filipino 1 ubd ikatlong markahan

Kurikulum ng Edukasyong Sekondari ng 2010 Filipino I

Antas 3: Plano ng Pagkatuto (Learning Plan) Ikatlong Markahan

FILIPINO I Pamantayan sa Programa: Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo at kahusayan

sa pag-unawa at pagpapahalagang literari gamit ang mga tekstong literaring rehiyunal,

pambansa, saling tekstong Asyano at pandaigdig tungo sa pagtatamo ng kultural na literasi

Ikatlong Markahan: Epiko Aralin 1: A. Ang Kaligirang Pangkasaysayan ng Epiko Bilang ng araw/sesyon: 6


“Ibalon” (Epiko ng Bicol) B. Iba’t Ibang Paraan ng Pagtatanong

Antas 1 Pamantayang Pangnilalaman: Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa: A. Panitikan:

1. Kaligirang Pangkasaysayan ng Epiko 2. Mga Elemento ng Epiko

a. Tagpuan b. Tauhan: a.1.Mga Uri ng Tunggalian

1)Tao vs Tao 2) Tao vs Kalikasan 3) Tao vs Sarili 4) Tao vs Lipunan

c. Banghay B. Gramatika/Retorika 1. iba’t Ibang Paraan ng Pagtatanong tulad ng:

a. mga tanong na humihingi ng limitadong sagot na oo o hindi;

b. mga tanong na nagsisimula sa interogatibong panghalip;

c. mga tanong na nagsisimula rin sa mga interogatibong panghalip ngunit naghahayag ng iba’t ibang damdamin

2. Iba’t ibang Anyo ng Pang-uri: a. payak b. maylapi c. tambalan 3. Mga linker o Pang-angkop na na at ng 4. Pangatnig C. Pagsulat ng Iskrip ng Dulang Pantanghalan (Informance)

Pamantayan sa Pagganap: Ang mag-aaral ay nakikibahagi sa pagtatanghal ng informance tungkol sa naging kontribusyon sa pagpapaunlad ng sariling lugar, na ang mga tauhan ay may angkop na kasuotan ngunit walang kilos at tagpuan

Mga Kakailanganing Pag-unawa: Mahahalagang Tanong:


Nagtataglay ng supernatural o di-pangkaraniwang kapangyarihan ang mga pangunahing tauhan sa epiko dahil itinuturing silang bayani na may kakayahang kalabanin ang mga hamon sa buhay para sa patuloy na pag-unlad ng komunidad na kanilang kinabibilangan. Ang epiko, bagamat ang mga pangyayari ay mahiwaga at di-kapani-paniwala ay kasasalaminan ng kultura ng rehiyong pinagmulan nito na dapat ipagmalaki at pahalagahan. Higit na mauunawaan at mapahahalagahan ang epiko ng sariling rehiyon kung pag-aaralan ito sa orihinal nitong wika. Sa proseso ng komunikasyon, pasalita man o pasulat, mahalaga ang paggamit ng wastong gramatika/ retorika upang maiwasan ang hindi pagkakaunawaan.

Bakit may taglay na supernatural o di-pangkaraniwang kapangyarihan ang mga pangunahing tauhan sa epiko? Bakit kailangang alamin ang epiko ng iba’t ibang rehiyon sa bansa? Paano mauunawaan at mapahahalagahan ang mga epiko ng sariling rehiyon? Bakit mahalaga ang kaalamang gramatika/ retorika?

Nauunawaan ng mag-aaral ang: A. Panitikan:

1. Kaligirang Pangkasaysayan ng Epiko B. Gramatika/Retorika

2. Iba’t ibang uri ng tanong tulad ng: o mga tanong na humihingi ng limitadong sagot sa oo o hindi o mga tanong na nagsisimula sa interogatibong panghalip o mga tanong na nagsimula rin sa interogatibong panghalip ngunit naghahayag ng iba’t ibang damdamin

Ang mag-aaral ay: � nakapag-uulat sa masining na paraan ng mga nakalap na impormasyon

kaugnay ng kaligirang pangkasaysayan ng epiko � nakapagsasagawa ng sarbey sa loob ng paaralan tungkol sa kahalagahan

ng pag-aaral ng epiko

� nakapagbibigay-kahulugan (transcoding) sa resulta ng isinagawang sarbey

� nakapagsasagawa ng simposyum tungkol sa kinalabasan ng isinagawang sarbey kaugnay ng kaligirang pangkasaysayan ng epiko

Antas 2 Inaasahang Pagganap: Pagpapatibay sa Antas ng Pag-unawa: Sa Antas ng Pagganap:


Pagsasagawa ng simposyum tungkol sa kinalabasan ng isinagawang sarbey kaugnay ng kaligirang pangkasaysayan ng epiko

Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa pamamagitan ng: paghahambing ng epiko sa pabula at alamat at iba pang kauri nito Kraytirya: makatwiran; naglalahad ng mga ebidensiya o patunay; naglalahad ng sariling kongklusyon paglalahad ng sariling pananaw kaugnay ng kaligirang pangkasaysayan ng epiko Kraytirya: naglalaman ng mga pananaw ng iba’t ibang tao, napatutunayan ang sariling pananaw, makatwiran ang nabuong pananaw pagbibigay-kahulugan sa kinalabasan ng isinagawang sarbey Kraytirya: tapat; naglalahad ng mga patunay; naglalarawan ng naging damdamin sa naging kontribusyon pag-uugnay sa kasalukuyan ng mga nakalap na impormasyopn tungkol sa kaligirang pangkasaysayan ng epiko Kraytirya: napapanahon; may mga patunay; may kaugnayan sa paksa pagtatanong nang maayos at isinasaalang-alang ang damdamin ng mga taong kasangkot sa isinagawang sarbey Kraytirya: naglalarawan ng sariling saloobin; nagpapahayag ng saloobin ng iba; tapat pagbabahagi ng kahinaan at kalakasan ng kakayahan sa pagsasagawa ng isang gawain/pakikipag-usap sa iba Kraytirya: tapat; naglalahad ng mga patunay; naglalarawan ng naging damdamin sa naging kontribusyon sa pagtatanghal

Pagtataya sa isinagawang simposyum batay sa mga kraytirya:

A. Batay sa pananaliksik

B. May kaugnayan sa paksa

C. Napapanahon

D. Nagtataglay ng mga elemento ng simposyum

E. Wasto ang paraan ng pagtatanong at pagsagot

Antas 3


A. Pagtuklas:

Ang mag-aaral ay: � nakapagbabalita (newscasting) tungkol sa kalagayang heograpiya ng Bicol (bilang pag-uugnay sa epikong tatalakayin) � nakapagsasalaysay nang dugtungan ng epikong Ibalon (maaaring gamitin ang mga teknik na “Simulan mo… Itutuloy ko”, Paranggong Ayos, Roleta ng mga Tanong) � nakapagpatutunay na mababakas sa binasang epiko ang kalagayang panlipunan, kultura at paniniwala ng mga tao noong panahong naisulat ito

(maaaring gamitin ang mga teknik na Reading Relay, Panel Discussion, Cue Card) � nakapaglalahad kung paano nagsimula at lumaganap ang mga epiko sa Pilipinas (maaaring gamitin ang mga teknik na Pamapang Pagkukwento,

Sekwensyal na Pagsusunud-sunod, Masining na Pagkukwento) B. Paglinang:

Ang mag-aaral ay:

Sa bahaging ito, lilinawin ng guro ang dating kaalaman/karanasan ng mga mag-aaral tungkol sa kaligirang pangngkasaysayan ng epiko. Sa pamamagitan ng pagtatanghal ng newscast kaugnay ng paksa. Ipaaalam sa kaniya ang mga paksang tatalakayin (Ang Kaligirang Pangkasaysayan ng Epiko at Ibat Ibang Paraan ng Pagtatanong), ang Inaasahang Pagganap sa pagtatapos ng Ikatlong Markahan (Pakikibahagi sa Pagtatanghal ng Informance at Pagsasagawa ng Simposyum para sa araling ito), at ang mga kraytirya kung paano ito matataya. Bibigyan ng pagkakataon ang mag-aaral na bumuo na sa palagay niya ay Mahahalagang Tanong (EQ) at Kakailanganing Pag-unawa (EU) kaugnay ng aralin. Iminumungkahing tanggapin ang lahat ng sagot ng mag-aaral upang mataya kung gaano na ang alam niya sa araling ito. Itanong ng guro ang Mahalagang Tanong, “Bakit hanggang ngayon ay laganap pa rin ang mga kwentong puno ng kababalaghan at di-kapani-paniwalang pangyayari?”

Sa bahaging ito, ipababasa/ipanonood/iparirinig ang epikong Ibalon at ang tekstong “Ang Kaligirang Pangkasaysayan ng Epiko” upang masuri kung ang mga nabuong Kakailanganing Pag-unawa (EU) ng mga mag-aaral sa bahaging Pagtuklas ay wasto/katanggap-tangap. Iminumungkahi na maging maingat ang guro sa di-pagkilala na mga mali/di-katanggap-tanggap na Kakailanganing Pag-unawa. Inaasahan ding naiwasto na (kung mayroon mang mali/di-katanggap-tanggap) na Kakailanganing Pag-unawa (EU) sa pamamagitan ng mga makahulugan at mapanghamong gawain.


� nakapag-uulat ng nasaliksik na mga impormasyon kaugnay ng kaligirang pangkasaysayan ng epiko (maaaring gamitin ang mga teknik na “Karaban ng Kuwento”, Paraphrase As you Comprehend (PAC), Paggamit ng Cut-up Strips. (Iminumungkahing ibigay na takdang-aralin ang gawain upang mapaghandaan ng mag-aaral ang pagtalakay.)

