festung breslau

4/12/2014 Festung Breslau

http://festungbreslau.fotopolska.eu/wojskaniemieckie.htm 1/10

I. Sztab dowdztwa twierdzy 1. Genera - major Johannes Krause komendanttwierdzy 25.09.1944 - 3.02.1945.Czonkowie sztabu: Ia (szef sztabu ) - kapitanErdmann, oficer pomocniczy - nadporucznik Richter,kwatermistrz - pukownik von Hauenschild, (odlistopada 1944 do koca stycznia 1945 ), IIa (adiutant)- kapitan (od 16 III major) Boeck.Sztab Zwiadowczy Pnoc (do budowy okopw);dowdca - kapitan Lentzen, oficer artylerii - kapitanPelzederSztab Zwiadowczy Poudnie: dowdca - kapitanSelffert, oficer artylerii - kapitan Rolfes, oficer oddziauczogw kapitan Schimedes2. Pukownik a od 9,02,1945 genera - major Hans von Ahlfen komendant twierdzy 3.02.1945 -7.03.1945.3. Genera - porucznik a od 1.04.1945 genera -piechoty Hermann Niehoff komendant twierdzy7.03.1945 - 6.05.1945. Zastpca komendanta - pukownik Tiesler, adiutantkomendanta - nadporucznik Fischer.

a) Oddzia dowodzenia.Ia (szef sztabu) major Albrecht Otto, Ic - nadporucznikSchffinius,04- nadporucznik Pellegrini, nadporucznikBerger, porucznik GrtnerId - nadporucznik Richter (Ia/Org) i kapitan RischanekIa (Mess - pomiary, kartografia),Dowdcy wojsk specjalnych: (Ia/Art. (artyleria) -major(od 1 III podpukownik, i nastpnie pukownik)Urbatis, Ia/Pi (saperzy)- major Hameister, Ia/N(czno) - podpukownik Wittenberg, lotnictwo(komendant lotniska Gdw) - podpukownik vonFriedeburg.

b) Oddzia kwatermistrzowski (Ib)Kwatermistrz - major Poel (od koca stycznia dopoowy lutego), major Fuchs (od poowy lutego),nadzr i zaopatrzenie (Wehrmachtfhrungsoffizier) -porucznik Rossdeutscher (od 14 lutego,dotychczasowy komendant koszar "Brgerwerder"), 02 - nadporucznik Vinzen, oficer cznikowy zcywilnymi punktami zaopatrzenia - nadporucznikHoessel, odpowiedzialny za amunicj - kapitanKrawutschke i porucznik Selmaier, IVa (intendentura) -intendenci sztabowi Rademacher, Khnel, Schneider.OII (odpowiedzialny za poczt polow ) - porucznik



Doll, IVb (lekarz twierdzy) - starszy lekarz polowy drMehling, jego adiutant - modszy lekarz polowy Gesche,Vd (kapelan twierdzy) - kapelan katolicki , ks. Braschke, kapelan protestancki prof. Dr Preisker, VK(pojazdy) - kapitan Willner, oddzia patnika - starszyPatnik Bach.

c) Adiutantura (IIa)Adiutant - major Boeck, odzia tzw. oficerakierownictwa narodowosocjalistycznego - (N. S.-Fhrung) - kapitan van Brck, jego wsppracownik -porucznik Pampuch, dowdca, suby informacyjnej -nadporucznik Franke, komendant kwatery sztabowej -porucznik Wiens (do23 lutego),rotmistrz Puin(od pocztku marca), nadporucznik Seewann inadporucznik Petermann, komendant placu (Platzmajor)- major hr. Seidlitz, jego wsppracownik - kapitanHaase, oddzia garnizonowy (Standortoffizier) - majorBieneck z nastpujcymi oddziaami: IIa/G (grzebaniezmarych i polegych oraz opieka nad cmentarzamiwojskowymi) - kapitan Helbig (Grbefursorgeoffizier),kwaterowania (Unterkunft), wydawania przepustek,oficera sdowego i aresztu wojskowego: oficercznikowy lotnictwa (Flivo) - nadporucznik Kunze inadporucznik Neumann, komendant suby patrolowej -podpukownik von Nickisch (od 29 I). Sd wojskowy przy komendancie twierdzy - starszysdzia polowy dr Kara i od 14 III take nadporucznik dr Berger.

