxÉÖºÉÉ®ú, +Énäù¶É EòÉ {Éè®úÉ 3 (xi) ±ÉÉMÉÚ xÉ½þÓ ½èþ*

xiii) ½þ Éå nùÒ MÉ<Ç ºÉÚSÉxÉÉ +Éè®ú º{É¹]õÒEò®úhÉ Eäò +xÉÖºÉÉ®ú, ºÉ¦ÉÒ ºÉÆ¤ÉÆÊvÉiÉ {ÉÉÌ]õªÉÉå ºÉä ±ÉäxÉ näùxÉ EÆò{ÉxÉÒ +ÊvÉÊxÉªÉ¨É, 2013 EòÒvÉÉ®úÉ-177 B´ÉÆ +xÉÖ{ÉÉ±ÉxÉÉi¨ÉEò ±ÉÉMÉÚ ½èþ +Éè®ú ±ÉäJÉÉÆEòxÉ ÉÉxÉEòÉå uùÉ®úÉ VÉ¤É Eò¦ÉÒ +É´É¶ªÉEò {Ébä÷ Ê´ÉkÉÒªÉ Ê´É´É®úhÉÉå +ÉÊnù|ÉEò]õ ÊEòB MÉB*

xiv) ½þ Éå nùÒ MÉ<Ç ºÉÚSÉxÉÉ +Éè®ú º{É¹]õÒEò®úhÉ Eäò +xÉÖºÉÉ®ú, +Éè®ú EÆò{ÉxÉÒ Eäò Ê®úEòÉb÷Éç EòÒ VÉÉÆSÉ Eäò +xÉÖºÉÉ®ú, ´É¹ÉÇ Eäò nùÉè®úÉxÉ,EÆò{ÉxÉÒ xÉä EòÉä<Ç +ÊvÉ¨ÉÉxÉÒ +É¤ÉÆ]õxÉ ªÉÉ |ÉÉ<´Éä]õ +Éì¡ò ¶ÉäªÉ®ú ªÉÉ {ÉÚhÉÇiÉÉ ªÉÉ +ÉvÉÉ EòxÉ´É]Çõ¤É±É +ÊvÉ¨ÉÉxÉ xÉ½þÓ ÊEòªÉÉ ½èþ*iÉnÖùxÉºÉÉ®ú, +Énäù¶É EòÉ {Éè®ú 3 (xiv) ±ÉÉMÉÚ xÉ½þÓ ½èþ*

xv) ½þ Éå nùÒ MÉ<Ç ºÉÚSÉxÉÉ +Éè®ú º{É¹]õÒEò®úhÉ Eäò +xÉÖºÉÉ®ú, +Éè®ú EÆò{ÉxÉÒ Eäò Ê®úEòÉb÷Éç EòÒ VÉÉÆSÉ Eäò +ÉvÉÉ®ú {É®ú, EÆò{ÉxÉÒ xÉäÊxÉnäù¶ÉEòÉå Eäò ºÉÉlÉ xÉÉìxÉ-Eèò¶É ±ÉäxÉ-näùxÉ ¨Éå nùÉÊJÉ±É xÉ½þÓ ½Öþ+É ªÉÉ =xÉºÉä ºÉÆ¤ÉÆÊvÉiÉ ´ªÉÊHòªÉÉå ºÉä* iÉnùxÉÖºÉÉ®ú, +Énäù¶É EòÉ{Éè®úÉ 3(xv) ±ÉÉMÉÚ xÉ½þÓ ½èþ*

xvi) Ê®úWÉ´ÉÇ ¤ÉéEò +Éì¡ò <ÆÊb÷ªÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ¨É,1934 EòÒ vÉÉ®úÉ 45-1B Eäò +vÉÒxÉ, EÆò{ÉxÉÒ EòÉä {ÉÆVÉÒEÞòiÉ Eò®ú´ÉÉxÉä EòÒ+É´É¶ªÉEòiÉÉ xÉ½þÓ ½èþ* iÉnùxÉÖºÉÉ®ú, +Énäù¶É EòÉ {Éè®úÉ 3(xvi) ±ÉÉMÉÚ xÉ½þÓ ½èþ*

¤ÉÉ¶ÉÉ +Éè®ú xÉ®úËºÉ½þxÉºlÉÉxÉ:Ê´É¶ÉÉJÉ{É]Âõ]õhÉ¨É ºÉxÉnùÒ ±ÉäJÉÉ{ÉÉ±ÉÊnùxÉÉÆEò: 16 VÉÖ±ÉÉ<Ç 2018 ¡ò¨ÉÇ {ÉÆVÉÒEò®úhÉ ºÉÆ.0060318

½þºiÉ/-(BºÉ {ÉÒ ¤ÉÉ¶ÉÉ ºÉÉ½þ¤É, ¦ÉÉMÉÒnùÉ®ú)

ºÉnùºªÉiÉÉ ºÉÆ. 023417



�Îú´Ö ÃÖÓ. †¬Öß×ÖµÖ´ÖÖë �úÖ ÖÖ´Ö ²Ö�úÖµÖÖë �êú ÖÖ´Ö ¸üÖ×¿Ö �úÆüÖÓ ×Ö»ÖÓ×²ÖŸÖ Æîü ´ÖÖ´Ö»Öê �úÖ ×¾ÖÂÖµÖ(¹ý. »ÖÖ�ÖÖë ´Öë) †¾Ö×¬Ö

1 •Öß ¾Öß ‹´Ö ÃÖß ÃÖÓ Ö×¢Ö �ú ü 13.39 1984-1995 ˆ““Ö µÖÖµÖÖ»ÖµÖ ¾ÖÖ×�Ö•µÖ�ú �úÖ´¯»ÖêŒÃÖ ¯Ö¸ü ÃÖÓ Ö×¢Ö �ú ü

2 ‡Ô Öß‹±ú ‹¾ÖÓ ‹´Ö¯Öß ¤Óü›üÖŸ´Ö�ú 109.78 2002-2005 ˆ““Ö µÖÖµÖÖ»ÖµÖ ³Ö.×Ö. †Ó¿Ö¤üÖÖÖë �úÖ ×¾Ö»ÖÛ´²ÖŸÖ ¯ÖÏêÂÖ�Ö ¯Ö ü†×¬Ö×ÖµÖ´Ö, 1952 ²µÖÖ•Ö ¤Óü›üÖŸ´Ö�ú ²µÖÖ•Ö

3 ‡Ô‹ÃÖ†Ö‡Ô ‡Ô.‹ÃÖ.†Ö‡Ô 99.23 01-04-1998 ÃÖê ˆ““Ö µÖÖµÖÖ»ÖµÖ ÃÖß ÃÖß üß•Ö �úÖ´Ö�ÖÖ üÖë �úÖ ‡Ô.‹ÃÖ.†Ö‡Ô ²Ö�úÖµÖÖ†×¬Ö×ÖµÖ´Ö ²Ö�úÖµÖÖë + 30-09-2000 ŸÖ�ú

²µÖÖ•Ö

4 ‡Ô‹ÃÖ†Ö‡Ô ‡Ô.‹ÃÖ.†Ö‡Ô 169.61 1985-1993 ˆ““Ö µÖÖµÖÖ»ÖµÖ †Ã£ÖÖµÖß �úÖ´Ö�ÖÖ ü ‹¾ÖÓ šêü�ú¤üÖ¸ü †Ó¿Ö¤üÖÖÖë†×¬Ö×ÖµÖ´Ö ²Ö�úÖµÖÖë �úÖ ‡Ô.‹ÃÖ.†Ö‡Ô ²Ö�úÖµÖÖ

5 ×¾Ö¢Ö †×¬Ö×ÖµÖ´Ö ÃÖê¾ÖÖ �ú ü 2081.31 2005-2007 ÃÖß.‡Ô.‹ÃÖ.™üß.‹.™üß †Ö‡Ô.‹Ö.‹ÃÖ. ØÃÖ¬Öã�úßÙŸÖ �úÖ ÃÖê¾ÖÖ �ú ü ´ÖÖÓ�Öê1994

6 ×¾Ö¢Ö †×¬Ö×ÖµÖ´Ö ÃÖê¾ÖÖ �ú ü 148.28 2008-2014 ÃÖß.‡Ô.‹ÃÖ.™üß.‹.™üß †Ö‡Ô.‹Ö.‹ÃÖ. ØÃÖ¬Öã�úßÙŸÖ �úÖ ÃÖê¾ÖÖ �ú ü ´ÖÖÓ�Öê1994

7 ×¾Ö¢Ö †×¬Ö×ÖµÖ´Ö ÃÖê¾ÖÖ �ú ü 180.93 2006-2013 ÃÖß.‡Ô.‹ÃÖ.™üß.‹.™üß ¯ÖÖêŸÖ ´Ö ü ´ÖŸÖÖê �úÖ ÃÖê¾ÖÖ �ú ü ´ÖÖÓ�Öê1994

8 ‹.¯Öß. ¾Öî™ü ¾Öî™ü 217.00 2006-2011 ‹ÃÖ™üß‹™üß, ¯ÖÖêŸÖ ´Ö ü ´ÖŸÖë �úÖ ¾Öî™ü ´ÖÖÓ�Ö†×¬Ö×ÖµÖ´Ö ¾Öî•ÖÖ�Ö

9 ‹.¯Öß. ¾Öî™ü ¾Öî™ü 200.00 2012-2013 ‹›üßÃÖß (ÃÖß™üß) ¯ÖÖêŸÖ ´Ö ü ´ÖŸÖë �úÖ ¾Öî™ü ´ÖÖÓ�Ö†×¬Ö×ÖµÖ´Ö ×¾Ö•ÖµÖ¾ÖÖ›üÖ

10 ‹.¯Öß. ¾Öî™ü ¾Öî™ü 116.00 2013-2014 ‹ÃÖß (ÃÖß™üß) ²Öß�Îúß ™üÖÔ-†Öê¾Ö ü �úÖ ¾Öî™ü ´ÖÖÓ�Ö†×¬Ö×ÖµÖ´Ö ¾Öî•ÖÖ�Ö

11 ‹.¯Öß. ¾Öî™ü ‹¾ÖÓ ÃÖß‹ÃÖ™üß 159.00 2013-2014 ‹ÃÖß (ÃÖß™üß) ²Öß�Îúß ™üÖÔ-†Öê¾Ö ü �úÖ ÃÖß‹ÃÖ™üß ´ÖÖÓ�ÖÃÖß‹ÃÖ™üß †×¬Ö×ÖµÖ´Ö ¾Öî•ÖÖ�Ö

�ãú»Ö 3494.53

¯Ö× ü×¿ÖÂ™ü - 2

º´ÉiÉÆjÉ ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉÉEòÉå EòÒ Ê®ú{ÉÉä]Çõ EòÉ +xÉÖ±ÉMxÉEò - JÉ

31 ´ÖÖ“ÖÔ 2018 �úÖê ÃÖ´ÖÖÛ¯ŸÖ ¾ÖÂÖÔ �êú ×»Ö‹ �Óú¯ÖÖß �úß �Óú¯ÖÖß (»Öê�ÖÖ ¯Ö üß�ÖÖ ×¸ü ÖÖê™Ôü) †Ö¤êü¿Ö, 2016 ´Öë ˆÛ»»Ö×�ÖŸÖ´ÖÖ´Ö»ÖÖë ÃÖê ÃÖÓ²ÖÓ×¬ÖŸÖ ×¾Ö¾Ö¸ü�Ö, ¯Ö× ü×¿ÖÂ™ü �êú ¯Öî üÖ vii (�Ö) ´Öë ¤êü�Öê…

�Óú¯ÖÖß �êú × ü�úÖ›üÖí �êú †ÖãÃÖÖ ü, †ÖµÖ �ú ü, ×²Ö�Îúß �ú ü, ÃÖê¾ÖÖ �ú ü, ÃÖß´ÖÖ ¿Öã»�ú, ˆŸ¯ÖÖ¤ü ¿Öã»�ú ‹¾ÖÓ ÃÖêÃÖ �êú²Ö�úÖµÖÖë �úÖê ×�úÃÖß ×¾Ö¾ÖÖ¤ü �êú �ÖÖŸÖê ´Öë •Ö´ÖÖ ÖÆüà ×�úµÖÖ �ÖµÖÖ, ×•ÖÃÖ�úÖ ×¾Ö¾Ö ü�Ö Öß“Öê ×¤üµÖÖ �ÖµÖÖ Æîü „



73

º´ÉiÉÆjÉ ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉEòÉå EòÒ Ê®ú{ÉÉä]Çõ EòÉ +xÉÖ±ÉMxÉEò - MÉ

EÆò{ÉxÉÒ +ÊvÉÊxÉªÉ¨É, 2013 (+ÊvÉÊxÉªÉ¨É) EòÒ vÉÉ®úÉ-143 EòÒ JÉÆb÷ (i) Eäò +vÉÒxÉ, +ÉÆiÉÊ®úEò Ê´ÉkÉÒªÉ ÊxÉªÉÆjÉEò {É®ú

Ê®ú{ÉÉä]Çõ*

½þ ÉxÉä 31 ¨ÉÉSÉÇ, 2018 Eäò +xÉÖºÉÉ®ú, (EÆò{ÉxÉÒ) Ê½þxnÖùºiÉÉxÉ Ê¶É{ÉªÉÉbÇ÷ Ê±ÉÊ¨É]äõb÷ Eäò +ÉxiÉÊ®úEò Ê´ÉkÉÒªÉ ÊxÉªÉÆjÉhÉÉå B´ÉÆ

Ê´ÉkÉÒªÉ Ê´É´É®úhÉÉå EòÒ iÉlÉÉ =ºÉÒ iÉÉ®úÒJÉ EòÉä ºÉ¨ÉÉ{iÉ ´É¹ÉÇ Eäò EÆò{ÉxÉÒ Eäò ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉÉ Eäò Ê´ÉkÉÒªÉ Ê´É´É®úhÉÉå Eäò ºÉÆ¤ÉÆvÉ ¨Éå ±ÉäJÉÉ

{É®úÒIÉÉ EòÒ ½èþ*

+ÉÆiÉÊ®úEò Ê´ÉkÉÒªÉ ÊxÉªÉÆjÉhÉÉå Eäò Ê±ÉB |É¤ÉÆvÉxÉ EòÒ ÊVÉ¨¨ÉänùÉ®úÒ :

+É<.ºÉÒ.B.B<Ç. uùÉ®úÉ VÉÉ®úÒ Ê´ÉkÉÒªÉ Ê®ú{ÉÉäÌ]õMÉ {É®ú +ÉÆiÉÊ®úEò Ê´ÉkÉÒªÉ ÊxÉªÉÆjÉhÉÉå EòÉ ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉÉ {É®ú ÊxÉnæù¶ÉxÉ Ê]õ{{ÉhÉÒ

¨Éå =Î±±ÉËJÉiÉ +ÉÆiÉÊ®úEò ÊxÉªÉÆjÉhÉ EòÉ +É´É¶ªÉEò EòÉ¨É{ÉÉäxÉå]õ {É®ú Ê´ÉSÉÉ®ú Eò®úiÉä ½èþ* EÆò{ÉxÉÒ uùÉ®úÉ ºlÉÉÊ{ÉiÉ Ê´ÉkÉÒªÉ Ê®ú{ÉÉäÌ]õMÉ

¨ÉÉxÉEò {É®ú +ÉÆiÉÊ®úEò ÊxÉªÉÆjÉhÉ Eäò ºlÉÉ{ÉxÉÉ BÆ É ®úJÉ-®úJÉÉ´É Eäò Ê±ÉB EÆò{ÉxÉÒ EòÉ |É¤ÉvÉxÉ ÊVÉ¨¨ÉnùÉ®ú ½èþ* ªÉ½þ ÊVÉ¨¨ÉnùÉ®úÒ ¨Éå

+Ê¦ÉEò±{É ={ÉªÉÖHò +ÉÆiÉÊ®úEò Ê´ÉkÉÒªÉ ÊxÉªÉÆjÉhÉå EòÉ ®úJÉ-®úJÉÉ´É VÉÉä +{ÉxÉä ´ªÉÉ{ÉÉ®ú EòÉ Gò¨É¤Érù +Éè®ú EòÉªÉÇ EÖò¶É±É EòÉ

ºÉÖÊxÉÎ¶SÉiÉ Eò®úxÉä Eäò Ê±ÉB |É¦ÉÉ´ÉÒ fÆøMÉ ºÉä {ÉÊ®úSÉÉÊ±ÉiÉ Eò®úiÉÒ ½èþ +Éè®ú EÆò{ÉxÉÒ xÉÒÊiÉªÉÉå EòÉ {ÉÉ±ÉxÉ ºÉÆ{ÉÊiÉ EòÒ ºÉÖ®úIÉÉ vÉÉäJÉÉ iÉlÉÉ

+xªÉ +ÊxÉªÉÊ¨ÉiÉiÉÉ EòÉä ®úÉäEòxÉÉ ±ÉäJÉÉÊ´ÉÊvÉ Ê®úEòÉbÇ÷ EòÉ {ÉÚhÉÇ Eò®úxÉÉ ºÉ¨ÉªÉ {É®ú Ê´É·ÉºÉxÉÒªÉ ºÉÚSÉxÉÉ EòÒ iÉèªÉÉ®úÒ ¶ÉÉÊ¨É±É ½èþ

VÉÉä EÆò{ÉxÉÒ +ÊvÉÊxÉªÉ¨É 2013 Eäò +vÉÒxÉ +É´É¶ªÉEò ½èþ*

±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉEò EòÒ ÊVÉ¨¨ÉnùÉ®úÒ :

½þ ÉÉ®äú ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉÉ Eäò +ÉvÉÉ®ú {É®ú Ê´ÉkÉÒªÉ ÊxÉªÉÆjÉhÉ {É®ú EÆò{ÉxÉÒ EòÒ +ÉÆiÉÊ®úEò Ê´ÉkÉÒªÉ ÊxÉªÉÆjÉhÉå {É®ú ®úÉªÉ näùxÉÉ ½þ¨ÉÉ®úÒ

ÊVÉ¨¨ÉänùÉ®úÒ ½èþ* ½þ ÉxÉä +É<.ºÉÒ.B.B<Ç. uùÉ®úÉ VÉÉ®úÒ Ê´ÉkÉÒªÉ Ê®ú{ÉÉäÌ]õMÉ (ÊxÉnæù¶ÉxÉ Ê]õ{{ÉhÉÒ) {É®ú +ÉÆiÉÊ®úEò Ê´ÉkÉÒªÉ ÊxÉªÉÆjÉhÉå EòÉ

±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉÉ {É®ú +Éè®ú ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉÉ ¨ÉÉxÉEòÉå Eò ÊxÉnæù¶ÉxÉ Ê]õ{{ÉhÉÒ Eäò +xÉÖºÉÉ®ú ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉÉ EòÒ ½èþ +Éè®ú EÆò{ÉxÉÒ +ÊvÉÊxÉªÉ¨É,

2013 PÉÉ®úÉ 143(10) Eäò +vÉÒxÉ ÊxÉvÉÉÇÊ®úiÉ +ÉÆiÉÊ®úEò Ê´ÉkÉÒªÉ ÊxÉªÉÆjÉhÉå Eäò ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉÉ Eäò ±ÉÉMÉÚ nùÉäxÉÉå +ÉÆiÉÊ®úEò Ê´ÉkÉÒªÉ

ÊxÉªÉÆjÉhÉå +Éè®ú nùÉäxÉÉå +É<Ç.ºÉÒ.B.+É<Ç uùÉ®úÉ VÉÉ®úÒ ÊEòªÉÉ MÉªÉÉ* <xÉ ÉÉxÉEòÉä +Éè®ú ªÉÉäVÉxÉÉ Eäò ºÉÉlÉ +xÉÖ{ÉÉ±ÉxÉ ÊEòªÉÉ VÉÉB +Éè®ú

±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉÉ EòÉ ÊxÉ¹{ÉÉnùxÉ Eò®åú +ÉèÊSÉiÉ +É·ÉÉºÉxÉ {ÉÉxÉä Eäò Ê±ÉB Ê´ÉkÉÒªÉ Ê®ú{ÉÉäÌ]õMÉ {É®ú +ÉÆiÉÊ®úEò Ê´ÉkÉÒªÉ ÊxÉªÉÆjÉhÉå ({ÉªÉÉÇ{iÉ)

ºlÉÉÊ{ÉiÉ +Éè®ú ®úJÉ-®úJÉÉ´É ÊEòªÉÉ ½èþ +Éè®ú ºÉ¦ÉÒ ºÉÉ¨ÉÉOÉÒ ¨Éå BäºÉä ÊxÉªÉÆjÉhÉå EòÉ |É¦ÉÉ´ÉÒ iÉÉè®ú ºÉä |ÉSÉÉÊ±ÉiÉ ÊEòªÉÉ MÉªÉÉ*

Ê´ÉkÉÒªÉ Ê®ú{ÉÉäÌ]õMÉ {É®ú +ÉÆiÉÊ®úEò Ê´ÉkÉÒªÉ ÊxÉªÉÆjÉhÉå EòÉ {ÉªÉÉÇ{iÉ ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉÉ EòÒ ºÉÉIÉÒ {ÉÉxÉä Eäò Ê±ÉB ÊxÉ¹{ÉÉnùxÉ |ÉÊGòªÉÉ

¨Éå ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉÉ +Éè®ú |É¦ÉÉ´ÉÒ {ÉÊ®úSÉÉ±ÉxÉ ¶ÉÉÊ¨É±É ½èþ* Ê´ÉkÉÒªÉ Ê®ú{ÉÉäÍ]õMÉ {É®ú, +ÉÆiÉÊ®úEò Ê´ÉkÉÒªÉ ÊxÉªÉÆjÉhÉå EòÉ ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉÉ

¶ÉÉÊ¨É±É ½èþ* ºÉÉ¨ÉOÉÒ EòÒ Eò¨ÉÒ EòÉ ÊxÉvÉÉÇ®úhÉ ¶ÉÉÊ¨É±É ½èþ +Éè®ú {É®úÒIÉhÉ +Éè®ú +Ê¦ÉEò±{É EòÉ ¨ÉÚ±ªÉÉÆEòxÉ +Éè®ú ÊxÉvÉÉÇÊ®úiÉ VÉÉäÊJÉ¨É

Eäò +ÉvÉÉ®ú {É®ú, +ÉÆiÉÊ®úEò ÊxÉªÉÆjÉhÉ EòÉ |É¦ÉÉ´ÉÒ {ÉÊ®úSÉÉÊ±ÉiÉ ÊEòªÉÉ VÉÉiÉÉ ½èþ* ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉÉ Eäò ÊxÉhÉÇªÉ {É®ú, |ÉÊGòªÉÉ+Éå EòÉ SÉªÉxÉ

ÊEòªÉÉ VÉÉiÉÉ ½èþ, Ê´ÉkÉÒªÉ Ê´É´É®úhÉÉå Eäò ºÉÉ¨ÉOÉÒ Eäò VÉÉäÊJÉ¨É EòÉ ÊxÉvÉÉÇ®úhÉ ¶ÉÉÊ¨É±É ÊEòªÉÉ VÉÉxÉÉ ½èþ*

½þ É ¨ÉÉxÉiÉä ½éþ, Ê´ÉkÉÒªÉ ÊxÉªÉÆjÉhÉÉå {É®ú,EÆò{ÉxÉÒ EòÉ +ÉÆiÉÊ®úEò ÊxÉªÉÆjÉhÉÉå {É®ú, ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉÉ EòÒ |É¨ÉÉhÉ VÉÉä ½þ¨Éå |ÉÉ{iÉ ½Öþ<Ç

½èþ, {ÉªÉÉÇ{iÉ ½èþ +Éè®ú ½þ¨ÉÉ®äú ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉÉ EòÒ ®úÉªÉ Eäò +ÉvÉÉ®ú {É®ú, =ÊSÉiÉ fÆøMÉ ºÉä |ÉºiÉÖiÉ ÊEòªÉÉ*



Ê´ÉkÉÒªÉ Ê®ú{ÉÉäË]õMÉ {É®ú, +ÉÆiÉÊ®úEò Ê´ÉkÉÒªÉ ÊxÉªÉÆjÉhÉÉå EòÉ +lÉÇ :

Ê´ÉkÉÒªÉ Ê®ú{ÉÉäÍ]õMÉ {É®ú, EÆò{ÉxÉÒ EòÉ +ÉÆiÉÊ®úEò Ê´ÉkÉÒªÉ ÊxÉªÉÆjÉhÉ BEò |ÉÊGòªÉÉ ½èþ VÉÉä Ê´ÉkÉÒªÉ Ê®ú{ÉÉäÍ]õMÉ EòÉ Ê´É·ÉºiÉiÉÉ,

¤ÉÉ½þ®úÒ |ÉªÉÉäVÉxÉ Eäò Ê±ÉB, Ê´ÉkÉÒªÉ Ê´É´É®úhÉÉå EòÒ iÉèªÉÉ®úÒ Eäò ºÉÆ¤ÉÆvÉ Éå +ÉèÊSÉiªÉ +É·ÉÉºÉxÉ näùxÉÉ ±ÉäJÉÉÆEòxÉ ÊºÉrùÉÆiÉÉå EòÉä +É¨É iÉÉè®ú

{É®ú º´ÉÒEòÉ®ú ÊEòªÉÉ VÉÉiÉÉ ½èþ*

EÆò{ÉxÉÒ EòÉ Ê´ÉkÉÒªÉ Ê®ú{ÉÉäÌ]õMÉ {É®ú, +ÉÆiÉÊ®úEò Ê´ÉkÉÒªÉ ÊxÉªÉÆjÉhÉ ¨Éå ´Éä xÉÒÊiÉªÉÉÆ B´ÉÆ |ÉÊGòªÉÉBÆ ¶ÉÉÊ¨É±É ÊEòªÉÉ MÉªÉÉ ½èþ ÊEò :

(1) Ê®úEòÉb÷Éæ Eäò ®úJÉ-®úJÉÉ´É Eäò ºÉÆ¤ÉÆvÉ Éå, =ÊSÉiÉ Ê´É´É®úhÉ Éå, EÆò{ÉxÉÒ Eäò ºÉÆ{ÉÊkÉªÉÉå EòÉ ºÉÉènùÉ B´ÉÆ Ê´É´É®úhÉ Eäò Ê´ÉSÉÉ®ú EòÉ ºÉ½þÒ

|ÉÊiÉË¤ÉÊ¤ÉiÉ ½þÉäiÉÉ ½èþ*

(2) ±ÉäJÉÉÆEòxÉ ÊºÉrùÉÆiÉÉå EòÉä +É¨É iÉÉè®ú {É®ú, º´ÉÒEòÉ®ú Eò®úxÉä Eäò +xÉÖºÉ®úhÉ ¨Éå, Ê´ÉkÉÒªÉ Ê´É´É®úhÉÉå EòÒ iÉèªÉÉ®úÒ EòÒ +xÉÖ ÉÊiÉ EòÒ

+É´É¶ªÉEòiÉÉ Eäò +xÉÖºÉÉ®ú, ±ÉäxÉ-näùxÉ EòÉ +ÉèÊSÉiªÉ +É·ÉÉºÉxÉ Ê®úEòÉbÇ÷ ÊEòªÉÉ VÉÉiÉÉ ½èþ +Éè®ú EÆò{ÉxÉÒ Eäò +ÉªÉ +Éè®ú ´ªÉªÉ EÆò{ÉxÉÒ

Eäò |É¤ÉÆvÉxÉ +Éè®ú ÊxÉnäù¶ÉEòÉå Eäò |ÉÉÊvÉEò®úhÉ Eäò +xÉÖºÉ®úhÉ ÊEòB VÉÉiÉä ½éþ, +Éè®ú

(3) EÆò{ÉxÉÒ EòÒ ºÉÆ{ÉÊkÉªÉÉå EòÉ ®úÉäEòlÉÉ¨É, +xÉÉÊvÉEÞòiÉ +ÊvÉOÉ½þhÉ EòÉ ºÉ¨ÉªÉ {É®ú {ÉiÉÉ ±ÉMÉÉxÉÉ, |ÉªÉÉäMÉ Eò®úxÉÉ, ªÉÉ |É´ÉÞÊkÉ Eäò

ºÉÆ¤ÉÆvÉ ¨Éå +ÉèÊSÉiªÉ +É·ÉÉºÉxÉ näùxÉÉ ÊVÉºÉºÉä Ê´ÉkÉÒªÉ Ê´É´É®úhÉÉå {É®ú ºÉÉ¨ÉOÉÒ EòÉ |É¦ÉÉ´É {Éb÷ ºÉEòiÉÉ ½èþ*

Ê´ÉkÉÒªÉ Ê®ú{ÉÉäÍ]õMÉ {É®ú, +ÉÆiÉÊ®úEò Ê´ÉkÉÒªÉ ÊxÉªÉÆjÉhÉÉå EòÉ ºÉ¨É´ÉÉªÉÒ ºÉÒ¨ÉÉ:

Ê´ÉkÉÒªÉ Ê®ú{ÉÉäÍ]õMÉ {É®ú +ÉÆiÉÊ®úEò Ê´ÉkÉÒªÉ ÊxÉªÉÆjÉhÉÉå EòÉ ºÉ¨É´ÉÉªÉÒ ºÉÒ¨ÉÉ+Éå Eäò EòÉ®úhÉ, ºÉÉÆ ö-MÉÉÆ ö EòÒ ºÉÆ¦ÉÉ´ÉxÉÉ ªÉÉ

+xÉÖÊSÉiÉ |É¤ÉÆvÉxÉ ÊxÉªÉÆjÉhÉÉå EòÉ ®úqù Eò®úxÉÉ, jÉÖÊ]õ ªÉÉ vÉÉäJÉÉ Eäò EòÉ®úhÉ MÉ±ÉiÉÒ ½þÉä ºÉEòiÉÒ ½èþ +Éè®ú {ÉiÉÉ xÉ½þÓ ±ÉMÉÉªÉÉ MÉªÉÉ*

Ê´ÉkÉÒªÉ Ê®ú{ÉÉäÍ]õMÉ {É®ú +ÉÆiÉÊ®úEò Ê´ÉkÉÒªÉ ÊxÉªÉÆjÉhÉÉå EòÉ ÊEòºÉÒ ¦ÉÒ ¨ÉÚ±ªÉÉÆEòxÉ EòÉ |ÉIÉä{ÉhÉ, ¦ÉÊ´É¹ªÉ +´ÉÊvÉ Eäò Ê±ÉB VÉÉäÊJÉ¨É Eäò

EòÉ®úhÉ, Ê´ÉkÉÒªÉ Ê®ú{ÉÉäÍ]õMÉ {É®ú +ÉÆiÉÊ®úEò Ê´ÉkÉÒªÉ Ê®ú{ÉÉäÍ]õMÉ +{ÉªÉÉÇ{iÉ ½þÉä ºÉEòiÉÉ ½èþ ¶ÉiÉÉç ¨Éå {ÉÊ®ú´ÉiÉÇxÉ ªÉÉ xÉÒÊiÉªÉÉå ªÉÉ {ÉrùÊiÉªÉÉå

Eäò +xÉÖ{ÉÉ±ÉxÉ EòÒ ¸ÉähÉÒ +´ÉxÉÊiÉ ½þÉä ºÉEòiÉÒ ½èþ*

®úÉªÉ :

½þ ÉÉ®úÒ ®úÉªÉ Éå, EÆò{ÉxÉÒ xÉä ºÉ¦ÉÒ ºÉÉ¨ÉOÉÒ Eäò ºÉÆ¤ÉÆvÉ Éå, Ê´ÉkÉÒªÉ Ê®ú{ÉÉäÍ]õMÉ {É®ú {ÉªÉÉÇ{iÉ +ÉÆiÉÊ®úEò Ê´ÉkÉÒªÉ ÊxÉªÉÆjÉhÉÉå EòÉ ®úJÉ-

®úJÉÉ´É ÊEòªÉÉ ½èþ +Éè®ú Ê´ÉkÉÒªÉ Ê®ú{ÉÉäÍ]õMÉ {É®ú BäºÉä +ÉÆiÉÊ®úEò Ê´ÉkÉÒªÉ ÊxÉªÉÆjÉhÉÉå EòÉ ÊnùxÉÉÆEò 31 ¨ÉÉSÉÇ, 2018 EòÉä Ê´ÉkÉÒªÉ

Ê®ú{ÉÉäÍ]õMÉ {É®ú +ÉÆiÉÊ®úEò ÊxÉªÉÆjÉhÉ Eäò +ÉvÉÉ®ú {É®ú, EÆò{ÉxÉÒ uùÉ®úÉ ÉÉxÉnÆùb÷ ºlÉÉÊ{ÉiÉ, +ÉÆiÉÊ®úEò ÊxÉªÉÆjÉhÉ Eäò +É´É¶ªÉEò ºÉÆPÉ]õEò EòÉ

Ê´ÉSÉÉ®ú Eò®úiÉä ½ÖþB, +É<Ç.ºÉÒ.B.+É<Ç. uùÉ®úÉ VÉÉ®úÒ Ê´ÉkÉÒªÉ Ê®ú{ÉÉäÍ]õMÉ {É®ú +ÉÆiÉÊ®úEò Ê´ÉkÉÒªÉ ÊxÉªÉÆjÉhÉÉå Eäò ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉÉ Eäò ÊxÉnæù¶ÉxÉ

Ê]õ{{hÉÒ ¨Éå ÊxÉÎ¶SÉiÉ ÊEòªÉÉ ½èþ*

EÞòiÉä ¤ÉÉ¶ÉÉ +Éè®ú xÉ®úËºÉ½þxÉ

ºlÉÉxÉ : Ê´É¶ÉÉJÉ{É]Âõ]õhÉ¨É ºÉxÉnùÒ ±ÉäJÉÉ{ÉÉ±É

ÊnùxÉÉÆEò : 16 VÉÖ±ÉÉ<Ç 2018 ¡ò¨ÉÇ {ÉÆVÉÒEò®úhÉ ºÉÆJªÉÉ 006031S(½þ/--)

(BºÉ {ÉÒ ¤ÉÉ¶ÉÉ ºÉÉ½þ¤É, ¦ÉÉMÉÒnùÉ®ú)

ºÉnùºªÉiÉÉ ºÉÆ. 023417



75

º´ÉiÉÆjÉ ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉÉEòÉå EòÒ Ê®ú{ÉÉä]Çõ EòÉ +xÉÖ±ÉMxÉEò - PÉ

