Άσκηση%και%Καρδιοπάθειες% · 2013-11-11 ·...

23
Άσκηση και Καρδιοπάθειες Συγγραφική ομάδα: Φλουρής Ανδρέας, Ερευνητής Βογιατζής Ιωάννης, Αναπληρωτής Καθηγητής ΤΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ ΣταυρόπουλοςΚαλίνογλου Αντώνης, Ερευνητής Συμμαχία για την υγεία Άσκηση

Upload: others

Post on 13-Aug-2020

0 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Άσκηση%και%Καρδιοπάθειες% · 2013-11-11 · Σύγχρονεςαιτίεςθνησιμότητας % 0 50.000 100.000 150.000 200.000 250.000 300.000 350.000

Άσκηση  και  Καρδιοπάθειες  

Συγγραφική  ομάδα:  Φλουρής  Ανδρέας,  Ερευνητής  Βογιατζής  Ιωάννης,  Αναπληρωτής  Καθηγητής  ΤΕΦΑΑ,    ΕΚΠΑ  Σταυρόπουλος-­‐Καλίνογλου  Αντώνης,  Ερευνητής  

Συμμαχία  για  την  υγεία  -­‐  Άσκηση  

Page 2: Άσκηση%και%Καρδιοπάθειες% · 2013-11-11 · Σύγχρονεςαιτίεςθνησιμότητας % 0 50.000 100.000 150.000 200.000 250.000 300.000 350.000

Σύγχρονες  αιτίες  θνησιμότητας  

0  50.000  

100.000  150.000  200.000  250.000  300.000  350.000  400.000  450.000  

ΑΝΔΡΕΣ  

ΓΥΝΑΙΚΕΣ  

ΑΡΙΘΜΟΣ ΘΑΝΑΤΩΝ

HEART DISEASE & STROKE STATISTICS- 2013 UPDATE, CIRCULATION 2013;127:e6-e245

www.exerciseforhealth.gr  

Page 3: Άσκηση%και%Καρδιοπάθειες% · 2013-11-11 · Σύγχρονεςαιτίεςθνησιμότητας % 0 50.000 100.000 150.000 200.000 250.000 300.000 350.000

Συχνότητα  εμφάνισης  καρδιαγγειακών  νοσημάτων  

ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ  ΝΟΣΟΣ  

ΚΑΡΔΙΑΚΗ  ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ  

ΥΠΕΡΤΑΣΗ    

ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΑ  

ΝΟΣΟΣ  ΤΩΝ  ΑΡΤΗΡΙΩΝ  

ΑΛΛΟ    

49%  

16,2%  

3,4%  

16,4%  

7,8%  

7,2%  HEART DISEASE & STROKE STATISTICS- 2013 UPDATE, CIRCULATION 2013;127:e6-e245

www.exerciseforhealth.gr  

Page 4: Άσκηση%και%Καρδιοπάθειες% · 2013-11-11 · Σύγχρονεςαιτίεςθνησιμότητας % 0 50.000 100.000 150.000 200.000 250.000 300.000 350.000

Στεφανιαία  νόσος  

•  Η   σταδιακή   εναπόθεση   λιπώδους   πλάκας   (αθηρωματική   πλάκα)  στο  εσωτερικό  τοίχωμα  των  αρτηριών  που  θρέφουν  την  καρδία:  ü προκαλεί  στηθάγχη,  ü εάν  δεν  αντιμετωπιστεί  οδηγεί  σε  έμφραγμα  του  μυοκαρδίου.  

