ARAŞTIRMA (Research)

ÖZET ABSTRACT

Giriş: Feldspatik porselen simante edilmeden önce yüzey işlemlerine tabi tutulurlar. Candida albicans’ın (C. albicans) sadece ağız dokularına değil, protetik malzemelere de adezyon yaptığı bilinmektedir. Ancak farklı yüzey işlemi yapılmış feldspatik porselen yüzey-lerine adezyon miktarında değişiklik olup-olmadığı açık değildir.

Amaç: Çalışmada, C.albicans’ın farklı yüzey işlemleri yapılmış feldspathic porselen yüzeylerine yapışması-nın kolorimetrik yöntemle incelenmesi amaçlandı.

Gereç ve Yöntem: Bu amaçla hazırlanan porse-len örneklere otoglaze, iyon değişimi, overglaze ve polisaj gibi 4 farklı yüzey işlemi yapıldı. Örneklerin yüzey özellikleri elektron mikroskopuyla (SEM) ince-lendi. Güçlü yapışma özelliği gösterdiği bilinen bir C. albicans kökeni (GDH 2346 ) ve klinik kaynaklı bir C.albicans kökeninin yapışma yetenekleri RPMI 1640 besiyerinde test edildi. Yapışmanın kantitatif olarak ölçülmesi XTT/KoenzimQ0 yöntemiyle ger-çekleştirildi.

Bulgular: İstatistiksel değerlendirme Kruskal-Wallis ve Mann-Whitney U testi ile yapıldı. Çoklu karşılaştır-malarda Bonferroni düzeltmesi yapıldı. Sonuç olarak farklı yüzey işlemleri yapılan feldspathic porselen örnekler arasında C.albicans ve farklı türünün yapış-

Introduction: The feldsphatic porcelain materials are undergone to some surface treatments before cemen-tation. It is known that Candida albicans adhere not only to intraoral tissues but also to dental materials. But it’s not clear if the same adherence occur to the same material treated by some surface modificati-ons.

Aim: The aim of this study was to eevaluate the adherence of C. albicans to feldsphathic porcelain subjected to different surface finishing procedures using colorimetric technique.

Material and Method: Four different surface treat-ments have been applied to feldsphatic porcelain specimens, which are autoglaze, ion exchange, overg-laze and polishing respectively. Scanning Electron Microscopy was used to evaluate the surface texture of samples. Adherence amount of C. albicans species (GDH 2346) which are known by their strong adhe-rence feature and clinical based C. albicans speices were tested on RPMI 1640 culture. The quantitative measurement of adherence was performed with XXT/ Coenzyme Q0 method.

Results: Statistical evaluation was made by using Kruskal-Wallis test and Mann Whitney U test. Pairwise comparisions were also made by using Bonferroni correction. The results of this study showed that no

Hacettepe Diş Hekimliği Fakültesi DergisiCilt: 32, Sayı: 1, Sayfa: 3-11, 2008

Farklı Yüzey İşlemleri Yapılmış Feldspatic Porselen Örneklere Candida Albicans

Yapışmasının İncelenmesi

The Effect of Different Surface Treatment on the Candida Albicans Adhesion of Feldspathic

Porcelain

*Yrd.Doç.Dr. Arzu ATAY, **Doç.Dr. M. Ali SARAÇLI

*Gülhane Askeri Tıp Akademisi Haydarpaşa Eğitim Hastanesi**Gülhane Askeri Tıp Akademisi Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı

�

GİRİŞ

Sabit protez uygulamalarında feldspatik por-selen materyali üstün estetik özelliklerinden dola-yı sıklıkla tercih edilmektedir. Porselen materyali yapısında birçok üstün özellik taşımasıyla birlikte, bitirme işlemleri öncesi kırılganlık özelliği göste-rir1,2. Bu dezavantajı ortadan kaldırmak amacıyla porselen yüzeyine bitirme işlemleri uygulanmak-tadır. Farklı metotlarla uygulanan bitirme işlemle-ri, hem porselen materyalinin doğal diş minesi-ni taklit edebilmesini, hem de kırılgan yapısının güçlenmesini sağlar1-4.

