E përditshme e pavarur Viti XIX, nr. 5928E martë, 12 nëntor 2019çmimi 0.40 �

www.epokaere.comNa ndiqni edhe në:

facebook.comGazeta "Epoka e re"

SIGMA INTERALBANIAN VIENNA INSURANCE GROUP SH.ADEGA KOSOVË

Rruga "Pashko Vasa", p.n Prishtinë, Kosovë,Tel: +381 (0)38 246 301 Fax: +381 (0)38 246 302,E-mail: info@sigma-ks.net | www.sigma-ks.net

Tel: +389 44 487 300; +389 44 487 009 +389 44 487 755

Fax: +389 44 487 200Mob: +377 44 501 289

P U T ZP U T ZRE

E-mail: renova@mt.net.mk

MaqedoniXhepçisht ––TetovëGurëz-FFerizaj

INFO: 049-111-101, 044-511-177

www.princesha-ks.com

NDËRTIMPROJEKTIM SHITJE

044/256-051044/367-061028/532-617MITROVICË

AKTUALE

MPJ E CILËSON TË RREMËLAJMIN PËR TËRHEQJEN E NJOHJES SË KOSOVËS NGA GANA F. 3

NGA 25 NËNTORI FILLONFURNIZIMI ME TARGA F. 6

EKONOMI

KUSHTET EKONOMIKE DHEMIGRIMI, NDËR FAKTORËT QËULËN NATALITETIN NË KOSOVË

F. 7

ÇMIMET E KONSUMIT SHËNUANRRITJE PËR 2.2 PËR QIND F. 7

MINATORËT E ‘TREPÇËS’ NISIN GREVËN F. 7

Studentëve të arsimitprivat u mundësohetpraktika në ShSKUK

FAQE 5

OPINION

EKSPERTIZA ZVICERANEZHVESH FSHEHJEN EKRIMIT PËR RASTIN‘ASTRIT DEHARI’ F. 06

Shkruan:Bardhyl

MAHMUTI

DY FJALË PËR DREJTORIN,MIKUN, KOLEGUN ROLANDKAÇANI -’LANDI’ F. 12

Bali MMAHMUTI

PZAP-i ANULON VOTATNGA SERBIA, KOALICIONINISMA-AKR-PD PJESË EKUVENDIT

PANELI ZGJEDHOR PËR ANKESA DHE PARASHTRESA (PZAP) KA URDHËRUAR KQZ-NË QËT'I RINUMËROJË 1 472 VENDVOTIME SI DHE TË MOS I PËRFSHIJË NË REZULTAT VOTAT EARDHURA NGA SERBIA FAQE 3

Kosova kundërminishengenitNjohësit e marrëdhënievendërkombëtare dhe të integrimeveevropiane e kanë kundërshtuar nismën e Shengenit Ballkanik.Blerim Reka, Lisen Bashkurti, SabriKiçmari dhe Vigan Qorrolli kanë

vlerësuar se kjo iniciativë rajonaleështë e dëmshme për Republikën eKosovës dhe duhet të refuzohet.Sipas tyre, pas kësaj nisme fshihenshumë të panjohura që nuk e marrin për bazë realitetin politik të

Kosovës si shtet i pavarur dhe sovran. "Është një lëvizje emocionale dhe jo e menduar mirënë rrafshin strategjik. Është njëlëvizje ndarëse ballkanike", kathënë ish-ambasadori Kiçmari

Paneli Zgjedhor për Ankesa dheParashtresa (PZAP) ka kërkuar nga KQZ-jaqë t'i largojë nga rezultati përfundimtari zgjedhjeve të 6 tetorit fletëvotimet eardhura nga Serbia dhe ta bëjërinumërimin e 1 472 vendvotimeve.Këto dy vendime të PZAP-it kanë ardhurpas ankesave të koalicionit Nisma-AKR-PD dhe të disa partive dhe kandidatëvepër deputetë. Këtë vendim e ka përshëndetur koalicioni Nisma-AKR-PD,kurse e kanë kritikuar LëvizjaVetëvendosje dhe Lista Serbe. Kryetari iNismës Socialdemokrate, Fatmir Limaj,në një konferencë për media ka bërë medije se me anulimin e votave nga Serbiakoalicioni Nisma-AKR-PD ka kaluar pragun zgjedhor. Ai ka thënë se PZAP-ime këtë vendim tregoi se është gardian imbrojtjes së demokracisë

SPORT

GCHALLANDESI: NDAJ ÇEKISËLUAJMË PËR FITORE F. 9

FAQE 4-5

IDEJA E SHENGENIT BALLKANIK KA NGJALLURREAGIME TË SHUMTA NË KOSOVË DHE MË GJERË

02 E MARTË, 12 NËNTOR 2019 AKTUALE

Botohet nga “Epoka e re” • Kryeredaktor: Mal QORRAJ• Drejtor i përgjithshëm: Sadik ZEQIRI (Tel: 044 127 434, dhe 049 127 434 e-mail: sadikzeqiri@yahoo.com)

• ADRESA: Prishtinë, përballë ish-Selisë Qendrore të UNMIK-ut• Tel: 038/227-557, e-mail: epokaere_mm@hotmail.com & mm_epokaere@yahoo.com

TIRANË, 111 NËNTOR -Kryedemokrati Lulzim Basha kazhvilluar një takim me biznesetprodhuese në Durrës, ku theksoi se sektori i biznesit nëluftë për mbijetesë."Po mbytet nga politikat egabuara të kësaj qeverie. Kemiklimën më të keqe të biznesit nëEvropë.Për mua, një biznes i çliruar

është vizioni për një biznes tësuksesshëm. Ju duhet një qeveriqë nuk ua bën jetën më tëvështirë por më të lehtë. Nejemi për taksa më të ulëta dheulje të korrupsionit. Ky është nëthemel të vizionit tonë.Po tregohemi me gisht si qen-dra e krimit dhe drogës, ne do tëpunojmë që të tregohemi siqendra e suksesit të ekonomisë

dhe biznesit", tha Basha.Ndërsa bizneset shprehenshqetësimet për barrën fiskale,veçanërisht për tatim fitimindhe kostot e prodhimit."Të ketë reformim të inspek-torateve, jo të na vijnë 30 llojeinspektorësh. Të krijohen zonatë lira biznesi", ishin kërkesat ebiznesit."Të orientohet tregu dhe të

stimulohet biznesi qëtë prodhojmë përeksportin. Duhet tëgarantohet prodhimi ilëndës së parë tekstile,sepse e importojmënga Kina dhe kjo sjellkosto. Nëse sigurohetlënda e parë nukmbetemi skllevërtë kompanivetë huaja por sigurojmë prod-

him made in Albania për treguntonë", thekson biznesi fason.

Basha: Sektori i biznesit në luftë për mbijetesë

BERLIN, 111 NËNTOR - EmmanuelMacron i hapi derën Rusisë nëBallkanin Perëndimor pasibllokoi bisedimet e anëtarësimitpër Shqipërinë dhe Maqedoninëe veriut, ka deklaruar Ursula VonDer Leyen.Presidentja e zgjedhur eKomisionit Evropian Von DerLeyen i nxiti liderët e bllokut që t'inisin bisedimet menjëherë.Argumenti i saj ishte se Rusia,Kina, Turqia apo Arabia Sauditemund të zënë hapësirën e lënëbosh nëse BE-ja nuk bën njërivlerësim të vetes në rajon.Von der leyen shfrytëzoi fjalimin embajtur me rastin e 30-vjetorit tërënies së Murit të Berlinit për të

kujtuar se Evropa iu kërkoi shumëMaqedonisë së Veriut dheShqipërisë, dhe ato i përmbushëntë gjitha. "Tani duhet t'i qëndrojmë fjalëstonë dhe të nisim bisedimet eanëtarësimit", ishte komenti i Vonder Leyen. Fjalimi vazhdoi menënvizimin e faktit që krerët e BE-së e vonuan perspektivën eanëtarësimit të vendeve tëBallkanit Perëndimor që në 2003-shin. "Ideja asokohe ishte të ankoronimnë rajon idenë e paqes, që ishtetronditur nga një konflikt i përgjakshëm. Dhe historia e BE-sëqë nga viti 1989, ka treguar se çfarëpërfitimesh ka, kur unioni ynë ehap zemrën e tij", ka qenë

komenti i politikanes veterane qëpret të zyrtarizohet në krye tëkrahut ekzekutiv të bllokutevropian.Macron ishte i vetmi udhëheqës iBashkimit Evropian që bllokoinisjen e bisedimeve të anëtarësimit për Shqipërinë dheMaqedoninë e Veriut, theksonshtypi britanik, i cili ka përcjellqëndrimin e Von Der Leyen.Artikulli risjell edhe fjalët e shefit tëElizesë në intervistën e dhënë për"The Economist", ku i mëshonteidesë se Brukseli duhet t'i reformonte procedurat e tij tëanëtarësimit, një proces ky që sipas tij, nuk është më i përshtatshëm për qëllimin e vet.

Leyen: Të hapen negociatat me Shqipërinë

UASHINGTON, 111 NËNTOR -Presidenti amerikan DonaldTrump do të presë më 13 nën-tor në Shtëpinë e Bardhëhomologun e tij turk, RecepTayyip Erdogan. Vizita vjenvetëm disa javë pas ofensivësturke kundër luftëtarëve kurdënë Siri, të cilët për një kohë tëgjatë ishin aleatë të Shteteve tëBashkuara në luftën kundërterroristëve të Shtetit Islamik.Ligjvënës në ShBA nga radhëte të dyja partive e kritikuanpresidentin Trump për tërheq-jen e trupave amerikane ngaSiria. Demokratët kritikuanedhe ftesën për vizitë tëErdoganit, ndërkohë që Turqiavazhdon të sulmojë kurdët.Sulmet e Turqisë kundër for-cave kurde në veri të Sirisënxitën thirrjet e shumë anë-tarëve të Kongresit që Shtetet eBashkuara të ndërmarrinsanksione të fuqishmeekonomike ndaj Turqisë.

"Do të vazhdojmë thirrjet përsanksione ekonomike, të cilatdo të veprojnë për aq kohë saqeveria e Erdoganit sulmonaleatët tanë në luftën kundërISIS-it, Forcat DemokratikeSiriane", i tha shërbimit turk të"Zërit të Amerikës" senatoridemokrat Chris Van Hollen.Një senator tjetër i kërkoi pres-identit Donald Trump që t'itregojë Kongresit, se si do tësigurohet që Shteti Islamik nukështë ringjallur pas tërheqjessë trupave amerikane.Senatori Chuck Schumer e bëripo ashtu të qartë se nuk pajto-het me ftesën e Trumpit përpresidentin turk Erdogan."Sinqerisht, është e habitshmese si presidenti Trump po ishtron qilimin e mirëseardhjesnjë autokrati, veprimet e fun-dit të të cilit kërcënuan aleatëtdhe partnerët tanë", tha sena-tori demokrat Chuck Schumer.Presidenti Trump i dërgoi letër

homologut të tij Erdogan ditënkur filloi ofensiva turke, mua-jin e kaluar, ku thuhej "Mosluaj të fortin. Mos u bëj imarrë". Erdogani e quajtiletrën akt të pasjellshëm.Prandaj, ishte e paqartë nësevizita në Shtëpinë e Bardhë dotë realizohej.Por ekspertët thonë se me

gjithë kritikat për mundësinë ekrimeve të luftës në Siri, të dypresidentët Trump dheErdogan shpresojnë të riafir-mojnë lidhjet e vjetra midis dyvendeve aleate të NATO-s."Kur hedh sytë nga Shtetet eBashkuara, presidenti Erdoganshikon vetëm një mik në tëgjithë vendin. Për fatin e tij,

është një mik shumë i rëndë-sishëm, është presidenti iShteteve të Bashkuara. Trumpisheh një udhëheqës në Turqi,me të cilin pajtohet, për çfarë-do arsye, ndoshta sepse kanënjë botëkuptim të ngjashëmnë jetë", thotë eksperti AlanMakovsky i Qendrës përZhvillimin Amerikan.

Trumpi i vendosur të takohet me Erdoganin

Me gjithë kritikat e demokratëve, presidentiamerikan Donald Trump do të presë më 13nëntor në Shtëpinë e Bardhë homologun etij turk, Recep Tayyip Erdogan

03E MARTË, 12 NËNTOR 2019AKTUALE

PRISHTINË, 111 NËNTOR - Ministria eJashtme e Kosovës e cilëson gën-jeshtër lajmin për tërheqjen enjohjes së Kosovës nga Gana.Jetlir Zyberaj, këshilltar i ministrittë Jashtëm në largim të Kosovës,Behgjet Pacolli, ka thënë se kyështë një tjetër lajm i rremë."Çdo anëtar i Kombeve tëBashkuara mbështet dialogunmidis Kosovës dhe Serbisë.

Shumica e vendeve anëtare tëOKB-së kanë votuar në vitin2010, rezolutën e Asamblesë sëPërgjithshme që të fillojë dialogundërmjet Kosovës dhe Serbisë",ka thënë Zyberaj për "RadionEvropa e Lirë".Lajmin për, siç është thënë,tërheqjen e vendimit për njohjene Kosovës nga shteti i Ganës, e kaprezantuar ministri i Jashtëm i

Serbisë, Ivica Daçiq. "Është njëpropagandë e vazhdueshme dhenjë fushatë e ndyrë nga IvicaDaçiq dhe është e kotë të hum-bësh kohë me të", ka thënëZyberaj.Daçiq, në anën tjetër, u ka thënëmediave në Beograd se Ganaështë shteti i 16 që ka tërhequrnjohjen ndaj pavarësisë sëKosovës.

