fi1tu't,rI,

fi qs oszt.t.ott}&9 vovnflJU n1:0 9r ft1:a{ [[?na 0xJ

aaaa1,1141? vl tJ1 A UA.i tA 1U Ft5 Uvt :ri rjru. 50 ilru,.l. noilcdU

o. r,trrrlur! r. fl{ra1 gott2

. l, v{qfiAn1au 2559

atosour5or :1u.i1ur{an1:eit:roI:rrird'orruvrunumunTu.tet'h4ni uay{orauouuvd yl a vL:UU zu',l',rT1$n1:A{filna{ta1

U

drrfu u:irfro{'rur-rra{?Ja1 fi au. O0t7 .I/22z3laliufi 28 na1nil 2559I

J ir u o s o ufrtfrriundru :1u{1ur{an1:d1:101:rrir{'rrrucrytFrulaun:umlu4j siruru 1 qet

- a Ay a u o e .6m1u14f{Aavl-d'rcfu tluiorarrar lnunudriri{oi:il6'wlin ldtonrT lirufioornnrusnr:,!

d'prnr:f,lueod'or :rrarivruldua.iraruniuvri '[ri'nm:rdrurradalunr:riluuFr[ru?yr1{n1iufflflflilu,r

n:ninafiul:lrir{ntErvlro{tvrFtulaun:uror'lr,rr! fidroqjlurirrrui{uidra{d q eiruan :ruf,ix ui.',n,q r u a - d-_o_--o I au d o u d y , Uula tu6u a{il?nad?Jal t{911 tilunr: [nu uSrgvr irnn sirn]fl nfl ilac t6ufl u{t ua'rfu

i'rrnr:f,'rurordor lorufilrinio-ulda.:dudrir:rol:rrir6'rruucr ud'r rdoi ii r+ilqflAn1uu 2559 tunT :d nruvr drclodrrauo:1u{1u,{an'r:d1:?0.1 uav{orauauuclfi'fi'uo-ruier

uXua{141 :J',11'|l:0tJUUA?

<dJs.n { t: uuxrlLT{ 0 LU T0lylT']u

U4t0uan{n?1iluuno

\td =),.d"qf(:ornram:ror:ri n:. u::o{ ivrul:n-nd)

lulyn 6uu n n flj v n 1:0 fi fl 1:a{ tt? n a 0il

dluu:n1:?t1fl15uae?QU

lvr: o-z+za-6809

Iu:ar: 0-7442-9758

E-mait: aree.suwa@psu..ac.th

,kidi*i;-{;-.-:

1 | 1 4

มหาวทยาลยสงขลานครนทร คณะการจดการสงแวดลอม

รายงานการส ารวจเตาเผาขยะ เทศบาลนครหาดใหญและขอเสนอแนะ

บทสรปส าหรบผบรหาร

ภายหลงจากทไดรบหนงสอจากจงหวดใหคณะการจดการสงแวดลอม มหาวทยาลยสงขลานครนทรเปนหนวยงานในการก าหนดแนวทางการแกไขปญหาของโรงงานก าจดขยะ เทศบาลนครหาดใหญใหมความเหมาะสม รวดเรว ตลอดจนสามารถแกไขปญหาตามขอรองเรยนอยางเปนรปธรรม คณะการจดการสงแวดลอมไดตงคณะท างานและประสานงานไปยงศนยด ารงธรรมเพอขอประชมรวมและส ารวจพนทโรงงานในวนท 14 พฤศจกายน 2559

จากขอมลและการส ารวจ คณะท างานไดจดท ารายงานผลการส ารวจ วเคราะหและขอเสนอแนะซงแบงเปน 3 สวน สวนแรก เปนการพจารณาความเปนไปไดของมาตรการแกไขปญหาทบรษทน าเสนอ พบวามาตรการทเสนอเปนการแกไขปญหาเฉพาะหนา ระยะสนและเปนการแกไขปญหาปลายเหต จากสาเหตหลกคอการออกแบบ / ตดตงเตาเผาทไมเหมาะกบลกษณะสมบตของขยะ จงจ าเปนตองอาศยกระบวนการสวนหนาทตองมระบบ / เครองจกรลดความชนของขยะ คณะท างานเหนดวยกบขอเสนอของบรษททจะตองปรบปรงอาคารรบขยะ อาคารเกบเชอเพลงเปนอาคารแบบปด

สวนทสอง เปนขอเสนอทางเทคนคทบรษทตองปรบปรงโดยเฉพาะกระบวนการสวนหนาเพอปรบเตรยมขยะใหเปนเชอเพลงส าหรบเตาเผา เมอความชนลดลงถงระดบทเหมาะสมส าหรบเตาเผา การเผาไหมจะสมบรณลดความเสยงของการปลอยมลพษเกนมาตรฐาน นอกจากนน คณะท างานไดเสนอใหปรบปรงระบบอนๆทเกยวของซงเปนปญหาความปลอดภยในการท างานของบคลากรของบรษทเอง

สวนทสาม เปนขอเสนอดานการจดการโดยย าการปรบเปลยนบทบาทของเทศบาลนครหาดใหญจากการปฏบตการเปนการก ากบดแลเพอใหบรษทท างานตามวตถประสงคและเงอนไขของสญญา พรอมทงใหเทศบาลพจารณาปรบแกไขสญญาใหมความชดเจนและน ามาใชในการก ากบดแลได

