გარემოსწინააღმდეგფარულად...

თებერვალი, 2012 | მწვანე ალტერნატივა

გარემოს წინააღმდეგ ფარულადდადებული შეთანხმებები

გამოცემა მომზადებულია ასოციაცია მწვანე ალტერნატივას მიერ ფონდი ღია საზოგადოების ინსტიტუტის (OSI-ZUG) ფინანსური მხარდაჭერით. ამ გამოცემაში გამოთქმული მოსაზრებები წარმოადგენს მის ავტორთამოსაზრებებს და არ შეიძლება განხილულ იქნეს ფონდი ღია საზოგადოების ინსტიტუტის შეხედულებათაამსახველად.

ეს გამოცემა წარმოადგენს ასოციაცია მწვანე ალტერნატივას საკუთრებას. დაშვებულია გამოცემის გამრავლებაარაკომერციული მიზნებისათვის, პირველწყაროს მითითებით.

ავტორი: ნინო გუჯარაიძე

ანგარიშში გამოყენებულია მწვანე ალტერნატივას საჯარო პოლიტიკის ნარკვევი „შეთანხმება გარემოსწინააღმდეგ“ - „საქართველოს ზოგიერთ საკანონმდებლო აქტში ცვლილების შეტანის შესახებ“ 2012 წლის 20მარტის საქართველოს კანონის მიმოხილვა; ავტორი: მერაბ ბარბაქაძე,

მწვანე ალტერნატივათბილისი, 0179, ფალიაშვილის ქ.#27/29, II სართულიტელ: 2 22 38 74; 2 29 27 73; ფაქსი: 2 22 38 [email protected]; www.greenalt.org

წინასიტყვაობა

1

წინასიტყვაობა

საქართველოში ადამიანის ძირითადი უფლებები და თავისუფლებები, მათ შორის, ადამიანისუფლება ცხოვრობდეს ჯანმრთელობისთვის უვნებელ გარემოში, სარგებლობდეს ბუნებრივი დაკულტურული გარემოთი და უფლება, მიიღოს სრული, ობიექტური და დროული ინფორმაცია მისისამუშაო და საცხოვრებელი გარემოს მდგომარეობის შესახებ, კონსტიტუციური ნორმებით არისგანმტკიცებული. ქვეყანაში ამჟამად მოქმედი გარემოსდაცვითი კანონმდებლობის ძირითადინაწილი 90-იანი წლების დასასრულს შეიქმნა. მართალია, მასში დროთა განმავლობაში შედიოდაგარკვეული ცვლილებები, თუმცა, უკანასკნელ პერიოდამდე, ძირითადი პრინციპები და მიდგომებიუცვლელი რჩებოდა.

2004 წლის “ვარდების რევოლუციის” შემდეგ ქვეყნის მთავრობის მიერ ეკონომიკისლიბერალიზაციისკენ მიმართულმა კურსმა თავისი ზეგავლენა იქონია გარემოს დაცვისა დაბუნებრივი რესურსებით სარგებლობის მარეგულირებელ კანონმდებლობაზეც. საკანონმდებლოცვლილებების უმეტესობა დაკავშირებული იყო ქვეყნის მთავრობის მიერ აღებულ ეკონომიკისსრული ლიბერალიზაციის და დერეგულაციის კურსთან და სახელმწიფო საბიუჯეტოშემოსავლების ყველა შესაძლო საშუალებით (მათ შორის, ბუნებრივი რესურსებისმაქსიმალურად ათვისების გზით) გაზრდის სურვილთან. გარდა იმისა, რომ ეს ცვლილებებიგანხორციელდა გაუმჭვირვალედ და დაინტერესებულ მხარეებთან კონსულტაციის გარეშე,თავად ცვლილებები იყო მიმართული საზოგადოების ინფორმირებისა და გადაწყვეტილებათამიღების პროცესში მონაწილეობის არსებული შესაძლებლობების მინიმუმადე დაყვანისაკენ.

გარდა ამისა, გადაულახავ ბარიერად დარჩა კანონაღსრულების სათანადო უზრუნველყოფა, რაცსახელმწიფო სტუქტურებში ძლიერი მფარველის არსებობის შემთხვევაში საწარმოებისათვისყოველგვარი პასუხისმგებლობის გარეშე გარემოს დაბინძურების შესაძლებლობას იძლეოდა. 2011წლის მარტის შემდეგ კი, რაც გარემოსდაცვითი კონტროლის უფლება გარემოს დაცვისსამინისტროსა და ენერგეტიკისა და ბუნებრივი რესურსების სამინისტროს შორის გადანაწილდა, ესსფერო სრულმა ქაოსმა მოიცვა.

2012 წლის დასაწყისისთვის გარემოს დაცვისა და ბუნებრივი რესურსებით სარგებლობისკონტროლის თვალსაზრისით მდგომარეობამ ისეთ ზღვარს მიაღწია, რომ გაუარესება თითქოსდაშეუძლებელი იყო, მაგრამ... 2012 წლის მარტში საქართველოს პარლამენტმა მიიღო კანონი, რომლისსაფუძველზე, გარემოს დაცვისა და ბუნებრივი რესურსებით სარგებლობის სფეროში ნებისმიერსამართალდამრღვევს გარკვეული თანხის გადახდის სანაცვლოდ მიეცა პასუხისმგებლობისაგანთავის არიდების შესაძლებლობა. დემოკრატიის განვითარებასა და კორუფციასთან ბრძოლაში

არაერთი მსოფლიო რეიტინგის ლიდერმა ქვეყანამ მიიღო კანონი, რომელიც ეწინააღმდეგებასაქართველოს კონსტიტუციას, აღებულ საერთაშორისო ვალდებულებებს, გარემოს დაცვისსაერთაშორისო და ეროვნული კანონმდებლობით განმტკიცებულ თუ დადგენილ გარემოსდაცვის ყველა ძირითად პრინციპს. უფრო მეტიც, კანონი შეიცავს გარემოსდაცვითი,

2

კორუფციული, ეკონომიკური, სოციალური და პოლიტიკური ხასიათის რისკებსა დასაფრთხეებს.

კანონის მიღებისას საჯარო უწყებები საზოგადოებას უმტკიცებდნენ, რომ კანონის საფუძველზეშეთანხმების გაფორმება მხოლოდ უმნიშვნელო მასშტაბის სამართალდარღვევაზე იქნებოდაშესაძლებელი და ეს იყო მცირე საწარმოების გაკოტრებისგან გადარჩენის ერთადერთი საშუალება.თუმცა, როგორც მოგვიანებით გაირკვა, პირველივე შეთანხმება ქვეყნის ერთ-ერთ უმსხვილესსაწარმოებთან (რომლებიც, ამავდროულად გარემოს ერთ-ერთ უმსხვილესი დამაბინძურებელნიარიან) სს“მადნეულთან“ და შპს „კვარციტთან“ გაფორმდა.

კანონი კანონსაწინააღმდეგო შეთანხმებისათვის

3


2012 წლის 20 მარტს საქართველოს პარლამენტმა მიიღო კანონი1, რომლის თანახმად, გარემოსდაცვისა და ბუნებრივი რესურსების სარგებლობის სფეროში ნებისმიერ სამართალდამრღვევს(რომელიც კანონში მოხსენიებულია, როგორც „დაინტერესებული პირი“) შეუძლია განცხადებითმიმართოს საქართველოს ენერგეტიკისა და ბუნებრივი რესურსების სამინისტროს და შესთავაზოსშეთანხმების დადება, რომლითაც სახელმწიფო მას გარკვეული თანხის გადახდის სანაცვლოდგარკვეულ პერიოდში გარემოს დაცვისა და ბუნებრივი რესურსებით სარგებლობის სფეროშიჩადენილ ყველა სამართალდარღვევას კანონიერად ჩაუთვლის. ენერგეტიკისა და ბუნებრივირესურსების სამინისტროს უფლება აქვს ყოველგვარი დასაბუთების გარეშე დათანხმდეს ან უარითქვას შეთანხმების გაფორმებაზე. სამინისტროს თანხმობის შემთხვევაში, განაცხადი ეგზავნებაპრემიერ-მინისტრს, რომელიც იღებს საბოლოო გადაწყვეტილებას შეთანხმების დადების შესახებ.აღსანიშნავია, რომ მიუხედავად იმისა, რომ შეთანხმება გარემოს დაცვისა და ბუნებრივირესურსების სფეროში ჩადენილ სამართალდაღვევებს ეხება, პროცესში საერთოდ არ არისჩართული გარემოს დაცვის სამინიტრო.

კანონში არაა განსაზღვრული, თუ რა კრიტერიუმების საფუძველზე და რა შემთხვევაში უნდადაკმაყოფილდეს, ან არ დაკმაყოფილდეს დაინტერესებული პირის მოთხოვნა შეთანხმებისგაფორმების შესახებ.

კანონში არაა ასახული, თუ როგორ, რა კრიტერიუმებით და ფორმით უნდა მოხდეს შეთანხმებითგათვალისწინებული კომპენსაციების გაანგარიშება.

კანონში არ არის განმარტებული თუ გარემოს დაცვისა და ბუნებრივი რესურსების სფეროშიკონკრეტულად რა სახის სამართალდარღვევაზე შეიძლება გაფორმდეს შეთანხმება.სამართალდარღვევის არსზე შეიძლება ვიმსჯელოთ მხოლოდ საქართველოს ადმინისტრციულსამართალდაღვევათა კოდექსში კანონის საფუძველზე შესული ცვლილებით, რომლის თანახმად,ადმინისტრაციული სამართალდარღვევის საქმის წარმოება არ შეიძლება დაიწყოს, ხოლოდაწყებული საქმე უნდა შეწყდეს კოდექსის რიგი მუხლებით გათვალისწინებულისამართალდარღვევებისათვის, თუკი პირის მიერ სამართალდარღვევის ჩადენის პერიოდისათვისდადებულია შეთანხმება გარემოს დაცვისა და ბუნებრივი რესურსებით სარგებლობის სფეროში.კერძოდ, სამართალდაღვევათა კოდექსში შესული ცვლილების თანახმად, შენობათა ფასადებზეწარწერების ან სიმბოლოების თვითნებური შესრულებიდან დაწყებული, გარემოზე ზემოქმედებისნებართვის გარეშე საქმიანობის წარმოებით დამთავრებული, (სამართალდარღვევათა სრულისიისათვის იხილეთ, ანგარიშის I დანართი) გარემოს დაცვის და ბუნებრივი რესურსების სფეროშინებისმიერი სამართალდარღვევა, შეთანხმების დადების შემთხევაში, შეიძლება ჩაითვალოსკანონიერად.

1 „საქართველოს ზოგიერთ საკანონმდებლო აქტში ცვლილების შეტანის შესახებ“ www.matsne.gov.ge,სარეგისტრაციო კოდი: 360000000.05.001.016640

4

აღსანიშნავია, რომ კანონი კრძალავს შეთანხმებით გათვალისწინებულ პერიოდში შეთანხმებისხელმომწერი კანონდამრღვევის საქმიანობის შემოწმებას და მისთვის სამოქალაქო ან/დაადმინისტრაციული პასუხისმგებლობის, მათ შორის, ჯარიმის ან/და ზიანისანაზღაურების, ასევე რაიმე სახის ვალდებულების, ან მოსაკრებლის დაკისრებას.

კანონი არ აზუსტებს კანონის მოქმედების გავრცელების პერიოდს. კანონის შესაბამისადგაფორმებული შეთანხმებები, შეიძლება შეეხოს, როგორც კანონის მიღებამდე პერიოდში ჩადენილუკანონო ქმედებებს, ისე კანონის მიღების შემდეგ ჩადენილ უკანონო ქმედებებს. კანონი ადგენს,რომ შეთანხმების საფუძველზე, შეღავათი უნდა გავრცელდეს „შეთანხმების პერიოდზე“, რომელსაცთავად კანონი არ განსაზღვრავს და უნდა დადგინდეს ინდივიდუალურად, ყოველ კონკრეტულშემთხვევაში, საქართველოს პრემიერ-მინისტრის გადაწყვეტილების საფუძველზე, საქართველოსენერგეტიკისა და ბუნებრივი რესურსების სამინისტროს მიერ. კანონი ცალსახად არ ადგენს, რომე.წ. „შეთანხმების პერიოდი“-ს სტატუსის მინიჭება მხოლოდ შეთანხმების ხელმოწერამდე დროისმონაკვეთს შეიძლება შეეხოს. არსებული ფორმულირებით, კანონის შინაარსი არ გამორიცხავს ასევეიმის ალბათობას, რომ „შეთანხმების პერიოდი“-ს სტატუსი, შეთანხმების ხელმოწერის შემდეგდროის მონაკვეთსაც მიენიჭოს და გავრცელდეს შეთანხმების ხელმოწერის შემდეგ ჩადენილუკანონო ქმედებებზე.

აღსანიშნავია, რომ შეთანხმება იდება უვადოდ და მისი გასაჩივრების შესაძლებლობა, კანონისმიხედვით, რეალურად გამორიცხულია (გარდა იმ შემთხვევებისა, როდესაც ის არაუფლებამოსილიპირის მიერაა ხელმოწერილი). შეთანხმება, შეიძლება გაუქმდეს მხოლოდ შეთანხმების მხარედაინტერესებული პირის მიერ შეთანხმების პირობების დარღვევის შემთხვევაში. დარღვევაშესაძლოა გამოიხატოს შეთანხმებით გათვალისწინებული თანხის სრულად და სათანადოდგადაუხდელობაში და ასევე, დამატებითი ვალდებულებების შეუსრულებლობაში, თუკი ასეთშემთხვევაში შეთანხმების გაუქმების შესაძლებლობა გათვალისწინებულია თავად შეთანხმებით.

მიუხედავად იმისა, რომ კანონში საუბარია ადმინისტრაციული და სამოქალაქოსამართალდარღვევის კანონიერად ჩათვლის შესაძლებლობაზე, შეთანხმების გაფორმების გზით,ზოგ შემთხვევაში, შესაძლებელია სისხლის სამართლის დანაშაულისთვის პასუხისმგებლობისგანთავის არიდება. მაგალითად, საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 306-ე მუხლი ადგენს,რომ: „საქმიანობის განხორციელება გარემოზე ზემოქმედების ნებართვის გარეშე, ჩადენილი ასეთიქმედებისათვის ადმინისტრაციული სახდელის დადების შემდეგ, – ისჯება ჯარიმით ანგამასწორებელი სამუშაოთი ვადით ორ წლამდე ანდა თავისუფლების აღკვეთით ვადით სამწლამდე“. კანონის საფუძველზე გაფორმებული შეთანხმების წყალობით, პირს, თუ მსგავსიქმედების პირველად ჩადენისას არ დაეკისრება ადმინისტრაციული სახდელი, იგივე ქმედებისგანმეორებით ჩადენის შემთხვევაში, მას უკვე ვეღარ დაეკისრება სისხლის სამართლის კოდექსის306-ე მუხლით გათვალისწინებული სისხლის სამართლის პასუხისმგებლობა (რადგან კოდექსის306-ე მუხლით ეს დასაშვებია მხოლოდ ადმინისტრაციული სახდელის დადების შემდეგ).შესაბამისად, კანონით გათვალისწინებული შეთანხმების გაფორმების შემთხვევაში, პირმაშეიძლება თავი აარიდოს, მათ შორის, სისხლისსამართლებრივ პასუხისმგებლობასაც.


5

საქართველოს პარლამენტმა ისე მიიღო კანონი „საქართველოს ზოგიერთ საკანონმდებლო აქტშიცვლილების შეტანის შესახებ“, რომ არ მოუთხოვია ცვლილებების მიღების აუცილებლობისდასაბუთება და დაკმაყოფილდა იმ ბუნდოვანი ჩანაწერით, რომელიც კანონპროექტისგანმარტებითი ბარათის აქტის მიღების მიზეზის თაობაზე ინფორმაციისთვის გამოყოფილ გრაფაშიიყო წარმოდგენილი. კერძოდ, კანონპროექტის განმარტებით ბარათში აღნიშნული იყო:„წარმოდგენილი კანონპროექტით უნდა განხორციელდეს გარემოს დაცვისა და ბუნებრივირესურსებით სარგებლობის სფეროში საქართველოს ენერგეტიკისა და ბუნებრივი რესურსებისსამინისტროს და დაინტერესებულ პირს შორის შეთანხმების შემოღება. შეთანხმების გაფორმებისშემთხვევაში პირის მიერ გარემოს დაცვისა და ბუნებრივი რესურსებით სარგებლობის სფეროშიშეთანხმებით გათვალისწინებულ პერიოდში ჩადენილი/განხორციელებული ყველა ქმედებაჩაითვლება კანონიერად“. განმარტებით ბარათში მითითებული ეს „არგუმენტი“ არანაირად არასახავს კანონის მიღების მიზეზს, რადგან მისი შინაარსი რეალურად „მიზეზის“ განმარტებას არშეიცავს. მასში საერთოდ არ არის საუბარი კანონპროექტის საჭიროებაზე და რაიმე მნიშვნელოვანპრობლემაზე, რომლის გადასაჭრელადაც აუცილებელი იყო მსგავსი კანონპროექტის მიღება.

კანონის ანალიზისას რჩება შთაბეჭდილება, რომ საქართველოს სამართლის ისტორიაში ეს, ალბათ,უიშვიათესი საკანონმდებლო აქტია, რომელიც, არსებული სახით, პრინციპულად შეუთავსებელიათვით გარემოს დაცვის იდეასთანაც კი და ამის გათვალისწინებით, მიუღებელია ოცდამეერთესაუკუნის საზოგადოებისთვის. კანონი ეწინააღმდეგება საქართველოს კონსტიტუციას,საქართველოს საერთაშორისო ვალდებულებებს, გარემოს დაცვის საერთაშორისო და ეროვნულკანონმდებლობით განმტკიცებულ პრინციპებს და შეიცავს მნიშვნელოვან გარემოსდაცვით,კორუფციულ, ეკონომიკურ, სოციალურ და პოლიტიკური ხასიათის რისკებს.

6

კანონის მიღებამდე...

2012 წლის 14 მარტს ორჰუსის ცენტრმა2 გაავრცელა ცნობა იმის შესახებ, რომ ენერგეტიკისა დაბუნებრივი რესურსების სამინისტრომ საქართველოს პარლამენტში განსახილველად წარადგინაკანონპროექტი, რომლის მიზანია გარემოს დაცვისა და ბუნებრივი რესურსების სფეროშიშეთანხმების დადების დაშვება. ცვლილებების შეტანა იგეგმებოდა „გარემოს დაცვის შესახებ“კანონში, საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსში3, ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათაკოდექსში და „სააღსრულებო წარმოებათა შესახებ“ საქართველოს კანონში. ორჰუსის ცენტრისინფორმაციით, კანონპროექტის საკომიტეტო განხილვის სავარაუდო თარიღი 2012 წლის 3-6აპრილი, ხოლო პლენარულ სხდომაზე განხილვის თარიღი 2012 წლის 10-13 აპრილი იყო.

2012 წლის 15 მარტს ორჰუსის ცენტრმა გამოაქვეყნა საკუთარი პოზიცია კანონპროექტთანდაკავშირებით, რომელშიც აღნიშნული იყო:

„ცვლილებები წინააღმდეგობაში მოვა საქართველოს კონსტიტუციასთან, რომლის მიხედვითაც“ყველას აქვს უფლება ცხოვრობდეს ჯანმრთელობისათვის უვნებელ გარემოში” (მუხლი 37). გარდაამისა, კანონპროექტი ეწინააღმდეგება საქართველოს მიერ საერთაშორისო ხელშეკრულებებით, მათშორის ორჰუსის კონვენციით ნაკისრ ვალდებულებებს. კერძოდ, გარემოზე ზემოქმედებისნებართვისა და გარემოზე ზემოქმედების შეფასების (რომელიც მოითხოვება გარემოზეზემოქმედების ნებართვით) გარეშე საქმიანობის განხორციელების შემთხვევაში, ისპობაკონკრეტული საქმიანობების შესახებ გარემოსდაცვითი გადაწყვეტილების მიღების პროცესშისაზოგადოების მონაწილეობის შესაძლებლობა და ამით ირღვევა ორჰუსის კონვენციის მე-6მუხლი4. ასევე ირღვევა ამავე კონვენციის გარემოსდაცვით ინფორმაციაზე ხელმისაწვდომობისუზრუნველყოფის ვალდებულებაც, რადგან გარემოზე ზემოქმედების ნებართვისა და ჰაერშიგაფრქვეული თუ წყალში ჩაშვებული ნივთიერებების შესახებ სტატისტიკური ანგარიშგებისაგანპირის გათავისუფლების შემთხვევაში, შეიზღუდება ინფორმაცია გარემოს მდგომარეობის შესახებ(მუხლი 4-5). აღსანიშნავია ისიც, რომ ზემოაღნიშნული კანონპროექტის მიხედვით იზღუდებაკონვენციით განსაზღვრული საზოგადოების მართლმსაჯულებაზე ხელმისაწვდომობის უფლებაც(მუხლი 9), რადგან აღნიშნული შეთანხმებების გასაჩივრება, კანონპროექტის მიხედვით, არ არისდასაშვები. სხვა სიტყვებით რომ ითქვას, ასეთი ჩანაწერი კანონში არ აძლევს საშუალებას

2 "ორჰუსის ცენტრი საქართველოში" დაარსდა 2005 წელს, ეუთო-ს მისიის საქართველოში დასაქართველოს გარემოს დაცვის სამინისტროს ერთობლივი ინიციატივით. ორჰუსის ცენტრის მიზანიახელი შეუწყოს ორჰუსის კონვენციით ნაკისრი ვალდებულებების განხორციელებას ეროვნულ დონეზე.www.aarhus.ge

3 საპარლამენტო განხილვებისას, ცვლილებები საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსშისაბოლოოდ აღარ იქნა შეტანილი.

4 მწვანე ალტერნატივა არ ეთანხმება ამ კონკრეტულ შეფასებას, რადგან გარემოზე ზემოქმედებისნებართვის გაცემის პროცესში საზოგადოების მონაწილეობა მანამდეც შეუძლებელი იყო და არა მარტოშეთანხმების დადების შემთხვევაში. გადაწყვეტილების მიღება გარემოზე ზემოქმედების ნებართვისგაცემის თაობაზე ხდება მარტივი ადმინისტრაციული წარმოებით, რაც თავისთავად არ ითვალისწინებსსაზოგადოების მონაწილეობას.


7

საზოგადოებას მიმართოს სასამრთლოს გარემოსდაცვითი გადაწყვეტილებების სამართლიანობისდადგენის მიზნით.

აღსანიშნავია, რომ კანონპროექტის შემუშავების პროცესში არ იყო უზრუნველყოფილისაზოგადოების მონაწილეობა, როგორც ამას მოითხოვს ორჰუსის კონვენციის მე-8 მუხლი, რომლისთანახმადაც ქვეყანას ნაკისრი აქვს ვალდებულება, რომ უზრუნველყოს საზოგადოებისმონაწილეობა ისეთი აღმასრულებელი დებულებების და/ან საყოველთაოდ მისაღებისამართლებრივად სავალდებული ნორმატიული დოკუმენტების შემუშავებისას, რომელთაცმნიშვნელოვანი გავლენის მოხდენა შეუძლიათ გარემოზე. ამავე მუხლის მიხედვით საზოგადოებისჩართვა უნდა ხდებოდეს აღნიშნული სამართლებრივი დოკუმენტების შემუშავების ადრეულეტაპზე, სანამ არჩევანის გაკეთება ჯერ კიდევ შესაძლებელია.