•  Οι   πιο   σημαντικοί   από   τους   παράγοντες   κινδύνου   για   την  εκδήλωση  της  στεφανιαίας  νόσου  είναι  η  ανθυγιεινή  διατροφή,  η  μειωμένη   σωματική   δραστηριότητα   (υποκινητικότητα),   το  κάπνισμα  και  η  αυξημένη  χρήση  αλκοόλ.  

www.exerciseforhealth.gr  

Page 5: Άσκηση%και%Καρδιοπάθειες% · 2013-11-11 · Σύγχρονεςαιτίεςθνησιμότητας % 0 50.000 100.000 150.000 200.000 250.000 300.000 350.000

Άσκηση  και  στεφανιαία  νόσος  

www.exerciseforhealth.gr  

Page 6: Άσκηση%και%Καρδιοπάθειες% · 2013-11-11 · Σύγχρονεςαιτίεςθνησιμότητας % 0 50.000 100.000 150.000 200.000 250.000 300.000 350.000

Άσκηση  και  Στεφανιαία  Νόσος  

Η   χρόνια   άσκηση   επιφέρει   σημαντικά   οφέλη   σε   ασθενείς   με   στεφανιαία  νόσο:  Ø  μειώνει  τα  επίπεδα  τριγλυκεριδίων,  Ø  αυξάνει   τα   επίπεδα   χοληστερόλης   υψηλής   πυκνότητας   λιποπρωτεϊνών  

(HDL),  Ø  μειώνει   σημαντικά   την   ολική   χοληστερόλη   και   τα   επίπεδα   της   C-­‐

αντιδρώσας  πρωτεΐνης,  Ø  αυξάνει   τη   ροή   αίματος   στις   βραχιόνιες   αρτηρίες,   υπέρβαρων   και  

παχύσαρκων  ασθενών  με  στεφανιαία  νόσο,  Ø  αυξάνει   τα   επίπεδα   διάτασης   του   ενδοθηλίου   των   στεφανιαίων  

αρτηριών,  Ø  μειώνει  τα  επίπεδα  άγχους  και  κατάθλιψης.  

www.exerciseforhealth.gr  

Page 7: Άσκηση%και%Καρδιοπάθειες% · 2013-11-11 · Σύγχρονεςαιτίεςθνησιμότητας % 0 50.000 100.000 150.000 200.000 250.000 300.000 350.000

Συνιστώμενες  μορφές  άσκησης:  Ø αερόβια  άσκηση  μέτριας  έντασης,  Ø άσκηση  με  αντιστάσεις  στο  εύρος  κίνησης  της  κάθε  άρθρωσης.  

www.exerciseforhealth.gr  

Page 8: Άσκηση%και%Καρδιοπάθειες% · 2013-11-11 · Σύγχρονεςαιτίεςθνησιμότητας % 0 50.000 100.000 150.000 200.000 250.000 300.000 350.000

Ενδεικτικό  ασκησιολόγιο  για  βελτίωση  μυϊκής  δύναμης  

www.exerciseforhealth.gr  

Ασκήσεις   χωρίς  αντιστάσεις   (π.χ.   κάμψεις  ώμων,  απαγωγές   χεριών,   εσωτερική  και   εξωτερική   περιστροφή   χεριών,   κάμψη   του   αγκώνα,   κάμψη   του   ισχίου,  εσωτερική   και   εξωτερική   περιστροφή   ισχίου,   πελματιαία   και   ραχιαία   κάμψη,  αναστροφή  του  αστραγάλου)  2-­‐3  ημέρες/εβδομάδα.  

Ασθενείς  στη  φάση  Ι,  αμέσως  μετά  από  οξύ  έμφραγμα  του  μυοκαρδίου    

Ασκήσεις  με  αντιστάσεις  (αλτήρες  ή  βάρη  καρπού)  ,  8-­‐10  ασκήσεις,  1  σειρά  (σετ)  10-­‐15  επαναλήψεων,  με  μέτρια  κόπωση,  2-­‐3  ημέρες/εβδομάδα.  

Ασθενείς  στη  φάση  Ι,  2-­‐3  εβδομάδες  μετά  από  οξύ  έμφραγμα  του  μυοκαρδίου  

Άσκηση  με  αντιστάσεις  

Page 9: Άσκηση%και%Καρδιοπάθειες% · 2013-11-11 · Σύγχρονεςαιτίεςθνησιμότητας % 0 50.000 100.000 150.000 200.000 250.000 300.000 350.000

Ενδεικτικό  ασκησιολόγιο  για  βελτίωση  αερόβιας  ικανότητας  

www.exerciseforhealth.gr  

30-­‐45  min  ποδήλατο  ή  διάδρομος  (50-­‐65%  της  μέγιστης  πρόσληψης  οξυγόνου),  3   φορές   την   εβδομάδα.   Πριν   και   μετά   την   προπόνηση     πραγματοποιούνται:  διατατικές  ασκήσεις,  5  min  προθέρμανση  και  10  min  αποθεραπεία.    

