შპს „კა დე ვე ჯორჯია“

ქ. თბილისის მყარი მუნიციპალური ნარჩენების (მმნ)

გადამამუშავებელი ქარხნის მშენებლობა-ექსპლუატაცია

გარემოზე ზემოქმედების შეფასების (გზშ) ანგარიში

(ტექნიკური რეზიუმე)

სარჩევი

1 შესავალი...................................................................................................................... 3

2 დაგეგმილი საქმიანობის აღწერა ............................................................................... 4

2.1 შესავალი ............................................................................................................................................ 4

2.2 პროექტის განხორციელება ............................................................................................................. 8

3 სამშენებლო სამუშაოები ........................................................................................... 10

3.1 ნაყოფიერი ფენის მოხსნა .............................................................................................................. 11

3.2 წყლის გამოყენება და მართვა (მშენებლობის ეტაპი) ............................................................... 11

3.3 სარეკულტივაციო სამუშაოები .................................................................................................... 12

3.4 საწამოო ციკლის აღწერა ................................................................................................................ 12

3.4.1 შესავალი ....................................................................................................................................... 12

3.4.2 ნარჩენების დახარისხების საამქრო .......................................................................................... 13

3.4.3 კატალიზატორით დეპოლიმერიზაცია ................................................................................... 19

3.4.4 KDV პროცესი ............................................................................................................................... 19

3.4.5 საოჯახო და ელ.ტექნიკის უტილიზაცია ................................................................................ 25

3.4.6 საბურავების უტილიზაცია ....................................................................................................... 25

3.5 საავტომობილო გზა, ელექტროენერგია, წყალგაყვანილობა, კანალიზაცია ........................ 25

3.5.1 პროდუქციის სასაწყობო მეურნეობა........................................................................................ 26

3.5.2 წყლის გამოყენება და მართვა (ექსპლუატაციის ეტაპი) ....................................................... 26

1 შესავალი

დაგეგმილი საქმიანობის მიზანია ქ. თბილისის ფარგლებში წარმოქმნილი მყარი შერეული

მუნიციპალური ნარჩენების გადამამუშავებელი ქარხნის მშენებლობა-ექსპლუატაცია.

ინფორმაცია საქმიანობის განმახორციელებელი კომპანიის შესახებ მოცემულია ცხრილში 1.ა.

ცხრილი 1.ა. ინფორმაცია საქმიანობის განმახორციელებელი კომპანიის შესახებ

საქმიანობის განმხორციელებელი

კომპანია შპს „ კა დე ვე ჯორჯია“

კომპანიის იურიდიული მისამართი საქართველო,ქ.თბილისი, 0160, ანაგის ქ. N 41,

სართული 2

საქმიანობის განხორციელების ადგილის

მისამართი

გარდაბნის მუნიციპალიტეტი, სოფ. დიდი

ლილო

საქმიანობის სახე

მუნიციპალური ნარჩენების

გადამამუშავებელი ქარხნის მშენებლობა-

ექსპლუატაცია

შპს „კა დე ვე ჯორჯია“-ს საკონტაქტო

მონაცემები:

საიდენტიფიკაციო კოდი 405092956

ელექტრონული ფოსტა info@kdvgeorgia.com

საკონტაქტო პირი ვაჟა სამადბეგიშვილი

საკონტაქტო ტელეფონი (+995) 577751619

საკონსულტაციო კომპანია: შპს „ეკო-სპექტრი“

შპს „ეკო-სპექტრი“-ს დირექტორი ირაკლი კავილაძე

საკონტაქტო ტელეფონი (+995) 599979748

2 დაგეგმილი საქმიანობის აღწერა

2.1 შესავალი

ქ. თბილისის მყარი მუნიციპალური ნარჩენების გადამამუშავებელი ქარხნის მოწყობა

გათვალისწინებულია აღმოსავლეთ საქართველოში, ქ. თბილისის ჩრდილო-აღმოსავლეთით,

გარდაბნის მუნიციპალიტეტის ნორიოს თემის ტერიტორიაზე. საპროექტო ტერიტორია

ძირითადად წარმოდგენილია შედარებით სწორი ზედაპირით, რომელიც დახრილია სამხრეთ-

აღმოსავლეთის მიმართულებით. აღნიშნული ტერიტორია (ს/კ 81.09.33.345 და ს/კ 81.09.33.349)

ქ. თბილისის მუნიციპალიტეტის მთავრობის 2015 წლის 18 თებერვლის №07.04.155

განკარგულებით გათვალისწინებული ხელშეკრულებით ნარჩენების გადამამუშავებელი

ქარხნის აშენების მიზნით 25 წლის ვადით გადაეცა შპს „კა დე ვე ჯორჯია“-ს.

ტერიტორიას სამხერთ-აღმოსავლეთიდან ესაზღვრება ადგილობრივი მნიშვნელობის

საავტომობილო გზა, სასოფლო-სამეურნეო სავარგულები და შემდგომ 350-900 მეტრის

დაცილებით ზემო სამგორის სარწყავი სისტემის ზემო მაგისტრალური არხი;

ჩრდილოეთიდან და ჩრდილო-დასავლეთიდან ცელუბნის ქედის ფერდობები და ბორცვები,

რომლებიც საკვლევი ტერიტორიიდან გამოყოფილია ლილო-მარტყოფის საირიგაციო არხით

და ამ არხის საექსპლუატაციო გზით; აღმოსავლეთიდან სასოფლო-სამეურნეო სავარგულები

და ყოფილი მეფრინველეობის ფაბრიკის ტერიტორია; დასავლეთიდან დაბალი ამაღლება და

შემდგომ სასოფლო-სამეურნეო სავარგულები.

საქმიანობისთვის გამოყოფილ ტერიტორიას გააჩნია რუსული „გ“-ს მაგვარი მოყვანილობა.

მისი ფართობია 524 590 მ2. დასავლეთით მდებარე სოფ. დიდი ლილოს ტერიტორია ქარხნის

პერიმეტრის საზღვრიდან დაცილებულია 1250 მ და მეტი მანძილით. სოფ. პატარა ლილო

დაცილებულია 6400 მ და მეტი მანძილით, სოფ. ნორიო 4000 მ მანძილით. თბილისის

წყალსაცავი, რომლითაც სასმელი წყლით მარაგდება ქალაქის ცალკეული უბნები,

დაცილებულია 7500 მ და მეტი მანძილით. სამხრეთით მდებარე ქ. თბილისის საერთაშორისო

აეროპორტი დაცილებულია 6400 მ და მეტი მანძილით. სამხრეთ-აღმოსავლეთით, სოფ.