KARABAN NG KUWENTO

� nakapaglalahad ng mahahalagang pangyayari mula sa isinagawang pag-uulat sa tulong ng Story Ladder, History Memory Bubbles, Impresyon sa Mahahalagang Pangyayari

Kaligirang Pangkasaysayan ng Epiko

� nakapagbibigay-halaga sa epikong, “Ibalon” sa tulong ng Reader’s Theater. (Maaaring itinakda na sa ilang piling mag-aaral; at maaaring magkaroon ng peer evaluation sa ginawang pagtatanghal)

C.Pagpapalalim:

5.)

2.)

3.)

4.)

1.)


(Maaaring magdagdag ang guro ng mga tanong at gawain na makalilinang sa anim na yugto ng pag-unawa) Ipanonood ng guro ang isang video clip tungkol sa kaligirang pangkasaysayan ng epiko na magiging input ng guro sa nasabing aralin. Ang mag-aaral ay:

� nakalalahok sa malayang talakayan sa tulong ng mga tanong/gawain:

• Paghambingin ang epiko, pabula, at alamat sa tulong ng Venn Diagram, Graphic Overview, Think Pair Share

2. Isa-isahin ang mga dapat gawin sa pagtatanong sa sarbey na isasaalang-alang ang damdamin ng mga taong kasangkot dito.

Epiko Pabula

Alamat

Sa bahaging ito pagtitibayin ang nabuong wastong Kakailanganing Pag-unawa (EU) sa pamamagitan ng mga mapanghamong tanong/gawain (na lilinang sa Anim na Aspekto ng Pag-unawa) upang ang mag-aaral ay magnilay, muling balikan ang mga natutuhan na, muling mag-isip at baguhin (kung kinakailangan) ang kaniyang pag-unawa sa aralin. Dito ipagagawa ang mga pananaliksik at ang pagsasanib ng angkop na gramatika/retorika (Iba’t ibang Uri ng Pagtatanong) sa tulong ng angkop na teksto (deskriptib, naratib, ekspositori, argumentatib at iba pa). Inaasahan din na inihahanda na ng guro ang mag-aaral sa pagsasagawa ng Inaasahang Pagganap (Pakikibahagi sa Pagtatanghal ng Informance). Inaasahang tutugunan ng guro ang pagiging kakaiba ng mag-aaral, ang kaniyang kalakasan at kahinaan sa pamamagitan ng pagtuturong kailangan nila.


(Gamitin ang mga teknik na Ugnayang-Tanong-Sagot (UTS), Tseklist ng Talatanungan, Clustering)

3. Ilahad ang kinalabasan ng resulta ng isinagawang sarbey tungkol sa kaligirang pangkasaysayan ng epiko sa tulong ng mga grapikong pantulong. 4. Ibigay ang sariling pananaw sa mga nakalap na impormasyon kaugnay ng kaligirang pangkasaysayan ng epiko sa tulong ng mga teknik na, “Mahal kong Editor”, (Ang isusulat na sariling pananaw ay gagawin sa pamamagitan ng isang liham na ipadadala sa editor ng isang pahayagan), Round Table Discussion, Repleksyon 5. Paano maipakikita ang kakayahan sa pagsasagawa ng sarbey? Gawin sa pamamagitan ng pagdurugtong sa sumusunod na pahayag: Maipakikita ko ang kakayahan sa pagsasagawa ng sarbey sa pamamagitan ng__________________________________ _____________________________________________________________________________________________________ Maaari ring gamitin ang Buddy Response Journal, Rank order

6. Ano ang mga tanong na maaaring gamitin sa pagsasagawa ng sarbey tungkol sa kaligirang pangkasaysayan ng epiko? Magkaroon ng listing ng kaangkupan ng bawat tanong.

Mga Tanong Angkop Di-angkop


Listing

Pagkatapos ng listing, muling ayusin at pinuhin ang itinalang mga angkop na tanong.

(Paglalapat)

Mga Napili at Inayos na mga Tanong

7. Ilahad ang uri ng mga tanong na angkop sa mga taong kakausapin sa pagsasagawa ng sarbey

� Itanong at ipasagot: Bakit hanggang ngayon ay laganap pa rin ang mga kuwentong puno ng kababalaghan at di-kapani-paniwalang pangyayari?

� Sumulat ng isang kredo na ang nilalaman ay isang pangako kung paano pahahalagahan ang mga epiko sa kasalukuyan bilang bahagi ng sariling panitikan na naglalaman ng maraming larawan ng kulturang Pilipino.

KREDO NG PAGPAPAHALAGA

Ako si ______________________ ng Mataas na Paaralang _________________, I - ______, ay taos-pusong nangangako na ___________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ Lagda, ______________________ (Ipanonood ang isang halimbawa ng simposyum na maaaring ginawa sa paaralan o napanood sa telebisyong naka-tape)


� nakapagpapaliwanag kung paano ginagawa ang isang simposyum (batay sa napanood o input ng guro) � nakikibahagi sa pagsasagawa ng simposyum tungkol sa kinalabasan ng isinagawang sarbey kaugnay ng kaligirang pangkasaysayan ng epiko. � nakapagsasagawa ng peer evaluation tungkol sa ginawang simposyum kasabay na rin ang pagbibigay ng guro ng feedback sa nasabing gawain � nakapaglalahad kung angkop o hindi ang mga tanong na ginamit sa pagsasarbey � nakapagmumungkahi ng mga paraan tungkol sa wasto at maayos na pagtatanong at pagsagot sa mga tanong

- mga tanong na humihingi ng limitadong sagot na oo o hindi - mga tanong na nagsisimula sa interogatibong panghalip - mga tanong na nagsisimula rin sa interogatibong panghalip ngunit naghahayag ng iba’t ibang damdamin

A. Paglalapat:

Ang mga mag-aaral ay: (Kolaboratibong Gawain)

� nakabubuo ng mga angkop na tanong na gagamitin sa pagsasagawa ng simposyum � nakabubuo ng mga kraytirya sa ebalwasyon sa gagawing simposyum sa tulong ng guro � nakapagsasagawa ng simposyum ng kaligirang pangkasaysayan ng epiko (bbubuo ng iba’t ibang pangkat na magiging komite sa paghahanda ng gagawing

simposyum)

Mga Kakailanganing Kagamitan

� Sipi ng epikong Ibalon � Iba’t ibang babasahin/awtentikong kagamitan tungkol sa kaligirang pangkasaysayan ng epiko � Mga kraytirya sa peer evaluation ng ilang gawain � Mga kraytirya sa ebalwasyon ng isasagawang simposyum � Wikipedia (internet)

Sa bahaging ito, aktwal na isasagawa ang Inaasahang Pagganap para sa araling ito upang mataya kung natamo ang Kakailanganing Pag-unawa at mapahalagahan ito. Bigyang-laya ang mag-aaral na makapaglapat ng iba’t ibang proseso (maayos na pakikipagtalastasan, paglutas ng suliranin, pagdedesisyon at iba pa. Ipakita sa mag-aaral ang kahalagahan ng pagsasagawa ng Inaasahang Pagganap at kaugnayan nito sa sarili/lugar o rehiyon (kultura).


Ikatlong Markahan: Epiko Aralin 2: A. Mga Elemento ng Epiko – a) Tagpuan

“Ullalim” (Epiko ng Kalinga) B. Mga Anyo ng Pang-uri

Bilang ng araw/sesyon: 8



• Tagpuan

• Tauhan: a.1.Mga Uri ng Tunggalian

1)Tao vs Tao 2) Tao vs Kalikasan 3) Tao vs Sarili

4) Tao vs Lipunan

• Banghay B. Gramatika/Retorika 1. iba’t Ibang Paraan ng Pagtatanong tulad ng:

a. mga tanong na humihingi ng limitadong sagot na oo o hindi;

b. mga tanong na nagsisimula sa mga interogatibong panghalip;

mga tanong na nagsisimula rin sa mga interogatibong panghalip ngunit naghahayag ng iba’t ibang damdamin

2. Iba’t ibang anyo ng pang-uri:

a. payak b. maylapi c. tambalan 3. Mga linker o Pang-angkop na na at ng 4. Pangatnig



C. Pagsulat ng Iskrip ng Dulang Pantanghalan (Informance)

Mga Kakailanganing Pag-unawa: Nagtataglay ng supernatural o di-pangkaraniwang kapangyarihan ang mga pangunahing tauhan sa epiko dahil itinuturing silang bayani na may kakayahang kalabanin ang mga hamon sa buhay para sa patuloy na pag-unlad ng komunidad na kanilang kinabibilangan. Ang epiko, bagamat ang mga pangyayari ay mahiwaga at di-kapani-paniwala ay kasasalaminan ng kultura ng rehiyong pinagmulan nito na dapat ipagmalaki at pahalagahan. Higit na mauunawaan at mapahahalagahan ang epiko ng sariling rehiyon kung pag-aaralan ito sa orihinal nitong wika. Sa proseso ng komunikasyon, pasalita man o pasulat, mahalaga ang paggamit ng wastong gramatika/ retorika upang maiwasan ang hindi pagkakaunawaan.

Mahahalagang Tanong: Bakit may taglay na supernatural o di-pangkaraniwang kapangyarihan ang mga pangunahing tauhan sa epiko? Bakit kailangang alamin ang epiko ng iba’t ibang rehiyon sa bansa?