Bu yüzey işlemleri porselenin pişirme sonra-sı farklı ısılarda ısıtılması ve glaze materyali uy-gulanmasına göre adlandırılırlar. Naturalglaze, porselenin pişme ısısındaki ısı değerine kadar ısıtılması ile elde edilirken, overglaze porselenin pişme ısısından daha düşük bir ısıyla elde edilir, iyon değişimi ise porselen yüzeyine lityum iyonu içeren bir karışımın uygulanması ile porselen ve uygulanan karışım arasında karışılıklı olarak yü-zeydeki sodyum ve potasyum iyonlarının lityum iyonlarıyla yer değiştirmesi yoluyla elde edilir5. Bu işlem iki aşamalı ısıtma sistemi ile gerçekleş-tirilir.

Yüzey işlemleri ile birlikte restorasyon yüzey-leri de pürüzsüz hal alır. Pürüzsüz olan yüzeyler

sayesinde porselen restorasyonun kolay temiz-lenmesi ve doku uyumunun artması sağlanmış olmaktadır. Laboratuar ortamında yapılan yüzey işlemlerinin yanında restorasyonun simantas-yonunu takiben de ağız içinde oklüzal uyumla-maların yapılması gerekmektedir. Bu durumda in-vivo polisaj işlemi ile pürüzsüz ve cilalı yüzey elde edilmeye çalışılır. Çalışmalarda farklı gren-lerdeki frezler ile yapılan polisaj işleminin klinik olarak glaze yapılmış yüzey özelliklerine yakın yüzey elde edilebildiği gözlenmiştir3,4. Dolayısı ile in-vivo polisaj işlemi de porselen materyali için yüzey bitirme işlemi olarak kabul edilebilir.

Kandida türleri ağızda çok rastlanılan kom-mensallerdir. C. albicans ise ağız florasında bu-lunan ve fırsatçı bir patojen olarak rol oynayan en yaygın, zehirli kandida türüdür6. C. albicans, oral kavitedeki mikroorganizmaların; sağlıklı bireylerde %25, çeşitli sağlık sorunlarına sahip bireylerde ve özellikle immünsüpresif hastalarda ise %50-90 kadarını oluşturlar7. C. albicans’ın adezyonunu aydınlatmaya yönelik pek çok araş-tırma yapılmıştır. C. albicans’ın biyolojik dokular yanında akrilikler8, resin-kompozitler9, plastikler gibi materyallere de adezyon yaptığı bilinmekte-dir. Günümüze kadar yapılan çalışmalarda adez-yon mekanizmasında, yüzeydeki protein resep-törlerinin önemli rol aldığı kabul edilmiştir.10-14

ANAHTAR KELİMELERYüzey işlemleri, C. albicans, adezyon

KEYWORDSSurface treatment methods, C.albicans, adhesion

ması istatistiksel olarak birbirinden farklı bulunmadı (pnaturalglaze=0,34; poverglaze=0,34; piyondeğişimi=0,31; ppoli-

saj=0,14).

Sonuç: Sonuç olarak farklı yüzey işlemi yapılmış aynı feldspatik porselen materyaline C. albicans adezyonu olabildiği, farklı yüzeylerde C. albicans adezyon mik-tarının birbirinden farklı olmadığı gözlendi.

statistical difference of the adherence of C. albicans to feldsphatic porcelain specimens with different surface treatments (pnaturalglaze=0,34; poverglaze=0,34; piyondeğişimi=0,31; ppolisaj=0,14).

Conclusion: In conclusion, C. albicans can adhere to the feldsphatic porcelain material and the number of C. albicans adhered to same porcelain with different surface treatments and C.albicans’ different species doesn’t show any difference.

�

C.albicans’ın dentin tabakası ve proteinler gibi çeşitli yapılar üzerine adezyon yaptığı, ayrı-ca düz ve cilalı yüzeylere kıyasla pürüzlü yüzey-lere daha fazla adezyon yaptığı bilinmektedir9-

11,12,15,16.