ვაზიანის დაცილების მანძილი 6500 მ-ს შეადგენს. აღმოსავლეთით, სოფ. ბროწეულას

დაცილების მანძილი 1300 მ და მეტია. ამავე სოფლის პირას გაედინება მდ. ლოჭინი (ქარხნის

პერიმეტრიდან დაცილების უმოკლესი მანძილი - 1230 მ.).

გარემოსდაცვითი თვალსაზრისით აღნიშვნას საჭიროებს შერჩეულ ფართობზე ქარხნის

შემადგენელი ინფრასტრუქტურის დაგეგმარების სპეციფიკა, კერძოდ გარემოზე

ზემოქმედების მხრივ მნიშვნელოვანი ობიექტები განლაგდება შერჩეული ტერიტორიის

აღმოსავლეთ ნაწილში, რითიც ერთის მხრივ იზრდება მოსახლეობიდან (სოფ. დიდი ლილო)

დაშორების მანძილი, ხოლო მეორეს მხრივ საჭირო არ იქნება შერჩეული ტერიტორიის

დასავლეთით წარმოდგენილი შედარებით ღირებული მცენარეული საფარის გაჩეხვა. გარდა

ამისა, ნაკვეთი შემოსაზღვრულია ბუნებრივი ბარიერებით (ბორცვებით), რაც მნიშვნელოვნად

ამცირებს შესაძლო ნეგატიური ზემოქმედების რისკებს.

საქმიანობისთვის შერჩეული ადგილის სიტუაციური სქემა მოცემულია ნახაზზე 2.ა. შემდგომ

პარაგრაფებში წარმოდგენილია ქარხნის მშენებლობის ორგანიზაციის საკითხები და

ტექნოლოგიური პროცესების განხილვა.

ნახაზი 2.ა. საპროექტო ქარხნის განთავსების სიტუაციური სქემა

ნახაზი 2.ბ. მიწის ნაკვეთის სიტუაციური სქემა

ნახაზი 2. გ. საპროექტო ნაკვეთის კონტური კოორდინატების ჩვენებით

2.2 პროექტის განხორციელება

პროექტის მიმდინარეობა მოიცავს შემდეგ საფეხურებს:

ობიექტის განთავსების ტერიტორიის კვლევა – კამერალური სამუშაოები, ნიადაგების

კვლევა, არსებული მდგომარეობის კვლევა;

გარემოსდაცვითი და სოციალური ზემოქმედების შეფასება – კონცეპტუალური პროექტი და

მოდელი, რისკის შეფასებები;

დეტალური პროექტის მომზადება – სამშენებლო ტენდერი;

მშენებლობა და ოპერირება;

დახურვა და დახურვის შემდგომი მომსახურება – გარემოსდაცვითი მენეჯმენტი.

ნახაზი 2.დ. არსებული საპროექტო ზონის გენერალური გეგმა

3 სამშენებლო სამუშაოები

მყარი მუნიციპალური ნარჩენების გადამამუშავებელი ინფრასტრუქტურის მოწყობის

სამუშაოების საერთო ხანგრძლივობა შეადგენს დაახლოებით 12 თვეს. მშენებლობის ეტაპზე

დასაქმებულთა რაოდენობა იქნება დაახლოებით 50 კაცი. მათი სამუშაო გრაფიკი იქნება 8

სთ/დღღ-ში და 5 დღე კვირაში. გადამამუშავებელი ინფრასტრუქტურის მოწყობის სამუშაოები

ითვალისწინებს:

1. ტერიტორიის შემოღობვა: სამშენებლო სამუშაოები დაიწყება ქარხნის პერიმეტრის

შემოღობვით. წინასწარი გეგმით ეს სამუშაოები გასტანს 2 თვეს;

2. მიწის სამუშაოები: მიწის სამუშაოებში იგულისხმება ნიადაგის ზედაპირული ნაყოფიერი

ფენის (ე.წ. „topsoil“) მოხსნა-შენახვა და ქარხნის ცალკეული უბნებისთვის პოლიგონების

მომზადება. ეს სამუშაოები გასტანს 2 თვეს;

3. ინფრასტრუქტურა: ამ ეტაპზე მშენებელი კონტრაქტორი დაიწყებს ინფრასტრუქტურაზე

მუშაობას, რათა გაამზადოს ყველა ქსელი წყლისა და კანალიზაციის, ელექტროენერგიის

მისაღებას. ასევე მოხდება შიდა სამოედნო გზების და სხვა კომუნიკაციების მოწყობა.

სამუშაოების ხანგრძლივობა - 5 თვე;

4. ბეტონის სამუშაოები: შემდეგი ეტაპი იქნება ადმინისტრაციული შენობების მშენებლობა,

სადაც განთავსდება პროექტის ხელმძღვანელობა ქარხნისა და მისის საქმიანობის ყველა

ძირითადი პროცესის სამართავად. აგრეთვე ადმინისტრაციული პერსონალი. სამუშაოების

ხანგრძლივობა - 5 თვე;

5. საოპერაციო შენობები: ამ ეტაპზე მოხდება შენობების მომზადება ნარჩენების მისაღებად,

გადასარჩევად და გადასამუშავებლად, სადაც სორტირების და KDV ტექნოლოგიის ხაზი უნდა

განთავსდეს. სამუშაოების ხანგრძლივობა - 4 თვე;

6. KDV ტექნოლოგიის დანერგვა, რომელიც გასტანს 1 თვე;

7. ქარხნის ექსპლუატაციაში გაშვება და ტესტირება; ქარხნის დაკავშირება

ელექტროენერგიასთან, წყალთან და სხვ. სამუშაოების ხანგრძლივობა - 1 თვე.

მშენებლობის ეტაზე გათვალისწინებული არ არის სამშენებლო ბანაკის მოწყობა. გამოყენებული

იქნება პოლიგონის ფარგლებში დღეისათვის არსებული ინფრასტრუქტურა, კერძოდ:

წყალმომარაგების ქსელი, ადმინისტრაციული შენობა, ავტოსადგომი და სხვ. ყველა საჭირო

მასალები შემოტანილი იქნება მზა სახით, მათ შორის ბეტონის ნარევის ტრანსპორტირებისთვის

გამოყენებული იქნება ბეტონმზიდი მანქანები.