EÆò{ÉxÉÒ +ÊvÉÊxÉªÉ¨É, 2013 EòÒ PÉÉ®úÉ 143(5) Eäò +vÉÒxÉ, ÊxÉªÉÆjÉEò BÆ É ¦ÉÉÆ®úiÉ Eäò É½þºÉ±ÉäJÉÉ EòÉ®ú uùÉ®úÉ VÉÉ®úÒ, É¹ÉÇ 2016-

17 Eäò Ê±ÉB Ê½þxnÖùºiÉÉxÉ Ê¶É{ÉªÉÉbÇ÷ Ê±ÉÊ¨É]äõb÷, Ê´É¶ÉÉJÉ{É]Âõ]õhÉ¨É EòÉ ´ÉÉÌ¹ÉEò ±ÉäJÉä EòÉ ±ÉäJÉÉ-{É®úÒIÉÉ Eäò nùÉè®úÉxÉ ºÉÉÆÊ´ÉÊvÉEò ±ÉäJÉÉ

{É®úÒIÉEòÉå uùÉ®úÉ ÊxÉÌnù¹]õ IÉäjÉÉå EòÉä {É®úÒIÉhÉ ÊEòªÉÉ ½èþ*

1. CªÉÉ EÆò{ÉxÉÒ {ÉÚhÉÇ º´ÉÉÊ¨Éi´É +Éè®ú {É]Âõ]õÉ ¦ÉÚÊ¨É Eäò ºÉÆ¤ÉÆvÉ ¨Éå¶ÉÒ¹ÉÇEò/{É]Åõ]õÉ ¦ÉÚÊ¨É º{É¹]õiÉªÉÉ ÊEòªÉÉ ½èþ? ªÉÊnù xÉ½þÒ iÉÉäEÞò{ÉªÉÉ {ÉÚhÉÇ º´ÉÉÊ¨Éi´É BÆ É {É]Âõ]õÉ ¦ÉÚÊ¨É EòÉä IÉäjÉÉ EòÒ ÎºªÉÊiÉÊVÉºÉºÉä ¶ÉÒ¹ÉÇEò/{É]Âõ]õÉ ¦ÉÚÊ¨É ={É±É¤vÉ xÉ½þÒ ½èþ*

Eò. {ÉÚhÉÇ º´ÉÊ¨Éi´É ¦ÉÚÊ¨É: EÆò{ÉxÉÒ Eäò {ÉÚhÉÇ º´ÉÉÊ¨Éi´É ¦ÉÚÊ¨É ºÉÆ{ÉÊkÉªÉÉå Eäò¨ÉÚ±É ¶ÉÒ¹ÉÇEò nùºiÉÉ´ÉäVÉÉå EòÉä näùJÉÉ +Éè®ú ºÉiªÉÉÊ{ÉiÉ ÊEòªÉÉ* ½þ¨Éå {ÉiÉÉ±ÉMÉÉ ÊEò +SÉ±É {ÉÊ®úºÉÆ{ÉÊkÉªÉÉÆ EòÉ ¶ÉÒ¹ÉÇEò nùºiÉÉ´ÉäVÉ EÆò{ÉxÉÒ Eäò xÉÉ¨É{É®ú ½èþ +Éè®ú 3.35 BEòc÷ (ºÉ´Éç ºÉÆ.1011) º´ÉÉÊ¨Éi´É ¦ÉÚÊ¨É Eäò BEò¨Énù EòÉä UôÉäc÷Eò®ú, ÊVÉºÉEòÉ ¶ÉÒ¹ÉÇEò nùºiÉÉ´ÉäVÉ ½þ¨ÉÉ®äú ºÉiªÉÉ{ÉxÉ EäòÊ±ÉB |ÉºiÉÖiÉ xÉ½þÒ ÊEòªÉÉ ½èþ* ªÉtÊ{É, EÆò{ÉxÉÒ ºlÉÉxÉÒªÉ xÉMÉ®ú |ÉÉÊvÉEòÉ®úÒrùÉ®úÉ VÉÉ®úÒ Ê½þ¨ÉÉÆb÷ xÉÉäÊ]õºÉ Eäò +xÉÖºÉÉ®ú, =Hò ¦ÉÚÊ¨É {É®ú ÊxÉÌ¨ÉiÉ¦É´ÉxÉ Eäò Ê±ÉB ÊxÉªÉÊ¨ÉiÉ °ü{É ºÉä ºÉÆ{ÉÊkÉ Eò®ú ¦ÉÖMÉiÉÉxÉ Eò®ú ®ú½äþ ½éþ*<ºÉ ºÉÆ¤ÉÆvÉ ¨Éå, EÆò{ÉxÉÒ xÉä £òÒ-½þÉä±b÷ ¦ÉÚÊ¨É EòÉ bÖ÷Î{±ÉEäò] ]õÉ<]äõ±Éb÷Òb÷ |ÉÉ{iÉ Eò®úxÉä Eäò Ê±ÉB, +¤ÉÇxÉ ±Éèxb÷ ºÉÒË±ÉMÉ |ÉÉÊvÉEò®úhÉÉå EòÉä|ÉºiÉÉ´É ÊnùªÉÉ ½èþ*

JÉ. {É]Âõ]äõ {É®ú ¦ÉÚÊ¨É : EÆò{ÉxÉÒ EòÉ {É]Âõ]äõ ¦ÉÚÊ¨É EòÒ ºÉÆ{ÉÊkÉ Eäò ¨ÉÚ±É{É]Âõ]äõ Eò®úÉ®ú EòÉä näùJÉÉ +Éè®ú ºÉiªÉÉÊ{ÉiÉ ÊEòªÉÉ* EÆò{ÉxÉÒ ºÉ¦ÉÒ ¨ÉÚ±É{É]Âõ]äõ nùºiÉÉ´ÉÉäVÉÉå EòÉä |ÉºiÉÖiÉ ÊEòªÉÉ, VÉÉä =xÉEäò ºlÉÉxÉ {É®ú ½èþ+Éè®ú WÉ¨ÉÒxÉnùÉ®ú, Ê´É¶ÉÉJÉ{É]Âõ]õhÉ¨É {ÉkÉxÉ xªÉÉºÉ +lÉÉÇiÉÂ ´ÉÒ{ÉÒ]õÒuùÉ®úÉ |ÉÉ{iÉ Ê±ÉÊJÉiÉ ÉÉÆMÉ Eäò +ÉvÉÉ®ú {É®ú, ÉÒ{ÉÒ]õÒ EòÉä ÊxÉªÉÊ¨ÉiÉ °ü{ÉºÉä {É]Âõ]äõ EòÉ ÊEò®úÉªÉÉ ¦ÉÖMÉiÉÉxÉ Eò®ú ®ú½äþ ½éþ*

2. CªÉÉ +ÊvÉiªÉÉMÉ / ¤É]Âõ]äõ JÉÉiÉä / @ñhÉ / ¤ªÉÉWÉ +ÉÊnù ºÉäºÉÆ¤ÉÆÊvÉiÉ EòÉä<Ç ¨ÉÉ¨É±ÉÉ ½þÉä iÉÉä Ê®ú{ÉÉä]Çõ Eò®åú* ªÉÊnù ½þÉÆ, iÉÉä=ºÉEòÉ EòÉ®úhÉ +Éè®ú ¶ÉÉÊ¨É±É ÊEòªÉÉ MÉªÉÉ ®úÉÊ¶É ¤ÉiÉÉBÆ*

=kÉ®ú : ªÉ½þ Ê®ú{ÉÉä]Çõ ÊEòªÉÉ VÉÉiÉÉ ½èþ ÊEò, ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉÉ Eäò +vÉÒxÉ,´É¹ÉÇ Eäò nùÉè®úÉxÉ, +ÊvÉiªÉÉMÉ/¤É]Âõ]äõ JÉÉiÉä @ñhÉ/¤ªÉÉWÉ +ÉÊnù Eäò ÉÉ¨É±ÉäxÉ½þÓ ½èþ, xÉ ½þÒ |É¤ÉÆvÉxÉ uùÉ®úÉ BäºÉä ÊEòºÉÒ ÉÉ¨É±Éä EòÉä ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉÉ Eäò+vÉÒxÉ ´É¹ÉÇ Eäò nùÉè®úÉxÉ ½þ¨Éå ºÉÚÊSÉiÉ ÊEòªÉÉ ½èþ*

3. CªÉÉ iÉÒºÉ®úÒ {ÉÉÌ]õªÉÉå Eäò {ÉÉºÉ ®úJÉÒ MÉ<Ç ¨ÉÉ±ÉºÉÚSÉÒ Eäò Ê±ÉB,ºÉ½þÒ Ê®úEòÉb÷Éç +Éè®ú ºÉ®úEòÉ®ú ªÉÉ +xªÉ |ÉÉÊvÉEòÉ®úÉå ºÉä ÊMÉ}]õEäò °ü{É ¨Éå |ÉÉ{iÉ EòÒ MÉ<Ç ºÉÆ{ÉÊkÉ EòÉ ®úJÉ-®úJÉÉ´É ÊEòªÉÉVÉÉiÉÉ ½èþ*

=kÉ®ú : ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉÉ Eäò +vÉÒxÉ ´É¹ÉÇ Eäò nùÉè®úÉxÉ, ÊnùxÉÉÆEò 31 ¨ÉÉSÉÇ2018 Eäò +xÉÖºÉÉ®ú iÉÒºÉ®úÒ {ÉÉÌ]õªÉÉå Eäò {ÉÉºÉ ®úJÉÒ ¨ÉÉ±ÉºÉÚSÉÒ +Éè®úºÉ®úEòÉ®ú ªÉÉ +xªÉ |ÉÉÊvÉEòÉ®úÉå ºÉä |ÉÉ{iÉ EòÒ MÉ<Ç ºÉÆ{ÉÊkÉ 1028.57±ÉÉJÉ ¯û{ÉªÉä ®úÉÊ¶É EòÒ MÉÚbÂ÷ºÉ-<xÉ-]ÅõÉxÉÊºÉ]õ ¨ÉnùÉå Eäò +±ÉÉ´ÉÉ EòÉä<ÇPÉ]õxÉÉ ºÉÉ¨ÉxÉä xÉ½þÓ +É<Ç ½èþ*



77

EÆò{ÉxÉÒ +ÊvÉÊxÉªÉ¨É, 2013 EòÒ PÉÉ®úÉ 143(6) (JÉ) Eäò +ÆiÉMÉÇiÉ ¨ÉÉSÉÇ, 2018 EòÉä ºÉ¨ÉÉ{iÉ ½þÉäxÉä ´ÉÉ±Éä Ê´ÉkÉÒªÉ Ê´É´É®úhÉÉå{É®ú Ê½þxnÖùºiÉÉxÉ Ê¶É{ÉªÉÉbÇ÷ Ê±ÉÊ¨É]äõb÷, Ê´É¶ÉÉJÉ{É]Âõ]õhÉ¨É Eäò ¦ÉÉ®úiÉ Eäò ÊxÉªÉÆjÉEò B´ÉÆ ¨É½þÉ ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉEò EòÒ Ê]õ{{ÉÊhÉªÉÉÆ*

EÆò{ÉxÉÒ +ÊvÉÊxÉªÉ¨É, 2013 Eäò +ÆiÉMÉÇiÉ ÊxÉvÉÉÇÊ®úiÉ Ê´ÉkÉÒªÉ Ê®ú{ÉÉäÍ]õMÉ føÉÆSÉä Eäò +xÉÖºÉ®úhÉ Éå 31 ÉÉSÉÇ, 2018 EòÉä ºÉ¨ÉÉ{iÉ

´É¹ÉÇ Eäò Ê±ÉB Ê½þxnÖùºiÉÉxÉ Ê¶É{ÉªÉÉbÇ÷ Ê±ÉÊ¨É]äõb÷, Ê´É¶ÉÉJÉ{É]Âõ]õhÉ¨É Eäò Ê´ÉkÉÒªÉ Ê´É´É®úhÉ iÉèªÉÉ®ú Eò®úxÉÉ EÆò{ÉxÉÒ Eäò |É¤ÉÆvÉxÉ EòÉnùÉÊªÉi´É ½èþ* +ÊvÉÊxÉªÉ¨É EòÒ vÉÉ®úÉ 139(5) Eäò +ÆiÉMÉÇiÉ Eäò ÊxÉªÉÆjÉEò B´ÉÆ ¨É½þÉ ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉEò uùÉ®úÉ ÊxÉªÉÖHò ºÉÉÆÊ´ÉÊvÉEò ±ÉäJÉÉ

{É®úÒIÉÉ +ÊvÉÊxÉªÉ¨É EòÒ vÉÉ®úÉ 143(10) Eäò iÉ½þiÉ <xÉ Ê´ÉkÉÒªÉ Ê´É´É®úhÉÉå {É®ú ®úÉªÉ ªÉHò Eò®úxÉä Eäò Ê±ÉB =kÉ®únùÉªÉÒ ½èþ* VÉÉä =xÉEäò

´ªÉ´ÉºÉÉÊªÉEò ÊxÉEòÉªÉ É <Æº]õÒ]õ¬Ú]õ +Éì¡ò SÉÉ]Çõb÷ BEòÉ=x]åõ +Éì¡ò <ÆÊb÷ªÉÉ uùÉ®úÉ ÊxÉvÉÉÇÊ®úiÉ ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉhÉ B´ÉÆ +É·ÉÉºÉxÉ ÉÉxÉEòÉå

Eäò +xÉÖºÉ®úhÉ ¨Éå º´ÉiÉÆjÉ ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉhÉ {É®ú +ÉvÉÉÊ®úiÉ ½èþ* <ºÉEäò ÊEòB VÉÉxÉä EòÉ =±±ÉäJÉ =xÉEäò uùÉ®úÉ EÆò{ÉxÉÒ ÊnùxÉÉÆEò 16

VÉÖ±ÉÉ<Ç 2018 EòÒ ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉÉ Ê®ú{ÉÉä]Çõ Eäò ¨ÉÉvªÉ¨É ºÉä ÊEòªÉÉ MÉªÉÉ ½èþ*

¨ÉéxÉä, ¦ÉÉ®úiÉ Eäò ÊxÉªÉÆjÉEò B´ÉÆ É½þÉ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉEò EòÒ +Éä®ú ºÉä +ÊvÉÊxÉªÉ¨É EòÒ vÉÉ®úÉ 143(6) Eäò iÉ½þiÉ 31 ÉÉSÉÇ, 2018

EòÉä ºÉ¨ÉÉ{iÉ ´É¹ÉÇ Eäò Ê±ÉB Ê½þxnÖùºiÉÉxÉ Ê¶É{ÉªÉÉbÇ÷ Ê±ÉÊ¨É]äõb÷, Ê´É¶ÉÉJÉ{É]Âõ]õhÉ¨É Eäò Ê´ÉkÉÒªÉ Ê´É´É®úhÉÉå Eäò {ÉÚ®úEò ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉÉºÉÆSÉÉÊ±ÉiÉ EòÒ ½èþ* ªÉ½þ {ÉÚ®úEò ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉEò º´ÉiÉÆjÉ °ü{É ºÉÉÆÊ´ÉÊvÉEò ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉEòÉå Eäò EòÉªÉÇEòÉ®úÒ EòÉNÉWÉÉiÉÉå Eäò Ê¤ÉxÉÉ EòÒ MÉ<Ç

½èþ +Éè®ú ¨ÉÖJªÉiÉÉ ºÉÉÆÊ´ÉÊvÉEò ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉEòÉå iÉlÉÉ EÆò{ÉxÉÒ EòÉÌ¨ÉEòÉå EòÒ VÉÉÆSÉ +Éè®ú EÖòUô ±ÉäJÉÉÆEòxÉ Ê®úEòÉb÷Éç EòÒ SÉªÉÊxÉiÉ VÉÉÆSÉ

iÉEò ºÉÒÊ¨ÉiÉ ½èþ* ¨Éä®äú uùÉ®úÉ EòÒ MÉ<Ç ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉÉ Eäò +ÉvÉÉ®ú {É®ú, ¨Éä®úÒ VÉÉxÉEòÉ®úÒ ¨Éå EòÉä<Ç ¦ÉÒ ¨É½þi´É{ÉÚhÉÇ xÉ½þÓ +ÉªÉÉ ½èþ, VÉÉä

ÊEò ´ÉèvÉÉÊxÉEò ±ÉäJÉÉ{É®úÒIÉEò EòÒ Ê®ú{ÉÉä]Çõ {É®ú EòÉä<Ç Ê]õ{{ÉhÉÒ ªÉÉ {ÉÚ®úEò ½þÉäMÉÉ*

´ÉÉÊhÉVªÉEò ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉEò Eäò |ÉvÉÉxÉ ÊxÉnäù¶ÉEò

�êú ×»Ö‹ †Öî ü �úß †Öê ü ÃÖê½þ/-

(ºÉÆiÉÉä¹É EÖò¨ÉÉ®ú, +É<Ç.B.B´ÉÆ B.ºÉ)

´ÉÉÊhÉVªÉEò ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉEò B´ÉÆ {ÉnäùxÉ ºÉnùºªÉ Eäò |ÉvÉÉxÉ ÊxÉnäù¶ÉEò,

ºlÉÉxÉ : ¤ÉéMÉ±ÉÚ®ú ±ÉäJÉÉ {É®úÒIÉÉ ¤ÉÉäbÇ÷, ¤ÉéMÉ±ÉÚ®ú

ÊnùxÉÉÆEò: 30 VÉÖ±ÉÉ<Ç 2018 .



¾ÖÖÙÂÖ�ú »Öê�Öê2017-18



79

31 ´ÖÖ“ÖÔ 2018 �úÖ ŸÖã»ÖÖ-¯Ö¡Ö�Îú´Ö.ÃÖÓ. ×¾Ö¾Ö¸ü�Ö ×™ü¯¯Ö�Öß ÃÖÓ�µÖÖ 31 ´ÖÖ“ÖÔ, 2018 �úÖê 31 ´ÖÖ“ÖÔ, 2017 �úÖê

I ‡ÛŒ¾Ö™üß ‹¾ÖÓ ¤êüµÖŸÖÖ‹Ói ¿ÖêµÖ ü¬ÖÖ üß ×Ö×¬Ö

¿ÖêµÖ¸ü ¯ÖæÓ•Öß 1 30,199.22 30,199.22†Ö ü×�ÖŸÖ ¾Ö †×¬Ö¿ÖêÂÖ 2 (1,23,150.98) (1,25,250.23)

ii ¯ÖæÓ•Öß †Öã¤üÖÖ 3 31,008.35 20,000.00�ãú»Ö (i+ii) (61,943.41) (75,051.01)

iii �Öî ü-“ÖÖ»Öæ ¤êüµÖŸÖÖ‹Ó 4¤üß‘ÖÖÔ¾Ö×¬Ö ˆ¬ÖÖ ü 37,221.25 37,221.25†µÖ ¤üß‘ÖÖÔ¾Ö×¬Ö ¤êüµÖŸÖÖ‹Ó 50,002.86 50,819.22¤üß‘ÖÖÔ¾Ö×¬Ö ¯ÖÏÖ¾Ö¬ÖÖÖ 8,455.89 8,744.56�ãú»Ö - �Öî ü-“ÖÖ»Öæ ¤êüµÖŸÖÖ‹Ó 95,680.00 96,785.03

iv “ÖÖ»Öæ ¤êüµÖŸÖÖ‹Ó 5†»¯ÖÖ¾Ö×¬Ö ˆ¬ÖÖ ü 19,490.94 12,939.22¾µÖÖ¯ÖÖ ü ¤êüµÖ 19,060.22 19,677.81†µÖ “ÖÖ»Öæ ¤êüµÖŸÖÖ‹Ó 22,414.04 22,560.48†»¯ÖÖ¾Ö×¬Ö ¯ÖÏÖ¾Ö¬ÖÖÖ 12,627.24 14,961.27�ãú»Ö “ÖÖ»Öæ ¤êüµÖŸÖÖ‹Ó 73,592.44 70,138.78�ãú»Ö (i+ii+iii+iv) 1,07,329.03 91,872.80

II ¯Ö× üÃÖÓ Ö×¢ÖµÖÖÓi �Öî ü-“ÖÖ»Öæ ¯Ö× üÃÖÓ Ö×¢ÖµÖÖÓ 6

†“Ö»Ö ¯Ö×¸üÃÖÓ Ö×¢ÖµÖÖÓ¾ÖÖÃŸÖ×¾Ö�ú ¯Ö× üÃÖÓ Ö×¢ÖµÖÖÓ 13,076.88 5,383.24†¯ÖÏŸµÖ�Ö ¯Ö×¸üÃÖÓ Ö×¢ÖµÖÖÓ 2.71 28.68“ÖÖ»Öæ ¯ÖæÓ•Öß �úÖµÖÔ 3,027.19 112.88¤üß‘ÖÖÔ¾Ö×¬Ö Šú�Ö ‹¾ÖÓ †×�ÖÏ Ö 7,502.20 7,407.97†µÖ �Öî ü-“ÖÖ»Öæ ÃÖÓ Ö×¢ÖµÖÖÓ 3,998.32 3,998.32�ãú»Ö �Öî ü - “ÖÖ»Öæ ¯Ö× üÃÖÓ Ö×¢ÖµÖÖÓ 27,607.30 16,931.09

ii “ÖÖ»Öæ ¯Ö× üÃÖÓ Ö×¢ÖµÖÖÓ 7´ÖÖ»ÖÃÖæ“Öß 7,745.47 8,397.85¾µÖÖ¯ÖÖ ü ¯ÖÏÖ¯ŸÖ µÖÖê�µÖ 17,617.01 11,770.79Ö�ú¤ü †Öî ü ²Öï�ú •Ö´ÖÖ¿ÖêÂÖ 18,619.06 23,075.45†»¯ÖÖ¾Ö×¬Ö Šú�Ö ‹¾ÖÓ †×�ÖÏ Ö 5,818.84 6,223.37†µÖ “ÖÖ»Öæ ¤êüµÖŸÖÖ‹Ó 29,921.35 25,474.25�ãú»Ö “ÖÖ»Öæ ¯Ö× üÃÖÓ Ö×¢ÖµÖÖÓ 79,721.73 74,941.71�ãú»Ö (i+ii) 1,07,329.03 91,872.80

´ÖÆüŸ¾Ö¯Öæ�ÖÔ »Öê�ÖÖ×¾Ö×¬Ö Öß×ŸÖµÖÖÓ ¾Ö »Öê�Öê ¯Ö ü †µÖ ×™ü ¯Ö×�ÖµÖÖÓ 18ŸÖã»ÖÖ¯Ö¡Ö �êú ³ÖÖ�Ö ²ÖÖÖê¾ÖÖ»Öß 1 ÃÖê 7 ŸÖ�ú †ÖãÃÖæ×“ÖµÖÖÓ

¹ý. »ÖÖ�ÖÖê ´Öë

Ã£ÖÖÖ „ ×¾Ö¿ÖÖ�Ö¯Ö¼ü�Ö´Ö×¤üÖÖÓ�ú „ 16 •Öã»ÖÖ‡Ô 2018

ˆÃÖß ŸÖÖ¸üß�Ö �úß Æü´ÖÖ¸üß ×¸ü¯ÖÖê™Ôü �êú †ÖãÃÖÖ¸ü�éúŸÖê ²ÖÖ¿ÖÖ †Öî ü Ö¸üØÃÖÆüÖ

ÃÖÖ¤üß »Öê�ÖÖ¯ÖÖ»Ö(±ú´ÖÔ ¯ÖÓ•Öß�ú¸ü�Ö ÃÖÓ 6031S)

ÃÖß.‹. ‹ÃÖ.¯Öß. ²ÖÖ¿ÖÖ ÃÖÖÆêü²Ö(³ÖÖ�Öß¤üÖ¸ü)

ÃÖ¤üÃµÖŸÖÖ ÃÖÓ. 023417

´ÖÓ›ü»Ö �êú ×Ö¤êü¿Ö�úÖë �êú ×»Ö‹ †Öî ü �úß †Öê ü ÃÖê×¸üµÖ¸ü ‹›ü×´Ö ü»Ö ‹»Ö ¾Öß ¿Ö¸üŸÖ ²ÖÖ²Öæ, ‹Ö‹´Ö, ³ÖÖÖÖî (ÃÖê¾ÖÖ×Ö¾Öé¢Ö)

†¬µÖ�Ö ‹¾ÖÓ ¯ÖÏ²ÖÓ¬Ö ×Ö¤êü¿Ö�ú�ú´ÖÖê›üÖê ü ‹.‹ÃÖ. ×´Ö¡ÖÖ, ³ÖÖ.ÖÖî.(ÃÖê¾ÖÖ×Ö¾ÖéŸÖ)

×Ö¤êü¿Ö�ú (¯ÖÖêŸÖ ×Ö´ÖÖÔ�Ö)

‡ÖÖµÖŸÖã»»ÖÖ ²Öî�Ö�ú´¯ÖÖß ÃÖ×“Ö¾Ö

‹´Ö. ÃÖã•ÖÖŸÖÖ´Öã�µÖ ×¾Ö¢ÖßµÖ †×¬Ö�úÖ¸üß



31 ´ÖÖ“ÖÔ 2018 �úÖê ÃÖ´ÖÖ¯ŸÖ Æãü‹ ¾ÖÂÖÔ �úÖ »ÖÖ³Ö †Öî ü ÆüÖ×Ö �úÖ ×¾Ö¾Ö ü�Ö¹ý. »ÖÖ�ÖÖê ´Öë

�Îú´Ö. ×¾Ö¾Ö¸ü�Ö ×™ü ¯Ö�Öß 31 ´ÖÖ“ÖÔ, 2018 31 ´ÖÖ“ÖÔ, 2017ÃÖÓ. ÃÖÓ�µÖÖ ÃÖ´ÖÖ¯ŸÖ ¾ÖÂÖÔ ÃÖ´ÖÖ¯ŸÖ ¾ÖÂÖÔ

III †ÖµÖ™üÖÔ †Öê¾Ö ü (¯ÖÏ“ÖÖ»ÖÖ ÃÖê üÖ•ÖÃ¾Ö) 8 64,477.57 62,904.48‘Ö™üÖ‹Ó„ �ú ü †Öî ü ¿Öã»�ú (6,123.83) (1,096.27)×Ö¾Ö»Ö ™üÖÔ †Öê¾Ö ü 58,353.74 61,808.21†µÖ †ÖµÖ 9 688.95 2,104.05�ãú»Ö †ÖµÖ 59,042.69 63,912.26

IV ¾µÖµÖˆ¯Ö³ÖãŒŸÖ ÃÖÖ´Ö�ÖÏß 10 19,794.37 36,629.66ˆ¯Ö-šêü�êú �êú �úÖµÖÖí ¾Ö †µÖ ¯ÖÏŸµÖ�Ö ¾µÖµÖ 11 12,622.26 6,222.87�ú´ÖÔ“ÖÖ× üµÖÖë �êú ×ÆüŸÖ»ÖÖ³Ö 12 12,948.66 13,721.46†µÖ ¾µÖµÖ 13 4,036.79 3,457.32²µÖÖ•Ö ‹¾ÖÓ ×¾Ö¢ÖßµÖ »ÖÖ�ÖŸÖ 14 1,572.95 1,500.37´Öæ»µÖÈüÖÃÖ 475.59 628.14¯ÖÏÖ¾Ö¬ÖÖÖ †Öî ü ÆüÖ×ÖµÖÖÓ (×Ö¾Ö»Ö) 15 61.77 (4,043.67)¯Öæ¾ÖÖÔ¾Ö×¬Ö †ÖµÖ (×Ö¾Ö»Ö) 16 (138.45) (57.40)�ãú»Ö ¾µÖµÖ 51,373.94 58,058.75

V †¯Ö¾ÖÖ¤üÖŸ´Ö�ú ‹¾ÖÓ †ÃÖÖ¬ÖÖ ü�Ö ´Ö¤üÖë †Öî ü �ú ü �êú ¯Öæ¾ÖÔ »ÖÖ³Ö (III-IV) 7,668.75 5,853.51VI †¯Ö¾ÖÖ¤üÖŸ´Ö�ú ´Ö¤ëü - (†ÖµÖ)/¾µÖµÖ 17 5,569.50 476.35VII †ÃÖÖ¬ÖÖ ü�Ö ´Ö¤üÖë †Öî ü �ú ü �êú ¯Öæ¾ÖÔ »ÖÖ³Ö (V-VI) 2,099.25 5,377.16VIII †ÃÖÖ¬ÖÖ ü�Ö ´Ö¤ëü - †ÖµÖ/(¾µÖµÖ) - -IX �ú ü �êú ¯Öæ¾ÖÔ »ÖÖ³Ö (VII-VIII) 2,099.25 5,377.16X ¾ÖÂÖÔ �êú ×»Ö‹ †ÖµÖ�ú ü 135.31 83.24

´Öî™ü •Ö´ÖÖ Æü�ú¤üÖ¸ü (135.31) (83.24)

XI †¾Ö×¬Ö �êú »Ö‹ »ÖÖ³Ö/(ÆüÖ×Ö) (IX+X) 2,099.25 5,377.16

XII ‡ÛŒ¾Ö™üß ¿ÖêµÖ ü ¯ÖÏ×ŸÖ †•ÖÔÖ (´Öæ»Ö) 70 178

»ÖÖ³Ö †Öî ü ÆüÖ×Ö �êú ³ÖÖ�Ö ²ÖÖÖê¾ÖÖ»Öß 8 ÃÖê 17 ŸÖ�ú †ÖãÃÖæ×“ÖµÖÖÓ













81

31 ´ÖÖ“ÖÔ, 2018 �úÖê ÃÖ´ÖÖ¯ŸÖ ¾ÖÂÖÔ �êú ŸÖã»ÖÖ-¯Ö¡Ö �úÖ ³ÖÖ�Ö ²ÖÖÖê ¾ÖÖ»Öß ×™ü ¯Ö×�ÖµÖÖÓ

I. ‡ÛŒ¾Ö™üß †Öî ü ¤êüµÖŸÖÖ‹Ó ¹ý. »ÖÖ�ÖÖë ´Öë

×™ü ¯Ö�Öß-1 31 ´ÖÖ“ÖÔ, 2018 �úÖê 31 ´ÖÖ“ÖÔ, 2017 �úÖê

¿ÖêµÖ¸ü ¯ÖæÓ•Öß¯ÖÏÖ×¬Ö�éúŸÖ

¯ÖÏŸµÖê�ú 1,000 ¹ý¯ÖµÖê �êú ‡ÛŒ¾Ö™üß ¿ÖêµÖ¸ü 30,40,000(¯ÖÏŸµÖê�ú 1,000 ¹ý¯ÖµÖê �êú ‡ÛŒ¾Ö™üß ¿ÖêµÖ ü-×¯Ö”û»Öê ¾ÖÂÖÔ 30,40,000) 30,400.00 30,400.00•ÖÖ¸üß, ¯Öæ¾ÖÔ¤ü¢Ö †Öî ü ¯Öæ¾ÖÔ ¯ÖÏ¤ü¢Ö

1,000 ¹ý¯ÖµÖê �êú ‡ÛŒ¾Ö™üß ¿ÖêµÖ¸ü 30,19,922 ¯Öæ¾ÖÔ ¯ÖÏ¤ü¢Ö(¯ÖÏŸµÖê�ú 1,000 ¹ý¯ÖµÖê �êú ‡ÛŒ¾Ö™üß ¿ÖêµÖ ü ×¯Ö”û»Öê ¾ÖÂÖÔ 30,19,922) 30,199.22 30,199.22

�ãú»Ö ×™ü¯¯Ö�Öß : 1 30,199.22 30,199.22

×™ü ¯Ö×�ÖµÖÖÓ „ ¯Öæ¾ÖÔ¤ü¢Ö †Öî ü ÖÏ¤ü¢Ö ¿ÖêµÖ ü ÖæÓ•Öß ÃÖ×ÆüŸÖ 5% ÃÖê †×¬Ö�ú ‡ÛŒ¾Ö™üß ¿ÖêµÖ¸ü ¸ü�Öê Æãü‹ ‡ÛŒ¾Ö™üß ¿ÖêµÖ¸ü ¬ÖÖ¸ü�úÖë †Öî ü ‡ÛŒ¾Ö™üß ¿ÖêµÖ¸üÖë �úßÃÖÓ�µÖÖ �úÖê Öß“Öê ×¤üµÖÖ �ÖµÖÖ Æîü…

¿ÖêµÖ¸ü ¬ÖÖ ü�úÖë �êú ÖÖ´Ö 31 ´ÖÖ“ÖÔ, 2018 �úÖê 31 ´ÖÖ“ÖÔ, 2017 �úÖê

¿ÖêµÖ¸üÖë �úß ÃÖÓ�µÖÖ ¿ÖêµÖ¸üÖë �úß ÃÖÓ�µÖÖ

³ÖÖ¸üŸÖ �êú üÖÂ™Òü Ö×ŸÖ (100%) 30,19,922 30,19,922

¹ý. »ÖÖ�ÖÖë ´Ö


†Ö¸ü×�ÖŸÖ ‹¾ÖÓ †×¬Ö¿ÖêÂÖ

¯ÖæÓ•Öß †Ö¸ü×�ÖŸÖ

¯ÖæÓ•Öß †Ö ü×�ÖŸÖ ´Öë ¿ÖêÂÖ 9.50 9.50

�ú´Öß†×¬Ö¿ÖêÂÖ (1,25,259.73) (1,30,636.89)

•ÖÖê›ëü „ ×Ö¾Ö»Ö »ÖÖ³Ö/(ÆüÖ×Ö) “ÖÖ»Öæ †¾Ö×¬Ö �êú ×»Ö‹ 2,099.25 5,377.16

•Ö´ÖÖ ¿ÖêÂÖ (1,23,160.48) (1,25,259.73)

�ãú»Ö ×™ü¯¯Ö�Öß - 2 (1,23,150.98) (1,25,250.23)




¯ÖæÓ•Öß †Öã¤üÖÖ 20,000.00 20,000.00

•ÖÖê›êü „ †Ö ü †Ö ü ‹´Ö †Ö‡Ô †×�ÖÏ Ö ÃÖê Ã£ÖÖÖÖÓŸÖ¸ü�Ö (ˆ¯Ö-×™ü¯¯Ö�Öß „ 1 ¤êü�Öë) 13,687.21 -

