TÜRKÇE / Fiilde Çatı

1

FİİLDE ÇATI

Fiillerin özne ve nesne ile olan ilişkisine çatı denir.

Yüklemi isim olan cümlelerde çatı özelliği aranmaz.

TÜRKÇE / Fiilde Çatı

2

I) Öznesine Göre A) Etken Çatılı FiilB) Edilgen Çatılı Fiil

FİİLDE ÇATI

II) Nesnesine Göre A) Geçişli FiilB) Geçişsiz Fiil

TÜRKÇE / Fiilde Çatı

3

A) Etken Fiiller:Etken çatılı fiiller, gerçek öznesiolan fiillerdir.

Etken fiillerde çatı eki olmaz.Özne açık ve bellidir.

I) ÖZNESİNE GÖRE FİİL ÇATISI

TÜRKÇE / Fiilde Çatı

4

Biz / Sınava girdik.

Onlar / Ders çalışıyorlar.

Y.

Y.

G.Ö

G.Ö

TÜRKÇE / Fiilde Çatı

5

B) Edilgen Fiiller:Fiil kök ya da gövdelerine "-l, -n" çatıeklerinden biri getirilerek oluşturulur.

Edilgen çatılı fiillerde gerçek özne yoktur.

Nesne olan sözcük özne görevindedir.

I) ÖZNESİNE GÖRE FİİL ÇATISI

TÜRKÇE / Fiilde Çatı

6

Annem bulaşıkları yıkadı. (Etken)

Bulaşıklar y ıkandı . (Edilgen)

Y.

Y.

Ö. N.

Sözde Ö.

TÜRKÇE / Fiilde Çatı

7

Çocuk camı kırdı.(Etken)

Cam k ı r ı l d ı .(Edilgen)

Y.

Y.

Ö. N.

Sözde Ö.

TÜRKÇE / Fiilde Çatı

8

A) Geçişli Fiiller:“Kimi, neyi ve ne” sorularına cevap veren ve nesne alan fiillere geçişli fiil denir.

II) NESNESİNE GÖRE FİİL ÇATISI

TÜRKÇE / Fiilde Çatı

9

Okulda arkadaşımı gördüm. (Geçişli)

TÜRKÇE / Fiilde Çatı

10

Kitabı okudu. (Geçişli)

TÜRKÇE / Fiilde Çatı

11

Öğretmenine çiçek aldı. (Geçişli)

TÜRKÇE / Fiilde Çatı

12

Fiilin geçişli olması için cümlede mutlaka nesnenin bulunması gerekmez.

Bazen fiil geçişli olduğu hâlde cümlede nesne kullanılmamış da olabilir.

TÜRKÇE / Fiilde Çatı

13

Dün sordum.

Ne sordum? Soru

TÜRKÇE / Fiilde Çatı

14

Uzun süre bekledik.

Neyi bekledik? Otobüsü

Kimi bekledik? Seni

TÜRKÇE / Fiilde Çatı

15

B) Geçişsiz Fiiller:Nesne almayan fiillerdir.“Ne, neyi, kimi” sorularınacevap vermezler.

II) NESNESİNE GÖRE FİİL ÇATISI

TÜRKÇE / Fiilde Çatı

16

En sevdiği şey, uyumaktı.(Geçişsiz)

Bütün gün denizde yüzdü. (Geçişsiz)

TÜRKÇE / Fiilde Çatı

17

• ETKEN FİİLLER

• EDİLGEN FİİLLLER

• GEÇİŞLİ FİİLLER

• GEÇİŞSİZ FİİLLER