მშენებლობისას იმუშავებს ტიპიური სამშენებლო ტექნიკა, მათ შორის ექსკავატორები,

ბულდოზერები, დამტვირთავები, მობილორი ამწე-კრანები, თვითმცლელები.

3.1 ნაყოფიერი ფენის მოხსნა

მშენებლობის ეტაპზე ერთერთ მთავარ გარემოსდაცვით ქმედებას წარმოადგენს

საპროექტო ტერიტორიის ფარგლებში ნიადაგის ნაყოფიერი ფენის წინასწარი მოხსნა და

შენახვა სამუშაოების დასრულებამდე.

როგორც აღინიშნა საპროექტო ტერიტორიის მთლიანი ფართობი შეადგენს

დაახლოებით 52,5 ჰა-ს. განაშენიანების გეგმის მიხედვით შენობა-ნაგებობებს და

ბეტონით/ასფალტით მოპირკეთებულ ტერიტორიებს დაეთმობა აღმოსავლეთი ნაწილი,

საერთო ფართით 20 ჰა-მდე. თუმცა აღნიშნული ტერიტორიის ნაწილზე უკვე

განთავსებულია არსებული პოლიგონის ინფრასტრუქტურა (მათ შორის გუბურების

ტერიტორია, გზები და სხვ.) შესაბამისად ახალი განაშენიანების ფართი იქნება

დაახლოებით 17 ჰა (17 000 მ2). აქვე გასათვალისწინებელია, რომ განაშენიანების გეგმის

მიხედვით საპროექტო ნაგებობებსა და გზებს შორის მოხდება მწვანე საფარის მოწყობა.

მიუხედავად ამისა, წინასწარ მოსახსნელი ნაყოფიერი ფენის მოცულობად აღებულია

მაქსიმუმი, რაც 30 სმ-იანი სიმძლავრის გათვალისწინებით იქნება: 17 000 x 0,3 = 5100 მ3.

მოხსნილი ნაყოფიერი ფენა განთავსდება ცალკე გამოყოფილ ადგილზე, გროვებად.

წყალამრიდი არხების საშუალებით დაცული იქნება წყლისმიერი წარეცხვისაგან.

სამუშაოების დასრულების შემდგომ მოხსნილი ნიადაგის ნაწილი გამოყენებული

იქნება შენობა-ნაგებობებს შორის დატოვებული ე.წ. მწვანე კუნძულების ნაყოფიერების

ასამაღლებლად. ხოლო ნაწილი გამოყენებული იქნება ნარჩენების განთავსების

პოლიგონზე, უჯრედების ზედაპირების რეკულტივაციისთვის.

3.2 წყლის გამოყენება და მართვა (მშენებლობის ეტაპი)

მშენებლობის ეტაპზე წყლის გამოყენება საჭირო იქნება სასმელ-სამეურნეოდ, გზების

პერიოდულად მორწყვისთვის და ასევე საჭიროების შემთხვევაში ხანძარსაწინააღმდეგო

მიზნებისთვის. წყალმომარაგება განხორციელდება არსებული ქსელიდან.

ერთ პერსონაზე სამუშაო ცვლაში დახარჯული სასმელ-სამეურნეო წყლის რაოდენობად

აღებულია 45 ლიტრი. სულ, დახარჯული წყლის რაოდენობა იქნება: 50x45=2250 ლ/დღღ

(585 მ3/წელ.). წარმოქმნილი სამეურნეო-ფეკალური წყლების რაოდენობა იქნება

დაახლოებით 90%, რაც შეადგენს 2025 ლ/დღღ და 526.5 მ3/წელ. სამეურნეო ფეკალური

წყლები ჩაშვებული იქნება ტერიტორიაზე არსებულ საკანალიზაციო სისტემაში.

შიდა სამოედნო გზების მორწყვისთვის დახარჯული წყლის რაოდენობა ერთ-ჯერზე

შეადგენს დაახლოებით 200-300 მ3-ს. თუ ჩავთვლით, რომ წელიწადში გზები შეიძლება

მოირწყას 50-60-ჯერ, მაშინ წლის განმავლობაში დახარჯული წყლის რაოდენობა იქნება

18 000 მ3.

ხანძარსაწინააღმდეგო წყლის მარაგის შექმნის და პერსონალის ტრენინგებისათვის

საჭირო წყლის რაოდენობა დაახლოებით იქნება 2000-3000 მ3/წელ.

სულ, მშენებლობის ეტაპზე წლიურად დახარჯული წყლის რაოდენობა იქნება

დაახლოებით 22 ათასი მ3.

3.3 სარეკულტივაციო სამუშაოები

სამშენებლო სამუშაოების დასრულების შემდეგ სარეკულტივაციო სამუშაოები

განხორციელდება “ნიადაგის ნაყოფიერი ფენის მოხსნის, შენახვის, გამოყენების და

რეკულტივაციის შესახებ” საქართველოს მთავრობის 2013 წლის 31 დეკემბრის N424

დადგენილებით დამტკიცებული ტექნიკური რეგლამენტის მოთხოვნების მიხედვით.

რეკულტივაციის ეტაპზე ყურადღება პირველ რიგში გამახვილდება შენობა-ნაგებობებს შორის

ტერიტორიების მოწესრიგებისთვის, რომლებიც დაზიანდება მშენებლობის ეტაპზე. როგორც

აღინიშნა, წინასწარ მოხსნილი ნაყოფიერი ფენის დიდი ნაწილი გამოყენებული იქნება

აღნიშნული ტერიტორიების ნიადაგოვანი საფარის სიმძლავრის გაზრდისთვის. გარდა ამისა,

მაქსიმალურად შეეწყობა ხელი ამ ტერიტორიებზე მცენარეული საფარის ზრდა-განვითარებას

(შენობა-ნაგებობების უსაფრთხო მანძილზე).

მშენებლობის ეტაპზე შემთხვევით დაბინძურებული ნიადაგი/გრუნტი (ასეთის არსებობის

შემთხვევაში) მოიხსნება და კონტრაქტორის დახმარებით ჩაუტარდება რემედიაცია.