50-­‐60  min  ποδήλατο  ή  διάδρομο   (60-­‐70%  της  μέγιστης  πρόσληψης  οξυγόνου),  3-­‐5  φορές   την   εβδομάδα.  Πριν   και  μετά   την  προπόνηση    πραγματοποιούνται:  διατατικές  ασκήσεις,  5  min  προθέρμανση  και  10  min  αποθεραπεία.    

Αερόβια  άσκηση  

Ασθενείς  στη  φάση  ΙΙ  

Ασθενείς  στη  φάση  ΙΙI  

Page 10: Άσκηση%και%Καρδιοπάθειες% · 2013-11-11 · Σύγχρονεςαιτίεςθνησιμότητας % 0 50.000 100.000 150.000 200.000 250.000 300.000 350.000

Καρδιακή  ανεπάρκεια  

Ø  Η  καρδιακή  ανεπάρκεια  είναι  ένα  πολύπλοκο  κλινικό  σύνδρομο.  Ø  Μπορεί   να   προκληθεί   από   οπoιαδήποτε   δομική   ή   λειτουργική  

διαταραχή   που   ελαττώνει   την   ικανότητα   της   κοιλίας   να  πληρώνεται  με  αίμα  ή  να  εξωθεί  το  αίμα.    

www.exerciseforhealth.gr  

Page 11: Άσκηση%και%Καρδιοπάθειες% · 2013-11-11 · Σύγχρονεςαιτίεςθνησιμότητας % 0 50.000 100.000 150.000 200.000 250.000 300.000 350.000

Άσκηση  και  Χρόνια  Καρδιακή  Ανεπάρκεια  

Παράγοντες  που  περιορίζουν  την  ικανότητα  για  άσκηση:  Ø  ελαττωμένη  καρδιακή  παροχή,  Ø  αύξηση  αρτηριακής  πνευμονικής  πίεσης,  Ø  αύξηση  φυσιολογικού  νεκρού  χώρου,  Ø  διαταραχές  κυψελιδικού  αερισμού-­‐αιμάτωσης,  Ø  μειωμένη  παροχή  οξυγόνου  στους  περιφερικούς  μύς,  Ø  πρόωρη  μυϊκή  κόπωση.  

www.exerciseforhealth.gr  

Page 12: Άσκηση%και%Καρδιοπάθειες% · 2013-11-11 · Σύγχρονεςαιτίεςθνησιμότητας % 0 50.000 100.000 150.000 200.000 250.000 300.000 350.000

Οφέλη  προγράμματος  αποκατάστασης  

Ø  Βελτίωση    ελέγχου  του  αυτόνομου  νευρικού  συστήματος.  Ø  Αύξηση  μυϊκής  ισχύος.  Ø  Βελτίωση  ενδοθηλιακής  λειτουργίας.  Ø  Μείωση  οξειδωτικού  φορτίου.  Ø  Αύξηση  της  αγγειοδιασταλτικής  δράσης.  

www.exerciseforhealth.gr  

Page 13: Άσκηση%και%Καρδιοπάθειες% · 2013-11-11 · Σύγχρονεςαιτίεςθνησιμότητας % 0 50.000 100.000 150.000 200.000 250.000 300.000 350.000

Συνιστώμενες  μορφές  άσκησης  

•  Αερόβια  άσκηση:  Ø βάδιση   (αργή   ή   γρήγορη   ή   με   εναλλαγή   ρυθμού,   σε   επίπεδη  επιφάνεια  ή  σε  μέρη  με  ήπια  φυσικά  εμπόδια),  

Ø ήπιο  τρέξιμο,  Ø ποδήλατο,  Ø κολύμβηση,  Ø ανέβασμα  σκαλοπατιών,  Ø χορός.  