Në vitin 2018, presidenti iKosovës, Hashim Thaçi, pranoiletrat kredenciale ngaambasadorja, Selma FrencesMancell, e cila është ambasadorejorezidente e Ganas në Kosovë,meqë është e vendosur në Turqi. Më 23 janar 2012 Gana e njohuKosovën shtet të pavarur. Tënjëjtin vit të dy vendet vendosënedhe marrëdhënie diplomatike.

MPJ e cilëson të rremë lajmin për tërheqjen e njohjes së Kosovës nga Gana

Muhamet KKOCI

PRISHTINË, 111 NËNTOR - PaneliZgjedhor për Ankesa dheParashtresa (PZAP) ka aprovuar tëhënën ankesën e koalicionitNisma-AKR-PD për largimin ngarezultati përfundimtar të zgjedhjevetë 6 tetorit të votave nga Serbia. Poashtu, ky panel ka marrë vendimedhe për rinumërim të 1 472vendvotimeve. "PZAP-i 53 ankesai ka pranuar të bazuara. Prej tyre,lidhur me 52 ankesa, paneli kavendosur që ta urdhërojë KQZ-në për rinumërimin e 1 472 vendvotimeve. Ndërsa lidhur meankesën e parashtruar ngaKoalicioni Nisma - Aleanca

Kosova e Re - Partia e Drejtësisë,ka urdhëruar KQZ-në që t'i largojënga rezultati përfundimtar izgjedhjeve votat e votuesvejashtë Kosovës, të ardhura ngaSerbia", është thënë në njoftimine PZAP-it.Zyrtarët e Komisionit Qendror tëZgjedhjeve (KQZ) kanë bërë medije se kanë pranuar vendimet ePanelit Zgjedhor për Ankesa dheParashtresa (PZAP) duke treguarse do t'i respektojë të gjitha procedurat ligjore. "KomisioniQendror i Zgjedhjeve ka pranuarvendimet e Panelit Zgjedhor përAnkesa dhe Parashtresa lidhurme ankesat e paraqitura në këtë institucion në rezultatet përfundimtare të shpallura nga

KQZ-ja më 7 nëntor. Këtu kamparasysh dy vendimet që kanë tëbëjnë me përjashtim nga rezultatitë një pjesë të fletëvotimeve dhe për rinumërimin e 1 472vendvotimeve. Në këto vendimeka këshillë juridike që lejonankesën kundër këtyrevendimeve në Gjykatën Supreme.Prandaj, Komisioni Qendror iZgjedhjeve është i obliguar tarespektojë këtë afat ligjor para setë procedojë më tutje. KomisioniQendror i Zgjedhjeve do të veprojëashtu siç ka bërë deri më tani, pranë përputhje me vendimet që eobligojnë KQZ-në", ka thënë zëdhënësi i KQZ-së, Valmir Elezi.

Limaj: PPZAP-ii, ggardian iimbrojtjes ssë ddemokracisë

Vendimi i PZAP-it ka nxitur reagime të partive që kanë bërëankesa në këtë institucion dheshoqërisë civile. Kryetari i NismësSocialdemokrate, Fatmir Limaj,ka bërë me dije se me anulimin evotave nga Serbia, koalicioniNisma-AKR-PD ka kaluar pragunzgjedhor. Në një konferencë përmedia ka thënë se vendimi iPZAP-it ka treguar se ka institucioneqë e respektojnë ligjin. "Vendimi iPZAP tregon se në Kosovë kainstitucione që mbrojnë ligjin.Shteti ligjor mbrohet çdo ditë mevepër. Çdo anëtar i PZAP-së duhettë ndihet krenar që në vete kaavancuar këtë shtet ligjor dhe kambrojtur shtetin ligjor. Sot aiorgan u tregoi të gjithëve se po në

Kosovë ka burra e gra meintegritet profesional që shtetinligjor e kanë të shenjtë. PZAP sot uka bërë një shërbim të madh proceseve demokratike nëKosovë, duke kthyer deri në njëmasë integritetin e zgjedhjeve",ka deklaruar Limaj, duke shtuarse PZAP ka intervenuar për takthyer rezultatin e rregullt ashtusiç kanë votuar qytetarët eKosovës. "Me rezultate të rregulltaNisma dhe partnerët janë partiparlamentare dhe ne do të vazhdojmë fuqishëm aktivitetintonë politik parlamentar. Shprehmirënjohjen time për të gjithë atapublicistë e gazetarë të cilëttejkaluan dhe nuk e shikuan këtëbetejë si betejë të një subjekti përligjshmëri, por e panë më të drejtëse ishte luftë për kthimin e ligjshmërisë në vend. Ata e panëse nëse pranohen si të rregulltaato kuti kontrabande, po cenohetintegriteti i zgjedhjeve", kadeklaruar ai.Vendimin e PZAP-së e ka për-shëndetur edhe drejtori ekzekutivi Institutit Demokratik i Kosovës(KDI), Ismet Kryeziu, i cili kathënë se me këtë vendim panelika ruajtur integritetin zgjedhor tëzgjedhjeve të 6 tetorit. "PZAP-i mevendimet e veta ka garantuarintegritetin zgjedhor, transparencëne nevojshme, votimin e lirë dhenumërimin e secilës votë nëmënyrë të drejtë. Vendimet ePZAP-së garantojnë standardetuniversale për zgjedhje të drejtadhe të lira. Këto standarde janëshumë më të rëndësishme sesecili rezultat që mund të dalë nëzgjedhje, më të rëndësishme sekoha dhe procedurat për t'u zbatuar", ka thënë Kryeziu.

LV-jja ddhe LLista SSerbekritikojnë vvendim ee PPZAP-iit

Deputetja e LëvizjesVetëvendosje, Albulena Haxhiu, eka quajtur joserioz dhe të ndikuarPanelin Zgjedhor për Ankesa dheParashtresa (PZAP), i cili ka marrëvendim për numërimin e 1 472vendvotimeve. Në profilin e vetnë "Facebook", ajo ka shkruar seky panel po tallet duke dërguarrreth 1 500 kuti në rinumërim.

"Me zgjedhjet më të mira të organizuara ndonjëherë, PZAP-ika gjetur të tallet duke dërguarrreth 1 500 kuti në rinumërim.Institucion joserioz dhe duket indikuar, fatkeqësisht. Kot e kanë,fitoren e Lëvizjes nuk e ndalin dot,vullnetin e popullit nuk mund ta përmbysin, ndonëse tentojnëta vonojnë jetësimin e tij", kashkruar Haxhiu.Kurse Lista Serbe në reagimin evet ka vlerësuar se refuzimi ivotave nga Serbia është një farsëshoviniste. "Rezultati i llogaritjevepolitike, pjesë e të cilave është një'farsë shoviniste' me numërimine votave të serbëve të zhvendosurme disa skafandra, tregoi se çfarëkishte për synim të tregojë nëfund me miratimin e vendimit tëPanelit të Zgjedhjeve për t'irefuzuar të gjitha votat e serbëvetë zhvendosur", është thënë nëreagimin e Listës Serbe, dukeshtuar se një vendim i tillë është imotivuar politikisht.

Paneli Zgjedhor për Ankesa dhe Parashtresa (PZAP) ka urdhëruar KQZ-në që t'i rinumërojë 1 472 vendvotime si dhe të mos i përfshijë në rezultat votat e ardhura nga Serbia

PZAP-i anulon votat nga Serbia, koalicioni Nisma-AKR-PD pjesë e Kuvendit

Paneli Zgjedhor për Ankesa dhe Parashtresa(PZAP) ka kërkuar nga KQZ-ja që t'i largojë ngarezultati përfundimtar i zgjedhjeve të 6 tetoritfletëvotimet e ardhura nga Serbia dhe të bëjërinumërimin e 1 472 vendvotimeve. Këto dyvendime të PZAP-it kanë ardhur pas ankesavetë koalicionit Nisma-AKR-PD dhe të disa partivedhe kandidatëve për deputetë. Këtë vendim e kapërshëndetur koalicioni Nisma-AKR-PD, kurse ekanë kritikuar Lëvizja Vetëvendosje dhe ListaSerbe. Kryetari i Nismës Socialdemokrate,Fatmir Limaj, në një konferencë për media kabërë me dije se me anulimin e votave ngaSerbia, koalicioni Nisma-AKR-PD ka kaluar pragun zgjedhor. Ai ka thënë se PZAP-i me këtëvendim tregoi se është gardian i mbrojtjes sëdemokracisë

LV-së i hiqen tredeputetë,

LDK-së, PDK-sëdhe AAK-së

nga njëNëse vendimi i PZAP-it mbetetpërfundimtar dhe rinumërimii 1 472 vendvotimeve nuk sjellëndonjë ndryshim në rezultat,koalicioni NISMA-AKR-PD dotë përfaqësohet në Kuvend mekëta deputetë: Fatmir Limaj,Behgjet Pacolli, Endrit Shala,Haxhi Shala, Mirlinda Sopi-Krasniqi dhe AlbulenaBalaj. Ndërsa Albert Krasniqi,njohës i proceseve politike nëvend, përmes një postimi nëllogarinë e vet në "Facebook"ka shkruar se, në krahasim merezultatet e shpallura, LV-ja dotë ketë tre deputetë më pak,LDK-ja do të ketë një deputetmë pak, PDK-ja do të ketë njëdeputet më pak dhe AAK-PSDdo të ketë një deputet më pak.

04 E MARTË, 12 NËNTOR 2019 AKTUALE

Muhamet KKOCI

PRISHTINË, 111 NËNTOR - Nisma eShengenit Ballkanik është priturme shumë shqetësim në Kosovë.Madje kjo nismë rajonale ështëkundërshtuar fuqishëm nga zyrtarët shtetërorë të Kosovësdhe njohësit e marrëdhënievendërkombëtare dhe të integrimeve evropiane, duke ucilësuar si e dëmshme përRepublikën e Kosovës. Sipas tyre,kjo iniciativë është e prirë tëdështojë sikurse iniciativat emëparshme.Profesori i marrëdhënievendërkombëtare, Blerim Reka,përmes një postimi në llogarinëe vet në "Facebook", ka shkruar

se pas kësaj iniciative fshihetUnioni Ballkanik. Sipas tij, kjoështë Jugosfer 2.0. "Jugosfera 2.0.ra perdja edhe e trelaterales sëOhrit. Aty pranë Shën Naumit, tëcilin Zogu ia dhuroi Pashiqit, krijuesit të Partisë RadikaleSerbe, kryetar i së cilës sot ështëVuçiqi. Ky, i vetëdijshëm që sotnuk ka as Zog që pranon unionnën kurorën e karagjorgjeviqëvee as hoxhë, për Shqipërinë, siRepublikë të Shtatë të Titos,propozon tash Union Ballkanik.Por, nën hegjemoninë eBeogradit. Për hair Jugosfera2.0!", ka shkruar Reka.Edhe profesori tjetër i marrëd-hënieve ndërkombëtare, LisenBashkurti, e ka kundërshtuarkëtë iniciativë. Sipas tij, kjo

nismë është ideuar dhe lansuarpa konsideruar aspak realitetinpolitik të Kosovës si shtet ipavarur dhe sovran. "Shigjetimete Kosovës, politikës, medies dheopinionit publik të saj drejtohenkryesisht kundër qeverisë Rama.Anashkalimi i Kosovës, moskon-sultimi paraprak me të, bërja eqëndrimeve zyrtare 'fact accompli'janë të papranueshme në mar-rëdhëniet ndërshtetërore nëkohën tonë. Kur ky anashkalim,ose më drejtpërdrejt ky injorim ishtetit të Kosovës vjen nga qeveriaRama, kjo përbën një shkelje tërëndë të marrëdhënievestrategjike Shqipëri - Kosovë, njëdëmtim serioz të raporteve speciale Tiranë - Prishtinë, njëcenim të balancave shumë

Ideja e Shengenit Ballkanik ka ngjallur reagime të shumta në Kosovë dhe më gjerë

Kosova kundër minishengenit

Njohësit e marrëdhënieve ndërkombëtaredhe të integrimeve evropiane e kanë kundër-shtuar nismën e Shengenit Ballkanik. BlerimReka, Lisen Bashkurti, Sabri Kiçmari dheVigan Qorrolli kanë vlerësuar se kjo iniciativërajonale është e dëmshme për Republikën eKosovës dhe duhet të refuzohet. Sipas tyre,pas kësaj nisme fshihen shumë të panjohuraqë nuk e marrin për bazë realitetin politik tëKosovës si shtet i pavarur dhe sovran. "Ështënjë lëvizje emocionale dhe jo e menduarmirë në rrafshin strategjik. Është një lëvizjendarëse ballkanike. As minishengeni dhe as euroskepticizmi populist nuk janëzgjidhje. Orientime strategjike kombëtare tëshqiptarëve janë Evropa dhe Perëndimi", kathënë ish-ambasadori Kiçmari

05E MARTË, 12 NËNTOR 2019AKTUALE

delikate ballkanike në proceset enisura për normalizimin e mar-rëdhënieve midis Kosovës dheSerbisë me ndërmjetësimndërkombëtar, një përpjekje përt'u imponuar brutalisht mbipolitikat shtetërore të aplikuaranga Kosova ndaj Serbisë për rec-iprocitet", ka vlerësuarBashkurti. Sipas tij, deklarata ekryeministrit Rama në Ohër, seKosova është vetëpërjashtuarnga kjo iniciativë, është epavërtetë, e paarsyeshme dhe epadobishme për Kosovën përmarrëdhëniet speciale Shqipëri