C. albicansın, ağız dokuları yanında protetik malzemelere kolaylıkla kolonize olarak ciddi en-feksiyonlar oluşturduğu görülmüştür17-22. Adez-yon miktarı ile koloni oluşturma ve hastalık mey-dana getirme kaabiliyeti arasında direkt bir ilişki olduğu belirtilmektedir7. Protetik malzemelere adezyonun nasıl oluştuğu, malzemenin yapısı-nın buna etkisi konusunda değişik araştırmalar mevcuttur8,14,16,20. Yapılan araştırmalarda C. al-bicansın yüzeye adezyonu ile ilgili olarak; yüzey pürüzlülüğü, tükrük proteinlerinin ve diğer yapış-kan mikroorganizmaların varlığı, konsantrasyon, maya hücrelerinin canlılığı, kültür şartları gibi faktörler sayılmaktadır21-22.

Bu bilgilerden yola çıkılarak planlanan ça-lışmada, sabit bölümlü protezlerin alt yapıları-nın veneering işleminde sıklıkla tercih edilen feldspatik porselen materyalinin, farklı yüzey işlemleri yapıldıktan sonra C.albicans adezyo-nuna yatkınlığının değişip-değişmediği araştı-rılmıştır.

GEREÇ VE YÖNTEM

Porselen Örneklerin Hazırlanması: Feldspatik porselen materyalinden (VMK 95, A2, Vita Zah-nfabrik, Bad Sackingen, Germany) 15 mm ça-pında ve 2 mm kalınlığında olacak şekilde metal kalıp yardımıyla 44 adet disk yapıldı. Bu amaçla her bir disk için 1.3 mg seramik tozu 0.3 cc li-kit oranları sabit olacak şekilde, aynı teknisyen tarafından klasik yöntemle hazırlandı. Örnekler porselen fırınında (Vacumat 200, Vita Zahnfab-rik, Germany) öncelikle 6000C’de 5 dk. ardın-dan sıcaklık dakikada 1000C arttırılarak vakum altında 9400C’ye kadar ısıtıldı ve hızlı bir şekilde soğutuldu. Bu şekilde standart olarak hazırlanan örnekler her grupta örnek sayısı 10 olacak şe-kilde 4 gruba ayrıldı. Birinci gruba naturalglaze işlemi, ikinci gruba iyon değişimi, üçüncü gruba

overglaze ve son gruba da polisaj işlemi örnek-lerin sadece bir yüzüne olacak şekilde aşağıdaki gibi uygulandı. Tüm uygulanan glaze materyalleri aynı kişi tarafından aynı fırça ve tek kat sürüle-rek standart kalınlık oluşturmak amacıyla tatbik edildi.

Natural glaze materyali (Vita Zahnfabrik, Bad Sackingen, Germany) porselen fırınında (Vacu-mat 200, Vita Zahnfabrik, Germany) üretici fir-ma direktiflerine göre: 600 0C sıcaklıktaki fırında 5 dakika bekletildi, ardından fırın sıcaklığı daki-kada 100 0C arttırılarak 940 0C’ye kadar ısıtıldı ve bu ısıda 1 dakika bekletildi ve ardından hızlı soğutulmak sureti ile glaze işlemi tamamlandı23.

İyon değişimi; örneklerin yüzeyine, distile su içerisinde başlangıçta %’sinde 10 mol lityum klo-rid (LiCl) bulunan ve bu oranın %’sinde 90 mol. sodyum klorid (NaCl)’e yükseltildiği solüsyon uy-gulandı. Ardından örnekler 7500C’de ısıtılmış fırında 30 dak. bekletildi, daha sonra fırın ısısı 450 0C’ye indirilerek örnekler bu ısıda 30 dak. daha bekletildi24.

Overglaze; overglaze tozu (Vita Zahnfabrik, Bad Sackingen, Germany) iyonize edilmiş su ile üretici firma önerisi doğrultusunda karıştırılarak örnek yüzeyine uygulandı. Uygulamayı takiben örnekler porselen fırınında önce 6000C’de 3 da-kika, ardından fırın ısısı dakikada 1000C arttırı-larak 9200C’de 1 dak. bekletilerek ve ardından hızlı soğutma uygulanarak yapıldı25.