II. Jednostki Wojskowe

1.Samodzielne forteczne puki piechotya) Puk SS Besslein (pierwotny puk D) - skadajcy siz 1 zapasowego batalionu szkolnego piechotyartyleryjskiej SS w Lenicy, wrocawskiego zapasowegobatalionu szkolnego grenadierw pancernych SS ,wrocawskiej szkoy SS ( Funktions -Unterfhrerschule), szkoy podoficerskiej piechoty wStrzegomiu, 28 zapasowego batalionu weterynaryjnegow widnicy. Pniej w skad w/w wesza kompaniaHrivenarsch z batalionu Speckmann. Dowdc -Obersturmbannfhrer Besslein, Ia - kapitan Seiffert.Puk zoony by z nastpujcych batalionw (batalion= 3 kompanie po 12 druyn + 1 kompania bronicikiej):I - dowdca Hauptsturmfhrer Greger ( w skadziekompanie : 1, 2 Grner , 3 i 5);II - dowdca Hauptsturmfhrer Zielski ( w skadziekompanie 1, 2, 3, 4, 5);III - dowdca kapitan Sommer (strzegomska szkoapodoficerw);IV - dowdca Oberrsturmbannfhrer Scharpwinkel (w skadzie kompanie : 1, 2, 3, 4, 6).Dodatkowo w puku:- kompania samochodowa ,- dwie kompanie szkolne pod dowdztwemHauptsturmfhrera Roge i kapitana Zitzmanna,- dwie kompanie cikich modzierzy 120 mm,- pluton artylerii przeciwlotniczej.V batalion pod dowdztwem Zitzmanna uformowany z



jednostek: Gerlach, Lundius (SS), Piontek (dowdcaPiontek ), Scharpwinkel oraz kompanie - 2, 3, 4, 6 .Dodatkowo bataliony Volkssturmu 41 i 42.8 i 17 niezidentyfikowana do koca kompania pukuBesslein.

b) Puk Hanf ( pierwotne oznaczenie A), generalniezbieranina jednostek odczonych od macierzystychpukw. Dowdca by pukownik Gllnitz, a nastpnierotmistrz Hanf z 8 batalionu wywiadowczego wOlenicy, a od 24 III podpukownik Velhagen -przerzucony do oblonego miasta droga lotnicz.Puk tworzyy nastpujce bataliony:I forteczny zapasowy batalion szkolny Wrocaw -dowdca major Seidlitz (skad to 599 wrocawskibatalion strzelcw krajowych I batalion garnizonowy dozada specjalnych.1, 2 (dowdca por Szubert ), 3 i 4kompania.II forteczny zapasowy batalion szkolny Wrocaw -dowdca podpukownik Rothansel (od 24 marca). Skad utworzono z zbkowickiej szkoy podoficerskiejpiechoty. W skadzie 1, 5 (por Krummbein), 7 i 8kompania (dawny batalion Hannig).III - dowdca major Klose ( od 30 III) w skadzie 2 kompania (ustalenia).Dodatkowo w skad tego puku wchodziy:V batalion puku Wehl nazywany Batalionem Hanf.