Paano mauunawaan at mapahahalagahan ang mga epiko ng sariling rehiyon?

Bakit mahalaga ang kaalamang gramatika/ retorika?

Nauunawaan ng mag-aaral ang: A. Panitikan:

Mga Elemento ng Epiko a. Tagpuan

“Ullalim” (Epiko ng Kalinga) B. Gramatika/Retorika 2. Iba’t ibang Anyo ng Pang-uri: a. payak b. maylapi c. tambalan

Ang mga mag-aaral ay: � nakapaglalahad ng kahalagahan ng tagpuan sa mga

pangyayari at tauhan sa epikong nabasa � nakapaghahambing ng lugar sa kasalukuyan na

katulad/kahawig ng tagpuan ng alinmang nabasang epiko

� nakapaglalahad ng mga pamantayan at elemento sa pagbuo ng photodoc na nakapaglalarawan ng lugar sa kasalukuyan na katulad ng sa epikong nabasa/napanood o napakinggan


Antas 2

Inaasahang Pagganap: Pagbuo ng photodoc na nakapaglalarawan sa kasalukuyang kalagayan ng tagpuang ginamit ng alinmang epikong nabasa.

Pagpapatibay sa Antas ng Pag-unawa: Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa pamamagitan ng: pagpapaliwanag sa kahalagahan ng tagpuan sa mga pangyayari at tauhan sa epiko. Kraytirya: makatwiran; naglalahad ng mga ebidensya o patunay; naglalahad ng sariling kongklusyon paglalahad ng sariling opinyon sa bisa ng tagpuan sa mga pangyayari at tauhan ng epiko Kraytirya: naglalaman ng mga pananaw ng iba’t ibang tao, napatutunayan ang sariling pananaw, makatwiran ang nabuong pananaw pagpapakita ng pag-unawa sa damdaming namamayani sa mga taong nakatira sa mga lugar sa kasalukuyan na katulad ng tagpuan sa epikong nabasa Kraytirya: naglalarawan ng sariling saloobin; nagpapahayag ng saloobin ng iba; tapat pagbabahagi ng naging kontribusyon sa pangangalaga ng kapaligiran na sinira ng mga kalamidad Kraytirya: tapat; naglalahad ng mga patunay; naglalarawan ng sariling damdamin/damdamin ng iba; naglalaman ng mga rekomendasyon/mungkahi pag-uugnay ng tagpuan sa epiko sa kasalukuyan Kraytirya: napapanahon; may mga patunay; may kaugnayan sa paksa paglalarawan sa kasalukuyang kalagayan ng tagpuan sa alinmang nabasa napanood o napakinggang epiko Kraytirya: tapat; naglalahad ng mga patunay; malikhain

Sa Antas ng Pagganap: Pagtataya sa binuong photodoc batay sa mga kraytirya:

A. May kaugnayan sa tagpuan ng napiling epiko B. Taglay ang mga elemento ng photodoc

• Masining

• Orihinal

• Makahulugan


Antas 3

A. Pagtuklas:

Ang mag-aaral ay:

• nakapag-uugnay ng nilalaman ng awit na SALIDUMAY sa epikong tatalakayin (Ullalim)

• nakapaghahambing ng iba’t ibang paraan ng pagpapakasal ng mga Pilipino sa iba’t ibang lalawigan/rehiyon sa tulong ng Concept Association (Maglagay ng halimbawang sagot.)

Sa bahaging ito, lilinawin ng guro ang dating kaalaman/karanasan ng mag-aaral tungkol sa kaugnayan ng kultura at panitikan sa pamamagitan ng pagbuo ng photodoc na nakapaglalarawan sa kasalukuyang kalagayan ng tagpuang ginamit ng alinmang epiko. Ipaalam sa mag-aaral ang mga paksang tatalakayin (Mga Elemento ng Epiko (Tagpuan) at Mga Anyo ng Pang-uri), ang Inaasahang Pagganap (Pakikibahagi sa Pagtatanghal ng Informance), at ang mga kraytirya kung paano ito itataya. Bibigyan ng pagkakataon ang mag-aaral na sa palagay niya ay Mahahalagang Tanong (EQ) at Kakailanganing Pag-unawa (EU) kaugnay ng aralin. Iminumungkahing tanggapin ang lahat ng sagot ng mag-aaral upang mataya kung gaano na ang alam niya sa araling ito. Itanong ng guro ang Mahalagang Tanong” Bakit kailangang alamin ang tagpuan ng mga epikong pinag-aaralan?”


• nakapaglalarawan ng tagpuan sa epikong binasa sa tulong ng mga teknik na Pantasya-Imahinasyon, Pagbuo ng Picture Puzzle, Guided Imagery

• nakapagpapaliwanag ng kahalagahan ng tagpuan sa mga pangyayari at tagpuan sa epiko sa tulong ng mga teknik na Mapa ng Konsepto, Cataloguing, Literary Poster

KASAL Ilocos

Visaya

atbp.

Mindanao

(Central)

Bicol

nagbibigay ng dowry

ang lalaki sa babaeng

mapapangasawa


Mapa ng Konsepto

B. Paglinang:

Ang mag-aaral ay:

• nakapagpapakita ng larawan ng iba’t ibang lugar sa rehiyong CAR (Cordillera Administrative Region) (Maaaring itakda ito ng guro nang pangkatan.) Pahahalagahan ang mga larawan sa tulong ng malayang talakayan

T

A

G

P

U

A

N

Pangyayari

Tauhan

Sa bahaging ito, ipababasa/ipanonood/iparirinig ang epiko na “Ullalim” (Epiko ng Kalinga) at ang tekstong “Mga Elemento ng Epiko” (Tagpuan) upang masuri kung ang mga nabuong Kakailanganing Pag-unawa (EU) ng mga mag-aaral sa bahaging Pagtuklas ay wasto/katanggap-tanggap. Iminumungkahi na maging maingat ang guro sa di-pagkilala ng mga mali/di-katanggap-tangap na Kakailanging Pag-unawa. Inaasahan ding naiwasto na (kung mayroon mang mali/di-katanggap-tanggap) na Kakailanganing Pag-unawa (EU) sa pamamagitan ng mga makahulugan at mapanghamong gawain.


• nakapag-uugnay ng mga larawan sa tagpuan na ginamit sa epiko. (Sa Kalinga, Apayao nangyari ang tagpuan ng epiko)

• nakapagpapahalaga sa mga kulturang Pilipino na inilahad sa epiko sa pamamagitan ng kolaboratibong gawain

Pangkat I – Pagguhit ng larawan Pangkat II – Paglalapat ng angkop na awit sa nilalaman ng epiko Pangkat III – In The Mirror (hawig sa monologo) Pangkat IV – Beyond The Line

Pamagat ng Epiko Kultura Katugunan sa Kasalukuyan Pagpapaliwanag

(Pagkatapos ng mga gawain, isa-isang magtatalakay ang pangkat)

C. Pagpapalalim:

(Maaaring magdagdag ang guro ng mga tanong at gawain na lilinang sa anim na yugto ng pag-unawa) Ipabubuo ang picture puzzle na tagpuan sa epikong tatalakayin (larawan ng isang lugar sa Kalinga, Apayao). Pahahalagahan ang nabuong picture puzzle. Ang mag-aaral ay:

• nakalalahok sa malayang talakayan sa tulong ng sumusunod na tanong/gawain: a. Ipaliwanag ang kahalagahan ng tagpuan sa mga pangyayari at tauhan ng epiko sa tulong ng graphic organizer, Journalistic Approach

Sa bahaging ito, pagtitibayin ang nabuong wastong Kakailanganing Pag-unawa (EU) sa pamamagitan ng mga mapanghamong tanong/gawain (na lilinang sa Anim na Aspekto ng Pag-unawa) upang ang mag-aaral ay magnilay, muling balikan ang mga natutuhan Na muling mag-isip at baguhin (kung kinakailangan) ang kaniyang pag-unawa tungkol sa aralin. Dito ipagagawa ang mga pananaliksik at ang pagsasanib ng angkop na gramatika/retorika (Iba’t Ibang Uri ng Pagtatanong) sa tulong ng angkop na teksto (deskriptib, naratib, ekspositori, argumentatib at iba pa). Inaasahan din na inihahanda na ng guro ang mag-aaral sa pagsasagawa ng Inaasahang Pagganap. Inaasahang tutugunan ng guro ang pagiging kakaiba ng mag-aaral, ang kaniyang mga kalakasan at kahinaan sa pamamagitan ng pagtuturong kailangan niya.


Through Pictures, Kanbas (Maaaring pumili ang guro ng teknik na gagamitin sa tulong ng graphic organizer.)

• nakapag-uulat ng ginawang pag-iinterbyu sa ilang tao na lehitimong nakatira sa ilang lugar sa CAR tungkol sa damdaming namamayani sa kanila

sa maaaring pagkasira na ng dating tagpuan ng epikong binasa sa kasalukuyang sitwasyon (Pakikinggan sila kaugnay ng kanilang mga karaingan o nasabing problema (pangkatan)-naka-tape)

• nakapaglalarawan ng lugar sa kasalukuyan na katulad ng sa epiko sa pamamagitan ng photodoc

• nakasusulat ng isang komentaryo na ilalahad sa pamamagitan ng radio broadcast ng tungkol sa bisa ng mga pangyayari at ilang tauhan ng epiko

• nakapagbabahagi ng nabuong photodoc sa pamamagitan ng teknik na TESTIMONYA

• nakapaglalahad ng kahalagahan ng photodoc

• napahahalagahan ang mga photodoc na pinanood sa pamamagitan ng mga batayan:

(Lalagyan ng mag-aaral ng (/) tsek ang maliit na kahon nang mapipiling sagot)

• nakapaglalahad ng mga ginamit na salitang panlarawan sa tagpuan sa epikong binasa

• nakatatalakay ng iba’t ibang paraan ng pagbuo ng pang-uri sa wikang Filipino (mga anyo ng pang-uri: payak, maylapi, tambalan) na nakapaglalarawan ng konkretong bagay o absraktong konsepto.