Polisaj; örnekler keçe fırça üzerine değişik grenler ile elmas taneciklerinin yerleştirilmesi ile oluşturulmuş frezler (ECOMET-III, Buehler Ltd., Lake Bluff, IL, USA) ile ilk olarak 50 μm grenle, ardından sırasıyla 35 μm ve 15 μm grenler ile düzeltildi. Daha sonra cila patı (Buehler Ecomet, Buehler Ltd, Lake Bluff, IL, USA) ile ve 350 rpm devir ile 15 saniye cilalandı.

Her gruptan rastgele seçilen bir örnek yüzey pürüzlülüğünün incelenmesi amacıyla elektron mikroskobu (SEM) (JSM-6 6400, Jeol Ltd., Tok-yo, Japan) çalışmasına tabi tutuldu. Bunun için örnekler 25 nm altın alaşımı ile kaplanarak x500 büyütmede incelendi.

�

Her örnek distile su ve ultrasonik cihaz ile te-mizlendi. Ardından otoklavda sterilizasyon işlemi yapıldı.

Adezyon Ölçümü: Adezyon ölçümü, Ramage ve ark.16 ile Sen ve ark.17’nın kullanmış oldukları yöntemleri esas alınarak geliştirilmiş bir teknik-le gerçekleştirildi. YPD (%1 Yeast extract, %2 pepton, %2 dekstroz) agar besiyerine adezyon yaptığı bilinen C. albicans GDH 2346 kökeni ve klinik kaynaklı bir C. albicans kökeni pa-sajlandı. Bir gecelik kültür sonrasında yaklaşık 5 identik koloni YPD sıvı besiyerine ekildi ve 100rpm hızda çalkalamalı etüvde 370C’de bir gece inkübe edildi. 5000rpm hızda (9000gr) 10 dakika santrifüjlenerek elde edilen pellet iki kez PBS pH 7.2 (NaCl 8.0gr, KCl 0.2gr, Na2HPO4

1.15gr, KH2PO4 0.2gr, dH2O 1000ml) ile yıkan-dı. Hücre yoğunluğu mililitrede 1.0x1013 hücre olacak şekilde L-glutaminli, MOPS ile tampon-lanmış RPMI 1640 besiyeri ile süspanse edildi. RPMI 1640 besiyeri, 1.04gr RPMI 1640 (L-glutaminli ve bikarbonatsız) ve 3.453gr MOPS 90ml dH2O içinde çözüldükten ve 1M NaOH ile pH’sı 7.0 ayarlandıktan sonra son hacmi 100ml’ye tamamlanarak hazırlandı ve 0,44μm por çaplı filtre ile süzülerek sterilize edildi. Elde edilen standart maya süspansiyondan dörder mililitre altılı hücre kültür viyalleri içerisine yer-leştirilmiş steril dental diskler üzerine eklendi ve 48 saat süre ile 60rpm çalkalamalı etüvde 370C’de inkübe edildi. Süre sonunda besiyeri aspire edildikten sonra örnekler steril PBS ile iki kez yıkandı. Örnekler steril hücre kültür viyalle-rine alınarak steril PBS ile bir kez daha yıkan-dıktan sonra üzerlerine 1ml steril PBS ve 500μl XTT/Co Q0 karışımı (0.5mg/ml XTT, 40μg/ml Co Q0/ PBS’de) eklenerek 2 saat süre ile 370C’de inkübe edildi. Süre sonunda sıvı kısım mikrosantrifüj tüplerine alınarak 10000rpm de (9400gr) iki dakika santrifüjlendi ve üst kısım-dan alınan 100μl sıvı örneklerinin optik dansite-leri (OD 490) mikroplatelere aktarılarak ELISA okuyucuda (BIO-TEK EL800, Winooski, VT, ABD) 490nm’de okundu. XTT/Co Q0 karışımı-nın OD değeri tüm okuma değerlerinden çıka-

rıldı. Testin tekrarlanabilirliği her bir deneyin üç kez tekrarlanması ile ölçüldü.