c) Puk Mohr (wanie ten ktry tak broni si naKozanowie - pierwotna nazwa puk B).Dowdca major a nastpnie podpukownik MohrPowsta w poowie II 1945 z jednostek 49 zapasowegobatalionu szkolnego piechoty z Karowic oraz 83zapasowego batalionu szkolnego piechoty z Trutnowa,odstpionego przez 269 dywizje piechoty. Skada si znastpujcych batalionw:I - (49 batalion ) majora Tilgnera w skadzie jegokompanie :1, 2 Rychter , 3 oraz pluton cznoci.II - (83 batalion) majora Tenscherta zoony z kompani: 1, 2, 5, 6 (por Klein) i 8 (SS).III - nadporucznika Fritza zoony z 2, 3, 4, 5, 9, 10,11, 12 kompani.IV - dowdca major Seybold :1, 2, 3, 13, 14 kompania.Dodatkowo w skad Mohra wchodziy:- 18 kompania broni cikiej (por Stadela),- 19 kompania modzierzy,- 20 kompania modzierzy ,- kompania Goliatw,- 2 dywizjon artylerii przeciwlotniczej,- saperska kompania szturmowa,- pluton rowerzystw,- pluton cznoci,- pluton Suby Pracy 4/102 (podporzdkowany IVbatalionowi)- I batalion puku Wehl (czasowo).

d) Puk Sauer (pierwotnie oznaczony C).Dowdca pukownik Sauer (odznaczony KrzyemRycerskim). Utworzony z 49 zapasowego batalionu



szkolnego piechoty Karowic.Puk zoony z nastpujcych batalionw:I - skadajcy si z 2, 3, 4, 5 kompani.II - dowdca kapitan Kratz (pniej SS -Hauptsturmfhrer Riediger) - 2, 3, 4, 6 kompaniaIII - skadajcy si z 1, 2, 3 kompaniiIV - (prawdopodobnie Wuttke) to 2, 4, 5 kompania.Ustalono rwnie (2 AWP) bataliony Schwarz, Beniger,Block.Materiay potwierdzaj istnienie VI batalionu w skadziez 1 i 4 kompania), oraz kompanii broni cikiej.

e) Puk Wehl - dowdca pukownik Wehl (oznaczenie E)stworzony z kompanii lotniskowych, lotniczych kompaniiwarsztatowych i personelu naziemnego wywodzcegosi w czci ze szkoy lotniczej nr 5 na Strachowicach.Bataliony :I - kapitana Gnthera :1, 2, 3, 4 kompania.II - zoony z 1 i 6 kompanii.III - to 1, 2, 3, 4 kompania.IV - zoony z 1, 2, 3 kompanii.rda podaj dodatkowo acz nie do kocazweryfikowane nastpujce jednostki w skadzie w/wpuku:- 7 kompania,-13 kompania, -14 kompania,- 2 kompania XV batalionu,- XVI batalion,- 3 kompania VI batalionu,- 2 i 3 kompania XI batalionu,- kompania broni cikiej LX batalionu.

2. 609 dywizja piechoty do zada specjalnych.Dowdca genera - major (pniej genera porucznik )Ruff. Szef sztabu kapitan Mooshake, Ib - kapitanLudwig (od 5 III), IIa - major Mller, Ic - majorHundeck (od 5 marca). To zbieranina jednostek zrozbitych oddziaw zebrana przez patrole batalionuGllnitz.Skad tej dywizji tworzyy :8 zapasowy batalion wywiadowczy z Olenicy,oddziay z podoficerskiej szkoy piechoty wZbkowicach lskich,oddziay ze szkoy podchorych w Gnienie,kompania pancerna z Hohensalza, jednostki 269 dywizjipiechoty.Dywizje tworzyy trzy puki .a) Puk Kersten - dowdca major Kersten. Puk skadasi z nastpujcych batalionw:I - dowdca kapitan Bhm, w skadzie 1,2 i 3(Volkssturm) kompanie.II - 2, 6, 7 kompania + kompania szturmowa porSchmidta.Dodatkowo w skadzie puku byy:- 1 kompania,- 5 kompania,- 11 kompania,- 13 kompania (JG - dowdca Brockman),- 23 kompania Volkssturmu,- 32 kompania Volkssturmu,



- 44 batalion Volkssturmu.

b) Puk Reinkober pukownika Reinkobera to dwabataliony.I - rotmistrza Schmidta zoony z 1, 2, 3, 4 kompanii.II - z oony z 5, 6, 7 kompanii.- 13 kompania sieranta Fischera.