და ბოლოს, კანონპროექტის არსებული სახით მიღებამ შესაძლებელია მნიშვნელოვანი დაშეუქცევადი ზიანი მიაყენოს გარემოს, და ასევე გაზარდოს პოტენციური კონფლიქტების რისკებიკერძო სექტორსა და ადგილობრივ მოსახლეობას შორის“.

მოგვიანებით გაირკვა, რომ კანონპროექტი პარლამენტში 2012 წლის 9 მარტს იყო შესული, ხოლო 13მარტს პარლამენტს უკვე განუხილავს და 68 დეპუტატის ერთსულოვანი გადაწყვეტილებითმიუღია კანონპროექტი პირველი მოსმენით.

პარლამენტის მიერ კანონპროექტების ფარულად და დაჩქარებული წესით განხილვა აღარავისგაკვირვებია, თუმცა კანონპროექტის შინაარსმა სამოქალაქო საზოგადოების სერიოზულიშეშფოთება გამოიწვია. საზოგადოების შეშფოთებამ და კრიტიკამ კი, თავის მხრივ, საქართველოსპარლამენტს ოლიმპიური სიჩქარით მუშაობის სტიმული მისცა და სანამ, სამოქალაქო საზოგადოებაკანონპროექტის შინაარსში გარკვევასა და სამართლებრივი შეფასების გაკეთებას ცდილობდა დასაპროტესტო განცხადებებს ავრცელებდა , უკვე, 2012 წლის 20 მარტს კანონი მიღებული იყო სამივემოსმენით5.

2012 წლის 23 მარტს საქართველოს პრეზიდენტის რეზიდენციასთან გაიმართა საზოგადოებრივორგანიზაციათა აქცია, სადაც მონაწილეებმა მოუწოდეს პრეზიდენტს, ვეტო დაედოკანონპროექტისთვის; ამავე დღეს პრეზიდენტს წარედგინა მიმართვა იმავე მოთხოვნით.სამოქალაქო საზოგადოების მოწოდება არც პრეზიდენტისათვის აღმოჩნდა დამაჯერებელი...პრეზიდენტმა ხელი მოაწერა კანონპროექტს და ამდენად, კანონი „საქართველოს ზოგიერთსაკანონმდებლო აქტში ცვლილების შეტანის შესახებ“ 2012 წლის 30 მარტიდან ძალაშია.

5 კანონპროექტი პარლამენტმა პირველი მოსმენით - 2012 წლის 13 მარტს (მომხრე - 68, წინააღმდეგი - 0),მეორე მოსმენით - 16 მარტს (მომხრე -65, წინააღმდეგი - 0) და მესამე მოსმენით - 20 მარტს (მომხრე -89 ,წინააღმდეგი - 8: აბულაშვილი ნუგზარი, ბაღათურია ჯონდო, დიასამიძე თამაზი, კოპალიანი კარლო,ლორთქიფანიძე დიმიტრი, მამრაძე პეტრე, მარსაგიშვილი რომანი, ცაგარეიშვილი გიორგი) მიიღო. იხ.კენჭისყრის შედეგები www.parliament.ge-ზე.

8

გარემოს დაცვის სამინისტროს პოზიცია

საზოგადოებრივი ორგანიზაციებისა და დაინტერესებული მოქალაქეების შეშფოთებას სახელმწიფოუწყებებმა, ოფიციალურად, მხოლოდ პარლამენტის მიერ კანონპროექტის მიღების შემდეგუპასუხეს. გარემოს დაცვის სამინისტრომ 2012 წლის 21 მარტს, შეხვედრამდე ოთხი საათით ადრე,სოციალური ქსელისა და თავისი ვებ-გვერდის მეშვეობით, დაინტერესებული პირები უწყებაშიმიიწვია „თემაზე სასაუბროდ და ზუსტი ინფორმაციის მისაწოდებლად“. შეხვედრა, პრაქტიკულად,უშედეგოდ დამთავრდა - მინისტრი ცდილობდა დამსწრე საზოგადოება დაერწმუნებინა, რომკანონპროექტი მხოლოდ წარსულ დარღვევებზე ვრცელდებოდა და საქართველოს საწარმოებისგადარჩენა ამ კანონპროექტის გარეშე შეუძლებელი იყო. მინისტრის მიერ მოყვანილი არგუმენტებიდამსწრეთა უმრავლესობისთვის არადამაჯერებელი აღმოჩნდა. მოგვიანებით, მინისტრმაშეხვედრაზე დამსწრე საზოგადოება გარემოსადმი „ფარისევლური დამოკიდებულებაში“დაადანაშაულა, რადგან მათ არ ისარგებლეს მინისტრის წინადადებით, წერილობით წარდეგინათმისთვის შენიშვნები უკვე მიღებულ კანონზე. აღსანიშნავია, რომ მინისტრის მიერ ამ შეფასებისგაკეთებისას არაერთი ორგანიზაციის (მათ შორის ორჰუსის ცენტრის) სამართლებრივი შეფასება დაშენიშვნები იყო გავრცელებული და წარდგენილი კანონის მიღების პროცესში მონაწილე უწყებებში;ხოლო სამოქალაქო ორგანიზაციების თხოვნა კანონის მოქმედების შეჩერებაში დახმარებისათვისუკვე საქართველოში სხვა ქვეყნებისა და საერთაშორისო ორგანიზაციების წარმომადგენლობებთანიყო გაგზავნილი, ვინაიდან სახელმწიფო უწყებებზე ზემოქმედების ყველა სხვა საშუალებაამოწურული იყო.

2012 წლის აპრილის ბოლოს გარემოს დაცვის მინისტრმა „საზოგადოების ინტერესისდაკმაყოფილება“ მეორედ სცადა და კანონის შესახებ ვრცელი განმარტება ჟურნალ „ლიბერალის“ჟურნალისტისათვის ინტერვიუს6 მიცემისას გააკეთა. სამწუხაროდ, ინტერვიუს ბეჭდური ვერსია არგამოქვეყნებულა, არსებობს მხოლოდ გარემოს დაცვის სამინისტროს მიერ გადაღებული ინტერვიუსამსახველი ვიდეო-რგოლი .ვინაიდან, კანონთან დაკავშირებით გარემოს დაცვისსამინისტროს/მინისტრის პოზიციის ამსახველი სხვა დოკუმენტი არ არსებობს, ქვემოთშემოგთავზებთ რამოდენიმე ციტატას ინტერვიუდან.

ჟურნალისტის კითხვაზე, რატომ მიიწვია დაინტერესებულ საზოგადოება შეხვედრაზე კანონისმიღების შემდეგ და არა მანამდე ვიდრე შესაძლებელი იყო კანონპროექტზე მსჯელობა, მინისტრმაგანაცხადა:

„ბევრი ცვლილებები ხდება კანონში, სხვადასხვა საკანონმდებლო აქტში, და არ ვიცი... ზოგშიჩართული არიან თავისი სურვილით ადამიანები, ზოგში არ არიან ჩართული. საერთოდ, უნდავთქვა, რომ გარემოსდაცვით კანონმდებლობაზე საზოგადოება არის ძალიან პასიური, გარდა იმშემთხვევებისა როდესაც ასატეხია ისეთი რაღაცა... დახატონ რაღაცა ასეთი სურათი, საშინელი დაა.შ და რაღაცა სკანდალი შექმნან ამისგან და ამასაც კონკრეტული მარგინალური რაღაცაორგანიზაციები ჩადიან ასეთ რამეებს. თორემ პრობლემა იმაში იყო, რომ მე ვფიქრობ და დღემდე

6 ვიდეო-რგოლი ხელმისაწვდომია http://www.youtube.com-ზე სათაურით „MOE: შეკითხვები გოგახაჩიძეს“. ვიდეო-ჩანაწერი გამოქვეყნებულია გარემოს დაცვის სამინისტროს მიერ 2012 წლის 25 აპრილს.


9

დარწმუნებული ვარ ამაში და ამის ასახსნელად უფრო გთხოვე, რომ დაუშვათ მოსულიყავი დაგვემსჯელა, რომ აბსოლუტურად არაადექვატური რეაქცია მოყვა გარკვეული ადამიანებისგან ამცვლილებებს, ვიდრე რაც მოყვა. მრჩება შთაბეჭდილება, რომ არ წაიკითხეს კანონი, ანუყურადღებოდ წაიკითხეს, ნუ, ეხლა, არ ვიცი, შეგნებულად თუ შეუგნებლად მოხდა არასწორიინტერპრეტაცია და შემდეგ უკვე ამის ტირაჟირება.“

„არ გამჩენია სურვილი, არც თითონ გაჩენიათ სურვილი, როცა გაჩნდა რაღაცა დიდი ინტერესიდავუკავშირდით7 ყველას და ვუთხარით, რომ მობრძანდით...“

ინტერვიუში მინისტრი ამბობს, რომ გარემოს დაცვისა და ბუნებრივი რესურსებით სარგებლობისსფეროში შეთანხმება არ დაიდება გარემოსთვის მნიშვნელოვანი ზიანის მიყენების შემთხვევაში:

„ერთი ძალიან მნიშვნელოვანი საკითხი, ძალიან მნიშვნელოვანი საკითხი, რომელსაც რატომღაცარავინ არ მიაქცია ყურადღება... როგორც კი ზარალი და ზიანი კვეთს ზღვარს საიდანაც სისხლისსამართლის პასუხისმგებლობა იწყება და ეს ზღვარი არის საკმაოდ დაბალი, მაგალითისთვის... დაეს ზღვარი რეგულირდება ჩემი ბრძანებით, რომელიც უკვე არსებობს... ეს არის 2011 წლის 2თებერვლის ბრძანება8 .... ზღვარი იწყება საკმაოდ დაბლა.

მაგალითისთვის, გარემოსთვის მიყენებული მნიშვნელოვანი ზიანი განისაზღვრება 1000 ლარით დაზევით... ანუ, მიყენებულ ზიანებზეა ლაპარაკი... და ეს არის ზღვარი რომლის ზემოთაციგულისხმება, რომ ეს არის სისხლის სამართლებრივი პასუხისმგებლობა. მაგალითად,გარემოსთვის მიყენებული ზიანი განისაზღვრება 1000 ლარით და ზევით, 1000 ლარით და ზევით,2000 ლარი. ანუ როგორც კი მიყენებული ზიანი სხვადასხვა პუნქტებში: ეს არის ნიადაგი, წყალი,ჰაერი, ტყე და ა.შ. ცდება ამ ზღვარს და ეს ზღვარი არის ძალიან დაბალი, საკმაოდ დაბალი, ათასი,ორიათასი ლარი... გარკვეულ შემთხვევებში 10 ათასი ლარი, შემდეგ გადადის სისხლის სამართლისპასუხისმგებლობაში და ეს შეთანხმება აღარ არსებობს. ანუ როგორც კი მნიშვნელოვანი ზიანიხდება, სისხლის სამართლებრივი პასუხისმგებლობა როგორც კი დგება და ეს არის საკმაოდ დაბალზღვარზემეთქი, ეს შეთანხმება აღარ არსებობს ავტომატურად...“

7 მწვანე ალტერნატივას არავინ დაკავშირებია შეხვედრის თაობაზე.

8 სავარაუდოდ, მინისტრი გულისმობს „გარემოსთვის მიყენებული ზიანის განსაზღვრის(გამოანგარიშების) მეთოდიკის დამტკიცების შესახებ“ საქართველოს გარემოს დაცვისა და ბუნებრივირესურსების მინისტრის 2011 წლის 2 თებერვლის №2 ბრძანებას. მეთოდიკის დანიშნულებაასაქართველოს მოქმედი კანონმდებლობით დადგენილი სამართლებრივი ნორმების დარღვევის შედეგადგარემოსათვის მიყენებული ზიანის განსაზღვრის (გამოანგარიშების) წესის დადგენა, რომელიცითვალისწინებს ბუნებრივი რესურსებით სარგებლობისა ან/და სამეურნეო საქმიანობის პროცესშიგარემოსათვის მიყენებულ ზიანს და იმ შემოსავალს, რომელიც არ მიუღია სახელმწიფოს და რომელსაციგი მიიღებდა საქართველოს საკანონმდებლო აქტებით გათვალისწინებული სამართლებრივი ნორმებისჯეროვანი შესრულებისას.

10

აქვე უნდა აღინიშნოს, რომ მინისტრის მიერ ხსენებული ბრძანების თანახმად, „გარემოზემიყენებული ზიანის განსაზღვრა (გამოანგარიშება) ხორციელდება ყველა იმ შემთხვევაში, როდესაცუფლებამოსილი ორგანოს მიერ ცნობილი გახდა სამართლებრივი ნორმების დარღვევის შედეგადრეგულირების ობიექტების მიერ განხორციელებული ქმედებით (უმოქმედობით) გარემოზემიყენებული რეალური ზიანის შესახებ“. გარემოს დაცვისა და ბუნებრივი რესურსებითსარგებლობის სფეროში შეთანხმება იდება დროის გარკვეულ პერიოდში პირის მიერ ყველა

ქმედების კანონიერად ჩათვლისათვის, მათ შორის იმ ქმედებების, რომელთა შესახებუფლებამოსილი ორგანოსათვის ცნობილი არ არის და შესაბამისად, გარემოსათვის მიყენებულიზიანი არ ყოფილა შეფასებული.

გარემოს დაცვის მინისტრმა კანონის მიღების მიზანიც განმარტა:

„კანონის ცვლილების მიზანი არის ერთადერთი, რომ არსებობდეს შედარებით მოქნილი მექანიზმიიმისათვის, რომ ამა თუ იმ დარღვევაზე, რომელიც აი ამ შეთანხმების ფარგლებში და ჩარჩოებშიჯდება და არა სისხლის სამართლებრივზე, არა ისეთზე რომელზეც შეუძლებელია შეთანხმება დაარც ითვალისწინებს ეს ცვლილება, შეეძლოს კონკრეტულ სააგენტოს პრემიერის თანხმობით,შეეძლოს უფრო მოქნილად მოქმედება, რომ რაღაც სიტუაციაში… მაგალითად, მაგალითად:არსებობს საწარმო, რომელიც... არსებობს რაღაცა გარკვეული ეჭვი, რომ მოხდა რაღაცა ჩაღვრა,დავუშვათ წყლის, ან რომელიც ამ წუთში უკვე ფაქტად შეიძლება ვეღარც ფიქსირდებოდეს დაშეუძლებელი და იყოს რაღაცა დადგენა, მაგრამ არსებობს რაღაცა... რაღაცა ისეთი ირიბიდადასტურებები... ანუ დათვლის მექანიზმი შეიძლება იყოს ძალიან რთული ამ შემთხვევაში.შეიძლება იყოს ძალიან რთულიც! არსებობს უფრო მოქნილი მექანიზმი, რომ არ გვქონდეს ორიარჩევანი, რომ ან დავუშვათ, უნდა დავხუროთ საწარმო, ან დააკისრო მას არაადექვატურად რაღაცადიდი, მაღალი გადასახადი, რომელმაც შეიძლება ელემენტარულად პირდაპირ გამოიწვიოს ან ამისდახურვა.. თუმცა, ესეც თუ საჭიროა, შესაძლოა დაიხუროს კიდეც....“

„რეალურად შევხედოთ სიტუაციას, ჩვენ დღეს არ გვაქვს ის მემკვიდრეობა რომ ყველა საწარმო, ანსაწარმოების უმრავლესობა აკმაყოფილებდეს ბევრ გარემოსდაცვით პარამეტრს. ამ საწარმოებშიდასაქმებულია ათასობით და ათიათასობით ადამიანი. ეს არ არის არც რაღაცა ისეთი სურათისდახატვა, რომ აი ამიტომ არ ვაკეთებ, ეს არის ჩვეულებრივი რეალობა, რომელიც ძალიან კარგადვიცით. ეხლა თუ ვიტყვით, რომ არა, ასე არ არის და ჩვენ მივიღეთ ბრწყინვალე რეალობა და არაჩაუბედურებული საწარმოები, რომელიც ნელ-ნელა ფეხზე უნდა დადგეს და რაღაც განვითარდეს...აი ,ზუსტად ეს არის. ამით ეძლევა შანსი, რომ საწარმოს რაღაცნაირად შევუთანხმდეთ, მოდი მე შენდღეს დაგაჯარიმებ, აი, ამ გონივრული, ადექვატური რაღაცა თანხით, სამაგიეროდ, იქვე წერია რომგარკვეული პირობები, არამარტო თანხა, არამედ სხვა ქმედები შეიძლება დააკისრო იმას.მაგალითად, უთხრა, რომ იცი რა, პირდაპირ შეთანხმებაში ჩაუწერო, რომ 6 თვეში სიტყვაზეკონკრეტული ფილტრი უნდა გამოცვალო. აი, ამაზე გითანხმდები. ამ 6 თვეში, სიტყვაზე,კონკრეტულად, გადაგახდევინებ მე შენ, აი, ამ იქს თანხას, ღიად, ბიუჯეტში და გითანხმდები ამაზერომ 6 თვეში უნდა გამოცვალო ფილტრი. სამაგიეროდ, გაძლევ გარანტიას, რომ აი ამ დარღვევაზერაც შენ აი ამდენი წელი რაღაცა აფრქვიე, კი არ გკეტავ შენ და შენს ათას თანამშრომელს, თუ ხუთასთანამშრომელს, თუ ათს, კი არ ვუშვებ სახლში და კი არ ვეუბნები დამთავრდით. იმის გამო, რომვერ ვადგენ ახლა კონკრეტულად შარშანწინ რამდენი გააფრქვიე, წელს რამდენი გააფრქვიე და ა.შ.და შეიძლება ეს ისეთი რაღაც ჯარიმა გამოვიდეს, რომ ელემენტარულად შენი დახურვა


11

გამოიწვიოს, ან აბსოლუტურად ძალიან ისეთი ... ამის ნაცვლად გეუბნები რომ გადაიხადეკონკრეტული რაღაც ჯარიმა ბიუჯეტში და აი, ეს კონკრეტული პირობა ამ პერიოდშიდააკმაყოფილე. ამის საფასურად მე გეუბნები, რომ ის ყველაფერი რაც შენს თავს მოხდა, სუფთაფურცლიდან დაიწყებ ამ ექვსი თვის მერე, თუ დააკმაყოფილებ ამ პირობებს. ამ პერიოდზეაღარავინ აღარ შეგამოწმებს, არავინ აღარაფერს აღარ მოგთხოვს, ოღონდ შენ ეს პირობები დაიცავი“.

„სიმართლე გითხრათ, ეს ცვლილება ზოგ-ზოგიერთ, ასე ვთქვათ, რაღაცა არასამთავრობოორგანიზაცია იქნება, თუ სხვა ვიღაც წარმომადგენლებს, რაღაც ასე არ დაეხატათ და ასეთი ფორმითარ წარმოეჩინათ, ეს იყო ერთ-ერთი, ასე ვთქვათ, არც თუ ისე მნიშვნელოვანი რაღაც ცვლილება,რომელიც ძალიან ისეთ უმნიშვნელო საკითხში გაძლევდა გარკვეულ მექანიზმს იმისათვის, რომოდნავ უფრო მოქნილი ყოფილიყავი“.

„ეს არის ერთი პატარა უმნიშვნელო მექანიზმი, რომლითაც შეიძლება, რომ რაღაცა ისეთ..გარკვეული გაურკვევლობები, რომელიც მძიმე ეკონომიკური და ა.შ. მემკვიდრეობის გამო გვერგოიქნეს აღმოფხვრილი“.

მინისტრმა რამდენჯერმე განმარტა, რომ შეთანხმების დადების კრიტერიუმი იქნებოდაგარემოსთვის მიყენებული ზიანის მასშტაბი და რომ გარემოსათვის მნიშვნელოვანი ზიანისმიყენების შემთხვევაში შეთანხმება არ დაიდებოდა. გაურკვეველია, რა აძლევდა მინისტრსაღნიშნულის მტკიცების საფუძველს, რადგან მსგავს შეზღუდვას არც კანონი და არც კანონისსაფუძველზე მიღებული შეთანხმების დადების წესისა და პირობების შესახებ დებულება9

ითვალისწინებს. მეტიც, გარემოსთვის მიყენებული ზიანის შეფასებას საერთოდ არ ითხოვს კანონი.ამდენად, მინისტრი ან თავად ვერ გაერკვა კანონის შინაარსში, ან მიზანმიმართულად ცრუობდა.

მინისტრი არწმუნებდა ჟურნალისტს, რომ შეთანხმების დადების პროცესი იქნებოდა საჯარო,ინფორმაცია იქნებოდა ყველასთვის ხელმისაწვდომი და ის თავად იზრუნებდა, რომ შეთანხმებისტექსტი ხელმისაწვდომი გამხდარიყო; რომ ნებისმიერ პირს ექნებოდა შესაძლებლობა ჩაეხედაშეთანხმებაში და ენახა თუ რა დარვევისთვის და რა ოდენობის თანხაზე შედგა შეთანხმება.

ჟურნალისტის კითხვაზე, თუ მაგალითისთვის რა სახის დარვევებზე შეიძლება შედგეს შეთანხმება,მინისტრის პასუხი იყო:

„პირველივე შეთანხმებაზე მოვაწყოთ საჯარო განხილვა და ვნახოთ, აი, პრაქტიკაში როგორ იქნებაეს“.

9 „გარემოს დაცვისა და ბუნებრივი რესურსებით სარგებლობის სფეროში შეთანხმების დადების წესისა დაპირობების შესახებ დებულების დამტკიცების თაობაზე“ საქართველოს მთავრობის 2012 წლის 24აპრილის №154 დადგენილება. matsne.gov.ge, 30/04/2012, სარეგისტრაციო კოდი: 360010000.10.003.016827

12

სამწუხაროდ, არც პირველი, არც მეორე და არც მესამე შეთანხმების10 დადების შემდეგ, შეთანხმებისტექსტის საზოგადოებისთვის ხელმისაწვდომობის უზრუნველყოფის პირობა არ გახსენებიამინისტრს. ასევე, აღარ აღმოაჩნდა მინისტრს საჯარო განხილვის ჩატარებისა და პრაქტიკისგანხილვის სურვილი.

ენერგეტიკისა და ბუნებრივი რესურსების სამინისტროსპოზიცია

2012 წლის 23 მარტს ენერგეტიკისა და ბუნებრივი რესურსების სამინისტრომ თავის ვებ-გვერდზეგამოაქვეყნა განმარტება, რომელშიც არასამთავრობო ორგანიზაციები პარლამენტის მიერ უკვემიღებული კანონპროექტის არასწორ ინტერპრეტაციაში დაადანაშაულა11. ამასთან, სამინისტრომთავის განმარტებაში არ წარმოადგინა რაიმე არგუმენტი ან სტატისტიკა, რომელიც დაასაბუთებდაკანონპროექტის მიღების აუცილებლობას, კანონპროექტით შემოთავაზებული რეგულირებისმექანიზმის სისწორეს, ან რომელიც გააქარწყლებდა საზოგადოებრივ ორგანიზაციათა შეშფოთებას.