คณะท างานเหนวา อาศยเงอนไขสญญาระหวางเทศบาลและบรษท ขอ 13 เทศบาลตองแจงใหบรษทจดท าแผนการปรบปรงแกไขโดยละเอยดพรอมแผนงานเพอใหเทศบาลพจารณา ขณะเดยวกน เทศบาลตองทบทวนแผนการจดการขยะของเทศบาลรวมถงการเตรยมพนทหากมกรณทบรษทตองหยดเดนระบบเพอการปรบปรงโรงงานก าจดขยะ

เมอไดรบแผนการปรบปรงของบรษทและแผนการจดการขยะของเทศบาลแลว คณะท างานจะพจารณาความเปนไปได จากนน จงหวดสามารถน าแผนงานทงหมดไปชแจงตอผรองเรยนและประชาชนทวไปได

คณะการจดการสงแวดลอม มหาวทยาลยสงขลานครนทร

2 | 1 4

1. ความเปนมา ในเดอนกมภาพนธ 2559 ศนยด ารงธรรม จงหวดสงขลาไดรบเรองรองเรยนผลกระทบเรองกลน ควนและฝนจากโรงก าจดขยะของเทศบาลนครหาดใหญ และขอใหตรวจสอบมลพษทเกดขน ตอมา จงหวดจงไดนดประชมหนวยงานทเกยวของและมผลใหบรษท จเดค จ ากด น าเสนอแนวทางแกไขภายใน 3 เดอน วนท 27 เมษายน 2559 จงหวดนดประชมหนวยงานทเกยวของเพอตดตามความคบหนาการแกไขปญหาของบรษทและจดเตรยมใหกรมควบคมมลพษ กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมเขาตรวจสอบปญหามลพษหลงจากทบรษทไดท าการปรบปรงแกไขแลว ในเดอนพฤษภาคม 2559 กรมควบคมมลพษ เขาเกบตวอยางเพอน าไปตรวจสอบเรยบรอย วนท 20 ตลาคม 2559 ส านกงานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมจงหวดสงขลาไดรายงานผลการตรวจสอบมลพษของกรมควบคมมลพษ สรปไดวา ผลการตรวจสอบวดคณภาพอากาศในบรรยากาศ (Ambient) ตรวจวดบรเวณบานสวนอสระ ต าบลควนลง อ าเภอหาดใหญ หางจากต าแหนงโรงก าจดขยะประมาณ 800 เมตร ระหวางวนท 11-23 พฤษภาคม 2559 พบวาสารมลพษทตรวจวดมคาอยในเกณฑมาตรฐานคณภาพอากาศในบรรยากาศของประเทศไทย ผลการวเคราะหตวอยางอากาศทระบายจากปลองเตาเผาของโรงก าจดขยะ จดเกบครงท 1 ระหวางวนท 21-28 พฤษภาคม 2559 พบวามปรมาณแคดเมยม สารประกอบไดออกซนและกาซไฮโดรเจนคลอไรดมคาเกนมาตรฐานตามประกาศกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ผลการวเคราะหตวอยางตะกอนดน พบปรมาณแคดเมยม ตะกวและปรอท ทงนในปจจบนยงไมมการก าหนดคามาตรฐานคณภาพตะกอนดน ผลการตรวจสอบคณภาพน าบรเวณระบบบ าบดน าเสยของศนยก าจดขยะ(น าทง) พบวา คณภาพน าโดยรวมอยในเกณฑเสอมโทรม วนท 25 ตลาคม 2559 ศนยด ารงธรรมจงหวดไดนดประชมหนวยงานทเกยวของ ทประชมไดก าหนดแนวทางการแกไขปญหา ดงน

(1) จากผลการตรวจสอบมลพษของกรมควบคมมลพษ ใหส านกงานอตสาหกรรมจงหวดสงขลาด าเนนการเปรยบเทยบปรบกรณคามลพษทเกนมาตรฐาน แตหากจะด าเนนการใชอ านาจตามพรบ.โรงงาน พ.ศ.2535 กรณสงใหโรงงานแกไข ปรบปรงหรอหยดประกอบกจการ ใหอตสาหกรรมจงหวดสงขลาประสานกบส านกงานอยการจงหวดสงขลาอกทางหนง

(2) ขอความอนเคราะหคณะการจดการสงแวดลอม มหาวทยาลยสงขลานครนทรใหเปนหนวยงานในการก าหนดแนวทางการแกไขปญหาของโรงก าจดขยะใหมความเหมาะสม รวดเรว ตลอดจนสามารถแกไขปญหาตามขอรองเรยนอยางเปนรปธรรม

2. ขนตอนการส ารวจ วเคราะหและจดท าขอเสนอแนะ คณะท างานของคณะการจดการสงแวดลอมไดก าหนดขนตอนในการส ารวจ วเคราะหและจดท ารายงานเพอเสนอแนะแนวทางการคลคลายปญหาผลกระทบจากเตาเผาขยะ เทศบาลนครหาดใหญไวดงน (1) รวบรวมขอมล สภาพปญหาจากรายงานผลการด าเนนงาน บนทกการท างานและขอรองเรยน (2) รวมประชม ส ารวจเตาเผา และพนทขางเคยง โดยก าหนดไวในวนท 14 พฤศจกายน 2559 (3) พจารณาขอเสนอเพอแกไขปญหาของบรษท วเคราะหปญหาและจดท ารายงาน ในรายงานสวนน คณะท างานไดแบงเนอหาออกเปน 3 สวน ไดแก

คณะการจดการสงแวดลอม มหาวทยาลยสงขลานครนทร

3 | 1 4

สวนแรก พจารณาความเปนไปไดของมาตรการแกไขปญหาทบรษทน าเสนอ สวนทสอง ขอเสนอของคณะท างานในการแกปญหาดานเทคนค สวนทสาม ขอเสนอของคณะท างานในการแกปญหาดานการจดการ 3. คณะท างาน