c) Puk Schulz majora Schulza w skad ktregowchodziy 3 bataliony.I - kapitana Brsehofa w skadzie z 1, 2, 3, 8kompani.II - dowdca kapitan Arnoldt. W skad batalionuwchodziy :1, 3, 6, 7, 8 kompania orazoddziay :- Herkt,- Kunert,- pluton cznoci,- grupa bojowa SS Neusigl (trzy kompanie)- jednostka (Einheit Patschowsky).III - z 9 (SS) i 12 kompani.Jednostki pukowe:- Krummbein- Gorband,- Rumpel,- Pluton modzierzy Bergmann,- 10 kompania (SS),- 11 kompania,- 13 kompania (nadpor. Kullman) - szkoa podoficerskaw Zbkowicach lskich,- kompania szturmowa,- kompania sztabowa (nadpor. Kramer),- 34 batalion Volkssturmu,- wzmocniona kompania cznoci,- pluton andarmerii polowej,- 609 batalion saperski,- trzy dywizjony artylerii puku Siebert.

3. Puk Artylerii Wrocaw (A. R. Breslau)Dowdca - pukownik Urbatis, oficer NSFO - majorSchulz.Puk stworzony na bazie szeciu baterii fortecznych:- 3048,- 3049,- 3075,- 3076,- 3081,- 3082,Oraz na nastpujcych jednostkach:- 28 zapasowym dywizjonie szkolnym artylerii lekkiej zBolesawca,- 28 zapasowym dywizjonie szkolnym artylerii cikiej zBolesawca.- 859 dywizjonie artylerii i jednostkach przejtych od17 i 269 dywizji piechoty.

Puk zoony by z 32 (wg komendantw) baterii:- 15 baterii lekkich haubic polowych 10,5 cm,- 4 baterie cikich haubic polowych 15 cm, - bateria cikich modzierzy 21 cm z 859



samodzielnego dywizjonu art.- 2, 3 bateria sztabowa (pniej 4 bateria pukuSiebert),- 4 baterie dzia rosyjskich 12 cm,- 5 baterii dzia rosyjskich 7,62 cm,- baterii dzia polskich 7,5 cm,- baterii dzia jugosowiaskich 7,5 cm,- baterii dzia woskich 7 cm,- 10 baterii przeciwlotniczych ,- 570 dywizjonu artylerii przeciwlotniczej (zoonego zbaterii Suby Pracy i "Heimat-Flak"),- 5 baterii 37 cikiego zapasowego dywizjonu artyleriiprzeciwlotniczej,- 5 baterii lekkiego dywizjonu artylerii przeciwlotniczejPichler (Suba Pracy i "Heimat - Flak"),- 3 baterii 165 cikiego dywizjonu artyleriiprzeciwlotniczej,- 3 baterii I zmotoryzowanego dywizjonu 6 pukuartylerii przeciwlotniczejkap Giesebrechta,- 4 baterii cikiego dywizjonu artylerii przeciwlotniczejMartin,- 3 baterii 109 cikiego dyonu artyleriiprzeciwlotniczej.- specjalnego oddziau meteorologicznego (Artilerie-Wettergruppe, por Schenke)- 4 plutonw pomiarowych (Lichtmesszug , I -pnocny, II - poudniowy, III - wschodni, IV -zachodni)- dywizjonu artyleryjskiego Volkssturmu.Puk ten z czasem rozpada si na cztery grupy:-Pnoc (major Hartl),- Zachd (kapitan Frohnert),- Poudniowy - Zachd (kapitan Girardot)- Artylerii 609 dywizji (major Siebert).

4.Oddzia pancerny Wrocaw (Panzer - Jger -Abteilung Breslau)odziaem dowodzi nadporucznik Retter.Odzia skada si z czterech kompanii.- 1 pancerna grupa bojowa Ventzke nadporucznikaVentzke z 1 czogiem typu IV, 2 czogami typu III, 6dziaami samobienymi z 311 brygady, 6 czogami typuII, 4 dziaami samobienymi z haubicami 10,5 cm,- 2 kompania uzbrojona w rusznice ppanc. "Ofenrohr",- 3 kompania (Hitlerjugend) uzbrojona w ruszniceppanc. "Ofenrohr",- 4 kompania (nadporucznik Albrecht) "Panzerschreck -Jagdkommando) uzbrojona w pancerfausty i inne rodkido zwalczania czogw,- 5 kompania (prawdopodobnie).