‘Ö™üÖ‹Ñ „ †Ö¸ü †Ö¸ü ‹´Ö †Ö‡Ô ÃÖÓ Ö×¢ÖµÖÖë �êú †Ö ü ‹¾ÖÓ ‹´Ö ¾µÖµÖ †Öî ü ´Öæ»µÖ ÈüÖÃÖ 2,678.86 -

�ãú»Ö ×™ü¯¯Ö�Öß - 3 31,008.35 20,000.00

ˆ¯Ö ×™ü ¯Ö�Öß „

1) ¾ÖÂÖÔ �úß ÃÖ´ÖÖÛ¯ŸÖ ŸÖ�ú �úß †Ö¸ü.†Ö¸ü.‹´Ö.†Ö‡Ô. †×�ÖÏ Ö ´Öë ÃÖê †Ö¸ü.†Ö ü.‹´Ö.†Ö‡Ô. ¾µÖµÖ �úÖê ×ÆüÃÖÖ²Ö ´Öë ×»ÖµÖÖ �ÖµÖÖ Æîü…



�Öî ü “ÖÖ»Öæ ¤êüµÖŸÖÖ‹Ó

¤üß‘ÖÖÔ¾Ö×¬Ö ˆ¬ÖÖ¸ü

†¯ÖÏ×ŸÖ³ÖæŸÖ

³ÖÖ¸üŸÖ ÃÖ ü�úÖ ü �úÖ Šú�Ö ¿ÖÖÀ¾ÖŸÖµÖÖ ¿ÖæµÖ ²µÖÖ•Ö ¯Ö¸ü Æîü… 37,221.25 37,221.25

37,221.25 37,221.25

†µÖ ¤üß‘ÖÖÔ¾Ö×¬Ö ¤êüµÖŸÖÖ‹Ó

•Ö´ÖÖ‹Ó 83.36 72.02

¾µÖÖ¯ÖÖ ü ¤êüµÖ (‡Ô†Öê‹»Ö-†Öê Öß‹±ú) 6,900.00 5,665.25

�ÖÏÖÆü�úÖë ÃÖê †×�ÖÏ Ö ‹¾ÖÓ ¯ÖÏÖê¤ü³ÖæŸÖ ²µÖÖ•Ö 1,417.96 1,356.74

†Ö¸ü.†Ö ü.‹´Ö.†Ö‡Ô. �êú ×»Ö‹ ³ÖÖ üŸÖ ÃÖ¸ü�úÖ ü ÃÖê †×�ÖÏ Ö (�éú¯ÖµÖÖ ˆ¯Ö ×™ü ¯Ö�Öß-1 ¤êü�Öê) 41,601.54 43,725.21

50,002.86 50,819.22

¤üß‘ÖÖÔ¾Ö×¬Ö ¯ÖÏÖ¾Ö¬ÖÖÖ

�ú´ÖÔ“ÖÖ¸üß »ÖÖ³Ö �êú ×»Ö‹ ¯ÖÏÖ¾Ö¬ÖÖÖ

ˆ¯Ö¤üÖÖ 5,849.65 5,761.80

”ãû¼üß ¾ÖêŸÖÖ (�Öî ü-×Ö×¬Ö�ú) 2,606.24 9,982.76

8,455.89 8,744.56

�ãú»Ö ×™ü¯¯Ö�Öß - 4 95,680.00 96,785.03

ˆ¯Ö ×™ü ¯Ö�Öß „

1) †Ö¸ü.†Ö ü.‹´Ö.†Ö‡Ô. ×Ö×¬ÖµÖÖë ÃÖê ¯ÖÏÖ¯ŸÖ ²µÖÖ•Ö †Öî ü ˆ¯ÖÙ•ÖŸÖ 9260 »ÖÖ�Ö ºþ¯ÖµÖê ¿ÖÖ×´Ö»Ö ×�úµÖÖ �ÖµÖÖ Æîü…

¹ý. »ÖÖ�ÖÖë ´Öë



83



“ÖÖ»Öæ ¤êüµÖŸÖÖ‹Ó†»¯ÖÖ¾Ö×¬Ö ˆ¬ÖÖ¸ü

¯ÖÏ×ŸÖ³ÖæŸÖ Šú�ÖÖ�ú¤ü •Ö´ÖÖ (ˆ¯Ö ×™ü ¯Ö�Öß ÃÖÓ-1 ¤êü�Öë) 19,490.94 12,939.22

¾µÖÖ¯ÖÖ¸ü ¤êüµÖ 19,060.22 19,677.81†µÖ “ÖÖ»Öæ ¤êüµÖŸÖÖ‹Ó

�ÖÏÖÆü�úÖë ÃÖê ¯ÖÏÖ¯ŸÖ †×�ÖÏ Ö 14,577.17 14,392.54†µÖ ¤êüµÖŸÖÖ‹Ó (ˆ¯Ö ×™ü¯¯Ö�Öß ÃÖÓ-2 ¤êü�Öê) 7,441.76 7,886.25•Ö´ÖÖ‹Ó 395.11 281.69

22,414.04 22,560.48†»¯ÖÖ¾Ö×¬Ö ¯ÖÏÖ¾Ö¬ÖÖÖ

�ú´ÖÔ“ÖÖ¸üß »ÖÖ³Ö �êú ×»Ö‹ ¯ÖÏÖ¾Ö¬ÖÖÖˆ¯Ö¤üÖÖ 2,100.00 1,850.00”ãû¼üß ¾ÖêŸÖÖ 871.84 1,026.44

†µÖ ¯ÖÏÖ¾Ö¬ÖÖÖ¯Ö×¸üÃÖ´ÖÖ¯ÖÖ ÆüÖ×ÖµÖÖÑ (ˆ¯Ö ×™ü ¯Ö�Öß ÃÖÓ - 3 ¤êü�Öë) 6,570.46 8,913.30ÃÖÓ³ÖÖ¾µÖ ÆüÖ×Ö �êú ×»Ö‹ ¯ÖÏÖ¾Ö¬ÖÖÖ 2,429.34 2,900.24�ÖÖ¸üÓ™üß ´Ö¸ü ´ÖŸÖ 437.05 188.05†ÖµÖ�ú ü �êú ×»Ö‹ ¯ÖÏÖ¾Ö¬ÖÖÖ 218.55 83.24

12,627.24 14,961.27

�ãú»Ö ×™ü¯¯Ö�Öß ÃÖÓ - 5 73,592.44 70,138.78

ˆ¯Ö ×™ü¯¯Ö×�ÖµÖÖÓ „1. ‡Ó×›üµÖÖ ²Öï�ú †Öî ü †Öò¬ÖÐÖ ²Öï�ú ÃÖê Ö�ú¤ü •Ö´ÖÖ �úß ÃÖã×¾Ö¬ÖÖ �Óú¯ÖÖß �êú †“Ö»Ö ¾Ö “ÖÖ»Öæ ¯Ö×¸üÃÖÓ Ö×¢ÖµÖÖë �úÖê ²ÖÓ¬Ö�ú �êú ºþ¯Ö ´Öë ü�ÖÖ �ÖµÖÖ…

2. ˆ¯ÖµÖãÔŒŸÖ ¸üÖ×¿Ö ´Öë ÃÖê 3184 »ÖÖ�Ö ¹ý¯ÖµÖê, ¾ÖêŸÖÖ ÃÖÓ¿ÖÖê¬ÖÖ ²Ö�úÖµÖÖê �êú ×»Ö‹ ¤êüµÖ…

3. �Ö×ŸÖ¯ÖæÙŸÖ ÆüÖ×ÖµÖÖë �êú ˆŒŸÖ üÖ×¿Ö �êú †»ÖÖ¾ÖÖ ¯ÖÖêŸÖ ×Ö´ÖÖÔ�Ö �êú ×»Ö‹ 4376 »ÖÖ�Ö ¹ý¯Ö‹ †Öî ü ¯ÖÖêŸÖ ´Ö ü´´ÖŸÖ �úÖµÖÖí �êú ×»Ö‹ 2194»ÖÖ�Ö ¹ý¯ÖµÖê…



` in lakhs

II ¯Ö×¸üÃÖÓ Ö×¢ÖµÖÖÓ


�Öî ü-“ÖÖ»Öæ ¯Ö×¸üÃÖÓ Ö×¢ÖµÖÖÓ†“Ö»Ö ¯Ö×¸üÃÖÓ Ö×¢ÖµÖÖÓ „ÃÖ�ú»Ö ²»ÖÖ�ú (¾ÖÖÃŸÖ×¾Ö�ú) 21,981.79 22,160.71´Öæ»µÖÈüÖÃÖ 16,886.06 16,777.47×Ö¾Ö»Ö ²»ÖÖ�ú - ¾ÖÖÃŸÖ×¾Ö�ú 5,095.73 5,383.24ÃÖ�ú»Ö ²»ÖÖ�ú (†Ö¸ü.†Ö¸ü.‹´Ö.†Ö‡Ô.) 10,339.25 -´Öæ»µÖÈüÖÃÖ (†Ö¸ü.†Ö¸ü.‹´Ö.†Ö‡Ô.) 2,358.13 -×Ö¾Ö»Ö ²»ÖÖ�ú - (†Ö¸ü.†Ö ü.‹´Ö.†Ö‡Ô. ÃÖÓ Ö×¢ÖµÖÖÓ) 7,981.15 -ÃÖ�ú»Ö ²»ÖÖ�ú (�Öî ü-¾ÖÖÃŸÖ×¾Ö�ú) 306.43 306.43´Öæ»µÖÈüÖÃÖ 303.72 277.75×Ö¾Ö»Ö ²»ÖÖ�ú - ¾ÖÖÃŸÖ×¾Ö�ú 2.71 28.68“ÖÖ»Öæ ¯ÖÓæ•Öß �úÖµÖÔ - 112.88“ÖÖ»Öæ ¯ÖæÓ•Öß �úÖµÖÔ (†Ö¸ü.†Ö ü.‹´Ö.†Ö‡Ô.) 3,027.19 -�ãú»Ö “ÖÖ»Öæ ¯ÖæÓ•Öß �úÖµÖÔ 3,027.19 112.88

16,106.78 5,524.80¤üß‘ÖÖÔ¾Ö×¬Ö Šú�Ö ‹¾ÖÓ †×�ÖÏ Ö (†¯ÖÏ×ŸÖ³ÖæŸÖ)ÃÖß´ÖÖ ¿Öã»�ú, ¯Ö¢ÖÖ µÖÖÃÖ †Öî ü †µÖ ÃÖ¸ü�úÖ üß ‹•Öë×ÃÖµÖÖë �êú ¯ÖÖÃÖ •Ö´ÖÖ üÖ×¿Ö 372.54 405.20†Ö¯ÖæÙŸÖ�úÖ¸üÖë �úÖê †×�ÖÏ Ö 51.36 51.36Ã¡ÖÖêŸÖ ¯Ö¸ü �úÖ™üÖ �ÖµÖÖ †ÖµÖ�ú ü 2,277.97 2,286.39†×�ÖÏ Ö �ú ü 99.08 99.08´Öî™ü •Ö´ÖÖ Æü�ú¤üÖ¸ü (ˆ¯Ö ×™ü¯¯Ö�Öß ÃÖÓ-1 ¤êü�Öë) 4,701.15 4,565.84†µÖ 0.10 0.10

7,502.20 7,407.97†µÖ “ÖÖ»Öæ ¯Ö× üÃÖÓ Ö×¢ÖµÖÖÑ™Òêü›ü ¯ÖÏÖ¯ŸÖ µÖÖê�µÖ (ˆ¯Ö ×™ü ¯Ö�Öß ÃÖÓ-2 ¤êü�Öë) 3,720.37 2,620.81‘Ö™üÖ‹Ó „ ÃÖÓ×¤ü�¬Ö Šú�Ö �êú ×»Ö‹ ¯ÖÏÖ¾Ö¬ÖÖÖ (3,050.98) (1,951.42)¯ÖÏÖê¤Ëü³ÖæŸÖ †ÖµÖ (†Öê Öß‹±ú) 3,328.93 3,328.93

3,998.32 3,998.32

�ãú»Ö ×™ü¯¯Ö�Öß-6 27,607.30 16,931.09

ˆ¯Ö ×™ü¯¯Ö×�ÖµÖÖÓ „

1) ¾ÖÂÖÔ 2010-11 Öë Öî™ü •Ö´ÖÖ Æü�ú¤üÖ¸ü ºþ.4482.60 »ÖÖ�Ö ºþ¯ÖµÖê ³Öæ�ÖŸÖÖÖ �úß �Ö‡Ô, ¾ÖÂÖÔ 2020-21 ŸÖ�ú �úÖµÖÖÔÛ¾ÖŸÖ �ú üÖê �êú ×»Ö‹´ÖÖµÖ ÆüÖê�Öß, ¾ÖÂÖÔ 2016-17 Öë ×ÆüÃÖÖ²Ö Öë »Öß �Ö‡Ô 83.24 »ÖÖ�Ö ºþ¯ÖµÖê ¾ÖÂÖÔ 2026-27 ŸÖ�ú �úÖµÖÖÔ×¾ÖŸÖ �ú¸üÖê �êú ×»Ö‹ ÖÖµÖ ÆüÖê�Öß†Öî ü ¾ÖÂÖÔ 2017-18 ´Öë ×ÆüÃÖÖ²Ö ´Öë »Öß �Ö‡Ô 135.31 »ÖÖ�Ö ºþ¯ÖµÖê 2032-33 ŸÖ�ú �úÖµÖÖÔ×¾ÖŸÖ �ú üÖê �êú ×»Ö‹ ´ÖÖµÖ ÆüÖê�Öß…

2) †Öê ‹Ö •Öß ÃÖß ÃÖê ¯ÖÏÖ¯ŸÖ µÖÖê�µÖ 669.39 »ÖÖ�Ö ºþ¯Ö‹ üÖ×¿Ö �úÖê ¾µÖÖ¯ÖÖ¸ü ¤êüµÖ �êú ºþ¯Ö ´Öë ¿ÖÖ×´Ö»Ö ×�úµÖÖ �ÖµÖÖ Æîü •ÖÖê ´Ö¬µÖÃ£Ö´Ö ´Öã§üÖ�êú ºþ¯Ö ´Öë ×¾Ö“ÖÖ¸Öü¬ÖßÖ Æîü…




85

×™ü¯¯Ö

�Öß Ã

ÖÓ�µÖÖ

- 6

(�ú

)†

“Ö»Ö ¯

Ö×¸üÃÖ

ÓÖ×¢Öµ

ÖÖÓ(¹ý¯ÖµÖê

»ÖÖ�ÖÖë

´Öë)

×¾Ö¾Ö¸ü�

ÖÃÖ�

ú»Ö ´

ÖÖÖ´Öæ»

µÖÈüÖÃÖ

×Ö¾Ö»Ö

´ÖÖÖ

31.3.

2017

¾ÖÂÖÔ �

êú¾ÖÂÖ

Ô ´Öë

31.3.

2018

31.3.

2017

¾ÖÂÖÔ �

êú¾ÖÂÖ

Ô ´Öë ×

²Ö�Îúß/

31.3.

2018

31.3.

2018

31.3.

2017

�úÖê

¤üÖêüÖÖü

×²Ö�Îúß

/�úÖ

êŸÖ�

ú×»Ö

µÖêÃÖ´

ÖÖµÖÖê•Ö

ÖŸÖ�

ú�úÖ

ê�úÖ

êÃÖ´

ÖÖµÖÖê•Ö

Ö

12

34

56

78

910

11³Öæ×´

Ö1.7

2

-

-

1.72

-

-

-

-1.7

21.7

2³Ö¾Ö

Ö „

�ú) †

¸üÖ•Öß ³

Öæ×´Ö5.4

1

-

-

5.41

5.38

-

-5.3

80.0

30.0

3�Ö)

¯Ö¼êü¾ÖÖ»

Öß ³Öæ×´Ö

2698

.62

-1.2

626

97.36

1746

.1137

.461.1

717

82.41

914.9

595

2.50

¸üÖê›ü ‹¾

ÖÓ �úÖÓÖ

Öî›ü ¤üß

¾ÖÖ¸ü

507.3

5-

-50

7.35

477.8

93.6

5-

481.5

325

.8229

.46ÃÖÓµ

ÖÓ¡Ö ¾Ö ´

Ö¿ÖßÖ¸

üß12

720.8

918

4.55

189.8

912

715.5

593

19.83

383.3

817

6.03

9527

.1931

88.37

3401

.07�ú´

¯µÖæ™ü¸ü Æ

üÖ›Ôü¾ÖêµÖ

ü21

3.30

--

213.3

016

1.90

12.63

-17

4.54

38.76

28.01

†µÖ ˆ

¯Ö�ú¸ü�

Ö32

8.32

--

328.3

230

1.35

3.87

-30

5.22

23.10

27.77

±úÖá“Ö

¸ü ‹¾ÖÓ ×

±úŒ“ÖÃ

ÖÔ98

.650.1

5-

98.80

79.91

1.81

-81

.7217

.0817

.94ÖÖî�

ú‹Ó ‹¾Ö

Ó »ÖÖÓ“Ö

29.07

--

29.07

27.63

--

27.63

1.44

1.44

´ÖÖê™üü �

ÖÖ×›ÍüµÖÖÓ

47.17

--

47.17

41.39

1.28

-42

.684.4

95.7

8×Ã»

Ö¯Ö¾Öê•Ö

¾Ö ×±ú

™ü†Öˆ™

ü ¾ÖÖ±Ôú

562.2

5-

-56

2.25

540.8

6-

-54

0.86

21.39

21.39

ÃÖæ�Öß�Ö

Öê¤üß36

6.58

--

366.5

897

.4112

.10-

109.5

125

7.07

269.1

7¾Öê™

ü ²Öê×ÃÖ

Ö33

1.84

--

331.8

431

4.75

--

314.7

517

.0917

.09×Ö´

ÖÖÔ�Ö �Ö

Öê¤üß42

49.56

-17

2.48

4077

.0736

39.67

16.82

163.8

634

92.64

584.4

360

9.88

�ãú»Ö

2216

0.72

184.7

036

3.63

2198

1.79

1675

4.08

473.0

134

1.06

1688

6.06

5095

.7453

83.25

†¯ÖÏŸµ

Ö�Ö ¯Ö×¸

üÃÖÓÖ×¢Ö

µÖÖÓ�Óú¯

µÖæ™üü Ã

ÖÖ°™ü¾Ö

êü ÃÖ×Æ

üŸÖ ¯ÖÖêŸ

Ö×Ö´

ÖÖÔ�Ö ×›

ü•ÖÖ‡Ö

306.4

3-

-30

6.43

301.1

42.5

8-

303.7

22.7

128

.68�ãú»

Ö22

467.1

518

4.70

363.6

322

288.2

217

055.2

247

5.59

341.0

617

189.7

850

98.45

5411

.92×¯Ö”

û»Öê ¾ÖÂÖ

Ô24

667.6

115

2.78

2353

.2522

467.1

418

601.0

162

8.14

2173

.9417

055.2

254

11.91

6066

.59†Ö

¸ü†Öü‹

´Ö†Ö‡Ô

ÃÖÓÖ×¢Ö

µÖÖÓ (¸ü�

ÖÖ ´ÖÓ¡ÖÖ

»ÖµÖ,

³ÖÖ¸üŸÖ

ÃÖ¸ü�úÖ

¸ü «üÖ¸üÖ

×Ö×¬ÖŸ

Ö)11

259.5

121

07.12

3027

.3510

339.2

8-

2358

.13-

2358

.1379

81.15

1125

9.51




“ÖÖ»Öæ ¯Ö× üÃÖÓ Ö×¢ÖµÖÖÓ´ÖÖ»ÖÃÖæ“Öß (ˆ¯Ö ×™ü¯¯Ö�Öß ÃÖÓ.1 ¤êü�Öë)‡Ã¯ÖÖŸÖ 1,643.08 1,898.21³ÖÓ›üÖ¸ü †Öî ü ¯Öã•Öì, ˆ¯Ö�ú ü�Ö †Öî ü †µÖ ÃÖÖ´Ö�ÖÏß 4,859.82 4,704.91Ø™ü²Ö¸ 15.29 30.03´ÖÖ�ÖÔÃ£Ö †Öî ü ×Ö üß�Ö�ÖÖ¬ÖßÖ ÃÖÖ´Ö�ÖÏß 1,028.57 1,294.49¿ÖÖ¯Ö°»ÖÖê ü ¯Ö ü ‡Ã¯ÖÖŸÖ �êú �ú™êü ™ãü�ú›Íêü †Öî ü �ú²ÖÖ›Íü (ˆ¯Ö ×™ü ¯Ö�Öß ÃÖÓ.2 ¤êü�ÖêÓ) 252.75 524.25

7,799.51 8,451.89‘Ö™üÖ‹Ó „ †¯ÖÏ“Ö×»ÖŸÖ ÃÖÖ´Ö�ÖÏß �úß ¾µÖ¾ÖÃ£ÖÖ 54.04 54.04

7,745.47 8,397.85™Òêü›ü ¯ÖÏÖ¯ŸÖ µÖÖê�µÖ†¯ÖÏ×ŸÖ³ÖæŸÖ6 ´ÖÆüßÖê ÃÖê †×¬Ö�ú †¾Ö×¬Ö �êú ×»Ö‹ ²Ö�úÖµÖÖ Šú�Ö¾ÖÖ¯ÖÃÖß µÖÖê�µÖ (�éú¯ÖµÖÖ ˆ¯Ö-×™ü¯¯Ö�Öß ÃÖÓ.3 ¤êü�Öë) 11,075.05 9,604.04¾ÖÖ¯ÖÃÖß µÖÖê�µÖ ÃÖÓ×¤ü�¬Ö - -

11,075.05 9,604.04†µÖ Šú�Ö, ¾ÖÖ¯ÖÃÖß µÖÖê�µÖ 6,541.96 2,166.75

17,617.01 11,770.79Ö�ú¤ü †Öî ü ²Öï�ú ¿ÖêÂÖÆüÖ£Ö ´Öë Ö�ú¤ü 2.22 1.72†ÖãÃÖæ×“ÖŸÖ ²Öï�úÖë ´Öë - ¿ÖêÂÖ üÖ×¿ÖÃÖÖ¾Ö×¬Ö †Öî ü †µÖ •Ö´ÖÖ �ÖÖŸÖÖë ´Öë 14,473.32 22,941.35“ÖÖ»Öæ �ÖÖŸÖÖë ´Öë 4,143.52 132.38

18,619.06 23,075.45†»¯ÖÖ¾Ö×¬Ö Šú�Ö ‹¾ÖÓ †×�ÖÏ Ö�ú´ÖÔ“ÖÖ¸üß 30.07 39.20ÃÖÖ´Ö�ÖÏß †Öî ü ÃÖê¾ÖÖ†Öë �úß †Ö¯ÖæÙŸÖ�úŸÖÖÔ 5,064.30 5,500.14†µÖ 822.17 751.80¯Öæ¾ÖÔ¤ü¢Ö ¾µÖµÖ 29.82 59.89

5,946.36 6,351.03‘Ö™üÖ‹Ó „ ÃÖÓ×¤ü�¬Ö †×�ÖÏ ÖÖë �úß ¾µÖ¾ÖÃ£ÖÖ 127.52 127.66

5,818.84 6,223.37†µÖ “ÖÖ»Öæ ¯Ö× üÃÖÓ Ö×¢ÖµÖÖÓÃÖÖ¾Ö×¬Ö •Ö´ÖÖ ¯Ö¸ü ÃÖÓ×“ÖŸÖ ²µÖÖ•Ö 78.01 333.66ÃÖÓ×“ÖŸÖ †ÖµÖ (ˆ¯Ö ×™ü ¯Ö�Öß ÃÖÓ.4 ¤êü�Öë) 29,843.34 25,140.59

29,921.35 25,474.25�ãú»Ö - ×™ü¯¯Ö�Öß ÃÖÓ�µÖÖ - 7 79,721.73 74,941.71

ˆ¯Ö ×™ü¯¯Ö×�ÖµÖÖÓ „1. ¯ÖÏ²ÖÓ¬ÖÖ «üÖ¸üÖ ´ÖÖ»ÖÃÖæ×“ÖµÖÖë �úÖê µÖ£ÖÖ ´Öæ»µÖÖÓ×�úŸÖ ×�úµÖÖ �ÖµÖÖ Æîü †Öî ü ÃÖÖ�ÖÖÓ×�úŸÖ ¾Ö ¯ÖÏ ÖÖ×�ÖŸÖ ×�úµÖÖ Æîü…2. ¿ÖÖ¯Ö °»ÖÖê ü ¯Ö¸ü ‡Ã¯ÖÖŸÖ �êú �ú™êü ™ãü�ú›êü †Öî ü �ú²ÖÖ›Íü �úß ´ÖÖ¡ÖÖ ŸÖ�úÖß�úß »ÖÖ�ÖŸÖ �êú †Ö¬ÖÖ¸ü ¯Ö¸ü Æîü…3. ¾ÖÂÖÔ 2017-18 �êú »Öê�Öê �êú ³ÖÖ�Ö ²ÖÖÖê ¾ÖÖ»Öß ×™ü ¯Ö×�ÖµÖÖë �êú ×™ü ¯Ö�Öß ÃÖÓ�µÖÖ 18(�Ö) �êú �Îú´Ö ÃÖÓ 14 �úÖê ¤êü�Öê…4. ¯ÖÖêŸÖ ×Ö´ÖÖÔ�Ö, ¯ÖÖêŸÖ ´Ö ü´´ÖŸÖ, ¯ÖÖ›ãü²²Öß †Öî ü ¾Öî™ü �úß ¾ÖÖ¯ÖÃÖß �úÖµÖÔ�ú»ÖÖ¯ÖÖë �êú ÃÖÓ²ÖÓ¬Ö ´Öë, ¯ÖÏÖê¤üË³ÖæŸÖ †ÖµÖ Æîü…




87

31 ´ÖÖ“ÖÔ, 2018 �úÖê ÃÖ´ÖÖ¯ŸÖ ¾ÖÂÖÔ �êú ŸÖã»ÖÖ ¯Ö¡Ö �úÖ ³ÖÖ�Ö ²ÖÖÖê ¾ÖÖ»Öß ×™ü ¯Ö×�ÖµÖÖÓ


×™ü ¯Ö�Öß - 8 31 ´ÖÖ“ÖÔ, 2018 �úÖê 31 ´ÖÖ“ÖÔ, 2017 �úÖêÃÖ´ÖÖ¯ŸÖ ¾ÖÂÖÔ ÃÖ´ÖÖ¯ŸÖ ¾ÖÂÖ

™üÖÔ †Öê¾Ö¸ü (¯ÖÏ“ÖÖ»ÖÖ ÃÖê üÖ•ÖÃ¾Ö)

�ú) ˆŸ¯ÖÖ¤üÖë �úß ×²Ö�Îúß

¯ÖÖêŸÖ ×Ö´ÖÖÔ�Ö - ÃÖÓ×¾Ö¤üÖŸ´Ö�ú †ÖµÖ 30,398.24 47,422.05

�Ö) �úÖµÖÖí �úß ×²Ö�Îúß

ÃÖê¾ÖÖ‹Ó 11,044.47 11,650.43

ÃÖæ�Öß �ÖÖê¤üß ³ÖÖ›üÖ ¯ÖÏ³ÖÖ¸ü 201.84 203.74

•Ö»ÖßµÖ £ÖÖ»Öß ³ÖÖ›üÖ ¯ÖÏ³ÖÖ¸ü 268.02 165.73

ÃÖæ.�ÖÖê.•Ö.´Ö. †Öî ü †µÖ ÃÖê¾ÖÖ‹Ó 2,869.94 1,699.11

¯ÖÖêŸÖ ´Ö ü ´ÖŸÖ †ÖµÖ 14,384.27 13,719.01

�Ö) ¯ÖÖ›ãü²²Öß ¯ÖÏ×ŸÖÃ£ÖÖ¯ÖÖ (�éú¯ÖµÖÖ ˆ¯Ö ×™ü¯¯Ö�Öß ÃÖÓ.1 ¤êü�Öë) 19,118.61 1,169.80

‘Ö) †µÖ ¯ÖÏ“ÖÖ×»ÖŸÖ ¸üÖ•ÖÃ¾Ö

×¾Ö×¾Ö¬Ö �úÖµÖÔ 92.59 47.72

�ú²ÖÖ›ü �úß ×²Ö�Îúß (ˆ¯Ö ×™ü ¯Ö�Öß ÃÖÓ.2 ¤êü�Öë) 483.86 545.90

†µÖ ¯ÖÏ“ÖÖ»ÖÖÖŸ´Ö�ú †ÖµÖ 576.45 593.62

�ãú»Ö - ×™ü¯¯Ö�Öß ÃÖÓ�µÖÖ - 8 64,477.57 62,904.48


1. ¾ÖÂÖÔ 2017-18 �êú »Öê�Öê �úÖ ³ÖÖ�Ö ²ÖÖÖê ¾ÖÖ»Öß ×™ü ¯Ö×�ÖµÖÖë �êú ×™ü ¯Ö�Öß ÃÖÓ. 18�Ö �êú �Îú´ÖÃÖÓ. 17 �úÖê ¤êü�Öë…

2. �ú²ÖÖ›Íü �úß ×²Ö�Îúß �úÖê ”ûÖê›ü�ú¸ü - 92.88 »ÖÖ�Ö ¹ý¯ÖµÖê ¾Öî™ü/ÃÖß‹ÃÖ™üß/•Öß‹ÃÖ™üß ‹�ú¡Ö ×�úµÖÖ �ÖµÖÖ †Öî ü ˆÃÖê ³Öã�ÖŸÖÖÖ ×�úµÖÖ �ÖµÖÖ…




×™ü ¯Ö�Öß - 9 31 ´ÖÖ“ÖÔ, 2018 �úÖê 31 ´ÖÖ“ÖÔ, 2017 �úÖêÃÖ´ÖÖ¯ŸÖ ¾ÖÂÖÔ ÃÖ´ÖÖ¯ŸÖ ¾ÖÂÖÔ

(�ú) †µÖ †ÖµÖ

²Öî�úÖë †Öî ü †µÖ ÃÖê ¯ÖÏÖ¯ŸÖ ²µÖÖ•Ö 439.35 ¹ý¯ÖµÖê 886.12

‘Ö™üÖ‹Ó „ ³ÖÖ üŸÖ ÃÖ¸ü�úÖ¸ü �úÖê ¤êüµÖ ²µÖÖ•Ö(ˆ¯Ö ×™ü ¯Ö�Öß ÃÖÓ.1 ¤êü�Öê) 156.78 ¹ý¯ÖµÖê 282.57 (732.77)

×�ú¸üÖµÖÖ (ÃÖê¾ÖÖ �ú¸ü �úÖ ×Ö¾Ö»Ö ‹¾ÖÓ 23.69 »ÖÖ�Ö ºþ¯ÖµÖê •Öß‹ÃÖ™üß) 150.83 130.41

•Öã ÖÖÔÖÖ †Öî ü •ÖÛ²ŸÖµÖÖÓ 173.41 308.48

×¾Ö¤êü¿Öß ´Öã¦üÖ ×³Ö®ÖŸÖÖ - 9.78

×¾Ö×¾Ö¬Ö ¯ÖÏÖ×¯ŸÖµÖÖÓ 82.14 1,502.03

�ãú»Ö - ×™ü¯¯Ö�Öß ÃÖÓ�µÖÖ - 9 688.95 2,104.05


1 †¯ÖÏµÖÖê×•ÖŸÖ †Ö¸ü†Ö¸ü‹´Ö†Ö‡Ô ×Ö×¬ÖµÖÖë ¯Ö ü ³ÖÖ üŸÖ ÃÖ¸ü�úÖ¸ü �úÖê 11.20 »ÖÖ�Ö ¹ý¯ÖµÖê ²µÖÖ•Ö ¤êüµÖ Æîü †Öî ü ³ÖÖ¸üŸÖßµÖ ÖÖîÃÖêÖÖ ÃÖê(¾Öß ÃÖß 11184) ¯Ö ü †×�ÖÏ Ö �êú ºþ¯Ö ´Öë 145.58 »ÖÖ�Ö ¹ý¯ÖµÖê Æîü…



ˆ¯Ö³ÖãŒŸÖ ÃÖÖ´Ö�ÖÏß

‡Ã¯ÖÖŸÖ 540.92 583.79

³ÖÓ›üÖ¸ü †Öî ü ¯Öã•Öì 957.82 2,303.00

×™Óü²Ö¸ü 15.66 1.54

×Ö´Ö×»Ö×�ÖŸÖ �úÖµÖÖí ´Öë ¯ÖÏµÖãŒŸÖ ¯ÖÏŸµÖ�Ö ÃÖÖ´Ö�ÖÏß, ´Ö¿ÖßÖ¸üß †Öî ü ˆ¯Ö�ú¸ü�Ö¯ÖÖêŸÖ ×Ö´ÖÖÔ�Ö 15,529.75 27,846.46