İstatistiksel Analiz: Verilerin istatistiksel de-ğerlendirmesi %95 güven aralığında, 0,05 an-lamlılık düzeyinde; ortalama, ortanca, standart sapma, minimum, maksimum değerleri hesap-landıktan sonra, gruplar arası karşılaştırılmalar için Kruskal-Wallis testi, grupların ikişerli karşı-laştırılmalarında ve oluşan farkların nereden kay-naklandığını belirlemek amacıyla Mann-Whitney U testi ve Bonferroni düzeltmesi yapıldı.

BULGULAR

XTT/Co Q0 yöntemi ile kantitatif olarak ölçü-len OD490 karşılıklarının ortalaması ve standart sapma değerleri Tablo I’de verilmiştir.

Yapılan SEM incelemesinde polisaj işlemi yapılan örneklerin diğer örneklere kıyasla biraz daha pürüzlü bir yapıya sahip olduğu belirlendi( Resim IV). Naturalglaze, overglaze ve iyon deği-şimi yapılan örneklerin yüzey pürüzlülüğü birbiri-ne yakın bulundu (Resim 1, 2, 3). Tüm örnekler arasında yüzey pürüzlülüğü açısından belirgin bir fark bulunmadı.

Her iki kandida türünün de porselen mater-yali üzerine adezyon yaptığı belirlendi. Her bir C. albicans kökeni için araştırma kapsamında kul-lanılan porselen materyalleri üzerine olan adez-yon değerleri arasındaki farkın istatistiksel olarak önemli olmadığı tespit edildi (p>0,05). Benzer şekilde her bir materyal için farklı kökenli C. albi-cans adezyon oranları arasındaki fark da istatis-tiksel olarak önemli düzeyde bulunmadı (p>0.05) (Tablo I, II).

GDH 2346 yönünden örneklerdeki farklılıklar istatistiksel olarak anlamlı bulunurken alt grup in-celemesinde yapılan hiçbir karşılaştırma anlamlı bulunmadı (Tablo III). Klinik köken yönünden ör-neklerdeki farklılıklar istatistiksel olarak anlamlı olmadığı, alt grup incelemesinde de yapılan hiç-bir karşılaştırmanın anlamlı olmadığı belirlendi (Tablo III). Grupların yüzey ve adezyon özellikleri arasındaki ilişki Tablo IV’de gösterilmiştir.

�

TABLO I

C.albicans kökenlerinin farklı yüzeylere yapışmasının XTT/CoQ0 yöntemi ile ölçülen OD490 değerlerinin ortalaması ve standart sapma değerleri

Grup Tanımlayıcı istatistik GDH 2346 Klinikkoken

NaturalglazeOrtalama ,1204 ,1202

Standart Sapma ,00052 ,00042

OverglazeOrtalama ,1204 ,1202

Standart Sapma ,00052 ,00042

İyon değişimiOrtalama ,1206 ,1203

Standart Sapma ,00070 ,00048

PolisajOrtalama ,1221 ,1212

Standart Sapma ,00160 ,00114

Total

Ortalama ,1209 ,1205

Standart Sapma ,00116 ,00078

RESİM 1

Naturalglaze yapılan örneklerin SEM x500 büyütmede incelenmesi

RESİM 2

Overglaze yapılan örneklerin SEM x500 büyütmede incelenmesi

RESİM 3

İyon değişimi yapılan örneklerin SEM x500 büyütmede incelenmesi

RESİM 4

Polishing yapılan örneklerin SEM x500 büyütmede incelenmesi

�

TABLO II

Gruplara ilişkin tanımlayıcı istatistikler ve Mann-Whitney U testi sonuçları

Grup Tanımlayıcı İstatistik GDH 2346 klinikkoken z p

Naturalglaze

Ortalama 0,1204 0,1202

-0,9514 0,342Standart Sapma 0,00052 0,00042

Ortanca[Min;Max] 0,12 [0,12;0,12] 0,12 [0,12;0,12]