คณะท างานจากคณะการจดการสงแวดลอม มหาวทยาลยสงขลานครนทร ประกอบดวย รศ.ดร.ฉตรไชย รตนไชย ทปรกษา ดร.พรยตม วรรณพฤกษ ทปรกษา ผศ.ดร.เกออนนต เตชะโต รองคณบด ฝายวจยและบรการวชาการ ดร.วรางคณา จตด ารงคพนธ รองคณบด ฝายประกนคณภาพและกจการพเศษ ดร.วรดร ไผเรอง อาจารย ดร.คมภร พวงทอง อาจารย นายสมเกยรต คณเผอก ทปรกษา นางสาวสาวตร สขปญญาเลศ ทปรกษา

4. ประชมและส ารวจพนท 14 พฤศจกายน 2559 การประชมในวนท 14 พฤศจกายน 2559 มขนจากการประสานของศนยด ารงธรรมจงหวดสงขลา เพอใหคณะท างานจากคณะการจดการสงแวดลอม มหาวทยาลยสงขลานครนทร ตวแทนชมชนรอบเตาเผา และตวแทนหนวยงานทเกยวของไดรวมรบฟงขอมลโดยตรงจากบรษท การประชมและส ารวจพนทมขนระหวางเวลา 09:00 น. - 12:00 น.ของวนดงกลาว ในทประชม ตวแทนชมชนรอบเตาเผาไดชแจงวาแมจะมสถานะเปนผไดรบผลกระทบแตเพราะเหนความจ าเปนทจะตองมระบบก าจดขยะทดจงเขารวมประชมและส ารวจครงนดวยเจตนาสรางสรรคและพรอมทจะใหขอมลและแลกเปลยนความเหนกบคณะท างานเพอใหเปนประโยชนในการวเคราะห และก าหนดแนวทางการแกไขปญหาอยางเปนรปธรรม ศนยด ารงธรรมจงหวดสงขลาชแจงถงวตถประสงคของการประชมและส ารวจพนทครงน เพอใหคณะท างานจากมหาวทยาลยสงขลานครนทรและหนวยงานทเกยวของมขอมล / ขอเทจจรงเพยงพอทจะพจารณาความเหมาะสมของแนวทางการแกไขปญหาทบรษทน าเสนอตอเทศบาลนครหาดใหญ และก าหนดแนวทางการแกไขปญหาเสนอตอจงหวดสงขลา ตอมา ตวแทนบรษทไดน าเสนอแนวทางการแกไขปญหาทไดน าเสนอตอเทศบาล ทประชมไดแลกเปลยนความเหนในประเดนตางๆทเปนประโยชน จากนนจงไดปดการประชมและลงส ารวจพนท

คณะการจดการสงแวดลอม มหาวทยาลยสงขลานครนทร

4 | 1 4

5. ผลการส ารวจ วเคราะหและขอเสนอแนะ (1) พจารณาความเปนไปไดของมาตรการแกไขปญหาทบรษทน าเสนอ

ภายหลงจากททราบผลการตรวจวดคามลพษดานตางๆจากกรมควบคมมลพษ บรษทไดเสนอแนวทางปรบปรงแกไขปญหาตางๆตอเทศบาลนครหาดใหญ สรปสาระส าคญดงน

ตามหนงสอของบรษทเลขท GIDEC HY 59/10/05 วนท 6 ตลาคม 2559, GIDEC HY 59/10 วนท 1 พฤศจกายน 2559 และ GIDEC HY 59/11/01 วนท 1 พฤศจกายน 2559

(1.1) การปรบปรงระบบการปลอยทงอากาศเสยจากเตาเผาขยะ1 บรษทไดแนวทางการปรบปรงระบบท าความสะอาดแกสจากการเผาไหม ดวย 3

มาตรการ ดดซบปรมาณสารไดออกซนโดยใชผงถานกมมนตในปรมาณทเพมขน ดดซบปรมาณกาซไฮโดรคลอไรดโดยใชปนขาวในปรมาณทเพมขน คดแยกสารทมสวนผสมของคลอไรดในกระบวนการคดแยก

(1.2) รายการปรบปรงสถานทก าจดขยะมลฝอย2 ตามหนงสอของบรษททอางถงไดน าเสนอรายการปรบปรงสถานทก าจดขยะมลฝอย

ดงน แกไขปญหากลนเหมนในพนทฝงกลบโซน A, พนทรองรบขยะสดและโรงเกบ

เชอเพลงโดยใชน ายาเอนไซน Super Powder ผสมน าฉดรดเปนหวงเวลา ส าหรบโรงรบขยะสดและโรงเกบเชอเพลงซงปจจบนเปนพนทเปดจงเปนแหลงทกอใหเกดกลน จะปรบปรงโดยท าระบบโรงเรอนเปนแบบปด

1 หนงสอของบรษทเลขท GIDEC HY 59/10/05 วนท 6 ตลาคม 2559 เรอง ปรบปรงการปลอยทงอากาศเสยจากเตาเผาขยะ 2 หนงสอของบรษทเลขท GIDEC HY 59/11/01 วนท 1 พฤศจกายน 2559 เรอง รายการปรบปรงสถานทก าจดขยะมลฝอย

คณะการจดการสงแวดลอม มหาวทยาลยสงขลานครนทร

5 | 1 4

แกไขปญหากลนจากการเผา มสาเหตจากการเผาไหมไมสมบรณเนองจากขยะสดทรบมาจากรถเกบขนมความชนสง 60-70% จะแกไขโดยการตดตงเครองสะบดแหงหลงจากผานเครองบดยอยเพอลดความชนใหเหลอประมาณ 20-30%

