filosofi lan watak tembang macapat · 2018. 4. 21. · sanget kangge medharaken nasihat utawi...
TRANSCRIPT
Dening :PUJI WALUYA,S.Pd
www.won
osari
-won
osari
.desa
.id
www.won
osari
-won
osari
.desa
.id
FILOSOFI LAN WATAK TEMBANG MACAPAT Tembang macapat saget pun wastani salah
satunggiling tembang utawi lagu daerah ingkkangkawentar ing tanah Jawi. Dumugi samenikataksih dipun sinau saha dipun ngrembakakakendening masyarakat Jawi.
Tembang macapat pancen ngremenaken dipunsinau. Wonten 11 tembang macapat ingkangdipun kawruhi dening masyarakat suku Jawi. Ingkang saben tembang macapat nggadhahiwatak , filosofi saha paugeran piyambak-piyambak.
www.won
osari
-won
osari
.desa
.id
www.won
osari
-won
osari
.desa
.id
FILOSOFI TEMBANG MACAPAT
Saking cacah 11 tembang macapat menikaestunipun mujudaken carios lampahinggesang manungsa wiwit saking guwagarba, alam donya ngantos dumugi ingalam kubur.
www.won
osari
-won
osari
.desa
.id
www.won
osari
-won
osari
.desa
.id
WATAK TEMBANG MACAPAT
Kajawi menika tembang macapat ugikagungan watak piyambak-piyambak, saking watak sedhih, sengsem, pitutur, sereng, tresna lan ugi kabagyan
www.won
osari
-won
osari
.desa
.id
www.won
osari
-won
osari
.desa
.id
1. Maskumambang Fiosofi tembang Maskumambang menika
nyariosaken rikala manungsa cinipta dening Kang Murbeng gesang rikala mapan ing guwa garbasaderengipun kaparingan ruh, dereng saget pun mangertosi jalu menapa pawestri.
Maskumambang saking tembung “mas” ingkangsaget mangertosi jati dhirinipun, saha “kumambang” utawi kemampul , ateges gesangipun taksihngambang gumantung dhatheng ibunipun rikalawonten kandhutan.
www.won
osari
-won
osari
.desa
.id
www.won
osari
-won
osari
.desa
.id
Watak Menggah watakipun tembang maskumambang
menika nggambaraken swasana sedhih, susah utawinalangsa.
www.won
osari
-won
osari
.desa
.id
www.won
osari
-won
osari
.desa
.id
Tuladha : Wong tan manut pitutur wong tuwa ugi, Hanemu duraka, Ing donya tumekeng akhir, Tan wurung kasurang-surang
www.won
osari
-won
osari
.desa
.id
www.won
osari
-won
osari
.desa
.id
2 MIJIL Filosofi
Tembang Mijil mratelakaken bilih satunggaling wijiutawi winih sampun lahir ing ngalam donya. Mijilpinangka pralambang wiwitaning manungsangambah ing alam donya ingkang taksih suci, taksihringkih pramila taksih mbetahaken pangrengkuh lankedah dipun jagi.
www.won
osari
-won
osari
.desa
.id
www.won
osari
-won
osari
.desa
.id
Watakipun tembang mijil nggambaraken swasanaingkang tinarbuka, kebak ing pitutur saha katresnan.
www.won
osari
-won
osari
.desa
.id
www.won
osari
-won
osari
.desa
.id
3.KINANTHIFilosofi
Kinanthi saking tembung kanthi tegesipun dipungandheng utawi dipun tuntun.
Filosofi tembang Kinanthi menika nggambarakenlampahing gesang tumrap lare ingkang nembembetahaken panggandheng lan panuntun supadossaget jumangkah, tumindak supados ing tembenipunmboten nalisir.
www.won
osari
-won
osari
.desa
.id
www.won
osari
-won
osari
.desa
.id
Watak Watak tembang kinanthi, kebak ing pitutur,
patuladhan ingkang sae. Tembang kinanthi cocoksanget kangge medharaken nasihat utawi pituturluhur .
www.won
osari
-won
osari
.desa
.id
www.won
osari
-won
osari
.desa
.id
4.SINOMFilosofi Tembung sinom tegesipun pucuking
gegodhongan ingkang nembe semi lan mekar. Tembang Sinom menika nggambarakenlampahing gesang manungsa ingkang nembengancik diwasa. Minangka jejering wiranemingkang nembe mekar saget pun wastaniremaja. Nalika nglampahi jejering wiranemnggadhahi tanggel jawab ngudi ngelmu ingkangsa inggilipun supados kagem sangu gesang ingmadyaning bebrayan.www.w
onos
ari-w
onos
ari.de
sa.id
www.won
osari
-won
osari
.desa
.id
WatakTembang Sinom menika watakipun
supados saget mangreh ing kasabaran, ramah dhumateng sok sintena kemawonlan nengenaken dhateng laku sumadulur
www.won
osari
-won
osari
.desa
.id
www.won
osari
-won
osari
.desa
.id
5. ASMARANDANAFilosofi Tembung Asmarandana menika kapendhet
saking tembung” asmara “ ateges katresnan. Filosofi tembang Asmarandana menika pinangkapralambang lampahing gesang manungsangancik ing alam katresnan antawisipun jalukaliyan pawestri. Kangge nemtokakenpasanganing gesang ing alam donya.