•  Μυϊκή  (και  εισπνευστική)  ενδυνάμωση.  •  Εφαρμογή  νευρομυϊκής  ηλεκτρικής  διέγερσης.  •  Υδροθεραπεία.  

www.exerciseforhealth.gr  

Page 14: Άσκηση%και%Καρδιοπάθειες% · 2013-11-11 · Σύγχρονεςαιτίεςθνησιμότητας % 0 50.000 100.000 150.000 200.000 250.000 300.000 350.000

Βασικές  οδηγίες  για  τη  βελτίωση  της  αερόβιας  ικανότητας  με  τη  συνεχόμενη  μέθοδο  προπόνησης  

www.exerciseforhealth.gr  

Page 15: Άσκηση%και%Καρδιοπάθειες% · 2013-11-11 · Σύγχρονεςαιτίεςθνησιμότητας % 0 50.000 100.000 150.000 200.000 250.000 300.000 350.000

Βασικές  οδηγίες  για  τη  βελτίωση  της  αερόβιας  ικανότητας  με  τη  διαλειμματική  μέθοδο  προπόνησης  

www.exerciseforhealth.gr  

Page 16: Άσκηση%και%Καρδιοπάθειες% · 2013-11-11 · Σύγχρονεςαιτίεςθνησιμότητας % 0 50.000 100.000 150.000 200.000 250.000 300.000 350.000

Βασικές  οδηγίες  για  τη  βελτίωση  της  μυϊκής  δύναμης  ασθενών  με  χρόνια  καρδιακή  ανεπάρκεια  

www.exerciseforhealth.gr  

Page 17: Άσκηση%και%Καρδιοπάθειες% · 2013-11-11 · Σύγχρονεςαιτίεςθνησιμότητας % 0 50.000 100.000 150.000 200.000 250.000 300.000 350.000

Άσκηση  και  Βαλβιδοπάθειες  

•  Ορισμός  Ø Παθήσεις  που  προσβάλλουν  τη  φυσιολογία  και  τη  λειτουργία  των  βαλβίδων  της  καρδιάς  ü ανεπάρκεια  ü στένωση  ü μικτή  (συνυπάρχουν  τα  παραπάνω)  

•  Αίτια:  Ø γενετικά  (π.χ.  δίπτυχη  αορτική  βαλβίδα,  πρόπτωση  μιτροειδούς),  

Ø λοιμώξεις  (ρευματικός  πυρετός,  ενδοκαρδίτιδα),  Ø παχυσαρκία,  υπέρταση,  έμφραγμα,  ισχαιμία,  Ø θεραπείες:  φάρμακα  κατά  της  παχυσαρκίας  (φεντερμίνη,  μενφλουραμίνη),  ακτινοβολίες,  

Ø τραυματισμοί  στην  περιοχή  του  θώρακα.  

www.exerciseforhealth.gr  

Page 18: Άσκηση%και%Καρδιοπάθειες% · 2013-11-11 · Σύγχρονεςαιτίεςθνησιμότητας % 0 50.000 100.000 150.000 200.000 250.000 300.000 350.000

Χρόνιες  επιδράσεις  της  άσκησης  

Ø  Χαμηλότερη  συχνότητα  της  νόσου  σε  άτομα  που  ασκούνται.  Ø  Ασθενείς  που  ασκούνται  έχουν  μειωμένα  σε  ένταση  και  συχνότητα  

συμπτώματα.  Ø  Όμως...  η  άσκηση  δεν  αποτρέπει  την  εκδήλωση  της  νόσου.    

www.exerciseforhealth.gr  

Page 19: Άσκηση%και%Καρδιοπάθειες% · 2013-11-11 · Σύγχρονεςαιτίεςθνησιμότητας % 0 50.000 100.000 150.000 200.000 250.000 300.000 350.000