¯ÖÖêŸÖ ´Ö¸ü ´ÖŸÖ 2,928.89 5,803.74

¯ÖÖ›ãü²²Öß ¯ÖÏ×ŸÖÃ£ÖÖ¯ÖÖ 120.18 0.22

20,093.22 36,538.75

•ÖÖê›Íëü „ ³ÖÓ›üÖ ü ¯ÖÏÖ¯Ö�Ö ¾µÖµÖ (298.85) 90.91

�ãú»Ö - ×™ü ¯Ö�Öß ÃÖÓ�µÖÖ - 10 19,794.37 36,629.66



89



ˆ¯Ö-šêü�êú¤üÖ üß †Öî ü †µÖ ¯ÖÏŸµÖ�Ö ¾µÖµÖ

×Ö´Ö �Öê¡ÖÖë ´Öë ˆ¯Ö-šêü�êú¤üÖ ü †Öî ü †Öò±ú »ÖÖê›êü›ü �úÖµÖÔ ¯Ö¸ü ¾µÖµÖ

¯ÖÖêŸÖ ×Ö´ÖÖÔ�Ö 1,573.79 1,536.73

¯ÖÖêŸÖ ´Ö¸ü ´ÖŸÖ 2,599.71 3,242.85

¯ÖÖ›ãü²²Öß ¯ÖÏ×ŸÖÃ£ÖÖ¯ÖÖ 5,738.76 1.07

†µÖ ¯ÖÏŸµÖ�Ö ¾µÖµÖÖêÓ ´Öë¯ÖÖêŸÖ ×Ö´ÖÖÔ�Ö 1,170.31 1,045.87

¯ÖÖêŸÖ ´Ö¸ü ´ÖŸÖ 351.14 110.31

¯ÖÖ›ãü²²Öß ¯ÖÏ×ŸÖÃ£ÖÖ¯ÖÖ 1,097.53 108.14

¯ÖÖêŸÖ ×Ö´ÖÖÔ�Ö ´Öë ×Ö´ÖÖÔŸÖÖ •ÖÖê×�Ö´Ö ²Öß´ÖÖ 91.02 177.90

�ãú»Ö-×™ü¯¯Ö�Öß ÃÖÓ�µÖÖ - 11 12,622.26 6,222.87



�ú´ÖÔ“ÖÖ¸üß ×ÆüŸÖ »ÖÖ³Ö

¾ÖêŸÖÖ, ´Ö•Ö¤æü üß, ³Ö¢Öê †Ö×¤ü 8,994.91 10,105.70

³Ö×¾ÖÂµÖ ×Ö×¬Ö †Öî ü †µÖ ×Ö×¬ÖµÖÖë ´Öë †Ó¿Ö¤üÖÖ 936.64 1,031.94

ˆ¯Ö¤üÖÖ 2,032.07 984.99

”ãû¼üß ¾ÖêŸÖÖ 239.38 791.96

¯ÖÏ×¿Ö�Ö�Ö, Ã™üÖ‡¯Öë›ü ‡ŸµÖÖ×¤ü ¯Ö¸ü ¾µÖµÖ 46.56 143.03

�ú´ÖÔ“ÖÖ¸üß �ú»µÖÖ�Ö ¾µÖµÖ 699.10 663.84

�ãú»Ö - ×™ü ¯Ö�Öß ÃÖÓ�µÖÖ - 12 12,948.66 13,721.46





†µÖ ¾µÖµÖ

×²Ö•Ö»Öß, ‡Õ¬ÖÖ †Öî ü •Ö»Ö (×Ö¾Ö»Ö ¾ÖÃÖæ»Öß) 960.60 961.58

¤ü ëü †Öî ü �ú¸ü (�ú²ÖÖ›ü ×²Ö�Îúß ¯Ö¸ü ÃÖß´ÖÖ ¿Öã»�ú ÃÖ×ÆüŸÖ) 68.06 33.66

†Ö�Ö †Öî ü †µÖü ²Öß´ÖÖ 69.45 72.55

×�ú¸üÖµÖÖ 200.09 174.72

´Ö¸ü´´ÖŸÖ †Öî ü †Öã ü�Ö�Ö

ÃÖÓµÖÓ¡Ö †Öî ü ´Ö¿ÖßÖ üß 670.36 629.55

³Ö¾ÖÖ 347.36 348.52

†µÖ ÃÖÓ Ö×¢Ö 28.47 41.64

”û¯ÖÖ‡Ô †Öî ü »Öê�ÖÖ ÃÖÖ´Ö�ÖÏß 20.63 11.35

Ã£ÖÖÖßµÖ ¯Ö×¸ü¾ÖÆüÖ ¾µÖµÖ 250.34 257.05

µÖÖ¡ÖÖ ¾µÖµÖ 63.92 44.23

ÃÖÓ“ÖÖ ü ¾µÖµÖ 14.53 7.38

×¾Ö–ÖÖ¯ÖÖ †Öî ü ¯ÖÏ“ÖÖ¸ü 21.10 35.49

×¾Ö»ÖÓ²Ö ¯ÖÏ³ÖÖ¸ü 0.57 10.93

×Ö¤êü¿Ö�úÖë �êú ¿Öã»�ú †Öî ü ¾µÖµÖ „

×Ö¤êü¿Ö�úÖë �êú ¿Öã»�ú 0.33 0.40

µÖÖ¡ÖÖ ¾µÖµÖ 12.36 13.25

»Öê�ÖÖ ¯Ö¸üß�Ö�úÖë �êú ´ÖÖÖ¤êüµÖ

¾Öî¬ÖÖ×Ö�ú »Öê�ÖÖ¯Ö üß�ÖÖ 2.20 2.30

¾µÖµÖ 0.27 0.22

×¾Ö¤êü¿Öß ´Öã¦üÖ ×³Ö®ÖŸÖÖ 181.07 -

¯Ö¸üÖ´Ö¿ÖÔ ‹¾ÖÓ ×¾Ö×¬Ö ¾µÖµÖ 53.87 49.82

ÃÖã ü�ÖÖ ¯Ö¸ü ¾µÖµÖ 539.18 421.09

†×�Ö¿Ö´ÖÖ ÃÖê¾ÖÖ†Öë ¯Ö¸ü ¾µÖµÖ 140.15 111.02

×¾Ö×¾Ö¬Ö ¾µÖµÖ 391.88 230.57

�ãú»Ö - ×™ü ¯Ö�Öß ÃÖÓ�µÖÖ - 13 4,036.79 3,457.32



91




²µÖÖ•Ö †Öî ü ×¾Ö¢Ö ¯ÖÏ³ÖÖ¸ü

×Ö´Ö×»Ö×�ÖŸÖÖë ¯Ö¸ü ²µÖÖ•Ö

²Öï�ú Šú�Ö †Öî ü Ö�ú¤ü ˆ¬ÖÖ¸ü 1,213.73 1,104.70

†µÖ 61.23 230.28

²Öï�ú ¯ÖÏ³ÖÖ¸ü 297.99 165.39

�ãú»Ö - ×™ü¯¯Ö�Öß ÃÖÓ�µÖÖ : 14 1,572.95 1,500.37


×Ö´Ö×»Ö×�ÖŸÖÖë �úÖ ¯ÖÏÖ¾Ö¬ÖÖÖ „

¯Ö×¸üÃÖ´ÖÖ¯ÖÖ ÆüÖ×Ö - 2,128.41

ÃÖÖ´Ö�ÖÏß �úß †¯ÖÏµÖãŒŸÖŸÖÖ - 77.92

¯ÖÖêŸÖ ´Ö ü´´ÖŸÖ ×²Ö»ÖÖë ´Öë �ú´Öß 2,403.00 231.04

�Ö¸üÖ²Ö ‹¾ÖÓ ÃÖÓ×¤ü�¬Ö Šú�Ö - 23.88

ÃÖÓ³ÖÖ¾µÖ ÆüÖ×ÖµÖÖÓ �úÖ ¯ÖÏÖ¾Ö¬ÖÖÖ, ²Ö¼êü �ÖÖŸÖê ´Öë ›üÖ»ÖÖ �ÖµÖÖ (×Ö¾Ö»Ö) (470.91) (3,653.62)

¯ÖÏÖ¾Ö¬ÖÖÖÖë �úÖê ²Ö¼êü �ÖÖŸÖê ´Öë ›üÖ»ÖÖ �ÖµÖÖ (1,870.32) (2,851.30)

�ãú»Ö - ×™ü ¯Ö�Öß ÃÖÓ�µÖÖ : 15 61.77 (4,043.67)




¯Öæ¾ÖÖÔ¾Ö×¬Ö ÃÖ´ÖÖµÖÖê•ÖÖ

�ú. †ÖµÖ

¸üÖê²ÖÖê×™ü�ú ¯ÖÏÖê±úÖ‡»Ö �ú×™Óü�Ö ´Ö¿ÖßÖ ¯ÖÓæ•Öß�ú¸ü�Ö 141.80 -

™ëü›ü ü ¿Öã»�ú ‹¾ÖÓ †µÖ ×¾Ö×¾Ö¬Ö 17.88 93.15

159.68 93.15

�Ö. ¾µÖµÖ

¯ÖÖêŸÖ ×Ö´ÖÖÔ�Ö ¯ÖÏŸµÖ�Ö ¾µÖµÖ 2.21 5.99

ÃÖÖ´Ö�ÖÏß, ´ÖÖ»Ö, ÃÖß‹¾ÖÓ‹±ú ¯ÖÏ³ÖÖ ü 16.68 0.20

×¾Ö×¾Ö¬Ö 2.34 29.56

21.23 35.75

×Ö¾Ö»Ö ¾µÖµÖ / (†ÖµÖ) - �ãú»Ö ×™ü ¯Ö�Öß ÃÖÓ�µÖÖ : 16 (138.45) (57.40)


1 ¾ÖÂÖÔ 2009-10 ´Öë üÖê²ÖÖê×™ü�ú ¯ÖÏÖê±ú‡»Ö �úØ™ü�Ö ´Ö¿ÖßÖ ¯ÖÏÖ¯ŸÖ ×�úµÖÖ �ÖµÖÖ †Öî ü †Ö¯ÖæÙŸÖ �úŸÖÖÔ†Öë «üÖ¸üÖ ˆÃÖê ×¯Ö”û»Öê ¾ÖÂÖÖí ´Öë “ÖÖ»Öæ ÖÆüà�ú¸üÖê �êú �úÖ¸ü�Ö †¯ÖµÖãŒŸÖ ¸üÆüÖ •ÖÖê ´ÖÖ“ÖÔ 2018 ´Öë ¯ÖãÖ„ ¯ÖÏ“ÖÖ»ÖÖ ´Öë »ÖÖµÖÖ �ÖµÖÖ…


†¯Ö¾ÖÖ¤üß ´Ö¤ëü‹ÃÃÖÖ¸ü †ÖòµÖ»Ö ×»Ö. �úÖê ¤êüµÖ ¤üÖ¾Öë 5,134.75 -´ÖÖ»Ö ÃÖæ“Öß ´Öë �ú´Öß (�ú²ÖÖ›Ôü) 286.51 293.35ÃÖÓ Ö×¢ÖµÖÖë �úß ×²Ö�Îúß ¯Ö ü (»ÖÖ³Ö)/ÆüÖ×Ö (190.76) (20.25)†“Ö»Ö ÃÖÓ Ö×¢Ö ²Ö¼êü �ÖÖŸÖê ´Öë ›üÖ»ÖÖ �ÖµÖÖ - 178.41ˆ¯Ö¤üÖÖ ¯Ö¸ü ²µÖÖ•Ö 339.00 -†Ö¸ü†Ö¸ü‹´Ö†Ö‡Ô ×Ö×¬Ö ´Öë ÃÖê †Ö ü ‹�›ü ‹´Ö ¾µÖµÖ 320.73 -†Ö¸ü†Ö¸ü‹´Ö†Ö‡Ô ÃÖÓ Ö×¢ÖµÖÖë ¯Ö¸ü ´Öæ»µÖÇüÖÃÖ 2,358.13 -†Ö¸ü†Ö ü‹´Ö†Ö‡Ô ÃÖÓ Ö×¢Ö †Öã¤üÖÖ (2,678.86) -

Œ»ÖÖÃÖß�ú ±úÖá“Ö¸ü ¯Ö ü ´ÖªÃ£ÖŸÖÖ ¯ÖÏÖ¾Ö¬ÖÖÖ - 24.84

�ãú»Ö - ×™ü ¯Ö�Öß ÃÖÓ�µÖÖ : 17 5,569.50 476.35





93

×™ü¯¯Ö�Öß -1831 ´ÖÖ“ÖÔ, 2018 �úÖê ÃÖ´ÖÖ¯ŸÖ ¾ÖÂÖÔ �êú »Öê�Öê �úÖ ³ÖÖ�Ö ²ÖÖÖê ¾ÖÖ»Öß ×™ü¯¯Ö×�ÖµÖÖÓ�ú. »Öê�ÖÖ ×¾Ö×¬Ö Öß×ŸÖµÖÖÓ1. »Öê�ÖÖ×¾Ö×¬Ö ¯ÖÏ£ÖÖ‹Ó

ÃÖÖ´ÖÖµÖ ºþ¯Ö ÃÖê ³ÖÖ üŸÖ ´Öë Ã¾Öß�éúŸÖ »Öê�ÖÖ×¾Ö×¬Ö ×ÃÖ üÖÓŸÖÖë †Öî ü �Óú¯ÖÖß †×¬Ö×ÖµÖ´Ö, 2013 �êú ¯ÖÏÖ¾Ö¬ÖÖÖÖë �êú †ÖãÃÖÖ ü, »ÖÖ�ÖŸÖ �úß¯ÖÏ“Ö×»ÖŸÖ ¯ÖÏ£ÖÖ†Öë �êú †ÖãÃÖÖ¸ü ×¾Ö¢ÖßµÖ ×¾Ö¾Ö ü�Ö ²ÖÖÖ‹ �Ö‹ Æîü… ÃÖÖ´ÖÖµÖŸÖµÖÖ, ¸üÖ•ÖÃ¾Ö �úÖê ÃÖÓ“ÖµÖÖ �êú †Ö¬ÖÖ¸ü ¯Ö ü ¯ÖÆü“ÖÖÖÖ •ÖÖŸÖÖÆîü †Öî ü –ÖÖŸÖ ÆüÖ×Ö †Öî ü ¾µÖµÖ �úÖ ¯ÖÏÖ¾Ö¬ÖÖÖ ×�úüµÖÖ •ÖÖŸÖÖ Æîü…

2. ¯Ö×¸üÃÖÓ Ö×¢ÖµÖÖÓ :(�ú) †“Ö»Ö ¯Ö×¸üÃÖÓ Ö×¢ÖµÖÖÓ

ÃÖÓ×“ÖŸÖ ´Öæ»µÖÈüÖÃÖ ‘Ö™üÖ�ú ü †“Ö»Ö ¯Ö× üÃÖÓ Ö×¢ÖµÖÖë �úß »ÖÖ�ÖŸÖ ×Ö¬ÖÖÔ× üŸÖ �úß �Ö‡Ô Æîü… ¯Ö×¸üÃÖÓ Ö×¢Ö �êú †×¬Ö�ÖÏÆü�Ö ´Öë ¯Ö×¸ü¾ÖÆüÖ ³ÖÖ›üÖ,¿Öã»�ú, �ú ü, (30 •ÖæÖ 2017 ŸÖ�ú �úß ¾Öî™ü �úÖ ×Ö¾Ö»Ö / 01 •Öæ»ÖÖ‡Ô 2017 ¯ÖÏ³ÖÖ¾Öß ŸÖÖ¸üß�Ö ÃÖê •Öß‹ÃÖ™üß �úÖ ×Ö¾Ö»Ö) »ÖÖ�ÖŸÖ�êú †×¬Ö�ÖÏÆü�Ö �êú ÃÖÓ²ÖÓ¬Ö ´Öë †Ö�úÛÃ´Ö�ú ¾µÖµÖ, ×Ö´ÖÖÔ�Ö †¾Ö×¬Ö �êú ¤üÖî üÖÖ ¤êüµÖ ²µÖÖ•Ö †Öî ü ¯ÖÏµÖÖê•µÖ ÃÖÓÃ£ÖÖ¯ÖÖ �úß »ÖÖ�ÖŸÖ ¿ÖÖ×´Ö»Ö Æîü…

(�Ö) �Öî ü-¾ÖÖÃŸÖ×¾Ö�ú ÃÖÓ Ö×¢Ö�Öî ü-¾ÖÖÃŸÖ×¾Ö�ú ÃÖÓ Ö×¢ÖµÖÖë �êú †ÓŸÖ�ÖÔŸÖ ÃÖÖ°™üü¾ÖêµÖ¸ü ¯Ö ü ×�úµÖÖ �ÖµÖÖ ¾µÖµÖ �úÖê ¯ÖæÓ•Öß�ú ü�Ö ×�úµÖÖ •ÖÖ‹�ÖÖ… †Öî ü ÃÖÖ°™ü¾ÖêµÖ ü �êú ¯ÖÏÖ¯Ö�Ö†•ÖÔÖ ÃÖÖ°™ü¾ÖêµÖ¸ü �êú ×¾Ö�úÖÃÖ †Öî ü ®ÖµÖÖ / ¾ÖŸÖÔ ÖÖÖ ÃÖÖ°™üü¾ÖêµÖ¸ü �úß Ö×¸ü�ÖÖ´Ö Ã¾Öºþ¯Ö †ÖÙ£Ö�ú »ÖÖ³ÖÖë �úß ¾Öé× ü Æãü‡Ô… ŸÖ£ÖÖ×¯Ö ÃÖ³Öß†ŸÖÓ„Ã£ÖÖ×¯ÖŸÖ ÃÖÖ°™ü¾ÖêµÖ¸ü �êú ´Öæ»µÖ †»Ö�Ö ×�ú‹ ×²ÖÖÖ †Öî ü ÆüÖ›Ôü¾ÖêµÖ¸ü �êú ´Öæ»µÖ ÃÖ×ÆüŸÖ ¯ÖæÓ•Öß�éúŸÖ ×�úµÖÖ Æîü…†“Ö»Ö ¯Ö×¸üÃÖÓ Ö×¢ÖµÖÖë, “ÖÖ»Öæ ¯ÖæÓ•Öß �úÖµÖÔ †Öî ü ¯ÖæÓ•Öß †×�ÖÏ ÖÖë �úÖê, �Öî ü “ÖÖ»Öæ ÃÖÓ Ö×¢ÖµÖÖë �êú ºþ¯Ö ´Öë †»Ö�Ö ×�úµÖÖ �ÖµÖÖ…

3. ´ÖÖ»ÖÃÖæ“Ößi) ‡Ã¯ÖÖŸÖ, Ø™ü²Ö¸ü, ¯Öã•Öì †Öî ü †µÖ ³ÖÓ›üÖ¸ü ÃÖÖ´Ö�ÖÏß �úÖ ´Öæ»µÖÖÓ�úÖ ³ÖÖ×¸üŸÖ †ÖîÃÖŸÖ »ÖÖ�ÖŸÖ ¾ÖÃÖæ»Öß µÖÖê�µÖ ¿Öã ü´Öæ»µÖ •ÖÖê �ú´Ö Æîü ˆÃÖ

¯Ö¸ü ×�úµÖÖ •ÖÖŸÖÖ Æêüî… ŸÖ�úÖß�úß ´Öæ»µÖÖÓ�úÖ �êú †Ö¬ÖÖ ü ¯Ö¸ü †Öã ÖµÖÖê×�ÖŸÖÖ �úß ¾µÖ¾ÖÃ£ÖÖ �úß •ÖÖŸÖß Æîü…ii) †Ö±ú¿ÖÖê ü ¯»Öî™ü±úÖ´ÖÔ �úÖµÖÖí ´Öë ¯ÖÏŸµÖ�Ö ÃÖÖ´Ö�ÖÏß †Öî ü ³ÖÓ›üÖ ü �úß ´Ö¤üÖë �úÖ ´Öæ»µÖÖÓ�úÖ �Îú´Ö¿Ö : ×¾Ö×¿ÖÂ™ü ¯ÖÆü“ÖÖÖ ¯Ö ü×ŸÖ †Öî ü

‹±ú†Ö‡Ô‹±ú†Öê ÃÖê ×�úµÖÖ •ÖÖŸÖÖ Æîü…iii) »ÖÖ�ÖŸÖ ´Öë ÃÖÖ´Ö�ÖÏß �úÖ ¯ÖÏÖ¯Ö�Ö ¾µÖµÖ, ÃÖÖ¸êü �ú ü †Öî ü ¿Öã»�ú ¾Öî™ü (30 •ÖæÖ 2017 ŸÖ�ú �úß ¾Öî™ü/01 •Öæ»ÖÖ‡Ô 2017 ¯ÖÏ³ÖÖ¾Öß ŸÖÖ üß�Ö

ÃÖê •Öß‹ÃÖ™üß �úÖ ×Ö¾Ö»Ö) �úÖê ”ûÖê›ü�ú¸ü ¿ÖÖ×´Ö»Ö Æïü…iv) �ú²ÖÖ›Íü �úÖ ´Öæ»µÖÖÓ�úÖ ¾ÖÃÖæ»Öß µÖÖê�µÖ ´Öæ»µÖ �êú †Ö¬ÖÖ¸ü ¯Ö ü ×�úµÖÖ •ÖÖŸÖÖ Æîü…

4. †ÖµÖ»Öê�Öê ´Öë ×Ö´Ö×»Ö×�ÖŸÖÖë �úÖê †ÖµÖ �êú ºþ¯Ö ´Öë ×»ÖµÖÖ �ÖµÖÖ Æîü:

�ú. (i) ×Ö´ÖÖÔ�ÖÖ¬ÖßÖ ¯ÖÖêŸÖÖÓ �êú ÃÖÓ²ÖÓ¬Ö ´Öë, ×¸ü¯ÖÖê™Ôü ¯ÖÏÃŸÖãŸÖ �ú üÖê �úß ŸÖÖ üß�Ö ŸÖ�ú ×Ö´ÖÖÔ�Ö �úß ÃÖ´ÖÖÛ¯ŸÖ �úß �ãú»Ö †Öã ÖÖ×ÖŸÖ ÃÖÓ×¾Ö¤üÖŸ´Ö�ú»ÖÖ�ÖŸÖ �úß ŸÖã»ÖÖÖ ´Öë, ¾ÖÖÃŸÖ¾Ö ´Öë ¯Öæ êü Æãü‹ �úÖµÖÔ �úß ÃÖÓ×¾Ö¤üÖŸ´Ö�ú »ÖÖ�ÖŸÖ �úÖê ×ÆüÃÖÖ²Ö ´Öë »Öê�ú¸ü, �úÖµÖÔ �úß ÃÖ´ÖÖÛ¯ŸÖ �êú ¯ÖÏ×ŸÖ¿ÖŸÖ �êú†Ö¬ÖÖ¸ü ¯Ö ü ×�úµÖÖ •ÖÖŸÖÖ Æîü…

ˆ¯ÖµÖãÔŒŸÖ ÖÏµÖÖê•ÖÖ �êú ×»Ö‹ »ÖÖ�ÖŸÖ Öë, ÖÏ¿ÖÖÃÖ×Ö�ú ‰ú¯Ö¸üß �Ö“ÖÔ †Öî ×ÖÛÂ�ÎúµÖ ÃÖ´ÖµÖ �úß »ÖÖ�ÖŸÖ �úÖê ”ûÖê›ü�ú ü, ×�úÃÖß ×Ö¬ÖÖÔ×¸üŸÖ ÖÖêŸÖ�êú ×»Ö‹ �Ö¸üß¤üß �Ö‡Ô ŸÖ£ÖÖ ÃÖÖ´Ö�ÖÏß ´Öë ´Ö¿ÖßÖ¸üß †Öî ü ¯ÖÖêŸÖ ´Öë ÃÖÓÃ£ÖÖ×¯ÖŸÖ ÃÖÖ´Ö�ÖÏß, ¯ÖÏŸµÖ�Ö ÁÖ´Ö, ¯ÖÏŸµÖ�Ö ¾µÖµÖ †Öî ü ÃÖÖ´ÖÖµÖ ‰ú¯Ö üß�Ö“ÖÔ ¿ÖÖ×´Ö»Ö Æîü…

(ii) ¾ÖÂÖÔ �êú ¤üÖî üÖÖ ÃÖã Öã¤Ôü ×�ú‹ �Ö‹ ¯ÖÖêŸÖÖë †Öî ü ¯ÖÖ›ãü²²Öß ¯ÖÏ×ŸÖÃ£ÖÖ¯ÖÖ ÃÖ´ÖÖÛ¯ŸÖ �êú ÃÖÓ²ÖÓ¬Ö ´Öë ´ÖÖ×»Ö�úÖë ÃÖê ¯ÖÏÖ¯ŸÖ †×ŸÖ× üŒŸÖ �úÖµÖÖí †Öî ü´Öæ»µÖ¾Öé× ü �úß »ÖÖ�ÖŸÖÖë ÃÖ×ÆüŸÖ ¿ÖêÂÖ ´Öæ»µÖ �úÖê ¿ÖÖ×´Ö»Ö ×�úµÖÖ •ÖÖŸÖÖ Æîü…

(iii) ¯ÖÖêŸÖ ´Ö¸ü ´ÖŸÖ †Öã²ÖÓ¬ÖÖë �êú ÃÖÓ²ÖÓ¬Ö ´Öë, 12 ´ÖÆüßÖÖë ŸÖ�ú †Ö¤êü¿Ö ²ÖœÍüÖµÖÖ �ÖµÖÖ �êú ¯Ö�Ö ´Öë ¯Öæ êü ×�ú‹ †×ŸÖ× üŒŸÖ �úÖµÖÖí �êú ×»Ö‹ ¤üÖ¾ÖÖë†Öî ü �úß´ÖŸÖÖë »ÖÖ�ÖŸÖÖë �êú ²ÖœÍüŸÖê ÃÖ×ÆüŸÖ ¿ÖêÂÖ ´Öæ»µÖ ¯Ö¸ü ×¾ÖÃŸÖÖ ü �ú¸üÖê ¾ÖÖ»Öê †Ö¤êü¿ÖÖë �êú ×¾Öºþ¨ü �úÖµÖÔ ×�úµÖÖ •ÖÖŸÖÖ Æîü…

(iv) ¯ÖÖêŸÖ ´Ö¸ü ´ÖŸÖ †Öã²ÖÓ¬Ö �êú ÃÖÓ²ÖÓ¬Ö ´Öë, 12 ´ÖÆüßÖÖë ÃÖê †×¬Ö�ú �úÖ ×¾ÖÃŸÖÖ¸ü, ¯ÖÖêŸÖ ×Ö´ÖÖÔ�Ö �úÖò™ÒîüŒ™ËüÃÖ �êú ×»Ö‹ ‰ú¯Ö¸ü ¤üß �Ö‡Ô Öß×ŸÖ �êú�êú †ÖãÃÖÖ¸ü ´ÖÖµÖŸÖÖ ×¤üµÖÖ �ÖµÖÖ Æîü…

�Ö. ¯ÖÖêŸÖ ´Ö¸ü ´ÖŸÖ �úÖ �úÖµÖÔ †µÖ �úÖµÖÔ�ú»ÖÖ¯ÖÖë ÃÖê †ÖµÖ �úÖµÖÔ ¯Öæ üÖ ÆüÖêÖê �êú †Öã ÖÖŸÖ �úß ¯Ö¨ü×ŸÖ �úÖê †¯ÖÖÖ�ú¸ü ¯ÖÏÖê¤ü³Ö¾ÖÖ �êú †Ö¬ÖÖ¸ü ¯Ö ü »Öê�Öê´Öë ×¤ü�ÖÖ‡Ô �Ö‡Ô Æîü…



�Ö. †ÖµÖ ´Öê ˆŸ¯ÖÖ¤üÖ ¿Öã»�ú, ×²Ö�Îúß �ú ü †Öî ü ÃÖê¾ÖÖ �ú ü (30 •ÖæÖ 2017 ŸÖ�ú �úß/01 •Öæ»ÖÖ‡Ô 2017 ¯ÖÏ³ÖÖ¾Öß ŸÖÖ üß�Ö ÃÖê •Öß‹ÃÖ™üß) ¿ÖÖ×´Ö»ÖüÆïü †Öî ü µÖÆü ÃÖÓ²ÖÓ×¬ÖŸÖ ÃÖÓ×¾Ö¤üÖ†Öë �êú †¬ÖßÖ ¤üß �Ö‡Ô ”æû™üÖë †Öî ü �ú™üÖî×ŸÖµÖÖë �úÖê ×Ö�úÖ»ÖÖê �êú ²ÖÖ¤ü Æïü…

‘Ö. ²Öß´Öê �êú ÃÖÓ²ÖÓ¬Ö ´Öë ¤üÖ¾ÖÖë �úÖê ×¾Ö¢ÖßµÖ ¾ÖÂÖÔ �úß ÃÖ´ÖÖÛ¯ŸÖ �êú ¯Ö¦üÆü ×¤üÖÖë �êú ³ÖßŸÖ¸ü Ã¾Öß�éú×ŸÖµÖÖë �úÖê ×ÆüÃÖÖ²Ö ´Öë »ÖêŸÖê Æãü‹ Ã¾Öß�éú×ŸÖ �êú †Ö¬ÖÖ¸ü¯Ö¸ü »Öê�Öê ´Öë ×¤ü�ÖÖµÖÖ �ÖµÖÖ Æïü…

“Ö. "™üÖÔ †Öê¾Ö¸ü" �úÖê ÃÖ³Öß �úÖµÖÖÔêÓ ÃÖê ÃÖÓ²ÖÓ×¬ÖŸÖ †ÖµÖ �êú ºþ¯Ö ´Öë ¤ü¿ÖÖÔµÖÖ �ÖµÖÖ…5. ÃÖ ü�úÖ üß †Öã¤ÖÖü(i) ¯ÖæÓÓ•Öß †Öã¤üÖÖ/ÃÖÆüÖµÖŸÖÖ :

ÃÖÓ Ö×¢Ö �êú ÃÖ�ú»Ö ´Öæ»µÖ ÃÖê ×ÖÙ¤üÂ™ü ÃÖÓ Ö×¢Ö ÃÖê •Öã›üÖ Æãü†Ö ¯ÖæÓ•Öß †Öã¤üÖÖ/ÃÖÆüÖµÖŸÖÖ �ú´Ö ×�úµÖÖ �ÖµÖÖ †Öî ü ¯ÖÏÖµÖÖê•ÖÖ ¯ÖæÓ•Öß ÃÖÆüÖµÖŸÖÖ �êú ×»Ö‹¯ÖæÓ•Öß †Öã¤üÖÖ, ¯ÖæÓ•Öß †Ö¸ü�Ö�Ö ´Öë •ÖÓ ÖÖ ×�úµÖÖ �ÖµÖÖ †Öî ü †Ö¾Ö¿µÖ�ú ¿ÖŸÖÖí �úÖê ¯Öæ üÖ �ú¸üÖê ŸÖ�ú ¸üÖê�úÖ �ÖµÖÖ…

(ii) üÖ•ÖÃ¾Ö †Öã¤üÖÖ/ÃÖÆüÖµÖŸÖÖ:(�ú) Ã¾ÖîÛ“”û�ú ÃÖê¾ÖÖ×Ö¾Öé×¢Ö µÖÖê•ÖÖÖ †´Ö»Ö �ú üÖê �êú ×»Ö‹, ³ÖÖ üŸÖ ÃÖ ü�úÖ¸ü ÃÖê ¯ÖÏÖ¯ŸÖ ÃÖÆüÖµÖŸÖÖ †Öã¤üÖÖ »ÖÖ³Ö †Öî ü ÆüÖ×Ö »Öê�Öê ´Öë, ÃÖÓ�ÖŸÖ

»ÖÖ�ÖŸÖÖë �êú †¬ÖßÖ ×¤ü�ÖÖµÖÖ �ÖµÖÖ Æîü… †¯ÖÏµÖÖê×•ÖŸÖ †Öã¤üÖÖ üÖ×¿Ö �úÖê “ÖÖ»Öæ ¤êüµÖŸÖÖ†Öë �êú †¬ÖßÖ ×¤ü�ÖÖµÖÖ �ÖµÖÖ Æîü…(�Ö) ¯ÖÖêŸÖÖë �êú ÃÖÓ²ÖÓ¬Ö ´Öë, ³ÖÖ¸üŸÖ ÃÖ ü�úÖ¸ü ÃÖê ¯ÖÏÖ¯ŸÖ ´Öæ»µÖ ´Öë ÃÖÆüÖµÖŸÖÖ �úÖê, ÃÖÓ²ÖÓ×¬ÖŸÖ ¯ÖÖêŸÖÖë �êú �úÖµÖÔ �úß ÃÖ´ÖÖÛ¯ŸÖ �êú ¯ÖÏ×ŸÖ¿ÖŸÖŸÖÖ �êú †Ö¬ÖÖ¸ü

¯Ö¸ü †ÖµÖ �êú ºþ¯Ö ´Öë ×»ÖµÖÖ •ÖÖŸÖÖ Æîü…(�Ö) ÃÖ³Öß †µÖ ¸üÖ•ÖÃ¾Ö †Öã¤üÖÖ »ÖÖ³Ö †Öî ü ÆüÖ×Ö �ÖÖŸÖê ´Öë •Ö´ÖÖ ×�ú‹ �Ö‹ Æïü…

6. ˆŸ¯ÖÖ¤ü ¿Öã»�ú / •Öß‹ÃÖ™üß :•Ö²Ö �ú³Öß ˆŸ¯ÖÖ¤ü µÖÖ›Ôü ÃÖê ²ÖÖÆü ü ³Öê•ÖÖ •ÖÖŸÖÖ Æîü, •ÖÆüÖÓ ˆŸ¯ÖÖ¤ü ¿Öã»�ú (30 •ÖæÖ 2017 ŸÖ�ú �úß †Öî ü 01 •Öæ»ÖÖ‡Ô 2017 ¯ÖÏ³ÖÖ¾Öß ŸÖÖ¸üß�ÖÃÖê •Öß‹ÃÖ™üß) »ÖÖ�Öæ ÆüÖêŸÖÖ Æîü, ¾ÖÆüÖÓ ˆŸ¯ÖÖ¤ü ¿Öã»�ú �úÖê ×ÆüÃÖÖ²Ö ´Öë ×»ÖµÖÖ •ÖÖŸÖÖ Æîü…

7. ´Öæ»µÖÈüÏÖÃÖ:�Óú¯ÖÖß †×¬Ö×ÖµÖ´Ö 2013 �úß †ÖãÃÖæ“Öß - II �êú †ÖãÃÖÖ¸ü, ÃÖß¬Öß »ÖÖ‡Ö ¯Ö¨ü×ŸÖ �êú †¬ÖßÖ ´Öæ»µÖÈüÖÃÖ �úß ¾µÖ¾ÖÃ£ÖÖ �úß �Ö‡Ô…¾ÖÂÖÔ �êú ¤üÖî üÖÖ, ×�ú‹ �Ö‹ •ÖÖê›ü/×ÖÂ¯ÖÖ¤üÖ �úÖ ´Öæ»µÖÈüÖÃÖ ×ŸÖ´ÖÖÆüß �êú †Ö¬ÖÖ ü ¯Ö¸ü ÃÖ´Öæ×ÆüŸÖ �ú ü�êú, †¾Ö×¬Ö �êú †Öã ÖÖŸÖ �êú ºþ¯Ö ´Öë ×»Ö‹ Æïü…¯ÖÖÓ“Ö ¾ÖÂÖÖí �êú †¾Ö×¬Ö �êú ²ÖÖ¤ü �úß �Öî ü-¯Ö×¸üÃÖÓ Ö×¢ÖµÖÖÓ �úÖ ¯Ö× ü¿ÖÖê¬ÖÖ ×�úµÖÖ �ÖµÖÖ…»ÖÖ�ÖŸÖÖë �úß ´Öæ»µÖ 5,000 ºþ¯ÖµÖê �êú †×ŸÖ×¸üŒŸÖ µÖÖ 100% �úß ´Öæ»µÖÈüÖÃÖ ÃÖê �ú´Ö ÆüÖê…