Overglaze

Ortalama 0,1204 0,1202

-0,951 0,342Standart Sapma 0,00052 0,00042

Ortanca[Min;Max] 0,12 [0,12;0,12 ] 0,12 [0,12;0,12]

İyon değişimi

Ortalama 0,1206 0,1203

-1,009 0,313Standart Sapma 0,00070 0,00048

Ortanca[Min;Max] 0,1205 [0,12;0,12] 0,12 [0,12;0,12]

Polisaj

Ortalama 0,1221 0,1212

-1,455 0,146Standart Sapma 0,00160 0,00114

Ortanca[Min;Max] 0,1225 [0,12;0,12] 0,1215 [0,12;0,12]

Total

Ortalama 0,1209 0,1205

Standart Sapma 0,00116 0,00078

Ortanca[Min;Max] 0,1205 [0,12;0,12] 0,12 [0,12;0,12 ]

TABLO III

Değişkenlere Göre Grupların Kruskal Wallis ve Mann Whitney U Testi sonuçları

GDH 2346 Klinik Köken

Tüm Grup

X2 8,537 7,717

sd 3 3

p 0,036 0,052

Naturalglaze

Overglaze

Z 0 0

p 1 1

Naturalglaze

İyondeğişimi

Z -0,602 -0,503

p 2,735 3,075

Naturalglaze

Polisaj

Z -2,314 -2,147

p 0,105 0,16

Overglaze

İyondeğişimi

Z -0,602 -0,503

p 2,735 3,075

Overglaze

Polisaj

Z -2,314 -2,147

p 0,105 0,16

İyondeğişimi

Polisaj

Z -2,086 -1,879

p 0,185 0,3

Naturalglaze

Overglaze

Z 0 0

p 1 1

�

TARTIŞMA

C. albicans adezyonunu; ışık veya elektron mikroskobu kullanılarak histolojik düzeyde gös-terme, metabolik aktivitenin pH değişimi veya formazon oluşumuna dayanan kantitatif teknik-lerle ölçmek mümkündür. Ramage ve ark.16 ile Sen ve ark.nın17 çalışmalarında, XTT yönteminin ışık ve elektron mikroskobu çalışmalarına kıyasla daha avantajlı olduğunu gözlemlemişlerdir. Çalış-ma kapsamında bu araştırmacıların tanımladık-ları tekniklerden modifiye edilen bir yöntem kul-lanılmıştır22. C. albicans’ın biyolojik materyaller dışındaki malzemelere olan adezyonunu incele-mede etkili yöntemler arasında en az dezavantajı olan yöntemin, bir tetrazolium tuzu olan (2,3)–bis(2-metoksi-4-nitro-5-sulfofenil)-5-[(fenilami-no)-karbonil]-2H-tetrazolium hidroksitin (XTT), 3-(4,5-dimetil-thiazole-2-yl)-2,5-difenil tetrazo-lium bromide yükseltilmesi düzeyinin metabolik aktivite göstergesi olarak kantitatif ölçüldüğü ko-lorimetrik yöntem olduğu kabul edilmektedir26,27.

C. albicansın pürüzsüz ve cilalı yüzeylere adezyonunun az olduğu bilinmekle beraber, farklı

yüzey işlemlerinin bu adezyona etkisi konusun-da fazla bir bilgi yoktur. Kawai ve ark. çalışma-larında glazelenmiş porselen yüzeylere polisajlı yüzeylere kıyasla daha fazla adezyon olduğunu tespit etmişlerdir20. Ancak çalışmamızda yüzey işlemleri arasında adezyon açısından fark görül-memiştir. Sonuçlar arasındaki farkın Kawai ve ark.’nın araştırmalarında glukan sentezleyebilen bakterileri kullanmalarından kaynaklandığı de-ğerlendirilmektedir.