Mahalagang-Mahalaga

Paliwanag:

Walang Halaga

Paliwanag:

Mahalaga

Paliwanag:


D. Paglalapat:

Ang mag-aaral ay:

• nakapaglalahad ng mga pang-uri at anyo nito na ginamit sa paglalarawan ng tagpuan sa epikong Ullalim

• nakabubuo ng mga kraytirya sa ebalwasyon sa ginawang photodoc (gagabayan ng guro)

• nakapag-eebalweyt ang bawat pangkat sa photodoc ng ibang pangkat (lilinangin sa mga mag-aaral ang positibong pagtanggap sa anumang paraan sa ginawa nila at sisikapin na ito ay ayusin para sa susunod na paggawa ng photodoc


� Sipi ng epikong Ullalim � Larawan ng iba’t ibang lugar sa CAR (Cordillera Administrative Region) � Mga kraytirya para sa ebalwasyon ng photodoc � Mga kraytirya sa peer evaluation ng ilang gawain � CD Player/Cassette Player � CD ng awit na Salidumay � Wikipedia (Internet)

Sa bahaging ito, aktwal na isasagawa ang Inaasahang Pagganap upang mataya kung ang natamong Kakailanganing Pag-unawa at mapahalagahan ito. Bigyang-laya ang mag-aaral na makapaglapat ng iba’t ibang proseso (maayos na pakikipagtalastasan, paglutas ng suliranin, pagdedesisyon at iba pa. Ipakita sa mga mag-aaral ang kahalagahan ng pagsasagawa ng Inaasahang Pagganap at kaugnayan sa sarili, lugar o rehiyon (kultura).


Ikatlong Markahan: Epiko Aralin 3: A. Mga Elemento ng Epiko - b. ) Tauhan “Maragtas” (Epiko ng Visaya) B. Mga Pang-angkop (Linker) na na at ng




a. Tagpuan b. Tauhan:

a.1.Mga Uri ng Tunggalian 1)Tao vs Tao 2) Tao vs Kalikasan 3) Tao vs Sarili

4) Tao vs Lipunan c. Banghay

B. Gramatika/Retorika 1. iba’t Ibang Paraan ng Pagtatanong tulad ng:

a. mga tanong na humihingi ng limitadong sagot na oo o hindi; b. mga tanong na nagsisimula sa mga interogatibong panghalip; c. mga tanong na nagsisimula rin sa mga interogatibong panghalip ngunit naghahayag

ng iba’t ibang damdamin 2. Iba’t ibang Anyo ng Pang-uri: a. payak b. maylapi c. tambalan 3. Mga linker o Pang-angkop na na at ng 4. Pangatnig C. Pagsulat ng Iskrip ng Dulang Pantanghalan (Informance)



Mga Kakailanganing Pag-unawa: Nagtataglay ng supernatural o di-pangkaraniwang kapangyarihan ang mga pangunahing tauhan sa epiko dahil itinuturing silang bayani na may kakayahang kalabanin ang mga hamon sa buhay para sa patuloy na pag-unlad ng komunidad na kanilang kinabibilangan. Ang epiko, bagamat ang mga pangyayari ay mahiwaga at di-kapani-paniwala ay kasasalaminan ng kultura ng rehiyong pinagmulan nito na dapat ipagmalaki at pahalagahan. Higit na mauunawaan at mapahahalagahan ang epiko ng sariling rehiyon ung pag-aaralan ito sa orihinal nitong wika. Sa proseso ng komunikasyon, pasalita man o pasulat, mahalaga ang paggamit ng wastong gramatika/ retorika upang maiwasan ang hindi pagkakaunawaan.

Mahahalagang Tanong: Bakit may taglay na supernatural o di-pangkaraniwang kapangyarihan ang mga pangunahing tauhan sa epiko? Bakit kailangang alamin ang epiko ng iba’t ibang rehiyon sa bansa? Paano mauunawaan at mapahahalagahan ang mga epiko ng sariling rehiyon? Bakit mahalaga ang kaalamang gramatika/ retorika?

Nauunawaan ng mag-aaral ang: A. Panitikan: Mga Elemento ng Epiko - b. ) Tauhan b. 1. Mga Uri ng Tunggalian


4) Tao vs Lipunan B. Gramatika/retorika Mga linker o Pang-angkop na na at ng

Ang mga mag-aaral ay: � nakapaghahambing at nakapagtutulad sa mga katangian ng ilang pangunahing tauhan sa epiko � nakapag-aantas batay sa kahusayan/kagalingan/kapangyarihan

ng mga nabanggit na ilang tauhan at superhero

� nakapagsasalaysay ng isang bahagi ng epiko na nagpapakita ng pakikipagtunggali ng pangunahing tauhan

� nakakikilala sa pamamagitan ng larawan ng mga naging pangulo ng Pilipinas o talambuhay ng mga bayani na ang tuon ay sa kanilang mga nagawa

� nakasusulat ng talambuhay ng itinuturing na bayani

sa kasalukuyan gamit ang wika (pang-angkop)


Antas 2 Inaasahang Pagganap: Pagsulat ng talambuhay ng isang tao na itinuturing na bayani sa kasalukuyan na may katulad na katangian ng piling tauhan sa epiko

Pagpapatibay sa Antas ng Pag-unawa: Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa pamamagitan ng: pagpapaliwanag ng mga katangiang dapat taglayin ng isang tao upang maituring na isang bayani. Kraytirya: makatwiran; naglalahad ng mga ebidensya o patunay; naglalahad ng sariling kongklusyon paghahambing ng mga katangian ng itinuturing na bayani sa kasalukuyan sa pangunahing tauhan ng epiko. Kraytirya: napapanahon; may mga patunay; may kaugnayan sa paksa paglalahad ng sariling pananaw tungkol sa kabayanihan. Kraytirya: naglalaman ng mga pananaw ng iba’t ibang tao, napatutunayan ang sariling pananaw, makatwiran ang nabuong pananaw pagpapahayag ng malalim na pag-unawa sa damdamin ng mga taong itinuturing na bayani sa kasalukuyan Kraytirya: naglalarawan ng sariling saloobin; nagpapahayag ng saloobin ng iba; tapat pagbabahagi sa iba ng mga kabutihang nagawa para sa sariling lugar/bayan Kraytirya: tapat; naglalahad ng mga patunay; naglalarawan ng sariling damdamin/damdamin ng iba; naglalaman ng mga rekomendasyon/mungkahi pagsasalaysay ng talambuhay ng isang tao na itinuturing na bayani ng kasalukuyang panahon na naglalahad ng kanilang pakikipagtunggali sa buhay Kraytirya: tapat; naglalahad ng mga patunay; malikhain

Sa Antas ng Pagganap: Pagtataya sa isinulat na talambuhay batay sa mga kraytirya:

A. May pagkakatulad sa tauhan ng epiko

B. Pagtataglay ng mga katangian

ng talambuhay

C. Kawastuan ng pagkakagamit ng mga pang-angkop na na

at ng


Antas 3 A. Pagtuklas:

Ang mag-aaral ay:

• nakapagsasalaysay ng buhay ng ilang Datu sa bansa na nagkaroon ng malaking bahagi sa kasaysayan ng Pilipinas sa tulong ng picture relay (iuugnay sa epikong tatalakayin) – (itinakda ang gawain)

• naibibigay ang buod ng epikong “Maragtas” na gagamitin ang Komik Istrip (pahahalagahan ang gawain sa pamamagitan ng malayang talakayan (Maaaring pumili ng 3 pinakamahusay na Komik Istrip na ididisplay sa loob ng klasrum bilang pagpapahalaga sa ginawa ng mga mag-aaral.)

• nakapagpapatunay na naging bayani ang ilang pangunahing tauhan sa epiko na nagtataglay ng di-pangkaraniwang katangian (supernatural)

• nakapagpapaliwanag na ang buhay ng tao ay punung-puno ng pakikipagtunggali sa kapwa, sa lipunan, at maging sa kalikasan sa pamamagitan ng P-Solve (Problem Solving), Interview Chain, Collage at iba pa.

B. Paglinang:

Ang mag-aaral ay:

• nakapaglalahad ang mga patunay mula sa epikong tinalakay ang iba’t ibang uri ng pakikipagtunggali ng tao sa tao, tao sa kalikasan, tao sa sarili, at tao sa lipunan, na gagamitin ang Pyramid Diagram, Comprehension, Court Evidence Sheet, Color Coding at iba pa

Sa bahaging ito, lilinawin ng guro ang dating kaalaman/karanasan ng mag-aaral tungkol sa tauhan bilang isa sa mga elemento ng epiko. Ipaaalam sa kaniya ang mga paksang tatalakayin (Mga Elemento ng Epiko-(Tauhan) at Mga Pang-angkop (Linker) na na at ng) ang Inaasahang Pagganap para sa aralin (Pagsulat ng Talambuhay ng Isang Tao na Itinuturing na Bayani sa Kasalukuyan) at ang mga kraytirya kung paano ito matataya. Bibigyan ng pagkakataon ang mag-aaral na bumuo na sa palagay niya ay Mahahalagang Tanong (EQ) at Kakailanganing Pag-unawa (EU) kaugnay ng aralin. Iminumungkahing tanggapin ang lahat ng sagot ng mag-aaral upang mataya kung gaano na ang alam niya sa araling ito. Itanong ng guro ang Mahalagang Tanong “Bakit may taglay na supernatural o di-pangkaraniwang kapangyarihan ang mga pangunahing tauhan sa epiko?”