8. ˆ¬ÖÖ ü �úß »ÖÖ�ÖŸÖë:�ú) †¯Öê×�ÖŸÖ ¯ÖÏµÖÖê•ÖÖ �êú ×»Ö‹ ×¾Ö¿ÖêÂÖ ¯Ö× üÃÖÓ Ö×¢ÖµÖÖë ŸÖîµÖÖ ü �ú¸üÖê �êú ×»Ö‹ ŸÖ£ÖÖ †Ö¾Ö¿µÖ�ú ´Öã�µÖ �úÖµÖÔ ¯Öæ êü ÆüÖêÖê ŸÖ�ú ×¾Ö¿ÖêÂÖ

¯Ö× üÃÖÓ Ö×¢ÖµÖÖë �êú †×¬Ö�ÖÏÆü�Ö/×Ö´ÖÖ�ÖÔ ÃÖê ÃÖÓ²ÖÓ×¬ÖŸÖ ˆ¬ÖÖ ü �úß »ÖÖ�ÖŸÖÖë �úÖ ¯ÖæÓ•Öß�ú ü�Ö ×�úµÖÖ •ÖÖŸÖÖ Æîü…�Ö) ×¾Ö¿ÖêÂÖ ¯Ö×¸üÃÖÓ Ö×¢Ö ‹êÃÖß ÃÖÓ Ö×¢Ö Æîü ×•ÖÃÖê †¯Öê×�ÖŸÖ ¯ÖÏµÖÖê•ÖÖ �êú ×»Ö‹ ŸÖîµÖÖ¸ü ÆüÖêÖê �êú ×»Ö‹ ¯ÖµÖÖÔ ŸÖ ÃÖ´ÖµÖ »Ö�ÖŸÖÖ Æîü…�Ö) †µÖ ÃÖ³Öß ˆ¬ÖÖ¸ü �úß »ÖÖ�ÖŸÖë üÖ•ÖÃ¾Ö �úÖê ¯ÖÏ³ÖÖ× üŸÖ ×�ú‹ •ÖÖŸÖê Æïü…

9. �ú´ÖÔ“ÖÖ×¸üµÖÖë �êú ×»Ö‹ ×ÆüŸÖ»ÖÖ³Ö:i) ×ÖÛ¿“ÖŸÖ †Ó¿Ö¤üÖÖ µÖÖê•ÖÖÖ :

�ú´ÖÔ“ÖÖ¸üß ¯Öê¿ÖÖ ×Ö×¬Ö ºþ¯Öß �ú´ÖÔ“ÖÖ¸üß ×ÆüŸÖ»ÖÖ³ÖÖë �úÖê ×ÖÛ¿“ÖŸÖ †Ó¿Ö¤üÖÖ µÖÖê•ÖÖÖ �êú ºþ¯Ö ´Öë ×¾Ö“ÖÖ¸ü ×�úµÖÖ •ÖÖŸÖÖ Æîü †Öî ü •Ö²Ö ÃÖê†Ó¿Ö¤üÖÖ ˆŒŸÖ ×Ö×¬Ö �êú ×»Ö‹ ¤êµÖ ÆüÖêŸÖê ÆÓîÓ ŸÖ²Ö ˆÖ�úÖê ‡ÃÖ ¾ÖÂÖÔ �êú »ÖÖ³Ö-ÆüÖ×Ö »Öê�Öê �úÖê ³ÖÖ×¸üŸÖ ×�úµÖÖ •ÖÖŸÖÖ Æîü…

ii) ×ÖÛ¿“ÖŸÖ ×ÆüŸÖ»ÖÖ³Ö µÖÖê•ÖÖÖ:ˆ¯Ö¤üÖÖ ºþ¯Ö ÃÖê¾ÖÖ×Ö¾Öé¢Ö ×ÆüŸÖ»ÖÖ³Ö �úÖê ×ÖÛ¿“ÖŸÖ ×ÆüŸÖ»ÖÖ³Ö ¤üÖ×µÖŸ¾Ö �êú ºþ¯Ö ´Öë ×¾Ö“ÖÖ¸ü ×�úµÖÖ •ÖÖŸÖÖ Æîü †Öî ü ˆÃÖ�êú ×»Ö‹ ŸÖã»ÖÖ-¯Ö¡Ö �úß ×ŸÖ×£Ö ŸÖ�ú ¯ÖÏ�Öê×¯ÖŸÖ ‡�úÖ‡Ô •Ö´ÖÖ ¯Ö ü×ŸÖ �úÖ ¯ÖÏµÖÖê�Ö �ú¸üŸÖê Æãü‹ ²Öß´ÖÖÓ×�ú�ú ´Öæ»µÖÖÓ�úÖ �êú †Ö¬ÖÖ ü ¯Ö¸ü ¯ÖÏÖ¾Ö¬ÖÖÖ ×�úµÖÖ •ÖÖŸÖÖÆîü… �ú´ÖÔ“ÖÖ üß ³Ö×¾ÖÂµÖ ×Ö×¬Ö �ú´ÖÔ“ÖÖ¸üß ×ÆüŸÖ»ÖÖ³Ö �úÖê ×ÖÛ¿“ÖŸÖ ×ÆüŸÖ»ÖÖ³Ö µÖÖê•ÖÖÖ �êú ºþ¯Ö ´Öë ×¾Ö“ÖÖ ü ×�úµÖÖ •ÖÖŸÖÖ Æîü †Öî ü •Ö²Ö ˆŒŸÖ×Ö×¬Ö �êú ×»Ö‹ †Ó¿Ö¤üÖÖ ¤êüµÖ ÆüÖêŸÖê Æïü ˆÖ�úÖê ˆÃÖ ¾ÖÂÖÔ �êú »ÖÖ³Ö ÆüÖ×Ö �úÖê ³ÖÖ×¸üŸÖ ×�úµÖÖ •ÖÖŸÖÖ Æîü…

iii) †µÖ ¤üß‘ÖÖÔ¾Ö×¬Ö�ú ×ÆüŸÖ»ÖÖ³Ö:¤üß‘ÖÖÔ¾Ö×¬Ö�ú �Ö×ŸÖ¯ÖæÙŸÖ�ÖŸÖ †Öã ÖÛÃ£Ö×ŸÖµÖÖë �êú ×»Ö‹ ŸÖã»ÖÖ-¯Ö¡Ö �úß ×ŸÖ×£Ö ŸÖ�ú �êú ¯ÖÏ�Öê×¯ÖŸÖ ‡�úÖ‡Ô •Ö´ÖÖ ¯Ö ü×ŸÖ �úÖ ¯ÖÏµÖÖê�Ö �ú¸üŸÖê Æãü‹²Öß´ÖÖÓ×�ú�ú ´Öæ»µÖÖÓ�úÖ �êú †Ö¬ÖÖ¸ü ¯Ö ü ¯ÖÏÖ¾Ö¬ÖÖÖ ×�úµÖÖ •ÖÖŸÖÖ Æîü…²Öß´ÖÖÓ×�úŸÖ »ÖÖ³Ö/ÆüÖ×ÖµÖÖë �úÖê, µÖ×¤ü �úÖê‡Ô ÆüÖê, ¿Öß‘ÖÐ Æüß »ÖÖ³Ö-ÆüÖ×Ö »Öê�Öê ´Öë ¯ÖÆü“ÖÖÖÖ •ÖÖŸÖÖ Æîü…



95

10. �ú´ÖÔ“ÖÖ¸üß �êú ´ÖãŒŸÖ ÆüÖêÖê ¯Ö¸ü »ÖÖ�ÖŸÖ:‡ÃÖ �Óú¯ÖÖß �úß Ã¾ÖîÛ“”û�ú ÃÖê¾ÖÖ×Ö¾Öé¢Ö µÖÖê•ÖÖÖ �êú †ÓŸÖ�ÖÔŸÖ ÃÖê¾ÖÖ×Ö¾Öé¢Ö �êú ×»Ö‹ ×¾Ö�ú»¯Ö ×¤ü‹ Æãü‹ �ú´ÖÔ“ÖÖ× üµÖÖë �êú ×»Ö‹ •ÖÖê �Ö×ŸÖ¯ÖæÙŸÖ ¤üß•ÖÖŸÖß Æîü ÃÖ�úÖê ×¾Ö�ú»¯Ö ¾ÖÂÖÔ �êú »ÖÖ³Ö-ÆüÖ×Ö »Öê�Öê ´Öë ³Öã�ÖŸÖÖÖ ¾ÖÂÖÔ ´Öë ¯ÖÏÖ¯ŸÖ/ ÖÏÖ¯ŸÖ¾µÖ ÃÖÆüÖµÖ�ú †Öã¤üÖÖ �úß ×Ö¾Ö»Ö üÖ×¿Ö �êú ºþ¯Ö ´Öë ³ÖÖ×¸üŸÖ×�úµÖÖ •ÖÖŸÖÖ Æîü…

11. ÃÖÓ³ÖÖ¾µÖ ÆüÖ×ÖµÖÖë �úÖ ¯ÖÏÖ¾Ö¬ÖÖÖ:¯ÖÖêŸÖ ×Ö´ÖÖÔ�Ö †Öî ü ¯ÖÖ›ãü²²Öß ¯ÖÏ×ŸÖÃ£ÖÖ¯ÖÖ �úÖµÖÖí ´Öë �ãú»Ö ÃÖÓ×¾Ö¤üÖ »ÖÖ�ÖŸÖ �êú “ÖÖ»Öæ †Öã ÖÖÖ †Öî ü ¯ÖÏŸµÖÖ×¿ÖŸÖ ¾ÖÃÖæ»Öß µÖÖê�µÖ ´Öæ»µÖ ÆüÖ×Ö ÃÖæ×“ÖŸÖ�ú üŸÖê Æïü ¾ÖÆüÖÓ ÃÖÓ×¾Ö¤üÖ ´Öë ÆüÖ×Ö �úß ¾µÖ¾ÖÃ£ÖÖ ³ÖÖ¸üŸÖ �úß ÃÖÖ¤üß »Öê�ÖÖ¯ÖÖ»Ö ÃÖÓÃ£ÖÖ «üÖ¸üÖ •ÖÖ¸üß »Öê�ÖÖ ´ÖÖÖ�úÖë �êú ´ÖÖÖ�ú-7 �êú †ÖãÃÖÖ ü �úß•ÖÖŸÖß Æîü…

12. ×¾Ö×¾Ö¬Ö ¤êüÖ¤üÖ¸ü �úÖ ¯ÖÏÖ¾Ö¬ÖÖÖ :¾ÖÖ¯ÖÃÖß µÖÖê�µÖ ÃÖÓ×¤ü�¬Ö ÁÖ�ÖÖë �úÖê ¯ÖÏÖ¾Ö¬ÖÖÖ ×Ö´Ö×»Ö×�ÖŸÖ ×¾Ö“ÖÖ ü �êú ÃÖÓ²ÖÓ¬Ö ´Öë ×¤üµÖÖ �ÖµÖÖ…(�ú) ÃÖ¸ü�úÖ ü ÃÖê ÃÖ´ÖµÖ²Ö ü Šú�Ö/ ÃÖ¸ü�úÖ üß ×¾Ö³ÖÖ�ÖÖë/ ÃÖ¸ü�úÖ¸üß �Óú¯Ö×ÖµÖÖÓ ÃÖÖ´ÖÖµÖ ŸÖÖî ü Ö ü, ÃÖÓ×¤ü�¬Ö Šú�ÖÖê �êú •ÖîÃÖÖ ¾µÖ¾ÖÆüÖ ü ÖÆüà ×�úµÖÖ

•ÖÖŸÖÖ Æîü…(�Ö) �Ö¸üÖ²Ö †Öî ü ÃÖÓ×¤ü�¬Ö Šú�ÖÖë �êú ×»Ö‹, ÃÖÖ´ÖÖµÖ ŸÖÖêî ü ¯Ö ü ¯ÖÏÖ¾Ö¬ÖÖÖ, ŸÖßÖ ¾ÖÂÖÖí ÃÖê †×¬Ö�ú ²Ö�úÖµÖÖ ×¤üµÖÖ •ÖÖ‹�ÖÖ, ˆÖ ´ÖÖ´Ö»ÖÖë �úÖê

”ûÖê›ü�ú¸ü •ÖÖê, ¯Öæ�ÖÔ ºþ¯Ö ÃÖê ×¾Ö“ÖÖ¸Ö£ÖÔ Æîü…13. ×¾Ö¤êü¿Öß ´Öã¦üÖ ¾µÖµÖ:

×¾Ö¤êü¿Öß ´Öã¦üÖ ´Öë ¯Ö×¸üÃÖÓ Ö×¢ÖµÖÖë †Öî ü ¤êüµÖŸÖÖ†Öë �úÖê ŸÖã»ÖÖ-¯Ö¡Ö �úß ŸÖÖ¸üß�Ö �úÖê ¯ÖÏ“Ö×»ÖŸÖ ×¾Ö×Ö´ÖµÖ ¤ü üÖë ´Öë ¤ü¿ÖÖÔµÖÖ •ÖÖŸÖÖ Æîü… ¤êüµÖŸÖÖ†Öë �êú×Ö¯Ö™üÖÖ †Öî ü ¯Ö×¸ü¾ÖŸÖÔÖ ¤ü üÖë �êú ‘Ö™üÖê-²ÖœÍüÖê ÃÖê ˆŸ¯Ö®Ö »ÖÖ³Ö-ÆüÖ×Ö ¸üÖ•ÖÃ¾Ö �úÖê ¯ÖÏ³ÖÖ×¸üŸÖ Æîü… †ÖÖ¾ÖŸÖá ÆüÖ×ÖµÖÖë �úÖê †ÃÖÖ¬ÖÖ ü�Ö ´Ö¤üÖë �êúºþ¯Ö ´Öë ´ÖÖÖÖ •ÖÖŸÖÖ Æïü…

14. ÃÖÖ´ÖÖµÖ ¯ÖÏ“ÖÖ×»ÖŸÖ ÃÖÖ‡�ú»Ö :i) "ÃÖÓ×¾Ö¤üÖ �úß ¯ÖÏ³ÖÖ¾Öß ŸÖÖ üß�Ö" ÃÖê ¯Ö× üµÖÖê•ÖÖÖ ÃÖ´ÖÖ¯ŸÖ ŸÖÖ üß�Ö ŸÖ�ú ÃÖÖ´ÖÖµÖ ¯ÖÏ“ÖÖ×»ÖŸÖ ÃÖÖ‡Ô×�ú»Ö ¯Ö× üµÖÖê•ÖÖÖ-¾ÖÖ ü �úß ÃÖ´ÖµÖÖ¾Ö×¬Ö Æïü…ii) "¯Ö× üµÖÖê•ÖÖÖ �úß ÃÖ´ÖÖÛ¯ŸÖ" †£ÖÖÔŸÖ ¯ÖÖÙ™üµÖÖë �êú ²Öß“Ö †Ö¯ÖÃÖß ´Öë ÃÖ³Öß ²ÖÖŸÖ“ÖßŸÖ ¯Öæ üß ÆüÖêÖê �úß ŸÖÖ üß�Ö ŸÖ�ú †µÖ£ÖÖ ×¾Ö×¬Ö ´ÖÖ´Ö»ÖÖë �úÖê

”ûÖê›ü�ú¸ü Æïü…ú15. ÖÖîÃÖêÖÖ ¯ÖÖêŸÖ ¯Ö×¸üµÖÖê•ÖÖÖ†Öë «üÖ üÖ ¯ÖæÓ•Öß ¾µÖµÖ �úß ×Ö×¬Ö�ú „ üß¯Ö¸ü×²Ö¿Ö´Öë™ü †Öî ü ´Ö¿ÖßÖ üß �úÖ ¯ÖãÖ„ Ã£ÖÖ¯ÖÖ ‹¾ÖÓ †Ö¬ÖÖ ü ³ÖæŸÖ ÃÖæ×¾Ö¬ÖÖµÖë

(†Ö¸ü.†Ö¸ü.‹´Ö.†Ö‡Ô)ÖÖîÃÖêÖÖ ¯ÖÖêŸÖ ¯Ö×¸üµÖÖê•ÖÖÖ†Öë �êú ´ÖÖ¬µÖ´Ö ÃÖê †¾Ö´Öæ×»µÖŸÖ Ã£ÖÖµÖß ¯Ö×¸üüÃÖÓ Ö×¢ÖµÖÖë �êú †×¬Ö�ÖÏÆü�Ö �êú ×»Ö‹ ×¾Ö¢Ö ¯ÖÖê×ÂÖŸÖ ¯ÖæÓ•Öß ¾µÖµÖ �úÖê Ã£Ö×�ÖŸÖ†ÖµÖ �êú ºþ¯Ö ´Öë ´ÖÖÖÖ •ÖÖŸÖÖ Æîü •ÖÖê ¯Ö×¸üÃÖÓ Ö×¢Ö �êú ˆ¯ÖµÖÖê�Öß •Öß¾ÖÖ ¯Ö¸ü ¾µÖ¾ÖÛÃ£ÖŸÖ †Öî ü ŸÖ�Ôú ÃÖÓ�ÖŸÖ †Ö¬ÖÖ¸ü ¯Ö¸ü »ÖÖ³Ö †Öî ü ÆüÖ×Ö ×¾Ö¾Ö¸ü�Öß´Öë ¯ÖÆü“ÖÖÖÖ �ÖµÖÖ Æîü, ‹êÃÖß ¸üÖ×¿ÖµÖÖë �úÖê †ÖµÖ ¯Ö ü †Ö²ÖÓ×™üŸÖ �úß •ÖÖ×ŸÖ Æîü ŸÖ£ÖÖ ˆÃÖß †Öã ÖÖŸÖ Öë ˆÖ ÃÖÓ Ö×¢ÖµÖÖë ¯Ö¸ü ´Öæ»µÖÈüÖÃÖ ²Ö¤ü»Ö ×¤üµÖÖ�ÖµÖÖ Æîü…

16. ×¾Ö×¾Ö¬Ö :i) �Öã»Öê †Öî•ÖÖ¸ü

³ÖÓ›üÖ ü ÃÖê •ÖÖ üß ×�ú‹ �Ö‹ �Öã»Öê †Öî•ÖÖ üÖë ¯Ö¸ü ¸üÖ•ÖÃ¾Ö ¯ÖÏ³ÖÖ ü �êú ºþ¯Ö ´Öë ×�úµÖÖ •ÖÖ‹�ÖÖ…ii) ¯Ö×¸üÃÖ´ÖÖ¯ÖÖ ÆüÖ×Ö:

¯Ö× üÃÖ´ÖÖ¯ÖÖ ÆüÖ×Ö �úÖ ÖÏÖ¾Ö¬ÖÖÖ šêü�úÖ ÃÖÓ²ÖÓ¬Öß ÖÏÖ¾Ö¬ÖÖÖ/†Öã ÖÖŸÖ ¤êüµÖ �êú †Ö¬ÖÖ¸ü Ö ü, �Óú¯ÖÖß �êú ×ÖµÖÓ¡Ö�Ö ÃÖê ²ÖÖÆü ü �êú Öã§üÖë �úÖê �úÖ¸ü�ÖÆãü‡Ô ×¾Ö»Ö´²Ö �úÖê ¬µÖÖÖ ´Öë ¸ü�ÖŸÖê Æãü‹ ×�úµÖÖ •ÖÖŸÖÖ Æîü…

iii) �ÖÖÓ ü™üß ´Ö ü´´ÖŸÖë:�ÖÖÓ ü™üß ´Ö¸ü ´ÖŸÖÖë �úß ¤êüµÖ �êú ×»Ö‹ ¯ÖÏÖ¾Ö¬ÖÖÖ ÃÖã Öã¤Ôü�Öß �êú ÃÖ´ÖµÖ ˆÖ�êú �ÖÖŸÖÖë ´Öë ¯ÖÏÖŒ�ú»ÖÖ �êú †Ö¬ÖÖ ü ¯Ö¸ü ×�úµÖÖ •ÖÖŸÖÖ Æîüê…

iv) ¾µÖµÖ �úÖ ¯ÖÏ�ú™üÖ :¾µÖµÖ �úß ÃÖ³Öß ´Ö¤üÖë �úÖ ×¾Ö¾Ö¸ü�Ö ÃÖÖÓ�êú×ŸÖ�ú ¿ÖßÂÖÔ�úÖë �êú †¬ÖßÖ �ãú»Ö †ÖÓ�ú›üÖë ´Öë ×¤üµÖÖ �ÖµÖÖ Æîü †Öî ü ¯ÖÏŸµÖ�Ö ÁÖ´Ö �úÖê ”ûÖê›ü�ú ü×�ÎúµÖÖŸ´Ö�ú †Ö¬ÖÖ ü ¯Ö ü, †µÖ ¿ÖßÂÖÖÔêÓ ´Öë †Ö²ÖÓ×™üŸÖ/†ÓŸÖ× üŸÖ �ãú»Ö ü�ú´ÖÖë �úÖê †»Ö�Ö ÃÖê ×¤ü�ÖÖµÖÖ �ÖµÖÖ Æîü…ü



(�Ö) »Öê�Öê ¯Ö ü ×™ü ¯Ö×�ÖµÖÖÓ „(¹ý¯ÖµÖê »ÖÖ�ÖÖë ´Öë)

1. †Ö�úÛÃ´Ö�ú ¤êüµÖŸÖÖ‹Ó

1.1 †¯ÖÏŸµÖÖ¤êüµÖ ²Ö�úÖµÖÖë �êú ÃÖÖ�Ö¯Ö¡Ö

1.2 �Óú¯ÖÖß �úß †Öê ü ÃÖê ²Öï�ú «üÖ üÖ ¤üß �Ö‡Ô �ÖÖ¸Óü™üß �êú ×»Ö‹ ²Öï�ú �úÖê ¤üß �Ö‡Ô ¯ÖÏ×ŸÖ �ÖÖ¸Óü™üß

1.3 ×¾Ö×³Ö®Ö ÖÏÖ×¬Ö�úÖ¸üÖë «üüÖ üÖ �Óú¯ÖÖß ÃÖê �úß �Ö‡Ô ÖÖÓ�Öê, �Óú¯ÖÖß Öê ×¾Ö×³Ö®Ö †¤üÖ»ÖŸÖÖë, †¯Öß»Öß¯ÖÏÖ×¬Ö�úÖ¸üÖë ÃÖê ¤üÖ¾ÖÖ ×�úµÖÖ, ×•ÖÃÖ�úÖ ¯ÖÏÖ¾Ö¬ÖÖÖ ÖÆüßÓ Æîü:

1.3.1 ´Ö‡Ô 2002 ÃÖê ±ú ü¾Ö üß 2005 ŸÖ�ú ³Ö×¾ÖÂµÖ ×Ö×¬Ö ¤êüµÖÖë �úÖê •Ö´ÖÖ �ú üÖê ´Öë Æãü‡Ô ¤êü üß �êú�úÖ ü�Ö ¤Óü›üÖŸ´Ö�ú ²µÖÖ•Ö, ‡Ô Öß‹±ú ‹¾ÖÓ ‹´Ö¯Öß †×¬Ö×ÖµÖ´Ö-1952 �úß ¬ÖÖ üÖ-7(i) �êú †ÓŸÖ�ÖÔŸÖ×Æü ×¿Ö ×»Ö Öê, ³Ö×¾ÖÂµÖ ×Ö×¬Ö †¯Öß»Ö †×¬Ö�ú¸ü�Ö «üÖ üÖ †¯Öß»Ö �úß �ÖÖ×¸ü•Ö �êú Ö¿“ÖÖŸÖ, †ÖÓ¬ÖÐ¯ÖÏ¤êü¿Ö �êú ˆ““Ö µÖÖµÖÖ»ÖµÖ ÃÖê ÃÖÓ Ö�Ôú ×�úµÖÖ… ´ÖÖÖÖßµÖ ˆ““Ö µÖÖµÖÖ»ÖµÖ Öê ³Ö×¾ÖÂµÖ ×Ö×¬Ö†¯Öß»Öß †×¬Ö�ú¸�Ö †Ö¤êü¿Ö ¯Ö ü, �Óú¯ÖÖß «üÖ üÖ 35.00 »ÖÖ�Ö ºþ¯ÖµÖê •Ö´ÖÖ �ú üÖê �êú ×»Ö‹Ã£ÖÖµÖß †Ö¤êü¿Ö •ÖÖ¸üß ×�úµÖÖ Æîü… ŸÖ¤üÖãÃÖÖ ü, ×Æü ×¿Ö ×»Ö Öê ˆŒŸÖ ü�ú´Ö •Ö´ÖÖ ×�úµÖÖ Æîü…×±ú»ÖÆüÖ»Ö, ´ÖÖ´Ö»ÖÖ †ÖÓ¬ÖÐ ¯ÖÏ¤êü¿Ö �êú ´ÖÖÖÖßµÖ ˆ““Ö µÖÖµÖÖ»ÖµÖ ´Öë »ÖÓ×²ÖŸÖ Æîü…

1.3.2 (�ú) 1-4-1998 ÃÖê 30-9-2000 ŸÖ�ú, �úß †¾Ö×¬Ö �êú ×»Ö‹ ÃÖß ÃÖß üß•ÖÌ �úÖ´Ö�ÖÖ¸üÖë�êú ×»Ö‹ ²µÖÖ•Ö ÃÖ×ÆüŸÖ ‡Ô.‹ÃÖ.†Ö‡Ô. ²Ö�úÖµÖÖë �êú ºþ¯Ö ´Öë 6.64 »ÖÖ�Ö ¹ý¯Ö‹ ÃÖÓ ü×�ÖŸÖ�ÖÏã Ö �êú †ÓŸÖ�ÖÔŸÖ ¯ÖÏ×ŸÖ¯ÖæÙŸÖ �ÖÖŸÖÖ ´Öë •Ö´ÖÖ ×�úµÖÖ �ÖµÖÖ …

(�Ö) †¯ÖÏî»Ö 1998 ÃÖê †ŒŸÖæ²Ö ü 1999 ŸÖ�ú �úß †¾Ö×¬Ö �êú ×»Ö‹ †Ã£ÖÖµÖß �úÖ´Ö�ÖÖ¸üÖë�êú ‡Ô.‹ÃÖ.†Ö‡Ô ²Ö�úÖµÖÖ, †¯ÖÏî»Ö 1985 ÃÖê ´ÖÖ“ÖÔ 1993 ŸÖ�ú �úß †¾Ö×¬Ö �êú ×»Ö‹šêü�êú¤üÖ üÖë �úÖ †Ó¿Ö¤üÖÖ …

1.3.3 †Ö‡Ô‹Ö‹ÃÖ ×ÃÖ¬Öã�úßÙŸÖ �êú ×»Ö‹ ÃÖê¾ÖÖ �ú ü �úß ´ÖÖÓ�Öê

1.3.4 ¯ÖÖêŸÖ ´Ö¸ü ´ÖŸÖ �êú ÃÖÓ²ÖÓ¬Ö ´Öë ÃÖê¾ÖÖ�ú ü �úß ´ÖÖÓ�Öê

1.3.5 ¯ÖÖêŸÖ ´Ö ü´´ÖŸÖ �êú ÃÖÓ²ÖÓ¬Ö ´Öë ¾Öî™ü �úß ´ÖÖÓ�Öê

1.3.6 �ÖÏÖÆü�úÖë ‹¾ÖÓ ´ÖÖ»Ö †Öî ü ÃÖê¾ÖÖ†Öë �êú ÃÖ¯»ÖÖ‡ üÖë �úßú ´ÖÖÓ�Öë

1.3.7 ×¾Ö¢ÖßµÖ ÃÖÓ‘ÖÖŸÖ ´Öë �ú´ÖÔ“ÖÖ×¸üµÖÖë �úß ÃÖê¾ÖÖ ´ÖÖ´Ö»ÖÖë �êú ÃÖÓ²ÖÓ¬Ö ´Öë ´ÖÖÓ�Öê…

1.3.8 ¾ÖÂÖÔ 1984-85 ÃÖê 1994-95 ŸÖ�ú ¾ÖÂÖÖí �êú ×»Ö‹ �ú´ÖÖ×¿ÖÔµÖ»Ö �úÖÓ »ÖêŒÃÖ ¯Ö ü ÃÖÓ Ö×¢Ö �ú ü…

µÖÖê�Ö (1.3)

1.4. �Óú¯ÖÖß �êú ¯ÖÏ×ŸÖ ¤üÖ¾Öê, •ÖÖê ×¾Ö¾Öê“ÖÖÖ¬ÖßÖ Æîü †Öî ü ×•ÖÖ�úÖ ¯ÖÏÖ¾Ö¬ÖÖÖ ÖÆüß Æîü:

1.4.1 †Öê‹Ö•ÖßÃÖß «üÖ¸üÖ, ¾Öê»Ö »Öî™ü±úÖ´ÖÖì �êú (¯ÖÏÖ¾Ö¬ÖÖÖ �êú ×Ö¾Ö»Ö) ×Ö´ÖÖÔ�Ö �êú ×»Ö‹ Ö× üÃÖ´ÖÖ¯ÖÖÆüÖ×Ö, ¤ü�›üÖŸ´Ö�ú ²µÖÖ•Ö †Öî ü ²µÖÖ•Ö ¯Ö¸ü ²µÖÖ•Ö �êú ¯ÖÏ×ŸÖ ¤üÖ¾Öê…

2017-18 2016-17

15206.49 2854.65

13034.47 4170.45

-- --

109.78 109.78

99.23 91.26

2229.59 2081.31

180.93 355.36

692.00 417.00

13.39 13.39

8689.36 8254.00

169.61 169.61

- 8638.00

1447.53 1814.73

13631.42 13306.44



97

1.4.2 †Öê Öß‹±ú �úÖµÖÖí (¯ÖÏÖ¾Ö¬ÖÖÖ �úÖ ×Ö¾Ö»Ö) �êú ×»Ö‹ ‹ÃÃÖÖ¸ü †ÖµÖ»Ö ×»Ö.ü�êú ¤üÖ¾Öë

1.4.3 (�ú) ×Æü ×¿Ö ×»Ö «üÖ¸üÖ ‹»Ö›üß ‹¾ÖÓ †µÖ ¤üÖ¾Öë †Ã¾Öß�éúŸÖ ×�ú‹ •ÖÖÖê ¯Ö¸ü ´ÖîÃÖÃÖÔ �Öã›ü †£ÖÔ´Öî üß™üÖ‡´Ö ×»Ö. (•Öß ‹´Ö ‹»Ö) «üÖ üÖ ¾Öß ÃÖß 11115, ¾Öß ÃÖß 11116 ‹¾ÖÓ ¾Öß ÃÖß11117, ¾Öß ÃÖß 11136, ¾Öß ÃÖß 11137, ¾Öß ÃÖß 11138, ¾Öß ÃÖß 11139 ‹¾ÖÓ ¾ÖßÃÖß 11141 �úß ²ÖÖŸÖ ˆšüÖ‡Ô •ÖÖê �úÖÖæÖß ´Ö¬µÖÃ£ÖŸÖÖ ÆêüŸÖã ×¾Ö“ÖÖ üÖ¬ÖßÖ Æîü…

(�Ö) ¾Öß ÃÖß11118, ¾Öß ÃÖß 11138, ¾Öß ÃÖß 11139 ÃÖã Öã¤Ôü ×�ú‹ �Ö‹ Ö �êú ÃÖÓ²ÖÓ¬Ö´Öë †Öî ü ¾Öß ÃÖß 11140 •ÖÖê †³Öß ×Ö´ÖÖÔ�ÖÖ¬ÖßÖ Æîü, ×•ÖÖ�úÖ ¯Ö×¸üÃÖ´ÖÖ¯ÖÖ ÆüÖ×Ö �úÖ¯ÖÏÖ¾Ö¬ÖÖÖ ÖÆüß ×�úµÖÖ �ÖµÖÖ Æîü, †ŸÖ: µÖÆü ÃÖÓ×¾Ö¤üÖ �êú ×ÖµÖ´ÖÖÖãÃÖÖ¸ü ×¾Ö×¬Ö´ÖÖµÖ ÖÆüà Æîü…üü

�ãú»Ö (1.4)

2017-18 2016-17

2. »Öê�ÖÖ ×¾Ö×¬Ö ´ÖÖÖ�ú-15 �êú †ÖãÃÖÖ¸ü - "�ú´ÖÔ“ÖÖ×¸üµÖÖë �êú »ÖÖ³Ö" »Öê�ÖÖ×¾Ö×¬Ö ´ÖÖÖ�ú ´Öë µÖ£ÖÖ ¯Ö× ü³ÖÖ×ÂÖŸÖ �ú´ÖÔ“ÖÖ× üµÖÖë �êú »ÖÖ³Ö ÃÖÓ²ÖÓ¬Öß

×¾Ö¾Ö¸ü�Ö Öß“Öê ¯ÖÏÃŸÖãŸÖ Æîü…

×ÖÛ¿“ÖŸÖ †Ó¿Ö¤üÖÖ µÖÖê•ÖÖÖ :

¾ÖÂÖÔ ´Öë ¾µÖµÖ �êú ºþ¯Ö ´Öë ¯ÖÆü“ÖÖÖß �Ö‡Ô ×ÖÛ¿“ÖŸÖ †Ó¿Ö¤üÖÖ µÖÖê•ÖÖÖ �úÖ †Ó¿Ö¤üÖÖ ×Ö´Ö ¯ÖÏ�úÖ ü Æîü „-