-Kosovë. "Kosova nuk u vetizolua,por u vetëmbrojt. Dhe bërishumë mirë. Shumë drejt.Shumë saktë. Bëri të vetmen gjëqë duhej dhe mund të bënte.Kosova ka një problem madhor.Ky është njohja e pavarësisë,tërësisë territoriale dhe sovran-itetit të saj nga Serbia. Kosovanuk mund dhe nuk duhet tëmarrë pjesë në asnjë iniciativëintegruese politike rajonale kubën pjesë Serbia, pa normalizuarmë parë marrëdhëniet me të, pau njohur si shtet i pavarur,sovran dhe me integritet territorial të pacenueshëm ngaSerbia", është shprehur ai, dukeshtuar se çdo pjesëmarrje eKosovës në procese integruese

Ballkanike ku bën pjesë edheSerbia, siç është edhe nisma eShengenit Ballkanik, e kthenKosovën në statusin e përpara1999-s.Ndërsa njohësi i integrimeveevropiane, Vigan Qorrolli, kabërë me dije se kjo iniciativëështë e destinuar që të dështojë."Ballkani prej se ekziston kafunksionuar me mosbesim tëthellë mes popujve dhe shtetevetë tij, që prej dy luftërave ballkanike, deri në shpërbërjen epërgjakshme të ish-Jugosllavisë.Shiheni Bosnjën si funksiononsot: shteti me rregullimin më tëçoroditur konstitucional dhepolitik në botë. Kështu që moskini merak, edhe kjo iniciativapër Shengenin Ballkanik do tëdështojë, siç ka dështuar instrumenti kryesor ekonomik iBE-së i krijuar për vetëBallkanin, i quajtur CEFTA", kashkruar Qorroli në profilin e vetnë "Facebook". Minishengenin Ballkanik e kakomentuar edhe ish-ambasadorii Kosovës në Austri dhe Australi,Sabri Kiçmari, i cili ka thënë sekjo iniciativë është ndërmarrënë një situatë zhgënjimi tëkryeministrit shqiptar Edi Ramadhe atij maqedonas Zoran Zaiev,pas moshapjes së negociatavepër anëtarësim me BE-në."Është një lëvizje emocionaledhe jo e menduar mirë në rrafshin strategjik. Është njëlëvizje tipike ndarëse ballkanike.Dëshpërimi në raste të tilla nukduhet të jetë motivi lëvizësvendimmarrës. Shqipëria dheKosova nuk duhet të shkojnëndaras në projekte rajonale.Është interes strategjik maksi-malizimi i fuqisë ndikuese nërajon", ka thënë ai, duke shtuarse kjo gjë mund të bëhet vetëmpërmes një koordinimi dhehapërimi të menduar mirë. "Asminishengeni dhe as euroskep-ticizmi populist nuk janë zgjidhje. Orientime strategjikekombëtare të shqiptarëve janëEvropa dhe Perëndimi. Rikthimite idetë për një strukturë të reintegruese ndërballkanike ështëshmangie prej të dëshpëruaringa orientimi strategjik evropian.Për ta përshpejtuar procesin eintegrimit në BE dhe NATOShqipëria dhe Kosova duhet të kenë momente serioze tëreflektimit diplomatik, dukevënë në zbatim artin e negocimitdhe diplomacinë me sens dhedurim", është shprehur Kiçmari. Kurse presidenti Hashim Thaçi, icili ka refuzuar pjesëmarrjen nëSamitin e Ohrit, që ishte në shërbim të kësaj nisme, ka thënëkjo iniciativë rajonale është epakuptimtë për aq kohë saSerbia dhe Bosnja dheHercegovina nuk e njohinpavarësinë e Kosovës. Përpjekja për Shengen Ballkanikështë iniciuar kohë më parë ngaSerbia, Maqedonia e Veriut dheShqipëria në Novi Sad. Kjo vijoikëtë fundjavë në Ohër tëMaqedonisë së Veriut. Këto trivende janë pajtuar që takimi iradhës i këtij samiti të mbahetnë muajin dhjetor, në Durrës.

Faton DDËRMAKU

PRISHTINË, 111 NËNTOR - ShërbimiSpitalor dhe Klinik Universitar iKosovës (ShSKUK) ka miratuarrregulloren për përcaktimin ekushteve dhe organizimin epraktikës klinike dhe ushtrimevepër studentë të institucioneveprivate të arsimit të lartë. Qëllimi i kësaj rregulloreje ështëpërcaktimi i formës dhe proce-durës së realizimit të praktikësklinike dhe ushtrimeve nënjësitë përbërëse të ShSKUK-sëpër institucionet private tëarsimit të lartë. Rregullorja mundëson qëShërbimi Spitalor dhe KlinikUniversitar i Kosovës ta sigurojërealizimin e praktikës klinike dheushtrimeve për të gjithë studentëte institucioneve private të arsimittë lartë, të licencuara dhe akredi-tuara sipas legjislacionit në fuqi.Drejtori i Përgjithshëm iShërbimit Spitalor dhe KlinikUniversitar i Kosovës, nëbashkëpunim me drejtorin përArsim dhe Shkencë, caktojnëpersonin përgjegjës për koordinimin dhe mbikëqyrjen erealizimit të praktikës klinikedhe ushtrimeve. Mentorët klinikë, që angazhohennë pajtim me këtë rregullore,duhet të jenë në marrëdhëniepune në Shërbimin Spitalor dheKlinik Universitar të Kosovës.Institucioni privat i arsimit të

lartë ka obligim ta paguajësecilin mentor klinik në përputhje me orët e angazhimit.Praktika klinike dhe ushtrimetnë Shërbimin Spitalor dhe KlinikUniversitar organizohen paspërfundimit të orarit të rregullttë punës në Shërbimin Spitalordhe Klinik Universitar të Kosovës(07:00-15:00). Praktika klinike dhe ushtrimetpër studentët e institucioneveprivate të arsimit të lartë nëShërbimin Spitalor dhe Klinik Universitar të Kosovësorganizohet me pagesë. Pagesarealizohet si kompensim përshërbimet profesionale të marranë Shërbimin Spitalor dhe KlinikUniversitar të Kosovës dhe përmentorim.Për studentët e drejtimitInfermieri, Mami, Fizioterapi,Logopedi, Laborantë,Psikologji dhe Radiologji, tëcilët kryejnë praktikë klinike nëShërbimin Spitalor dhe KlinikUniversitar të Kosovës,Institucioni Privat i Arsimit tëlartë duhet t'i paguajë shumënprej njëqind e pesëdhjetë (150)eurosh për një (1) student përnjë (1) vit akademik. Studentëte drejtimit Stomatologji, të cilëtkryejnë ushtrime dhe praktikënë ShSKUK, institucioni privat iarsimit të lartë duhet t'i paguajënjëmijë e pesëqind (1 500) europër një (1) student për një (1)vit akademik.Studentët e drejtimit farmaci,

që kryejnë ushtrime dhe praktikë në ShSKUK, institucioniprivat i arsimit të lartë duhett'i paguajë ShSKUK-sëshumën prej katërqind (400)eurosh për një (1) student përnjë (1) vit akademik.Kjo rregullore ka hyrë në fuqitridhjetë (30) ditë pas miratimitnga ana e Bordit Drejtues tëShërbimit Spitalor dhe KlinikUniversitar té Kosovës.Në bazë të dispozitave tëRregullores së brendshme përrealizimin e praktikës klinikedhe ushtrimeve në ShSKUK,nuk kërkohet pagesë nga studentët e institucioneve privatetë arsimit të lartë për mbajtjene praktikës apo ushtrimeve.ShSKUK kërkon pagesën ngaInstitucioni Privat i Arsimit tëLartë si kompensim përshpenzimet e krijuara gjatërealizimit të praktikës dheushtrimeve, kërkon pagesënpër mentorët klinikë sipasangazhimit të tyre dhe në pajtim me dispozitat ligjore nëfuqi.Dispozitat e rregullores sëmiratuar sqarojnë sebashkëpunimi i institucionevetë arsimit të lartë me ShSKUK-nëi takon krejtësisht vullnetit tëlirë të palëve.Deri tani marrëveshjet përpjesën praktike janë realizuarindividualisht në marrëveshjendërmjet institucionit privattë akredituar dhe ShSKUK-së.

Studentëve të arsimitprivat u mundësohetpraktika në ShSKUK

AKTUALE06

PRISHTINË, 111 NËNTOR (ER) -Ministria e Punëve tëBrendshme (MPB) ka njoftuar seështë shpallur kompania fituesepër furnizim me targa. "Pas për-fundimit të të gjitha procedurave

që kërkohen, pas nënshkrimit tëkontratës që do të bëhet më datë19.11.2019, qytetarët nga data 25nëntor mund të drejtohen teQendrat për Regjistrim tëAutomjeteve, në të gjitha komu-

nat e Kosovës, që të pajisen metarga", thuhet në njoftimin eMPB-së. MPB-ja u kërkon falje të gjithëqytetarëve që nuk ka mundur t'ifurnizojë me targa.

Nga 25 nëntori fillon furnizimi me targa

E MARTË, 12 NËNTOR 2019

PRISHTINË, 111 NËNTOR - Nataliteti nëKosovë po shënon rënie nga vitinë vit. Planifikimi familjar, kushtete rënda ekonomike, edhe ikja e tërinjve jashtë vendit, janë disa prejarsyeve që potencohet se kanëndikuar në rënien e natalitetit. Gyltene Kolloviçi është nënë e re ecila sapo ka lindur fëmijën e dytë.Duke folur për "Radion Evropa eLirë", ajo thotë se nuk planifikontë lindë më fëmijë për disa arsye."Është lindja ime e dytë, ështëvajzë, kurse të parin e kam djalë.Unë nuk planifikoj të lind mëshumë fëmijë. Besoj mjaftojnëvajzë dhe djalë. Nuk planifikoj përshkak se kushtet ekonomike nuk ikemi aq të mira sa të lind mëshumë fëmijë, por edhe trupi ynëmendoj nuk duron më shumësepse është sfidë", ka thënëKolloviçi.Nataliteti në rënie në Kosovë ështëdukuri në vitet e fundit, pasi gjatë

viteve '80 dhe '90, Kosova ishtendër vendet me shtimin më tëmadh të popullsisë në ish-Jugosllavi. Për gjeneratat më tëvjetra, rënia e lindshmërisë nukështë një dukuri pozitive. FevziMahmuti, 69-vjeçar nga Prishtina,thotë se i ka pesë fëmijë. Por, fëmi-jët e tij, thekson ai, i kanë vetëmnga një ose dy fëmijë. Ai thotë sedo të dëshironte të shihte mëshumë nipa e mbesa rreth tij."Besoj se nataliteti në Kosova karënë shkaku i kushteve të vështiraekonomike. Më shumë se njëfëmijë ose dy, të rinjtë nuk po ibëjnë. Shumë keq. Mendoj seduhet të kenë më shumë fëmijë.Unë për vete i kam pesë fëmijë.Djali im i ka dy dhe nuk mendontë ketë më fëmijë tjetër. Vajza e kavetëm një", ka thënë Mahmuti.Sipas Agjencisë së Statistikave tëKosovës, numri i lindjeve të gjallatë ndodhura brenda Kosovës për

vitin 2014 ishte 25 929. Në vitin2015 në gjithë Kosovën kishin lin-dur 24 594 foshnje. Ndërkaq nëvitin 2016 kanë qenë 23 416 foshn-ja të lindura, derisa në vitin 2017kanë lindur 24 402 foshnje. Viti2018 është përmbyllur me 22 761foshnje të lindura të gjalla.Drejtori i Klinikës Gjinekologjikenë Qendrën Klinike Universitaretë Kosovës, Jakup Ismaili, thotë se,nëse krahasohet vetëm nëntëmu-jori i parë i këtij viti me atë të vitittë kaluar, rezulton se vetëm nëinstitucionin që ai udhëheq kanëlindur 400 foshnja më pak. "Përnëntëmujorin e parë të këtij vitikanë qenë 7 256 lindje. Nëse kra-hasohet me nëntëmujorin e vitittë kaluar, janë rreth 400 lindje mëpak. Në vitin 2014 kemi 10 307lindje, 2015 kemi 9 443 lindje, nëvitin 2016 kemi 10 139 lindje, nëvitin 2017 janë 10 161 lindje dhenë vitin 2018 janë 9 963 lindje.

Ndër vite ka rënie, por nuk ështërënie shqetësuese. Por, lindjet etjera sigurisht kryhen në spitaleregjionale, pra këto janë lindjetvetëm në QKUK. Dy vjetët e fun-dit, nëse bëhet krahasimi, 400lindje më pak. Arsyet që ne po ishohim këtu janë planifikimi ifamiljes në bazë të kushteveekonomike, por edhe një numër imadh i të rinjve po dalin jashtëvendit", ka thënë Ismaili.Ndërkaq, sociologët thonë se do tëduhej që institucionet gjegjëse tëzhvillojnë strategji që ta promovo-jnë rëndësinë e natalitetit.Besnik Peci, sociolog, thotë për"Radion Evropa e Lirë" ka thënë setrendi i migrimit dhe trendi i ulët inatalitetit, Kosovën pas 20 vjetëshdo ta gjejë me popullatë shumëmodeste në Ballkan. "Rënia enatalitetit në Kosovë i atribuohetmungesës së një strategjie të qartëkombëtare për ta promovuar

qartë zhvillimin dhe shtimin enatalitetit. Për dallim nga të gjithavendet e rajonit, që i kanë zhvillu-ar strategjitë e tyre për tambështetur natalitetin përmesfuqizimit ekonomik të familjeve,te ne nuk ka asnjë veprim konkretqë do ta ndihmonte këtë proces.Pastaj kjo lidhet edhe me var-fërinë, pavarësisht se në të kalu-arën kur gjendja e tyre ekonomikeishte e vështirë, kanë lindur mëshumë fëmijë, pas luftës ekzistonnjë rritje e vetëdijes dhe sigurimi imbijetesës është më i lartë", kathënë Peci.Sidoqoftë, sipas zyrtarëve tëOrganizatës Botërore tëShëndetësisë në Kosovë, përrënien e natalitetit nuk janë bërëstudime por, siç kanë thënë ata,mund të supozohet se trendi iuljes së natalitetit prek secilinvend në zhvillim, e në këtë rast poe prek edhe Kosovën.