การจดการเถาจากการเผา ปจจบนไดจดเกบเถาไวภายในโรงงงาน หลงจากทไดตรวจวเคราะหคณภาพของเถาจากการเผาไมพบสงทจะสงผลกระทบตอสงแวดลอม บรษทเสนอทจะน าไปถมทในพนทเชาเอกชนทไดรบอนญาตอยางถกตองและใหเปนไปตามหลกวธปฏบตตามกฏหมาย และจะน าไปเปนสวนผสมในการท าอฐเพอใชเปนโครงสรางหลกหรองานประดบสวนโดยไมสมผสโดยตรงกบมนษย

การจดการน าเสย เนองจากน าเสยบางสวนจากโรงเกบเชอเพลงกระจายออกนอกอาคาร สงกลนเหมน บรษทจะตดตงระบบบอรวบรวมน าเสยและทอสงจากโรงเกบเชอเพลงไปยงบอบ าบดระบบ Activated Sludge ทใชอย

การแกปญหาไดออกซน ไฮโดรเจนคลอไรดในอากาศเสยปลายปลองเตาเผา บรษทเสนอการใชถานกมมนต (Activated Carbon) และโซเดยมไบคารบอเนตและแคลเซยมไฮดรอกไซด (NaHCO3 + Ca(OH)2 ) เปนสารดดซบส าหรบไดออกซนและไฮโดรเจนคลอไรดตามล าดบ

บรษทไดเสนอแผนงานการปรบปรงตามรายการขางตนโดยก าหนดจะแลวเสรจในเดอนมกราคม 2560

(1.3) น าเถาไปฝงกลบภายในโครงการก าจดขยะมลฝอยชมชน3 บรษทอางถงเรองรองเรยนจากชมชนใกลเคยงบอฝงกลบเทศบาลนครหาดใหญ เรอง

กลนเหมนจากขยะมลฝอยทเผาไมไดบนพนทฝงกลบ บรษทซงไดรบผลกระทบจากการรองเรยน ยนดทจะน าขเถาซงเปนวสดทไมใชแลว น าไปปดทบหนาขยะมลฝอยดงกลาว

ความเหนของคณะท างาน ปญหากลนจากขยะและน าเสย ปญหากลนและน าเสยในสวนทเกยวของกบพนทของบรษท

มาจากพนทรบขยะสด พนทการท างานเตรยมเชอเพลงสวนหนา (ระบบสายพานคดแยก, เครองยอยขนาด เปนตน) และพนทเกบเชอเพลง

ขอเสนอทจะปรบใหพนททเกยวของกบการรบและกระบวนการเตรยมเชอเพลงเปนพนทแบบปดหรอเปนโรงปดเปนขอเสนอทถกตอง และตองด าเนนการปรบพนทตดตงระบบรวบรวมน าเสยของพนททงหมดเขาสระบบบ าบด ปองกนไมใหน าเสยจากพนททงหมดกระจายออกนอกอาคาร

บรษทจะตองจดท าแบบและแผนการปรบปรงพนทดงกลาวเพอใหเทศบาลนครหาดใหญเหนชอบตามเงอนไขของ “สญญากอสรางและบรหารจดการระบบก าจดขยะมลฝอยชมชน”4 ขอ 13

3 หนงสอของบรษทเลขท GIDEC HY 59/10 วนท 1 พฤศจกายน 2559 เรอง น าขเถาไปฝงกลบภายในโครงการก าจดมลฝอยชมชน 4 สญญากอสรางและบรหารจดการระบบก าจดขยะมลฝอยชมชน เลขท 114/2553

คณะการจดการสงแวดลอม มหาวทยาลยสงขลานครนทร

6 | 1 4

หากในการปรบปรงพนทดงกลาว ท าใหบรษทตองหยดการเดนระบบซงนอกเหนอจากการหยดระบบเพอซอมแซมบ ารงรกษาในรอบป ใหบรษทจดท าแผนการหยดระบบและแผนการจดการขยะมลฝอยในชวงทตองหยดเดนระบบเสนอตอเทศบาลเพอไมใหมผลกระทบตอการจดการขยะมลฝอยของเทศบาล ตามทระบไวในขอ 11 ของสญญาทอางถง

ส าหรบการใชน ายาเอนไซนฉดรดพนทและกองขยะทเปนแหลงก าเนดกลน วธการนเปน

เพยงมาตรการแกปญหาเฉพาะหนา โดยการฉดน ายาดงกลาวในชวงเชาหรอค าซงหากชวงกลางวนมแสงแดดหรออณหภมเปลยนแปลงสงขน น ายาเอนไซนหรอน าจลนทรยนจะมประสทธภาพลดลง

หากบรษทสามารถปรบปรงโครงสรางทางกายภาพของพนททไดกลาวมาขางตนได มาตรการเฉพาะหนาทเสนอกไมควรน ามาใช เวนแตจะใชในการท าความสะอาดพนของอาคารและถนนในบรเวณโรงงาน

ปญหากลนและน าเสยจากพนทบอฝงกลบขยะของเทศบาล นอกเหนอจากพนทตามขอบเขตของสญญาระหวางบรษทและเทศบาลจ านวน 17 ไร

แลว พนทสวนทเหลอทงหมดยงคงอยในขอบเขตความรบผดชอบของเทศบาลนครหาดใหญ ปญหากลนหรอน าเสยทเกดจากพนทสวนนจงตองตกเปนความรบผดชอบของเทศบาลอยางหลกเลยงไมได