www.won
osari
-won
osari
.desa
.id
www.won
osari
-won
osari
.desa
.id
WatakWatak tembang Asmarandana menika
nggambaraken rasa asih tinresnanan, lanugi nggadhahi watak sedhih lan nalangsa.
www.won
osari
-won
osari
.desa
.id
www.won
osari
-won
osari
.desa
.id
6. GAMBUHFilosofiTembung gambuh menika tegesipun:
gathuk, nyambung utawi cocog.TembangGambuh menika nggambarakenlumampahing gesang manungsa ingkangsampun pinanggih kaliyan jodhonipuningkang sampun cocog ing manah.
www.won
osari
-won
osari
.desa
.id
www.won
osari
-won
osari
.desa
.id
WatakWatak tembang Gambuh menika
sumadulur, kebak ing raos pasedherekan.
www.won
osari
-won
osari
.desa
.id
www.won
osari
-won
osari
.desa
.id
7. DHANDHANGGULAFilosofi Tembung Dhandhanggula saking tembung
dhandhang lan gula. Dhandhang menika tegespangajab, dene gula menika manis.Filosofitembang Dhandhanggula menika mawa tegesgesanging manungsa kagungan pangajabmanggiha gesang ingkang mulya kebak ingkabagyan.
www.won
osari
-won
osari
.desa
.id
www.won
osari
-won
osari
.desa
.id
WatakWondene tembang dhandhanggula menikasifatipun umum (universal), luwes saget konjeming manah
www.won
osari
-won
osari
.desa
.id
www.won
osari
-won
osari
.desa
.id
8 DURMA Filosofi
Tembung Durma menika ateges weweh, peparing. Filosofi tembang Durma menika bilihwonten ing panggesangan kita tansahnengenaken weweh utawi darma dhateng tiyangsanes.Bantu binantu kanthi ikhlas, sebabngengeti gesang menika mboten ajeg, kalamangsane kita taksih mbetahaken pitulungantiyang sanes.
www.won
osari
-won
osari
.desa
.id
www.won
osari
-won
osari
.desa
.id
WatakWatakipun tembang Durma menika tegas, semangat ingkang makantar-kantar, kebak ingnafsu amarah.
www.won
osari
-won
osari
.desa
.id
www.won
osari
-won
osari
.desa
.id
9. PANGKUR Filosofi
Tembung pangkur menika saking tembungmungkur ingkang ateges nilaraken.Filosofitembang Pangkur menika nggambaraken tiyanggesang ingkang sampun mengkerakenkadonyan (duniawi), nilaraken nafsu angkaramurka, nyimpangi saking tumindakawon.Sampun nyelak dhateng Pangeran.
www.won
osari
-won
osari
.desa
.id
www.won
osari
-won
osari
.desa
.id
WatakWatakipun tembang Pangkur gagah, sentosa, prakosa lan agenging manah. Tembang Pangkurmenika cocog menawi kagem mratelakakensemangat pahlawan lan cariyos perjuangan
www.won
osari
-won
osari
.desa
.id
www.won
osari
-won
osari
.desa
.id
10. MEGATRUHFilosofi Tembung megatruh saking “megat” lan “roh”,
ingkang tegesipun pegat kaliyan rohipun . Filosofi tembang megtruh menika nggmbarakenbilih sejarah gesangipun ing alam donya sampunrampung. Roh ipun sampun pegat kaliyanbadan wadhag (jasmani) lan roh badhe wangsuling ngayunan Gusti.
www.won
osari
-won
osari
.desa
.id
www.won
osari
-won
osari
.desa
.id
WatakWatakipun tembang Megatruh menika: sedhih, nalangsa.
www.won
osari
-won
osari
.desa
.id
www.won
osari
-won
osari
.desa
.id
11 POCUNGFilosofi Pocung kapendhet saking tembung pocong.
Nggambaraken pungkasing lampahan gesangkita utawi seda sasampunipun dipun sucenilajeng kabungkus mori pethak utawi dipunpocong saderengipun kapetak ing sasana laya.
www.won
osari
-won
osari
.desa
.id
www.won
osari
-won
osari
.desa
.id
Watak Watakipun tembang Pocung menika mardika
utawi bebas.Ugi dipun wastani sakkarsanipunpribadi. Biasanipun tembang Pocung menikakagem nyariosaken bab ingkang lucu (humor)lan ugi kagem paring pitutur.
www.won
osari
-won
osari
.desa
.id
www.won
osari
-won
osari
.desa
.id
MATUR NUWUN JERUKSARI, 19 NOVEMBER 2017
PUJI WALUYA,S.Pd
www.won
osari
-won
osari
.desa
.id
www.won
osari
-won
osari
.desa
.id