Kushtet ekonomike dhemigrimi, ndër faktorët qëulën natalitetin në Kosovë

07E MARTË, 12 NËNTOR 2019EKONOMI

PRISHTINË, 111 NËNTOR (ER) -Administrata Tatimore eKosovës (ATK) nëpërmjet njënjoftimi për media ka bërë medije se vazhdon të ketë përparimnë mbledhjen e të hyrave edhepër periudhën janar - tetor2019, duke grumbulluar 432.3milionë euro tatime, ku në krahasim me periudhën enjëjtë të vitit të kaluar, ka rritje

për 10.4 për qind apo 40.6 milionë euro më shumë."Rezultat i kësaj performanceështë rritja e përmbushjes vullnetare, ofrimi i shërbimeveprofesionale dhe transparentendaj tatimpaguesve, rritja ekomunikimit me tatimpagues,si dhe shtimi i aktiviteteve tëtjera në terren. Po ashtu, këturol të rëndësishëm ka edhe

pjesa e legjislacionit tatimor,përmes së cilës bëhen përpjekjetë vazhdueshme që të krijohetnjë infrastrukturë e mirë ligjore.Menaxhmenti i ATK-së mepërkushtim do të vazhdojë t'izbatojë të gjitha dispozitatligjore në mënyrë që secilitatimpagues ta deklarojë drejtpjesën që i takon me ligj", ështëthënë në njoftimin e ATK-së.

ATK-ja grumbulloi 432.3 milionë euro

PRISHTINË, 111 NËNTOR - Minatorëte Kombinatit Metalurgjik"Trepça" kanë bojkotuar tëhënën punën, duke filluar kësh-tu grevën për shkak të pagave tëcilat nuk i kanë marrë për muajintetor dhe një pjesë e pagave nuku është dhënë për muajin shta-

tor. Kështu ka thënë për gazetën"Epoka e re" Gani Osmani ngaSindikata e Punëtorëve të kësajndërmarrjeje. "Të hënën ndërri-mi i parë i punëtorëve nuk e kafilluar punën dhe minatorëtkanë hyrë në grevë. Pagat duhettë paguhen sepse sot është data

11 nëntor dhe ende s'kemi marrëpagën. Po ashtu, minatorët nukkanë marrë një përqindje tëpagave edhe të muajit shtator",ka thënë Osmani, duke shtuar segreva do të vazhdojë deri nëplotësimin e kushteve tëkërkuara. ((A. MMAVRAJ)

Minatorët e "Trepçës" nisin grevën

Albulena SS. MMAVRAJ

PRISHTINË, 111 NËNTOR - Agjencia eStatistikave të Kosovës (ASK) kapublikuar "Indeksin eHarmonizuar të Çmimeve tëKonsumit" (IHÇK) për muajintetor të vitit 2019, viti bazë2015=100. Sipas ASK-së, infla-cioni mujor i matur nga indeksii harmonizuar i çmimeve tëkonsumit ishte i pandryshuar0.0 për qind në muajin tetor2019 krahasuar me muajinshtator 2019. "Përkundërmosndryshimit në muajin tetor2018 të Indeksit tëHarmonizuar të Çmimeve tëKonsumit, krahasuar me muajin shtator 2019, vërehen

disa ndryshime të çmimeve tëartikujve dhe shërbimeve tegrupet dhe nëngrupet eCOICOP-it. Ngritje e çmimevevërehet te këto nëngrupe: perime (0.6 për qind); ujë, pijejoalkoolike, lëngje nga pemëtdhe perimet (0.7 për qind);energji elektrike, gaz dhe lëndëdjegëse të tjera (0.8 për qind)-(ngritje e çmimit të drunjve përngrohje); blerje e automjeteve(2.3 për qind), me një ndikim tëpërbashkët të këtyre nëngrupeveprej 0.3 përqindësh në IHÇK",është thënë në raportin e ASK-së, duke shtuar se ngritja uneutralizua kryesisht nga rëniae çmimeve te nëngrupet eCOICOP-it: qumësht, djathëdhe vezë (-1.1 për qind); pemë

(-7.4 për qind); shërbimet përtransport (-2.4 për qind)-(rëniee çmimeve të biletave të trans-portit ajror), me një ndikim tëpërbashkët të këtyre nëngrupeveprej (-0.3 për qind) në IHÇK."Shkalla vjetore e inflacionit ematur në muajin tetor 2019 memuajin tetor 2018 ishte 2.2 përqind. Kjo kryesisht është shpjeguar me ngritjen eçmimeve të konsumit në këtëperiudhë te nëngrupet eCOICOP-it: bukë dhe drithëra(11.8 për qind); mish (2.0 përqind); qumësht, djathë dhevezë (1.6 për qind); vajra dheyndyra (3.1 për qind); pemë(3.8 për qind); sheqer, reçel,mjaltë, çokollatë dhe ëmbëlsira(2.7 për qind); kafe, çaj dhe

kakao (10.3 për qind); ujë, pijejoalkoolike, lëngje nga pemëtdhe perimet (1.0 për qind);duhan (2.7 për qind); energjielektrike, gaz dhe lëndë djegësetë tjera (0.9 për qind)-(ngritje eçmimeve të drunjve për ngrohje), mobilie, qilima dhembulesa dyshemeje të tjera (1.2për qind); pajisje shtëpiake (1.6për qind); qelqurina, takëmedhe mjete të kuzhinës (4.4 përqind); mallra dhe shërbime përmirëmbajtjen e zakonshme tëekonomisë shtëpiake (2.9 përqind); shërbime ambulantore(1.7 për qind); blerje e autom-jeteve (3.7 për qind); shërbimetelefonike dhe të telefaksit (0.9për qind); shërbime për strehim (4.6 për qind); gjëra

personale (3.7 për qind), menjë ndikim të përbashkët tëkëtyre nëngrupeve prej 2.5 përqind në IHÇK", thuhet nëraportin e ASK-së.Sipas ASK-së, ngritja u neutralizuakryesisht nga rënia e çmimevetë konsumit te nëngrupet eCOICOP-it: perime (-4.5 përqind); përdorim i pajisjeve përtransportin personal (-1.4 përqind)-(rënie e çmimit të naftësdhe benzinës); shërbime përtransport (-3.3 për qind)-(rënie e çmimeve të biletave tëtransportit ajror); pajisje audio-vizuale, fotografike përpërpunimin e informatave (-3.1për qind), me një ndikim të përbashkët të këtyre nëngrupeveprej (-0.3 për qind) në IHÇK.

Çmimet e konsumit shënuan rritje për 2.2 për qind

08 E MARTË, 12 NËNTOR 2019 OPINION

Shkruan: BBardhylMAHMUTI

Si rezultat i hulumtimeve të tyre,ekspertët zviceranë erdhën nëpërfundim se Astrit Dehari jovetëm që nuk ka bërë vetëvrasje,por objektivisht as që e ka pasurtë mundur të bënte vetëvrasje mesendet dhe me mënyrën që kanëpërshkruar institucionet eKosovës, të përfshira në rastin"Astrit Dehari". Rrjedhimisht,vdekja e dhunshme e AstritDeharit është vrasje. Mënyratdhe mjetet që janë përdorur gjatëkësaj vrasjeje nuk kanë mundurtë jenë rezultat i një personi tëvetëm. Prandaj një hetim i drejtëi këtij krimi duhet ta nxjerrë nëshesh të vërtetën rreth asaj se sapersona u përfshinë në vrasjen eAstrit Deharit. Siç u përmend në shkrimin paraprak, ekipi mjeko-ligjor iKosovës përpiloi diagnozën evdekjes së Astrit Deharit "si pasojëe asfiksisë mekanike nga bllokimii rrugëve të sipërme të frymëmar-rjes nga një mjet me konsistencësolide (i fortë) dhe se shkaktimi ivdekjes mund të shpjegohet mendaljen e menjëhershme tëpunës së zemrës" (në tekstin eautopsisë: ndaljen "reflektore tëpunës së zemrës"). Ndërsa nga tëgjitha lëndimet që shiheshin nëtrupin e Astrit Deharit, ata zgjodhën t'i përmendin vetëmlëndimet në anën e djathtë tëqafës dhe në pjesën e poshtme tëbrendshme të parakrahut tëdorës së majtë dhe i përkufizuan

si "dëmtime (gërvishtje) sipërfaqësore të lëkurës tëvetëshkaktuara". Konstatimet elartpërmendura i dhanëmundësinë kryeprokurorit tëProkurorisë Themelore nëPrizren, Sylë Hoxha, që më datë18 nëntor 2016 ta shpallë vdekjene Astrit Deharit si "vetëvrasje".Duke analizuar tërësinë e materi-aleve që u ishin dërguar ngaKosova dhe duke u mbështeturnë literaturën shkencore, ekipimjeko-ligjor zviceran rrëzonnjërën pas tjetrës të dyja diagnozat.Ekspertët zviceranë tërheqin vërejtjen se "raporti i autopsisëpërmend ndërprerjen e men-jëhershme të zemrës, të shkaktuarnga shishja e vendosur në gojë, simekanizëm kryesor i vdekjes. Nëliteraturën shkencore kymekanizëm i vdekjes njihet me emrin "bolusdeath" dhepërkufizohet si vdekje e shkaktuarnga bllokimi i laringut ose ipjesëve më të poshtme tëfaringut, i shoqëruar me një ndalim të menjëhershëm tëpunës së zemrës". Diagnoza etillë hidhet poshtë nga ekspertëtzviceranë, sepse "në këtë rast nukdo të kishim të bënim me vdekjeprej asfiksisë".Përjashtimin e vdekjes së AstritDeharit, me një ndalim të menjëhershëm të punës së zem-rës ("bolusdeath"), siç ështëthënë në raportin e autopsisë,ekspertët zviceranë e mbështesinnë praninë e shenjave tëmëposhtme të asfiksisë në trupine Astrit Deharit, që konsiderohenshenja "klasike" të asfiksisë":"Petekiet (njolla të kuqe në

vjollcë) në cipat e holla tësipërme dhe të poshtme tëkokërdhokut të syrit të majtë; nëcipën e hollë të poshtme tëqepallës së djathtë dhe në cipën ehollë të sipërme të qepallës sëmajtë, në cipat e holla të sipërmetë të dyja qepallave dhe në cipëne hollë të sipërme të kokërdhokuttë djathtë, zgjerimi i enëve tëgjakut dhe edema në mushkëri(që u shpreh gjatë autopsisë mederdhje gjaku nga zgavrat ehundës dhe nga goja)".Fakti i dytë ku mbështetenekspertët zviceranë për ta rrëzuardiagnozën e ndalimit të men-jëhershëm të punës së zemrës sëAstrit Deharit ka të bëjë membylljen e rrugëve të frymëmarrjes.Sipas raportit të autopsisë,"shishja ka mbyllur zgavrën egojës në thellësi", ndërkaqekspertët zviceranë pohojnë sebaza e shishes plastike (mediametër 6 cm) ka qenë mbiepiglotë (epiglota është një strukturë kërcore anatomike nërrënjën e gjuhës, që mundësonndarjen e faringut dhe të laringutgjatë gëlltitjes) dhe, rrjedhimisht,nuk ka mundur ta bëjë bllokimine laringut ose të pjesëve tëposhtme të faringut. Konstatimi ipranisë së madhe të materieveushqimore në bronke dhemushkëri është argument kumbështeten ekspertët zviceranësepse, "që të ndodhë njëbronkoaspiracion i tillë, është enevojshme që hapësira ndërmjetmureve të laringut të jetë e lirë".Fakti i tretë ku mbështetenekspertët zviceranë për ta rrëzuardiagnozën e ndalimit të men-

jëhershëm të punës së zemrës sëAstrit Deharit ka të bëjë me konstatimet se kur i është tërhequr shishja nga goja, AstritDehari ka pasur puls dhe kamarrë frymë. Kjo vërtetohet nëbazë të dëshmive të gardianit tëburgut, Daut Kastrati, i cili pohoise, "kur i ka tërhequr shishen ngagoja, Astrit Dehari ende kishtepuls, lëvizte dhe se ajri dilte ngagoja e tij" (procesverbalet e datës5 nëntor 2016). Të njëjtën gjëpohoi edhe Bukurie Kodraliu,infermierja e Qendrës sëParaburgimit në Prizren (anëtarjae parë e personelit mjekësor që eka ekzaminuar Astrit Deharin), ecila e "ka verifikuar pulsin e AstritDeharit në qafë dhe ka konstatuarse ai kishte puls dhe se merrtefrymë" (procesverbali i datës 9nëntor 2016).Nga sa u tha më lart, del qartë seekspertiza zvicerane hedh poshtëdiagnozën e ekipit mjeko-ligjor të Kosovës për "ndaljen e men-jëhershme të punës së zemrës sishkaktar i vdekjes së AstritDeharit".Pas çmontimit/zbardhjes të pretendimeve për "ndalimin emenjëhershme të zemrës", ekipimjeko-ligjor zviceran përqendrohetnë cilësimin "e asfiksisë së AstritDeharit me shishe plastike sivetëvrasje".Kur bëhet fjalë për zënien e frymës, ekspertët zviceranë fill-imisht sqarojnë se nga pikëpamjateorike, "asfiksia përkufizohet sindërprerje e furnizimit, e mbartjessë oksigjenit drejt organeve tëtrupit dhe e shfrytëzimit të tij.Truri është organi më i ndjeshëm