สาเหตหนงเกดจากปญหาประสทธภาพของเตาเผา ซงหากมขดความสามารถก าจดขยะไดไมนอยกวา 250 ตนตอวน ตามทระบไวในขอ 1 ของสญญา เตาเผาจะมขดความสามารถเพยงพอทจะรองรบขยะเกาจากการรอรอนบอฝงกลบเดมในพนทความรบผดชอบของเทศบาล และชวยใหเทศบาลสามารถปรบสภาพพนทฝงกลบเดมไดตามขอตกลงรวมกบเทศบาลเมองควนลง

คณะการจดการสงแวดลอม มหาวทยาลยสงขลานครนทร

7 | 1 4

ในการด าเนนงานจรง บรษทประสบปญหาไมสามารถลดความชนของขยะกอนน าเขาเตาเผา การเลอกวธผสมเศษไมเพอลดความชนและเพมคาความรอน ท าใหขดความสามารถในการรองรบปรมาณขยะสดลดลง ไมสามารถรองรบปรมาณขยะทงหมดทเขามารบบรการก าจด ในทสดตองน าขยะบางสวนไปเทกองในพนทฝงกลบของเทศบาลและเกดปญหากลนและน าเสยจากพนทฝงกลบขนอก

คณะท างานเสนอใหเทศบาลนครหาดใหญทบทวนขอมล Waste Flow ปรมาณขยะทเขามารบบรการ ขดความสามารถจรงในปจจบนทเตาเผาสามารถก าจดได ปรมาณขยะคดทงและทเกนขดความสามารถในการรองรบ เพอใชขอมลดงกลาวมาพจารณาทบทวนแผนการจดการขยะมลฝอยของเทศบาลซงอาจจ าเปนตองเตรยมพนทบางสวนเพอรองรบปรมาณขยะทเกนขดความสามารถของเตาเผาหรอวสดคดทงจากเตาเผา

ส าหรบการแกปญหาน าเสยจากพนท ในขนตนเพอเปนการบรรเทาปญหา เทศบาลตองส ารวจแนวรอบพนทฝงกลบ จดท าคนและคเพอปองกนไมใหน าชะขยะจากกองขยะไหลกระจดกระจายจนไมสามารถควบคมได ปรบแนวคนและคไปในทศทางทมความเปนไปไดทจะน าน าชะขยะไปบ าบดเบองตน

ในขนตอไปเทศบาลควรจดท าโครงการศกษาออกแบบและการจดท าแผนการจดการพนทฝงกลบโดยละเอยดโดยใหแผนการจดการดงกลาวสอดคลองกบขดความสามารถจรงของเตาเผา

ปญหาไดออกซนและไฮโดรเจนคลอไรด ขอเสนอของบรษททจะเพมปรมาณ activated carbon และสารโซเดยมไบคารบอเนตและ

แคลเซยมไฮดรอกไซด (NaHCO3 กบ Ca(OH)2 ) เพอดดซบไดออกซนและไฮโดรเจนคลอไรด ตามล าดบ ขอเสนอเชนนเปนการแกปญหาปลายเหตและมความเสยงเรองประสทธภาพในการดดซบ

ไดออกซนและไฮโดรเจนคลอไรด ตลอดจนปรมาณแคดเมยมซงตรวจวดไดจากอากาศทระบายจากปลองเตาเผาเกดจากการเผาไหมทไมสมบรณหรอการเผาไหมในอณหภมทต าเกนไป ซงปรากฏการณการเผาไหมเชนนเกดขนจนไดรบการรองเรยนเรองกลนเผาไหมและบรษทไดอธบายปรากฏการณดงกลาวไวในเอกสารแนบหนงสอจากบรษทเลขท GIDEC HY 59/11/01 ดงน

“กลนทเกดจากการเผาไหม เกดจากการเผาไหมไมสมบรณในหองเผาไหมเนองจากการควบคมอตราสวนระหวางเชอเพลงและอากาศไมเหมาะสม สาเหตจากความชนของเชอเพลงมากกวา 50% สงกวาเกณฑทออกแบบไวทไมเกน 35%”

ค าอธบายดงกลาวสอดคลองกบขอเทจจรงการส ารวจในวนท 14 พฤศจกายน 2559 ทผาน พบวาเตาเผาทตดตงมขอจ ากดคอเหมาะส าหรบการเผาเชอเพลงแหงซงบรษทก าหนดไวใหมความชนไมเกน 35% แตขยะสดทน ามาก าจดจะมความชนประมาณ 65%-70% เปนคาความชนทบรษทไดอางไวในขอเสนอของบรษทตงแตตน โดยบรษทเชอมนวากระบวนการสวนหนา (Front end facility) ทออกแบบและตดตงมประสทธภาพเพยงพอทจะลดความชนตามทตองการส าหรบปรมาณขยะทเขาสระบบก าจดไมนอยกวา 250 ตนตอวน

ดวยเหตดงกลาวท าใหบรษทตองปรบแกระบบสวนหนามาโดยตลอดและยงเตรยมทจะตดตงเครองจกรเพมทเรยกวาเครองสะบดแหง

คณะท างานเหนวาการเตมสารดดซบมลพษเปนการแกปญหาปลายเหตและมความเสยงทจะไมประสบความส าเรจ อกทงในการตรวจวดผลจากการด าเนนการดงกลาวตองรอผลตรวจวดเปนเวลานาน

คณะการจดการสงแวดลอม มหาวทยาลยสงขลานครนทร

8 | 1 4

ดงนน บรษทจงควรใหความส าคญกบการปรบปรงกระบวนการสวนหนาเพอลดความชนเพอใหอณหภมในหองเผาสงถงระดบทสามารถก าจดการเกดของไดออกซนและไฮโดรเจนคลอไรด