Radford ve ark. C. albicansın adezyonunun erken safhalarında yüzey pürüzlülüğünün öne-mini ilk vurgulayanlardır21. Farklı polimerizasyon özelliği gösteren protez malzemelerine olan adez-yon miktarını inceledikleri in vitro çalışmalarında pürüzlü yüzeylerde adezyonun, düzgün yüzeylere oranla daha fazla olduğunu belirlemişlerdir. Ça-lışmamızda örneklerin yüzey pürüzlülüğü SEM ile incelenmiş ve örnekler arasında belirgin bir yüzey farklılığı görülmemiştir. Adezyon değerle-rinin birbirinden anlamlı bir fark içermemesinin yüzey pürüzlülüğü ile paralel olduğu değerlendi-rilmektedir.

TABLO IV

Her iki kökenin farklı yüzey işlemleri yapılmış feldspatik porselen materyaline olan adezyonu arasındaki ilişki

Yüzey İşlemleri ve Adezyon Özellikleri Arasındaki İlişki

İyon değişimi PolsajOverglazeNaturalglazeXTTCQO

OD

496

x hü

cre

sayı

sı/m

m2

10

Bregula ve ark. akrilik resinlerle yaptıkları çalışmalarında C. albicansın polisajlı yüzeylere kıyasla polisajsız ve pürüzlü yüzeylere daha fazla adezyon yaptığını gözlemlemişlerdir8. Çalışmalar arasındaki farkın malzemenin yapısı arasındaki farkdan kaynaklandığı değerlendirilmektedir.

Wang ve ark. ise çalışmalarında porselen yüzeylerin glaze yapılmış ya da polisajlı olmala-rının, adezyonda bir fark oluşturmadığını belirt-mişlerdir15. Araştırmamız kapsamında elde edi-len veriler doğrultusunda; polisaj ile farklı ısılarda uygulanan glaze işleminin C.albicans adezyonu açısından feldspatik porselen materyallerde bir fark oluşturmadığının tespiti, çalışma sonuçların birbirine paralel olduğunu göstermektedir.

Çalışmada anlatılan iyon değişimi ile yapılan glaze diğer yöntemlere kıyasla rutin laboratuvar işlemlerinden olmayıp genellikle in-vitro çalışma-larda kullanılan bir yöntemdir. Klinik uygulama-larda simantasyon sonrası zaman zaman yapıl-mak zorunda kalınan aşındırmalarda, çalışmada uygulanan polisaj işleminin standartlara oturtu-larak uygulanabilir olabileceği düşünülmektedir. Böylece oluşturulacak yüzey pürüzlülüğünün di-ğer yüzey işlemleri ile Candida adezyonu açısın-dan fark oluşturmayacağı ifadesini destekleyen bu çalışma sonuçların, klinik çalışmalarla destek-lenmesi gerektiği değerlendirilmektedir.

KAYNAKLAR

1. Fischer H, Marx R. Improvement of strength parameters of a leucite- reinforced glass ceramic by dual-ion exchange. J Dent Res 2001; 80:336-339.

2. Fischer H, Maier HR, Marx R. Improved reliability of leucite reinforced glass by ion-exchange. Dent Mater 2000; 16:120-128.

3. Cook, PA., Griswold HW, Post AC. The effect of superficial colorant and glaze on the surface texture of vacuum-fired porcelain, fixed prosthodontics. Oper Dent 1984; 51:476-484.

4. Mc Lean JW. The science and art of dental ceramics. A collection of monographs. Louisiana State University. School of Dentistry, Continuing Education Programme, 1974.

5. Holloway JA, Denry IL, Rosenstiel SF. Surface layer characterization after dual ion exchange of a leucite-reinforced dental porcelain. Int J Prosthodont 1997; 10:136-141.

6. Scully C, Flint SR, Stephen RP, Moos KF. Oral and maxillofacial diseases. 3th ed. New York: Mosby Co. 2004:114-115.

7. Odds FC. Candida and Candidosis. 2nd ed. London: Bailliere Tindalll, 1988.

8. Bregula L, Trzeciak H, Nolewajka-Lasak I. The study of adhesion of Candida albicans to the selected acrylic resins. Med Dosw Mikrobiol. 2006;58:67-71

9. Maza JL, Elguezabal N, Prado C, Ellacuria J, Soler I, Ponton J. Candida albicans adherence to resin-composite restorative dental material: influence of whole human saliva. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod 2002;94:589-92.