në situatat kur kemi mungesë tëoksigjenit. Ai është organi i parëqë preket nga mungesa e oksigjenit".(Në raport jepen referencat bibliografike për të gjitha përkufizimet, të cilat nuk do t'icitoj, që të mos e ngarkoj shkrimin.Lexuesit e interesuar për burimine këtyre përkufizimeve mund t'igjejnë në raportin e publikuar nëinternet).Në grupin e parë, nga katër grupete asfiksive që përmend ekipimjeko-ligjor zviceran, hyn "zëniae frymës e llojit 'smothering', qëka të bëjë me bllokim të rrugëvetë frymëmarrjes mbi epiglotë".Siç e pamë në shkrimin paraprak,sajuesit e interpretimit të rastit"Astrit Dehari" u përpoqën taprezantojnë sikur gjoja AstritDehari fillimisht kishte tentuar t'ishkaktonte vetes lëndime mebrisk rroje dhe pastaj kishte zbatuar metodën e zënies sëfrymës të llojit "smothering".Interpretimet e tilla hidhenposhtë nga ekspertët zviceranëpër dy arsye thelbësore:Së pari, "në literaturën shkencoreasnjëherë nuk është përshkruarvetëvrasja komplekse, që përfshinnjë zënie fryme të llojit 'smothering',të cilit t'i ketë paraprirë përdorimii një sendi të mprehtë" dhe, sëdyti, "vetëvrasjet kompleksekarakterizojnë individë mesëmundje psikiatrike, siç janëçrregullimet e personalitetit,depresioni ose skizofrenia.Ndërkaq, z. Astrit Dehari nukparaqiste asnjë problem psikiatrikdhe as shenja të depresionit".Përkundrazi, në bazë të "raportitpër gjendjen psikologjike të të

EKSPERTIZAZVICERANE ZHVESH FSHEHJENE KRIMIT PËR RASTIN ‘ASTRIT DEHARI’

09E MARTË, 12 NËNTOR 2019OPINION

paraburgosurit Astrit Dehari", të datës 6 shtator 2016, dheprocesverbaleve të hetuesisë, tëgjithë të intervistuarit dëshmojnëse Astrit Dehari ishte person tëcilin e karakterizonte "një gjendjepsikologjike e mirë dhe e qëndrueshme", "ishte njeri mevullnet të mirë", "person që nukka pasur dhe nuk kishte problemepsikiatrike", "person që nuk kapasur mendime ose përpjekjepër vetëvrasje"…Sa i përket mekanizmit të asfiksisë,në rastin e z. Astrit Dehari kemi tëbëjmë saktësisht me njëmekanizëm të zënies së frymës tëllojit "smothering" me një sendme përbërje të fortë (një shisheplastike, baza e së cilës ishte mediametër 6 cm).Analiza që bëjnë ekspertët zviceranë dëshmon në mënyrë tëpakontestueshme, se edhe nëhipotezën më ekstreme, në rastinnëse Astrit Dehari do të kishtedashur të bënte vetëvrasje, ai nukdo të kishte mundur t'ia zintefrymën vetes, në mënyrën si ekanë shpjeguar ekspertët eKosovës.Një vetëvrasje e tillë praktikishtnuk është e mundur, sepse kurndërpritet furnizimi i organizmitme oksigjen, kemi "zvogëliminose ndërprerjen e tërësishme tëardhjes së gjakut të pasur meoksigjen në tru dhe kjo shkaktonhumbje të vetëdijes dhe tëtonusitmuskulor (tensionit tëlehtë muskulor, që mundësonfunksionimin e tyre edhe nëgjendje qetësie). Humbja etonusit muskulor e bën tëpamundur që t'i zihet fryma

vetes duke mbajtur një send nërrugët e frymëmarrjes. Nëseshishja është prej plastike, meskaje të lëmuara, e rrumbullakëtdhe pa kënde, ajo nuk do të kishteqenë në gjendje të qëndronte ebllokuar në faring në atë mënyrë,që të mund ta pengonte tërësishtfrymëmarrjen".Në aspektin teorik, një vetëvrasjeme mjete të tilla do të kishtemundur të ndodhte vetëm në njëskenar të imagjinuar: "Në rast seviktima shtrihet në bark dhe nëkohën kur e humb vetëdijen,shishja mbetet e bllokuar në mestë kokës dhe tokës dhe, nëmënyrë efikase, vazhdon t'imbyllë rrugët e frymëmarrjes.Mundësia e realizimit të një skenari të tillë nuk pranohet ngaautorët që citohen. Bëhet fjalëpër një mundësi pa asnjë gjasë qëtë ndodhë, sepse duhet të kemiparasysh, gjithashtu, se gjatëfazës së shtrëngimeve muskuloreqë i karakterizon asfiksitë, lëvizjete trupit do ta pengonin ruajtjen ekëtij pozicioni, do të bënin qëshishja të rrëshqiste ose të lëviztedhe të liroheshin rrugët e frymë-marrjes. Megjithatë, përsëriduhet të nënvizojmë se skenari ifundit për të cilin folëm nukmund të merret parasysh nërastin e z. Dehari, sepse trupi i tijështë gjetur i shtrirë horizontal-isht në shpinë (dekumitusdor-sal), ashtu siç është thënë nga tëgjithë dëshmitarët".Pra, sipas ekspertëve zviceranë,edhe në një hipotezë me skenartë imagjinuar, Astrit Dehari nukka mundur të bëjë vetëvrasjesepse trupi i tij është gjetur në një

pozitë të tillë, që përjashtonmundësinë që shishja plastike tëvazhdonte t'i pengonte rrugët efrymëmarrjes.Në raportin e ekspertizës, ekipimjeko-ligjor zviceran thekson senë literaturën shkencore që kakonsultuar, "ka hasur vetëm nëdy raste të përdorimit të zënies sëfrymës të llojit 'smothering', simënyrën e vetëvrasjes. Në rastine parë kemi të bëjmë me vendosjene ngjitësit rreth kokës, që i pengonterrugët e frymëmarrjes, ndërsa nërastin e dytë kemi të bëjmë mefutjen e një shamie hundësh dhedorezat prej llastiku në rrugët efrymëmarrjes mbi epiglotë. Nërastin e fundit vërejmë se karak-teristikë e shamisë së futur nërrugët e frymëmarrjes ështëndjeshmëria ndaj lagështisë, qëka bërë të ngjitet nga mukoza dheta pamundësojë hapjen spontanetë rrugëve të frymëmarrjes nëpërmjet rrëshqitjes së materialittë përdorur".Të gjitha rastet e tjera të zënies sëfrymës të llojit "smothering", qëpërmenden në raportin eekspertëve zviceranë, janë rastetë vrasjeve. Për ilustrim, ata përmendin sende që janë futurnë rrugët e frymëmarrjes, gjurmëqë janë gjetur në këto raste ekështu me radhë, për të arritur tekonkluzioni i tyre:"Në serinë e rasteve që sjellBoghossian et al (2010), një rastbllokimi i rrugëve të frymëmarrjesishte kryer me kravatë, ndërkaqnë rastin e dytë bllokimi ishtebërë me doreza. Për më tepër,sipas boghossian et al (2010) dhedimaio and dimaio (2001), zënia

e frymës e llojit 'smothering' mëtepër është karakteristikë e vrasjeve sesa e vetëvrasjeve.Megjithatë, do të shënojmë sesipas dimaio and dimaio (2001),vrasja me zënie fryme e llojit'smothering' është shumë evështirë të realizohet te një i rriturme aftësi të plota".Për lexuesit që kanë pasurmundësi t'i lexojnë shkrimet emia paraprake lidhur me falsi-fikimin e raportit të ekspertizëszvicerane për rastin "AstritDehari", është e qartë se teksti meshkronja kapitale është hequr qëllimisht.Pas reagimit tim lidhur me përkthimin skandaloz të raportittë ekspertizës të Njësisë Romandetë Mjekësisë Forenzike të QendrësUniversitare Ramande të mjekësisë ligjore në Lozanë tëZvicrës, përkthyesi zyrtar i këtijdokumenti, Ismail Ismaili,deklaroi: "Raporti shkencor duhettë përkthehet pothuajse fjalë për fjalë. Nuk kam guxuar t'i interpretoj thëniet e ekspertëvemjeko-ligjorë". I takon hetuesisë të ndriçojë tërësisht se kush e hoqi fjalinëthelbësore, se zënia e frymës e llojit "smothering" më shumëështë karakteristikë e vrasjeve sesae vetëvrasjeve dhe përgjegjësit përkëtë falsifikim të japin llogari nëpërputhje me nenin 434 të KoditPenal të Republikës së Kosovës.Sa për arsyet pse është hequr konkluzioni i literaturës shkencorerreth kësaj çështjeje, është e qartë:kanë dashur ta fshehin faktin, sezënia e frymës e llojit "smothering",viktimë e së cilës ka qenë Astrit Dehari, më tepër ështëkarakteristikë e vrasjeve sesa evetëvrasjeve.Në përkthimin zyrtar në gjuhënshqipe të raportit të ekspertizëszvicerane ky konkluzion ështësakatuar kështu: "Në serinë erasteve të Boghossian et al. (2010)obstruksioni i rrugëve ajrore ishtekryer në një rast me kravatë dhenë dy raste të tjera me doreza.Sipas Boghossian et al.(2010) dhetë DiMaio and DiMaio (2001),vrasje me ngufatje të llojit"Smothering" është shumë evështirë mbi një të rritur, dukepasur parasysh aftësitë e tij". Kanë hequr konkluzionin, se kjoformë e zënies së frymës ështëkryesisht karakteristikë e vrasjevedhe e kanë lënë fjalinë e fundit,me shpresë se do ta tërheqinvëmendjen në faktin se "zënia efrymës e llojit 'smothering' ështëshumë e vështirë të realizohet tenjë i rritur me aftësi të plota". Poredhe ky konstatim kthehet kundërfalsifikatorëve të ekspertizëszvicerane, sepse qëndrimi ilartpërmendur nënkupton se, përta zbatuar metodën vrastare tëzënies së frymës të llojit "smothering"ndaj një personi të shëndoshë, siçka qenë Astrit Dehari, ështëdashur të jetë i përfshirë mëshumë se një person.Për ekipin mjeko-ligjor zviceran,zënia e frymës e llojit "smothering"është vetëm një nga mekanizmatqë është përdorur në rastin "AstritDehari". Në mënyrë të qartë atatheksojnë: "Megjithatë, një kombinim me mekanizmat e tjerënuk mund të përjashtohet. Në të

vërtetë, autopsia ka zbuluar praninë e lëndimeve abrazive tëshkaktuara nga goditjet me mjetetë forta, jo të mprehta, në pjesën esipërme të ballit, në pjesën eposhtme të anës së djathtë tëfytyrës, në pjesën e djathtë anësoretë qafës, në parakrahun e djathtëdhe në shuplakën e dorës sëdjathtë. Këto lëndime vërtet nukmund të shpjegohen nëpërmjetnjë veprimi vetëvrasës me sendetë mprehta dhe me zënie fryme. Hipoteza e lëndimeve tëshkaktuara nga bartja e trupit, ngatërësia e veprimeve për ta ringjallur dhe nga shtrëngimet erastësishme, nuk e shpjegojnëtërësinë e këtyre konstatimevedhe nuk duket plotësisht bindëse.Këto ekimoza (mavijosje) vërehennë vendet karakteristike përlëndimet që janë shkaktuar gjatëkapjeve në qafë, të llojit "çelësi ikrahut" ("clé de bras" në gjuhënfrënge), ose formave të tjera tëdhunës në qafë. Si përfundim,hipoteza e vetëvrasjes së z. AstritDeharit me mjetet e paraqituranga mjekët ligjorë duket shumëpak e besueshme. Sipas mendimittonë, për këtë arsye rrethanat evdekjes së z. Astrit Dehari janëshumë të dyshimta për shkak tëndërhyrjes së një personi tjetër nëprocesin fatal".Ekspertiza e ekipit mjeko-ligjorzviceran nxori në shesh, se vdekjae dhunshme e Astrit Deharit nukka qenë vetëvrasje.Në dy raportet e ekspertizës sëtyre ekspertët e ekipit mjeko-ligjorzviceran vunë theksin në lëshimete rënda që janë bërë gjatë procesittë hetimeve, gjatë mbledhjes sëprovave materiale në skenën ekrimit, gjatë analizave të ADN-sëdhe të gjurmëve të gishtave që kabërë Agjencia e Kosovës përForenzikë gjatë autopsisë së trupittë Astrit Deharit në Institutin eMjekësisë Ligjore të Kosovës, konkluzioneve të ekipit të tijmjeko-ligjor dhe përfundimeveqë nxjerrë Prokuroria Themelore ePrizrenit për, gjoja, "vetëvrasjen eAstrit Deharit".Si rezultat i hulumtimeve të tyre,ekspertët zviceranë erdhën nëpërfundim se Astrit Dehari jovetëm që nuk ka bërë vetëvrasje,por objektivisht as që e ka pasur tëmundur të bënte vetëvrasje mesendet dhe me mënyrën që kanëpërshkruar institucionet eKosovës, të përfshira në rastin"Astrit Dehari". Rrjedhimisht,vdekja e dhunshme e AstritDeharit është vrasje. Mënyrat dhemjetet që janë përdorur gjatëkësaj vrasjeje nuk kanë mundur tëjenë rezultat i një personi tëvetëm. Prandaj një hetim i drejtë ikëtij krimi duhet ta nxjerrë nëshesh të vërtetën rreth asaj se sapersona u përfshinë në vrasjen eAstrit Deharit. Është obligim qytetar i çdokujt qëka mundësi të ndihmojë nëndriçimin e plotë të këtij krimi.Është obligim i institucioneve tështetit të Kosovës, që t'i ndërmarrintë gjitha veprimet e duhura,që ata, të cilët e përgatitën, e realizuan dhe e fshehën vrasjen eAstrit Deharit, të ballafaqohen medrejtësinë dhe ta marrin dënimine merituar.