„[ენერგეტიკისა და ბუნებრივი რესურსების სამინისტროს] განმარტება ,,ზოგიერთ საკანონმდებლოაქტში ცვლილების შეტანის თაობაზე“ საქართველოს კანონის პროექტის შესახებ

ბოლო დღეებში არასამთავრობო ორგანიზაციების მიერ გავრელებული ინფორმაცია დაგაკეთებული განცხადებები ცხადყოფს, რომ არასწორად იქნა გაგებული ,,ზოგიერთსაკანონმდებლო აქტში ცვლილების შეტანის თაობაზე“ საქართველოს კანონის პროექტი(რომლითაც ცვლილება შედის აგრეთვე ,,გარემოს დაცვის შესახებ“ საქართველოს კანონში) დაშესაბამისად ადგილი აქვს პროექტის ამა თუ იმ ნორმათა არასწორ ინტერპრეტაციას. შესაბამისად,გაკეთებული განცხადებები და შეფასებები არ შეესაბამება სინამდვილეს და ისინა არგამომდინარეობენ საქართველოს პარლამენტის მიერ უკვე მესამე მოსმენით მიღებულიკანონპროექტიდან.

პირველ რიგში ხაზგასმით აღსანიშნავია ის გარემოება, რომ კანონპროექტით გათვალისწინებულიშეთანხმება იდება არა სამომავლო პერიოდზე არამედ წარსულ პერიოდზე. შესაბამისად,შეთანხმების გავრცელება კანონპროექტის თანახმად გათვალისწინებულია არა პირის მიერმომავალში განსახორციელებელ ქმედებებზე, არამედ მის მიერ უკვე - წარსულშიგანხორციელებულ ქმედებებზე. კანონპროექტის თანახმად „...პირის მიერ გარემოს დაცვისა დაბუნებრივი რესურსებით სარგებლობის სფეროში შეთანხმებით გათვალისწინებულ პერიოდშიჩადენილი/განხორციელებული ყველა ქმედება ითვლება კანონიერად“, რაც იმას ნიშნავს, რომშეთანხმება ითვალისწინებს მის დადებამდე გასული დროის კონკრეტულ პერიოდს და ამპერიოდში პირის მიერ განხორციელებული ქმედებების კანონიერად მიჩნევას. კიდევ ერთხელ

10 კანონის არსებობის მანძილზე სამი შეთანხმების გაფორმება მოხდა.

11 იხ. ენერგეტიკისა და ბუნებრივი რესურსების სამინისტროს ვებ-გვერდი:http://www.menr.gov.ge/News/2286


13

აღვნიშნავთ, რომ კანონპროექტის დებულება არ მოიცავს სამომავლო პერიოდს და შეუძლებელიაპირს მიეცეს შეთანხმების დადების დღის შემდგომ პერიოდში უკანონოდ მოქმედებისშესაძლებლობა. ამასთან, კანონპროექტი არ შეზღუდავს უფლებამოსილი ორგანოებისმონიტორინგის უფლებამოსილებას ან/და გარემოსდაცვითი გადაწყვეტილებების მიღებისპროცესში საზოგადოების მონაწილეობას და შესაბამისად, მისი ამოქმედებით არ დაირღვევა დარისკის წინაშე არ დადგება საერთაშორისო ხელშეკრულებების და სხვა არსებულივალდებულებების შესრულება, რადგან საუბარია წარსულში განხორციელებულ ქმედებებზე.

რაც შეეხება საკითხს იმის თაობაზე, რომ შეთანხმება იდება განუსაზღვრელი ვადით, აღნიშნულიგანპირობებულია იმით, რომ პირის მიერ კონკრეტულ წარსულ პერიოდში განხორციელებულიქმედებების კანონიერად მიჩნევის საფუძველია შეთანხმება. შესაბამისად, აღნიშნულს რომ არჰქონდეს დროებითი ხასიათი,შეთანხმება იდება განუსაზღვრელი ვადით და მისი გაუქმებამხოლოდ პირის მიერ პირობების დარღვევის შემთხვევაში მოხდება. შეთანხმების გაუქმება კიგამოიწვევს წარმოშობილი სამართლებრივი შედეგების გაუქმებას.

არასწორია განცხადება იმის თაობაზე, რომ კანონპროექტის მიხედვით იზღუდება საზოგადოებისმართლმსაჯულებაზე ხელმისაწვდომობის უფლება. აღნიშნულთან დაკავშირებით განვმარტავთშემდეგს:

კანონპროექტის თანახმად შეთანხმების მხარეებს წარმოადგენენ ერთის მხრივკონკრეტული პირი, ხოლო მეორეს მხრივ სახელმწიფო, რომელიც წარმოდგენილიაენერგეტიკისა და ბუნებრივი რესურსების სამინისტროს სახით. შეთანხმების დადებისდღიდან პირს შეთანხმებით გათვალისწინებულ პერიოდში გარემოს დაცვისა დაბუნებრივი რესურსებით სარგებლობის სფეროში ჩადენილ/განხორციელებულ ქმედებებზესახელმწიფოს და/ან ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების მიმართ არდაეკისრება სამოქალაქო და/ან ადმინისტრაციული პასუხისმგებლობა. ამავე პროექტისთანახმად მისი მოქმედება არ ვრცელდება დაინტერესებული პირის ვალდებულებებსა დაპასუხისმგებლობებზე ფიზიკური და კერძო სამართლის იურიდიული პირების მიმართ.შესაბამისად, ცხადია, რომ ფიზიკური და იურიდიული პირი კვლავაც უფლებამოსილიიქნება ნებისმიერი პირის (მათ შორის შეთანხმების მხარის) წინააღმდეგ მიმართოსსასამართლოს.

ამასთან, რაც მნიშვნელოვანია, შეთანხმება უკვე განხორციელებულ ქმედებებზეადმინისტრაციული და სამოქალაქო პასუხისმგებლობებისგან გათავისუფლებას ითვალისწინებსპირის მიერ სახელმწიფოსათვის შესაბამისი კომპენსაციის გადახდის სანაცვლოდ. ამასთან,შეთანხმებით შესაძლებელია განისაზღვროს პირის მიერ შესასრულებელი სხვა საჭიროვალდებულებები“.

გარდა იმისა, რომ ენერგეტიკისა და ბუნებრივი რესურსების სამინისტროს განმარტება კანონისშინაარსთან დაკავშირებით არ პასუხობდა საზოგადოებრივი ორგანიზაციების მიერ გამოთქმულშენიშვნებს, განმარტების ტექსტი კანონის მოთხოვნის საპირისპირო განმარტებებს შეიცავდა.

14

მაგალითად, განმარტების თანახმად, „შეუძლებელია პირს მიეცეს შეთანხმების დადების დღისშემდგომ პერიოდში უკანონოდ მოქმედების შესაძლებლობა. ამასთან, კანონპროექტი არშეზღუდავს უფლებამოსილი ორგანოების მონიტორინგის უფლებამოსილებას“. ხოლო კანონისთანახმად, „დაუშვებელია პირის მიერ შეთანხმებით გათვალისწინებულ პერიოდში გარემოსდაცვისა და ბუნებრივი რესურსებით სარგებლობის სფეროში ჩადენილი/განხორციელებულიქმედების შემოწმება12“. ასე, რომ კანონი არა თუ ზღუდავს, არამედ კრძალავს შეთანხმების მხარეპირის საქმიანობის შემოწმებას, რაც თავის მხრივ, პირს შეთანხმების დადების შემდგომ პერიოდშიუკანონოდ მოქმედების შესაძლებლობასაც აძლევს.

მედიის საშუალებით კანონის მცდარი ინტერპრეტაციის ტირაჟირებას, გარემოს დაცვის მინისტრისმსგავსად, ენერგეტიკისა და ბუნებრივი რესურსების სამინისტროს ხელმძღვანელებიც ეწეოდნენ.

ენერგეტიკისა და ბუნებრივი რესურსების მინისტრის მოადგილე ნინო ენუქიძე რადიო«თავისუფლებასთან“ ინტერვიუში აცხადებდა:

„კანონი მხოლოდ იმ ლიცენზიანტებს შეეხებათ, რომლებიც გარემოს დაცვის და ბუნებრივირესურსების სფეროში აქამდეც მუშაობდნენ, მაგრამ მოუქნელი მონიტორინგის სისტემის გამოადმინისტრაციულ სამართალდარღვევებს სჩადიოდნენ. კანონში შესული ცვლილებებით სწორედასეთ პირებს ეძლევათ საშუალება კომპენსაციის გზით საკუთარი უკანონობების გამოსწორებისა:წლების განმავლობაში დაგროვილი ადმინისტრაციული პასუხისმგებლობები, სანქციები,საურავები, ზიანი, რაც არის დამდგარი მათი ქმედების შედეგად, შესაძლებელია, რომ ამხელშეკრულების, ამ შეთანხმების საფუძველზე იქნეს გაწერილი და კომპენსაციის გადახდის გზით,წლების გადანაწილების გზით, შეიძლება 10 წელზე გადავუნაწილოთ, - იმ შემთხვევაში, თუ რაღაცზიანი ტყეს მიაყენეს, დავავალოთ ახალი ტყის გაშენება. პირიქით, ეს არის ჰუმანური კანონი დაემსახურება იმას, რომ ბიზნესსაც ხელი შევუწყოთ, რომ ამ სანქციებით და საურავებით არდავხუროთ ეს წარმოებები, არამედ მივცეთ იმის საშუალება, რომ მათ მიერ ჩადენილი ესა თუ ისქმედება გამოასწორონ. ეს არის ამ კანონის მიზანი”13 .

პირველ რიგში, კანონი ვრცელდება არა მარტო ლიცენზიანტებზე, როგორც ამას მინისტრისმოადგილე ამტკიცებდა, არამედ ნებისმიერ დაინტერესებულ პირზე; ხოლო კანონიკანონდამრღვევს არა უკანონობის „გამოსწორების“, არამედ „კანონიერად ჩათვლის“შესაძლებლობას აძლევს.

საზოგადოებრივი ორგანიზაციების კრიტიკა განსაკუთრებით მიუღებელი ენერგეტიკისა დაბუნებრივი რესურსების მინისტრისათვის აღმოჩნდა:

“ყველა არასამთავრობო ორგანიზაციას, ვინც ამას იძახის, საკმაოდ მარტივად ვეტყოდი, რომ

12 2012 წლის 20 მარტის, №5916-რს კანონი „საქართველოს ზოგიერთ საკანონმდებლო აქტში ცვლილებისშეტანის შესახებ“, 1 მუხლი.

13 “გარემოს დაცვის კანონი - ინდულგენცია თუ ამნისტია?” რადიო თავისუფლება, 03 დეკემბერი, 2012http://www.tavisupleba.org/content/article/24524903.html


15

დასხდნენ და წაიკითხონ, რაც კანონში თეთრზე შავით წერია. გამომდინარე იქიდან, რომ უაზროაის პროტესტი, რომელსაც გამოთქვამენ. უაზრობაა რომელიმე კომპანიამ მომავალზე ინდულგენციამიიღოს. ეს კანონი მომავალზე არ ვრცელდება. მხოლოდ და მხოლოდ წარსულში არსებულდარღვევებს ფარავს. თუ რომელიმე კომპანიას დარღვევა ექნება, ეს კანონი ამ კომპანიასთანკონკრეტული შეთანხმების გაფორმებას უშვებს, იმისთვის რომ კომპანია არ დაილუქოს, არდაიკეტოს, არამედ დარიცხული ჯარიმის რესტრუქტურიზაცია მოხდეს. აქედან გამომდინარე,მარტივად, ქართულად, კანონში თეთრზე შავით წერია და ჩემი რეკომენდაცია იქნება იმორგანიზაციებისთვის, რომლებიც ამას პირდაპირ, უაზროდ აპროტესტებენ, კანონი მარტივადაიღონ და წაიკითხონ. ამისთვის იურისტებიც არსებობენ.“ - განაცხადა ხეთაგურმა”14.

მინისტრი, მისი კოლეგების მსგავსად ცრუობდა, ვინაიდან კანონით შემოღებულ შეთანხმებასარაფერი აქვს საერთო „დარიცხული ჯარიმის რესტრუქტურიზაცია“-სთან. დარიცხული ჯარიმისრესტრუქტურიზაცია კანონით ისედაც დაშვებული იყო „გარემოს დაცვის შესახებ“ საქართველოსკანონში 2011 წლის 27 დეკემბერს შესული ცვლილებით15.

14 http://news.ge, „მოგება კომპანიებისთვის თუ უსაფრთხო გარემო?“ 23 მარტი, 2012.

15 matsne.gov.ge, 12/01/2012, სარეგისტრაციო კოდი: 360000000.05.001.016596

16

I შეთანხმება - „მადნეული და კვარციტი გარემოსწინააღმდეგ“

როგორც ზემოთ უკვე აღვნიშნეთ, „საქართველოს ზოგიერთ საკანონმდებლო აქტში ცვლილებისშეტანის შესახებ“ საქართველოს კანონი, რომლითაც შემოღებულ იქნა გარემოს დაცვისა დაბუნებრივი რესურსების სფეროში ჩადენილი კანონდარღვევის შესახებ შეთანხმება, 2012 წლის 30მარტიდან ძალაშია. კანონი იმდენად ბუნდოვანი, დაუსაბუთებელი და წინააღმდეგობრივია,ნათელი იყო, რომ არაერთი ამგვარი ცვლილების მსგავსად, ესეც კონკრეტული სუბიექტებისინტერესებს ემსახურებოდა და ისევე, როგორც სხვა შემთხვევებში, ამ ცვლილებითაც მალეისარგებლებდა „დაინტერესებული პირი“. ენერგეტიკისა და ბუნებრივი რესურსების იმჟამინდელიმინისტრის, ალექსანდერე ხეთაგურისა და გარემოს დაცვის იმჟამინდელი მინისტრის, გოგა ხაჩიძისდაპირების შესაბამისად, საზოგადოება ელოდებოდა შეთანხმებების დადების ღია, საჯაროპროცესს.

კანონის ამოქმედებიდან 2 თვის თავზე, 2012 წლის მაისის ბოლოს მწვანე ალტერნატივამ მიმართა

ენერგეტიკისა და ბუნებრივი რესურსების სამინისტროს და მოითხოვა ინფორმაცია გარემოსდაცვისა და ბუნებრივი რესურსებით სარგებლობის სფეროში დადებულიხელშეკრულებების ან ხელშეკრულების დადებისათვის მიმდინარე მოლაპარაკებისშესახებ. ამასთან დადებული ხელშეკრულებების შემთხვევაში ორგანიზაცია ითხოვდაშეთანხმების გაფორმების შესახებ გადაწყვეტილების მიღებისათვის ადმინისტრაციულიწარმოების ამსახველ სრული დოკუმენტაციის ასლს, მათ შორის - პირის მიერშეთანხმების დადების თაობაზე განცხადებას, შეთანხმების ტექსტს და შეთანხმებისდადების პროცესში შექმნილ ყველა ოფიციალურ დასკვნას, შეფასებას, ანგარიშს თუმოხსენებით ბარათს.

საჯარო ინფორმაციის მოთხოვნიდან კანონით დადგენილ ვადაზე გაცილებით მეტი დრო გავიდა,თუმცა მწვანე ალტერნატივამ პასუხი ვერ მიიღო. ამიტომ ორგანიზაციამ ენერგეტიკისა დაბუნებრივი რესურსების მინისტრს ადმინისტრაციული საჩივრით მიმართა. საჩივრის გაგზავნიდანერთი კვირის შემდეგ16 მწავნე ალტერნატივამ მიიღო მინისტრის მოადგილის, ნინო ენუქიძისწერილი, რომელშიც აღნიშნული იყო: „“გარემოს დაცვისა და ბუნებრივი რესურსებისთსარგებლობის სფეროში“ დადებულია ერთი შეთანხმება, ერთის მხრივ, სს „მადნეულს“ და შპს„კვარციტს“ შორის და მეორეს მხრივ, ენერგეტიკისა და ბუნებრივი რესურსების სამინისტროსშორის. დანართის სახით გიგზავნით აღნიშნულ შეთანხმებასთან დაკავშირებით სამინისტროშიარსებულ დოკუმენტაციას“. წერილს თან ერთოვოდა:

1. საქართველოს ენერგეტიკისა და ბუნებრივი რესურსების მინისტრის, ალექსანდრეხეთაგურისათვის გაგზანილი სს“მადნეულისა“ და შპს “კვარციტის“ ერთობლივი

16 წერილი დათარიღებულია 2012 წლის 10 ივლისით. მწვანე ალტერნატივას წერილი ინფორმაციისმოთხვნის თაობაზე გაგზვანილი იყო 2012 წლის 25 მაისს.

I შეთანხმება - „მადნეული და კვარციტი გარემოს წინააღმდეგ“

17

ორწინადადებიანი განხადება, რომელშიც აღნიშნული იყო: „მოგმართავთ გარემოს დაცვისშესახებ საქარართველოს კანონის 5711 მუხლის საფუძველზე და გთხოვთ, გაგვიფორმოთამავე კანონის 5710 მუხლი გათვალისწინებული შეთანხმება 1994 წლის 1 აპრილიდან 2012წლის 14 მაისამდე. ამასთან, აღნიშნული შეთანხმების სანაცვლოდ მზად ვართსახელმწიფო ბიუჯეტის სასარგებლოდ სოლიდარულად, თანაბარი პროპორციით,გადავიხადოთ კომპენსაცია საერთო ჯამში 13 (ცამეტი) მილიონი ლარის ოდენობით,არაუგვიანეს 2014 წლის მარტისა, ურთიერთშეთანხმებული გრაფიკის შესაბამისად“.განცხადებას თან ერთვის გადახდების გრაფიკი და საწარმოების მიერ გასატარებეილიღონისძიებების გეგმა-გრაფიკი;

2. საქართველოს პრემიერ-მინისტრის, ნიკა გიულაურის 2012 წლის 14 მაისის ბრძანებაშეთანხმების დადების თაობაზე და;

3. პრემიერ მინისტრის ბრძანების საფუძველზე ენერგეტიკისა და ბუნებრივი რესურსებისსამინისტროსა და სს“მადნეულსა“ და შპს „კვარციტს“ შორის გაფორმებული შეთანხმებისდოკუმენტი, რომელსაც ერთვის კომპანიების მიერ განაცხადთან ერთად წარდგენილითანხის გადახდისა და განსახორციელებელი ქმედებების გრაფიკი უცვლელი სახით.

ვინაიდან მოწოდებული დოკუმენტაცია სრულად არ ასახავდა შეთანხმების დადების თაობაზეგადაწყვეტილების მიღებისათვის ჩატარებულ ადმინისტრაციულ წარმოებას, მწვანე ალტერნატივამარ გამოიხმო საჩივარი და დანარჩენი დოკუმენტების მოწოდება მოითხოვა. გაუგებარია როგორმოახერხა ეს ადმინისტრაციულმა ორგანომ, მაგრამ როგორც საჩივრის განხლვისას გაირკვაენერგეტიკისა და ბუნებრივი რესურსების სამინისტროში არ არსებობდა ამ პროცესთანდაკავშირებული რაიმე სხვა დოკუმენტი (დასკვნა, შეფასება, მოხსენებითი ბარათი, ან თუნდაცგანაცხადის ვიზირების ამსახველი დოკუმენტი).

მწვანე ალტერნატივასათვის გადაცემული დოკუმენტებიდან და ენერგეტიკისა და ბუნებრივირესურსების სამინისტროს იურიდიული დეპარტამენტის ხელმძღვანელის ოფიციალურიგანმარტების თანახმად, მოვლენები შემდეგი თანმიმდევრობით ვითარდებოდა :

1. სს“მადნეულისა“ და შპს “კვარციტის“ ხელმძღვანელობამ 2012 წლის 14 მაისს მიმართაენერგეტიკის მინისტრს შეთანხმების დადების თხოვნით. საწარმოები არ მიუთითებდნენიმ კანონდარღვევებზე რომელთა კანონიერად მიჩნევასაც ითხოვდნენ 13 მილიონი ლარისსანაცვლოდ. განცხადებაში მითითებული იყო მხოლოდ დროის პერიოდი - 18 წელი,რომლის განმავლობაში ჩადენილი ქმედებებიც უნდა ჩათვლილიყო კანონიერად.

2. ენერგეტიკისა და ბუნებრივი რესურსების მინისტრმა იმავე დღეს განიხილა განაცხადი, არგასჩენია კითხვები (მაგალითად, იმის შესახებ თუ რა სახის და მასშტაბის კანონდარღვევისკანონიერად ცნობას ითხოვდნენ საწარმოები), მოიწონა განაცხადი და საბოლოოგადაწყვეტილების მისაღებად გაუგზავნა პრემიერ-მინისტრს.

3. არც პრემიერ-მინისტრს დასჭირვებია ბევრი დრო გადაწყვეტილების მისაღებად. მანაციმავე დღეს, 2012 წლის 14 მაისს გამოსცა ბრძანება #624 „გარემოს დაცვისა და ბუნებრივი

18

რესურსების სარგებლობის სფეროში შეთანხმების დადების შესახებ“. პრემიერ-მინისტრისბრძანებით ენერგეტიკისა და ბუნებრივი რესურსების სამინისტროს დაევალა სს„მადნეულთან“ და შპს “კვარციტთან“ „გარემოს დაცვის შესახებ“ საქართველოს კანონის5710 მუხლით გათვალისწინებული გარემოს დაცვისა და ბუნებრივი რესურსებითსარგებლობის სფეროში შეთანხმების დადება.

4. იმავე დღეს ვეღარ მოესწრო, როგორც ჩანს და მხოლოდ შემდეგ დღეს, 2012 წლის 15 მაისსგაფორმდა შეთანხმება ერთის მხრივ, ენერგეტიკისა და ბუნებრივი რესურსებისსამინისტროს და მეორეს მხრივ სს „მადნეულს17“ და შპს „კვარციტს18“ შორის.

2012 წლის 15 მაისს დადებული შეთანხმების საფუძველზე სს „მადნეულისა“ და შპს“კვარციტის“მიერ 1994 წლის 1 აპრილიდან 2012 წლის 14 მაისამდე გარემოს დაცვისა და ბუნებრივირესურსებით სარგებლობის სფეროში ჩადენილ/განხორციელებულ ყველა ქმედება ითვლებაკანონიერად და შესაბამისად, სახელმწიფო და/ან ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოებისმიმართ საწარმოებს არ შეიძლება დაეკისროს სამოქალაქო ან/და ადმინისტრაციულიპასუხისმგებლობა.

ხელშეკრულება სულ ორი სახის ვალდებულებას ითვალისწინებას: (1.) 2014 წლის მარტამდე„მადენულისა“ და „კვარციტის“ მიერ ჯამურად 13 მილიონი ლარის გადახდას შეთანხმებულიგრაფიკით და (2.) ლიცენზიის მოქმედების ვადის ამოწურვამდე შეთანხმებული გარემოსდაცვითიღონისძიებების გატარებას.