5. Puk saperski WrocawDowdca - major Hameister. I tu pojawia si ponownieKozanw bo wanie puk w utworzono na zaodze isprzcie 28 zapasowego batalionu szkoleniowegosaperw z Kozanowa. Dowdc by kapitan Mller. Puktworzyy:- kompania zapasowa- dwa plutony "goliatw" - razem 96 szt., (Kohne, Terjung),



- 69 kolejarska kompania saperska,- 62 forteczna kompania saperska,- kompania sztabowa Hoffmann,- kompania cznoci,- kompania wgierska,- oddzia specjalny policji ochrony przeciwlotniczej(Spreng - und Instandsetzungstrupp der Luftschutz -Polizei),- samodzielny oddzia Volkssturmu do sprawelektryfikacji, gazu i wodocigw (BetriebseigeneVolkssturmeinheit, Abteilung Strom, Gas und Wasser).I batalion majora Mllera ( prace inynierskie iwyburzeniowe przy wspudziale jecw i ludnocicywilnej) zoony z:- 1 kompanii,- 9 kompanii,- 11 kompanii.II batalion zmotoryzowany (techniczny) porucznikaSchultza - 6 kompania techniczna.III batalion kapitana Rothera podporzdkowany 609dywizji skada si z :- 1 kompanii,- 7 kompanii,- 8 kompanii.IV batalion - jednostka uderzeniowa (Stosstrupp -Batalion) zoony z :- 13 kompanii,- 14 kompanii,- 15 kompanii ( por Pietsch).V batalion penicy funkcje zabezpieczajc (strae namostach wrocawskich) zoony z :- 1 kompanii,- 2 kompanii,- 3 kompanii,- 4 kompanii,- 5 kompanii (Kissel)Wszystkie uzupenione czonkami Volkssturmu.

6. Puk cznoci WrocawDowdca - nadporucznik Wittenberg. Bazowa naoddziale zostawionym przez 17 dywizj piechoty ipersonelu technicznego wrocawskiego biura budowytelegrafw i poczty.Osob odpowiedzialna za czno telegraficzn bykapitan Kuhnt.Skada si z :40 kompanii zapasowej oraz 3 grup.Grupa I - 2 kompanie telegraficzne + jedna radiowa.Grupa II - 2 kompanie telegraficzne + jedna radiowa.Grupa III - personel wrocawskiego biura budowytelegrafw i poczty.

7. Oddzia spadochroniarzyPrzerzucony zosta do Wrocawia w dwu rzutach.- 25 II 1945 - III batalion 26 puku spadochronowegokapitana Trotza- 5 III 1945 - II batalion puku spadochronowego dozada specjalnych Schacht kapitana Skaua pniejkapitana Seitza.w batalion skada si z :



- 5 kompanii nadporucznika Bickela,- 6 kompanii nadporucznika Hoffmann,- 8 cikiej kompanii nadporucznika Schulze,- oddziau cznoci por Junghansa ,- 10 kompanii grupy bojowej Trotz ,- 11 kompanii grupy bojowej Trotz,- 2 kompani grupy bojowej Hacker,- 3 kompani grupy bojowej Hacker,- 4 kompani grupy bojowej Hacker,- 6 kompani grupy bojowej Hacker.Lekarzem oddziau by dr Seipp a patnikiem Krger.