ในขอเสนอดานเทคนค คณะท างานไดใหความเหนเบองตนเกยวกบการปรบปรงกระบวนการสวนหนาไวดวยแลว

ปญหาการจดการเถาจากการเผา ดวยสาเหตทการเผาไหมไมสมบรณและตองใชสารดดซบมลพษตางๆ อกทงในระบบการ

จดการไมมกระบวนการเสถยรเถาจากการเผา ดงนน คณะท างานไมเหนดวยกบขอเสนอทจะน าเถาไปใชในการฝงกลบหรอน าไปใชเปนสวนผสมในการท าอฐจนกวาจะไดปรบปรงใหสามารถเผาไหมไดอยางสมบรณตามทออกแบบไว

สวนขอเสนอทจะน าเถาไปถมพนทเชาเอกชนทไดรบอนญาตอยางถกตองและจะตองปฏบตตามหลกวธปฏบตตามกฏหมายทบรษทเสนอไวในหนงสอทอางถงแลวนน คณะท างานมความเหนวาส านกงานอตสาหกรรมจงหวดและส านกงานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมจงหวดจะตองพจารณาเรองใบอนญาตและหลกวธทงการขนสงและการน าไปถมซงในขอเทจจรงควรเปนการฝงกลบเถาใน Secured Landfill

(2) ขอเสนอดานเทคนค ขอมลทไดรบจากบรษทและการส ารวจ เตาเผาทใชมความเหมาะสมกบเชอเพลงทมความชนประมาณ 35% จงเปนภาระของกระบวนเครองจกรสวนหนาทจะตองคดแยก ยอยขนาดและลดความชนของขยะสดทน ามาก าจด คณะท างานเหนวา ปญหาตางๆทเกดขนมสาเหตพนฐานจากการเลอกใชเตาเผาและและการออกแบบระบบตางๆไมสอดคลองเหมาะสมกบลกษณะสมบตของขยะและวธการจดการขยะของทองถน แตการเปลยนแปลงทงระบบเพอใหเกดประสทธภาพ ไมเกดผลกระทบตอสงแวดลอมและชมชน เปนสงทท าไดยาก ขอเสนอทางเทคนคทคณะท างานจะน าเสนอจงเนนไปทการปรบปรงระบบอนๆโดยยงไมกลาวถงเตาเผา

(2.1) ทบทวนการท างานของระบบเตาเผาทงระบบ แนวคดเดม เมอเตาเผามขดความสามารถในการก าจดไมนอยกวา 250 ตนตอวน5

เตาเผายงมขดความสามารถเหลอพอทจะก าจดขยะสะสมจากพนทฝงกลบของเทศบาล แตจากสถานการณและปญหาทเกดขน พบวาเตาเผาไมสามารถก าจดขยะสดทน าเขามาไดหมด ขยะบางสวนถกน าไปเทกองในพนทฝงกลบของเทศบาลจนเกดปญหากลน อกทงการน าเอาเศษไมมาผสมเพอลดความชนไดท าใหขดความสามารถในการรองรบขยะสดรายวนลดลง

การลดความชนจากขยะเพอใหเหลอประมาณ 35% จะมขยะอนทรยบางสวนทถกคดออก คณะท างานไมพบระบบหรอเครองจกรสวนใดทจะใชจดการกบขยะอนทรยทถกคดออก ดงนน ปรมาณวสดคดทงจะมปรมาณมากกวาทบรษทออกแบบไวและจะสงผลกระทบกบพนทฝงกลบและแผนการจดการพนทฝงกลบซงเปนขอตกลงระหวางเทศบาลนครหาดใหญและเทศบาลเมองควนลง

5 สญญากอสรางและบรหารจดการระบบก าจดขยะมลฝอยชมชน เลขท 114/2553 ขอ 1

คณะการจดการสงแวดลอม มหาวทยาลยสงขลานครนทร

9 | 1 4

เพอใหเขาใจสถานการณ เทศบาลจ าเปนตองน าขอมลทเกยวของกบการท างานของเตาเผาทงระบบมาประเมน ทบทวนและจดท าแผนการจดการขยะใหมโดยเรงดวน ขอมลทตองการไดแก

ปรมาณขยะรายวนจากเทศบาลนครหาดใหญ จากทองถนอนและหนวยงานอนๆทงหมดทน าเขามาก าจด

ปรมาณขยะรายวนทถกก าจดดวยการเผา ปรมาณขยะรายวนทน าไปเทกองในพนทฝงกลบ ปรมาณเศษไมทใชผสมเพอลดความชนและเผารวมกบขยะ ปรมาณเถาและวสดคดทงจากการเผา สถตการผลตและจ าหนายกระแสไฟฟา

(2.2) ปรบปรงกระบวนการสวนหนา (Front End Facility) การปรบปรงกระบวนการสวนหนาตอไปนมความจ าเปนทตองด าเนนการเปนล าดบ

แรก ปรบปรงอาคารรบขยะและอาคารเกบเชอเพลง ใหเปนอาคารแบบปด น า

อากาศเสยจากอาคารไปกรองดวยระบบกรองชวมวล (Biofilter) หรอน าเขาเตาเผา

ปรบปรงระบบรวบรวมน าเสยจากพนททงสองอาคารและพนทอนๆเพอน าไปบ าบดทระบบบ าบดน าเสยทมอย

ตดตงเครองจกรเพมเตม เชนเครองยอยหยาบ และระบบหมกปยเพอใชในการจดการกบขยะอนทรยทคดทง

การปรบปรง กอสรางและตดตงเครองจกรเพมเตม บรษทตองท าการศกษา ออกแบบและจดท าแผนงานเสนอตอเทศบาลเพอพจารณาเหนชอบ หากในการปรบปรงดงกลาว บรษทมความจ าเปนตองหยดเดนระบบบ เทศบาลตองจดท าแผนเพอเตรยมพนทรองรบปรมาณขยะในชวงเวลาดงกลาว