მშენებლობის ეტაპზე გამოყენებული ტექნიკა, ასევე დანრცენილი სამშენებლო მასალა

გატანილი იქნება ტერიტორიიდან. მაქსიმალურად აღსდგება სანიტარული პირობები.

3.4 საწამოო ციკლის აღწერა

შესავალი

საწარმოო სრული ციკლის მარტივი სქემა მოცემულია ნახაზზე 3.5. წარმოდგენილ ნახაზზე

ნაჩვენებია 1000 ტონა ნარჩენის მიღების და გადამუშავების ზოგადი საწარმოო სქემა. შპს

„თბილსერვის ჯგუფ“-თან 2016 წლის 5 მაისს გაფორმებული ხელშეკრულების თანახმად,

„თბილსერვის ჯგუფი“ უზრუნველყოფს: „ნარჩენების გადამამუშავებელი ქარხნისათვის მყარი

საყოფაცხოვრებო ნარჩენების მიწოდების პროცესის ორგანიზებას, რაც გულისხმობს წლიურად

საშუალოდ 365 000 (სამას სამოცდახუთი ათასი) ტონის ოდენობით საყოფაცხოვრებო ნარჩენის

ქარხანამდე მიტანას“.

ნახზი 3.ა ნარჩენების გადამამუშავებელი ქარხნის საწარმოო ციკლი

ნარჩენების დახარისხების საამქრო

ქ. თბილისში ნარჩენების შეგროვების სეგრეგირებული მეთოდი არ არის დანერგილი და

საყოფაცხოვრებო ნარჩენებთან ერთად გროვდება ისეთი ინერტული მასალები, როგორიცაა შავი და

ფერადი ლითონები, პოლიმერული მასალები, მინა, ქაღალდი, მწყობრიდან გამოსული

ელექტროტექნიკა, დიდი გაბარიტების ნარჩენები და სხვა. ხშირია შემთხვევები, როდესაც

სხვადასხვა სახის სახიფათო ნარჩენების განთავსება ასევე ხორციელდება ქალქის ტერიტორიაზე

განთვსებულ კონტეინერებში (ბატარეები, ლუმინესცენციური ნათურები, სამედიცინო ნარჩენები

და სხვა).

შპს „კდვ ჯეორჯია“ -ს სორტირების დანადგარის კომპლექტაციაზე და მონტაჟზე ხელშეკრულება

გაფორმებული აქვს ნორვეგიულ კომპანიასთან „Tomra“. აღნიშნულ კომპანიას სორტირების

საამქროების კომპლექტაციისა და მონტაჟის 40 წლიანი გამოცდელება გააჩნია მსოფლიო ბაზარზე.

კომპანია “Tomra”-ს მიერ შემოთავაზებული საამქრო შედგება სამი სორტირების ხაზისაგან,

რომელთაგანაც თვითოელის სიმძლავრეა 20.73 ტონა/საათში. წარმოდგენილი სეპარირების

საამქროს სიმძლავრე შეადგენს 62.2 ტონას/საათში, რაც ორ ცვლაში შეადგენს 995.2 ტონას.

ნარჩენების გადამამუშავებელი ქარხნის ტერიტორიაზე შემოსული ნარჩენები გაივლიან შემდეგ

ეტაპებს:

1. ნარჩენების საწარმოში მოტანა - ნაგავმზიდებს ნარჩენები მოაქვს საწარმოოს ტერიტორიაზე,

სადაც ხდება მისი აწონვა და შემდეგ გარკვეულ ადგილზე ნარჩენების ჩამოცლა (სურათი

3.ბ.). ამის შემდეგ ნაგავმზიდი ტოვებს საწარმოს ტერიტორიას (სურ. 3.ბ);

სურათი 3.ბ ნარჩენების ჩამოცლის პროცესი

დახარისხება გაშრობა შერევა კატალიზური

დეპოლიმერიზაციის

ტექნოლოგია

მუნიციპალური

ნარჩენები

სორტირებული

ნარჩენები

მშრალი

ნარჩენები

კატალიზატორის

შერევა

დიზელი

1000 ტონა 800 ტონა 400 ტონა 452 ტონა 200 ტონა

2. ჩამოცლილი ნარჩენებიდან ხდება არაგაბარიტული ტვირთის მოცილება ასეთის არსებობის

შემთხვევაში. არაგაბარიტული ტვირთის მოხვედრა კონვეირულ ლენტაზე დაუშვებელია,

აღნიშნულმა ნარჩენმა, გამომდინარე წონიდან და ზომიდან, შეიძლება დააზიანოს

დანადგარი. ნარჩენების საერთო მასიდან გამოყოფილი დიდი გაბარიტის ნარჩენი გადააქვთ

გაუთვალისწინებელი ნარჩენების საწყობში, სადაც ხორციელდება ნარჩენის ფრაქციებად

დაშლა. შემდეგ გამომდინარე მიღებული ფრაქციის ტიპიდან ის შეიძლება გადატანილი

იქნას ჯართის, პოლიმერების ან შუშის საწყობში, ან იმ შემთხვევაში, თუ აღნიშნული

არაგაბარიტული ტვირთი შედგება ისეთი კომპონენტისაგან, რომელიც გამოიყენება KDV

ტექტოლოგიური პროცესისათვის, ბრუნდება ტექნოლოგიურ ციკლში. ამის შემდეგ

ნარჩენები გადააქვთ კონვეირულ ლენტაზე;

3. ნარჩენების სორტირების I ეტაპი - დანარჩენი კონვეირული ლენტის მეშვეობით მიეწოდება

ცილინდრული ტიპის ბარაბანს (ე.წ. გროხოტს). ბარაბანში ხდება ნარჩენების ულტრა

სხივებით მავნე ბაქტერიების მაქსიმალურად გაუვნებელყოფა. აქვე სპეციალური

კბილანების საშუალებით ხდება ტომრების და პარკების გახსნა (სურათი 3.გ) და ნარჩენების

განცალკევება;

სურათი 3.გ ცილინდრული ტიპის ბარაბანი

4. ნარჩენების სორტირების II ეტაპი - განცალკევების შემდეგ კონვეირის ლენტით ნარჩენები

მიეწოდება დახურულ კაბინას, სადაც ხელით ხდება ისეთი ნარჩენების გამოხშირვა,

რომელსაც ტესტერი ვერ ახარისხებს (საოჯახო და ელ.ტექნიკა, სადენები, ხის ნაწარმი და

სხვა). სახეობის მიხედვით ყველა დახარისხებული ნარჩენი თავსდება მათთვის

განკუთვნილ სივრცეში;