10. Mc Courtie J, Douglas LJ. Relationship between cell surface composition, adherence and virulence of Candida albicans. Infect Immun. 1984;45:6.

11. Calderone RA Calderone RA, Braun PC: Adherence and receptor relationships of Candida albicans.Microbiol Rev. 1991;55:1-20.

12. Makihira S. Nikawa H, Tamagami M, Hamada T, Samaranayake LP: Differences in Candida albicans adhesion to intact and denaturated type I collogen in vitro. Oral Microbiol Immunol 2002;17:129-31.

13. Roehm NW, Rodgers GH, Hatfield SM, Glasebrook AL. An improved colorimetric assay for cell proliferation and viability utilizing the tetrazolium salt XTT. J Immunol Methods 1991;142:257-65.

14. Kim E, Driscoll CF, Minah GE. The effect of a denture adhesive on the colonization of candida species in vivo. J. Prosthodont.2003 Sep;12:187-91.

15. Wang YN, Wen GJ, Shi B, Pan XH Adhesion of oral microorganisms on dental porcelain polished and glazed Zhonghua Kou Qiang Yi Xue Za Zhi. 2003;38:342-4.

16. Ramage G, VandeWalle K, Wickes B L, Lopez JL. Characteristics of biofilm formation by Candida albicans. Rev Iberoam Micol 2001;8:163-170.

17. Sen BH, Chugal NM, Liu H, Fleischmann J. A new method for studying the adhesion of Candida albicans to dentin in the presence or absence of smear layer. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod 2003;96:201-6.

18. Hawser S. Adhesion of different Candida spp. to plastic: XTT formazan determinations. J Med Vet Mycol 1996;34:407-10.

19. Chandra J, Mukherjee PK, Leidich SD, et al. Antifungal resistance of candidal biofilms formed on denture acrylic in vitro. J Dent Res 2001;80:903-8.

20. Kawai K, Urano M, Ebisu S. Effect of roughness of porcelain on adhesion of bacteria and their synthesizing glucans. J Prosthet Dent 2000;83:664-7.

21. Radford DR, Challocombe SJ, Walter JDi Denture plaque and adherence of C.albicans to denture base materials in vivo and in vitro. Crit Rev Orla Biol Med. 1999;10: 99-116.

11

İLETİŞİM ADRESİ

Yrd.Doç.Dr. Arzu ATAYGülhane Askeri Tıp Akademisi Haydarpaşa Eğitim Hastanesi İstanbul-Türkiye

Tel: 0216 542 20 20-4609 Fax: 0216 348 78 80 E-mail:arzuatay@gmail.com

Geliş Tarihi : 27.04.2007 Received Date : 27 April 2007 Kabul Tarihi : 07.12.2007 Accepted Date : 07 December 2007

22. Yanıkoğlu N, Aktaş E, Duymuş Z. Candida albicansın yapışmasının incelenmesi. Atatürk Üniv. Diş Hek. Fak. Derg. 2003;13:16-20.

23. Mc Lean JW. The science and art of dental ceramics. A collection of monographs. Louisiana State University. School of Dentistry, Continuing Education Programme, 1974.

24. Holloway JA, Denry IL, Rosenstiel SF. Surface layer characterization after dual ion exchange of a leucite-reinforced dental porcelain. Int J Prosthodont 1997; 10:136-141.

25. Giordano RA, Campbell S, Pober R. Flexural strength of feldspathic porcelain treated with ion exchange, overglaze, and polishing. J Prosthet Dent 1994; 71: 468-472.

26. Roehm NW, Rodgers GH, Hatfield SM, Glasebrook AL. An improved colorimetric assay for cell proliferation and viability utilizing the tetrazolium salt XTT. J Immunol Methods 1991;142:257-65.

27. Paul KD, Shoemaker RH, Boyd MR, et al. The synthesis of XTT: a new tetrazolium eagent that is bioreducible to a water-soluble formazol.J Heterocycl Chem 1988;25:911-4.