(2.3) ปรบปรงระบบอนๆ นอกเหนอจากขอเสนอใหทบทวนการท างานของเตาเผาเพอน าขอมลทเปนปจจบน

มาจดท าแผนการจดการขยะของเทศบาลใหมและขอเสนอใหปรบปรงกระบวนการสวนหนาของโรงงานเผาแลว จากการส ารวจของคณะท างานพบวามบางระบบทบรษทควรใหความส าคญในการปรบปรงเพอ ความปลอดภยของผปฏบตงานและประสทธภาพในการท างานของบรษท

ต าแหนงหองควบคมตงอยกลางระบบโดยไมมระบบปองกนมลภาวะทเกดจากการเผา การรวไหลของอากาศเสยทเกดจากการเผาไหมไมสมบรณจะเปนอนตรายตอผปฏบตงานของบรษทเอง

เถาหนกและเถาเบาจากเตาเผาเมอตกลงในบอพกยงมการระเหยของไอรอน และบรเวณบอพกเปนพนทเปดโลง ความเปนจรงแลวพนทบอพกเถาเปนจดหนงทปลดปลอยมลภาวะทางอากาศ บรเวณดงกลาวควรเปนพนทปด และเถาทงหมดตองน าไปปรบเสถยรกอนน าไปฝงกลบในพนททเตรยมไวเฉพาะเถาจากการเผา หากไมสามารถก าหนดพนทฝงกลบเถาในทดนทไดรบมอบจากเทศบาล

คณะการจดการสงแวดลอม มหาวทยาลยสงขลานครนทร

10 | 1 4

บรษทจะตองหารอกบเทศบาลในการก าหนดต าแหนงพนทฝงกลบเถาและมาตรการตดตามตรวจสอบ

ตองไมน าเอาเถาจากบอพกโดยไมมการปรบเสถยรมาเทกองบนลานระหวางอาคารเกบเชอเพลงและอาคารรบขยะซงมน าขงและสกปรกตลอดเวลา น าเสยจากลานกระจายออกนอกพนทโดยไมมการบ าบด

(3) ขอเสนอดานการจดการ นอกจากการตรวจสอบดานเทคนคแลวคณะท างานยงพจารณาปญหาทอาจเกดจากการ

จดการโดยเฉพาะประเดนการบรหารสญญา จงมขอเสนอดานการจดการดงน (3.1) รปแบบของสญญา

เทศบาลนครหาดใหญและบรษทจเดค จ ากด ไดลงนามในสญญากอสรางและบรหารจดการระบบก าจดขยะมลฝอยชมชน เลขท 23/2559 ซงมขอความทสะทอนถงเจตนารมณทงของเทศบาลและบรษท ในขอ 1 ซงตรงกบขอความในขอบเขตขอก าหนดของงาน “ประสงคใหเอกชนมาลงทนกอสรางและบรหารจดการระบบก าจดขยะมลฝอยชมชนขนาดไมนอยกวา 250 ตนตอวน โดยผลงทนทไดรบสญญาจะไดผลตอบแทนจากเทศบาลนครหาดใหญเปนคาจางก าจดขยะมลฝอย...........โดยไดสทธในการกอสรางและบรหารจดการระบบก าจดขยะมลฝอยเปนระยะเวลารวม 25 ป”6

โดยเจตนารมณและการโอนสทธในการจดการขยะมลฝอยใหแกเอกชนเชนนท าใหสญญาดงกลาวมลกษณะเปนสญญาสมปทานบรการสาธารณะ7 และเนองจากระยะเวลาของสญญายาวนานเพอใหเอกชนสามารถไดรบผลตอบแทนทเหมาะสม คสญญาทงสองฝายจะมความเสยงตอการเปลยนแปลงทเกยวของกบเนอหาการบรการสาธารณะตามขอบเขตขอก าหนดและการเปลยนแปลงทเกดจากปจจยภายนอกดงนน โดยทวไปสญญาสมปทานจะก าหนดเงอนไขสญญาส าคญ 2 เรองไวเพอลดหรอบรรเทาผลกระทบจากความเสยง คอ การแกไขสญญาและการระงบขอพพาท ซงไมพบในสญญาระหวางเทศบาลและบรษท ท าใหการคลคลายปญหาความขดแยงจากการด าเนนงานภายใตสญญานอาจเกดความยงยากซบซอน

คณะท างานเหนวาการแกไขสญญาเพอใหมเงอนไขการแกไขสญญาและการระงบขอพพาทเปนเรองส าคญทเทศบาลด าเนนการโดยเรว เพอน าไปสการปรบปรงเงอนไขสญญาอนๆทยงคลมเครอ ชวยใหการการใหบรการของบรษทเปนไปตามวตถประสงคและการก ากบดแลของเทศบาลเปนไปอยางมประสทธภาพกอใหเกดประโยชนแกประชาชนผรบบรการและปองกนไมใหเกดผลกระทบตอสงแวดลอมและคณภาพชวตของชมชน

(3.2) บทบาทการก ากบดแลของเทศบาล การก าจดขยะเปนภารกจตามกฎหมายขององคกรปกครองสวนทองถน เมอโอนสทธ