5. ნარჩენების სორტირების III ეტაპი - შემდეგ ეტაპზე ხორციელდება არსებული ფრაქციების

დაყოფა ზომების მიხედვით, რომელიც მიმდინარეობს რამდენიმე საფეხურად. პირველ

საფეხურზე ნარჩენებს კონვეირული ლენტის საშუალებით გაატარებენ 320 მმ - ის

დიამეტრის ბადეში. ის ფრაქციები, რომელთა რადიუსი აღემატება 320 მმ-ს და ვერ გაივლიან

ბადეში, გადავლენ წინასწარი დაქუცმაცების დანადგარში და განხორციელდება მათი

დაქუცმაცება სასურველ ზომებად, რის შედეგადაც კიდევ ერთხელ განხორციელდება

აღნიშნული ნარჩენების გატარება 320 მმ ბადეში. მეორე საფეხურზე ფრაქციები გაივლიან 160

მმ და 80 მმ-იანი დიამეტრის ბადეში და აღნიშნულ საფეხურზე განხორციელდება მათი

გაყოფა 80 მმ-ზე ნაკლები ზომის ფრაქციებად (რომელთა ტენიანობა მაღალია) და 80 მმ-დან

160 მმ-მდე ზომის ფრაქციებად.

6. ნარჩნებეის სორტირების IV ეტაპი - შემდეგ ეტაპზე ელექტრო და გრიგალისებური

მაგნიტებით ხდება რკინის, ალუმინის და სპილენძის გამოხშირვა;

7. ნარჩენების სორტირების V ეტაპი - მომდევნო ეტაპზე ბალისტიკური სეპარატორის

მეშვეობით ნარჩენებიდან გამოიხშირება ქაღალდის და მუყაოს ნარჩენები (სურათი 3.დ);

სურათი 3.დ. პლასტიკის და ქაღალდის სეპარირების სენსორები

8. ნარჩენების სორტირების VI ეტაპი - დარჩენილი ნარჩენების მასა კონვეირული ლენტით

წარიმართება “Titech” ფირმის სენსორებისკენ (სურათი 3.ე), რომლებიც თანმიმდევრობით

გამოხშირავენ შუშას ცალკე და პლასტიკურ ნაკეთობებს ცალკე;

9. ნარჩენები სორტირების VII ეტაპი -სენსორების გავლის შემდეგ კონვეირული ლენტი შედის

მომდევნო დახურულ კაბინაში და პერსონალის მიერ ხელით კიდევ ერთხელ ხდება მასიდან

დარჩენილი ორგანული ნაწილების გამოხშირვა (ტექსტილი, კვების ნარჩენები, რეზინი,

ვინილი ტეტროპარკი და მსგავსი);

10. ნედლეულის მომზადება KDV პროცესისთვის - ცნობილია, რომ ნარჩენების ტენიანობა

მერყეობს 60% -70% - ს შორის, ამიტომ ჩვენ შრედერის მეშვეობით ჯერ 5 -7 სმ.-ის ზომაზე

ვაქუცმაცებთ, შემდეგ ბარაბნის ტიპის საშრობში ტენიანობა დაგვყავს 10% -12%- მდე და

კიდევ ერთხელ შრედერით ვაქუცმაცებთ 0.5 -1.2 სმ.-მდე;

11. დაქუცმაცებული და გამომშრალი ნარჩენები გარკვეული პროპორციით ერევა ერთმანეთში

და ემატება კატალიზატორი. ამით ნედლეული KDV პროცესისთვის მომზადებულია

(სურათი 3.ვ).

სურათი 3.ე “Titech” ფირმის სენსორი სურათი 3.ვ. ნედლეული KDV პროცესისთვის

ნახაზი 3.6 ნარჩენების სეპარირების ქარხნის სქემა

კატალიზატორით დეპოლიმერიზაცია

დეპოლიმერიზაცია არის პროცესი, სადაც კომპლექსური ორგანული ნივთერებები გარდაიქმნება

ნავთობპროდუქტებად. ის გავს ბუნებრივ გეოლოგიურ პროცესს. წნევის და თბობის შედეგად,

წყალბადის პოლიმერების გრძელი ჯაჭვი, ჟანგბადი და ნახშირორჟანგი იშლება მოკლე ჯაჭვის

საწვავის ნახშირწყალბადებად მაქსიმალური სიგრძით, ნახშირბადის 18 ატომი.

ნახშირწყალბადების ჯაჭვის შესამცირებლად, წარმოდგენილი ტექნოლოგიის ავტორმა დოქტორ

კრისტიან კოხმა გამოიგონა და დააპატენტა შერჩევითი კატალიზატორი. კატალიზატორის

კრისტალებს აქვთ ორი ფუნქცია:

1. ქიმიური რეაქციის დაჩქარება, ფასეული პროდუქციის მიღების გაადვილება;

2. ჰალოგენების, ფოსფორის, ნიტროგენისა და მძიმე მეტალების არაორგანულ

მარილად გადაქცევა.

კატალისტური დეპოლიმერიზაციის პროცესი ხდება დაბალ წნევასა და ტემპერატურაზე. დაბალ

ტემპერატურაზე კატალიზატორი ამსხვრევს ნახშირწყალბადის მოლეკულას. პროცესისთვის

საჭიროა 2700 C გრადუსზე მეტი თბობა და იონის შემცველი კატალიზატორი. თუ თბობის პროცესი

4000 C გრადუსზე დაბალია, თავიდან ვიცილებთ ნახშიროჟანგის, დიოქსინებისა და ფურანების

წარმოქმნას. KDV პროცესი არ არის პიროლიზის რეაქცია და აქედან გამომდინარე კოქსის

ფორმირება გამორიცხულია. პროცესი არის საიმედო და უსაფრთხო. ელექტროენერგიის, თბობისა

და სხვა ხარჯები არის წარმოებული დიზელის 10 %-ის ტოლი.

KDV პროცესი

KDV პროცესი მიმდინარეობს წნევის გარეშე, დახურულ-უჟანგბადო სივრცეში, დაბალ

ტემპერატურაზე კატალიზატორის მეშვეობით.