Βαλβιδοπάθειες  -­‐  Αποκατάσταση    

Βαλβιδοπάθεια  

Συντηρητική  θεραπεία   Επέμβαση  

Άσκηση  

ü  Βελτίωση  σωματικής  ικανότητας  ü  Μείωση  απαιτήσεων  που  θέτουν  οι  

μύες  στην  καρδιά  ü  Μείωση  καρδιακού  παλμού  ηρεμίας  

αλλά  και  σε  υπομέγιστες  εντάσεις  ü  Δεν  επιδεινώνει  τη  νόσο  σε  καμία  

περίπτωση  ü  Θεραπεία;    

ü  Χρήση  εντός  10  ημερών  από  την  επέμβαση  

ü  Βελτίωση  αισθήματος  κόπωσης    ü  Μείωση  καρδιακής  συχνότητας  ü  Αύξηση  όγκου  παλμού,  καρδιακής  

παροχής  ü  Βελτίωση  αερόβιας  ικανότητας  

www.exerciseforhealth.gr  

Page 20: Άσκηση%και%Καρδιοπάθειες% · 2013-11-11 · Σύγχρονεςαιτίεςθνησιμότητας % 0 50.000 100.000 150.000 200.000 250.000 300.000 350.000

Βασικές  οδηγίες  για  τη  βελτίωση  της  αερόβιας  ικανότητας  

Στόχος:  •  Βελτίωση   μυϊκής   και   καρδιακής   λειτουργίας   για   ασθενείς   που   δεν   χρήζουν  

επέμβασης  •  Ανάκτηση   φυσιολογικών   επιπέδων   αερόβιας   ικανότητας   και   κινητικότητας   για  

ασθενείς  που  υποβάλλονται  σε  επέμβαση  

www.exerciseforhealth.gr  

Page 21: Άσκηση%και%Καρδιοπάθειες% · 2013-11-11 · Σύγχρονεςαιτίεςθνησιμότητας % 0 50.000 100.000 150.000 200.000 250.000 300.000 350.000

Οδηγίες  εφαρμογής  προγραμμάτων  άσκησης  

ΠΡΟΣΟΧΗ!  Άσκηση  με  αντιστάσεις:    

Μόνο  σε  ασθενείς  με  ήπια  νόσο.  Χαμηλή  ένταση,  μικρές  μυϊκές  ομάδες,  αποφυγή  αύξησης  αρτηριακής  πίεσης  

www.exerciseforhealth.gr  

Page 22: Άσκηση%και%Καρδιοπάθειες% · 2013-11-11 · Σύγχρονεςαιτίεςθνησιμότητας % 0 50.000 100.000 150.000 200.000 250.000 300.000 350.000

Η   συμμετοχή   των   ασθενών   με   καρδιαγγειακές   παθήσεις   σε  

προγράμματα  επαναδραστηριοποίησης,  επιτρέπεται  μόνο  έπειτα  

από   πλήρη   καρδιολογικό   έλεγχο,   σύμφωνη   γνώμη   του  

θεράποντος   ιατρού,   συνεχή   παρακολούθηση   και   με   βασική  

προϋπόθεση   την   πλήρη   συμμόρφωση   του   ασθενούς   στην  

φαρμακευτική  και  άλλη  συνιστώμενη  αγωγή.  

www.exerciseforhealth.gr  

Page 23: Άσκηση%και%Καρδιοπάθειες% · 2013-11-11 · Σύγχρονεςαιτίεςθνησιμότητας % 0 50.000 100.000 150.000 200.000 250.000 300.000 350.000

Άσκηση  και  Καρδιοπάθειες  

Συγγραφική  ομάδα:  Φλουρής  Ανδρέας,  Ερευνητής  Βογιατζής  Ιωάννης,  Αναπληρωτής  Καθηγητής  ΤΕΦΑΑ,    ΕΚΠΑ  Σταυρόπουλος-­‐Καλίνογλου  Αντώνης,  Ερευνητής  

Συμμαχία  για  την  υγεία  -­‐  Άσκηση