Sa bahaging ito, ipababasa/ipanonood/iparirinig ang epikong “Maragtas” at ang tekstong “Mga Elemento ng Epiko” (Tauhan) upang masuri kung ang mga nabuong Kakailanganing Pag-unawa (EU) ng mag-aaral sa bahaging Pagtuklas ay wasto/di-katanggap-tanggap na Kakailanganing Pag-unawa (EU) sa pamamagitan ng mga makahulugan at mapanghamon na gawain.


• nakapagbibigay-halaga sa inilahad na iba’t ibang tunggalian na nasa epiko sa pamamagitan ng malayang talakayan, Think Pair Share, Three Step Interview, Dialogue Feedback at iba pa

• nakapipili ng naibigang bahagi ng epiko at ipaliliwanag kung bakit ito naibigan sa tulong ng Interview Chain, T-Graph, Round Robin at iba pa C. Pagpapalalim:

(Maaaring magdagdag ang guro ng mga tanong at gawain nalilinang sa anim na yugto ng pag-unawa) Tatalakayin ang ibat’ ibang tunggalian sa paraang paglalagom na gagamitin ang Cut-up Strips (sekwensyal). (Pagsusunud-sunurin ayon sa kaantasan ng dami ng patunay ang mga tunggalian na nakalagay sa Cut-up Strips, Sundan ang Pangyayari, Summary Blue Print Ang mag-aaral ay:

• nakikibahagi sa malayang talakayan sa tulong ng mga tanong/gawain: 1. Paano maipahahayag ang malalim na pag-unawa sa damdamin ng mga taong itinuring na bayani sa kasalukuyan

Sa bahaging ito pagtitibayin ang nabuong wastong Kakailanganing Pag-unawa (EU) sa pamamagitan ng mga mapanghamong tanong/gawain (na lilinang sa Anim na Aspekto ng Pag-unawa) upang ang mag-aaral ay magnilay, muling balikan ang mga natutuhan na, muling mag-isip at baguhin (kung kinakailangan) ang kaniyang pag-unawa sa aralin. Dito ipagagawa ang mga pananaliksik at ang pagsasanib ng angkop na gramatika/retorika (Mga Pang-angkop (Linker) na na at ng sa tulong ng angkop na teksto (deskriptib, naratib, ekspositori, argumentatib at iba pa). Inaasahan din na inihahanda na ng guro ang mag-aaral sa pagsasagawa ng Inaasahang Pagganap (Pakikibahagi sa Pagtatanghal ng Informance). Inaasahang tutugunan ng guro ang pagiging kakaiba ng mag-aaral, ang kaniyang kalakasan at kahinaan sa pamamagitan ng pagtuturong kailangan niya.


2. Ano ang iba’t ibang pananaw tungkol sa kabayanihan? Gawin sa pamamagitan ng Clustering, Word Association, Networking, at iba pa.

3. Paghambingin ang napiling bayani sa kasalukuyan sa bayaning inilahad sa epikong tinalakay. Gawin sa pamamagitan ng Graphic Overview, Character Profile, Spot The Difference, at iba pa.

Kabayanihan


(Maaaring palawakin ng guro ang gamit ng Graphic Overview)

4. Ibahagi sa iba ang mga kabutihang nagawa para sa bayan o sa sariling lugar. Gamitin ang kambas na isusulat sa likod ng iginuhit ang ibabahagi. (Magkakaroon ng malayang talakayan); Habing Pagtatalakay, Alam Ba Ninyo Portion?

5. Magbigay ng pangalan ng mga taong itinuturing na bayani sa kasalukuyang panahon na naglalahad ng kanilang pakikipagtunggali sa buhay. (Magkakaroon ng Malayang Talakayan o paligsahan sa paramihan ng ibibigay na pangalan)

6. Itanong at ipasagot: Paano haharapin ng isang kabataan ang mga pakikipagtunggali sa buhay? Gamitin ang MAP, Building Blocks, TAC (Think About Consequences) (Ipagawa ang tsart na may 2 hanay at doon ipasusulat ang mga sagot; pagkatapos, magkakaroon ng talakayan)

Pakikipagtunggali Paglutas/Hakbang na Gagawin Laban sa Pakikipagtunggali

7. Naipababasa sa ilang piling mag-aaral ang talambuhay na ipinasulat bilang pagpapahalaga sa isinulat 8. Nakapagkikritik sa isinulat sa sariling talambuhay (self-evaluation) at sa isinulat ng kaklase (peer evaluation), positibong tatanggapin ang mga bunga ng pagtataya kasama ang feedback ng guro 9. Nakapaglalahad ng mga naging puna sa isinulat na talambuhay ng kamag-aral na gagamitin ang teknik na PIN (Positibo-Interesting (Kawili-wili)-Negatibo), FOR (Formulate Rules), Idea Relay at iba pa

PIN

10. Naipaliliwanag na ang mga pang-angkop na na at ng ay ginagamit upang maging makabuluhan ang mga pangungusap sa pagsasalaysay na ginamit sa pagsulat ng talambuhay

Positibo (Interesting)

Kawili-wili

Negatibo


D. Paglalapat :

Ang mag-aaral ay: (Kolaboratibong Gawain)

• nakababalangkas ng mga detalye na dapat ilagay sa pagsulat ng talambuhay ng isang bayani na katulad ng tauhan na nasa epiko

• nakabubuo ng mga kraytirya sa ebalwasyon sa isusulat na talambuhay sa tulong ng guro

• nakabubuo ng balangkas na ginawa para sa isang talambuhay (Kolaboratibong Gawain: Bawat pangkat ay pipili ng bayani sa kasalukuyan na gagawan ng talambuhay

• napahahalagahan ang talambuhay na ginawa ng bawat pangkat sa pamamagitan ng malayang talakayan, Mural, Picking Ideas Together


� Sipi ng epikong Maragtas � Larawan ng ilang Datu sa Pilipinas � Dokumento mula sa NCCA tungkol sa ilang bahagi ng kasaysayan ng Pilipinas � Mga kraytirya sa peer evaluation ng iba’t ibang gawain � Wikipedia (Internet)

Sa bahaging ito, aktwal na isasagawa ang Inaasahang Pagganap upang mataya kung natamo ang Kakailanganing Pag-unawa at mapahahalagahan ito. Bigyang-laya ang mag-aaral na makapaglapat ng iba’t ibang proseso (maayos na pakikipagtalastasan, paglutas ng suliranin, pagdedesisyon at iba pa. Ipakita sa mag-aaral ang kahalagahan ng pagsasagawa ng Inaasahang Pagganap at kaugnayan nito sa sarili/lugar o rehiyon (kultura).


Ikatlong Markahan: Epiko Aralin 4: A. Elemento ng Epiko - c.) Banghay “Prinsipe Bantugan” (Epiko ng mga Muslim) B. Mga Kataga/Pangatnig







B. Gramatika/Retorika: 1. iba’t Ibang Paraan ng Pagtatanong tulad ng:

a. mga tanong na humihingi ng limitadong sagot na oo o hindi; b. mga tanong na nagsisimula sa mga interogatibong panghalip; c. mga tanong na nagsisimula rin sa mga interogatibong panghalip ngunit

naghahayag ng iba’t ibang damdamin 2. Iba’t ibang Anyo ng Pang-uri: a. payak b. maylapi c. tambalan 3. Mga linker o Pang-angkop na na at ng 4. Pangatnig C. Pagsulat ng Iskrip ng Dulang Pantanghalan (Informance)



Mga Kakailanganing Pag-unawa: Nagtataglay ng supernatural o di-pangkaraniwang kapangyarihan ang mga pangunahing tauhan sa epiko dahil itinuturing silang bayani na may kakayahang kalabanin ang mga hamon sa buhay para sa patuloy na pag-unlad ng komunidad na kanilang kinabibilangan. Ang epiko, bagamat ang mga pangyayari ay mahiwaga at di-kapani-paniwala ay kasasalaminan ng kultura ng rehiyong pinagmulan nito na dapat ipagmalaki at pahalagahan. Higit na mauunawaan at mapahahalagahan ang epiko ng sariling rehiyon kung pag-aaralan ito sa orihinal nitong wika. Sa proseso ng komunikasyon, pasalita man o pasulat, mahalaga ang paggamit ng wastong gramatika/ retorika upang maiwasan ang hindi pagkakaunawaan.