მომზადებული ნედლეული სისტემას მიეწოდება მიმღები ბუნკერის მეშვეობით და გადადის KDV

რეაქტორში, რომელშიც ხახუნის ძალით ცხელდაბა 2700 C -მდე და იწყება გრძელი

ორგანული მოლეკულების მოკლე მოლეკულებად დაშლა. რეაქციის შედეგად

თავდაპირველად გამოიყოფა წყალი და იკრიბება ცალკე ჭურჭელში. მოკლე მოლეკულებად

დაშლილ მასას რეაქტორიდან გამოსვლის შემდაგ ერევა კირი, რომელიც ჩააქრობს პროცესს

და ახდენს დესულფურაციას. გასუფთავებული მასა მიემართება დისტილაციის კოლონაში,

სადაც ხდება მისი ფრაქციებად დაშლა: ევრო სტანდარტიs დიზელი EN 590, ბიტუმი და

ნარშირორჟანგი. როგორც ხედავთ KDV პროცესის შემდეგ გამოუყენებელი ნარჩენი არ

გვაქვს. რომ შევაჯამოთ და მარტივად გადმოვცეთ: ALPHAKAT- ის დაპატენტებული

კატალიზატორის, რეაქტორის და დისტილაციის კოლონის მეშვეობით ორგანული

ნარჩენების დიზელის საწვავად გარდაქმნა შესაძლებელია 3 წუთში, მაშინ როდესაც ბუნება

იგივე პროცესს ანდომებს 300 მილიონ წელს. ნახაზზე 3.თ ნაჩვენებია კატალიზური

დეპოლიმერიზაციის პროცესის ძირითადი ელემენტები.

ნახაზი 3.თ კატალიზური დეპოლიმერიზაციის პროცესის ძირითადი ელემენტები

1. მაღალი წარმადობის კამერული მიქსერით (1) სეპარატორიდან მისი გამავალი მილებით (2)

და სეპარატორში უკან შეყვანით (3) წარმოიქმნება ზეთის პირველადი ცირკულაცია.

სეპარატორი (3) წარმოადგენს ციკლომჭერს, რომელიც წარმოიქმნება ერთიან რამდენიმე

ვენტურის საქშენით (4), რომლებიც ტანგენციალურად დამაგრებულია კონტეინერის

დამწოლ კედელზე და მის ქვეშ განთავსებულ უკან შემყვანის ცილინდრულ ნაწილზე.

სეპარატორის (3) ქვედა ნაწილში განთავსებული კონუსური ნაწილი (5) იმ მყარი ნარჩენების

(6) სედიმენტაციას, რომლებიც წარმოიქმნება არაორგანული ნაწილებისაგან;

2. მაღალი წარმადობის კამერული შემრევის (1) დონისდა მიხედვით დაწოლის მხარეს

წარმოიქმნება 0,5 - დან 2,0 - ბარელამდე წნევა და შეწოვის მხარეს მყარი ნივთიერებების

შემცველობის მიხედვით 0.9-დან 0.05 ბარელამდე წნევა ე.ი 95%-მდე ვაკუუმი. სეპარატორის

(3) ქვემო ნაწილში, კონუსური ნაწილის ქვემოთ დამაგრებულია რეგულირებული

გამომტანი კლაპანი (7), რომელიც ტემპერატურისდა მიხედვით იხსნება, რის შედეგადაც

ხორციელდება მყარი ნარჩენების გახსნა სედიმენტაციის (6) ნაწილში და გახსნილი შლამის

გადატანა პრესის მუხლში (8);

3. პრესის მუხლს (8) გააჩნია ფილტრის კედელი (9), რომლის გავლითაც ზეთის ნაწილი (10)

უკან ბრუნდება და წარმოქმნის ნარჩენს (11), რომელიც გარედან გამთბარ მე-2

ტრანსფორმატორში ხვდება. ტრანსფორმატორს (12) ბოლოში აქვს საქშენი (13), რომელშიც

400 - დან 500 C0 გაცხელებული არაორგანული, მყარი ნარჩენები სასაწყობე რეზერვუარში (14)

ხვდება. აღნიშნულ რეზერვუარს აქვს დამაკავშირებელი მილი (15), რომელიც მას აკავშირებს

სეპარატორთან, რომლის მეშვეობითაც აორთქლებული შუალედური დისტილატები

უბრუნდება პროცესს.

4. სეპარატორის (3) ზედა ნაწილში განთავსებულია ორთქლის მიმღები (17). ორთქლის მიმღებს

გამწმენდ ელემენტად აქვს ერთი ან რამდენიმე დისტილაციის შრე (18) უკან დაბრუნების

არხით (19), გათბობითა (20) და ორთქლის მიმღების იზოლაციით (21), რომელშიც

უპირატესად შედის გენერატორის (23) გამონაბოლქვი (22). ორთქლის მიმღები (17)

დაკავშირებულია კონდენსატორთან (24), რომელიც ცივი წყლის (25) გაციების სისტემის

საშუალებით ცივდება. კონდენსატორს (24) გააჩნია ლითონის გამყოფი (26);

5. შედეგად, წარმოიქმნება კამერები (27) ჭარბი პროდუქტით, რათა შესაძლებელი გახდეს

წყლის დალექვა. კამერები დაკავშირებულია მილთან (28), ასევე წყლისა და PH

რეზერვუართან (29), რომლებიც აღჭურვილია PH-ის დონის გამზომი მოწყობილობით (30),

მის მაღლა განთავსებული გამტარიანობის გამზომითა და გამშვები ვენტილით (32). წყლის

რაოდენობა, რომელიც მოთავსებულია რეზერვუარში შევსების დონის (31) მიხედვით

რეგულირდება გამშვები ვენტილის (31) მეშვეობით;

6. კონდენსატორის (24) უკანა ნაწილში მოთავსებულია მილი (33), რომელიც შესაძლებელს

ხდის დესტილიაციის აპარატში (34) კონდენსატის გადატანას. დესტილაციის აპარატი

შედგება დესტილაციის ცირკულაციური ამაორთქლებელი აპარატის (36) და გენერატორის

გამონაბოლქვის სითბური ცვლის (37) სითბური მატარებლის ცირკულაციისაგან (35), ასევე

ცირკულარული ტურბოსაგან (38), დესტილაციის აპარატისაგან (34), დესტილაციის

მილისაგან (39), ხუფიანი თეფშისა (40) და კონდენსატორისაგან (41) და ასევე პროდუქტის

გამომტანისაგან (42 და 43);