ไปใหเอกชนแลว ทองถนตองปรบเปลยนบทบาทจากเดมเปนฝายปฏบตการไปเปนฝายก ากบดแลเพอให 6 เอกสารประกวดราคา เลขท 1/2553 ลงวนท 27 มกราคม 2553 : ขอบเขตขอก าหนดของงาน 7 สญญาสมปทานไมไดมความหมายจ ากดเฉพาะสญญาทเรยกชอวาสญญาสมปทานเทานน แตยงหมายรวมถงสญญาทมลกษณะของสญญาสมปทาน แมจะไมไดเรยกชอวาสญญาสมปทานดวย เชน การพจารณาของส านกงานอยการสงสดทเหนวา สญญาทมหนวยงานของรฐมอบหมายใหเอกชนเปนผด าเนนงานกอสรางและใหบรการ มลกษณะเปนสญญาสมปทานบรการสาธารณะโดยไมจ าตองใชชอวาสญญาสมปทาน

คณะการจดการสงแวดลอม มหาวทยาลยสงขลานครนทร

11 | 1 4

เอกชนด าเนนงานตามวตถประสงคและเงอนไขของสญญา การปรบเปลยนบทบาทเปนสวนหนงของการเตรยมความพรอมขององคกรปกครองสวนทองถนเมอมเอกชนเขามามสวนรวมในภารกจของทองถน เหตเดอดรอน ร าคาญ ผลกระทบตอสงแวดลอมและชมชนหรอกรณการปลอยมลพษเกนมาตรฐาน ลวนแกไขหรอคลคลายไดดวยการก ากบดแลของเทศบาลเอง

สญญาทกลาวถงในขอ (3.1) ไดก าหนดแนวทางการแกปญหาอยางนอย 2 ขอ ไดแก ขอ 11.2 การประเมนผลงาน และขอ 13 ความรบผดของผใหสญญา

เมอเทศบาลมนโยบายทใหเอกชนเขามามสวนรวมในภารกจบรการสาธารณะ เทศบาลตองมความพรอมในการก ากบดแล จ าเปนตองปรบโครงสรางการท างานและอบรมบคลากร ตงกลมงานทมทกษะในการบรหารสญญาและตดตามตรวจสอบการของเอกชนตลอดเวลาซ งมโครงสรางและวธการท างานทแตกตางจากคณะกรรมการตรวจการจางทก าหนดเวลาการตรวจรบงาน

(3.3) ทบทวนแผนการจดการขยะ ดงทไดน าเสนอในขอ (2.1) ทบทวนการท างานของระบบเตาเผาทงระบบ เทศบาล

ยงคงรบผดชอบพนททใชในการก าจดขยะทงหมด ยกเวนพนททก าหนดใหเอกชนใชส าหรบลงทน กอสรางและบรหารด าเนนการเตาเผาขยะ จากปญหาและสถานการณเวลาน เทศบาลจ าเปนตองทบทวนแผนการจดการขยะ และแผนการปรบปรงพนทฝงกลบเดม

(3.4) บทบาทของเทศบาลนครหาดใหญตามแผนการจดการขยะ จงหวดสงขลา เทศบาลนครหาดใหญมฐานะเปนศนยก าจดขยะรวมของการรวมกลมองคกร

ปกครองสวนทองถน(Cluster)รบผดชอบการใหบรการก าจดขยะในพนทและจากองคกรปกครองสวนทองถนตางๆตามแผนการจดการขยะของจงหวด ในอดตเทศบาลมระบบก าจดแบบฝงกลบ ตอมาไดเปลยนเปนการก าจดโดยใชเตาเผาภายหลงจากทเทศบาลท าสญญาใหเอกชนมาลงทนกอสรางเตาเผาและใหสทธด าเนนการบรหารจดการ ดงนน เทศบาลจ าเปนตองมการก ากบและควบคมไมใหเอกชนใชสทธดงกลาวไปใหบรการก าจดขยะหรอท าสญญาซอนกบทองถนหรอหนวยงานอนๆโดยไมไดรบความเหนชอบจากเทศบาล

มตวอยางการจดการในฐานะของศนยก าจดขยะรวมทด ไดแกกรณเทศบาลนครภเกตรบผดชอบก าจดขยะใหทองถนและหนวยงานตางๆทงจงหวด ตามแผนการจดการขยะ จงหวดภเกต โดยการบนทกปรมาณขยะทน ามาก าจดและเรยกเกบคาธรรมเนยมจากทองถนและหนวยงานตางๆ เอง และเทศบาลนครภเกตจะช าระคาบรการก าจดใหแกเอกชนคสญญาตามปรมาณขยะรวมของแตละเดอน

การจดการเชนน ชวยใหเทศบาลมขอมลปรมาณขยะทงหมดทเขาสระบบก าจด และรบรถงปญหาอปสรรคในการเดนระบบของเอกชน เชน ปญหาขยะอนตรายในครวเรอนทสงผลกระทบตอการท างานของระบบก าจด เทศบาลสามารถจดท าโครงการรณรงคคดแยกขยะอนตรายในครวเรอนจากแหลงก าเนดรวมกบทองถนและหนวยงานอนๆ การจดการเชนน ยงชวยลดภาระงานธรการของเอกชน เนองจากมคสญญารายเดยวและเรยกเกบคาบรการจากเทศบาลคสญญาเพยงรายเดยว

คณะการจดการสงแวดลอม มหาวทยาลยสงขลานครนทร

12 | 1 4

คณะการจดการสงแวดลอม มหาวทยาลยสงขลานครนทร

13 | 1 4