(¹. »ÖÖ�ÖÖë ´Öë)

2017-18 2016-17

¯Öê¿ÖÖ ×Ö×¬Ö �êú ×»Ö‹ ×ÖµÖÖêŒŸÖÖ �úÖ †Ó¿Ö¤üÖÖ 198.34 213.84

×ÖÛ¿“ÖŸÖ ×ÆüŸÖ»ÖÖ³Ö µÖÖê•ÖÖÖ‹Ñ:

µÖÖÃÖ ÃÖê ¯ÖÏ²ÖÓ×¬ÖŸÖ �ú´ÖÔ“ÖÖ¸üß ˆ¯Ö¤üÖÖ ×Ö×¬Ö µÖÖê•ÖÖÖ ‹�ú ×ÖÛ¿“ÖŸÖ ×ÆüŸÖ»ÖÖ³Ö µÖÖê•ÖÖÖ Æîü… ¤üÖ×µÖŸ¾Ö �êú ¾ÖŸÖÔ ÖÖÖ ´Öæ»µÖ �úÖ ×Ö¬ÖÖÔ ü�Ö

¯ÖÏ�Öê×¯ÖŸÖ ‡�úÖ‡Ô •Ö´ÖÖ Ö ü×ŸÖ �úÖ ÖÏµÖÖê�Ö �ú üŸÖê Æãü‹ ²Öß´ÖÖÓ×�ú�ú Öæ»µÖÖÓ�úÖ �êú †Ö¬ÖÖ ü Ö¸ü ×�úµÖÖ •ÖÖŸÖÖ Æîü, ×•ÖÃÖÃÖê ÖÏŸµÖê�ú ÃÖê¾ÖÖ¾Ö×¬Ö �úÖê �ú´ÖÔ“ÖÖ üß

×ÆüŸÖ»ÖÖ³Ö Æü�ú¤üÖ üß �úß †×ŸÖ×¸üŒŸÖ ‡�úÖ‡Ô ˆ¤Ëü³ÖæŸÖ ÆüÖêÖê �úß ¯ÖÆü“ÖÖÖ ×´Ö»ÖŸÖß Æîü †Öî ü µÖÆü ¯ÖÏŸµÖê�ú ‡�úÖ‡Ô �úÖê †Ó×ŸÖ´Ö ¤üÖ×µÖŸ¾Ö �úß ŸÖîµÖÖ¸üß ´Öë

†»Ö�Ö ÃÖê ´ÖÖ¯ÖŸÖÖ Æîü… ”ãû¼üß ³ÖãÖÖÖê ÃÖÓ²ÖÓ¬Öß ¤üÖ×µÖŸ¾Ö �úÖê ˆ¯Ö¤üÖÖ �êú Æüß ÃÖ´ÖÖÖ ¯Ö¨ü×ŸÖÃÖê ¯ÖÆü“ÖÖÖÖ •ÖÖŸÖÖ Æîü …

126589.09 129807.78

107242.63 96788.57

19346.46 24381.21



II. µÖÖê•ÖÖÖ�ÖŸÖ ¯Ö×¸üÃÖÓ Ö×¢ÖµÖÖë �êú ˆ×“ÖŸÖ ´Öæ»µÖ �êú ¸üÖê�ú›Íü •Ö´ÖÖ †Öî ü üÖê�ú›Íü ¿ÖêÂÖ �úÖ ÃÖ´ÖÖ¬ÖÖÖ (¹ý. »ÖÖ�ÖÖë ´Öë)

×¾Ö¾Ö¸ü�Ö 2017-18 2016-17

†¾Ö×¬Ö �êú †Ö¸Óü³Ö ´Öë µÖÖê•ÖÖÖ�ÖŸÖ ¯Ö×¸üÃÖÓ Ö×¢ÖµÖÖë �úÖ ˆ×“ÖŸÖ ´Öæ»µÖ 6.24 202.95

µÖÖê•ÖÖÖ�ÖŸÖ ¯Ö×¸üÃÖÓ Ö×¢ÖµÖÖë ¯Ö¸ü ¯ÖÏŸµÖÖ×¿ÖŸÖ ¯ÖÏ×ŸÖ±ú»Ö 0.49 8.61

†Ó¿Ö¤üÖÖ 1694.23 1836.17

†¤üÖ ×�ú‹ �Ö‹ ×ÆüŸÖ»ÖÖ³Ö (1694.23) (2033.54)

¤üÖ×µÖŸ¾Ö ¯Ö ü ²Öß´ÖÖÓ×�ú�ú (ÆüÖ×Ö)/»ÖÖ³Ö (ŸÖã»ÖÖÖŸ´Ö�ú †ÖÓ�ú›êü) (0.25) (7.96)

¾ÖÂÖÖÕŸÖ ŸÖ�ú �úß µÖÖê•ÖÖÖ�ÖŸÖ ¯Ö× üÃÖÓ Ö×¢ÖµÖÖë �úÖ ˆ×“ÖŸÖ ´Öæ»µÖ 6.48 6.24

I. ×ÖÛ¿“ÖŸÖ ×ÆüŸÖ»ÖÖ³Ö ¤üÖ×µÖŸ¾Ö �êú ¸üÖê�ú›Íü •Ö´ÖÖ †Öî ü ¸üÖê�ú›ÍüÍ ¿ÖêÂÖ �úÖ ´Öê»Ö-×´Ö»ÖÖ¯Ö : (¹ý.»ÖÖ�ÖÖë ´Ö)ë

×¾Ö¾Ö¸ü�Ö ˆ¯Ö¤üÖÖ †Ù•ÖŸÖ ”ãû¼üß †Ã¾ÖÃ£ÖŸÖÖ ”ãû¼üß(×Ö×¬Ö�éúŸÖ) ³ÖãÖÖÖÖ (†×Ö×¬Ö�éúŸÖ)

(†×Ö×¬Ö�éúŸÖ)

×ÖÛ¿“ÖŸÖ ×ÆüŸÖ»ÖÖ³Ö ¤üÖ×µÖŸ¾Ö - ¾ÖÂÖÖÔ Óü³Ö �úÖ (“ÖÖ»Öæ ¾ÖÂÖÔ) 7618.04 3327.87 681.32

(×¯Ö”û»Öê ¾ÖÂÖÔ) 8668.94 3316.05 691.44

²µÖÖ•Ö �úß »ÖÖ�ÖŸÖ (“ÖÖ»Öæ ¾ÖÂÖÔ) 460.42 200.10 --

(×¯Ö”û»Öê ¾ÖÂÖÔ) 596.63 228.23 --

“ÖÖ»Öæ ÃÖê¾ÖÖ �úß »ÖÖ�ÖŸÖ (“ÖÖ»Öæ ¾ÖÂÖÔ) 86.76 205.71 (85.22)

(×¯Ö”û»Öê ¾ÖÂÖÔ) 90.50 144.12 (10.12)

†¤üÖ ×�ú‹ �Ö‹ ×ÆüŸÖ»ÖÖ³Ö (“ÖÖ»Öæ ¾ÖÂÖÔ) (1694.22) (770.50) --

(×¯Ö”û»Öê ¾ÖÂÖÔ) (2033.54) (780.14) --

²Öß´ÖÖÓ×�ú�ú ÆüÖ×Ö/(»ÖÖ³Ö) ¯Ö¸ü ¤üÖ×µÖŸ¾Ö (“ÖÖ»Öæ ¾ÖÂÖÔ) (458.44) (81.20) --

(×¯Ö”û»Öê ¾ÖÂÖÔ) 298.51 419.61 --

×ÖÛ¿“ÖŸÖ ×ÆüŸÖ»ÖÖ³Ö ¤üÖ×µÖŸ¾Ö, ¾ÖÂÖÖÕŸÖ ŸÖ�ú �úÖ (“ÖÖ»Öæ ¾ÖÂÖÔ) 7956.13 2881.98 596.10

(×¯Ö”û»Öê ¾ÖÂÖÔ) 7618.04 3327.87 681.32



99

V. ×Ö¾Öê¿ÖÖ ×¾Ö¾Ö ü�Ö : (×Ö¾Öê×¿ÖŸÖ ˆ¯Ö¤üÖÖ �úß ¯ÖÏ×ŸÖ¿ÖŸÖŸÖÖ)

IV. ¾ÖÂÖÔ �êú ¤üÖî üÖÖ ¯ÖÆü“ÖÖÖê �Ö‹ ¾µÖµÖ (»ÖÖ³Ö †Öî ü ÆüÖ×Ö »Öê�Öê �úß ×¾Ö¾Ö¸ü�Öß ´Öë) (¹¯ÖµÖê »ÖÖ�ÖÖë ´Öë)

×¾Ö¾Ö¸ü�Ö ˆ¯Ö¤üÖÖ †Ù•ÖŸÖ ”ãû¼üß †Ã¾ÖÃ£ÖŸÖÖ(×Ö×¬Ö�ú) ³ÖãÖÖÖÖ ”ãû¼üß

(†×Ö×¬Ö�éúŸÖ) (†×Ö×¬Ö�éúŸÖ)“ÖÖ»Öæ ÃÖê¾ÖÖ �úß »ÖÖ�ÖŸÖ (“ÖÖ»Öæ ¾ÖÂÖÔ) 86.76 205.71 --

(×¯Ö”û»Öê ¾ÖÂÖÔ) 90.50 144.12 --²µÖÖ•Ö �úß »ÖÖ�ÖŸÖ (“ÖÖ»Öæ ¾ÖÂÖÔ) 460.42 200.10 --

(×¯Ö”û»Öê ¾ÖÂÖÔ) 596.63 228.23 --µÖÖê•ÖÖÖ�ÖŸÖ ¯Ö×¸üÃÖÓ Ö×¢ÖµÖÖë ¯Ö¸ü ¯ÖÏŸµÖÖ×¿ÖŸÖ ¯ÖÏ×ŸÖ±ú»Ö (“ÖÖ»Öæ ¾ÖÂÖÔ) (0.49) -- --

(×¯Ö”û»Öê ¾ÖÂÖÔ) (8.61) -- --²Öß´ÖÖÓ×�ú�ú (»ÖÖ³Ö)/ÆüÖ×Ö (“ÖÖ»Öæ ¾ÖÂÖÔ) (458.19) (81.20) --

(×¯Ö”û»Öê ¾ÖÂÖÔ) 306.47 419.61 --»ÖÖ³Ö-ÆüÖ×Ö »Öê�Öê �úß ×¾Ö¾Ö ü�Öß ´Öë ¯ÖÆü“ÖÖÖê �Ö‹ ¾µÖµÖ (“ÖÖ»Öæ ¾ÖÂÖÔ) 2032.07 324.61 (85.22)

(×¯Ö”û»Öê ¾ÖÂÖÔ) 984.99 791.96 (10.12)

III. 31 ´ÖÖ“ÖÔ 2018 �êú †ÖãÃÖÖ¸ü ¯Ö×¸üÃÖÓ Ö×¢ÖµÖÖë †Öî ü ¤üÖ×µÖŸ¾ÖÖë �êú ˆ×“ÖŸÖ ´Öæ»µÖ �úÖ ´Öê»Ö-×´Ö»ÖÖ¯Ö : (¹ý. »ÖÖ�ÖÖë ´Öë)

ˆ¯Ö¤üÖÖ †Ù•ÖŸÖ †Ã¾ÖÃ£ÖŸÖÖ ”ãû¼üß ³ÖãÖÖÖÖ ”ãû¼üß(†×Ö×¬Ö�éúŸÖ) (†×Ö×¬Ö�éúŸÖ)

µÖÖê•ÖÖÖ�ÖŸÖ ¯Ö×¸üÃÖÓ Ö×¢ÖµÖÖë �úÖ ˆ×“ÖŸÖ ´Öæ»µÖ (“ÖÖ»Öæ ¾ÖÂÖÔ) 6.48 -- --

(×¯Ö”û»Öê ¾ÖÂÖÔ) 6.24 -- --

¤üÖ×µÖŸ¾ÖÖë �úÖ ¾ÖŸÖÔ ÖÖÖ ´Öæ»µÖ (“ÖÖ»Öæ ¾ÖÂÖÔ) 7956.13 2881.98 596.10

(×¯Ö”û»Öê ¾ÖÂÖÔ) 7618.04 3327.87 681.32

ŸÖã»ÖÖ-¯Ö¡Ö ´Öë ´ÖÖµÖ üÖ×¿Ö (“ÖÖ»Öæ ¾ÖÂÖÔ) 7949.65 2881.98 596.10

(×¯Ö”û»Öê ¾ÖÂÖÔ) 7611.80 3327.87 681.32

×¾Ö¾Ö¸ü�Ö 31.03.18 �êú †ÖãÃÖÖ ü ˆ¯Ö¤üÖÖ 31.03.17 �êú †ÖãÃÖÖ ü ˆ¯Ö¤üÖÖ

³ÖÖ¸üŸÖ ÃÖ ü�úÖ üß ¯ÖÏ×ŸÖ³Öæ×ŸÖµÖÖÑ - -

†µÖ (™üß.›üß.†Ö¸ü.‹ÃÖ) 100.00 100.00

�ãú»Ö 100.00 100.00



¾ÖêŸÖÖ ‘Ö™üŸÖß, ´Öã¦üÖÃ±úß×ŸÖ, ¾Ö¸üßµÖŸÖÖ, ¯Ö¤üÖê®Ö×ŸÖ †Öî ü †µÖ �úÖ¸ü�ÖÖë �úÖ ×¾Ö“ÖÖ ü �ú üŸÖê Æãü‹ ‘ÖÂÖÔ�Ö ¤ü ü - ×¯Ö”û»Öê †Öã³Ö¾Ö †Öî ü ¯ÖÏŸµÖÖ×¿ÖŸÖ ³ÖÖ¾Öß†Öã³Ö¾Ö �êú ÃÖÓ¤ü³ÖÔ †Öî ü ‡ÃÖ´Öë ´ÖéŸµÖã ÃÖê †µÖ ÃÖ³Öß ¯ÖÏ�úÖ¸ü �êú ×Ö�úÖÃÖß, ¯Ö¸üŸÖã †¯ÖÓ�ÖãŸÖÖ �úß ¾Ö•ÖÌÆü ÃÖê Æãü‡Ô ÃÖ³Öß ¯ÖÏ�úÖ¸ü �êú ×Ö�úÖ×ÃÖµÖÖÑ ¿ÖÖ×´Ö»ÖÆîü…

²Ö¼êü �úß ¤ü ü �úÖê ÃÖÖ¾Ö×¬Ö�ú ÃÖ¸ü�úÖ¸üß ²ÖÓ¬Ö ¯Ö¡ÖÖë ¯Ö ü ŸÖã»ÖÖ ¯Ö¡Ö �úß ×ŸÖ×£Ö �úÖê ²ÖÖ•ÖÌÖ¸üß ˆ¯Ö•ÖÖë �êú Æü¾ÖÖ»Öê ÃÖê •ÖÖê ¤üÖ×µÖŸ¾ÖÖë �úß †¾Ö×¬Ö �êú ÃÖÖ£ÖÛÃ£Ö¸ü Æîü, ×Ö¬ÖÖÔ× üŸÖ ×�úµÖÖ �ÖµÖÖ Æîü …

‡ÃÖ ˆª´Ö �úß »Öê�ÖÖÓ�úÖ Öß×ŸÖ �êú †ÖãÃÖÖ¸ü ²Öß´ÖÖÓ×�ú�ú »ÖÖ³Ö †Öî ü ÆüÖ×ÖµÖÖë �úÖê ˆÃÖß ¾ÖÂÖÔ �êú ¤üÖî üÖÖ ¿Öß‘ÖÐ ¯ÖÆü“ÖÖÖÖ •ÖÖŸÖÖ Æîü …

”ãû¼üß ³ÖãÖÖÖê �êú ×»Ö‹ ÃÖÓ�ÖŸÖ ¾ÖêŸÖÖ �úß ÃÖÓ�Ö�ÖÖÖ �ú¸üŸÖê ÃÖ´ÖµÖ ³Ö×¾ÖÂµÖ ×Ö×¬Ö �êú †Ó¿Ö ÃÖÓ²ÖÓ¬Öß ŸÖ£µÖ �úÖ ³Öß ×¾Ö“ÖÖ¸ü ×�úµÖÖ �ÖµÖÖ Æîü …

ˆ¯ÖµÖãÔŒŸÖ ÃÖæ“ÖÖÖ ²Öß´ÖÖÓ�úÖ�úŸÖÖÔ «üÖ¸üÖ ¯ÖÏ ÖÖÛ�ÖŸÖ Æîü …

(¹ý¯ÖµÖê »ÖÖ�ÖÖë ´Öë)

2017-18 2016-17

³Ö×¾ÖÂµÖ ×Ö×¬Ö �êú ×»Ö‹ ×ÖµÖÖêŒŸÖÖ �úÖ †Ó¿Ö¤üÖÖ 738.30 818.10

‡ÃÖ �ú´¯ÖÖß �úß ³Ö×¾ÖÂµÖ ×Ö×¬Ö �úÖê �ú´ÖÔ“ÖÖ¸üß ³Ö×¾ÖÂµÖ ×Ö×¬Ö †×¬Ö×ÖµÖ´Ö, 1952 �úß ¬ÖÖ üÖ 17 �êú †ÓŸÖ�ÖÔŸÖ ”æû™ü ¯ÖÏÖ¯ŸÖ Æî… ”æû™ü ¤êüÖê �êú ×Ö²ÖÓ¬ÖÖÖë´Öë µÖÆü ×Ö¬ÖÖÔ×¸üŸÖ Æîü ×�ú ×ÖµÖÖêŒŸÖÖ �úÖê µÖÖÃÖ «üÖ¸üÖ ‘ÖÖê×ÂÖŸÖ ²µÖÖ•Ö ¤ü ü Öë ÃÖÖÓ×¾Ö×¬Ö�ú ¤ü¸ü �úß ŸÖã»ÖÖÖ Öë †“”ûß �ú´Öß, µÖ×¤ü �úÖê‡Ô ÆüÖê, »Öê�ÖÖ�ú¸ü�Ö´ÖÖÖ�ú ´Ö�›ü»Ö (‹.‹ÃÖ.²Öß.) ÃÖê �ú´ÖÔ“ÖÖ üß ×ÆüŸÖ»ÖÖ³Ö (ÃÖÓ¿ÖÖê×¬ÖŸÖ 2005) »Öê.´ÖÖ. 15 �úÖê †´Ö»Ö �ú üÖê ¯Ö¸ü •ÖÖ¸üß ×�úµÖÖ �ÖµÖÖ ´ÖÖ�ÖÔ¤ü¿ÖÔÖ µÖÆü²ÖŸÖÖŸÖÖ Æîü ×�ú ×ÖµÖÖêŒŸÖÖ†Öë «üÖ üÖ �Ö×šüŸÖ ³Ö×¾ÖÂµÖ ×Ö×¬ÖµÖÖë �úÖê, ×•ÖÖ�êú ×»Ö‹ ²µÖÖ•Ö �úß �ú´Öß �úÖê ×ÖµÖÖêŒŸÖÖ «üÖ¸üÖ ³Ö¸üÖÖ †¯Öê×�ÖŸÖ Æîü, ×ÖÛ¿“ÖŸÖ×ÆüŸÖ»ÖÖ³Ö µÖÖê•ÖÖÖ �êú ºþ¯Ö Öë ÖÖÖê •ÖÖÖê �úß †Ö¾Ö¿µÖ�úŸÖÖ Æîü … ‡ÃÖ ×Ö×¬Ö �êú ×»Ö‹ �úÖê‡Ô �ú´Öß µÖÖ ²µÖÖ•Ö †¾ÖÖ×ŸÖ ÖÆüà ÆüÖêŸÖß… ²µÖÖ•Ö Öë †¾ÖÖ×ŸÖ�úß ¾Ö•ÖÌÆü ÃÖê ˆŸ¯Ö®Ö ÆüÖêÖê¾ÖÖ»Öê ×�úÃÖß ¤üÖ×µÖŸ¾Ö �êú ÃÖÓ²ÖÓ¬Ö ´Öë (†£ÖÖÔŸÖË ×Ö¾Öê¿ÖÖ ¯Ö¸ü †Ù•ÖŸÖ ²µÖÖ•Ö �úß ¤ü ü ÃÖê ³Ö×¾ÖÂµÖ ×Ö×¬Ö µÖÖê•ÖÖÖ ¯Ö¸ü ¤êüµÖÃÖ¸ü�úÖ¸üß ²µÖÖ•Ö †×¬Ö�ú ÆüÖê), ³ÖÖ üŸÖßµÖ ²Öß´ÖÖÓ�úÖ ÃÖÓÃ£ÖÖ ÃÖê ´ÖÖ�ÖÔ¤ü¿ÖÔÖ ×™ü ¯Ö�Öß �êú •ÖÖ¸üß ÆüÖêÖê ŸÖ�ú, ‡ÃÖ �ú´¯ÖÖß �êú ²Öß´ÖÖÓ�úÖ�úŸÖÖÔ Öê ˆÃÖ�úÖê×¾ÖÀ¾ÖÃÖÖßµÖ ºþ¯Ö ÃÖê †ÖÓ�úÖê ¯Ö¸ü †¯ÖÖß †¿ÖŒŸÖŸÖÖ ¾µÖŒŸÖ �úß Æîü …

VI. ¯ÖÏ¬ÖÖÖ ²Öß´ÖÖÓ×�ú�ú �ú»¯ÖÖÖ‹Ñ :

ˆ¯Ö¤üÖÖ (×Ö×¬Ö�éúŸÖ) (%) †Ù•ÖŸÖ ”ãû¼ß ³ÖãÖÖÖÖüü(†×Ö×¬Ö�éúŸÖ) (%)31.03.2018 31.03.2017 31.03.2018 31.03.2017

²Ö¼üÖ ¤ü ü 7.64 6.80 7.64 6.80¾ÖêŸÖÖ ²ÖœÍüŸÖüß ¤ü ü 7.00 7.00 7.00 7.00‘ÖÂÖÔ�Ö ¤ü ü 1.00 1.00 1.00 1.00µÖÖê•ÖÖÖ ¯Ö× üÃÖÓ Ö×¢ÖµÖÖë ¯Ö ü ¯ÖÏ×ŸÖ±ú»Ö �úß ¯ÖÏŸµÖÖ×¿ÖŸÖ ¤ü ü 7.90 7.90 -- --



101

�úÖµÖÔ¾ÖÖ ü ×¾Ö¾Ö ü�Ö

3. �Óú¯ÖÖß ¯ÖÖêŸÖ ×Ö´ÖÖÔ�Ö, ÖÖêŸÖ ´Ö¸ü´´ÖŸÖ †Öî ü ÖÖ›ãü²²Öß ¯ÖÏ×ŸÖÃ£ÖÖ¯ÖÖ �úÖµÖÖí �úÖê �ú üŸÖß Æîü… ³ÖÖ üŸÖ �úß ÃÖÖ¤ß »Öê�ÖÖ¯ÖÖ»Ö ÃÖÓÃ£ÖÖÖ «üÖ¸üÖ •ÖÖ üß»Öê�ÖÖ×¾Ö×¬Ö ´ÖÖÖ�ú-17 �êú ˆ×“ÖŸÖ �úÖµÖÔ¾ÖÖ ü ÃÖê ÃÖÓ²ÖÓ×¬ÖŸÖ ÃÖæ“ÖÖÖ Öß“Öê ¯ÖÏÃŸÖãŸÖ Æîü…

(¹ý¯ÖµÖê »ÖÖ�ÖÖë ´Öë)

×¾Ö¾Ö ü�Ö ¯ÖÖêŸÖ ×Ö´ÖÖÔ�Ö ¯ÖÖêŸÖ ´Ö¸ü ´ÖŸÖ ¯ÖÏ×ŸÖÃ£ÖÖ¯ÖÖ †ÖÖ²ÖÓ×™üŸÖ �ãú»Ö �úÖµÖÔ¾ÖÖ¸ü †ÖµÖ:×²Ö�Îúß 30206.52 11227.93 16659.63 -- 58094.08�ú¸ü •Ö´ÖÖ 284.31 3156.34 2458.98 -- 5899.63†µÖ ¯ÖÏ“ÖÖ×»ÖŸÖ †ÖµÖ (�ú²ÖÖ›ü ×²Ö�Îúß) 241.93 241.93 -- -- 483.86

30732.76 14626.20 19118.61 -- 64477.57†µÖ †ÖµÖ 139.25 33.65 0.52 515.53 688.95�ãú»Ö †ÖµÖ 30872.01 14659.85 19119.13 515.53 65166.52�úÖµÖÔ¾ÖÖ ü ¾µÖµÖÃÖÖ´Ö�ÖÏß (Öê™ü †Öò±ú ™ÒüÖÃÖ±úÃÖÔ) 16542.24 3046.03 206.10 -- 19794.37¯ÖÏŸµÖ�Ö ¾µÖµÖ 2835.12 2950.85 6836.29 -- 12622.26¯ÖÏŸµÖ�Ö ÁÖ´Ö 1977.85 119.81 164.85 -- 2262.51ÃÖê¾ÖÖ �ú¸ü, ×²Ö�Îúß �ú ü ‹¾ÖÓ ˆŸ¯ÖÖ¤ü ¿Öã»�ú 272.83 3392.02 2458.98 -- 6123.83�ãú»Ö �úÖµÖÔ¾ÖÖ ü ¾µÖµÖ 21628.04 9508.71 9666.22 -- 40802.97�úÖµÖÔ¾ÖÖ¸ü ¯Ö×¸ü�ÖÖ´Ö 9243.97 5151.14 9452.91 515.53 24363.55‰ú¯Ö üß �Ö“ÖÔ 6735.69 1269.36 972.85 7793.62 16771.51¯ÖÏÖ¾Ö¬ÖÖÖ †Öî ü ¯Öæ¾ÖÖÔ¾Ö×¬Ö ÃÖ´ÖÖµÖÖê•ÖÖ (526.96) 588.74 0.00 (138.45) (76.67)†ÃÖÖ¬ÖÖ ü�Ö ‹¾ÖÓ †¯Ö¾ÖÖ¤üß ´Ö¤ëü -- -- -- 5569.50 5569.50×Ö¾Ö»Ö �úÖµÖÔ¾ÖÖ¸ü ¯Ö×¸ü�ÖÖ´Ö 3035.24 3293.05 8480.06 (12709.14) 2099.21�ú ü -- -- -- -- --�ãú»Ö ¯Ö×¸ü�ÖÖ´Ö 3035.24 3293.05 8480.06 (12709.14) 2099.21†µÖ ÃÖæ“ÖÖÖ�úÖµÖÔ¾ÖÖ ü ÃÖÓ Ö×¢Ö 47917.39 17745.68 11103.95 30562.01 107329.03ÃÖÓ×“ÖŸÖ ÆüÖ×ÖµÖÖ -- -- -- (123150.98) (123150.98)�úÖµÖÔ¾ÖÖ¸ü ¤êüµÖŸÖÖ‹Ñ 27382.74 10031.45 5255.78 187810.04 230480.01¯ÖæÓ•Öß ¾µÖµÖ -- -- -- 2291.82 2291.82´Öæ»µÖÈüÖÃÖ 427.56 47.56 0.47 -- 475.59

´Öæ»µÖÈüÖÃÖ ÃÖê †µÖ �Öî ü-Ö�ú¤ü ¾µÖµÖ -- -- -- -- --

×™ü¯¯Ö�Öß „ i) ÃÖ³Öß ¾µÖ¾ÖÃÖÖµÖ �úÖµÖÔ �Öê¡Ö ‹�ú ¯Ö×¸üÃÖ ü ×¾Ö¿ÖÖ�Ö¯Ö¼ü�Ö´Ö ´Öë ÛÃ£ÖŸÖ Æîü…

ii) ÃÖ´¯Ö×¢ÖµÖÖë/¤êüµÖŸÖÖ†Öë, ¾µÖµÖÖë †Öî ü †ÖµÖ �úÖê �úÖµÖÔ¾ÖÖ¸ü ¯ÖÆü“ÖÖÖ �úß �Ö‡Ô Æîü… ÃÖÖ´ÖÖµÖ ºþ¯Ö ÃÖê ¯ÖÆü“ÖÖÖ ÖÆüß ×�ú‹ �Ö‹ ´Ö¤üÖë �úÖê ×¾Ö¾Öê�ú ¯Öæ�ÖÔ †Ö¬ÖÖ¸ü ¯Ö¸ü ×�úµÖÖ �ÖµÖÖ…



4. ³ÖÖ¸üŸÖ �úß ÃÖÖ¤üß »Öê�ÖÖ¯ÖÖ»Ö ÃÖÓÃ£ÖÖÖ «üÖ¸üÖ •ÖÖ üßü »Öê�ÖÖ×¾Ö×¬Ö ´ÖÖÖ�ú-18�êú †ÖãÃÖÖ¸ü ÃÖÓ²ÖÓ×¬ÖŸÖ ¯Ö�Ö�úÖ¸üÖë ÃÖê ÃÖÓ²ÖÓ×¬ÖŸÖ ÃÖæ“ÖÖÖ…�ú) ÃÖÓ²ÖÓ×¬ÖŸÖ ¯Ö�Ö�úÖ ü:

¯ÖÏ¬ÖÖÖ ¯ÖÏ²ÖÓ¬ÖÖ †×¬Ö�úÖ üßi) × üµÖ¸ü ‹›ü×´Ö¸ü»Ö ‹»Ö ¾Öß ¿Ö üŸÖ ²ÖÖ²Öæ, ³ÖÖÖÖî (ÃÖê¾ÖÖ×Ö¾Öé¢Ö), †¬µÖ�Ö ‹¾ÖÓ ¯ÖÏ²ÖÓ¬Ö

×Ö¤êü¿Ö�úii) �ú´ÖÖê›üÖê ü ‹ ‹ÃÖ ×´Ö¡ÖÖ, ³ÖÖÖÖî (ÃÖê¾ÖÖ×Ö¾Öé¢Ö), ×Ö¤êü¿Ö�ú (¯ÖÖêŸÖ ×Ö´ÖÖÔ�Ö)iii) �ú´ÖÖê›üÖê ü Öß‹“Ö‹´Ö ÃÖÖ×»ÖÆü, ³ÖÖÖÖî (ÃÖê¾ÖÖ×Ö¾Öé¢Ö), ×Ö¤êü¿Ö�ú (×Ö�Ö×´ÖŸÖ µÖÖê•ÖÖÖ

‹¾ÖÓ �úÖÙ´Ö�ú)iv) ÁÖß ‹´Ö ÖÖ�Ö¸üÖ•Ö, ×Ö¤êü¿Ö�ú (×¾Ö¢Ö ‹¾ÖÓ ¾ÖÖ×�Ö•µÖ) 30 •ÖæÖ 2017 ŸÖ�úv) �ú´ÖÖê›üÖê ü Æêü ÖŸÖ �Ö¡Öß, ³ÖÖÖÖî (ÃÖê¾ÖÖ×Ö¾Öé¢Ö), ×Ö¤êü¿Ö�ú (ÃÖÖ´Ö× ü�ú Ö×¸üµÖÖê•ÖÖ)

(†¯ÖÏî»Ö 2017 ÃÖê)�Ö) ˆ¯ÖµÖãÔŒŸÖ ÃÖÓ²ÖÓ×¬ÖŸÖ ¯Ö�Ö�úÖ¸üÖë �êú ÃÖÖ£Ö ×�ú‹ �Ö‹ ¾µÖµÖÖë �úÖ ×¾Ö¾Ö¸ü�Ö

¾ÖÂÖÔ �êú ¤üÖî üÖÖ ¯ÖÖ× üÁÖ×´Ö�ú ³Öã�ÖŸÖÖÖ ×�úµÖÖ �ÖµÖÖ (¹ý¯ÖµÖê »ÖÖ�ÖÖë ´Öë)5. (�ú) »ÖÖ³Ö †Öî ü ÆüÖ×Ö »Öê�Öê �êú †ÖãÃÖÖ¸ü ×Ö¾Ö»Ö »ÖÖ³Ö /(ÆüÖ×Ö) (¹ »ÖÖ�ÖÖë ´Öë )

(�Ö) ‡Ô Öß‹ÃÖ �úÖ ×ÆüÃÖÖ²Ö �ú üÖê �êú ×»Ö‹ ¯ÖÏµÖãŒŸÖ ³ÖÖ×¸üŸÖ †ÖîÃÖŸÖ ‡ÔÛŒ¾Ö™üß ¿ÖêµÖ üÖë �úß ÃÖÓ�µÖÖ(�Ö) ¯ÖÏ×ŸÖ ¿ÖêµÖ ü †•ÖÔÖ „ »ÖÖ³Ö/(ÆüÖ×Ö) ²Öã×ÖµÖÖ¤üß ¹ý¯Ö‹…

6. ŸÖ�úÖß�úß ´Öæ»µÖÖÓ�úÖ �êú †ÖãÃÖÖ ü, ³ÖÖ¸üŸÖ �úß ÃÖÖ¤üß »Öê�ÖÖ¯ÖÖ»Ö ÃÖÓÃ£ÖÖÖ «üÖ üÖ •ÖÖ üß(»Öê�ÖÖ×¾Ö×¬Ö ´ÖÖÖ�ú-28) �êú ŸÖÆüŸÖ �Óú¯ÖÖß �êú Ö�ú¤ü ˆŸ¯ÖÖ¤ü�ú µÖæ×Ö™üÖë �úß »ÖÖ�ÖŸÖÖë �úÖê¾ÖÆüÖ �ú üÖê ´Öë �úÖê‡Ô ÆüÖ×Ö ÖÆüà Æãü‡Ô Æïü…

7. ×Ö´ÖÖÔ�ÖÖ¬ÖßÖ ¯ÖÖêŸÖÖë �úÖê ¯Öæ üÖ �ú üÖê �êú ×»Ö‹ †Öã ÖÖ×ÖŸÖ »ÖÖ�ÖŸÖ 31.03.2017 �úÖê142335 »ÖÖ�Ö ¹ý¯ÖµÖê £Öß ˆÃÖê 31.03.2018 �úÖê 137894 »ÖÖ�Ö ¹ý¯ÖµÖê ´ÖëÃÖÓ¿ÖÖê×¬ÖŸÖ ×�úµÖÖ �ÖµÖÖ…