(Vijon)

PRISHTINË, 111 NËNTOR (ER) -Komuna e Prishtinës ka vendosur që për këtë vitakademik 2019-2020 të ndajë120 bursa për studentët qëstudiojnë në universitetetpublike të Kosovës. Lajmiështë bërë me dije në faqenzyrtare të Komunës së

Prishtinës në "Facebook"."Komuna e Prishtinës ndan120 bursa për studentet dhestudentët që studiojnë nëuniversitetet publike tëKosovës për vitin akademik2019/2020. Konkursi mbetet ihapur 15 ditë nga dita eshpalljes në mjetet e

informimit publik.Aplikacioni i kërkesës merretdhe i plotësuar dorëzohet nësportelet e katit përdhes tëKomunës së Prishtinës(ndërtesa e vjetër), çdo ditëpune prej orës 10:00 deri nëorën 15:00", është bërë medije në njoftimin e komunës.

DRENAS, 111 NËNTOR (ER) -Drejtoria e Shërbimeve Publikedhe Emergjencë në Drenas,përmes kompanisë së kontrak-tuar, ka bërë largimin e të gjithambeturinave në parkun e"Kamenicës" në fshatin Gllobar.Pas largimit të të gjitha mbeturinavenë këtë park, të hedhura ngaqytetarë të pandërgjegjshëm, eqë nuk është hera e parë që kjodrejtori merr këtë aksion për

largimin e tyre, ka vendosur sërish kontejnerë në hyrje tëkëtij parku për mbeturina e, poashtu, është vendosur edhetabela njoftuese. "Komuna eDrenasit, përkatësisht Drejtoriae Shërbimeve Publike dheEmergjencë, mbetet e përkush-tuar për zbatimin e praktikave tëmira për menaxhimin e mbe-turinave duke larguar kështu tëgjitha deponitë ilegale dhe

shtrirjen e menaxhimit nësecilin vendbanim, duke fituaredhe grante të performancës sëmirë në ruajtjen e mjedisit,prandaj kërkojmë nga të gjithëqytetarët të jenë të përkushtuarpër ruajtjen e ambientit dhe tëjenë bashkëpunues meKomunën e Drenasit në mënyrëqë të kontribuojmë në njëmjedis më të pastër", ështëthënë në njoftimin për media.

Largohen mmbeturinat nnë pparkun ee ""Kamenicës"

Komuna ee PPrishtinës jjep 1120 bbursa

10 E MARTË, 12 NËNTOR 2019 AKTUALE

MALISHEVË, 111 NËNTOR (ER) -Fondacioni gjerman"Luftbrucke", në ceremoninë efestimit të 30-vjetorit të themelimit, që është mbajtur më7 nëntor të këtij viti, i ka dhuruarKomunës së Malishevës njëautoambulancë për nevojat eofrimit të shërbimeve shëndetësore.Pronarë të këtij fondacioni janëRudolf Broer dhe RudolfRodenbroker, të cilët, në cere-moninë e mbajtur në Gjermani,ia kanë dorëzuar donacioninkryetarit të Komunës sëMalishevës, Ragip Begaj. Me këtërast, kryetari i Komunës sëMalishevës, Ragip Begaj dhe drej-tori i Drejtorisë për Shëndetësi,Liridon Hoti, e kanë falënderuarfondacionin dhe përfaqësuesit esaj për këtë donacion të radhës, icili ka rëndësi të madhe përofrimin e shërbimeve të shpejtashëndetësore për këtë komunë."Ky nuk është donacioni i parë,pasi fondacioni 'Luftbrucke' nëvazhdimësi e ka përkrahur

Malishevën me donacionekonkrete, sidomos në fushën eshëndetësisë dhe për këtëKomuna e Malishevës ju ështëmirënjohëse përjetësisht", kathënë Begaj.Në këtë takim, krahas përfaqë-suesve të shumtë të fondacionit,ishte i pranishëm edhe një delegacion nga Komuna eMalishevës, në përbërje të RagipBegaj, kryetar i komunës, pastajdrejtori për Shëndetësi, LiridonHoti, shefja e kabinetit të kryetarit,Blerta Krasniqi dhe këshilltariligjor Muharrem Morina. Në këtë ceremoni delegacioni ngaMalisheva është takuar edhe mepërfaqësues të jetës shoqëroredhe politike të Gjermanisë, përf-shirë edhe Hartmut Schauerte,sekretar i ish-kancelarit HelmutKohl, dhe përfaqësues të bizneseve gjermane, me të cilëtështë biseduar për zhvilliminekonomik dhe për mundësitë epërkrahjes për Komunën eMalishevës.

MITROVICË, 111 NËNTOR (ER) -Drejtuar nga kryetari i Komunëssë Mitrovicës, Agim Bahtiri, dhenë prani të nënkryetarit FarukMujka, është mbajtur mbledhja eradhës e Bordit të Drejtorëve, nëtë cilën janë diskutuar disa pika tërendit të ditës që janë me interespër qytetarët e kësaj komune.Fillimisht drejtori për Kulturë,Rini dhe Sport, Tafil Peci, ka njof-tuar bordin për shfaqjen e pre-mierës së teatrit të qytetit, "Kur

treni vonohet", me autor OsmanGoranci dhe me regji të ArtanTmavës, e cila do të shfaqet më 13nëntor, duke filluar nga ora 19:00në Qendrën e Kulturës "RexhepMitrovica". Ndërsa drejtori iInspeksionit, Hysni Ahmeti, katheksuar se inspektorët komu-nalë në bashkëpunim mePolicinë e Kosovës më 9 nëntorkanë mundësuar që rruga"Vëllezërit Dragaj" të jetë e lirë përqarkullim dhe nuk ka pasur pro-

dukte të ekspozuara në trotuare.Po ashtu, drejtori Ahmeti ka thënëse më 10 nëntor kanë inspektuarsubjektet afariste lidhur mevendimin për respektimin e orarit të punës, me ç'rast vendimiqë dita e diel të jetë ditë pushimipër të gjitha bizneset në Mitrovicëështë duke u respektuar nëpërpikëri. Në këtë takim bordi kadiskutuar edhe një sërë temashqë ndërlidhen me mirëqenien eqytetarëve.

Fondacioni gjerman ‘Luftbrucke’ dhuroi një autoambulancë për Malishevën

Bizneset vazhdojnë ta respektojnë orarin e punës në Mitrovicë

11E MARTË, 12 NËNTOR 2019OPINION AKTUALE

Shkruan: BBedri IISLAMI

Shumë vjet më parë, në njërënnga idetë e tij të çastit dhe qëshumë shpejt i kuptonte se ishintë çmendura, Adem Demaçi, njënga shqiptarët më të njohur tëkohës për ndjenjën kombëtaredhe lirshmërinë e shpirtit, shpalli, krejt befas, idenë e tij përBallkanin.Ishte e papritur, një lloj shkrepjee beftë dhe e çoroditur, si mundtë ndodhë me shumë gjëra tëpapjekura dhe që shkrepin nënjë çast hutimi politik apo, edhemë tej se kaq, kur haluciona-cioni politik të bëhet ves i tëmenduarit të politikës. Adem Demaçi ishte një njeri ipolitikës që shpeshherë ngultekëmbë në të vetën deri në fundpor, në raste të tjera, po kaqbefas nuk e kishte për turp tëprapsej, sipas devizës së tij tënjohur se, "vetëm i marri dhe ivdekuri nuk ndryshon".Kur ai shpalli "doktrinën" e tijpër Ballkanin, bëra shkrimin"Ballkania mos ardhtë kurrë, oAdem Demaçi!" jo vetëm si njëmendim timin vetjak, por siqëndrim politik të një struktureqë kishte ngritur një forcë tëfurishme çliruese, si ushtria Çlirimtare e Kosovës dhe, nëfakt, megjithëse Demaçi ishte,ndoshta, njeriu më i dashur përata që do të luftonin, askush nuke mbështeti në teorinë e tij.Demaçi gjeti burrërinë e tij dhe utërhoq.Nuk e kisha menduar se 21 vjetmë pas, një tjetër figurë politikeshqiptare do të kthehej në këtëide dhe, për më tepër, të përgjys-muar dhe të cunguar, në krahune një shteti që, pasi ka humburhegjemoninë ballkanike, çka esjell gjithnjë në ëndrrën e tij që, idalë nga tri lufta, pikërisht nëkëtë tokë ballkanike, ende nukka zënë mend nga e shkuara dhenuk e sendërton dot të ardhmen,pa nacionalizmin e tij nallçanik.Kur e takova Demaçin, passhpalljes së idesë së tij, i patathënë në mirëdashje se, "bacë,po shkon drejt idesë së Titos përtë pasur një federatë ballkanikedhe ti e di se në këtë panel nukmund të futet askush dhe asgjënuk të çon drejt së mirës". Edhei pata shkruar, por Demaçi,ashtu i sinqertë si ishte dhe ihapur deri në fund, qeshi dhe,pak ditë më pas, e harroi idenë etij.Tani, Rama, me bujë dhe mepozat e një shtetari që shehgjithë truallin ballkanik si fushëne vet të politikës, si duket ka

gjetur lojën e tij të re dhe ështëmarrosur pas idesë sëMinishengenit apo një "principateminiballkanike", ku, sipas rotacionit, ai do të jetë një nga treprincërit.Si shumë gjëra të tjera, sidomosnë dy vjetët e fundit, edhe kësajhere, me gjithë petkun evropianqë mundohet ta mbështjellë,Rama paraqitet si një politikanprovince, që i zemëruar se nukarriti t'ua mbushë mendjenzotërinjve të mëdhenj tëEvropës, vendos të hapë një lojëluftërash në oborrin e shtëpisësë vet dhe duke e kaluar topinhere pas here edhe te fqinjët.Çfarë ishte ky Miniballkan apoMinishengen që, në të vërtetë,nuk ka asgjë të ngjashëm meShengenin e vërtetë dhe as meshkarkimin e ngarkesave ballkanike.Dy a tri ditë më parë, shefi iemëruar i diplomacisëshqiptare, i cili vjen nga visetshqiptare në Kosovë, bëri përcaktimin e saktë të një shtetifqinj, Serbisë, si vend mengarkesa dhe faje të mëdha të sëshkuarës. Një përcaktim i saktëqë, ndoshta, mund të shkohetedhe më tej, si një vend që, nëdhjetëvjeçarin e fundit tëshekullit të shkuar, mbi kurrizine tij ka tri luftëra, ku janë humbur më shumë se 100 mijëjetë njerëzore, janë bërëmasakra të pafund dhe që asgjënuk ka mësuar nga e shkuara. Pikërisht, është shteti serb që kashërbyer këtë ide, si një llojparadhome tek e cila mund tëstrehohen lehtësisht ide tëçoroditura, disa nga të cilatrrjedhin nga "Naçartanja" e disatë tjera mund të vijnë edhe ngastepat e politikës ruse, të cilat, sizakonisht, ngrijnë rrugënshqiptare drejt Evropës. Një krijesë e tillë nuk mund tëjetë kurrë Miniballkan, pasiBallkani nuk përbëhet ngavetëm tri shtete, por ështëshumë më i gjerë, më i hapurdhe më paneuropian sesaSerbia, Maqedonia e Veriut dheShqipëria. Që të ketë njëMinishengen do të duhej tëishin, edhe kështu do të ishte njëlidhje e mangët, Bullgaria,Rumania, Greqia, Kroacia,Sllovenia, Bosnja, Mali i Zi,Turqia, pra, një përziere messhteteve me politika tëndryshme, qëndrime tëndryshme dhe të përfshira nëpjesë të ndryshme. Disa prej tyrejanë pjesë të NATO-s të tjerat, jo;disa bëjnë pjesë në BashkiminEvropian, të tjerat, jo; disa kanëaspirata më të mëdha, të tjeratende nuk kanë kaluar pragun eshtëpisë së tyre.Shqipëria, përmes shefit të qeverisë dhe, deri tani, askushnuk e di se si i lindi kjo ide,kërkon të krijojë një aleancë meSerbinë dhe Maqedoninë eVeriut dhe e kanë marrë me aqvrull dashuronjës, sikur koha e

deritashme nuk kishte qenë emjaftueshme.Me cilët?Serbia, në Kushtetutën e saj, epërcakton Kosovën si një pjesëtë saj dhe qëndrimet e deritashmetë saj nuk kanë lëvizur dhe, siçduket, as nuk kanë ndër mend tëlëvizin. Jo vetëm kaq, por që 20vjet kur, de fakto, Kosova u bë elirë, ajo nuk ka reshtur së bërigjithë makinacionet e botës, qënga më të hapurat e deri më tëmbyllurat, për t'i prerë rrugënasaj në çdo hap që ka hedhurapo që mund të hidhte. Milionaeuro po harxhon qeveria serbe,që shtete të ndryshe t'i tërheqinnjohjet e bëra më parë ndajshtetit të Kosovës; dhjetëra milionë të tjera po shpërndanpër të mbjellë destabilitet dhepasiguri, shpërndan miliona përta rrënuar pavarësinë e saj dhepër të krijuar një gjendje tëpaqëndrueshme. Synimi iSerbisë, i shprehur edhe përmesliderëve serbë me të cilët sotbashkërendon Edi Rama, ështëtë shkëputin sa më shumë pjesëtë Kosovës, në ndarjen e saj,ridefinimin e kufirit…Rama theksoi se Kosova uvetëpërjashtua, por nuk e mendoise me cilin status do të ishteKosova aty, në mexhliset ebashkëbisedimeve serbo-shqiptare-maqedonase?Si shtet në vete, që Serbia nuk e kanjohur, si krahinë - që tashmëështë miopi ta mendosh, siRepublikë… me cilin status do tëvendosë dhe kush mund të jetë ailider shqiptar në Kosovë që do tëmund të marrë përsipër një barrëtë tillë, e cila, në një kohë jo tëvonët, mund të ishte trajtuar, jopa të drejtë, si akt tradhtie ndajvendit të tyre. Përcaktimi i Kosovës si pjesë e