7. კონდენსატორის პროდუქტის გამომტანი (42) ემსახურება გენერატორის (23) საწვავით

მომარაგებას და რეფლექსური მილის (44) და რეფლექსური ვენტილის (45) მეშვეობით

დესტალაციის ზედა სიბრტყეში პროდუქტის რეცირკულაციას (34). პროდუქტის გამომტანი

(43) დესტალაციის აპარატის (34) ზედა კოლონური სიბრტყიდან ემსახურება პროდუქტის

გამოტანას. როგორც წესი, აღნიშნულ ნაწილს 70 დან 90%-მდე მთლიანი პროდუქტი

გამოაქვს;

8. პროდუქტის მიღებას ასევე ემსახურება ნედლეულის შეტანა, რომელიც ხორციელდება

შესასვლელი ნაწილიდან (48). შესასვლელი ნაწილი შედგება შემყვანი ძაბრისაგან (49),

რომელსაც გააჩნია კატალიზატორის დოზირების მოწყობილობა (50), ნეიტრალიზაციის

საშუალების კირის დოზირების მოწყობილობა (51) თხევადი ნარჩენების შემტანისა (52) და

მყარი ნარჩენების შემტანისაგან (53);

9. კატალიზატორის დოზირების მოწყობილობა (50) ჩვეულებრივ დაკავშირებულია Big-bag-ის

დაცლის მოწყობილობასთან (54), რომელიც ტემპერატურის გაზომვით მიემართება მაღალი

წარმადობის კამერული მიქსერისაკენ (55). იმ შემთხვევაში, თუ მაღალი წარმადობის

კამერულ მიქსერში 1 გადაცემული სითბო პროდუქტში საკმარისად ვერ გარდაქმნის

შუალედურ დისტილატს და ტემპერატურა ზღვრულ მაჩვენებლს გადასცდება, მაშინ

დოზირების მოწყობილობაში მოიმატებს (50) კატალიზატორის მიწოდება;

10. ნეიტრალიზაციის საშუალების 51 დოზირების მოწყობილობა იმართება PH სენსორით (30).

მითითებულ ზღვრულ მაჩვენებელზე 7.5 -ით დაბლა ჩამოსვლის შემთხვევაში დოზირების

მოწყობილობაში (51) იზრდება მიწოდებული რაოდენობა. ასევე, ხდება მიწოდებული

ნარჩენი მასალების (52) და (53) მიწოდების დოზირება სეპარატორში (3) დონის გამზომის

(56) მაჩვენებლის შესაბამისად;

11. პროცესის შედეგად უზრუვნელყოფილია ის, რომ მაღალი წარმადობის კამერულმა

მიქსერმა (1) სეპარატორიდან (3) ყოველთვის მიიღოს თხევადი ნარჩენები და თავიდან იქნეს

არიდებული აპარატის გამოშრობა. ასევე უზრუნველყოფილია ის, რომ სხვადასხვა შესაყვანი

ნივთიერებები და მასთან დაკავშირებული ცვლადი სიჩქარეები დაბალანსებული იქნას

მიწოდების ცვლადობით და არ მოხდეს პროცესის შეჩერება;

12. ზეთის ცირკულარში გადამუშავებული ნავთობისა და ფისის პირობებში თითო კილოგრამ

აორთქლებული დიზელის დაშლის, აორთქლებისა და გაცხელებისთვის დაახლოებით 0.4

kwh ენერგია ესაჭიროება 2500 C საწყისი ტემპერატურიდან 3000 C რეაქციის

ტემპერატურამდე. სინთეტიკური მასალების შეყვანის შემთხვევაში ენერგია ორმაგდება,

ვინაიდან მათი შეყვანა ხდება ცივ მდგომარეობაში და დამატებით საჭიროა გადნობის

ენერგია;

13. ამისათვის კატალიზატორის დამატება პროცესის მნიშვნელოვანი წინაპირობაა. აღნიშნული

კატალიზატორი წარმოადგენს ნატრიუმ-ალუმინის სილიკატს, მხოლოდ სინთეტიკური

მასალებისათვის, ბიტუმისა და გადამუშავებული ნავთობისათვის იქნა ოპტიმალურად

დადგენილი ინტენსიური წნევის კრისტალიზირებული Ý - მოლეკულის ნატრიუმთან

კონცენტრაცია. ბიოლოგიური მასალებისათვის, როგორიცაა ცხიმები და ბიოლოგიური

ზეთები, ოპტიმალურად მიიჩნევა კალციუმის კონცენტრაცია. ხის გამოყენებისას საჭიროა

მაგნეზიუმის კონცენტრაცია, რათა წარმოებული იქნას მაღალხარისხიანი დიზელი

ჰალოგენის მაღალი შემცველობის ნივთიერებისათვის, როგორებიცაა ტრანსფორმატორის

ზეთი და PVC (ჰილივინიქლორიდი) საჭიროა კალციუმთან კონცენტრაცია;

14. აპარატის მეშვეობით მიღებული პროდუქცია დიზელის საწვავი, ვინაიდან 300-4000 C

ცირკულაციიდან სისტემაში არ რჩება სხვა უფრო მსუბუქი პროდუქტი. აღნიშნული

პროდუქტის 10%-ი გამოიყენება ელექტროენერგიის ფორმით, ელექტროენერგიის

წარმოების აგრეგატში პროცესული ენერგიების წარმოებისათვის, რა შემთხვევაშიც

ელექტროენერგიის წარმოებისათვის გამოყენებული ნაწილი პროდუქტის ყველაზე მსუბუქ

ნაწილს წარმოადგენს, რომელიც კონდენსატორიდან მიიღება;

15. ამდენად, სისტემიდან მიღებულ პროდუქტს არ გააჩნია დუღილის გაცილებით დაბალი

ნაწილი და სრულად შეესაბამება ნავთობბაზაში შესანახ ნორმებს. ენერგიის აღნიშნული

ტრანსფორმაციის კიდევ ერთ უპირატესობას წარმოადგენს ვაკუმიის ტურბოდან აირის

პრობლემის პარალელური გადაჭრა, რომელიც შეწოვის ჰაერში გადადის;

16. მეორეს მხრივ გენერატორი ასრულებს სათბური შეკავშირების პირობებს, ვინაიდან ხდება

გამონაბოლქვი აირების სითბური ენერგიის გამოყენება, რომელიც გამოიყენება შესაყვანი

მასალების გამოშრობასა და მათი წინასწარი გათბობისათვის.