აქვე უნდა აღნიშნოს, რომ შეთანხმება ითვალისწინებს პასუხისმგებლობას კომპენსაციის გადახდისგრაფიკის დარღვევისთვის. თუკი, გრაფიკით შეთანხმებული თარიღებზე ვადის გადაცილებისდღეთა ჯამური ოდენობა 10 დღეს შეადგენს, შეთანხმება შეუსრულებლად და გაუქმებულადითვლება. ხოლო, შეთანხმებაზე დართული გარემოსდაცვითი ღონისძიებების გეგმა-გრაფიკისშეუსრულებლობისთვის შეთანხმება არავითარ სანქციას არ ითვალისწინებს. ამდენად, უნდავიფიქროთ, რომ შეთანხმებაზე ამ ე.წ. გეგმის დართვაც მხოლოდ ფორმალურ ხასიათს ატარებდა.იგივეს მოწმობს თავად გეგმით გათვალისწინებული ღონისძიებები ჩამონათვალი (იხ. ქვემოთჩანართი 1 და ჩანართი 2.). გარდა იმისა, რომ გეგმა-გრაფიკში ჩამოთვლილი ყველა ქმედებისშესრულება ისედაც ევალებოდათ საწარმოებს, ღონისძიებების აღწერა ზოგადი, ურთიერთმოცველიდა ზოგ შემთხვევაში არაფრის მთქმელია. მაგალითად ნარჩენების მართვის თემას ჩამონათვალში

17 სს „მადნეული“: წიაღით სარგებლობის ლიცენზია (სერია 053, ნომერი 0011, ტიპი IIAC) მადნეულიოქრო-სპინძ-ბარიტ-პოლიმეტალური საბადოს კომპლექსურ დამუშავებაზე, მოქმედების ვადით 1994წლის 12 აპრილიდან 2014 წლის 12 აპრილამდე; სასარგებლო წიაღისეული მოპოვების ლიცენზია06.12.2011წ. #1000281 ბოლნისის მუნიციპალიტეტში ფერადი, კეთილშობილი, იშვიათი მეტალების დაბარიტის შესწავლა-მოპოვებაზე, მოქმედების ვადით 2011 წლის 6 დეკემბრიდან 2014 წლის 12აპრილამდე; 06.02.2009წ #00174 გარემოზე ზემოქმედების ნებართვა.

18 შპს „კვარციტი“: წიაღით სარგებლობის ლიცენზია (სერია 53, ნოემრი 0010, ტიპი VI ABC) ბოლნისისჯგუფის ცნობილი საბადოების წიაღისეულის გეოლოგიურ შესწავლა-მოპოვებაზე, მოქმედების ვადით1994 წლის 7 აპრილიდან 2014 წლის 7 აპრილამდე; 06.02.2009წ. #00172 გარემოზე ზემოქმედებისნებართვა.


19

ეხება 10 პუნქტი. ათიდან ერთი ზოგადად „ნარჩენების მართვაა“, რომელის შესრულების ვადა12.04.2014-ია. გაუგებარია, რაში უნდა გამოიხატოს ამ პუნქტის შესრულება, თუმცა გეგმა-გრაფიკისმიხედვით ამავე დროისთვის შესრულდება - „ნარჩენების სეპარაცია“ და „თხევადი ნარჩენებისმართვა“.

ჩანართი 1. სს“ მადნეული“ მიერ ლიცენზიის მოქმედების ვადის მოაწურვამდე გასატარებელიღონიძიებების გეგმა-გრაფიკი# ღონისძიებების დასახელება შესრულების

ვადა

1 სს „მადნეულზე“ დამაგრებული მიწის ფართობების კადასტრის შედგენა დამათი კონტურების სახელმწიფოს უფლებამოსილ ორგანოებთან ერთობლივიდაზუსტება

31.10.2012

2 მადნეულის ოქრო-ბარიტ-სპილენძის საბადოს დამუშავების პროექტისმომზადება და მისი შეთანხმება

30.06.2012

3 კარიერის გენერალური დახრის კუთხისა და გადახსნის კოეფიციენტის დაცვაზემონიტორინგის დაწესება

12.04.2014

4 კომპანია „მადნეულის“ გარემოსდაცვითი პოლიტიკის შემუშავება 31.07.2012

5 ნარჩენების მართვა 12.04.2014

6 ნარჩენების სეპარაცია 12.04.2014

7 მყარი საყოფაცხოვრებო ნარჩენების მართვა 12.04.2012

8 მადნეულის კარიერში წარმოქმნილი მყარი ნარჩენების სიის შედგენა 15.08.2012

9 თხევადი ნარჩენების მართვა 12.04.2014

10 მადნეულის საბადოს დამუშავებისას წარმოქმნილი თხევადი ნარჩენების სიისშედგენა

15.08.2012

11 გარემოს დაცვის მართვის შიდა სისტემის შემუშავება 30.08.2012

12 ეკოლოგიური რისკების რეესტრის შედგენა 15.08.2012

13 მყარი ნარჩენების სეპარირებისა და მათი დროებითი შენახვის ორგანიზება 30.09.2012

14 მყარი ნარჩენების გადაზიდვასა/გადამუშავებაზე შესაბამისი ხელშეკრულებისმომზადება -გაფორმება

30.10.2012

15 თხევადი ნარჩენების სეპარირებისა და მათი დროებითი შენახვის ორგანიზება 20.03.2012

16 თხევადი ნარჩენების გადაზიდვასა/გადამუშავებაზე შესაბამისიხელშეკრულების მომზადება -გაფორმება

30.10.2012

17 რეკულტივაციის პროექტის შემუშავება 30.06.2012

18 სეზონური სარეკულტივაციო სამუშაოების ფართობების შერჩევა და სანერგემასალის შეძენა

05.11.201205.04.201305.11.201305.04.2014

19 სეზონური სარეკულტივაციო სამუშაოების ორგანიზება 15.11.201215.04.201315.11.201315.04.2014

20 სტრუქტურული დანაყოფებისთვის გარემოსდაცვითი პროგრამების შემუშავება 30.09.2012

20

21 ეკოლოგიური თვითმონიტორინგის სისტემის პროგრამის შედგენა 15.07.2012

22 ეკოლოგიური თვითმონიტორინგის სისტემის ყოველკვირეული მონაცემებისსისტემატიზაცია

12.04.2014

23 საკანალიზაციო სისტემის რეაბილიტირება 15.04.2013

24 საწარმოში წარმოქმნილი ნარჩენების დროებითი, სეპარირებული განთავსებისმოედნების მოწყობა/მშენებლობა

30.10.2012

25 ავარიული დამჭერი კასკადის აღდგენა/მშენებლობა 15.05.2013

26 შებრუნებული წყლის გამოყენებით ავტომანქანების სამრეცხაო ბლოკისაშენება/მოწყობა

30.10.2012

27 საწვავ-საპოხი მასალების საცავის ავარიული დამჭერის მშენებლობა 15.09.2012

28 მადნის დასაწყობების მოედნის მოწყობა 30.11.2012

29 ბიოტუალეტების შეძენა 15.08.2012

ჩანართი 2. შპს „კვარციტის“ მიერ ლიცენზიის მოქმედების ვადის ამოწურვამდე გასატარებელიღონისძიებების გეგმა-გრაფიკი# ღონისძიებების დასახელება შესრულების

ვადა

1 შპს „კვარციტზე“ დამაგრებული მიწების კადასტრის შედგენა და სახელმწიფოსუფლებამოსილ წარმომადგენლებთან ერთად მათი კონტურების დაზუსტება

31.10.2012

2 საყდრისის საბადოს დამუშავების პროექტის მომზადება და მისი შეთანხმება 31.07.2012

3 გადახსნის კოეფიციენტისა და გენერალური დახრის კუთხეზე მონიტორინგისდაწესება

07.04.2014

4 შპს „კვარციტის“ გარემოსდაცვითი პოლიტიკის შემუშავება 01.07.2012

5 ნარჩენების მართვა 07.04.2014

6 ნარჩენების სეპარაცია 07.04.2014

7 მყარი ნარჩენების მართვა 07.04.2012

8 საყდრისის საბადოში წარმოქმნილი მყარი ნარჩენების სიის შედგენა 15.08.2012

9 თხევადი ნარჩენების მართვა 07.04.2014

10 საყდრისის საბადოს დამუშავებისას წარმოქმნილი თხევადი ნარჩენების სიისშედგენა

15.08.2012

11 გარემოს დაცვის მართვის შიდა სისტემის შემუშავება 30.09.2012

12 ეკოლოგიური რისკების რეესტრის შედგენა 15.09.2012

13 მყარი ნარჩენების სეპარირებისა და მათი დროებითი შენახვის ორგანიზება 30.10.2012

14 მყარი ნარჩენების გადაზიდვასა/გადამუშავებაზე შესაბამისი ხელშეკრულებისმომზადება -გაფორმება

15.11.2012

15 თხევადი ნარჩენების სეპარირებისა და მათი დროებითი შენახვის ორგანიზება 15.08.2012

16 თხევადი ნარჩენების გადაზიდვასა/გადამუშავებაზე შესაბამისიხელშეკრულების მომზადება -გაფორმება

15.11.2012

17 რეკულტივაციის პროექტის შემუშავება 30.08.2012

18 სეზონური სარეკულტივაციო სამუშაოების ფართობების შერჩევა და სანერგემასალის შეძენა

05.11.201205.04.201305.11.201305.04.2014

19 სეზონური სარეკულტივაციო სამუშაოების ორგანიზება 15.11.2012


21

15.04.201315.11.201315.04.2014

20 შოს „კვარციტის“ სტრუქტურული დანაყოფებისთვის გარემოსდაცვითიპროგრამების შემუშავება

30.09.2012

21 ეკოლოგიური თვითმონიტორინგის სისტემის პროგრამის შედგენა 15.07.2012

22 ეკოლოგიური თვითმონიტორინგის სისტემის ყოველკვირეული მონაცემებისსისტემატიზაცია

07.04.2014

23 საკანალიზაციო სისტემის მოწყობა/რეაბილიტირება 15.09.2012

24 საწარმოში წარმოქმნილი ნარჩენების დროებითი, სეპარირებული განთავსებისსპეციალური მოედნების მოწყობა/მშენებლობა

30.09.2012

25 შებრუნებული წყლის გამოყენებით ავტომანქანების სამრეცხაო ბლოკისაშენება/მოწყობა

15.05.2013

26 საწვავ-საპოხი მასალების საცავის ავარიული დამჭერის მშენებლობა 30.03.2013

27 მადნის დასაწყობების მოედნის მოწყობა 30.08.2012

28 კარიერისათვის ბიოტუალეტების შეძენა 15.08.2012

ამ შეთანხმებასთან დაკავშირებით საინტერესოა კიდევ ერთი გარემოება. საწარმოების მფლობელკომპანია GeoProMining-სა19 და ეკონომიკური განვითარების სამინისტროს შორის 2005 წლის 11ნოემბერს გაფორმებული საწარმოების საპრივატიზებო ხელშეკრულების თანახმად, კომპანიაგათავისუფლდა ნაყიდი საწარმოების მიერ გარემოსათვის წარსულში (გაყიდვამდე) მიყენებულზიანზე პასუხისმგებლობისაგან. კერძოდ, ხელშეკრულებაში აღნიშნულია: „“გამყიდველი“კისრულობს ვალდებულებას, რომ „მყიდველი“ არ აგებს პასუხს და არ იქნება ვალდებულიგაწმინდოს ან სხვაგავარად გამოასწოროს, ან გადაიახადოს რაიმე საზღაური გაწმენდისა თუსხვაგვარი გამოსწორებისათვის „დასრულების თარიღამდე“ „ჯგუფის კომპანიების“ ტერიტორიაზეგამოფრქვეულ ნებისმიერ მავნე ნივთიერებაზე, ან „ჯგუფის კომპანიების“ მიწასა თუ მიმდებარეტერიტორიაზე გარემოს ნებისმიერ სხვა დაბინძურებაზე“. ამ გარემოების გათვალისწინებით,გაუგებარია რატომ გადაწყვიტა კომპანიამ 1994 წლიდან 2005 წლამდე პერიოდში ჩადენილიკანონდარღვევების საკომპენსაციოდ თანხის გადახდა.

გარდა ამისა, შეთანხმების გაფორმებიდან (2012 წლის 15 მაისი) ზუსტად ერთ თვეში (2012 წლის 14აპრილს) GeoProMining-მა გააკეთა განცხადება საქართველოში აქტივების გაყიდვის თაობაზე20.ამასთან განცხადების თანახმად, კომპანია აქტივების გაყიდვის თაობაზე მოლაპარაკებებსრამდენიმე თვის განმავლობაში აწარმოებდა. ამ ფაქტის გათვალისწინებით, უნდა ვივარაუდოთ,რომ შეთანხმების გაფორმება GeoProMining-ის მხრიდან საწარმოების საქმიანობის ისტორიის„გაკეთილშობილების“, საწარმოების გარემოსათვის მიყენებულ ზიანზე პასუხისმგებლობისაგანგათავისუფლებისა და შედეგად, სარფიანად გაყიდვისათვის მოხდა. რაც არ უნდა უცნაური იყოს,

19 ხელშეკრულების გაფორმების პერიოდში „სტენტონ იქვითიზ კორპორეიშენი“

20 http://www.geopromining.com, Объявление о продаже активов Группы ГеоПроМайнинг в Грузии, 14Июня 2012, Москва

22

საწარმოების ახალი მფლობელი დღეს აცხადებს21, რომ საწარმოების ყიდვისას არაფერი იცოდაშეთანხმების და შესაბამისად, შეთანხმებით გათვალისწინებული თანხის გადახდისვალდებულების შესახებ. ძნელი დასაჯერებელია, რომ 120 მილიონიანი გარიგების მონაწილეკომპანიამ ვალდებულებების ბოლომდე შესწავლის გარეშე მოაწერა ხელი, ან გარიგების შესახებხელშეკრულება არ ითვალისწინებს რაიმე სანქციებს ახლდაღმოჩენლი ვალდებულებების თაობაზე;თუმცა, ახალი მფლობელის განცხადებები ამ შემთხვევაში არაფერს ცვლის, შეთანხმებახელმოწერილია და სს“მადნეულისა“ და შპს “კვარციტის“ მიერ თანხის სრულად დაფარვისთანავე2012 წლის 14 მაისამდე გარემოს დაცვისა და ბუნებრივი რესურსებით სარგებლობის სფეროშიჩადენილი/განხორციელებული ყველა ქმედება ჩაითვლება კანონიერად - რაც შეუძლებელია არიყოს მომგებიანი საწარმოების ახალი მფლობელისათვის.

როგორც უკვე აღვნიშნეთ, შეთანხმების პირობად ზემოთმოყვანილი ღონისძიებების გატარებისვალდებულების განსაზღვრა სრულიად ფორმალურ ხასიათს ატარებდა და ამ პირობისშეუსრულებლობის შემთხვევაში შეთანხმება სანქციას არ ითვალისწინებს. მეტიც, როგორც მწვანეალტერნატივამ გაარკვია22, საქართველოს ენერგეტიკისა და ბუნებრივი რესურსების სამინისტროსსაერთოდ არ გააჩნია ინფორმაცია შეთანხმებით გათვალისწინებული გეგმის შესრულების თაობაზედა არც რაიმე ზომები აქვს მიღებული ამ ინფორმაციის მოსაპოვებლად.

ამდენად, სს „მადნეულთან“ და შპს “კვარციტთან“ გარემოს დაცვისა და ბუნებრივი რესურსებითსარგებლობის სფეროში 2012 წლის 15 მაისს დადებული შეთანხმების საფუძველზე კიდევ უფროგანმტკიცდა ის მდგომარეობა, რომელიც სახელმწიფომ შექმნა 2005 წელს საწარმოებისპრივატიზებისას ახალი მფლობელის გარემოსთვის წარსულში მიყენებულ ზიანზეპასუხიმგებლობისაგან გათავისუფლებით - სიტუაცია, სადაც არავინ (არც სახელმწიფო და არცსაწარმოების მესაკუთრეები) იღებს პასუხისმგებლობას საწარმოების მიერ გარემოსთვისმიყენებული ზიანის გამოსწორებასა და კომპენსირებაზე.

21 http://liberali.ge, „ანგარიშში დაკარგული გარემო“, 08.02.2013

22 ენერგეტიკისა და ბუნებრივი რესურსების სამინისტროს იურიდიული დეპარტამენტის უფროსის,ირაკლი ხმალაძის 2012 წლის 6 დეკემბრის პასუხი მწვანე ალტერნატივას, რომლითაც ორგანიზაციაითხოვდა ინფორმაციას სს „მადნეულთან“ და შპს “კვარციტთან“ გარემოს დაცვისა და ბუნებრივირესურსებით სარგებლობის სფეროში 2012 წლის 15 მაისს დადებული შეთანხმების საფუძველზეშეთანხმებული მოქმედებათა გეგმის შესრულების თაობაზე (გეგმით გათვალისწინებული ქმედებებისუმეტესი ნაწილი უკვე შესრულებული უნდა ყოფილიყო).

II შეთანხმება საქნახშირთან

23

II შეთანხმება საქნახშირთან

2012 წლის 29 ივნისს შპს“საქნახშირმა“ (ჯი-აი-ჯი ჯგუფი) მიმართა საქართველოს ენეგეტიკისა დაბუნებრივი რესურსების სამინისტროს და მოითხოვა სასარგებლო წიაღისეულის მოპოვების #10075223, #0101824 და #0088525 ლიცენზიებთან დაკავშირებით 2010 წლის 6 იანვრიდან 2011 წლის 12ოქტომბრამდე გარემოს დაცვისა და ბუნებრივი რესურსებით სარგებლობის სფეროში შეთანხმებისდადება. შეთანხმების დადების სანაცვლოდ კომპანია მზად იყო 20 კალენდარული დღის ვადაში 40ათასი ლარი გადაეხადა.

უცნობია რა დარღვევების კანონიერად მიჩნევას ითხოვდა „საქნახშირი“. კომპანიის განცხადებიდანშეიძლება დავასკვნათ, რომ კანონდარღვევები წიაღის მოპოვებასთან იყო დაკავშირებული. თუმცა,განცხადების საფუძველზე გამოცემული საქართველოს პრემიერ-მინისტრის, ივანე მერაბიშვილისმიერ 2012 წლის 20 ივლისს გამოცემული ბრძანება და შემდგომში, 2012 წლის 24 ივლისსენერგეტიკისა და ბუნებრივი რესურსების სამინისტროსთან (წარმოდგენილი მინისტრის,ალექსანდრე ხეთაგურის მიერ) დადებული შეთანხმება ითვალისწინებს მოთხოვნილ პერიოდშიარა მარტო ლიცენზიასთან დაკავშირებული ქმედებების, არამედ ზოგადად გარემოს დაცვისა დაბუნებრივი რესურსების სფეროში ჩადენილი/განხორციელებული ყველა ქმედების კანონიერადმიჩნევას.

სს“მადნეულსა“ და შპს „კვარციტთან“ დადებული შეთანხმებისგან განსხვავებით, ამ შემთხვევაშიენერგეტიკისა და ბუნებრივი რესურსების სამინისტროსათვის მიმართვიდან პრემიერ-მინისტრისბრძანების გამოცემამდე საკმაო დრო - თვეზე მეტია გასული. თუმცა, როგორც ჩანს, პროცესისდროში გაწელვა გადაწყვეტილების მიღების პროცესის სირთულით არ ყოფილა გამოწვეული,რადგან ამ შემთხვევაშიც არ არსებობს ადმინისტრაციული წარმოების ამსახველი თუნდაც ერთიდამატებითი ფურცელი. არსებობს მხოლოდ კომპანიის განცხადება, პრემიერ-მინისტრის ბრძანება(რომლითაც სრულად დაკმაყოფილდა კომპანიის მოთხოვნა) და ბრძანების საფუძველზედადებული შეთანხმება.

საინტერესოა, რომ შეთანხმება არ გულისხმობდა რაიმე დამატებითი ვალდებულებებისშესრულებას და სამი ლიცენზიის ფარგლებში თითქმის ორი წლის განმავლობაში

23 წიაღით სარგებლობის ლიცენზია # 100752 გაცემულია 2007 წლის 24 ოქტომბერს შპს „საქნახშირზე“ტყიბულ-შაორის ქვანახშირის საბადოს მიწისქვეშა დამუშავებისათვის. ლიცენზიის ფარგლებში უნდამომხდარიყო მინდელისა და ძიძიგურის შახტების რეაბილიტაცია.

24 წიაღით სარგებლობის ლიცენზია # 01018 გაცემულია 2007 წლის 25 დეკემბერს შპს „საქნახშირზე“ტყიბულისა და ამბროლაური ტერიტორიაზე ქვანახშირის მოპოვებისათვის. ლიცენზიის ფარგლებშიიგეგმება ახალი შახტის მშენებლობა.

25 წიაღით სარგებლობის ლიცენზია #00885 გაცემულის შპს „საქნახშირზე“ 2007 წლის 24 ოქტომებრსნახშირის ნაწილობრივ კარიერული წესი8თ მოპოვებისათვის.

24

ჩადენილი/განხორციელებული კანონდარღვევიბის კანონიერად მიჩნევისათვის მხოლოდ 40 ათასილარის გადახდას ითვალისწინებდა.

III შეთანხმება - იაფად...

2012 წლის 24 ივლისს გამოიცა საქართველოს პრემიერ-მინისტრის, ივანე მერაბიშვილის ბრძანება#1135 გარემოს დაცვისა და ბუნებრივი რესურსების სფეროში მორიგი შეთანხმების დადებისთაობაზე. ბრძანებით, ენერგეტიკისა და ბუნებრივი რესურსების სამინისტროს დაევალაშეთანხმების გაფორმება სს „ფოლათ იოლ იაფი სანაიი ვე თიჯარეთის“ (თურქული კომპანია)ფილიალთან საქართველოში. ბრძანებით განისაზღვრა შეთანხმების პერიოდი - 2011 წლის 8ივლისიდან 2012 წლის 20 ივლისამდე; ხოლო ამ ერთი წლის განმავლობაში გარემოს დაცვისა დაბუნებრივი რესურსების სფეროში ჩადენილი/განხორციელებული სამართალდარღვევებისკანონიერად ჩათვლისათვის საკომპენსაციო თანხად განისაზღვრა 20 ათასი ლარი.

2012 წლის 6 აგვისტოს საქართველოს ენერეგტიკისა და ბუნებრივი რესურსების სამინისტროსა(წარმოდგენილი მინისტრის, ალექსანდერე ხეთაგურის მიერ) და საქართველოში სს „ფოლათ იოლიაფი სანაიი ვე თიჯარეთის“ ფილიალს შორის გაფორმდა პრემიერ-მინისტრის ბრძანებითგანსაზღვრული პირობების შესაბამისი შეთანხმება. ისევე, როგორც დანარჩენ ორ შემთხვევაში,უცნობია ამ შეთანხმებით კანონიერად ცნობილი დარღვევების არსი.

აღსანიშნავია, რომ სს „ფოლათ იოლ იაფი სანაიი ვე თიჯარეთის“ ფილიალი საქართველოში 2011წლის 8 ივლისს დარეგისტრირდა. ფაქტიურად, შეთანხმებით მოხდა კომპანიის საქართველოშიოპერირების დღიდან გარემოს დაცვისა და ბუნებრივი რესურსების სფეროში ჩადენილი ყველაქმედების კანონიერად მიჩნევა.

დასკვნა

25

დასკვნა

ქვეყანაში 2012 წლის ოქტომბერში ჩატარებული საპარლამენტი არჩევნების შედეგად განახლებულიმთავრობის ერთ-ერთი პირველი ინციატივა გარემოს დაცვის სფეროში „გარემოს დაცვის შესახებ“საქართველოს კანონში შესული იმ ცვლილების გაუქმებაა, რომლითაც დაშვებული იქნა გარემოსდაცვისა და ბუნებრივი რესურსების სფეროში შეთანხმების დადება. თავისთავად, ეს ნაბიჯი,შესაძლოა, მხოლოდ დადებითად შეფასდეს, ვინაიდან, როგორც ანგარიშის მკითხველიდარწმუნდებოდა შეთანხმების დადების წესიც და პრაქტიკაც კანონსაწინააღმდეგოა დაკორუფციული გარიგებისათვის საუკეთესო საშუალებას წარმოადგენს.