Nauunawaan ng mag-aaral ang: A. Panitikan: b. Tauhan b. 1. Mga Uri ng Tunggalian


4) Tao vs Lipunan 3. Mga linker o Pang-angkop na na at ng

Ang mga mag-aaral ay:

• nakapaghahambing at nakapagtutulad sa mga katangian ng ilang pangunahing tauhan sa epiko

• nakapag-aantas batay sa kahusayan/kagalingan/kapangyarihan ng mga nabanggit na ilang tauhan at superhero

• nakapagsasalaysay ng isang bahagi ng epiko na nagpapakita ng pakikipagtunggali ng pangunahing tauhan

• nakakikilala sa pamamagitan ng larawan ng mga naging pangulo ng Pilipinas o talambuhay ng mga bayani na ang tuon ay sa kanilang mga nagawa

• nakasusulat ng talambuhay ng itinuturing na bayani sa kasalukuyan gamit ang wika (pang-angkop)


Antas 2 Inaasahang Pagganap: Pagsasalaysay ng mga pangyayari sa kasalukuyan sa epiko gamit ang mga graphic organizer

Pagpapatibay sa Antas ng Pag-unawa: Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa pamamagitan ng: paglalahad nang maayos na pagkakasunud-sunod ng mga pangyayari o banghay. Kraytirya: makatwiran; naglalahad ng mga ebidensya o patunay; naglalahad ng sariling kongklusyon pagpapadama ng damdaming umiiral sa bawat tagpo ng mga pangyayari sa epiko. Kraytirya: naglalarawan ng sariling saloobin; nagpapahayag ng saloobin ng iba; tapat pagbuo ng sariling pananaw sa pagiging makatotohanan/di-makatotohanan ang mga pangyayari sa epiko. Kraytirya: naglalaman ng mga pananaw ng iba’t ibang tao, napatutunayan ang sariling pananaw, makatwiran ang nabuong pananaw; pagsasalaysay ng mga pangyayari sa kasalukuyan na may pagkakatulad sa pangyayari sa epiko. Kraytirya: napapanahon; makatotohanan; may pagkakatulad sa mga pangyayari ng alinmang epiko pagbabahagi ng sariling kahinaan at kalakasan bilang isang tao. Kraytirya: tapat; naglalahad ng mga patunay; malikhain pagbuo ng sariling kuwento na may pagkakatulad sa mga pangyayari sa epiko gamit ang graphic organizer. Kraytirya: napapanahon; may mga patunay; may kaugnayan sa paksa

Sa Antas ng Pagganap: Pagtataya sa isinasagawang pagsasalaysay batay sa mga kraytirya:

A. Naglalahad ng kasalukuyang pangyayari

B. May kaganapan na katulad sa pangyayari sa epiko

C. Pagtataglay ng mga elemento ng banghay

D. Kaangkupan ng mga graphic

organizer na ginamit



Ang mag-aaral ay:

• nakapag-aayos ng isang pahayag at naipaliliwanag ang kahulugan nito; gagamitin ang Cue Card (inuugnay sa epikong tatalakayin (magkakaroon ng malayang talakayan)

Pahayag: Nabuong Pahayag (Wastong Sagot)

ng ang samahan Inggit

Sumisira

Sumisira ng samahan ang

inggit

Sa bahaging ito, lilinawin ng guro ang dating kaalaman/karanasan ng mag-aaral tungkol sa Banghay bilang isa sa mga element ng epiko. Ipaalam sa kaniya ang mga paksang tatalakayin (Elemento ng Epiko (Banghay) at Mga Kataga/Pangatnig, ang Inaasahang Pagganap para sa aralin(Pagsasalaysay ng mga Pangyayari sa Kasalukuyan na may Pagkakatulad sa Epiko gamit ang mga Graphic Organizer), at ang mga kraytirya kung paano ito matataya. Bibigyan ng pagkakataon ang mag-aaral na bumuo na sa palagay niya ay Mahahalagang Tanong (EQ) at Kakailanganing Pag-unawa (EU) kaugnay ng aralin. Iminumungkahing tanggapin ang lahat ng sagot ng mag-aaral upang mataya kung gaano na ang alam niya sa araling ito. Itanong ng guro ang Mahalagang Tanong, “Ano ang maidudulot ng mga kwento na nagpapahayag ng mga pangyayaring di-makatotohanan sa pag-ugnay ng kulturang Pilipino?”


• nakapagsasalaysay nang dugtungan ng epikong “Prinsipe Bantugan” sa pamamagitan ng “Roleta ng mga Tanong, Story Frame, Story Relay, at iba pa. Roleta ng mga Tanong: B. Paglinang:

Prinsipe Bantugan

Mga Pangyayari Pati ang Resolusyon

Tagpuan?

Saan?

Kailan?

Paglalagay ng

Sarili sa Lugar

ng May-akda

Paglalagay ng

Sarili sa Lugar

ng Tauhan

Ebalwasyon ng

Akda at Paglikha

Tagpuan/Tauhan

F1

Tunggalian/

Suliranin F3

Wakas

F4

Banghay

F2

Sa bahaging ito, ipababasa/ipanonood/iparirinig ang epikong “Prinsipe Bantugan” at ang tekstong “Mga Elemento ng Epiko” (Banghay) upang masuri kung ang mga nabuong Kakailanganing Pag-unawa (EU) ng mag-aaral sa bahaging Pagtuklas ay wasto/ di-katanggap-tanggap. Iminumungkahi na maging maingat ang guro sa di-pagkilala ng mga mali/di-katanggap-tanggap na Kakailanganing Pag-unawa. Inaasahan ring naiwasto na (kung mayroon mang mali/di-katanggap-tanggap na Kakailanganing Pag-unawa (EU) sa pamamagitan ng mga makahulugan at mapanghamon na gawain.


Ang mag-aaral ay:

• nakababalangkas ng banghay ng epikong binasa na gagamitin ang patalatang uri ng balangkas, Simulan mo…, Eyewitness Balita, at iba pa

• napag-uugnay ang mahalagang pangyayari sa epiko na gagamitan ng masining na pagkukwento (tatawag ang guro ng ilang piling mag-aaral para sa gawaing ito, magbibigay ng puna ang mga mag-aaral sa bawat kuwentong maririnig nila (peer evaluation).

(Pipili rin ang guro ng ilang mahusay na pagkukwento)

• nagiging bahagi ng pagpapahalaga sa epikong “Prinsipe Bantugan” ang pagsasadula nito (pangkatang gawain na gagamiting gabay ang balangkas na ginawa;) (itatape ang gawain)

C. Pagpapalalim:

Ang mag-aaral ay:

• nakalalahok sa malayang talakayan

Sa bahaging ito pagtitibayin ang nabuong wastong Kakailanganing Pag-unawa (EU) sa pamamagitan ng mga mapanghamong tanong/gawain na lilinang sa Anim na Aspekto ng Pag-unawa upang ang mag-aaral ay magnilay, muling balikan ang mga natutuhan na, muling mag-isip at baguhin (kung kinakailangan) ang kaniyang pag-unawa sa aralin. Dito ipagagawa ang mga pananaliksik at ang pagsasanib ng angkop na gramatika/retorika sa tulong ng angkop na teksto (deskriptib, naratib, ekspositori, argumentatib at iba pa). Inaasahan din na inihahanda na ng guro ang mag-aaral sa pagsasagawa ng Inaasahang Pagganap para sa aralin. Inaasahang tutugunan ng guro ang pagiging kakaiba ng mag-aaral, ang kaniyang kalakasan at kahinaan sa pamamagitan ng pagtuturong kailangan niya. (Maaring magdagdag ang guro ng mga tanong at gawain na malilinang sa Anim na Aspekto ng Pag-unawa.)


• nakapagpapaliwanag sa kahalagahan nang ayon sa pagkakasunud-sunod ng mga pangyayari o banghay na gagamitin ang History Memory Bubbles, Literary Grid, Habi ng mga Pangyayari at iba pa para sa pagbibigay ng halimbawa na magpapatunay sa kasagutan (Malayang Talakayan)

History Memory Bubbles:

• nakatutukoy ng mga di-kapani-paniwalang pangyayari sa epikong binasa na kasasalaminan ng kultura ng rehiyong pinagmulan nito gamit ang Panel Discussion, Meet The Press, Listing at iba pa

(Ipaparinig ng guro ang napiling pagkukwento tungkol sa epikong “Prinsipe Bantugan”; magiging input ito ng guro sa nasabing aralin.)

• nakapaglalahad ng nadama sa bawat tagpo ng mga pangyayari sa epiko gamit ang Story Expression

• nakapagtatala ng mga pangyayari sa epiko na makatotohanan at di-makatotohanan. Ipaliliwanag.

Kawakasan

Kakalasan (Resolusyon)

Kasukdulan

Suliranin

Tagpuan Tauhan

Prinsipe Bantugan


Ihanay na ang mga sagot. Makatotohanan Paliwanag Di-makatotohanan Paliwanag

• nakabubuo ng sariling kuwento na may pagkakatulad sa ilang pangyayari sa epiko gamit ang Graphic Organizer na Bituin ng mga pangyayari, Pamapang Pagkukwento, Habi ng mga Pangyayari at iba pa

Bituin ng mga Pangyayari:

Tema ng Epiko

Sino? Tauhan

Mga Pangyayari Kailan? Tagpuan/Panahon

Paano nagwakas? Saan? Tagpuan


Pamapang Pagkukuwento

___________________________

Pamagat ng Epiko

Tema ng Epiko

_________________________

Pangunahing Tauhan: ________________________________

________________________________

Iba Pang Tauhan: ________________________________

________________________________

Tauhan: ________________________

Kasukdulan

Mga Pangyayari: Pataas na Aksyon Pababang Aksyon


Habi ng mga Pangyayari

(Maaaring dagdagan ng kahon ang paghahabi nang ayon sa dami ng pangyayaring ilalahad)

• Kumuha ng kapareha, magpalitan ng kuwento ng mga pangyayari sa kasalukuyan na may pagkakatulad sa epikong tinalakay. Humandang talakayin ang kuwento sa klase.

• Itanong at ipasagot: Ano ang naidudulot ng mga kuwento na nagpapahayag ng mga pangyayaring di-makatotohanan sa pag-uugnay ng kulturang Pilipino.