2017-18 2016-17

118.33 111.96

2099 53773019922 3019922

- -

137894 142335

70 178

8. (�ú) ˆ¯Ö³ÖãŒŸÖ ÃÖÖ´ÖÏ�Öß

×¾Ö¾Ö¸ü�Ö µÖæ×Ö™ü 2017-18 2016-17´ÖÖ¡ÖÖ ´Öæ»µÖ ´ÖÖ¡ÖÖ ´Öæ»µÖ

¹ý. »ÖÖ�ÖÖë ´Öë ¹ý. »ÖÖ�ÖÖë ´Öë‡Ã¯ÖÖŸÖ ‹´Ö.™üß 1249.80 540.92 1502.89 612.99¯ÖÖ‡¯Ö ´Öß™üÃÖÔ 8333.00 55.74 17657.00 202.13¯Öë™ü »Öß™ü ü 22728.00 7.89 21338.00 68.59¯ÖÖ‡¯Ö ×±úØ™ü�Ö ÃÖÓ�µÖÖ 18809.00 228.53 29391.00 974.61¯ÖÖêŸÖ ´Ö¿ÖßÖ¸üß ¾Ö ˆ¯ÖÃ�ú ü 15529.70 28556.68¯ÖÖêŸÖ ´Ö ü´´ÖŸÖ ÃÖÖ´Ö�ÖÏß 2928.89 5409.26¯ÖÏ×ŸÖÃ£ÖÖ¯ÖÖ ÃÖÖ´Ö�ÖÏß 120.18 0.22†µÖ 618.37 714.27�ãú»Ö 20093.22 36538.75

(¹ý. »ÖÖ�ÖÖë ´Öë)

(¹ý. »ÖÖ�ÖÖë ´Öë)



103

i) ¾ÖÂÖÔ �ú ¤üÖî üÖÖ ÃÖÓ‘Ö™ü�ú †Öî ü Ã¯ÖêµÖ ü ¯Öã•ÖÖí ÃÖ×ÆüŸÖ ˆ¯Ö³ÖãŒŸÖ ÃÖ³Öß †ÖµÖÖ×ŸÖŸÖÃÖÖ´Ö�ÖÏß �úÖ ´Öæ»µÖ…

ii) ¾ÖÂÖÔ �êú ¤üÖî üÖÖ ÃÖÓ‘Ö™ü�ú †Öî ü Ã¯ÖêµÖ¸ü ¯Öã•ÖÖí ÃÖ×ÆüŸÖ ˆ¯Ö³ÖãŒŸÖ ÃÖ³Öß Ã¾Ö¤êü¿ÖßÃÖÖ´Ö�ÖÏß �úÖ ´Öæ»µÖ…

iii) �ãú»Ö ˆ¯Ö³ÖÖê�Ö ´Öë ´Ö¤ü (i) �úß ¯ÖÏ×ŸÖ¿ÖŸÖŸÖÖiv) �ãú»Ö ˆ¯Ö³ÖÖê�Ö ´Öë ´Ö¤ü (ii) �úß ¯ÖÏ×ŸÖ¿ÖŸÖŸÖÖ

2017-18 2016-17

(�Ö) ˆ¯Ö³ÖãŒŸÖ ÃÖÖ´Ö�ÖÏß �úÖ ×¾Ö‘Ö™üÖ:¹ý.»ÖÖ�ÖÖë ´Öëë

(�Ö) ×¾Ö¤êü¿Öß ´Öã¦üÖ ´Öë ¾µÖµÖ †Öî ü †•ÖÔÖ ¹ý.»ÖÖ�ÖÖë ´Öë

1.1 i) Ã¾ÖÖ×´ÖŸ¾Ö •ÖÖÖ�úÖ¸üß †Öî ü ¾µÖ¾ÖµÖÖ×µÖ�ú ¯Ö¸üÖ´Ö¿ÖÔ ¿Öã»�ú

ii) µÖÖ¡ÖÖ ¾µÖµÖ

iii) †µÖ

1.2 †ÖµÖÖ×ŸÖŸÖ ÃÖÖ´Ö�ÖÏß �úÖ ÃÖß †Ö‡Ô ‹±ú ´Öæ»µÖ ÃÖÓ‘Ö™ü�úÖë †Öî ü Ã¯ÖêµÖ ü ¯Öã•Öì ‹¾ÖÓ ¯ÖæÓ•Öß ´ÖÖ»Ö

2. ¯ÖÖêŸÖ ´Ö ü´´ÖŸÖ �úÖµÖÔ�ú»ÖÖ¯Ö ÃÖê ×¾Ö¤êü¿Öß ´Öã¦üÖ ´Öë †ÖµÖ

2017-18 2016-17

7284.31 6517.95

12808.91 30020.80

36.25% 17.84%63.75% 82.16%

-- --2.39 --

4073.81 14.32

7387.42 4067.14- -

(‘Ö) †¬µÖ�Ö ‹¾ÖÓ ¯ÖÏ²ÖÓ¬Ö ×Ö¤êü¿Ö�ú ŸÖ£ÖÖ †µÖ ¯Öæ�ÖÔ�úÖ×»Ö�ú ×Ö¤êü¿Ö�úÖë �êú ¯ÖÖ×¸üÁÖ×´Ö�ú �úÖ ×¾Ö¾Ö ü�Ö :¹ý.»ÖÖ�ÖÖë ´Öë

�Îú ÃÖÓ ×¾Ö¾Ö¸ü�Ö 2017-18

i. ×¸üµÖ¸ü ‹›ü×´Ö¸ü»Ö ‹»Ö.¾Öß. ¿Ö¸üŸÖ ²ÖÖ²Öæ, ³ÖÖÖÖî (ÃÖê¾ÖÖ×Ö¾Öé¢Ö), †¬µÖ�Ö ‹¾ÖÓ ¯ÖÏ²Ö¬Ö ×Ö¤êü¿Ö�ú 32.20

ii. �ú´ÖÖê›üÖê ü ‹ ‹ÃÖ ×´Ö¡ÖÖ, ³ÖÖÖÖî (ÃÖê¾ÖÖ×Ö¾Öé¢Ö), ×Ö¤êü¿Ö�ú (¯ÖÖêŸÖ ×Ö´ÖÖÔ�Ö) 24.58

iii. ÁÖß ‹´Ö ÖÖ�Ö¸üÖ•Ö, ×Ö¤êü¿Ö�ú (×¾Ö¢Ö ‹¾ÖÓ ¾ÖÖ×�Ö•µÖ) 5.83

iv. �ú´ÖÖê›üÖê ü ¯Öß.‹“Ö.‹´Ö. ÃÖÖ×»ÖÆü, ³ÖÖÖÖî (ÃÖê¾ÖÖ×Ö¾Öé¢Ö), ×Ö¤êü¿Ö�ú (×Ö�Ö×´ÖŸÖ µÖÖê•ÖÖÖ ‹¾ÖÓ �úÖÙ´Ö�ú) 25.51

v. �ú´ÖÖê›üÖê ü Æêü ÖŸÖ �Ö¡Öß, ³ÖÖÖÖî (ÃÖê¾ÖÖ×Ö¾Öé¢Ö), ×Ö¤êü¿Ö�ú (ÃÖÖ´Ö×¸ü�ú ¯Ö×¸üµÖÖê•ÖÖ) (†¯ÖÏî»Ö 2017 ÃÖê) 30.11

�ãú»Ö 118.33



10. ×¾Ö¿ÖÖ�Ö¯Ö¼ü�Ö´Ö {ÉkÉxÉ xªÉÉºÉ ºÉä {É]Âõ]äõ ´ÉÉ±ÉÒ ¦ÉÚÊ¨É EòÉ Ê´É´É®úhÉ :

Gò¨É Ê´É´É®úhÉ IÉäjÉ {É]Âõ]äõ EòÒ ºÉ¨ÉÉÎ{iÉ ®úÉÊ¶É Ê]õÎ{{hÉªÉÉÆºÉÆ (BEòc÷ ¨Éå) +´ÉÊvÉ ´É¹ÉÇ (¯û{ÉªÉä ±ÉÉJÉÉå ¨Éå)(Eò) {ÉÉäiÉ ÊxÉ¨ÉÉÇhÉ ªÉÉbÇ÷ 55.133 99 2039 0.52(JÉ) ´Éä]õ ¤ÉÊºÉxÉ 11.823 99 2065 11.90(MÉ) ºÉÚJÉÒ MÉÉänùÒ 15.290 99 2065 30.78(PÉ) {ÉÉäiÉ ÊxÉ¨ÉÉÇhÉ ªÉÉbÇ÷ EòÉä ¤ÉføÉxÉÉ 16.000 99 2053 16.10(SÉ) ´ÉÉ]õ®ú £Æò]õ º]ÅõCSÉ®ú 2.250 30 2044 4.53(Uô) ´ÉÉ]õ®ú £Æò]õ º]ÅõCSÉ®ú 0.090 30 2044 0.43(VÉ) {ÉÉäiÉ ÊxÉ¨ÉÉÇhÉ ªÉÉbÇ÷ EòÉä ¤ÉføÉxÉÉ 12.600 30 2044 51.02(ZÉ) <º{ÉÉiÉ º]õÉìEò ªÉÉbÇ÷ +Éè®ú ½þ±É ¿ÖÖò Ö 3.238 2044 13.42(]õ) b÷Éì±ÉÊ¡òxÉ VÉä]Âõ]õÒ 0.387 99 2065 1.28( ö) 132/11 Eäò ´ÉÒ ºÉ¤É-º]äõ¶ÉxÉ 0.476 2.31 ²ÖœÍüÖÖê Eäò Ê±ÉB +xÉÖ®úÉävÉ

(b÷) ¤É½Öþ ¨ÉÆÊWÉ±ÉÉ ºÉÉ<ÊEò±É ¶Éäb÷ 0.265 9 2009 4.41(fø) +É´ÉÉºÉ ºÉÆ{ÉnùÉ-1 132.12 99 2074 0.10(hÉ) +É´ÉÉºÉ ºÉÆ{ÉnùÉ-2 7.083 65 2040 0.01(iÉ) +ÊiÉÊ®úHò +É´ÉÉÃÖßµÖ EòÉì»ÖÖêxÉÒ 2.697 10 2006 15.43 ²ÖœÍüÖÖê Eäò Ê±ÉB +xÉÖ®úÉävÉ

(lÉ) Eò¨ÉÌ¶ÉªÉ±É EòÉì {±ÉäCºÉ 0.165 65 2040 0.17�ãú»Ö 259.617

9. ‹ ‹ÃÖ - 29 �êú †ÖãÃÖÖ¸ü ¯ÖÏÖ¾Ö¬ÖÖÖÖë �êú ÃÖÓ²ÖÓ¬Ö ´Öë - »Öê�Öê �úß �ÖÖŸÖÖë ´Öë ¯ÖÏÖ¾Ö¬ÖÖÖÖë �úß �Ö×ŸÖ×¾Ö×¬Ö ‡ÃÖ ¯ÖÏ�úÖ ü Æîü „-¹ý.»ÖÖ�ÖÖë ´Öë

¯ÖÏÖ¾Ö¬ÖÖÖ �úß ¯ÖÏ�éú×ŸÖ †×¬Ö¿ÖêÂÖ ¾ÖÂÖÔ �êú ¤üÖî üÖÖ ¾ÖÂÖÔ �êú ¤üÖî üÖÖ †ŸÖÓ ¿ÖêÂÖ�úß �Ö‡Ô ¯ÖÏÖ¾Ö¬ÖÖÖ ˆ¯ÖµÖÖê�Ö/ˆŸ�Îú´Ö�Ö

ˆ¯Ö¤üÖÖ �êú ×»Ö‹ ¯ÖÏÖ¾Ö¬ÖÖÖ 7612 2106 1768 7950(×¯Ö”û»Öê ¾ÖÂÖÔ) 8463 4260 5111 7612

†¾Ö�úÖ¿Ö ¾ÖêŸÖÖ �êú ×»Ö‹ ¯ÖÏÖ¾Ö¬ÖÖÖ 4010 324 856 3478(×¯Ö”û»Öê ¾ÖÂÖÔ) 4008 44 42 4010

¯Ö×¸ü×Ö¬ÖÖÔ× üŸÖ ÆüÖ×Ö �êú ×»Ö‹ ¯ÖÏÖ¾Ö¬ÖÖÖ 8913 0 2343 6570(×¯Ö”û»Öê ¾ÖÂÖÔ) 8907 2128 2122 8913

ÃÖÓ³ÖÖ¾µÖ ÆüÖ×ÖµÖÖë �êú ×»Ö‹ ¯ÖÏÖ¾Ö¬ÖÖÖ 2900 0 471 2429(×¯Ö”û»Öê ¾ÖÂÖÔ) 6120 816 4035 2900

�ÖÖ¸Óü™üß ´Ö¸ü ´ÖŸÖÖë �êú ×»Ö‹ ¯ÖÏÖ¾Ö¬ÖÖÖ 188 317 68 437(×¯Ö”û»Öê ¾ÖÂÖÔ) 238 133 183 188

ÃÖÓ×¤ü�¬Ö Šú�ÖÖë �êú ×»Ö‹ ¯ÖÏÖ¾Ö¬ÖÖÖ/¯ÖÖêŸÖ ´Ö ü´´ÖŸÖ ×²Ö»ÖÖê ´Öë �ú™üÖîŸÖß 1951 2403 1303 3051(×¯Ö”û»Öê ¾ÖÂÖÔ) 2093 231 373 1951

ÃÖÓ×¤ü�¬Ö †×�ÖÏ ÖÖë �êú ×»Ö‹ ¯ÖÏÖ¾Ö¬ÖÖÖ 127 0 0 127(×¯Ö”û»Öê ¾ÖÂÖÔ) 127 0 0 127



105

11. (�ú) ×¤üÃÖ´²Ö¸ü 2011 ´Öë ³ÖÖ¸üŸÖ ÃÖ ü�úÖ¸ü Öê ×Æü×¿Ö×»Ö �úÖê 457.36 �ú¸üÖê›ü ºþ¯Ö‹ Ã¾Öß�éúŸÖ ×�úµÖÖ… Ã¾Öß�éú×ŸÖ ¯Ö¡Ö �êú †ÖãÃÖÖ ü,×Æü×¿Ö×»Ö ‹�ú ¾ÖÂÖÔ �êú ³ÖßŸÖ¸ü ×Ö×¬Ö ˆ¯ÖµÖÖê�Ö ¯ÖÏ ÖÖ�Ö ¯Ö¡Ö ¯ÖÏÃŸÖãŸÖ �ú¸êü�Öß †Öî ü µÖ×¤ü ‹�ú ¾ÖÂÖÔ �êú ³ÖßŸÖ ü Ã¾Öß�éúŸÖ ¸üÖ×¿Ö �úÖˆ¯ÖµÖÖê�Ö ÖÆüß ×�ú‹ •ÖÖÖê ¯Ö ü ˆÃÖ †Öã ÖµÖÖê�Öß ±Óú›ü ¯Ö¸ü †Ù•ÖŸÖ ²µÖÖ•Ö ÃÖ ü�úÖ¸ü �êú �ÖÖŸÖê ´Öë •Ö´ÖÖ �ú¸êü�Öß… ŸÖ¤üÖãÃÖÖ ü ˆÃÖ¾ÖÂÖÔ �úß †Ù•ÖŸÖ ²µÖÖ•Ö 42.18 �ú üÖê›ü ºþ¯Ö‹ ¾ÖÂÖÔ 2011-12 ‹¾ÖÓ 2012-13 ´Öë †µÖ †ÖµÖ �êú ºþ¯Ö ´Öë ×»ÖµÖÖ �ÖµÖÖ £ÖÖŸÖ£ÖÖ×¯Ö ×¾Ö¢ÖßµÖ ¾ÖÂÖÔ 2012-13 �úß »Öê�ÖÖë ¯Ö ü ÃÖ¸ü�úÖ¸üß »Öê�ÖÖ ¯Ö üß�Ö�ú �úÖ ´ÖŸÖ µÖÆü Æîü ×�ú ˆŒŸÖ ²µÖÖ•Ö 42.18 �ú üÖê›üºþ¯Ö‹ ×Æü×¿Ö×»Ö �êú ¤êüµÖÖŸÖÖ†Öë �êú ºþ¯Ö Öë ×¤ü�ÖÖµÖÖ �ÖµÖÖ †Öî ü �ú´¯ÖÖß Öê ŒŸÖ ²µÖÖ•Ö �êú ×»Ö‹ Ã¯ÖÂ™üß�ú¸ü�Ö/†¾Ö üÖê¬ÖÖ �êú ×»Ö‹†Öã ÖÖê¤üÖ ÆêüŸÖã ¸ü�ÖÖ ´ÖÓ¡ÖÖ»ÖµÖ �úß ÃÖæ“ÖÖÖ ´Öë »Öê �Ö‡Ô… ˆ¯Ö¸üÖêŒŸÖ �êú �Îú´Ö ´Öë �ú´¯ÖÖß Öê ±ú¸ü¾Ö üß 2014 ´Öê †Ö ü†Ö¸ü‹´Ö‡Ô×Ö×¬ÖµÖÖêÓ ¯Ö¸ü †Ù•ÖŸÖ ²µÖÖ•Ö ÃÖê ÃÖÓ²ÖÓ×¬ÖŸÖ ÖµÖÖ ×¾Ö¢ÖßµÖ ¯ÖãÖ„ÃÖÓ ü“ÖÖÖ ¯ÖÏÃŸÖÖ¾Ö ¯ÖÏÃŸÖãŸÖ ×�úµÖÖ �ÖµÖÖ, •ÖÖê ³ÖÖ¸üŸÖ ÃÖ¸ü�úÖ ü �êú×¾Ö“ÖÖ¸üÖ¬ÖßÖ Æîü… ˆŒŸÖ ²µÖÖ•Ö 42.18 �ú üÖê›ü ¹ý¯Ö‹ �úÖ ¯ÖÏÖ¾Ö¬ÖÖÖ ÖÆüß ×�úµÖÖ �ÖµÖÖ…

(�Ö) †Ö¸ü†Ö¸ü‹´Ö†Ö‡Ô ×Ö×¬ÖµÖÖë ¯Ö ü ÖÖê¿ÖÖ»Ö ²µÖÖ•Ö 104.61 �ú¸üÖê›ü ¹ý¯Ö‹ �úÖ ³Öß ¯ÖÏÖ¾Ö¬ÖÖÖ ÖÆüß ×�úµÖÖ �ÖµÖÖ… ŸÖ£ÖÖ ÃÖê¾ÖÖ×Ö¾ÖéŸÖ»ÖÖ³ÖÖë �êú ³Öã�ÖŸÖÖÖ �êú ×»Ö‹ ¯ÖÖêŸÖ ×Ö´ÖÖÔ�Ö ‹¾ÖÓ ¯ÖÏµÖãŒŸÖ ¯ÖÖêŸÖ ´Ö¸ü´´ÖŸÖ �úÖµÖÖí �êú ×»Ö‹ Ã¾Öß�éúŸÖ ¯Ö¡Ö �êú †ÖãÃÖÖ¸ü †Ù•ÖŸÖ ²µÖÖ•ÖÃÖ¸ü�úÖ¸ü �êú �ÖÖŸÖê Öë •Ö´ÖÖ ×�úµÖÖ •ÖÖ‹�ÖÖ †Öî ü ŸÖ¤üÖãÃÖÖ¸ü �êú¾Ö»Ö ¾ÖÖÃŸÖ×¾Ö�ú †Ù•ÖŸÖ ²µÖÖ•Ö �úÖê ¯Ö¸üÖêŒŸÖ ‹±ú‹±ú†Ö¸ü ÖÏÃŸÖÖ¾Ö´Öë ¿ÖÖ×´Ö»Ö ×�úµÖÖ •ÖÖ‹�ÖÖ…

12. †Ö¸ü†Ö¸ü‹´Ö†Ö‡Ô ×Ö×¬ÖµÖÖë ÃÖê ÖÏÖ¯ŸÖ ÃÖÓ Ö×¢ÖµÖÖë �úß ÖÖµÖŸÖÖ �êú ÃÖÓ²ÖÓ¬Ö Öë »Öê�ÖÖÓ�úÖ Öß×ŸÖ Öë ¯Ö×¸ü¾ÖŸÖÔÖ �êú ¯Ö×¸ü�ÖÖ´ÖÃ¾Öºþ¯Ö (»Öê�ÖÖÓ�úÖÖß×ŸÖ ÃÖÓ.15 �úÖ ÃÖÓ¤Óü³ÖÔ »Öë) ¾ÖÂÖÔ �êú »ÖÖ³Ö ¯Ö¸ü ‡ÃÖ�úÖ �úÖê‡Ô ÖÏ³ÖÖ¾Ö ÖÆüà ¯Ö›üÖ Æîü… ‡ÃÖ ÃÖÓ²ÖÓ¬Ö ´Öë 103.39 �ú¸üÖê›ü ¹ý¯ÖµÖê ÃÖÓ Ö×¢ÖµÖÖë�úß ŸÖã»ÖÖÖ ´Öë 31 ´ÖÖ“ÖÔ 2018 ŸÖ�ú †Ö ü†Ö¸ü‹´Ö†Ö‡Ô ×Ö×¬Ö ÃÖê ¾µÖµÖ �úß �Ö‡Ô �ãú»Ö ¸üÖ×¿Ö 136.87 �ú üÖê›ü ¹ý¯ÖµÖê Æïü… ×•ÖÃÖê¯ÖæÓ•Öß�éúŸÖ ×�úµÖÖ �ÖµÖÖ Æîü †Öî ü 30.27 �ú üÖê›ü ¹ý¯ÖµÖê �úÖµÖÔ�úÖ¸üß ¯ÖæÓ•Öß �êú ºþ¯Ö ´Öë �Ö�ÖÖÖ ×�úµÖÖ �ÖµÖÖ ‹¾ÖÓ 3.2 �ú üÖê›ü ¹ý¯ÖµÖêÖ¾Öß�ú ü�Ö �úÖµÖÖí �êú ×»Ö‹ ŸÖ£ÖÖ ‡ÃÖê †Ö¸ü ‹¾ÖÓ ‹´Ö ¾µÖµÖÖë ´Öë �Ö�ÖÖÖ �úß �Ö‡Ô… ¯ÖæÓ•Öß�ÖŸÖ ÃÖÓ Ö×¢ÖµÖÖë ÃÖÓ²ÖÓ¬Ö ´Öë, 23.58 �ú üÖê›ü ºþ¯ÖµÖê�úß üÖ×¿Ö (¾ÖÂÖÔ 2017-18 �êú ×»Ö‹ ¹ý.8.06) ´Öæ»µÖ ÈüÖÃÖ �êú ¯ÖÏÖ¾Ö¬ÖÖÖ �êú ºþ¯Ö ´Öë ¿ÖÖ×´Ö»Ö ×�úµÖÖ �ÖµÖÖ Æîü…

13. Ö¾ÖÓ²Ö ü 2016 ÃÖ´Öã¦üß Ö¸üß�Ö�ÖÖë �êú ¤üÖî üÖÖ, ¾ÖßÃÖß 11174 (�êú¯Öß™üß �êú ×»Ö‹ 50 ™üÖ ™ü�Ö) «üÖ üÖ ¤üß‘ÖÔ�úÖ»ÖßÖ �Ö×ŸÖ �êú ×»Ö‹ �úÖê‡Ô¯ÖÏÖ¾Ö¬ÖÖÖ ÖÆüà ×�úµÖÖ �ÖµÖÖ Æîü ŒµÖÖë×�ú ²Öß´ÖÖ �Óú¯ÖÖß ÃÖê �Ö×ŸÖ/ÆüÖ×Ö �úß ¸üÖ×¿Ö ¾ÖÃÖæ»Ö �úß •ÖÖÖß Æîü…

14.

�ú. ´ÖîÃÖÃÖÔ •Öß‹´Ö‹»Ö «üÖ üÖ Ö‡Ô, 2014 ´Öë ¾ÖßÃÖß 1140 �êú 7 ¾Öë “Ö¸ü�Ö �úÖ ³Öã�ÖŸÖÖÖ 13.06 �ú üÖê›Íü ¹ý¯ÖµÖê ¸üÖ×¿Ö �úÖ ³Öã�ÖŸÖÖÖ ÖÆüà�ú¸üÖê �êú Ö× ü�ÖÖ´ÖÃ¾Öºþ¯Ö †Öî ü ÖÖêŸÖ �úÖ �úÖµÖÔ ¯Öæ üÖ ÆüÖêÖê �êú ×»Ö‹ †Ö¾Ö¿µÖ�ú †Öã²ÖÓ¬Ö �êú †ÖãÃÖÖ¸ü ¿ÖêÂÖ ÃÖÖ´Ö�ÖÏß †Öî ü ¯Ö�ú ü�Ö �úß¯ÖæÙŸÖ �êú ×»Ö‹ ¾ÖßÃÖß-11140 �úÖ ×Ö´ÖÖÔ�Ö �Ö×ŸÖ×¾Ö×¬ÖµÖÖë �úÖê ¸üÖê�ú ×¤üµÖÖ �ÖµÖÖ Æîü…

�Ö. ×¾Ö¢ÖßµÖ ¾ÖÂÖÔ 2017-18 ´Öë, ´ÖîÃÖÃÖÔ •Öß‹´Ö‹»Ö Öê ÃÖæ×“ÖŸÖ ×�úµÖÖ Æîü ×�ú ¾Öê ‹�ú Ö‹ ÃÖÓ³ÖÖ×¾ÖŸÖ †ÓŸÖ¸üÖÔÂ™ÒüßµÖ �Ö¸üß¤üÖ¸ü �úß ¯ÖÆü“ÖÖÖ�úß Æîü, ×•ÖÃÖÖê µÖÖ›Ôü �úÖ ¤üÖî üÖ ×�úµÖÖ †Öî ü ¯ÖÖêŸÖ �úÖ ×Ö¸üß�Ö�Ö ×�úµÖÖ ‹¾ÖÓ ¯ÖÖêŸÖ �Ö üß¤üÖê �êú ×»Ö‹ ‡“”ûÖ ¯ÖÏ�ú™ü ×�úµÖÖ… •Öß‹´Ö‹»ÖÖê ÃÖæ×“ÖŸÖ ×�úµÖÖ Æîü ×�ú ¾Öß ÃÖß 11140 �êú ×»Ö‹ †ÓŸÖ¸üÖÔÂ™ÒüßµÖ �Ö üß¤üÖ ü �êú ÃÖÖ£Ö ‹�ú ÃÖ´Ö—ÖÖêŸÖÖ –ÖÖ¯ÖÖ ×�úµÖÖ Æîü •ÖÖî ×ÖÃ�úÂÖÔ �êú

ˆ®ÖŸÖ ÃŸÖ ü ¯Ö¸ü Æîü…

�Ö. ‡ÃÖ�êú †»ÖÖ¾ÖÖ, “ÖæÓ×�ú ¯ÖÖêŸÖ †³Öß ³Öß �Óú¯ÖÖß �êú †×¬Ö�úÖ¸ü ´Öë Æîü, ¿ÖêÂÖ ²Ö�úÖµÖÖë �úß ×¾ÖÀ¾ÖÃÖÖßµÖŸÖÖ ´Öë �úÖê‡Ô †×ÖÛ¿“ÖŸÖŸÖÖ ÖÆüß Æîü…

‘Ö. ˆ¯ÖµÖãÔŒŸÖ †Öã²Ö¬Ö †Öî ü †µÖ ÃÖ�Ö´Ö ÖÏÖ¾Ö¬ÖÖÖÖë �úÖê ¬µÖÖÖ Öë ü�ÖŸÖê Æãü‹, ¾ÖßÃÖß 11140 �êú ÃÖÓ²ÖÓ¬Ö Öë ¾ÖŸÖÔ ÖÖÖ ×¾Ö¢ÖßµÖ ¾ÖÂÖÔ �úß �ÖÖŸÖê

´Öë �úÖê‡Ô »Öê�ÖÖÓ�úÖ ÃÖ´ÖÖµÖÖê•ÖÖ / ¯ÖÏÖ¾Ö¬ÖÖÖ ÖÆüà ×�ú‹ �Ö‹…

15. gkykafd daiuh vius Lo;a ds lzksrksa ls Hkfo"; fuf/k U;kl dks QaM djus dh fLFkfr esa ugÈ Fkh] blfy, daiuhus o"kZ 2015&16 esa Hkfo"; fuf/k U;kl ¼okLrfodrk ds vuqlkj½ ds fy, 221-4 9 djksM+ #i;s dh jkf'k ds



fy, Hkkjr ljdkj ls foÙkh; lgk;rk ekaxh xbZ Fkh vkSj xzSP;qbVh ds Hkqxrku ds fy, mi;ksx fd, x,vkjvkj,evkÃ QaM dks ogh vHkh rd iwjk ugÈ fd;k x;k gSA

16. »Öê�ÖÖ ´ÖÖÖ�ú - 7 �êú †ÖãÃÖÖ¸ü ×Ö´ÖÖÔ�Ö¬ÖßÖ ¯ÖÖêŸÖ �êú ÃÖÓ²ÖÓ×¬ÖŸÖ ÃÖæ“ÖÖÖ �úÖê ×Ö�Ö×´ÖŸÖ ´ÖÖ´Ö»Öê ÃÖÓ²ÖÓ¬Öß ´ÖÓ¡ÖÖ»ÖµÖ �úß ×¤üÖÖÓ�ú 04

×ÃÖŸÖ´²Ö¸ü 2015 �úß †×¬ÖÃÖæ“ÖÖÖ �êú †ÖãÃÖÖ ü ”æû™ü ¯ÖÏ�ú™ü ÖÆüß ×�úµÖÖ �ÖµÖÖ Æîü…

17. †Ö‡Ô‹Ö‹ÃÖ ×ÃÖ¬Öã�úßÙŸÖ �êú ÃÖÓ²ÖÓ¬Ö Öë, �úÖµÖÔ �úß ¾Öé× ü �êú ×»Ö‹ (•Öß†Öê›ü²»µÖæ) 32 �ú¸üÖê›ü ¹ý¯ÖµÖê �úß üÖ×¿Ö †ÖµÖ �êú ºþ¯Ö Öë ×¾Ö“ÖÖ¸ü

×�úµÖÖ �ÖµÖÖ Æîü •ÖÖê ¾ÖÂÖÔ 2017-18 ´Öë ³ÖÖ¸üŸÖßµÖ ÖÖîÃÖêÖÖ «üÖ¸üÖ ¯ÖÆü»Öê ÃÖê Æüß ˆŒŸÖ �úÖµÖÔ �úß ¾Öé×¨ü �úÖ ´Öæ»µÖ ÃÖ´Ö—ÖÖîŸÖê �êú ºþ¯Ö ´Öë

¸ü�ÖÖ ´ÖÓ¡ÖÖ»ÖµÖ �úß Ã¾Öß�éú×ŸÖ �êú †¬ÖßÖ Æîü…

18. ,p,l,y us vkÃ,u,l ÇlèkqdhfrZ ds vk/kkj Hkwr lqfo/kkvksa ds vuqcaèk ds rgr 39-73 djksM+ #i;s dh laifÙk;ka[kjhnÈ xbZ ! jkf'k ,p,l,y dh [kkrs esa Hkkjrh; ukSlsuk ds fy, mÙkjnkf;Ro ds :i esa fn[kk;k x;k gSAÇlèkqdhfrZ vuqcaèk ds çkoèkkuksa ds vuqlkj Hkfo"; esa iuMqCch fjfQV vuqcaèkksa ds foijhr dgk x;k jkf'k vkoafVrdh tk,xhA

19. ´ÖîÃÖÃÖÔ ™êü�ú ´Ö×Æü¦üÖ ×»Ö. «üÖ üÖ 17.94 �ú¸üÖê›ü ¹ý¯ÖµÖê »ÖÖ�ÖŸÖ ´Öæ»µÖ �úÖ ÖµÖÖ ‹ÃÖ‹¯Öß �úÖ �úÖµÖÖÔ¾ÖµÖÖ �úÖµÖÔ ¯ÖÏ�Ö×ŸÖ ¯Ö ü Æîü †Öî ü

†Ö¤êü¿Ö ¿ÖŸÖÖí �êú †ÖãÃÖÖ¸ü ¯ÖÖ™üá �úÖê ¯ÖÏ£Ö´Ö ÃŸÖ ü �êú ºþ¯Ö ´Öë 5.77 �ú üÖê›ü ¹ý¯ÖµÖê �úÖ ³Öã�ÖŸÖÖÖ ×�úµÖÖ�ÖµÖÖ… ¾ÖŸÖÔ ÖÖÖ ´Öë ¯Ö×¸üµÖÖê•ÖÖÖ

�úÖµÖÔ¾ÖµÖÖ ÃŸÖ¸ü ´Öë Æîü ŸÖ£ÖÖ ¿ÖêÂÖ ¾Ö“ÖÖ ²Ö üŸÖÖ üÖ×¿Ö 12.17 �ú¸üÖê›ü ¹ý¯ÖµÖê Æïü…

20. †Ö‡Ô‹Ö‹ÃÖ ×ÃÖ¬Öã¾Öß ü �êú ÃÖÓ²ÖÓ¬Ö ´Öë ‹×¿ÖµÖÖ �ú´¯ÖÖß ´ÖîÃÖÃÖÔ •Öã×¾Ö›üÖê�úÖ �êú ÃÖÖ£Ö ÃÖÓ×¾Ö�ÖÖ �êú ×»Ö‹ ¿ÖêÂÖ ¾Ö“ÖÖ ²Ö¨üŸÖÖ µÖæ‹ÃÖ›üß

4.29 ×´Ö×»ÖµÖÖ (»Ö�Ö³Ö�Ö 28.21 �ú üÖê›ü ¹ý¯ÖµÖê) Æïü…

21. ³ÖÓ›üÖ¸ü �ÖÖŸÖê ‹¾ÖÓ ×²ÖÖ �úÖ›üÖí �êú †ÖãÃÖÖ ü ²Ö�úÖµÖÖë �úß �Ö�ÖÖÖ ×Ö üŸÖ¸ü ¯ÖÏ×�ÎúµÖÖ Æîü…