Serbisë e përjashton atë ngatakime të tilla, pasi nëKushtetutën serbe, si Kosova, siVojvodina, kanë status të njëjtë… Por, edhe nëse liderët në Kosovëkanë një çast çmendurie dhe epërkrahin këtë ide, përsëri mbetete prapstë, e dëmshme dhe hapshumë prapa në politikënshqiptare drejt Evropës.Pastaj, nga do ta bëjnë Vuçiqi dheRama lëvizjen e lirë të njerëzvedhe të mallrave? PërmesMaqedonisë së Veriut? PërmesMalit të Zi? Duke e izoluar, injoru-ar dhe mos njohur Kosovën? Nësee bën përmes Kosovës, si do tanjohë Rama shtetin e Kosovës? Popresidenti serb?Për Ramën është më e lehtë tëhedhë në gjyq ish-kryeministrin eKosovës sesa të merret vesh metë, të paktën sa gjysma e asaj qëpo mirëkuptohet budallshëm mepresidentin serb!Gjërat duhen bërë me themel,duke u nisur nga kombëtarja dheduke shkuar drejt infinitit inter-nacional. Nëse Rama dhe Zajevkanë të njëjtin hall, portat që umbyllën, qoftë edhe përkohë-sisht, për të shkuar dikur nëEvropë, dinjitoz dhe të mirëpritur,kjo nuk ka të bëjë me atë që ështëpërjetuar në trevat shqiptarejashtë Shqipërisë londineze.Politikan modern nuk mund tëjesh, ndërsa e quan arkaikenacionalen, nëse shfaqesh ihapur, deri në shqyerjen e por-tave, me njerëz të politikës, të cilëtmë përpara mendojnë copëtimine shtetit të Kosovës dhe përfshir-jen e Shqipërisë në një ëndërr tëvjetër pansllave.Dy nga shtetet e përfolur, liderët etë cilëve po përqafohen deri nëmallëngjim, nuk janë pjesë eNATO-s. Shqipëria është. Ajo bënpjesë në një strukturë të për-

bashkët më fuqitë më të mëdhaperëndimore. Mbështetet prej saj,në të njëjtën kohë kur Serbiambështetet nga perandoria ruseme armët më të sofistikuara.Kundër kujt përgatitet shteti serb?A nuk i mjaftuan tri lufta nëBallkan dhe mendon se mund tëketë një të katërt? Përfitimet e përfolura, për kalimetë lira të kufijve, vetëm përmes njëdokumenti, çka ekziston meMaqedoninë e Veriut, lehtësimi itatimeve dhe çlirime të tjerafinanciare, po ashtu, nuk janë nëdobi të shtetit shqiptar, i cili endenuk e ka gjetur rrugën e duhur nëbashkëpunimin me Kosovën, ecila, edhe pse vendosi një taksë100 për qind ndaj shtetit serb,nuk përfitoi si e sa duhej ngaekonomia e shtetit shqiptar. "Kosova u vetpërjashtua" -deklaroi shefi i qeverisë shqiptare,i cili i ka hyrë në këmbë një aventure të pazakontë dhe papasur miratimin e asnjë strukturetjetër, pa u konsultuar me histori-anë, ekonomistë, politikanë, meakademikë, njerëz të mençur, çkae ka bërë prej kohe shteti serb. Aventura e tashme mund të jetë edobishme, për pak kohë, përimazhin e shefit të qeverisë nëvendet e ndërlidhura në këtëMiniballkan, por do të jetë e dërmuar në bashkëkombësit e tij.Euforia nuk është shenjë e suksesit dhe e dobisë.Euforia është çasti që sjell dëshpërim.Në fund të fundit, ky vend nukështë çiflig i askujt, aq më pak injë njeriu që, duke qenë kryemi-nistër, mendon se mund ta sjellëatë në majën e gishtërinjve tëdorës së djathtë. Shteti dhekombi nuk duhet të paguajë përdëlirin e askujt!

Dëliri ballkanik i Edi Ramës

12 E MARTË, 12 NËNTOR 2019 NEKROLOG

Bali MMAHMUTI

Jeta shpeshherë bën të sajën, papyetur për dëshirat e njerëzve tëshumtë që do të donin ta kishinpranë Roland Kaçanin edhe përshumë vjet të tjera. Edhe nemiqtë, kolegët, shokët e familjarëtnuk kemi ç'të bëjmë tjetër veçset'i shfletojmë kujtimet dhe,njëkohësisht, ta shprehimrespektin e thellë për shokuntonë që u largua para kohe,papritur, në një moshë ende tëre, kur kishte ende shumë për t'idhënë shoqërisë, vendit dhefamiljes së tij. Roland Kaçani ishte pionier nëfushën e sigurimeve në trojetshqiptare dhe më gjerë. Ai vurithemelet në lëmin e sigurimevenë territoret shqiptare, e avancoi këtë sektor në Kosovëdhe në Shqipëri në stadin e sigurimeve evropiane, e mod-ernizoi atë duke bërë përpjekjeditë e natë për t'i ngjarë sa mëshumë sektorit të sigurimeveevropiane. Ishte nga ata bredhës që vazhdimisht kërkonteshtegun e duhur dhe për këtënuk e fillonte ditën e sotme aty ku e kishte përfunduar tëdjeshmen, ashtu siç edheperëndimi i diellit nuk na gjenaty ku na ka lënë lindja e tij. Vdekja tragjike e RolandKacanit, drejtorit të Kompanisësë Sigurimeve "SIGMA"

Interalbania vig sh. a. - Dega nëKosovë, është një humbje emadhe për komunitetin e biznesit, e sidomos të komunitetittë fushës së sigurimeve nëKosovë dhe në Shqipëri.Kontributi i tij për çuarjen përpara të rrjedhave biznesoreshqiptare dhe për avancimin eveprimtarisë së sigurimeve nëterritoret shqiptare është ipashlyeshëm. Ishte njeri medije, gjuhë, kulturë e vizion,njeri që komunikonte megjuhën dhe logjikën evropiane.U imponua në lëmin e sigurimeveme aftësi të pashoqe, mepërkushtim dhe me korrektësishembullore. Këtë e arriti dukestudiuar këtë lëmë që, në thelb,duke vazhduar pareshturaftësimin profesional dhe dukepërvetësuar dhe aplikuar

përvojat dhe standardet më tëavancuara evropiane në këtëfushë. Ai e kishte synim primarqë lëmin e sigurimeve ta bëjë tëbesueshëm për profesionalizmindhe korrektësinë ndaj klientelës.Ai nuk reshti dot së kërkuari që të aplikohet standardi irespektimit, në radhë të parë tëklientit, të të dëmtuarit. Në këtëmënyrë e krijoi autoritetin e tijprej një profesionisti të pashoq,si dhe ngriti kompaninë e sigurimeve "SIGMA" interal-banian vig sh. a. në standin ekompanive lidere jo vetëm nëKosovë dhe Shqipëri, por edhenë rajon e më gjerë. Ai në vitet epasluftës në Kosovë u angazhuafuqishëm për t'i përbashkuar samë shumë rregullat dhe normatligjore të sigurimeve në Kosovëdhe në Shqipëri. Ishte i veçantë

në ngulmimin e tij që tëunifikohet legjislacioni ndër-shqiptar i sigurimeve dhe nëkëtë aspekt ai shërbeu si urëndërlidhëse ndërshqiptare.E deshën të gjithë ata që e njohën në Shqipëri, Kosovë emë gjerë, dhe nuk ishin tëpaktë. Të gjithë do ta ndiejmëgjatë mungesën e tij, familja,shoqëria, bashkëpunëtorët, eveçanërisht ne që kemi pasurfatin të punojmë së bashku nëtregun e sigurimeve, gjegjësishtnë kompaninë e sigurimeve"SIGMA" interalbania vig sh. a. -Dega Kosovë, që ishte edhe vetëjeta e tij, ku falë vizioneve tëRolandit u bë e njohur dhe meshumë reputacion në industrinëe sigurimeve jo vetëm brendaKosovës, por edhe më gjerë.Njeri i shquar për dije, përshpirtin e ndërmarrësisë, poredhe për korrektësinë e sin-qeritetin e pashoq. Realizimet eprojekteve të tij, debatet e tij,leksionet e tij, organizimi që bëri ndër vite kompanisë sësigurimeve "Sigma", për ne dotë mbeten shenja kujtese tëpërhershme e të shtresuarathellë në ndërgjegjen tonë.Duhet folur paksa edhe përRolandin njeri jashtë punës, përRolandin të cilit familja dhe nemiqtë e tij të afërt do t'iandiejmë mungesën. Pak njerëzkemi njohur në jetë që ta kishinmirësinë e tij në shpirt dhe

ndjenjën e përgjegjësisë ndaj tëafërmve në nevojë; karakteristikate tij si një fëmijë shembullor përprindërit, vëlla i pashoq përmotrën dhe vëllanë, xhaxha,dajë i pashoq për nipërit dhembesat.Njeri që rrezatonte veç ndjesipozitive dhe që nuk e dëgjojeasnjëherë të fliste keq përaskënd. Shembull tolerance,qytetarie e virtyti… njëri që kure takonim na induktonte mepozitivitetin dhe energjinë që etejçonte aq bindshëm të ne.I ndritë shpirti për jetë se ishteshok bujar, burrë dhe njeri imirë që do të mbetet shembulldhe krenari familjare,shoqërore, patriotike dheintelektuale për ta pasur lakmi.Sepse ai shkoi për të mbetur mene - përgjithmonë. Është ky ligj iamshueshëm i Zotit!Landi, po largohesh duke nalënë një zbrazëti të pambyll-shme.Do të na mungojë prania jote,fjala jote, e qeshura jote, këshillajote e mençur!Ti shkove befasisht, duke nalënë të trishtuar dhe të tronditur,por do të jesh gjithmonë me ne dhe ne do t'i vazhdojmëprojektet e mëdha që na i le.Lamtumirë Drejtor, shok, mik ishtrenjtë! U prehsh në paqe dhe i përjetshëm qoftë kujtimi yt!

DY FJALË PËR DREJTORIN,MIKUN, KOLEGUN

ROLAND KAÇANI -’LANDI’

13E MARTË, 12 NËNTOR 2019PUBLICITET

Auto Shkolla “RITMO - L”

Prishtinë

Eksperienca jonë- përfitimi i juaj.

Ju mirëpret:Stafi i Auto Shkollës " Ritmo -L "

Tel / kontakt: 044 248 173044 200 604044 375 333

14 E MARTË, 12 NËNTOR 2019 GLOB RAJON

ANKARA, 111 NËNTOR - Autoritetetturke thanë të hënën se kanënisur kthimin e xhihadistëve tëhuaj në vendet e tyre të origjinës.Një amerikan tashmë ështëdëbuar, ndërsa disa evropianëjanë në proces të dëbimit ngaTurqia, tha zëdhënësi iMinistrisë së Brendshme turke,Ismail Catakli. "Një luftëtar ihuaj terrorist nga Shtetet eBashkuara është dëbuar pasijanë kryer të gjitha procedurat.Planet e udhëtimit për shtatëluftëtarë terroristë me origjinë

nga Gjermania kanë përfunduarpo ashtu dhe ata do të dëbohenmë 14 nëntor", tha Catakli.Shtetet e Bashkuara dheGjermania nuk kanë bërë endeasnjë koment.Javën e kaluar, ministri iBrendshëm turk, SuleymanSoylu, është zotuar se do t'i kthe-jë në vendet e origjinës të gjithëxhihadistët e huaj. Ai ka thënë seTurqia ka në paraburgim mbi 1200 luftëtarë të huaj të grupitmilitant Shteti Islamik.Turqia i ka kritikuar vendet

perëndimore që kanë refuzuart'i riatdhesojnë shtetasit e tyre,që i janë bashkuar ShtetitIslamik në Siri dhe Irak, madjeduke ua marrë disave edheshtetësinë. Nuk është e qartënëse Turqia do të jetë në gjendjet'i riatdhesojë ata që e kanëhumbur shtetësinë.Edhe pse me Konventën e NjuJorkut të vitit 1961 është jolegaleqë të lihet dikush pa shtetësi,disa vende, përfshirë Britaninëdhe Francën, nuk e kanë rati-fikuar atë.