• Naipapakita at naisasadula ang sariling kuwento na ginamitan ng graphic organizer (Pipili ang guro ng pinakamahuhusay na kuwento sa tulong ng peer evaluation at pahahalagahan ito.

• Naipaliliwanag ang gamit ng mga pangatnig sa pag-uugnay ng dalawang salita, dalawang parirala at dalawang pangungusap. Magbibigay ng iba pang halimbawa ang mag-aaral.

Prinsipe Bantugan

P1 P2 P3

Mga Pangyayari

P4


D. Paglalapat: (Kolaboratibong Gawain) Ang mag-aaral ay:

• nakabubuo ng kuwento sa pamamagitan ng larawan, Literary Poster, Mural at iba pa

• nakapagsasadula ng naibigang bahagi ng epiko

• nakapagbibigay ng mga mungkahi sa pagbuo nang maayos na banghay ng isang kuwento/epiko

• nakapagbibigay ng reaksyon at katwiran sa pagkakasunud-sunod ng mga pangyayari sa epiko

• nakapagtatanghal ng isang dulang pantanghalan na may maayos na pagkakasunud-sunod ng banghay ng epikong “Prinsipe Bantugan”

• Iguhit ang sarili sa paraang figure stick. Itala sa gawing kaliwa ng guhit ang iyong mga kalakasan, at sa kanang bahagi ang mga kahinaan. Talakayin pagkatapos kung paano pa mapauunlad ang mga kalakasan at paano naman babaguhin ang mga kahinaan. (Ipakilala ang sarili) Magkakaroon ng malayang talakayan

Ako si ______________________________________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________

_____________________________________

___

_____________________________________

___

_____________________________________

___

_____________________________________

___

_____________________________________

___

_____________________________________

___

_____________________________________

___

_____________________________________

___

_____________________________________

___

_____________________________________

___

Sa bahaging ito, aktwal na isasagawa ang Inaasahang Pagganap upang mataya kung natamo ang Kakailanganing Pag-unawa at mapahahalagahan ito. Bigyang-laya ang mag-aaral na makapaglapat ng iba’t ibang proseso (maayos na pakikipagtalastasan, paglutas ng suliranin, pagdedesisyon at iba pa. Ipakita sa mag-aaral ang kahalagahan ng pagsasagawa ng Inaasahang Pagganap at kaugnayan nito sa sarili/lugar o rehiyon.


Mga Kakailanganing Kagamitan � (Web sites, Software, etc.), mga aklat, worksheets… � Sipi ng epikong Prinsipe Bantugan � Mga kraytirya sa Peer Evaluation at iba’t ibang gawain � Wikipedia (Internet) � Cue Cards


Ikatlong Markahan: Epiko Aralin 5: A. Pagsulat ng Iskrip

“Indarapatra nat Sulayman” (Epiko ng Maguindanao) B. Pagtatanghal o Informance

Bilang ng araw/sesyon: 10 pataas






B. Gramatika/Retorika 1. iba’t Ibang Paraan ng Pagtatanong tulad ng:

a. mga tanong na humihingi ng limitadong sagot na oo o hindi; b. mga tanong na nagsisimula sa mga interogatibong panghalip; c. mga tanong na nagsisimula rin sa mga interogatibong panghalip ngunit naghahayag

ng iba’t ibang damdamin 2. Iba’t ibang Anyo ng Pang-uri: a. payak b. maylapi c. tambalan 3. Mga linker o Pang-angkop na na at ng 4. Pangatnig C. Pagsulat ng Iskrip ng Dulang Pantanghalan (Informance)



Mga Kakailanganing Pag-unawa: Nagtataglay ng supernatural o di-pangkaraniwang kapangyarihan ang mga pangunahing tauhan sa epiko dahil itinuturing silang bayani na may kakayahang kalabanin ang mga hamon sa buhay para sa patuloy na pag-unlad ng komunidad na kanilang kinabibilangan. Ang epiko, bagamat ang mga pangyayari ay mahiwaga at di-kapani-paniwala ay kasasalaminan ng kultura ng rehiyong pinagmulan nito na dapat ipagmalaki at pahalagahan. Higit na mauunawaan at mapahahalagahan ang epiko ng sariling rehiyo kung pag-aaralan ito sa orihinal nitong wika. Sa proseso ng komunikasyon, pasalita man o pasulat, mahalaga ang paggamit ng wastong gramatika/ retorika upang maiwasan ang hindi pagkakaunawaan.


Nauunawaan ng mag-aaral ang: A. Panitikan: Mga Elemento ng Epiko b. Tauhan b. 1. Mga Uri ng Tunggalian


4) Tao vs Lipunan Mga linker o Pang-angkop na na at ng

Ang mag-aaral ay: � nakapaghahambing at nakapagtutulad sa mga katangian

ng ilang pangunahing tauhan sa epiko � nakapag-aantas batay sa kahusayan/kagalingan/kapangyarihan

ng mga nabanggit na ilang tauhan at superhero � nakapagsasalaysay ng isang bahagi ng epiko na nagpapakita

ng pakikipagtunggali ng pangunahing tauhan � nakakikilala sa pamamagitan ng larawan ng mga naging pangulo

ng Pilipinas o talambuhay ng mga bayani na ang tuon ay sa kanilang mga nagawa

� nakasusulat ng talambuhay ng itinuturing na bayani sa kasalukuyan gamit ang wika (pang-angkop)

� nakapagtatanghal ng informance na ang mga tauhan ay may angkop na kasuotan ngunit walang kilos at tagpuan


Antas 2 Inaasahang Pagganap: Pagtatanghal ng informance na nagsasalaysay ng kabayanihan/naiambag sa pagpapabuti ng sariling lugar na ang mga tauhan ay may angkop na kasuotan ngunit walang kilos at tagpuan

Pagpapatibay sa Antas ng Pag-unawa: Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa pamamagitan ng: pagpapaliwanag ng mga dapat isaalang-alang sa pagtatanghal ng informance. Kraytirya: makatwiran; naglalahad ng mga ebidensya o patunay; naglalahad ng sariling kongklusyon pagmumungkahi sa isinagawang pagtatanghal na isinaalang-alang ang damdamin ng iba. Kraytirya: naglalarawan ng sariling saloobin; nagpapahayag ng saloobin ng iba; tapat pagbibigay ng opinyon tungkol sa pagtatanghal ng informance. Kraytirya: naglalaman ng mga pananaw ng iba’t ibang tao, napatutunayan ang sariling pananaw, makatwiran ang nabuong pananaw; pagbabahagi ng naging kontribusyon sa tagumpay ng isinagawang pagtatanghal. Kraytirya: napapanahon; may mga patunay; may kaugnayan sa paksa paglalapat sa sarili ng mga natutuhan mula sa epiko. Kraytirya: tapat; naglalahad ng mga patunay; malikhain pagsulat ng iskrip ng itatanghal na informance. Kraytirya: napapanahon; may mga patunay; may kaugnayan sa paksa

Sa Antas ng Pagganap: Pagtataya sa itinanghal na informance batay sa mga kraytirya:

A. Paglalahad ng sariling kabayanihan/naiambag sa pagpapabuti ng sariling lugar

B. Kaangkupan ng kasuotan

bagama’t walang kilos at tagpuan

C. Pagtataglay ng mga elemento ng pagtatanghal ng informance batay sa isinulat na iskrip



Ang mag-aaral ay:

� nakapagbibigay ng interpretasyon sa mapa ng Mindanao (ipahahanap ang Maguindanao at iuugnay sa epikong tatalakayin) � nakapagsasalaysay ng epikong “Indarapatra at Sulayman” na gagamitin ang Picture Frame, Sekwensyal na Pagsusunod-sunod, Story Impression, at iba pa � nakauunawa sa kahalagahan ng epiko na tulong ng pagkakagawa ng iskrip nito

B. Paglinang:

Ang mag-aaral ay:

� nakapagsasaliksik ng iba’t ibang bersyon o istilo ng pagkakasulat ng epikong “Indarapatra at Sulayman” sa pamamagitan ng Madulang Sabayang Pagbasa, Pagsulat sa Ibang Anyo, In The News

Sa bahaging ito, lilinawin ng guro ang dating kaalaman/karanasan ng mag-aaral tungkol sa pagsulat ng iskrip ng dulang pantanghalan, partikular ang informance. Ipaaalam sa kaniya ang mga paksang tatalakayin (Pagsulat ng Iskrip), ang Inaasahang Pagganap (Pakikibahagi sa Pagtatanghal ng Informance), at ang mga kraytirya kung paano ito matataya. Bibigyan ng pagkakataon ang mag-aaral na bumuo na sa palagay niya ay Mahahalagang Tanong (EQ) at Kakailanganing Pag-unawa (EU) kaugnay ng aralin. Iminumungkahing tanggapin ang lahat ng sagot ng mag-aaral upang mataya kung gaano na ang alam niya sa araling ito. Itanong ng guro ang Mahalagang Tanong, “May bayani pa ba sa kasalukuyan? Patunayan. At “Bakit mahalaga ang kaalamang gramatika/retorika sa pagsulat ng iskrip?”

Sa bahaging ito, ipababasa/ipanonood/iparirinig ang epikong “Indarapatra at Sulayman” at ang paliwanag kung paano sumulat ng iskrip para sa pagtatanghal ng informance upang masuri kung ang mga nabuong Kakailanganing Pag-unawa (EU) ng mga mag-aaral sa bahaging Pagtuklas ay wasto/di-katanggap-tanggap. Iminumungkahi na maging maingat ang guro sa di-pagkilala ng mga mali/ di-katanggap-tanggap na Kakailanganing Pag-unawa. Inaasahan ding naiwasto na (kung mayroon mang mali/di-katanggap-tanggap na Kakailanganing Pag-unawa (EU) sa pamamagitan ng mga makahulugan at mapanghamon na gawain.