22. �Ö¸üß¤ü ÃÖê ÃÖÓ²ÖÓ×¬ÖŸÖ �ãú”û †×�ÖÏ ÖÖë †Öî ü †ÖÓ×ŸÖ´Ö ¤êµÖÖŸÖÖ‹Ñ 57.95 �ú¸üÖê›ü ºþ¯Ö‹ †Öî ü 69.03 �ú¸üÖê›ü ºþ¯ÖµÖÖë �úÖê ¿ÖÖ×´Ö»Ö ×�úµÖÖ�ÖµÖÖ Æîü ‹¾ÖÓ ÖÆüà •ÖÖê›üÖê �êú �úÖ ü�Ö ˆÖ�úÖ ÃÖ´ÖÖµÖÖê•ÖÖ ÖÆüà ×�úµÖÖ •ÖÖ ÃÖ�úÖ…

23. ¤êüÖ¤üÖ¸ü/»ÖêÖ¤üÖ ü �êú ¿ÖêÂÖ �úß, ¯ÖãÛÂ™ü/ÃÖ´ÖÖ¬ÖÖÖ �êú †ÖãÃÖÖ ü ÆüÖê�ÖÖ…

24. ¾ÖÂÖÔ 2017-18 ´Öë ×¾Ö×¾Ö¬Ö ÃÖß‹ÃÖ†Ö ü �úÖµÖÔ�ú»ÖÖ¯ÖÖë �êú ×»Ö‹ 0.11 �ú¸üÖê›ü ¹ý¯ÖµÖê ¸üÖ×¿Ö ¾µÖµÖ ×�úµÖÖ �ÖµÖÖ…

25. •ÖÆüÖÓ �úÆüà †Ö¾Ö¿µÖ�ú Æîü, ×¯Ö”û»Öê ¾ÖÂÖÔ �êú †ÖÓ�ú›êü ¯ÖãÖ:ÃÖ´Öæ×ÆüŸÖ/¾µÖ¾ÖÛÃ£ÖŸÖ ×�ú‹ �Ö‹ Æïü…













107

�ú. ¯Ö×¸ü“ÖÖ»ÖÖ �úÖµÖÔ�ú»ÖÖ¯ÖÖë ÃÖê Ö�ú¤ü-¯ÖÏ¾ÖÖÆü×Ö¾Ö»Ö »ÖÖ³Ö/(ÆüÖ×Ö) 2,099.25 5,377.16†×ŸÖ× üŒŸÖ - ÃÖÖ¬ÖÖ ü�Ö ´Ö¤êü ‹¾ÖÓ †¯Ö¾ÖÖ¤üß ´Ö¤êü 5,569.50 476.35¯Öæ¾ÖÖÔ¾Ö×¬Ö ¾µÖµÖ / (†ÖµÖ) ×Ö¾Ö»Ö (138.45) (57.40)‹±ú‡Ô ×¾Ö×³Ö®Ö ¾µÖµÖ / (†ÖµÖ) 181.07 (9.78)†ÃÖÖ¬ÖÖ ü�Ö, ¯Öæ¾ÖÖÔ¾Ö×¬Ö ´Ö¤üÖë ‹¾ÖÓ ‹±ú‡Ô ×¾Ö×³Ö®Ö �êú ¯Öæ¾ÖÔ ×Ö¾Ö»Ö »ÖÖ³Ö/(ÆüÖ×Ö) 7711.37 5786.33ÃÖ´ÖÖµÖÖê•ÖÖ �êú ×»Ö‹ „´Öæ»µÖÈüÖÃÖ 2,833.72 628.14²µÖÖ•Ö ‹¾ÖÓ ×¾Ö¢Ö ¯ÖÏ³ÖÖ ü 1,572.95 1,500.37¯ÖÏÖ¯ŸÖ ²µÖÖ•Ö (282.57) (153.35)†“Ö»Ö ¯Ö×¸üÃÖÓ Ö×¢ÖµÖÖë �úß ×¾Ö�Îúß ¯Ö ü ÆüÖ×Ö/(»ÖÖ³Ö) (190.76) (20.25)�úÖµÖÔ¿Öß»Ö ¯ÖæÓ•Öß ´Öë ¯Ö×¸ü¾ÖŸÖÔÖ ÃÖê ¯ÖÆü»Öê Ö�ú¤ü ¯ÖÏ¾ÖÖÆü, †ÃÖÖ¬ÖÖ ü�Ö ‹¾ÖÓ ¯Öæ¾ÖÖÔ¾Ö×¬Ö ´Ö¤ëü 11,644.71 7,741.24†¯Ö¾ÖÖ¤üß ‹¾ÖÓ †ÃÖÖ¬ÖÖ ü�Ö ´Ö¤ëü 5,569.50 476.35¯Öæ¾ÖÖÔ¾Ö×¬Ö ´Ö¤ëü - ×Ö¾Ö»Ö ¯ÖÏÖÛ¯ŸÖ (138.45) (57.40)‹±ú‡Ô ×¾Ö×³Ö®Ö 181.07 (9.78)�úÖµÖÔ¿Öß»Ö ¯ÖæÓ•Öß ´Öë ¯Ö× ü¾ÖŸÖÔÖ ÃÖê ¯ÖÆü»Öê Ö�ú¤ü ¯ÖÏ¾ÖÖÆü †Öî ü †ÖÃÖÖ¬ÖÖ ü�Ö ‹¾ÖÓ †¯Ö¾ÖÖ¤üß ´Ö¤ëü¯Öæ¾ÖÖÔ¾Ö×¬Ö ´Ö¤ëü 6,032.59 7,332.07�úÖµÖÔ¿Öß»Ö ¯ÖæÓ•Öß ´Öë ¯Ö×¸ü¾ÖŸÖÔÖ �êú ×»Ö‹ ÃÖ´ÖÖµÖÖê•ÖÖ´ÖÖ»ÖÃÖæ“Öß 652.38 21,540.92¾µÖÖ¯ÖÖ ü †Öî ü †µÖ ¯ÖÏÖ¯µÖ (9,983.01) (3,552.39)¾µÖÖ¯ÖÖ ü †Öî ü †µÖ ¤êüµÖ (4,203.08) (43,526.72)�úÖµÖÖí ÃÖê •Ö×ÖŸÖ Ö�ú¤ü (�ú) (7,501.12) (18,206.12)

�Ö. ×Ö¾Öê¿Ö �úÖµÖÖí ÃÖê Ö�ú¤ü ¯ÖÏ¾ÖÖÆü†“Ö»Ö ¯Ö×¸üÃÖÓ Ö×¢ÖµÖÖë �úÖ �ÎúµÖ (10,523.98) (152.78)“ÖÖ»Öæ ¯ÖæÓ•Öß �úÖµÖÔ (2,914.31) 138.06†“Ö»Ö ÃÖÓ Ö×¢ÖµÖÖë �úß ×²Ö�Îúß 213.33 199.61¯ÖÏÖ¯ŸÖ ²µÖÖ•Ö 282.57 153.35×Ö¾Öê¿Ö �úÖµÖÖí ÃÖê ×Ö¾Ö»Ö Ö�ú¤ü (�Ö) (12,942.39) 338.24

�Ö. ×¾Ö¢ÖßµÖ �úÖµÖÖí ÃÖê Ö�ú¤ü ¯ÖÏ¾ÖÖÆü¿ÖêµÖ¸ü ¯ÖæÓ•Öß ÃÖê †ÖµÖ - -³ÖÖ üŸÖ ÃÖ ü�úÖ¸ü †Öî ü ²Öï�úÖë ÃÖê †ÖµÖ 17,560.07 22,194.68¯ÖÏ¤ü¢Ö ²µÖÖ•Ö (1,572.95) (1,500.37)×¾Ö×¢ÖµÖ �úÖµÖÖí ÃÖê ×Ö¾Ö»Ö Ö�ú¤ü (�Ö) 15,987.12 20,694.31

‘Ö. Ö�ú¤ü †Öî ü Ö�ú¤ü-ŸÖã»µÖ ´Öë ×Ö¾Ö»Ö ¾Öé× ü (�ú)+(�Ö)+(�Ö) (4,456.39) 2,826.43¾ÖÂÖÔ �êú †Ö Óü³Ö ´Öë Ö�ú¤ü †Öî ü Ö�ú¤ü - ŸÖã»µÖ 23,075.45 20,249.02¾ÖÂÖÔ �êú †ÓŸÖ ´Öë Ö�ú¤ü †Öî ü Ö�ú¤ü ŸÖã»µÖ 18,619.06 23,075.45

31 ´ÖÖ“ÖÔ, 2018 �úÖê ÃÖ´ÖÖ¯ŸÖ ¾ÖÂÖÔ �êú Ö�ú¤ü ¯ÖÏ¾ÖÖÆü �úÖ ×¾Ö¾Ö ü�Ö(¹ý.»ÖÖ�ÖÖë ´Öë)

×¾Ö¾Ö ü�Ö 31 ´ÖÖ“ÖÔ, 2018 �úÖê 31 ´ÖÖ“ÖÔ 2017 �úÖêÃÖ´ÖÖ¯ŸÖ ¾ÖÂÖÔ ÃÖ´ÖÖ¯ŸÖ ¾ÖÂÖÔ













31 ´ÖÖ“ÖÔ 2018 �úÖê ÃÖ´ÖÖ¯ŸÖ ¾ÖÂÖÔ �êú »ÖÖ³Ö †Öî ü ÆüÖ×Ö »Öê�Öê �úÖ ³ÖÖ�Ö ²ÖÖÖê ¾ÖÖ»Öß ™üÖˆÖ ×¿Ö¯Ö, †Ö¾ÖÃÖßµÖŒ¾ÖÖ™Ôü üÖë †Öî ü †µÖ ÃÖ´ÖÖ×•Ö�ú ‰ú¯Ö üß �Ö“ÖÖì ¯Ö¸ü ×Ö×¾Ö»Ö ¾µÖµÖ �úß †ÖãÃÖæ“Öß

×¾Ö¾Ö¸ü�Ö 2017-18 2016-17×¾Ö¾Ö¸ü�Ö ×¾Ö¾Ö¸ü�Ö �ãú»Ö ×¾Ö¾Ö¸ü�Ö ×¾Ö¾Ö¸ü�Ö �ãú»Ö

™üÖˆÖ×¿Ö¯Ö †Öî ü †Ö¾ÖÖÃÖßµÖ Œ¾ÖÖ™Ôü¸üÖë ¯Ö ü ¾µÖµÖ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖÖ ¾Ö †Öã ü�Ö�Ö¾ÖêŸÖÖ, ´Ö•Ö¤æü üß †Öî ü †µÖ »ÖÖ³Ö 285.38 274.84†Ö¾ÖÖÃÖ ÃÖÓ Ö¤üÖ ³Öæ×´Ö ×�ú üÖµÖÖ 18.81 16.33†Ö¾ÖÖÃÖßµÖ ³Ö¾ÖÖÖë ¯Ö¸ü ÃÖÓ Ö×¢Ö �ú¸ü 3.11 3.42×²Ö•Ö»Öß †Öî ü •Ö»Ö ¯ÖÏ³ÖÖ¸ 238.65 233.61´Ö¸ü´´ÖŸÖë †Öî ü †Öã ü�Ö�Ö 138.50 189.14�úÖ»ÖÖêÖß ÃÖã ü�ÖÖ 183.40 146.05×¾Ö×¾Ö¬Ö ¾µÖµÖ 27.64 895.48 11.68 875.06´Öæ»µÖÈüÖÃÖ 6.70 6.70

902.18 881.76‘Ö™üÖ‹Ó„ †ÖµÖ-×�ú üÖµÖÖ 150.83 130.41×²Ö•Ö»Öß †Öî ü •Ö»Ö ¯ÖÏ³ÖÖ¸ü 89.73 240.57 661.62 92.14 222.54 659.22ÃÖÖ´ÖÖ×•Ö�ú ‰ú¯Ö¸üß �Ö“ÖÖì ¯Ö¸ü ¾µÖµÖÃ�æú»Ö †Öî ü ¿Öî�Ö×�Ö�ú ÃÖã×¾Ö¬ÖÖ‹Ó -- -- -- -- -- --×“Ö×�úŸÃÖÖ ÃÖã×¾Ö¬ÖÖ†Öë ¯Ö¸ü 615..10 596.65�ïú™üßÖ ¯Ö×¸ü¤üÖÖ ¯Ö¸ü 102.96 98.35³ÖÖê•ÖÖ ¯Ö× ü¤üÖÖ ¯Ö¸ü 162.08 265.04 184.74 283.08¯Ö×¸ü¾ÖÆüÖ ¯Ö× ü¤üÖÖ ¯Ö¸üÖÖî�úÖ‹Ó ‹¾ÖÓ »ÖÖÑ“Ö 18.14 17.95ÃÖÖ´ÖÖ×•Ö�ú †Öî ü ÃÖÖÓÃ�éú×ŸÖ�ú �úÖµÖÖí ¯Ö¸ü 0.66 0.56

898.92 898.241560.54 1557.46

•ÖÖ ÃÖÓ Ö�Ôú †Öî ü ¯ÖÏ“ÖÖ ü ¯Ö¸ü ¾µÖµÖ„¾ÖêŸÖÖ 7.61 7.16¯ÖÏ“ÖÖ¸ü 0.36 1.71

7.98 8.87×™ü¯¯Ö×�ÖµÖÖÓ:1. ™üÖˆÖ×¿Ö¯Ö, †Ö¾ÖÖÃÖßµÖ Œ¾ÖÖ™ü¸üÖë †Öî ü †µÖ ÃÖÖ´ÖÖ×•Ö�ú ÃÖã×¾Ö¬ÖÖ†Öë �úß ¾µÖ¾ÖÃ£ÖÖ �êú ×»Ö‹ ´Öæ»Ö »ÖÖ�ÖŸÖ 573.61 »ÖÖ�Ö ¹ý¯ÖµÖê 31-3-2018 �úÖê ×»Ö×�ÖŸÖ ´Öæ»µÖ 109.73 »ÖÖ�Ö ¹ý¯ÖµÖê) ²µÖÖ•Ö

�úÖê ‡ÃÖ×»Ö‹ ×ÆüÃÖÖ²Ö ´Öë ÖÆüà ×»ÖµÖÖ �ÖµÖÖ Æîü, ŒµÖÖë×�ú ˆÃÖ�úÖ ×¾Ö×¬Ö ¯ÖÖêÂÖ�Ö ‡ÛŒ¾Ö™üß ¿ÖêµÖ¸ü ¯ÖæÓ•Öß ÃÖê ×�úµÖÖ �ÖµÖÖ Æîü… �ÖÖÓ¬Öß�ÖÏÖ´Ö ÆüÖ‡Ô Ã�æú»Ö �êú ×»Ö‹ †ÖÓ¬ÖÐ ¯ÖÏ¤êü¿Ö ÃÖ¸ü�úÖ¸ü «üÖ¸üÖ ×¤ü‹ �Ö‹ 0.45»ÖÖ�Ö ¹ý¯ÖµÖê �êú †Öã¤üÖÖ �úß ¸üÖ×¿Ö ‡ÃÖ´Öë ¿ÖÖ×´Ö»Ö ÖÆÓüß ×�úµÖÖ �ÖµÖÖ Æîü…

2. ™üÖˆÖ×¿Ö¯Ö �êú ¾µÖµÖ ŸÖ£ÖÖ †ÖµÖ �êú †ÖÓ�ú›üÖë �úÖê •ÖÆüÖÓ ŸÖ�ú ¾µÖ¾ÖÆüÖµÖÔ µÖÖ, �Óú¯ÖÖß �êú »Öê�Öê ÃÖê ×»ÖµÖÖ Æîü… †»Ö�Ö ´Öã�µÖ ¿ÖßÂÖÖí �êú †ÓŸÖ�ÖÔŸÖ †Ù•ÖŸÖ ¾µÖµÖ »ÖÖ³Ö-ÆüÖ×Ö »Öê�Öë ´Öë ×¤ü�ÖÖµÖÖ �ÖµÖÖ Æîü…3. •ÖÆüÖÓ �úÆüà †Ö¾Ö¿µÖ�ú Æîü ×¯Ö”û»Öê ¾ÖÂÖÔ �êú †ÖÓ�ú›ëü ×±ú¸ü ÃÖê ×ÆüÃÖÖ²Ö ´Öë ×»Ö‹ �Ö‹ Æïü…

(¹ý »ÖÖ�ÖÖë ´Öë)

Ã£ÖÖÖ „ ×¾Ö¿ÖÖ�Ö¯Ö¼ü�Ö´Ö×¤üÖÖÓ�ú „ 16 •Öæ»ÖÖ‡Ô 2018

´ÖÓ›ü»Ö �êú ×Ö¤êü¿Ö�úÖë �êú ×»Ö‹ †Öî ü �úß †Öê ü ÃÖê

×¸üµÖ¸ü ‹›ü×´Ö ü»Ö ‹»Ö ¾Öß ¿Ö¸üŸÖ ²ÖÖ²Öæ, ‹Ö‹´Ö, ³ÖÖÖÖî (ÃÖê¾ÖÖ×Ö¾Öé¢Ö)†¬µÖ�Ö ‹¾ÖÓ ¯ÖÏ²ÖÓ¬Ö ×Ö¤êü¿Ö�ú



�ú´ÖÖê›üÖê ü ‹.‹ÃÖ. ×´Ö¡ÖÖ, ³ÖÖ.ÖÖî. (ÃÖê¾ÖÖ×Ö¾Öé¢Ö)×Ö¤êü¿Ö�ú (¯ÖÖêŸÖ ×Ö´ÖÖÔ�Ö)



109

Ã£ÖÖ

Ö„

×¾Ö¿ÖÖ�

Ö¯Ö¼ü�

Ö´Ö×¤üÖÖ

Ó�ú„

16

•Öæ»ÖÖ‡Ô

2018

´ÖÓ›ü»Ö �

êú ×Ö

¤êü¿Ö�úÖë

�êú ×»Ö‹

†Öîü �

úß †Öêü Ã

Öê

×¸üµÖ¸

ü ‹›ü×

´Öü»Ö

‹»Ö

¾Öß ¿

Ö¸üŸÖ

²ÖÖ²Öæ,

‹Ö‹

´Ö, ³ÖÖ

ÖÖî (ÃÖ

ê¾ÖÖ×Ö

¾Öé¢Ö)

†¬µÖ�

Ö ‹¾ÖÓ

¯ÖÏ²ÖÓ¬Ö

×Ö¤êü¿Ö�

ú‡

ÖÖµÖŸÖ

ã»»ÖÖ

²Öî�Ö

�ú´¯Ö

Öß Ã

Ö×“Ö¾Ö

‹´Ö. Ã

Öã•ÖÖŸÖ

Ö´Öã�

µÖ ×¾Ö¢

ÖßµÖ †

×¬Ö�úÖ

¸üß�ú´

ÖÖê›üÖêü

‹.‹Ã

Ö. ×´Ö¡

ÖÖ, ³Ö

Ö.ÖÖî.

(ÃÖê¾ÖÖ

×Ö¾Öé¢

Ö)×Ö

¤êü¿Ö�ú

(¯ÖÖêŸ

Ö ×Ö´

ÖÖÔ�Ö)

™üÖˆ

Ö×¿Ö¯Ö

, †Ö¾Ö

ÃÖßµÖ

Œ¾ÖÖ

™üüÖë †

Öîü Ã

ÖÖ´ÖÖ×

•Ö�ú

ÃÖã×¾

Ö¬ÖÖ†

Öë �úß

¾µÖ¾ÖÃ

£ÖÖ �

êú ×»Ö

‹ ¯ÖæÓ•

Öß ¯Ö×

ü¾µÖµÖ

(ºþ¯Ö

µÖê »ÖÖ�ÖÖë

´Öë)

×¾Ö¾Ö

ü�ÖÃÖ

�ú»Ö

´ÖÖÖ

´Öæ»µÖ

ÈüÖÃÖ

×Ö¾Ö»

Ö ´ÖÖ

Ö

31.3.

2017

¾ÖÂÖÔ �

êú ¤üÖîüÖ

Ö¾ÖÂÖ

Ô ´Öë

31.3.

2018

31.3.

2017

¾ÖÂÖÔ ´Ö

ë¾ÖÂÖ

Ô ´Öë

31.3.

2017

31.3.

2018

31.3.

2017

�úÖê

•ÖÖê›ÍüÖ

�ÖµÖÖ

×¾Ö�Îúß/

�úÖê

�úÖê

×¾Ö�Îúß/

ŸÖ�ú

�úÖê

�úÖê

ÃÖ´ÖÖµÖ

Öê•ÖÖ

ÃÖ´ÖÖµÖ

Öê•ÖÖ

³Öæ×´Ö

1.72

--

1.72

--

--

1.72

1.72

³Ö¾ÖÖ

486.

81-

-48

6.81

379.

655.

16-

384.

8110

2.00

107.

16

ÃÖ›Íü�ëú,

²ÖÖÆü

üß ×¤ü¾ÖÖ

üÖë ‡ŸµÖ

Ö×¤ü

41.9

8-

-41

.98

36.8

41.

50-

38.3

43.

645.

14

×²Ö•Ö»Ö

ß ÃÖÓÃ£

ÖÖ¯ÖÖ

18.4

1-

-18

.41

17.4

8-

-17

.48

0.93

0.93

†Ã¯ÖŸ

ÖÖ»Ö ˆ

¯Ö�úü�

Ö3.

45-

-3.

453.

380.

05-

3.43

0.02

0.07

´ÖÖê™ü

ü �ÖÖ×›

ÍüµÖÖÑ

21.2

4-

-21

.24

19.8

3-

-19

.83

1.41

1.41

�ãú»Ö

573.

61-

-57

3.61

457.

186.

70-

463.

8810

9.73

116.

43

×¯Ö”û»Öê

¾ÖÂÖÔ

573.

61-

-57

3.61

450.

476.

70-

457.

1711

6.44

123.

14



�Óú¯Ö

Öß �ú

ß ×¾Ö×

¢ÖµÖ Û

Ã£Ö×Ÿ

Ö †Öî

ü ×ÖÂ¯

ÖÖ¤üÖ

(¹ý¯ÖµÖê

�ú¸üÖê›ÍüÖ

ë ´Öë)

2008

-09

2009

-10

2010

-11

2011

-12

2012

-13

2013

-14

2014

-15

2015

-16

2016

-17

2017

-18

ŸÖã»ÖÖ

¯Ö¡Ö

:‡ÛŒ

¾Ö™üß ‹

¾ÖÓ ¤êüµ

ÖŸÖÖ‹Ó

¿ÖêµÖü

¬ÖÖü�úÖ

ë �êú ×

Ö×¬Ö

¿ÖêµÖü

¯ÖæÓ•Öß

301.9

930

1.99

301.9

930

1.99

301.9

930

1.99

301.9

930

1.99

301.9

930

1.99

†Öü×�Ö

ŸÖ †Ö

îü †×

¬Ö¿ÖêÂÖ

(987.3

3)(98

5.00)

(930.0

1)(10

15.99

)(10

71.16

)(11

17.37

)(13

25.28

)(13

06.27

)(12

52.50

)(12

31.51

)¯ÖæÓ•

Öß ÃÖÆ

üÖµÖŸÖÖ

0.00

0.00

0.00

0.00

0.00

0.00

0.00

0.00

200.0

031

0.09

�Öîü “Ö

Ö»Öæ ¤

êüµÖŸÖÖ‹

Ó¤üß

‘ÖÔ †¾

Ö×¬Ö ˆ

¬ÖÖü

559.1

559

3.83

627.6

737

2.21

372.2

137

2.21

372.2

137

2.21

372.2

137

2.21

†µÖ

¤üß‘ÖÔ

†¾Ö×¬

Ö ¤êüµÖŸ

ÖÖ‹Ñ

6.36

6.36

11.99

9.83

11.91

15.72

90.45

73.00

508.1

950

0.03

¤üß‘ÖÔ

†¾Ö×¬

Ö ¯ÖÏÖ¾Ö

¬ÖÖÖ

129.6

195

.8815

7.61

179.0

912

4.30

119.7

597

.3693

.4387

.4584

.56“ÖÖ

»Öæ ¤êüµ

ÖŸÖÖ‹Ó

†»¯Ö

†¾Ö×¬Ö ˆ

¬ÖÖü

68.24

96.40

93.20

104.8

210

3.60

96.08

88.43

107.4

512

9.39

194.9

1¾µÖ

Ö¯ÖÖü ¤

êüµÖ13

4.87

219.0

316

9.06

166.8

519

2.77

202.4

319

9.08

191.1

819

6.78

190.6

0†

µÖ “ÖÖ

»Öæ ¤êüµ

ÖŸÖÖ‹Ó

692.0

667

7.78

679.7

197

8.62

890.6

085

7.29

1000

.7310

60.86

225.6

122

4.14

†»¯Ö

†¾Ö×¬

Ö ¯ÖÏÖ¾Ö

¬ÖÖÖ

37.03

32.72

123.2

118

2.29

190.9

715

7.02

180.4

918

4.42

149.6

112

6.27

µÖÖê�Ö

941.9

810

38.99

1234

.4312

79.71

1117

.1910

05.12

1005

.4610

78.27

918.7

310

73.29

¯Ö×üÃÖÓ

Ö×¢ÖµÖ

ÖÓ�Öî

ü “ÖÖ»

Öæ ÃÖÓÖ×

¢ÖµÖÖÓ

†“Ö»Ö

ÃÖÓÖ×

¢ÖµÖÖ

- ¾ÖÖÃ

ŸÖ×¾Ö�

ú63

.7168

.7776

.8475

.3875

.9673

.8466

.9260

.5853

.8313

0.77

-

†¯ÖÏŸµ

Ö�Ö0.1

70.0

00

00

0.04

0.13

0.09

0.29

0.27

-

“ÖÖ»Öæ

¯ÖæÓ•Öß

�úÖµÖÔ

5.16

12.47

12.4

14.44

11.56

6.97

3.21

2.51

1.13

30.27

¤üß‘ÖÔ

†¾Ö×¬

Ö Šú�Ö

‹¾ÖÓ

†×�ÖÏ

Ö3.0

83.3

03.1

72.9

53.8

14.1

864

.3869

.3474

.0875

.02†

µÖ �Öî

ü “ÖÖ»

Öæ ÃÖÓÖ×

¢ÖµÖÖÓ

113.1

012

3.99

107.1

410

9.72

82.22

74.13

58.09

39.98

39.98

39.98

“ÖÖ»Öæ

ÃÖÓÖ×¢

ÖµÖÖÓ

´ÖÖ»ÖÃ

Öæ“Öß

372.1

547

8.90

331.6

525

3.19

135.6

913

6.09

142.2

129

9.39

83.98

77.46

¾µÖÖ¯ÖÖ

ü ¯ÖÏÖ¯µ

Ö11

7.23

110.0

713

9.60

128.7

823

0.16

178.8

813

2.18

227.0

211

7.71

176.1

7Ö�

ú¤ü ‹

¾ÖÓ Ö�

ú¤ü ŸÖã»

µÖ11

5.47

60.31

305.8

651

9.59

471.8

440

4.07

398.1

620

2.49

230.7

618

6.19

†»¯Ö

†¾Ö×¬

Ö Šú�Ö

‹¾ÖÓ

†×�ÖÏ

Ö11

8.83

117.6

414

7.28

76.05

46.68

27.75

89.73

38.83

62.23

58.19

†µÖ

“ÖÖ»Öæ

ÃÖÓÖ×¢

ÖµÖÖÓ

33.08

63.54

110.5

099

.6159

.2799

.1750

.4513

8.05

254.7

429

9.21

µÖÖê�Ö

941.9

810

38.99

1234

.4412

79.71

1117

.1910

05.12

1005

.4610

78.28

918.7

310

73.29

×Ö¾Ö»

Ö »ÖÖ³

Ö(68

5.34)

(683.0

1)(62

8.02)

(714.0

0)(76

9.17)

(815.3

8)(10

23.29

)(10

04.28

)(75

0.51)

(619.4

3)

×Ö¾Ö»

Ö »ÖÖ³

Ö = ¯Ö

Ï¤ü¢Ö ¯

ÖæÓ•Öß +

†Öü�

Ö�Ö ‹

¾ÖÓ †×

¬Ö¿ÖêÂÖ

+ ¯ÖæÓ•

Öß ÃÖÆ

üÖµÖŸÖÖ



111

(¹ý¯ÖµÖê

�ú¸üÖê›ÍüÖ

ë ´Öë)

2008

-09

2009

-10

2010

-11

2011

-12

2012

-13

2013

-14

2014

-15

2015

-16

2016

-17

2017

-18

»ÖÖ³Ö

†Öîü

ÆüÖ×Ö

»Öê�ÖÖ

†ÖµÖ„

¯ÖÖêŸÖ ×

Ö´ÖÖÔ�

Ö19

4.17

253.

6129

1.49

254.

7619

6.08

239.

1412

8.67

366.

3647

7.43

307.

33¯ÖÖêŸ

Ö ´Öü

´ÖŸÖ

144.

1326

6.04

277.

3819

3.51

152.

9768

.70

62.8

414

2.58

139.

9214

6.26

¯ÖÏ×ŸÖÃ£

ÖÖ¯ÖÖ

57.5

299

.31

83.2

711

5.77

134.

7914

5.56

102.

6584

.36

11.7

019

1.19

“ÖÖ»Öæ

�úÖµÖÔ

64.3

2(1

0.53

)(4

8.29

)0.

000.

000.

000.

000.

000.

000.

00†

µÖ †Ö

µÖ38

.14

53.6

034

.03

40.3

078

.66

65.6

728

.85

63.7

821

.04

6.89

µÖÖê�Ö

498.

2866

2.03

637.

8860

4.34

562.

5051

9.07

323.

0165

7.08

650.

0965

1.67

¾µÖµÖ„

ÃÖÖ´Ö�

ÖÏß26

4.66

344.

5744

1.52

255.

8523

8.39

186.

0513

3.68

245.

9636

6.3

197.

94¯ÖÏŸ

µÖ�Ö ¾

µÖµÖ

62.1

094

.39

79.7

899

.07

76.9

199

.55

106.

114

0.23

62.2

312

6.22

¾ÖêŸÖÖ

†Öîü

»ÖÖ³Ö

126.

9312

9.89

257.

4819

9.90

183.

0618

7.90

160.

4714

1.99

137.

2212

9.49

�ú¸ü †

Öîü ¿Öã»

�ú28

.68

23.2

524

.50

29.6

620

.81

22.9

512

.65

8.52

10.9

661

.24

†µÖ

¾µÖµÖ

31.0

327

.85

26.8

228

.47

26.4

227

.40

31.5

837

.70

34.5

740

.37

¯ÖÏÖ¾Ö¬Ö

ÖÖ †

Öîü ÆüÖ×

ÖµÖÖÓ

14.0

718

.67

71.8

956

.34

33.0

819

.13

26.8

846

.18

(40.

43)

0.62

¯Öæ¾ÖÔ †

¾Ö×¬Ö Ã

Ö´ÖÖµÖ

Öê•ÖÖ

54.4

43.

465.

635.

218.

418.

130.

25(3

.48)

(0.5

7)(1

.39)

†ÃÖÖ¬

ÖÖü�Ö

´Ö¤ëü

0.00

0.00

0.00

0.00

7.59

0.29

38.2

50.

004.

7655

.70

†ÓŸÖü�

Ö(4

.32)

(5.1

2)(4

.28)

(3.9

7)(2

.66)

(2.9

0)(3

.06)

0.00

0.00

0.00

µÖÖê�Ö

577.

5963

6.96

903.

3467

0.53

592.

0154

8.50

506.

8061

7.10

575.

0461

0.19

²µÖÖ•Ö

ÃÖê ¯

ÖÆü»Öê »

ÖÖ³Ö/(

ÆüÖ×Ö)

(79.

31)

25.0

7(2

65.4

6)(6

6.19

)(2

9.51

)(2

9.43

)(1

83.7

9)39

.98

75.0

541

.48

³ÖÖüŸÖ

ÃÖü�úÖü

ÃÖê ÃÖÆ

üÖµÖŸÖÖ

0.00

0.00

452.

680.

000.

000.

000.

000.

000.

000.

00´Öæ»

µÖÈüÖÃÖ

6.93

6.46

7.68

7.97

7.89

7.53

6.80

6.98

6.28

4.76

²µÖÖ•Ö

50.4

952

.41

14.3

511

.82

17.7

79.

2512

.25

14.0

015

.00

15.7

3�ú¸

ü �êú ¯

Öæ¾ÖÔ »ÖÖ

³Ö/(ÆüÖ×Ö)

(136

.73)

(33.

80)

165.

19(8

5.98

)(5

5.17

)(4

6.21

)(2

02.8

4)19

.00

53.7

720

.99

†ÖµÖ�

úü6.

85(3

1.86

)44

.83

0.00

0.00

0.00

0.00

0.00

0.83

1.35

´Öî™ü •

Ö´ÖÖ Æ

ü�ú¤üÖü

0.00

0.00

(44.

83)

0.00

0.00

0.00

0.00

0.00

(0.8

3)(1

.35)

†ÖÃ£

Ö×�ÖŸÖ

�ú¸ü

(ÃÖÓÖ×¢

Ö)/¤êüµ

ÖŸÖÖ‹Ó

(3.5

7)(4

.26)

110.

190.

000.

000.

000.

000.

000.

000.

00×Ö

¾Ö»Ö »

ÖÖ³Ö/(

ÆüÖ×Ö)

(140

.01)

2.32

55.0

0(8

5.98

)(5

5.17

)(4

6.21

)(2

02.8

4)19

.00

53.7

720

.99

»ÖÖ³Ö

†Öîü

ÆüÖ×Ö

�úÖ ×¾

Ö×ÖµÖ

Öê•ÖÖ

0.00

0.00

0.00

0.00

0.00

0.00

5.07

0.00

0.00

0.00

ÃÖÓ×“ÖŸ

Ö »ÖÖ³Ö

/(ÆüÖ×Ö

)(9

87.4

3)(9

85.1

1)(9

30.1

0)(1

016.

08)(1

071.

25)(1

117.

46)(1

325.

37)(1

306.

37)(1

252.

60)(1

231.

61)

€¦ · ÃÖæ“ÖÖÖ. . . . 09 ... vkn's kk asds fy, vuqcèak vafre :i çxfr ij g s vkj...

Documents