მწვანე ალტერნატივა იმედოვნებს რომ კანონის გაუქმება შესაბამისი შეფასებისა და დასკვნისსაფუძველზე მოხდება, რათა ერთის მხრივ, საბოლოოდ დამკვიდრდეს საკანონმდებლოცვლილებების განხორციელების საჭიროებისა და კანონიერების დასაბუთების პრაქტიკა; ხოლო,მეორეს მხრივ, ავირიდოთ მსგავსი საკანონმდებლო ცვლილებების ინცირების შესაძლებლობამომავალში.

სამწუხაროდ, კანონის ძალაში არსებობის მანძილზე მოხდა ანგარიშში განხილული შეთანხმებებისგაფორმება, თუმცა, უნდა აღნიშნოს, რომ გარემოს დაცვისა და ბუნებრივი რესურსების სფეროში ამსაწარმოების საქმიანობის კონტროლი არც შეთანხმების დადებამდე ხდებოდა და სავარაუდოდ, არცშემდგომში იგეგმებოდა. ამდენად, შეთანხმების გაფორმებით, ამ თვალსაზრისით, ბევრი არაფერიშეცვლილა. დღეისათვის, შეთანხმებისგან დამოუკიდებლად, საწარმოების მიერ სავალდებულოდშესასრულებელია გარემოზე ზემოქმედების ნებართვით დადგენილი პირობები, წიაღითსარგებლობის ლიცენზიის პირობები და სფეროს მარეგულირებელი კანონმდებლობისმოთხოვნები. ამდენად, შესაბამისი პოლიტიკური ნებისა და მაკონტროლებელი უწყებებისსათანადო მუშაობის პირობებში შესაძლებელია დადებული შეთანხმებების უარყოფითი შედეგებისმინიმუმამდე დაყვანა.

26

I დანართისაქართველოს ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსის (საქართველოს სსრ უმაღლესისაბჭოს უწყებები, №12, 1984 წელი, მუხ. 421) 232-ე მუხლის მე-10 ნაწილის თანახმად,ადმინისტრაციული სამართალდარღვევის საქმის წარმოება არ შეიძლება დაიწყოს, ხოლო

დაწყებული საქმე უნდა შეწყდეს კოდექსის 48-ე, 49-ე, 51-ე, 511−515, 52-ე, 53-ე, 531, 532, 54-ე, 541, 55-

ე, 551−555, 56-ე, 57-ე, 571−573, 58-ე, 581, 582, 59-ე, 593, მე-60, 603, 61-ე, 611, 63-ე, 631, 64-ე, 641, 65-ე,

66-ე, 661, 662, 67-ე, 671, 68-ე, 69-ე, 694, 695, 71-ე, 721, 73-ე−78-ე, 791, 792, 82-ე, 821, 822, 84-ე, 841, 85-ე,

851−855, 86-ე, 89-ე, 891−893, 912, 962, 1031, 104-ე, 1282−1285, 1461, 1462, 148-ე, 150-ე, 151-ე, 1511, 152-

ე, 1523, 1652 და 1735 მუხლებით გათვალისწინებული სამართალდარღვევებისათვის, თუსამართალდარღვევის ჩამდენი პირის ან იმ პირის მიერ, რომლის უფლებამოსილების ფარგლებშიცმოქმედებდა იგი, დადებულია გარემოს დაცვისა და ბუნებრივი რესურსების სარგებლობისსფეროში შეთანხმება.

ქვემოთ, ვრცლად არის წარმოდგენილი საქართველოს ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათაკოდექსის ზემოჩამოთვლილი მუხლებით გათვალისწინებული სამართალდარღვევის არსი და ამდარღვევვბისათვის კოდექსით გათვალისწინებული შესაბამისი სანქცია.

მუხლი 48. წყლის ობიექტის თვითნებური დაკავება – გამოიწვევს დაჯარიმებას 200 ლარის

ოდენობით.

მუხლი 49. (1.) სახელმწიფო ტყის ფონდის მიწის თვითნებური დაკავება – გამოიწვევს დაჯარიმებას200 ლარის ოდენობით; (2.) დაცული ტერიტორიის საზღვრების ფარგლებში მიწის თვითნებურიდაკავება – გამოიწვევს დაჯარიმებას 400 ლარის ოდენობით.

მუხლი 51. სასოფლო-სამურნეო დანიშნულების მიწის ნაყოფიერი ფენის მოხსნა-შენახვისა დასამელიორაციო სამუშაოთა ჩაუტარებლობის, აგრეთვე რეკულტივაციის, ქარისმიერი, წყლისმიერიეროზიისა და ნიადაგის მდგომარეობის გამაუარესებელი სხვა პროცესებისაგან ნიადაგის დაცვისმიწათმოსარგებლეზე დამოკიდებული სავალდებულო ღონისძიებების შეუსრულებლობა, -გამოიწვევს დაჯარიმებას 500-დან 1000 ლარამდე.

მუხლი 511. (1.) დაცული ტერიტორიების მართვისა და დაცვისათვის უშუალოდ პასუხისმგებელპირთა მიერ დაცული ტერიტორიებისა და მათი ტერიტორიულ-ფუნქციონალური ზონების მიწებისარა იმ მიზნით გამოყენება, რისთვისაც ისინი გამოიყო, – გამოიწვევს დაჯარიმებას 150-დან 200

ლარამდე. (2.) იგივე ქმედება, ჩადენილი სახელმწიფო ნაკრძალის, ეროვნული პარკის ბუნებისმკაცრი დაცვის ზონის, ბუნების ძეგლის, ბიოსფერული რეზერვატის ბირთვის (ბუნების მკაცრიდაცვის) ზონის, მსოფლიო მემკვიდრეობის უბნისა და საერთაშორისო მნიშვნელობის ჭარბტენიანიტერიტორიის დადგენილი საზღვრების ფარგლებში, – გამოიწვევს დაჯარიმებას 300-დან 500

ლარამდე.

მუხლი 512. მიწის ნაყოფიერი ფენის მოხსნა და გადაადგილება, რაც დაკავშირებული არ არისდადგენილი წესით ნებადართულ ღონისძიებებთან, - გამოიწვევს დაჯარიმებას 1500-დან 2000


I დანართი

27

მუხლი 513. სახელმწიფო არასასოფლო-სამეურნო დანიშნულების მიწით სარგებლობისდამადასტურებელი დოკუმენტების დადგენილი წესით გაუფორმებლობა, - გამოიწვევსდაჯარიმებას 800-დან 1000 ლარამდე. იგივე ქმედება, ჩადენილი განმეორებით, - გამოიწვევსდაჯარიმებას 3000-დან 3500 ლარამდე.

მუხლი 514. მაღალმთიან რეგიონებში სასარგებლო წიაღისეულით სარგებლობისას ნიადაგისა დაწყლის გაუვარგისება – გამოიწვევს დაჯარიმებას შრომის ანაზღაურების 50-დან 100 მინიმალურ

ოდენობამდე.

მუხლი 515. მაღალმთიან რეგიონებში იმ სუბალპური და ალპური მცენარეულობის მოპოვება,რომლის საწვავად და სხვა მიზნით მოხმარება აკრძალულია, – გამოიწვევს დაჯარიმებას 30-დან 50


მუხლი 52. მიწის გაუვარგისება საწარმოო და სხვა ნარჩენებით, მისი ჩამდინარე წყლითდაბინძურება, – გამოიწვევს დაჯარიმებას 500-დან 800 ლარამდე.

მუხლი 53. დროებით დაკავებული მიწის თავის დროზე დაუბრუნებლობა ან დანიშნულებისამებრგამოსაყენებლად მისი ვარგის მდგომარეობაში მოყვანის შეუსრულებლობა, - გამოიწვევსდაჯარიმებას 400-დან 500 ლარამდე.

მუხლი 531. (1.) დაცული ტერიტორიების დადგენილი საზღვრების ფარგლებში მოქცეული,დროებით დაკავებული მიწების დროულად დაუბრუნებლობა, – გამოიწვევს დაჯარიმებას 200-დან

300 ლარამდე. (2.) იგივე ქმედება, ჩადენილი სახელმწიფო ნაკრძალის, ეროვნული პარკის ბუნებისმკაცრი დაცვის ზონის, ბუნების ძეგლის, ბიოსფერული რეზერვატის ბირთვის (ბუნების მკაცრიდაცვის) ზონის, მსოფლიო მემკვიდრეობის უბნისა და საერთაშორისო მნიშვნელობის ჭარბტენიანიტერიტორიის დადგენილი საზღვრების ფარგლებში, – გამოიწვევს დაჯარიმებას 300-დან 400


მუხლი 532. მიწის ნაკვეთის არამიზნობრივი გამოყენება, -გამოიწვევს დაჯარიმებას 500-დან 1000


მუხლი 54. მიწის გამოყენებისა და დაცვის შესახებ პროექტისაგან სათანადო ნებართვის გარეშეგადახვევა, - გამოიწვევს დაჯარიმებას 300-დან 500 ლარამდე.

მუხლი 541. მიწის კანონმდებლობის ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევებზე დადგენილიწესით მიცემული გაფრთხილების შეუსრულებლობა, - გამოიწვევს დაჯარიმებას 600-დან 700

ლარამდე. იგივე ქმედება, ჩადენილი განმეორებით, - გამოიწვევს დაჯარიმებას 2000-დან 2500


მუხლი 55. მიწათსარგებლობის საზღვრების სამიჯნე ნიშნების მოშლა, დაზიანება ან სასაზღვროზოლის თვითნებური შეცვლა, - გამოიწვევს დაჯარიმებას 300-დან 700 ლარამდე ან

ადმინისტრაციულ პატიმრობას 10 დღის ვადით, საზღვრის პირვანდელ მდგომარეობაშიმოყვანით. იგივე ქმედება ჩადენილი, განმეორებით, - გამოიწვევს დაჯარიმებას 1500-დან 2000


28

მუხლი 551. მიწის მდგომარეობაზე უარყოფითი გავლენის მქონე ობიექტების მშენებლობა მიწისმდგომარეობაზე უარყოფითი გავლენის მქონე ობიექტების მშენებლობა, - გამოიწვევს დაჯარიმებას1000-დან 2000 ლარამდე.

მუხლი 552. სახელმწიფო საკუთრების მიწის ნაკვეთის უნებართვოდ დაკავება ან/დამიწათსარგებლობის უფლების გარეშე სარგებლობა სახელმწიფო საკუთრების მიწის ნაკვეთისუნებართვოდ დაკავება ან/და მიწათსარგებლობის უფლების გარეშე სარგებლობა, - გამოიწვევსდაჯარიმებას 1000-დან 2000 ლარამდე. იგივე ქმედება, ჩადენილი განმეორებით, - გამოიწვევსდაჯარიმებას 3000-დან 3500 ლარამდე.

მუხლი 553. მიწის ფონდებზე, მიწების მდგომარეობასა და გამოყენებაზე არასწორი ინფორმაციისმიწოდება, მიწის გამოყოფის თაობაზე განაცხადის, შუამდგომლობის, საჩივრების განხილვისვადების დარღვევა მიწის ფონდებზე, მიწების მდგომარეობისა და გამოყენებაზე არასწორიინფორმაციის მიწოდება, მიწის გამოყოფის თაობაზე განაცხადის, შუამდგომლობის საჩივრებისგანხილვის ვადების დარღვევა, - გამოიწვევს თანამდებობის პირთა დაჯარიმებას შრომის

ანაზღაურების ერთიდან ორ მინიმალურ ოდენობამდე.

მუხლი 553. (1.) დაცული ტერიტორიებისა და მათი ტერიტორიულ-ფუნქციონალური ზონებისსაზღვრების სამიჯნე ნიშნების მოსპობა, – გამოიწვევს დაჯარიმებას 50-დან 100 ლარამდე. (2.)იგივე ქმედება, ჩადენილი სახელმწიფო ნაკრძალის, ეროვნული პარკის ბუნების მკაცრი დაცვისზონის, ბუნების ძეგლის, ბიოსფერული რეზერვატის ბირთვის (ბუნების მკაცრი დაცვის) ზონის,მსოფლიო მემკვიდრეობის უბნისა და საერთაშორისო მნიშვნელობის ჭარბტენიანი ტერიტორიისდადგენილი საზღვრების ფარგლებში, – გამოიწვევს დაჯარიმებას 100-დან 150 ლარამდე.

მუხლი 555. (1.) ქალაქ თბილისის თვითმმართველი ერთეულის ტერიტორიაზე სახელმწიფო ანქალაქ თბილისის თვითმმართველი ერთეულის საკუთრებაში არსებული მიწის ნაკვეთისუნებართვოდ დაკავება ან/და მიწათსარგებლობის უფლების გარეშე სარგებლობა – გამოიწვევსდაჯარიმებას 2000 ლარის ოდენობით. (2.) იგივე ქმედება, ჩადენილი განმეორებით, – გამოიწვევსდაჯარიმებას 3500 ლარის ოდენობით.

მუხლი 56. (1.) წიაღით სარგებლობის ობიექტების განლაგების ფართობების თვითნებურადგანაშენიანება, წიაღის დაცვის, წიაღით სარგებლობასთან დაკავშირებულ სამუშაოთა მავნეგავლენისაგან ბუნებრივი გარემოს, შენობებისა და ნაგებობების დაცვის მოთხოვნებისშეუსრულებლობა, სასარგებლო წიაღისეულის მომპოვებელი საწარმოს სხვადასხვა დანიშნულებისმიწისქვეშა ნაგებობების ლიკვიდაციისა და კონსერვაციის, მიწის მინაკუთვნის ფარგლებშინიადაგის რეკულტივაციის წესებისა და ნორმების დარღვევა, – გამოიწვევს დაჯარიმებას 500-დან

800 ლარამდე. (2.) სასარგებლო წიაღისეულის ხარისხობრივი და რაოდენობრივიმახასიათებლების გაუარესება, – გამოიწვევს დაჯარიმებას 800-დან 1000 ლარამდე.

მუხლი 57. წიაღის გეოლოგიური შესწავლის სამუშაოთა წარმოების მოთხოვნების დარღვევა, რასაცშეიძლება მოჰყოლოდა ან მოჰყვა მიწისქვეშა წყლებზე დაკვირვების სარეჟიმო ჭაბურღილების,სამარკშეიდერო და გეოდეზიური ნიშნების მოსპობა ან დაზიანება, კულტურული მემკვიდრეობისძეგლებისა და დამცავი ზონების ხელყოფა, გეოლოგიური ინფორმაციის საკუთრების უფლებისდარღვევა, წიაღის შესახებ დაგვიანებული ან ცრუ ინფორმაციის შეგნებულად მიწოდება, –გამოიწვევს მოქალაქეთა დაჯარიმებას შრომის ანაზღაურების 10-დან 50 მინიმალურ

ოდენობამდე, თანამდებობის პირთა დაჯარიმებას შრომის ანაზღაურების 50-დან 70

მინიმალურ ოდენობამდე.


29

მუხლი 571. წიაღით სარგებლობა სათანადო ლიცენზიის გარეშე, – გამოიწვევს დაჯარიმებას 1000-

დან 1500 ლარამდე.

მუხლი 572. წიაღით სარგებლობის ნორმების, აგრეთვე წიაღით სარგებლობის უსაფრთხოებისწესებისა და ნორმების დარღვევა, – გამოიწვევს დაჯარიმებას 400-დან 700 ლარამდე.

მუხლი 573. წიაღით სარგებლობა სათანადო ლიცენზიის პირობების დარღვევით, – გამოიწვევსდაჯარიმებას 500 ლარით.

მუხლი 58. (1.) წყლის ობიექტების დაბინძურება, დანაგვიანება, წყლის ობიექტებში ნარჩენებისა დასხვაგვარი ნაყარის ჩაყრა, –გამოიწვევს დაჯარიმებას 200-დან 300 ლარამდე. (2.) სასმელი დასაყოფაცხოვრებო დანიშნულების წყლის ობიექტების დაცვის რეჟიმის დარღვევა, სასმელი დასაყოფაცხოვრებო წყალმომარაგების და სამკურნალო დანიშნულების წყლის ობიექტებშისამრეწველო, კომუნალურ-საყოფაცხოვრებო, სადრენაჟო და სხვა ჩამდინარე წყლების ჩაშვება, –გამოიწვევს დაჯარიმებას 400-დან 600 ლარამდე. (3.) წყლის ტრანსპორტიდან, მილსადენებიდან,წყლის ობიექტებზე არსებული მცურავი და სხვა ნაგებობებიდან წყლის დაბინძურება ანდანაგვიანება ზეთით, ქიმიური ნივთიერებებით, ნავთობით, მინერალური და ორგანულისასუქებით და შხამქიმიკატებით, – გამოიწვევს დაჯარიმებას 300-დან 600 ლარამდე. (4.) ამმუხლის პირველ, მე-2 და მე-3 ნაწილებში აღნიშნული ქმედებები, ჩადენილი განმეორებით, –გამოიწვევს დაჯარიმებას 500-დან 800 ლარამდე.

მუხლი 581. დაცული ტერიტორიების კანონმდებლობით დადგენილი საზღვრების ფარგლებშიარსებული წყლის ობიექტების დაცვისა და გამოყენების რეჟიმის დარღვევა, - გამოიწვევსდაჯარიმებას 250-დან 350 ლარამდე. იგივე ქმედება ჩადენილი განმეორებით, - გამოიწვევსდაჯარიმებას 450-დან 550 ლარამდე.

მუხლი 582. (1.) ხმელეთიდან ზღვაში საყოფაცხოვრებო ნაგვის ან სხვა ნარჩენების ჩაყრა –გამოიწვევს დაჯარიმებას 100- დან 300 ლარამდე. (2.) ხმელეთიდან ზეთით, ქიმიურინივთიერებებით, ნავთობით, მინერალური და ორგანული სასუქებით და შხამქიმიკატებით ზღვისდაბინძურება ან დანაგვიანება – გამოიწვევს დაჯარიმებას 300-დან 600 ლარამდე. (3.) ამ მუხლისმე-2 ნაწილით გათვალისწინებული ქმედება, ჩადენილი განმეორებით, – გამოიწვევს 500-დან 800

ლარამდე. (4.) გემიდან, სხვა მცურავი საშუალებიდან, პლატფორმიდან ან ზღვაში ხელოვნურადაგებული სხვა კონსტრუქციიდან საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესის დარღვევითზღვაში საყოფაცხოვრებო (მყარი) ნარჩენების ჩაყრა – გამოიწვევს დაჯარიმებას 2000 ლარის

ოდენობით. (5.) 20 000 ტონამდე საერთო ტევადობის გემიდან საქართველოსკანონმდებლობით დადგენილი წესის დარღვევით ზღვაში იზოლირებული ბალასტური წყლებისჩაღვრა – გამოიწვევს დაჯარიმებას 5000 ლარის ოდენობით. (6.) 20 000 ტონაზე მეტი საერთოტევადობის გემიდან საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესის დარღვევით ზღვაშიიზოლირებული ბალასტური წყლების ჩაღვრა –გამოიწვევს დაჯარიმებას 10000 ლარის

ოდენობით. (7). გემიდან, სხვა მცურავი საშუალებიდან, პლატფორმიდან, მილსადენიდან ანზღვაში ხელოვნურად აგებული სხვა კონსტრუქციიდან საქართველოს კანონმდებლობითდადგენილი წესის დარღვევით ზღვაში მავნე, დამაბინძურებელი ნივთიერებების, საწარმოო,ტექნიკური ან სხვა სახის ნარჩენების ანდა მასალის ჩაღვრა (ჩაყრა, ჩაშვება), აგრეთვე მათი

30

ჩამარხვის წესის დარღვევით ზღვის დაბინძურება – გამოიწვევს დაჯარიმებას 65000 ლარის


მუხლი 59. გემის ან სხვა მცურავი საშუალების კაპიტნის ან მეთაურთა შემადგენლობის სხვა პირთამიერ სახომალდო დოკუმენტებში ადამიანების ჯანმრთელობისათვის ან ზღვის ცოცხალირესურსებისათვის მავნე ნივთიერებებთან ან/და დადგენილი ნორმების გადამეტებით ასეთნივთიერებათა შემცველ მინარევებთან დაკავშირებული ოპერაციების რეგისტრაციისკანონმდებლობით გათვალისწინებულ მოვალეობათა შეუსრულებლობა, აღნიშნულ პირთა მიერსახომალდო დოკუმენტებში არასწორი ჩანაწერების შეტანა ამ ოპერაციების შესახებ ან შესაბამისითანამდებობის პირთათვის ამ დოკუმენტების წარდგენაზე უკანონოდ უარის თქმა, – გამოიწვევსდაჯარიმებას 200-დან 300 ლარამდე.

მუხლი 593. (1.) საქართველოს ენერგეტიკისა და ბუნებრივი რესურსების სამინისტროს სისტემაშიშემავალი საჯარო სამართლის იურიდიული პირის − ბუნებრივი რესურსების სააგენტოს მიერდადგენილი რეგულირების საფასურის გადახდის მოთხოვნათა შეუსრულებლობა − გამოიწვევსდაჯარიმებას 5000 ლარის ოდენობით. (2.) იგივე ქმედება, ჩადენილი განმეორებით, − გამოიწვევსდაჯარიმებას 10000 ლარის ოდენობით.

მუხლი 60. (1.) საერთო წყალსარგებლობის მოთხოვნათა დარღვევა, – გამოიწვევს დაჯარიმებას 200-

დან 400 ლარამდე. (2.) ზედაპირული წყლის ობიექტებიდან წყალაღება შესაბამისი ნებართვისგარეშე ან ნებართვის პირობების დარღვევით, – გამოიწვევს დაჯარიმებას 200-დან 300 ლარამდე.

(3.) წყლის ობიექტში ჩამდინარე წყლის ჩაშვება შესაბამისი წყალჩაშვების ნებართვის გარეშე ანნებართვით დადგენილი პირობების დარღვევით, წყლის ობიექტებში მავნე ნივთიერებათა (მათშორის, მიკროორგანიზმების) ემისიების (ზღვრულად დასაშვები ჩაშვების) ნორმებისა და წყლისობიექტების დატვირთვის ნორმების დარღვევა, – გამოიწვევს დაჯარიმებას 300-დან 500 ლარამდე.

(4.) განსაკუთრებული სამეცნიერო და ესთეტიკური მნიშვნელობის ზედაპირული წყლისობიექტებით უკანონო სარგებლობა, – გამოიწვევს დაჯარიმებას 350-დამ 550 ლარამდე. (5.) ამმუხლის პირველ, მე-2, მე-3 და მე-4 ნაწილებში აღნიშნული ქმედებები, ჩადენილი განმეორებით, –გამოიწვევს დაჯარიმებას 400-დან 800 ლარამდე.

მუხლი 603. (1.) წყალშემკრებზე წყლის დაცვის რეჟიმის დარღვევა, რაც იწვევს წყლისდაბინძურებას, ნიადაგის წყლისმიერ ეროზიას და სხვა მავნე მოვლენებს, – გამოიწვევს ფიზიკურიპირების დაჯარიმებას 100 ლარამდე, იურიდიულ პირთა – 500 ლარამდე. (2.) სასმელად,საყოფაცხოვრებო დანიშნულებით წყალმომარაგებისათვის, სამკურნალოდ და საკურორტოსაჭიროებისათვის განკუთვნილ სანიტარიული დაცვის ზონებსა და წყალდაცვით ზოლებშიკანონით დადგენილი რეჟიმის დარღვევა, – გამოიწვევს ფიზიკურ პირთა დაჯარიმებას 1000

ლარით, იურიდიულ პირთა - 2000 ლარით. (3.) იგივე ქმედება, ჩადენილი სანიტარიული დაცვისმკაცრი რეჟიმის ზონაში, – გამოიწვევს ფიზიკურ პირთა დაჯარიმებას 2000 ლარით, იურიდიულპირთა – 4000 ლარით.