ნახაზზე 3.ი ნაჩვენებია გამოყენებული მეთოდისა და აპარატის, მაღალი წინაღობის კამერული

მიქსერის ცენტრალური ნაწილის სქემატური ნახაზი;

1. სქემაზე 201 აღნიშნავს აპარატის კორპუსს. 202-ით აღნიშნულია გამოსვლის მხარე

მილტუჩით. მაღალი წინაღობის კამერულ მიქსერში შემავალი კამერები აღნიშნულია 203 და

204-ით. აღნიშნული კამერები ნორმალურ კონსტრუქციაში ერთმანეთისგან განსხვავდება და

სპეციალურ კონსტრუქციაში კი ერთიდაიგივე ზომისაა. კამერაში ექსცენტრიულად

მოძრაობს გლინები 205 და 206. დასაწყისში, შუა ნაწილსა და ბოლოში გააჩნია სიხისტის

წიბოები;

2. გლინები მოძრაობაში მოდის ტალღების (207) მეშვეობით, რომელიც ერთი მხრიდან

დაკავშირებულია ელექტრო ან დიზელის ძრავასთან (208). აღნიშნული ტალღა (207)

მოთავსებულია სპეციალურ ლითონკერამიკისგან დამზადებულ რკალებში არსებულ

სპეციალურ ნაკეცებში (209, 210, 211, 212) ტალღის ბოლოში მოთავსებულია ბურთულ

საკისარი (213) და ჰერმეტული საბჟენი (214) კორპუსი შეკრულია დაჭიმული ფიქსატორებით

(215). გამომტანი ღიობი (216) შეკრულია მალტუჩით (217). ორივე მუშა ბორბალს შორის

განთავსებულია ნაკადის მართვის საყელური (218).

ნახაზი 3.ი მაღალი წინაღობის კამერული მიქსერის ცენტრალური ნაწილის სქემატური ნახაზი

გვ 25

საოჯახო და ელ.ტექნიკის უტილიზაცია

საოჯახო და ელ.ტექნიკას ცალკე სივრცეში უკეთდება დემონტაჟი (სურათი 3.კ). დემონტაჯის

შედეგად მიღებული ელემენტები, აკუმულატურები და მიკრო სქემები საწყობდება, ხოლო

პლასტიკი, შუშა, სადენები და მეტალი მიემართება თავიანთ სექციებში (სურათი 3.ლ).

3.კ ელ ტექნიკის დემონტაჟი 3.ლ მიღებული ფრაქციები

საბურავების უტილიზაცია

პირველ ეტაპზე შრედერის საშუალებით (სურათი 3.მ) განხორციელდება საბურავების

დაქუცმაცება წვრილ ფრაქციებად, რის შემდეგაც განხორციელდება მათი ფრაქციებად დაყოფა.

სურათი 3.მ შრედერი სურათი 3.ნ საბურავების შემადგენლობა

როგორც სურათზე 3.ნ ჩანს საბურავების დიდი ნაწილი გამოსადეგარია KDV ტექნოლოგიაში,

აღნიშნული ნაწილის შერევა განხორციელდება KDV-ს ნედლეულში, ხოლო მეტალი მიემართება

შესაბამის სექციაში.

3.5 საავტომობილო გზა, ელექტროენერგია, წყალგაყვანილობა, კანალიზაცია

ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის, შპს ”თბილსერვის ჯგუფი” და შპს “კადევე ჯორჯია”-ს

შორის 2016 წლის 5 მაისს გაფორმებული ხელშეკრულების თანახმად ქ. თბილისის მერია

უზრუნველყოფს მყარი ნარჩენების გადამამუშავებელი ქარხნის შეუფერხებელი მუშაობისათვის

აუცილებელი კომუნიკაციების (საავტომობილო გზა, ელექტროენერგია, წყალგაყვანილობა,

კანალიზაცია) მიყვანას შპს „კადევე ჯორჯოასათვის“ გადაცემული მიწის ნაკვეთის წითელ

ხაზებამდე.

პროდუქციის სასაწყობო მეურნეობა

სორტირება- რეციკლირება - უტილიზაციის შედეგად ვიღებთ საერთაშორიბო ბაზრის ხარისხით

დამზადებულ ევრო სტანდარტის დიზელს მარკით EN 590, ბიტუმს ასვალტის სამუშაოებისთვის,

შუშას, შავ და ფერად მეტალს. მიღებული პროდუქტის რეალიზაცია იგეგმება საქართველოს

ფარგლებს გარეთ.

KDV პროცესის შედეგად მიღებული პროდუქციის სასაწყობო ინფრასტრუქტურა გათვლილია

1,5 თვეზე და მოიცავს

• დიზელის რეზერვუარები (2) - თვითოეული 4500 ტონა ტევადობის;

• ბიტუმის რეზრვუარები (2) - თვითოეული 750 ტონა ტევადობის;

• ზეთის რეზერვუარები (2) - თვითოეული 270 ტონა ტევადობის.

KDV ტექნოლოგიის გამოყენებისას წარმოქმნილი დიზელი, ბიტუმი და ზეთი სტაციონალურად

მიერთებული მილების საშუალებით ჩაედინებიან რეზერვუარებში. აღნიშნული რეზერვუარების

გავსების შემდეგ მათი ტრანსპორტირება განხორციელდება 15-20 ტონიანი ტრაილერებით სადაც

აღნიშნული ნივთიერებების გადასხმა განხორციელდება შლანგის საშუალებით.

წყლის გამოყენება და მართვა (ექსპლუატაციის ეტაპი)

ოპერირების ეტაპზე KDV ტექნოლოგიის საწარმოო ყოველის 1000 ტონა ნარჩენის

გადამუშავებისას (ყოველდღიურად) წარმოიქმნება 200 ტონა ტექნიკური წყალი. წარმოქმნილი

რაოდენობის 30% გამოიყენება კომპანიის მფლობელობაში არსებული მიწის მოსარწყავად, ასევე

სამრეწველო პროცესში. ნარჩენი წყალი პირველ ეტაპზე დაგუბდება საწარმოოს ტერიტორიაზე

განთავსებულ ავზებში, ხოლო შემდეგ მოხდება მათი ჩაშვება საკანალიზაციო სისტემაში.