8.VolkssturmDowdca - S.A.-Obergruppenfhrer Herzog, zastpca -Aster, oficer cznikowy ze sztabem twierdzy Wll.38batalionw - 15 tysicy osb.Bataliony dzieliy si na dwie grupy:a) bataliony bojowe 26 szt.- 21 (Pflanz, Koschate z Legnicy),- 22 (Hanke ze widnicy),- 23 (Kantor ze widnicy),- 24 (Meinicke),- 30 (Bannwitz),- 31 (Gbel z Czerwiska),- 32 (Bhm),- 33 (Phlemann),- 34 (Zoeke),- 35 (Samann z Olenicy),- 36 (Strauss),- 37 (Torzewski)- 38 (Klose, Kalusche, Drsing),- 42 (Stephan, Merkle),- 44 (Kluger),- 46 (Peschke - jedna z kompanii Stein),- 48 (Strel),- 52 (Mende - batalion saperski)- 55 (HJ Seifert),- 56 (HJ Lindenschmidt),- 66 (Fischer),- 67 (Kayserlingk z Milicza i Trzebnicy),- 68 (Kaissling, Stein, Koch z Obornik lskich),- 74 (Ptsch z wrocawskich kolejarzy),- 75 (Bischoff),- 76 (Herpichbhm z wrocawskiej stray pocztowej).- b) bataliony budowlane 10 szt.- 38 (Augustin),- 40 (Schwarz, Schymeck),- 43 (Stemmler - zmotoryzowany),- 45 (Schnwolf),- 49 (Schriever ze rody lskiej),- 50 (Holleufer),- 54 (Roll),- 59 (Stricker),- 72 (Hain),- 73 (Nolau)b) 71 batalion szkolny (Miatsch),c) 51 batalion zapasowy (Buhr).d) batalion zapasowy,Kady batalion to 4 kompanie. Same bataliony czonow puki i tak we Wrocawiu istniay:



- puk Anton ,- puk Dengler,- puk Hechenleiter,- puk Hirsch,- puk Franke,- puk Klose,- puk Nolau.

9.Puk policji przeciwpoarowej WrocawDowdca - pukownik policji ppo. Gribow. Sztab to:podpukownik policji ppo. Adam, Patett, majorCullmann i Horst. Punkt skada si z :- 6 punktw pogotowia,- 600 ludmi,- 44 wozami stray poarnej,- 12 wozami specjalistycznego przeznaczenia- 25 pompami rcznymi.

10. Kompania sanitarna twierdzySkadaa si ze sub medycznych miasta i lekarzy orazsanitariuszy kierujcych szpitalami fortecznymipunktami pomocniczymi.Szpitale nosiy nastpujce oznaczenia :I - Bunker Fritz Geisler,II - Bunker Hanke,IIa,IIb - Striegauer - Platz (schron Konwiarza na Placu Strzegomskim),III - Trebnitzerstrasse,IIIa - Hauptbahnhof (podziemia niedawno udostpnione pod DworcemGwnym),IIIb - Neumarkt - Bunker,IV - Bunker - Elbingstrasse(schron Konwiarza na ul. Obiskiej),IVa - Brderkloster,IVb- ElbingstrasseV - Salzstrasse (Arbeitsamt),VI - Hfchenstrasse 112,Pomocnicze placwki medyczne w liczbie ponaddwudziestu (Sanitt - Sttzpunkt).

11.Pozostae oddziay wojskowe "Festung Breslau"- I forteczny batalion zaopatrzeniowy kapitanaVoglera,- II forteczny batalion zaopatrzeniowy majora Radke,- 3 kompanie dywizjonu kanonierskiego nadporucznikavon Oetingera,- 8 kompania weterynaryjna, - batalion policji Klein,- batalion policji Knig,- batalion policji Mller,- batalion policji (pozostae),- batalion Suby Pracy kapitana Kellera,- oddziay wartownicze,- batalion ochrony komendanta Rothenbacher,- "ROB Bataillon"- batalion Folz,- 561 szwadron transportowy,- kompania kucharzy.



Wszystkie wyej wymienione oddziay i jednostkizostay opracowane przez Karola Joc i AlfredaKoniecznego w "Upadek "Festung Breslau" 15.II - 6.V.1945 r."W twierdzy wystpowao rwnie wiele innychoddziaw i jednostek, niestety z braku kompletnejdokumentacji przez w/w autorw niewymienionych.

festung breslau

Documents