მუხლი 61. წყალსამეურნეო და წყალდამცავი ნაგებობებისა და მოწყობილობების დაზიანება, მათიექსპლუატაციის წესების დარღვევა, - გამოიწვევს დაჯარიმებას 100-დან 200 ლარამდე. იგივექმედება ჩადენილი განმეორებით, - გამოიწვევს დაჯარიმებას 150-დან 250 ლარამდე.

მუხლი 611. წყლის მდგომარეობაზე ზეგავლენის მოხდენა ავარიული სიტუაციების, ზალპურიწყალჩაშვების, სხვა განსაკუთრებული სიტუაციების შესახებ ინფორმაციის დამალვა ანდამახინჯება, - გამოიწვევს მოქალაქეთა დაჯარიმებას 50-დან 200 ლარამდე, თანამდებობის


31

პირთა – 50-დან 200 ლარამდე. წყლის პირველადი აღრიცხვის წარმოების წესის დარღვევა, წყლისდა მისი გამოყენების სახელმწიფო აღრიცხვისა და კადასტრის შედგენისათვის საჭირო მონაცემებისწარდგენის წესის დარღვევა, - გამოიწვევს დაჯარიმებას 50-დან 100 ლარამდე. წყლის და მისიგამოყენების სახელმწიფო აღრიცხვისა და სახელმწიფო კადასტრის წარმოების წესის დარღვევა, -გამოიწვევს თანამდებობის პირთა დაჯარიმებას 100-დან 150 ლარამდე.

მუხლი 63. საანგარიშო ტყეკაფის დადგენის, ტყეკაფის გამოყოფის, ხე-ტყის ზეზეურად გაცემის,მთავარი სარგებლობის, მოვლითი ჭრისა და სპეციალური ჭრის წესების დარღვევა, - გამოიწვევსდაჯარიმებას ორმოცდაათიდან ორას ლარამდე. იგივე ქმედება, ჩადენილი სახელმწიფო ტყისფონდის მიწების 30-დან 35 გრადუსამდე დაქანების ფერდობებზე, - გამოიწვევს დაჯარიმებას 50-

დან 250 ლარამდე.

მუხლი 631. ეროვნული პარკის ტრადიციული გამოყენების ზონის, აღკვეთილის, მრავალმხრივიგამოყენების ტერიტორიაზე სპეციალურად გამოყოფილი ზონის, დაცული ლანდშაფტის,ბიოსფერული რეზერვატის ტრადიციულ-კულტურული ლანდშაფტის ზონის ტერიტორიების ტყისფონდის მიწებზე არსებულ ტყეებში ტყეკაფის ფონდის გამოყოფის, გამოყენებისა დატვირთსარგებლობის კანონმდებლობით დადგენილი წესების დარღვევა, – გამოიწვევსდაჯარიმებას 200-დან 300 ლარამდე.

მუხლი 64. სახელმწიფო ტყის ფონდის მიწებზე ხე-ბუჩქნარისა და ტყის კულტურების, ტყისსანერგეებსა და პლანტაციებში ნათესების ან ნერგების მოსპობა ან დაზიანება, რამაც შესაძლოა მათიზრდის შეწყვეტა გამოიწვიოს, – გამოიწვევს დაჯარიმებას 200-დან 400 ლარამდე.

მუხლი 641. (1.) დაცული ტერიტორიების დადგენილი საზღვრების ფარგლებში მერქნიან მცენარეთაუკანონო გაჩეხვა და დაზიანება, – გამოიწვევს დაჯარიმებას 400-დან 500 ლარამდე. (2.) იგივექმედება, ჩადენილი სახელმწიფო ნაკრძალის, ეროვნული პარკის ბუნების მკაცრი დაცვის ზონის,ბუნების ძეგლის, ბიოსფერული რეზერვატის ბირთვის (ბუნების მკაცრი დაცვის) ზონის, მსოფლიომემკვიდრეობის უბნისა და საერთაშორისო მნიშვნელობის ჭარბტენიანი ტერიტორიის დადგენილისაზღვრების ფარგლებში ან საქართველოს „წითელ ნუსხაში“ შეტანილი სახეობების მიმართ, –გამოიწვევს დაჯარიმებას 500-დან 600 ლარამდე.

მუხლი 65. სატყეო პლანტაციური მეურნეობის წარმოების, ტყის მერქნიანი მცენარეებისპროდუქტებისა და ხის მეორეხარისხოვანი მასალების დამზადების, სახელმწიფო ტყის ფონდისარამერქნული რესურსებით სარგებლობის, სახელმწიფო ტყითა და სახელმწიფო ტყის ფონდისსატყეო, სპეციალური დანიშნულებისა და გამოუყენებელი მიწებით სასოფლო-სამეურნეო მიზნითსარგებლობის, სახელმწიფო ტყის ფონდით სპეციალური მიზნით სარგებლობის, სახელმწიფო ტყისფონდის ტერიტორიაზე სამეცნიერო-კვლევითი და სასწავლო ღონისძიებების განხორციელების,სახელმწიფო ტყის ფონდით საკურორტო, რეკრეაციული, სპორტული და სხვა კულტურულ-გამაჯანსაღებელი მიზნით სარგებლობის, სამონადირეო მეურნეობის მოწყობის მიზნითსახელმწიფო ტყის ფონდით სარგებლობის კანონმდებლობით დადგენილი წესებისა დამოთხოვნების დარღვევა, - გამოიწვევს დაჯარიმებას 50-დან 150 ლარამდე.

მუხლი 66. (1.) სახელმწიფო ტყის ფონდის ტერიტორიაზე ხე-ტყის დამზადება საქართველოსკანონმდებლობით გათვალისწინებული შესაბამისი დოკუმენტების გარეშე ან სამონადირეო

32

მეურნეობის მოწყობა სათანადო ლიცენზიის გარეშე – გამოიწვევს დაჯარიმებას 500 ლარის

ოდენობით, სამართალდარღვევის საგნის კონფისკაციით, სამართალდარღვევის იარაღის

კონფისკაციით ან უამისოდ. (2.) ამ მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებული ქმედება,ჩადენილი განმეორებით, – გამოიწვევს დაჯარიმებას 1000 ლარის ოდენობით,

სამართალდარღვევის საგნისა და იარაღის კონფისკაციით. (21.) სახელმწიფო ტყის ფონდისტერიტორიაზე (გარდა დაცული ტერიტორიისა) ფიზიკური პირის მიერ შეშის დამზადება პირადისარგებლობისათვის სათბობად საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებული შესაბამისიდოკუმენტების გარეშე − გამოიწვევს ფიზიკური პირის გაფრთხილებას, სამართალდარღვევის

საგნის კონფისკაციით ან უამისოდ. (22). ამ მუხლის 21 ნაწილით გათვალისწინებული ქმედება,ჩადენილი განმეორებით, − გამოიწვევს ფიზიკური პირის დაჯარიმებას 500 ლარის ოდენობით,

სამართალდარღვევის საგნისა და იარაღის კონფისკაციით ან უამისოდ. (3.) ტყითსარგებლობის გენერალური ლიცენზიის, ხე-ტყის დამზადების სპეციალური ლიცენზიის,სამონადირეო მეურნეობის სპეციალური ლიცენზიის ან ტყითსარგებლობასთან დაკავშირებულიშესაბამისი ხელშეკრულების პირობებისა და მოთხოვნების დარღვევა – გამოიწვევს დაჯარიმებას2000 ლარის ოდენობით, სამართალდარღვევის საგნისა და იარაღის კონფისკაციით ან

უამისოდ. (4.) ამ მუხლის მე-3 ნაწილით გათვალისწინებული ტყითსარგებლობასთანდაკავშირებული შესაბამისი ხელშეკრულების პირობებისა და მოთხოვნების დარღვევა, ჩადენილიგანმეორებით, − გამოიწვევს დაჯარიმებას 4000 ლარის ოდენობით, სამართალდარღვევის

საგნისა და იარაღის კონფისკაციით.

მუხლი 661. სახელმწიფო ტყის ფონდის მიჩენილი უბნის არამიზნობრივი გამოყენება, - გამოიწვევსდაჯარიმებას 100-დან 200 ლარამდე.

მუხლი 662. ექსპორტის მიზნით სოჭის გირჩითა და „გადაშენების საფრთხის წინაშე მყოფი ველურიფლორისა და ფაუნის სახეობებით საერთაშორისო ვაჭრობის შესახებ“ კონვენციის (CITES)დანართებში შეტანილი თეთრყვავილას ბოლქვებით ან/და ყოჩივარდას გორგლებით სარგებლობისლიცენზიის პირობების დარღვევა − გამოიწვევს დაჯარიმებას 500 ლარის ოდენობით.

მუხლი 67. ტყის დაცვის ან სახელმწიფო ტყის ფონდის მოვლის, აღდგენის ან გაშენების, ანსახელმწიფო ტყის ფონდის აღდგენისა და გაშენების მიზნით მცენარეთა სახეობების შერჩევისა დამათი გამოყენების წესებისა და მოთხოვნების დარღვევა, - გამოიწვევს დაჯარიმებას 20-დან 50

ლარამდე. ტყის დაცვის მიზნით ბიოლოგიური, ქიმიური ან სელექციური საშუალებებისგამოყენების მოთხოვნათა დარღვევა, - გამოიწვევს დაჯარიმებას 30-დან ას 50 ლარამდე.

მუხლი 671. ეროვნული პარკის ბუნების მართვადი დაცვისა და აღდგენის ზონებში, აღკვეთილსა დაბიოსფერული რეზერვატის ბუნების მართვადი დაცვისა (მანიპულაციების) და აღდგენის ზონებშიგანახლებადი ბუნებრივი რესურსების აღდგენისა და მდგომარეობის გაუმჯობესების წესებისდარღვევა, –გამოიწვევს დაჯარიმებას 200-დან 300 ლარამდე.

მუხლი 68. (1.) სახელმწიფო ტყის ფონდის სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწებისდაზიანება, – გამოიწვევს დაჯარიმებას 30-დან 50 ლარამდე. (2.) დაცული ტერიტორიებისდადგენილი საზღვრების ფარგლებში მდელოების, მინდვრებისა და ველების, ასევე სათიბი დასაძოვარი სავარგულების დაზიანება და ძოვების წესების დარღვევა, – გამოიწვევს დაჯარიმებას 10-

დან 50 ლარამდე წვრილფეხა პირუტყვზე (ცხვარი, თხა, ღორი) და 30-დან 100 ლარამდე

მსხვილფეხა რქოსან პირუტყვზე. (3.) იგივე ქმედება, ჩადენილი სახელმწიფო ნაკრძალის,ეროვნული პარკის ბუნების მკაცრი დაცვის ზონის, ბუნების ძეგლის, ბიოსფერული რეზერვატის


33

ბირთვის (ბუნების მკაცრი დაცვის) ზონის, მსოფლიო მემკვიდრეობის უბნისა და საერთაშორისომნიშვნელობის ჭარბტენიანი ტერიტორიის დადგენილი საზღვრების ფარგლებში, – გამოიწვევსდაჯარიმებას 30-დან 70 ლარამდე წვრილფეხა პირუტყვზე (ცხვარი, თხა, ღორი) და 50-დან 150

ლარამდე მსხვილფეხა რქოსან პირუტყვზე.

მუხლი 69. (1.) გარემოს დაცვის კანონმდებლობით დადგენილი ნორმების დარღვევა, – გამოიწვევსდაჯარიმებას 100-დან 300 ლარამდე. (2.) იგივე ქმედება, ჩადენილი იმ პირის მიერ, რომელსაცწლის განმავლობაში შეეფარდა ადმინისტრაციული სახდელი ამ მუხლით გათვალისწინებულიდარღვევისათვის, – გამოიწვევს დაჯარიმებას 200-დან 400 ლარამდე.

მუხლი 694. გარემოსდაცვითი მოთხოვნების დარღვევა სამეურნეო ობიექტის ექსპლუატაციაშიგადაცემისას, - გამოიწვევს დაჯარიმებას 300-დან 500 ლარამდე.

მუხლი 695. გარემოსდაცვითი მოთხოვნების დარღვევა სამეურნეო ობიექტის ლიკვიდაციისას, -გამოიწვევს დაჯარიმებას 200-დან 400 ლარამდე.

მუხლი 71. (1.) სახელმწიფო ტყის ფონდის მიწებზე ტყის დაზიანება რადიოაქტიური,ბაქტერიოლოგიური, ქიმიური ან სხვა მავნე ნივთიერებებით, რადიოაქტიური, სამრეწველო,საყოფაცხოვრებო ან სხვა სახის ნარჩენებით, სამრეწველო, საყოფაცხოვრებო ან სხვაგვარიჩამდინარე წყლებით, აგრეთვე მავნე ნივთიერებათა გამონაფრქვევებით, რასაც ტყის გახმობა ანდაავადება მოსდევს, – გამოიწვევს დაჯარიმებას 100 ლარამდე. (2.) იგივე ქმედება, ჩადენილიდაცული ტერიტორიებისა და მათი ტერიტორიულ-ფუნქციონალური ზონების დადგენილისაზღვრების ფარგლებში, – გამოიწვევს დაჯარიმებას 200-დან 300 ლარამდე. (3.) იგივე ქმედება,ჩადენილი სახელმწიფო ნაკრძალის, ეროვნული პარკის ბუნების მკაცრი დაცვის ზონის, ბუნებისძეგლის, ბიოსფერული რეზერვატის ბირთვის (ბუნების მკაცრი დაცვის) ზონის, მსოფლიომემკვიდრეობის უბნისა და საერთაშორისო მნიშვნელობის ჭარბტენიანი ტერიტორიის დადგენილისაზღვრების ფარგლებში, – გამოიწვევს დაჯარიმებას 600-დან 800 ლარამდე.

მუხლი 721. სახელმწიფო ტყის ფონდის აღრიცხვის წესის ან სახელმწიფო ტყის ფონდის დაცულიტერიტორიების აღრიცხვის სისტემის განსაკუთრებულ მოთხოვნათა დარღვევა, - გამოიწვევსდაჯარიმებას 50-დან 150 ლარამდე. ტყითსარგებლობის დაგეგმვის მოთხოვნათა დარღვევა, ანტყითსარგებლობა და სატყეო-სამეურნეო სამუშაოების წარმოება ტყითმოწყობის ან სპეციალურიგამოკვლევის კანონმდებლობით დადგენილი წესით დამტკიცებული დოკუმენტაციის გარეშე, -გამოიწვევს დაჯარიმებას 70-დან 200 ლარამდე.

მუხლი 73. სახელმწიფო ტყის ფონდის მიწებზე არსებული ტყის დასაშრობი თხრილების,სადრენაჟო სისტემებისა და გზების მოსპობა ან დაზიანება, – გამოიწვევს დაჯარიმებას 100-დან 200


მუხლი 74. ტყეებში სამიჯნე ნიშნების მოსპობა და დაზიანება, - გამოიწვევს დაჯარიმებას 10


მუხლი 75. სახელმწიფო სამეურნეო ტყის ფონდის უბნისათვის დაცვის განსაკუთრებული რეჟიმისმიკუთვნებისა და ამ რეჟიმის პირობებში სატყეო-სამეურნეო ღონისძიებების განხორციელებისწესის დარღვევა, - გამოიწვევს დაჯარიმებას 50-დან 150 ლარამდე. სატყეო-სამეურნეოღონისძიებებისა და ტყითსარგებლობის განხორციელების რეჟიმის დარღვევა სახელმწიფო

34

სახელმწიფო სამეურნეო ტყის ფონდის ნიადაგდაცვიტი და წყალმარეგულირებელი ტყის იმ უბნისტერიტორიაზე, რომელსაც მიკუთვნებული აქვს დაცვის განსაკუთრებული რეჟიმი, ან სახელმწიფოსამეურნეო ტყის ფონდის განსაკუთრებული ფუნქციური დანიშნულების ან ლანდშაფტური უბნისტერიტორიაზე მეურნეობის წარმოების რეჟიმის დარღვევა, - გამოიწვევს დაჯარიმებას 70-დან 150


მუხლი 76. ტყეებში სახანძრო უსაფრთხოების ან ტყის ხანძრისაგან დაცვის ღონისძიებათადაგეგმვისა და განხორციელების მოთხოვნათა დარღვევა, - გამოიწვევს დაჯარიმებას 50-დან 150

ლარამდე. ტყის მოსპობა ან დაზიანება ცეცხლის წაკიდების ან ცეცხლისადმი დაუდევრადმოპყრობის შედეგად, აგრეთვე ტყეებში სახანძრო უსაფრთხოების მოთხოვნათა დარღვევა, რასაცმოჰყვა ტყეში ხანძრის გაჩენა ან მისი გავრცელება გარკვეულ ფართობზე, - გამოიწვევს დაჯარიმებას100-დან 200 ლარამდე.

მუხლი 77. ატმოსფერულ ჰაერში მავნე ნივთიერებათა ზღვრულად დასაშვები ან/და დროებითშეთანხმებული გაფრქვევის დამტკიცებული ნორმების გადამეტება ან გაფრქვევა ამ ნორმების,აგრეთვე ატმოსფერული ჰაერის დაბინძურების წყაროების და მათ მიერ გაფრქვეულ მავნენივთიერებათა ინვენტარიზაციის ტექნიკური ანგარიშის უქონლობისას და ატმოსფერულ ჰაერზემავნე ზემოქმედების (მათ შორის, ხმაურის, ვიბრაციის, ელექტრომაგნიტური ველების)დადგენილი ნორმების გადამეტება, – გამოიწვევს დაჯარიმებას 500-დან 1000 ლარამდე.

მუხლი 78. (1.) აირმტვერდამჭერი მოწყობილობების ექსპლუატაციის წესების დარღვევა, –გამოიწვევს დაჯარიმებას 500-დან 1000 ლარამდე. (2.) აირმტვერდამჭერი მოწყობილობებისგამოუყენებლობა, – გამოიწვევს დაჯარიმებას 1000-დან 2000 ლარამდე.

მუხლი 791. საქმიანობის განხორციელება გარემოზე ზემოქმედების ნებართვის გარეშე, – გამოიწვევსდაჯარიმებას 7000-დან 10000 ლარამდე.

მუხლი 792. გარემოზე ზემოქმედების ნებართვის ან „გარემოზე ზემოქმედების ნებართვის შესახებ“საქართველოს კანონით დადგენილ შემთხვევაში ეკოლოგიური ექსპერტიზის დასკვნითგათვალისწინებული პირობების დარღვევა − გამოიწვევს დაჯარიმებას 5000 ლარის ოდენობით.

მუხლი 82. ატმოსფერული ჰაერის მავნე ნივთიერებებით დაბინძურება ნებისმიერი ტიპისნარჩენების (მათ შორის, ფოთლების, საბურავების) ღია წესით ან არადანიშნულების საწვავდანადგარებში დაწვისას, – გამოიწვევს დაჯარიმებას 400-დან 600 ლარამდე.

მუხლი 821. ატმოსფერულ ჰაერში მავნე ნივთიერებათა გაფრქვევების აღრიცხვის მონაცემებისდადგენილი ფორმითა და დადგენილ ვადებში წარმოუდგენლობა, – გამოიწვევს დაჯარიმებას 150

ლარის ოდენობით.

მუხლი 822. (1.) გარემოსდაცვითი ტექნიკური რეგლამენტების მოთხოვნების დარღვევა (გარდა ამმუხლის მე-3–მე-6 ნაწილებით გათვალისწინებული შემთხვევებისა) – გამოიწვევს დაჯარიმებას 500

ლარის ოდენობით. (2.) ამ მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებული ქმედება, ჩადენილიგანმეორებით, – გამოიწვევს დაჯარიმებას 1000 ლარის ოდენობით. (3.) საწარმოო და არასაწარმოოობიექტების მიერ ზღვაში ჩამდინარე წყლების ჩაშვებისას ტექნიკური რეგლამენტებისმოთხოვნების დარღვევა – გამოიწვევს დაჯარიმებას 1000 ლარის ოდენობით. (4.) ამ მუხლის მე-3ნაწილით გათვალისწინებული ქმედება, ჩადენილი განმეორებით, – გამოიწვევს დაჯარიმებას 3000

ლარის ოდენობით. (5.) მრგვალი ხე-ტყის (მორის) პირველადი გადამამუშავებელი სახერხისაამქროებისა და საწარმოებისათვის დადგენილი გარემოსდაცვითი ტექნიკური რეგლამენტების


35

მოთხოვნების დარღვევა (გარდა ამ მუხლის პირველი–მე-4 ნაწილებით გათვალისწინებულიშემთხვევებისა) – გამოიწვევს დაჯარიმებას 2000 ლარის ოდენობით, უკანონო ხე-ტყის ან/და

ხე-ტყის პირველადი გადამუშავების პროდუქციის კონფისკაციით. (6.) ამ მუხლის მე-5ნაწილით გათვალისწინებული ქმედება, ჩადენილი განმეორებით, – გამოიწვევს დაჯარიმებას 4000

ლარის ოდენობით, სახერხი მოწყობილობისა და უკანონო ხე-ტყის ან/და ხე-ტყისპირველადი გადამუშავების პროდუქციის კონფისკაციით.

მუხლი 84. (1.) ამ კოდექსის 239-ე მუხლის მე-4, 41 და 42 ნაწილებით გათვალისწინებულიადმინისტრაციული სამართალდარღვევების ჩადენის შემდეგ მათი აღმოფხვრის თაობაზე ოქმისშედგენის უფლებამოსილების მქონე შესაბამისი ორგანოს ადმინისტრაციული მიწერილობითდაკისრებული მოვალეობის დადგენილ ვადებში შეუსრულებლობა − გამოიწვევსადმინისტრაციული სახდელის (ჯარიმის) დადებას ამ კოდექსის იმ შესაბამისი მუხლის ანმუხლის ნაწილის სანქციის ფარგლებში, რომლის დარღვევის გამოც დაეკისრა დარღვევისაღმოფხვრა, ამ მუხლებზე მითითებით, ხოლო დაკისრებული ადმინისტრაციული სახდელის(ჯარიმის) არსებობის შემთხვევაში − იმ შესაბამისი მუხლის ან მუხლის ნაწილის სანქციისმაქსიმალური საჯარიმო თანხის გაორმაგებას, რომლის დარღვევის გამოც დაეკისრა

დარღვევის აღმოფხვრა, ამ მუხლებზე მითითებით. (2.) ამ მუხლის პირველი ნაწილისდარღვევის გამო ადმინისტრაციული სახდელის დადებიდან ამ კოდექსის 239-ე მუხლის მე-4, 41 და42 ნაწილებით გათვალისწინებული ადმინისტრაციული სამართალდარღვევების აღმოფხვრისთაობაზე ოქმის შედგენის უფლებამოსილების მქონე შესაბამისი ორგანოს ადმინისტრაციულიმიწერილობით დაკისრებული მოვალეობის დადგენილ ვადებში შეუსრულებლობა − გამოიწვევსდაკისრებული ძირითადი ადმინისტრაციული სახდელის (ჯარიმის) გაორმაგებას. (3.) ამკოდექსის 239-ე მუხლის მე-4, 41 და 42 ნაწილებით გათვალისწინებული ადმინისტრაციულისამართალდარღვევების შესახებ ოქმის შედგენის უფლებამოსილების მქონე ორგანოებისთანამშრომელთა უფლებების განხორციელებისა და მოვალეობების შესრულებისათვის ხელისშეშლა − გამოიწვევს დაჯარიმებას 5000 ლარის ოდენობით. (4.) ამ კოდექსის 239-ე მუხლის მე-4, 41

და 42 ნაწილებით გათვალისწინებული ადმინისტრაციული სამართალდარღვევების შესახებ ოქმისშედგენის უფლებამოსილების მქონე ორგანოების თანამშრომელთა კანონიერი მოთხოვნებისშეუსრულებლობა (საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებული დოკუმენტების,მასალებისა და ინფორმაციის წარუდგენლობა, შემოწმების პროცესში შესამოწმებელი ობიექტისმიერ წარმომადგენლობის უზრუნველყოფის მოთხოვნის უგულებელყოფა) − გამოიწვევსდაჯარიმებას 500 ლარის ოდენობით. (5.) ამ მუხლის მე-4 ნაწილით გათვალისწინებული ქმედება,ჩადენილი განმეორებით, − გამოიწვევს დაჯარიმებას 1000 ლარის ოდენობით.

