filipino 21 dula at sanaysay
TRANSCRIPT
Filipino 21Inihanda nina:
Larry Sultiz
April Rose Torrejas
Ian Jay Saldo
Deavine Aprille Tortola
Ipinasa kay:
Maam Mercy Alsonado ♪
Inihanda ni:
Larry Sultiz
April Rose Torrejas
Dula
Ano nga ba ang DULA?
Ang dula ay isang uri ngpanitikan.
Nahahati itosa ilang yugtona maramingtagpo.
Pinakalayuninnitong itanghalang mga tagposa isangtanghalan.
Gaya ng ibangpanitikan, angkaramihan samga dulang
itinatanghal ay hango sa totoongbuhay maliban nalamang sa iilangdulang likha ng
malikhain at malayangkaisipan.
Lahat ng dula ay naaayon sa isang
nakasulat na dula natinatawag na iskriP.
Ang iskrip ng isangdula ay iskrip
lamang at hindi dula, sapagkat ang tunay
na dula ay yaongpinanonood na sa
isang tanghalan napinaghahandaan at
batay sa isangiskrip.
Sangkap ng Dula
Simula
Gitna
Wakas
Simula- mamamalas dito
ang tagpuan, tauhan, at sulyap sa suliranin.
Gitna- matatagpuan ang
saglit na kasiglahan, ang tunggalian, at ang kasukdulan.
Wakas- matatagpuan namandito ang kakalasan at
ang kalutasan.
Elementong Dula
1. Iskrip o nakasulatna dula
– ito ang pinakakaluluwa ngisang dula; lahat ng bagay na
isinasaalang-alang sa dula ay naaayonsa isang iskrip; walang dula kapag
walang iskrip.
2. Gumaganap o aktor– ang mga aktor o gumaganap
ang nagsasabuhay sa mga tauhansa iskrip; sila ang nagbibigkas ngdayalogo; sila ang nagpapakita ngiba’t ibang damdamin; sila angpinanonood na tauhan sa dula.
3. Tanghalan– anumang pook na
pinagpasyahang pagtanghalan ngisang dula ay tinatawag na
tanghalan;tanghalan ang tawag sakalsadang pinagtanghalan ng isang
dula, tanghalan ang silid napinagtanghalan ng mga mag-aaral sa
kanilang klase.
4. Tagadirehe o direktor– ang direktor ang
nagpapakahulugan sa isang iskrip; siya ang nag-i-interpret sa iskrip
mula sa pagpasya sa itsura ngtagpuan, ng damit ng mga tauhan
hanggang sa paraan ng pagganap at pagbigkas ng mga tauhan ay
dumidipende sa interpretasyon ngdirektor sa iskrip.
5. Manonood– hindi maituturing na dula ang
isang binansagang pagtanghal kung hindi ito napanood ng ibang tao;
hindi ito maituturing na dulasapagkat ang layunin ng dula’y
maitanghal; at kapag sinasabingmaitanghal dapat mayroong
makasaksi o makanood.
Eksenaat
Tagpo
eksena ay ang paglabas-masok sa tanghalan ngmga tauhan.
Tagpo nama’y angpagpapalit o ang iba’tibang tagpuan napinangyarihan ng mgapangyayari sa dula.
Inihanda ni:
Larry J. Sultiz
Ipinasa kay:
Miss Mercy Alsonado
SANAYSAY: URI, SANGKAP at
BAHAGI
By: Ian Jay P. Saldo
Deavine Aprille C. Tortola
Ayon kay Alejandro G. Abadilla,
"nakasulat na karanasan ng isang sanay
sa pagsasalaysay. ang sanaysay ay
nagmula sa 2 salita,
ang sanay atpagsasalaysay. Ito ay
panitikang tuluyan na nagalalahad ng
kuru-kuro, damdamin, kaisipan, saloobin,
reaksyon at iba pa ng manunulat hinggil
sa isang makabuluhan, mahalaga at
napapanahong paksa o isyu.
ANO ANG SANAYSAY?
Mahalaga nag pagsusulat at
pagbabasa ng sanaysay sapagkat
natututo ang mambabasa mula sa
inilalahad na kaalaman at kaisipang
taglay ng isang manunulat. nakikilala rin
ng mga mambabasa ang manunulat
dahil sa paraan ng pagkasulat nito,
sapaggamit ng salita at sa lawak ng
kaalaman sa paksa.
1. Pormal - sanaysay na
tumatalakay sa mga seryosong paksa at
nangangailangan ng masusing pag-
aaral at malalim na pagkaunawa sa
paksa. Inaakay ng manunulat ang mga
manbabasa sa malalim na pag-iisip
upang makabuo ng sariling pagpapasya
at kumilos pagkatapos.
URI NG SANAYSAY
2.Di-pormal - sanaysay na
tumatalakay sa mga paksang magaan,
karaniwan, pang-araw-arawat
personal. binibigyang diin ng
manunulat ang mga bagay-bagay, mga
karanasan o isyung maaaring
magpakilala ng personalidad ng
manunulat o pakikisangkot niya sa
mga mambabasa.
1. Tema at Nilalaman - anuman
ang nilalaman ng isang sanaysay
ay itinuturing na paksa dahil sa
layunin sapagkakasulat nitoat
kaisipang ibinahagi.
SANGKAP NG SANAYSAY
2. Anyo at Istruktura - ang anayo sat
istruktura ng sanaysay ay isang mahalagang
sangkap sapagkat nakaaapekto ito sa
pagkaunawa ng mga mambabasa, ang
maayos na pagkakasunud-sunod ng edeya
o pangyayari ay makatututlong sa
mambabasa sa pagkaunawa sa sanaysay.
3. Wika at Istilo - ang uri at antas ng
wika at istilo ng pagkakagamit nito ay
nakaapekto rin sa pagkaunawa ng
mambabasa, higt na mabuting gumamit
ng simple, natural at matapat na mga
pahayag.
1. Panimula - ang pinakamahalagang
bahagi ng isang sanaysay sapagkat ito
ang unag titingnan ng mga
mambabasa, dapat nakapupukaw ng
atansyon ang panimula
upangipagpatuloy ng mamababasa ang
pagbasa sa akda.
BAHAGI NG SANAYSAY
2. Katawan - Sa bahaging ito ang
sanaysaya makikita ang pagtalakay sa
mahahalagang puntos ukol sa tema at
nilalaman ng sanaysay, dapat
ipaliwanag nang mabuti ang bawat
puntos upang maunawaan ito ng maigi
ng mambabasa.
3. Wakas - nagsasara sa talakayang
naganap sa katawan ng sanaysay.
Sa bahaging ito nahahamon ang
pag-iisip ng mambabasa na
maisakatuparan ang mga tinalakay
ng sanaysay.
SALAMAT