Turqia nis kthimin e terroristëve të huaj në vendet e origjinës

MADRID, 111 NËNTOR - Socialistëtqë kanë qeverisur deri më taninë Spanjë kanë fituar më sëshumti vota në zgjedhjet e sëdielës, mirëpo kanë humburshumicën meqë partitë ekrahut të djathtë kanë shënuarfitore të mëdha. Partia Popullore konservatoreështë renditur e dyta dhe partiae të djathtës ekstreme, Vox, kafituar më shumë se dyfishin evotave në krahasim me zgjedhjet e kaluara, duke ushndërruar në partinë e tretëmë të fuqishme në këtë shtet. Këto kanë qenë zgjedhjet ekatërta që janë mbajtur nëSpanjë në katër vjetët e fundit.Në procesin zgjedhor të mbaj-tur në muajin prill nuk ka pasurshumicë të qartë, andaj socialistët kanë dështuar që tëformojnë koalicion qeveritar.Këtë herë socialistët kanë fituar120 ulëse nga 350 sa janë nëtotal, apo tri më pak në krahasimme zgjedhjet e muajit prill.Teksa u është drejtuarmbështetësve socialistë passhpalljes së rezultateve, kryemi-nistri Pedro Sanchez ka thënëse është prioritet i tij që të "formojë qeveri stabile dhe tëbëjë politikë për të përfituarshumica e spanjollëve"."Dëshiroj t'ua bëj thirrje tëgjitha partive politike, që të

veprojnë me përgjegjësi nëmënyrë që të zhbllokohet situatapolitike në Spanjë", ka thënë ai.Pas dështimit për ta formuarqeverinë, Sanchez kishte shpresuar se mbajtja e zgjedhjevetë reja do ta fuqizonte dorën epartisë së tij, mirëpo PabloIglesias, lider i krahut të majtë,Podemos, ka paralajmëruar seky proces vetëm ka forcuar tëdjathtën ekstreme. "Edhe njëherë ne i zgjasim dorën PartisëSocialiste dhe PedroSanchezit", ka thënë ai, dukebërë të ditur se është i gatshëmpër t'i nisur bisedimet me këtëparti.Podemos është aleat politiknatyral i Partisë Socialiste.Megjithatë, një koalicion nëmes të të dyja grupeve sërishnuk do ta arrinte numrin eduhur për shumicë parlamentare.Partia e të djathtës ekstreme,Vox, konsiderohet se ka përfituarnga situata në Katalonjë dhendjenja e fortë antiseparatistenë rajone të tjera të Spanjës."Sot në Spanjë është bashkuarnjë mundësi patriotike dhe njëmundësi shoqërore, e cilakërkon unitet kombëtar për rregullim të rendit kushtetues në Katalonjë",ka thënë lideri i partisë Vox,Santiago Abascal, parambështetësve të tij.

Rritja e shpejtë e partisë Voxështë kthyer në një prej pikavekyçe të diskutimit.Spanja është paraqitur imunepara valës në rritje të pop-ulizmit të së djathtës ekstremenë kontinent në dekadën e fundit, ndonëse ky vend ështëpërballur në të kaluarën me

diktaturën ushtarake të gjener-alit Francisco Franco.Mirëpo tani Vox ka krijuaridenë se është forcë e madhe nëpolitikën spanjolle.Liderja e partisë të së djathtësekstreme në Francë, Marine LePen, ka uruar përmes një postimi në "Twitter", partinë

Vox, për "suksesin e jashtëza-konshëm".Popullisti italian Matteo Salvinika folur me gëzim për suksesine partisë Vox. "Aspak racizëmdhe fashizëm, në Itali dhe nëSpanjë ne vetëm duam të jetojmë në paqe në shtëpinëtonë", ka thënë ai në "Twitter".

UASHINGTON, 111 NËNTOR -Presidenti Trump mbajti njëfjalim në hapje të paradës sëveteranëve në qytetin e Nju-Jorkut me rastin e festimit tëDitës së Veteranëve. "Ky vendju ka përjetë borxh dhe ne jufalënderojmë të gjithëve", tha

Trumpi, i cili është presidenti iparë në histori që merr pjesënë paradën e veteranëve nëNju-Jork, më e madhja nëvend.Në ShBA, Dita e Veteranëve, enjohur fillimisht si Dita eArmëpushimit, është ditë

pushimi dhe kremtohet çdovit më 11 nëntor, për t'i nderu-ar veteranët e ushtrisë. Ajopërkon me ditë të ngjashmeqë përkujtohen në vende tëtjera dhe që shënojnëmbarimin e Luftës së ParëBotërore. Me këtë rast, në

Varrezat Kombëtare tëArlingtonit, pranë kryeqytetitUashington, zhvillohen çdo vitceremoni me fjalime dhevënie kurorash me lule. Këtëvit presidenti Trump zgjodhi tapërkujtojë Ditën e Veteranëvejashtë Uashingtonit.

Presidenti Trump flet në Nju Jork për Ditën e Veteranëve

Partia Socialiste fiton zgjedhjet në Spanjë

Pasi Partia Socialiste ka fituar më së shumti votanë zgjedhjet e së dielës në Spanjë. KryeministriPedro Sanchez ka thënë se është prioritet i tij që tëformojë qeveri stabile dhe të bëjë politikë për tëpërfituar shumica e spanjollëve

15E MARTË, 12 NËNTOR 2019KULTURË

1.Na vvjen kkeq qqë jju kkemimunguar

Ken Loach mund të jetë 83 vjeç,por regjisori i madh britanik mendihmën e skenaristit të tij,Paul Laverty, ai është shumë inaftë në kinema.Historia përqendrohet nëRickyn (Kris Hedding), një njeriqë mban familjen e tij dukedrejtuar një furgon shpërndar-jeje. Filmi është vlerëzuar përmeszhin e dhumbshëm qëpëercjell dhe ndan të njëjtënpyetje që Loach ka bërë për mëshumë se 50 vjet: a duhet të jetëvërtet jeta si kjo?Do të publikohet më 8 Nëntornë Finlandë dhe Norvegji dhe14 Nëntor në Itali dhe Hollandë.

2.Krishtlindja ee kkaluar

Elton John, Bruce Springsteen,

The Beatles … kanë frymëzuartë gjithë filmat nostalgjikë në dyvitet e fundit.Dhe tani është radha e GeorgeMichael. Një komedi romantikefestive me një sëmundje kro-nike në të.Ylli i Krishtëlindjes së funditEmilia Clarke (Game ofThrones), e cila punon si asis-tente dyqanesh me një jetë nëLondër është rrëmujë.Henry Golding (Crazy RichAsians) është beqari që do t'irregullojë jetën asaj.Por ku është George Michael nëfilm? Por regjisori i filmit, PaulFeig dhe bashkë-shkrimtarja,Emma Thompson, premtojnëse lidhja është atje. Thjeshtduhet të kesh besim.Do të publikohet në 7 Nëntornë Australi dhe Zelandën e Re, 8Nëntor në SHBA dhe Kanadadhe 15 Nëntor në MB dheIrlandë.

3.Engjëjt ee CCharlie

Engjëjt e Charlie do të sjellë njërisi të serialeve televizive tëviteve 1970, për të mos përmen-dur dy filmat nga 2000 dhe 2003,versioni i ri është mjeshtëruarnga Elizabeth Banks, filmi i parëme metrazh i të cilit si regjisorishte Pitch Perfect 2.Ngjarja është mes një ndërm-jetësi midis misteriozit CharlesToënsend dhe detektivevefemra që ai paguan për tëshkuar në aventura.Engjëjt e fundit të Charlie janëKristen Steëart, Ella Balinskadhe Naomi Scott, megjithëse atado të përpiqen të tejkalojnëtreshen që regjistroi këngën metemë të filmit, Ariana Grande,Miley Cyrus dhe Lana Del Rey.Filmi do të publikohet në 14nëntor në Australi dhe HongKong, 15 nëntor në SHBA,Kanada dhe Meksikë dhe 29nëntor në MB dhe Irlandë

4.Queen && SSlim

Queen & Slim është një thrillerromantik i shkruar dhe drejtuarnga dy gra me ngjyrë.Regjisorja është MelinaMatsoukas, krijuesja fituese eGrammy pas videove të shumtatë Beyoncé, dhe skenaristja,Lena Ëaithe, është krijuesefituese e Emmy-t e Chi-së.

Së bashku ata kanë bërë të ash-tuquajturin "Bonnie dheClyde", por ata nuk duan që tëpërshkruhet ashtu.Në film do të krijohet panik, kunga vajzat do të qëllojnë njëpolic dhe së shpejti çifti do tëudhëtojë në SHBA.Filmi do të publikohet në 27nëntor në SHBA dhe Kanada.

5.Frozen III

Frozen ishte një nga filmat mëtë shikuar derisa u shfaq LionKing.Filmi Frozen II do të tregojë se siElsa, Anna, Olaf dhe Kristoff dotë largohen nga Arendelle për tëkërkuar burimin e magjisë sëakullt të Elsa-s.Edhe pse miliona fëmijë që epëlqyen filmin e parë janë më tërritur tani, shpresojmë që tëpritet përsëri mirë.Filmi do të publikohet në 20nëntor në Gjermani e Francëdhe 22 Nëntor në MB dhe SHBA

6.Harriet

Harriet Tubman është një ngafigurat më heroike të lëvizjeseliminatore në SHBA.Lindur në skllavëri nëMaryland, Tubman bëri njëarratisje të guximshme nëFiladelfia dhe më pas u kthye nëJug për të ndihmuar në çlirimin

e dhjetëra robërve të tjerë.Planet për të vendosur portretine saj në 20 dollarëshin, u vonu-an në fillim të këtij viti, por përtë është realizuar një biografi edrejtuar nga Kasi Lemmons,dhe duke interpretuar CynthiaErivo së bashku me JanelleMonae.Është publikuar më 1 nëntor nëSH.B.A. dhe do të jetë në 22Nëntor në Mbretërinë eBashkuar dhe Irlandë.

7.Një dditë ee bbukur nnë llagje

Tom Hanks do të marrë pjesë nëfilm, ku do të jetë mikpritësi ilagjes së Mister Rogers për mëshumë se 30 vjet.Fred Rogers ishte një ikonë etelevizionit të fëmijëveparashkollorë.Tani Marielle Heller drejton njëbiografi, në të cilën një gazetarme probleme, MattheëRhysështë caktuar ta intervisto-jë atë.Caryn James, gazetari i kulturëssë BBC-së admiron emocioninautentik dhe thotë se "Një ditë ebukur në lagje, rezulton të jetëdiçka e rrallë.Një film që do t'ju sjellë ngro-htësi sa edhe cinikët do ta duan.Filmi do të publikohet në 22nëntor në SH.B.A. dhe Kanadadhe 27 Nëntor në Indonezi dhe28 Nëntor në Singapor.

Filmat që duhet të shikoni në muajin nëntor

Për fansat e filmave dhe aktorëve tënjohur të kinematografisë botërorenëntori do të jetë i mbushur mehistori interesante.Më poshte janë të listuara 7 filmat qëkanë dalë dhe pritet të dalin në kinematë botërore për muajin nëntorbashkë me historinë e tyre

16 E MARTË, 12 NËNTOR 2019 MEDIALE

PESHORJADo të jenirebel dhe

nervoz sotdhe pa

ndonjë shkak ose arsye.Kjo gjë do t'ju bëjë të

jepni vendime të dyshimtalidhur me disa çështje.

AKREPINdjenjat

dhe emocionet

sot do të jenëprimare në ditën tuaj. Çdogjë duket se shkon ashtu

siç duhet dhe do tëudhëhiqeni nga zemra.

SHIGJETARIMos lejoni

që stresi ta

shkatërrojëditën e sotme. Edhe pse do

të keni disa vonesa nëçështje të caktuara, nuk

është fundi i botës.

BRICJAPIKeniplane

afatgjatalidhur me

një person të caktuar. Por,do të ishte mirë që dhe ai

të ishte në dijeni të ndjenjave tuaja për të.

UJORIProblemetqë mundt'ju dalinsot në

punë, mund t'i zgjidhnivetëm duke ruajtur

qetësinë dhe pa ju kapurpaniku.

PESHQITGjithë

dita juajsot do të

kalojë nënjë pështjellim ndjenjash

dhe arsyesh e nuk po dinitë ndani disa gjëra që ju

shqetësojnë.

DASHIMe

shumëmençuri

arrini të menaxhoniçdo lloj situate që jua

afron dita.

DEMIEdhe psesot per-

sona afërjush ju

ndiejnë larg e jo të përf-shirë në biseda, kjo ështënjë strategji e mirë për tëmos dalë kundër tyre.

BINJAKËTProjektetë reja

dhe ecjetë reja në

karrierën tuaj profesionalepo paraqiten në horizont.Do t'i kapni në ajër dhe do

të përfitoni nga kjo gjë.

GAFORRJANë

çështjepune dhe

ato familjarejeni autoritar dhe jepni gjithmonë zgjidhjen

përfundimtare. Njerëzit qëkeni pranë besojnë te ju.

LUANISot do tëpërfundonigjithçkaqë keni

lënë pezull nga ja