მუხლი 841. (1.) საქართველოს ენერგეტიკისა და ბუნებრივი რესურსების სამინისტროს შესაბამისიორგანოს მიერ დადებული ბეჭდის (ლუქის) განზრახ დაზიანება − გამოიწვევს დაჯარიმებას 1500

ლარის ოდენობით. (2.) იგივე ქმედება, ჩადენილი განმეორებით, − გამოიწვევს დაჯარიმებას 3500


მუხლი 85. (1.) გარეულ ცხოველთა საბინადრო გარემოს, გამრავლების არეალების, გადარჩენისსტაციების, სამიგრაციო და წყალთან მისასვლელი გზების დაცვის წესების დარღვევა, აგრეთვეგარეულ ცხოველთა თვითნებური გადასახლება ახალ საბინადრო გარემოში, თვითნებურიტრანსლოკაცია (ინტროდუქცია, რეინტროდუქცია, რესტოკინგი) და ჰიბრიდიზაცია, – გამოიწვევს

36

დაჯარიმებას 300-დან 500 ლარამდე. (2.) იგივე ქმედება, ჩადენილი საქართველოს „წითელნუსხაში“ შეტანილ გარეულ ცხოველთა სახეობების მიმართ ან სახელმწიფო ნაკრძალის, ეროვნულიპარკის ბუნების მკაცრი დაცვის ზონის, ბუნების ძეგლის, ბიოსფერული რეზერვატის ბირთვის(ბუნების მკაცრი დაცვის) ზონის, მსოფლიო მემკვიდრეობის უბნისა და საერთაშორისომნიშვნელობის ჭარბტენიანი ტერიტორიის დადგენილი საზღვრების ფარგლებში, – გამოიწვევსდაჯარიმებას 1000-დან 1300 ლარამდე.

მუხლი 851. ქიმიურ საშუალებათა (მათ შორის, მცენარეთა დაცვის და ნიადაგის განოყიერებისქიმიურ საშუალებათა) გარემოში გამოყენების ნორმებისა და ამ ქიმიურ საშუალებათატრანსპორტირების, შენახვისა და გამოყენების წესების დარღვევა, რამაც ზიანი მიაყენა ცხოველთასამყაროს და მათ საბინადრო გარემოს, - გამოიწვევს დაჯარიმებას 150-დან 200 ლარამდე.

მუხლი 852. გარეულ ცხოველთა ზოოლოგიური კოლექციების (ზოოპარკების, ზოობაღების,ოკეანარიუმების, საქართველოს „წითელ ნუსხაში“ შეტანილ, გადაშენების საფრთხის წინაშე მყოფსახეობათა გენოფონდის რეზერვატების) გარემოდან გარეულ ცხოველთა ამოღების გზით შექმნისადა შევსების წესების დარღვევა, - გამოიწვევს დაჯარიმებას 100-დან 200 ლარამდე.

მუხლი 853. საქართველოს „წითელ ნუსხაში“ შეტანილ, გადაშენების საფრთხის წინაშე მყოფგარეულ ცხოველთა მოსპობა ან მათი კვერცხის ნადების, კვერცხის, ბუნაგის და სხვა ნაგებობებისგანადგურება, რასაც შეიძლება მოჰყვეს მათი დაღუპვა, რაოდენობის შემცირება ან საბინადროგარემოს დარღვევა, ანდა ამ ცხოველების მოპოვება (ბუნებრივი გარემოდან ამოღება) მოპოვებისუფლების დამადასტურებელ დოკუმენტში მითითებულ პირობათა დარღვევით, მათი უკანონოყიდვა-გაყიდვა ან დატყვევება – გამოიწვევს მოქალაქეთა დაჯარიმებას 150-დან 650 ლარამდე,

თანამდებობის პირთა დაჯარიმებას 300-დან 850 ლარამდე, დამრღვევის პირადი საკუთრებისსაგნების კონფისკაციით, რომლებიც აღნიშნულ დარღვევათა ჩადენის იარაღი იყო, ან უამისოდ,მოპოვებული ცხოველების კონფისკაციით.

მუხლი 854. უკანონოდ მოპოვებული ცხოველთა სამყაროს ობიექტებით, გარეულ ცხოველთადერივატებით და მათგან გამომუშავებული პროდუქციით ვაჭრობა, – გამოიწვევს დაჯარიმებას 300

ლარამდე, ცხოველთა სამყაროს ობიექტების, მათი დერივატებისა და მათგანგამომუშავებული პროდუქციის კონფისკაციით.

მუხლი 855. სანიტარიულ-ეპიდემიოლოგიური, მოსახლეობის ჯანმრთელობისა და სიცოცხლისდაცვის, სასოფლო-სამეურნეო და სხვა შინაურ ცხოველთა დაავადებების პროფილაქტიკის,ბუნებრივი გარემოსა და სამეურნეო საქმიანობსათვის ზიანის თავიდან აცილების მიზნითგანხორციელებული, გარეული ცხოველების რაოდენობის რეგულირების წესების დარღვევა, -გამოიწვევს დაჯარიმებას 200-დან 300 ლარამდე.

მუხლი 86. (1.) თევზის ან წყლის სხვა ცოცხალი ორგანიზმის მოპოვება სამოყვარულო დასპორტული იარაღისა და ხერხების გამოყენების დადგენილი წესის დარღვევით – გამოიწვევსდაჯარიმებას 50-დან 300 ლარამდე, სამართალდარღვევის იარაღის, საქართველოსკანონმდებლობით დადგენილი წესის დარღვევით მოპოვებული თევზის კონფისკაციით. (2.)თევზჭერის სპეციალური მოთხოვნების დარღვევა – გამოიწვევს დაჯარიმებას 500 ლარის

ოდენობით. (3.) თევზის ან წყლის სხვა ცოცხალი ორგანიზმის საქართველოს კანონმდებლობითდადგენილი წესის დარღვევით მოპოვება თევზსაჭერი იარაღებისა და ხერხების ან/და წყლისზომამცირე სატრანსპორტო საშუალების (8 მეტრამდე სიგრძის კატარღის, ნავის, ნახევარბარკასის ანსხვა) გამოყენებით (გარდა ამ მუხლის პირველი და მე-2 ნაწილებით გათვალისწინებული


37

შემთხვევებისა) – გამოიწვევს დაჯარიმებას 400-დან 1000 ლარამდე, საქართველოსკანონმდებლობით დადგენილი წესის დარღვევით მოპოვებული თევზის კონფისკაციით,სამართალდარღვევის იარაღისა და წყლის სატრანსპორტო საშუალების კონფისკაციით ან უამისოდ.(4.) თევზის ან წყლის სხვა ცოცხალი ორგანიზმის საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილიწესის დარღვევით მოპოვება თევზსაჭერი იარაღების, ხერხებისა და 100 ტონის ან მასზე ნაკლებისაერთო ტევადობის, 8 მეტრზე მეტი სიგრძის წყლის სატრანსპორტო საშუალების გამოყენებით(გარდა ამ მუხლის პირველი და მე-2 ნაწილებით გათვალისწინებული შემთხვევებისა) – გამოიწვევსდაჯარიმებას 4000-დან 5000 ლარამდე, საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესისდარღვევით მოპოვებული თევზის კონფისკაციით, სამართალდარღვევის იარაღისა და წყლისსატრანსპორტო საშუალების კონფისკაციით ან უამისოდ. (5.) 100 ტონაზე მეტი საერთო ტევადობისწყლის სატრანსპორტო საშუალებით თევზის ან წყლის სხვა ცოცხალი ორგანიზმის საქართველოსკანონმდებლობით დადგენილი წესის დარღვევით მოპოვება (გარდა ამ მუხლის პირველი და მე-2ნაწილებით გათვალისწინებული შემთხვევებისა), – გამოიწვევს დაჯარიმებას 30000-დან 50000

ლარამდე, საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესის დარღვევით მოპოვებული თევზისან წყლის სხვა ცოცხალი ორგანიზმის კონფისკაციით. (6.) თევზჭერის ლიცენზიის მფლობელისმიერ თევზჭერის ლიცენზიის პირობების მოთხოვნების დარღვევა – გამოიწვევს დაჯარიმებას 2000

ლარით. (7.) ნადირობის წესების დარღვევა ნადირობის ობიექტებისთვის მიკუთვნებულსახეობებზე ნადირობისას, – გამოიწვევს დაჯარიმებას 100-დან 500 ლარამდე, მოპოვებულიობიექტისა და სანადირო იარაღის კონფისკაციით ან უამისოდ. (8.) იგივე ქმედება, ჩადენილი იმიარაღით ან საშუალებით, რომლით ნადირობაც აკრძალულია, – გამოიწვევს დაჯარიმებას 500-დან

700 ლარამდე, მოპოვებული ობიექტისა და სანადირო იარაღის კონფისკაციით ან უამისოდ. (9.)ცხოველთა სამყაროს ობიექტებით სხვაგვარი სარგებლობის წესის დარღვევა (გარდა ამ მუხლის მე-7და მე-8 ნაწილებით გათვალისწინებული შემთხვევებისა) – გამოიწვევს დაჯარიმებას 800-დან 1500

ლარამდე, მოპოვებული ობიექტისა და სანადირო იარაღის კონფისკაციით.

მუხლი 89. (1.) დაცული ტერიტორიებისა და მათი ტერიტორიულ-ფუნქციონალური ზონებისდაცვის წესებისა და რეჟიმის დარღვევა, – გამოიწვევს დაჯარიმებას 20-დან 40 ლარამდე. (2.) იგივექმედება, ჩადენილი კულტურული მემკვიდრეობის დამცავი ზონის, სახელმწიფო ნაკრძალის,ეროვნული პარკის ბუნების მკაცრი დაცვის ზონის, ბუნების ძეგლის, ბიოსფერული რეზერვატისბირთვის (ბუნების მკაცრი დაცვის) ზონის, მსოფლიო მემკვიდრეობის უბნისა და საერთაშორისომნიშვნელობის ჭარბტენიანი ტერიტორიის დადგენილი საზღვრების ფარგლებში, – გამოიწვევსდაჯარიმებას 25-დან 50 ლარამდე.

მუხლი 891. (1.) სახელმწიფო ნაკრძალის, ეროვნული პარკის ბუნების მკაცრი დაცვის ზონის,ბიოსფერული რეზერვატის ბირთვის (ბუნების მკაცრი დაცვის) ზონის, მსოფლიო მემკვიდრეობისუბნის ტერიტორიაზე ვიზიტორთა არასაგანმანათლებლო მიზნით დაშვება – გამოიწვევსდაჯარიმებას 70-დან 100 ლარამდე. (2.) იგივე ქმედება, ჩადენილი იმ პირის მიერ, რომელსაც წლისგანმავლობაში შეეფარდა ადმინისტრაციული სახდელი ამ მუხლით გათვალისწინებულიდარღვევისათვის, გამოიწვევს დაჯარიმებას 100-დან 200 ლარამდე.

მუხლი 892. (1.) სახელმწიფო ნაკრძალის, ეროვნული პარკის ბუნების მკაცრი დაცვის ზონის,ბიოსფერული რეზერვატის ბირთვის (ბუნების მკაცრი დაცვის) ზონის, მსოფლიო მემკვიდრეობისუბნის ტერიტორიაზე ვიზიტორთა მიერ საბრძოლო, სანადირო, თევზსაჭერი იარაღისა და

38

ნებისმიერი (გარდა მეცნიერული არამანიპულაციური დაკვირვების) მოწყობილობის შეტანა –გამოიწვევს დაჯარიმებას 100-დან 200 ლარამდე. (2.) იგივე ქმედება, ჩადენილი იმ პირის მიერ,რომელსაც წლის განმავლობაში შეეფარდა ადმინისტრაციული სახდელი ამ მუხლითგათვალისწინებული დარღვევისათვის, – გამოიწვევს დაჯარიმებას 150-დან 200 ლარამდე.

მუხლი 893. (1.) სახელმწიფო ნაკრძალის ტერიტორიაზე ნებისმიერი პირის მიერ (გარდა იმპირებისა, რომელთაც საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით უფლება აქვთ ატარონცეცხლსასროლი იარაღი) ცეცხლსასროლი იარაღით უკანონოდ შესვლა, შეღწევა ან/და აღნიშნულტერიტორიაზე გადაადგილება, - გამოიწვევს დაჯარიმებას 200-დან 250 ლარამდე,

ცეცხლსასროლი იარაღის კონფისკაციით ან უამისოდ. (2.) სახელმწიფო ნაკრძალისტერიტორიაზე პირის მიერ ნებისმიერი სახის თევზსაჭერი საშუალებით შესვლა, შეღწევა ანგადაადგილება ან აღნიშნული ქმედების განხორციელება ნავის გამოყენებით, – გამოიწვევსდაჯარიმებას 150-დან 300 ლარამდე, სამართალდარღვევის საგნის, მათ შორის, ნავის,

კონფისკაციით ან უამისოდ. (3.) სახელმწიფო ნაკრძალის თანამშრომელთა მიერ (გარდასაქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით საჯარო სამართლის იურიდიულ პირებადშექმნილი დაცული ტერიტორიების ადმინისტრაციებისა და დირექციების დირექტორებისა)ცეცხლსასროლი იარაღის ან/და ნებისმიერი სახის თევზსაჭერი საშუალების (მათ შორის, ნავის)მქონე პირთა ნაკრძალის ტერიტორიაზე შესვლაზე თანხმობის მიცემა, ან/და აღნიშნულ პირთა მიერსამართალდარღვევის ჩადენისას შესაბამისი ზომების მიუღებლობა, – გამოიწვევს დაჯარიმებას300-დან 500 ლარამდე.

მუხლი 912. საქართველოს ტერიტორიაზე ტყვიაშემცველი (0,013 გრამზე მეტი ერთ ლიტრზე)მოტორული ბენზინის, ტეტრაეთილტყვიის იმპორტი ან რეალიზაცია, აგრეთვეფალსიფიცირებული საყოფაცხოვრებო-კომუნალური მოხმარების თხევადი გაზის იმპორტი -გამოიწვევს დაჯარიმებას შრომის ანაზღაურების 10-დან ასმაგ მინიმალურ ოდენობამდე,

პროდუქციის კონფისკაციით.

მუხლი 921. ელექტროენერგეტიკული სისტემის კომერციული ოპერატორის, მცირე სიმძლავრისელექტროსადგურის, ბუნებრივი გაზის მიმწოდებლის, ელექტროენერგეტიკისა და ბუნებრივიგაზის დარგების ლიცენზიატის ან პირდაპირი მომხმარებლის, აგრეთვე სასმელი წყლისმიმწოდებლის მიერ საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელიეროვნული კომისიის მიერ დადგენილი მოთხოვნების შეუსრულებლობა, – გამოიწვევსდაჯარიმებას 5000 ლარის ოდენობით.

მუხლი 962. (1.) ნავთობისა და გაზის სექტორში საქართველოს ენერგეტიკისა და ბუნებრივირესურსების სამინისტროს სისტემაში შემავალი საჯარო სამართლის იურიდიული პირის −ბუნებრივი რესურსების სააგენტოს ნორმატიული აქტებით დადგენილ, ნავთობისა და გაზისრესურსებით სარგებლობის გენერალური ლიცენზიით, ნავთობის გადამუშავების, ბუნებრივიგაზის დამუშავების, ნავთობის ტრანსპორტირების ან ბუნებრივი გაზის ტრანსპორტირებისლიცენზიით გათვალისწინებულ მოთხოვნათა შეუსრულებლობა − გამოიწვევს დაჯარიმებას 1000-

დან 3000 ლარამდე. (2.) იგივე ქმედება, ჩადენილი იმ პირის მიერ, რომელსაც წლის განმავლობაშიასეთი დარღვევისათვის შეეფარდა ადმინისტრაციული სახდელი, – გამოიწვევს დაჯარიმებას

2000-დან 5000 ლარამდე.


39

მუხლი 1031. გარეული ცხოვლების ტყვეობასა და ნახევრად თავისუფალ პირობებში დაცვის,შენახვის, გამოყენებისა და გამრავლების წესების დარღვევა, - გამოიწვევს დაჯარიმებას 10-დან 50


მუხლი 104. ცხოველებისა და ფრინველებისადმი სასტიკი მოპყრობა ცხოველებისა დაფრინველებისადმი სასტიკი მოპყრობა, რასაც მათი დაღუპვა ან დასახიჩრება მოჰყვა, აგრეთვეცხოველებისა და ფრინველების წვალება, -გამოიწვევს დაჯარიმებას შრომის ანაზღაურების ერთ

მინიმალურ ოდენობამდე.

მუხლი 1282. (1.) ხე-ტყის პირველადი გადამუშავება სახელმწიფო ტყის ფონდის ტერიტორიაზე −გამოიწვევს დაჯარიმებას 2000 ლარის ოდენობით, სამართალდარღვევის იარაღის

კონფისკაციით ან უამისოდ. (2.) უკანონოდ მოპოვებული ხე-ტყის პირველადი გადამუშავება −გამოიწვევს დაჯარიმებას 2000 ლარის ოდენობით, ხე-ტყის ან/და მისგან მიღებული

პირველადი გადამუშავების პროდუქციის კონფისკაციით, სამართალდარღვევის იარაღის

კონფისკაციით ან უამისოდ. (3.) ამ მუხლის პირველი ან მე-2 ნაწილით გათვალისწინებულიქმედება, ჩადენილი განმეორებით, − გამოიწვევს დაჯარიმებას 4000 ლარის ოდენობით, ხე-ტყის

ან/და მისგან მიღებული პირველადი გადამუშავების პროდუქციისა და

სამართალდარღვევის იარაღის კონფისკაციით. (4.) ხე-ტყის ტრანსპორტირება საქართველოსენერგეტიკისა და ბუნებრივი რესურსების მინისტრის ნორმატიული აქტით გათვალისწინებულშემთხვევებში სათანადო დოკუმენტის ან სპეციალური ფირნიშით მარკირების გარეშე − გამოიწვევსდაჯარიმებას 1000 ლარის ოდენობით, ხე-ტყის კონფისკაციით ან უამისოდ. (5.) ამ მუხლის მე-4 ნაწილით გათვალისწინებული ქმედება, ჩადენილი განმეორებით, − გამოიწვევს დაჯარიმებას2000 ლარის ოდენობით, ხე-ტყის კონფისკაციით. (51.) სახელმწიფო ტყის ფონდის ტერიტორიაზე(გარდა დაცული ტერიტორიისა) ფიზიკური პირის მიერ მოპოვებული ერთ მეტრამდე სიგრძისდაკოტრილი ხე-ტყის ტრანსპორტირება პირადი სარგებლობისათვის სათბობად საქართველოსენერგეტიკისა და ბუნებრივი რესურსების მინისტრის ნორმატიული აქტით გათვალისწინებულშემთხვევებში შესაბამისი დოკუმენტის გარეშე − გამოიწვევს ფიზიკური პირის გაფრთხილებას,

ხე-ტყის კონფისკაციით ან უამისოდ. (52) ამ მუხლის 51 ნაწილით გათვალისწინებული ქმედება,ჩადენილი განმეორებით, − გამოიწვევს ფიზიკური პირის დაჯარიმებას 500 ლარის ოდენობით, ხე-ტყის კონფისკაციით. (6.) თვითმმართველი ერთეულის ან კერძო საკუთრებაში არსებულტერიტორიაზე მოპოვებული ხე-მცენარის საქართველოს ენერგეტიკისა და ბუნებრივი რესურსებისმინისტრის ნორმატიული აქტით გათვალისწინებულ შემთხვევებში სათანადო დოკუმენტის გარეშეტრანსპორტირება (გარდა ამ კოდექსის 1511 მუხლით გათვალისწინებული შემთხვევებისა) ანსპეციალური ფირნიშით მარკირების გარეშე სახერხ საამქროში შეტანა (განთავსება) − გამოიწვევსდაჯარიმებას 200 ლარის ოდენობით, ხე-მცენარის კონფისკაციით ან უამისოდ. (7.) ამმუხლის მე-6 ნაწილით გათვალისწინებული ქმედება, ჩადენილი განმეორებით, − გამოიწვევსდაჯარიმებას 400 ლარის ოდენობით, ხე-მცენარის kონფისკაციით. (8.) სოციალური ჭრებისშედეგად მოპოვებული ხე-ტყის ტრანსპორტირება საქართველოს ენერგეტიკისა და ბუნებრივირესურსების მინისტრის ნორმატიული აქტით გათვალისწინებული წესების დარღვევით ან ასეთიხე-ტყის ნებისმიერი ფორმით გასხვისება −გამოიწვევს დაჯარიმებას 500 ლარის ოდენობით, ხე-

ტყის კონფისკაციით ან უამისოდ.