C. Pagpapalalim:

Ang mag-aaral ay: � nakalalahok sa malayang talakayan � nakapagpapaliwanag ng mga dapat isaalang-alang sa pagtatanghal ng informance gamit ang Interview Chain, Lektyur-Porum, Listing at iba pa � nakapagbibigay ng mga mungkahi na isaalang-alang ang damdamin ng mga nagsigawa ng informance na gagamitin ang peer evaluation � nakikibahagi sa pagsasagawa ng isang pagtatalo na sasagutin ang tanong na, “Mahalaga ba o hindi ang pagtataghal ng informance sa anumang akdang pampanitikan?” � nakasusulat ng iskrip ng epikong binasa (pangkatang gawain) (pahalagahan ang ginawa ng bawat pangkat sa pamamagitan ng pagtalakay dito � nakapagsasalaysay ng mga naging bahaging nagpakita na nagtagumpay ang ginawang informance

(Itanong at ipasagot) Nakatutulong ba ang informance sa mga impormasyong nakapaloob sa isang epikong binasa o ng iba pang akdang pampanitikan sa pamamagitan ng Ugnayang-Tanong-Sagot (U-T-S), Think Pair Share, Sarbey at iba pa.

� nakasusulat ng mga tuntunin kung paano epektibong makabubuo ng iskrip � nakapagpapakita ng halimbawa ng pagtatanghal ng informance na ang batayan ay ang mga epikong tinalakay � nakapagpapaliwanag kung paano ginagawa ang pagtatangha ng informance (Magkaroon ng pangkatang pagtatanghal ng informance ang klase) (Magkaroon ng peer evaluation (may rubrics sa bahaging ito) tungkol sa ginawang pagtatanghal ng informance; magbibigay rin ng feedback ang guro

Sa bahaging ito pagtitibayin ang nabuong wastong Kakailanganing Pag-unawa (EU) sa pamamagitan ng mga mapanghamong tanong/gawain na lilinang sa Anim na Aspekto ng Pag-unawa upang ang mag-aaral ay magnilay, muling balikan ang mga natutuhan na, muling mag-isip at baguhin (kung kinakailangan) ang kaniyang pag-unawa sa aralin. Dito ipagagawa ang mga pananaliksik at ang pagsasanib ng angkop na gramatika/retorika (Pagsulat ng Iskrip) sa tulong ng angkop na teksto (deskriptib, naratib, ekspositori, argumentatib at iba pa). Inaasahan ding inihahanda na ng guro ang mag-aaral sa pagsasagawa ng Inaasahang Pagganap (Pakikibahagi sa Pagtatanghal ng Informance). Inaasahang tutugunan ng guro ang pagiging kakaiba ng mag-aaral, ang kaniyang kalakasan at kahinaan sa pamamagitan ng pagtuturong kailangan niya. (Maaring magdagdag ang guro ng mga tanong at gawain na lilinang sa Anim na Aspekto ng Pag-unawa. Ipapasalaysay ng guro ang buod ng epiko sa isang mag-aaral; magiging input ito ng guro sa nasabing aralin.


D. Paglalapat: (Kolaboratibong Gawain)

Ang mag-aaral ay: � nakapagtatanghal ng informance na nasusuri ang kasuotan ng bawat tauhan batay sa larawan; naiuugnay ang iskrip sa bahagi ng dula � nakabubuo ng mga kraytira sa ebalwasyon sa gagawing pagtatanghal/informance at paggawa ng iskrip

(Bigyan ng pagkakataon ang mga mag-aaral na itanhhal ang Inaasahang Pagganap. Magbigay ng feedback. Muli, itanong ang Mahahalagang Tanong (EQ) para sa buong markahan upang matiyak na wasto ang Kakailanganing Pag-unawa (EU) na natanim sa isipan ng mga mag-aaral.)

Mga Kakailanganing Kagamitan (Web sites, Software, etc.), mga aklat, worksheets…

� Sipi ng epikong Indarapatra at Sulayman � Mga kraytirya sa Peer Evaluation at ibang gawain � Wikipedia � Mga kaugnay na babasahin mula sa magasin, pamplet � Mapa ng Mindanao

Sa bahaging ito, aktwal na isasagawa ang Inaasahang Pagganap upang mataya kung natamo ang Kakailanganing Pag-unawa at mapahahalagahan ito. Bigyang-laya ang mag-aaral na makapaglapat ng iba’t ibang proseso (maayos na pakikipagtalastasan, paglutas ng suliranin, pagdedesisyon at iba pa). Ipakita sa mag-aaral ang kahalagahan ng pagsasagawa ng Inaasahang Pagganap at kaugnayan nito sa sarili/lugar/rehiyon.


Pangkalahatang Pamantayan para sa Unang Taon: Naipamamalas ng mag-aaral sa una (sariling wika sa rehiyon) at pangalawang wika (Filipino) ang kakayahang komunikatibo at kahusayan sa pag-unawa at pagpapahalagang literari gamit ang mga tekstong literaring rehiyunal upang maipagmalaki ang sariling kultura, gayundin ang iba’t ibang kulturang panrehiyon

IKAAPAT NA MARKAHAN – IBONG ADARNA

Antas 1: Resulta/Inaasahang bunga ( Stage 1: Results/Outcomes )

Antas 2: Pagtataya ( Stage 2: Assessment )

MGA PAMANTAYAN STANDARDS

Sa antas ng: ( At the level of:)

Nilalaman ( Content )

Pagganap ( Performance )

Mga KakailanganingPag-unawa (Understanding)

Mahahalagang Tanong

( Question )

Produkto/ Pagganap ( Product/

Performance )

Pag-unawa Understanding

Pagganap Performance

Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa tulang pasalaysay at mga uri nito; gayundin kung ano ang Ibong Adarna bilang isang korido 1. Kaligirang

Pangkasaysayan ng Ibong Adarna

2. Mahahalagang

Tauhan ng Ibong Adarna

3. Mga Saknong

Bilang 1-1,717 4. Mga Elemento ng Ibong Adarna bilang isang Tulang Pasalaysay

a. Saknong b. Taludtod c. Tugma

Ang mag-aaral ay nakapagtatanghal ng Reader’s Theatre mula sa mga piling bahagi ng Ibong Adarna na naglala-rawan ng mga kanais-nais na pagpapahalagang angkop sa kulturang Pilipino

Bagamat mahiwaga at di-kapani-paniwala ang isinasalaysay ng Ibong Adarna, mayaman naman ito sa mga kanais-nais na pagpapahalagang angkop sa kulturang Pilipino.

Bakit mahalagang unawain ang Ibong Adarna?

Pagtatanghal ng Reader’s Theatre mula sa mga piling bahagi ng Ibong Adarna na naglalarawan ng mga kanais-nais na pagpapahalagang angkop sa kulturang Pilipino

Pagpapaliwanag Ipaliwanag ang mahahalagang kaisipang nakapaloob sa akda. Kraytirya: kaangkupan ng mga ideya; naglalahad ng mga patunay; nakabubuo ng sariling kongklusyon. Pagbuo ng sariling pananaw Pangatwiranan ang kaangkupan ng nilalaman ng Ibong Adarna sa kulturang Pilipino sa panahong naisulat ito at sa kasalukuyan. Kraytirya: naglalahad ng pananaw ng iba’t ibang tao; may batayan ang nabuong sariling pananaw; napaninindigan ang sariling pananaw Pagdama at pag-unawa sa damdamin ng iba Ibahagi ang naging damdamin at kung paano naunawaan ang damdamin ng bawat tauhan matapos mabasa ang akda. Kraytirya: makatototohanan; may katapatan; naglalarawan ng pag-unawa sa damdamin ng mga tauhan sa akda

Pagtataya sa isinagawang pagtatanghal na Reader”s Theatre batay sa sumusunod na kraytirya: A. Batay sa

pananaliksik B. May kaugnayan

sa paksa C. Malikhain D. taglay ang mga

elemento ng pagtatanghal ng Reader’s Theatre


Pamantayang Pangnilalaman

Pamantayan sa Pagganap

Mga Kakailanganing Pag-unawa Kakailanganing Tanong

Produkto/ Pagganap

Sa Antas ng Pag-unawa Sa Antas ng Pagganap

d. Sukat e. Aliw-iw o Indayog f. Mga tayutay

Interpretasyon Bigyang-kahulugan ang sinasagisag ng ibong Adarna sa kasalukuyan. Kratirya: makatotohanan; napapanahon; malikhain Paglalapat Maglahad ng mga pagpapahalagang nabanggit sa akda na nananatili, nabago at nawala na sa kasalukuyan. Kraytirya: makatotohanan; napapanahon; may mga patunay; napangangatwiranan ang mga patunay Pagkilala sa sarili Ilahad ang mga naging kontribusyon sa paglutas ng suliraning pampamilya o pampamayanan batay sa pagkaunawa sa akda. Kraytirya: may katapatan; naglalaman ng suliraninng pampamilya o pampamayanan; nagmumungkahi ng solusyon

filipino 1 ubd ikatlong markahan

Documents

cordillera

history memory

maayos na

kaugnayan

batay sa pananaliksik

pagsulat ng

taglay na

nagtataglay