40

მუხლი 1283 (1.) საქართველოს ენერგეტიკისა და ბუნებრივი რესურსების მინისტრის ნორმატიულიაქტით დადგენილ ვადებში ხე-ტყის პირველადი გადამამუშავებელი ობიექტის (სახერხი საამქროს)ტექნიკური რეგლამენტით გათვალისწინებული ანგარიშის (მათ შორის, ყოველთვიური ანგარიშის)ან ხე-ტყის მარკირების სპეციალური ფირნიშის საკონტროლო ფირნიშის შესაბამის ორგანოშიწარუდგენლობა, ასევე სპეციალური ფირნიშის ან/და მისი საკონტროლო ფირნიშის დაკარგვის ანდაზიანების შემთხვევაში შესაბამისი განაცხადის წარდგენის დადგენილი წესების დარღვევა −გამოიწვევს დაჯარიმებას 500 ლარის ოდენობით. (2.) ამ მუხლის პირველი ნაწილითგათვალისწინებული ქმედება, ჩადენილი განმეორებით, − გამოიწვევს დაჯარიმებას 1000 ლარის

ოდენობით. (3.) საქართველოს ენერგეტიკისა და ბუნებრივი რესურსების მინისტრის ნორმატიულიაქტით დადგენილი ხე-ტყის პირველადი გადამამუშავებელი ობიექტის (სახერხი საამქროს)ტექნიკური რეგლამენტის მოთხოვნების (გარდა ამ მუხლის პირველი და მე-2 ნაწილებითგათვალისწინებული შემთხვევებისა) დარღვევა − გამოიწვევს დაჯარიმებას 2000 ლარის

ოდენობით, უკანონო ხე-ტყის/ხე-მცენარის ან/და მისგან მიღებული პირველადი გადამუშავებისპროდუქციის კონფისკაციით ან უამისოდ. (4.) ამ მუხლის მე-3 ნაწილით გათვალისწინებულიქმედება, ჩადენილი განმეორებით, − გამოიწვევს დაჯარიმებას 4000 ლარის ოდენობით, უკანონოხე-ტყის/ხე-მცენარის ან/და მისგან მიღებული პირველადი გადამუშავების პროდუქციისკონფისკაციით. (5.) ამ მუხლის მე-3 ან მე-4 ნაწილით გათვალისწინებული ქმედების ჩადენისთვისადმინისტრაციული სახდელის დადებიდან ერთი წლის განმავლობაში ამ მუხლის მე-3 ან მე-4ნაწილით გათვალისწინებული ქმედების ჩადენა უკანონო ხე-ტყის/ხე-მცენარის მიღებასთან,შენახვასთან, გადამუშავებასთან ანდა ტექნიკური რეგლამენტით გათვალისწინებული შესაბამისიაღრიცხვის ჟურნალის გამოუყენებლობასთან დაკავშირებით − გამოიწვევს დაჯარიმებას 4000

ლარის ოდენობით, უკანონ ხე-ტყის/ხე-მცენარის ან/და მისგან მიღებული პირველადიგადამუშავების პროდუქციის და სახერხი დანადგარებისა და მოწყობილობების კონფისკაციით.

მუხლი 1284. (1.) იმპორტირებული ხე-ტყის მარკირებისთვის საქართველოს ენერგეტიკისა დაბუნებრივი რესურსების მინისტრის შესაბამისი ნორმატიული აქტით დადგენილი მოთხოვნებისდარღვევა − გამოიწვევს დაჯარიმებას 1000 ლარის ოდენობით. (2.) იგივე ქმედება, ჩადენილიგანმეორებით, −გამოიწვევს დაჯარიმებას 2000 ლარის ოდენობით, ხე-ტყის კონფისკაციით.

მუხლი 1285. (1.) ხე-ტყის წარმოშობის დოკუმენტისა და სპეციალური ფირნიშების გამოყენების, ხე-ტყის მარკირების, აგრეთვე მათი აღრიცხვის წესების დარღვევა, ასევე ხე-ტყის წარმოშობისდოკუმენტის ან ხე-ტყის მარკირების სპეციალური ფირნიშების დაუხარჯავი ან/და დაზიანებულიფორმების საქართველოს ენერგეტიკისა და ბუნებრივი რესურსების მინისტრის ნორმატიულიაქტით დადგენილი წესით წარუდგენლობა, ხოლო დაკარგვის შემთხვევაში შესაბამისი განაცხადისწარდგენის დადგენილი წესების დარღვევა - გამოიწვევს დაჯარიმებას 1000 ლარის ოდენობით.

(2.) ამ მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებული ქმედება, ჩადენილი განმეორებით, −გამოიწვევს დაჯარიმებას 2000 ლარის ოდენობით.

მუხლი 1461. (1.) ქვეითად მოსიარულის მიერ ან ავტოსატრანსპორტო საშუალების სალონიდანსაყოფაცხოვრებო ნარჩენების გზაზე დაყრა - გამოიწვევს ქვეითად მოსიარულის ანავტოსატრანსპორტო საშუალების მძღოლის, ხოლო საზოგადოებრივი ტრანსპორტის (ავტობუსი,სამარშრუტო ტაქსი (მიკროავტობუსი)) შემთხვევაში –სამართალდამრღვევის დაჯარიმებას 50

ლარის ოდენობით. (11.) ბულვარში, პარკში, სკვერში ან პლაჟზე საყოფაცხოვრებო ნარჩენებისგადაგდება, დატოვება ან დაყრა –გამოიწვევს ფიზიკური პირის დაჯარიმებას 50 ლარის

ოდენობით, ხოლო იურიდიული პირის დაჯარიმებას – 500 ლარის ოდენობით. (2.) სამშენებლო


41

და საყოფაცხოვრებო ნარჩენების, უვარგისი კონსტრუქციების, მასალების, ნივთების, მიწისა დაკლდოვანი ქანების გზებზე, მდინარეებში, ტბებში და მათ ნაპირებზე, ფერდობებსა და ხევებში,პარკებში, ბაღებში, სკვერებში, გაზონებში, ეზოებში, სპორტულ მოედნებზე, ავტოსადგომებთან,ბაზრებთან ან სხვა ადგილებში დაყრა, ნარჩენებისა და ნაგვის გატანის, გატანა-გადაზიდვისა დადასუფთავების წესების დარღვევა – გამოიწვევს ფიზიკური პირის დაჯარიმებას 200 ლარის

ოდენობით, ხოლო იურიდიული პირის, დაწესებულების, ორგანიზაციის დაჯარიმებას – 1000

ლარის ოდენობით. (3.) ამ მუხლის მე-2 ნაწილით გათვალისწინებული ქმედება, ჩადენილიგანმეორებით, – გამოიწვევს ფიზიკური პირის დაჯარიმებას 500 ლარის ოდენობით, ხოლოიურიდიული პირის, დაწესებულების, ორგანიზაციის დაჯარიმებას – 3000 ლარის ოდენობით.

(4.) იურიდიული პირის, ინდივიდუალური მეწარმის, დაწესებულების, ორგანიზაციის მიერწარმოქმნილი ნარჩენების გატანაზე ხელშეკრულების გაუფორმებლობა ნარჩენების გამტანსაწარმოებთან (შესაბამისი მუნიციპალიტეტის სათანადო დასახლებაში ნარჩენების გამტანისაწარმოების მომსახურების არსებობის შემთხვევაში) – გამოიწვევს დაჯარიმებას 500 ლარის

ოდენობით. (5.) ამ მუხლის მე-4 ნაწილით გათვალისწინებული ქმედება, ჩადენილი განმეორებით,– გამოიწვევს დაჯარიმებას 5000 ლარის ოდენობით.

მუხლი 1462. (1.) ქვეითად მოსიარულის მიერ ან ავტოსატრანსპორტო საშუალების სალონიდანსაყოფაცხოვრებო ნარჩენების დედაქალაქის ტერიტორიაზე გადაგდება, დატოვება, დაყრა ან სხვატიპის ქმედება - გამოიწვევს ქვეითად მოსიარულის ან ავტოსატრანსპორტო საშუალების მძღოლის,ხოლო საზოგადოებრივი ტრანსპორტის (ავტობუსი, სამარშრუტო ტაქსი (მიკროავტობუსი))შემთხვევაში – სამართალდამრღვევის დაჯარიმებას 50 ლარის ოდენობით. (2.) სამშენებლო დასაყოფაცხოვრებო ნარჩენების, უვარგისი კონსტრუქციების, მასალების, ნივთების, მიწისა დაკლდოვანი ქანების გზებზე, მდინარეებში, ტბებში და მათ ნაპირებზე, ფერდობებზე, ხევებში,პარკებში, ბაღებში, სკვერებში, გაზონებზე, ეზოებში, სპორტულ მოედნებზე, ავტოსადგომებთან,ბაზრებთან ან სხვა ადგილებში დაყრა, ნარჩენებისა და ნაგვის გატანის, გადატანა-გადაზიდვისა დადასუფთავების წესების დარღვევა - გამოიწვევს ფიზიკური პირის დაჯარიმებას 200 ლარის


ლარის ოდენობით. (3.) ამ მუხლის მე-2 ნაწილით გათვალისწინებული ქმედება, ჩადენილიგანმეორებით, – გამოიწვევს ფიზიკური პირის დაჯარიმებას 500 ლარის ოდენობით, ხოლოიურიდიული პირის, დაწესებულების, ორგანიზაციის დაჯარიმებას – 3000 ლარის ოდენობით. (4.)იურიდიული პირის, ინდივიდუალური მეწარმის, დაწესებულების, ორგანიზაციის მიერწარმოქმნილი ნარჩენების გატანაზე ხელშეკრულების გაუფორმებლობა ნარჩენების გამტანსაწარმოებთან – გამოიწვევს დაჯარიმებას 500 ლარის ოდენობით. (5.) ამ მუხლის მე-4 ნაწილითგათვალისწინებული ქმედება, ჩადენილი განმეორებით, - გამოიწვევს დაჯარიმებას 5000 ლარის


მუხლი 148. (1.) ქალაქებისა და სხვა დასახლებული პუნქტების ტერიტორიის კეთილმოწყობისწესების დარღვევა, აგრეთვე ქალაქებსა და სხვა დასახლებულ პუნქტებში სისუფთავისა დაწესრიგის უზრუნველყოფის წესების დაუცველობა, საწარმოებისათვის, დაწესებულებებისათვის,ორგანიზაციებისათვის მიმაგრებული ან/და მიმდებარე ტერიტორიის მოუვლელობა, მასზესამშენებლო ან სხვა ნარჩენების თვითნებური დაყრა, – გამოიწვევს ფიზიკური პირის დაჯარიმებას200 ლარის ოდენობით, ხოლო იურიდიული პირის, დაწესებულების, ორგანიზაციის

42

დაჯარიმებას – 1000 ლარის ოდენობით. (2.) იგივე ქმედება, ჩადენილი განმეორებით, – გამოიწვევსფიზიკური პირის დაჯარიმებას 1000 ლარის ოდენობით, ხოლო იურიდიული პირის,დაწესებულების, ორგანიზაციის დაჯარიმებას – 5000 ლარის ოდენობით. (3.) თვითმმართველიქალაქის წარმომადგენლობითი ორგანოს მიერ დადგენილი წესების დარღვევით თვითმმართველიქალაქის ტერიტორიაზე წვრილფეხა ან/და მსხვილფეხა პირუტყვის მეთვალყურეობის ქვეშ ანმეთვალყურეობის გარეშე ყოფნა, გარდა პირუტყვის მესაკუთრის საკუთრებაში ან/დასარგებლობაში არსებული სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთისა, – გამოიწვევსწვრილფეხა ან/და მსხვილფეხა პირუტყვის მესაკუთრის დაჯარიმებას 20 ლარის ოდენობით. (4.)ბულვარში, პარკში, სკვერში ან პლაჟზე წვრილფეხა ან/და მსხვილფეხა პირუტყვისმეთვალყურეობის ქვეშ ან მეთვალყურეობის გარეშე ყოფნა – გამოიწვევს წვრილფეხა ან/დამსხვილფეხა პირუტყვის მესაკუთრის დაჯარიმებას 50 ლარის ოდენობით.

მუხლი 150. (1.) სხვადასხვა სახის წარწერების, ნახატების, სიმბოლოების თვითნებური შესრულებაშენობათა ფასადებზე, ვიტრინებზე, ღობეებზე, სვეტებზე, ხე-ნარგავებზე, ასევე პლაკატების,ლოზუნგების, ბანერების განთავსება ისეთ ადგილებზე, რომლებიც საამისოდ არ არისგამოყოფილი, ღობეებისა და შენობების შეუღებავად მიტოვება, – გამოიწვევს დაჯარიმებას 50

ლარის ოდენობით. (2.) იგივე ქმედება, ჩადენილი განმეორებით, –გამოიწვევს დაჯარიმებას 500

ლარის ოდენობით.(21.). სხვადასხვა სახის წარწერების, ნახატების, სიმბოლოების თვითნებურადშესრულება ადმინისტრაციული ორგანოების შენობათა ფასადებზე, აგრეთვე მათ მიმდებარეტერიტორიაზე, მათ შორის, ფეხით მოსიარულეთა და სატრანსპორტო საშუალებების სავალნაწილზე, – გამოიწვევს დაჯარიმებას 500 ლარის ოდენობით. (22.) ამ მუხლის 21 ნაწილითგათვალისწინებული ქმედების განმეორებით ჩადენა გამოიწვევს დაჯარიმებას 1000 ლარისოდენობით ან, თუ საქმის გარემოებათა და დამრღვევის პიროვნების გათვალისწინებით ამ ზომისგამოყენება არასაკმარისად იქნება მიჩნეული, – ადმინისტრაციულ პატიმრობას 30 დღემდე

ვადით. (3.) ამ მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებული ქმედება, ჩადენილი „კულტურულიმემკვიდრეობის შესახებ“ საქართველოს კანონით დადგენილ კულტურული მემკვიდრეობის დამცავზონაში, – გამოიწვევს დაჯარიმებას 1000 ლარის ოდენობით. (4.) ამ მუხლის მე-3 ნაწილითგათვალისწინებული ქმედება, ჩადენილი განმეორებით, –გამოიწვევს დაჯარიმებას 2 000 ლარის

ოდენობით. (5.) ამ მუხლით გათვალისწინებული დარღვევის გამოუსწორებლობა დაჯარიმებიდან10 დღის ვადაში, – გამოიწვევს დაჯარიმებას 500 ლარის ოდენობით.

მუხლი 151. (1.) თვითმმართველი ერთეულის საკუთრებაში არსებულ მიწაზე მწვანე ნარგავებისდაზიანება ან/და თვითნებური მოჭრა, ან გამწვანებისათვის გამოყოფილი ზოლის დაზიანება −გამოიწვევს დაჯარიმებას 500 ლარის ოდენობით, სამართალდარღვევის საგნის კონფისკაციით. (2.)იგივე ქმედება, ჩადენილი განმეორებით, − გამოიწვევს დაჯარიმებას 1000 ლარის ოდენობით,სამართალდარღვევის საგნის კონფისკაციით. (3.) თვითმმართველი ქალაქის ტერიტორიაზეარსებულ ბულვარში, პარკში ან სკვერში მწვანე ნარგავების შინაური ცხოველის მიერ დაზიანებაან/და განადგურება – გამოიწვევს შინაური ცხოველის მესაკუთრის დაჯარიმებას 50 ლარის


მუხლი 1511 (1.) ქალაქ თბილისის ტერიტორიაზე მწვანე ნარგავების დაზიანება, თვითნებურიგაჩეხვა ან/და გადატანა, მწვანე ნარგავების მოვლა-აღდგენის წესების დარღვევა – გამოიწვევსდაჯარიმებას 500 ლარის ოდენობით, სამართალდარღვევის საგნის და იარაღის

კონფისკაციით ან მის გარეშე. (2.) იგივე ქმედება, ჩადენილი განმეორებით, – გამოიწვევს


43

დაჯარიმებას 1000 ლარის ოდენობით, სამართალდარღვევის საგნის და იარაღის

კონფისკაციით ან მის გარეშე.

მუხლი 152. (1.) ეზოების, ქუჩებისა და მოედნების თვითნებური გადათხრა, მათი სამშენებლომასალებით ჩახერგვა, გადათხრის ადგილების პირვანდელ მდგომარეობაში მოყვანის გარეშემიტოვება, – გამოიწვევს ფიზიკური პირის დაჯარიმებას 200 ლარის ოდენობით, ხოლოიურიდიული პირის, დაწესებულების, ორგანიზაციის დაჯარიმებას – 1000 ლარის ოდენობით. (2.)იგივე ქმედება, ჩადენილი „კულტურული მემკვიდრეობის შესახებ“ საქართველოს კანონითდადგენილ კულტურული მემკვიდრეობის დამცავ ზონაში, - გამოიწვევს ფიზიკური პირისდაჯარიმებას 1000 ლარით, იურიდიული პირის, დაწესებულების, ორგანიზაციის დაჯარიმებას3000 ლარით. (3.) ამ მუხლით გათვალისწინებული დარღვევის გამოუსწორებლობადაჯარიმებიდან 10 დღის ვადაში, – გამოიწვევს ფიზიკური პირის დაჯარიმებას 1000 ლარის



მუხლი 1523. (1.) ქ. თბილისის ტერიტორიაზე ეზოების, სკვერების, ქუჩებისა და მოედნებისთვითნებური გადათხრა, სამშენებლო მასალებით მათი ჩახერგვა, გადათხრის ადგილებისპირვანდელ მდგომარეობაში მოყვანის გარეშე მიტოვება ან/და უფლებამოსილი ორგანოს მიერსამუშაოების წარმოებისთვის დადგენილი პირობების დარღვევა ან/და შეუსრულებლობა −გამოიწვევს ფიზიკური პირის დაჯარიმებას 500 ლარის ოდენობით, იურიდიული პირისდაჯარიმებას 2000 ლარის ოდენობით. (2.) იგივე ქმედება, ჩადენილი „კულტურულიმემკვიდრეობის შესახებ“ საქართველოს კანონით დადგენილი კულტურული მემკვიდრეობისდამცავ ზონაში, − გამოიწვევს ფიზიკური პირის დაჯარიმებას 1000 ლარის ოდენობით,

იურიდიული პირის დაჯარიმებას 4000 ლარის ოდენობით.

მუხლი 1652. წიაღით სარგებლობის გადასახადისაგან თავის არიდება წიაღით სარგებლობისგადასახადისაგან თავის არიდება, - გამოიწვევს დაჯარიმებას 800-დან 1000 ლარამდე.

მუხლი1735. სახელმწიფო კონტროლისა და ზედამხედველობის უფლებამოსილი ორგანოსათვის ანთანამდებობის პირისათვის მოვალეობის განხორციელებისას ხელის შეშლა, -გამოიწვევსპასუხისმგებელი პირის დაჯარიმებას შრომის ანაზღაურების 150-დან 300 მინიმალურ

ოდენობამდე.

44

სარჩევი

წინასიტყვაობა ......................................................................................................................................................1

კანონი კანონსაწინააღმდეგო შეთანხმებისათვის ..........................................................................................3

კანონის მიღებამდე... .......................................................................................................................................6

გარემოს დაცვის სამინისტროს პოზიცია .....................................................................................................8

ენერგეტიკისა და ბუნებრივი რესურსების სამინისტროს პოზიცია .....................................................12

I შეთანხმება - „მადნეული და კვარციტი გარემოს წინააღმდეგ“ .............................................................16

II შეთანხმება საქნახშირთან.............................................................................................................................23

III შეთანხმება - იაფად... ...................................................................................................................................24

დასკვნა.................................................................................................................................................................25

I დანართი............................................................................................................................................................26

ასოციაცია მწვანე ალტერნატივა არასამთავრობო არაკომერციული ორგანიზაციაა, რომელიც 2000 წელს დაარსდა. მწვანეალტერნატივას მისიაა საქართველოს გარემოს, ბიოლოგიური და კულტურული მემკვიდრეობის დაცვა ეკონომიკურადხელსაყრელი და გარემოსდაცვითი და სოციალური თვალსაზრისით მისაღები ალტერნატივების ხელშეწყობის,გარემოსდაცვითი და სოციალური სამართლიანობის პრინციპების დამკვიდრებისა და გადაწყვეტილების მიღებისპროცესში საზოგადოების მონაწილეობის გზით.

ორგანიზაცია მუშაობს ისეთ საკითხებზე, როგორიცაა: ენერგეტიკა - მოპოვებითი მრეწველობა - კლიმატის ცვლილება;ტრანსპორტის სექტორის მდგრადი განვითარება; ბიომრავალფეროვნების შენარჩუნება და ხე-ტყის არალეგალური ჭრისაღკვეთა, სახელმწიფო ქონების პრივატიზების პროცესში ადგილობრივი მოსახლეობის გარემოსდაცვითი, სოციალურიდა ეკონომიკური უფლებების დაცვა; ნარჩენებისა და წყლის მართვა. ამ თემატური მიმართულებების გარდა, მწვანეალტერნატივას პრიორიტეტულ მიმართულებებს შორისაა: გარემოსდაცვითი მმართველობის ხელშეწყობა;ინფორმაციაზე, გადაწყვეტილებების მიღების პროცესებსა და მართლმსაჯულებაზე საზოგადოების ხელმისაწვდომობისუზრუნველოფა; გარემოსდაცვითი მართვისა და მდგრადი განვითარების ინსტრუმენტების გაუმჯობესება; ევროპისსამეზობლო პოლიტიკა; საერთაშორისო საფინანსო ინსტიტუტების საქმიანობის და საქართველოსთვის გაწეულისაერთაშორისო ფინანსური დახმარების მონიტორინგი.

მწვანე ალტერნატივა თანამშრომლობს არასამთავრობო ორგანიზაციებთან როგორც საქართველოში, ისე მის ფარგლებსგარეთ. 2001 წელს მწვანე ალტერნატივამ, საქართველოს სხვა წამყვან ადგილობრივ და საერთაშორისო არასამთავრობოორგანიზაციებთან ერთად, დააფუძნა საქართველოში სიღარიბის შემცირების სტრატეგიის შემუშავებაზედამკვირებელთა ქსელი. 2002 წლიდან მწვანე ალტერნატივა, ადგილობრივ და საერთაშორისო ორგანიზაციებთანერთად, მონიტორინგს უწევს ბაქო-თბილისი-ჯეიჰანის ნავთობსადენის პროექტის განხორციელებას, მის შესაბამისობასსაერთაშორისო საფინანსო ინსტიტუტების პოლიტიკასა და სახელმძღვანელო პრინციპებთან, პროექტის ზეგავლენასადგილობრივ მოსახლეობასა და გარემოზე. 2005 წლიდან ორგანიზაცია ევროპის სამეზობლო პოლიტიკის სამოქმედოგეგმის მონიტორინგის კოალიციის წევრია. 2006 წელს მწვანე ალტერნატივამ საფუძველი ჩაუყარა ტყისდამოუკიდებელი მონიტორინგის ქსელს. დაარსების დღიდან ასოციაცია არის „ცენტრალურ და აღმოსავლეთ ევროპაშიბანკების საქმიანობაზე დამკვირვებელთა ქსელის“ წევრი; ორგანიზაცია ასევე მჭიდროდ თანამშრომლობს “დედამიწისმეგობრების” საერთაშორისო ფედერაციასთან, „კლიმატის ცვლილების ცენტრალური და აღმოსავლეთ ევროპისქსელთან“, მდგრადი ენერგეტიკის საერთაშორისო ქსელთან, სხვადასხვა საერთაშორისო და ეროვნულ გარემოსდაცვით,სოციალურ და ადამიანის უფლებათა დაცვის საკითხებზე მომუშავე ორგანიზაციასთან; მწვანე ალტერნატივა 2008 წელსდაარსებული კოალიციის "გამჭვირვალე საერთაშორისო დახმარება საქართველოსთვის" წევრიცაა. 2010 წელს მწვანეალტერნატივას ინიციატივით დაფუძნდა „საქართველოს მწვანე ქსელი“ - საზოგადოებრივი ორგანიზაციებისა დაექსპერტების არაფორმალური გაერთიანება, რომელიც მოწოდებულია დაიცვას გარემო, ხელი შეუწყოს მდგრადგანვითარებას და გარემოსდაცვითი და სოციალური სამართლიანობის პრინციპების დამკვიდრებას საქართველოში.

2004 წელს მწვანე ალტერნატივა დაჯილდოვდა გოლდმანის გარემოსდაცვითი ფონდის პრიზით ბაქო-თბილისი-ჯეიჰანის ნავთობსადენის პროექტზე მიმართული კამპანიის ფარგლებში გარემოს დაცვის, სოციალურისამართლიანობისა და თანასწორობისათვის გაწეული წარმატებული საქმიანობისათვის.

გარემოსწინააღმდეგფარულად...

Documents